Op 26 augustus jl. was Ya/ijn van der Krol /2,5 jaar secretarisvan de VPOD. In dit nummer een profiel.

Cyberspace en cyberpages

5

3

10

6/7

ProfielYolijn van der Krol

•Bladwijzers

What's up, doe?

DossierCyberjol,lrnalistiek

van alle franje. Wie begin juliDe Journalist gemist heeft. kannu in hoog tempo inhalen,want Wigleven belicht alle be­langrijke actualiteiten 'in anutshell'. AI met al veel 'cy­berpages over cyberspace'.Verder biedt ook dit nummerweer veel afwisseling metnieuwtjes, vaste rubrieken,een heuse primeur, boekbe­sprekingen, het Web en zomeer. In dit nummer natuurlijkeen vooraankondiging van denajaarsactiviteiten. Hoewelhet programma op dit momentnog niet in alle details is vast­gesteld, staat wel al de datumvast: alle afspraken voor 13november mogen afgezegdworden.(WR)

daan door de vele veranderin­gen in werkmethodieken en-uitvoering. Nummer 13 vanDe Journalist bevat veel we­tenswaardigheden, ook voormediadocumentalisten; en ishet bewaren waard, toch min­stens voor een jaartje. Daarnazal het wel grotendeels verou­derd zijn. Het toeval wil datnet een maandag eerder de re­dactie van VPOD-Nieuws methet probleem van 'een goedDossier-verhaal' worstelde.De oplossing heet inmiddels"Cyberjournalistiek" en is vande hand van gastschrijverJasper Wigleven, de eerstejournalist die is afgestudeerdop het onderwerp Internet.Hij ontdoet cyberjournalistiek

Het NVJ-vaktijdschrift DeJournalist is inmiddels aanjaargang 102 bezig. Van diehoge leeftijd blijkt het bladweinig last te hebben, wanthet 'themanummer' van 4 julistraalt een heel jeugdig elanuit: "Media in cyberspace". Deoprichters van het blad zou­den in de verste verte nietweten wat de kop bedoelt.Een dergelijk lot lijkt geziende snelle ontwikkelingen in demediasectoren onvermijdelijk,ook voor VPOD-Nieuws; ver­ondersteld dat een dergelijkeleeftijd gehaald wordt! Neemtniet weg dat opdracht en prin­cipes (voor journalistiek endocumentatie) nog steeds de­zelfden zijn, nauwelijks aange-

De inhoud van dit blad

valt onder verantwoorde­

lijkheid van de redactiem.u.v. artikelen geschre­

ven op persoonlijke titel.

ISSN 1383-2492

Redactie:

Margot Bacsa

(secretariaat)Wil Roestenburg

(eindredactie)

Peter Jonkman

Jan van LiereFred Njio

(advertenties)

Simone Post

Marie-Anne Smits

Redacti esecretari aat:

Postbus 280001202 LA Hilversum

tel. 035-6715351

fax 035-6715421margot. bacsa@tros.nl

VPOD - Nieuwskwartaalblad van de

Vereniging vanPers- en Omroep­Documentalisten.

Vormgeving:

Gerard v.d. Krogt Utrecht

Druk:

Publicard Utrecht

POSTCODE

Online. _-\: your desk. At a fixed price.80 jf yn\i want t.o stop fishing, eall the

FT DiscQ\"ery inl'ormation !ine on +44(0)

]71 825 SODa, email: fLdiscovery@ft.comor fil! ~n the C011pon,

.\JDRESS

NAn-RE ('F CO~!P.\.\YSBllS1NESS

CO~lP"'.\i

rOSl'nol'

Fed Up with fishingfor business information?

infor"'alion

Do you waste time searching Jor t.he righiinformation'? There is a soJutian - ~~T

Discovery. For company information,

business nc\vs, rea] time news and muchmore. Tt couldn't be easier. Simple la use.

FT 0isC0ver y. Th e ins tant wa y t0 hook th einformation you need.

,- -- ----- ------- ---- -- ---- ------- ---- ---- -------------- ---- ------ ----->«;- ---11 Yes, I would likc to sr.op /ïshing fOT business information. Please ha\"e a

Fl~ANCIAL TIMES representative call me r.o dlSCUSS my requiremems.

Phm FT Dl.""'e,, mlocmoel.,,, hoe co +44 (0) 17l SZi 800n '" ,m,l.l ~

~~l~~':'~~a\;~~'~',Cg/tL'zCr~;jI~~s:~:;.l~OEI~'~Ol~tlS,~~r::~~'·L:~I;:nn.c~~:~.~~~fL~ ~ FT DiscoveryL _

Keesings Historisch Archief geeftmaandelijks een objectief overzichtvan de belangrijkste politieke, socialeen economische wereldgebeurtenissen.

Speciaal aanbod:M.i.v. 1996 een jaar lang KeesingsHistorisch Archief voor de introductieprijsvan f 202,50 inclusief BTW en verzend­kosten, studenten f 167,50 (normaalf 300,-; voor studenten f 242,50).

Naast de vertrouwde gedrukte versieverschijnen binnenkort ruim 45.000pagina's wereldgeschiedenis op 1 CO­ROM. Binnen enkele seconden heeftu de juiste informatie op uw scherm.De CD-ROM bevat ruim 200.000 artike­len, ca. 15.000 bibliografieen, 8.000 kaar­ten, tabellen en grafieken en honderdenofficiele teksten van verdragen,statuten enhandvesten.

Een heldere kijk ophet wereldnieuws

Voor informatie ofeen recent gedrukt

exempÛlar:Keesillgs Historisch

Archief,Antwoordnummer 10001,

1000 PA Amsterdam(geen postzegel nodig).

Tel: 020-5641222

IK BEN OP ZOEK NAAR DE TOP 10 VAN DE MEEST VERKOCHTE MERKARTIKELEN

IN DE UK, MET OMZETGEGEVENS.

KUNT U MIJ EEN LIJST GEVEN VAN DE TIEN GROOTSTE TRANSPORTONDERNEMINGEN

IN NEDERLAND, BELGIË EN DUITSLAND?

WAT IS DE ONTWIKKELING VAN HET BRUTO BESTEEDBAAR INKOMEN EN DE INFLATIE VAN

DE AFGELOPEN TIEN JAAR IN DE LANDEN VAN DE EG?

KUNT U ARTIKELEN EN GEGEVENS OVER FUND-RAISING VOOR MIJ VINDEN?

Zoek dat eens uit SVP!Ook u zit vast wel eens met een vraag. Bel dan simpelweg 34 vestigingen over de hele wereld. Waarom zou u met

sVP en u krijgt spoedig het antwoord. SVP beschikt brandende vragen blijven zitten? Vraag het SVP.

over teams van branche-gespecialiseerde resear- ~ Dat kan ad hoc of op basis van een kostenbespa-

chers, een archief waarin menigeen zou verdwalen, eS' rend contract. Uw eerste vraag is natuurlijk:

entree tot duizenden externe informatiebronnen,~ hoe werkt dat precies? Bel Anja van der Lans of

waaronder on-line verbindingen met de internatio- _ Gijs van Beek voor een verhelderend antwoord,

nale databanken, en een collegiale interactie met JVSVPQ

telefoonnummer 070 - 3190 860.

~DERLP.~

Koopmansstraat 9, 2288 Be Rijswijk, Telefoon 070 - 3190 860, Fax 070 - 3901 408

Op elke vraag het antwoord!

What's up, doc?Documentatie WereldomroepVoor deze aflevering zijn we langsgegaan bij de afdelingdie ooit de naam leverde voor deze rubriek. Info, het per·soneelsblad van Radio Nederland Wereldomroep bevatteeind tachtiger jaren al een rubriek met de titel What's updoe. De column werd toen geschreven door Nico vanEeden, hoofd Documentatie van de Wereldomroep.

Als we midden juli een be­zoekje brengen aan de afde­ling, bevindt die zich op eenaansprekende locatie, deels opde redactievloer. Wanneer ditnummer verschijnt zal de afde­ling echter een ander onder­komen hebben, één etage la­ger. Om ook dan voeling metde redacteuren te houden, zalop de redactie een informatie­balie worden geplaatst, diepermanent bemand zal zijndoor een van de documenta­listen. De documentatie hoortbij de Programmadienst enwerkt vooral voor program­mamakers. Van buiten komennauwelijks verzoeken, vragenvan luisteraars worden doorde afdeling Communicatie af­gehandeld. Inclusief het hoofdvan de afdeling zijn er vierfull-time documentalisten.Daarnaast is er voor tien uurper week ondersteuning vooradministratie, zoals het be­heer van abonnementen enboekbestellingen voor het he­le bedrijf. Ook heeft een tijde­lijke kracht zich gedurendehet afgelopen jaar beziggehou­den met het schonen en split­sen van dossiers.Veruit de meeste vragen wor­den beantwoord met het uit­gebreide knipselarchief. Depersonendossiers niet meege­teld, beslaat het ruim 4000mappen. Voor elk land van dewereld minstens één algemenemap. Maar meestal zijn er perland ook dossiers over subon­derwerpen, bijvoorbeeld eco­nomie en buitenlandse betrek­kingen. Daarnaast zijn er dealgemene mappen, waar ookde Nederlandse onderwerpenin verwerkt zijn. De knipsel­mappen zijn geordend volgenseen op de UDC gebaseerdeclassificatie en toegankelijkgemaakt met een alfabetischetrefwoordenlijst (zowelNederlands- als Engelstalig).De classificatie wordt ook ge-

bruikt om de zo'n 2000 overde afdelingen verspreid staan­de boeken en rapporten toe­gankelijk te maken. Een aantalgebruikers kan het systeemvanaf de werkplek raadplegen,voor de anderen staat op ver­schillende plaatsen in het ge­bouw een publieksterminal.Hierop heeft men ook toegangtot het door Documentatiebijgehouden deskundigenbe­stand. Aan de hand van publi­katies in kranten en tijdschrif­ten, aanwijzingen van gebrui­kers en andere bronnen wordteen omvangrijk adressenbe­stand bijgehouden. Inmiddelsbevat het systeem zo'n 17.000adressen van personen, instel­lingen en organisaties. Er kanop naam gezocht worden,maar ook op onderwerp. Zokan men snel het telefoon­nummer van een ministerieelwoordvoerder vinden, of eendeskundige op het gebied vanvarkenspest. Ook is in éénoogopslag te zien of de bijbe­horende persoonsmap een ne­crologie bevat.Hoewel het hart van de docu­mentatie wordt gevormd doorde enorme hoeveelheid knip­selmappen, is de discussieover digitale informatie gaan­de. Onlangs werden bij wijzevan proef alle verzoeken ominformatie uitsluitend afgehan­deld met digitale bronnen,waarvan Lexis/Nexis de be­langrijkste was. Over de resul­taten van dit experiment zijnde meningen verdeeld.Sommige vragen zijn inder­daad snel en gemakkelijk tebeantwoorden met Nexis. Eennadeel is echter dat gebrui­kers voor elk verzoek afhan­kelijk zijn van een documenta­list. Dat kost tijd en boven­dien vinden veel gebruikershet juist prettig om zelf dooreen dossier te bladeren, inplaats van een antwoord 'opmaat' te krijgen in een compu-

teruitdraai. Een ander nadeelis dat sommige vragen, vooralover vage en abstracte onder­werpen, moeilijk te beant­woorden zijn met een full-textretrievalsysteem. Het zeer fijnontsloten knipselarchief heeftbijvoorbeeld een dossier'voorbeelden van veranderen­de normen en waarden'. Zoekdie maar eens op in de vrijetekst! Dankzij de creativiteitvan documentalisten, bevattendossiers soms onverwachteknipsels die verrassende in­valshoeken bieden. Met digita­le bronnen gaat deze toege­voegde waarde verloren.De Wereldomroep beschiktook over een audiotheek,voorheen de fonotheek.Behalve cd's worden hier ge­luids- en beeldbanden be­waard. Er is een begin gemaaktmet het selecteren en op on­derwerp ontsluiten van hethistorisch materiaal. AI gerui­me tijd wordt nagedacht overde implementatie van eenMultiMediaDatabase. In ditsysteem zouden op termijn al­le soorten informatiebronnenontsloten moeten vvorden, zo­wel tekst als geluid en beeld.Het aandeel van Documentatiein de MMD bestaat uit hetknipselarchief in digitale vorm,het deskundigenbestand en decatalogus met beschrijvingenvan boeken en rapporten. Defonotheek zorgt voor een be­stand met beschrijvingen vanalle muziek op cd's, een ge­luidsarchief met beschrijv.in­gen van de radioprogramma'svanaf begin jaren '50 tot he­den en een beeldbestand metbeschrijvingen van film- en te­levisieproducties van deWereldomroep. In de toe­komst moeten ookWebpagina's worden opgeno­men. AI deze bronnen wordenontsloten met de 'eigen' UDC.Nico is enthousiast over hetplan en spreekt over een'droom aller journalisten endocumentalisten'. Of dezedroom ook werkelijkheidwordt? Voor het einde van ditjaar wordt van het manage­ment een beslissing verwacht.Klaaske van der Wekken (GPD)

TNO-STB/NBBI organi­seert een vijfdaagse cursusKwaliteitszorg in infor­matiedienstverlening inDen Haag. Data: 10 okto­ber, 14 november, 12 de­cember 1997, 26 januarien 13 februari 1998.Kosten: /3.450,- (exBTW). Inl.: 070-3607833.

Van IS tot en met 20 okto­ber vindt de 49steFrankfurter Buchmesse

"plaats in Frankfurt-am-Main. Inl.: 00-49-6921020.

In Woerden organiseertPandora's Docs op 28 ok­tober Documentatie beoheer en intranet.Inl.: 0348-429912.

Het congres Selectievenieuwsdiensten: bronvoor het managen vanbedrijfskennis wordt op31 oktober georganiseerddoor het NederlandsStudie Centrum. Aan deorde komen onder meer:hoe en waarom selectief in­formeren; inzetten van se­lectieve nieuwsdiensten enverwerking in eigen kennis­netwerk.

Kosten: /995,- (ex BTW).1.01.:0 I0-4349966.

Fobid organiseert in DenHaag op 6 november heteerste Fobid·festivalWeg van informatie.Centraal staat de positievan de bibliotheek in deken nismaats chapp ij.

Kosten: / 375,­Inl.: 070-3090 ISS

Voor de 21 ste keer wordtin Londen de jaarlijkseOnline Informationconferentie gehouden.Van 9 t/m I I december1997 in de National HallConference Centre.

Inl. op de website:http://www.1 ea rn ed. co. uk/events/online

VPOD 3 97/3

Archiveren doetu onder de cJ'van Jalema

Op zoek naar een waterdicht, doelmatig en praktijkge­

richt archiefsysteem? U vindt het allemaal bij Jalema, de

archiefspecialist van huis uit. Bekend met alle branche­

en verenigings-behoeften. Uitgerust met het beste dat de

archieftechniek te bieden heeft. Zoek dus niet langer. U

vindt het allemaal onder de 'J' van Jalema.

••••••••••••••••••••••••INFORMATIE NODIG?• Achtergronden• Actualiteiten• Adressen• Attendering• Produktinformatie• Statistiek• Branche informatie• Jurisprudentie• Overheidsinformatie• Wet en regelgeving• Bibliotheek-en• documentatieservice• Vakliteratuur

ADIe LEVERT BINNEN 24 UUR055-5225628

,------------,

•••• 00000000 •••••••••••••

BEDRIJFSINFORMATIEDIENSTJlllMAeJDIVISION FILING-SYSTEMS

Jolema B.V.Postbus 48025953 II ReuverTel. (077) 474 18 15Fox (077) 474 JQ.J,;!:;{;('ii':'i':",

ADieRaadpleeg onze homepage:http://www.universal.nl/ADIC

Vosselmanstraat 2997311 CL APELDOORNTel.: 055-5225628Fax: 055-5217948

ProBibliojlnformatiebemiddeling specialiseert zich

in het leveren van informatie aan de media en

reclamebureaus in Noord- en Zuid-Holland.

Met ProBiblio, onderdeel van het netwerk van

bibliotheken en documentatiecentra, beschikt u

ook over alle informatie die u zelf niet in huis

heeft. En dit alles tegen een tarief per opdracht,

zonder contract of aansluittarief.

Pro BibLio 5i Árco Informationuw partner in documentaire informatievoorziening

Arco Information is actief op de markt voor documentaireinformatiesystemen.De aktiviteiten zijn onder te verdelen in:

- Consultancy- Vooronderzoek- Ontwikkeling en Verkoop

Arco Information heeft in de afgelopen jaren een ruime ervaringopgedaan in het realiseren van oplossingen op het terrein van dedocumentaire informatievoorziening.

Voorbeelden van deze oplossingen zijn:

- Documentair Informatiesysteem voor Pers en Omroep- BestuurlUk Informatiesysteem voor Gemeenten- Dossierbeheersysteem- Internet / Intranet oplossingen- Ontwikkeling / Design Web-sites

Binnen al deze oplossingen is een volledige integratie van index­gegevens (databases), teksten (full-text-retrieval), images, beeld engeluid gerealiseerd.

Voor informatie over onze produkten en / of diensten kunt u kontaktopnemeri met:

Hofplein 1 Postbus 116 1800 AC Alkmaar

T 072 51997 93 F 072 51243 55

,Areo Information,Nieuweweg 61A,2132 CM Hoofddorp.

Telefoon : 023-5621213Telefax: 023-5620044Internet : www.areo.be

VNU dagbladen starten GIDS Een attendering waard isde pagina van PeterVerschoor, een docentjournalistiek. die vele inte­ressante bronnen verza­melt op het gebied vanArchieven en Bibliotheken,Gezondheid, Wetenschapen een aparte site heeftmet journalistieke adres­sen.(http://www.euronet.nl/users/peterv/index.htm)

Op www.schravendeel.nlten slotte bevindt zich vol­gens de makers "de groot­ste verzameling informatie­ve links naar NederlandseInternetbronnen" (meerdan 2500!). (JvL)

Een goede bron vormen dezgn. indexpagina's, vaak sa­mengesteld door hobbyis­ten. Voor krantenartikelenof nieuws van omroepen,kun je terecht bij:http://home.pi.net/-j eve rs/journal.html enhttp://www.dds.nl/-ki donlDe indexpagina van het ADbevat verwijzingen naar demeest uiteenlopende pagi­na's. Zo is het mogelijkfull-text de Handelingen opte vragen, maar je kunt erook de postcodes vanNederland of e-mailadres­sen opzoeken. Verder kunje via deze pagina eenzoekstrategie uitzetten viaeen zoekmachine, alles teweten komen over je favo­riete cabaretier en diversedigitale gemeenten bezoe­ken.(http://euronet. n I1 use rslad­sysco/index.htm)

In deze nieuwe rubriek willenwij aandacht besteden aanallerlei Internetadressen, dievaar documentalisten handigkunnen zijn.Dit kunnen adressen zijn dieal wat langer bestaan. alsme­de de allernieuwste adres­sen. Dus weet je interessan­te, grappige of nuttige adres­sen laat het ons weten, pere-mail naar simone.post@n­uV.nl

Help11I1Cancel

verschillende venste-rs doorelkaar heen vertoond, waar­door de kwaliteit van de pre­sentatie snel afneemt.

Met dank aan Marca Feenstra.

D(defensie) tot de V vanVerkeer en de W vanWetenschap. Door gebruik temaken van deze vertrouwderubrieken kunnen de docu­mentalisten makkelijker metde bookmarks omgaan, boven­dien houdt elke documentalistzo het beheer over zijn eigenvaste coderubriek. Via de op­tie "what's new" kunnen zij deadressen binnen hun eigen ru­briek regelmatig actualiseren.De ervaring leerde dat verde­re indexering van meer dantwee niveaus diep niet ge­wenst is: bij meer dan drie on­derliggende mappen worden

Het GIDS-project gaat lopenvan september 1997 tot einde2000 en voorziet in de imple­mentatie van nieuwe electro­nic picture desks voor beeld­ontvangst en -uitwisseling, di­gitale beeldopslag voor de ge­hele groep, tekstopslag (tervervanging van de huidigeBRS-databanken EVA) en pagi­naopslag met pdf's ter vervan­ging van de legger-microfichesParallel aan dit traject zullende afdelingen documentatieorganisatorisch in een veelnauwer samenwerkingsver­band gebracht worden. Doeldaarvan is efficiency-winst enmeer tijd voor de research-rolop de redactionele vloer.(WR)

Thü Jan 1616:56:08 1997

Bookmarks - bookmark.h1m

I1

%rin9Sdienst Ensche:J1ej:5

OK

Name:

Added on:

Genera]

fcHt Itemfile~ fj doe bonaven\uro's BookmaJks

1 StartOPmaot-I doe bonoventura's Bookrnorks1 CIA World Fod Book 1995.. Yelloweb Eu/ope Directory1 CompuSeNe Nederlond-. Welcome to Neiscape1 Your &Ole LII.I'e'

~_~ ~~~~6~~~INTERNET 1_=----lI -'CB::..o0:c.k:c.rn:.:a:..:.rk:..:.p:..:.ro"-'p:..:e::..rti:.:.e::..s ---;1-......J C-CULTUUR 1:-~_....J 0 - DEfENSIE+....J E' ECONOMIE-......J F - RN.A.NCIEN~ G- GEZONDHEIDSZORG

-. S Home Location (URL): !hnp:/lenschede.igb.nl/

-I ~,~e~:;rSe~~~~nd--------~~-I} F==========~1 KNAW-Medlschelnformetie 1'-: Descriplion:-. Nederlandse Gezondheidswl ,)."I Nederlandse Potientenverenl-, RSI(muISllekle)-a Voorlichtingsbureau Drugs1 Drugs Pee.ce HouseAmsterd~. ÄMSleldams Ce.nne.blsbeleld

~ in~~n~.~~n~~~~~~~~~:: last Visiled: lest> th8n one hoür 8go

~ --..l r-: -hUISVESTING+....J J+JUSTITIE+:...J K - COMMUNtCATIE:!: -.:J l- LA!,JDBOlJW':!"-::...J M+M.....,ATSCHAPPIJ

N-DtGITALE STEDEN0- ONDER'NIJS

Bonaventura voor de bestaan­de ontsluitingsmethode. Ditop de UDC gebaseerde code­systeem bevat alfabetisch ge­rangschikte rubrieken: van deB van Bedrijven, C(ultuur),

viertal systemen vergeleken,in proefopstellingen getest enin operationele settings be­oordeeld. Uiteindelijk is geko­zen voor Digital Collections.als leverancier van het nieuwesysteem. DC is reeds bij hetANP operationeel voor beeld­opslag en heeft in Duitslanden in de Verenigde Staten eensterke marktpositie. De chefsvan de documentatie-afdelin­gen waren nauw bij de keuzebetrokken, waarbij zij vooralkeken naar de output-functio­naliteit. Die output wordtdoor DC met zeer geavan­ceerde zoektechnieken (als fo­netic searching, relevancefeedback e.d.) ondersteund.

sen te maken. Bij die selectieheeft hij gelet op zowel inhou­delijke als formele aspecten.Qua inhoud moest de selectieeen weerspiegeling zijn van debestaande collectie, d.w.z. on­geveer 60% Nederlandse sitesen 40% van buitenlandse origi­ne. Formele criteria waren:betrouwbaarheid, recentheid,compleetheid en eenduidig­heid van de op de site aanwe­zige informatie en links. Omde bookmarks overzichtelijkte presenteren, koos

=1

de praktiik•In

Zijn eerste stap was, op grondvan verwijzingen in de vaklite­ratuur en eigen surfervaringenop het Net, een inventarisatievan zo'n 200 relevante adres-

De VNU-dagbladen (BrabantsDagblad, BrabantsNieuwsblad, Dagblad deLimburger, EindhovensDagblad, De Gelderlander enDe Stem) gaan de komende ja­ren over op een nieuw multi­mediaal archiveringssysteem,GIDS genaamd. GIDS staatvoor Geïntegreerd Informatieen Documentatie Systeem. Injuni heeft de groepsdirectiehet eindrapport van de zgn.Commissie Systeemkeuze be­sproken en onder voorwaar­den het groene licht gegevenvoor gefaseerde invoering vanhet voorgestelde systeem.De genoemde commissie heefttussen januari en juni een

InternetVoor persdocumentaties geldtdat alle informatie op Internetpotentieel van belang is.Daarom gaat bijvoorbeeld hetnut van profielen, hoe handigook, voor onze praktijkmeestal niet op. Toch kan hethandig zijn om via een eigenresearch pagi na direct toegangte hebben tot een aantal voor­geselecteerde pagina's. Voorveel afdelingen is het onder­houden van zo'n pagina echtereen veel te arbeidsintensievejob. Meestal zullen documen­talisten veel gebruikte URL'sin hun eigen bookmarksmenuopslaan. Maar dat wordt gauwonoverzichtelijk. Persoonlijkeen zakelijke, nieuwe en oudeadressen komen door elkaarte staan en neem je niet directde moeite om de soms crypti­sche paginatitels te hernoe­men, dan gebruik je al snelslechts een fractie van je (uit­gebreide) bookmarksbestand.Ook bij de documentatie vanBonaventura liepen ze tegendit probleem aan. IDM-erMarco Feenstra heeft tijdenszijn stage een opzet gemaaktom wat meer structuur aan tebrengen.

VPOD 3 97/3

InformatiemanagersDe journalist wordt steedsmeer informatiemanager enkrijgt straks deels de taken

gerommeld worden. Afzenderen adresgegevens bij eenUsenet-bericht kloppen langniet altijd. Ook de mogelijkhe­den van e-mail worden nogniet overzien. Een interviewop afstand is makkelijk moge­lijk, mensen zijn per e-mail di­rect te benaderen, tips kunnenbinnenkomen vanuit de helewereld en lezers kunnen snel­ler reageren op wat een jour­nalist geschreven heeft. Diereacties zijn vaak wel impul­sief. Reageren per e-mail gaatlezers makkelijker af dan hetschrijven van een normalebrief. Het kost minder moeite:een druk op de knop, even tik­ken en versturen maar. Tijdom hun reactie nog eens teoverdenken of te nuancerennemen de meeste mensen niet.

niet dat Internet meer is danhet overbekende World WideWeb. En dat terwijl in nieuws­groepen (Usenet) en IRC­chatboxen (grofweg vergelijk­baar met de telefonische bab­belboxen) vaak juist echtnieuws te halen is voor diege­ne die er even wat tijd aan be­steedt. Zo heeft -uitzonderin­gen bevestigen nu eenmaal deregel- collega Rob Ruggenbergeens een verhaal gemaakt overdolfijnen, waarbij hij alle in­formatie van de Internet­nieuwsgroepen haalde. De ge­ruchtenmachine draait boven­dien volop in deze Usenet­groepen. Negen van de tienkeer kloppen ze niet, maar netdat laatste nieuwtje kan eenjournalist een primeur opleve­ren. Wel is nog belangrijkerdan normaal om de bronnengoed te controleren: met deelektronische media kan veel

16:48::IJ m ~

1~:4B X 1I'Jl'

DosC_yberioul

E-mailDagelijks komen er bij hetBrabants Dagblad verschillen­de persberichten en lezers­brieven per e-mail binnen. Dataantal neemt alleen maar toe.Veel journalisten weten nog

moeten zoeken: booleaanszoeken of full-text retrieval isjournalisten over het alge­meen vreemd en het intikkenvan een zoekwoord levert bo­vendien al gauw 20.000 pagi­na's op. Het laatste struikel­blok zijn de beschikbare ma­chines zelf. Deze zijn eigenlijkte traag waardoor het gewoon

niet prettig zoekt op het Net.Zelf surfen op de elektroni­sche snelweg! Nee. dank u.

~ JournaUsts'~çjp' Too'bo~ çjp'

1'lili"""lXJn"conW'W!JlyVh1ercons!lUClion "",,,,,,dn.,.t44i:lCne"l!:lO\Ut~ !!)OIt ..... It-J.'I.eeOOIlWtiMth8.t""""mi!Iin(lillSli'w'W1JJlIIioeof "'ioumoJi!".p!4aXm:.;iUSW»1USk'..ov W.·.. ol.....}':IlIo.ppy"'1014lJJleful,t«:Wl.leURu\:l<;1lI"1i1ll

BRABANTS~DAGBLAD I"",

BRalI ..ussc._tnce....._o.__o..ao..'-k.o.o. __ ) "i't._ la........ -..,...,. "V~iI ' _, .......M<!Of'·__ ·Ill" 'O'-Ho<_.. ll""·.. ·bIco· ....•t.~.,.to "".ij .. _,. ·.1ilI .• :l:oI ~fRf" • ...__ Maw U.._ lroM~':.I lJIi" ••• lo<_'"'~_·.IJIl _ .

~ ~ file [dil UJew 60 Rookmerts Opllon~ Directory WiMow

ill Selscape: Orllbllnh Oll blilill

File [dil Ulew Go Bookmllrk1 Optlons DIrectory Winllow

iD NehclIPe:[JC:Journilllsh'ToDlboH

Slechts enkele journalistenhebben zelf een Internetaan­sluiting en nog een kleineraantal maakt er effectief ge­bruik van. Voor veel collega'sblijkt de installatie en bedie­ning van computer en pro­grammatuur een probleem tezijn. Ook het zoeken op hetNet is voor de meesten moei­lijker dan gedacht. Ervan uit­gegaan dat ze al weten waar ze

van het Brabants Dagblad temaken en te onderhouden enom de collega's te helpen bijhet zoeken naar informatie ophet Net.Er is bewust voor gekozen omde Internetredacteur centraalop de redactievloer te plaat­sen. De drempel voor colle·ga's om vragen te stellen isdaardoor laag. Sinds de komstvan de Internetredacteur ge­bruiken steeds meer collega'shet Internet als een bron voorachtergrondinformatie. Hetgaat daarbij niet alleen omtekstuele informatie, maarvaak ook om illustraties. Desportredactie bijvoorbeeldhad onlangs het logo nodig vanhet wereldkampioenschap at­letiek te Athene.

Maar slechts weinig journalis·ten weten wat de mogelijkhe.den zijn van Internet.Het Net heeft eigenlijk heelstilletjes haar intrede gedaanop de meeste redactievloeren.In 1994 beschikte de docu­mentatie van NRCHandelsblad bijvoorbeeld alover Internettoegang. Indieneen journalist wat nodig had,kon hij dat vragen aan de do·cumentalist, die dan alle hembekende bronnen raadpleegde.De journalist zelf wist nietprecies waar de informatievandaan kwam, maar ging erblij mee aan de slag.

De journalist redt het bin­nenkort niet meer metpotlood en notitieblok.Met de opkomst vanInternet als informatie­bron en -medium wordt hij-nog meer dan hij al was­informatiemanager. Hijkrijgt meer kanalen totzijn beschikking om zijnnieuws te zoeken en teverspreiden en komt dich­ter bij de individuele lezerte staan. Maar voor hetzover is moeten de ge­vreesde pc en zijn modem­maatje worden bedwon­gen.

Het Net was tot voor korteen vrijwel onontgonnen ge­bied voor de Nederlandsejournalist. Pas sinds de op­komst van het World WideWeb en de verschijning vankranten op het Net wordt heteconomische en wetenschap­pelijke nieuws over de elek·tronische snelweg trouw ge­volgd en verslagen. in naamvan de geïnteresseerde lezer.

Brabants DagbladBij het Brabants Dagbladwordt beperkt gebruik ge­maakt van Internet sinds destart van de eigenInterneteditie op 12 december1995. Op de redactie staantwee computers metInternetaansluiting. Een AppleMacintosh en een pc. De tweemachines zijn voor openbaargebruik, maar de meeste jour­nalisten vragen informatie viade speciaal aangesteldeInternetredacteur. Deze heeftondermeer als taak om de pa­gina's van de Interneteditie

IIVPOD 3 97/3 1

003971

In de nabije toekomst ligt datechter anders. De journalistenvan morgen kunnen niet meerzonder pc en Internet, maarde huidige generatie is zogoed als onbekend met dewerking en mogelijkheden vande nieuwe media. Wil eenkrant een kenniskloof voorko­men, profiteren van de elek­tronische snelweg en straksmee blijven spelen in de me­diawereld, dan zullen de re­dacties aan de Internet-pcmoeten.

Opleidingenjournalistieke opleidingen spe­len langzaam in op de toekom­stige situatie. De nieuwe me­dia krijgen meer aandacht ener wordt voorzichtig in geïn­vesteerd. Bij de Academievoor journalistiek enVoorlichting te Tilburg wordtinmiddels gewerkt aan de op­zet voor een officiële multi­mediarichting, terwijl deUtrechtse School voorjournalistiek al een technischerichting op dit gebied heeft.

Het huidige cursusaanbodbiedt echter nog veel te wei­nig op dit vlak en het zal nogwel even duren voordat dezerichtingen echt vorm hebbengekregen. Tot die tijd zijn stu­denten journalistiek aangewe­zen op zichzelf en op die eenof twee enthousiaste docen­ten als ze meer willen wetenover de nieuwe media. Demeeste kranten houden noggeen rekening met de toekom­stige ontwikkelingen en inves­teren ook niet in de nodigeapparatuur, cursussen of trai­ning voor het personeel. Nuvalt daar nog weinig van temerken. Hooguit loopt eenkrant eens een nieuwtje misomdat een inventieve collegabij de concurrent een middag­je op het Net heeft doorge­bracht.

nieuws zelf mag niet vergetenworden.

)asper Wig/even(Internetredacteur BrabantsDagblad)Eventuele reacties of vragenkunt u noor de schrijver sturen:jas@iaehv.nl ofddp@/imit.net(Donders Digital Productions)

16:15 a;

iJl

Ook het doorlinken naar an­dere pagina's en het illustre­ren van een artikel -desnoodsmet bewegend beeld en ge­luid- kent zo zijn eigen proble­men en zijn eigen specialisme.Een hybride journalist-webde­signer is onmisbaar bij de ont­wikkeling en presentatie vaneen Internet-editie. Het visu­ele aspect wordt nu eenmaalsteeds belangrijker in de hui­dige beeldcultuur, maar ookhet belang en de plaats van het

teletekstdiensten en kabel­kranten zullen daardoor in deproblemen worden gebracht.Waarom zou iemand nog ge­bruik maken van dergelijkestatische media als Internet il­lustraties, geluid, tekst, videoen telefonie biedt?Een nieuw medium vergt ech­ter ook nieuwe schrijf- enproductietechnieken. In arti­kelen voor deze elektronischeedities zal de journalist steedsvaker doorverwijzen naar pa­gina's elders op het Net.Bovendien zullen artikelenvoor het Net kort en bondigmoeten zijn. Lange pagina's enscrollen zijn minpunten op hetWeb.

JournalismWebSlles

Bibtîographies

I • i~StJ~1Tl!RCUI',r.l4lU P"&.)<1" .... lookul(for?~lI'11I)'1k"""",1l.",,,," IflllePll("l'lSuIl"\:>sC:~le~.·IDli!""vabDIIllr We1l'.ntoca.ltlt.ePliCeWlll.,UY)OllOILIIURL

!::ot:@ _ldl:dc3mlllDC'~PIOfO koywoll13)1011""'l:tufinl.W<ll1lllllll....'..

~ • file [dit Uiew Go 800kmllrICS Optiolls Directory Window

NetStDPe: Po nlerOnUne:ResellrcnCenlerlndell

UNC Scbool of Jownalism aod Mass CommunicalJon Llbrary

• file [dil Uiew Go Oookmorks Ollliofls Directory WirHlow

10 Netscllpe: lrarnenewslibs.hlml

een Internetdienst. De voor­spelling is echter dat TV encomputer in de toekomst éénworden. Het duurt misschiennog een decennium of wat,maar met een makkelijk te be­dienen apparaat komt Internetbinnen ieders bereik. Hetwordt dan wel heel erg aan­trekkelijk om informatie viaInternet te publiceren. Vooral

goedkoop gepubliceerd wor­den. Er zijn geen papier- ennauwelijks verspreidingskos­ten. Het grootste huidige pro­bleem bij publiceren viaInternet is het bereik. Er zijnrelatief gezien nog steeds wei­nig Internetgebruikers.Bedrijven zijn daarom vaakniet geneigd te adverteren op

Maar ook de documentalistenzullen zich verder moeten be­kwamen in Internet-zoeksys­temen. Hoewel de journalistzelf het Web op zal gaan,heeft hij niet genoeg tijd enkennis om alle gedetailleerdeinformatie op te diepen uit despelonken van het Net.Ingewikkelde zoekvragen zui­len nog steeds op het bureauvan de documentalist belan­den. Dat betekent dat docu­mentalisten nog meer dan

van de documentalis en de af­deling lezersservice er ij. Viae-mail zal de journalis- irec­ter contact houden met bron­nen en vooral 00 et lezers.Hij gaat eerder zei' 0 hetWorld Wide Web zoe en naarinformatie, en moet an ookhet nodige weten van e-mailen van zoeksystemen en -me­thoden.

DistributiekanaalInternet is niet alleen belang­rijk als informatiebron. Ookals distributiekanaal zal het inde toekomst steeds belangrij­ker worden. Nu al kunnenelektronische edities van bij­voorbeeld een krant relatief

journalisten op de hoogtemoeten zijn van de zoeksyste­men en mogelijkheden op hetNet. Daar komt ook de nodigetechnische kennis bij om dehoek kijken. In de toekomstwordt de journalist het ge­zicht naar de buitenwereld.De krant is straks geen onper­soonlijke meneer meer, maarde journalist is de krant enkan erop rekenen dat hij aller­lei vragen en opmerkingen inzijn elektronische brievenbusgaat vinden, al dan niet naaraanleiding van zijn artikelen.Hij zal er zelfs op aangespro­ken worden als de krant telaat bezorgd is.

•lefnalistiek

Nieuw persmuseum

FORUM

Forum, afdeling post-hbo van de School voor Journalistiek ­in Utrecht, organiseert vanaf 22 oktober 1997 de cursus

naar die tijdens de EersteWereldoorlog naar Nederlandvluchtte en hier voorNederlandse tijdschriften gingwerken, o.a. voor DeNotenkraker. Voor de oude­ren onder ons is hij echter be­kender als tekenaar van destrip Bulletje en Bonestaak inhet vooroorlogse Het Volk,waarvoor de bekende schrij­ver A.M. de Jong de tekstenschreef.(PJ)

dat moeten zij mij allemaalnog aanleren ... " "Nee helaas,goede vraag, maar de compu­ter kent het niet, mogen wij uterugbellen?" Volgt de uitlegdat 'skoet' in zo'n geval voorme gaat zoeken. "En naar wiemoeten we vragen I" Wat krij­gen we nou? "Nee hoor, naarniemand, ik bel privé".Veertien minuten later gaat detelefoon, een dame ditmaalmet de gegevens van tweezeilscholen "bij u in de buurt".In beide gevallen op een half­uur rijden (en natuurlijk niet'zwart'). En of ze nog eens ietsvoor me mag doen!Toen VNU met Freepages inzee ging, wilden ze niet deGouden Gids gaan beconcur­reren, althans niet openlijk.Die morgen bleek waarom. Deregionale Gouden Gids meldteveneens beide zeilscholen"bij u in de buurt". Plus eentjeop nog geen tien minuten vanmijn werk. Ik kan dus kiezen,zelfs voor maatwerk.Les één: een snelle informatie­dienst vraagt meer dan scan­ners, computers en het vrien­delijke "Wat kan ik voor udoen" om tevreden klanten tekrijgen. Niks tegen goedkopeMelkert-krachten met beperk­te AO of tegen slim zaken­doen en zelfs mag een goedantwoord 'gratis' zijn. Maar(les twee): een slecht ant­woord is altijd te duur. En datrisico loop ik natuurlijk ookmet die vaarbewijscursus, dustoch maar netjes naar een'witte' zeilschool?

Het is misschien niet zo be­kend dat het Persmuseum inAmsterdam ook een groteverzameling van originele te­keningen van politieke teke­naars bevat.Zo is er ondermeer eenAlbert Hahn- en een EppoDoeve-verzameling. Dezemaand is daar een aantal origi­nele prenten van George VanRaemdock bijgekomen. Eenvan oorsprong Belgische teke-

lijk wel verplicht stellen!). "Ikwil weten waar ik een vaarbe­wijs kan halen." En in gedach­ten: " ... en het liefst 'zwart',bij iemand aan huïs, want hetis misschien maar midlifedenkt de achterban." De ver­bazing verraadt een gigantischgebrek aan algemene ontwi k­keling: "... Is dat zoiets als eenautorijschool maar dan an­ders, een bootrij .. , nee boot­vaarschool!" "Ja zoiets, en te­genwoordig wettelijk verplichtbij breder en langer dan, maar

Nieuwe aanwinstvoor het persmuseum

Toch gebeld. Na een minuutjewachten (er zijn kennelijkmeer zoekend en) word jedoorgeprikt naar een aller­vriendelijkste gratis meneer:"Wat kan skoet voor u doen?"(Dat zinnetje gaan we natuur-

AI weken de 'kleintjes' ge­volgd, maar niks. En danineens die advertentie:"een mens moet al zoveelzoeken, bel gratisSCOOTtm". En heel ar­rogant: "Wat u zoektheeft SCOOTtm al gevon­den". Als ervaren docu­mentalist weet je wat erachter zo'n pretentieschuil gaat, dat kan nietgoed gaan.

Aan de kant van het haven­front komt een glazen uitbouwmet een uitnodigende entreevoor het nieuwe museum. Eenideaal uitstapje voor met dekleinkinderen en dan te wijzenop een bepaalde krant of bladin een vitrine: Kijk daar heeftopa/oma zelf nog aan meege­werkt! (P))

Musea Gids, was het toch weleen teleurstelling. Er was nietste zien. Dat gaat nu verbete­ren. In de loop van het vol­gend jaar komt er een exposi­tieruimte in het gebouw vanhet IISG die geschikt is vooreen permanente opstelling vaneen klein deel van de verzame­ling en voor wisseltentoon­steil ingen.

Maar voor de argeloze muse­umbezoeker, afgaand op devermelding in de Nederlandse

De verzameling die de afgelo­pen jaren helemaal volgens denieuwste museale eisen geïn­ventariseerd en opgeborgenis, kon wel altijd door belang­stellenden geraadpleegd wor­den.

Vraag de uitgebreide cursusbeschrijving aan bij onsStudie-Informatiecentrum, tel. 030-2368040,fax 030-2308243, e-mail: info@hvu.nl ofkijk op Internet: www.fcj.hvu.nllforum.

Hogeschoolvan Utrecht

Onder begeleiding van ervaren docenten onderzoekenjournalisten en documentalisten hoe ze efficiënter kunnensamenwerken. Daarbij maken ze met name gebruik vannieuwe media als Internet en CD-ROM en stellen ze devraag in hoeverre interactieve multimedia de werkwijze vanzowel journalisten als documentalisten zouden kunnenveranderen.

PROFESSIONEEL WERKEN IN DEJOURNALISTIEKE RESEARCH

POST-HBO CURSUSJOURNALISTIEKERESEARCH

voor Cursussen en Consultancy

School voor JournalistiekSchool voor Communicatie & ManagementSchool voor Communicatiesystemen

Naast Aken, Antwerpen enArlington krijgt nu ookAmsterdam een echtPersmuseum. Sinds enige jarenligt de verzameling van hetPersmuseum opgeslagen in hetgebouw van het InternationaalInstituut voor SocialeGeschiedenis (IISG) inAmsterdam, Cruquiusweg 31.

In de Verenigde Staten is een enigszins met Central Station vergelijk­baar initiatief van de grond gekomen: NewsWorks(www.newsworks.com). Via een centrale zoekpagina zijn 125Amerikaanse krantensites doorzoekbaar.

BVPOD 397/31

Cursus stimuleert samenwerkingdocumentalist-iournalist

In mei van dit jaar ging decursus "Professioneel wer­ken in de journalistieke re­search" van start. De cur­sus, gegeven door janHalkes (docent Schoolvoor de journalistiek), WilRoestenburg (chef docu­mentatie Brabant Pers) engastdocent jan Wyllie, isopgezet om journalistenen documentalisten beterte laten samenwerken.

De journalist wordt bedreigddoor infostress en informationoverload. Nieuwe media ennieuwe technieken maken hetmogelijk om in een veelheidvan bronnen te zoeken. Dedocumentatie-afdeling kan dejournalist bij zijn research vandienst zijn door orde tescheppen in de grote stroomvan informatie. Maar hoe zorgje voor een goede samenwer-

king tussen journalist en docu­mentalist! Door middel vandiscussie, relevante praktijk­opdrachten en een bezinningop de eigen situatie probeer­den de docenten de cursistenmet de neus op de feiten tedrukken en te laten nadenkenover de toekomst.

Wat kan een journalist zelfdoen en wat kan hij beteroverlaten aan de documenta­list! En hoe kunnen documen­talisten journalisten nog betervan dienst zijn! Samen voer­den ze zoekopdrachten uit enbekeken ze relevante pagina'sop Internet. Soms levert eenzoekactie op het Net wel20.000 artikelen op. Hoe se­lecteer je dan snel de rele­vante stukken!

Waar begin je met zoeken? AIdeze vragen dwongen de cur-

sisten tot nadenken over de(toekomstige) invulling vanhun eigen functie. Gedurendedrie middagen en een evalu­atiedag verdiepten journalis­ten zich in het werk van dedocumentalisten, en bekekendocumentalisten op hun beurtde journalistieke praktijk. Opdeze manier werden die mo­menten gevonden, waarop desamenwerking tussen journa­listen en documentalisten nogverbeterd kan worden.

Boeiend was ook de bijdragevan de Engelsman Jan Wyllie,die een eigen manier van do­cumenteren heeft. Hij verza­melt over bepaalde onderwer­pen alle verhalen en rang­schikt deze naar kleine deel­onderwerpen. Door dit overeen langere periode te doenwordt de ontwikkeling vaneen onderwerp zichtbaar, wat

mogelijkheden biedt voor eennieuw verhaal of een andereinvalshoek.

In de praktijk blijkt dat de cur­sus vooral nuttig is als deelne­mende journalisten en docu­mentalisten werkzaam zijn bijdezelfde instelling. Met de op­gedane kennis kunnen ze danterug op het werk direct aande slag. Ook het komende sei­zoen wordt weer een cursusgeorganiseerd, op 22 en 29oktober, 5 november en 4 fe­bruari 1998.

Voor inschrijvingen en infor­matie: Forum voor Cursussenen Consultancy, tel. 030­2193500,e-mail forum@fcj.hvu.nl

Jacqueline van der Maten(Forum-cursiste en chef redac­tie-archief Zwolse Courant)

Over 'Dichtbii Regionale kranten •In Nederland'

Tony van der Meulen, ex­Nieuwsblad van hetNoorden, ex-UtrechtsNieuwsblad, ex-De Tijd(opinie), nu hoofdredac­teur van het BrabantsDagblad heeft samen meteen veertiental co II ega- re·gio-journalisten een heelaardig overzicht van hetreilen en zeilen van de re­gionale pers op schrift ge­bracht.

Een ruimhartige kijk in de keu­ken van regionale dagbladen.Worden regionale dagbladen(inmiddels allemaal onderdeelvan een groot concern) echtanders gemaakt dan de lande­lijke kranten (waarvan er ooknog maar een handjevol overis)? Het is terug te vinden in"Dichtbij". Vele aspecten pas­seren de revue: de historie, deoude familie-eigenaren-direc­teuren, de inhoud en vormge­ving, de taak van een regionalehoofdredacteur, bronnen inde eigen leef- en woonomge­ving en of er nog een regionaalsufferdje bestaat (nee dus).

Deze en andere thema's geveneen tamelijk compleet beeld.Alhoewel, compleet! Ja, voorwat betreft de journalisten. Entoegegeve n, pri ma verhal en,met aardige anekdotes, histo­risch inzicht en vlot geschre­ven. Leesbaar vormgegeven,want meestal worden ditsoort verhalen versaaid mettabellen en statistieken die al­leen maar interessant zijnvoor de afdeling Marketing.

Dit alles blijft gelukkig achter­wege. Maar waar blijven debijdragen van de (weIgeroem­de) krantenbezorger, de ad­vertentieafdelingen, de lezerof de documentatieafdelingen!Deze dragen toch ook hunsteentje bij aan het regionaledagblad. Deze zijn toch ookmeegegaan in alle vernieuwin­gen, automatiseringen en ont­wikkelingen die het regionaledagblad hebben gemaakt tothet begerenswaardige leespro­duct met de bronnen om dehoek.Om bij documentatie te blij­ven, ik weet zeker dat er voor

de informatie in nag~noeg allehoofdstukken een beroep isgedaan op de activiteiten enkennis van de afdelingen docu­mentatie. Sommige informatieis zelfs direct herkenbaar alsafkomstig van documentatie.Van der Meulens eigen docu­mentatieafdeling in Best regi­streert zo'n 40.000 databank­recherches alleen al vanBrabants Dagblad-journalistenper jaar. Geen geringe bijdra­ge aan het vervaardigen vaneen regionaal dagblad, zou ikzeggen. Is dit negeren danjou rnal istieke zelfbevlekkingof regio-ego versus landelijk­hautain! Dat geloof ik niet,eerder duidt dit op onnaden­kendheid, op het zo gehekelde'suffen'.

Van der Meulen poneerde oponze jubileum forum-discussiede stelling dat journalistenweer de straat op moeten enzelf het info-zoekwerk moetendoen. Dat documentatie zijnjournalisten teveel in de wat­ten legt, zeg maar: 'laat suf­fen'. Maar ook door Van der

Meulen worden de bijdragenvan documentatie natuurlijkzeer wel op prijs gesteld. Hijmag, zo weet ik, bij tijd en wij­le graag wat provoceren inzijn eigen column in hetBrabants Dagblad; maar welaltijd goed onderbouwd en ge­documenteerd. Zijn boek lijktcompleet, maar het kijkje inde regionale keuken is nietvolledig, waarmee hij zichzelfen de regionale bladen en hetvak van documentatie tekortdoet. Lezenswaardig en aardigvoor direct geïnteresseerdenen zeker verplicht te stellenop de scholen voor de journa­listiek. Toch jammer van dezegemiste kans, want iedere me­dewerker -journalist of niet-is er trots op zijn steentje bijte dragen aan het maken vaneen goede (regionale) krant.

Otto Spronk (chef documenta­tie De Volkskrant)

'Dichtbij - Regionale krantenin Nederland' is verschenenbij Sdu Uitgevers, Den Haag.(ISBN 90-12-08434-2)

VPOD 3 97/3

Secretaris Yoliin van der Krolrrofi~~r:.·

. -,

En waar vult een persdocu­mentalist haar vrije tijd meelMet boeken en andere docu­menten natuurlijk. Yolijn: "Ikblijf belangstelling houdenover alles wat met mijn ge­boorteplaats Nijkerk verbandhoudt. Oude ansichtkaarten,boeken van de gerenommeer­de uitgeverij Callenbach, of­schoon de Stichting OudNijkerk daar al een zeer groteverzameling van heeft. Verderheb ik alleBoekenweekgeschenken enuitgaven van W.G. van derHulst verzameld, lang voor dehuidige hausse. Je kunt welverder gaan met alle objectente verzamelen die met deBoekenweek verband houden,maar met de huidige prijzen isdaar de aardigheid vanaf."

Tot slot natuurlijk de vraag ofze nog iets belangrijks kwijtwil. En inderdaad. Yolijn:"Verzamel vooral cijfers watbetreft je afdeling. Met cijferskun je een beleid onderbou­wen. Zeg nooit tegen je direc­tie: we hebben het tegen­woordig zo druk, maar toonmet cijfers aan dat het aantalvragen bijvoorbeeld met 10%is gestegen. Managers houdenvan cijfers, want dat is de taaldie ze verstaan."(PJ)

tijdwinst. Uiteindelijk wordthet systeem aanvaard onderde conditie dat het twee ar­beidsplaatsen bespaart. In au­gustus 1994 start de pilot enop I november 1994 wordtéén krant in het systeem op­genomen. Maar reeds tweemaanden later worden allebronnen elektronisch ver­werkt.

In 1989 begint Yolijn met eennieuwe opzet. Deze keerneemt ze de tijd voor eengrondiger voorbereiding, dievier jaar zal kosten. Voor hetBodis systeem wordt allesvoorbereid, tot in detail: kos­ten, personele consequenties,

Geestelijk Leven van Elsevier.Op I mei 1978 stort afdelings­chef Audi Guldenaar zich, ge­frustreerd door het afwijzenvan zijn microfilmplan, in eennieuw avontuur. Hij stapteover naar het bladNieuwsNet, dat de Neder­landse 'Spiegel' moet wordenmet een goede researchafde­ling, gesteund door een goededocumentatie. Mooie plannen,maar nog voor het blad van degrond is gaat er al een streepdoor de research afdeling ende documentatie. In amateu­ristisch optimisme denkt deVNU-top een eerste klas bladte kunnen maken zonder fun­dament, dus zakt het blad, me­de door een falende abonne­mentenafdeling, ineen.Het gevolg is wel dat Yolijn,met steun van de afdeling, bin­nen een halfjaar na haar aan­stelling tot chef wordt be­noemd, zonder dat ze er naargesolliciteerd heeft. Sterkernog: achteraf kan zij zich nietherinneren ooit "ja" te heb­ben gezegd. Yolijns eerstewerk was om samen metHeleen Moora al het materiaalte inventariseren. Het mne­motechnische codesysteemdat Audi Guldenaar ontwor­pen had wordt nog steeds ge­bruikt, maar is wel door de ja­ren heen uitgebouwd.In 1980 arriveert de nieuwetechniek. Als eerste persdocu­mentatie in Nederland gaatElsevier in zee met de NewYork Times Informationbankvoor f 17.000,- per jaar. Inhet begin van de tachtiger ja­ren wordt besloten om de mi­crofilm-fase over te slaan enmeteen over te schakelen opbeeldplaat. Als een van deeersten komt Toshiba in 1985met een systeem op de markt.Naar de huidige maatstavenvrij primitief en á f 65.000,­per jaar ook veel te duur. Hetplan wordt afgewezen.

Verschillende bestuursle­den hebben zich al in vori­ge nummers van VPOD·Nieuws gepresenteerd. Ennu is, tegen wil en dank,Yolijn van der Krol aan debeurt.

Zeventien jaar (langer dan wieook) actief als bestuurslid enal 12,5 jaar belast met demeest arbeidsintensieve func­tie binnen het bestuur: die vansecretaris. Toch is ze een vande laatsten in de serie.Typisch Yolijn: "Als je wat wiltweten, vraag het dan maar. Ikzeg niets uit mezelf en op­schrijven doe ik het al hele­maal niet". Daarom dit keergeen zelfportret, maar eenportret-met-interview.

Nog jong en als een van deeersten, zo niet de allereerstepersdocumentalist met eenechte vakopleiding, die ra­zendsnel carrière maakte, zoleerden wij Yolijn een kleinetwintig jaar geleden kennen.Klassiek geschoold op het Joh.van Oldebarneveltgymnasium(bèta) in Amersfoort.Vervolgens de FMA inAmsterdam, met eerst detweejarige opleiding tot assis­tent bibliothecaris en daarnaeen jaar specialisatie tot bibli­othecaris-documentalist. Nahaar opleiding werd Yolijn do­cumentalist op de bibliotheekvan het NOVI waar ze ookstage had gelopen. Het NOVIwas een studiecentrum en op­leidingsinstituut voor automa­tisering, waar ook Dirk-JanWarmerdam werkte. Laterheeft zij Dirk-Jan weten te in­teresseren voor persdocu­mentatie. Samen met hemheeft Yolijn een 'Persdocu­mentatie Bibliografie' samen­gesteld.Op I februari 1978 treedt zein dienst van Bonaventura. Alsnieuwkomer op documentatiekrijgt ze de minder geliefdesectoren theologie en cultuurtoegeschoven. Wanneer in datjaar twee pausen kort na el­kaar overlijden, wordt theolo­gie opeens een hot item. Hetvormde het begin van een ja­renlange samenwerking metRex Brico, de redacteur

Mede door tijdgebrek enziekteverzuim is de ver­zending van acceptgiro'svoor het voldoen van decontributie 1997 gestag­neerd. Een aantal persoon­lijke en bedrijfsleden heeftgereageerd op de in aprilin Vught meegegeven ac­ceptgiro's. Maar een drin­gende oproep aan de ove­rigen: u kunt het bestuurveel werk besparen dooreen betaalopdracht in tevullen. Stort uw bijdragevan f 20,- of f 100,- op gi­ro 4351827 t.n.v. VPODTilburg o.v.v. Jaarlijksecontributie 1997; vergeetniet de herkomst van debetaling te vermelden.

Inzendingen en nominatiesvoor de PJP 1998 moetenuiterlijk 31 januari 1998 bijhet secretariaat van de ju­ry ingediend zijn; dat isditmaal Otto Spronk,Houtvesterstraat 28, 5241JX te Rosmalen, telefoonprivé: 073-5210718.

Het bestuur is druk doen­de met de voorbereidingvan de Najaarsbijeen­komst. Hoewel het pro­gramma op dit momentnog niet compleet is, staatde datum wel vast:13 november.Gepland worden:- voor de lunch TheoKiffers over de ontwikke­lingen rond het mul time­diabedrijf Ellips bv en A.van Haeften over ontwik­kelingen bij het ANP;- na de lunch: o.a. de sa­menwerking tussen TNOen documentatie van deTROS (zie ons vorige num­mer over het project DAS)en Erwin la Roi van Alroy& Liddell over commercië­le informatiediensten.Plaats van handeling blijftnog even een verrassing.

VPOD 3 97/3

-- -------

een tussenstandVPOD Forum,April 1996 nam een achttalVPOD-Ieden deel aan eenmeerdaagse cursus voorEuropese 'newslibrarians', ge­organiseerd door hetEuropean Journalism Centre(EJC) te Maastricht. Tijdensdeze door Nora Paul geleideworkshops, ontstond het ideeom een Europese tegenhangervan de Amerikaanse mailinglistvoor persdocumentalistenNewsLib op te richten. HetEJC, zegde direct alle mede­werking toe om dit Europeseinitiatief te steunen.Ondertussen was de VPOD­werkgroep Externe Bestandenbegonnen hun bronnen voorde leden in kaart te brengen.Een arbeidsintensieve klus,waarbij bovendien het actueelhouden van de informatie eenprobleem bleek. Om de kennisen vragen van leden te active­ren, besloot de werkgroepeen eigen site op te starten enaan te sluiten bij het Europeseinitiatief.Echter, de ondersteuning van

de vakverenigingen in de ande­re Europese landen verliepniet zo vlot, dus werd beslo­ten bij het EJC alvast eenVPOD-site onder te brengen,als voorloper van een brederplatform (www.ejc.nl:888).Het VPOD-bestuur gaf dewerkgroep het groene lichtmet een proeftijd van een jaar.Voorlopig was de site alleenvoor leden, hoewel anderenover onze schouder meemoesten kunnen kijken. Voorleden die niet beschikten overeen Internetaansluiting, zou­den de belangrijkste items optekst opvraagbaar zijn bij dewebmaster. De werkgroepExterne Bestanden werd om- .gevormd tot eenInternetredactie. Een aankon­diging van de site volgde inVPOD-Nieuws en tijdens deVPO D-ju bi leumbijeen komstkonden leden op een laptopnader kennismaken metVPOD-Forum (zit het sticker­tje nog op uw computer?).Vanuit de oorspronkelijke op-

dracht om journalistiekebronnen te verzamelen, liefstmet kwaliteitsoordeel en vind­plaats, was het van belang omook een archief op te bouwen,dat op titel en trefwoord afge­zocht kon worden. Voor eenactuele aanvulling zou de ge­bruiker dan het platform kun­nen raadplegen. Helaas warener in het begin nog enkele aan­loopproblemen (bv. ten aan­zien van de reactiemogelijkhe­den). Maar in de zomer zijndie problemen verholpen.Tot nu toe werden op de sitebijdragen geleverd m.b.t. vaca­tures; hot-spots op Internet,ontbrekende tijdschriftnum­mers (gevonden); Internet alsinformatiebron; literaire na­slagwerken (gevonden); aan­kondigingen VPOD-Nieuws.De teksten van deze bijdragenzijn opvraagbaar bij JoLamerichs (0 I0-4067499).Maar het Forum leent zich ookgoed voor andere onderwer­pen, zoals: documentatievra­gen, aankondigingen van cur-

sussen en congressen, aanbie­dingen van overcomplete boe­ken e.d. en natuurlijk uw favo­riete sites, databanken, cd­roms en document-deliveryservices.Met de toename van het ge­bruik kunnen we nu gaan uit­testen of het noodzakelijk isom de bijdragen met grove ru­brieken te structureren of ditjuist vrij te laten en de zoek­machine het werk te latendoen.Voor suggesties of vragenkunt u contact opnemen metéén van de redactieleden:Hildegard Ligthart(Volkskrant), Suzanne vanBuchem (NOS), Ida Schouten(Teleac/NOT), Ineke deWaard (NOS-Journaal, mo­menteel met verlof) of onder­getekende. Ellen Jansen maaktinmiddels geen deel meer uitvan de redactie. EnthousiasteVPOD-ers met veel vakkennisworden van harte uitgenodigdte reageren.

Thea Dengerink((ac. Journalistiek enCommunicatie)

Micrografie is niet klein tekrijgen: de systemen gaanmoeiteloos met hun tijd mee.Ben H Microdata Systemenbewijst dit met de introductievan een digitale reader/laserprinter: de 2800D.Een unieke nieuwe machinein het Ben H-totaalprogramma voor micrografieen digitale archiefsystemen.

De 2800D digitale reader/laserprinter leest allemicrofilmtypen, met keuze uit diverse zoomlenzen.Afdrukken doet de 2800D met moderne laserprint­technologie op A4 of A3·formaat, met een resolutie van400 dpi. Probleemloos en razendsnel.

Wilt u meer weten? Bel ons op (030) 289 78 78.

Onderdeel van:

REGM"1&~

Bedien uw klanten op maat!

0* Signaalabonnement

0* CD ROM Register Officiële Publicaties

----------------------_.~-----------------

Ja, stuur mij'Jitgebreide informatie over:Elk jaar verschijnen ongeveer 15.000 Officiële Publicaties. Dit betreftnieuwe wet- en regelgeving, besluiten en overheidsbeleid. Informatiedie voor u en uw klanten van groot belang is. Sdu Uitgevers is bijuitstek dé leverancier van overheidsinformatie.

Sdu biedt de informatie aan via uiteenlopende media, op maatgesneden naar uw behoefte. Enkele voorbeelden van onze producten:

Signaalabonnement:selecties uit de gedrukte Kamerstukken en andere Officiële Publicatiesworden u automatisch toegezonden

CD-ROM Registers Officiële Publicaties:snel een volledig overzicht van Nederlandse en Europese Publicatiessinds 1986

OPmaat:on line een actuele attendering en leverantie van voor u relevanteOfficiële Publicaties.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze vernieuwde Internetsite:

http://www.sdu.nlU kunt ook reageren door middel van de coupon.

0* OPmaat

Organisatie:

Naam:

Adres:

Postcode/Plaats:

Telefoon:

* s. V.p. aankruisen welke informatie u wenst* * s. V.p. doorhalen wat niet van toepassing is

(dhr./mw. * *)

13118AD734

I~~~ Bron van informatie voor beslissers

U kunt deze coupon retourneren aan:Sdu Servicecentrum Uitgevers, Antwoordnummer 125,2501 XD DEN HAAG. Faxen (070) 378 9882of bellen (070) 378 9783 kan natuurlijk ook.