Homepage - Toptechniek in bedrijf · Web viewPartners in Haaglanden hebben met veel energie in de...

79
CONCEPT 1-04-2016 De Techniekagenda 2.0 voor 2016-2019 voor Haaglanden Deze techniekagenda is de gezamenlijke agenda van: Oranje Nassau College VmboTechniek TL: Technologieroute Unicoz Stedelijk College Vmbo Techniek TL:Technomavo SCZoetermeer SC Delfland Vmbo Techniek Eigen Bestuur Grotius College TL: M Techmavo St. Openbaar Voortgezet Onderwijs Delft Christelijk Lyceum Delft TL: M Techmavo St. Christelijk Onderwijs Delft en Omstreken Sint Stanislascollege Vmbo Techniek TL: Technologieroute Lucas Corbulocollege Vmbo Techniek Lucas Johan de Wittcollege VMBO Techniek VO Haaglanden Maris College Vmbo Techniek TL: M Tech Mavo VO Haaglanden Segbroek College TL: M-Techmavo VO Haaglanden Scholengroep Zuidwest Vmbo Techniek Stichting Scholengroep Zuidwest Van Vredenburchcollege Vmbo Techniek VO Haaglanden ISW Vmbo Techniek TL: BCP Mavo Lucas Ha!- tech 1

Transcript of Homepage - Toptechniek in bedrijf · Web viewPartners in Haaglanden hebben met veel energie in de...

CONCEPT 1-04-2016

Ha!-tech

De Techniekagenda 2.0 voor 2016-2019 voor Haaglanden

Deze techniekagenda is de gezamenlijke agenda van:

Oranje Nassau College

VmboTechniek

TL: Technologieroute

Unicoz

Stedelijk College

Vmbo Techniek

TL:Technomavo

SCZoetermeer

SC Delfland

Vmbo Techniek

Eigen Bestuur

Grotius College

TL: M Techmavo

St. Openbaar Voortgezet Onderwijs Delft

Christelijk Lyceum Delft

TL: M Techmavo

St. Christelijk Onderwijs Delft en Omstreken

Sint Stanislascollege

Vmbo Techniek

TL: Technologieroute

Lucas

Corbulocollege

Vmbo Techniek

Lucas

Johan de Wittcollege

VMBO Techniek

VO Haaglanden

Maris College

Vmbo Techniek

TL: M Tech Mavo

VO Haaglanden

Segbroek College

TL: M-Techmavo

VO Haaglanden

Scholengroep Zuidwest

Vmbo Techniek

Stichting Scholengroep Zuidwest

Van Vredenburchcollege

Vmbo Techniek

VO Haaglanden

ISW

Vmbo Techniek

TL: BCP Mavo

Lucas

Interconfessioneel Hofstadcollege/Mavo- Havo

TL: Technologieroute

Lucas

ROC Mondriaan

ROC ID College

AOC Wellant

Lentiz Scholengroep

Haagse Hogeschool

Vo Haaglanden

Stichting Lucas

Platform Bedrijfsvakopleidingen

Steunpunt Bèta Techniek

Gemeente Den Haag

Gemeente Delft

Gemeente Zoetermeer

Gemeente Leidschendam Voorburg

Gemeente Westland

Gemeente Rijswijk

Gemeente Midden Delfland

Gemeente Wassenaar

Gemeente Pijnacker Nootdorp

Weboma

Bouwbedrijf Dijkxhoorn

Autochadebedrijf Hielkema

Weighpack

Festo

Siemens

Kalisvaart

Technische Unie

Verkaart

Partners aangesloten bij HTC

Partners aangesloten bij P@CT

Vastgesteld in het Regionaal Topoverleg Techniek Haaglanden van 13 april 2016.

Inhoudsopgave

Managementsamenvatting4

1.Inleiding6

2.Doelstellingen7

2.1Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn7

2.2Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek9

2.3Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten11

2.4Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten12

3.Werkwijze om te komen tot deelplannen13

4.Financiën Concept Begroting 2016 - 201913

5.De organisatie15

5.1Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze15

5.2De werkgroepen, samenstelling en werkwijze15

5.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak16

5.4Penningmeester: ROC Mondriaan16

6.De ondertekenaars16

Bijlagen16

Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken16

Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid19

Bijlage 3 Regiovisie update 201522

Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen34

Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school43

Bijlage 5 Overzicht initiatieven tbv de kwaliteit en kwantiteit van de docenten in de techniek44

Bijlage 8 Overzicht van partners54

Managementsamenvatting

Partners in Haaglanden hebben met veel energie in de periode 2012-2015 gewerkt aan de Techniek Agenda Haaglanden 1.0 in het kader van Toptechniek in Bedrijf.[footnoteRef:1] In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. De Techniekagenda Haaglanden kende een vijftal actielijnen en voor iedere actielijn was een actiehouder benoemd: [1: Toptechniek in Bedrijf: Een stimuleringssubsidie van het Ministerie van OCW, verstrekt door het Platform Bèta techniek.]

· Actie 1 De Vakmanschapsroute

· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven

· Actie 3 Professionalisering

· Actie 4 De Technologieroute

· Actie 5 De Techfinder

Er is een krachtig netwerk ontstaan en er zijn mooie resultaten geboekt. De resultaten zijn in de bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken opgenomen.

In bijlage 2 is de update van de regiovisie 2015-2018 opgenomen

De uitdaging

De uitdaging is de meest bondige samenvatting ten behoeve van het onderwijs.

De partners van de Techniekagenda 2.0 in Haaglanden staan voor de uitdaging, dat technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan, waardoor technologie en digitalisering verder verweven raken in alle sectoren. Straks zullen er nog nauwelijks opleidingen zijn die niets met technologie en ICT te maken hebben. Het hele onderwijs van po tot wo moet doorspekt worden met technologie en ict. Meer kinderen, jongeren komen dan eerder in contact met techniek en technologie. Met een krachtige en niet traditionele aanpak willen we erin slagen om op deze wijze eerder en meer jongeren voor te bereiden op een toekomst én in de techniek én in de snel veranderende samenleving. Het is bijna vanzelfsprekend om aan te geven, dat de pijlers van het Techniekpact, kiezen, leren en werken te beschouwen zijn als een steeds terugkerende cyclus in plaats van afgeronde fases in het leven.

Bij het uitvoeren van Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 zijn twee knelpunten naar voren gekomen:

1. Grote zorg om de kwaliteit en kwantiteit van docenten in de scholen en van praktijkleermeesters in de bedrijven

2. De beschikbaarheid en de benutting van technische praktijklokalen en het aanbod van (technische ruimtes) van andere aanbieders.

De nieuwe partners, het Bèta Steunpunt en het Platform Bedrijfsvakopleidingen onderschrijven deze twee knelpunten. Bovendien geeft het Platform aan zich zorgen te maken over het toekomstig volume van de bedrijfsvakopleidingen.

Deze zaken zijn van grote invloed op de gestelde uitdaging. Het is daarom de hoogste tijd voor een stevig regionaal (investerings)plan, waar zoveel mogelijk partners en stakeholders uit de techniek bij betrokken worden. In de regio Haaglanden wordt een aanbod van activiteiten uitgezet, dat een bijdrage levert aan de gestelde uitdaging.

Hoofddoelstelling:

Onderwijsdeelnemers van basis, kader van een technische opleiding of een mavo in de regio Haaglanden[footnoteRef:2] voorbereiden op een toekomst én in een snel veranderende samenleving én in de techniek door een stevige en structurele samenwerking tussen onderwijs, Vmbo-onderwijs en het aansluitende Mbo en havo –vwo en Hbo, bedrijfsleven en gemeenten in Haaglanden. [2: Haaglanden van 9 gemeenten en gelijk aan de VSV-regio]

Subdoelstellingen:

1. Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo– mbo –hbo in de doorlopende leerlijn: vakmanschapsroute , technologieroute en de havo-vwo- hbo/wo route.

2. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek.

3. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van de technische praktijkruimtes

4. Het realiseren van promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie- activiteiten.

Werkwijze:

Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.

· Start Samenstellen van actiegroepen in overleg met de partners en stakeholders:

a. Actiegroep Onderwijs: Vakmanschapsroute

b. Actiegroep Onderwijs: Technologieroute

c. Actiegroep Bedrijfsvakopleidingen

d. Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de docenten

e. Actiegroep Kwaliteit en Kwantiteit van de faciliteiten

f. Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie-activiteiten

· Formuleren van actieplan in working progress voor 1 pilot

Wat nog meer

Verbinden en versterken van lokale, regionale en nationale initiatieven en partners

Wat levert het op:

· Contextrijke, uitdagende en oriënterende leerroutes Vakmanschap Vmbo basis kader

· Technologie op Vmbo TL

· Sterke bedrijfsvakopleidingen

· Voldoende en kwalitatief geschoolde en toekomstbestendige docenten

· Toekomstbestendig opgeleide mensen

· Aansluiting tussen competenties van mensen en de arbeidsmarkt

· Meer aandacht voor softskills

· Kwalitatief uitstekende en goed functionerende Technische Hotspots

· Ontmoetingen, Kennisdeling, Inspiratie, Netwerken

· Grotere betrokkenheid bedrijfsleven

· In het hele palet van onderwijs Technologie en ICT

1. Inleiding

Partners in Haaglanden hebben met veel energie in de periode 2012-2015 gewerkt aan de Techniek Agenda Haaglanden 1.0 in het kader van Toptechniek in Bedrijf.[footnoteRef:3] In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. De Techniekagenda Haaglanden kende een vijftal actielijnen en voor iedere actielijn was een actiehouder benoemd: [3: Toptechniek in Bedrijf: Een stimuleringssubsidie van het Ministerie van OCW, verstrekt door het Platform Bèta techniek.]

· Actie 1 De Vakmanschapsroute

· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven

· Actie 3 Professionalisering

· Actie 4 De Technologieroute

· Actie 5 De Techfinder

Er is een krachtig netwerk ontstaan en er zijn mooie resultaten geboekt. De resultaten zijn in de bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken opgenomen.

In bijlage 2 is de update van de regiovisie 2015-2018 opgenomen. De inzet van de partners blijft nodig en we willen de gestructureerde samenwerking met elkaar doorzetten en die verbreden met nieuwe partners. We hebben lessen geleerd en er zijn nieuwe kansen. De wereld om ons heen verandert razendsnel. Wat blijft is de behoefte aan goed geschoold technisch personeel: kortom het is tijd voor Ha!-tech!

Partners en activiteiten op het gebied van Bèta, Techniek en Technologie & ICT worden in dit document samengebracht. In de uitvoer wordt een onderscheid gemaakt tussen de doorlopende leerlijn vmbo-mbo en havo/vwo – hbo. De HBO-route vormt geen onderdeel van Ha!Tech en is cursief opgenomen voor het complete beeld.

De uitdaging waar Ha!Tech in Haaglanden voor staat is, dat technologische ontwikkelingen steeds sneller gaan, waardoor technologie en digitalisering verder verweven raken in alle sectoren. Straks zullen er nog nauwelijks opleidingen zijn die niets met technologie en ICT te maken hebben. Het hele onderwijs van po tot wo moet doorspekt worden met technologie en ict. Meer kinderen, jongeren komen dan eerder in contact met techniek en technologie. Ook al omdat het basisonderwijs hier steeds meer aandacht aan gaat besteden en vanaf 2020 verplicht is dit te doen. Met een krachtige en niet traditionele aanpak willen we erin slagen om op deze wijze eerder en meer jongeren voor te bereiden op een toekomst én in de techniek én in de snel veranderende samenleving. Het is bijna vanzelfsprekend om aan te geven, dat de pijlers van het Techniekpact, kiezen, leren en werken te beschouwen zijn als een steeds terugkerende cyclus in plaats van afgeronde fases in het leven. (zie bijlage regiovisie)

Bij het uitvoeren van Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 zijn twee knelpunten naar voren gekomen:

1. Grote zorg om de kwaliteit en kwantiteit van docenten in de scholen en van praktijkleermeesters in de bedrijven

2. De beschikbaarheid en de benutting van technische praktijklokalen en het aanbod (van (technische ruimtes) van andere aanbieders.

De nieuwe partners, het Bèta Steunpunt en het Platform Bedrijfsvakopleidingen onderschrijven deze twee knelpunten. Bovendien geeft het Platform aan zich zorgen te maken over het toekomstig volume van de bedrijfsvakopleidingen.

Deze twee zaken zijn van grote invloed op de gestelde uitdaging. Het is daarom de hoogste tijd voor een stevig regionaal (investerings)plan, waar zoveel mogelijk partners en stakeholders uit de techniek bij betrokken worden. In de regio Haaglanden wordt een aanbod van activiteiten uitgezet, dat een bijdrage levert aan de gestelde uitdaging.

Werkwijze:

Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.

2. Doelstellingen

Hoofddoelstelling:

Onderwijsdeelnemers van basis, kader van een technische opleiding of een mavo in de regio Haaglanden[footnoteRef:4] voorbereiden op een toekomst én in een snel veranderende samenleving én in de techniek door een stevige en structurele samenwerking tussen onderwijs, Vmbo-onderwijs en het aansluitende Mbo en havo –vwo en Hbo, bedrijfsleven en gemeenten in Haaglanden. [4: Haaglanden van 9 gemeenten en gelijk aan de VSV-regio]

Subdoelstellingen:

1. Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo– mbo –hbo in de doorlopende leerlijn: vakmanschapsroute , technologieroute en de havo-vwo- hbo/wo route.

2. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek.

3. Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van de faciliteiten.

4. Het realiseren van promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie- activiteiten.

2.1Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn

1) Vmbo basis en kader -> mboVakmanschapsroutes

2) Vmbo tl -> mboTechnologieroutes

3) Havo, VWO -> hbo woKiezen voor technologie-route

4) Mbo -> hbo

Waarom nodig?

De afgelopen drie jaar is veel werk verzet aan het bij elkaar brengen en afstemmen van de invoering van de profielen in het vmbo en de herziening van de kwalificatiestructuur mbo. We staan nu aan de vooravond van de invoering. Onderwijs en bedrijfsleven moeten ook hierin blijven samenwerken en afstemmen. Bovendien is vanuit de werkgeverszijde en de bedrijfsvakopleidingen de zorg uitgesproken dat vmbo-scholen overstappen op goedkopere vmbo profielen/lesprogramma’s die minder technisch van aard zijn. Met de invoering van de profielen krijgt het vmbo een sterk voorbereidend en breed karakter. Hiermee komt met name de instroom richting de bedrijfsvakopleidingen: de BBL[footnoteRef:5] (vier dagen werken en één dag onderwijs) onder druk te staan. [5: Het MBO kent twee leerwegen: De Beroepsopleidende leerweg en de Beroepsbegeleidende Leerweg.]

Een groot deel van de studenten die een mbo-4 diploma halen, stroomt direct of op een later moment door naar het hbo. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor een goede doorlopende leerlijn van mbo naar hbo.

Achtergrondinformatie is in de volgende bijlagen opgenomen:

· Bijlage 3 Korte schets landelijk beleid:

Profielen vmbo

Techmavo en de verschillende concepten

Herziening Kwalificatiedossier

landelijk Techniekpact 2.0 (wordt gepubliceerd op 18 april)

· Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek, tl, havo, vwo in de regio Haaglanden

· Bijlage 5 De leerlingenaantallen per school op een zeker peildatum

Wat gaan we doen?

In de Vakmanschapsroute ,Technologieroute en Kiezen voor een technologieroute wordt geïnvesteerd in het duurzaam verankeren van experimenten en projecten in de betrokken onderwijsinstellingen, het vasthouden van de werkzame elementen en transponeren van die elementen naar een grotere uitrol. De nadruk komt te liggen op de ontwikkelingen van doorlopende leerlijnen en er wordt gekeken naar de mogelijkheden tot verdieping en verbreding.

We willen de uitwisseling tussen docenten MBO en VO en HBO en VO versterken: van elkaar leren en samenwerken op het gebied van inhoud, didactiek en aansluiting.

Havo/vwo

In het Actieplan Kiezen voor technologie po en vo (onderdeel Techniekpact) is er bijzondere aandacht voor de havo, zoals de havo-bèta-didactiek aanpak. Deze aanpak is er op gericht om het bèta-onderwijs op een voor de havo-leerling passende wijze vorm te geven.

In de VO-HO netwerken als de Brede regionale bèta-steunpunten zijn wo-, hbo- en havo/vwo-instellingen verenigd met als doel meer jongeren te laten kiezen voor een NG of NT profiel.

MBO -> HBO

De studenten van het mbo tijdens hun mbo-studie goed voorbereiden op de overstap naar het hbo.

Met wie?

· Onderwijsinstellingen vo: vmbo basis, kader, tl, havo en vwo, mbo en hbo

· Platform bedrijfsvakopleidingen

· Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland

· JetNetsscholen

· Techfinder

Hoe gaan we het doen?

· Actiegroep Onderwijs Vakmanschapsroute

· Actiegroep Onderwijs Technologieroute

· Actiegroep Positionering Bedrijfsvakopleidingen

· Kennisdelen: MBO->HBO

De opleidingen mbo en hbo hebben eenmaal in de 3 maanden overleg over de doorstroom. Op basis van het overleg worden activiteiten opgezet ter bevordering van het succesvol doorstromen.

Resultaat

· Vergroten van het studiesucces van de studenten

· Contextrijke, uitdagende en oriënterende leerroutes Vakmanschap Vmbo basis en kader

· Technologie op het Vmbo TL

· Sterke bedrijfsvakopleidingen

· Toekomstbestendig opgeleide mensen

· Meer aandacht voor Softskills

· Kennismaken met innovaties

· Grotere betrokkenheid bedrijfsleven

2.2Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek

Waarom nodig?

Het vmbo voert in opdracht van het Ministerie van OCW in het schooljaar 2016-2017 nieuwe profielen in die zijn toegesneden op de wijze waarop de arbeidsmarkt zich ontwikkelt en zal ontwikkelen.

Bij de invoering van de profielen, verdwijnen de afdelingsgerichte programma’s. Het vraagt veel inzet en energie van docenten en scholen om de profielen op de juiste wijze vorm te geven. Daarnaast is het nodig (een aantal) docenten te scholen om aan de slag te kunnen binnen de profielen. Zo worden er, in het kader van de doorlopende leerlijn vmbo-mbo, activiteiten verricht samen met het bedrijfsleven. Het gaat om de juiste skills om projectmatig te kunnen werken.

Een ander belangrijk aspect van het nieuwe vmbo is de aandacht voor het keuzeproces met de focus op ‘talentontwikkeling’.

De ontwikkeling van mavo naar techmavo laat zien dat docenten met een achtergrond in, bijvoorbeeld natuurkunde of wiskunde, onvoldoende zijn toegerust om de lessen in de doorlopende leerroutes te verzorgen. Het ontbreekt aan de benodigde contacten met het bedrijfsleven (netwerk), waardoor zij onvoldoende zicht hebben op de zogenaamde bètaberoepen. (zie bijlage voor een beschrijving van techmavo’s en diverse varianten)

In diverse rapporten valt te lezen, dat er nu al diverse opleidingen zijn, zowel binnen het vo als binnen het mbo en het hbo, waarvoor het steeds moeilijker wordt aan goed gekwalificeerd personeel te komen. Lerarenopleidingen in de techniek kennen slechts enkele studenten. En de grote vergrijzingsgolf zit er nog aan te komen. Door de technologische ontwikkelingen, de vernieuwing en de verandering in het vmbo en mbo, is er bij de opleidingen sprake van een “innovatieslag”. Ook op de docenten wordt een beroep gedaan. het risico is niet denkbeeldig, dat het reguliere proces daardoor onder druk komt te staan.

Conclusie: de toeloop van jonge docenten techniek is gering, terwijl er vraag is naar nieuwe en andere docenten .

Wat gaan we doen?

1. Tekort aan docenten techniekanalyse van de regio

Met gebruikmaking van eerder gedane onderzoeken en rapporten, aangevuld met de informatie uit de vo-scholen, mbo-en hbo-instellingen, voeren we een regionale analyse uit.

Opbrengst is een overzicht van de (verwachte) tekorten (kwantitatief en kwalitatief) in de regio. Op basis van dit overzicht worden doelstellingen en activiteiten geformuleerd.

2. Initiatieven verbinden en uitvoeren: Vraag en aanbod bij elkaar brengen

Zowel op nationaal als regionaal niveau wordt de urgentie gevoeld. Er is dan ook een aantal initiatieven, bezien vanuit het kwantitatieve én het kwalitatieve aspect, opgezet.

In bijlage 6 Overzicht initiatieven tbv het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek staan de initiatieven 1 tot en met 6 met de manier waarop ze zijn of worden uitgewerkt, beschreven.

1. De rode loper: www.derodeloper.nu

2. Educatieve minor beroepsonderwijs

3. Teach&Tech, www.teachtech.nl

4. STEM Teacher AcademyPlatform Bèta Techniek, www.jet-net.nl/stem-teacher-academy

5. Virtuele tweedegraadsopleiding lerarenopleiding

6. BedrijfsDOTS (Docent Ontwikkelteams

7. Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland (www.betasteunpuntzh.nl en www.regionaalsteunpuntleiden.nl)

8. Platform bedrijfsvakopleidingen

9. Jet Net, www.jet-net.nl

10. Techniek Talent www.techniektalent.nu

3. Aansluiten bij regionale VO-HO netwerken

De VO-HO netwerken binnen de regio Haaglanden (Bèta steunpunt Zuid-Holland en Regionaal Steunpunt Leiden) bieden professionalisering voor docenten aan voor het aantrekkelijker maken van het beroep van leraar. Ook docenten van het hoger voortgezet onderwijs spelen een zeer belangrijke rol in de kwaliteit van het (bèta) onderwijs en de studieloopbaan van de leerlingen. Docenten willen graag die rol nemen en scholen willen dat graag stimuleren en faciliteren .

4. De Haagse Hogeschool heeft de educatieve minor opgezet, waarbij studenten van technische opleidingen gedurende een periode ingezet worden in het onderwijsproces[footnoteRef:6] . Met deze inzet van studenten ontstaat er een nieuwe, frisse kijk op het onderwijs en het werkt inspirerend beide kanten op. [6: Zie voor beschrijving Educatieve Minor de bijlage Educatieve minor]

Met wie:

In de periode van maart tot en met juni 2016 benaderen organisaties als SOB programmamanagers, medewerkers van het regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland, het Platform Bedrijfsvakopleidingen het bedrijfsleven en de instellingen voor hoger onderwijs (universiteiten en hbo’s) met de vraag wat ze gaan bijdragen. Te denken valt aan:

· Het bedrijfsleven en aanverwante organisaties voor:

· Docentenstages

· Bedrijfsopdrachten/ cases/ vraagstukken

· Gastcolleges, masterclasses en workshops op eigen locatie, als gastheer, of binnen een onderwijsinstelling als gastdocent.

· Informatievoorziening over bètaberoepen

· Instellingen voor hoger onderwijs voor:

· Opzetten activiteiten voor leerlingen en docenten

· Scholen en docenten voor:

· Uitwisseling ervaring en kennis

Hoe gaan we het doen

· Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van docenten

· Lopende initiatieven zoals Teach&Tech, STEM Teacher Academy, Educatieve Minor en BedrijfsDOTS worden uitgewerkt in pilots

Resultaat

· Analyse van de tekorten

· Plan voor realiseren Voldoende en kwalitatief geschoolde en toekomstbestendige docenten per 2020

2.3Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten

Waarom nodig?

Binnen de vernieuwing van het vmbo worden de afdelingsprogramma’s techniek vervangen door profielen, bestaande uit gemeenschappelijke vakken en beroepsgerichte vakken. Voor veel scholen betekent de invoering en de uitvoer van die profielen een investering in de technieklokalen en in docenten.

Bij die ontwikkeling zien we enerzijds dat vmbo-scholen bij hun vraag naar goede en up-to-date ingerichte praktijklokalen voor technisch vmbo ook regelmatig mogelijkheden ‘buiten de deur’ zien. Anderzijds is het zo dat een groot deel van de mavo’s zich profileert als “ techmavo” en een aantal scholen ontwikkelt zich tot Technasia met vakken als O&O en NLT . Zij hebben daarbij eveneens de vraag naar technisch ingerichte lokalen dan wel mogelijkheden buiten de deur.

Tot slot kunnen we op korte termijn ook de vraag van basisscholen verwachten naar mogelijkheden om kennis te maken met techniek, binnen de school of in de buurt bijvoorbeeld bij een vmbo-school. Techniek gaat immers per 2020 een verplicht onderdeel van het curriculum worden.

We zien dat er tal van initiatieven ontstaan die ruimte kunnen bieden aan scholen om tegemoet te komen aan de behoefte om bepaalde technieken te laten zien of er mee te werken. Uit een eerste inventarisatie is gebleken dat er zeker tien interessante initiatieven zijn die in samenwerking met de scholen kunnen uitgroeien tot geschikte technische praktijkruimtes die het onderwijs kan benutten, zie hiervoor bijlage 7 De samenvatting van het rapport over technische hotspots.

Wat is gedaan?

· Overzicht gemaakt van:

· de spreiding van de vmbo techniek scholen met het toekomstig aanbod.

· de spreiding van de vmbo-tl scholen met de diverse varianten techniekaanbod.

· de spreiding van hoger voortgezet (bèta) onderwijs: overzicht Jet Net scholen.

Zie bijlage 5 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en technomavo’s in de regio Haaglanden

· Plan van aanpak opgesteld ter initiëring van de ontwikkeling van de technische hotspots. Zie bijlage 7 De samenvatting van het rapport over technische hotspots

Wat gaan we doen?

· Doorontwikkeling van de Techfinder[footnoteRef:7]: verbinden met de technische hotspots. [7: TechFinder biedt een totaaloverzicht van activiteiten en materialen binnen het domein van wetenschap en techniek voor kinderen en jongeren.]

· Technische hotspots verbinden met de deskundigheidsbevordering docenten en met het werven van toekomstige docenten (onder andere uit het bedrijfsleven).

· Aansluiten, verbinden, verbreden en optimaliseren van “bestaande, echter nog niet als zodanig benoemde” Technische Hotspots : focus op het programma en activiteiten.

· Programma en activiteiten verbinden met het curriculum van het onderwijs: vmbo, hoger voortgezet onderwijs, mbo en hbo en in een later stadium po

· In het kader van Onderwijs2032 is de intentie van Jet-Net dat er leerlabs voor vmbo/havo/vwo ingericht worden waarbij wordt geëxperimenteerd hoe bepaalde adviezen voor het toekomstgericht curriculum kunnen worden ingevoerd.

· Programma en activiteiten in het kader van aandacht voor technologie in LOB (Loopbaanoriëntatie en –begeleiding).

Met wie?

· Spirit4You

· SOB-programmamanagers

· Platform Bedrijfsvakopleidingen

· Regionaal vo-ho netwerk Zuid-Holland

· Technische Hotspots: Dutch Innovation Factory, HTC, Techniek Innovatiehuis etc.

· Jet-Net

Hoe gaan we het doen?

· Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de faciliteiten

Resultaat

· Inzicht in de spreiding en mogelijkheden in de regio

· Kwalitatief uitstekende en goed functionerende Technische Hotspots

2.4Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten

Waarom nodig?

Jongeren moeten zich een beeld kunnen vormen van de beroepen in de techniek van nu en van morgen. Door de snelheid van de technologische ontwikkelingen is dit een uitdaging. Voor een aanzienlijke groep leerlingen op het vmbo komt de keuze voor een vakdomein te vroeg. Ze weten op 12-jarige leeftijd nog niet binnen welk vakdomein ze zich verder willen ontwikkelen. Het is van belang dat leerlingen een contextrijk programma aangeboden krijgen, waarbij ze én beroepsgericht kunnen leren én zich kunnen oriënteren op vervolgonderwijs en hun toekomstig beroep.

Ook in de andere vormen van het voortgezet onderwijs wordt gewerkt aan het beter voorbereiden op een vervolgstudie en het beroepsleven.

Wat gaan we doen?

· Vraag en aanbod bij elkaar brengen

De vele lopende initiatieven zijn, voor zover mogelijk, geëvalueerd en gebundeld tot een transparant en coherent aanbod. In de ontwikkeling van het zgn. Techniekmagazijn, later; de Techfinder, is de samenwerking gezocht met de Techfinder Brainport. Hierdoor is het mogelijk om het aanbod zowel landelijk als regionaal te ontsluiten. Daarbij ligt de nadruk op: techniek dichter bij de belevingswereld van jongeren brengen.

Het aanbod is in eerste instantie toegankelijk gemaakt voor het voortgezet onderwijs (zowel avo als vmbo) en maakt nu een ontwikkeling door naar het primaire onderwijs.

· Versterken van LOB in de doorlopende leerlijnen

Het creëren van een loopbaangerichte leeromgeving, waarin jongeren ervaring opdoen in werksituaties, reflecteren op de betekenis van deze ervaring en voeren hier een gesprek over met hun docent/begeleider. Op basis daarvan maken ze keuzes en vervolgstappen.

Met wie?

Er wordt ingezet op het versterken van de verbindingen met de programmering van de regionale infrastructuur zoals Technet, regionale SOB’s (Stichting Onderwijs Bedrijfsleven ), JetNet (het Jongeren en Technologie Netwerk Nederland), het Museon in Den Haag en het Science Centre, Spirit4You, Platform Bedrijfsvakopleidingen

Hoe gaan we het doen?

· Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie - activiteiten

Resultaat

· Succesvolle door-en uitstroom

3.Werkwijze om te komen tot deelplannen

Een snel veranderende samenleving eist een flexibele, dynamische, efficiënte en niet traditionele aanpak. De samenstelling van de actiegroepen heeft een tijdelijk en wisselend karakter en is gericht op actie. De acties worden neergezet in pilots. In de pilots worden evaluatiemomenten ingebouwd om tijdig te kunnen bijstellen en successen te verbreden.

Start in april : Samenstellen van actiegroepen in overleg met de partners en stakeholders:

1. Actiegroep Onderwijs: Vakmanschapsroute

2. Actiegroep Onderwijs: Technologieroute

3. Actiegroep Bedrijfsvakopleidingen

4. Actiegroep Kwaliteit en kwantiteit van de docenten

5. Actiegroep Kwaliteit en Kwantiteit van de faciliteiten

6. Actiegroep Promotieactiviteiten en Loopbaan oriëntatie-activiteiten

Opdracht: Formuleren van actieplan in working progress voor 1 pilot. Met de start in het schooljaar 2016 – 2017.

4.Financiën Concept Begroting 2016 - 2019

Tot op heden is er nog geen zicht op een mogelijke doorstart van Toptechniek in Bedrijf van het Platform Bèta techniek. Wel zijn vanuit het Platform additionele middelen beschikbaar gesteld om een verbinding te maken tussen Toptechniek in Bedrijf projecten in de regio en de M-Techscholen. Van dit aanbod gaan we gebruik maken in de regio Haaglanden.

De Potentiële bijdrage gemeente Den Haag € 90.000 per kalenderjaar onder de voorwaarde dat de Techniekagenda 2.0 geaccordeerd is dor de betrokken partijen. Daarnaast een bijdrage voro het draaiend houden van de Techfinder

5.De organisatie5.1Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze

In het vierde kwartaal van 2012 is het Regionaal Topoverleg Techniek geïnstalleerd met de heer ir. M. Oosten (ondernemer, oud wethouder financiën Delft) als voorzitter. In dit overleg zijn alle partners op bestuurlijk niveau vertegenwoordigd. Met de update van de regiovisie en de Techniekagenda Haaglanden heeft ook een update van het Regionaal Topoverleg plaatsgevonden. De partners hebben aangegeven dat het vo een stevige stempel op de uitvoering moet zetten. Het overleg is daarom versterkt met de voorzitter van VO Haaglanden.

De bedrijfsvakopleidingen in Haaglanden hebben zich verenigd in het Platform Bedrijfsvakopleidingen, om samen te werken aan de positionering van de Bedrijfsvakopleidingen. Vanuit het Platform gaat een vertegenwoordiger deel nemen aan het Regionaal Topoverleg.

Het Regionaal Topoverleg Techniek gaat werken met een roulerend voorzitterschap.

Overzicht leden van het Regionaal Topoverleg Techniek

Mevr. Van EngelshovenWethouder Kenniseconomie, Internationalisering, Jeugd en Onderwijs Den Haag)

Mevr. HekkerWethouder Onderwijs Delft

Dhr. HeijnenVoorzitter CvB ROC Mondriaan

Dhr. JelsmaVoorzitter CVB IDCollege)

Dhr. Ipenburg – GrjjpsmaDirecteur TIS Haagse Hogeschool

Dhr. Reenalda CvB Scholencombinatie Zoetermeer

Dhr. Loogman Voorzitter centrale directie Stanislascollege

Dhr. Bekker Siemens

Dhr. Riedijk Directeur Weboma en voorzitter Bouwend Haaglanden

Dhr. Pleijsier Festo

Dhr. Haak Regiodirecteur MBO Rijswijk, Delft, Rijnsburg, Aalsmeer, Amsterdam.

Dhr. PetersVoorzitter VO-Haaglanden

Dhr. SnijdersPlatform Bedrijfsvakopleidingen

Het Topoverleg komt regelmatig bijeen en vormt de ‘opdrachtgever’ van de programmamanager die de regionale Techniekagenda uitvoert.

5.2De werkgroepen, samenstelling en werkwijze

In hoofdstuk 3 is reeds aangegeven dat een aantal actiegroepen geïnstalleerd wordt.

Voor de actiegroepen worden kartrekkers en coördinatoren benoemd. Zij sturen de onderliggende werkgroepen aan en bereiden een werkplan met mijlpijlen voor.

In de bila met de programmamanager worden de plannen besproken.

In een structureel “actiehoudersoverleg” worden de plannen gedeeld en op elkaar afgestemd.

In actiesessies komen de partners en stakeholders bijeen ten behoeve van kennisdeling en draagvlakcreatie.

5.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak

De rol van de programmamanager is met name zorgen voor afstemming van de verschillende acties intern de Techniekagenda en extern de Techniekagenda Haaglanden. Tevens is hij secretaris van het Regionaal Topoverleg techniek.

5.4 Penningmeester: ROC Mondriaan

ROC Mondriaan, school voor Techniek en ICT, is verantwoordelijk voor het budget en voert hierover gesprekken met de programmamanager van de Techniekagenda Haaglanden.

6.De ondertekenaars

In bijlage 9 Beschrijving partners is een overzicht opgenomen van Partners die ondertekenen en partners, die op een andere wijze een rol spelen.

Bijlagen

Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken

 

.De uitdaging

In de regio Haaglanden is de ontwikkeling van de werkgelegenheid - in het algemeen en specifiek voor technische sectoren - het afgelopen decennium achtergebleven bij de nationale trend. De uitdaging van de Techniekagenda Haaglanden is om het tij te keren. Dat is mogelijk. Regio Haaglanden kent een hoogwaardige kennisinfrastructuur die nieuwe innovatieve bedrijvigheid aantrekt. Dat leidt tot kansen op werk aan zowel de innovatiekant (start ups) als aan de productiekant.

Het is gelukt om meer jongeren te interesseren in techniek. In 2013, een schooljaar

waarin het aantal techniekleerlingen met 150 was gedaald, werd besloten het aantal

met 300 leerlingen zou moeten stijgen. Dat gebeurde het jaar daarna. In het schooljaar

2014-2015 kozen 150 leerlingen voor technisch onderwijs en in 205-2016 kwamen daar

nog eens 150 leerlingen bij. Hiermee is het resultaat, weliswaar een jaar later dan

gepland, gehaald. De stijging was vooral in de gemeenten Westland en Delft te zien.

ACTIE 1

Aansprekende doorlopende leerroutes vmbo-mbo 2/3 opzetten

Maar liefst zeventig leerlingen van vier Haagse technische vmbo-scholen hebben in

het schooljaar 2014-2015 op woensdagmiddag lessen gevolgd bij het mbo op ROC

Mondriaan. Hierdoor konden zij werken in technische werkplaatsen die hun eigen

scholen niet hebben en maakten zij kennis met het mbo waardoor zij vervolgens een

betere studiekeuze konden maken. In navolging van deze middagen ontwikkelden

vmbo- en mbo-docenten een landelijk keuzedeel De Comfortwoning. Veertig basis- en

kaderleerlingen volgden de module. Op verzoek van de vmbo-scholen volgen twintig

leerlingen van het vmbo een programma op maat.

ACTIE 2

Samenwerking met infrastructuur bedrijfsleven intensiveren

Dankzij De Comfortwoning wisten de docenten van de vmbo-scholen techniek het

afgelopen jaar hun relatie met het bedrijfsleven te versterken. Ze trokken veel op

met de bedrijven zoals Autoschade Herstel Hielkema, Dijkxhoorn Bouw, Wauben

Productie BV en Kalisvaart Technisch Beheer BV. De Technische Unie levert materialen

en Verkaart BV heeft voor een container gezorgd.

LPI Haaglanden is een lokaal platform waarin werkgevers uit de technische

Installatiebranche en metaal vier keer per jaar overleggen met het vakonderwijs en

betrokkenen. Het LPI zet zich in voor meer instroom en de kwaliteit van het onderwijs

en ondersteunt regionale activiteiten om de instroom in het beroepsonderwijs te

vergroten en de kwaliteit van het (beroeps)onderwijs te verbeteren. Een keer per jaar

organiseert LPI een bijeenkomst voor alle praktijkleermeersters in Haaglanden enRijnlanden. Hieraan deden in 2015 450 praktijkleermeesters mee.

ACTIE 3

Docenten en directies van scholen en bedrijven professionaliseren

De vakdocenten van de vmbo-scholen techniek hebben verschillende workshops

gekregen om hun deskundigheid te vergroten. Zo volgden zij onder meer het

Bouw Informatie Model, 3D-tekenen en technokaarten lezen/maken. Verdere

professionalisering zit verder in het vervullen van de zes vacatures. Studenten van de

Educatieve Minor Beroepsonderwijs van De Haagse Hogeschool gaan aan de slag als

docenten techniek voor het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.

ACTIE 4

Technologische routes in mbo ontwikkelen

Aan ROC Mondriaan zijn in 2013-2014 drie nieuwe opleidingen waar veel belangstelling

voor is. Zo heeft Mechatronica nu tachtig studenten. en zijn er voor het schooljaar 2016-

2017 al 54 aanmeldingen. Greentec telt nu 32 studenten en heeft voor het schooljaar

2016-2017 zestien aanmeldingen. Commercieel Technicus heeft nu 26 studenten en

15 aanmeldingen voor volgens jaar

Het High Tech Centre Delft ging in september 2015 open. ROC Mondriaan, meer dan

tien bedrijven, onderwijsinstellingen en gemeente Delft investeren de komende vier

jaar ruim 1,4 miljoen in dit opleidingscentrum met state of the art apparatuur. Voor de

inrichting ervan is bij het Investeringsfonds mbo een subsidie aangevraagd.

Omdat innovaties elkaar snel opvolgen en de roep om nieuwe technische vakmensen

groot is, is ROC ID College en bedrijfspartners daarom een project begonnen voor mbostudenten

Elektrotechniek niveau 4 in smart toepassingen in woon- en zorgomgeving.

ACTIE 5

Techniek en wetenschap ontsluiten in een buitenschools aanbod via het Techniekmagazijn

Haaglanden (naam is gewijzigd in Techfinder)

Het is belangrijk dat jongeren in het basisonderwijs al in aanraking komen met techniek.

In 2020, zo is in landelijk beleid afgesproken, moeten alle basisscholen het domein

Wetenschap en Techniek in hun curriculum hebben opgenomen.

De website Techfinder.nl, dat inzicht biedt in het regionale aanbod van activiteiten en

materialen voor techniekonderwijs, is in samenwerking met Brainport Eindhoven in 2014

gelanceerd. Scholen kunnen gebruik maken van de ruim 782 educatieve activiteiten over

twintig technische thema’s van achttien aanbieders die op de site staan. Het afgelopen

jaar is het aanbod van de site uitgebreid naar het primaire onderwijs; voor Haaglanden

zijn dat nu zo’n 423 activiteiten. Dat aantal zal nog verder groeien.

ACTIE 6

Regionaal plan voor spreiding en situering van technisch vmbo, avo-scholen met een

technisch accent en wetenschap en techniek in het voortgezet onderwijs opstellen

In ontwikkeling

ACTIE 7

Aandacht voor wetenschap en techniek in de onderbouw van mavo-havo-vwo

ACTIE 8

Instroom van personeel in de techniek stimuleren

Wij spelen in op de forse toename van banen in de techniek. Dat doen we door vanaf

2014 binnen de sector Bouw & Techniek werkgelegenheidsprojecten voor jongeren op

te zetten op te zetten. dat resulteerde in de volgende projecten en deelnemers:

• 37 jongeren kregen bij Leerbaan binnen de bouwsector van Stichting Haagbouw

een BBL-leerwerkplek (werken en leren tegelijk) als timmerman, tegelzetter en

metselaar op mbo niveau 2 of 3

• Jongeren kregen na een proefperiode en intensieve begeleiding een jaarcontract

als assistent-monteur installatietechniek bij Installatietechniek Haaglanden. Tien

van deze jongeren volgen een reguliere BBL-opleiding

• Leerlingen van ROC Mondriaan en tien werkzoekende jongeren deden dankzij

project Pimp your portiek (samenwerking met gemeente Den Haag, ROC Mondriaan

en woningbouwcorporaties) werkervaring op. Zij leerden vakvaardigheden door

onder andere sloop- en schilderwerk en tegelzetten

• Jongeren met en zonder bijstandsuitkering en jongeren uit praktijk en speciaal

onderwijs konden bij Leerwerkcentrum Milieu Duurzaamheid Techniek en Wilko

Haag Recycling vakvaardigheden aanleren. Ze liepen stage autodemontage

en milieurecyclingtechniek en volgden trainingen. Het werkgeverservicepunt

bemiddelde de jongeren naar een betaalde baan of een vervolgopleiding

• Gemeente Den Haag, Stichting Haagbouw en de woningbouwcoöperaties Haag

Wonen, Vestia, Arcade en Staedion legden in een driejarige convenant vast dat

woningcorporaties 70% van hun aanbestedingen als leerlingenbouwplaats zullen

inzetten.

Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid

Vmbo

De beroepsgerichte programma’s in het vmbo moeten worden vereenvoudigd, verduidelijkt en geactualiseerd. Op 29 november 2011 vond de startbijeenkomst plaats van het project Vernieuwing beroepsgerichte programma’s in het vmbo. In de sectoren Economie, Techniek, Zorg & Welzijn, Groen/Landbouw en Intersectoraal, werken deskundigen en docenten nauw samen aan de nieuwe examenprogramma’s. In deze programma’s wordt vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen aan het eind van hun opleiding.

De nieuwe programma’s zullen straks aansluiten op actuele ontwikkelingen in de (beroeps)werkelijkheid en de vervolgopleidingen in het mbo. Ze houden rekening met leerroutes van leerlingen en ze dragen bij aan een betere organiseerbaarheid van het onderwijs, ook bij dalende leerlingenaantallen.De bedoeling is dat in 2018 alle leerlingen in het vmbo beroepsgerichte vmbo-examens nieuwe stijl afleggen.

De belangrijkste uitgangspunten voor vernieuwing:

· Het aantal examenprogramma’s moet doelmatig en organiseerbaar zijn.

· De beroepsgerichte programma’s zijn het fundament van de beroepskolom: in het vmbo leggen leerlingen de basis voor het mbo.

· Loopbaan Oriëntatie- en Begeleiding (LOB) wordt verankerd in alle beroepsgerichte programma’s.

· Elke sector kent een gemeenschappelijk beroepsgericht deel: het beroepsgerichte profielvak. Hierin worden de belangrijkste competenties, vaardigheden, houdingen en kennis van de beroepspraktijk weerspiegeld.

· Daarnaast kent elke sector beroepsgerichte keuzevakken. De keuzevakken bieden mogelijkheden voor verbreding en verdieping en houden in sterke mate rekening met verschillen tussen leerlingen en met individuele voorkeuren en, indien van toepassing, met regiokenmerken.

· In de examenprogramma’s worden de verschillen tussen de leerwegen in het vmbo duidelijk benoemd.

· Indeling in domeinen en kwalificatiestructuur wordt gestroomlijnd met het mbo, zodat het beroepsgerichte examen vmbo als eerste proeve van bekwaamheid van het vmbo kan worden gezien.

Techmavo en de verschillende concepten

M-Tech

Het doel van het M-Tech programma is meer aandacht voor technische (exacte) vakken op de mavo, waardoor meer leerlingen kiezen voor Wiskunde, Natuur en Scheikunde (NaSk) en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding wordt vergroot.

Om het technisch talent van mavoleerlingen zo goed mogelijk te benutten en de doorstroom naar een technische vervolgopleiding te bevorderen, voert het Platform Bèta Techniek, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het M-Tech programma uit.

Het is belangrijk dat  leerlingen een bewuste keuze maken (voor exacte vakken of juist een ander profiel) op basis van een duidelijk beeld van exact en techniek/technologie en met de ervaring van interessant en aantrekkelijk onderwijs dat aansluit bij hun leefwereld en de praktijk. Het M-Tech programma stimuleert aantrekkelijk exact onderwijs dat aansluit bij de behoefte en belevingswereld van jongeren, onderwijs dat een doorlopende leerlijn ondersteunt. Met aandacht voor het versterken van de loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB) richting de technische sectoren.

Technomavo

De Technomavo is een mavo met een technische en praktische impuls. Waarom kiezen voor de Technomavo?

• naast de mavo-vakken volgen de leerlingen uit de bovenbouw een dagdeel per week een opleiding in één van de afdelingen;• de leerlingen krijgen een certificaat van de afdeling;• de leerlingen zijn naast het theoretische deel ook veel praktisch bezig;• deze opleiding maakt de overstap naar het mbo makkelijker, doordat de leerlingen al ervaring in de beroepsgerichte sector hebben opgedaan

Bèta Challenge Programma Mavo

In het onderwijs van het Bèta Challenge programma staat de (verbeterde) toepassing van bestaande en nieuwe technologie centraal. Het onderwijs heeft tot doel om de (mavo) leerling:

De technologie achter de verschillende beroepssectoren te laten beschouwen.

Ofwel: de leerling neemt kennis van het bestaan en de mogelijkheden van technologie.

De kans te geven om technologie toe te passen.

Ofwel: de leerling ervaart de werking van de technologie in bestaande en nieuwe contexten.

De betekenis van de technologie en toepassing daarvan te laten zien.

Ofwel: de leerling gaat begrijpen wat de relevantie (waarde) is van technologie voor de maatschappij.

Zich bewust te laten worden van eigen kwaliteiten en hen in staat te stellen deze optimaal in te zetten. Ofwel: de leerling herkent eigen kwaliteiten en weet hoe hij daarmee technologische uitdagingen effectief kan aanpakken.

De leerling krijgt een kijkje in de processen die vooraf gaan aan het eindproduct of -resultaat.

Het onderwijs geeft betekenis aan inzet en toepassing van technologie die daarvan onderdeel is en daagt de leerling uit tot verbetering daarvan en het zoeken naar mogelijkheden voor nieuwe toepassingen. De wereld van bèta techniek in verschillende sectoren wordt op deze manier (beter) zichtbaar. Dit betekent namelijk dat ook zichtbaar wordt gemaakt wat nu verborgen blijft:

De technologie achter het vak of achter een specialisme.

De vakman achter de technologie en de toepassing ervan.

De behoefte die met de technologie wordt gediend en de context waarin het wordt toegepast.

De kwaliteiten die nodig zijn om technologie betekenis te geven (effectief in te zetten).

Mavo scholen en de Technologieroute

De Technologieroute is een (geïntegreerde) leerroute tussen vmbo-TL en mbo niveau 4. Het programma 'Toptechniek in bedrijf' en de 'Experimenten doorlopende leerlijnen vmbo-mbo' beogen de ontwikkeling van deze leerroutes te stimuleren om zo meer technische vakmensen op te leiden.

MBO

De mbo-kwalificatiestructuur is aan het veranderen. Op 1 augustus 2016 moeten alle nieuwe studenten met herziene dossiers starten. De herziene kwalificatiestructuur vormt de basis voor een nog betere en flexibelere aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt. Door de goede samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven kunnen mbo-studenten een gedegen basis leggen voor de toekomst. De MBO Raad ondersteunt scholen bij de invoering van de kwalificatiestructuur met een Servicepunt Invoering Herziening Kwalificatiestructuur.

De doelen voor deze herziening zijn dat de kwalificatiedossiers:

· worden gebundeld waar dat mogelijk is;

· op mbo-niveau 4 breder worden opgezet;

· kennis en vaardigheden herkenbaar en duidelijk zijn beschreven;

· minder kwalificaties bevatten;

· transparanter en eenvoudiger zijn.

WAT verandert er?

· Er komen keuzedelen;

· Kennis en vaardigheden zijn herkenbaar en duidelijk beschreven;

· Kwalificatiedossiers worden gebundeld waar dat mogelijk is;

· Kwalificatiedossiers bevatten minder kwalificaties;

· Kwalificatiedossiers moeten transparanter en eenvoudiger zijn.

Vanaf augustus 2016 wordt het mbo-onderwijs aangeboden volgens de herziene kwalificatiestructuur vormgegeven. De herziene kwalificatiestructuur bestaat een kwalificatiedossier uit een basisdeel en profieldelen. Een basisdeel en één profiel vormen gezamenlijk de kwalificatie.

Techniekpact

Techniekpact moet de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector verbeteren en daarmee het tekort aan technisch personeel terugdringen. In het Techniekpact staan concrete afspraken tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid

Van het begin aan is de Techniekagenda Haaglanden nauw betrokken bij het opzetten van het Techniekpact: De Techniekagenda is integraal opgenomen in de bijlage van het Techniekpact. Techniekpact heeft ambities geformuleerd voor de volgende pijlers:

· Kiezen voor Techniek

· Leren in de Techniek

· Werken in de Techniek

De Techniekagenda Haaglanden participeert actief in de werkgroep van het landsdeel Zuidwest en een tweetal bestuurders van Haaglanden, Delft en Den Haag nemen deel aan het Bestuurlijk Overleg van het landsdeel Zuid West.

Het Techniekpact 2.0 wordt 18 april 2016 gepubliceerd.

Bijlage 3 Regiovisie update 2015

TECHNIEKAGENDA HAAGLANDEN

REGIOVISIE, update juni 2015

Regiovisie Techniekagenda Haaglanden

Woord Vooraf

Voor u ligt de Regiovisie Haaglanden[footnoteRef:8]. Deze regiovisie is een update van de Regiovisie 2012-2015, die ten grondslag ligt aan de Techniekagenda Haaglanden. [8: In deze regiovisie wordt nog gesproken over de regio Haaglanden, ook al wordt deze op moment van schijven ontbonden en vervangen door de nieuwe Metropoolregio Rotterdam-Den haag in oprichting. (MRDH)

]

Het ontwikkelen van de Techniekagenda Haaglanden 2.0 is de aanleiding voor de actualisering van deze regiovisie. Op basis van deze visie wordt hierna wordt een beeld geschetst van de ambities op het gebied van de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt techniek en technologie in Haaglanden. Die ambities zijn zoveel mogelijk toegespitst op de ontwikkelingen, uitdagingen en kansen in onze lokale onderwijs-arbeidsmarkt.

In januari 2015 is gestart met de voorbereidingen van een mogelijke actieagenda Techniekagenda Haaglanden. De eerste aanzet hiertoe was het beleggen van een bijeenkomst Toekomst van Technisch onderwijs in Haaglanden. Al werkende en pratende bleek er weliswaar weinig belangstelling voor een dergelijke bijeenkomst, maar toch ontstond er een helder beeld van de uitdagingen waarvoor de regio Haaglanden zich geplaatst ziet als het gaat om de Toekomst van Technisch Onderwijs. Dit beeld is beschreven in de regiovisie Haaglanden.

Hierbij moet worden opgemerkt dat het tijdpad van de regio Haaglanden niet geheel parallel loopt met het tijdpad dat het Platform Bèta-techniek beoogt voor het opleveren van een vernieuwde regiovisie. Dit heeft onder andere te maken met de startdatum van de Techniekagenda Haaglanden in januari 2013.

De regiovisie is nog niet bekrachtigd in het Regionaal Topoverleg, dat op 2 juli plaatsvindt. In het overleg van 30 januari 2015 zijn de actiepunten voor de regio Haaglanden geformuleerd Op donderdag 2 juli wordt de Regiovisie besproken in het Regionaal Topoverleg Techniek . De regiovisie is opgesteld als basis voor gesprekken en bijeenkomsten met de achterban van de Techniekagenda Haaglanden in het najaar. Er is een gesprekscyclus opgezet die input en draagvlak moet opleveren voor een Techniekagenda Haaglanden 2.0 inclusief een financiële paragraaf. Op de conferentie van de actieagenda Geslaagd in het vak op 8 december 2015 wordt de Techniekagenda Haaglanden 2.0 gelanceerd.

In de periode september tot en met december gaan we door op de reeds ingeslagen weg .

Juni 2015

Janke Westerhuis

InhoudManagementsamenvatting41.Inleiding62.Doelstellingen72.1 Het realiseren van aantrekkelijke en versterkte leerroutes vo-mbo-hbo in de doorlopende leerlijn72.2 Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van docenten in de techniek92.2 Het vergroten van de kwaliteit en de kwantiteit van technische praktijkruimten112.3 Het realiseren van promotie- en lob-activiteiten123.Werkwijze om te komen tot deelplannen134.Financiën Concept Begroting 2016 - 2019135De organisatie155.1 Regionaal Topoverleg, samenstelling en werkwijze155.2 De werkgroepen, samenstelling en werkwijze155.3De programmamanager Techniekagenda, rol en taak165.4Penningmeester: ROC Mondriaan166De ondertekenaars16Bijlagen16Bijlage 1 Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken16Bijlage 2 Korte schets landelijk beleid19Bijlage 3 Regiovisie update 201522Regiovisie Techniekagenda Haaglanden24Techniekagenda Haaglanden27Het sterke profiel van Haaglanden28Economische speerpunten28Hoogwaardige kennisinfrastructuur28Onderwijs, arbeidsmarkt en werkgelegenheid29Toekomstbestendig opleiden29Arbeidsmarkt Onderwijs door Panteia29Samenwerking in de regio Haaglanden30De Vakmanschapsroute30Technologieroute31Macrodoelmatigheid31Betrokkenheid bedrijfsleven32Professionalisering docenten32Loopbaanoriëntatie en techniekpromotie33Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen34Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school43Bijlage 5 Overzicht initiatieven tbv de kwaliteit en kwantiteit van de docenten in de techniek448 Overzicht van partners54

Techniekagenda Haaglanden

Stand van zaken juni 2015

De opgave:

Onze opgave is: Het structureel vergroten van de instroom en doorstroom van leerlingen in het technisch beroepsonderwijs en vergroten van de uitstroom naar het (regionaal) technisch bedrijfsleven.

De interventie:

Techniekagenda Haaglanden werkt in regionaal verband samen met onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden aan het duurzaam inrichten van een aantrekkelijk propositie voor leerlingen om ze te helpen kiezen voor een carrière in de techniek. Onderdelen van deze interventie zijn: aansprekende doorlopende leerlijnen, zicht op de dynamiek van de beroepspraktijk en aansluiting bij het regionale arbeidsmarktperspectief.

Haaglanden gaat voor techniek!Het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs in de regio Haaglanden streven naar een goed functionerende regionale onderwijs-arbeidsmarkt en een realistische groeiambitie voor de komende jaren en zij hebben voor de periode 2012-2015 de volgende ambities geformuleerd:

· Een geleidelijke groei van de instroom in de technisch georiënteerde vakroutes vmbo en mbo met 2 tot 3% per jaar

· Realiseren van voldoende praktijkplaatsen. Het bedrijfsleven maakt zich hard voor 50 extra praktijkplaatsen per jaar

· Een aanzienlijk hogere doorstroom naar het technologisch mbo niveau 4 en het hbo

· Ontwikkeling van activiteiten voor een doelmatige inzet van de opleidingsinfrastructuur

· Doorlopende leerlijnen gericht op versterking van het vakmanschap met zichtbare inzet van het bedrijfsleven

· Een extra oriëntatie op technologisch mbo

· Professionalisering en toekomstbestendigheid van docenten en leermeesters

· Sterke regie op de brede activiteiten voor techniekpromotie, loopbaanoriëntatie en rendementsverhoging in de technische opleidingen

Techniekagenda Haaglanden en de omgeving

De Techniekagenda Haaglanden richt zich met haar activiteiten met name op de leerlingen en het onderwijs in de 9 deelnemende gemeenten, maar is zich er terdege van bewust dat Haaglanden geen eiland is. (Net) buiten de regio worden mensen opgeleid voor een baan hier en andersom, wie hier zijn opleiding heeft genoten heeft een grote kans aan het werk te komen in aanpalende regio’s zoals bijvoorbeeld Rotterdam. Waar nodig en waar mogelijk zal daarom zoveel mogelijk interactie worden gezocht met de omgeving, op alle niveaus: onderwijs, arbeidsmarkt en overheid.

Het sterke profiel van Haaglanden

Regio Haaglanden kent een sterke profilering op diverse economische sectoren, die ook als speerpunten gelden voor de nationale economische agenda:

· Vrede, Recht en Veiligheid;

· Greenport;

· Leisure;

· Innovatieve Technologie

Dit zijn allemaal sectoren die sterke wortels hebben in de regio. Bovendien zijn er in Haaglanden hechte relaties met de naastgelegen regio’s als Leiden (dat zich richt op BioScience & Farma), Rotterdam (Haven & Logistiek), de Drechtsteden, Gouda en de Metropoolregio in oprichting.

Regio Haaglanden telt negen gemeenten: Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delftland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer. Elke gemeente heeft eigen bedrijvigheid die de sterktes van de gemeente kenmerkt. Door zicht te hebben op al die sterktes en bedrijvigheid (ook te kijken naar buiten de gemeentegrenzen/regiogrenzen), kan regio Haaglanden zich duidelijk profileren. Een veelzijdige regio met kansen, ambitie en vernieuwingsdrang.

Economische speerpunten

De regio Haaglanden met binnen haar grenzen de residentie, het Westland en de Metropoolregio is een bruisende, economisch sterke omgeving. In de regio zijn voorts grote bedrijven gevestigd die zich richten op de biotechnologie (DSM en Centocor), de high tech industrie (Siemens, Festo en Mapper)en de Telecom (KPN, T-mobile, ZTE e.a.). Ook de dienstensector is sterk vertegenwoordigd met alle ministeries, ingenieursbureaus (Tebodin, CB&I Lummus, Fugro, BAM, TNO), internationale organisaties op gebied van vrede en veiligheid en zakelijke dienstverlening (Nationale Nederlanden, KPN en vele anderen).

Dit vraagt om een sterke technologische basis op het gebied van ICT en Onderhoud & Service. De regio Delft is met de Technologische Innovatie Campus en de komst van het HTC Delft een broedplaats voor nieuwe ontwikkelingen en bedrijvigheid.

De Greenport Westland Oostland vormt daarnaast met ruim 4.500 hectare kassen het hart van de glastuinbouw en zo’n 80% van de ruim 10.000 bedrijven in het gebied is direct of indirect verbonden met deze dynamische sector. Westland-Oostland is een wereldspeler die hoge eisen stelt aan logistiek & transport en ICT & installatietechniek. Maar ook kleinere bedrijven in de bouw, meta-elektro en installatietechniek zijn sterk vertegenwoordigd in de regio met een goed ontwikkelde markt voor zzp’ers. Met ruim 50.000 mensen werkzaam in deze sectoren vormen zij de ruggengraat van de ‘dagelijkse economie’ in de techniek in de regio en realiseren een werkgelegenheid van zo’n 10% in de regio.

Hoogwaardige kennisinfrastructuur

In regio Haaglanden is een hoogwaardige kennisinfrastructuur aanwezig, die tevens innovatieve bedrijvigheid aan zich weet te binden. Naast de vestiging van TU-Delft, zijn onderzoeksinstellingen TNO en Deltares in de regio gevestigd. Haaglanden kent met de Haagse Hogeschool, een dependance van de Universiteit Leiden en InHolland meerder HO-instellingen. Er zijn twee ROC’s (Mondriaan, ID-College) en een AOC actief (Wellantcollege). Deze kennisinfrastructuur trekt nieuwe bedrijvigheid aan en creëert nieuwe kansen voor startende ondernemers.

Tevens is Haaglanden een ‘magneet voor kennisintensieve activiteiten en ondernemingen die zich richten op HighTech en ICT. Binnen de grenzen van de regio wordt daarom gewerkt aan verschillende prioriteiten in de nationale innovatieagenda, zoals High Tech Systemen en Materialen, Agrofood, Tuinbouw en de doorsnijdende ICT-roadmap.

Onderwijs, arbeidsmarkt en werkgelegenheidToekomstbestendig opleiden

Bij het opstellen van de Regiovisie Techniekagenda Haaglanden 2012-2015 en later bij het opstellen van het Techniekpact is uitgegaan van een tekort aan technici van ruim 25.000 per jaar tot 2017. Deze berekeningen waren echter gebaseerd op verouderde uitgangspunten. In september 2013 vormde dit voor de Techniekagenda Haaglanden aanleiding om Bureau Louter een onderwijs-arbeidsmarktonderzoek te laten doen, om de arbeidsmarkt Haaglanden scherp te krijgen. Algemene conclusie voor de regio Haaglanden was, dat de vervangingsvraag niet zo zeer aan de orde is, maar dat bedrijven aangeven dat ze op zoek zijn naar anders opgeleide mensen. Op basis van deze informatie wordt de werkelijke vraag van de regionale arbeidsmarkt centraal gesteld in het opleiden van jongeren en anderen. Mensen en jongeren moeten dusdanig opgeleid worden, dat hun arbeidsmarktkansen vergroot worden in de snel, door de technologie, veranderende arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt met banen en functies die nu nog niet bestaan en bekend zijn. Dit vraagt om een sterke betrokkenheid van het lokale en regionale bedrijfsleven bij de inrichting van de verschillende leerroutes, onder andere door het onderwijs te voeden met kennis over ontwikkelingen en docenten en leerlingen hiermee kennis te laten maken.

Arbeidsmarkt Onderwijs door Panteia

De arbeidsmarktsituatie in het onderwijs zelf blijft ook een actueel beleidsthema. De afgelopen jaren zijn er allerlei maatregelen genomen om het lerarenberoep aantrekkelijker te maken en om de kwaliteit van docenten te verbeteren. Hierbij worden diverse thema’s gehanteerd, als kwaliteit van scholen, de medezeggenschap, de aansluiting tussen onderwijssectoren, het personeelsbeleid en de brede school. We treffen alle we zowel in het primair als het voortgezet onderwijs aan. De ontwikkelingen hierop zijn ook van invloed op de activiteiten en ontwikkelingen rond de techniek agenda. Sterker nog, ze beïnvloeden elkaar. Immers; met de verhoging van bijvoorbeeld de kwaliteit van leraren wordt ook de kwaliteit van bijvoorbeeld technieklessen verhoogd. Andersom, als er veel aandacht en faciliteiten van buitenaf zijn voor de verbetering van technieklessen, zorgt dat ook voor een stimulans en verbetering van les en docent. Het is daarom van belang om van beide kanten de ontwikkelingen goed bij te houden en waar mogelijk elkaar te laten versterken. Daarnaast vormen deze ontwikkelingen mogelijk aanleiding voor het actualiseren van de activiteiten in het kader ven de Techniekagenda Haaglanden .

Samenwerking in de regio Haaglanden

Vóór de start van Toptechniek in Bedrijf/ Techniekagenda Haaglanden was er weinig contact tussen onderwijsinstellingen in de regio Haaglanden en er was nauwelijks sprake van programmatische, brede samenwerking tussen VMBO en MBO. Er was sprake van een structureel dalende instroom en een achterstandspositie van onderwijsinstellingen op het gebied van gezamenlijk optrekken om hier een passend antwoord op te formuleren. In de regio Haaglanden is daarom bij aanvang van de Techniekagenda Haaglanden bewust geïnvesteerd in het inrichten van een stevige organisatie- en uitvoeringsstructuur. Het project is bestuurlijk ingebed in het Regionaal Topoverleg Techniek, waarin naast bestuurders van betrokken onderwijsinstellingen ook het bedrijfsleven en overheden vertegenwoordigd zijn. Door een directe-lijn, een werkgroep en centrale regiefunctie in te stellen kan effectief worden gestuurd en gemonitord op uitvoering en resultaat. Daarmee is in de regio Haaglanden een stevige infrastructuur gecreëerd om samen te (blijven) werken.

Ook buiten de formele structuren om zijn docenten en onderwijsinstellingen met elkaar in contact gekomen over vraagstukken die raken aan toekomstbestendig techniekonderwijs, wat als mooie bijvangst kan worden gezien.

In januari 2013 is gestart met de uitvoering van de Techniekagenda Haaglanden. In de maanden november en december 2012 zijn voorbereidingen getroffen en is gewerkt aan de verwerking van de regiovisie in een Werkplan 2012-2015. In het werkplan is een vijftal activiteiten opgenomen en uitgewerkt en de doelen en resultaten zijn gekoppeld aan de Prestatieafspraken van het Platform Bèta-techniek, zodat de focus behouden blijft. De Techniekagenda Haaglanden kent een vijftal actielijnen en iedere actielijn heeft een actiehouder:

· Actie 1 De Vakmanschapsroute

· Actie 2 Versterken infrastructuur onderwijs-bedrijfsleven

· Actie 3 Professionalisering

· Actie 4 De Technologieroute

· Actie 5 De Techfinder

De Vakmanschapsroute

De Vakmanschapsroute en de Technologieroute zijn de twee onderwijsinhoudelijke routes , waarbij de overige acties ondersteuning, versterking et cetera brengen bij deze twee acties.

De focus lag bij de start van de Techniekagenda Haaglanden op de Vakmanschapsroute.

In de regio Haaglanden is een mooi aanbod van vakmanschapsroutes ontwikkeld met betrokkenheid van verschillende onderwijsinstellingen en verschillende bedrijven. In de tweemaandelijkse ontbijtsessies van directeuren van de VMBO-instellingen, de onderwijsmanagers van het MBO en de actiehouder Vakmanschapsroute is het concept Woensdagmiddag VMBO op het MBO tot stand gekomen. Docenten VMBO en MBO ontwikkelden een aantrekkelijk programma en voeren dit gezamenlijk uit voor de leerlingen van het VMBO, die hierdoor beter zicht krijgen op de vervolgopleiding. Hiermee heeft de Vakmanschapsroute geleidelijk gestalte gekregen en krijgen de leerlingen de kans om in een MBO-omgeving aan de slag te gaan. Leerlingen die deelnemen krijgen hier een cijfer en een certificaat voor (bij de diploma uitreiking wordt hier ook formeel bij stilgestaan om het certificaat van cachet te voorzien).

Mooie bijvangst is dat begeleidende docenten vanuit het VMBO niet alleen de kans hebben gekregen om ervaringen binnen het MBO op te doen, maar ook dat er gaandeweg ruimte is ontstaan om onderling af te stemmen op de woensdagmiddagen.

Met de actie Vakmanschapsroute is een fase ingegaan, waarbij gewerkt is aan het opzetten van een overlegstructuur met de directeuren van het vmbo techniek in de regio Haaglanden. In de ontbijtsessies is gezamenlijk gewerkt aan de opdrachtformulering voor de docenten vmbo en mbo in de ontwikkelgroepen. Dit heeft het resultaat Woensdagmiddag op het vmbo opgeleverd. Op dit moment werken de ontwikkelgroepen gezamenlijk aan de uitwerking van een bedrijfsopdracht De zorgcontainer. Dit multilevel en multi-disciplinaire project wordt ingezet op de Woensdagmiddag. De betrokkenheid van het bedrijfsleven is groot: zij leveren de bedrijfsopdracht, verzorgen workshops, excursies, gastcolleges en wonen presentaties bij.

Door de vakmanschapsroute is zicht gekomen op de kansen en de uitdagingen. Deels gelegen in de Professionalisering en deels gelegen in de outillage van het vmbo. Het gezamenlijk optrekken met het bedrijfsleven heeft aan beide kanten veel enthousiasme opgeleverd en ook nieuwe mogelijkheden gecreëerd aangaande de twee eerder genoemde punten: professionalisering en outillage.

Technologieroute

Door de positieve ervaringen met de Vakmanschapsroute, de vraag van de mavo’s, landelijke ontwikkelingen zoals het Techniekpact, het M-techprogramma, ontwikkelingen en vraag naar nieuwe opleidingen, is de Technologieroute meer onderdeel geworden van de Techniekagenda Haaglanden. Voor de Technologieroute is gestart met het uitvoeren van inventarisaties en analyses, die aanknopingspunten bieden voor het opzetten en inregelen van technologieroutes. Net als bij de Vakmanschapsroute zijn kleine projectjes gestart om zicht te krijgen op de kansen en de uitdagingen.

In 2015 zal in nauwe samenwerking met alle stakeholders worden gestart met de technologieroute. Om overzicht te creëren in de vele activiteiten van de Mavo’s is een onderverdeling gemaakt in scholen. Vervolgens is gekeken en aangegeven wat die scholen doen met techniek en of ze onderscheid maken in LOB en doorgaande leerlijn. Het blijft een zoektocht. Als dit traject wordt vergeleken met de vakmanschapsroute, waar men al in een stroomversnelling zit, dan valt op dat er bij Mavo’s zoveel varianten mogelijk zijn, dat de vraag ontstaat wat je nog bovenop mavo kunt zetten, om te zeggen dat er sprake is van een doorlopende leerlijn. Het is dan ook te zien dat Mavo’s zoeken naar een mogelijkheid om keuzeprogramma’s te maken. De vraag daarbij is: Hoe kunnen we vanuit het programma de Mavo’s aanvliegen om ze zo goed mogelijk van dienst te zijn? Daarnaast blijkt vaak dat er losse, onsamenhangende spullen aangeschaft worden, maar deze zijn ontoereikend als het gaat om de kwaliteit van de technologieroute. Ook hebben de mavo’s vaak geen echte praktijkruimtes en onvoldoende toegeruste docenten. Vanuit het programma kunnen scholen worden geholpen om te kiezen en daar waar ze niet kunnen of willen kiezen worden ze geholpen met samenwerken.

Macrodoelmatigheid

Voor de start van de TAH werd er op MBO/College van Bestuur niveau afgestemd over macrodoelmatigheid van het technisch aanbod en ook op VMBO- niveau werd hier afstemming over gezocht. Het blijkt buitengewoon lastig om afspraken over macrodoelmatigheid (en het uitwisselen van opleidingen) in een breder perspectief te maken. Een eerste poging binnen de regio Haaglanden om hier op basis van de Techniekagenda Haaglanden gezamenlijk stappen in te zetten stuitte op aanzienlijk weerstand van verschillende onderwijspartijen. Gaandeweg lijkt de grond voor een dergelijke exercitie vruchtbaarder te zijn geworden door de ontwikkelingen binnen het technisch onderwijs zowel op het VMBO basis en kader als op de MAVO-TL/GL, die leiden tot een investeringsvraagstuk voor beide types onderwijs. De eerste stap die gezet wordt, is een analyse van het regionale technisch opleidingsaanbod op zowel VMBO als MBO niveau. Deze wordt door het maken van overzichtskaarten gevisualiseerd en dient als onderlegger bij het formuleren van (nieuwe) activiteiten in het kader van de TAH 2.0. Ook wordt de regionale arbeidsmarkt op deze manier inzichtelijk gemaakt, zodat een totaalbeeld Onderwijsaanbod-Arbeidsmarktaanbod zal ontstaan. Het streven is, om niet allerlei overleggen rondom macro-doelmatigheid te organiseren, maar het integraal in te bedden bij de ontwikkelingen van de Vakmanschapsroute en de Technologieroute.

Betrokkenheid bedrijfsleven

Het regionale bedrijfsleven is op verschillende niveaus nauw betrokken bij (de activiteiten van) de Techniekagenda Haaglanden en is verankerd in zowel de structuur als in de operatie. Het bedrijfsleven is mede verantwoordelijk geweest voor het opstellen van de regiovisie en vertegenwoordigd in het Regionaal Topoverleg. De opgave blijft om het bedrijfsleven een grotere en andere rol op zich te laten nemen dan alleen het verzorgen van een stage-plek. Denk bijvoorbeeld aan het verzorgen van workshops, gastcolleges, leveren van bedrijfsopdrachten, excursies voor docenten en studenten, een plek voor docentenstages, klankbordfunctie in het kader van nieuwe opleidingen etc. etc.

Er wordt aangehaakt bij bestaande gremia, initiatieven, plannen etc in Haaglanden, zoals SOB-programmamanagers, georganiseerde bedrijventerreinen, Jet-Net en anderen. Het is belangrijk om te blijven streven naar een natuurlijke relatie, waar sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid waar het gaat om opleiden van jongeren (en ouderen).

Professionalisering docenten

De doelen en resultaten Professionalisering zoals bij de start van de Techniekagenda Haaglanden zijn geformuleerd, zijn in de loop van de tijd bijgesteld en uitgebreid, want de actie Professionalisering droeg onvoldoende bij tot het versterken, innoveren etc. van de twee onderwijsinhoudelijk acties; in casu de Vakmanschapsroute en de Technologieroute. De kwaliteit van menselijk kapitaal blijft een van de kritische succesfactoren in organisaties. De ontwikkeling van smart industry concepten vraagt om nieuwe skills, om ‘smart people’, en dus ook om ‘smart education’: het organiseren van maatwerk in kennisoverdracht, met een focus op talentontwikkeling naast (of in plaats van?) beroepsopleiding.

Er werd geïnvesteerd in samenwerking met de educatieve minor beroepsonderwijs van de Haagse Hogeschool, zodat de eerste stappen in het proces van de Kwaliteit en de Kwantiteit van de docenten gezet kunnen worden in de hele regio Haaglanden. Hoe dat later in 2015 wordt vormgegeven is te lezen in de bijlage.

Loopbaanoriëntatie en techniekpromotie

In de regio Haaglanden is een sterke behoefte om het aanbod van alle initiatieven en activiteiten op het gebied van promotie en loopbaanoriëntatie te ontsluiten. Dit heeft geresulteerd in een samenwerking met Techfinder Brainport. De lancering van de Techfinder vond plaats op 26 november 2014, waarbij onder andere de samenwerking werd geformaliseerd. De Techfinder biedt een totaaloverzicht van activiteiten en materialen binnen het domein van wetenschap en techniek voor kinderen en jongeren. Het doel is de leraren, docenten, pedagogische medewerkers en managementleden wegwijs te maken in het aanbod van activiteiten en materialen.

Binnen het landsdeel Zuidwest is ook Drechtsteden aangehaakt en Rijnmond gaat eveneens aanhaken. Deze samenwerking leidt tot een optimalisering van de Techfinder; een landelijke, regionale en lokale ontsluiting van activiteiten.

Loopbaanoriëntatie is in Haaglanden geregeld door het programma Spirit4You met de website www. Techniektalentnu.nl. De vo-scholen, de ROC’s en AOC’s in Haaglanden trekken hierin gezamenlijk op. Rijnmond heeft aangegeven eveneens bij deze ontwikkelingen te willen aansluiten. Het uiteindelijke streven is een gedragen concept dat is ontstaan door die verbeterde samenwerking.

Tenslotte: De grootste winst die in de regio Haaglanden is geboekt is dat onderwijspartijen bereid zijn om over hun eigen instellingsgrenzen heen te kijken en tot op zekere hoogte ook over hun eigen schaduw te stappen. Dat geldt niet alleen voor bestuurlijke gremia, maar ook voor vakdocenten zelf. Van nauwelijks onderling contact is er een structuur en cultuur ontstaan van welwillendheid en samenwerking. De relaties met het bedrijfsleven en overheden zijn daarbij uitstekend en zijn stevig verankerd, zonder afhankelijk van derde geldstromen. Deze winst proberen we vast te houden en uit te breiden over de drie sectoren heen. Onderwijs, Bedrijfsleven en Overheid.

Bijlage 4 De spreiding van de opleidingen basis en kader techniek en techmavo’s in de regio inclusief plannen

Spreiding van de vmbo scholen techniek

Plaats

VMBO school techniek

Bestuur

keuze Profielen

Modules

Keuzevakken

Zoetermeer

Oranje Nassaucollege

Unicoz

1. Pie

M Ontwerpen en maken

M Bewerken en verbinden van materialen

M Besturen en automatiseren

M Installeren

K Plaat-en Constructiewerk

K Booglassen

K Klimaattechnologie

K Procestechniek

K Werktuigkundige en elektronische onderhoud

K Utiliteitsinstallaties

K Drinkwater en sanitair

K Verspaningstechnieken

K Woon-en kantoortechnologie

K Domotica

Zoetermeer

Stedelijk College

SCZoetermeer

1. PIE

2. BWI

3. Mobiliteit en Transport

Delft

SC Delfland

1. PIE

M Ontwerpen en maken

M Installeren en monteren

M Besturen en automatiseren

M Bewerken en verbinden van materiaal

K Domotica & Automatiseren

K Plaat & Constructie

K Duurzame Energie

K Keuzedeel ROCMOndriaan

Delft

Stanislascollege

Lucas

4. D&P

K Algemene Bouwtechniek

K Algemene Voertuigentechniek

K Algemene Metaaltechniek

K Algemene Elektrotechniek

Voorburg

Corbulocollege

Lucas

1. PIE

2. BWI

3. Mobiliteit en Transport

Den Haag

Johan de Wittcollege

VOHaaglanden

1. PIE

2. BWI

3. Mobiliteit en Transport

1 beroepsgericht keuzevak bij profielvak

Den Haag

Maris College

Statenkwartier

VOHaaglanden

2. BWI

Den Haag

Maris College

Bohemen

VO Haaglanden

1. PIE

Den Haag

Scholengroep Zuidwest

Stichting Scholengroep Zuidwest

1. PIE

Arrangement Elektro of informatica

4. D&P

Arrangement Elektro

5. D&P

Arrangement Voertuig/Metaal

M Ontwerpen en maken

M Installeren en monteren

M Besturen en automatiseren

M Bewerken en verbinden van materiaal

K Utiliteitsinstallaties

K ROCMondriaan

M Een product( van hout) maken en verbeteren

M Presenteren, promoten en verkopen

M Multimediale producten maken

M Organiseren van een activiteit voor een opdrachtgever

K Installeren en monteren

K Woon- en kantoortechnologie

M Presenteren, promoten en verkopen

M Multimediale producten maken

M Organiseren van een activiteit voor een opdrachtgever

K Plaat en Constructiewerk

K Wielophanging en carrosserie

Rijswijk

Van Vredenburchcollege

VOHaaglanden

PIE

K Autotechniek?

Rijswijk

Stanislascollege

Lucas

1. PIE

2. BWI

M Ontwerpen en maken

M Bewerken en verbinden materialen

M Besturen en automatiseren

M Installeren en monteren

K klimaattechnologie

K Procestechniek

K Werktuigkunde en elektrotechnisch onderhoud

K Utiliteitsinstallaties

K Praktisch booglassen

K Drinkwater en sanitair

K Dakbedekking

K Woon en kantoortechnologie

K Domotica en automatisering

M Bouwproces en bouwvoorbereiding

M Bouwen vanaf de fundering

M Hout en meubelverbindingen

M Design en decoratie

K Constructieve aansluitingen en afwerkingen

K interieurbouw, stands en betimmeringen

K Bouwkundig onderhoud

K Gevelopeningen en bouwmethoden

K Interieurontwerp en design

Westland

ISW

Lucas

1. PIE

2. BWI

M Ontwerpen en maken

M Bewerken en verbinden materialen

M Besturen en automatiseren

M Installeren en monteren

K Plaat-en constructiewerk

K Booglassen

K Koudetechniek

K Duurzame techniek

K Utliteitsinstallaties

K Drinkwater en sanitair

K Dakbedekking

K Verspaningstechnieken

K Tweewielertechnieken

k Licht geluid

M Bouwproces en bouwvoorbereiding

M Bouwen vanaf de fundering

M Hout en meubelverbindingen

M Design en decoratie

K Schilderen en afwerken van hout en steenachtige ondergronden

K Interieurbouw, stands en betimmeringen

K Bouwkundig onderhoud en renovatie

K Gevelopeningen

K Bijzonder metselwerk

K Onderhoud schilderwerk

K Meubelmaken

K Interieurontwerp en design

3 Profielen Techniek :

PIEProductontwikkeling , Installatie en Energie (voorheen metaal, elektrotechniek en installatietechniek)

BWIBouwen, Wonen en Interieur (voorheen Bouw)

MTMobiliteit en Transport (voorheen Motorvoertuigentechniek)

D&P Dienst en Productontwikkeling

-Combinaties door middel van keuzedelen

-Intersectoraal programma is mogelijk

-Techniek Breed geen zelfstandig profiel

Overzicht avo – scholen met Technisch aanbod tl

naam

id

type

Bestuursvoorzitter

Tech-aanbod

JetNet = JN

Bèta Steunpunt=BS

Aloysiuscollege

1

havo/vwo/tl

Mw. Dr. Ir. M.W. Smits

Topmavo science

Atlas Onderwijsgroep / Lyceum Ypenburg

2

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

BS

Atlas Onderwijsgroep / Rijswijks lyceum

3

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

Chr Coll De Populier

4

havo/vwo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Onderbouw sciencestroom

BS

Chr Gymnasium Sorghvliet

5

vwo

Dhr. H.R. Rookmaaker

JN

BS

Chr Lyceum Delft / Locatie Hof van Delft

6

havo/vwo/tl

dhr drs. J.S. Zijlstra

BCP-mavo

Chr Lyceum Delft / Locatie Molenhuispad

7

havo/vwo

dhr. drs. J.S. Zijlstra

JN

BS

Chr Sgm Zandvliet / Zandvliet college

8

havo/vwo

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

BS

Dalton Den Haag

10

havo/vwo

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

Jn

BS

Dalton Den Haag

11

havo/vwo

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

Erasmuscollege

12

havo/vwo/tl

Stichting Samenwerkingsscholen Voortgezet Onderwijs

Esloo Onderwijsgroep / Edith Stein college

13

havo/vwo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Vmbo brug, techniek voor meisjes

JN

BS

Geref SGM Randstad

14

TL

Dhr. K. Klapwijk

BS

Grotius College

15

havo/vwo/tl

De heer drs A. Beune

BCP Mavo

JN

Gymnasium Haganum

16

vwo

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

BS

Gymnasium Novum

17

vwo

St. scholengroep Spinoza: dhr P.A.W. Lamers

JN

Het Rijnlands Lyceum

18

havo/vwo/tl

St. het Rijnlands Lyceum: Dhr. M.W. Knoester

JN

BS

Het Rijnlands Lyceum

19

havo/vwo

St. het Rijnlands Lyceum: Dhr. M.W. Knoester

JN

BS

Interconf Hofstadcollege / Hofstad Lyceum

20

havo/vwo

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

JN

BS

Interconf Hofstadcollege / Hofstad Mavo

21

tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Talenturen techniek

ISW Gasthuislaan/Madeweg

22

havo/vwo

ISW; Dhr. C. van Dalen

BS

ISW Gasthuislaan/Madeweg

23

havo/vwo

ISW; Dhr. C. van Dalen

ISW Gasthuislaan/Madeweg

24

havo/vwo

ISW; Dhr. C. van Dalen

ISW Hogeland

25

MAVO/HAVO/VWO

ISW; Dhr. C. van Dalen

BCP-mavo

ISW Irenestraat

27

tl

ISW; Dhr. C. van Dalen

BCP-mavo

ISW Irenestraat

28

VMBO

ISW; Dhr. C. van Dalen

ISW Sweelincklaan

29

tl

ISW; Dhr. C. van Dalen

ISW Sweelincklaan

30

VMBO/MAVO+

ISW; Dhr. C. van Dalen

Johan de Witt Scholengroep

31

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

Johan de Witt Scholengroep

32

tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

Johan de Witt Scholengroep / Maris college Belgisch Park

33

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

BS

Lentiz / Dalton Mavo

34

tl

Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant

Lentiz / Floracollege

35

tl

Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant

Lentiz MBO Greenport

36

MBO

Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant

Maerlant Lyceum Afd Havo

37

havo/vwo

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

Maris Belgisch park

38

havo/vwo

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

BS

Maris College - loc. Houtrust

39

tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

M-tech mavo

Maris College - loc. Kijkduin

40

tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

Maris College / Maris College Bohemen

41

tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

Oranje Nassau College

42

tl

Unicoz onderwijsgroep: Dhr. R van Leerdam

technologieroute

Oranje Nassau College

43

havo/vwo/tl

Unicoz onderwijsgroep: Dhr. R van Leerdam

JN

RK Alfrink College SGM

44

havo/vwo

Kardinal Alfrink Stichting: Dhr. L.J. Timmermans

JN

BS

S. Adelbert College

45

havo/vwo/tl

rector: B.W. Dijkmans

JN

Scholengr. Den Haag Zuid-West

46

tl

raad van Bestuur Dhr. M. Schoon

Scholengroep Den Haag Zuid-West / Wateringseveld College

47

havo/vwo/tl

raad van Bestuur Dhr. M. Schoon

Specialisatierichting technologie en ontwerpen

Scholengroep Den Haag Zuid-West / Zuidwest college

48

tl

raad van Bestuur Dhr. M. Schoon

Scholengroep Esloo / College St Paul

49

tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Scholengroep Esloo / Montaigne Lyceum

50

havo/vwo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

JN

SCZ - Picasso Lyceum

51

havo/vwo/tl

C.vB: P.T.E Reenalda

BS

SCZ Stedelijk College

52

tl

C.vB: P.T.E Reenalda

Technomavo

Segbroekcollege Goudsbloemlaan

53

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

M-techmavo

SGM Dalton Vatel

54

havo/vwo/tl

Scholengroep Spinoza: CvB dhr. P.A.W. Lamers

SGM Haags Montessori Lyc

55

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

SGM het Segbroekcollege

56

havo/vwo/tl

VO Haaglanden Dhr. A. Peters

JN

BS

Sint Stanislascollege

57

havo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

7e vak technologie

St Maartenscollege SGM

58

havo/vwo/tl

St. scholengroep Spinoza; dhr. PAW Lamers

Stanislascollege

59

havo/vwo

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

BS

Stanislascollege

60

havo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Stanislascollege

61

havo/vwo/tl

Lucas onderwijs: H.E. van Vliet

Stip Dalton Leidschendam

62

tl

St. scholengroep Spinoza: dhr P.A.W. Lamers

The International School of The Hague

63

vmbo

Stichting het Rijnlands lyceum: Dhr. M.W. Knoester

JN

VCL / Vrijzinnig Christelijk Lyceum

64

havo/vwo

rector: dhr. M.J. Arnouts

JN

Veurs Coll. loc. 's-Gravendreef / 's Gravendreefcollege

65

havo/tl

St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers

Veurs College

66

havo/vwo/tl

St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers

Veurs Voorburg

67

tl

St. scholengroep Spinoza: dhr. PAW Lamers

VMBO Lentiz Flora college

68

VMBO

Lentiz onderwijsgroep: Dhr. G. Kant

Vrije School Z-Holland

69

havo/vwo/tl

St. vrije scholen Zuidwest Nederland: Dhr. A. Jansen

Wellantcollege

70

vmbo (niet tl)

CvB: Mw. J.M.P. Moons

Wellantcollege

71

tl

CvB: Mw. J.M.P. Moons

Bijlage 5 De leerlingenaantallen per vmbo-school

Onderwijs

Cijfers 2012-2013

Cijfers 2013-2014

Cijfers 2014-2015

Daling

Stijging

1

ROC IDCollege

Autotechniek

Bouw/Schilderen

Electrotechniek

Installatietechniek

Metaaltechniek

ICT

240

191

208

124

55

767

239

166

268

114

59

686

2

ROCMondriaan:

MEI

Bouw & Infra

ICT

Autotechniek en Mobiliteit

849

606

495

653

768 (bekostigd)

499 (bekostigd)

456 (bekostigd)

605 (bekostigd)

830

475

512

611

-76

-6

+ 62

+ 56

3

SGZuidwest / Roemer Visscher College

Het Haagsch Vakcollege

Roemer Visscher College

40

38

Lj. 1 31 lln.vakcol

Lj. 2 16 lln.vakcol

Lj.2 13 lln. TB

Lj.3 04 lln.Vakcol

Lj.3 36 TB

Lj. 4 09lln.Vakcoll

Lj.4 25lln. TB

+

4

Maris College

Maris Vakcollege

Techniek Breed

38

35

5

Johan de Witt Scholengroep

Techniek Breed

39

26

24

-2

6

ISW

Bouw Breed -> BWI

Instalektro -> PIE

Metaaltechniek ->

87

28

24

35

69

18

23

28

103

44

33

26

-2

+26

+10

7

Stanislas Delft

Totaal aantal ll

Techniek Totaal

Techniek leerjaar 3

635

138

60

601

123

61

579

128

67

+5

+6

8

Stanislas Rijswijk

Totaal aantal leerlingen

Techniek totaal

Bouwtechniek

Elektrotechniek

Installatietechniek

Techniek breed