น ำ

1.1 ำ ำ ำ ำ

สอมวลชนในปจจบนไดรบความคาดหวงใหมบทบาทส าคญตอการพฒนาทางการเมอง และเสรมสรางประชาธปไตยทขาวสารเปนปจจยสวนส าคญทใหขอมลแกประชาชนในการมสวน รวมทางการเมอง สอมวลชน จงมบทบาทส าคญยงทจะใหความร ความเขาใจทางการเมอง กบประชาชนไมวาจะเปนโดยการใหขาวสาร บทความ บทวเคราะห หรอบทวจารณ (พศษฐ ชวาลาธวช และคณะ, 2539 : 127)

การควบคมความคดในปจจบนอาศยขาวสารเปนเครองมอ นนกคอ การทชนชนผกมอ านาจน า เครองมอขาวสารทมขอบขายกวางขวางและแทรกซม ทกแหงมาใชในการ ตอสระหวางคน 2 กลม ในประเทศทนนยมอตสาหกรรมขนาดใหญในยโรป ตะวนตก ญปน สหรฐอเมรกา สวน ในประเทศก าลงพฒนา การตอสและการเปลยนแปลง ทางสงคมจะถกปดกนจากระบบการสอสารซงถกควบคมหรอเปนตวแทนของ ชนชนผกมอ านาจภายในประเทศของตนเอง ดงนน ความขดแยงทางชนชนจงเคลอน เขามาสเวทดานการสอสารและวฒนธรรมอยางเหนไดชด การวางนโยบายในการสอสารจงเปนเครองสะทอนใหเหนถงการตอส (เฮอรเบรต ไอ. ชลเลอร 2533 : 89-90)

“หนงสอพมพ” ถอไดวาเปนกลไกทางสงคมทส าคญส าหรบการตอสดานอดมการณ เนองจาก คณสมบตของตวหนงสอพมพเองทเปน “สอ” ของ “มวลชน” ทมปรมาณเผยแพรอยางกวางขวางเขา ถงผคน จ านวนมหาศาลไดอยางรวดเรว หนงสอพมพไดท าหนาทถายทอดขาวสาร และความคดเหนทางการเมอง จากรฐบาลไปยงประชาชน จาก กลมถงกลม จากกลมถงปจเจกบคคล จากประชาชนไปยงรฐบาล (เสถยร เชยประทบ, 2528 : 208) หนงสอพมพ มหนาทเกยวของกบการเมอง คอ รายงานความเคลอนไหว หรอการท างานของรฐบาล เพอจบตาก ากบ ดแลการท างานของรฐบาลและเจาหนาทของรฐ ปกปอง ผลประโยชนของประชาชน (สรทพย ขนสวรรณ ,2539 : 22) นอกจากนนยงเปนสอกลางในการสรางความ เขาใจระหวางประชาชนและรฐบาล

ในวชาการทางรฐศาสตร เมอเกดการเปลยนแปลงทางสงคม เชน การเปลยนจากสงคมเกษตรมาส สงคมอตสาหรรม การเกดชมชนเมองมากขน การกระจายของสอมวลชน การขยายตวของการศกษา ฯลฯ จะน าไปสการเปลยนแปลงทางสงคมในลกษณะท าใหสงคมขยบตว อนเนองมาจากการเพมของขอมลและ ความร เปลยนแปลงทศนคต มองปญหาเปลยนไปจากเดม สงคมไทยในขณะนกอยในสภาพเชนน เนองมา จากการพฒนาของสอมวลชนในแขนงตางๆ และ

2

การไหลบาของขอมลขาวสาร รวมท งกระบวนการเปลยนแปลงทางสงคมอนเปนผลมาจากโลกาภวฒนท าใหสงคมไทยมการขยบตวอยางรนแรงทน าไปสการเสยสมดล เกดเปนความขดแยงและการตอสทางการเมองระหวางกลมตางๆ(ลขต ธรเวคน, 2553:432)

ทามกลางความขดแยงน สอมวลชนเปนทงแหลงขอมลขาวสาร และในบางกรณเปนอ านาจทางธรกจการเมองและสงคมดวย ในระบบเศรษฐกจสมยใหมทเนนการโฆษณาและมการแขงขนทางการคาสง ท าใหหนงสอพมพมลกษณะเชงธรกจมากขน และไปเกยวพนกบอ านาจทางการเมอง และความขดแยงทาง อ านาจอยางหลกเลยงไมได การประเมนบทบาท พฤตกรรม และผลงานของบคคลทเกยวของกบวงการเมอง โดยหนงสอพมพสามารถสงผลตอความชอบธรรมของรฐบาลและสถาบนทางการเมองอนๆ เชน รฐสภา พรรคการเมอง ตลอดจนคณะทหาร และระบบราชการได อาจกลาวไดวา นอกเหนอจากสามอ านาจหลก ในหลกการแบงแยกอ านาจ กลาวคอ นตบญญต บรหาร และตลาการ แลว สอ เปรยบเสมอนอ านาจทส แหงรฐสมยใหม โดยเฉพาะอยางยงรฐในยคขอมลขาวสาร หากเราใหค านยาม "สอ" หรอ Media วาหมายถง การสงสาร หรอขอมลใด ๆ สมวลชนโดยไมจ าเพาะเจาะจง ไมจ ากดรปแบบของสารทสง ตวหนงสอ ภาพ และ/หรอ เสยง รวมทงไมส าคญวาตวรบ-ตวสงมหนาตาเปนอยางไร กควรตองกลาววา "สถานะความเปน อ านาจทส" ของสอ เกดขนตงแตกอนสงครามโลกครงทสอง มใชเพงเกดในยคมลเลนเนยมทไดเครองมอชน ใหมอยางคอมพวเตอร กบอนเทอรเนตมาชวยกระจายขอมลขาวสารเปน "ตวจกร" (Factor) ส าคญทม อทธพลตอความคดเหนของประชาชน กระทงเปน "ตวสราง" อดมการณความคดเหนของประชาชนใหเกดขน (ในทางหนงทางใด)เชอมโยงประชาชนกบอ านาจรฐ และทงตว "ถวงดล" อ านาจรฐทงสาม (สาวตร สขศร,2554)

ชยว ฒน สถาอานนท ไดกลาวไวในงานเสวนาเ รอง "สองกระจกบทบาทสอในสถานการณ ความขดแยง” เมอวนท 18 พ.ค. 51 วา เวลานทกคนกเขาใจดวา สอเปนธรกจ สอบางอนกอยใตก ากบของรฐบาล สอบางอน กพยายามจะเปนอสระ ของท งหมดนเปนประเดนทางโครงสรางเศรษฐกจการเมองทกวนน สงทปรากฏในสอ ถกประเมนบนพนฐานของค าถามวา คณเปนพวกใครซงเปนสถานการณความขดแยงทางการเมองทแหลมคม เพราะปดเอาสวนอนทงหมด เหลอแควาอยขางไหน ความเปนการเมองไดครอบง าสงคมไทย ท าใหสอกลายเปนอาวธทมแทงคน ไมใชวาความจรงในสงคมไทยเปนอยางไร ซงสนคลอนความเปนสอมวลชน

ในชวงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553 ทความขดแยงทางการเมองไดน าไปสการปราบปรามผเขารวมชมนมทางการเมอง “กลมแนวรวมประชาชนเพอประชาธปไตย” จนเปนเหตใหมผเสยชวต 91 ศพ และมผไดรบบาดเจบกวา 2000 คน ความขดแยงครงนสะทอนใหเหนภาพของโครงสรางสงคมไทยทคนเสอแดงถกเกลยดชงและดถกโดยสอในกรงเทพฯ และชนชน

3

กลางระดบบนจ านวนมาก สอทถกรฐบาลควบคมตางเพกเฉยตอขอเรยกรองของผชมนม แตกลบน าเสนอซ า ๆ อยางเปนระบบวาผชมนมเปนกลมคนททกษณวาจางมาถกซอ หรอถกลางสมองเพอเขารวมชมนมเพอเขารวมชมนมโดยมเปาหมายเพยงตองการคนคนๆ หนงสอ านาจ เมอคนมารวมตวกนทเมองหลวงหนาแรกของหนงสอพมพ บางกอกโพสทกพาดหววา “นปช. บานนอก แหเขากรง” การเรยกรองใหมการปราบปรามยงท าให การชมนมตอตานและดาทอรฐบาลมากขนเรอยๆ ทส าคญมากทสดคอ การทเสอแดงเขายดพนทชมนมทแยกราชประสงค ใจกลางยานการคาระดบสงในกรงเทพฯ ซงเปนสญลกษณของความร ารวย และสทธพเศษ ทงยงเปนพนททมความส าคญดานการคา จนสดทาย ท าใหวนท 19 พฤษภาคม 2553 เปนวนทมการสงหารหมผชมนมเรยกรองประชาธปไตย (Amsterdam และ Peroff, 2553) ดงน นจงมความนาสนใจวา การน าเสนอขาวของสอหนงสอพมพเชยงใหมในชวงสถานการณความขดแยงทางการเมองเชนในปจจบนนน มบทบาทในการน าเสนอขาวสารทางการเมองไปในทศทางใด และมอทธพลตอความคดเหนของประชาชนอยางไร

1.2 ำ ำ น ำ

การน าเสนอขาวทางการเมองของหนงสอพมพในจงหวดเชยงใหม ในเ รองการเคลอนไหวชมนมทางการเมองนบตงแตหลง10 เมษายน 2552 ถงเหตการณสลายการชมนมเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2553 นน สอไดมกระบวนในการสรางภาพลกษณใหกบการเคลอนไหวทางการเมองครงนอยางไร และการน าเสนอขาวของสอหนงสอพมพเชยงใหมนนมผลตอความคดของประชาชนเชยงใหมอยางไร

1.3 น ำ ำ

1.3.1 เพอศกษาและวเคราะหถงบทบาทในการน าเสนอขาวสารทางการเมองของหนงสอ พมพเชยงใหม ทเกยวกบขอมลขาวสารของหนงสอพมพ ในเรองการเคลอนไหวชมนมทางการเมองนบตงแต หลง10 เมษายน 2552 ถงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553

1.3.2 เพอวเคราะหอทธพลของหนงสอพมพทมตอความคดของประชาชนเชยงใหม 1.3.3 เพออธบายกระบวนการสรางภาพลกษณของการเคลอนไหวทางการเมองของกลมแนวรวมประชาชนเพอประชาธปไตยในชวงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553 ผานการรายงานขาวของหนงสอพมพเชยงใหม

4

1.4 น ำ ำ 1.4.1 ไดทราบบทบาทในการน าเสนอขาวสารทางการเมองของหนงสอพมพเชยงใหม ท

เกยวกบขอมลขาวสารของหนงสอพมพ ในเรองการเคลอนไหวชมนมทางการเมองนบตงแต หลง10 เมษายน 2552 ถงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553

1.4.2 ไดทราบอทธพลของหนงสอพมพทมตอความคดของประชาชนเชยงใหม 1.4.3 ไดทราบสรางภาพลกษณของการเคลอนไหวทางการเมองของกลมแนวรวม

ประชาชนเพอประชาธปไตยในชวงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553 ผานการน าเสนอขาวสารของหนงสอพมพเชยงใหม 1.5 ำน

1.5.1 ศกษาบรบททางการเมองของประเทศไทยนบตงแตหลง10 เมษายน 2552 ถงเหตการณ สลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553

1.5.2 ศกษาเนอหาการใหขอมลขาวสารในเชงแสดงความคดเหนของหนงสอพมพเชยงใหม 2 ฉบบ ไดแก หนงสอพมพไทยนวส และหนงสอพมพเชยงใหมนวส ในชวงหลงเหตการณ 10 เมษายน 2552 ถงเหตการณสลายการชมนมพฤษภาคม พ.ศ. 2553 1.6 น ำ ำ

บทบาท หมายถง สถานภาพเปนนามธรรม หมายถงต าแหนง ในแตละต าแหนงจะได ก าหนดบทบาท ไวอยางไรบาง ฉะนนเมอมต าแหนง กจะตองมบทบาทควบคกนไปเสมอ คอ เมอบคคลมต าแหนงยอมจะตอง มสทธและหนาทตามมาเอง (Linton อางถงใน สรางค จนทนเอม, 2529 : 24)

สอหนงสอพมพ หมายถง สงพมพทออกเปนระยะ ๆ อยางสม าเสมอมเนอหาสวนใหญเปนเรองขาว หรอเหตการณปจจบน หนงสอพมพสวนใหญจะออกเปนรายวน บางสวนออกเปนราย 2 วน 5 วน 7 วน 10 วน หรอ อน ๆ แตไมทงชวงนานเกนไป ไมมการเยบเลม และไมมปก

ความคดเหนหรอวเคราะห หมายถง บทความ บทบรรณาธการ หรอขอเขยนแบบอน ๆ ในหนา หนงสอพมพทแสดงทศนะหรอความคดเหนตลอดจนการวเคราะหวจารณใน เรองตาง ๆ เชน แสดงความคด เหนเกยวกบการเมอง

ภาพลกษณ หมายถง การรบร ความเชอและทศนคตทท าใหเกดภาพลกษณขน โดยภาพลกษณเปนความคดรวบยอดของปจเจกบคคลทมตอความจรง หรอทางเลอก แลวประเมนวาสง

5

เหลานนดหรอเลว และยงหมายถง การสนนษฐาน ความคดเหนหรอสรปจาก ความจรง จดมงหมาย และเงอนไขตางๆ เพอน าไปสจดมงหมายภายใตการรบรของแตละบคคล

ทศทางในการเสนอขาวสาร หมายถง แนวโนมการเสนอขาวสาร ซงเปนไดทงทางบวกและทางลบ

ภาพลกษณ หมายถง ภาพทคนรสกนกคดหรอวาดขนในใจ จะเปนภาพของอะไรกได ทงทมชวตหรอไมมชวต เชน ภาพของคน หนวยงาน องคกร สนคาหรอผลตภณฑเปนตน ภาพลกษณเกดขนจากการไดรบรขอมลขาวสารทงประสบการณทางตรงหรอทางออมบวกกบความรสกนกคดทเกดขนในจตใจ หรอเปนภาพในใจทบคคลรบรตอบคคล วตถ สตว สงของ สถานท (ดวงพร ค านญวฒน และวาสนา จนทรสวาง, 2536: 60)