MAGAZINE VOORLEDEN VAN RABOBANK

NOORD VELUWENAJAAR 2014

WINKELEN 3.0 ONDERNEMER INNOVATIE

DichterbijNOORD VELUWE

300 Veluwsejongeren zienGoogle Glass

»34

Shoppen we in 2020alleen nog online? »8

Molenaar uit Nunspeetontzorgt ouderen »18

Veluws Centrum voorTechnologie »10

3475

2 NOORD VELUWE

OM DEHOEK

Op 21 juni 2014 was er weer

het Rabobank

Heerderstrandtoernooi.

Dit volleybaltoernooi is met

35 velden en rond de 700

deelnemers één van de

leukste van Nederland.

Deelnemers komen uit heel

Nederland en er komen ook

regelmatig teams van over

de grens. Rabobank is

sponsor van dit evenement,

georganiseeerd door ORMI

uit Epe.

FOTO: HAROLD MAKASKE

3

RABOBANKHEERDER-STRANDTOERNOOI2014

3475

COLOFON

Redactie Rabobank Noord Veluwe: Hubald van Ark, Sandra Fiechter-Hovestad

Redactie Rabobank Nederland: Margit van den Berg, Conny Feskens

vdbj_: Anja Corbijn van Willenswaard, Janet Deibert, Esther Joosse,

Mandy van Koningsbrugge, Jeroen van Koningshoven, Nenad Mecava

Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk

Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave

worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste

zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data.

Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan

hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor

onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.

4 NOORD VELUWE

VOORWOORD

HENK MEIJER

Directeur Bedrijven

HOE INNOVATIEF IS DEVELUWE?

Rabo Jazzfestival inHeerde. Komt u ook?Kijk op pagina 38.

Ziet u ook vaak hoe dingen anderskunnen? Slimmer, sneller, prak-tischer? In ieder mens schuilt eenuitvinder, op het werk of in en om het

huis. Thomas Alva Edison deed behalve gewel-dige uitvindingen ook veel mooie uitspraken.Bijvoorbeeld: ‘Er is een manier om het beter tedoen … vind die.’

In onze maatschappij vinden we gelukkigsteeds meer manieren om gezamenlijk vraag-stukken op te lossen en technisch slimmeoplossingen te bedenken. Internet en socialemedia maken het mogelijk om die ideeën snelwereldwijd te delen en verder te perfectioneren.En zo worden bijvoorbeeld steeds vaker auto’sen gereedschap gedeeld in plaats van gekocht.Goedkoper en minder belastend voor hetmilieu.

We zijn ver gekomen, zo ver dat techno-logische vooruitgang niet langer een doel opzich is. We vragen ons vaker af wat we ereigenlijk mee willen. Zo kan innovatie in de zorgbijvoorbeeld helpen om de menselijke maatweer terug te brengen. Ouderen kunnen danlanger thuis wonen, iets wat vaak een wens is,maar ook een economische noodzaak.

Ook op de Veluwe kom ik regelmatigprachtige innovaties tegen. Maar ik zie ook deworsteling om deze innovaties op de markt tekrijgen. Bij Rabobank Noord Veluwe hebben wecontinu oog voor vernieuwing en innovatie,maar altijd in dienst van wat we graag willenhouden. Tradities zijn er om te koesteren,dromen zijn er om waar te maken. Daaromsteunen we innovatie waar we kunnen: ook datis coöperatief bankieren.

ONDERNEMEN

14 Als zakelijk en privé elkaarrakenTIPS

16 Start uw eigen webwinkelINNOVATIE

22 Hoe breng je een idee metsucces aan de man?INFOGRAPHIC

26 Produceren zonder afvalFINANCIËLE OPVOEDING

28 Jong leren sparen is slim!INNOVATIE

34 Google Glass EventNunspeet

THEMA: UITVINDEN

5

DichterbijNOORD VELUWE

8 Hoe shoppen we in 2020?10 VCT helpt Veluwse

ondernemers innoveren18 Molenaar Welzijns-

producten ontzorgt32 Uitgevonden in Nederland

RUBRIEKEN

2 Om de hoek6 Kort nieuws

17 Meer doen met spaargeld: het kan21 Puzzel31 Filmpje: 40 jaar Rabobank

Foundation36 Lokale ledenaanbiedingen38 Aanbiedingen voor leden39 Column van Hans Stegeman40 Spring maar achterop

40

32

18 34

}iS$q~}iS$q~

3475 -

725003

3475

Partner Veluwse Innovatieprijs

EINDECHIPKNIPDe chipknip gaat stoppen. Er wordtsteeds minder met de chipknip betaald.Daarom is besloten om met ingang van1 januari 2015 te stoppen met hetbetaalmiddel. Vanaf dan zijn er geenoplaadpunten en betaalapparaten meervoor de chipknip en is ook de chipknipop uw bankpas niet meer actief. Wijadviseren u daarom om het tegoed opuw chipknip uiterlijk 31 december 2014uit te geven of terug te storten op uwbetaalrekening via een Chipknipoplaadpunt. U krijgt geen nieuwebankpas.

6 NOORD VELUWE

KORTNIEUWS

Open Monumentendag

OP REISNAARVROEGERTwee dagen, duizenden monumenten,18.000 vrijwilligers: Open Monumen-tendag belooft ook dit jaar een succeste worden. Rabo Vastgoedgroep istraditiegetrouw – al 28 jaar – hoofd-sponsor van dit culturele hoogtepunt.

Op 13 en 14 september openenmonumenten overal in hetland hun deuren voor publiek.Het thema is dit jaar ‘Op reis’.

Hoe zag het vervoer van onze voorouderseruit – over land, water en zelfs door delucht – en welke rol speelden monumen-tale gebouwen zoals koetshuizen, werven

en werkplaatsen daarbij? Het is preciesdaarom dat Rabo Vastgoedgroep zich albijna dertig jaar met veel plezier verbindtaan de Open Monumentendag. Gebou-wen met een rijke historie moeten wesamen koesteren, door ze te verzorgen énerover te vertellen. Want met 225 jaarervaring weet Rabo Vastgoedgroep alsgeen ander hoe belangrijk monumentalegebouwen vandaag de dag nog kunnenzijn.Open Monumentendag kent een rijk

programma, dat door verschillendegemeenten op eigen wijze wordtingevuld. Op de hoogte blijven van hetlaatste nieuws en het programma? Kijk opopenmonumentendag.nl of volg OpenMonumentendag op Facebook of Twitter.

Rabobank Noord Veluwe ispartner geworden van deVeluwse Innovatieprijs 2014. Erwordt een nieuwe prijs

toegevoegd aan de reeds bestaandeprijzen: de Rabo Innovatie Starters Award.De bestaande categorieën zijn Zorg,Maakindustrie en Recreatie. Starters diemaximaal twee jaar zijn ingeschreven bijde kamer van koophandel kunnen zichinschrijven voor deze startersprijs. Deuitreiking zal plaatsvinden in het

Dolfinarium op 24 november. De prijzenworden ondermeer uitgereikt door degedupteerde van de provinicie GelderlandAnnemieke Traag. Naast Rabobank NoordVeluwe is ook VNO/NCW Midden partnervan deze prijs.Alle informatie over de VeluwseInnovatieprijs, waaronder ook hetinschrijfformulier, is te vinden opwww.vctgelderland.nl.

Platform starters vernieuwd

7

Goed nieuws voor startendeondernemers: ikgastarten.nlwordt vernieuwd! Hetsuccesvolle platform krijgt

deze zomer nieuwe functionaliteiten, extraservices en meer content. Zo komt er meerbranchespecifieke informatie, zoalsstappenplannen om je eigen klusbedrijf of

winkel te starten. Daarnaast wordt het design geheelvernieuwd, waardoor de site ook op tableten mobiel perfect te bekijken is. Hiermeeis ikgastarten.nl steeds meer op weg omde meest complete onlinegids te wordenvoor beginnende zzp’ers.

BENT U OOK EEN STARTENDE ONDERNEMER?

KIJK DAN OP IKGASTARTEN.NL.

Aanmelden voor 1 oktober 2014

NIEUWE VACATURESLEDENRAAD

Voor de ledenraad zijn we pernovember op zoek naar vijfnieuwe ledenraadsleden. Per diedatum loopt namelijk de

maximale zittingstermijn af voor vijf ledenvan de ledenraad. De ledenraadvertegenwoordigt zo'n 23.000 leden vanRabobank Noord Veluwe en is eenafspiegeling van alle leden. De leden-raadsleden signaleren of de coöperatievebank haar rol als betrokken, financiëledienstverlener in de lokale gemeenschapgoed vervult en geven advies over dewijze waarop dit nog beter zou kunnen.Daarmee is de ledenraad hét klankbordvoor de directie. De ledenraad vergadertminimaal 4x per jaar. Zie rabobank.nl/noordveluwe voor meer informatie.

KENNIS DELEN OPLINKEDINLinkedIn, hét zakelijke online-

netwerk, telt inmiddels al 5

miljoen Nederlandse leden.

De Rabobank ziet dit als een

mooie plek voor ondernemers

en stakeholders om met elkaar

in gesprek te gaan en heeft

daarom LinkedIn-groepen voor

de verschillende sectoren op-

gericht om kennis te delen.

Deze kennis stellen we weer

beschikbaar aan andere

ondernemers, via eigen

publicaties en de Rabo Kennis

App.

SPONSORING V.V.S.E.H. EN V.V. KCVORecentelijk zijn twee

sponsorcontracten venieuwd

bij voetbalverenigingen S.E.H.

in Heerde en KCVO in Vaassen.

Beide contracten zijn gericht

op de jeugd. Activiteiten

hebben vaak betrekking op de

gehele gemeenschap en niet

alleen op de eigen jeugd.

Rabobank Noord Veluwe is blij

deze verenigingen te kunnen

blijven steunen.

INLOOPSPREEKUURHYPOTHEKENTijdens de Inloopspreekuren

kunt u met al uw vragen over

wonen, vermogen en

pensioenen terecht bij onze

adviseurs. Het eerstvolgende

Inloopspreekuur Wonen is op

zaterdag 27 september.

Op 6 oktober bent u 's avonds

eveneens welkom van 18.00 tot

20.00 uur. U kunt dan zonder

afspraak ons Adviescentrum in

Nunspeet of kantoor in Epe

binnenlopen voor een

oriënterend en kosteloos

gesprek.

3475

TOEKOMST

8 NOORD VELUWE

WINKELEN 3.0

Shoppen in dewinkel van 2020Shoppen we in het jaar 2020 anders dan nu? Metbehulp van slimme apparaten? Is er van enigeprivacy dan nog sprake? En hoe bereiden retailerszich voor op de toekomst? TEKST: PAUL VAN HORN FOTO'S: STUDIO SPASS

D e fysieke en virtuele wereld lopensteeds meer in elkaar over, zegtMarcel Evers, manager Beleid &Advies bij Inretail, de grootste

brancheorganisatie voor ondernemers in dewoon-, mode-, schoenen- en sportbranche.‘Onlinewinkels worden fysiek en fysieke winkelsgaan online. Consumenten gebruiken vakersmartphone, tablet of laptop om zich teoriënteren en te bestellen. Hun bestelling halenze vervolgens op bij de winkel of een speciaalafhaalpunt. Ook op de winkelvloer zie jeverandering. Straks hebben winkelmedewer-kers een iPad bij zich zodat ze de klant actueleinformatie kunnen geven. In winkels verschij-nen internetzuilen. Is een product nietvoorradig, dan kan de klant dit zelf in de winkelbestellen. Gegevens intoetsen, afrekenen met jemobiel en kiezen of je het product later afhaaltof wil laten bezorgen. De rij bij de kassaverdwijnt; mensen betalen mobiel.’

Edwin de Ron, specialist e-commerce bij de

Rabobank, onderschrijft die stelling. ‘Nu moet jenog naar een counter om te betalen. Mobielbetalen kan straks op twee manieren: je houdtje mobiele telefoon bij een betaalautomaat en erwordt automatisch betaald, of je toetst jepincode op het schermpje van je telefoon als erom een betaling wordt gevraagd. Binnen vijfjaar breekt mobiel betalen door.’

MEER MOGELIJK MET UW MOBIEL

Naomi Bisschop, hoofd Marketing & ServiceParticulieren bij Rabobank Nederland, wijst opde talloze mogelijkheden die de mobiele tele-foon biedt voor de consument: ‘Het versnelt hetafrekenen bij de kassa. Even je telefoon bij hetapparaat houden en het is gepiept. Het bedragwordt direct van je rekening afgeschreven, jehoeft dus geen saldo op te waarderen, zoals bijde chipknip. Bedragen tot 25 euro betaal je snelzonder pincode, daarboven betaal je met dezogenoemde pin. Straks komen daar allerleitoepassingen bij.’ De Ron: ‘Met MyOrder van de

Uw bestelling ter plekke

laten produceren door een

3D-printer ... het is niet

ondenkbaar.

WAT IS MYORDER?Met MyOrder kan de

consument zelf

bestellen én afrekenen.

Gemak voor hemzelf,

maar ook voor de

ondernemer. Op circa

11.000 locaties zoals in

de horeca, bij

bioscopen, in steeds

meer steden bij

parkeergelegenheden

en bij bezorg-

restaurants is bestellen

en betalen met

MyOrder mogelijk.

MyOrder werkt zowel

via stand-alone- als

geïntegreerde kassa’s.

Meer weten? Kijk op

myorder.nl.

9

Rabobank kunnen retailers inhaken op dezeontwikkelingen. Dankzij de mobiele telefoon‘herkent’ de retailer zijn klanten.’

PRIVACY Maar wil de consument dat wel?

Privacy blijft een gevoelige kwestie. De Ronnuanceert: ‘Een consument kan ervoor kiezenom zich bij binnenkomst in de winkel bekend temaken. Daar gebruikt hij zijn smartphone voor.Hierdoor weet de retailer wie er in zijn winkelis. Hoe meer informatie de klant met hem deelt,hoe gerichter de winkelier de consument kanbenaderen.’Ook Evers gelooft niet dat de privacy een groterol speelt. ‘De jongere generatie is gewend allesmet elkaar te delen. Voor retailers zijn de socialmedia dan ook belangrijk om in contact tekomen met hun doelgroep. Het is wel de kunstom het juiste medium in te zetten. Voor eenmodewinkel gericht op jongeren, is misschienniet Facebook, maar juist Pinterest de beste

keuze, omdat je goed kan laten zien wat jouwwinkelconcept inhoudt.’Zullen deze social media ook in 2020 relevantzijn? Bisschop: ‘Social media evolueren; de eenblijft, de ander verdwijnt of verandert. Wekunnen de gevolgen van nieuwe technischeontwikkelingen nog niet helemaal overzien. Zaleen nieuwe iPhone of smartphone mogelijk-heden hebben die we nu nog niet kennen? ZalGoogle Glass het gebruik van social mediabeïnvloeden? Je ziet wel dat de contacten met deklant steeds meer online verlopen en als het kan24 uur per dag. Hij wil dat alles gewoon goedgeregeld is, gemakkelijk en snel. Basisinformatieis makkelijk online te vinden. Voor specifiekevragen of diensten, persoonlijke aandacht, gaatde consument extra betalen. Uiteindelijk krijgtde consument meer en meer keus.’

3475

Veluws Centrumvoor TechnologieAls makelaar en

schakelaar met een

omvangrijk netwerk wil

het Veluws Centrum

voor Technologie (VCT)

Veluwse ondernemers

in de maakindustrie

inspireren en innova-

tieve projecten helpen

realiseren. En juist daar

is het haar subsidie-

verstrekkers, de

provincie Gelderland

en het Europees Fonds

voor Regionale Ont-

wikkeling, om te doen.

Op de foto van links naar

rechts: Jeroen Scholten

(Rabobank Noord Veluwe),

Rijk Verheul (VCT) en Gerjon

van Munster (Biomassa-

techniek Van Munster).

INNOVATIE

11

VOLOP KANSEN

De VeluweinnoveertInnovatie vergt investeren in tijd en denkkracht. Endaar neemt niet elke ondernemer tijd voor. HetVeluws Centrum voor Technologie (VCT) biedt hulp. TEKST: WWW.JACQUETCOMMUNICATIE.NL – JANET VEENSTRA FOTO'S: HAROLD MAKASKE

Het Veluws Centrum voorTechnologie inspireert enverbindt Veluwse ondernemers.Gesubsidieerd door de provincieGelderland en het EuropeesFonds voor Regionale

Ontwikkeling stimuleert het VCT innovatie enprojectontwikkeling en ondersteunt zij onder-nemers bij de realisatie hiervan. Directeur RijkVerheul heeft met zijn bestuur de verantwoor-delijkheid om de Noord-Veluwe innovatiefsterker te maken. Dit doet hij door sparring-partner te zijn voor ondernemers. ‘Makelen enschakelen’, zoals hij het zelf zegt ‘en waar nodigondersteuning bieden bij haalbaarheids-onderzoeken.’

INNOVEREN MAAKT STERKER Het

VCT werkt vraaggestuurd. Het vijfhoofdige VCTbestuur wordt gevormd door regionale onder-nemers die het gebied tot in de haarvaten34

75

Het kasteel, het koetshuis,

de bed & breakfast en de

woning zijn allemaal

afzonderlijk aangesloten op

de biomassa-installatie van

landgoed Vosbergen.

12 NOORD VELUWE

‘Een bijdrage in een haal-baarheidsonderzoek kan tot

de mogelijkheden horen. Eenondernemer met een innova-tief idee hoeft hiervoor maar

één formulier in te vullen.’

kennen. Verheul heeft de taak om innovatie inde regio te bevorderen. Verheul vertelt: ‘Voorafspreek ik met de ondernemer af dat alles watbesproken wordt, binnenskamers blijft. En datwordt gewaardeerd. Als ik ondernemers spreek,is innoveren vaak een kwestie van gedachten-spinsels of zijn innovatieve ideeën een tijdjegeparkeerd. Omdat de markt er niet naar is ofomdat de ondernemer niet weet hoe hij zijnidee verder kan brengen. Of omdat hij er geentijd of geld voor heeft. Ik help hem verder. Enhet mooie is, ook al doet een ondernemermeerdere keren per jaar een beroep op mij, hijkrijgt geen rekening.’

SNEL DUIDELIJKHEID Met enige regel-

maat stelt Verheul voor om een haalbaarheids-onderzoek te doen. ‘Het VCT neemt graag 50%van de kosten van een dergelijk onderzoek voorhaar rekening, tot een maximum van € 10.000.Dit maak ik binnen enkele dagen voor elkaar. Alsondernemer weet je dus snel waar je aan toebent’, aldus Verheul.

SCHAKELEN Verheul heeft in de afge-lopen jaren een groot netwerk opgebouwd. Hijwerkt bij voorkeur met lokale partijen. Voor endoor de regio dus. Maar ook Gelderse kennis-instellingen en kennispartijen in de rest vanNederland weet hij te vinden. De netwerk-contacten van Verheul weten dat ze snel moetenschakelen als hij belt. ‘Ik wil binnen 24 uur eenantwoord. Dat betekent dat ze soms anderedingen opzij moeten leggen. Dit doen ze overhet algemeen graag, want ze weten dat als zesnel reageren er een grote kans is dat ze zakenkunnen doen.’

ÉÉN FORMULIER Verheul vervolgt: ‘Een

bijdrage in een haalbaarheidsonderzoek kan totde mogelijkheden horen. Een ondernemer meteen innovatief idee hoeft hiervoor maar éénformulier in te vullen. Daarna regel ik alles. Alshij daarna verder wil met bijvoorbeeld hetvervaardigen van een prototype, zorg ik vooreen positieve aanbeveling bij Oost NV.’

VELUWSEINNOVATIEPRIJSTwee jaar geleden werd

de Veluwse innovatieprijs

opgezet. In 2013 werden

bedrijven in drie cate-

gorieën genomineerd:

industrie, recreatie en

zorg. Vanaf 2014 komt

daar dankzij Rabobank

Noord Veluwe een vierde

categorie bij: starters. De

winnaar van deze

categorie ontvangt op 24

november 2014 van

Rabobank Noord Veluwe

een bedrag om de eigen

innovatie een stap verder

te brengen.

Op de paardenstal bij

kasteel Vosbergen liggen

zonnepanelen en er loopt

een proef om ook energie uit

de nabijgelegen beek op te

wekken.

13

OOK RABOBANK DENKT MEE ‘AlsNoord-Veluwse ondernemers een goedinnovatief idee hebben, willen we ze graagverder helpen’, vertelt Jeroen Scholten,Financieringsspecialist Grootzakelijk bijRabobank Noord Veluwe. Als bank kunnen weomwille van het vaak hoge risicoprofiel in veelgevallen echter geen financiering verstrekken.Dat mag volgens de regelgeving niet, tenzij wedit betalen uit het deel van onze winst dat weterug willen investeren in de maatschappij alscoöperatief dividend. We zijn aan hetonderzoeken aan welke regels dit moet voldoenen hoe we deze vast kunnen leggen.' Net als hetVCT gelooft Rabobank Noord Veluwe er in datinnovatie juist in economisch mindere tijdeneen kans biedt om sterker uit de strijd te komenen de onderneming voor de toekomst tebehouden. 'Van een innovatief bedrijf gaat veelkracht uit. Daar willen we met Rabobank NoordVeluwe graag een steentje aan bijdragen’, aldus

Jeroen. Vandaar ook de speciale Veluwseinnovatieprijs voor starters (zie kader).

LANDGOED VOSBERGEN Het VCTverwijst ondernemers honderden maal per jaardoor naar interessante samenwerkingspartnersof kennisinstellingen die beschikken over rele-vante kennis. Verheul kent de ingangen en weetwat interessant is voor ondernemers die hijbegeleidt. Een voorbeeld is landgoed Vosbergen.Verheul vertelt: ‘Drie jaar geleden belde Baronvan Deden mij. Hij wilde wat met duurzaam-heid. Zonnepanelen waren op het monumentalekasteel geen optie. Met 100 panelen op de paar-denstal voorziet het landgoed inmiddels vooreen deel in haar eigen energie. Ook staat er in dehooizolder een biomassa-installatie. Hiermeeworden het kasteel, het koetshuis, een bed &breakfast en een woning verwarmd. We werkennu met enkele Hogescholen aan een proef omenergie uit de beek te halen om hiermee een àtwee huizen van elektriciteit te voorzien.’

VCTGELDERLAND.NL

}jT%w~}jT%w~

3475 -

735104

3475

ONDERNEMEN

14 NOORD VELUWE

Hoe combineer je de zakelijke risico’s die je als ondernemer nietuit de weg gaat, met de financiële zekerheid die je privé wilt? Eenuitdaging waar elke ondernemer wel wat hulp bij kan gebruiken. TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: GETTY IMAGES

Als zakelijk en privé elkaar raken

E lk ondernemersbestaan kent een aantalmijlpalen: het starten van uw eigen be-drijf, een grote investering, het kiezenvan het tijdstip waarop u stopt en het

overdragen van het bedrijf.Het zijn momenten waarop u zakelijke en

privébelangen moet afwegen en risico’s moetinventariseren. De adviseur van de Rabobankgeeft inzicht in de mogelijkheden. En onder-steunt bij het maken van de juiste keuze.

GEZIN BESCHERMEN Wie een eigen

bedrijf start, kan in de eerste periode elke eurogoed gebruiken. Het treffen van maatregelenvoor uw pensioen of voor het geval u ietsoverkomt, is dan vaak niet uw eerste zorg. Datgeldt ook als u een grote investering wilt doen.Hoe kunt u zakelijke kansen grijpen zonder datu uw gezin opzadelt met de financiële risico’s?Grote, zakelijke investeringen kunt u immersniet los zien van de gevolgen voor uw privé-financiën.

Knopen doorhakken is lastig wanneer zakelijken privé elkaar raken. Wat is bijvoorbeeld eengeschikt moment om te stoppen met onder-nemen?

Een levenswerk dat u zelf hebt opgebouwduit handen geven, is niet eenvoudig. Hoe zorgt uin het geval van een bedrijfsoverdracht in defamilie dat u voldoende overhoudt om prettig televen, zonder dat u uw zoon of dochter opzadeltmet een torenhoge schuld? Een financiëleplanning helpt bij het nemen van zulkeemotionele beslissingen.

INVESTEREN IN DE TOEKOMST

Ondernemers stellen belangrijke beslissingensoms te lang uit. Velen hebben de afgelopenjaren hun handen vol gehad aan het trotserenvan de crisis en hebben hun reserves al moetenaanspreken. Het laatste wat in zo’n geval bij uopkomt is geld reserveren voor uw pensioen.Gelukkig kunt u ook in kleine stapjes investerenin de toekomst.

De Rabobankadviseur kan in een gesprekaangeven welke mogelijkheden er zijn om uwwensen voor later vorm te geven. Maar ook watde gevolgen zijn van bepaalde keuzes en wat deconsequenties zijn als u niets doet.

Soms kunnen maatregelen die u nu treftvoor uw oude dag al eerder voordeel opleveren.De adviseur kan bijvoorbeeld uitleggen welkefiscaal aantrekkelijke oplossingen er zijn waar uals ondernemer al in het komende belastingjaarvoordeel van heeft.

RABOBANK.NL/

SEMINAR

15

OnlineseminarNieuwsgierig gewor-

den? Meld u nu aan

voor een van de online-

seminars in september

via rabobank.nl. Elk

seminar gaat in op een

specifieke situatie waar

zakelijk en privé elkaar

raken. Ontdek hoe

andere ondernemers

daarmee omgaan. Wilt

u nu al weten wat de

gevolgen van moge-

lijke keuzes zijn voor u

persoonlijk? Vraag een

adviesgesprek aan met

uw adviseur.

3475

Uw webwinkelwordt zogeopend!Droomt u van een eigen webwinkel?Als verlengstuk van uw fysieke winkelof als zelfstandige online-etalage? Eenaantal handige diensten voor startendewebwinkeliers op een rij. TEKST: ANNETTE PRINS

HANDIGE LINKSrabobank.nl/e-commerce

rabobank.nl/omnikassa

rabobank.nl/starten

rabobank.nl/

zekervanjezaak

ikgastarten.nl

thuiswinkel.org

rabobankstartproof.nl

1Beschrijf uw ambities Vorig jaarstartten ongeveer 150.000 menseneen eigen bedrijf. Over vijf jaar zal dehelft nog actief zijn in de onderne-ming en is één op de tien écht succes-

vol, zo blijkt uit onderzoek. Beschrijf in eendoortimmerd ondernemingsplan uw motivatieen persoonlijke doelen, uw markt, doelgroep enconcurrentie en uw financiële plannen. MetRabobank StartProof maakt u online, in zesstappen, een helder ondernemingsplan.

2Deel uw kennis Met een groeiendaantal webwinkeliers is online veelkennis voorhanden. Stel vragen endeel do’s & don’ts op Twitter,Facebook en de diverse platforms.

Ziet u door de bomen het bos niet meer? Kijkdan eens op www.rabobank.nl/e-commerce of www.ikgastarten.nl. Daar vindt u tips en trucsvoor het starten en optimaliseren van webwin-kels. De adviezen zijn opgedeeld in handige

thema’s en variëren van het bedenken van eenbedrijfsnaam en het starten vanuit de WW ofloondienst, tot het bepalen van de kostprijs enmarketing op social media.

3Pak uw voordeel Een webwinkelstarten vraagt investeringen in tijd éngeld. En het duurt even voordat hetgeld naar u terugstroomt. Tal vanbedrijven en organisaties bieden

voordelen aan starters. Zoek de beste deal vooruw software, webdesign, lening of internet-abonnement. De Rabobank ondersteuntstartende webwinkeliers onder meer metkosteloos internetbankieren, voordeel opbetalingsverkeer, korting op verzekeringen eninteressante netwerkbijeenkomsten.

4Succes verzekerd? Hoe gaat u ommet de onvermijdelijke tegenslagen?Technische storingen, brand, diefstalof internetcriminaliteit. Welke be-drijfsrisico’s u wilt en kunt verze-

keren, hangt af van uw assortiment en omzet.Een particuliere inboedelverzekering dektbijvoorbeeld geen voorraden die u thuis opslaat.En misschien is een bedrijfsspaarrekening deeerste tijd slimmer dan verzekeren. Breng éénkeer per jaar uw risico’s in kaart. Bijvoorbeeldvia rabobank.nl/zekervanjezaak.

5Maak betalen eenvoudig De kansdat klanten in het zicht van de kassaalsnog hun winkelmandje legen,blijkt online groter dan in een fysie-ke winkel. Onwelkome verrassingen

als verzendkosten, betaalkosten of een verplichtaccount zijn redenen om af te haken. Hoetransparanter uw betaalproces, hoe hogeruw omzet. Zorg voor een veilige betaalomgevingdie voldoet aan de laatste wetgeving, weinigafleiding en meerdere betaalmogelijkheden. DeRabo OmniKassa ondersteunt de belangrijksteNederlandse en buitenlandse betaalmethoden.

TIPS

16 NOORD VELUWE

Sparen kunnen Nederlanders als de beste. Weet uvoor welk doel we het meest sparen? Tips om meer te doen met uw spaargeld vindt u opwww.rabobank.nl/slim. TEKST: PETER VAN STEEN

TOP 5 DOELEN: VAKANTIE, WONING,

HUISHOUDELIJKE APPARATEN, AUTO,

AANVULLING PENSIOEN /// GEMIDDELD

SPAREN WE 3.048 EURO PER JAAR VOOR

DE AFLOSSING VAN DE HYPOTHEEK ///

TIP: IS EEN DEEL VAN UW SPAARGELD

NIET DIRECT NODIG? BELEGGEN KAN

INTERESSANT ZIJN OM UW GELD TE

LATEN GROEIEN /// BESTEDING

VAKANTIEGELD: SPAREN 43%, VAKANTIE

34%, HUIS 13%, OVERIG 10% /// TIP: LOS

MET UW SPAARGELD SCHULDEN AF. U

BETAALT VAAK MEER RENTE DAN U

ONTVANGT /// WE SPAREN GEMIDDELD

1410 EURO PER JAAR VOOR DE VAKANTIE17

FEITENOVER

SPAREN

3475

OntzorgenSenioren willen zich fit voelen, in en om huis kunnenbewegen en er onbezorgd op uit kunnen. Het vanorigine Nunspeter bedrijf Molenaar helpt. TEKST: WWW.JACQUETCOMMUNICATIE.NL – JANET VEENSTRA FOTO'S: HAROLD MAKASKE

INNOVATIE

18 NOORD VELUWE

Cor Karzijn (op de foto

rechts) is namens Rabobank

Noord Veluwe al jarenlang

accountmanager en

sparringpartner van

Geertjan van Olst (links),

oprichter van Prominent en

Molenaar Welzijns-

producten.

Molenaar Welzijnsproducten,in de volksmond veelalMolenaar genoemd, is eenzusterbedrijf van Prominent,dé specialist in zitcomfortvan Nederland. Waar

Prominent zich met name richt op stijlvol,comfortabel zitmeubilair voor jonge en minderjonge mensen, ligt de focus bij de producten endienstverlening van Molenaar op het ontzorgenvan senioren. Met een breed assortimentbestaande uit onder andere badkamers,trapliften, scootmobielen, seniorenbedden enrollators én persoonlijke advisering op maat,gaat Molenaar net een stapje verder dan andereaanbieders van welzijnsproducten.

PERSOONLIJK ADVIES OP MAAT

Geertjan van Olst, oprichter van Prominent enMolenaar Welzijnsproducten legt uit: ‘Mensenhebben behoefte aan een betrouwbaar advies.Het maakt daarbij niet uit of het gaat om eenmooie, lekker zittende stoel die bijdraagt aanmeer wooncomfort en een stijlvol interieur, ofom een traplift omdat traplopen steedsmoeizamer gaat. Van meet af aan hebben wijdaarom besloten om veel aandacht te geven aanvoorlichting en advies.’ ‘Hiervoor kunnenklanten terecht in de Molenaar winkels inNunspeet en Katwijk, of in een van de 15shop-in-shops verspreid over heel Nederland.Maar de adviseurs van Molenaar komendesgewenst ook graag bij u thuis! Juist hierdoorleren we veel. Hoe zaken beter kunnen. Welkeproductaanpassingen we door moeten voerenen welke nieuwe producten we kunnenontwikkelen’, aldus Ruben Stelpstra, bijMolenaar verantwoordelijk voor de divisiebadkamers.

COMFORTDOUCHE ‘Zo is ook de

comfortdouche ontstaan. Door bij mensen thuisde behoeften te inventariseren en te kijken waar

ze in het dagelijkse leven tegenaan lopen.Oudere huizen hebben nogal eens een bad metdaarin een douche. Niet handig als je wat ouderwordt. Want dan wordt alles met een hogeopstap steeds lastiger. En onveiliger, omdat ermeer kans is om te vallen. Een jaar geledenbrachten we de comfortdouche op de markt:een compleet aangepaste douche met allegemakken van dien. Deze op maat gemaaktedouchecabine komt precies op de plaats van eenhuidig bad of douche. De comfortdouche isveilig en kan eventueel uitgebreid worden metextra muurstangen en een zitje. Binnen een dagdemonteren we de oude douche of het oude baden installeren we de comfortdouche. Wand- envloertegels worden niet weggebroken, dus menheeft geen last van rommel en stof in het huis.’

Ruben Stelpstra in de

innovatieve

comfortdouche, een

product van Molenaar.

Molenaar is het

zusterbedrijf van het alom

bekende Nunspeter bedrijf

Prominent.

AANDACHT VOORDE MENS IN DNABij Prominent en

Molenaar staat de

mens centraal. Dat

geldt voor klanten,

medewerkers en

derden. Op de eigen

Nunspeet University

kunnen medewerkers

zich ontwikkelen. Maar

ook Stichting MAF en

René Kids Centre

krijgen steun. En op de

Filipijnen wordt dank-

zij Prominent en Mole-

naar een medische

post gebouwd.

19

3475

Op de foto van links naar

rechts: Geertjan van Olst

(onder), Ruben Stelpstra

(boven) en Cor Karzijn

(rechts).

AL JARENLANG HUISBANKIER ‘Rabobank Noord Veluwe is al twaalf jaar onzehuisbankier. Cor Karzijn, accountmanager GrootZakelijk bij de bank, is al die jaren mijn adviseuren sparringpartner’, vertelt Geertjan. ‘Wekennen elkaar goed en weten wat we aan elkaarhebben. Bovendien, de bank zit als het ware omde hoek, heeft dezelfde soort achtergrond enook qua cultuur zijn er veel gelijkenissen.’ Corvult aan: ‘Ik vind het knap hoe Geertjan er in isgeslaagd in relatief korte tijd zo’n succesvolbedrijf neer te zetten. Als je zo hard groeit, moetje het proces goed managen. En dat hebben zebij Prominent en Molenaar goed voor elkaar.’Refererend naar Prominent vult Geertjan aan:‘Als ik een ding wel geleerd heb de laatste tweejaar, is het dat succes een erg slechteleermeester is. Een bedrijf waar de groei min ofmeer stagneert, is veel moeilijker op koers tehouden.’

KANSEN ZIEN EN BENUTTEN Cor: ‘Ik

heb respect voor de kansen die Geertjan in demarkt ziet en de wijze waarop hij daar opinspeelt. Waar gemeenten bijvoorbeeld op hetgebied van Wmo-zaken door senioren steedsmeer als ver weg en onpersoonlijk wordenervaren, speelt Molenaar daar op in doormensen te helpen bij het aanvragen vanvoorzieningen bij hun gemeente.’ Overigenskennen ze bij Molenaar niet alleen binnengemeenten goed de weg, ze weten ook welkeandere mogelijkheden er zijn om ervoor tezorgen dat particulieren een zo groot mogelijkdeel van de kosten voor zorgvoorzieningenterug kunnen krijgen. En die kennis delen zemaar al te graag met hun klanten!

20 NOORD VELUWE

‘Als ik één ding geleerdheb de laatste twee

jaar, is het dat succeseen erg slechteleermeester is’

SUDOKUVul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met9 slechts één keer voorkomen in alle horizontale enverticale kolommen, en dat alle cijfers van 1 tot enmet 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van3 x 3 vakjes.

Mail uw oplossing vóór 15 oktober naar:puzzel@nv.rabobank.nlOf stuur de oplossing naar:Rabobank Noord Veluwet.a.v. CoöperatieAntwoordnummer 1108070 VB Nunspeet

U maakt kans op één van de drie dinerbonnen terwaarde van €50,- van de Middenstip in Epe.

21

PUZZEL

OplossingDe oplossing van de

woordzoeker in de vorige

Dichterbij is 'Export'.

Wij feliciteren de winnaars:

A. van de Wetering (Oene),

G. Schutte (Nijeveen) en

L. Roetman ('t Harde).

Maak kans op ...3x een dinerbon t.w.v. €50,- bij

de Middenstip in Epe.

3475

Er is veel tijd, geld en

doorzettingsvermogen

nodig om een idee tot een

succes te maken.

INNOVATIE

23

DE WEG NAAR SUCCES

Een goedidee. En nu?Een gat in de markt vinden, wie droomt er niet van? Een goed ideekan je rijk maken. Helaas is de praktijk een stuk ingewikkelder. TEKST: MILOE VAN BEEK FOTO'S: NANA KOEKOEK @SALTY STOCK

Veel mensen denken dat ze alleenmet een goed idee al veel geldkunnen verdienen, merkt Rubenvan der Horst, innovatieadviseurbij de Kamer van Koophandel.‘Maar met een idee alleen verdien

je niets. Er is veel tijd, geld en doorzettings-vermogen nodig om een idee tot een succes temaken. Een goed businessplan, onderzoek naarde concurrentie en de afzetmarkt, de zoektochtnaar financiering; er komt zo veel bij kijken.’

DELEN IS VERMENIGVULDIGEN Veel

innovatieve ondernemers zoeken daarom hulp,bijvoorbeeld bij hun bank. ‘We adviseren start-ups, snelle groeiers en ervaren ondernemers omover de muren van hun eigen sector te kijken, desamenwerking op te zoeken en te delen’, zegtCindy Koolhout van het onlangs gestarte Inno-vatiepunt van de Rabobank. ‘Veel ondernemersvinden dat lastig. Ze zijn bang dat hun idee

wordt gejat en blijven er daardoor te lang alleenmee rondlopen. Wij zeggen: delen is vermenig-vuldigen.’ Bij het Innovatiepunt van deRabobank is alle kennis rondom innovatiegebundeld. Accountmanagers van lokaleRabobanken kunnen er vragen stellen rondomde financierbaarheid of commerciële haal-baarheid van een idee. Als er voldoendevertrouwen in de onderneming of het idee is,maar de mogelijkheden voor een regulierefinanciering of de eigen midden zijn beperkt,dan denkt het Innovatiepunt mee overalternatieven. De Rabobank heeft in haarproductassortiment diverse bijzonderefinancieringsmogelijkheden voor innovatie,waarmee ondernemers in de verschillende fasesvan innovatie kunnen worden ondersteund.Denk daarbij bijvoorbeeld aan bancairefinanciering aangevuld met een garantiestelling,risicodragend kapitaal, kennis, een netwerk ofeen combinatie.34

75

Een partner met

overtuigingskracht kan

handig zijn om potentiële

investeerders te overtuigen

van uw idee.

24 NOORD VELUWE

‘Veel ondernemers blijvenalleen met hun idee

rondlopen. Wij zeggen: delenis vermenigvuldigen’

Om ondernemers te helpen bij nieuwe samen-werkingen, organiseert de Rabobank regelmatigregionale netwerkbijeenkomsten. Zo kwamaubergineteler Johan Groenewegen bijvoor-beeld zijn nieuwe zakenpartner tegen.‘Innovatie is voor ons noodzakelijk om teoverleven. Zes jaar geleden besloten we te gaankijken welke andere businessmodellen ermogelijk waren in de glastuinbouw. Op diebijeenkomst ontmoetten we iemand die plan-tenvezels kon verstenen tot bouwmateriaal. Wijproduceren jaarlijks 400 ton afval, de match wassnel gemaakt.’ Het bedrijf dat ze oprichtten,Nova Lignum, maakt van de vezels van auber-gineplanten gevelplaten. Om erachter te komenof de bouwwereld dit zag zitten, presenteerdeGroenewegen het idee snel bij potentiëleafnemers in de bouwwereld. ‘Architecten kregensoms tranen in hun ogen. Ze vonden het fantas-tisch dat wij glastuinders een nieuw bouw-product hadden gemaakt van afval.Duurzaamheid leeft erg in de bouw, ze zijn bezigmet het verkleinen van hun CO2-footprint. Wewisten dus snel dat het een succes kon worden.’

VEEL OVERTUIGINGSKRACHT

NODIG Om een idee daadwerkelijk tot eensucces te maken, moet je het wel kunnenvermarkten. Bij het Rabobank Innovatiepuntadviseren ze daarom ondernemers diemarketing en commercie lastig vinden, zichhierin bij te scholen. ‘Of zoek een partner metovertuigingskracht,’ zegt Cindy Koolhout. Dit isook belangrijk om potentiële investeerders teovertuigen van je idee. 80 tot 90 procent van demkb-ondernemers klopt als eerste aan bij debank voor krediet, maar de tijd dat banken alseerste financier instappen, is voorbij. Datmerkte ook Johan Groenewegen toen hij metzijn plannen bij onder meer de Rabobankaanklopte. ‘Ze vonden het idee sympathiek,maar wilden pas meedoen als we ook andereinvesteerders hadden gevonden.’

‘De financiële risico’s moeten wordengespreid over meerdere partijen’, legt Koolhoutuit. ‘Wel helpen we ondernemers met contacten

STAPPENPLANVOOR INNOVATIE1. Denk in problemen.

Een oplossing hiervoor is

vaak het begin van een

goed, innovatief idee.

2. Kijk over de muren van

je eigen sector. Praat met

mensen die iets anders

doen en kijk of je je kunt

verbinden.

3. Toets een idee zo snel

mogelijk aan de markt:

familie, vrienden, buren.

Hoe kan het beter

worden gemaakt?

4. Bouw een prototype of

een demo en toets dat bij

kritische partijen.

5. Pitch bij investerings-

clubs, banken en finan-

cieringsprogramma’s.

Doe mee aan prijzen en

competities.

6. Denk goed na over je

afzetmarkt en

distributiekanaal.

De tijd dat banken als eerste

financier instappen, is

voorbij.

25

en wijzen we ze op bijvoorbeeld incubators,investeerders en de mogelijkheden van crowd-funding. Blijkt na de R&D-fase dat het een goedidee is en zijn investeerders bereid om in testappen, dan doen wij ook mee om de lastigeintroductie naar de markt te overbruggen.’

PITCHEN Groenewegen en zijn partner

namen een adviseur in de arm om voet aan degrond te krijgen bij investeerders en pitchtentientallen keren. ‘Ons businessplan werd onder-steboven gekeerd. Dat heeft het beter gemaakt.’Nadat ze er eigen geld in hadden gestoken, tweeinvesteerders instapten en ze steun kregen vande Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, deedde Rabobank ook mee. ‘Ze brachten het procesin een stroomversnelling. Door De Lage Landenerbij te betrekken konden we de benodigdemachines via een leaseconstructie aanschaffen,ze hebben echt hun nek uitgestoken.’

Afgelopen jaar werd Nova Lignum genomi-neerd voor de Herman Wijffels Innovatieprijs,

de grootste en meest prestigieuze prijs voorinnovatieve ondernemers. Jaarlijks zijn er meerdan vijfhonderd deelnemers. Deze prijs, die deRabobank sinds 2002 uitreikt, is bedoeld voorinnovaties in de laatste fase van ontwikkelingmet een impact op milieu, mens of maatschap-pij. Deelnemers maken kans op een geldprijs,doen kennis op en houden er een netwerk vanduurzame, innovatieve ondernemers aan over.Nova Lignum eindigde op de tweede plaats.

Behalve via de Herman Wijffelsprijs, stimu-leert de Rabobank innovatie ook via deelnameaan het Dutch Greentech Fund (DGF). DGF biedtkennis, kapitaal en een netwerk aan ambitieuze,innovatieve ondernemers die bijdragen aanverduurzaming. Daarnaast is de Rabobank part-ner van Port4growth, het in groei gespeciali-seerde 'social network' voor ondernemers, enondersteunen de Rabobank, De Lage Landen enMyOrder het Europese acceleratorprogrammaStartupbootcamp FinTech voor start-ups in definanciële sector.

3475

CIRCULAIRE ECONOMIE

CIRCULAIRE ECONOMIE

3475

Jong leren sparen, daar hebben kinderen hun leven lang profijtvan. De manier waarop maakt weinig uit. ‘Het belangrijkste is dáteen kind spaart.’ TEKST: ANNETTE PRINS FOTO'S: ERNST COPPEJANS

Klein beginnenis het halve werk

korte periode, en de spaardoelen langzaam opte bouwen.

SPAARPOT OF -REKENING? Op welke

manier een kind spaart, maakt volgens EllisRamakers, marketeer bij de Rabobank, weiniguit. ‘Het gaat erom dát een kind spaart. Voorjonge kinderen, vanaf een jaar of zes, is eenspaarpot het fijnst. Muntjes tellen helpt om hetbesef te krijgen hoeveel vijftig cent is en hoeveelvijf euro. Voor oudere kinderen is eenspaarrekening handig, om hen vertrouwd temaken met digitaal geld.’

Het beste moment voor het openen van eenbankrekening verschilt van kind tot kind.Brandt het zakgeld elke week in de broekzak,dan kan het slim zijn een deel daarvan al vroeg,samen met uw kind, veilig te stellen op de bank.

Lucy kreeg een eigen bankrekening voorhaar zevende verjaardag. Ze voelde zich ‘echtheel groot’. Sindsdien zit er in haar spaarpotzelden meer dan een tientje: alles daarboven

FINANCIËLE OPVOEDING

28 NOORD VELUWE

VERTROUWD RAKEN MET SPAREN

Sparen is leuk, weet Lucy Walvisch(12). Want als je spaart, kun je ietsmooiers en groters kopen danwanneer je je geld meteen uitgeeftaan kleine dingetjes. ‘Je kunt jezelfbelonen. Iets kopen van je eigen geld

geeft ook een mooier gevoel dan wanneer jehetzelfde gewoon van je ouders krijgt. Omdat jeer zelf wat voor gedaan hebt.’

Kinderen die op jonge leeftijd vertrouwdraken met sparen, leren keuzes maken, doelenstellen, budgetteren, geduld oefenen en inspelenop onvoorziene situaties. Dat legt de basis vooreen financieel bewustzijn waar zij de rest vanhun leven profijt van hebben.

Verreweg de meeste kinderen sparen weleens. Ze bewaren hun zakgeld, verjaardaggeld,rapportgeld of de euro’s die ze met klusjesverdienen voor een waveboard, iPad Mini of eenboek. Een concreet doel is prettig om het sparenleuk te houden. Het is raadzaam daarbij klein tebeginnen, met een overzichtelijk bedrag en een

3475

brengt ze naar de bank. ‘Op de afschriften kan ikbeter zien hoeveel ik heb,’ vertelt ze, ‘en als ikiets wil kopen, hoef ik alleen mijn pasje mee tenemen. Zo heb ik nooit te weinig geld bij me.’

Lucy krijgt haar zakgeld in twee delen:maandelijks haar leeftijd in euro’s op de bank enelke week een euro in de hand. Het sparen gaathaar inmiddels goed af. ‘Vroeger durfde ik somsniets uit te geven of kocht ik ineens allemaalplastic speelgoed. Nu denk ik na over wat ik échtgraag wil hebben.’

LEERGELD Kinderen kunnen het beste al

doende ontdekken hoe zij zich verhouden totgeld. Willen ze het meteen uitgeven of lieverbewaren? Hebben ze grote materiële verlan-gens, of kleine? En hoe zit het met hun geduld?‘Sommige ouders betalen alles voor hun kind,’zegt Ramakers, ‘vanuit de gedachte dat het kindzijn zakgeld dan ‘lekker kan sparen’.’Goedbedoeld, maar leren sparen is slechts eendeel van de financiële opvoeding. Leren uitge-

ven is minstens zo belangrijk.Zakgeld is leergeld, zegt het Nibud niet voor

niets. Het is voor kinderen enorm leerzaam alshet een keer fout gaat: als ze iets moeten ofwillen kopen en hun geld is op. Dergelijkefouten kun je beter maken op jonge leeftijd meteen klein bedrag, dan als twintiger met flinkeuitgaven. Elk kind moet zelf de balans vindentussen uitgeven en oppotten.’

LESPROGRAMMA’S De Rabobank heeft

allerhande hulpmiddelen en diensten omkinderen spelenderwijs te leren omgaan metgeld. In samenwerking met KlasseTV wordt aanbasisscholen bijvoorbeeld gratis het inter-nationaal bekroonde lesprogramma LerenOmgaan met Geld aangeboden.

Tijdens de Week van het Geld verzorgenmedewerkers van lokale Rabobanken zo’n 1400gastlessen op scholen en voor tieners is er eeninteractieve theatervoorstelling. Thuis kunnenkinderen aan de slag met de educatieve app

29

3475

KidsGeldWijs en de websitewww.baasovereigengeld.nl. ‘Maar devoornaamste taak blijft toch voor de oudersweggelegd’, stelt Ramakers. ‘Alleen zij kunnenhet omgaan met geld echt concreet maken.Bovendien fungeren ze als voorbeeld. Kinderendoen immers niet wat je zegt, maar wat je doet.

Daarom is het zo belangrijk open te zijn overde keuzes die je maakt. Vertel je kinderen eenswaarom je iets wel of niet koopt en waarom jegeld opzijzet. En bespreek dan wat zij zelf methun zakgeld kunnen of willen doen.’

FINANCIËLE ZELFREDZAAMHEID

Leren sparen is belangrijk voor kinderen overde hele wereld. Zeker voor kinderen inontwikkelingslanden, die soms generaties langgevangen zitten in een cyclus van armoede. DeRabobank Foundation steunt daarom projectenvan Aflatoun, een internationaal programmawaarin kinderen van 3 tot 18 jaar verschillendesociale en economische vaardigheden leren.

Aflatoun bereikt ruim 3 miljoen kinderen inmeer dan honderd landen. De lessen hebbenniet alleen een positief effect op hun eigen leven,maar op dat van het hele gezin en zelfs van degemeenschap waarin ze wonen. ‘Leren sparenhelpt kinderen waar ook ter wereld om zelfred-zaam te worden’, zegt Ramakers. ‘Wij gelovendat financiële zelfredzaamheid ervoor zorgt datje kansrijker in het leven staat. Grip op je geldbespaart je veel zorgen.’

30 NOORD VELUWE

HULP DIEECHT WERKT

Veel kleine boeren in ontwikkelingslanden

hebben moeite om het hoofd boven water

te houden. Ze hebben geen toegang tot

financiële middelen, kennis of een eerlijke

afzetmarkt. Bij de Rabobank weten we dat

je samen sterker staat. Vanuit dit idee is

onze coöperatie ruim 150 jaar geleden

ontstaan. En op diezelfde manier helpt de

Rabobank Foundation nu al meer dan

veertig jaar kleine boeren, maar ook

andere mensen in Nederland en ver

daarbuiten, die hard werken om een

(economisch) zelfstandig bestaan op te

bouwen. Niet door geld te geven, maar

door bijvoorbeeld kleine leningen te

verstrekken. Of door onze expertise en ons

netwerk in te zetten. Investeren in

zelfredzaamheid, dat is ons voornaamste

doel. In dit filmpje leggen we uit waarom.

31

KORTEFILM

BEKIJK DE FILM VIA DE

QR-CODE OF VIA

HTTP://RABO.NL/8MSCH98E

3475

1 - Met zijn houtzaagmolen

heeft Cornelis Corneliszoon

van Uitgeest (1550-ca. 1607)

belangrijk bijgedragen aan

de scheepsbouw van de VOC

en aan de economische bloei

in de 17e eeuw.

2 - Met zijn snaargalvano-

meter kon Willem Einthoven

(1860-1927) als eerste elek-

trocardiogrammen maken

van het menselijk hart.

3 - De ontdekkingen die

Antoni van Leeuwenhoek

(1632-1723) deed met zijn

zelfgemaakte microscoopjes

legden een basis voor baan-

brekend wetenschappelijk

onderzoek.

4 - De in Alkmaar geboren

Cornelis Drebbel (1572-

1633) bouwde de allereerste

duikboot ter wereld. Hij

deed ook andere uitvin-

dingen, zoals de kwikther-

mostaat en de fontein.

5 - De kunstorganen die de

Leidenaar Willem Johan

Kolff (1911-2009) uitvond,

waaronder een kunsthart en

-nier, hebben wereldwijd al

miljoenen levens gered.

6 - Na de introductie van de

'Hollandse kijker' door Hans

Lipperhey (1570–1619) in

1608 maakte Galileo Galilei

een verbeterde versie,

waarmee hij astronomische

ontdekkingen deed.

Een slim idee kan soms een ware revolutie in gang zetten. Somskomt zo’n slim idee gewoon uit Nederland. Zes voorbeelden vanuitvindingen met een Nederlandse oorsprong. TEKST: VDBJ_ FOTO'S: JAN DECKWITZ, SCIENCE PHOTO LIBRARY/ANP, UIG VIA GETTY IMAGES, SPAARNESTAD PHOTO/HOLLANDSE HOOGTE, WORLD HISTORY ARCHIVE/ HOLLANDSE HOOGTE

MADE INHOLLAND

UITVINDERS

32 NOORD VELUWE

I nnovatie is nodig om te kunnen overleven.Dat geldt zowel voor bedrijven als voor demensheid als geheel. Dankzij innovatieskunnen we ziektes overwinnen, maar ook

oplossingen vinden voor grote maatschappe-lijke vraagstukken als de wereldvoedsel-problematiek, klimaatverandering en hettoenemend tekort aan schoon drinkwater.

Niet voor niets ondersteunt en stimuleertde Rabobank innovatie. Op financieel gebied,maar ook door kennis te delen en mensen enbedrijven met elkaar te verbinden. Innovatiebegint vaak met een goed idee of een uitvinding.Wist u dat aan sommige innovaties Nederlandseuitvindingen ten grondslag liggen? In sommigegevallen inspireerden ze anderen tot nieuwevindingen of verbeterde versies waar we zelfsvandaag de dag nog profijt van hebben. Eenpaar voorbeelden.

1 2

3

4

5 6

3475

34 NOORD VELUWE

Sciencefiction op de

Veluwe?

INNOVATIE

35

Bovenbouwleerlingen maken op uitnodiging van Rabobank NoordVeluwe nu al kennis met Google Glass, de 'slimme' bril die pas einddit jaar beschikbaar is in Europa. TEKST: SANDRA FIECHTER-HOVESTAD FOTO'S: HAROLD MAKASKE

Jongeren testenGoogle Glass inNunspeet

Ruim 300 bovenbouwleerlingen vanRSG Epe, Noordgouw Heerde enhet Nuborgh College uit Elburg enNunspeet kwamen 5 juni naarVeluvine in Nunspeet om kennis temaken met Google Glass en te

ervaren welke ontwikkelingen eraan komen.

WAT IS GOOGLE GLASS EN WATKUN JE ERMEE? Google Glass is een heellichte bril met rechtsbovenin een projectie-schermpje waarmee je alles kan doen wat eensmartphone ook kan zoals: e-mails lezen, foto’smaken, films maken, routes opvragen, dataopvragen, spelletjes spelen en ‘face toface’-telefoneren. Met je stem of door je hoofdte bewegen kun je bevelen geven en door hetscherm scrollen. Een bijzondere ervaring! NickVerwoert is een van de gelukkigen die na afloopde Google Glass zelf mag proberen.

OK GLASS TAKE A PICTURE

sprak Mike van Rijswijk toen hij tijdens zijnpresentatie over Google Glass de zaal in keek.Meteen verschijnt de foto van de zaal op hetscherm en zien de leerlingen zichzelf. Er klinktapplaus en een golf van 'wow' en 'gaaf' gaatdoor de zaal. Zelfs met een knipoog kun je eenfoto maken. 'Handig als je een leuk meisje tegen-komt' grapt Van Rijswijk. Maar dit brengt onsmeteen bij het onderwerp privacy. Hoe gaan weom met al deze mogelijkheden? Wat is de im-pact op de wereld, maar ook op jou als gebrui-ker? Dit blijkt uit de reactie van de zaal als VanRijswijk de Glass opdracht geeft een filmpje temaken, waarbij iedereen kan meekijken via livestream: Het is ineens helemaal stil in de zaal!

STAR TREK OP DE NOORD-VELUWE

Innovatiemanager David Jan Janse van Rabo-bank Nederland maakt in zijn presentatie overOnline innovatie de vergelijking met Star Trek.In 1957 hadden ze in deze serie al een mobieletelefoon. Fans kennen ongetwijfeld La Forge metde 'visor'bril. De vergelijking met Google Glassis dan snel gemaakt. 'En' vervolgt Janse'herkennen jullie in de replicator ook onzehuidige 3D printer?'.

INNOVATIE Rabobank Noord Veluwe wil

met deze middag jongeren interesseren voorinnovatie. Uit onderzoek blijkt dat dit op deNoord-Veluwe achterblijft bij de rest vanNederland. Aan het einde van het jaar komt debank daarom ook met een innovatiefonds.

3475

MOLENCOMPLEXVRIEZE’S ERFGOEDVrieze's Erfgoed aan deGroteweg 54 in Wapenveldvertelt veel verhalen. In enom de molen, de voor-malige molenaarswoningen het bezoekerscentrumwordt ruim zes eeuwenhistorie uit de doekengedaan. Molen De Vlijt isnog steeds volop in bedrijfen dat is best bijzonder!Ook buiten is er voldoendete beleven. Zo is er eenbijenstal, moestuin,boomgaard en amfitheater

en vindt er historischeakkerbouw plaats. Als lidvan Rabobank NoordVeluwe profiteert u vanhaar speciale relatie metVrieze’s Erfgoed. In demaand september krijgt utegen inlevering van dezebon 10% korting op hetassortiment van streek-winkel De Meulenbelt,gevestigd in de schuur bijde molen. De winkel isopen op zaterdag van9.00-16.00 uur.

SPORTEN IN EEN GEMOEDELIJKE SFEEROp een gezonde manierouder worden? Werken aanuw conditie? Afscheidnemen van overtolligevakantiekilo’s? Profiteerdan nu van de aanbiedingvan Derks Gym in ’t Harde.Als lid van Rabobank NoordVeluwe kunt u, als u zich inseptember als nieuw lid bijde sportschool aanmeldtmet deze bon, voor slechts€ 99,00 p.p. een half jaarlang onbeperkt sporten.Derks Gym is een

laagdrempeligesportschool voor jong enoud. U kunt er onderandere terecht voor fitness,kracht- en conditietraining,aerobics, steps, indoorcycling en budo: eenverzameling van oostersevechtkunsten. Op bepaaldetijdstippen biedt DerksGym zelfs kinderopvang.Gewoon, als extra serviceen omdat het past bij degemoedelijke sfeer van desportschool.

PROEF DE STREEK

SPORTEN MET KORTING

36 NOORD VELUWE

LEDENVOORLEDEN

Als lid van Rabobank Noord Veluwe profiteert u vanexclusieve aanbiedingen. Wij hebben voor deze editiewederom vier lokale aanbiedingen voor u geselecteerd.

3475

MET KORTING NAAR DEFILM BIJ VELUVINEDe diversiteit van het aan-bod, de sfeervolle zaal ende vriendelijke prijs zorgenervoor dat FilmhuisVeluvine gewaardeerdwordt. Rabobank NoordVeluwe en VeluvineNunspeet, waar het film-huis onderdeel van uit-maakt, werken nauwsamen. En daar profiteert uvan! Als lid van RabobankNoord Veluwe kunt u nueen voordelig avondje naarde film. Tegen inlevering

van deze bon krijgt u uit-sluitend aan de kassa vanVeluvine 50% korting opelk 2e, 4e, 6e en 8e kaartjedat u tegelijkertijd koopt.Dat kan op de avond zelf,zo lang de film niet uitver-kocht is. Maar u kunt uwkaartjes met korting ook aleerder kopen aan de kassa.Deze aanbieding geldtvoor alle films van 10 sep-tember t/m 17 december2014. Bekijk het filmaanbodop veluvinenunspeet.nl.

VOORDELIG DINERENBIJ DE MIDDENSTIPDe Middenstip aan deHoofdstraat 46 in Epe is nietalleen een restaurant, maarheeft veel meer te bieden.Bent u bijvoorbeeld opzoek naar een sfeervollelocatie voor een beslotenfeestje of wilt u met eengroter gezelschap uwsmaakpapillen verwennen?Ook dat is mogelijk in dezalen aan de Hoofdstraat46. Maar dit kan eveneensbij u op het werk of lekkerbij u thuis, want De

Middenstip beschikt ookover een goed verzorgdecateringservice. Sfeer engerechten proeven?Speciaal voor leden vanRabobank Noord Veluweserveert De Middenstip toten met 30 november 2014het Rabobank driegangen-menu. Hiervoor betaalt umet deze bon slechts €22,50 in plaats van € 27,50p.p.. Maximaal tweepersonen per bon. Voorafreserveren is noodzakelijk.

VOORDELIG NAAR DE FILM

UIT ETEN

37

}hS#m~}hS#m~

3475 -

715002

3475

MAAK KANS OP DEFAMILY CHALLENGE Zaterdag 8 november vindtde Family Challenge plaats:een speurtocht in de Efte-ling met gezinsopdracht-en. Het gezin met demeeste punten wint eenovernachting in de ‘Ver-gulde Suite’ in het Efteling

Hotel, inclusief parkbezoek.Wilt u kans maken opdeelname aan de FamilyChallenge? Spaar en doemee met de digitalespaarweken op rabobank.nl/Dichterbij. Actie geldtvoor kinderen t/m 12 jaar.

SPROOKJESBOOM DEMUSICAL MET KORTING Vanaf 17 september 2014exclusief te zien in het Ef-teling Theater: Sprookjes-boom de musical, een won-derlijk muziekfeest. In deperiode van 5 oktober t/m9 november betaalt u geen€18,50, maar slechts €13,50

per kaartje (excl. reser-veringskosten). Reserverenkan via het Efteling ContactCenter: 0900-0161 (€ 0,60per gesprek) o.v.v.Rabobank Dichterbij. Kijkvoor meer informatie oprabobank.nl/dichterbij.

RABO JAZZFESTIVALHEERDE Dit jaar is alweer de 38eeditie van het RaboJazzfestival Heerde metregionale, landelijke enbuitenlandse musici (o.a.Gary Smulyan, The SoulSnatchers, Mrs Hips enToon Roos). Ook is er eenspetterende show die jemeeneemt naar degloriedagen van de jazz envan Louis Armstrong. Het festival vindt plaats opvrijdag 7 november en netals vorig jaar op twee

locaties in het centrum: SQen café De Rooster.

Leden betalen bijinlevering van deze bonslechts € 10,00, zowel op deavond als ook in devoorverkoop (max. 2kaarten per bon/per klant).

De voorverkoop is van 27oktober t/m 6 november bijsupermarkt Plus Van denHoven in Heerde en Wezepen bij de Primera in Heerde.

EFTELING EFTELING THEATER

JAZZ IN HEERDE

38 NOORD VELUWE

AANBIE-DINGEN

Als lid van de Rabobank kunt u profiteren vanaantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledigeaanbod en meer info op rabobank.nl/dichterbij.

3475

39

COLUMN HANS STEGEMANHoofd Internationaal OnderzoekRabobank Nederland

We moeten de economie(opnieuw) uitvinden

Waar wordt u gelukkig van? Een heelbasale, maar cruciale vraag vooreconomen. Alleen is deze deafgelopen tientallen jaren niet

gesteld. Vooral omdat we, geheel onterecht, hetantwoord dachten te weten. Tijd om de econo-mie opnieuw uit te vinden.

Ook u heeft wellicht aan den lijve onder-vonden dat de economie de laatste jarenaanzienlijk is veranderd. Mede daarom zijn tweevragen juist nu cruciaal: hoe meten we vooruit-gang en hoe ziet een houdbare of welzijnsvasteeconomie eruit?

Achterliggend is de essentiële vraag: wat isvooruitgang? Dit is nog steeds gedefinieerd alseen toename van de materiële welvaart: groeivan het bruto binnenlands product. De houd-baarheid van onze economische, ecologische ensociale systemen speelt echter een steedsbelangrijkere rol. Ons gedrag heeft conse-quenties voor het welbevinden van mensenlater en elders. En welbevinden is ook schonelucht, sociale samenhang en veiligheid. De

nieuwe uitvinding voor het meten van eco-nomische vooruitgang moet daar dan ookrekening mee houden. Duurzame of houdbarevooruitgang dus.

Het antwoord op de tweede vraag is nogessentiëler: wat moeten wij doen om dit tebereiken? Een deeloplossing daarvoor is decirculaire economie, waar de Rabobank drukmee bezig is. Een dergelijke circulaire bena-dering zorgt voor een efficiëntere benutting vangrondstoffen, beter gebruik van producten enveel minder afval.

Zo wordt ons economische systeemhoudbaarder en het milieu minder belast.Hierin ontbreekt echter de sociale component.Circulair individualisme lijkt me niet echtgelukkigmakend.

Ik ben nog op zoek naar de juiste term voorhet alternatieve economische model, maar eensociulaire economie staat qua naam nu op één.Alleen snapt nog niemand wat het is. Maar datgebeurt wel vaker met uitvindingen.

‘Welbevinden is ookschone lucht, sociale

samenhang enveiligheid’

}gS"i~}gS"i~

3475 -

705001

3475

‘Er wordtecht naarje geluis-terd!’WIE: Nicolet Hoorn

WAT: Ledenraadslid Rabobank Noord Veluwe

WAAR: Wezep

WAAROM: ‘Sinds mijn wethouderschap in de

gemeente Oldebroek zet ik me graag in voor een

bestuursfunctie. Dat is de rol van ledenraadslid

van de Rabobank niet, maar als lid van de

ledenraad denk je wel op beleidsniveau mee met

de directie van de bank. Toen Simon Slot mij hier

vorig jaar voor benaderde, hoefde ik dan ook niet

lang na te denken. Zeker omdat mijn vader in de

jaren '70 in de Raad van Toezicht van de

coöperatieve Raiffeissenbank Zwolle zat, een

rechtsvoorganger van de huidige Rabobank

IJsseldelta, en ik van kinds af klant bij de

Rabobank ben. Ik zie het als een uitdaging om er

samen met de bank voor te zorgen dat we het

coöperatieve gedachtegoed in stand houden nu

meer zaken via internet lopen, mensen

individualistischer worden en de onderlinge

verbondenheid ogenschijnlijk afneemt. Mijn

eerste ervaringen als ledenraadslid zijn positief.

Er wordt echt naar je geluisterd en de bank doet

ook daadwerkelijk iets met de input van de

ledenraad. We zitten er zeker niet voor de vorm!’

LEDEN-RAAD

AAN HETWOORD

3475