‘Werken met de e-overheid’ voor digibeten

Digisterker De overheid stimuleert de selfservice van burgers, bedrijven en organisaties door haar diensten elektronisch

aan te bieden. Tegelijkertijd zijn er groepen in de samenleving die moeite hebben met het gebruik van de

elektronische overheid, de ‘digibeten’. Om deze groep van minder digitaal vaardigen te ondersteunen, is de

cursus ‘Werken met de e-overheid’ ontwikkeld en beproefd. De resultaten laten zien dat de cursus voorziet in

een behoefte en dat het tijd is voor opschaling naar een landelijke aanpak met een lokale uitwerking.

DE OVERHEID GAAT DIGITAAL

Overheden verwijzen burgers steeds vaker naar hun

digitale loketten. Of het nu gaat om het aanvragen van

huurtoeslag, om werk zoeken of om het doorgeven van

een verhuizing. Daarmee probeert de overheid

selfservice van burgers, bedrijven en organisaties te

stimuleren.

DOELGROEP DIGIBETEN

Tegelijkertijd zijn er groepen in de samenleving die

moeite hebben met het gebruik van deze elektronische

overheid. Nederland heeft zo'n 1 miljoen burgers die

geen gebruik maken van internet: de ‘digibeten’. Het

aantal ‘functioneel digibeten’ is nog veel groter, zeker

waar dit het gebruik van de e-overheid betreft. Hoe

kunnen overheden deze burgers helpen, zodat zij meer

gebruik kunnen maken van de e-overheid? En hoe

voorkomt de overheid, dat de minder digivaardige

burger buitenspel komt te staan?

‘WERKEN MET DE E-OVERHEID’

Om de groep van minder digivaardigen te

ondersteunen, is in het Digisterker-programma de

cursus ‘Werken met de e-overheid’ ontwikkeld.

Overheidsorganisaties zoals de Belastingdienst, het

UWV, de Sociale Verzekeringsbank, het Ministerie van

VWS, Logius en gemeenten onderstrepen door hun

medewerking aan dit programma het belang van

ondersteuning van digibeten. Het idee achter de cursus

‘Werken met de e-overheid’ is, dat cursisten in kleine

groepen, onder begeleiding van docenten, stapsgewijs

ervaring opdoen met belangrijke vaardigheden voor het

werken met de elektronische overheid.

CURSUSINHOUD

De cursus ‘Werken met de e-overheid’ bestaat uit 6

modules: • Module 1: Beginnen

- Wat is e-overheid?

- DigiD aanvragen

- DigiD gebruiken

• Module 2: Zoeken en vinden

• Module 3: Aanvragen

• Module 4: Gebruiken – Mijn-omgevingen

• Module 5: Andere mijn-omgevingen

• Module 6: Regelhulp

AANGEPAST AAN DE LOKALE CONTEXT

De onderwerpen binnen de modules kunnen

aangepast worden aan de behoeften van de cursisten.

Bijvoorbeeld door nadruk op onderwerpen die met het

zoeken van werk te maken hebben, of onderwerpen

die te maken hebben met gemeentelijke diensten.

ERVARINGEN

In samenwerking met de Bibliotheek Enschede is de

cursus ‘Werken met de e-overheid’ gegeven. De

cursus past uitstekend in de (nieuwe) kerntaak van de

bibliotheek: wegwijs in de samenleving. In vier

cursusbijeenkomsten van twee uur werden de

cursisten onder begeleiding van docenten door de stof

geleid. Omdat de meeste cursisten nog niet over een

DigiD beschikten, stond de eerste bijeenkomst in het

teken van het aanvragen van DigiD. In de daarop

volgende drie bijeenkomsten gingen de cursisten aan

de slag met de e-overheid. Ze hebben bijvoorbeeld de

opbouw van hun AOW bekeken, een ‘JA-NEE’-sticker

digitaal bij de gemeente aangevraagd en hun

gegevens uit de BRP gecontroleerd. Onder de

cursisten waren werkzoekenden, ouderen en

medelanders. De cursisten waren verrast over de

mogelijkheden van de e-overheid en het merendeel

sprak de intentie uit om zelf met de e-overheid aan de

slag te gaan.

Inmiddels zijn er steeds meer gemeenten waar burgers

Digisterker-cursussen kunnen volgen. Vaak vervult de

bibliotheek bij de coördinatie en de uitvoering hiervan

een rol.

OPSCHALING

Digisterker werkt aan opschaling van de cursus

‘Werken met de e-overheid' naar een landelijke schaal:

een landelijke aanpak met een lokale uitwerking. In

diverse gemeenten worden de lokale mogelijkheden

benut om dit soort cursussen te organiseren,

bijvoorbeeld in buurthuizen, bibliotheken of bij een

welzijnsorganisatie. Digisterker zorgt ervoor dat zij snel

met cursussen aan de slag kunnen gaan. Het

programma ontwikkelt daarvoor hulpmiddelen (zoals

wervings- en intakemateriaal, checklists en

voorbeeldbegrotingen) om op lokaal niveau de

doelgroep van digibeten gericht te benaderen en

cursussen voor hen te kunnen organiseren.

Het Digisterker-programma wordt uitgevoerd door een

kleine landelijke beheerorganisatie die er voor zorgt dat

het cursusmateriaal up-to-date is en dat er

ondersteuning is voor docenten. Deze

beheerorganisatie vervult verder een schakelfunctie

tussen de lokale cursusorganisaties en de

contentorganisaties van de overheden.

U KUNT MEEDOEN!

Belangstellende gemeenten, regionale

samenwerkingsverbanden, bibliotheken en andere

organisaties die cursussen ‘Werken met de e-overheid'

willen (laten) organiseren, kunnen zich bij Digisterker

aansluiten door een abonnement af te nemen. Zie ook

onze brochure ‘Digisterker-abonnement-in-het-kort’.

Doet u mee?

Zie voor meer informatie ook onze website:

ADRES Hengelosestraat 511

7521 AG Enschede

TELEFOON

WEBSITE +31 53 2030 062

www.digisterker.nl

CONTACTPERSOON Piet Boekhoudt

06 2 040 75 01

piet.boekhoudt@digisterker.nl

Profiel docenten

Digisterker

Digisterker ontwikkelt en organiseert cursussen ‘Werken met de e-overheid’ en ondersteunt daarmee

groepen in de samenleving die moeite hebben met het gebruik van de elektronische overheid. De cursussen

geven daarnaast een waardevolle gebruikersterugkoppeling op de elektronische dienstverlening van de

lokale en landelijke overheden. Ambtenaren, bibliotheekmedewerkers en vrijwilligers verzorgen bijvoorbeeld

de cursussen. Deze brochure schetst de context van de cursussen en het profiel van de Digisterker-docent.

ACHTERGROND

Overheden verwijzen burgers steeds vaker naar hun

digitale loketten. Of het nu gaat om het aanvragen van

huurtoeslag, om werk zoeken of om het doorgeven van

een verhuizing. Daarmee probeert de overheid

selfservice van burgers, bedrijven en organisaties te

stimuleren.

Om de groep van minder digitaal vaardigen te

ondersteunen, is de cursus ‘Werken met de e-overheid’

ontwikkeld. Overheidsorganisaties zoals de

Belastingdienst, het UWV, het Ministerie van VWS en

de Gemeente Enschede onderstrepen door hun

medewerking aan dit project het belang van

ondersteuning van digibeten.

Het idee achter de cursus ‘Werken met de e-overheid’

is, dat cursisten in kleine groepen en onder begeleiding

van docenten stapsgewijs ervaring opdoen met

belangrijke vaardigheden voor het werken met de

elektronische overheid. De opzet van Digisterker-

cursussen zorgt ervoor dat mensen met de e-overheid

kunnen oefenen en niet voortijdig afhaken.

DE CURSUSSEN

De cursussen worden lokaal georganiseerd,

bijvoorbeeld door een gemeente in samenwerking met

een bibliotheek of een welzijnsorganisatie. Dat

betekent dat er zo veel mogelijk gebruik gemaakt wordt

van docenten uit de regio.

In de cursus komt bijvoorbeeld het volgende aan bod:

aanvragen, activeren en gebruiken van DigiD;

zoeken, vinden en aanvragen;

het gebruik van persoonlijke omgevingen, zoals

Mijntoeslagen, Mijn SVB en werk.nl.

Binnen de cursus werken cursisten met hun eigen

informatie. Daarom is privacy tijdens de cursus een

belangrijk aandachtspunt.

De cursussen worden klassikaal aan groepen van ca.

12 personen aangeboden. Elke cursist kan tijdens de

cursus gebruik maken van een eigen computer. Per

cursus zijn er meestal vier cursusbijeenkomsten van

elk twee uur. Cursisten krijgen een werkboek met

uitleg. Voor de docent is ondersteunend materiaal

beschikbaar, zoals een docentenhandleiding en

presentatiemateriaal. Cursussen worden veelal, i.v.m.

intensieve begeleiding, door twee docenten verzorgd.

ADRES

Hengelosestraat 511

7521 AG Enschede

TELEFOON

WEBSITE

+31 53 2030 062

www.digisterker.nl

CONTACTPERSOON

Piet Boekhoudt

06 2 040 75 01

piet.boekhoudt@digisterker.nl

DOCENTENPROFIEL

De belangrijkste eisen die aan de Digisterker-docent

gesteld worden, zijn

affiniteit met internet en de e-overheidsdienst-

verlening en daar zelf goed de weg in kunnen vinden;

affiniteit met de doelgroep;

goede communicatieve en presentatievaardigheden

en/of bereidheid om zich daar verder in te

ontwikkelen;

bereidheid om per cursus 4 cursusbijeenkomsten van

2 uur te verzorgen en dit voor te bereiden;

beschikbaar om een cursus meerdere keren te

geven;

bereidheid om zich te conformeren aan de

gedragsregels voor Digisterker-docenten (i.v.m.

privacy) en de certificering daarvoor door deel te

nemen aan een ‘train-de-trainer’-bijeenkomst (duur

van een dagdeel)

bereidheid om onder werktijd (in overleg met de

leidinggevende) of in eigen tijd de cursus te geven.

MEER INFORMATIE

De Digisterker-beheerorganisatie is in opbouw en

streeft naar een landelijke dekking van het

cursusaanbod. Zie voor meer informatie :

Hebt u belangstelling of wilt u meer weten, neem dan

contact met ons op. Zie daarvoor onderstaande

contactgegevens.

Abonnement

Digisterker Gemeenten en andere organisaties kunnen een (jaar)abonnement Digisterker afsluiten bij de Digisterker-

beheerorganisatie. Het Digisterker-abonnement verschaft de abonnee een licentie voor het organiseren van

Digisterker-cursussen en voor het gebruiken van het Digisterker-materiaal. Daarnaast verschaft het

abonnement toegang tot de Digisterker-dienstverlening.

LICENTIE

Om de kwaliteit van de Digisterker-cursussen ‘Werken

met de e-overheid’ te kunnen waarborgen, zijn alleen

Digisterker-abonnees gelicenseerd om deze cursussen

binnen hun gemeente(n) te (laten) organiseren.

Daarnaast zijn alleen Digisterker-abonnees

gelicenseerd om gebruik te maken van het ontwikkelde

cursusmateriaal en van overig ondersteunend

materiaal. Het is niet toegestaan het cursusmateriaal te

gebruiken zonder abonnement, of het materiaal

beschikbaar te stellen aan anderen. De precieze

voorwaarden zijn vastgelegd in de Algemene

Voorwaarden Digisterker (zie www.digisterker.nl).

DIENSTVERLENING

De dienstverlening met betrekking tot het Digisterker-

abonnement omvat de volgende onderdelen:

a. gebruik van actueel cursusmateriaal ‘Werken met

de e-overheid’;

b. gebruik van ‘Oefenen met DigiD’;

c. gebruik van ondersteunend materiaal, zoals

checklists, PR-materiaal en cursusbegrotings-

hulpmiddelen;

d. docententraining van professionals en vrijwilligers

tot gecertificeerde docenten;

e. ontwikkeling en beheer van de gemeentespecifieke

module;

f. gebruik van de helpdesk voor docenten en

organisatoren;

g. toegang tot de e-community;

h. toegang tot de jaarlijkse Digisterkerdag;

i. bemiddeling bij het vinden van gecertificeerde

docenten;

j. evaluatie en effectmeting van ‘Werken met de e-

overheid’.

TARIEVEN 2015

Op het Digisterker-abonnement zijn de volgende

tarieven van toepassing:

Omvang gemeente

(aantal inwoners)

Tarief

(per jaar)

Klein: ≤ 30.000 € 3.500,-

Middelgroot: ≤ 80.000 € 4.000,-

Groot: > 80.000 € 4.500,-

Over het abonnementsbedrag wordt geen BTW

berekend. Het bedrag kan jaarlijks geïndexeerd

worden volgens de indexatie van het CBS.

Het abonnement biedt de abonnee de mogelijkheid om

een aantal docenten te laten deelnemen aan een

docententraining. In deze training worden docenten

vertrouwd gemaakt met de Digisterker-cursus en de

gedragsregels i.v.m. privacy van cursisten.

ADRES Hengelosestraat 511

7521 AG Enschede

TELEFOON

WEBSITE +31 53 2030 062

www.digisterker.nl

CONTACTPERSOON Piet Boekhoudt

06 2 040 75 01

piet.boekhoudt@digisterker.nl

Door de deelname aan de docententraining kunnen

docenten zich laten certificeren tot Digisterkerdocent.

In de volgende tabel staat het aantal docenten dat

vanuit het Digisterker-abonnement toegang heeft tot de

docententraining:

Omvang gemeente

(aantal inwoners)

Aantal docenten

(per jaar)

Klein: ≤ 30.000 3

Middelgroot: ≤ 80.000 4

Groot: > 80.000 5

Uiteraard kunnen meer docenten gecertificeerd

worden. Hiervoor geldt een tarief van € 175,- per

docent.

In het cursusmateriaal zijn standaard 6 modules

opgenomen, waaronder 1 gemeentespecifieke module.

Voor de ontwikkeling en het onderhoud van extra

modules geldt een tarief van € 1.500,- per module per

jaar. Wanneer bijvoorbeeld een bibliotheek een

Digisterker-licentie wil gebruiken voor meerdere

gemeenten in haar werkgebied, dan kan voor elke

gemeente een aparte module ontwikkeld worden.

Rekenvoorbeeld

Een bibliotheek heeft 5 gemeenten in haar werkgebied

en wil voor 3 van deze gemeenten Digisterker-

cursusmateriaal inzetten. De kosten van het

abonnement zijn gebaseerd op de omvang van de

grootste gemeente in het werkgebied. Wanneer de

grootste gemeente bijvoorbeeld 90.000 inwoners heeft,

dan is het tarief van € 4.500,- van toepassing. Er kan

dan voor 2 x € 1.500,- = € 3 .000,- ook voor de 2

andere gemeenten een module worden ontwikkeld.

Hierin is dan ook de opleiding van extra docenten

begrepen. De totale kosten bedragen dan per

abonnementsjaar € 4.500,- + € 3.000,- = € 7.500,- De

gemiddelde kosten per gemeente zijn in dit voorbeeld

dus € 7.500,- / 3 = € 2.500,- per abonnementsjaar.

MEER INFORMATIE

De Digisterker-beheerorganisatie is in opbouw en

streeft naar een landelijke dekking van het

cursusaanbod. Zie voor meer informatie:

Wilt u meer weten, of hebt u ondersteuning nodig,

neem dan contact met ons op. Zie daarvoor

onderstaande contactgegevens.

Nieuwsbrief – maart 2015

Digisterker Digisterker ontwikkelt en organiseert cursussen ‘Werken met de e-overheid’ en ondersteunt daarmee

groepen in de samenleving die moeite hebben met het gebruik van de elektronische overheid. In het

Digisterker-programma werken overheids- en maatschappelijke organisaties samen. Deze nieuwsbrief

informeert u over de laatste ontwikkelingen en nodigt u uit om van dit initiatief een succes te maken.

MATCHMAKING BIBLIOTHEEK – UWV

Op 10 maart a.s. organiseren de Koninklijke

Bibliotheek, Digivaardig & Digiveilig en UWV in

samenwerking met Cubiss en de Bibliotheek Venlo een

regionale matchmakingbijeenkomst voor

bibliotheekmedewerkers en medewerkers van

loketorganisaties zoals UWV.

In diverse bibliotheken in Nederland worden burgers

met onvoldoende digitale basisvaardigheden

bijgeschoold met de Klik & Tik-programma’s van

Stichting Expertisecentrum ETV.nl. De deelnemers

melden zich zelf aan bij de bibliotheek of worden vanuit

een andere instantie (loketorganisatie zoals UWV)

herkend als onvoldoende digivaardig en doorverwezen

naar de bibliotheek. Dit doorverwijzen gebeurt

voornamelijk op plekken waar de loketorganisatie en

bibliotheek in contact staan met elkaar en afspraken

hebben gemaakt over het doorverwijzen van digitaal

minder vaardige mensen.

In de bijeenkomst komt vooral aan bod hoe je een

samenwerking tussen een bibliotheek en een

loketorganisatie op poten zet. Bibliotheken en

loketorganisaties worden tijdens de bijeenkomst

aangespoord om te gaan samenwerken.

Verder komt aan bod hoe je iemand herkent met

onvoldoende digitale vaardigheden en hoe je kunt

doorverwijzen, in het bijzonder naar ‘Klik & Tik’. Hoe

kun je ‘Klik & Tik’ tot een succesvol aanbod van je

bibliotheek maken?

DIGISTERKER IN BIBLIOTHEEK KATWIJK

De Bibliotheek Katwijk kiest bewust voor een rol in het

sociale domein in de gemeente Katwijk. Het

Digisterker-programma, dat sinds april 2014 draait in

de Bibliotheek Katwijk, is daarvan een onderdeel. We

spraken met Monique Kromhout over de ervaringen

met de Digisterker-cursussen: de organisatie van de

cursussen, haar regelmatige mooie en ontroerende

ervaringen met cursisten en de gemeentelijke context

waarbinnen deze cursussen worden aangeboden. U

leest bijvoorbeeld over hoe de cursisten grote stappen

kunnen maken in hun ontwikkeling, bijvoorbeeld

doordat ze hun drempelvrees voor computers en

internet weten te overwinnen. Of hoe cursisten de weg

naar werk hebben weten te vinden. Een inspirerend

gesprek met een enthousiaste Digisterker-coördinator

en -docent!

Verderop in deze nieuwsbrief leest u het uitgebreide

interview dat we hadden met Monique Kromhout.

OEFENEN MET DIGID

In de vorige nieuwsbrieven hebben we aangekondigd

dat Digisterker bezig is met de ontwikkeling van een

oefenomgeving voor DigiD. Hier kunnen Digisterker-

cursisten op een veilige manier oefenen met het

aanvragen, activeren en gebruiken van DigiD. Zonder

dat ze al meteen met hun echte DigiD aan de slag

hoeven te gaan. Om dit te kunnen aanbieden hebben

Logius (verantwoordelijk voor DigiD) en Stichting

Digisterker afspraken gemaakt over de wijze waarop dit

aangeboden kan gaan worden. Uiteraard staat daarbij

de veiligheid van de gebruikers voorop.

Eerder hebben we aangekondigd dat het ons streven is

om deze oefen-website zo spoedig mogelijk aan te

bieden. Onze eerdere verwachting dat dit omstreeks

eind januari zou zijn, is helaas niet gerealiseerd.

Vanwege het zo veel mogelijk uitsluiten van

veiligheidsrisico’s hebben we helaas meer tijd nodig

voor de ontwikkeling van de oefenomgeving dan was

voorzien. We houden u op de hoogte!

DIGISTERKER-STIMULERING

De KB-Digisterker-stimuleringsregeling is ook in

2015 opengesteld voor bibliotheken. De regeling is

bedoeld voor een beperkt aantal bibliotheken, waarvan

bekend is dat zij serieuze plannen hebben om met

Digisterker van start te gaan. Bibliotheken die gebruik

maken van de regeling kunnen hiermee snel van start,

met name om lokaal te laten zien wat de bibliotheek

voor burgers en gemeenten kan betekenen. In het kort

komt de regeling er op neer, dat het eerste jaar van het

Digisterker-abonnement vergoed wordt. Meer

informatie over de regeling kunt u krijgen bij Maaike

Toonen (maaike.toonen@kb.nl) of bij Piet Boekhoudt

(zie de contactgegevens hieronder).

NIEUWE DEELNEMERS DIGISTERKER

In de afgelopen maand hebben diverse gemeenten en

bibliotheken zich aangesloten bij het Digisterker-

programma:

• de gemeenten Roosendaal, Bergen op Zoom en

Alphen aan den Rijn

• KopGroep Bibliotheken en Bibliotheek Waterland

Wilt u meer weten of reageren: zie de contactgegevens

hieronder of bezoek de website.

ADRES Hengelosestraat 511

7521 AG Enschede

TELEFOON

WEBSITE +31 53 2030 062

www.digisterker.nl

CONTACTPERSOON Piet Boekhoudt

06 2 040 75 01

piet.boekhoudt@digisterker.nl

“Ik heb de gemeente gezegd dat ze problemen

krijgen als ze alle contacten met hun

inwoners digitaal willen.”

“Zo heb ik al aardig wat mensen hun bed

uitgebeld.”

DIGISTERKER IN BIBLIOTHEEK KATWIJK

Interview met Monique Kromhout

Monique Kromhout is Digisterker-coördinator en –

docent bij de Bibliotheek Katwijk. Als specialist

laaggeletterdheid geeft zij internetcursussen en heeft

zij onlangs een Taalhuis opgezet waarin taal en digitaal

bij elkaar komen. De Bibliotheek Katwijk kiest bewust

voor een rol in het sociale domein in de gemeente

Katwijk. Het Digisterker-programma, dat sinds april

2014 draait in de Bibliotheek Katwijk, is daarvan een

onderdeel.

We spraken met Monique Kromhout over de

ervaringen met de Digisterker-cursussen: de

organisatie van de cursussen, haar regelmatige mooie

en ontroerende ervaringen met cursisten en de

gemeentelijke context waarbinnen deze cursussen

worden aangeboden.

Organisatie van de cursussen

Voor de organisatie van de Digisterker-cursussen in

Katwijk werkt de bibliotheek nauw samen met de

gemeente Katwijk. De gemeente is opdrachtgever en

zorgt voor een continue stroom van cursisten. Het

contact met de gemeente verloopt volgens Monique

Kromhout heel soepel: “We zagen hier in de bieb dat

mensen zaten te prutsen met digitale zaken en we

moesten daar heel veel bij helpen. Dat kostte ons veel

tijd en met een ingekrompen formatie kon dat eigenlijk

niet. Ik heb een afspraak gemaakt bij de gemeente en

gezegd dat ze problemen krijgen als ze alle contacten

met hun inwoners digitaal willen en dat ik daar nou

toevallig de oplossing voor had: de cursus Digisterker.

Met 10 minuten stond ik weer buiten en zes weken

later werd ik gebeld dat we konden beginnen en de

gemeente alles zou betalen. Het was in dit geval

eigenlijk heel simpel.”

Gemeente en bibliotheek hebben later afspraken

gemaakt over de aantallen cursisten en de werving

daarvan. Monique Kromhout is tevreden over de

samenwerking met de gemeente: “We doen 4

cursussen in het jaar met steeds 10 cursisten. De

gemeente selecteert de cursisten: bewoners van

Katwijk die een bijstandsuitkering hebben. De

gemeente heeft een half jaar planning van ons en een

paar weken van te voren mail ik ze ter herinnering. Dan

sturen ze me een bestand met namen van cursisten en

die verschijnen op de afgesproken tijd. Heel simpel

dus, geen wervingsproblemen. Na afloop rapporteer ik

de aanwezigheidsscore en een samenvatting van de

evaluatie van de deelnemers. Het is ook de afspraak

dat ik mensen achterna bel als ze niet verschijnen. Zo

heb ik al aardig wat mensen hun bed uitgebeld ...

Soms komen er ook opmerkingen uit de groep die we

doorgeven aan de gemeente. Regelingen waar iets

mee is, communicatie die niet klopt of wat dan ook. Ik

heb vaste en zeer betrouwbare contactpersonen

binnen de gemeente en daar ben ik erg blij mee.”

“Zelfredzaam zijn, daar word je volgens mij

gelukkiger van”

“De bibliotheek biedt kwetsbare doelgroepen

kansen en mogelijkheden”

Aansluiting bij nieuwe ontwikkelingen

Volgens Monique Kromhout kan de bibliotheek een

belangrijke bijdrage leveren aan de veranderingen in

de gemeente: “Er is natuurlijk een enorme verandering

gaande in het gemeentelijk beleid, denk bijvoorbeeld

aan de decentralisaties. De openbare bibliotheek als

grootste publieksvoorziening in Nederland, met een

enorm bereik, kan hieraan een bijdrage leveren. De

bibliotheek faciliteert persoonlijke ontwikkeling van

burgers en biedt een infrastructuur waardoor iedereen

basisvaardigheden kan ontwikkelen om mee te kunnen

doen in de samenleving. De bibliotheek biedt met haar

dienstverlening kwetsbare doelgroepen kansen en

mogelijkheden. De bibliotheek pakt dus haar rol om

een bijdrage te leveren aan de bevordering van de

participatiesamenleving. Daar kiezen wij bewust voor

als Bibliotheek Katwijk, omdat we dat een belangrijke

functie van de bibliotheek vinden. Bovendien zijn

bibliotheken laagdrempelig en bieden ze een neutrale

omgeving: iedereen komt er, jong en oud, zwart en wit,

man en vrouw, hooggeleerd en laaggeletterd,

hoogopgeleid en laagopgeleid, werkend of niet-

werkend.”

Monique Kromhout vindt dat het Digisterker-

programma goed past in het (nieuwe) aanbod van de

bibliotheek: “Deze Digisterker-cursus helpt mensen

verder. En dat is waar het in om gaat: mensen verder

helpen in hun ontwikkeling en zelfredzaamheid.

Toen ik van de cursus hoorde, had ik direct het gevoel

daar een behoefte mee te kunnen vervullen. Mensen

zitten soms zo ongelofelijk te hannesen met hun

computer en missen daardoor waardevolle informatie.

En soms ook gewoon hun recht. Ze vragen dan wel

hulp in de bieb, maar zelfredzaam zijn daar word je

volgens mij gelukkiger van.”

Monique geeft diverse cursussen, zoals een

beginnerscursus internet, een cursus sociale media en

nu ook Digisterker: “We hebben dus een mooi

aansluitend cursusprogramma wat internet betreft en

deze cursussen helpen mensen verder in het dagelijks

functioneren wat betreft werk en regelingen, informatie

zoeken en sociaal verkeer. Doordat mensen nu in de

bieb de cursus volgen, komen ze met de bieb in

aanraking. Ze krijgen na afloop ook een bon voor 3

maanden gratis lidmaatschap. Minder taalvaardige

mensen komen in aanraking met het Taalhuis en vaak

zie je ze daar weer terug. Alles met het doel om

mensen verder te helpen in hun ontwikkeling.”

Ervaring van docenten

Monique Kromhout heeft veel geïnvesteerd in de

cursus: “Ik heb alle websites die behandeld worden

uitgepluisd en veel achtergrondinformatie erbij gezocht.

Gelukkig kan ik daardoor de meeste vragen

beantwoorden en dat zie ik ook als mijn

verantwoordelijkheid. Voor elk cursusdeel kijk ik of er

nog dingen veranderd zijn en of alles nog klopt. We

hebben ook wel de cursusinhoud moeten leren

doseren. We hebben daar nu wel een weg in

gevonden, maar dat heeft best even geduurd. Het is

een cursus die veel inzet van mij vraagt. Niet in het

minst doordat je altijd de communicatie met de

gemeente erbij hebt en ook omdat de gemeente

mensen stuurt, maar ze niet test op hun niveau van

internetvaardigheden.

We hebben een keer iemand gehad die voor het eerst

achter een PC zat. Die hebben we met veel

begeleiding erdoor gesleurd en door haar inzet is het

goed gelukt, maar het kost je veel. We zijn met twee

docenten. Het feit dat ik samen met een goede collega,

Vera, werk is geweldig. Zij geeft feedback en ik kan

met haar sparren over hoe ik dingen aan zal pakken.

Samen helpen we de mensen als ze bezig zijn met de

opdrachten.”

Veilige omgang met internet komt tijdens de cursus

volop aan bod. Monique: “Doordat we veel aandacht

aan veilig internet gedrag besteden komen we over als

een veilige en betrouwbare leeromgeving. Daar heb ik

nog wel een grappig verhaal over. Een man vroeg hoe

hij zijn computer dan wel moest beveiligen. Ik zeg dan

altijd dat je dat beter aan iemand kan overlaten die er

meer verstand van heeft. Hij had een PC uit de

kringloopwinkel en geen geld om iemand in te huren en

hij vertrouwde daar ook eigenlijk niemand genoeg voor.

Toen ik voorstelde dan zijn broer te vragen keek hij me

verbijsterd aan en zei hartgrondig: ’Die vertrouw ik al

helemaaaaaaal niet!’”

Een goede sfeer is belangrijk

Monique Kromhout kan in geuren en kleuren vertellen

over haar ervaringen met cursisten.

Een goede sfeer is volgens haar heel belangrijk tijdens

de cursus: “De meeste cursisten komen met een beetje

afwachtende houding. Zou ik ook hebben als ik een

uitnodiging kreeg met de mededeling dat het gevolgen

voor je uitkering heeft als je niet gaat. In vrijwel alle

gevallen slaat de stemming al tijdens de eerste

cursusbijeenkomst om en vindt iedereen het leuk.

Meestal zijn ze ook erg overtuigd van de noodzaak van

het kennen van deze materie. We doen er ook veel

voor om een leuke sfeer te krijgen, koffie en koek,

vooral een lolletje op zijn tijd, de interacties met de

collega docent en veel persoonlijke aandacht. We

hebben veel cursisten van allochtone afkomst en zij

nemen vaak iets lekkers voor iedereen mee. We

hebben daar pannenkoeken, allerlei gebak, diverse

soorten muntthee en vooral veel chocola gekregen.

Echt heel leuk, maar minder goed voor onze taille ...”

Mooie ervaringen met cursisten

Dat de lessen ‘Werken met de e-overheid’ in Katwijk

hoog gewaardeerd worden, geeft Monique Kromhout

veel voldoening: “Voor ons is het erg leuk om te zien

dat mensen die aarzelend binnenkomen, loskomen en

er een ouwe-jongens-krentenbrood sfeer ontstaat.

Laatst vonden de cursisten het zo jammer dat de

cursus voorbij was, dat ze een complotje smeedden

om tegen de gemeente te gaan zeggen dat ze het nog

steeds niet begrepen in de hoop dat ze dan nog een

keer mochten komen. Dat maakt mij altijd heel blij!”

“Later hoorde ik dat hij is aangenomen.”

“Het regent af en toe tienen als waardering bij ons.”

Soms zijn de ervaringen gewoon ontroerend, vooral als

iemand een grote stap in zijn ontwikkeling zet. Monique

licht dit met een mooi verhaal toe: “Een van de

hoogtepunten was voor mij, dat bij een oefening om

vacatures te zoeken op werk.nl een cursist een baan

zag die precies bij hem paste. Hij vroeg helemaal

nerveus hoe hij nu verder moest handelen en daar

hebben we hem bij geholpen. Later hoorde ik dat hij is

aangenomen. Geweldig vind ik dat!”

Monique vindt het dus belangrijk dat cursisten op weg

geholpen worden met de cursussen en heeft de indruk

dat dit ook echt het geval is: “Na afloop van de cursus

krijgt iedereen een bloemetje en een bon van de bieb

zodat ze drie maanden gratis lid kunnen zijn. Een man

die daar heel vaak gebruik van maakt, heeft echt zijn

internetvaardigheden daarmee op een heel behoorlijk

peil gekregen. Elke dag kwam hij en heel vaak vroeg

hij mijn hulp, omdat ik vaak aanwezig ben in het filiaal.

Geweldig als je mensen zo vooruit kan helpen.”

De cursus draagt er volgens Monique ook zeker aan bij

dat mensen meer gaan doen met de digitale overheid:

“Van sommige mensen ben ik inderdaad overtuigd dat

ze aan de gang gaan met de digitale overheid.

Anderen zullen het naast zich neerleggen en altijd om

hulp blijven vragen. Dit heeft voornamelijk met

internetvaardigheden te maken, maar zeker ook met de

vraag of mensen er inderdaad van overtuigd zijn dat ze

zelf iets van hun leven moeten maken en niemand

anders dat doet.

We hebben wel met de gemeente de afspraak dat wie

te weinig vaardigheden heeft, naar de beginnerscursus

internet mag op kosten van de gemeente. Dat gebeurt

dan ook regelmatig.

Sommige mensen zuigen dus alle aangeboden kennis

op en anderen doen dat veel minder. Niet iedereen die

wij als cursist krijgen, kan deze kennis hanteren.

Sommigen zijn de taal te weinig machtig en anderen

gaat het boven de pet. Vroeger dacht ik dat iedereen

het wel kon leren, maar daar ben ik wel een beetje van

terug gekomen. Voor sommigen is het gewoon te

moeilijk.”

De cursisten geven bij de evaluatie hoge cijfers aan de

docenten. Monique nuanceert dit: “Mensen uit niet-

westerse culturen geven altijd een sociaal wenselijk

antwoord. Als je vraagt of ze het begrepen hebben

zeggen ze ja. Niet altijd omdat ze het inderdaad

begrepen hebben, maar omdat ze het zielig vinden

voor jou om nee te zeggen. Daar valt dan ook geen

statistiek mee te bedrijven... Het regent af en toe tienen

als waardering bij ons.”