MAGAZINE VOORLEDEN VAN RABOBANK

KROMME RIJNSTREEKNAJAAR 2013

SAMENWERKING INNOVATIE LEDENRAAD

DichterbijKROMME RIJNSTREEK

'Kwestie vanverder

kijken' »22

Marja en Kees vanRooijen »8

Meer voedsel dankzijslimme technieken »18

Over invloed enzeggenschap »32

3298

2 KROMME RIJNSTREEK

NIEUWEOOGST

Stichts brood. Gemaakt van

biologisch meel en desem.

Zonder toevoegingen van

broodverbeteraars.

E-nummer-en lactosevrij.

‘Gezond, maar vooral

lekker,’ lacht André van

Miltenburg, bedenker van de

nieuwe broodlijn. Samen

met Lida van Wijk is hij

eigenaar van bakkerij Van

Miltenburg uit Houten. Het

brood is vernoemd naar het

middeleeuwse Het Sticht

Utrecht.

FOTO: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

3

BAKKERIJ VANMILTENBURG.EERLIJK,AUTHENTHIEKBROOD

3298

COLOFON

Redactie Rabobank Kromme Rijnstreek: Marjolijn Salari, Tineke Faassen, Tanja

Korevaar, Trea Scholten, Robert Vernooij, Rosan Vernooij. Reacties: afdeling MCC,

communicatie@krs.rabobank.nl

Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave

worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste

zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data.

Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan

hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor

onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.

4 KROMME RIJNSTREEK

VOORWOORD

JEROEN DE HEER

directievoorzitter

NIEUWE AANWAS

Winnaarsverjaardagkaarten -actie. Kijk op blz. 6.

Voor agrariërs is het najaar de drukstetijd van het jaar. Het is de tijd om teoogsten wat met veel zorg isgekweekt en geteeld. Een levendige

tijd, want een nieuwe oogst brengt nieuweaanvoer en dus een nieuw begin. Maar wat weuiteindelijk oogsten, is iets wat we niet volledigzelf in de hand hebben. Externe factoren kunnen van grote invloed zijn. Daarom is hetbelangrijk om te blijven innoveren. In het eigenbedrijf of met een nieuwe business. In dezeDichterbij hebben we daar drie lokalevoorbeelden van. Het nieuwe brood vanBakkerij Van Miltenburg (p.2) en het initiatiefom eigen energie op te wekken, van deEigenWijkse Energie Coöperatie (p.16). Hetverhaal van André van Bennekom die beslootzijn varkensbedrijf op te zeggen om algen tegaan kweken is een mooi voorbeeld (p.22). De

oogsttijd is ook een moment om terug te kijkennaar wat we bereikt hebben en om de balans opte maken. Dat geldt ook voor ons als lokaleRabobank. Daarom kijken we met tweeledenraadsleden terug naar twee jaar ledenraad(p.32). Ook Marja en Kees van Rooijen maaktende balans op. Zij werden zorgondernemers vanhet nieuwe Thomashuis in Houten. Hun passieover kleinschalig wonen voor volwassenen meteen verstandelijke beperking kunt u lezen op p.8. Als Rabobank willen we blijven oogsten. Watcoöperatief bankieren ons gebracht heeft is eenplek midden in de maatschappij, een duurzamerelatie met leden en een zeer grootkennisnetwerk. Die verbindende rol willen weblijven vervullen, zodat we hier nu en in detoekomst samen de vruchten van kunnenblijven plukken.

THEMA: OOGST

5

DichterbijKROMME RIJNSTREEK

10 Welke invloed heeft u? 18 Meer oogst met minder

grond

BETROKKEN ONDERNEMEN

8 Familie van RooijenDOE DE CHECK!

14 Mark GombertCOÖPERATIE

16 Lokale energieINNOVATIE

22 Algen kwekenLEDENINVLOED

26 Welke invloed hebt u alslid op de bank?REGIE OVER GELD

28 Dementie en geldzakenIN GESPREK MET

32 Ledenraad LIDMAATSCHAP

36 Lidmaatschap

RUBRIEKEN

2 Om de hoek6 Kort

17 Facts & figures over onsspaargedrag

21 Puzzel31 Beats by Bach34 Ondernemen op klein en groot

niveau38 Ledenaanbiedingen39 Column Bert Faber40 Dichtbij: Femke Dotman

22

16

34 183298

Oplossingen gezocht

IBAN VANKRACHTRabobank is over op IBAN. Sinds dezezomer ziet u in plaats van uw 9-cijferigerekeningnummer uw IBAN in RaboInternetbankieren en in uw digitaleadresboek. U kunt dus van en naar eenIBAN betalen. Ook kunt u het IBAN gebruiken op denieuwe IBAN-acceptgiro’s. Vanaf 1februari vervalt uw ‘oude’ rekening-nummer volledig. Tot die tijd kunt u hetnog gebruiken; het rekeningnummerwordt automatisch omgezet in eenIBAN. Wilt u meer weten over IBAN? Kijkdan op rabobank.nl/iban.

6 KROMME RIJNSTREEK

KORT

Winnaars

VERJAAR -DAGKAARTENACTIEOp woensdag 3 juli ontvingen de 4winnaars van onze verjaardagkaarten -actie uit handen van Oetse Wijma,directeur Particulieren, hun prijs.

Klantjes van onze bank die jarigzijn, ontvangen allemaal eenverjaardagskaart van ons. Wijvonden dat deze kaart leuker kon

en hebben daarom in mei van dit jaar eenactie uitgeschreven. De actie gold voor allekinderen van onze leden, we vroegen zeom een leuke nieuwe verjaardagskaart teontwerpen. Iedereen mocht zijn fantasiede vrije loop laten bij het maken van de

nieuwe verjaardagskaart. Er mocht wordengeknipt, geplakt, getekend, gekleurd,geschilderd en/of versierd. De actie waseen groot succes. We hebben ruim 250inzendingen gekregen met ontzettendleuke kaarten. De keuze voor de jury wasdan ook een hele moeilijke, maaruiteindelijk is het gelukt om 4 winnendeontwerpen uit te kiezen. De winnaars zijn:Categorie 5 t/m 7 jaar: Rens Feringa (6) uit Wijk bij Duurstede Nora van der Worp (7) uit Schalkwijk

Categorie 8 t/m 11 jaar: Lars Kok (10) uit Houten Noa Schrijvers (8) uit Wijk bij DuurstedeAan alle kinderen die hebben meegedaan:heel erg bedankt voor jullie prachtigeinzendingen!

Wat is de beste manier ominbrekers te weren? Of ombrand- of waterschade tevoorkomen? Interpolis doet

met het onlineplatform deoplossingvan.nleen beroep op de denkkracht van Neder- land om samen te zoeken naar nieuwemanieren om met risico's om te gaan.Want alles verzekeren is geen oplossing.Interpolis is ervan overtuigd dat de ideeënvan Nederland, gecombineerd met haarkennis en kunde, leidt tot innovatieve

inzichten, diensten, producten en advie- zen. Het platform is niet tijdelijk, maar eendoorlopend en nieuw medium om dedialoog aan te gaan met klanten. Het isvoor iedereen die een oplossing heeft of ereen zoekt. De Mannetjes van Interpolisdragen ideeën aan en vragen ook omoplossingen voor verschillende situaties.Maar ook de adviseur van Rabobank, debrandweerman, de journalist, de blogger,de student en de huisvrouw. Doe ook meeop deoplossingvan.nl.

Shantyfestival "Rijn en Lek"

7

Op zaterdag 28 septembervindt het 11e Shantyfestival“Rijn en Lek” plaats in Wijk bijDuurstede. Burgemeester

Tjapko Poppens opent dit jaar het festivalom 13.00 uur op de Markt. Vervolgensgaan 16 koren op acht verschillende podiakriskras door de binnenstad strijden om de

felbegeerde ‘Gouden Zuidwester vanWijk’. Het Veerse Scheepstuig uit Veere, dewinnaar van 2012, is dit jaar niet van departij, maar wel koren uit bijvoorbeeldBorne en Harlingen. Wij reiken alshoofdsponsor van het festival weer deRabobank Publieksprijs uit. Een 6-koppigejury van Rabobank-medewerkers kiest hetShantykoor met de beste interactie methet publiek. Vorig jaar ging deze prijs naarPiratenkoor De Zingende Padd’n uitWapenveld.

FINALE EN PRIJSUITREIKING ROND 17.30 UUR,

OP DE MARKT.

Houtense Ondernemersdag:

KAARTVERKOOPGESTART

Donderdag 10 oktober vindt dederde Houtense Onder-nemersdag plaats. Houtenseondernemers kunnen zich

aanmelden. De Rabobank is partner inzaken. Het evenement is gratis. Echter, hetaantal kaarten is beperkt. Mocht u zichaangemeld hebben en onverhoopt nietaanwezig zijn, dan brengt de organisatie€15,- in rekening. Dit bedrag komt geheelten goede aan Hospice Houten.

AANMELDEN EN MEER INFO? VIA:

WWW.HODHOUTEN.NL/REGISTRATIE

PRIJSWINNARESPUZZELVanaf de laatste Dichterbij van

2012 komen de uitslagen van

de puzzel binnen bij uw eigen

bank. Ruim 180 leden mailden

ons ook dit keer weer de

oplossing van de puzzel uit de

tweede editie van dit jaar. De

oplossing was: leerling.

Henrike den Hartog uit Houten

was de gelukkige. Zij heeft de

mand met lokale producten

opgehaald bij ons kantoor in

Houten.

Kijk voor de puzzel op blz. 21

KOM NAAR DE OPENMONUMENTENDAGTijdens de jaarlijkse Open

Monumentendag, dit jaar op

14 en 15 september, zijn dui-

zenden monumenten gratis

toegankelijk voor iedereen.

Bijna 900.000 mensen maakten

vorig jaar gebruik van de

mogelijkheid om zo bijzondere

gebouwen van binnen te

bewonderen. Rabo Vast-

goedgroep is hoofdsponsor.

Benieuwd naar monumenten

in uw omgeving? Kijk op

www.openmonumentendag.nl.

FEITEN & CIJFERS 20122012 was in veel opzichten een

bewogen jaar. Een jaar dat voor

onze bank onder andere in het

teken stond van de samen -

werking met onze ledenraad.

Ook een jaar waarin wij met

klanten en leden in verschil-

lende klankbordgroepen

hebben gesproken over de

onderwerpen die ons

bezighielden. In 2012 hebben

we ook verschillende

activiteiten ontplooid. Bekijk

het jaarverslag op

www.rabobank.nl/krs3298

BETROKKEN ONDERNEMEN

8 KROMME RIJNSTREEK

Marja en Kees van Rooijen wilden graag samenwerken. Ietswaarbij al hun expertise nodig is. Een gesprek over kleinschaligwonen voor volwassenen met een verstandelijke beperking. TEKST: LEF MET LETTERS, TREA SCHOLTEN FOTO'S: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

Samenondernemen inde zorg

‘ Ik werk al meer dan 25 jaar in de geestelijkegezondheidszorg en liep tegen een aantaldingen aan,’ begint Marja. ‘Ik kreeg steedsvaker het gevoel dat zorginstanties elkaar

eerder tegenwerken dan samenwerken. Daarbijkomt het belang van de cliënt regelmatig in hetgeding. Ik merkte dat ik toe was aan een nieuweuitdaging.’ Kees vult haar aan: ‘We zijn ooitsamen begonnen op de boerderij van Marja’svader. Na een aantal jaren verkochten we deboel en zochten we ander werk. Toen dekinderen een paar jaar geleden uit huis gingen,ontstond de wens om weer samen te werken.Samen iets opzetten.’ Marja lacht: ‘Maar wat?Dat wisten we niet zo goed. Totdat eenuitzendkracht op mijn toenmalige werk verteldedat hij zorgondernemer van een Thomashuiswerd. Ik had geen idee wat dat was. Thuis dookik achter de computer en tikte op Google hetwoord Thomashuis in. Ik was direct gegrepen.Dit was wat we wilden! Een woonhuis voorongeveer acht volwassenen met een

verstandelijke beperking. Zij worden begeleiddoor zorgondernemers die in hetzelfde huiswonen. Dat is echt kleinschalig, korte lijnentussen cliënt, zorgaanbieder en ouders. Dustoen ik las dat het honderdste Thomashuis inHouten zou komen, hebben we gereageerd.’ Kees knikt: ‘Een spannende beslissing. Ik hadeen goede managementfunctie maar geenervaring met zorg. Laat staan met volwassenendie een verstandelijke beperking hebben. Hetconcept sprak me echter aan en we hebben veelgesprekken gevoerd, een aantal Thomashuizenbezocht en stage gelopen. Uiteindelijk haktenwe de knoop door en toen brak een spannendetijd aan. Terwijl we allebei onze baan noghadden, startten we met de werving en selectievan bewoners. Er waren ongeveer veertigaanvragen en we kunnen maximaal negenmensen plaatsen.’ Marja: ‘Een heel intensieve enbijzondere tijd. Tegelijkertijd werd de boerderijverbouwd tot een geschikt Thomashuis. Voormij extra bijzonder omdat dit het oude huis vanmijn opa en oma is!’ Kees: ‘Een mooiereherbestemming van een oude boerderij kun je jeniet wensen. We draaien nu een aantalmaanden, de bewoners raken gewend, wehebben vijf medewerkers in dienst en de lijnenzijn kort. Precies zoals we wilden. De stap omsamen weer iets op te pakken, heeft iets heelmoois opgeleverd!’

Het Thomashuis in Houten

werd 7 juni jl. officieel

geopend door koningin

Maxima. Het is het

honderdste Thomashuis en

ligt aan de Houtense

Wetering 23 in Houten. De

koffie en thee staat altijd

klaar.

WWW.THOMASHUIS.

NL/HOUTEN

9

'Ik was directgegrepen'

3298

'Vergeet niet dat de coöperaties ooit opgericht zijn omdat hetslecht ging met de economie.' Dirk Duijzer, directeur Coöperatie &

Duurzaamheid, kijkt terug en schetst een toekomstbeeld. TEKST: ANJA KROES FOTO'S: PABLO BERNASCONI, FRANS JAN FORTUNATI

Wat brengtcoöperatie?

De maatschappij verandert insneltreinvaart: eigen zorginkopen, zelf verantwoordelijkzijn voor uw pensioen, eenwoning is niet langer eeninvestering en de fysieke winkel

lijkt het af te leggen tegen het groeiende legeronlineconsumenten. Wat in de wereld vangisteren een zekerheid was, staat nu terdiscussie. In al het verandergeweld van de laatstejaren blijven de oorspronkelijke uitgangspuntenvan Rabobank overeind.

Dezelfde taak Duijzer: 'Natuurlijk ontkomt Rabobank niet aan

veranderen. Het gevaar om in deze tijd onze identiteit teverliezen lijkt levensgroot aanwezig, maar dat is schijn.Vergeet niet dat de coöperaties ooit opgericht zijn omdat hetslecht ging met de economie. Daarom blijft het coöperatievekarakter juist nu fier overeind. Onze taak is onveranderd:leden in staat stellen te ondernemen door passendefinanciële diensten aan te bieden en daarmee impliciet te

CV DIRK DUIJZER 25 jaar in de land- en

tuinbouw, o.m. voor-

zitter van het Product-

schap Tuinbouw. In

2005 directeur Food &

Agri Nederland bij

Rabobank, sinds 2011

directeur Coöperatie &

Duurzaamheid

werken aan een verantwoordelijke enduurzame samenleving.'

Houtskoolschets Het karakter blijft onveranderd, maar dat

betekent niet dat Rabobank dezelfde kanblijven. 'We staan aan de vooravond van eencoöperatieve make-over. Alles moet op de kop.Klanten en leden willen meer transparantie,goedkopere producten, snellere bediening,meer deskundigheid als het nodig is en wellichtvrijblijvendheid als het ze zelf past. Wij zijn

volop bezig met de houtskoolschets van de nieuweRabobank. In 2016 staat die bank er, maar ver daarvoorwillen we al eenvoudig en trefzeker het beeld zien van denieuwe bank waar hard aan gewerkt wordt. Een bank voorde leden, die midden in de wereld van vandaag staat. En alhet andere is daar een afgeleide van. Dat klinkt eenvoudig,maar dat is het niet.

Die redelijk simpele wensen van de klanten en ledenhebben een tamelijk harde uitwerking. Meer transparantiebetekent meer eenvoud en meer openheid. Goedkoper

COÖPERATIEF BANKIEREN

10 KROMME RIJNSTREEK

'Kennis delendoet kennis

groeien'

3298

Dirk Duijzer: 'Klanten willen

nu terecht meer invloed op

en zeggenschap over de

koers van de financiële

instelling waar ze zaken mee

doen'

betekent minder mensen in een sobere omgeving. Snellerebediening betekent meer geautomatiseerd. Meerdeskundigheid betekent tot slot dat er aan een kleinere groepmedewerkers hogere eisen gesteld worden. En dan hetlaatste punt. De klant die meer vrijblijvendheid wenst zoalshet hem of haar zelf past. Dat laatste hoort wellicht wel bijeen deel van de moderne cultuur, maar niet bij onze bank.Ook niet bij onze bank in de nieuwe wereld. Wij willeninvesteren in de leden, de bedrijven van de leden, demaatschappelijke omgeving rondom de leden, maar niet vooreen eenmalige deal. Wij kiezen voor een langdurige relatie.Dan kun je namelijk meer betekenen voor elkaar. Dan loop jeniet weg als het moeilijk wordt. Dan neem je elkaar serieus.'

Gezamenlijke toekomst De leden vormen vanaf de start het hart van de

coöperatieve bank. Maar de invulling van dat lidmaatschapmoet volgens Duijzer wel meegroeien met de tijd.'Participatie van klanten, daar moeten we sterk op inzetten,dat verwacht de maatschappij ook van ons. De financiëlesector ligt onder een vergrootglas. Er was een tijd waaringroei het hoogste goed was, ook bij Rabobank. Hoe dat isafgelopen, weten we. Klanten willen nu terecht meer invloedop en zeggenschap over de koers van de financiële instellingwaar ze zaken mee doen. Vanuit coöperatief oogpunt bezien,

juich ik dat toe. We moeten ervan af om de ledenraad te zienals een club van mensen die wacht tot hen vanuit dedirectietoren een conceptbesluit wordt voorgelegd. Eenledenraad is een geïnteresseerde groep klanten die iets vindtvan de bank. En juist dat vind ik eigenlijk het allermooiste,dat wij met klanten rechtstreeks in gesprek zijn over onzegezamenlijke toekomst, het is niet wij en zij. Dat moeten wekoesteren en dat moeten we verder uitbouwen. Dat kanalleen door onze leden nauwer dan ooit te betrekken bij hetreilen en zeilen van de bank. Dat betekent dat we dewezenlijke gespreksonderwerpen niet moeten schuwen ende mening van onze leden daadwerkelijk serieus moetennemen. Die vier kenmerken van coöperatief bankieren(klantparticipatie, langdurige relatie, een duurzamesamenleving en een solide basis) moeten het fundament vandie gesprekken vormen.’

Lokale wortels Rabobank blijft haar lokale wortels trouw, hoewel dat

soms anders schijnt. Rabobank heeft steeds minder fysiekekantoren, maar blijft onverminderd dichtbij. ‘Na hetuitbreken van de crisis is de behoefte om elkaar te

12 KROMME RIJNSTREEK

Wij zijn eencommunitybank

geworden. Dat geeft eenandere, in mijn ogen

krachtigere, invullingaan de coöperatie'

ontmoeten alleen maar groter geworden. En Rabobank speeltdaar een grote rol bij. Overal in het land zie ik bij lokalebanken veel betrokken mensen bij elkaar komen. Alleen, zekomen niet meer in die oude bankrelatie, ze komen geen geldhalen of voor een klantgesprek. Ze komen om met elkaar nate denken over de toekomst of over duurzaamheid entenslotte ook om business te doen.

Sommige lokale banken zijn wel bij meer dan tiencommunities betrokken. Dat zijn netwerken rondom zorg,wonen, rondom energie en het stimuleren van deleefbaarheid van de lokale gemeenschap. Dat betekent dat erandere eisen aan ons als bank gesteld worden. Het begintniet meer bij het product, maar bij het klantbelang, daar zitde coöperatieve uitdaging. Wij zijn een communitybankgeworden. En die nieuwe Rabobank geeft een andere, maarin mijn ogen wel een veel krachtiger invulling aan decoöperatie. En als ik heel eerlijk ben, dan wijkt die invullingniet heel erg af van 150 jaar geleden.’

Groeien Als communitybank fungeert Rabobank voor leden en

klanten als kennis- en netwerkcentrum. "Er is Rabobank veelaan gelegen dat het goed gaat met haar klanten. Dan gaat hetheus niet alleen om financieren. Een belangrijke sleutel tothet succes van onze mkb-klanten is bijvoorbeeld het delenvan kennis. We geloven dat je samen meer bereikt dan alleen.Daarom is het belangrijk om kennis te delen en te creëren,samen met de klant. Want kennis delen, doet kennis groeien.Op basis van gedegen kennis kunnen ondernemers de juistekoers vinden. We delen niet alleen de kennis die wij zelfverzamelen, we stellen onze klanten ook in staat hun kenniste delen met anderen. Dat doen we bijvoorbeeld met de RaboKennis App voor ondernemers in het mkb of met hetorganiseren van netwerkbijeenkomsten. Ik heb welmeegemaakt dat een bank met twintig ondernemers hetgesprek startte en zich toen terug kon trekken, want dieklanten gingen onderling zakendoen. Dan zeg ik: primagedaan.’

Haarvaten Het fundament van de bank staat, maar Duijzer ontkent

niet dat er nog veel te doen is. ‘Ik ben er eerlijk over: op allevier punten van coöperatief bankieren kunnen we noggroeien. We moeten het gesprek met de klant verdiepen, van

COMMUNITYBANKEen communitybank

maakt deel uit van de

lokale gemeenschap

waarin zij geworteld is en

is nauw betrokken bij de

lokale economie. Zij zet

haar kennis en haar

netwerk in om haar

klanten te helpen en de

economie te stimuleren.

De communitybank biedt

haar klanten transparante

producten tegen een

eerlijke prijs.

deals naar relatiebankieren en van participeren naardaadwerkelijke zeggenschap. De houtskoolschets waar nuaan gewerkt wordt, is dus in zekere mate eenvoudig entrefzeker, maar is niet iets vluchtigs. Probeer eenhoutskoolschets maar eens uit te vegen. Dat zal niet lukken.Op z’n best wordt alles ermee besmet: het kleeft aan jehanden en je kleren. Zo zal de Rabobank van de toekomst inalle haarvaten van de samenleving te vinden zijn.’

13

BEKIJK DIVERSE

PROJECTEN OP

RABOBANK.NL/RABOVERSTERKT

3298

DOE DE CHECK!

14 KROMME RIJNSTREEK

SEPA EN IBAN

Bent u alSEPA-proof? Doede check!Vanaf 1 februari 2014 kent Europa één gezamenlijkebetaalmarkt. Doel is om overal op dezelfde manier tebetalen. Hiervoor zijn echter nieuwe standaardise -ringen in het betalingsverkeer nodig. TEKST: LEF MET LETTERS, TREA SCHOLTEN FOTO'S: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

Doe de Rabo-SEPA check

‘ De komst van een nieuwe Europesebetaalmarkt is heel ingrijpend. Voorparticulieren, bedrijven, verenigingen enstichtingen. Iedereen krijgt er mee te

maken,’ vertelt Mark Gombert, projectleider bijonze bank. ‘De SEPA (Single Euro PaymentsArea) zoals de nieuwe betaalmarkt heet, startop 1 februari 2014. Veel grote bedrijven zijn aleen tijd geleden met de voorbereidingenbegonnen, maar met name kleinere bedrijven,zzp’ers, verenigingen en stichtingen lijken noggeen haast te maken. Daarom zullen wij ze dekomende tijd actief benaderen. Want als ze nietsdoen, kunnen ze ook niet meer deelnemen aanhet betalingsverkeer.’

Om straks in heel Europa op dezelfde manier

te kunnen betalen is het noodzakelijk een aantalzaken aan te passen. Deze hebben zowelbetrekking op het rekeningnummer als op debetaalproducten en de wijze van betalen. Mark:‘Iedere rekeninghouder heeft straks een

rekeningnummer dat uit minimaal vijftientekens bestaat. Dit nummer is opgebouwd uitdiverse onderdelen: twee letters voor delandencode, gevolgd door twee willekeurigecontrolegetallen. Daarna een bankcode envervolgens het huidige rekeningnummer.’ Hetnieuwe rekeningnummer is de grootsteverandering voor particulieren. Voorstichtingen, verenigingen, zzp’ers, mkb’ers enoverige bedrijven verandert er veel meer. Mark:‘Vooral voor degenen die met incasso’s,gegroepeerde automatische betalingen(batches) en iDEAL te maken hebben veranderter nogal wat. Voor de zakelijke markt geldt datzij nadrukkelijke toestemming nodig hebbenvoor het automatisch incasseren van gelden.Verder werken veel klanten metboekhoudsystemen, financiële administraties enpersoneels- en salarisadministraties die nietgeschikt zijn voor SEPA. Al was het maar omdatde lengte van het rekeningnummerveld nietgenoeg ruimte biedt om een rekeningnummer

'Iedereen krijgt ermee te

maken.'

NOG VRAGEN?Bel met de

Ondernemersdesk!

Met vragen over SEPA

en IBAN kunt u terecht

bij onze

Ondernemersdesk.

Onze adviseurs zijn op

werkdagen bereikbaar

via telefoon: (030) 635

69 00, of per e-mail

ondernemersdesk@krs.

rabobank.nl.

Houd bovendien

www.rabobank.nl/iban

voorbedrijven in de

gaten voor actuele

informatie.

15

van minimaal vijftien cijfers en getallen in tevullen. Dat betekent dat zij dus aanpassingennodig hebben. Niet ieder softwarepakket heeftuitbreidingsmogelijkheden. Dan moet er dusuitgeweken worden naar nieuwe systemen.’

Ingrijpende veranderingen die vaak ook nog

een testfase nodig hebben. Mark: ‘We radeniedereen aan om tijdig te beginnen en veel tetesten. Dat voorkomt dat zich straksmoeilijkheden voordoen. Een goed begin is ookhier weer het halve werk. We kunnen het nietgenoeg benadrukken. Breng tijdig in kaart watSEPA voor uw onderneming, vereniging ofstichting betekent.’ Vooral voor kleinerestichtingen en bedrijven kan de overgang naarde nieuwe betaalmarkt erg lastig zijn. Mark:‘Veel kleine organisaties hebben een eenvoudigPC-systeem waarmee ze hun ledenadministratieen betalingen heel eenvoudig bij kunnenhouden. Dit systeem voldoet meestal niet aan de

nieuwe eisen. Om deze organisaties, totongeveer 300 leden, tegemoet te komen,ontwikkelden we de mogelijkheid om viainternetbankieren de incasso’s te verrichten.Waarom we dat doen? Heel eenvoudig: wehebben als bank een zorgplicht. We zijn eencoöperatieve bank en zien het als onze plichtdeze kleine organisaties die vaak opvrijwilligers draaien te helpen.’

Bent u al SEPA-proof? Op

www.rabosepacheck.nl kunt u een vragenlijstinvullen. U krijgt direct inzicht in uw situatie eneen overzicht van de activiteiten die u nog moetondernemen om SEPA-proof te worden.

WWW.RABOBANK.NL/

IBANVOORBEDRIJVEN

3298

LOKALE ENERGIE TEKST: LEF MET LETTERS, TREA SCHOLTEN FOTO: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

Twee jaar geleden ontstond bij een groepWijkenaren het idee om een lokaalenergiebedrijf op te richten. Er werdenplannen gemaakt en in januari 2013

was de EigenWijkse Energie Coöperatie een feit.Henk Muis, een van de initiatiefnemers: ‘Of jewilt of niet, we moeten zoeken naar duurzamemanieren om energie op te wekken. Dan kun jetwee dingen doen: je schouders ophalen enafwachten of zelf aan de slag gaan. Wij kozenvoor dat laatste. Omdat we menen dat we eeneigen verantwoordelijkheid hebben. We willenniet afhankelijk zijn van grote, vaak inter-nationale energiebedrijven. Nee, we willen juistinvloedrijk zijn en Wijk bij Duurstede van eigenenergie voorzien.

In eerste instantie zijn we een doorgeefluik.We zijn nu met een aantal grote leveranciers ingesprek om bij hen groene stroom en groen gasaf te nemen. Ons doel is natuurlijk om in detoekomst onze eigen energie op te wekken. Datkan door zon, wind en biomassa. Er is energie inovervloed en er is overal licht. Dat kun je direct

oogsten.’ Henk demonstreert dit met eenapparaatje ter grootte van een iPhone. Het iseen handige oplader op zonne-energie enzaklamp ineen. Henk: ‘Zo’n ding zet je in hetlicht en laadt zich razendsnel op. Daarna kun jeheel eenvoudig je telefoon opladen en in hetdonker heb je een perfecte LED-zaklamp. Zoeenvoudig is het om energie op te wekken. Datkun je aan bedrijven met aandeelhoudersoverlaten, maar je kunt het ook lokaalorganiseren. Een coöperatie heeft invloed enkan dus tegen lagere tarieven inkopen. Ieder lidheeft dus een voordeel. Met de winst bepalenwe vervolgens welke projecten weondersteunen of initiëren. De slogan van onzecoöperatie is niet voor niets: van, voor en doorons. Het zou toch geweldig zijn als Wijk bijDuurstede in de toekomst in zijn eigen energiekan voorzien. Dat is goed voor degemeenschapszin, voor het milieu, deportemonnee én de lokale economie.’

LID WORDEN?Inwoners van Wijk bij

Duurstede kunnen lid

worden van de

EigenWijkse Energie

Coöperatie. Het

lidmaatschap kost

€ 10,- per jaar en

minimaal één

participatie. Alle

participaties samen

vormen het eigen

vermogen van de

coöperatie. Bij

eventuele opzegging

worden de

participatiegelden

teruggestort. Meer

informatie vindt u op

www.eigenwijkseener-

giecooperatie.nl

COÖPERATIE

16 KROMME RIJNSTREEK

Bijna 83% van de Nederlanders spaart geld als'appeltje voor de dorst'. Het spaaronderzoek vanRabobank laat zien hoeveel we sparen en waarvoor. TEKST: RABOBANK

WE SPAREN HET MEEST VOOR DE

AFBETALING VAN ONZE WONING OF

HYPOTHEEK; GEMIDDELD € 3.048 PER

JAAR. /// OOK SPAREN WE VEEL VOOR

EEN NIEUWE AUTO, AANVULLING OP HET

PENSIOEN, AFBETALING VAN SCHULDEN

EN EEN VERBOUWING OF ONDERHOUD

AAN DE WONING. /// ONGEVEER ACHT

OP DE TIEN MENSEN SPAREN VOOR

ONVOORZIENE UITGAVEN. GEMIDDELD

LEGGEN WE HIERVOOR BIJNA € 1.100 PER

JAAR OPZIJ. /// EEN GEZIN HEEFT

GEMIDDELD 2,7 SPAARREKENINGEN.

VOOR DE MEESTE SPAARDOELEN HEBBEN

WE GEEN APARTE REKENING.17

FEITEN

3298

De behoefte aan voedsel neemt wereldwijd snel toe. Landen alsIndia en China kunnen hulp gebruiken bij het beter benutten vanhun landbouwareaal, maar ook bij zaken als transport. Er isruimte voor de Nederlandse aanpak, systemen en technologie. TEKST: HANS BOUWMAN FOTO'S: XFANDM

Groeien met groente

A ls gevolg van een almaar toenemendewereldbevolking en een stijgend wel- vaartspeil zal de voedselbehoefte inde wereld de komende jaren sterk

stijgen. Om aan de toekomstige voedselbehoeftete kunnen voldoen zal de productie aanzienlijkmoeten toenemen. De opkomst van biobrand- stoffen betekent dat er ook vanuit die hoek eentoenemende vraag zal ontstaan naar gewassenals mais, palmolie, koolzaad en rietsuiker. Er zijndoor de bank genomen twee manieren om dewereldvoedselproductie op te schroeven: hetcreëren van meer landbouwgrond en het ver- hogen van de productiviteit per vierkante meter.Aan beide wordt gewerkt, maar wetenschap- pers denken dat veruit de grootste winst valt tebehalen door het verhogen van deproductiviteit.

MINDER PESTICIDEN ‘Helaas is het niet

zo dat de landen waar de voedselvraag hetsterkst gaat stijgen ook het grootste groei-

potentieel hebben’, constateert Ruud Huirne,directeur Food & Agri van Rabobank Nederland.‘Landen als India en China zullen, gezien hetbeschikbare landbouwareaal, het klimaat enhun transportmogelijkheden, nooit in staat zijnom al hun bewoners van voldoende voedsel tevoorzien.’ Europa zal de stijgende voedselvraaguit deze twee landen niet kunnen beantwoor- den. In ons deel van de wereld wordt het land- bouwpotentieel al voor 80 tot 90 procent benut.‘Een land als Brazilië daarentegen beschikt overeen geweldig groeipotentieel op landbouw- gebied’, vertelt Huirne. ‘Bovendien is het politiekstabiel en zijn de eigendomsverhoudingen erredelijk helder. Daar durven bedrijven teinvesteren. Wij zijn als Rabobank dan ook actiefaanwezig in Brazilië en hebben hogeverwachtingen van de mogelijkheden van datland.’ Een belangrijke partner van Rabobank inBrazilië is het in de veredeling van groentengespecialiseerde bedrijf Rijk Zwaan, waarvanhet hoofdkwartier is gevestigd in het

VOEDSEL

18 KROMME RIJNSTREEK

HOGERE PRODUCTIE DOOR LANDBOUWINNOVATIES

WWW.RIJKZWAAN.NL

19

'Veredelingvan zaden

verhoogt deproductie'

3298

TRAINING VOORKENIAANSE BOERENRijk Zwaan maakt in Kenia

professionele groenteteelt

toegankelijk voor kleine

boeren, zodat zij een bij-

drage kunnen leveren in

de lokale voedselvoorzie-

ning. Met de financiële

ondersteuning door de

Rabobank Foundation en

Rabobank Westland zijn

een trainingscentrum en

proefkas opgezet. De Keni-

aanse boeren krijgen ook

begeleiding bij de aanleg

van de kassen, velden en

tijden de teelt. Ook leren

ze om meer samen te wer-

ken voor betere resultaten.

Een positieve verandering

voor veel families.

Zuid-Hollandse De Lier, maar dat over de helewereld actief is. Rijk Zwaan is al vijftien jaaractief op de Braziliaanse markt. Dankzij degoede samenwerking met diverse lokale dis- tributeurs heeft het bedrijf een significantemarktpositie bereikt in gewassen als meloen,tomaat en sla. In juni 2012 opende men eendochterbedrijf in Brazilië en steeds meer wordtook op andere gewassen gefocust. ‘We kijken ernaar uit om vele nieuwe rassen te ontwikkelendie meerwaarde bieden op gebied van ondermeer resistenties, opbrengst, smaak enkwaliteit’, vertelt Heleen Bos, van de afdelingMarketing & Business Development en bij RijkZwaan verantwoordelijk voor DevelopmentProjects. ‘Groente is een gewas dat intensief kanworden geteeld en waarvan je relatief veel pervierkante meter kunt produceren. Met produc- tievere groenten kun je als teler meer geldverdienen.’ Rijk Zwaan richt zich bij hetveredelingproces op de opbrengst, maar ookop resistentie tegen ziektes. ‘Wanneer jebepaalde resistenties in een ras invoert heeftdat twee voordelen’, legt Bos uit. ‘Ten eerste zaleen ras minder last hebben van ziektes zodat deproductie hoger is. Bovendien, en dat is metname voor ontwikkelingslanden belangrijk, hoefje minder pesticiden te gebruiken. Naast hetoptimaliseren van de voedselproductie door hetverhogen van de productiviteit, is ook hetoptimaliseren van de hele voedselketen eenbelangrijk doel. Huirne: ‘Dat is een keten waarin

Met productievere groenten

kunnen telers meer geld

verdienen.

we achtereenvolgens te maken hebben met eentoeleverancier van zaden, transport, hetprimaire boerenproces, opnieuw transport,verwerking, verpakking, retail en consument. Erzijn heel veel gescheiden schakels in die ketenen als die schakels onderling betersamenwerken, beter informatie uitwisselen, kunje nog veel efficiënter produceren.’

BETER SAMENWERKEN Tot zijn genoe-

gen constateert Huirne dat de supermarktensteeds vaker inzage geven aan telers en produ-centen over het koopgedrag van consumenten.‘Die transparantie is natuurlijk zeer bevorder- lijk. Wij willen met zijn allen beter gaan inspe- len op de vraag wanneer welke producten wor- den gevraagd, in welke hoeveelheden en vanwelke kwaliteit. Door in de keten vraaggerichtsamen te werken, kunnen we belangrijke slagenmaken in verdere optimalisatie.’ Rabobank, RijkZwaan en andere Nederlandse bedrijven kun- nen profiteren van de groeiende internationalevraag naar voedingsproducten door lokaal deNederlandse aanpak, Nederlandse systemen enNederlandse technologie in te zetten. Huirne:‘We moeten de mensen ter plaatse opleiden enleren werken met Nederlandse technologie,Nederlandse groenterassen, Nederlandsekassen, Nederlandse koeien, Nederlandserecepten voor diervoeders, enzovoort. Daaromis het belangrijk dat Nederland innovatief blijft.Door voortdurend nieuwe producten entechnologieën te ontwikkelen kunnen we ook inde toekomst allerlei innovaties blijvenexporteren. Nederland als kraamkamer vaninnovaties.’

20 KROMME RIJNSTREEK

'Als je bepaalde resistenties invoertin een ras, heeft het minder last van

ziektes, waardoor de productie hogeris. Bovendien hoef je minder

pesticiden te gebruiken'

WOORDZOEKERDe woorden zijn te lezen van links naar rechts enandersom, van boven naar beneden of omgekeerd ofschuin. Sommige letters worden meer dan een keergebruikt. Streep alle woorden door. De resterendeletters vormen de oplossing van deze puzzel.

Zoek de volgende woorden: akkers, appels, asperges,biologisch, boeren, certificaat, dieet, drinken, eten,fruit, gewas, gezondheid, grondsoort, kassen,levering, machines, onderzoek, opslaan, peren,poten, quota, schop, sproeien, teelt, variatie, vezels,voedsel, vruchtensap.

G P A S N E T H C U R V L NB E N T L E S D E O V E D EO T W E O S L E Z E V T K SE R T A T U N E T E A R E SR O N I S O Q U R A H N O AE O E N U E P I C C A I Z KN S K E V R N I S A P T R SE D N R E G F I L O E E E EI N I E N I G S H E O E D GE O R P T O P C L C O I N RO R D R L O S T G E A D O ER G E O S R E K K A P M S PP C I E I T A I R A V P T SS B D I E H D N O Z E G A A

21

PUZZEL

OplossingMail de oplossing voor 5

oktober 2013 naar:

communicatie@krs.rabobank.

nl o.v.v. 'Puzzel Dichterbij

3-2013'. De winnaar krijgt

automatisch bericht. Vergeet

niet uw adresgegevens mee te

sturen.

Maak kans opVerrassend pakket vol lokale

producten ter waarde van € 50,-

3298

'Betrekkelijk

jongeindustrie'

INNOVATIE

23

HET NIEUWE BOEREN

Over varkensen algenArie van Bennekom was jarenlang succesvol varkenshouder. Tochbesloot hij opnieuw te beginnen. ‘Ondernemen is een kwestie vanverder kijken.’ TEKST: LEF MET LETTERS, TREA SCHOLTEN FOTO'S: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

‘We hadden een goedlopendvarkensbedrijf met 350 zeugen. Toen eenpaar jaar geleden de nieuwe wet- enregelgeving voor varkenshouders kwam,besloot ik er mee te stoppen,’ begint Arie

van Bennekom. Hij vertelt over zijn keuze omover te stappen naar een nieuwe business. Datdoet hij op het schaduwrijke terras van zijn erfaan de Achterdijk in Schalkwijk. Achter hemliggen de varkensstallen en de silo’s. Die laatstezijn niet meer in gebruik. De stallen wel. Die zijnvoor een deel geschikt gemaakt om algen tekweken.

‘MIJN ZOONS HADDEN geen zin om het bedrijf in de toekomst over

te nemen. De oudste werkt bij een bedrijf datrobots voor de verpakkingsindustrie maakt. Dejongste studeert chemische technologie op deHogeschool Utrecht. De nieuwe wet- en

regelgeving betekende dat ik opnieuw in hetbedrijf moest investeren. Helma, mijn vrouw, enik hebben samen lange gesprekken gevoerd.Opschalen van het varkensbedrijf betekendeook dat ik tot mijn 75ste in de varkensstallenzou staan. Dat zag ik niet zitten. Maar ik wildewel de vrijheid houden om hier te werken en tewonen.

ONGEVEER TWINTIG JAAR

GELEDEN was ik met de vereniging van

varkenshouders op bedrijfsbezoek bij eenalgenkweker. Hij verwerkte zijn varkensmest totalgen en gaf deze als varkensvoer terug aan zijndieren. Het simpele idee om mest om te zettenin iets wat zo voedingsrijk is, sprak me enormaan. Sinds die tijd knipte ik regelmatig artikelenuit over algen kweken en speurde ik af en toehet internet af, op zoek naar informatie. Enineens wist ik het: ik ga algen kweken. Destijds32

98

Het drogen en vermalen van

algen tot heel fijne poeder is

nog in de experimentele

fase.

24 KROMME RIJNSTREEK

Als we eenmaal alle processenonder de knie hebben,

kunnen we gaan oogsten. Ikzie een heel grote toekomst

voor de algenkwekerij.

was het een noviteit. Ik dacht dat er zoveel jarenlater wel ergens een goed businessplan voordeze sector zou liggen. Niet dus. Algen kwekenstaat nog steeds in de kinderschoenen. Maar hetidee liet me niet meer los.’

‘MIJN EERSTE BIOREACTOR kocht ik ongezien. Via een veiling. Een

enorm groot en hoog roestvrijstalen vat metgehard glas. Loodzwaar. Gelukkig was er eenheftruck in de buurt om dat ding op mijnaanhanger te zetten. Eenmaal thuis zette ik debioreactor in de schuur. En daar bleef het nogeen half jaar staan. Om de business rond tekrijgen, zocht ik contact met diverse partijen enin december 2011 waren het businessplan eneen samenwerkingsovereenkomst met eenandere partij rond. Varkens houden behoordetot het verleden. Ik besloot mijnmilieuvergunning voor varkenshouderij terug tegeven. Dat was een bijzonder moment. Het istoch een stukje verleden dat je definitief afsluit.’

DE VARKENSSTALLEN WERDEN in de tussentijd omgebouwd tot

laboratorium, couveuses, kraamkamers envermeerderingsbassins voor algen. In hetlaboratorium staan verschillende flessen metrode algen zachtjes te draaien. Allerlei slangenzijn aangesloten op een geavanceerdcomputersysteem. Even verderop zijn debassins voor groene algen. Voor hetvermeerderen van algen zijn onder andere CO2,voedingszouten en licht nodig. Het licht komtvan speciaal ontwikkelde ledlampen die ookonder water functioneren. Arie kweekt rode engroene algen. Deze eencellige zoetwateralgen,de zogenaamde chlorella, zijn microscopischklein en vermenigvuldigen zich razendsnel.Algen bevatten essentiële eiwitten, vitaminen,mineralen, en omega 3 vetzuren. Zeer geschiktals voedingssupplement. Voor dier en mens.Steeds vaker worden algen ook als ingrediëntvoor medicijnen gebruikt. Voor het kweken vanrode alg heeft Arie zelfs een Europees patent ingebruik. ‘Deze alg wordt gebruikt voor de reizen

NIEUWE HOBBY‘Sinds 7 jaar maakt

Paragliding Holland

gebruik van mijn land.

Paragliden is een

geweldige sport! Zelf ga

ik regelmatig naar het

buitenland om vluchten

te maken. Op mijn land

wordt twee keer per

week gevlogen. De

mensen genieten. Van

hun vlucht én het

landschap. Terecht, want

Schalkwijk is natuurlijk

prachtig!’ Meer

informatie:

www.paragliding.nl

'Op mijn land wordt twee

keer per week gevlogen'.

25

naar de ruimte. Het recyclet uitwerpselen. Alonderzoekend ontdekten experts dat rode algook een cholesterolverlagend element in zichheeft. Daar is het patent op van toepassing. Hetis alleen heel veel experimenteren om erachterte komen wat de exacte samenstelling is. Datbetekent veel onderzoek doen, alles bijhouden,iedere dag monsters nemen en data verzamelen.We registreren alles. Ik dacht dat ik met varkensdruk was, maar hier ben ik ook zeven dagen inde week mee bezig.’ Gelukkig kan Arie er omlachen. In de vakanties wordt hij bijgestaandoor zijn jongste zoon en één dag in de weekwordt Arie bijgestaan door een bioloog.

HET EINDPRODUCT OP de algenkwekerij van Arie zal gedroogd

algenpoeder zijn. Maar zover is het nog niet. Hetdrogen en vermalen van algen tot heel fijnepoeder is nog in de experimentele fase. Arieheeft nog een lange weg te gaan voordat zijnnieuwe bedrijf rendabel wordt. ‘Dit is een

betrekkelijk jonge industrie. Als we eenmaal alleprocessen onder de knie hebben, kunnen wegaan oogsten. Ik zie een heel grote toekomstvoor de algenkwekerij. Algen kunnen een groterol spelen bij het ontwikkelen van medicijnenen het verduurzamen van onze samenleving.Het is toch fantastisch om aan dergelijkeontwikkelingen mee te kunnen werken. Wat datbetreft heb ik nog geen dag spijt gehad van deomschakeling.’

ARIE VAN BENNEKOM, VAN

VARKENSBOER TOT

ALGENKWEKER

3298

Uzelf

Leden kunnen zelf invloed uitoefenen op de manier waarop wij het klantbelang dienen. Door via een getrapte vertegenwoordiging uw stem uit te brengen en bij leden-bijeenkomsten uw stem latenhoren.

De ledenraad

Elke lokale bank heeft een ledenraad, een afvaardiging van het totale ledenbestand. Deze raad is een afspiegeling van alle leden, type klant (particulier of ondernemer) en maatschappe-lijke omgeving van uw bank. U kunt als lid aangeven interesse te hebben om kandidaat gesteld te worden voor de ledenraad.

Uw directe omgeving

Door uw lidmaatschap kunt u bijdragen aan het versterken van uw omgeving. U hebt invloed op de thema’s en projecten waar Rabobank samen met u in investeert, bijvoorbeeld via het coöperatief dividend. Dit zijn projecten die gericht zijn op het versterken van de sociaal-econo- mische vitaliteit. Via het netwerk van Rabobank kunt u ook kennis en ervaring delen met andere leden in uw omgeving, bijvoor-beeld via de seminars en work- shops die uw lokale bank hier- voor organiseert.

Landelijke invloed Wereldwijd betrokken

Wat we lokaal kunnen doen, doen we lokaal met ons coöpera-tief dividend. Regelmatig reikt betrokkenheid verder dan de lokale omgeving. Om die reden hebben de lokale Rabobanken in 1973 de onafhankelijke stichting Rabobank Foundation opgericht, om kansarme en achtergestelde mensen een perspectief te bieden op een beter en zelfstan-dig bestaan. Rabobank Founda-tion steunt jaarlijks 200 projecten in 25 landen.

Uw bank heeft zich samen met alle lokale Rabobanken verenigd in een coöperatie: Rabobank Nederland. Zaken als productont-wikkeling, ICT en beveiliging zijn nauwelijks nog lokaal te organise-ren en zijn op landelijke schaal geregeld. De directie en raad van commissarissen vertegenwoordi-gen uw bank in de diverse ledenorganen van Rabobank Nederland. Zij nemen deel aan de kringvergaderingen, een regionale groep van Rabobanken. Ieder van de twaalf kringen vaardigt uit zijn

midden twee directeuren en vier commissarissen af naar de Centrale Kringvergadering (CKV). De CKV vormt met 72 leden, in meerderheid dus niet-bankiers uit uw lokale omgeving, min of meer de ledenraad van Rabobank Nederland. Pas na discussie in de kringen en vaststelling in de CKV worden plannen van de raad van bestuur daadwerkelijk gereali-seerd. Uw invloed lokaal werkt dus via de ledenraad, directie en raad van commissarissen door op de koers van de groep.

Hoe werkt ledeninvloed?

TEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier

INFOGRAPHIC

U bent lid van Rabobank. Maar wat voor invloed hebt u daar-door eigenlijk op uw bank? En hoe werkt die invloed door op uw omgeving?

Uzelf

Leden kunnen zelf invloed uitoefenen op de manier waarop wij het klantbelang dienen. Door via een getrapte vertegenwoordiging uw stem uit te brengen en bij leden-bijeenkomsten uw stem latenhoren.

De ledenraad

Elke lokale bank heeft een ledenraad, een afvaardiging van het totale ledenbestand. Deze raad is een afspiegeling van alle leden, type klant (particulier of ondernemer) en maatschappe-lijke omgeving van uw bank. U kunt als lid aangeven interesse te hebben om kandidaat gesteld te worden voor de ledenraad.

Uw directe omgeving

Door uw lidmaatschap kunt u bijdragen aan het versterken van uw omgeving. U hebt invloed op de thema’s en projecten waar Rabobank samen met u in investeert, bijvoorbeeld via het coöperatief dividend. Dit zijn projecten die gericht zijn op het versterken van de sociaal-econo- mische vitaliteit. Via het netwerk van Rabobank kunt u ook kennis en ervaring delen met andere leden in uw omgeving, bijvoor-beeld via de seminars en work- shops die uw lokale bank hier- voor organiseert.

Landelijke invloed Wereldwijd betrokken

Wat we lokaal kunnen doen, doen we lokaal met ons coöpera-tief dividend. Regelmatig reikt betrokkenheid verder dan de lokale omgeving. Om die reden hebben de lokale Rabobanken in 1973 de onafhankelijke stichting Rabobank Foundation opgericht, om kansarme en achtergestelde mensen een perspectief te bieden op een beter en zelfstan-dig bestaan. Rabobank Founda-tion steunt jaarlijks 200 projecten in 25 landen.

Uw bank heeft zich samen met alle lokale Rabobanken verenigd in een coöperatie: Rabobank Nederland. Zaken als productont-wikkeling, ICT en beveiliging zijn nauwelijks nog lokaal te organise-ren en zijn op landelijke schaal geregeld. De directie en raad van commissarissen vertegenwoordi-gen uw bank in de diverse ledenorganen van Rabobank Nederland. Zij nemen deel aan de kringvergaderingen, een regionale groep van Rabobanken. Ieder van de twaalf kringen vaardigt uit zijn

midden twee directeuren en vier commissarissen af naar de Centrale Kringvergadering (CKV). De CKV vormt met 72 leden, in meerderheid dus niet-bankiers uit uw lokale omgeving, min of meer de ledenraad van Rabobank Nederland. Pas na discussie in de kringen en vaststelling in de CKV worden plannen van de raad van bestuur daadwerkelijk gereali-seerd. Uw invloed lokaal werkt dus via de ledenraad, directie en raad van commissarissen door op de koers van de groep.

Hoe werkt ledeninvloed?

TEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier

INFOGRAPHIC

U bent lid van Rabobank. Maar wat voor invloed hebt u daar-door eigenlijk op uw bank? En hoe werkt die invloed door op uw omgeving?

3298

Vergeten om rekeningen te betalen, steeds geld kwijtraken ofweggeven. Wie dementeert, verliest stukje bij beetje de regie. Ookover geldzaken. Welke maatregelen kan je nemen? En hoe maak jehet onderwerp bespreekbaar? TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: HOLLANDSE HOOGTE/CORBIS

‘Niemand paktje geld af, mama’

M ensen met dementie vergeten watde waarde van munten en papier- geld is. Dit gebrek aan overzicht encontext maakt hen vaak achter-

dochtig en geagiteerd. Het raakt niet alleen depatiënt, maar ook zijn of haar omgeving. Vanafeen leeftijd van 65 jaar ontwikkelt ongeveer 5procent van de mensen dementie. Boven de 80jaar is dat ongeveer 20 procent van de mensen.En dit aantal neemt toe. In Nederland zal hetaantal demente mensen de komende decenniaverdubbelen, van 250.000 nu tot 500.000 in2050.

Ireen van Ditshuyzen maakte de documen- taire DementieEnDan waarin ze een langere pe- riode mensen met dementie volgde. ‘Vaak pro- beert iemand te verhullen dat hij het heeft.Mensen voelen zich heel kwetsbaar. De angstom je geld te verliezen, zit heel diep. Tegelijker- tijd zie je dat iemand met dementie die onze- kerheid probeert te overcompenseren. Danontdekken de kinderen ineens dat hun demente

vader in een week twee keer naar de notaris isgegaan om een huis te kopen. De maatschappijreageert schichtig op dit gedrag. Men is bang omaan de privacy te komen, maar ik vind dat zekerbanken de morele plicht hebben om dezeklanten te beschermen.’

DE BANK HELPT Er rust zeker een taboe

op het onderwerp, constateert Jolanda Janssen,formulemanager Particulieren RabobankNederland. ‘Heel vaak zie je in de praktijk dateen van de kinderen de pinpas van vader ofmoeder meekrijgt. Je kunt het beter goed re- gelen. Familieleden vinden het vaak moeilijk omhet onderwerp aan te snijden. Voor de bank ishet lang niet altijd duidelijk dat er sprake is vandementie. Als we op de hoogte zijn van wat erspeelt, kunnen we afspraken maken waardoorrisico’s worden beperkt.’

Er zijn verschillende wettelijke maatregelenom de financiële zaken te regelen van iemandmet dementie. Zo kan via de notaris een levens-

REGIE OVER GELD

28 KROMME RIJNSTREEK

DEMENTIE EN GELDZAKEN: TABOE?

DEMENTIEENDAN.NL

3298

29

‘Familieledenvinden het

een moeilijkonderwerp’

3298

DEMENTIEENDAN

Van 20-29 september 2013

is er een landelijke cam-

pagne 'DementieEnDan'.

In deze week, op 23 en 24

september om 21.00 uur,

zendt de publieke omroep

(AVRO) op Nederland 2 het

documentaire tweeluik

'DementieEnDan' uit, waar-

in vier mensen met de-

mentie twintig maanden

lang gevolgd zijn in hun

dagelijkse leven. Rabobank

Foundation heeft de

campagne financieel

ondersteund. Rabobank

besteedt in opleidingen

voor adviseurs ook

specifieke aandacht aan

hulpbehoevende klanten.

testament worden opgesteld waarbij een gevol- machtigde wordt benoemd, al dan niet met eentoezichthouder. Een andere mogelijkheid isbewindvoering. Dat moet bij de kantonrechterworden aangevraagd door een naast familielid.Bij bewindvoering krijgt de bewindvoerder hetbeheer over het vermogen van de ouder enneemt deze financiële zorg uit handen. Het verstgaat iemand onder curatele stellen. Door onder- curatelestelling wordt de betreffende persoon handelingsonbekwaam.

BESCHERMING Juist omdat dementie

een glijdende schaal is waarin het soms jarenduurt voor iemand niet meer zelf over zijn geldkan beschikken, is het belangrijk om afsprakenop tijd vast te leggen, benadrukt Janssen. ‘Alsbank kunnen we een aantal beschermings- maatregelen treffen voor iemand met begin- nende dementie. We kunnen de spaarrekening,effectenrekening en creditcard blokkeren. Zor- gen dat periodieke, reguliere betalingen als gas,water, licht en verzekeringen via automatischeincasso worden betaald. In plaats van iemandvan de een op de andere dag alles uit handen tenemen, kun je ook de paslimiet verlagen of eenzakgeldrekening openen, waarmee iemand bij- voorbeeld maximaal 100 euro per week kanopnemen.’

Hoe zorg je dat geen misbruik wordtgemaakt van iemands afhankelijk? Janssen: ‘DeRabobank is actief betrokken bij het project

Bankzaken honderd procent

dementieproof maken kan

niet, maar de bank kan wel

beschermende maatregelen

bieden.

‘Ouderen in veilige handen’. Onder toezicht vanhet ministerie van Volksgezondheid, Welzijn enSport (VWS) hebben verschillende partijen,waaronder de Stichting Huiselijk Geweld, hetnotariaat, de politie, woningcorporaties enmaatschappelijk werk, afspraken met elkaargemaakt over het voorkomen en aanpakken vanfinancieel misbruik van ouderen. In septembergaan hiervoor in zeven gemeenten pilots vanstart. Je kunt bankzaken niet 100 procentdementieproof maken, maar als we weten water speelt, kunnen we hier wel op inspelen. Alseen familielid een volmacht krijgt, kun je decontrole daarop vergroten door bijvoorbeeld derekeningafschriften naar meerdere familieledente sturen.’

DIALOOG Om dementie beter bespreek-

baar te maken, heeft de Rabobank Foundation,samen met Alzheimer Nederland en StichtingBeeldkracht een bewustwordingsprogrammamet workshops ontwikkeld. Lokale Rabobankenkunnen dit programma inzetten om dementie tebespreken met klanten en relaties. ‘Dat varieertvan notarissen, mkb-ondernemers tot zorgver- leners en de eigen leden’, legt Rianka Habraken,programmamanager bij Rabobank Foundation,uit. ‘Een adviseur van een lokale bank kan viadit programma in contact komen met eencasemanager van een zorgorganisatie. Beidenkunnen leren van elkaars ervaringen. AlsRabobank zoeken we de dialoog zodat we onzedienstverlening aan klanten met dementie enhun partners zo goed mogelijk kunnen in- richten. Dit is zo’n ingrijpend thema. Eigenlijkmoet iedereen hier over nadenken.’

30 KROMME RIJNSTREEK

‘Angst om je geld te verliezen, zit heeldiep. In verzorgingshuizen houden

vrouwen hun tas op schoot’

BEATS BYBACH

Hoe zorg je ervoor dat klassieke muziek

daadwerkelijk een snaar raakt bij

jongeren? Door ze actief aan het werk te

zetten met muziek van één van de

grootste componisten ooit: Johann

Sebastian Bach. Met het lespakket Beats by

Bach - een initiatief van Rabobank en de

Nederlandse Bachvereniging - verandert

een klas voor vijf lessen in een filmset.

Leerlingen worden acteurs, regisseurs,

editors en cameramensen. Samen maken

zij een echte film, inclusief libdub

(videoclip) van het Weihnachtsoratorium

en soundtrack met de muziek van Bach.

Aan het eind van het schooljaar dingen

alle filmpjes mee in een landelijke finale.

Met Beats by Bach willen Rabobank en

haar partner De Nederlandse

Bachvereniging zo veel mogelijk jongeren

in aanraking brengen met klassieke

muziek.

31

RABODOC

HTTP://RABO.NL/

HK6ZC

3298

IN GESPREK MET

32 KROMME RIJNSTREEK

LEDENRAAD KROMME RIJNSTREEK

Over invloed enzeggenschapBijna twee jaar geleden werd onze ledenraadgeïnstalleerd. Met ledenraadsleden LynneKonigsberger en Fred Huijsmans blikken we terugop een aantal markante momenten. TEKST: LEF MET LETTERS, TREA SCHOLTEN FOTO'S: HANS DIRKSEN FOTOGRAFIE

Lynne Konigsberger en Fred

Huijsmans

‘ Invloed uitoefenen, daar gaat het om. Ik vindhet buitengewoon boeiend werk. We mogenoveral over meepraten en worden zeerserieus genomen.’ Aan het woord is Lynne

Konigsberger. Zij is een van de 30 leden-raadsleden en samen met Fred Huijsmans kijktzij terug op de afgelopen twee jaar. ‘We zijn inkorte tijd een echte belangenbehartigergeworden,’ vertelt Fred. ‘We komen vier keerper jaar bij elkaar. De bank luistert naar ons. Zijheeft oprechte interesse in onze meningen. Nietalleen de voltallige directie is bij onzebijeenkomsten aanwezig, er zijn ook altijd eenaantal bankmedewerkers en commissarissen.Dat stellen we zeer op prijs.’ De afgelopen tijd iseen aantal belangrijke onderwerpen aan deorde geweest. Een van de lastige zaken waar deledenraad veel energie in stopte is het hogesalaris van Rabobanktopman Piet Moerland.Lynne: ‘Begin juni las ik een artikel over de bestverdienende mensen van Nederland. Tot mijnverbazing en ontsteltenis stond onze Piet

Moerland op de negende plek. Hij ontving een –in mijn ogen- exorbitant hoog jaarsalaris. In eentijd dat veel van onze leden het zo moeilijkhebben. En dat er heel veel medewerkers bij deRabobank weg moeten. We tamboereren metonze coöperatieve gedachte, maar die moet jedan wel waarmaken. In dit geval is daar geensprake van.’ Lynne uitte haar ongerustheid viaeen mail naar de directie en de overigeledenraadsleden. De respons was enorm.Vrijwel alle ledenraadsleden waren het methaar eens. Fred: ‘Ik voelde me gekrenkt. We zijnals coöperatie verplicht om verbindingen in desamenleving te maken. We werken zonderwinstoogmerk. En dan blijkt dat onze topmanzo’n hoge vergoeding krijgt. Daar wil ik niet meegeïdentificeerd worden. Onze topman had juisthier het verschil kunnen maken.’

De ledenraad stuurde vervolgens een mail

naar de directie. De directie heeft hierna designalen van onze ledenraad gedeeld met

‘We maken ons druk over

gemeenschappelijke

zaken. Het zijn de plussen

en minnen van

onderwerpen die ons

binden. Dat is coöperatief

denken.’

SCHAKELDe ledenraad is de

schakel tussen de leden

en de bank. Onze

ledenraad bestaat uit

30 leden. Zij heeft

statutaire bevoegd-

heden en fungeert als

klankbord en

adviesorgaan van de

directie. Jaarlijks is een

aantal leden her-

kiesbaar. Dit jaar kiezen

de leden tien

ledenraadsleden. Dat

gebeurt tijdens een

schriftelijke verkiezing

in oktober.

33

Rabobank Nederland. Daarnaast heeft EllenKok, voorzitter van onze Raad vanCommissarissen, in een gesprek met WoutDekker, de nieuwe voorzitter van de Raad vanCommissarissen van Rabobank Nederland, dezorgen van de ledenraad met hem gedeeld.Lynne en Fred zijn tevreden over dezorgvuldigheid waarmee de directie ditonderwerp behandelt. Lynne: ‘Over de inhoudkunnen we discussiëren, maar uit dezebelangrijke discussie blijkt dat onze bankgehoor geeft aan de ongenoegens die leven bijhaar leden.’

Een ander belangrijk thema dat afgelopen

maanden besproken werd, is de zorg. Fred:‘Vanuit de coöperatieve gedachte mochten weals ledenraad een idee aandragen dat op kortetermijn uitvoerbaar en te organiseren was.Uiteraard moest het plan een toegevoegdewaarde hebben voor de Kromme Rijnstreek.’ In

drie groepen gingen de ledenraadsleden aan deslag met de thema’s zorg, huizenmarkt eneconomie en duurzaamheid. Het plan voor dezorg won. Lynne: ‘Het was geweldig om te zienhoe energiek en serieus iedereen aan de slagging. Het plan is nu om begin 2014 een seminarover de zorg in de Kromme Rijnstreek tehouden. De zorg wordt natuurlijkgedecentraliseerd en dat betekent dat erontzettend veel gaat veranderen. We willeniedereen die met zorg te maken heeft bij dezedag betrekken. Zodat zij elkaar kunneninspireren. Samen tot nieuwe ideeën komen, datis het idee.’ Terugkijkend op twee jaar ledenraadconcluderen Lynne en Fred dat het belang en detoegevoegde waarde van de ledenraad goedaanwezig is. Lynne: ‘We maken ons druk overgemeenschappelijke zaken. Het zijn de plussenen minnen van onderwerpen die ons binden.Dat is coöperatief denken. Doen wat je zegt enzeg wat je doet.’

LEDENRAAD@KRS.

RABOBANK.NL

3298

QREDITS BIEDT EXTRA STEUN AAN ONDERNEMERS

'Ze hielpen mijmijn droom te

realiseren' TEKST: ILONA VERHOEVEN FOTO'S: IRENE VIJFVINKEL, EENCAMERA

Als een van de initiatief-

nemers van microkrediet-

verstrekker Qredits helpt

Rabobank binnenlandse

ondernemers die niet alleen

financiering, maar ook een

persoonlijk steuntje in de

rug kunnen gebruiken.

34 KROMME RIJNSTREEK

MACROMICRO

Met Qredits wordt ondernemerschaptoegankelijker. Rico Niesten, direc- teur Markt en Formules Bedrijvenbij Rabobank: 'We zijn altijd

geïnteresseerd in iemands businessplan. Vervol-gens kijken we naar de man of vrouw erachter.Als we niet zeker weten of hij of zij het in z'neentje voor elkaar krijgt, verwijzen we graagdoor naar Qredits.' Rabobank is nauw betrokkenbij deze unieke microkredietorganisatie. Qreditsverkrijgt haar middelen uit de samenwerkingvan grootbanken en overheden. De ondernemerkan naast een financiering van Qredits eenberoep doen op extra begeleiding door eencoach. Die helpt ondernemers om ideeën om tebuigen naar concrete acties. Niet door takenover te nemen, maar door te spiegelen envragen te stellen. Zijn uitgangs- punt is: hoe kanik behulpzaam zijn en eraan bijdragen hetbedrijf succesvol te maken? Inmiddels hebbeneen paar duizend klanten op deze manier eeneigen bedrijf opgezet of doorgestart. ZoalsNathalie, die met hulp van Qredits haar eigenkapperszaak Lanzilla Hair Solutions begon. 'Debanken vonden mijn plan goed, maar omdat ikvanuit een bijstandspositie kwam en geen geldhad, werd ik afgewezen. Rabobank verwees mijdoor naar Qredits. Binnen no time was hetgeregeld, omdat de bedrijfsadviseur mijn planzag zitten én mij als onderneemster. Mijn droomkwam uit!' www.qredits.nl

OVER DE GRENS

'Thuis in Nederland, thuis

in de wereld’ is het motto

van Rabobank, met ver-

trouwde dienstverlening

en kennis van lokale

markten en zakelijke

gebruiken. In direct

omliggende landen als

Duitsland, België,

Engeland en Frankrijk.

Maar ook in onder andere

Brazilië, China en de

Verenigde Staten.

JACQUES KLEUSKENS OVER DE INTERNATIONAL DESKS:

'We kennen degebruiken, demarkt en cultuur'

Rabobank helpt klanten in

46 landen en biedt in

achttien landen Neder-

landssprekend

accountmanagement.

35

Zakendoen met de bank drijft op per- soonlijke contacten en vertrouwen,ook internationaal. ‘Op de Interna- tional Desk waar ik werk in Düssel-

dorf, zie ik dat al jaren’, zegt Jacques Kleuskens,senior relationship manager bij de InternationalDesk Germany/Austria in Düsseldorf: ‘Over degrens zijn er verschillen in taal, cultuur enregelgeving. Los van het feit dat we bancairediensten leveren, hebben we juist een scherpoog voor de culturele gebruiken van een land.Daar zijn we de klant ook graag mee van dienst.Duitsers en Nederlanders zijn qua zakendoensoms uitersten. In de Duitse vergadercultuur draait het bijvoorbeeld vooral om de directeur,die voert het woord. Bij een Nederlandsevergadering komt iedereen wel even aan debeurt. Bedrijven komen bij ons terecht als zebankzaken willen regelen, dus voor betalings- verkeer of als ze financiering nodig hebben.Maar ook voor algemene vragen met betrekkingtot handel en economie in een land kunnen zebij ons terecht, zoals 'Wat zijn interessantemarktpartijen voor me?' of 'Hoe moet ik mijnjuridische zaken regelen in Duitsland?'. Wijleveren een vertaalslag. Het leuke is dat zelfsNederlandse bedrijven met Duitsedochterondernemingen er wat aan hebben datwij ertussen zitten. Ik hoor regelmatig vanklanten: 'Jullie vormen voor mij echt de brug!"

3298

LIDMAATSCHAP

36 KROMME RIJNSTREEK

Lid zijn van Rabobank, wat houdt dat eigenlijk in? En wat voormogelijkheden biedt dit voor u en uw omgeving? TEKST: VDBJ_ FOTO'S: RABOBANK

Regie over uweigen bank

H et belang van klanten staat centraalbij Rabobank. Als lid kunt u namelijkzelf invloed uitoefenen op de manierwaarop we dat belang dienen. Rabo-

bank is de enige bank in Nederland waar klan- ten lid van kunnen worden. We zijn immers eencoöperatieve bank. Dat betekent dat niet aan- deelhouders ons beleid bepalen, maar de ledenvan de coöperatie. Als lid kunt u meebeslissenover onze financiële diensten, onze productenvoor klanten, maar ook over onze inzet voor desamenleving. U kunt uw mening op verschil-lende manieren laten horen en bepaalt zelf hoeactief u hierin wilt zijn. Maar u kunt nog meerhalen uit uw lidmaatschap.

COMMUNITY Zo delen wij graag onze

kennis met u. We hebben 1,9 miljoen leden endat biedt u de mogelijkheid om kennis te makenmet mensen met dezelfde interessegebieden.We organiseren regelmatig speciaal voor ledenlezingen, evenementen en andere bijeenkom-

sten. Deze zijn gericht op bepaalde doelgroepenzoals jongeren, senioren en ondernemers ofthema’s zoals leefbaarheid, ondernemerskli- maat of educatie. Als lid hebt u zelf natuurlijkook een stem in de keuze van de onderwerpen.

LEDENRAAD Uw zeggenschap en invloed

zijn verankerd in de ledenraad. Elke lokale bankheeft een ledenraad, een afvaardiging van hettotale ledenbestand. Deze raad wordt door enuit de leden gekozen en vormt een goedeafspiegeling van alle leden, type klant(particulier of ondernemer) en maatschap- pelijke omgeving van de bank. De ledenraadheeft een belangrijke adviesfunctie richting hetdirectieteam van de bank en fungeert alsklankbord. Daarnaast stelt de ledenraad ondermeer de jaarrekening vast en benoemt zij deleden van de lokale raad van commissarissen.

LOKALE INVESTERINGEN Rabobank

wil de lokale samenleving samen met uversterken. Op sociaal, economisch, cultureel enecologisch gebied. Als lid hebt u invloed op dethema’s en projecten waar onze investeringennaartoe gaan. Deze projecten zijn vaak lokaal.Via de Rabobank Foundation en RaboDevelopment versterken we bovendien demaatschappij, de economie en het milieu inNederland en ontwikkelingslanden. Dankzijonze leden zijn we de bank die we graag willenzijn: een bank van en voor mensen.

LEDEN-

AANBIEDINGEN:

RABOBANK.NL/DICHTERBIJ

3298

37

Bepaalt u dekoers van uw

bank?

3298

KLAAS VAAK IN HETEFTELING THEATER Beleef het leukste sprookjevoor het slapengaan in hetEfteling Theater. Vanaf 14september start hier desprookjesmusical KlaasVaak. Deze zandtovenaarbezorgt kinderen mooiedromen. Maar dan lijkt zijn

slaapzand niet meer tewerken ... Leden vanRabobank ontvangen € 5,-korting op de ticketprijsvan € 18,50 (excl. reser- veringskosten, geldig van29/9 t/m 27/10 2013). Kijkop rabobank.nl/dichterbij.

MET KORTING NAAR HETWK VELDRIJDEN 2014 Op 1 en 2 februari vindt inhet Brabantse Hoogerheidehet wereldkampioenschapVeldrijden (cyclocross)plaats. Rabobank is partnervan dit WK, met Nederland-se kanshebbers als Marian- ne Vos en Lars van der

Haar. Kaarten koopt u viarabosport.nl/wkveld2014.Leden van Rabobankkrijgen € 5,- korting op eendagkaart en € 10,- kortingop een combinatieticketplus gratis toegang tot hetOranjehuis.

RABOBANK HOCKEYWORLD CUP 2014 Rabobank is hoofdsponsorvan het WK Hockey, dat van31 mei tot en met 15 juni2014 plaatsvindt in hetstadion van ADO Den Haag.Leden van Rabobank krij- gen 15% korting op toe- gangskaarten. Het aantal

beschikbare kaarten isbeperkt, dus bestel snel viasee tickets: 0900-3001000,codewoord ‘RabobankDichterbij’. Bestellen kantot 15 november 2013.Meer informatie oprabobank.nl/dichterbij.

KLASSIEKE MUZIEK ENKUNST IN DE TORENS Kom op 29 september cul- tuur beleven in de Rabotorens. Op één dag kunt uzowel genieten van de Ne- derlandse Bachverenigingals een kijkje nemen in deKunstzone. De NederlandseBachvereniging speelt 'Das

wohltemperierte Klavier'met 12 klavecimbels op 12verdiepingen en in deKunstzone is de collectie-tentoonstelling conceptu- ele kunst te zien. Kaart-verkoop viarabobank.nl/dichterbij.

EFTELING VELDRIJDEN

WK HOCKEY NEDERLANDSE BACHVERENIGING

38 KROMME RIJNSTREEK

LEDEN-AANBIE-DINGEN

Als lid van Rabobank kunt u profiteren van aantrek- kelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op rabobank.nl/dichterbij.

3298

39

COLUMN BERT FABERSr. Fiscalist bij Rabobank Nederland

Wie zaait zal oogsten

Ondernemers starten hun bedrijf meteen idee dat soms niet groter is daneen zaadje. Gaandeweg wordt datidee verder uitgebouwd. Als het

succesvol is, komt de eerste oogst in zicht enmoet wellicht al belasting worden betaald. Ookdat is oogsten, maar dan door de belasting- dienst voor het algemene belang. Een soort‘crowdfunding’. Maar ooit zal de ondernemerzijn bedrijf weer van de hand doen. En dan blijkthopelijk dat hij naast zijn jaarlijkse oogst ookvermogen heeft opgebouwd. In waardevermeer-dering van onroerende zaken, andere bedrijfs- middelen of zakelijke goodwill. Daar moet hijalsnog over afrekenen. En dat kan fiscaal pijndoen.

Om de economie niet te veel te beschadigen,heeft de wetgever een bedrijfsopvolgingsrege- ling (BOR) ontworpen. Doel hiervan is datondernemingen, fiscaal gezien, zo veel mogelijkonbelemmerd kunnen worden voortgezet. Eenvoorbeeld: Pieter Andora (72) is juwelier, we-duwnaar en vader van Bert (41) en Sandra (36).

Pieter werkt nog altijd, maar een hele zaakrunnen wordt hem te veel. De zaak is € 2 mil-joen waard, de woning € 1 miljoen, hij heeft € 1 miljoen spaargeld en € 2 miljoen aan beleg-gingen. Dochter Sandra, alleenstaand, werkt bijhem in de zaak en hij wil de zaak aan haarschenken. De BOR voorziet erin dat bij schen-king en overlijden € 1.028.132 voor 100% isvrijgesteld en het restant voor 83% (2013).Sandra moet dan ‘slechts’ € 20.189 schenk- belasting betalen, niet slecht voor een juweliers-winkel van € 2 miljoen. Er zijn wel voorwaar-den. Bijvoorbeeld dat Sandra minimaal vijf jaarde zaak voortzet. Ook geldt de BOR alleen voorde schenking/vererving van ondernemingsver- mogen. Juist deze voorwaarde heeft (onlangs)tot interessante rechtspraak geleid. Stel datPieter zijn winkel heeft verkocht aan een derdeen achterblijft met € 2 miljoen aan liquiditeiten(geen ondernemingsvermogen), dan kan Sandra- bij een schenking van deze gelden - geengebruik maken van de BOR. Rechtbank Bredaoordeelde dat sprake was van discriminatie.Deze uitspraak gaf aanleiding tot massaal be-zwaar en enkele (proef)procedures. Inmiddelszijn er meer uitspraken die de Belastingdienstin het gelijk stellen (BOR geldt alleen voorondernemingsvermogen). Ook het gerechtshof's- Hertogenbosch heeft een streep gezet doorde uitspraak van Rechtbank Breda. De HogeRaad zal een (eind)oordeel moeten vellen.Kortom, op tijd oogsten, voordat u kansen mist.

'De bedrijfsopvolgings-regeling vermindert

fiscale pijn bijbedrijfsoverdrachten'32

98

'Samenzaaien enoogsten'WIE: Femke Dotman

WAT: Maatschappelijk intermediair

WAAR: Krachtig Krommerijn

WAAROM: ‘Een sterke samenleving in Bunnik,

Odijk en Werkhoven. Een samenleving waar

inwoners, non-profitorganisaties, bedrijven en

gemeenten elkaar ondersteunen, stimuleren en

faciliteren. Vanuit een maatschappelijke

betrokkenheid. Dat is wat we met Stichting

Krachtig Krommerijn beogen. Het is onze rol om

alle partijen met elkaar te verbinden. We zijn een

jonge stichting en bestaan pas twee jaar. Na

anderhalf jaar van informeren, netwerken en het

organiseren van allerlei workshops hopen we

half september te kunnen oogsten. Dan is onze

eerste beursvloer. Een evenement waarbij

partijen matches met elkaar maken. De een heeft

een vraag, de ander een aanbod. Elkaar helpen

met gesloten beurzen. Dat is het idee.’

www.krachtigkrommerijn.nl

DICHTBIJ

3298