Fmt 10 2013

Maaltijd wordt marketing in grootkeukens

Nieuwe laboratoria en Dialysecentrum ZGT

Verbeterde ontwerpmethode voor gebouwen GGZ

GEZONDHEIDSZORGGEZONDHEIDSZORG

FMT

gezo

ndhe

idsz

org:

Vak

blad

oVe

r hu

isVe

sTin

g en

Tec

hnol

ogie

in d

e ge

zond

heid

szor

g

13|10

Unieke CashBack-actievan Miele ProfessionalVervang nu uw professionele vaatwasser of huishoudvaatwasser, voor de besteprofessionele afwasautomaat.

Uitermate geschikt voor zorginstellingen, scholen, kinderdagverblijven, MKB-bedrijven, sportkantines,

bedrijfskantines en lunchrooms.

Korte programmatijden; tussen 6 en 23 minuten

Twee beladingsniveau‘s

Ingebouwde waterontharder

Voorbereid op automatische vloeibare zeepdosering

Zuinig met water en energie

Lange levensduur

Nu met € 300,-extra CashBack-korting*!

Voor meer informatie en de actievoorwaarden zie:www.miele-professional.nl/cashback-korting-afwasautomaten

* Bij aankoop van een Miele professionele afwasautomaat G 7855 of G 7856. Geldig van 1 oktober t/m 31 december 2013. Bedrag inclusief BTW.

Miele Professional4130 ED VianenTelefoon: (0347) 37 88 84

FMT gezondheidszorg 3

I N H O U DV O O R W O O R D

Duurzaam

Onlangs ontving Ziekenhuis Amstelland de

gouden medaille van het Milieu Platform

Zorg. Vorig jaar moest het ziekenhuis nog ge-

noegen nemen met zilveren certificaat, maar

nu was het dan zover. Gevolg van deze onder-

scheiding is dat Ziekenhuis Amstelland het

officiële milieukeurmerk mag voeren. Daar-

mee is het de eerste zorginstelling in Neder-

land die aan deze eisen voldoet. Een prestatie

die een felicitatie waard is.

Een duurzame organisatie vormt een positie-

ve bijdrage aan hoe we met ons milieu om-

gaan. Maar duurzaamheid en zeker als daar

ook nog eens keurmerk bij komt, gaat verder.

Met dit keurmerk laat Ziekenhuis Amstelland

aan de Amstelveen, de regio en heel Neder-

land zien dat ze het milieu serieus neemt en

daarmee een belangrijke maatschappelijke

verantwoordelijkheid accepteert. In deze tijd

is dat een dergelijk waardevol gegeven dat het

ziekenhuis daarmee ook een prima public re-

lations item in handen heeft. Belangrijk in een

tijd waarin zorginstellingen zich moeten pro-

fileren.

Op onze website www.fmtgezondheidszorg.

nl kunt u een uitgebreid artikel lezen over het

milieukeurmerk van Ziekenhuis Amstelland.

Eveneens kunt u op de website een dagelijk-

se blog van ondergetekende en anderen lezen.

Ik hoop dat de blogs bijdragen aan een opi-

nievorming en in relevante situaties voor dis-

cussie zorgen. Een nieuwe ontwikkeling op de

website is dat u voortaan alle artikelen via de

social media kunt linken.

Cor van Litsenburg,

Uitgever FMT Gezondheidszorg.

14

10

34

I N D E Z E U I T G A V E

4

Nieuw gebouwd: Nieuwe laboratoria Microbiologie &

Pathologie en Dialysecentrum ZGT 4

Parkeren: Totale parkeerontzorging 8

HAT-bedrijvenmarkt: Trefpunt voor technologie en innovatie 10

Health & Technology: Technologie-update tijdens HAT 12

Grootkeukens: De maaltijd wordt marketing 14

Afgestemd ontwerpen: Verbeterde ontwerpmethode

voor gebouwen in GGZ 16

Risico-inventarisatie en brandpreventie: Zelf risico’s in

kaart brengen 20

NVTG Najaarsstudiedag: Uitbesteden van onderhoud

en beheer 24

Kort Nieuws 26

NVTG Info 32

Medica 2013: meer dan een beurs 34

Medica 2013: Duitse beurs met een Nederlands tintje 36

Medische technologie: Convenant “Veilige Toepassing

medische technologie in het ziekenhuis”, een update 38

Bedrijvenindex 41

Agenda 46

Advertentie-index 46

Maaltijd wordt marketing in grootkeuken.

TDVTDV

FMT Gezondheidszorg4

N I E U W G E B O U W D

Nieuwe laboratoria Microbiologie & Pathologie en Dialysecentrum ZGT

Goede voorbereiding is het halve werkHet nieuwe dialysecentrum in Hengelo is op 8 oktober opge-leverd. De eerste negen (van in totaal twaalf) stoelen van het centrum worden in november in gebruik genomen. Het cen-trum maakt deel uit van een grotere nieuwbouw, waarin ook een laboratorium en een obesitascentrum zijn gehuisvest. De opdrachtgever voor deze nieuwbouw is Ziekenhuisgroep Twente (ZGT). Tussen het slaan van de eerste paal en de op-levering zaten slechts 16 maanden bouwtijd. Bijzonder kort, als je kijkt naar de enorme complexiteit van het gebouw.

De totale oppervlakte van het nieuwe pand

bedraagt 8.500 vierkante meter. Het dialy-

secentrum neemt daarvan 750 vierkante meter in

gebruik en gaandeweg de bouw werden plannen

ontwikkeld om ook een obesitascentrum bin-

nen de vierkante meters van het dialysecentrum

te vestigen. Op dit moment staat nog slechts 250

vierkante meter leeg.

Het nieuwe dialysecentrum is de kleinere zus van

het dialysecentrum in Almelo dat twee jaar gele-

den werd geopend. “Omdat de patiënt bijna een

dagtaak heeft aan dialyseren en het vaak meerde-

re keren per week betreft, is het van belang om de

centra goed over de regio te spreiden”, zegt Re-

gine Klein Schaarsberg, unithoofd van het dialy-

secentrum in Almelo en vanaf komende maand

ook in Hengelo. “In Almelo kunnen we nog wat

complexere behandelingen uitvoeren. Hier in

Hengelo beschikken we straks over twaalf stoe-

len, waar we in totaal zo’n vijftig patiënten kun-

nen behandelen.”

VooRBeReIdING

“De betrekkelijk korte bouwtijd hebben we te

danken de intensieve en gedegen voorbereidings-

tijd”, zegt Piet Visser programmamanager strate-

gisch vastgoed bij ZGT. Vanuit zijn functie kijkt

Visser bijzonder tevreden terug op het verloop

van de bouw. “Het zoeken van de juiste bouw-

partijen was een tijdrovende klus. Bij ons stond

vooraf vast dat wij als ziekenhuis de regie in han-

den wilden houden. Dat is ook de filosofie van

het ziekenhuis: de uitvoering kun je uitbesteden,

maar zorg dat je de vitale kennis in eigen huis

houdt, zodat je ook zelf de regie kunt blijven voe-

ren. Doe je dat niet dan gaan de bouwende par-

tijen, voordat je het weet, op de loop met jouw

nieuwbouw en ben je het overzicht over kosten,

maar ook over noodzakelijke tussentijdse aan-

passingen kwijt. Dat was ook onze boodschap

DOOR: GERRIT TENkINk

Vlnr: Rik Nieuweweme, senior projectleider; Piet Visser programmamanager strategisch vastgoed en Regine klein Schaarsberg, unithoofd van het dialysecentrum in Almelo.

FMT Gezondheidszorg 5

richting architect. Hij was degene die de tekening

moest aanleveren. Niet meer en niet minder. Wij

hebben de bouw zelf gecoördineerd.”

UITdAGING

“De parameters bij het uitzoeken van de juiste

bouwpartners waren planning, ervaring, samen-

werking en productwaarde”, legt ZGT senior pro-

jectleider Rik Nieuweweme uit. “We zijn met een

puntensysteem gaan werken. Meestal worden

bouwpartijen gekozen uitsluitend op basis van

prijs. De prijs is belangrijk, maar niet allesbepa-

lend. Het maximale bouwresultaat was van groot

belang, omdat we niet na oplevering, te maken

willen hebben met allerlei herstelwerkzaamhe-

den, terwijl het gebouw al in gebruik is. Dat zorgt

voor onnodig veel overlast en ook extra kosten.

Bij de aanbestedingen hebben we een keuze ge-

maakt uit vijf aannemers per vakdiscipline bouw,

elektrotechniek en werktuigkunde. Voor de pun-

tenwaardering van de prijs is per vakdiscipline de

gemiddelde prijs genomen, waarbij de hoogste

en de laagste prijs niet meetelden om ‘duiken’ te

voorkomen. Die gemiddelde prijs hebben we ver-

volgens genomen als uitgangspunt voor de pun-

tenwaardering. Hoe dichter bij de gemiddelde

(markt)prijs, des te meer punten. Daarnaast zijn

we gaan kijken hoe de betrokken aannemers de

kwaliteit konden borgen en het project dachten

op tijd te realiseren. Deze factoren hebben samen

en volgens een bepaald wegingsmodel geleid tot

de keuze van de drie bouwpartners voor dit pro-

ject. Uiteraard is er ook gekeken naar de com-

petentie. De bouw van met name het laborato-

rium vraagt veel expertise. De helft van de totale

bouwkosten heeft betrekking op de hoeveelheid

en veelal complexe techniek in het gebouw.”

LeAN eN BIM

Maar naast bovengenoemde parameters speelde

ook de bereidheid om te werken volgens BIM

(Bouw Informatie Model) en Lean bouwen een

belangrijke rol. “Toen de drie partijen, de E-in-

stallateur, de W-installateur en de hoofdaanne-

mer bekend waren, kregen ze tien dagen tijd om

een plan in te dienen om te laten zien hoe zij ge-

zamenlijk tegen het Lean bouwen en hun on-

derlinge samenwerking aankeken. Het bleek dat

de partijen elkaar verrassend goed wisten aan te

vullen. Gaandeweg de bouw werd dat beeld be-

vestigd”, zegt Visser. Nieuweweme legt uit waar

Lean Bouwen en BIM elkaar aanvullen: “Bij Lean

bouwen wordt uitgegaan van een efficiënt bouw-

proces met zo min mogelijk verspilling en dus

faalkosten. Lean heeft veel te maken met de be-

reidheid om transparant te werken. Bij BIM is het

mogelijk om al in de voorbereidingsfase de diver-

se disciplines op de tekentafel nauwkeurig op el-

kaar af te stemmen. Juist in een technisch com-

plexe omgeving als een laboratorium betekende

dit een uitkomst. Alleen al in het laboratorium

lopen achttien media, bestaande uit voedingslei-

dingen voor diverse soorten water en vloeistof-

fen, diverse soorten afvoeren, luchtkanalen plus

afzuigsystemen en verschillende soorten gassen.

Het in de uitvoeringsfase toepassen van BIM

en Lean bouwen komt nog niet veel voor, maar

vooral het integraal ontwerpen bleek dus in prak-

tijk goed uit te pakken.”

PRocesBeGeLeIdING

Hoewel het ziekenhuis de regie in handen hield,

werd voor de actieve procesbegeleiding Lean en

BIM gekozen om in zee te gaan met Nieuwen-

BIM vraagt om een zorgvuldige voorbereiding, maar voorkomt fouten in de verdere voortgang van het proces.

De laboratoria, dialysecentrum en het obesitascentrum worden vanaf november geopend.


N I E U W G E B O U W D

Gassen, vacuüm, uitgebreid ICT, chemicaliënop-

slag en een geavanceerde waterbehandelingsin-

stallatie ten behoeve van het dialysecentrum. Het

laboratorium beschikt over een BSL3- laborato-

rium en de inbraakbeveiliging van het gebouw

bevindt zich op hetzelfde niveau als een bank-

gebouw. Verder is het gebouw uitgerust met een

NSA (noodstroom) en UPS (noodstroombatte-

rij), zodat de zorgprocessen van zowel de labo-

ratoria als de dialyse doorgang kunnen vinden.

Daarnaast is voor de energievoorziening het ge-

bouw gekoppeld aan de WKK van het ziekenhuis.

Hierdoor kan de restwarmte van het ziekenhuis

nuttig ingezet worden. De piekbelasting vangt het

gebouw zelf op middels eigen CV-ketels. Een an-

der voordeel voor het gebouw dicht bij het zie-

kenhuis is dat men aansluit op de ICT infra en de

buizenpost.”

dUURzAAMHeId

Op gebied van duurzaamheid is het gebouw sta-

te-of-the-art gebouwd. Zo is het waar mogelijk

uitgerust met LED-verlichting en zijn uiteraard

de maximale isolatiewaarden nagestreefd. Verder

is gebruik gemaakt van een warmteterugwinsys-

teem. “Maar”, vertelt Visser, “Het bedrijfsproces

van de grootste gebouwgebruikers, de laborato-

ria, zijn bepalend voor de maximaal te behalen

besparing. Zo is de luchtuitstoot uit het gebouw

in verband met ziektekiemen niet volledig ge-

schikt voor hergebruik, maar daar waar mogelijk

huijse Arends bv. “Dat is belangrijk, omdat je

anders al weer snel terugvalt in de oude machts-

verhoudingen. Uiteraard is het reduceren van

faalkosten een doelstelling bij iedere bouw. Maar

in praktijk komt er vaak te weinig van terecht. De

bouwprocessen zijn conservatief en lean bouwen

is voor veel aannemers nieuw. Wat opvalt is dat

de bouw traditioneel is gefocust is op meerwerk.

Je kunt beter een paar procent op faalkosten be-

sparen, dat levert je meer geld op. Terugkijkend

heeft de combinatie Lean Bouwen en BIM goed

uitgepakt. De faalkosten werden geminimaliseerd

en door de goede afstemming werd veel tijd be-

spaard. Ik ben ervan overtuigd dat BIM en LEAN

de toekomst zijn”, zegt Nieuweweme.

Het hele proces van de aanbesteding startte in

2011, de gunning volgde in februari 2012, waar-

na de bouw van start ging. “De projectkosten be-

droegen zo’n 25 miljoen euro. “Lean en BIM zijn

belangrijke factoren geweest die bijgedragen heb-

ben dat er binnen budget en planning en met be-

houd van de vooraf afgesproken kwaliteit is ge-

werkt; een prima resultaat”, stelt Visser tevreden

vast.

TecHNIeK

Wat opvalt aan het gebouw is de complexe tech-

niek. Nieuweweme: “Ik schat dat de helft van de

bouwkosten te maken heeft met de techniek. Dat

heeft natuurlijk alles te maken met de laborato-

ria die aan allerlei voorschriften moeten voldoen.

hebben we er ook op dit gebied wel het maximale

uitgehaald. Binnen het project zijn de bestaande

eiken van naar schatting 100 jaar oud ingepast en

gedurende de bouw beschermd. Hierdoor is er

vanuit het gebouw een groen uitzicht, ondanks

dat je je midden in de stad bevindt!”

n

Opdrachtgever: Ziekenhuisgroep Twente (ZGT)

Projectleiding: Ziekenhuisgroep Twente (ZGT), afd. Vastgoed

Projectondersteuning:Som bv

Projectbegeleiding BIM, SIM, LEAN: Nieuwenhuijse Arends bv

Architect: Valtos Architecten

E- en W-adviseur: RoyalHaskoningDHV

Constructeur: Schreuders Bouwtechniek

Hoofdaannemer: Plegt-Vos

W-installateur: Wolter & Dros

E-Installateur: Winkels Techniek

De bouw van bovenaf gezien op de voorgrond het bestaande ziekenhuis van ZGT.


P A R k E R E N

Totale parkeerontzorging

Aangenaam, comfortabel, eenvoudig en vooral zorgeloos par-keren voor patiënten, bezoekers, personeel en leveranciers. Dat is de visie op parkeren die WPS Parking Systems han-teert bij het advies aan ziekenhuizen bij de aanschaf van een parkeermanagementsysteem. Door het grote aantal doel-groepen, het feit dat parkeerbeheer vaak nog bijzaak is en de hoge gebruiksintensiteit, vraagt parkeren in een zorgom-geving om een andere benadering dan parkeren op ander lo-caties. WPS Parking Systems is in dat geval een leverancier en partner die de gevoelige en complexe parkeeromgeving bij een zorginstelling aan kan en hierop anticipeert.

“Onze ervaring leert dat binnen een zieken-

huisomgeving een aantal factoren van belang

zijn bij het bepalen en invullen van het parkeer-

beleid. Zo is door privatisering meer onderschei-

dend vermogen gewenst en is de verantwoorde-

lijkheid voor het parkeerbeheer vaak een taak die

‘erbij’ wordt gedaan”, geeft Volkert Kieft, Mana-

ger Sales en Marketing van WPS Parking Systems

aan, “hoewel er wel een verschuiving zichtbaar is

van regulatie naar een meer commerciële uitba-

ting. Patiënten moeten daarbij zo veel mogelijk

ontzorgt worden door het bieden van extra ser-

vice en comfort. Prijs/kwaliteitverhouding speelt

hier een belangrijke rol, zeker als er betaald moet

worden voor parkeren. Daarnaast dient uiteraard

de toegankelijkheid van het ziekenhuis gewaar-

borgd te blijven, ook tijdens de piektijden. Wan-

neer parkeren gereguleerd wordt door een par-

keermanagementsysteem, is het belangrijk je hier

goed in te laten adviseren, of het nu vervanging of

een eerste parkeermanagementsysteem betreft”.

Met het ParkID parkeermanagementsysteem en

de bijbehorende ParkAdvance parkeerapparatuur

van WPS Parking Systems wordt aan deze eisen

een goede invulling gegeven. Voor een zorgeloos

gebruik is het belangrijk dat het systeem duide-

lijk en intuïtief in gebruik is. Omdat daarnaast

een hoge bedrijfszekerheid essentieel is, is het van

belang dat de apparatuur technisch betrouwbaar

is. Door gebruik te maken van bewezen onder-

delen en moderne softwaretoepassingen wordt

dit gewaarborgd. Erg belangrijk indien parkeer-

beheer niet tot de kerntaken behoort”, aldus Vol-

kert Kieft. “Ook is de ParkAdvance apparatuur

geschikt voor gebruik door mensen met een be-

perking”, vult Aissam Mabtoul, accountmanager

WPS Parking Systems, aan, “iets wat in een zie-

kenhuisomgeving natuurlijk onmisbaar is”.

AUToMATIscHe KeNTeKeNHeRKeNNING

Bereikbaarheid is zeer belangrijk voor een zie-

kenhuis. “Vaak zien we dat de indeling van een

terrein of garage vastligt en dat deze indeling de

instroom en doorstroming van het verkeer be-

lemmert, bijvoorbeeld doordat verkeer elkaar

moet kruisen. Niet alleen voor en na bezoekuren,

maar ook op andere momenten waar sprake is

van intensief gebruik, ontstaat de kans op filevor-

ming bij de inrit” vertelt Aissam Mabtoul. “Par-

keeroplossingen moeten dan juist bijdragen aan

de doorstroming van het verkeer. Automatische

kentekenherkenning is dan één van de toepassin-

gen die de doorstroming en daarmee bereikbaar-

heid aanzienlijk vergroten. Eén van de kenmer-

ken van automatische kentekenherkenning is dat

na betaling van het parkeertarief bij een betaal-

automaat, de parkeerder automatisch kan uitrij-

den op basis van het kenteken. Razendsnelle her-

kenning en verwerking van het kenteken zorgt er

voor dat het aanbieden van de parkeerkaart niet

meer nodig is en dat parkeerders niet meer hoe-

ven te stoppen voor de slagboom”, vervolgt Ais-

sam Mabtoul. “Er zijn zelfs verbeteringen in de

doorstroming bekend van maar liefst 50%. Bijko-

mend voordeel is dat als de uitstroming optimaal

is, vaak ook de instroom verbeterd”.

PARKeReN VooR PeRsoNeeL

In veel ziekenhuizen wordt gebruik gemaakt van

een persoonlijk pas voor het verkrijgen van toe-

gang tot het ziekenhuis en/of afdeling. Om het

gebruiksgemak voor zowel de beheerder als het

personeel te waarborgen bestaat binnen het par-

keermanagementsysteem de mogelijkheid deze

persoonlijke pas toe te passen in de ParkAdvan-

DOOR: WPS PARkING SySTEMS BV

De ParkAdvance parkeeroplossing bij Ziekenhuis Gel-derse Vallei.


ce parkeerapparatuur. Het toegangscontrolesys-

teem geeft hiervoor een signaal af aan het par-

keermanagementsysteem. “Niet alleen personeel

maar ook diverse ondersteunende afdelingen op

het ziekenhuisterrein moeten, al dan niet tijdelijk,

toegang krijgen tot het ziekenhuis en de parkeer-

voorziening. Daarnaast werkt het personeel vaak

in wisselende diensten, wordt gewerkt in veel ver-

schillende samenstellingen en gaat het om grote

hoeveelheden mensen. Juist omdat sprake is van

een constant veranderende, dynamische omge-

ving is een goede signalering en verwerking van

het personeel in het parkeermanagementsysteem

noodzakelijk. Het ParkID parkeermanagement-

systeem kan deze grote hoeveelheid bewegingen

softwarematig prima aan, zodat personeel pro-

bleemloos kan in- en uitrijden met behulp van de

eigen toegangspas. Door deze koppeling kan het

ziekenhuis ook invulling geven aan haar woon-/

werkbeleid en het parkeren voor personeel regu-

leren.

effIcIëNT PARKeeRBeHeeR

Vaak bestaat binnen een zorginstelling de wens

om eenvoudig kortingen te verstrekken, zodat

bepaalde afdelingen van het ziekenhuis, zoals een

dialyse afdeling, patiënten de mogelijkheid kun-

nen bieden om tegen een gereduceerd parkeerta-

rief te parkeren. “Efficiënt en gebruiksvriendelijk

parkeerbeheer is dan essentieel voor het op een

juiste manier vastleggen van deze kortingen. Eén

van de oplossingen die het parkeerbeheer mak-

kelijker maakt is de toepassing van de WPS kor-

tingsterminal. Met deze gebruiksvriendelijke op-

lossing worden eenvoudig (online) kortingen

verleend. De WPS Kortingsterminal is een hand-

zaam apparaat wat bestaat uit een scanner met

touchscreen. Hierop staan een aantal instelbare

kortingen voorgeprogrammeerd”, vertelt Aissam

Mabtoul. “Eenvoudigweg het parkeerkaartje in-

scannen, de korting selecteren en de korting is di-

rect verwerkt in het parkeermanagementsysteem.

In vergelijking tot het uitprinten van kortings-

kaarten via de Web Portal, ontvangen parkeer-

ders met deze methode geen additionele kor-

tingskaart, maar wordt de korting direct online

verwerkt in het PMS door simpelweg een par-

keerkaart te scannen. Voor zowel de beheerder als

de parkeerder betekent de WPS Kortingsterminal

optimaal gebruiksgemak”.

ToTALe PARKeeRoNTzoRGING

“Vanuit onze ruime ervaring in de gezondheids-

zorg denken we altijd met onze klanten mee om

zo te komen tot de meest optimale parkeeroplos-

sing. Indien nodig passen we onze producten en

systeem aan, aan de situatie van het ziekenhuis,

geeft Volkert Kieft aan. “Naast uitgebreid advies

voorafgaand aan de aanschaf van een parkeerma-

nagementsysteem, is ondersteuning aan de zor-

ginstelling na in gebruik name net zo belangrijk.

Hiervoor heeft WPS Parking Systems een eigen

landelijk netwerk van servicetechnici die 24/7

klaar staan om ondersteuning te bieden in ge-

val van incidenten. Op die manier ontzorgen wij

onze klanten in de gezondheidszorg op alle vlak-

ken”.

Een groeiend aantal ziekenhuizen en zorginstel-

lingen in Nederland kiest voor een ParkAdvan-

ce parkeermanagementsysteem. Zo kozen onder

andere het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven,

het Röpcke Zweers Ziekenhuis in Hardenberg,

het Ziekenhuis De Gelderse Vallei in Ede, Reva-

lidatiecentrum De Hoogstraat te Utrecht, Isala

Klinieken in Zwolle, Reinaert Kliniek / Teikyo te

Maastricht en het Universitair Medisch Centrum

in Groningen voor de parkeerontzorging van

WPS Parking Systems.

Mocht u interesse hebben om bij één van deze

ziekenhuizen het WPS parkeermanagementsys-

teem nader te bekijken, dan zijn wij graag bereid

dit in overleg met het ziekenhuis te organiseren.

WPS Parking Systems BV

Hoevenweg 11

5652 AW EINDHOVEN

040-250 91 95

www.wpsparkingsolutions.com

n

ParkAdvance apparatuur.

Reinaert kliniek / Teikyo te Maastricht.

Isala klinieken Zwolle.


H A T B E D R I J V E N M A R k T

HAT-bedrijvenmarkt

Trefpunt voor technologie en innovatieHealth & Technology 2013 had een indrukwekkend hoog in-formatief gehalte. Niet alleen het lezingenprogramma be-vatte veel interessants, ook de bedrijvenmarkt had veel te bieden.

De redactie van FMT maakte een rondje over

de markt en belicht een kleine selectie van

innovaties.

3d wITLIcHTscANNeR

Een van de eerste producten die de aandacht

trekt, is de 3D witlichtscanner van Artec. Deze 3D

videocamera legt met ieder frame een 3D beeld

vast. Door om het te scannen product heen te lo-

pen of het product voor de camera te laten draai-

en, worden vanuit verschillende hoeken beelden

vastgelegd. Deze worden in de scansoftware auto-

matisch aan elkaar verbonden tot een enkele 3D

mesh. Met deze scanner is het plaatsen van mar-

kers verleden tijd. De software herkent de unieke

geometrie van ieder object en kan zo de vastge-

legde 3D beelden met elkaar verbinden. Met een

scansnelheid tot een maximum van 1,5 miljoen

punten per seconde is de Artec scanner vele ma-

len sneller dan laserscanners en dit bij een hoge

resolutie en een hoge nauwkeurigheid. De scan-

ner kan worden gebruikt als een draagbare scan-

ner. Omdat er wordt gewerkt met gewoon licht

en geen laser, is het proces 100 procent veilig voor

mens en dier.

dIABeTes cLosed-LooP

oNdeRzoeKssysTeeM

Bij de volgende stand biedt Medtronic informatie

over een nieuw ontwikkeld systeem dat klinisch

onderzoek op het gebied van de kunstmatige al-

vleesklier vergemakkelijkt: het diabetes closed-

loop onderzoekssysteem. Het belangrijkste doel

van diabetes-therapie is om de bloedsuikerspiegel

te controleren. Voor patiënten met type 1 diabetes

biedt Medtronic momenteel een insulinepomp

en Continuous Glucose Monitoring (CGM). De

insulinepomp geeft continu een kleine hoeveel-

heid insuline (basaal insuline) en de patiënt kan

een bolus insuline geven om maaltijden te dek-

ken of te hoge bloedsuikerspiegel te corrigeren.

De CGM is een klein draagbaar apparaat dat de

actuele glucosewaarde meet en toont aan de pati-

ent. Met deze informatie kan het omgaan met di-

abetes worden verbeterd en het risico op compli-

caties worden verminderd. In het algemeen regelt

de patiënt handmatig de hoeveelheid insuline en

het tijdstip waarop de insuline wordt gegeven.

Medtronic bracht al de zogenaamde ‘Low Glu-

cose Suspend’ optie op de markt. Dit zorgt er-

voor dat de insulineafgifte gedurende een be-

paalde tijd automatisch wordt gestopt indien de

glucosewaarde onder een bepaald niveau komt.

Hierdoor is de totale tijd in hypoglycemie korter.

Het ultieme doel is om de glucosesensor en insu-

linepomp aan elkaar te koppelen en een systeem

te maken dat automatisch de benodigde hoeveel-

heid insuline regelt, de zogenaamde kunstmatige

alvleesklier. Een dergelijk systeem zal de controle

van glucoseniveaus verbeteren en daarmee lange-

termijncomplicaties verminderen. Bovendien zal

de kwaliteit van leven van de patiënt verbeteren

als deze minder tijd per dag bezig is met zijn aan-

doening.

Het diabetes closed-loop onderzoekssysteem is

samengesteld uit de commercieel verkrijgba-

re insulinepomp en continue glucosemonitor

en het closed-loop controlesysteem (uitsluitend

voor gebruik in klinische studies). Het closed-

loop systeem bevat onder andere een controller

(smartphone) die de integratie van verschillende

control algoritmes van verschillende onderzoeks-

groepen kan ondersteunen. Voor closed-loop

studies (gesponsord door Medtronic of de arts)

uitgevoerd in Europa biedt de afdeling R&T bij

Medtronic Bakken Research Center in Maastricht

technische ondersteuning en lokale onderzoeks-

systeemontwikkeling.

DOOR: GERRIT TENkINk EN WIlMA ScHREIBER

Medtronic presenteerde de cGM, een klein draagbaar apparaat dat de actuele glucosewaarde meet en toont aan de patiënt.

De 3D scanner van Artec werd tijdens de bedrijvenmarkt live gedemonstreerd.


NAUwKeURIGe KoUde- eN

wARMTeTHeRAPIeëN

Van Gorp Medical BV, dat optreedt als exclusief

distributeur van Qill-producten, presenteert de

Qill ONE tijdens de bedrijvenmarkt. De Qill-

producten bieden nauwkeurige koude- en warm-

tetherapieën voor behandeling van blessures en

aandoeningen bij sporters en patiënten. Het in-

novatieve element zit ‘m in de toegepaste TCT-

koeltechnologie: Peltier-elementen binnen een

compacte kunststof behuizing. “Hiermee levert

Qill ONE programmeerbare cycli waarin koude

en warmte zeer constant en meetbaar aangebo-

den kunnen worden. Bovendien is er een snelle

wisseling tussen warm en koud mogelijk. Bin-

nen 6 seconden kan de temperatuur wisselen van

6 naar 40 graden Celsius en andersom. En het

apparaat werkt zonder ijs of koelvloeistof”, ver-

klaart managing director Karin van Gorp. “Qill

ONE ondersteunt het herstel van beschadigd

weefsel. De resultaten uit veldtests zijn veelbelo-

vend, behandelde patiënten en sporters herstellen

sneller en met minder pijn.” Het product is in te

zetten voor chronische pijnbestrijding, blessure-

herstel, preventief om blessures te voorkomen en

bij revalidatie na een operatie.

NIeUwsTe PRoToTyPe

BLoedANALyseAPPARAAT

Al in een eerder nummer van FMT Gezondheids-

zorg aangekondigd: het bloedanalyseapparaat

ontwikkeld door TEGEMA in samenwerking met

een start-up uit het Maastricht Academisch Zie-

kenhuis. Op de HAT is het nieuwste prototype te

zien. “Een zeer betrouwbaar apparaat waarmee

een sterk verbeterde en nieuwe diagnostiek mo-

gelijk is. In deze eerste versie kunnen samples van

24 patiënten tegelijkertijd geanalyseerd worden.

Uiteindelijk wil de klant toe naar grotere capaci-

teiten en een tafelmodel dat bij de huisarts kan

staan”, aldus business developer Matthijs Roorda.

“Onderzoek op laboratoriumschaal wordt terug-

gebracht tot een analyseapparaat voor point of

care diagnostiek. Binnen een half uur is de uit-

slag bekend.” Voor het ontwikkelen van een der-

gelijk complex apparaat zijn meerdere disciplines

benodigd, waaronder robotica, micro-dispen-

sing, besturingstechnologie, meetdata-afhande-

ling - disciplines die TEGEMA alle in huis heeft.

De klant heeft de marktintroductie gepland voor

2014.

MoNIToRING ReVALIdATIe

Evalan heeft de HAT aangegrepen voor de lance-

ring van de Sensistep - een schoolvoorbeeld van

waar samenwerking tussen ziekenhuis (UMCU),

ontwikkelaar (Pontes Medical) en marktpartij

(Evalan) toe kan leiden. De Sensistep ondersteunt

(geriatrische) patiënten bij hun revalidatie, bij-

voorbeeld na een gebroken been, beroerte of in

geval van diabetes. Het monitort elke stap die de

patiënt zet via een sandaal met een krachtsensor

die communiceert met het Sensi-horloge om de

pols van de patiënt. Via een app is te zien hoe de

patiënt loopt en wat de werkelijke belasting op

het been is. Op die manier weten revalidanten en

therapeuten of het belastingsadvies goed wordt

opgevolgd. “Het volgen van de ideale belastings-

lijn leidt tot een kortere hersteltijd. En wij kun-

nen zien wat de patiënt thuis doet”, aldus Herman

Holtslag, revalidatiearts in het UMCU en initia-

tiefnemer van de Sensistep. Het is de eerste keer

dat Evalan samenwerkt met een ziekenhuis bij de

ontwikkeling van een product, aldus directeur

Henk Schwietert. “De technologie was de uitda-

ging van de sensor. We hebben gebruikgemaakt

van de nieuwste technologie op het gebied van

communicatie, bluetooth low energy en het me-

ten van gewicht.” Met de toenemende vergrijzing

in het vooruitzicht en daarmee een oplopend

aantal (gecompliceerde) fracturen, een goed ge-

timede introductie.

n

De Qill ONE ondersteunt het herstel van beschadigd weefsel.

Met het nieuwe bloedanalyseapparaat van TEGEMA is binnen een half uur de uitslag bekend.


H E A l T H & T E c H N O l O G y

DOOR: WIlMA ScHREIBER EN GERRIT TENkINk De zesde editie van Health & Technology kreeg dit jaar als ondertitel

’Technologische oplossingen voor de crisis in de zorg’. Sommige sprekers mochten dan een inhoudelijke kanttekening plaatsen bij deze ondertitel: - dragen technologische innovaties bij aan de kosten van zorg of helpen ze juist deze te beheersen? - tijdens het evenement etaleerden bedrijven in de zorg talrijke innovaties en nieuwe inzichten.

Technologie-update tijdens HAT

Het accent bij dit tweedaags congres op 17 en 18 sep-

tember in congrescentrum Papendal, lag bij de ont-

wikkelingen en samenwerking in de technologiegebieden:

components, devices, systems en services voor optimalisatie

van processen in cure, care en self care.

Als eerste spreker bij het plenair gedeelte op dinsdag kwam

oud-minister Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ab Klink

aan het woord. Hij stelt dat kwaliteit dé aanpak is voor be-

tere zorg en lagere kosten. Technologie biedt kansen, maar

de materie is complex. Als voorbeeld noemt hij heupvervan-

ging, waar de maatschappelijke baten groot zijn ten opzich-

te van de kosten. Maar ook kostenbesparende technologi-

sche innovaties die de diagnostiek versnellen of een e-health

platform als interactieve methode voor behandelaars om

patiënten te helpen. Dus waarom daar niet in investeren?

Maar zo simpel ligt het niet, betoogt Klink, vanwege allerlei

institutionele barrières. “De medische kennis is er, techno-

logisch kan het, de businesscase klopt. Stel, je investeert 375

miljoen in e-health, met een potentiële besparing van 750

miljoen door minder ziekenhuisbezoek. Of neem prostaat-

kanker. Het is makkelijk te voorspellen of de kanker agres-

sief wordt en operatie nodig is. Hierdoor kunnen de kosten

dalen en zijn minder behandelingen nodig. Medisch te doen,

beter voor de patiënt. ” Maar waar werkgevers, technische

bedrijven en beleidsmakers profiteren, gaat bij zorgaanbie-

ders de omzet omlaag; dat gat moet worden opgevuld. “Het

natuurlijk lichaam is een onuitputtelijke bron van inkom-

sten. Door die institutionele fragmentatie gaan technische

innovaties niet vliegen en investeringen renderen moeizaam

of niet. Ook al innoveer je en ben je prijsbewust, het leidt tot

meer diagnostiek, meer behandelingen en hogere kosten.”

Een mogelijke oplossingsrichting volgens de oud-minister is

om ziekenhuizen die het goede voorbeeld geven en hun nek

willen uitsteken, preferred supplier te laten worden van ver-

zekeraars. En ziekenhuizen die omzet verliezen doordat ze

minder patiënten en minder behandelingen kunnen doen,

moeten worden gecompenseerd. “Competitie op basis van

kwaliteit in contractering. Nu blokkeert de bestaanszeker-

heid de acceptatie van innovaties door ziekenhuizen. De

overheid moet daarom de institutionele randvoorwaarden

in de zorg herijken, anders gaat het niet lukken om de kosten

te verlagen en behoort Nederland niet bij de first movers.”

ReGIsseUR

Na Klink is de microfoon voor Jacqueline Baardman, ad-

junct-directeur NPCF, de Nederlandse Consumenten Pati-

enten Federatie. Voor haar staat één ding als een paal boven

water: de patiënt wil meer regie over eigen zorg en gezond-

Ab klink: “Het natuurlijk li-chaam is een onuitputtelijke bron van inkomsten.”


heid. Zij schetst een een beeld van de ideale patiënt: “De pa-

tiënt, of liever gezegd ‘cliënt’ consulteert de zorgverlener en

overlegt. Hij wordt steeds meer een meedenker, die in on-

derling overleg zijn zorgtraject vaststelt, doorvraagt en de

alternatieven bespreekt. Hij wordt de regisseur van zijn ei-

gen zorgproces, die zelf meebeslist. Hij is actief in het ver-

zamelen van kennis, deels via internet, en is bijvoorbeeld in

geval van een chronische ziekte goed in staat om zijn eigen

ziekteproces te monitoren en daarop te reageren.” Toch is

het volgens Baardman nog lang niet zo ver. “De patiënt wil

wel mondig zijn en een deel van de regie in eigen hand hou-

den, maar hij is onvoldoende toegerust. Hoe weet hij wat

kwaliteit is, wat het beste ziekenhuis is voor zijn probleem of

waar de beste resultaten worden geboekt? De patiënt heeft

behoefte aan informatie.”

Bij medische diensten bestaat weerstand, maar de ontwikke-

ling is niet te stoppen volgens Baardman: “De patiënt wordt

mondiger en wij pleiten ervoor dat hij zelf de volledige zeg-

genschap krijgt over zijn persoonlijk gezondheidsdossier.

Dus ook dat hij kan bepalen wat zijn behandelend arts on-

der ogen krijgt en wat niet. Artsen moeten zich hier nog op

instellen. Uit onderzoek blijkt wel dat de zogenaamde sha-

ring decision de kwaliteit van de zorg positief beïnvloedt.”

Of de invloed van de patiënt de zorg ook goedkoper maakt,

is overigens maar de vraag. Uit de aansluitende paneldiscus-

sie kwam naar voren dat meer inspraak van cliënten ook

kan betekenen dat de patiënt om behandelingen vraagt die

niet reëel zijn. Op dit gebied blijft toch ook in de toekomst

een belangrijke rol weggelegd voor de zorgverlener. Want

ondanks de toenemende mondigheid blijkt de patiënt nog

steeds veel vertrouwen te hebben in zijn zorgverlener.

BReed LezINGeNPRoGRAMMA

Na het plenaire deel konden de deelnemers gedurende de

twee dagen kiezen uit tientallen lezingen, verspreid over

meerdere zalen.

Whistler

Een aansprekende lezing was die van Michiel Derksen, busi-

ness development manager bij MediSpirit. Hij vertelde zijn

toehoorders over een nieuw product, de Whistler, waarmee

de weerstand van luchtwegen tijdens normale ademhaling

bij met name jonge kinderen kan worden gemeten. Belang-

rijk om het verloop van het ziektebeeld te monitoren en het

effect van medicatie te testen. Bij kleine kinderen was dit

tot nu toe niet of nauwelijks mogelijk. Derksen schetste een

beeld dat het moeilijk is om financiële middelen bij elkaar

te krijgen voor het ontwikkelen en op de markt brengen van

een product als de Whistler. De innovatieve meetmethoden

hebben hun waarde bewezen in onderzoekssetting, maar

met de Whistler is het voor het eerst mogelijk voor artsen

om de testen in de klinische praktijk uit te voeren, op de po-

likliniek, in de spreekkamer of zelfs bij de patiënten thuis.

Met deze noviteit moet eerst wel ervaring worden opgedaan

voordat de methodiek breed wordt uitgedragen door de be-

roepsgroep en als standaard wordt opgenomen in behande-

lingsrichtlijnen. Direct gevolg is een relatief lange terugver-

dientijd van gedane en te maken investeringen. De potentie

van het apparaat is echter groot: de Whistler is relatief een-

voudig en goedkoop, levert tijdsbesparing op en verlaagt de

kosten, omdat meer gericht kan worden behandeld, waar-

door onnodige of niet terecht medicijngebruik kan worden

teruggedrongen. Dit heeft investeerders in het verleden al

doen besluiten om de ontwikkeling te financieren en Derk-

sen verwacht dat dit ook voor de volgende fasen (marktin-

troductie en doorontwikkeling) zo zal zijn.

PEER

Aan het eind van de middag vertelt Eric de Wilde van Qua-

drat zijn gehoor over PEER, een softwareprogramma met

digitale onderhoudsprotocollen voor medische apparatuur.

Doel is het onderhoud te optimaliseren. “Nu is er nog veel

papier mee gemoeid en is er vaak sprake van een individuele

aanpak, zonder structurele vastlegging van resultaten. Daar-

door is er ook weinig analyse mogelijk.” Deze situatie was

voor UMCU aanleiding tot het initiatief van PEER. Gedigi-

taliseerd onderhoud biedt vele voordelen. “Alle informatie

is beschikbaar op de werkplek, je kunt data en meetresulta-

ten vastleggen, er zijn vaste protocollen, data zijn te analyse-

ren en je kunt een koppeling maken met een risicomodel en

jouw resultaten intern en extern benchmarken.” Het resul-

taat? “Meer productiviteit, minder fte nodig, meer inzicht in

het proces en meer kwaliteit dankzij uniforme processen en

minder menselijke fouten.”

n

Jacqueline Baardman, adjunct-directeur Nederlandse consu-menten Patiënten Federatie: “Het persoonlijk gezondheids-dossier betekent dat de zorgver-lener uit zijn comfortzone moet komen.”


G R O O T k E U k E N S

de maaltijd wordt marketing

De plek van een keuken in een ziekenhuis of grote zorgin-stelling is de afgelopen jaren flink veranderd. Vroeger wer-den de maaltijden volledig in de keuken bereid te beginnen met het jassen van de piepers. Die tijd ligt ver achter ons. De laatste jaren raken we steeds meer gewend aan maaltijden die op de afdeling worden geregeneerd of in een afdelings-keuken worden afgemaakt en geserveerd aan het bed door een heuse gastvrouw of gastheer. Ziekenhuizen gebruiken de maaltijd zelfs als marketingtool om de klantvriendelijkheid aan te tonen. Maar ook over die klantvriendelijke maaltijd aan het bed zijn de meningen alweer verdeeld.

Wim Scheerder, adviseur bij Deerns Ne-

derland bv en Sjraar Janssen, eigenaar

adviesbureau Daro bv, zijn al vele jaren betrok-

ken bij het inrichten van keukens. Janssen schetst

een beeld van hoe het was: “Vroeger werd over

de kwaliteit van de maaltijd minder nagedacht.

Het was gebruikelijk om de maaltijd aan te pas-

sen aan de werktijden en de dagindeling van het

personeel. In de zestiger en zeventiger jaren werd

in veel ziekenhuizen ’s ochtends al heel vroeg het

brood bij de patiënt aan bed gebracht. Dat had

natuurlijk niets met de patiënt te maken, maar al-

les met de organisatie. Het was het moment dat

de verpleging tijd had. Het eten werd gekookt,

warm opgeschept op een band die in de warme

keuken stond en om 12.00 uur werd het warme

eten de afdeling binnengebracht in de verdeelwa-

gen (gekoppeld systeem). Het gebeurde nog wel

eens dat er dan tussendoor een verpleegkundige

handeling moest worden uitgevoerd met als ge-

volg dat de maaltijden niet op temperatuur bij de

laatste patiënt aankwam. Deze maaltijden had-

den geen niveau, over het gebrek aan vitaminen

nog maar niet gesproken. Wet- en regelgeving

hebben er voor gezorgd dat deze praktijken tot

het verleden behoren.”

PeRsooNLIjKe VooRKeUR

Tot dertig jaar geleden was bovenstaande werk-

wijze min of meer gangbaar, maar daarna ging

met op zoek naar andere manieren. De techniek

hielp daarbij een handje; maaltijdcomponenten

worden na het koken teruggekoeld of inciden-

teel diepgevroren. Dit kan is ‘huis’ gebeuren of

de componenten worden ingekocht. Het portio-

neren gebeurt koud, waarna de maaltijden kort

voor het eetmoment worden geregenereerd, ook

weer centraal of decentraal (het zogenaamde ont-

koppeld systeem).

Vreemd genoeg wordt er tot op de dag van van-

daag verschillend gedacht over maaltijdverzor-

ging. Scheerder: “Daar zijn meerdere redenen

voor aan te voeren. Het welzijn van de patiënt

staat centraal, maar ook de financiële mogelijk-

heden spelen een rol. Bovendien hebben bestaan-

de ziekenhuizen te maken met hun inrichting,

waardoor men logistiek beperkt wordt in de keu-

ze. Het is logistiek bijna niet mogelijk om cen-

traal bereide warme maaltijden binnen een heel

korte tijd bij de patiënt aan bed uit te serveren.

Ook speelt in sommige ziekenhuizen de persoon-

lijke voorkeur en filosofie van ‘beslissers’ een rol.”

fLexIBILITeIT

20 Jaar geleden deed de hiervoor beschreven ont-

koppelde keuken zijn intrede in het grootste deel

van de nieuwe keukens. Het centraal regenere-

ren werd populair, wat later werd het decentraal.

Daarna deed het extern inkopen van maaltijden

zijn intrede en verdwenen in veel nieuwe zieken-

huizen de centrale keukens. “Nieuwe ziekenhui-

zen hadden de mogelijkheid om het eten op de

afdeling te regenereren. Deze keuze ontstond niet

alleen vanuit de logistieke beperkingen van veel

ziekenhuizen. Flexibiliteit in tijd, waarbij de pa-

tiënt of het personeel het tijdstip kon bepalen


Gekoppelde keuken, waarbij sprake is van koken aan de band.


werd steeds belangrijker. Immers, regenereer je

de maaltijd op de afdeling, dan ben je wat flexi-

beler bij het opdienen”, zegt Janssen. Ook zijn er

nog steeds ziekenhuizen waar vooraf bereid eten

in de keuken wordt geportioneerd, waarna het op

de afdeling wordt verwarmd en eventueel ‘afge-

maakt’.

PATIëNT ceNTRAAL

Meer en meer staat in het hele proces de patiënt

centraal. Dat betekent in praktijk dat de patiënt

op een zo laat mogelijk moment zijn maaltijd kan

kiezen. ‘Spaghetti of aardappels met boontjes? U

zegt het maar. Over een uur staat het voor u klaar.’

Ook hier zien ziekenhuizen zich voor een logis-

tieke uitdaging geplaatst. Facilitair medewerkers

verzorgen de bediening, waarbij er ziekenhuizen

zijn die er voor kiezen om de portionering, re-

generatie en laatste garnering van de maaltijd op

de afdeling uit te voeren. “De filosofie daarach-

ter is dat een goede maaltijdverzorging, inclusief

de bijbehorende service, het herstelproces bevor-

dert. Daarnaast kan het verzorgende personeel

zich bezighouden met de eigen kerntaak. Logisch,

want in verhouding is het natuurlijk te duur om

de hbo-geschoolde verpleging dit werk uit te la-

ten voeren”, zegt Scheerder. “En daarmee zie je

hoe moeilijk het is om als ziekenhuisorganisatie

een goede keuze te maken. Een extra facilitair me-

dewerker, die als een soort gastheer of gastvrouw

het eten uitserveert. Hoe bepaal je dat zoiets het

herstelproces van de patiënt bevordert?”

TwIjfeLs

De trend de laatste jaren laat twee ontwikkelin-

gen zien. Allereerst de ziekenhuizen die het voed-

sel centraal inkopen en portioneren en decentraal

regenereren. De patiënt heeft een beperkte vrij-

heid voor wat betreft het moment van eten en de

keuze van maaltijd. Daarnaast de ziekenhuizen

die de maaltijd op de afdeling ‘opbouwen’. Jans-

sen heeft zijn twijfels over de maximale patiën-

tgerichte aanpak. “Er zijn zelfs ook alweer zie-

kenhuizen die het belang van een maaltijd wat

afzwakken. Kijk, vroeger lagen de mensen mis-

schien wel drie weken in het ziekenhuis. Dan is

een maaltijd heel erg belangrijk en zelfs een mo-

ment op de dag waar veel patiënten naar uitke-

ken. Tegenwoordig ligt men op de meeste afdelin-

gen een paar dagen in een ziekenhuis. Bovendien

is de problematiek van de gemiddelde patiënt een

stuk zwaarder. Je kunt je afvragen hoe belangrijk

de maaltijd in die paar dagen kan zijn.”

MAALTIjd oP MAAT

Over hoe de maaltijdverzorging er over 20 jaar

uitziet durven Scheerder en Janssen niet te veel

te zeggen. Scheerder voorzichtig: “Ik denk dat ie-

dere patiënt in een ziekenhuis een basisbedrag

betaalt voor een maaltijd. Alles wat hij extra wil,

moet hij betalen. Een maaltijd op maat zou je

kunnen zeggen.” Scheerder en Janssen verwach-

ten beiden wel dat de maaltijd verzorging steeds

vaker wordt uitbesteed aan externe partijen. Niet

alleen wat betreft voorbereiding, maar zelfs het

facilitair personeel, de gastvrouw of gastheer,

komt daarbij van buiten de ziekenhuisorganisa-

tie. Janssen: “Het grote voordeel van facilitaire

diensten buiten het ziekenhuis is dat je geen in-

vesteringen hoeft te doen en achteraf de gebruik-

te maaltijden afrekent. Voor een ziekenhuis is dat

een groot voordeel. Bovendien zie je dat zieken-

huizen steeds vaker te maken krijgen met speci-

fieke verzoeken. Bijvoorbeeld vegetarische, ha-

lal of koosjer bereide maaltijden. In een centrale

keuken is dat veel moeilijker, al zijn er ook nog

steeds ziekenhuizen die er voor kiezen om de hele

catering in eigen hand te houden.”

KosTeNBeReKeNING

Volgens beide adviseurs is het bijna niet moge-

lijk om voor wat betreft voeding een gedetail-

leerde kostenberekening te maken door de vele

invloedsfactoren die een rol spelen. “Of een zie-

kenhuis kiest voor een centrale proportioneer-

keuken of decentrale keukens op de afdeling is

van vele facetten afhankelijk. Bij renovatie speelt

de inrichting van het gebouw een rol. Bij nieuw-

bouw speelt de persoonlijke voorkeur van een

paar mensen op sleutelposities in het ziekenhuis

een belangrijke rol. Het is moeilijk om een kos-

tenberekening te maken, omdat sprake is van veel

verborgen kosten. Heeft een keurige en vriende-

lijke gastvrouw die het eten aan het bed opdient

invloed op het herstel van de patiënt? Zeg het

maar.”

n

Afdelingskeuken. (foto: Metos)

De finishing touch vindt steeds vaker plaats zo dicht mogelijk bij het bed. (foto: Metos)


A F G E S T E M D O N T W E R P E N

Verbeterde ontwerpmethode voor gebouwen in GGz

Architectenbureau van aken architecten (VAA) introduceert in samenwerking met BNA Onderzoek een ontwerpmethode, IMPACT genaamd, waarmee gebouwen in de geestelijke ge-zondheidszorg (GGZ) beter zijn af te stemmen op de behoef-ten en mogelijkheden van patiënt.

“Tot op heden ontbrak een duidelijke ontwerp-

leidraad voor gebouwen in de GGZ. Iedereen

kent het beeld van grote slaapzalen en gemeen-

schappelijk gebruik van sanitair in monumenta-

le gebouwcomplexen. Hoewel dat beeld al sinds

decennia niet meer opgaat, valt er op het ge-

bied van huisvesting in de GGZ nog steeds veel

te winnen. De aanleiding voor IMPACT was een

concrete opdracht: het ontwerp voor de nieuwe,

vervangende huisvesting voor de patiënten in de

langdurige psychiatrische zorg. Bij aanvang van

een dergelijk ontwerpproces, krijgt de architect

een uitgekiend Programma van Eisen waarin

alle onderdelen van toekomstige gebouw worden

beschreven: de grootte van elke ruimte, de on-

derlinge relaties, de bouwtechnische en installa-

tietechnische eisen en de toe te passen materia-

len”, zegt Branka Vuksanovic, senior architect en

projectleider van dit onderzoek bij VAA.

TRoosTeLoze oMGeVING

“Maar, de gebouwen zijn meer dan een verza-

meling van ruimten van een bepaalde grootte en

functie. Verschillende onderzoeken uit de omge-

vingspsychologie en ‘Evidence Based Design’ wij-

zen uit dat de fysieke omgeving direct en indirect

impact heeft op wat mensen denken, hoe zij zich

voelen en gedragen. Als architect ben je in ont-

werpteam in gesprek met de managers van de in-

stelling (opdrachtgever), teamleiders van de des-

betreffende afdeling, de huisvestingsadviseur, af

en toe met de psychiater. We stelden veel vragen

aan het ontwerpteam, want, ondanks de uitge-

kiende Programma van Eisen (PvE) en veel infor-

matie die we van de andere leden van het ont-

werpteam kregen, hadden we het gevoel dat we de

eindgebruiker, de patiënt, onvoldoende kenden.

Wie zijn eigenlijk de mensen die het toekomstige

gebouw gaan bewonen?

Het eerste bezoek aan de gesloten afdeling van

deze instelling heeft een onuitwisbare indruk

achtergelaten. In een lange, brede, donkere gang

schuifelen de mensen doelloos rond. Onder het

TL–licht zien ze er bleek uit. De donkere gang,

die nergens naar toe leidt, ligt midden in het

flatgebouw. Er was geen visueel contact met de

buitenwereld mogelijk, geen straaltje natuurlijk

licht. Het plafond van donkerbruine houten latjes

maakte de gang nog donkerder. Op de vloer ligt

hard linoleum die duidelijke sporen vertoont van

duizenden schuifelende schreden. Een troostelo-

ze omgeving, waar deze mensen verblijven, dag

in, dag uit, en sommige al jarenlang.


In IMPAcT is de leefomgeving van psychiatrisch patiënt schematisch afgebeeld door middel van een cirkel met een middelpunt en vijf schillen.


We vragen ons af of er in deze omgeving een stap

naar welbevinden van deze patiënten überhaupt

mogelijk is, ondanks de deskundigheid en toe-

wijding van de zorgverleners. We veronderstel-

len dat destijds het ontwerp voor dit gebouw uit

allerbeste bedoelingen is ontstaan met als basis,

een uitgekiend PvE en nieuwste ideeën over de

beste huisvesting. En toch blijkt dit gebouw to-

taal ongeschikt te zijn voor deze groep patiënten.

We hebben besloten om ons te verdiepen in deze

materie met het doel om antwoorden te zoeken

op de vraag: Welke leefomgeving komt het meest

tegemoet aan de behoeften en mogelijkheden van

chronische psychiatrische patiënten die aangewe-

zen zijn op intramurale zorg?”

LeIdRAAd

En zo werd IMPACT geboren. IMPACT is een

methode om ontwerpers en besluitvormers be-

wust te maken van de enorme invloed, die elke

ontwerpkeuze heeft op het leven en welbevinden

van de mensen in de langdurige psychiatrische

zorg. De methode is een leidraad die begeleidt bij

het maken van een veelheid aan keuzes tijdens het

ontwerpproces, van de situering van het gebouw

tot het interieur en de inrichting van de buiten-

ruimte. IMPACT is te gebruiken voor het ont-

werp van zowel nieuwbouw als verbouw en bij

complete gebouwen of alleen gedeeltes daarvan.

Het onderbouwend onderzoek van van aken ar-

chitecten bevat naast een literatuuronderzoek,

interviews met psychiaters, patiënten, huisves-

tingsadviseurs en zorgprofessionals. Daarnaast

is uitgebreid studie gemaakt van de geschiedenis

van de huisvesting ten behoeve van psychiatrische

patiënten. Verder verrichtte van aken architecten

zelf een ontwerpend onderzoek, waarbij een ana-

lyse werd gemaakt van de gegevens uit het onder-

bouwend onderzoek. Ook werden gegevens van

een gezamenlijke ontwerpstudie van BNA On-

derzoek en van aken architecten gebruikt. Uit het

onderzoek kwam naar voren dat bij het ontwerp

van GGZ-gebouwen functionaliteit nog te vaak

ten koste gaat van een positieve leefsfeer voor pa-

tiënten. Toch hebben de ruimtes, hun kenmerken

en onderlinge relaties grote invloed op het wel-

zijn van bewoners. Onderzoek vanuit de omge-

vingspsychologie wijst uit dat gebouwen een bij-

drage kunnen leveren aan het functioneren van

mensen, maar ook hun welzijn, gezondheid en

tevredenheid beïnvloeden. Gebouwen zijn daar-

mee meer dan een verzameling van ruimten van

een bepaald formaat en met een bepaalde functie.

scHILLeN

Met IMPACT introduceert VAA een ontwerp-

methode waarmee deze inzichten zijn te vertalen

naar een ontwerp dat uitgaat van de behoeften

en mogelijkheden van de psychiatrische patiënt.

De methode onderscheidt zes verschillende leef-

ruimten van de patiënt. Voor iedere leefruimte is

er een boekje met geïllustreerde keuzemogelijk-

dit noemen wij pas huisvesting

advies en architectuurmet de gebruiker als uitgangspunt

2doubleyou.nl

2 double youNieuweweg Noord 314b-153905 LX VeenendaalT 0318 66 88 44E [email protected] www.2doubleyou.nl

De leefomgeving van psychiatrisch patiënt wordt ontra-feld en vervolgens opnieuw gestructureerd.


A F G E S T E M D O N T W E R P E N

Ook kleur heeft een grote invloed op het welzijn

en welbevinden van de cliënt. IMPACT maakt

een onderscheid tussen neutraal kleurgebruik

(prikkelarm, desoriënterend en monotoon),

spaarzaam kleurgebruik ( vertrouwd, oriënterend

en rustgevend) , uitbundig kleurgebruik (prikke-

lend, druk en bevreemdend) en kleur als accent

(prikkelend en oriënterend).

LeefRUIMTes

De daglichttoetreding en de kleur zijn dus van

grote invloed op de patiënt. Maar daarnaast be-

geeft de patiënt zich in verschillende ruimtes, van

de kern tot aan het publieke domein. Om de bele-

vingswereld van een psychiatrische patiënt beter

te kunnen begrijpen heeft IMPACT de leefom-

geving van de patiënt laagje voor laagje afgepeld

en in een heldere structuur geplooid. De patiënt

is uitgangspunt en staat dus altijd centraal. Het

startpunt is de ‘Kern’, de meest elementaire leef-

ruimte van de mens. Vanuit deze kern wordt ie-

dere keer een stap verder naar buiten gedaan,

richting het publiek domein. Daar in zijn vijf ver-

heden en een lijst waarmee de keuzes van het ont-

werpteam worden vastgelegd. De methode helpt

het ontwerpteam, waarin zorgprofessionals, pa-

tiënten en architecten samenwerken, wensen en

kennis met elkaar te delen en vast te leggen. Sa-

men met BNA Onderzoek, collega-architecten,

cliënten en GGZ-instellingen is de methode de

afgelopen jaren getest en doorontwikkeld. De

methode is breed inzetbaar bij zowel grootscha-

lige als kleinschalige voorzieningen en bij hele ge-

bouwen of delen daarvan.

dAGLIcHT eN KLeUR

Een voorbeeld van een element dat grote in-

vloed heeft op het welzijn en welbevinden van de

psychiatrische patiënt is de daglichttoetreding.

IMPACT maakt een onderscheid tussen over-

vloedige daglichttoetreding (prikkelend, licht,

dag-nachtbeleving), beperkte toetreding van licht

(weinig prikkels, donker en beperkte dag-nacht-

beleving) en specifieke toetreding van licht (wei-

nig prikkels, beperkt uitzicht, geringe dag-nacht-

beleving).

schillende leefruimtes, de schillen, te onderschei-

den, oplopend van de kern, naar de ondersteu-

nende ruimten (badkamer, keuken, wasruimte),

collectieve ruimten (gangen, hallen, trappen),

activerende ruimten (werk- of sportruimte, cre-

atieve ruimte), comfort zone (prikkelarme schil

voor patiënten in een crisissituatie, zoals een psy-

chose), buitenruimte (welke verfrist, en gevoel

van vrijheid geeft en het ritme van dag en nacht,

de seizoenen en het weer). Daarnaast komt een

aantal ruimtes niet aan bod binnen de kern en de

vijf schillen, maar die wel van invloed zijn op de

leefomgeving van de psychiatrische patiënt. Dat

zijn de personeelsruimte, de rookzone, de behan-

delruimte en de locatie.

PATIëNT ceNTRAAL

“Het Programma van Eisen dat momenteel als

leidraad dient bij een ontwerp, richt zich te wei-

nig op de invloed van de gebouwde omgeving op

het welbevinden van de gebruikers”, aldus Vuksa-

novic. “Het programma beantwoordt vaak niet

aan wat de eindgebruiker - de psychiatrische pa-

tiënt - wil. IMPACT brengt daar verandering in

en stelt de patiënt centraal. Door de huisvesting

van psychiatrische patiënten beter af te stemmen

op hun behoeften en mogelijkheden verbetert de

zorg voor deze mensen en zijn de gebouwen beter

uitgerust voor het doel dat ze dienen. IMPACT is

onze manier om bij te dragen aan de kwaliteit van

de zorg voor psychiatrische patiënten.”

Meer informatie: www.vanakenarchitecten.nl of

www.bna.nl

n

Bij het ontstaan van IMPAcT waren diverse disciplines betrokken.

www.fMTGezoNdHeIdszoRG.NL


B E S A M

Besam SL500 heeft een unieke modulaire opbouwDankzij de innovatieve modulaire opbouw van de nieuwe Be-sam SL500 schuifdeurautomaat bepaalt de klant voortaan zelf de samenstelling van het schuifdeursysteem, op basis van zijn behoefte en budget. Ook na installatie is het sys-teem makkelijk aan te passen aan veranderende gebruikers-wensen. Het maakt elke ingang uniek!

In overleg met de klant wordt bepaald over wel-

ke functionaliteiten de automatische schuif-

deur moet beschikken. Eindeloze combinaties op

vlak van comfort, veiligheid, beveiliging, duur-

zaamheid en design zijn mogelijk. Maatwerk,

perfect binnen het vooropgestelde budget.

ModeRN desIGN, fUNcTIoNeLe PResTATIes

Het moderne design van de SL500 is mooi om

te zien. De programmaschakelaar met tiptoetsbe-

diening en LED-indicatie heeft een elegante uit-

straling en kan ingebouwd worden in een licht-

schakelaar. De robuuste, betrouwbare Besam

SL500 stuurt moeiteloos zware deuren tot 400

kg aan zonder dat dit ten koste gaat van de snelle

werking of de esthetiek.

Door zijn intelligente aandrijving past de Besam

SL500 zich automatisch aan de hoeveelheid en

het type personenverkeer aan. Bij grote stromen

gaan de schuifdeuren wijd open en blijft hij lan-

ger open staan, bij lage volumes blijft de deurope-

ning kleiner en sluit de deur na elke bezoeker. Een

doorloopbeveiliging detecteert personen in de

deuropening en houdt de deur langer open. De

zogenaamde verpleegstersfunctie, die de deur ge-

deeltelijk open stuurt, of de ‘laatste-man’-knop,

waarbij de deur na sluitingstijd nog één keer

opent voor de medewerker die het laatst vertrekt,

zijn voorbeelden van de extra handige functies

voor het personeel. Veranderen na verloop van

tijd de vereisten voor de werking van de automa-

tische deur? Dankzij de modulaire opbouw is de

Besam SL500 makkelijk aan te passen!

coMfoRTABeL, eNeRGIeBesPAReNd

De automatische schuifdeur opent en sluit bo-

vendien precies op tijd. Meer comfort voor de

gebruikers én een aangenaam binnenklimaat

zijn het resultaat. Een optionele energiespaar-

stand zorgt voor een minimaal stroomverbruik.

Daarnaast bespaart een combinatie met Besam

ADS complete schuifdeursystemen, uitgerust met

TightSeal-isolatieprofielen en -glas tot 60% op

verwarmings- of koelsystemen van de ruimte. Dé

ultieme scheiding tussen binnen- en buitenkli-

maat wordt gecreëerd met een sluisfunctie. Dat

betekent geen tocht meer én een sterke verminde-

ring van binnendringend vuil en vocht.

GecoNTRoLeeRde, VeILIGe ToeGANG

De Besam SL500 werd ontworpen conform

EN16005:2012, de meest recente norm voor au-

tomatische deuren voor personenverkeer. In

overeenstemming met deze norm worden samen

met de klant risico-inventarisaties uitgevoerd. Dit

resulteert in een advies over de aangewezen vei-

ligheidsaccessoires.

De nieuwe schuifdeurautomaat biedt een uitste-

kende bescherming tegen ongenode gasten en

dus een gecontroleerde toegang, 24 uur op 24.

Zo zal de noodsluitfunctie van de SL500 de deur

onmiddellijk sluiten en vergrendelen zodra de

noodknop wordt geactiveerd. Met de gecontro-

leerde richting wordt de in- of uitgang van per-

sonen bepaald. Verschillende elektromechanische

sloten bieden extra bescherming.

Voor meer informatie:

ASSA ABLOY Entrance Systems,

Pedestrian Door Solutions,

Louise van den Brink, +31 (0)318 698977

n

DOOR: BESAM


R I S I c O - I N V E N T A R I S A T I E E N B R A N D P R E V E N T I E

Zelf risico’s in kaart brengen

Brand is de grote schrik voor menigeen. Zeker in zorginstel-lingen kunnen de gevolgen desastreus zijn. Zowel voor wat betreft het menselijk leed, alsook financieel. Toch hebben weinigen zicht op de gevolgen van zo’n brand. Ondanks dat de verantwoordelijkheid primair bij het bestuur van de in-stelling ligt.Risicoadviseur en verzekeringsmakelaar Aon heeft met het ScoreCard model een online tool ontwikkeld, waarmee ook de klant zijn risico-informatie op een rij heeft.

Zo kan hij zelf zijn risicoprofiel vaststellen, iets

dat bijdraagt aan het bevorderen van zijn ri-

sicobewustzijn. Momenteel wordt in samenwer-

king met twee grote verzekeraars gewerkt aan

een ScoreCard voor ziekenhuizen. De ScoreCard

is een laagdrempelig online self assessment tool,

waarmee klanten zelf een risicobeoordeling kun-

nen uitvoeren. Het ontstaan van de ScoreCard is

gebaseerd op het uitgangspunt: “Is het mogelijk

om een tool te ontwikkelen, waarmee op eenvou-

dige wijze consistente risico-informatie kan wor-

den vergaard. Zowel ten bate van de verzekeraar

als ook voor de instelling?”

BRANdVeILIGHeId IN de zoRG

Onder de titel ‘Brandveiligheid in de Zorg’ zijn

de afgelopen jaren diverse congressen gehouden.

Dat de brandveiligheid in de zorg tekortschiet,

is meerdere malen geconcludeerd. In het verle-

den zijn, naar aanleiding van de Schipholbrand

waarbij meerdere slachtoffers zijn gevallen, zelfs

Kamervragen gesteld en deze hebben geleid tot

diverse acties vanuit de overheid. Tijdens een

conferentie Brandveiligheid in de zorg in 2009,

georganiseerd door het Ministerie van Volksge-

zondheid, Welzijn en Sport, kondigde toenmalig

staatsecretaris Bussemaker een aantal maatrege-

len aan.

Deze maatregelen betroffen onder meer een ver-

scherpt toezicht vanuit de overheid, acties om

bewustwording bij zorginstellingen met betrek-

king tot brandveiligheid te vergroten, maar ook

de beschikbaarstelling van een aantal instrumen-

ten waarmee instellingen zelf de brandveiligheid

kunnen toetsen. Toch heeft de staatssecretaris

toen duidelijk gesteld dat de verantwoordelijk-

heid voor het verbeteren van de brandveiligheid

in de zorg primair ligt bij het bestuur van de in-

stellingen.

BoUwBesLUIT

Alle ‘ophef ’ is (terecht) ontstaan omdat er bij di-

verse branden in zorgstellingen één of meerdere

slachtoffers waren te betreuren. Maar het is nog

maar de vraag of er ook Kamervragen zouden

zijn gesteld als er geen slachtoffers waren geval-

len. Naar alle waarschijnlijkheid niet.

In het Bouwbesluit zijn door de overheid regels

vastgesteld welke onder andere tot doel heb-

ben gebouwen zodanig te ontwerpen en in te

richten dat de aanwezige personen in geval van

brand voldoende tijd hebben om veilig te kun-

nen vluchten.

De lokale overheid (gemeente/brandweer) ziet

toe op naleving van het Bouwbesluit en kan aan-

vullend eisen stellen. (Brand)preventie is via het

Bouwbesluit hiermee voor een deel verplicht ge-

regeld door de overheid. Het Bouwbesluit en de

inspanningen van gemeente/brandweer zijn ech-

ter primair gericht op de veiligheid van personen.

Beperking van materiële schade kan een gevolg

van deze maatregelen zijn maar is niet het doel.

GeVoLGeN

Voldoen aan de regelgeving (wet) is in feite een

basisvoorziening. Voor de continuïteit van de

zorg is het van groot belang dat in geval van een

calamiteit ook de materiële schade beperkt kan

blijven. De (blijvende) gevolgen van bedrijfsscha-

de, bijvoorbeeld bedrijfstilstand als gevolg van

een calamiteit, zijn bij non-profit organisaties las-

tig te meten. De imagoschade is ook moeilijk te

kwantificeren. Een ziekenhuis bijvoorbeeld hoeft


Scorecard is een laagdrempelige online tool, waarmee de gebruiker de risico-informatie eenvoudig en overzich-telijk op een rij kan zetten.


niet direct bang te zijn dat haar klanten (patiën-

ten) niet terugkeren en de omzet zal na de stil-

stand weer terugkeren naar het oude peil. Verder

is er doorgaans een bedrijfschadeverzekering die

financiële ondersteuning biedt gedurende de tijd

dat de instelling buiten bedrijf is. Toch zijn er nog

andere aspecten die zich niet direct in geld laten

uitdrukken.

Een calamiteit (bijvoorbeeld brand) heeft niet al-

leen directe gevolgen voor de veiligheid van pa-

tiënten (immateriële consequenties) maar ook

indirect. Indien de calamiteit tot gevolg heeft dat

een ziekenhuis voor langere tijd geheel of gedeel-

telijk buiten bedrijf is, zullen patiënten in andere

ziekenhuizen opgevangen en geholpen moeten

worden. Dit kan resulteren in langere wachtlijsten

met alle mogelijke gevolgen van dien. Ook zul-

len ambulances een langere weg moeten afleggen

(naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis) waardoor

hulp voor patiënten in kritieke toestand mogelijk

te laat komt.

coNTINUïTeIT

Materiële consequenties zijn in hoofdlijnen een

verlies van capaciteit en kapitaal en kunnen even-

tueel worden overgedragen (verzekering). Bij een

verlies van mensenlevens ligt dit gecompliceer-

der. Met alleen een smartengelduitkering kan dit

niet worden afgedaan. Een verlies van mensenle-

vens heeft direct landelijke aandacht en (opgeleg-

de) maatregelen om herhaling te voorkomen zul-

len niet uitblijven.

Bij het garanderen van de continuïteit van de

zorg en dus het in bedrijf blijven van bijvoor-

beeld een ziekenhuis zal het accent moeten liggen

op het voorkomen, reduceren (preventie) of ont-

wijken van dreigingen.

Een ander aspect hierbij is dat de kans dat de

brandweer bij een brand nog een binnenaanval

doet om de schade aan het pand te beperken,

de afgelopen jaren steeds kleiner is geworden.

Bij diverse branden zijn onder de brandweerlie-

den dodelijke slachtoffers gevallen in een poging

een pand te redden. Als gevolg hiervan beperkt

de brandweer zich steeds vaker tot haar kerntaak:

het redden van mens en dier.

Illustratief is de uitspraak van de brandweercom-

mandant die belast was met het onderzoek naar

de brand in ‘De Punt’, waarbij drie brandweerlie-

den omkwamen: ‘Waarom zouden wij als brand-

weer ons leven wagen om een pand te redden,

terwijl de eigenaar zelf niet investeert in brand-

veiligheid?’ Denk hierbij bijvoorbeeld aan een

sprinklerinstallatie. Ook stelde de commandant

dat zijn advies aan de korpsen is om geen bin-

nenaanvallen meer uit te voeren indien zich geen

personen meer in het pand bevinden.

Er is een scala aan bouwkundige, elektronische

en vooral ook organisatorische maatregelen

voorhanden waarbij niet alleen de veiligheid van

personen maar ook het beperken van materiële

schade centraal staat. Het garanderen van de con-

tinuïteit is daarbij één van de uitgangspunten.

RIsIco-INfoRMATIe

Verzekeraars hebben risico-informatie nodig om

een waardeoordeel te geven over het risico dat zij

lopen. Inspecteurs van verzekeraars bezoeken be-

drijven en instellingen om risico-informatie te

verzamelen. De rapportages die naar aanleiding

hiervan worden gemaakt, dienen als uitgangs-

punt voor de hoogte van de premie die klanten

uiteindelijk voor hun verzekering moeten beta-

len. De verzekeraar is hierbij vooral geïnteres-

seerd in materiële risico’s zoals brand, inbraak,

explosie, bliksem, waterschade en de mogelijke

gevolgschade. Verder wordt ook nadrukkelijk ge-

keken naar de organisatorische aspecten rondom

deze risico’s. Tijdens de inspecties worden soms

situaties waargenomen die voor verbetering in

aanmerking komen. Er worden dan aanbevelin-

gen gesteld waarvan uitvoering kan leiden tot een

verdere verbetering van het bestaande preven-

tieniveau. Uit de praktijk blijkt overigens dat de

meeste aanbevelingen van organisatorische aard

zijn, welke doorgaans eerder een investering in

tijd dan in geld vergen. Een goed voorbeeld zijn

de speciale organisatorische maatregelen die ge-

nomen kunnen worden tijdens grote renovaties

of verbouwingen. Het blijkt dat veel instellingen

zich ten aanzien van (brand)veiligheid dan vol-

ledig verlaten op derden. Dit kan tot ongewenste

De tool draagt bij aan het risicobewustzijn.

Compacte energiezuinige trafo(verdelers) voor medischelektrische scheiding in geclassificeerde ruimtenvolgens NEN1010-7/A3 en netwerkisolatoren voorscheiding van data-installaties volgens IEC60601-1

Medisch elektrische scheidingmet gezond verstand

Informatie: [email protected]

adv. 9 x 12,8 cm:advertentie 9 x 12,8 cm 12-01-2009 11:22 Pagina 1


R I S I c O - I N V E N T A R I S A T I E E N B R A N D P R E V E N T I E

stemd voor de verzekeraars voor de vaststelling

van het risico (en premie), maar vooral ook ten

behoeve van klanten, zodat zij de informatie in-

tern kunnen gebruiken ten behoeve van het vast-

stellen van hun risicoprofiel en het bevorderen

van het risicobewustzijn. De ScoreCard is uitein-

delijk een laagdrempelig online self assessment

tool geworden waarmee klanten zelf een risico-

beoordeling kunnen uitvoeren. Dezelfde tool kan

ook door Aon en/of verzekeraar worden gebruikt

voor een verificatiebezoek.

GezAMeNLIjK

De ScoreCard omvat een aantal categorieën. Bin-

nen elke categorie is een aantal onderwerpen op-

genomen. Elk onderwerp bestaat uit vier criteria

(0-1-2-3). De criteria beschrijven een bepaald

onderwerp/risico, oplopend van ruim onvol-

doende (0) tot uitmuntend (3). Score 2 fungeert

als benchmark. Deze score is niet alleen gebaseerd

op wetgeving maar ook op normen, standaarden

en best practices, en gaat daarmee vaak verder

dan bijvoorbeeld het bouwbesluit. De catego-

rieën, onderwerpen en criteria kunnen worden

vastgesteld door Aon (op basis van de aanwezi-

ge expertise en kennis van de bedrijfsvoering van

de klant), maar idealiter vindt deze vaststelling

plaats in een gezamenlijke (risk mapping) sessie

met verzekeraar en klant.

De basiscategorieën omvatten onderwerpen ten

aanzien van brandpreventie, brandrepressie, con-

structie, beveiliging, beleid, onderhoud, human

elements, opslag-, en specifieke procesrisico’s.

Maar ook andere onderwerpen kunnen worden

gevolgen leiden, zoals al meerdere keren is geble-

ken.

de scoRecARd

Het hele proces van het vergaren van risico-in-

formatie en het doen van aanbevelingen wordt

uitgevoerd door verzekeraars. Vaak wisselen ver-

zekeraars van jaar tot jaar. Beoordelingen zijn

daardoor niet altijd consistent en een aanbeveling

welke door verzekeraar A als belangrijk bestem-

peld wordt, wordt door verzekeraar B bijvoor-

beeld niet gesteld. Consultants van de makelaar

begeleiden dit proces om grote afwijkingen te

voorkomen en consistentie in het beleid aan te

brengen.

De klant ondergaat dit proces en heeft vaak het

idee dat wat hij doet vooral voor de verzekeraar

is. Dit komt niet ten goede aan het risicobewust-

wordingsproces. Reguliere risico-inspecties van

verzekeraars zijn vaak tijdrovend, met veel pa-

pierwerk, en leveren voor de klant geen helder ri-

sicoprofiel op.

Risicoadviseur en verzekeringsmakelaar Aon

heeft hiervoor een oplossing ontwikkeld in de

vorm van het zogenaamde ScoreCard model. De

afdeling Aon Risk Control houdt zich – zoals de

Nederlandse vertaling luidt – vooral bezig met

schadepreventie.

Het ontstaan van de ScoreCard was gebaseerd op

het volgende uitgangspunt: Is het mogelijk een

tool te ontwikkelen, waarmee op eenvoudige wij-

ze consistente risico-informatie kan worden ver-

gaard. risico-informatie, welke niet alleen is be-

opgenomen, zoals bedrijfsschade, machinebreuk,

cyber risico’s, natuurgevaren, milieu of onder-

werpen die juist de klant opgenomen wil zien.

De ScoreCard heeft in de praktijk bewezen nog

andere voordelen te kennen, waaronder minder

inspectiebezoeken door verzekeraars, betere pre-

sentatie naar verzekeringsmarkt, betere input

voor premiestelling, helder risicoprofiel op loca-

tie en op managementniveau, etc. De ScoreCard

wordt al enkele jaren succesvol ingezet bij diver-

se grote klanten. Voor deze klanten is een maat-

werk ScoreCard gebouwd, specifiek gericht op

het unieke bedrijfsproces en wensen. Inmiddels

zijn ook ScoreCards ontwikkeld, die zijn gericht

op specifieke branches, zoals hotels, musea en be-

drijven.

n

Trieste resultaat van de Ok-brand in Almelo.Vier High lights van de ScoreCardDe Scorecard kent vier high lights, te weten:

Bewustwording door het zelf uitvoerenDe Scorecard kan door de klant zelf worden in-gevuld (online) maar ook gezamenlijk met Aon en de verzekeraar. Gebleken is dat een geza-menlijke sessie verschillende disciplines van de klant bijeenbrengt (HR, Beveiliging, kAM, JZ, Fa-cilitaire zaken), daar waar bij reguliere inspec-ties vaak slechts met één persoon wordt gepraat. Er is meer betrokkenheid en coördinatie, en dit bevor-dert ook het risicobewustzijn.

NulmetingWanneer de Scorecard voor de eerste keer wordt in-gevuld, wordt in feite een nul-meting uitgevoerd. Hoe staat de organisatie ervoor in relatie tot de benchmark. Door de Scorecard na bijvoorbeeld een jaar weer in te vullen krijgt men ook een benchmark in de tijd.

Direct inzicht in verbeterpuntenDaar waar lager wordt gescoord dan de benchmark, is er in principe sprake van een aanbeveling. Scoort men bijvoorbeeld een 1 dan geeft de tekst onder score 2 aan wat men moet doen om daar te komen; met an-dere woorden, wat moet er gedaan worden om aan de benchmark te voldoen.

Prioriteitstelling aanbevelingenVooraf wordt er ook een weging toegekend aan catego-rieën en onderwerpen. Hierdoor wordt op eenvoudige wijze inzichtelijk welke aanbeveling de hoogste prio-riteit zou moeten krijgen. Hierdoor kan het (beperkte) preventie budget zo efficiënt mogelijk worden besteed.

Vul de analyse in op:

www.risicosinkaart.nl —

Gratis Risicoanalyseelektrische installaties —In 15 minuten inzicht in risico’s rondom werken met elektrische installaties binnen uw organisatie

Storingen, gevaarlijke situaties en bedrijfsprocessen die stil liggen. Van Ziekenhuizen tot datacenters. Van kleine gemeente tot grote industrie; veilige en betrouwbare elektrische installaties zijn vaak letterlijk van levensbelang! Wij geloven er in dat alle organisaties veilig en goed kunnen werken met elektrische installaties en daarmee zorgen voor continue bedrijfsvoering en een veilige (werk)situatie.

Vul de analyse online in en ontvang een gratis en vrijblijvend risicopro� el van uw organisatie.

www.risicosinkaart.nlwww.risicosinkaart.nlwww.risicosinkaart.nl

JO_0154_Adv_Risicoanalyse_225x285.indd 1 10-10-13 13:54


N V T G N A J A A R S S T U D I E D A G

Uitbesteden van onderhoud en beheer

Kennis verhogen door informatie te delen. Dat is een van de manieren waarop de NVTG voldoet aan haar missie. De na-jaarsstudiedag 2013 volgde dit stramien.‘Uitbesteden van onderhoud en beheer’ is voor sommigen een ideaal middel om te komen tot betere prestaties tegen gunstiger kosten; maar voor velen is het nog een schrikbeeld dat zou leiden tot minder controle, wisselende onderhouds-prestaties en onvoorspelbare financiële gevolgen. De najaars-studiedag liet zien hoe het er in een zestal praktijksituaties aan toe gaat; wat de valkuilen zijn en hoe deze werden over-wonnen. Kortom: ‘Lessons learned in de Care en de Cure”.

In haar openingswoord als dagvoorzitter stel-

de Annemarie van Gaal de flexibele onderne-

mer als voorbeeld van innovatief denken in de

bedrijfsvoering. Een cateraar die door de crisis

zijn omzet zag teruglopen, gooide het roer om,

nam dieetkoks in dienst, en verzorgt nu voor een

aantal zorginstellingen de maaltijden voor pati-

enten en personeel. Zijn inzicht en vakmanschap

vormden de basis voor kwaliteitsverbetering ge-

koppeld aan kostenverlaging. Uitbesteden loont.

de oNdeRHoUdsdIeNsT VeRGRIjsT

Drijfveer achter uitbesteden van onderhoud aan

vastgoed en installaties groeit naar een omvang

van meer dan 50% van het totaal aan onderhoud.

Dat is niet alleen uit kostenoogpunt, maar ook

vanwege de ‘veroudering’ die binnen de bestaan-

de onderhoudsdiensten optreedt; aldus Ben Gee-

ve. Na deze binnenkomer schetst hij de basisvor-

men van uitbestedingcontracten:

Inspanningscontract: ‘meer sleutelen is meer ver-

dienen’.

Resultaatcontract: ‘gericht op de conditie van de

installaties’.

Prestatiecontract: ‘gericht op de output van de in-

stallaties’.

Een kenmerkende factor bij alle uitbestedingen is

dat de eigenaar van de gebouwen en installaties

op grotere afstand komt te staan van het beheer

en onderhoud van zijn vastgoed met bijbehoren-

de techniek. Hij zal de taken moeten loslaten en

zich meer bezighouden met het CREM (Corpo-

rate Real Estate Management). Een tak van sport

die zich in de gezondheidszorg nog maar mond-

jesmaat aandient.

cARe secToR

In de care sector liggen de motieven om over te

gaan tot uitbesteden anders dan in de cure. Het

speelveld is daar wezenlijk anders. Veel verpleeg-

en verzorgingshuizen zijn klein tot middelgroot

in (vastgoed)omvang. GGZ-instellingen hebben

vaak een omvangrijk vastgoedbezit, verdeeld over

veel panden en meerdere locaties. De complexi-

teit van de gebouwen en installaties is in de care

veelal beduidend minder dan in de cure.

Uitbestedingtrajecten van de stichting Altrecht

GGZ (150.000 m2 vastgoed, verdeeld over 135

panden op 60 locaties), de gemeente Nijmegen en

Zeeuwland, woningbouwcorporatie op Schou-

wen-Duiveland, werden aan de deelnemers voor-

gelegd. Aan de hand van stellingen ontspon zich

een levendige discussie.

De rode draad in de casussen vanuit de care sec-

tor is dat uitbesteden absoluut leidt tot een ver-

beterde prestatie op het gebied van onderhoud.

De inzetbaarheid en deskundigheid van de con-

tractnemende partijen is veelal beter dan die van

een eigen dienst. Wel moet worden gestreefd naar

een goede samenwerking. ‘Uurtje factuurtje’ is

een verdienmodel dat op termijn niet werkt. De

onderhoudsleverancier moet op basis van gelijk-

DOOR: WIM VAN GURP

‘Uitbesteden schreeuwt om strategie’

‘Controle loslaten hoort bij uitbesteden’


waardigheid met de opdrachtgever communice-

ren. Een gezamenlijk streven naar klanttevreden-

heid is een must om deze vorm van samenwerken

een kans van slagen te geven.

cURe secToR

In de cure zijn het vastgoed en de installaties veel-

al complex. Hotfloors, intensive care, SEH, labo-

ratoria, hebben hun specifieke kenmerken en bij-

behorend complex onderhoud. In gelijke of nog

hogere mate geldt dat voor de ziekenhuisinstal-

laties.

Uitbesteden van beheer en onderhoud van deze

systemen raakt de kern van de bedrijfsvoering.

Falen van cruciale installatie(delen) kan niet al-

leen levensbedreigend zijn voor de patiënten die

worden behandeld, maar geeft een direct risico

op imagoschade, omzetverlies en schadeclaims.

Geef dan beheer en onderhoud maar eens uit

handen. Onderhoud kan je uitbesteden, maar de

(eind)verantwoordelijkheid niet!

In een drietal casussen kwamen het volledig uit-

besteden van de energiecentrale van het EZ in

Tilburg aan Cofely, het langjarig uitbesteden van

beheer en onderhoud van (een deel van) het Al-

bert Schweitzer ziekenhuis Dordrecht aan Kuij-

pers Maintenance en de partiële nieuwbouw van

het Atrium MC in Heerlen in samenwerking met

RoyalHaskoningDHV aan de orde.

Diverse vormen van uitbestedingcontracten kwa-

men aan de orde. Het volledig DBFMO en ook de

beperkter versies de DBMO en DBM.

Atrium MC koos ervoor een DBMO-contract af

te sluiten met Consortium Q (Van Wijnen, Co-

fely en HVL). Consortium Q is hiermee verant-

woordelijk dat de huisvesting van Atrium MC de

komende vijftien jaar aan alle kwaliteitseisen vol-

doet. Een van de kernvoorwaarden om een der-

gelijke (contractueel vastgelegde) samenwerking

te laten slagen is een absoluut vertrouwen tussen

opdrachtgever en opdrachtnemer. Er dient een

partnerschap te ontstaan, dat een voorwaarde is

voor een duurzame samenwerking.

Opvallend is dat alle partijen na verloop van tijd

besloten de afgesloten contracten te herzien en

aan te passen aan nieuwe inzichten. Een belang-

rijke conclusie is dan ook:

‘Professioneel opdrachtgeverschap vraagt om

professioneel opdrachtnemerschap’.

n

www.swisslog.com

HEALTHCARE SOLUTIONS

TRANSCHECk vALIdATIE SERvICETransCheck is speciaal ontwikkeld om buispostsystemen te valideren. Biedt inzicht in de systeemkwaliteit voor een veilig medisch transport, identificeert benodigde systeemverbeteringen en ondersteunt de interne kwaliteitswaarborging en de ISO 15189-accreditatie.

Mail ons voor meer [email protected] of bel055 368 88 88

TRANSCHECk vALIdATIE SERvICEKwalITeITS COnTrOle

‘Partnerschap is de drijvende kracht achter efficiënt

uitbesteden’

‘De ideale samenwerking bestaat niet, maar je kunt er wel

keihard aan werken’

FMT gezondheidszorg26

K O R T N I E U W S

Sinds januari beschikt Limburgia over een ei-

gen brandtestinstallatie. Voordat ze de deu-

ren laat testen bij onafhankelijke instanties als

Efectis of Peutz, worden ze eerste in de eigen

brandoven getest. De brandeigenschappen

van de testinstallatie zijn vergelijkbaar met die

van de installaties van geaccrediteerde (inter)

nationale partijen. De installatie is voorzien

van een besturing die de mogelijkheid heeft

om de ISO-brandcurve te regelen, zodat deze

loopt volgens de Europese norm ten aanzien

van brandtesten. Zaken zoals temperatuur,

vervormingsgedrag, kromtrekken en bewe-

gingsgedrag van de constructie zijn allemaal

in de oorspronkelijk toegepaste maatvoering

te testen. Het hebben van een eigen brand-

testinstallatie biedt meerdere voordelen: een

grotere slagingskans bij officiële testen en dus

snellere certificering van producten door aan-

zienlijk korte doorlooptijden (en daardoor la-

gere kosten). Limburgia is niet langer afhan-

kelijk van de beperkte beschikbaarheid van de

twee laboratoria in Nederland die een vergun-

ning hebben om te testen. Productinnovaties

kunnen sneller op de markt komen.

n

EIGEN BRANDTESTINSTAllATIE VOOR lIMBURGIA UTIlITEITSDEUREN

“When design makes sense” is de slogan van

Damixa. De kranen van Damixa zijn niet al-

leen mooi, ze zijn ook functioneel. Zowel in

de bediening als in het gebruik. Vanuit dat

idee heeft het bedrijf ook twee kranenseries

ontworpen voor de zorg: Clover Easy en Space

Care. Deze series zijn allebei voorzien van een

speciale greep die het bedienen makkelijk

maakt. Daarnaast zijn de kranen standaard

uitgerust met een temperatuurbegrenzer. Om

verbranding te voorkomen kan men tijdens

de installatie eenvoudig in het binnenwerk de

temperatuur begrenzen. De vaste instelling

van de kraan kan door de gebruiker niet per

ongeluk ongedaan worden gemaakt. Wanneer

absolute zekerheid vereist is dat de gebruiker

niet gedachteloos de warmwaterkraan volle-

dig openzet en zijn handen verbrandt, dan is

dit dé oplossing. Zowel de keukenkranen als

de wastafelkranen zijn standaard uitgerust

met een temperatuurbegrenzer. Ook voor de

douche of bad zijn deze te verkrijgen. Voor

meer informatie: www.damixa.nl.

n

TEMPERATUURBEGRENZER TEGEN VERBRANDING

Het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis (ADRZ)

krijgt een geautomatiseerd laboratorium. In

Goes en Vlissingen wordt nieuwe appara-

tuur van Siemens Healthcare Diagnostics ge-

plaatst. Het overgrote deel van de laboratori-

umonderzoeken wordt voortaan automatisch

uitgevoerd. De nieuwe apparatuur levert veel

tijdwinst op. Onderzoekuitslagen voor me-

disch specialisten en aanvragers uit de eerste

lijn, zoals huisartsen en kraamzorg, zijn hier-

door eerder bekend. Het ADRZ heeft na af-

ronding een uiterst modern laboratorium dat

op meerdere locaties functioneert en de zorg

in Zeeland diagnostisch ondersteund. Sie-

mens levert de apparatuur en de automatise-

ring verzorgd de installatie en het onderhoud.

Het overgrote deel van de laboratoriumdia-

gnostiek wordt met de nieuwe apparatuur

automatisch verwerkt. Doorlooptijden zijn

gegarandeerd en de service aan de aanvra-

gende specialisten en huisartsen is optimaal.

Naar verwachting is eind 2013 de nieuwe ap-

paratuur volledig geïnstalleerd en in gebruik.

Gedurende de overgang blijven de laboratoria

uiteraard doordraaien. In het laboratoria van

het ADRZ vinden jaarlijks enkele miljoenen

laboratoriumonderzoeken plaats.

n

UITSlAG VAN lAB-MONSTERS BINNEN UUR BEScHIkBAAR


In klinieken en (tand)artsenpraktijken komen

veel mensen die niet direct de weg weten. Dui-

delijke bewegwijzering is dan essentieel voor

bezoekers om hun weg te vinden. De oplossin-

gen van JUNG op het gebied van bewegwijze-

ring zijn niet alleen praktisch, maar ook heel

divers. Er zijn verschillende luxe programma’s

met tal van kleuren en materialen. Deze ver-

zekeren een verhelderend oriëntatiesysteem

én een perfecte afwerking. Met led-lichtsig-

naalarmaturen en -informatiebordjes kun-

nen richtingen worden aangeduid of ruimtes

worden benoemd. Daarbij kan worden geko-

zen voor witte of blauwe achtergrondverlich-

ting en in de RGB-uitvoering zelfs uit zeven

verschillende kleuren. Het led lichtsignaal kan

worden voorzien van transparante symbool-

folie die eenvoudig gewisseld kan worden als

de situatie wijzigt. Het led-lichtsignaal met

verkeerslichtfunctie is een efficiënte regel-

en informatie-unit voor bijvoorbeeld wacht-

kamers. Dit lichtsignaal heeft gesplitste led’s,

rood boven en groen onder, die aangestuurd

kunnen worden met behulp van een jaloezie-

schakelaar met mechanische vergrendeling.

Voor meer informatie: www.hateha.nl.

n

lED lIcHTTEcHNIEk

Philips en Medisch Centrum Leeuwarden

(MCL) sluiten 10-jarige samenwerkingsover-

eenkomst gericht op innovatieve en betaal-

bare cardiale zorg. Meerjarige samenwerking

voor nieuwe echografietechnologieën, inno-

vatieplanning en ondersteunings- en advies-

diensten. MCL is een van de eerste ziekenhui-

zen die Philips’ nieuwe echografieplatform

EPIQ met ‘anatomische intelligentie’ aan-

schaffen. Door de samenwerking krijgt MCL

de komende tien jaar permanente toegang tot

de meest geavanceerde echografietechnologie

van Philips voor de gehele cardiologie-afde-

ling. Het bedrijf gaat structurele innovatie-

upgrades en diensten in de vorm van advi-

sering en trainingen aanbieden, waarbij het

MCL blijvend toegang heeft tot de nieuwste

cardiale echografietechnologieën voor stan-

daard en geavanceerde diagnostische doelein-

den en minimaal invasieve ingrepen. Om dit

alles mogelijk te maken wordt het MCL een

van de eerste ziekenhuizen in Nederland die

gebruik gaat maken van het nieuwe intelli-

gente echografieplatform EPIQ van Philips.

Dit echosysteem werd tijdens het European

Society of Cardiology 2013 voor het eerst ge-

toond. De gecombineerde hoge beeldsnelheid

en kwaliteit, het gebruiksgemak en de repro-

duceerbaarheid en afleesbaarheid van echo-

grafiebeelden zijn niet eerder getoond.

n

SAMENWERkING PHIlIPS EN Mcl

In de zorg is het van belang dat ruimtes hygi-

enisch en schoon zijn. Zo’n omgeving is di-

rect van invloed op de gezondheid van wie er

verblijft. Wandbekleding van Vescom is ge-

schikt voor toepassing in ruimtes waar hygi-

ene geboden is. Zoals operatie- en behandel-

kamers, patiëntenkamers, IC-afdelingen, als

laboratoria en instellingskeukens. Het is on-

derhoudvriendelijk en eenvoudig schoon te

maken, Vescom Protect heeft een doorzich-

tige beschermfolie die wordt aangebracht op

de vinyl wandbekleding, door deze folie zijn

de wanden absoluut bestand tegen vlekken

en vuil. Dankzij de goede bestendigheid tegen

vlekken gaat vinyl wandbekleding + Vescom

Protect 10 tot 15 jaar mee. Voor meer infor-

matie: www.vescom.com.

n

VINyl WANDBEklEDING

Maastricht UMC+ is vanaf 6 september jl. als

eerste ziekenhuis in Nederland aan het opere-

ren met een nieuwe Da Vinci operatierobot.

Het vernieuwde model is ter vervanging en

verbetering van de eerste operatierobot die al

sinds 2004 operationeel is. De nieuwe robot is

in staat om de handelingen van een chirurg in

een fractie van een seconde digitaal om te zet-

ten naar een signaal waardoor de robot wordt

aangestuurd. Het apparaat, waarmee voor

het eerst twee chirurgen tegelijkertijd kun-

nen werken, is tevens voorzien van moderne

visualisatiemiddelen, zogenoemde “augmen-

ted reality”. Maastricht UMC+ heeft in bijna

tien jaar tijd ruime ervaring opgedaan met de

Da Vinci operatierobot op het gebied van met

name urologie en cardio thoracale chirurgie.

Om de techniek zo optimaal mogelijk verder

te ontwikkelen is het nieuwe model aange-

schaft.

n

DA VINcI OPERATIEROBOT RAAMBEklEDING GASTEN-VERBlIJVEN VUMc

De nieuwe gastenverblijven van het VU Me-

disch Centrum in Amsterdam zijn voorzien

van Twist Rolgordijnen van Luxaflex. Het be-

drijf heeft hiervoor ruim 100 producten op

maat geassembleerd en kosteloos beschikbaar

gesteld. De gastenverblijven in het VU zijn be-

doeld voor familie en kennissen van patiën-

ten die graag even op een rustige plek willen

zijn. Om bijvoorbeeld samen te zitten, elkaar

te steunen of te wachten tijdens een behande-

ling. n


K O R T N I E U W S

Op 20 september jl. ontving een tweede groep

van zes trainees hun diploma ter afsluiting

van de postinitiële opleiding tot klinisch in-

formaticus. Deze opleiding, die gezamenlijk

wordt uitgevoerd door zorginstellingen en

de TU Eindhoven, biedt een intensief pro-

gramma op het gebied van informatica, kli-

nische processen en bedrijfsvoering. Tijdens

het praktisch deel leveren trainees een stevi-

ge bijdrage aan het verbeteren van de infor-

matiestromen binnen de betrokken instellin-

gen. Nu hun opleiding is afgerond gaan ze als

zelfstandig klinisch informaticus aan de slag;

vaak binnen de instelling waar ze hun oplei-

ding gevolgd hebben. Zowel kleinere regiona-

le ziekenhuizen als ook grote academische in-

stellingen plaatsen trainees. De opleiding staat

open voor afgestudeerde (biomedisch) inge-

nieurs, bedrijfskundigen, technisch genees-

kundigen en mensen met een vergelijkbare

opleiding. Affiniteit met ICT, maar vooral met

zorg, is uiteraard een vereiste.

n

DIPlOMA-UITREIkING klINIScH INFORMATIcUS

Een goede online informatievoorziening over

de kwaliteit van ziekenhuizen kan een belang-

rijke rol spelen bij de beeldvorming van kwa-

liteit. Dit blijkt uit het eerste imago-onder-

zoek ‘zorg consumenten 2013’ van de NVZ.

Het onderzoek werd uitgevoerd onder 1.031

patiënten en consumenten. De ondervraag-

den hechten veel waarde aan de beschikbaar-

heid van deze online kwaliteitsinformatie. 54

Procent geeft aan dat zij hier gebruik van zal

maken om ziekenhuizen met elkaar te kunnen

vergelijken, 25 procent geeft aan dit al te doen.

Zodra patiënten en consumenten de infor-

matie beter kunnen vinden, zullen ook meer

mensen gebruik maken van die informatie.

Voor meer informatie:

www.nvz-zorgimago.nl

n

ONlINE INFORMATIE SPEElT ROl BIJ BEElDVOR-MING ZIEkENHUIS

Maxima Medisch Centrum en VDL-Groep

dragen bij aan de ontwikkeling van een nieu-

we innovatieve en betaalbare infuuspaal van

Endomed, producent en leverancier van zorg-

produkten. Zowel patiënten als verpleegkun-

digen van MMC gaven hun bevindingen over

de infuuspaal, waardoor deze nu volledig is af-

gestemd op de wensen van de gebruiker. En-

domed heeft een nieuw prototype ontwikkeld,

de Rollamate infuuspaal 2.0. Uit alle bevin-

dingen kwamen twee duidelijke wensen naar

voren: een kleinere voet waardoor de infuus-

paal stabieler, makkelijker te sturen is en min-

der ruimte in beslag neemt op de verpleegaf-

deling. En hij is bijna de helft goedkoper dan

bestaande modellen. De eerste versie van de

infuuspaal uit 2008 wordt al jaren naar tevre-

denheid gebruikt. Om tot het nieuwe ontwerp

te komen, heeft Endomed BV samenwerking

gezocht met de Helmondse Metaal Industrie,

onderdeel van de VDL Groep.

Voor meer informatie: www.endomed.nl

n

INNOVATIEVE INFUUSPAAl

VOOR EEN GEAVANCEERDE, ONGECOMPLICEERDE THORAXDRAINAGE BEHANDELING

Thoraxdrainage systeem

Precious life - Progressive care

Thopaz is het baanbrekende thoraxdrainage systeem van Medela. Thopaz

werkt met een geïntegreerde vacuümbron en een volledig digitaal meet- en

alarmsysteem, dat de arts en het verplegend personeel waardevol inzicht

geeft in het verloop van de therapie en waarschuwt wanneer een patiënt extra

aandacht nodig heeft. Bovendien is uit onderzoek* gebleken dat het gebruik

van Thopaz tot een verkorting van de behandelingsduur leidt en dus niet alleen

tijdbesparend, maar ook kostenbesparend is. Ook is het systeem uitzonderlijk

licht en stil, waardoor de patiënt eerder mobiel is en de behandeling als veel

comfortabeler ervaart.

Meer informatie over Thopaz vindt u op www.medela.nl.

* Digital and Smart Chest Drainage Systems to Monitor Air Leaks: The Birth of a New Era?

Door: Robert J. Cerfolio, MD, Gonzalo Varela, MD, PhD, Alessandro Brunelli

Evaluation of a new chest tube removal protocol using digital air leak monitoring after lobectomy: a prospective randomised trial

Door: Alessandro Brunelli, Michele Salati, Majed Refai, Luca Di Nunzio, Francesco Xiumé, Armando Sabbatini

ThopazTM

Advertentie_FMT gezondheidszorg_225x285.indd 1 08-02-12 11:27


Mindray:wij maken de zorg betaalbaar

Mindray werd in 1991 opgericht met als

doel kwalitatief hoogwaardige, competi-

tief geprijsde medische apparatuur te leveren die

de gezondheidszorg toegankelijker en betaalbaar-

der maakt.

Mindray heeft een 3-tal divisies. Patiënten mo-

nitoren & Life Support Producten, Medical Ima-

ging (Ultrasound en Radiologie) en Lab appara-

tuur.

ToTAALoPLossING

Met deze 3 divisies is Mindray in staat om u een

totaaloplossing aan te bieden. Of het nu gaat om

het geheel inrichten van een OK, echo-onderzoek

of het bewaken van patiënten op een verpleegaf-

deling, Mindray kan het u bieden. Bezoekt u ook

eens onze website www.mindray.com voor een

totaal overzicht van de producten.

Mindray heeft wereldwijd diverse kantoren, in-

clusief zes R&D centra. Klanten in Nederland

kunnen terecht bij ons kantoor in Hoevelaken.

Een customer service afdeling, een logistieke af-

deling, aangevuld met een eigen technische ser-

vice afdeling zorgen ervoor dat wij onze klanten

volledig kunnen ondersteunen vanuit deze loca-

tie.

Mindray Medical Netherlands B.V.

Drs. W. van Royenstraat 8

3871 AN Hoevelaken

Tel. 033 – 25 44 911

Fax. 033 - 25 37 621

www.mindray.com

Verkoop: Peter Lafeber en Just de Bel

DOOR: MINDRAy MEDIcAl NETHERlANDS B.V.

Wij maken de zorg betaalbaar

Voor meer informatie: www.mindray.com Telefoon: 033-2544911

Bewakings monitoren Anesthesie OK lampen OK tafels Pendels UltrasoundWij maken de zorg betaalbaar

Voor meer informatie: www.mindray.com Telefoon: 033-2544911

Bewakings monitoren Anesthesie OK lampen OK tafels Pendels Ultrasound

M I N D R A y M E D I c A l

Betrouwbareservicepartner

Besam, 1e klas service aan alle merken automatische deurenen luchtgordijnen.

dag en nacht bereikbaar 2-uurs service bij calamiteiten 100% zekerheid focus op kostenbeheersing

www.besam.nl ASSA ABLOY, the global leaderin door opening solutions

adv-225x285-FMT-NL.indd 1 30-08-13 09:23


N V T G I N F O

NVTGINFONVTG-SEcRETARIAAT:

E: [email protected]: WWW.NVTG.Nl

De organisatie en wedstrijdleiding was in

handen van Wim van Gurp; Anita Plomp

tekende voor het ontvangen van de deelnemers

en het in goede banen leiden van het inschrijven.

Evenals bij de vijf voorafgaande edities, maakten

Applicom, Deerns Joulz en Unica het evenement

mogelijk, niet alleen door het dragen van de kos-

ten, maar ook door het leveren van een substanti-

ele organisatorische bijdrage en last but not least,

het inschrijven van meerdere deelnemers.

cLINIc

Meedoen aan een golfclinic is voor veel mensen

meer dan alleen maar kennismaken met het golf-

spel. In de buitenlucht, op de oefenbaan, merk

je niet alleen dat het ‘slaan tegen een balletje’ (in

het begin) verrassend moeilijk is, maar ook dat je

spieren hebt waarvan je het bestaan nog niet ken-

NVTG GolfEvent 2013

de. Tegen een bal slaan totdat hij in een putje rolt,

blijkt veel meer technische vaardigheid en licha-

melijke beheersing te vragen, dan op het eerste

gezicht lijkt. Maar wie er enig gevoel voor heeft,

voelt meteen de uitdaging naar meer en vooral

naar beter.

De opgedane praktijkkennis kon direct worden

benut in een kleine wedstrijd op de Businessbaan

van De Scherpenbergh. De resultaten waren lang

niet slecht. De beste drie deelnemers kregen na

afloop prijzen uitgereikt, gelijk aan die van de

overeenkomstige wedstrijdresultaten.

wedsTRIjd

De wedstrijd werd gespeeld tussen 28 flights van

vier en drie personen. De spelvorm was, als ge-

bruikelijk ‘Texas Scramble’. Bij deze vorm van

best ball slaan alle deelnemers af, waarna de vol-

gende slag(gen) steeds plaatsvinden vanaf de

plaats waar de beste van de geslagen ballen op dat

moment ligt. Met deze manier van spelen is het

gemiddelde resultaat van een flight te vergelijken

met het resultaat dat een professional speler op de

baan zou maken.

Meerdere flights liepen de baan in par, of daar net

boven of onder. Het verrekenen van de gemid-

delde handicap van een flight zorgde voor het af-

trekken van een aantal slagen, waardoor de uit-

DOOR: WIM VAN GURP

Op 27 september werd op de zon overgoten baan van De Scherpenbergh in Lieren voor de elfde keer het NVTG Golf Event gespeeld. Ruimt 120 deelnemers, 100 wedstrijdspe-lers en 20 deelnemers aan de clinic, genoten van het spel en van de ideale weersomstandigheden.

eindelijke winnaar (de flight met het laagste netto

aantal slagen) bekend werd.

Specialties

Naast het algemene wedstrijdresultaat, werd ook

gestreden om wie het verst kan slaan: de “longest

drive” voor de stoere jongens en meisjes; en om

de ‘nearest to the pin’, voor de technische fijn-

proevers.

Tot slot was er de inmiddels gebruikelijke ‘special

neary’, een wedstrijd waarbij vanaf het terras van

het restaurant geslagen werd naar vlag in een oe-

fenhole van de businessbaan.

UITsLAG

De volledige uitslag van het NVTG Golf Event

2013 luidt als volgt:

Longest drive heren: Martin Kools

Longest drive dames: Silvia van de Griendt

Nearest to the pin: Nico Bijlhouwer

Derde plaats clinic (8 holes businessbaan) (42 sla-

gen):

Douwe de Jong

Tweede plaats clinic (40 slagen):

Ab Eilander

Eerste plaats clinic (33 slagen):

Jurg Schlieker

Derde plaats wedstrijd de flight met:

Marjolijn Rijpkema (hdc 36) (Captain)

Jack Vink (hdc 30)

Peter Karsman (hdc 25)

Maurits Algra (hdc 36)

(netto slagen 56 (bruto 71 minus 15)).

Tweede plaats wedstrijd de flight met:

René Bleeker (hdc 40) (captain)

Alex Jansen (hdc 11)

Rob Jongbloed (hdc 10)

Sjraar Jansen (hdc 11)

(netto slagen 56 (bruto 65 minus 9)). (Het beste

brutoresultaat!).

Eerste plaats wedstrijd en winnaar van de wissel-

beker de flight met:

Sjoerd Alkema (hdc 36) (captain)

Dirk Ockeloen (hdc 36)

Michel van Aert (hdc 11)

(netto slagen 53 (bruto 74 minus 21)).

Berekenen van het wedstrijdresultaatHet berekenen van het wedstrijdresultaat, uitge-drukt in het aantal slagen netto, gaat als volgt:De maximale handicap die in de berekening wordt meegenomen is vastgesteld op 32. Alle deelne-mers met een hogere handicap (33 t/m 54) worden op 32 ingezet.Het totaal handicapgetal van de complete flight wordt door optellen berekend. Dat getal wordt door 8 gedeeld in het geval van een flight met 4 per-sonen en door 5 in het geval van een flight met 3 personen. Het (afgeronde) resultaat is het aantal slagen dan een flight ‘mee krijgt’. Reden voor dit verschil is het ‘nadeel’ dat een flight van 3 onder-vindt door het missen van de vierde man en daar-door steeds 25% minder kans op een ‘goede slag’.

Het totaal van alle slagen over 18 holes wordt ge-nomen (bruto aantal slagen). Door aftrekken van het aantal ‘slagen mee’, wordt het aantal slagen netto vastgesteld.

De flight met het laagste aantal slagen netto is winnaar.In het geval van een gelijk aantal slagen netto, wint de flight met het laagste aantal slagen bruto



M E D I c A 2 0 1 3

DOOR: MAARTEN BANNINk De grootste medische beurs van de wereld, de Medica, gaat binnenkort weer van start. Van 20 tot en met 23 november zullen medische bedrij-ven en bezoekers vanuit elke windhoek een weg weten te vinden naar de Messe Düsseldorf in Düsseldorf. Vorig jaar trok de beurs maar liefst 4.554 exposanten vanuit meer dan zestig landen en ruim 130.000 be-zoekers kwamen op de fair af. De helft van de bezoekers kwam van bui-ten Duitsland. Naar verwachting zal Medica 2013 minstens zo veel ex-posanten en bezoekers trekken.

Medica 2013: meer dan een beurs

De gezondheidsmarkt groeit jaarlijks met zes procent.

Vergrijzing in de samenleving, een sterke groei in be-

volkingsgroepen, technologische ontwikkelingen en een

stijging van koopkracht op macro niveau worden als oor-

zaken gegeven. De gezondheidsmarkt groeit sneller dan dat

het Bruto Nationaal Product van vele landen. Als deze groei

zich voortzet, zal de jaarlijkse omzet in de wereldwijde ge-

zondheidsector stijgen van vijf triljoen naar vijftien triljoen

euro per jaar in 2030. Deze groei kan verklaren waarom

de Medica in Düsseldorf, de grootste, medische beurs we-

reldwijd, zich stevig heeft kunnen positioneren als een in-

vloedrijk platform voor transnationaal zaken doen en uit-

wisseling van informatie en expertise. Bijna driekwart van

de 4.500 exposanten vorig jaar waren internationale deel-

nemers. De helft van de ruim 130.000 bezoekers kwamen

uit het buitenland.

HeRPosITIoNeReN

Ondanks dat Medica een historie heeft met meer dan veer-

tig jaar aan medische evenementen, is geen enkele Medica

beurs hetzelfde. Aangeboden producten en gehouden con-

gressen worden continu herzien en aangepast aan de wensen

en verwachtingen van de bezoekers. Zo wordt bijvoorbeeld

het Congresprogramma van Medica 2013 geherpositio-

neerd. Onder de titel Medica Conferences & Forums kun-

nen bezoekers, niet alleen de fair bijwonen, maar ook di-

verse seminars, discussiepanels en praktische workshops. De

conferentie maakt onderdeel uit van de trade fair. Bedrijfs-

directeur van de Messe Düsseldorf, Joachim Schäfer noemt

het een aantrekkelijk supplement voor het grotere geheel.

“De Messe Düsseldorf Groep heeft ruim zestig jaar ervaring

op het gebied van medische beurzen”, legt Schäfer uit. Wat

betreft thematiek van Medica Conferences & Forums, heeft

Schäfer een duidelijk doel voor ogen: “Het gaat niet om het

aantal onderwerpen dat tijdens het congres wordt gepresen-

teerd, maar om de relevantie van deze onderwerpen met be-

trekking tot medische gebruikers. Het is ook van groot be-

Medica in Düsseldorf is de grootste medische beurs van de wereld.


lang om een grotere focus te leggen op het internationale

aspect van het programma.”

sPoRTGeNeesKUNde

Als tipje van de sluier geeft Schäfer een aantal onderwer-

pen dat tijdens het congres de revue zal passeren: Lezingen

over de huidige ontwikkelingen op het gebied van ‘indivi-

dualized medicine’ (gezondheidszorg op maat), een inter-

nationale conferentie over rampen en militaire gezond-

heidszorg en een symposium over sportgeneeskunde. Deze

Engelstalige lezing behandelt het kruispunt tussen sport en

geneeskunde en maakt gebruik van de drie pilaren die bij

sportgeneeskunde horen: preventie, therapie (exclusief chi-

rurgie) en herstel. De organisatie van de Medica Medicine

+ Sports Conference is in handen van het bedrijf Navispace

AG en wordt ondersteund door experts als Dr. Tim Meyer,

arts van het Duitse voetbalelftal en Dr. Luis Serratosa, arts

van voetbalclub Real Madrid. “Voor iedereen die ook maar

een beetje bewust met gezondheid bezig is, speelt sport een

belangrijke rol in het leven. Of het nu om ongelukken gaat

of overbelasting tijdens het sporten; behandeling van sport-

blessures vraagt om zowel maatwerk als vakkundige kennis”,

merkt Schäfer op, die hiermee het belang van het onderwerp

sportgeneeskunde op de Medica aanstipt.

NIeUwe THeMA’s

Tijdens de vier congresdagen van Medica Conference & Fo-

rums komen zowel nieuwe als herkenbare thema’s voorbij,

zoals Medica Health IT Forum (de laatste trends op gebied

van IT en telezorg), Medica Tech Forum (ontwikkelingen

op het gebied van hightech gezondheidszorg), Medica Phy-

sio Forum (Fysiotherapeutische procedures) en het Medica

Econ Forum (Beoordeling van innovaties en hoe deze te fi-

nancieren). Tijdens het Econ Forum komen lezingen en dis-

cussiepanels voorbij over hoe kwaliteit van medische zorg

kan groeien, terwijl het commercieel rendabel blijft en wat

de rol van innovaties in dit geheel is. Woensdag 20 novem-

ber vindt de European Hospital Conference (EHC) plaats.

Deze conferentie wordt eens in de twee jaar op de Medica

gehouden. Dit jaar gaat het over de European Patient Direc-

tive en aansprakelijkheid met betrekking tot medische wan-

praktijken.

Meer informatie: www.medica.de

n

Naast de fair ook veel tijd en ruimte voor diverse symposia en workshops.


M E D I c A 2 0 1 3

Duitse beurs met een Nederlands tintje

De Medica, ‘s werelds grootste medische beurs, trok vorig jaar ruim 4.500 exposanten uit meer dan zestig landen. Ook dit jaar zal naar verwachting menig medisch bedrijf op de Messe Düsseldorf te Düsseldorf zijn nieuwste producten en diensten tonen. Landen als Duitsland, de Verenigde Staten, China, Groot Brittannië en Frankrijk zullen net als voorgaan-de jaren goed vertegenwoordigd zijn, maar ook tientallen be-drijven die in Nederland gevestigd zijn, zullen van 20 tot en met 23 november op de beurs aanwezig zijn.

Accountmanager Just de Bel van het bedrijf

Mindray Medical kijkt naar de beurs uit en

zijn verwachtingen zijn hoog gespannen. “Wij

verwachten ook dit jaar weer veel Nederland-

se klanten die onze stand zullen bezoeken”, ver-

tel De Bel. “Bestaande klanten, maar ook nieuwe

klanten, omdat Mindray toch relatief een nieu-

we speler is, die zich langzaam maar gestaag een

goede positie in de markt weet te veroveren. Min-

dray wordt tegenwoordig door alle ziekenhui-

zen uitgenodigd als het gaat om uitschrijven van

tenders.” Mindray Medical is een fabrikant voor

medische apparatuur en is beursgenoteerd op de

stockexchange van New York. De oorsprong van

Mindray ligt in China, daar heeft het ook de pro-

ductiefaciliteiten. De Bel legt uit dat het bedrijf

een drietal productpijlers heeft:

• Patiëntmonitoren & Life-support producten;

• Invitro Diagnostics (labapparatuur en vloei-

stoffen);

• Medical Imaging (echografie).

“Mindray is de derde grootste fabrikant ter we-

reld op dit gebied. Wij verkopen onze producten

in 190 landen en hebben in negen landen Re-

search & Development centra zitten. Er werken

wereldwijd zevenduizend mensen bij Mindray.

In Hoevelaken hebben we het EU-distributie-

centrum staan. Vanuit dit kantoor worden alle

producten gedistribueerd in Europa. Voor Ne-

derland hebben we een eigen onderhoud- en ser-

viceafdeling.” Het bedrijf laat tijdens de beurs een

wijd scala aan producten zien: patiëntmonitoren,

defibrillatoren, AED’s, OK-tafels, OK-lampen,

Pendels voor OK, Anesthesieapparatuur, Beade-

mingsapparatuur, echoapparatuur, MRI en Di-

gitale radiologiesystemen. Op de vraag hoe Min-

dray Medical zich gaat onderscheiden van al die

andere bedrijven die tijdens de Medica trade fair

aanwezig zijn, antwoordt De Bel: “Mindray biedt

producten aan met een concurrerende prijs, een-

voudige bediening en uitstekende service.”

NIeUw PRodUcT

Voor het bedrijf Acro Associates Europe is de Me-

dica vakbeurs het ideale moment om een nieuw

product tentoon te stellen. Het bedrijf dat zich

specialiseert in knijpventielen en vloeistofbe-

heersystemen voor medische en biotechnologi-

sche toepassingen, presenteert de Model 1100.

“Het betreft een prototype van een nieuw mo-

DOOR: MAARTEN BANNINk


del elektromagnetisch knijpventiel waarin twee

slangen gelijktijdig gemonteerd kunnen worden”,

legt Tim Jaarsma, Business Development Mana-

ger Europe van Acro Associates uit. “Dit product

zal begin volgend jaar op de markt verschijnen.

Onze ventielen worden toegepast in systemen

waar het vereist is dat vloeistoffen steriel blijven.

Hierbij kan worden gedacht aan dialysesystemen

en bloedtransfusieapparatuur.” Acro Associates

laat tijdens de beurs zijn volledige lijn van pneu-

matische en elektromagnetische ventielen zien

voor slangdiameters variërend van 1,6 tot 40 mil-

limeter. Jaarsma vervolgt: “Vorig jaar hebben wij

onze nieuwe Intelivalve productlijn geïntrodu-

ceerd. De Intelivalve ventielen bevatten zeer ge-

avanceerde elektronica waardoor het mogelijk

is de gebruiker feedback te geven over de status

van het ventiel. Zo detecteren we bijvoorbeeld of

er een slang in het ventiel aanwezig is en kunnen

we de gebruiker informatie verschaffen over het

aantal keren dat het ventiel open en dicht is ge-

weest.” Dit is de derde keer dat het bedrijf deel-

neemt aan de vakbeurs en Jaarsma verwacht dit

jaar meer leads te genereren en contacten te leg-

gen dan voorgaande jaren, ondanks dat de vorige

edities volgens de business development manager

ook al zeer succesvol waren. “Dit heeft te maken

met bewegingen in de markt die bijdragen aan

een grotere vraag naar onze producten”, verklaart

Jaarsma.

VAsTe exPosANT

BAP Medical, ontwikkelaar van producten op het

gebied van wondverzorging, is al jaren vaste ex-

posant op de Medica. Het bedrijf laat dit jaar twee

producten uit eigen lijn zien: Alhydran en Baps-

carcare. “Alhydran is specifiek ontwikkeld voor

de nazorg van de kwetsbare huid, bijvoorbeeld na

brandwonden of radiotherapie”,vertelt commer-

cieel directeur Rob Hollweg. “We hebben meer

dan dertien jaar cases en klinische studies over de

werking van Alhydran.”Hollweg legt uit dat het

om een innovatief bestaand product gaat, waarbij

steeds nieuwe innovaties worden geboden, voor-

namelijk op basis van wetenschappelijk onder-

zoek en onderbouwing. De bapscarcare gaat om

een tweede generatie siliconenproducten voor de

behandeling van vervelende littekens. Dit is de

nieuwe generatie littekenbehandeling die BAP

heeft ontwikkeld op basis van de behoefte van

de patiënt. Het bedrijf dat in 2006 is opgericht,

werkt vanuit het BAP principe. “BAP staat voor

Best Available Practice. Dat betekent dat we altijd

op zoek zijn naar nieuwe producten die het com-

fort, de zekerheid voor de artsen en het cosmeti-

sche en medisch resultaat voor patiënten kunnen

verhogen.” Op de vraag of Hollweg bang is voor

harde concurrentie tijdens deze beurs, antwoordt

de commercieel directeur: “Al onze producten

zijn uitgebreid wetenschappelijk, klinisch onder-

bouwd met literatuur en case studies. Bovendien

is voor een product als Alhydran niet een direct

concurrent aanwezig.” Wel kijkt Hollweg uit naar

afspraken met bestaande klanten, vinden van

nieuwe producten die passen binnen onze BAP

definitie en het opdoen van nieuwe contacten en

een aantal nieuwe distributeurs wereldwijd.

n

BAP presenteert tijdens de Medica onder andere de Bapscarcare, een gel voor littekenbehandeling.

Model 1100 is een prototype knijpventiel dat Acro Associates Europe volgend jaar op de markt zal brengen.


M E D I S c H E T E c H N O l O G I E

DOOR: RENé DROST In dit blad is in de mei editie van 2012 uitvoerig aandacht besteed aan het convenant Medische Technologie. Leo van Namen, namens NVTG lid van de landelijke werkgroep medische technologie maakt in dat artikel melding van toekomstige toetsingen door IGZ. Tevens doet hij in zijn ar-tikel een oproep voor vervolgacties om het convenant uit te breiden naar de ziekenhuistechnologie die niet onder de noemer medische technolo-gie valt, maar wel invloed heeft op patiëntenzorg en patiëntveiligheid.

Convenant “Veilige Toepassing medische technologie in het ziekenhuis”, een update

We zijn nu een jaar verder en inmiddels heeft het con-

venant in ziekenhuizen alle aandacht gekregen. In

dit artikel wordt ingegaan op de laatste stand van zaken

rondom de invoering van het convenant in ziekenhuizen.

de TIjdLIjN

Na publicatie van het convenant in november 2011 is bin-

nen ziekenhuizen de implementatie op gang gekomen. In

het jaar 2012 is veel onderling overleg geweest over de ‘quick

wins’ en de hindernissen bij de implementatie. Het werd

duidelijk dat er twee taaie onderwerpen zijn:

1. Het uitvoeren van en ziekenhuisbrede risico-inventarisa-

tie met betrekking tot medische technologie en medische

hulpmiddelen en

2. Het vastleggen en uitvoeren van een procedure voor

bevoegdheden en bekwaamheden voor het zelfstan-

dig werken van personeel met medische hulpmiddelen.

Dit betreft dan alle gebruikers, medisch specialisten, ver-

pleegkundigen en ondersteunend personeel.

Het convenant is door de NVZ en NFU van toepassing ver-

klaard met ingang van 1 januari 2013, waarna de inspectie

de ziekenhuizen zou kunnen gaan toetsen. In overleg met de

inspectie is voor de uitwerking van de twee genoemde on-

derwerpen meer tijd aan de ziekenhuizen gegeven. Voor 1

januari 2014 moet dit in orde zijn.

ToeTsINGsKAdeR INsPecTIe

Per brief van 23 mei 2013 heeft de inspectie de Raden van

Bestuur van de ziekenhuizen geïnformeerd over het voorne-

men om de implementatie van het convenant in de zieken-

huizen te gaan toetsen in de tweede helft van 2013. In het

bijbehorende toetsingskader worden een aantal paragrafen

Het convenant beschrijft de minimale eisen waaraan in de keten van medische technologie binnen een ziekenhuis moet worden voldaan: van invoering tot en met afstoting.


van het convenant als essentieel aangemerkt. Deze zullen ze-

ker aandacht krijgen tijdens de bezoeken van de inspectie.

Het gaat dan bijvoorbeeld over de inbedding in het veilig-

heidsmanagementsysteem van het ziekenhuis; over dit zoge-

naamde VMS is een NTA van toepassing (NTA 8009-2011).

En over het opstellen van een aanschafdossier, waarvoor de

IGZ al de aandacht vroeg in de Staat van de Gezondheids-

zorg in 2008. Bij het lezen van deze editie van FMT heeft de

inspectie al diverse ziekenhuizen bezocht.

HeT VeRVoLG: HeT coNVeNANT Is HeRe To sTAy!

Het zal duidelijk zijn dat het convenant geen tijdelijk lap-

middel is. Het zal een blijvend toetsingsinstrument zijn en

in de loop der tijd verder worden ontwikkeld.

In het convenant gaat het om de keten van activiteiten die

er uiteindelijk voor zorgen dat een medisch hulpmiddel ge-

durende de gehele levenscyclus veilig in een ziekenhuis kan

worden toegepast. Als je aan het begin van de keten iets na-

laat of iets fout doet, dan heb je daar gedurende de hele le-

venscyclus, dus jarenlang last van. Dit betekent dat de afde-

lingen inkoop en logistiek aan het begin van de keten een

belangrijke taak hebben. In 2010 hebben NEVI en FHI een

modelovereenkomst gepubliceerd waarin richtlijnen staan

voor de aanschaf van (vooral grotere) medische apparatuur.

Eind 2013 zal naar verwachting een volgende versie gereed

zijn en zal deze samen met de Standaard Service Overeen-

komst en de Algemene inkoopvoorwaarden worden gelan-

ceerd. Hiermee zal de basis voor het convenant verder wor-

den verstevigd.

Orde van Medische Specialisten

Waar het convenant zich richt op al het ziekenhuispersoneel

onder leiding van de Raad van Bestuur, richt de Orde van

Medisch Specialisten zich op de specifieke doelgroep van de

specialisten. In 2008 is een eerste leidraad van de Orde van

Medisch Specialisten gepubliceerd, met name over beheer

en instandhouding van medische hulpmiddelen. Sindsdien

is er binnen de orde ruim aandacht en tijd besteed aan een

vervolg in de vorm van een tweede leidraad, over de aan-

schaf van medische hulpmiddelen. De verwachting is dat

deze tweede leidraad nog in 2013 zal worden gepubliceerd.

Met de opstellers is afgestemd om er voor te zorgen dat er

geen storende afwijkingen tussen deze leidraad en het con-

venant zullen zijn.

oPeNsTAANde PUNTeN

Maar er is nog meer werk te doen. Openstaande discus-

siepunten betreffen onder andere die infrastructuur die de

omgeving van de patiënt beïnvloeden en niet onder de wet-

telijke regelingen van medische hulpmiddelen vallen. Val-

len zuilen en pendels nu wel of niet onder de wet medische

hulpmiddelen? Denk ook aan het schoonmaken van venti-

latiekanalen in het beddenhuis, IC of OK. Een lastige, tijd-

rovende en dure klus en heel verleidelijk om daarop te be-

zuinigen. Wat de invloed is op zaken als hygiëne en patiënt

veiligheid ligt niet helder. Denk ook aan de noodstroom-

voorzieningen. Dit onderwerp wordt des te interessanter nu

een aantal ziekenhuizen de noodstroom ook ter beschikking

hebben gesteld aan het opvangen van dips in het landelij-

ke net. Goed voor de inkomsten maar zijn alle extra risi-

co’s voldoende afgedekt? Een ander braakliggend terrein is

de wereld van domotica en medische software. Een app die

de patiënt helpt met het maken van een eigen diagnose bij-

voorbeeld. Vaak begint zo’n app met een disclaimer dat het

geen medisch hulpmiddel is. Maar of dat voldoende is…..?

De werkgroep medische technologie met daarin alle veld-

partijen die actief zijn in de wereld van medische techno-

logie komt regelmatig bij elkaar om over de implementatie

van het convenant te overleggen. Ik hou de lezers van dit

mooie blad graag op de hoogte van de ontwikkelingen.

n

FHI Federatie Het InstrumentIGZ Inspectie voor de GezondheidszorgNEVI Nederlandse Vereniging voor InkoopmanagementNFU Nederlandse Federatie van Universitair Medische centraNTA Nederlands Technische AfspraakNVZ Nederlandse Vereniging van ZiekenhuizenVMS Veiligheids Management Systeem

René Drost (NAMcO Healthcare Technology) is namens NVZ en NFU projectleider van het convenant medische technologie.

MasterclassIn het najaar van 2013 gaat hij tijdens een aantal “masterclass”-middagen nader in op het convenant: wat is de ontstaansgeschiedenis, waarom is gekozen voor deze formu-leringen, waarop is het convenant nu wel en niet van toepas-sing, hoe ver moet je gaan met risico analyses en waar toetst de IGZ op.

M E D T R O N I c

MedTRoNIcMedtronic is het grootste bedrijf ter wereld op het gebied van medische technologie en werkt constant aan het ont-wikkelen van vernieuwende technologieën en het verbeteren van bestaande therapieën.

Bij Medtronic zetten we ons met alle mogelij-

ke middelen in om mensen met chronische

aandoeningen een volwaardiger leven te bieden.

Door nauw samen te werken met artsen overal ter

wereld, ontwikkelen we producten en therapieën

die levens redden en de levenskwaliteit van men-

sen verbeteren. Onze technologieën helpen elk

jaar meer dan negen miljoen mensen.

IedeRe dRIe secoNdeN

Iedere drie seconden wordt er een leven gered of

verbeterd door één van de producten van Medtro-

nic. Het gaat hierbij voornamelijk om zogenaam-

de ‘medical devices’, die hun toepassing vinden

bij de behandeling van chronische aandoeningen

zoals hart- en vaatziekten, diabetes, neurologi-

sche stoornissen, wervelkolomaandoeningen en

chronische pijn. Voorbeel- den van medische

technologieproduc-

ten zijn implanteer-

bare apparaten en

hulpmiddelen zoals

pacemakers, ICD’s,

implanteerbare hart-

monitoren, stents,

neurostimulatoren, geneesmiddelpompjes, stent-

grafts en hartkleppen, maar ook externe produc-

ten zoals insulinepompen, continue glucosemo-

nitoren en externe defibrillatoren.

Verder levert Medtronic ook OK-apparatuur zo-

als beeldvormingsapparatuur, chirurgische boren

en zenuwmonitoren voor neurochirurgische en

KNO-ingrepen, maar ook ablatiekatheters (re-

nale denervatie) voor de behandeling van hoge

bloeddruk.

Het hoofdkantoor van Medtronic staat in Min-

neapolis, in de Amerikaanse staat Minnesota en is

beursgenoteerd aan de New York Stock Exchan-

ge sinds 1977. In Nederland heeft

Medtronic 1100 medewerkers in

vestigingen in Heerlen, Kerkra-

de, Tilburg en Maastricht.

KoRTe GescHIedeNIs

VAN MedTRoNIc

Medtronic werd in

1949 opgericht door

Earl Bakken als een

dienstverlener voor zieken-

huizen op het gebied van onder-

houd en reparatie van medische apparatuur.

Het bedrijf is groot geworden door de visie van

Earl Bakken, namelijk dat elektrische en elektro-

nische apparatuur een belangrijke bijdrage kon-

den leveren aan de diagnose en behandeling van

allerlei ernstige aandoeningen. De eerste belang-

rijke ontwikkeling was een draagbare pacemaker

op batterijen. Daarna volgde de implanteerbare

pacemaker en nog heel veel andere producten.

Tegenwoordig wordt de technologie van Medtro-

nic gebruikt in de behandeling van meer dan der-

tig chronische ziekten. Earl Bakken is nog steeds

in leven en betrokken bij de onderneming.

n

Bezoek ook één van onze websites:

www.medtronic.nl

www.blaascontrole.nl

www.darmcontrole.nl

www.pijntelijf.nl

www.levenmethartfalen.nl

www.plotselingehartstilstand.nl

DOOR: MEDTRONIc

Medtronic MiniMed® Paradigm® Veo™-systeem



ADVIESBUREAU

Fleminglaan 102289 cP RijswijkPostbus 12112280 cE RijswijkT: +31 (0)88 - 374 0000F: +31 (0)88 - 374 0010E: [email protected]: www.deerns.nl_______________________________

A. P. (Alex) de Blockde Block consultantDuizendblad 16 - 8607 EA SneekT: +31 (0)6 417 480 88F: +31 (0)8 471 990 78E: [email protected]: www.deblockconsultant.nl_______________________________

Goudsbloemvallei 31 Postbus 417- 5201 Ak‘s-HertogenboschT: (073) 641 13 00 / F: (073) 642 43 16I: www.swebru.nl_______________________________

DWA installatie- en energieadviesDuitslandweg 42411 NT BodegravenT: 088 – 163 53 00E: [email protected]: www.dwa.nl

______________________________

Volantis B.V.Sint Jansweg 20c (Villa Flora)Postbus 4705900 Al VENlOT: 077 - 351 55 51 F: 077 - 354 87 41 E: [email protected]_______________________________

Valstar SimonisVeraartlaan 42288 GM RijswijkT: 070 307 22 22F: 070 307 22 07E: [email protected]: www.valstar-simonis.nl_______________________________

VAN lOOy GROUP NVNoordersingel 19B – 2140 AntwerpenT: +32 3 235 35 08E: [email protected]: www.vanlooy.com_______________________________

EGM adviseursWilgenbos 203311 JX DordrechtT: +31(0)78 633 06 60E: [email protected]: www.egm.nlT: [email protected]_______________________________

Twynstra GuddePostbus 9073800 AX AmersfoortT: 033 4677777F: 033 4677666E: [email protected]: www.twynstragudde.nl_______________________________

Ok consultancy Nederland (OkcN)Postbus 21025202 cc ’s-HertogenboschT: (0)73 62 34 381E: [email protected]: www.okcn.nl

2 double you bv, Nieuweweg Noord 314B-15, 3905 lX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44Mail: [email protected]: www.2doubleyou.nl

_______________________________

Smits van BurgstRaadgevend IngenieursbureauBaron de coubertinlaan 82719 El ZoetermeerT: 079-3427147E: [email protected]: smitsvanburgst.nl

AIRcONDITIONING

Trane Airconditioning B.V.Postbus 583760 AB SOESTT: +31 35 6039 300_______________________________

carrier Airconditioning Benelux BV Rijndijk 141 2394 AG Hazerswoude-Rijndijk T: +31 (0) 71 – 341 71 11 E: [email protected] I: www.carrier.nl/klimaatoplossingen_______________________________

AFBOUW (DROGE)

Fermacell BVloonse Waard 20 6606 kG WijchenPostbus 3986600 AJ Wijchen T: +31 (0)24 649 51 11F: +31 (0)24 649 51 26E: [email protected] I: www.fermacell.nl

AlARMERING

New Bridges (Softamed Nederland B.V.)calandstraat 443316 EA DordrechtT: (078) 654 87 87F:(078) 654 87 88

ARcHITEcTEN

RS |Roeleveld-Sikkes ArchitectsAlexanderstraat 12514 Jl Den HaagT: +31 70 346 9508F: +31 70 361 7442E: [email protected]: www.roeleveld-sikkes.eu

Artès architectenHereplein 6Postbus 9499700 AX GRONINGENT: 050-318 21 02E: [email protected]: www.artes.nl_______________________________

EGM architectenWilgenbos 203311 JX DordrechtT: +31(0)78 633 06 60E: [email protected]: www.egm.nlT: [email protected]_______________________________

de Jong Gortemaker Algralas Palmas, Wilhelminakade 3103072 AR RotterdamPostbus 511133007 Gc RotterdamT: 0102973030E: [email protected]: www.djga.nl_______________________________

B E D R I J V E N I N D E X


Alberts & Van Huut B.V.keizersgracht 1691016 DP AmsterdamT: +31 (0) 20 - 6220082E: [email protected]: www.albertsenvanhuut.nl_______________________________

2 double you bv, Nieuweweg Noord 314B-15, 3905 lX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44Mail: [email protected]: www.2doubleyou.nl

BEScHERMINGS-TRANSFORMATOREN

Geveke BesturingstechniekBarajasweg 601043 cP AmsterdamPostbus 820, 1000 AV AmsterdamT: 020-5829111F: 020-5822496E: [email protected]

BEVEIlIGING

Ascom (Nederland) B.V. Postbus 40242 3504 AA Utrecht T:. (030) 240 91 03 / F: (030) 241 19 46 E: [email protected]: www.ascom.nl

BOUWMANAGEMENTBUREAU

InterBouwconsult bv.Duwboot 93991 cD HoutenT: 030 6361009E: [email protected]: www.interbouwconsult.nl

BRANDWEREND GlAS

VETROTEcH SAINT-GOBAIN BENElUXHulsenweg 21, 6031 SP NederweertPostbus 15, 6000 AA WeertT: +31 (0)495-57 44 35F: +31 (0)495-57 44 36I: www.vetrotech.nl

clEANROOMS

cleanroom combination Group bv Postbus 87, 5570 AB BergeijkT: 0497 - 55 65 65E: [email protected]: www.cleanroomcg.com

cOMMUNIcATIE

Mpluzkerkhofstraat 215554 HG ValkenswaardT: 040 - 20 89 227F: 040 - 20 89 245E: [email protected]: Mpluz.nl

cORROSIEBEScHERMING

Blygold Nederland B.V.Postbus 10,3991 kA Houten,T: 030 634 43 10F: 030 634 43 11

DEUREN

Vestiging DoorwerthRecord Automatische Deuren B.V.cardanuslaan 30Postbus 67, 6865 ZH DoorwerthT 026-3399777 F 026-3399770

info@record-automatischedeuren.nlwww.record-automatischedeuren.nl

Vestiging OosterhoutRecord/Van Nelfen DeurtechniekHoutduifstraat 6Postbus 565, 4900 AN OosterhoutT 0162-447720 F 0162-447730_______________________________

Besam Nederland B.V., Postbus 8155, 6710 AD EdeT: 0318 - 69 89 69E: [email protected] I: www.besam.nl_______________________________

Metaflex Doors EuropePostbus 3007120 AH Aalten Nederlandtel: +31 (0)543-477333fax: +31 (0)543-477222I: www.metaflex.nl_______________________________

Berkvens B.V.Postbus 2 5710 AA - SomerenT: 0493 49 91 11F: 0493 49 62 95 E: [email protected]_______________________________

Vari-Doors Schuifdeursystemengedistribueerd door:Berkvens B.V. tel. +31 (0) 493 499 911 limburgia B.V. tel. +31 (0) 493 441 410_______________________________

kONE Deursystemen B.V.Accustraat 21, VeenendaalPostbus 94, 3900 AB VeenendaalT: 0318 - 53 23 33F: 0318 - 53 23 39E: [email protected]: www.kone.com/nl_______________________________

Boon Edam Nederland B.V.Postbus 26, 1135 ZG EdamAmbachtstraat 4, 1135 GG EdamT: 0299 38 08 08F: 0299 37 28 59I: www.boonedam.nl_______________________________

limburgia Utiliteitsdeuren B.V.Postbus 65, 5710 AB SomerenBroekstraat 1, 5711 cT SomerenT: 0493 441 410F: 0493 441 429E: [email protected]: www.limburgia.nl

DOMOTIcA

Van Dorp zorg en welzijn koraalrood 1612718 SB Zoetermeer0900-9070707I: www.vandorpzorgenwelzijn.nl

ElEkTROTEcHNIEk

Bender Benelux BVTakkebijsters 544817 Bl BREDAT: +31-76-5878713F: +31-76-5878927E: [email protected]: http:/www.benderbenelux.com_______________________________



ITBB Toppers in techniek.It Dok 198447 Gl HEERENVEENT: 0513-650088E: [email protected]: www.itbb.nl

ENERGIE

Elinex Power SolutionsWolweverstraat 152984 cE RidderkerkT: +31 180 415 711E: [email protected]: www.elinex.com

_______________________________

E.ON BeneluxDr. Holtroplaan 2-285652 XR EindhovenI: www.eon.nl/zakelijk

FAcIlITyMANAGEMENT

Egemin consulting NVBaarbeek 12070 ZwijndrechtT: +32 3 641 12 12F: +32 3 641 13 13E: [email protected]: www.egemin.com

GEBOUWBEHEERSySTEMEN

PrivaZijlweg 3, 2678 lc De lierPostbus 18, 2678 ZG De lierT: +31 (0)174 522 600F: +31 (0)174 522 700E: [email protected]: www.priva.nl

Sauter Building control Nederland BVPostbus 20613, 1001 NP AmsterdamT: 020 - 587 67 00I: www.sauter-controls.com______________________________

Honeywell Building Solutionslange Amerikaweg 55, 7332 BP ApeldoornPostbus 243, 7300 AE ApeldoornT: + 31 (0) 55 549 499F: + 31 (0) 55 542 728E: [email protected]: www.honeywell-buildingsolutions.nl

GROOTHANDEl

Technische Unie B.V. Bovenkerkerweg 10-12 1185 XE Amstelveen Postbus 900 1180 AX Amstelveen T: 020 - 545 03 45 F: 020 - 545 02 50 E: [email protected] I: www.technischeunie.com

HANG- EN SlUITWERk

ASSA ABlOy Nederland B.V.Postbus 40, 4940 AAMeerval 3 - 5 4941 Sk RaamsdonksveerT: +31 (0)88 - 639 46 00F: +31 (0)88 - 639 46 75E: [email protected]: www.assaabloy.nl

HUISVESTING

Wagenbouw B.V.Rivierdijk 23361 AP SliedrechtPostbus 983360 AB SliedrechtT: 0184 – 411 766E: [email protected]: www.wagenbouw.nl

_______________________________

Grontmij Nederland B.V.De Holle Bilt 223732 HM De BiltT: +31 30 220 79 11E: [email protected] I: www.digitaaldossierzorgvastgoed.nl_______________________________

Bussman Verhuur B.V. JJzerwerf 16641 Tk BeuningenT: +31 (0)24-6790102F: +31 (0)24-6790101E: [email protected]: www.bussman.nl

IcT

Detron Healthcare SolutionsPostbus 3134940 AH RaamsdonksveerT: 073 - 750 15 32E: [email protected]

INGENIEURSBUREAUS

Ingenieursbureau Wolter & Dros B.V.Rijksstraatweg 597231 Ac WarnsveldT: 0575 - 58 15 00F: 0575 - 52 91 22 I: www.wolterendros.nl_______________________________

Royal HaskoningDHVGeorge Hintzenweg 85Postbus 85203009 AM Rotterdamwww.royalhaskoningdhv.com

IT & SOFTWARE

Ultimo Software Solutions bvWaterweg 38071 RR Nunspeet

T: +31(0)341 – 423737F: +31(0)341 – 421172E: [email protected]: www.ultimo.net/nl

klIMAATPlAFONDS

Interalu Nederland BV.Seeligsingel 74811 cN BredaT: 0031 – (0)76 513 99 97F: 0031 – (0)76 514 19 79E: : [email protected] : www.interalu.eu

klIMAATTEcHNIEk

ITBB Toppers in techniekIt Dok 198447 Gl HEERENVEENT: 0513-650088E: [email protected]: www.itbb.nl

lANDScHAPSARcHITEcTEN

MTD landschapsarchitectenPostbus 52255201 GE ’s-HertogenboschT: 073-6125033F: 073-6136665E: [email protected]: www.mtdls.nl

lUcHTBEHANDElING

Altena GroupPostbus 135, 5140 Ac Waalwijk keurweg 10, 5145 NX Waalwijk T: (+31) 0416 670 700 F: (+31) 0416 670 709 E: [email protected]_______________________________


HygroTemp B.V.Edvard Munchweg 251328 MA AlmereT: +31(0)36 5383020F: +31(0)36 5377551E: [email protected]: www.hygrotemp.nl

MEDIScHE APPARATUUR

Mindray Medical InternationalDrs. W. van Royenstraat 83871 AN HoevelakenThe NetherlandsTel: 033-25 44 911Fax: 033-25 34 280Mobile: 06-12 333 467_______________________________

Toshiba Medical Systems Nederland Postbus 119, 2700 Ac Zoetermeer Zilverstraat 1, 2718 RP Zoetermeer T: 079- 368 99 99 F: 079-3689090 E: [email protected] I: www.toshiba-medical.nl_______________________________

Stöpler Instrumenten & Apparaten B.V.Middenwetering 1, 3543 AR UtrechtPostbus 2445, 3500 Gk UtrechtT: 030 264 49 11F: 030 261 37 66E: [email protected]: www.stopler.nl

MEDIScHE PERSlUcHT

Berko kompressorenHavenweg 146603 AS WijchenT: 024 - 641 11 11F: 024 -642 15 72E: [email protected]: www.berko.eu_______________________________

Partner van DrägerBOGE kOMPRESSOREN B.V.Spaceshuttle 8B, 3824 Ml AmersfoortT: +31 33 456 15 86F: +31 33 453 01 36E: [email protected]: http://www.boge.com/nl______________________________

c-AIR Technics BVElleboog 126713 kP EdeT: 0318-647115F: 0318-647713E: [email protected]: www.c-air.nl

MEDIScHE GASSEN

linde Healthcare BeneluxDe keten 7Postbus 325, 5600 AH EindhovenT: +31 40 28 25 825F: +31 40 28 16 875I: www.linde-healthcare.nl

MEDIScHE GASSENDISTRIBUTIE SySTEMEN

Dräger Medical Netherlands B.V.Postbus 874 2700 AW ZoetermeerT: +31 793 464 800F: +31 793 422 747E: [email protected]: www.gasmanagementsystems.nl

MEDIScHE PRODUcTEN

B.Braun Medical B.V.Postbus 659, 5340 AR OssEuterpehof 10, 5342 cW OssT: +31 (0)412 67 24 11F: +31 (0)412 67 24 90E: [email protected]: www.bbraun.nl

MEDIScHE VAcUUM

c-AIR Technics BVElleboog 126713 kP EdeT: 0318-647115F: 0318-647713E: [email protected]: www.c-air.nl MOBIElE OPERATIEkAMERS

Vanguard HealthcareRob van lieflandBenelux & NordicE: [email protected]: +31 6 54 78 58 76W: www.vanguardhs.com

NETWERkINFRASTRUcTUREN

Forehand NetwerkenDriemanssteeweg 1743084 cB RotterdamT: 010-240 41 21 / F: 010-240 41 20E: [email protected]: www.forehand.nl

ONTWIkkElAAR

BAM Utiliteitsbouw bvcontactweg 601014 BW AmsterdamT: (020) 410 84 10F: (020) 410 84 11E: [email protected]: www.bamutiliteitsbouw.nl

OPlEIDINGEN

Hogeschool RotterdamG.J. de Jonghweg 4-63015 GG Rotterdam

T: 010 794 48 90I: http://gezondheidszorgtechnologie.nl

OPERATIEkAMERS

cleanroom combination Group bv Postbus 87, 5570 AB BergeijkT: 0497 - 55 65 65E: [email protected]: www.cleanroomcg.com_______________________________

InterflowDe Stek 151771 SP WieringerwerfT. (0227) 60 28 44 F. (0227) 60 31 [email protected]

_______________________________

Vokes-Air BVNijverheidsweg 15, 3401 Mc IJsselsteinPostbus 309, 3400 AH IJsselsteinT : 088-8653427 - F : 088-8653400E : [email protected]

_______________________________

Dräger Medical Netherlands B.V.Postbus 874 2700 AW ZoetermeerT: +31 793 464 800F: +31 793 422 747E: [email protected]: www.gasmanagementsystems.nl

OPROEPSySTEMEN

Verkerk GroepPostbus 493330 AA ZwijndrechtT: 078 610 77 00E: [email protected]: www.verkerkgroep.nl



PARkEER VOOR ZIENINGEN

SparkNieuwstraat 42266 AD leidschendamT: 070-3177005E: [email protected]: www.spark-parkeren.nl

SANITAIR

Sanitair consultancy NederlandVan Abcoudehof 733911 BM RHENENT: 06 -204 241 [email protected]

STRAlINGSWERING

INTEc shieldingWaarderweg 44, 2031 BP HaarlemPostbus 141, 2000 Ac HaarlemT: 023 531 9039 / F: 023 531 4821 E: [email protected]: www.intec.nl

TElEcARE SySTEMEN

Tunstall HealthcareOslo 282993 lD BarendrechtT :0180-696 696 / F: 0180- 696 699E: [email protected]: www.tunstall.nl

THERMOHARDENDEkUNSTSTOFFEN

Bolidt kunststoftoepassing BVNijverheidsweg 373341 lJ Hendrik Ido AmbachtT: 078 - 684 54 44

E: [email protected] / I: www.bolidt.nlTOEGANGSTEcHNIEk

Vestiging DoorwerthRecord Automatische Deuren B.V.cardanuslaan 30Postbus 67, 6865 ZH DoorwerthT 026-3399777 F 026-3399770info@record-automatischedeuren.nlwww.record-automatischedeuren.nl

Vestiging OosterhoutRecord/Van Nelfen DeurtechniekHoutduifstraat 6Postbus 565, 4900 AN OosterhoutT 0162-447720 F 0162-447730

TOTAAlINRIcHTING

Rooms For care bvPostbus 87 - 5570 AB BergeijkDe Waterlaat 2 – 5571 MZ BergeijkT +31 (0)497 – 55 61 11E [email protected] www.rooms-for-care.nl

_______________________________

Heijneman Medical BVPostbus 4083400 Ak IJsselsteinT: 088 11 81 000 / F: 088 11 81 081E: [email protected]: www.heijnemanmedical.nl_______________________________

INTOS interieurmakers Waarderweg 44, 2031 BP Haarlem Postbus 141, 2000 Ac HaarlemT: 023 531 9039 F: 023 531 4821 E: [email protected]: www.intos.nl

VAcUüMPOMPEN / VAcUüMINSTAllATIES

Becker Druk- en Vacuümpompen B.V.Postbus 573, 8440 AN HeerenveenEurolaan 11, 8466 SM NijehaskeT: 0513-651800 / F: 0513-651855E: [email protected]: www.beckerdvp.nl

VERlIcHTING

Philips Nederland B.V.Divisie lightingPostbus 900505600 PB EindhovenT: licht infoservice: +31 (0) 40 27 87 500E: [email protected]: www.lighting.philips.nl

_______________________________

Waldmann B.V. lingewei 19 4004 lk Tiel T: +31-344-631019 F: +31-344-627856 I: www.waldmann.com

VERPlEEGOPROEP

ADT Fire & Security HoofdkantoorVlierbaan 6-12 2908 lR capelle aan den IJsselT: +31(0)88 - 260 28 99 F: +31(0)88 - 260 24 90M: +31(0)6 – 525 35 302E: [email protected]: www.adtfireandsecurity.nl

VlOEREN

Nora flooring systems B.V.Belgiëstraat 14 5171 PN kaatsheuvelT: 0416-286140I: www.nora.com/nl

WANDBEklEDING

Vescom Nederland B.V.Sint Jozefstraat 20, 5753 AV DeurnePostbus 70, 5750 AB DeurneT: +31 493 350 767F: +31 493 350 779E: [email protected]: www.vescom.nl

WASMAcHINES

Miele ProfessionalPostbus 166, 4130 ED VianenT: 034-73 78 884F: 034-73 78 429www.miele-professional.nlE: [email protected]

WATERBEHANDElING

BWT Nederland B.V.Energieweg 9, 2382 NA ZoeterwoudeT +31 (0)88 750 90 00F +31 (0)88 750 90 90www.bwtnederland.nl_______________________________

Pure Water Groupkorte Hei 34714 RD SprundelT: 0165 348 252F: 0165 348 254I: www.purewatergroup.com


FMT Gezondheidszorg is een uitgave van:Van litsenburg BVEendenven 145646 JN EindhovenT +31 (0)40 29 30 186M: +31 (0)653 310657E [email protected] www.fmtgezondheidszorg.nl

Bezoekadres:Bogardeind 2195664 EG Geldrop

Volg FMT Gezondheidszorg via Twitter: twitter.com/fmtmagazine

FMT Gezondheidszorg wordt gemaakt met medewerking van o.a. NVTG, VTDV en kIVI NIRIA.

FMT Gezondheidszorg verschijnt 10x per jaar.

Uitgever: cor van litsenburg

Eindredactie:Wim van Gurp

NVTG Redactieraad:Mw. B. (Barry) S. van der GraafW. (Wim) van GurpIng l. (leo) van NamenIng. G. (Fred) T.J.M. PendersIr. H. (Henk) c. Postema

FMT komt tot stand met redactionele medewerking van: Ir. René Drost cEIMH. (Henk-Jan) HoekjenProf. dr. ir. J (Jos) lichtenbergDr. ir. M. (Masi) MohammadiG. (Gabriël) van NeervenDrs. F (Floor) ScholtenW. (Wilma) SchreiberG. (Gerrit) TenkinkF. (Frank) van WijckW. (Wim) Wijdenes

Fotografie: Jasper Scheffers, Peter Bouritius. e.a.

Vormgeving: Peter Bouritius

Advertenties:T +31 (0)513 68 48 08 E [email protected]

Medische Technologie:Jacques BeelenT +31 (0)6 51108895

Druk: Scholma Druk

ISSN 1873 - 8877

Abonnementen:Nederland: e 110,00België e 117,50Buiten Europese Unie: e 169,50

losse nummers e 15,95

Een abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. Een abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij tenminste twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk wordt opgezegd.

Disclaimer:Van litsenburg BV heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samen-gesteld. Van litsenburg BV en haar auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissin-gen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave.

COLOFON

ADVERTENTIE-INDEX

AGENDAOKTOBERWKO-manifestatie30 oktober 2013, Fort Wierickerschans, BodegravenInlichtingen: www.dwa.nl/wko

ICT & Logistiek 201330 – 31 oktober 2013, Jaarbeurs, UtrechtInlichtingen: www.ict-en-logistiek.nl

Infosecurity 201330 – 31 oktober 2013, Jaarbeurs, UtrechtInlichtingen: www.infosecurity.nl

Congres Bouwmaterialen & Innovatie31 oktober 2013, TU Delft,Inlichtingen: www.kiviniria.net

NOVEMBERTrainingen veiligheids- en risicomanagement in de zorg5 november 2013, UtrechtInlichtingen: www.qacademy.nl

ERP-PLM event5 november 2013, Van der Valk Hotel, EindhovenInlichtingen: www.business-software-event.nl

Aquatech Amsterdam5 – 8 november 2013, RAI, AmsterdamInlichtingen: www.rai.nl

Kivi Niria Jaarcongres6 november 2013, TU EindhovenInlichtingen: www.kiviniria.nl

NEN 1010 in de praktijk6 november 2013, UtrechtInlichtingen: www.nen.nl

BIM is winst voor gebruik en exploitatie7 november 2013, Inlichtingen: [email protected]

Beurs Domotica & Slim Wonen20 -21 november 2013, EindhovenInlichtingen: www.beursdomoticaenslimwonen.nl

MIC 201321 – 22 november 2013, koningshof, VeldhovenInlichtingen: www.mic2013.nl

MEDICA 201320 – 23 november 2013, Düsseldorf, DuitslandInlichtingen: www.medica.de

Inspectiecongres 201327 november 2013, De ReeHorst, EdeInlichtingen: www.inspectiecongres.nl

Digitale ontwikkelingen in de zorg, congres28 november 2013, Postillion Hotels BunnikInlichtingen: www.zorgvisie-event.nl

DECEMBERPrecisiebeurs3 – 4 december 2013, NH conference centre koningshof, VeldhovenInlichtingen: www.precisiebeurs.nl

Doelgericht Storingen oplossen3 – 4 december 2013, GorinchemInlichtingen: www.egeminautomation.com

Elektro Vakbeurs10 – 12 december 2013, Evenementenhal, HardenbergInlichtingen: www.evenementenhal.nl/hardenberg

Decentrale energie11 december 2013, Energy Matters, DriebergenInlichtingen: www.energymatters.nl

Topics in Intensive Care11 – 12 december 2013, de Werelt, lunterenInlichtingen: www.topicsinic.nl

JANUARI 2014Vakbeurs Facilitair 201415 – 17 januari 2014, Brabanthallen, Den BoschInlichtingen: www.vakbeursfacilitair.net

TDVTDV

ASSA ABlOy Entrance Systems 31

2 double you 17

Geveke Besturingstechniek 21

Joulz 23

Medela 29

Medtronic 40 / 47

Metaflex Doors Europe BV 48

Mindray Medical Netherlands bv 30

Miele Professional 2

Swisslog 25

Vanguard Healthcare 7

WPS Parking Systems bv 8

Heart Valve Disease Urinary Retention

Severe SpasticityOveractive Bladder

Heart Failure Scoliosis

Bowel ControlBradycardia

Diabetes

Spinal Stenosis

Coronary Artery DiseaseSudden cardiac arrest

Tachycardia

Degenerative Disc DiseaseChronic Pain Parkinson’s DiseaseHeart Valve Disease

Atrial Fibrillation

Essential Tremor

Chronic Sinusitis

Dystonia

Cerebral Palsy

Multiple Sclerosis

Aortic Aneurysms

Obsessive Compulsive Disorder

Scoliosis

BradycardiaComplex Regional Pain Syndrome

Peripheral Artery Disease

Urinary RetentionSevere Spasticity

Overactive BladderGastroparesisHydrocephalus

Meniere’s Disease

At Medtronic, we’re changing what it means to live with chronic disease. We’re creating innovative therapies that help patients do things they never thought possible. Seeing our work improve lives is a powerful motivator. The more we do, the more we’re driven to push the boundaries of medical technology.

To learn more about Medtronic visit: www.medtronic.nl or www.medtronic.eu

Innovating for life.

© M

edtr

onic

201

3. A

lle re

chte

n vo

orbe

houd

en. G

edru

kt in

Eur

opa.

Verder kijkendan de deurbreed isAlle denkbare oplossingen

De hermetisch sluitende schuifdeursystemen

van Metaflex Doors voldoen aan de strengste

en meest actuele normen. Bovendien leveren

wij voor iedere situatie met zijn specifieke eisen

een maatwerkoplossing. Door onze voeling

met de markt en wat er in de wereld om ons

heen gebeurt, zijn wij in staat onze opdracht

gevers maximaal te ontzorgen. Met duurzame

innovaties en een professioneel serviceapparaat.

Wilt u ook een sluitend verhaal?

Kijk op www.metaflex.nl of bel 0543 - 477 333.

Fmt 10 2013

Documents

Transcript of Fmt 10 2013