Themabijeenkomst:

Gedragscode als instrument voor

zelfregulering

Programma Zelfregulering

Gezond en Veilig Werken

7 december 2016

Introductie

Een gedragscode is een instrument gericht op het veranderde van gedrag dat kan bijdragen aan blijvende aandacht voor gezond en veilig werken op de werkvloer, bijvoorbeeld binnen een branche. Maar wanneer is een code een geschikt instrument voor zelfregulering? En welke lessen hebben branches en sectoren geleerd over het ontwikkelen en implementeren van een gedragscode? Tijdens de themabijeenkomst ‘Gedragscodes gezond en veilig werken’ lichtte TNO een stappenplan voor de opzet en invoering van een gedragscode toe waarin de ervaringen van diverse branches en sectoren bij het ontwikkelen van een gedragscode zijn mee-genomen. Ondernemersorganisatie EVO vertelde over haar ervaringen met het ontwikkelen en implementeren van de Code Gezond en Veilig Magazijn. Ook de opstellers van de Governance Code Veiligheid in de Bouw deelden hun ervaring met het opstellen van een code en de uitdaging het draagvlak uit te breiden.

Opzet van de middag

Samen met Lieke Witlox en Thamar Tax verkennen de deelnemers knelpunten en adviezen voor implementatie en naleving van een gedragscode.

Tot slot sluit Sabine van Eck de middag af en is het tijd voor de borrel.

Rob Triemstra, plv. Directeur Gezond en Veilig Werken, heet iedereen welkom.

Dagvoorzitter Sabine van Eck licht het programma toe.

Daniëlle Gevers Deynoot (EVO) vertelt over de Code Gezond en Veilig Magazijn.

Roeland de Weerd en Erik van 't Hof lichten vervolgens de Governance Code Veiligheid in de Bouw toe.

Tot slot legt Tanja de Jong (TNO) uit hoe een stappen-plan helpt te komen tot een gedragscode.

Dan gaan de deelnemers zelf aan de slag!

Onder leiding van Tanja de Jong en Raphaël Gallis (TNO) bekijken de deelnemers of een zelfregulerings-instrument een oplossing kan bieden in hun branche of organisatie.

Rob Triemstra (plv. directeur Gezond en Veilig Werken) heet alle deelnemers welkom. Sabine van Eck, projectleider van het Programma Zelfregulering Gezond en Veilig werken licht het programma toe.

Opening

Rob Triemstra heet u van harte welkom!

Daniëlle Gevers Deynoot vertelt hoe EVO de Code Gezond en Veilig Magazijn heeft opgesteld. Doel van deze code is om samen de veiligheid in alle magazijnen te verbeteren. De afspraken, adviezen en tips zijn (online) vastgelegd in een pragmatisch en hanteerbaar document dat in de sector breed gedragen wordt.

Daniëlle’s tips om gezamenlijk een code op te stellen: • Zoek de hete hangijzers. Als ze te heet zijn, laat ze

liggen voor een later stadium. Beweging is belangrijk! • Beslis samen over de onderwerpen en de aanpak,

maar stuur wel. • Maak bij veel stakeholders kleine(re) werkgroepen en

laat deelnemers zelf beslissen waar ze over mee willen denken.

• Zorg voor voldoende kruisbestuiving. • Stuur op een strak tijdschema en let op tijdbeslag voor

deelnemers.

Presentatie: Code Gezond en Veilig Magazijn Daniëlle Gevers Deynoot-De Booij

Presentatie: Governance Code Veiligheid in de Bouw Roeland de Weerd en Erik van 't Hof

Erik van ‘t Hof en Roeland de Weerd vertellen dat met de Governance Code een basis is gelegd voor kernwaarden voor veiligheidscultuur en -gedrag in de bouw. De ontwikkeling van de Code kwam goed op gang toen CEO’s van zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers met elkaar aan tafel gingen. In het kader van de borging van de code hebben zij er voor gekozen om openbaar inzichtelijk te maken hoe wordt omgegaan met de kernwaarden (bijvoorbeeld via het jaarverslag en de website).

Tips die Erik en Roeland de deelnemers gaven: 1. Spreek elkaars taal 2. Een goed plan maken is iets heel anders

dan een plan goed uitvoeren 3. Zorg voor veranderkracht 4. Zorg dat je wat te bieden hebt 5. Gebruik de ambitie in het onderwerp

(zoals Veiligheid) als kompas.

7

Presentatie: Een handvat voor een gedragscode Tanja de Jong

Tanja de Jong licht toe hoe TNO aan de hand van verschillende voorbeelden tot een stappenplan is gekomen om branches en bedrijven te helpen te komen tot een gedragscode. De kern van het verhaal is dat er vóór het opstellen van een gedragscode eigenlijk nog een aantal stappen zitten waarin je als branche of bedrijf bepaalt of een gedragscode wel passend is voor het probleem dat je ondervindt.

Workshops

Vraagverheldering en keuze zelfreguleringsinstrument Tanja de Jong & Raphaël Gallis (TNO)

Implementatie en naleving Lieke Witlox & Thamar Tax

(Programma Zelfregulering Gezond en Veilig Werken)

Workshop Vraagverheldering en keuze zelfreguleringsinstrument

Tijdens deze workshop staan stap 1 t/m 4 van het handvat centraal. De deelnemers gaan aan de slag met de stappen aan de hand van een concreet voorbeeld.

Uiteenlopende voorbeelden komen aan de orde: - Het terugdringen aantal ongevallen in de agrarische sector - Het reduceren van de risico’s bij het thermisch verzinken - Reductie van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in de wasmiddelenbranche - Het voorkomen/verminderen van werkdruk op universiteiten

De praktijkvoorbeelden kennen veel overeenkomsten. Ten eerste is er vaak al van alles gedaan om het probleem aan te pakken, maar blijkt dit in de praktijk toch nog niet afdoende. Ook wordt duidelijk dat het belangrijk is om nog eens goed naar het probleem te kijken, wat is nu precies de oorzaak? Voor wie het is een probleem? En ervaart iedereen de urgentie om er iets aan te doen?

Bij de besproken voorbeelden wordt zeker urgentie ervaren, maar blijft het een uitdaging om ook daadwerkelijk iedereen te bereiken en aan te zetten tot gedragsverandering. Ook het belang van het betrekken van de keten (o.a. leveranciers) wordt hierbij aangestipt.

Tijdens deze workshop zetten we een eerste stap in het in gesprek gaan met elkaar, met werkgevers en werknemers en met partijen in de keten . Ook wordt besproken op welke manier individueel gedrag het beste kan worden beïnvloed. Een gedragscode kan daarbij mogelijk een rol spelen.

Workshop Naleving en implementatie

1. Welke knelpunten en uitdagingen zie je bij implementatie/naleving van een code?

2. Welke oplossingen, ideeën, tips en adviezen heb jij om hier mee om te gaan?

In deze workshop staan2 vragen centraal:

Tijdens de workshop gaan de deelnemers intensief met elkaar in gesprek. Over de grootste knelpunten bij het implementeren en naleven van een gedrags-code is iedereen het eens. Het gedachtegoed van een code moet worden gedragen door de gehele organisatie, in alle lagen. Werknemers moeten weten waarom de code er is en wat de voordelen er van zijn. Vervolgens moeten ze leren elkaar aan te spreken, daar moeten ze vaardig in worden. Ook is het van belang dat er niet direct gestraft wordt als iemand iets verkeerd doet. Veel sterker werkt het belonen als je iets goed hebt gedaan.

11

Dank aan alle deelnemers voor de actieve bijdrage en de geslaagde middag!

Heb je nog vragen of wil je nader in gesprek met het programmabureau, neem dan via onderstaande gegevens contact met ons op. Email: projectteam@szwzelfregulering.viadesk.com Telefoon: 06-27 44 55 11 (projectsecretaris, Martinette Boonekamp) Voor meer informatie over ons programma en voor inspiratie kun je ook op onze site kijken: gezondenveiligwerkt.nl

Projectteam Zelfregulering Sabine van Eck Martinette Boonekamp Lieke Witlox

Gezond & Veilig Werken Thamar Tax Marie-Claire Linders

Huib Arts, Arboplaats Charlotte Bruijnen, VeiligheidNL Tanja de Jong, TNO Nico de Reus, EVO-Fenedex Roeland de Weerd, Governance Code Mark Fleuren, Dexis Arbeid Raphaël Gallis, TNO Daniëlle Gevers Deynoot, EVO Dick Hoeneveld, TU Delft Jolanda Kempers, Nationaal Platform Zwembaden Cathy Klaassen-Leil, Dura Vermeer Divisie infra Cecile Lambregts, Stichting van de Arbeid Ron Maters, Inspectie SZW/APS/P&P Britt Meuter, Inspectie SZW Luuk Oosting, Start Werk Blijf veilig M.H. Reuderink, Koninklijke KVGO Fred Roomer, NIBHV Kees Schotsman, TU Delft/ VSNU Dick Smink, Inspectie SZW

Deelnemers

Muriel Smink, Inspectie SZW Mabel Swinkels, Inspectie SZW APS P&P Paul ter Haar, Zinkinfo Benelux Bert van de Wijdeven, Buro voor Fysieke Arbeid Kitty van den Hoven, FNV Albert van der Burg, Stigas Paul van der Gaag, SZW Erik van 't Hof, Rijksvastgoedbedrijf Charles Verheyen, Bouwend Nederland Eva Waltjen, Hochtief Infrastructure GmbH Benelux Hanneke Weeber, SZW Chuchu Yu, NVZ