Installateurs en ICT- en domotica- · PDF fileInstallateurs en ICT- en domotica-toepassingen...

download Installateurs en ICT- en domotica- · PDF fileInstallateurs en ICT- en domotica-toepassingen voor levensloopbestendig wonen en woninggebonden zorg Nederland vergrijst en ontgroent.

If you can't read please download the document

Transcript of Installateurs en ICT- en domotica- · PDF fileInstallateurs en ICT- en domotica-toepassingen...

  • Installateurs en ICT- en

    domotica-toepassingen

    voor levensloopbestendig wonen en woninggebonden zorg

    Nederland vergrijst en ontgroent. Dat leidt uiteindelijk tot een toenemende vraag naar zorg. Uitgaande

    van de huidige organisatie van de zorg, zal er onvoldoende geld en onvoldoende personeel zijn om zorg te

    verlenen. Hier ligt een taak voor de installatiesector. Want dankzij de kennis van techniek en de diensten,

    kunnen mensen langer op een comfortabele en veilige manier zelfstandig blijven wonen. De ontwikkeling

    ervan komt echter nog te langzaam op gang. Drempels zijn: gebrek aan kennis, kunde, ervaring, standaar-

    disatie en het niet echt rond kunnen krijgen van de financiering en de exploitatie.

    Daarom heeft uneto-vni het project 'Installateurs en ICT- en domotica-toepassingen voor levensloopbe-

    stendig wonen en woninggebonden zorg' uitgevoerd. Dit eindrapport biedt informatie over ontwikkelingen

    in de woninggebonden zorg, technologie in de zorg, kosten en baten, ervaringen van pilotprojecten en de

    mogelijkheden van en voor de installateur.

  • uneto-vni is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel

  • Ruud Hoevenagel (EIM)

    Hans Kleinhout (KLICT)

    Jens Kleinhout (KLICT)

    Jaap Korpel (Consult)

    Zoetermeer, maart 2008

    Installateurs en ICT- en

    domotica-toepassingen

    voor levensloopbestendig wonen en woninggebonden zorg

  • Dit onderzoek is gefinancierd door uneto-vni en SenterNovem.

    De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Consult bv. Het

    gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in

    artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt

    vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook,

    alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na

    schriftelijke toestemming van Consult bv. Consult bv, SenterNovem en

    uneto-vni aanvaarden geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of

    andere onvolkomenheden.

    The responsibility for the contents of this report lies with Consult bv.

    Quoting of numbers and/or text as an explanation or support in papers,

    essays and books is permitted only when the source is clearly men-

    tioned. No part of this publication may be copied and/or published in

    any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the

    prior written permission of Consult bv. Consult bv, SenterNovem and

    uneto-vni do not accept responsibility for printing errors and/or other

    imperfections.

    uneto-vni, maart 2008

  • 3

    Het is bekend: Nederland vergrijst en ontgroent. Dat

    leidt tot een toenemende vraag naar zorg. Het gaat om

    grote aantallen en grote bedragen. Uitgaande van de

    huidige organisatie van de zorg, zal er onvoldoende

    personeel zijn om zorg te verlenen. Er moet en kan wat

    gebeuren. De installatiesector heeft daarbij een belang-

    rijke rol te vervullen. Want dankzij de kennis van tech-

    niek en de diensten die je met die techniek kan leveren,

    kunnen mensen langer op een comfortabele en veilige

    manier zelfstandig blijven wonen. En dat willen mensen

    ook. Nieuwe installatietechnieken verhogen de kwaliteit

    van het leven en de efficiency in de zorg. Uit onderzoek

    van uneto-vni blijkt dat er 1,5 miljard per jaar aan

    besparingen gerealiseerd kan worden.

    De ontwikkeling ervan komt echter maar langzaam

    op gang. Er wordt te weinig in levensloopbestendig

    wonen genvesteerd. Drempels zijn: gebrek aan kennis,

    kunde, ervaring, standaardisatie en het niet echt rond

    kunnen krijgen van de financiering en de exploitatie.

    Daarom heeft uneto-vni met medefinanciering van

    SenterNovem het project Installateurs en ICT- en dom-

    otica-toepassingen voor levensloopbestendig wonen

    en woninggebonden zorg uitgevoerd. Doel van dit

    project is om door middel van kennisvergaring en ken-

    nisverspreiding marktpartijen te ondersteunen bij de

    gedachteontwikkeling over levensloopbestendig wonen

    en woninggebonden zorg. Het is een lastig, weerbarstig,

    boeiend en bijzonder leerzaam project gebleken.

    Voor u ligt het eindrapport met informatie over ontwik-

    kelingen in de woninggebonden zorg, technologie in

    de zorg, kosten en baten, ervaringen uit pilotprojecten

    en de mogelijkheden van en voor de installateur. Het

    project heeft daarnaast ook enkele informatiebrochu-

    res voor leden en stakeholders opgeleverd die u kunt

    vinden op www.zorgswitch.nl en op de ledensite van

    uneto-vni onder het dossier Zorg.

    Het project is uitgevoerd door EIM Consult en KLICT en

    begeleidt door de Stuurgroep Zorg van uneto-vni. In

    deze stuurgroep hebben zitting:

    E.A. van Nieuwenhuijsen, vz. VG Domotica System

    Integrator, vz. Stuurgroep Zorg

    ir. A.J.M.O. Boumans, vz. VG Infratechniek

    N.J. Koreman, bestuurslid VG Elektro Installatiebedrijf

    R. van Loon, bestuurslid VG Domotica System

    Integrator

    H.F.A.W. Spekman, vz. VG ICT

    H.Th.G. Dekkers, vz. VG Sanitair & Techniek

    ing. L.J. van Wees, lid InnovatieGroep

    P.W. Helmink, uneto-vni

    Eberhard van Nieuwenhuijsen

    Voorzitter Stuurgroep Zorg uneto-vni

    Voorwoord

  • 55

    Inhoudsopgave

    1 Project Installateurs zorgen voor levensloop-bestendig wonen en woninggebonden zorg 6

    1.1 Website: ZorgSwitch 6

    1.2 Drie deelonderzoeken 6

    1.3 Ervaringen uit proefprojecten 7

    1.4 De installateur en de markt voor

    (zorg)domotica 7

    2 Ontwikkelingen in de woninggebonden zorg 82.1 ICT en zorg: een groeiende markt 9

    2.2 De visie van experts op structuur

    en ontwikkelingen 11

    2.3 Organisatie van de woninggebonden

    zorg 12

    3 Technologie: ICT en domotica voor de zorg 193.1 Inleiding 19

    3.2 Installaties in de woning 20

    3.3 Niet n zorgdomotica-concept,

    maar vele varianten 22

    3.4 Telecare 25

    3.5 Matrix: technologie en de rol van

    de installateur 30

    3.6 Techniek is zinloos zonder de

    bijbehorende dienstverlening 34

    3.7 Het perspectief van de gebruiker 36

    3.8 Verbeteren kennispositie installatie-

    branche 37

    4 Kosten en baten: businesscase (zorg)domotica 39

    4.1 Inleiding 39

    4.2 Landelijke businesscase ICT en

    domotica voor wonen en zorg 39

    4.3 Lokale businesscase: kosten en

    financiering van een project 41

    4.4 Kansen benutten 43

    5 Ervaringen uit enkele pilotprojecten 445.1 De voornaamste pilotprojecten 44

    5.2 Lessen uit de pilotprojecten 46

    6 De installateur en (zorg)domotica 506.1 De rol die de installateur op zich

    wil nemen 50

    6.2 Welke partijen moet de installateur

    benaderen? 51

    6.3 Mogelijkheden voor onderlinge

    samenwerking 52

    6.4 Tot slot: kansen slim benutten 54

  • 6

    1 Project: Installateurs zorgen voor levensloop-

    bestendig wonen en woninggebonden zorg

    Deze website, ZorgSwitch, bevat de informatie uit deze

    rapportage in een bewerkte vorm. Daarnaast fungeert

    (een afzonderlijk deel van) ZorgSwitch als een leerom-

    geving voor installateurs, ook nadat het project is

    afgerond. Verschillende van de ontwikkelde cursussen

    blijven namelijk doorlopen en in het verlengde daarvan

    zullen nieuwe interessante inzichten en documenten in

    de loop van de tijd aan ZorgSwitch worden toegevoegd.

    1.2 Drie deelonderzoeken

    Een deel van de kennis en inzichten komt voort uit de

    drie deelonderzoeken, die in de eerste fase van het pro-

    ject (tot juli 2005) zijn uitgevoerd. Wij hebben dit aan-

    gevuld met de inzichten die sindsdien zijn opgedaan.

    Hieraan zijn de eerstvolgende drie hoofdstukken in dit

    rapport gewijd.

    Allereerst wordt (in hoofdstuk 2) ingegaan op ontwik-

    kelingen in de woninggebonden zorg, de organisaties

    die een rol spelen in de zorg en de relevante wetgeving

    op dit gebied. Daarna komt (in hoofdstuk 3) de stand

    van de technologie aan bod van ICT- en domotica-

    toepassingen voor de woninggebonden zorg. Deze tech-

    nologie zal van steeds groter belang worden en moet

    dus in principe door installateurs beheerst worden.

    Daarbij wordt ook ingegaan op de huidige kennispositie

    van de installateurs. In hoofdstuk 4 staan de kosten

    en baten van (zorg)domotica de businesscase cen-

    traal, die mede gebaseerd is op het Viedome-project

    Dit rapport beschrijft de inzichten en kennis die in het

    project Installateurs zorgen voor levensloopbestendig

    wonen is opgedaan en in enkele tientallen workshops

    is overgedragen aan installateurs en andere belang-

    hebbenden. EIM bv, Consult bv en KLICT bv hebben dit

    project uitgevoerd van 2004 tot 2007 in opdracht van

    uneto-vni. Het project werd mede gefinancierd door

    SenterNovem (SKB02024).

    1.1 Website: ZorgSwitch

    In het kader van het project is ook een website ontwik-

    keld, als platform voor de kennisoverdracht aan instal-

    lateurs en andere betrokken partijen.

    Figuur 1 Website ZorgSwitch (www.zorgswitch.nl)

    Bron: KLICT bv

  • 7

    in Veldhoven. Welke argumentatie kan daaruit worden

    gedestilleerd, die de toepassing van domotica voor

    woninggebonden zorg een extra impuls kan geven?

    1.3 Ervaringen uit proefprojecten

    In de afgelopen jaren hebben verschillende installa-

    teurs eerste ervaringen