Kennismaken met Rijksbreed | 15 mei 2009

Programma Zelfregulering Gezond en Veilig werken Projectbureau Programma Zelfregulering Gezond en Veilig Werken

T: 06-27 44 55 11

E: projectteam@szwzelfregulering.viadesk.com

Themabijeenkomst

Voorkomen van Beroepsziekten Den Haag, 10 mei 2017

Het thema van de dag

Rob Triemstra heet iedereen van harte welkom!

Op 10 mei 2017 organiseerde het Programma Zelfregulering Gezond en Veilig Werken de Themabijeenkomst Voorkomen van Beroepsziekten. Volgens de nieuwste NEA-cijfers heeft 3.2% van de werknemers in het afgelopen jaar naar eigen zeggen een door een arts vastgestelde beroepsziekte opgelopen. In 2013 overleden naar schatting van het RIVM ruim 4.100 mensen als gevolg van een beroepsziekte. In deze bijeenkomst zijn deelnemers van branches, bedrijven, kennisinstellingen, inspectie en beleid met elkaar in gesprek gegaan over succes- en faalfactoren met betrekking tot preventie van beroepsziekten, met name als gevolg van gevaarlijke stoffen. Geïnspireerd door goede praktijken vanuit diverse branches deelden deelnemers eigen ervaringen en dachten na over het versterken van de aanpak voor preventie van beroepsziekten. De bijeenkomst levert input op voor het programma Preventie van Beroepsziekten dat in 2018 gestart wordt.

Programma van de middag

Esther de Kleuver, directeur Gezond en Veilig Werken, heet iedereen welkom.

Danny Wilms inspireert met een goed voorbeeld uit de Grafimedia.

In de 1e Tafelronde delen deelnemers eigen ervaringen.

Clemens Kamp vertelt hoe binnen de brandweer aandacht wordt besteed aan schoner werken om beroepsziekten te voorkomen.

Dagvoorzitter Sabine van Eck licht het programma toe.

Maaike Weyers deelt eerste uitkomsten van onderzoek van TNO naar preventie van beroepsziekten voor gevaarlijke stoffen.

Tineke Rens vertelt over aandacht voor gevaarlijke stoffen in de bakkerijbranche.

In de 2e Tafelronde gaan deelnemers aan de slag met succes- en faalfactoren voor preventie.

Tot slot delen enkele deelnemers adviezen aan hen zelf en aan het ministerie en sluiten we de middag af met een netwerkborrel.

De opening

Esther de Kleuver heet iedereen van harte welkom!

Esther de Kleuver, directeur Gezond en Veilig Werken, heet alle deelnemers welkom en nodigt deelnemers om met elkaar in gesprek te gaan over gezonder en veiliger werken met gevaarlijke stoffen. Het doel van deze middag is met elkaar kennis uit te wisselen over manieren waarop preventie van beroepsziekten door blootstelling aan stoffen kan worden bevorderd.

Onderzoek TNO

Hoe beweeg je branches en bedrijven richting preventie beroepsziekten door gevaarlijke stoffen

Maaike Weyers vertelt dat TNO een verschuiving constateert waarbij werkgevers meer in verzuimbegeleiding investeren dan in preventie.

Van belang is een integrale aanpak waarbij naast techniek ook aandacht is voor cultuur en gedrag, zoals leiderschap, een sociaal klimaat en aandacht voor autonomie en werkdruk.

Een voorbeeld van een succesvolle interventie wordt nader toegelicht, zoals “Opgelucht Werken” waarin een interventie is gedaan om de blootstelling aan kwartsstof te verlagen door het juist gebruik van technische maatregelen.

Het resultaat hiervan was dat blootstelling aan silica significant is gedaald in de interventiegroepen, als gevolg van juiste gebruik van technische maatregelen.

Onderzoek TNO

Lessons learned Arbeidsintensief Blijvende aandacht nodig voor beklijven van de boodschap op korte en lange termijn

Succesfactoren integrale aanpak: Betrokkenheid van het management Integratie in de bedrijfsvoering Fun factor

Danny Wilms, projectleider Stofwisseling, vertelt hoe binnen de grafimediabranche bewustwording bij werkgevers en werknemers wordt vergroot over het werken met gevaarlijke stoffen. Hoe krijg je bedrijven in beweging om versneld over te stappen naar minder schadelijke alternatieven?

Met behulp van ambassadeurs, bedrijfsbezoeken, toolboxen en helpdesk ondersteunt KVGO haar achterban.

Tip: Spreek mensen aan met de motivatie die hen triggert!

Inspiratie: Grafimedia Danny Wilms (KVGO)

Tafelronde 1 Succes- en faalfactoren bij de preventie van beroepsziekten

Succesfactoren Betere samenwerking in de keten van het Arbodomein, voldoende kennis om de risico's en gevolgen in te schatten (op alle niveaus), gezond en veilig werken verankeren in opleiding, het management als goed voorbeeld en aanjager, open bedrijfscultuur, technologie (via apps/data verzameling dingen makkelijk toegankelijk en inzichtelijk maken), betere communicatie tussen bedrijfsartsen en huisartsen, meer aandacht voor het vak bedrijfsarts en in de opleiding aandacht besteden aan de preventie van beroepsziekten/tijdig herkennen en melden, Nieuwe Arbowet, nudging, meer tools en best practices delen, werknemers betrekken en in samenspraak oplossingen bedenken (bottom up aanpak), kosten-baten inzichtelijk maken, rol arbeidshygiënist benutten, Inspectiedruk, aanspreken op ongewenst gedrag en feedback geven, aansluiten op intrinsieke motivatie, voorzorgsprincipes hanteren (bronaanpak), bewustwording.

De deelnemers delen een goede praktijk, ervaring, droom of wens over de preventie van beroepsziekten. Aansluitend benoemen zij succes- en faalfactoren te benoemen voor preventie van beroepsziekten.

Faalfactoren Onvoldoende aandacht in de opleiding, motivatie ontbreekt, kloof tussen reguliere zorg en Arbozorg, onvoldoende risicobewustzijn, beperkte toezicht en handhaving, sociale (groeps)druk, vastzitten in ‘gewoontes’/routinegedrag, geen adequate hulpmiddelen in huis, lange latentietijd (oorzaak/gevolg), geen duidelijke verantwoordelijkheid, geen betrokkenheid Arbodeskundigen (bedrijfsarts), geen integraal onderdeel van bedrijfsvoering, kennisgebrek op alle niveaus, kosten-baten onduidelijk, te weinig bewustzijn over risico's op lange termijn (urgentie is laag).

Interview Clemens Kamp (Brandweer Nederland)

De brandweer kent een hele eigen cultuur waar risico’s nemen bijna als ‘part of the job’ wordt gezien: het is dus belangrijk om in te spelen op gedrag en cultuur als je wilt zorgen voor bewustwording en verandering m.b.t. risico’s voor gevaarlijke stoffen.

Clemens Kamp van Brandweer Nederland vertelt over het project ‘Schoon Werken’. De aanleiding was internationaal onderzoek dat wees op risico’s. In vervolg daarop zijn ondermeer een handreiking en concrete tips ontwikkeld en is deze in meerdere regio’s uitgerold. www.brandweer.nl/ons-werk/schoon-werken

Inspiratie: Bakkersbranche Tineke Rens (Nederlandse Bakkerij Centrum)

Tip: Maak het voor kleine bedrijven zo

makkelijk mogelijk om mee te doen!

Tineke Rens (NBC) vertelt over de aanpak van gevaarlijke stoffen in de bakkerijbranche , die o.a. tot allergie en astma leiden. Een Handboek, toolboxen en gezondheidsbewaking zijn onderdeel van het project. Bewustwording kun je ook vergroten door het persoonlijk contact te verbeteren in de keten (Werkgever, werknemer, bedrijfsarts, arbeidshygiënist, huisarts, longarts) met snellere diagnostiek en advies. De uitdaging blijft om werkgevers te overtuigen dat preventiemaatregelen lonen. Tineke vraagt aandacht voor het bereiken van kleine MKB-bedrijven.

Tafelronde 2

Deelnemers gaan met elkaar in gesprek over het verminderen van faalfactoren en versterken van

succesfactoren voor preventie van beroepsziekten.

Wat gaat er goed, wat gaat er niet goed? Waar ligt dat aan en hoe kun je dit versterken/ behouden of

verminderen/ vermijden. Welke actie vraagt dat van welke partij?

Tafelronde 2: Voorbeeld uitwerking succesfactoren

Wat gaat er goed?

Samenwerking tussen bedrijven en bedrijfsartsen.

Waarom gaat het goed?

Er is steeds meer vertrouwen.

Bedrijfsartsen zijn meer op werkvloer te vinden.

De nieuwe Arbowet zorgt voor veel positieve reacties en vragen van bedrijven en OR.

Goede contacten met HR.

Hoe kun je het behouden of versterken?

Tijd hebben om als bedrijfsarts relatie met klant op te bouwen.

Op de werkvloer blijven komen.

Van wie vraagt dat welke actie?

Zowel van werkgevers als Arbodiensten. R

ol v

an d

e b

ed

rijf

sart

s

Tafelronde 2: Voorbeeld uitwerking faalfactoren

Wat gaat er niet goed?

Gaat eigenlijk altijd om geld.

Consument/ opdrachtgever kiest voor de goedkoopste klus.

Elke opdracht wordt geaccepteerd.

Je moet altijd leveren (tijd, snelheid) bv. brandweer

De vraag achter de vraag wordt niet gesteld. Inkomen en snelheid heeft prioriteit.

Waarom gaat het niet goed?

Men is zich niet bewust van de verantwoordelijkheid die men heeft. Zowel werkgever als werknemer.

Korte termijn denken bij werknemers.

Afstand tot management.

Hoe kun je het vermijden of verminderen?

Bewustzijn vergroten door feedback te geven.

Goede voorbereiding (moet in ‘t systeem zitten) moet onderdeel van je beroep worden; dat je blijft oefenen en trainen.

Goede communicatie: draaiboeken maken die makkelijk zijn over te nemen.

Financiële prikkels.

Vakbekwaamheid.

Van wie vraagt dat welke actie?

Brancheorganisaties: om lid te worden en te blijven moet je permanente educatie volgen --> effect op imago

Overheid

Ve

ran

two

ord

elij

khe

id

Advies voor jezelf en een ander

Een greep uit de adviezen die mensen zichzelf geven om de preventie van beroepsziekten te verbeteren:

Enkele adviezen aan het programma Preventie Beroepsziekten:

• Integraliteit is essentieel: maak connecties met andere (al lopende) programma’s en initiatieven.

• Leg met concrete, harde cijfers verbanden met beroepsziekten om het urgentiebesef te vergroten.

• Werk vanuit goede praktijken en zorg dat de olievlek zich verspreid.

• Stem goed af op de doelgroep die je wil bereiken.

• Richt communicatie ook op de thuisomgeving: zij hebben invloed.

Een greep uit de adviezen die mensen aan anderen geven om de preventie van beroepsziekten te verbeteren:

Maak het concreet en bespreekbaar, geef aandacht op brancheniveau, geef inspiratie en advies, bottom-up benaderen, focus op gedrag, een leven lang leren: ook als het gaat om gezond en veilig werken!

Deelnemers Willem van Aken,OnderhoudNL Huib Arts, Arboplaats Erna Bak, VBZ Heleen den Besten, Long Alliantie Nederland Birgitte Blatter, VeiligheidNL Rob van den Bogaert, De Banketgroep Frank Brekelmans, FB Advies Ellen Buskens, Brandweer Nederland Kelly Caris-Bergs, Arbo Unie Marina Davelaar, Rutges Vernieuwt Paul van der Gaag, ministerie van SZW Mark Goes, UNETO-VNI Verzekeringen Viola van Guldener, RIVM Annette van Haaster, Bakkersland Theo-Jan Heesen, Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiene (NVvA) Chantal van Hengstum, Inspectie SZW Ellemieke Henquet, TNO Dick Hoeneveld, TU Delft Leanne Janssen, Dienstencentrum Mieke de Jong, Inspectie SZW Mariken Joustra, Ministerie van SZW Clemens Kamp, Brandweer Nederland Bianca de Klerk, UNETO-VNI Verzekeringen Femke van Leeuwen, Arboned

Mario van Mierlo, VNO-NCW/MKB André Moons, TNO Hélène Plaggenborg, Inspectie SZW Gwen Rahusen, Ministerie van SZW Harrie Ramackers, Inspectie SZW Tineke Rens, Sociaal Fonds Bakkersbedrijf Suzanne Roijakkers, Brandweer Nederland Emiel Rolink, Long Alliantie Nederland Ad de Rooij, Stigas Roos Schelvis, TNO Willem H.M. Schunselaar Paap,Acta Safety Professionals Dick Smink, Inspectie SZW Rieneke Speerstra, Stichting Arbo Flexbranche Johan Timmerman, Volandis Herm Tuiten, Vereniging Dakbedekkingsbranche NL Koen Verbist, Cosanta BV Charles Verheyen, Bouwend Nederland Jan Warning, Instituut Asbestslachtoffers Dirk van Well, Vereniging van de Nederlandse Chemische industrie Maaike Weyers, TNO Bert Wierenga, Slingeland Bert van de Wijdeven, Buro voor Fysieke Arbeid Danny Wilms, Koninklijke KVGO Peter Wulp, Inspectie SZW Marianne Zijlstra-Tolk, AB Vakwerk Jan de Waal, FNV

Dank aan alle deelnemers voor de actieve bijdrage en de geslaagde middag!

Heb je nog vragen of wil je nader in gesprek met het programmabureau, neem dan via onderstaande gegevens contact met ons op. Email: projectteam@szwzelfregulering.viadesk.com Telefoon: 06-27 44 55 11 (projectsecretaris, Martinette Boonekamp) Voor meer informatie over ons programma en voor inspiratie kun je ook op onze site kijken: gezondenveiligwerkt.nl

Projectteam Zelfregulering Gezond & Veilig Werken Sabine van Eck Thamar Tax Lieke Witlox Martinette Boonekamp Rinske Wolters