j a a r g a n g 2 n u m m e r 3 | 2 0 1 2e e n u i t g a v e v a n g o o p l e i d i n g e n

> Rijk worden van Apps?

> De toegevoegde waarde van het semantisch web

> Lean management en zaakgericht werken zetten de toon

C o l o f o nGO magazine richt zich op professionals die geïnteresseerd zijn in kennis-,

informatie-, data- en verandermanagement. Het tijdschrift verschijnt vier-

maal per jaar en geeft samen met de GO website actuele achtergrondinfor-

matie over het aanbod van GO opleidingen voor het komende kwartaal.

© november 2012, GO opleidingen. Niets uit deze uitgave mag worden

verveelvoudigd door middel van enige methode of vorm dan ook, zonder

schriftelijke toestemming van de uitgever.

redactie Peter van Gorsel, Theo Verbeij, Tineke IJtsma

eindredactie Anette Heideman

tekstbijdragen Danny Frietman, Carla Hoekendijk, Paul Bartelings,

Marion Fris, Jeannette Soeters

vormgeving Lijn 1, Haarlem

fotografie Lijn 1; Jørgen Koopmanschap (cover, p.6, 12 ,13, 16)

druk Zalsman BV Zwolle

issn 2211-9906

reacties en suggesties redactie@GOopleidingen.nl

GO opleidingenApps – niet meerweg te denken

De laatste twee jaar hebben we

een stormachtige opkomst gezien van

smartphones en tablets. In het tweede kwartaal van dit jaar

bezat 58% van de Nederlanders van 13 jaar en ouder een

slimme telefoon. Twee jaar eerder lag dit percentage nog

onder de 20%. Bijna een kwart van de Nederlandse huishou-

dens is inmiddels ook in het bezit van een tablet en tijdens

de komende feestdagen zal een iPad op veel verlanglijstjes

ongetwijfeld bovenaan staan.

Met de populariteit van de smartphones en tablets wordt

ook het belang van Apps (en daarmee App development)

steeds groter. Een goede App maakt de relatie met klanten

nog socialer en interactiever. Organisaties zouden voor ze

een App gaan ontwikkelen dan ook helder moeten hebben

wat ze wat dat betreft willen bereiken. In dit nummer van

GO magazine gaan we hier dieper op in en vertellen we

meer over een aantal nieuwe trainingen die u hierover

kunt volgen.

Ook nieuw in ons aanbod zijn twee trainingen over het

semantisch web, ook wel het lerende web genoemd of het

web van verbanden. Door combinaties te maken tussen

kennis die verspreid op internet staat, wordt deze kennis

toegankelijker gemaakt en kunnen nieuwe inzichten ontstaan.

Deze technologie is ook van belang voor zoekmachines.

Google is druk bezig met het verder ontwikkelen van haar

Semantic Search Technology waarbij gekeken wordt naar de

semantische samenhang van de opgegeven zoek termen.

Google begrijpt daardoor steeds beter wanneer u met ‘Ik

ben fan van Ajax’, de voetbalclub bedoelt en wanneer de

Griekse mythologische held of misschien zelfs het schoon-

maakmiddel.

Uiteraard kunt u bij ons de komende maanden ook terecht

voor diverse cursussen op het gebied van onder meer Share-

Point, Cloud Computing en Digitaal Archiveren. In het hart

van dit magazine vindt u een handig overzicht van alle cur-

sussen en trainingen die op de agenda staan. Kijk voor het

meest actuele aanbod ook op schoolvoorinformatie.nl.

Theo Verbeij

Directeur GO opleidingen

Inhoud

introductieTo App or not to App 3

ontwikkelingenRijk worden van Apps? 4

samenwerkingNieuwe wegen voor kennismanagement 5

zomereventKBenP zomerevent 2012 6

cursusaanbodCursussen semantisch web 7

procesmanagementLean management en zaakgericht werken zetten de toon 8

sharepointHet succes van SharePoint 10

focusIk ben nog niet dood, ik zit in een wolk 11

bring your own deviceKennis halen en brengen over Apps 12

kbenp aan het woordAl ruim 12 jaar ‘informatie op orde’ 13

tips & trucs 14

nieuws 15

kbenp zomerevent in beeld 16

De agenda met cursusdata is meegeniet in het hart van dit magazine.

Postbus 164

2270 ad Voorburg

t +31 (0)70 351 23 80

e info@GOopleidingen.nl

i GOopleidingen.nl

GOopleidingen/twitter

GOopleidingen/rss

Het gebruik van applicaties op mobiele telefoons is sinds

de opkomst van smartphones explosief gestegen. Mobiele

toepassingen, de zogenaamde Apps, hebben zich in korte

tijd in het bewustzijn van de smartphone-gebruiker genes-

teld. Met het ontwikkelen van een mobiele applicatie is het

bereiken van doelgroepen versterkt en uitgebreid. Met de

mobiele telefoon op zoek naar een pinautomaat in de buurt,

of snel een belangrijke e-mail versturen kan allemaal onaf-

hankelijk van plaats en tijd. Belangrijke App-functionaliteiten

die dit mogelijk maken zijn: locatiebepaling, augmented

reality en sharing. Wat is nu de betekenis van de opkomst

van de App?

Be t e k e n i s

De opkomst van het gebruik van mobiele apparatuur (smart-

phones, tablet-pc's) en de introductie van Apps markeren

een zoveelste omslagpunt in onze informatiesamenleving.

Mensen dragen de zelforganiserende kracht van sociale

media altijd op zak. Dat biedt kansen voor organisaties die

begrijpen dat het App-effect meer gaat om het bouwen van

oprechte relaties dan om het bouwen van een App. Het zoge-

naamde App-effect is het transformeren van organisaties naar

een social business: was business in de oude omgeving een

keten van product of dienst van maker/verkoper/eigenaar

naar consument/ontvanger/nieuwe eigenaar, nu wordt veel

business vooral gestuurd door de interactie tussen markt-

partijen. Voorbeelden hiervan zijn: social seating van klm bij

het boeken van een vliegtuigstoel, social banking door de

Duitse Fidor Bank, en sociale gezondheidszorg en sociale

energiebeheersing met het Community Energy Management

systeem van Panasonic.

C i j f e r s

Uit recent onderzoek van het Pew Internet & American Life

Project blijkt dat ongeveer 35% van de Amerikaanse volwas-

senen Apps op hun mobiele telefoon hebben geïnstalleerd.

Opvallender is dat slechts 24% van die volwassenen de ap-

plicaties ook denkt te gaan gebruiken. Ongeveer een tiende

van alle ondervraagde Amerikanen weet niet of hun mobiel-

tjes Apps kunnen draaien. Verder gebruiken de meeste vol-

wassenen hun mobiele telefoon voor het maken van foto's

(76%), verzenden of ontvangen van sms-berichten (72%),

toegang tot het internet (38%) en het luisteren van muziek

(33%). Daarnaast brengt het gebruik van Apps het kantoor

binnen handbereik. Smartphones zijn niet meer weg te den-

ken uit het dagelijkse leven en vervangen deels de laptop of

computer.

Ve rwa c h t i n g

Vooralsnog lijken de mobiele toepassingen in de zorgsector

zich te richten op een klein aantal onderwerpen, zoals het

mobiel bekijken van het epd en een online kennisbank.

Het zal echter niet lang duren voordat de Apps hun weg

vinden naar het werkgebied van de hedendaagse financiële

dienstverlening. Deze verschuiving in de bi-markt en de

populariteit van Apps kunnen van grote invloed zijn op de

huidige werkwijzen van financiële dienstverleners. Games

zijn de meest populaire Apps onder volwassenen (60%), op

de voet gevolgd door nieuws en weer (52%), navigatie (51%)

en Social Networking Apps (47%). �

I N T R O D U C T I E | 3

To App or not to App

Sommige ontwikkelingen komen in het kielzog van andere. Neem nu Apps. Zonder

de mobiele telefoon en met name de smartphone zouden ze niet bestaan. Maar nu

zijn Apps niet meer weg te denken. De snelst groeiende markt is die van de smart-

phones en dus is App development een snel groeiende industrie.

Hoe snel deze markt groeit mag duidelijk zijn, als we ons realiseren dat er inmiddels

al meer mensen via text messaging, ofwel sms, communiceren dan via e-mail en dat

er al meer mobiele telefoons zijn dan creditcards... En Apps hebben een duidelijk

voordeel: goede Apps leveren een betere user experience op dan de beste websites

nu kunnen leveren.

Da s w a r e i nma l . . .

Wat je ook maakt, voorheen was er een groot verschil tussen de makers en de distri-

buteurs. Tot voor kort had je als musicus een platenmaatschappij nodig om je muziek

te distribueren via winkels naar je fans. Je wilde dat je platenmaatschappij connecties

had bij radio, tv-zenders en bladen om je werk te ‘pluggen’. Als schrijver zocht je een

uitgever om je werk te distribueren en via winkels bij de lezers te komen. Zenders en

bladen waren belangrijk om je boek onder de aandacht te brengen.

App-ontwikkelaars daarentegen maken, ontwerpen en distribueren hun producten

zelf via App-stores zoals iTunes van Apple en de Windows Phone Store. Makers heb-

ben nu ook de distributie van hun product in eigen hand. Zij zijn niet meer afhankelijk

van de traditionele tussenschakels en nog slechts van de App-stores.

Z e l f d o e n

Zelf je publiek bereiken klinkt geweldig en maakt het mogelijk om meer geld te

verdienen. Je moet wel bereid zijn om zelf energie te steken in verkopen, marketing,

communicatie en distributie. In de veelheid van Apps is het een vak apart om op te

vallen met je product. Het is belangrijk dat je je doelgroep kent en de aandacht trekt

van een groep mensen die een bepaalde voorkeur deelt.

Bij het ontwikkelen van Apps sta je steeds voor de keuze of je een stap nodig vindt

en wat deze schakel toevoegt aan het bestaan van je App. Verder moet je je afvragen

of je iets zelf wilt doen of wat je er financieel voor over hebt om het uit te besteden.

Dat levert je als producent de beste constructie op volgens jouw inzicht. Echter, een

App maken en aanbieden aan een App-store is niet voldoende: alle App-stores houden

zich het recht voor om je App af te wijzen zonder opgave van redenen.

Als deze uiteindelijk in de App-store ligt, dan krijg je als ontwikkelaar 70% van de

online verkoopprijs van een App en bij Blackberry zelfs 80%. Dat lijkt alleen maar

winst voor de ontwikkelaar, maar die moet ook een ontwikkelaars-fee betalen:

Windows Marketplace vraagt $99/App en $99/jaar, Apple vraagt $99/App en Android

vraagt $25/App. En menig App is gratis; 70% van gratis is niet veel. De vraag hoe je

als ontwikkelaar geld verdient met het maken van een App is dan ook lastiger dan

het op het eerste gezicht lijkt. �

4 | O N T W I K K E L I N G E N

Rijk worden van Apps?

Het Overleg is een platform voor kennis-

managers, bibliothecarissen, informatie-

specialisten, knowhowmedewerkers en

documentalisten werkzaam voor advoca-

ten, (kandidaat-)notarissen, fiscalisten

en rechtsbijstandsverzekeraars. Vanaf

1 juni 2012 is Stichting Het Overleg met

PAUC (netwerk van advocatenkantoren

die focussen op uitgeversaangelegen -

heden en productleveranciers) opgegaan

in de nieuwe stichting PAUC Overleg.

De stichting tracht haar doel te bereiken

onder meer door het organiseren van

workshops, lezingen en cursussen en

door het geven van gelegenheid tot

discussie en kennisontwikkeling.

Achterliggende informatie (onder andere

van eerdere sessies) is te vinden op

hetoverleg.org.

Op 13 december 2012 organiseren GO opleidingen en Stichting PAUC Overleg een

studiedag met als thema: ‘Contentintegratie voorbij: nieuwe wegen voor kennis -

management’. De opkomst van open access informatie en vooruitgang met betrekking

tot gestandaardiseerde toegang tot informatie maken het onderzoek naar alternatieven

voor contentintegratie meer dan de moeite waard.

Aan de orde komen:

• content (open access, Platform Open Commentaren)

• toegang en beheer (hoe en waar? en beschikbaarheid op langere termijn)

• gebruik (waarde-informatie en andere werkwijze)

• kwaliteit/veiligheid (risico’s en kwaliteit van ‘gratis’ informatie).

Stichting Het Overleg (zie kader) en GO opleidingen werken al meer dan vijf jaar

samen bij het aanbieden van studiedagen aan informatieprofessionals die werkzaam

zijn voor advocaten, (kandidaat-)notarissen, fiscalisten en rechtsbijstandsverzekeraars.

De samenwerking met GO opleidingen is Het Overleg de afgelopen jaren zeer goed

bevallen. ‘Vooral de inhoudelijke kwaliteit is iets wat de deelnemers waarderen. Deze

kwaliteit zorgt voor een zeer hoge opkomst bij de studiedagen,’ aldus Paul Bartelings

en Jeannette Soeters, oprichters en (voormalig) bestuursleden van Het Overleg.

C o n t e n t i n t e g r a t i e

In de vier voorafgaande sessies stond steeds het onderwerp contentintegratie

centraal; elke keer vanuit een ander gezichtspunt bekeken. In de eerste bijenkomst

gaven de inleiders Stef Verf en Martijn van der Kaaij de deelnemers een praktisch

overzicht van de mogelijkheden van contentintegratie, waarmee de deelnemers in

hun eigen praktijk uit de voeten konden. In de tweede bijeenkomst was het woord

aan de leveranciers. Zij mochten hun software aan het kritische publiek presenteren.

Op deze manier kregen de deelnemers de kans de verschillende producten goed met

elkaar te vergelijken. Uiteraard leverde dat soms pittige discussies op tussen klanten

en leveranciers. Kort daarna werd het derde evenement georganiseerd, waarin deel-

nemers werkten aan het maken van concrete plannen om hun eigen bestuur te over-

tuigen van content integratie.

Na dit drieluik over contentintegratie was er vorig jaar de sessie ’Toekomst van de

informatievoorziening: de visie van uitgevers’. Nadat de uitgevers hun – zeer ver-

schillende – visies hadden gepresenteerd, was er een levendige paneldiscussie,

waarin onder andere werkprocessen en verdienmodellen aan de orde kwamen.

Uit een inventarisatie onder de leden van (sinds juni 2012) PAUC Overleg bleek dat

kennismanagement op dit moment het onderwerp is waar het binnen de juridische

informatievoorziening om gaat.

De bijeenkomst van december 2012 zal opnieuw worden geleid door Martijn van der

Kaaij. De deelnemers kunnen ervan verzekerd zijn dat het weer een zeer interessante

dag zal worden met nuttige informatie en vooral met veel praktische tips en trucs. �

S A M E N W E R K I N G G | 5

Nieuwe wegen voor kennismanagement

Vak e n v a k g e n o t e n c e n t r a a l

350 professionals op het gebied van Enterprise Content Management in de ruime

zin van het woord: ze waren op 21 juni 2012 in het Kurhaus ‘op’ Scheveningen.

Uit hun quotes (zie kader) blijkt dat het 25e KBenP event aldaar hen impulsen bood

zowel inhoudelijk als om te netwerken met vakgenoten.

I n h o u d

Het ecm-vakgebied wordt breder als gevolg van nieuwe ontwikkelingen. Zo was er

ruime aandacht voor:

• nieuwe inzichten voor de inzet van Management games

• het ontwerpen van ontologieën voor het semantisch web

• Mobility

• byod

• Big Data

• inzicht in de mogelijkheden van SharePoint als dms

• toepassing van Enterprise Content Management op de iPad

Voorafgaand aan de inhoudelijke break-out-sessies daagde Danny Frietman (KBenP

Strategie & ict) hoofdsponsor ettu in de plenaire zaal uit en vroeg ‘alles wat we

altijd al wilden weten maar nooit zo (direct en open) durfden te vragen’. Een zeer

verhelderende en effectieve werkvorm, waarbij Frietman ook deelnemers uit de zaal

betrok.

PR I SSMA - p r i j s

De prissma-vakjuryprijs en de publieksprijs gingen dit jaar naar mobiele Apps:

de prissma-vakjuryprijs voor het maken van stambomen, de publieksprijs voor het

kiezen van een recept dat aansluit bij de beschikbare inhoud van de koelkast.

Beide waren ingediend door groepen studenten van de Hogeschool van Amsterdam,

Informatie en Media. Andere deelnemers waren informatieprofessionals van PwC,

de Universiteitsbibliotheek Utrecht en een communicatie-adviesbureau.

Ba r b e c u e

Ook dit jaar werd het KBenP event weer afgesloten met een grote barbecue aan het

Scheveningse strand. Drummer van de band Rudy van Duijvenvoorde (KBenP Search

en Webservices) riep nog net op tijd de 250 barbecue-gangers naar binnen, vlak voor

de zomerse donderbui losbarstte. Daar werden de contacten tussen vakgenoten in

informele sfeer voortgezet tot laat in de avond. �

Een sfeerimpressie en een aantal van de presentaties vindt u op bit.ly/yp5p0z

Het 25e KBenP event werd mogelijk gemaakt door Centric, Circle Software,

Content2Context, Epona, ETTU, GO opleidingen, HP, IBM, I-FourC, InnerTeams,

OpenText, RulersGroup, Sitecore en de verenigingen NVBA, NVB, PRISSMA, RMC en

VOGIN, en mediapartner Telecom Update.

6 | Z O M E R E V E N T

KBenP zomerevent

2012Quotes van deelnemers‘KBenP is er weer in geslaagd om het ECM-vak-

gebied vanuit verschillende invalshoeken te

benaderen. Het KBenP zomerevent is daarmee

een must voor eenieder die zijn of haar blik op

het vakgebied wil verbreden en vernieuwen.’

‘De inhoud was goed. Men heeft de laatste in-

formatie op het vakgebied aangeboden gekre-

gen en is weer up-to-date qua ontwikkelingen.’

‘Goeie inhoudelijke maar vooral ook enthou -

siaste presentaties met aandacht voor proble-

men op de werkvloer.’

‘Het accent lag dit keer niet zo zeer op de

techniek maar op de ontsluiting, de toeganke-

lijkheid en de betekenis van informatie; prima!’

‘Goede perceptie van het niveau van toepassen

van technieken bij de klanten van de presen-

terende organisaties.’

‘Genoten van de aanwezige vakkennis en de

harmonieuze sfeer.’

‘Leuke interactie!’

‘Het zomerevent was weer een geweldige

netwerk-dag.’

‘Het was een feest om aanwezig te mogen zijn

bij het KBenP event. Erg goed voor de kennis-

overdracht en voor een hernieuwde kennis -

making met informatiecollega’s. Nuttig en

aangenaam, weer veel mensen gesproken.’

‘Contacten leggen in combinatie met kennis

opdoen: een gouden combinatie!’

Dit najaar start GO opleidingen met cursussen over het semantisch web.

Nu de ontwikkeling van het internet, na web 2.0, in de volgende fase is

beland, reageert GO opleidingen meteen met het aanbieden van twee

cursussen over dit onderwerp. Tijdens het KBenP zomerevent is er in de

ochtenduren voor het eerst aandacht aan besteed, zie ook de presentaties

van de mini-workshops via bit.ly/UKzvyJ.

De toegevoegde waarde van het semantisch web met zijn verfijnde data -

structuren wordt in onze informatiewereld steeds duidelijker. Semantische

modellen (zoals bijvoorbeeld ontologieën) gaan ervoor zorgen dat het uitwis-

selen van gegevens en het distribueren ervan duidelijk betere mogelijkheden

en resultaten geven dan het huidige ‘documenten-web’.

Ons a a n b o d

Zoals bij meerdere cursussen bieden we het thema op twee manieren aan:

via een eendaagse en een meer diepgaande tweedaagse cursus. Bij de

eendaagse cursus ligt de nadruk op de introductie van ‘ontwerpen voor het

semantisch web’ vanaf de fundering met de ontwerptaal rdf (Resource

Description Framework). Verder is er in de cursus aandacht voor zoeken &

vinden en het publiceren op het web. Aan het eind van de dag bent u thuis

in de terminologie en de toepassing van de structuren.

In de tweedaagse vervolgcursus, die ook los gevolgd kan worden, komen

de ontwerpstructuren en hun toepassingsmogelijkheden uitgebreider aan de

orde. Om actief betrokken te raken bij het thema is het allereerst belangrijk

om te weten wat het semantisch web inhoudt en wat de mogelijkheden ervan

zijn. Daarna worden de (on)mogelijkheden van de verschillende ontwerptools

aangeboden met als doel dat u ze in de praktijk binnen uw organisatie kunt

toepassen. Uiteraard gaat deze tweedaagse cursus dieper in op meer com-

plexere functies, de klassenstructuren en het formuleren van zoekopdrachten.

Vo o r w i e b e d o e l d ?

De cursussen zijn bedoeld voor informatiespecialisten, informatie-architecten

en taxonomisten. Deelnemers zijn functioneel technisch betrokken bij het struc -

tureren van informatie binnen de organisatie en leren bij vanuit de gedachte

van permanente educatie.

De trainingen kunnen zowel los als in combinatie gevolgd worden. Ze starten

half november 2012. In het voorjaar van 2013 worden ze opnieuw in deze volg-

orde aangeboden. Op verzoek kan de training in de bedrijfsomgeving op maat

aangeboden worden. Voor meer informatie: bit.ly/W4XuXk en bit.ly/TicpZc. �

C U R S U S A A N B O D | 7

Cursussen semantisch web

8 | P R O C E S M A N A G E M E N T

Lean management en zaakgerichtwerken zetten de toon

GO opleidingen streeft er naar om bij de tijd te blijven

en haar programma te laten aansluiten bij de vragen en eisen

van de moderne organisatie. Zoals bekend is daarom alweer

drie jaar geleden de aansluiting bij KBenP gezocht.

In gesprekken met klanten en collega’s over het managen

en werken in organisaties, horen we de laatste tijd

begrippen en ideeën waar we aan de hand van

ons cursusaanbod invulling aan willen geven.

P ro c e sman ag emen t

Voorop staat de behoefte om het proces in de organisatie goed

vorm te geven en zo uit te voeren dat effectiever en efficiënter

gewerkt kan worden. De verandering die de procesgerichte

manier van werken met zich meebrengt in een digitale werk -

omgeving vragen andere competenties en vaardigheden van

verschillende medewerkers in de organisatie. Onze eerste GO-

focus ligt op procesmanagement, de aanduiding voor dit speci-

fieke deelgebied binnen de managementtaken. In organisaties

wordt veelal verwezen naar het beheersen van de organisatie-

processen waarbij men van strategisch, langs tactisch naar

operationeel niveau de organisatie bestuurt. Wij kijken daarbij

naar de auto-industrie waar het procesgericht denken al heel

lang ontwikkeld is.

L e a n man ag emen t

In de cursus Lean management wordt de kennis en ervaring

van het procesmanagement uit de auto-industrie toegepast op

de rm- en dm-dienstverlening. De kracht van onze lean manage-

ment aanpak zit in het optimaliseren van de eigen werkproces-

sen van de deelnemers in de digitale werkomgeving.

Behalve de uitleg van het begrip, wordt de werkwijze evenals

de meerwaarde uitgewerkt aan de hand van voorbeeldcases.

Na observatie en analyse wordt de methode toegepast in de

vorm van een game. Op speelse wijze kunnen de deelnemers

zo de aanpak meenemen naar hun eigen organisatie en werk-

omgeving. De cursus wordt eind november 2012 voor het eerst

aangeboden. Zie bit.ly/W53Qpr.

Z a a k g e r i c h t w e r k e n

Een andere manier van procesgericht werken is rond zaken,

cases of dossiers. Met deze aanpak wordt het werken met in-

formatie breder ingestoken dan op documentniveau en gerela-

teerd aan de werkprocessen binnen organisaties. Zaakgericht

werken heeft als doel het verbeteren van de dienstverlening

en zorgen voor verhoogde efficiency binnen de werkprocessen.

Doorlooptijden versnellen en de voortgang bewaken via ver-

schillende kanalen zijn voor iedere organisatie en haar klanten

van belang. Veel overheidsorganisaties zien ook de voordelen

van deze werkwijze en overwegen om zaakgericht werken in

te voeren. Bedrijven richten hun processen rond dossiers of

cases in. Onder de noemer zaakgericht werken wil GO dit as-

pect van het managementproces onder de aandacht brengen

en verdiepen.

Drie cursussen over dit onderwerp gaan van start. Via de open

inschrijving in Voorburg en de in-company vorm wordt Zaak -

gericht werken aangeboden. Een introductiecursus bestaat in

een tweedaagse vorm, zie bit.ly/USCsrv.

Gericht op de markt van de (lokale) overheid wordt gekeken

naar het belang van zaakgericht werken, de context van de

gemma-referentiearchitectuur, de zakentypencatalogus en

welke zaaksystemen er op de markt zijn.

In een meer toegepaste vorm, in-company, wordt de cursus

aangeboden met de KBenP collega van de businessunit Zaak-

gericht werken. Hierbij wordt projectmatig gewerkt met de deel-

nemers van de digitale informatie-afdeling aan het realiseren

van de visie van de afdeling op zaakgericht werken in de orga-

nisatiecontext; of een fase verder, de implementatie van zaak-

gericht werken. Na een korte introductie worden werkgroepen

met deelopdrachten op stap gestuurd om hun antwoorden of

aanpak te realiseren. Er zijn tussentijds momenten om de

docent te consulteren over vragen en/of problemen waar de

deelnemers tegenaan lopen. In een afsluitende sessie worden

de deelopdrachten bij elkaar gebracht en tot één resultaat

gesmeed. Betrokkenheid van de deelnemers en realisatie van

de nieuwe werkwijze zijn maximaal bij deze aanpak. Afhankelijk

van de keuze van de opdrachtgever wordt een thema in relatie

tot zaakgericht werken aangepakt. Zie bit.ly/UKFC66.

C o a c h i n g e n Z a a k g e r i c h t w e r k e n

Een derde variant op trainingen rond procesmanagement is een

training Zaakgericht werken die vooraf gegaan wordt door een

coachingstraject. In het coachingstraject worden medewerkers,

individueel en in teamverband, voorbereid op de naderende

verandering in werkwijze en organisatiestructuren.

Onlangs is deze aanpak succesvol afgerond bij een gemeente,

waarbij fasegewijs is gewerkt aan persoonlijke ontwikkeling

en samenwerking van het team in relatie tot de nieuwe rollen

die bij zaakgericht werken aan de orde zijn. Na dit traject zijn

de kennis en vaardigheden voor zaakgericht werken aan bod

gekomen. Bewustwording van de toekomst van de afdeling,

inzicht in de nieuwe rol voor de individuele DIV-medewerker,

projectmatig en in teamverband werken, en het verwerven van

kennis en vaardigheden waren de resultaten van de cursus.

De totale duur van de cursus is twee keer vier tot zes dagdelen

geweest. Zie bit.ly/Qkorlw. �

In totaal heeft GO opleidingen hiermee vier nieuwe cursussen

toegevoegd aan het reeds bestaande palet rond procesmanage-

ment, waarvan de BPM-cursus al langere tijd tot het vaste aan-

bod behoort. Zie bit.ly/PpfFH5.

10 | S H A R E P O I N T

SharePoint biedt veel mogelijkheden. Bij GO was al snel duidelijk dat, vanaf het

moment waarop de behoefte en noodzaak voor samenwerken, kennisdelen en stroom-

lijnen van werkprocessen zich aandienden, de keuze voor trainingen en workshops

over SharePoint voor de hand ligt. Bij GO weten we ook dat de juiste manier van

werken en het maximaliseren van de vele mogelijkheden van SharePoint van essen-

tieel belang zijn op weg naar het succes van SharePoint in de organisatie.

Daarom organiseert GO een reeks praktische trainingen waarin inzichten en handvatten

worden aangereikt om optimaal met SharePoint te kunnen werken. Na het volgen van

zo’n cursus kunnen verschillende medewerkers binnen een organisatie gebruikmaken

van de voordelen en mogelijkheden van SharePoint.

Kenn i sw e r k e r s

GO is in het voorjaar van 2011 gestart met SharePoint-cursussen zoals ‘SharePoint

voor beginners’ en ‘SharePoint voor gevorderden’ in ‘Haal meer uit SharePoint; Records

Management en Governance in SharePoint 2010’. Door die cursussen te volgen komen

oplossingen voor het optimale beheer en toegankelijk houden van verschillende

soorten ‘content’ binnen handbereik van de cursisten. Verder wordt SharePoint voor

hen het platform voor samenwerken, kennis delen en stroomlijnen van werkprocessen

in kennis- en informatierijke omgevingen. In de vertrouwde formule worden een intro-

ductie- en vervolgcursus aangeboden voor kenniswerkers en functioneel beheerders.

In de eendaagse introductiecursus worden deelnemers bekendgemaakt met de termen

en basisfunctionaliteiten. Na het volgen van de vervolgcursus kunnen de deelnemers

als adviseur of ervaren gesprekspartner optreden binnen de eigen organisatie of voor

leveranciers.

De cursussen zijn bedoeld voor iedereen die betrokken is of wordt bij de implementa-

tie van SharePoint 2010. In een jaar meldden 100 deelnemers zich aan voor de intro-

ductiecursus om voor zichzelf en de organisatie eruit te halen wat erin zit, 45 cursisten

hebben deelgenomen aan de vervolgcursus en 35 aan de rm- en Governance-variant.

De cursisten kregen inzicht in het begrijpen en praktisch toepassen van onder meer

publiceren van sites, pagina’s, pagina-indelingen, webparts, documenten en afbeel-

dingen in een SharePointomgeving waarbij vooral functionele aspecten uit het dage-

lijks werken met SharePoint aan bod kwamen.

E i n d g e b r u i k e r s o f c o n t e n tme d ewe r k e r s

Naast de cursussen voor traditionele doelgroepen zijn er bij GO cursussen voor eind-

gebruikers, contentmanagers en directeuren. De cursus voor eindgebruikers wordt

vooral als in-company variant afgenomen voor uiteenlopende doelgroepen als ict'ers

of beleidsmedewerkers en voor secretaresses bij respectievelijk Aegon en het Horizon

College.

D i r e c t e u r e n

Voor directeuren en management wordt in een middag de 'business-case' van Share-

Point aangeboden. Verder biedt GO opleidingen voor directeuren meer korte workshops

waarin kennis en ervaringen uitgewisseld worden over bijvoorbeeld Mobile Device

Management of de komst van de nieuwe software als Windows 8, SharePoint 2013 en

Explorer 10. SharePoint biedt immers vrijwel onbegrensde mogelijkheden voor alle

medewerkers. Voor uit gebreide informatie over de cursussen verwijzen wij u graag

naar de websites in het kader. �

• Introductie SharePoint: bit.ly/pbJ00X

• Haal meer uit SharePoint: bit.ly/p8pcbw

• RM en governance in SharePoint 2010:

bit.ly/pxBPat

• SharePoint voor contentmanagers:

bit.ly/UOOwQd en een vervolgcursus:

bit.ly/Qokcpj

• SharePoint voor eindgebruikers:

bit.ly/OsvkUD

Updates van tools en technieken

• Mobile Device Management: zie ook p. 12

• SharePoint de business-case: bit.ly/Rl9rXR

• Ontbijtsessie nieuwe technieken:

bit.ly/PCNaQS

Het succes van SharePoint

Analisten van Gartner Inc. voorspelden

een goed 2012 voor de pc-sector. De

prognose is dat de verkopen stijgen met

ongeveer 4,4 procent tot 386 miljoen

stuks, terwijl in 2011 de groei nog een

magere 0,5 procent was, met slechts

358 miljoen. Gartner voorziet dat de pc-

markt in 2013 nog sterker zal zijn. Naar

verwachting zullen er dan 400 miljoen

exemplaren over de toonbank gaan.

Voordat Apple de 'nieuwe iPad' introdu-

ceerde, had het bedrijf al 50 miljoen

tablets verkocht. Tijdens een conferen-

tie in februari 2011 plaatste ceo Tim Cook

dat aantal in perspectief: het kostte

Apple 22 jaar om 50 miljoen Macs te

verkopen, 5 jaar om 22 miljoen iPods te

verkopen en het kostte ongeveer 3 jaar

om zoveel iPhones te verkopen.

In februari voorspelde idc niet alleen

dat de iPad een bestseller blijft, maar

ook dat de verkoop van Android-tablets

flink zal toenemen. De marktonderzoe-

ker voorspelde dat er dit jaar 90 miljoen

tablets zullen worden verkocht. In 2015

zal dat aantal zijn opgelopen tot 140

miljoen. Apple's iOS is dan nog altijd

goed voor 51 procent van de verkopen,

terwijl Android 47 procent van de markt

in handen zal hebben.

F O C U S | 11

‘Gaan tablets de pc en netbooks vervangen? ’ is een veel gestelde vraag nu de markt

voor tablets vele aanbieders krijgt. In Monty Python en de Heilige Graal is een scène

waar arbeiders tijdens de pestuitbraak naar een dorp gaan om dode lichamen te

verzamelen. Een doodgewaande man wordt in een kruiwagen gegooid maar hij pro-

testeert: Ik ben nog niet dood! De Amerikaanse negentiende-eeuwse schrijver Mark

Twain grapte eens dat de berichten over zijn dood behoorlijk overdreven waren.

Hoe is het met de status van de pc?

C o n c u r r e n t i e t u s s e n P C ’ s e n t a b l e t s

Voordat je reageert op een hype is het raadzaam naar de cijfers te kijken, zie kader.

Dell’s cfo Brian Gladden vertelde analisten dat hij ervan overtuigd was dat Dell zou

kunnen concurreren met de steeds populairder wordende tablets en smartphones.

Het bedrijf werkt hard aan het veranderen van favoriete producten, zoals de Latitude

laptop, tot dunnere en krachtiger producten: ‘We hebben ons gepositioneerd als leider

in de aanpak van de opkomende zakelijke byod-trend met onze huidige notebooks,

onze komende tablets en geconvergeerde apparaten’, aldus Gladden.

De P C

Veel mensen associëren de term pc nog steeds met de notebook of desktop computer.

De klassieke pc was vele jaren het centrum van de digitale levensstijl; de basis voor

de ‘bewerking’ van taken in het leven van consumenten en professionals. Het werd

vervolgens het centrum van entertainment, sociale contacten en werk. Tablets en

smartphones zijn in feite ook personal computers. De realiteit laat inmiddels zien

dat de consument een veelheid aan apparaten gebruikt: smartphone, tablet en pc.

Waa r d e v o l l e a a n v u l l i n g

De vele schermen staan in het middelpunt van de levens van de consument, aange-

vuld met de cloud die alle schermen verbindt en waarmee de consument zijn gefrag-

menteerde computertaken uit kan voeren. Dit is de ware rol van de wolk; de wolk wordt

het centrum van onze personal computing-infrastructuur. Zonder de opkomst van de

cloud zou de opmars van de tablets niet mogelijk geweest zijn en dit ecosysteem van

schermen niet zijn ontstaan. Natuurlijk zijn tablets bezig met een enorme opmars.

En is het tablet-fenomeen, dankzij de cloud, waarschijnlijk groter dan vermoedt.

Tablets vervullen nog lang niet alle functies van de pc evengoed. Iedereen die een

paar uur per bezig is met het lezen van mail, het bewerken van bestanden, spread -

sheets en presentaties, maakt veel gebruik van het toetsenbord. De meeste tablets

werken met virtuele toetsenborden, die nauwelijks geschikt zijn voor langdurig ge-

bruik. Zolang er geen lichte en compacte add-on keyboards zijn voor de tablets, zullen

zakelijke gebruikers ook gewoon een notebook of pc blijven gebruiken.

Daarnaast zijn het concept en de behoefte van de consument om met meerdere schermen

te werken bepalend. Bovendien verschuift het vertrouwen naar de cloud, waarmee

iCloud van Apple net zo belangrijk wordt als platformen als iOS en os x. Zolang andere

hardware-leveranciers hun plaats zoeken in de markt, speelt de pc een rol. De pc is

‘nog niet dood’ omdat zijn rol evolueert en zijn levenscyclus verlengd wordt als onder-

deel van een ecosysteem van schermen. �

Ik ben nog niet dood, ik zit in een wolk

Danny Frietman, partner van KBenP Strategie & ict, geeft aan waar je komend

najaar je kennis over Apps kan vergaren. Naast de workshop Mobile Device

Management bij GO opleidingen (bit.ly/PXXxOr) zijn er nog andere ontwikkelingen.

Be d r i j f z o e k t A p p

Apps, we kunnen ze niet meer wegdenken uit het normale straatbeeld. In een ongelo-

felijke versnelling heeft vooral de Apple App Store deze markt ontgonnen en Angry

Birds’en we met z’n allen dagelijks wat af. Deze markt van Apps, die voornamelijk op

de consument is gericht, maakt nu de eerste stappen naar de zakelijke markt. Heliview

Conferences & Training BV (www.heliview.nl), een organisatie die naast congressen

en trainingen online kennis faciliteert tussen eindgebruikers, organiseert binnenkort

het congres Bedrijf zoekt App. Dit congres speelt in op de verschuiving naar tablets en

smartphones waarbij Apps een essentiële rol spelen. Het congres dat plaatsvindt op

13 november 2012 in Bussum, biedt zes toonaangevende presentaties van gebruikers

en ontwikkelaars van Apps, en een aantal inspirerende breakouts waarin ingegaan wordt

op onderwerpen zoals m-commerce, mobile user interface, mobile device management

(beheer) en mobile App management.

Ma r k t p l a a t s v o o r b u s i n e s s A p p s

Een andere ontwikkeling die volgens Danny Frietman interessant is, staat in een

recent artikel in de Automatiseringsgids (16 augustus 2012): bouw een eigen App -

winkel voor uw onderneming. Binnen vijf jaar zal 20% van de grote ondernemingen

een eigen App-store gaan ontwikkelen, waarin ze Apps aanbieden aan hun belangrijke

interne en op termijn ook externe gebruikers. Tijd dus om organisaties te helpen door

in deze warboel van Apps helderheid te bieden via een nieuwe marktplaats voor

business Apps: EnterpriseAppStore.nl. Deze marktplaats is voor het eerst te zien op

het eerder genoemde Bedrijf zoekt App. �

Het congres is voornamelijk bedoeld voor de ‘business beslisser’ bij eindgebruikers,

publiek en privaat, die in één dag op de hoogte gebracht wil worden van de App-

ontwikkelingen in de Nederlandse markt. Echter, het congres is ook toegankelijk voor

studenten en leveranciers en voor andere geïnteresseerden. Inschrijven kan via

www.bedrijfzoektapp.nl.

Naast het congresgedeelte van Bedrijf zoekt App is er een programma ontwikkeld

specifiek voor ontwikkelaars en ICT-architecten: het App Dev event (www.appdevevent.nl).

Dit event is gratis en hier kunt u zich inschrijven voor allerlei workshops op App develop-

ment gebied.

12 | B R I N G Y O U R O W N D E V I C E

Kennis halen en brengen over AppsKBenP Strategie & ICT

Vanuit zijn divisie houdt Danny Frietman

zich primair bezig met advisering rondom

vraagstukken die het hart raken van

business-it alignment. Ontwikkelingen

zoals zakelijke App-stores zijn disruptieve

ontwikkelingen die grote impact hebben op

het beleid en strategie van CIO’s. Zijn team

adviseert hen in het maken van de juiste

keuzes. Frietman is daarnaast oprichter

van het Dutch Mobile Networking Event in

Barcelona, de ict Executive Roundtable

en is dagvoorzitter van het congres

Bedrijf zoekt App. Ook schrijft hij voor

executive-people.nl en BlogIT.nl

Mark Beermann, medeoprichter van

EnterpriseAppStore.nl, geeft aan op dit

platform juist die zakelijke Apps te presen-

teren die in hun ‘peergroup’ gebruikt

worden en als zeer succesvol en gebruikers-

vriendelijk worden betiteld. ‘Vanuit ons net-

werk van eindgebruikers en experts worden

wij continu geïnformeerd over Apps en

behoeften. Wij toetsen die aan

potentiële leveranciers in de markt.

Wij vragen vervolgens aan deze leveranciers

of wij hun zakelijke Apps mogen plaatsen in

EnterpriseAppStore.nl waarmee de brug

geslagen is tussen vraag en aanbod.’

K B e n P A A N H E T W O O R D | 13

Paul Baak (1966, Amsterdam) en Kees Koenen (1954, Den

Haag) hebben KBenP opgericht op 22 januari 2000. Bij beide

heren leefde de gedachte dat er een lacune was tussen hun

vakgebied en de opkomende ict. De achtergronden van de

bedenkers vormden de ideale combinatie voor de ontwikke-

ling van het concept.

Kees is werktuigbouwer en gepromoveerd op wiskundige

modellen in de voertuigdynamica. Hij kwam voor zijn bereke-

ningen en animaties al snel in aanraking met ict. Na een uit-

stapje in de bedrijfsmechanisatie heeft hij de marketing van

Megadoc gedaan, één van de eerste Document Imaging-

oplossingen. Binnen advies bureau Synergie startte hij een

unit voor adviesdiensten op het gebied van document -

management.

Paul is socioloog, historicus en bedrijfseconoom. Hij is

gepromoveerd op de geschiedenis van plantages in Zuid-

India. Daarna heeft hij gewerkt bij bureaus voor documentaire

informatievoorziening, waaronder als laatste Synergie. Zijn

adviesvaardigheden zijn gericht op strategieontwikkeling en

verandermanagement.

Dat het concept aansloeg blijkt uit het feit dat KBenP vanaf

2000 in zes jaar groeide van twee naar honderd medewerkers.

Het oorspronkelijke idee werd in 2006 aangepast: KBenP

bestaat nu uit meerdere bedrijven. Deze bedrijven hebben

elk hun eigen ondernemingskracht en focus, en kunnen het

hele scala van de markt bedienen op de volgende gebieden:

• Advies, implementatie, projectleiding (KBenP Advies)

• byod, mobile, hnw (KBenP Strategie & ict)

• Samenwerken en SharePoint (KBenP Efficiënt Samenwerken)

• Enterprise Search (KBenP Search en Webservices)

• Invoering van Zaakgericht Werken (KBenP Zaakgericht

Werken)

• Archiefbewerking (KBenP Talent)

• Opleidingen Informatiemanagement en -beheer

(GO opleidingen)

Al ruim 12 jaar ‘informatie op orde’• Opleidingen Informatiebeheer, o.a. p3o, itil, BiSL, asl,

TMap, Agile, Scrum (RulersGroup)

Naast de KBenP’ers op de loonlijst zijn er 100 Associates,

zzp-ers die aan KBenP verbonden zijn. Bovendien is er een

netwerk van 150 professionals die parttime als docent optre-

den. De lijnen binnen KBenP zijn zeer kort. De bedrijfsonder-

delen van KBenP zijn netwerkorganisaties die ook onderling

netwerken. KBenP wil er zijn voor uitdagingen en diensten

op het gebied van informatiemanagement en informatie -

beheer in alle marktsegmenten.

Sinds de oprichting hebben Paul, Kees en hun crew veel kleine

en grote veranderingen zien langskomen zoals – meerdere

malen – de rise and fall van ict, het opgaan van div in het

bedrijfsproces en de spijtige ontmanteling van de kennis -

centra in organisaties. Ze constateren dat het vakgebied

dm/rm nog steeds onvoldoende erkenning en waardering

krijgt binnen de wereld van de ict. Er zou bij projecten,

fusies en veranderingen meer aandacht, tijd en dus budget

moeten komen voor het ontwerpen, uitproberen en robuust

maken van de informatievoorziening en vooral het communi-

ceren daarover. In de lopende operatie zal men daar dagelijks

de vruchten van plukken.

De mensen van KBenP zien enorm veel kansen voor toepas-

sing van het vakgebied in processen, organisaties en waarde-

ketens. Omgaan met teksten en documenten wordt steeds

belangrijker en de toepassingen worden steeds meer divers.

De noodzaak van inbreng van expertise op dit gebied neemt

daardoor toe. Het ict-domein zal expertise op het gebied van

zoeken, ordenen, metadateren, classificeren et cetera steeds

meer nodig hebben om tot goede oplossingen te komen.

State-of-the-art opleidingen op dit gebied, zowel voor profes-

sionals in organisaties als voor zzp-ers, kunnen dit onder-

steunen. �

Kees Koenen (rechts) Paul Baak (rechts)

Een App v oo r d o e l g e r i c h t e n w i j z e rmanagen?Is managen een wetenschap of is het een verzameling vaardig-

heden en gereedschappen? En welke rol speelt ervaring en op-

leiding bij managen? De geleerden zijn daar nog lang niet uit.

Op de grote mba’s wordt wel steeds meer gewerkt met cases

en de theorie wordt er ter onderbouwing bijgehaald. Twynstra

Gudde lanceert de Managementwijzer: een App voor consultants,

managers en projectmanagers. Met deze nieuwe Management-

wijzer kunnen gebruikers praktische informatie vinden op het

gebied van projectmanagement, programmamanagement, strategisch omgevings -

management en veranderkunde. De App bevat o.a. informatie van management-

modellen en technieken, videofragmenten en tips. Twynstra Gudde vindt kennis

delen een groot goed en ze doet dat door het schrijven van artikelen, weblogs en

boeken. De informatie in de App is samengesteld uit de ervaring van het advies -

bureau en literatuur over organisatiekunde.

Hoe mensen k euze s maken , d e p s y cho l og i evan h e t b e s l i s s enDe kennis over hoe mensen kiezen is de laatste jaren flink gegroeid. Vakgebieden

als sociale psychologie en hersenwetenschap maken, zeker in Nederland, een grote

bloei door. Deze nieuwe kennis noopt niet alleen tot bijstellen van ons mensbeeld,

maar is ook van belang voor beleidsmakers die zich bezighouden met de beïnvloe-

ding van keuzes. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is in 2008

een onderzoeksproject gestart over deze thematiek. In een zeer toegankelijk ge-

schreven boek geeft W.L. Tiemeijer, stafmedewerker bij de Wetenschappelijke Raad

voor het Regeringsbeleid, in ruim 130 pagina’s een uniek overzicht van de nieuwste

sociaal-psychologische inzichten op dit gebied. Het is bedoeld voor iedereen die wil

weten wat de wetenschappelijke state of the art is over hoe mensen keuzes maken

en wil meedenken over de betekenis hiervan voor politiek en beleid. In vier hoofd-

stukken worden de ‘beperkingen’ van het brein belicht:

• Het irrationele brein. Mensen houden zich vaak niet aan de regels voor logische

en rationele keuzes. Toch leidt dit soms tot nog betere beslissingen.

• Het automatische brein. Onze keuzes worden bepaald door allerlei onbewuste

factoren; vaak weten we niet goed waarom we een bepaalde keuze hebben

gemaakt.

• Het willoze brein. Zijn we werkelijk vrij om te kiezen? Tegenwoordig beweren

enkele wetenschappers dat de vrije wil niet bestaat. Hebben zij gelijk?

• Het sociale brein. Is de mens in hart en nieren een sociaal wezen dat werkelijk

begaan is met andermans lot? Of betreft het slechts een dun laagje beschaving?

In het laatste hoofdstuk wordt gekeken hoe Nederland eruit zou zien als beleids -

makers van deze bevindingen gebruik zouden maken bij het uitzetten van beleid.

Hoe kunnen mensen worden verleid tot een gezondere levensstijl? Tot energie-

besparend gedrag? Tot een verstandige financiële planning? En misschien kan het

zelfs wat doen aan de chronische politieke ontevredenheid bij de mensen? �

14 | T I P S & T R U C S

N I E U W S | 15

DNA als informatiedragerDNA is een heel geschikt opslagmedium; al miljarden jaren wordt het daarvoor

gebruikt. Doordat de dichtheid groot is kan dna enorme hoeveelheden data op-

slaan. Bovendien kan informatie heel lang en onder de meest extreme situaties

bewaard blijven. Wetenschappers kijken al veel langer naar dna als potentieel

opslagmedium, vanwege de atomaire schaal, de stabiliteit en de houdbaarheid

van duizenden jaren.

Onderzoek in Japan

In 2007 lukte het onderzoekers aan de Keio universiteit in Japan al om een kor-

te boodschap op te slaan in het dna van een bacterie. Als test hebben de onder-

zoekers de tekst ‘e= mc2 1905!’ succesvol opgeslagen in het dna. Nadat ze dit

opgeslagen hadden, hebben ze het ook weer succesvol uitgelezen.

Onderzoek in de VS

Onderzoekers van Harvard hebben het voor elkaar gekregen om 70 miljard

exemplaren van een wetenschappelijk boekwerk binair op te slaan in dna.

Dat is ongeveer duizend keer meer informatie dan onderzoekers eerder in dna

opsloegen. De onderzoekers bedachten een manier om een binaire code op te

slaan. ‘De totale hoeveelheid informatie op deze wereld, samen zo’n 1,8 zetta-

bytes (21 nullen – red.), kan worden opgeslagen in pakweg vier gram dna,’

volgens S. Kosuri, senior onderzoeker aan het Wyss instituut (Harvard).

Volgens de wetenschappers is de kans op gegevenscorruptie zeer klein wanneer

informatie wordt opgeslagen op dna en is er geen foutcorrectie nodig bij het

opslaan en uitlezen van de gegevens. Juist doordat bacteriën hun dna generatie

op generatie doorgeven is deze methode zeer geschikt voor het bewaren van

gegevens. De wetenschappers beweren dat gegevens op deze manier makkelijk

duizenden jaren bewaard kunnen blijven. De onderzoekers konden uiteindelijk

5,5 Petabits (687.500 Gigabytes) aan informatie kwijt per kubieke millimeter

dna. Omdat het opslaan van de data relatief veel tijd vraagt, beschouwen de

onderzoekers dna op dit moment alleen nog geschikt als opslagmedium voor

big data-archivering.

Heeft DNA de toekomst als opslagmedium?

Worden in de toekomst onze teksten en foto’s allemaal op dna opgeslagen?

Het lijkt er nog niet op. Op dit moment kost het nog veel tijd om data die in

dna zijn opgeslagen uit te lezen. Vandaar dat dna vooral geschikt lijkt te wor-

den als opslagmedium voor archieven die u wel moet behouden, maar nooit of

heel weinig geraadpleegd zullen worden. De kans dat dna in de toekomst een

rol gaat spelen als opslagmedium voor oude archieven is groot: de mensheid

produceert in een razend tempo data en als vier gram dna in theorie voldoende

is om alle huidige digitale data op te slaan dan biedt dat perspectieven, alhoe-

wel het nu meer lijkt op een scene uit Bladerunner. �

KBenP zomerevent 2012 in beeldIn navolging van pagina zes in dit magazine, willen we u een sfeerbeeld van het afgelopen zomerevent niet onthouden.

In de ochtenduren zijn de inmiddels bekende GO workshops gehouden met het nieuwe aanbod voor dit najaar en 2013,

waarvan u een voorbeeld terugvindt op pagina zeven.