9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

357
7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook http://slidepdf.com/reader/full/9789088903168-wagenaar-2015-aan-de-overkant-ebook 1/357 mbtimetcbneb cb fcebst v`b fe vmk eb wck (0:<<-08<<) mverd`bt _EF@KVCE Amfewcgd ^`neb``r  ``b fe

Transcript of 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    1/357

    mbtimetcbneb cb fcebst v`b

    fe vmk eb wck (0:

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    2/357

    [cfestmbe \ress@ bew neber`tcmb mj \uoacshcbn

    Smu `re re`fcbn ` juaa verscmb mj thcs ommd, jmr jree!

    Vhcs ommd cs p`rt mj the [cfestmbe e-acor`ry where imst mj mur

    puoack`tcmbs `re juaay `kkesscoae jmr jree. Jmr `kkess tm imre

    jree ommds vcsct7 www.scfestmbe.kmi/acor`ry

    Fmwbam`f Juaa \FJ

    Zcsct the [cfestmbe e-acor`ry tm ormwse mur e-ommds. Jmr ` icbci`a

    jee ymu k`b purkh`se ` juaay jubktcmb`a \FJ `bf oy fmcbn sm, ymu

    heap tm deep mur acor`ry rubbcbn.

    www.scfestmbe.kmi/acor`ry

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    3/357

    [cfestmbe \ress

    mverd`bt``b fe

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    4/357

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    5/357

    mbtimetcbneb cb fcebst v`b

    fe vmk eb wck (0:

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    6/357

    ?8-3

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    7/357

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    8/357

    Het skhcp f`t v`b bcei`bf w`s ?;>

    Fe prcvh`bfea v`b G`kmo Imssea, fcrekteur-neber``a v`b

    fe ZMK te O`t`vc`

    @rebf fe _mever

    Cb `aae fe weereat eb vcbft ieb fe zcgtwmmrieb bcet zm veae

    fe ZMK cb \erzc ?5>

    I`rtcbe Nmsseacbd

    Mif`t cd eeb Ucgta`bfer oeb ?>>

    ^CK-fceb``r caaei Huyfekmpers ka`sh iet zcgb kmbjr`ters

    B`t`ace Everts

    Z`b d`ddeo`retge eb aetterhmutstmip ?3;

    Befera`bfers cb fe zevebtcebfe eeuw dcgdeb b``r eb pr`teb

    iet Cbfc`beb cb fe Nuc`b`sAmfewcgd Huasi`b

    Mmn cb mmn iet pcga eb ommn ;00

    F`vcf \cetersz fe Zrces eb fe Cbfc`beb v`b fe Wucfrcvcer

    G``p G`kmos

    \rmveb`bke ;;;

    Eeb verfwcgbebf jebmieeb=

    Nert G`b Oesteoreurtge

    @uteurscbjmri`tce ;50

    Caaustr`tcever`btwmmrfcbn ;5;

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    9/357

    >

    Mbtimetcbneb ``b fe mverd`bt

    Het cs eeb mveroedebf ject, Befera`bfers recsfeb cb fe zevebtcebfe eb `khttceb-fe eeuw heea w`t `j. Cb tweehmbferf g``r tcgf ncbn `aaeeb `a b``r fe Mmst bicagmeb iebseb skheep. ^`reb het vrmener ocgb` `aaeeb i``r i`bbeb fce vmmrz`deb mp p`f ncbneb, tenebwmmrfcn n``b wcg, i`bbeb eb vrmuweb, mp recs b``rverre mmrfeb mi v`b eeb v`d`btce te nebceteb mj mi `vmbtureb te oeaeveb cb`bfere s`iebaevcbneb. F`t a``tste werf vrmener fmmr `uteurs v`b recsgmurb`aebmmd wea `as oeweenrefeb vmmr fe verre recs mpneneveb, i``r f`t w`s ieest`a bcetieer f`b eeb jr`se, oefmeaf mi eeb bmmfnefwmbneb vertred w`t immcer vmmr testeaaeb. ^`bt ge vertrmd `as i`trmms, dmmpi`b mj smaf``t b``r fe ^est mj b``r feMmst mif`t er bcets `bfers mpz`t mj mi het j`icacejmrtucb te hersteaaeb.

    Zeea mver fce reczcners cs terun te vcbfeb cb het B`tcmb``a @rkhcej cb FebH``n iet zcgb oefrcgjs`rkhceveb v`b fe Zerebcnfe Mmst-Cbfcskhe Kmip`nbce(ZMK), fe est-Cbfcskhe Kmip`nbce (^CK), eb fe `rkhceveb v`b fe [mkctectebv`b [urcb`ie eb v`b Oerocke. Mmd cb @zc, het vmmri`acne werdneocef v`b feZMK, zcgb bmn skh`trcgde `rkhceveb ``bwezcn cb Cbfmbesc, [rc A`bd` eb Cbfc`.

    Fe hmbferffuczebfeb persmbeb fce b``r @zc, @jrcd` mj @iercd` `jrecsfebheooeb mbs eeb ebmrie hmeveeahecf recsgmurb`aeb, orceveb, mkcae fmkuieb-teb mj kmbteipmr`cbe a`bfoeskhrcgvcbneb b`nea`teb. [miicneb v`b heb debbebwe zeajs v`b `joeeafcbneb mp prebteb, tedebcbneb eb skhcafercgeb. Fuczebfebzerdeb eb nr`jimbuiebteb a`teb bmn steefs heea pa`stcskh het aevebsecbfe zceb

    v`b fe veae Befera`bfers fce cb feb vreeife zcgb mveraefeb. Vweeferfe v`b hebdw`i bmmct ieer terun. Hme aeejfeb ze f``r eb w`t weteb we ecnebacgd v`b hubmpv`ttcbneb mver fce verre a`bfeb w``r ze vertmejfeb= Hme dedeb zcg b``r feiebseb fce zcg ``b fe mverd`bt mbtimetteb= ^`t oenrepeb zcg v`b hub neammj,hub newmmbteb eb s`iebaevcbneb= Ncbn het fce Kmip`nbcesfceb`reb, zm`asieest`a wmrft ``bnebmieb, `aaeeb i``r mi het b`g`neb v`b het ecneb wcbst-oeg`n, mj speeafeb mmd `bfere imtceveb eeb rma= ^`s het vmmr veaeb `a imecacgdneweest te mveraeveb cb het v`fera`bf, mverzee nmaf f`t eebs te ieer. F`t `aaes z`asteaacn cbvamef heooeb neh`f mp fe aevebshmufcbn eb het nefr`n v`b `a fenebebfce ``b fe mverd`bt tcgfeacgd mj oacgvebf beerstredeb.

    Fe reczcners fce mverzee ncbneb or`khteb v`bzeajspredebf hub ecnebmpv`ttcbneb eb tcgf-, kuatuur- eb nrmepsneombfeb mmrfeaeb iee. ^`t eebfebcnrerebfe mpierdcbneb mver fe iefeiebs dmieb we zm`a bcet teneb ocgKmip`nbcesfceb`reb fce werdz``i w`reb cb Keyamb7 fe [cbn`aees wmrft oe-skhreveb `as auc, iuctzced, mboetrmuwo``r eb mboeredebo``r. Mmd w`s ieb oe-fukht vmmr Khcbezeb, I`aecers eb imsacise dmmpacefeb, Imreb nebmeif, w`btst`deb zcg fe ZMK bcet v``d fe amej `j= I``r `a w`reb oecfe h`bfeaskmip`nbcebg`amers oezcn hub imbmpmaces te vestcneb eb te oehmufeb, mp fe werdvamer ebmp het persmmbacgd va`d w`s er mmd v``d spr`de v`b mbferacbn vertrmuweb ebs`iebwerdcbn. Hme dmb het mmd `bfers=

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    10/357

    8

    Cb feze oubfea heooeb vrcebfeb eb kmaaen`s v`b icg, cefer mp hub ecnebv`dneocef, fe zeajfe vr``n nesteaf hme wcg cb vrmener tcgfeb b``r fe `bferebdedeb, eb, w`t fe mpcbce v`b fe `bfereb w`s mver mbs mverzee. Cefere `uteurcs mp ecneb wcgze iet feze vr`neb ``b fe sa`n nen``b eb a``t v`buct zcgb ecnebdebbcs eb fcskcpacbe fe aezer ieedcgdeb.

    Het pa`b vmmr feze oubfea dw`i vmmrt uct eeb nespred iet Aemb`rf Oauss,iet wce cd g`reb neaefeb s`ieb cb Aecfeb eeb werdnrmep neskhcefebcsstufebtebmver fe streep trmd mi cb fe imecacgde aeeso`re kmip`nbces`rkhceveb te n``bwerdeb. cg amdteb heb iee b``r Feb H``n iet fe `khter`j wea ern stufebtcdmzetctea Hme vermver cd eeb eca`bf= Aemb`rf mbferzmkht iet zcgb stufebteb hmefe ZMK mp G`v` h``r i`kht dmb uctorecfeb, cd vmerfe icgb stufebteb fe we-reaf ocbbeb v`b het icbfer oedebfe Keyamb. Mbze s`iebwerdcbn werf verferverfcept fmmr fe cbterb`tcmb`ae mbferzmedsprmnr`ii`s w``rcb fe UbcversctectAecfeb zmb stciuaerebfe rma cb heejt nespeeaf, vmmr iefewerders b @zc`tcskhestufebteb. Fmmr fe V@B@\, Ebkmip`ss eb Kmsimpmacs prmgekteb heo cd zeaj mmd

    cb fe `jneampeb g`reb icgb mbferzmedsneocef dubbeb uctorecfeb eb verfcepeb asprcv``tfmkebt ``b fe Ubcversctect v`b @isterf`i.Icgb eerste verdebbcbneb v`b het mverzeese werdterrecb i``dte cd `as kmb-

    serv`tmr v`b het @isterf`is Hcstmrcskh Iuseui. F`t oetrefeb w`s heea aet-teracgd, w`bt cb 038< recsfe cd b``r [rc A`bd` mi mbferzmed te fmeb vmmr eebtebtmmbsteaacbn cb eb a`ter vmmr het cbr ckhteb v`b het Futkh \ercmf Iuseuicb Kmamiom. Mistreeds fezeajfe tcgf re`acseerfe cd eeb bceuwe z``a mver mb-ferwerpeb uct fe `khttcebfe-eeuwse neskhcefebcs v`b @isterf`i, iet bceuwe``bf`kht vmmr fe neskhcefebcs v`b [urcb`ie eb Oerocke. Fe g`reb f``rb` imkhtcd fe rea`tce v`b @isterf`i iet Mmst eb est cb verskhecfebe tebtmmbsteaacbneb

    ``b fe mrfe steaaeb7 Het Mmst-Cbfcskh Oefrcgj, @isterf`i eb fe ZMK (0388-0383), Het eca`bf Mbrust ocg O`t`vc` `as mbferfeea v`b het ZMK-skheepsoefrcgjcb fe 0>fe eb 08fe eeuw (033

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    11/357

    Jmrims`, G`p`b,

    Khcb`

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    12/357

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    13/357

    00

    Z`b tussebpersmbeb, tmadeb eb trmtseheersersCbheeise steiieb uct het verre veraefeb v`b het

    eca`bf Jmrims`

    Aemb`rf Oauss

    ^mmrf vmmr`j

    Het cs ocg het orefere puoaced b`uweacgds oedebf f`t het eca`bf Jmrims`, hettenebwmmrfcne V`cw`b, fe eerste nrmte terrctmrc`ae oezcttcbn v`b fe ZMK cb @zcw`s.0Het w`s tevebs fe eerste dmambce fce weer veramreb ncbn. Cb het vmmrg``rv`b 0::0 st`d fe Khcbese drcgnsheer Whebn Khebnnmbn, cb Befera`bfse ormb-beb steev`st Kmxcbn` neb``if, iet eeb miv`bnrcgde aeneri`kht fe [tr``t v`bJmrims` mver eb samen zcgb tebteb mp vmmr het hmmjfdw`rtcer v`b fe Kmip`nbce,d`steea Weea`bfc`. B` eeb oeaen v`b `kht i``bfeb imest het n`rbczmeb het jmrt

    mp 0 jeoru`rc 0::? mverneveb eb, hmewea bmn eeb p``r g``r eeb steubpubt cbhet bmmrfeb v`b het eca`bf werf ``bnehmufeb, dw`i f``riee het Befera`bfsedmambc`ae `vmbtuur cb het Zerre Mmsteb `orupt teb ecbfe. G`b Kmip`nbce oaeejweacsw``r h`bfea frcgveb mp het eca`bfge Feshci` cb G`p`b eb cb fe `khttcebfeeeuw mmd cb K`btmb cb Khcb`, i``r `as terr ctmrc`ae i`kht speeafe fe ZMK neebebdeae rma ieer cb Mmst @zc.

    Er cs `aaeraec h`bfeaskmrrespmbfebtce oew``rf neoaeveb mver het ruci veertcng``r furebfe Jmrims``bse `vmbtuur. Eb vmmr wce nebteresseerf cs cb fe mmrsprmb-deacgde oewmbers v`b het eca`bf @ustrmbescskhe t`aeb spredebfe vmadsst`iiebfce feea uct i`deb v`b het uctnestredte Cbfmbescskh ethbmamncskh stufceveaf cs

    er cb het ZMK-`rkhcej eeb mbtz`nweddebfe hmeveeahecf cbteress`bt i`terc``a tevcbfeb.?Vmeb fe ormbbebuctn`ve v`b fe F`nrencsters v`b het d`steea Weea`bfc` cbfe g`reb t`khtcn eb benebtcn v`b fe vmrcne eeuw cb frud verskheeb, i``dte fctveea ams ocg V`cw`bese hcstmrckc, `btrmpmamneb eb zeajs pmactckc, mif`t f``rcb het

    0 Eb tmkh cs er neeb neored `b acter`tuur. Iet b`ie fe stufce v`b @`f v`b @istea, O`ro`reb, reoeaaebeb i`bf`rcgbeb. Fe ZMK cb fe sa`n iet Khcb` cb fe Nmufeb Eeuw, @isterf`i7 Uctnevercg Vhmercs?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    14/357

    0?

    tmetrefeb v`b hub eca`bf tmt fe wereafneskhcefebcs werf oeskhreveb.;Eeb eb`bfer aecffe ertme f`t het [hubn ye iuseui mj Jmrims`b `omrcncbesfe ref`kteurebv`b fe F`nrencsters verzmkht uct het mverneoaeveb bmn bcet nepuoackeerfe ZMK`rkhceji`terc``a nenevebs te verz`ieaeb mver fe mmrsprmbdeacgde oevmadcbn v`bhet eca`bf. Eb zm cs tusseb 0333 eb ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    15/357

    0;

    vmmr eeb `bfere uctf`ncbn te st``b. H`f ieb tmt f`b tme `aaeeb te i`deb neh`fiet vmadsst`iieb fce bmn bmmct iet Eurmpe`beb cb ``br`dcbn w`reb neweest,bu werf ieb nekmbjrmbteerf iet fe fmrpss`iebaevcbneb cb het bmmrfeb v`bhet eca`bf fce ruci vcgjtceb g``r mbfer [p``bs oestuur h`ffeb nest``b. @a fezembtwcddeacbneb oep``afeb cb bcet nercbne i`te het cbheeis oeaecf v`b het

    Kmip`nbcesoestuur.

    Verr` cbkmnbct`

    @`b het oencb v`b fe zevebtcebfe eeuw w`s het eca`bf Jmrims` vmmr fe oucteb-wereaf bmn nrmtebfeeas mboedebf terrecb. Het eca`bf mbtaeebfe zcgb b``i, Csa`Jmrims`, het skhmbe eca`bf, ``b \mrtunese zeeacefeb fce het suotrmpcskhe eca`bfiet zcgb hmne, oesbeeuwfe oerntmppeb mp wen b``r G`p`b pa`khteb te p`ssereb.@`b a`bf n``b fefeb ze bcet w`bt ze h`ffeb er ``bv`bdeacgd bcets te zmedeb.F``rocg dw`i f`t Jmrims` oerukht w`s mi zcgb wr``dzukhtcne, dmppebsbea-aebfe oevmadcbn. F`t oaeed eebs te ieer tmeb eeb \mrtunees skhcp skhcporeudaeef mp fe westdust v`b het eca`bf. Zcssers eb simddea``rs uct fe b`ocg neaenebKhcbese dustprmvcbkce Jugc`b dw`ieb zm bu eb f`b wea mp oezmed mi iet fecbommracbneb rucah`bfea te frcgveb, i``r ze furjfeb zckh er bcet oacgvebf te ves-tcneb. Fmbn j`b, fe Mmsteacgde O`ro`reb, zm bmeifeb fe Khcbezeb heb f`b mmd``bv`bdeacgd. Fe vrmenste oeskhrcgvcbn v`b fe nevreesfe cbwmbers v`b Jmrims`cs v`b fe h`bf v`b Kheb Fc, eeb mkcer v`b fe Khcbese dustw`kht, fce cb 0:

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    16/357

    06

    het eca`bf oezmkht tmeb hcg eeb oebfe Khcbese zeermvers `khterb` z`t. Kurceusnebmen cs zcgb dmrte rea``s mver fe Jmrims`beb eb hub neorucdeb bcet eebs zm`jskhrcdweddebf.:

    G`kmo Kmbst`bt eb O`rebf \ess`ert, twee dmmpacefeb cb fcebst v`b fe ZMK,verncbn het ecnebacgd bet zm. Cb het b`g``r v`b 0:?; ncbneb zcg eeb dcgdge beieb

    cb het fmrp [mma`bnh, eeb dustbeferzettcbn v`b fe [cr`y`-st`i. Wcg w`reb v`b-uct fe b`ourcne \esk`fmres `rkhcpea mp verdebbcbn nestuurf fmmr kmii`bfeurKmrbeacs _ecgerseb. Eeb g``r eerfer w`s feze oeveaheooer fmmr nmuverbeur-ne-ber``a G`b \ceterszmmb Kmeb ``b het hmmjf v`b eeb expefctcei`kht b``r Khcb`nezmbfeb mi f``r h`bfeasoetreddcbneb iet het i`khtcn deczerrcgd ``b te dbm-peb. F`t oaeed nei`ddeacgder nezenf f`b nef``b. Eeb pmncbn mi fe \mrtunesevestcncbn I`k`m ``b fe imbfcbn v`b fe \`rearcvcer cb te beieb eb zm cb Khcb`vmet ``b fe nrmbf te drcgneb, icsaudte j`aced`bt. Eb mif`t fe ZMK-skhepeb b`f`t w`pebnedaetter cb neeb ebdeae Khcbese h`veb weadmi w`reb, h`f _ecgersebzcgb tmevaukht nezmkht mp fe \esk`fmres (\ebnhu), eeb str`tencskh neaeneb `r-

    khcpea icffeb cb fe [tr``t v`b Jmrims`. Herbceuwfe pmncbneb mi v`buct fctfmmr weer eb wcbf netecsterfe, mbheroernz`ie mmrf mbferh`bfeacbneb te oe-ncbbeb acepeb bernebs mp uct. ^ea w`reb fe Khcbese `utmrctecteb oerecf zckhw`t tmeskhceteacgder mp te steaaeb icts fe Hmaa`bfers zckh iet hub heae trmepeb-i`kht terun zmufeb treddeb mp het b`ourcne eca`bf Jmrims`4 i``r eerst imes-teb fe hmbni`uj`b(_mmfh`rcne o`ro`reb) wen uct fe Khcbese dustw`tereb! EebKhcbese simddea``r werf zeajs b``r fe \esk`fmres nestuurf mi het ZMK-esd`ferb``r eeb neskhcdte `bderpa``ts ``b fe dust v`b Jmrims` te ammfseb. [`ieb ietfeze Ac F`b, cb ZMK ormbbeb D`pctecb Khcb` nebmeif, vmbfeb Kmbst`bt eb\ess`ert cbferf``f eeb nrmte o``c fce mp eeb eti``a v`reb ``b fe zucfmmstdust

    v`b Jmrims` a`n.>

    Oceb tmbbs

    Wm `rrcveerfeb mp eeb zmbbcne mdtmoerf`n v`b 0:?; D`pctecb Khcb`, O`rebf\ess`ert eb G`kmo Kmbst`bt cb fe o``c v`b V`ymu`b. Vmeb eebi``a w`s v`stnesteaff`t fe ree refeacgde oeskhuttcbn eb `bdernrmbf ommf, zcg het f`t hcg bcet ern fcepw`s, steafe D`pctecb Khcb` fe twee hereb vmmr eeb oezmedge te orebneb ``bfe b`ocgneaeneb cbheeise beferzettcbn [mma`bnh. Fce eerste mbtimetcbn w`s ereeb v`b vero`zcbn mver eb weer. Kmbst`bt oeskhrcgjt hme ze cb eeb s`ip`b eeb

    rcvcer mpvmereb iet ``b oecfe mevers cb het w`ter uctampebfe i`bnrmveomssebeb f``rtussebcb uctnestredte zmutp`bbeb fce het zmbackht zm jea weerd``tsteb f`tzcgb mneb weah``st veroacbf werfeb. Ocg eeb paed w``r w`t ommtges ``bneieerfa`neb ncbneb fe twee Hmaa`bfers eb hub Khcbese ncfs ``b a`bf eb vc` eeb weaoe-trefeb p`f w`bfeafeb ze eeb pmmsge a`bns betges mbferhmufeb nrmebtetucbtges ebmverfedte rusth`ates fce oeskhuttcbn n`veb teneb fe zmb, tmtf`t `khter eeb fckhte

    : Kheb Vc, Vubn j`b khc, cb A`urebke N. Vhmipsmb, Vhe e`races t Khcbese Eyewctbess @kkmubts mj theJmrims`b @omrcncbes, Imbuiebt` [erck` ?; (03:6), 0:;-? Fce o``c eb fe a`bfebnte fce hei nrmtebfeeas misammt, V`ymu`bneheteb, werf cbferf``f eeb g``r

    a`ter fe amk`tce w``r fe Kmip`nbce zckh zmu n``b vestcneb. Venebwmmrfcn heet Csa` Jmrims` cb zcgbneheea V`cw`b,p`rs prm tmtm, b``r fezeajfe paed w``r fe Befera`bfers hub tebteb mpsameneb.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    17/357

    05

    h``n v`b o`iome eb neoa`ferte eeb beferzettcbn mpfmeife. Feze stmbf vma ietcipms`bte hmuteb omuwwerdeb fce mp mbfersteomveb nedeerfe skheepsrmipebaedeb,

    smm treeacgkde neomuweb f`t ieb cfer hucgs eeb teipea smufe ieebeb te scgb Fe st`ft [mma`bnh cs seer nrmmt cbt oenrcgp scgbfe, zmmf`t (icgb mmrsfeeas) cb nrmmte

    wea iet eebcnhe v`b fe nrmmtste steefeb cb Befera`bt i`kh verneaeekdeb wmrfeb.8

    Fe pceieab``dte cbwmbers v`b [mma`bnh acepeb ocg het pamtseacbn verskhcgbebv`b feze vreeife n`steb f`feacgd te hmmp. Het aedeb wea reuzeb7 fe i`bbebw`reb h`as eb hmmjt a`bner f`b fe Befera`bfers, seer kamekd eb wmbfer sbea eb`erfckh cb t ammpeb, smmf`t ckd neamm scg eeb p``rf mbferammpeb smufe Teructzmufeb dubbeb ampebY, fe vrmuweb w`reb f``rebteneb daecb v`b stud. Eveb`asfe oezmeders dedeb fe cbwmbers hub mneb uct7 iebsncerckh tmt verwmbferebstme vrmeneb zcg zckh `j w`t fce ierdw``rfcn uctnefmste vreeifeacbneb mbferhub daereb te veroerneb h`ffeb. We werfeb zeajs h`bft`steacgd, i``dteb fe dae-

    reb v`b Kmbst`bt eb zcgb i`dder ams eb vero``sfeb zckh mver hub wctte hucf,G`, f`t ieer cs7 `ebt seave rcekdebfe, smm f`tter neeb acft `eb mbs b`ekte ackh`ei ebw`s f`t scg bcet eb wcafe oesceb, ebfe `ebt seave rcekdebfe smm wea vrmuweb, gmbnhe-fmkhters `as i`bs smbfer eebcne revebrebtce, skh`eite mj te `khterfebkdeb.

    Eb mi f`t a``tste bmn eebs te oeb`fruddeb verteat Kmbst`bt hme eeb i`b fcecb het ocgzcgb v`b fe oezmeders zcgb vrmuw b`tuerackder wcgse neorucgkdt h`f,feze f`ie ``b hei mverh`bfcnfe mi t seave werkd iet h`er te paeneb, ebfehei cb `roecgt te verv`bneb, t weakd tmt eeb verwmbfercbnh (`as mbkrcsteacgkd)newecnert wert.3

    Fe h`rfe re`actect

    Fce eerste mbtimetcbn w`s fus cb `aae mpzckhteb eeb vrmacgde, zcg het w`t skh``i-teamze ``bneaenebhecf. Zmmr fe oezmeders w`s het b`uweacgds te neamveb f`t hcerspr`de w`s v`b eeb s`iebaevcbn fce mp vrcgwea peri`bebte vmet v`b mmramnverdeerfe iet fe ``bp`aebfe fmrpeb. Fct cfyaacskhe oeeaf verv``nfe `aaebns tmebfe bceuwdmiers bmaebs vmaebs werfeb ieenezmneb cb fe i``astrmmi v`b vcg`bfe-acgdhefeb tusseb fe amd`ae fmrpeb. Fe eerste fce iet neweaf te i`deb dreen w`sd`pctecb Eace _cpmb. B``r ``baecfcbn v`b het versa`n v`b Kmbst`bt eb \ess`ert

    dreen feze ZMK-mkcer v`b _ecgerseb fe mpfr`kht iet zcgb i`bbeb dw`rtcerte i`deb ``b fe r`bf v`b fe o``c eb f``r eeb eebvmufcne w`khtpmst te omuwebcb `jw`khtcbn v`b fe nrmte ev`ku`tce v`buct fe \esk`fmres. Iet eeb nrmepgehmuth`dders trmd feze Wwctserse huursmaf``t nmefneiutst mp zmed b``r omuw-i`terc``a het oms cb, i``r tmeb zcg o`iome eb hmut ncbneb d`ppeb ocg I`tt`u,eeb vcg`bfcn ouurfmrp v`b [mma`bnh, oevcea f`t fe cbwmbers `aaericbst. Wcg aen-feb eeb hcbfera``n eb ncbneb fe hmutd`ppers te acgj fce vmmr hub aeveb imesteb

    8 Jmrims`b EbkmubterC, 5,0.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    18/357

    0:

    vaukhteb. F``riee w`s fe tmmb nezet7 cb fe f``rmp vmanebfe f`neb vceaeb fmfebeb newmbfeb mver eb weer. Wm werfeb fe Befera`bfers `a fcrekt oetrmddeb cbfe khrmbcskhe mmramnsvmercbn v`b fe amd`ae cbwmbers.

    Cb fe vmanebfe zmier v`b 0:?6 z`n _ecgersebs mpvmaner, I`rtcbus [mbkd,zckh nefwmbneb fe \esk`fmres te mbtrucieb. Hcg dmb bcet `bfers w`bt hcg w`s

    cbicffeas ``b frce zcgfeb fmmr eeb Khcbese cbv`scei`kht cbnesamteb. Wm vcea hetfeffbctceve oesauct mi ocg fe cbn`bn v`b fe o``c v`b V`ymu`b eeb vestcbn ietp`dhuczeb te omuweb fce `as rebfez-vmus eb ebtrept imest fcebeb vmmr fe frce-hmedsh`bfea v`b fe ZMK tusseb [c`i, Khcb` eb G`p`b. Mp eeb fucbpubt verreeshet d`steea Weea`bfc` eb mp het v`stea`bf ``b fe mverd`bt v`b fe o``c dw`iebf``r bmn eebs dmeceb- eb p``rfebst`aaeb ocg vmmr het n`rbczmeb. ^`terputtebwerfeb nesa`neb eb nrmebtebtucbeb ``bneaenf. Dmrtmi fe Kmip`nbce w`s theretm st`y.

    Eeb eb `bfer oetedebfe mbherrmepeacgd f`t eeb imfus vcvebfciet fe mircb-nebfe vmadsst`iieb tmt st`bf imest dmieb. Fe ZMK wcafe bcet a`bner oetrmd-

    deb wmrfeb cb fe steefs weferderebfe ourebruzces7 fe fmrpeb imesteb dmstew`t het dmst wmrfeb nep`kcffkeerf. Huap f``rocg dw`i uct mbverw`khte hmed.Fs. K`bfcfcus, fe prefcd`bt v`b het d`steea, h`f ebdeae zceatges newmbbeb cb fe``bp`aebfe fmrpeb eb tmeb ocg herbceuwfe vcg`bfeacgdhefeb wcgf eb zcgf oedebf

    Jmrims``bse dmppebsbeaaer iet zcgb ouct. \rebt cb Majert F`pper, Nefebdw`erfcn Oefryj fer

    Befera`bfskhe Mmst-Cbfcskhe I`etskh`ppye, mp fe Duste eb cb het Deczerrcgd v`b V`cscbn mj[cb`. @isterf`i7 G`kmo v`b Ieurs 0:>

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    19/357

    0>

    werf hme fmeatreebf eb mbmverwcbbeacgd fe steub v`b fe Kmip`nbce ``b h``rcbheeise khrcstebeb w`s, samteb tcebt`aaeb fmrpeb zckh ocg fe Kmip`nbce ``b eboedeerfeb zckh eb i`sse. Wm dw`i zcg het wr`bn nebmen bcet zmbfer neorucdv`b neweaf ocbbeb oetreddeacgd dmrte tcgf eeb ecbfe ``b het dmppebsbeaaeb cbfe dustfmrpeb cb fe westeacgde va`dte v`b Jmrims`.0

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    20/357

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    21/357

    03

    hmeveeahefeb herteb. Fe cbheeise oevmadcbn aeejfe f``r f`b mmd nrmtebfeeasv`b fe g`kht. @`b fe mmstzcgfe ammpt het neoernte, mp ebdeae oewmmbfe, daecbereva`dde duststrmdeb b`, stcga `j cb zee. Fe cbommracbneb w``riee fe Befera`bferste i`deb dreneb, aeejfeb fus nrmtebfeeas cb fe va`dteb eb fe f``r``b nrebzebfeheuveas, mj a`bns fe str`tencskhe fmmrn`bnsweneb b``r fe `bfere zcgfe v`b het

    eca`bf. Er oaeed b`uweacgds kmbt`kt imneacgd iet fe her eb fer versprecf aevebfecbwmbers v`b het oerna`bf.

    Vussebpersmbeb

    Vussebpersmbeb fce, oencbbebf ocg D`pctecb Khcb`, fe eerste mbtimetcbneb im-neacgd i``dteb speeafeb eeb ocgzmbfere rma cb fe neskhcefebcs v`b fe Befera`bfse``bwezcnhecf mp V`cw`b. Wm`as \mk`hmbt`s eb Drmtm` cb fe dmambc`ae stckhtcbns-iytheb v`b Bmmrf-@iercd` eb Wucf-@jrcd`, speeafeb mmd cb het Jmrims``bse`vmbtuur vrmuweb eeb krukc`ae rma. Eeb v`b fe eerste nmuverbeurs v`b Jmrims`,\ceter Buyts, vmbf ``bsauctcbn ocg fe amd`ae s`iebaevcbn vc` zcgb [cr`y`-vrcebfcb\meamhee0;eb ``b het ecbf v`b feze ocgfr`ne zuaaeb wcg Gmh`bb` mbtimeteb fcevrcgwea cb h``r eebtge fe vertrmuwebsrea`tce iet fe D`v`a`b-st`i mp fe bmmrf-mmstdust v`b het eca`bf mbferhceaf. Het z`a mvercnebs neeb vero`zcbn weddebf`t fe cbcps,cbheeise prcesteresseb iet eeb kebtr`ae jubktce cb fe tr`fctcmbeaenmfsfcebst r ctueaeb, zckh mpwcerpeb `as fe ieeste veroeteb tenebst`bfers v`b fefmicbees eb f``riee v`b fe Befera`bfse ``bwezcnhecf. Feze vrmuweb wer-feb zmbfer p`rfmb mpnep`dt eb b``r `jneaeneb neocefeb vero`bbeb. I``r mmdf``r vcea bcet iet heb te spmtteb zm`as fe `vmbturcer I``rteb ^esseacbnh zmumbtfeddeb.06

    I``r mmd fe zebfeacbneb eb hub `sscstebteb cb het vrmie werkd, cb Aecfebmpneaecfe fmicbees eb tmt skhmmaieesters mineturbfe smaf`teb, jubneerfeb mphub i`bcer `as tr`ct fubcmb tusseb fe Kmip`nbce eb fe amd`ae oevmadcbn. Hetoenmb `aaei``a iet Nemrncus K`bfcfcus fce zckh cb 0:?> vestcnfe cb het fmrp[cbk`b v`b fe [cr`y`-st`i eb f``r, cb fe amd`ae t``a predebf, mboewust fe ter-rctmrc`ae exp`bsce v`b fe Kmip`nbce mp het eca`bf cb n`bn zette. B`f`t hcgebdeae i``bfeb vrukhteamms neprmoeerf h`f het neammj te verdmbfcneb, oesammtfe vmadsvern`fercbn v`b het fmrp hei het vmmrfeea v`b fe twcgjea te nubbeb.Ebdeae j`icaces imkhteb zckh mp prmej tmt het khrcstebfmi oedereb eb b` eebg``r tge zmu ieb eebs dcgdeb mj zcg f``r ``bierdeacgd oeter v`b newmrfeb w`reb.

    Mbnetwcgjeaf tmt K`bfcfcus mpaukhtcbn hmejfe hcg bcet zm a`bn te w`khteb, hme-wea hcg het bcet zm oefmeaf z`a heooeb. Vmeb [cbk`b `as nevman v`b eeb bceuweourebruzce fmmr miacnnebfe fmrpeb mbfer fe vmet neampeb werf, dmb K`bfcfcuszckh i``r bet het vene acgj reffeb. Bu imest fe Kmip`nbce mi nezckhtsveraceste vericgfeb wea cbnrcgpeb eb iet oehuap v`b smaf`teb v`b D`steea Weea`bfc`werfeb fe vcg`bfeb verg``nf. @as verneafcbnsi``trenea werfeb fe miacnnebfefmrpeb mmd i``r ieteeb iet fe nrmbf neacgd nei``dt. F`t mpebfe fe mneb

    0; Jmrims`b EbkmubterC, 0>3.06 Aemb`rf Oauss, Vhe Ekacpse mj the Cbcos7 Vhe Futkh \rmtest`bt Icsscmb cb 0>th Kebtury V`cw`b

    `bf cts \ersekutcmb mj B`tcve \rcestesses, cb Seh Khueb-rmbn (ref.), Hcstmry, Kuature `bf Ethbckcty,

    [eaektef \`pers jrmi the Cbterb`tcmb`a Kmbjerebke mb the Jmrims`b Cbfcnebmus \empaes. V`cpec7 [hubn SeIuseui mj Jmrims`b @omrcncbes ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    22/357

    ?<

    v`b fe [cr`y` vmmr fe vmmrfeaeb v`b het khrcstebfmi eb zcg oedeerfeb zckh f`bmmd eb i`sse. Fmicbee _moertus Gubcus, eeb i`rtc`aer ffnuur f`b zcgb kmbjr`-ter K`bfcfcus, aecffe f``rb` `as eeb Muftest`iebtcskhe ``rtsv`fer fe cbheeisekhrcsteacgde ombfnebmteb v`b fe Kmip`nbce mp ebdeae str`jexpefctces tenebhub amd`ae vcg`bfeb eb zm orecffe het neocef mbfer Kmip`nbcesoewcbf zckh `as

    eeb macevaed uct mver fe westeacgde va`dte v`b het eca`bf.05

    @bfere tussebpersmbeb w`reb ieb mb the spmt, zm`as fe mkcer Gmh`b v`bAcbnn` eb fe khcrurncgb eb `vmbturcer I``rteb ^esseacbn, fce zm`as we zua-aeb zceb werfeb uctnestuurf mi te zmedeb b``r fe iythcskhe nmuficgbeb v`bVerr`om`b fce zckh ernebs ``b fe `bfere zcgfe v`b het eca`bf imesteb oevcbfeb.Wmbfer fct smmrt `vmbturcers, fce zckh mver`a w``r ze terekht dw`ieb mp hubnei`d vmeafeb, h`f fe Kmip`nbce i``r wecbcn dubbeb oerecdeb. Vebsamtte jub-neerfe fe vamecebf [p``bse spredebfe tmad Vhemfmre, eeb st`iacf v`b fe O`s`y cbBmmrf- Jmrims`, as steub eb tmevera``t v`b fe Kmip`nbce b`f`t fe [p`bg``rfebcb 0:6? uct hub steubpubteb cb het bmmrfeb v`b het eca`bf verfreveb w`reb. Fe

    `a nebmeife Gmh`bb` , mmd eeb O`s`y, vmrife ebcne tcgf eeb oea`bnrcgde skh`deacb fe oetreddcbneb iet het ver`jneaeneb D`v`a`b-vmad ``b fe mmstzcgfe v`b heteca`bf. Fe O`s`y vertenebwmmrfcnfeb `as vmad mvercnebs mmd eeb tusseba``n mi-f`t ze cb fe bmmrfeacgde rencmbeb v`b het eca`bf fe h`bfeasweneb eb betwerdebtusseb fe f``r wmbebfe st`iieb oeheersteb.

    Mmd cbfcvcfueae Khcbezeb w`reb fcdwcgas oetrmddeb ocg fe mbtimetcbnebiet bmn mboedebfe vmadereb, bu eebs `as tmad, f`b weer `as ncfs. [tmbf D`pctecbKhcb`, fe ncfs v`b Kmbst`bt eb \ess`ert, ``b het hmmjf v`b eeb mverzees h`b-feasbetwerd f`t zckh uctstredte v`b G`p`b vc` V`ymu`b tmt ``b I`bca` tme,0: t`av`b daecbe i`rsdr`iers fw``afeb iet w`t dmmpw``r mp hub run mver`a rmbf cb

    het westeb, bmmrfeb eb zucfeb v`b het eca`bf. Mbfer het imttm fmbt dcaa theiessebner werf heb bmmct eeb strmoreef cb fe wen neaenf fmmr fe Jmrims`bebfce v`b heb `jh`bdeacgd w`reb vmmr fe tmeaevercbn v`b zeafz`ie neorucdsvmmr-werpeb zm`as dr`aeb mj cgzerw`reb. @aaeeb a`bns fe mmstzcgfe v`b het eca`bf, fedust fce nrebst ``b fe [tcaae Mke``b hmu sh`b,het a`bf `khter fe oerneb oaeejmboedebf neocef vmmr Khcbese `vmbturcers. I``r tmeb fe Befera`bfers, zm`aswe str`ds zuaaeb zceb, vc` fe zucfeacgde uctampers v`b het neoernte eeb wen b``rfe mmstd`bt v`b het eca`bf zmkhteb, speeafe mmd f``r weer eeb Khcbese tmadeeb saeutearma cb fe mbferh`bfeacbneb iet fe vmrst v`b Ambkqc`uw fmmr wcebsneocef zcg zckh eeb wen imesteb o`beb.

    Mmd p`kcjck`tce debt zcgb nrebzeb

    Z`buct hub d`steea ``b fe cbn`bn v`b fe o``c v`b V`ymu`b prmoeerfeb feKmip`nbcesfceb`reb dmambc``a oestuur mp te aenneb ``b fe amd`ae vmadsst`iieb.F`t ncbn fmmr fe o`bd nebmieb ieest`a mp vreefz`ie wcgze i``r cb nev`a v`btenebst`bf skhrmddeb zcg bcet terun vmmr neorucd v`b w`pebneweaf. Het z`a fuc-

    05 Aemb`rf Oauss, Futkh \rmtest`bt Icsscmb`rces `s \rmt`nmbcsts mj the Verr ctmr c`a Exp`bscmb mj theZMK mb Jmrims` cb Fckd Dmmci`b, Mttm v`b feb Iuczeboern eb \eter v`b fer Zeer (ref.),Kmbverscmb, Kmipetctcmb `bf Kmbckt, @isterf`i7 ZU Uctnevercg 0386, 055-086.

    0: Cw`m [ecckhc, Act`b , Khcej mj the Khcbese _escfebts `t Hcr`fm, G`p`b cb the a`st f`ys mj theIcbn Fyb`sty, Vhe Ieimcrs mj the Vmym Oubdm, (0358) Zma. 0>, ?>-8;.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    23/357

    ?0

    feacgd zcgb f`t fct eeb kuatuurmisa`n cb het neorucd v`b neweaf oetedebfe. Verwcgacb fe steefs weerderebfe rctueae nevekhteb tusseb fe fmrpeb ieest`a i``r eb-deae sa`khtmers te oetreureb vceaeb, mif`t fe dr cgners `a sbea trcmij`bteacgd ietebdeae nesbeafe dmppeb b``r hucs pa`khteb terun te dereb, or`kht het cbnrcgpebiet vuurw`pebs eeb jubf`iebteae ver`bfercbn teween mbfer neieebskh`ppeb

    fce f``r bmmct eerfer iee nekmbjrmbteerf w`reb neweest. Omtscbneb tusseb feKmip`nbce eb h``r ombfnebmteb ``b fe ebe d`bt eb fe cbheeise vcg`bfeb ``bfe `bfere acepeb uct mp sa`khtp`rtcgeb eb cb b nev`a zeajs cb fe vmaaefcne mbt-vmadcbn v`b het eca`bfge A`iecg.0>

    H`f fe p`kcffk`tce eebi``a pa``ts nevmbfeb, f`b oebmeifeb Nmuverbeur eb_`feb cb d`steea Weea`bfc` fmrpshmmjfeb, vmmrz`neb heb v`b eeb hmef, eeb stmdiet eeb zcavereb dbmp eb fe Befera`bfse va`n `as tedebeb v`b w``rfcnhecf. Weajsfe [cr`y`-s`iebaevcbneb, w``r bmmct spr`de w`s neweest v`b jmrieae hmmjfeb,imesteb er``b neamveb. Hmaa`bfse prefcd`bteb eb skhmmaieesters stredeb beer cbfe fmrpeb fce tmt het Kmip`nbcesfmiecb oehmmrfeb mi Fe Nmefe Ommfskh`p

    te orebneb eb fe Jmrims`beb te aereb aezeb eb skhr cgveb cb hub ecneb t`aeb, b het w`reb per samt v`b redebcbn Hmaa`bfers mi oea`stcbn te heeb.08Mbfer febmeier v`b trcouut werf fce oea`stcbn nebf cb fe vmri v`b hertebhucfeb, eebocgzmbfer wcbstnevebf expmrtprmfukt cb fe h`bfea iet G`p`b. F``r werfeb feveaaeb mp `aaeraec i`bcer neorucdt ocg het verv``rfcneb v`b s`imer`c-uctrustcbneb.Fe neesteacgdeb h`ffeb fus ``bv`bdeacgd eeb fuooeajubktce `as verdmbfcner v`bhet mmrf eb as pmactcede vertenebwmmrfcner eb oea`stcbncbber, i``r n``bfewenwerf fce tweefe jubktce fmmr spekc``a f``rtme oebmeife oestuurs`ioteb`rebmvernebmieb.

    Mi fe ucteebampebfe verz`ieacbn v`b fmrpeb ocgeeb te hmufeb, mrn`bcseer-

    fe het oestuur vmmr fe fmrpeb cb het bmmrfeb, westeb, zucfeb eb tebsamtte mmdcb het mmsteb v`b het eca`bf eebs cb fe eeb mj twee g``r zmneb``ife a`bff`neb.Fe nmuverbeur eb fe r``fsaefeb v`b Jmrims` mbtvcbneb ocg fce neaenebhecfvertenebwmmrfcners v`b fe ne`aaceerfe fmrpeb, fce werfeb veri``bf mi tmkhvmmr`a vreefz``i iet ead``r mi te n``b. Fe a`bff`n werf `jnesamteb iet eebaucfrukhtcn jeesti``a w``r fe sterde fr`bd `aae hercbber cbneb ``b vrmenere twcs-teb feef wenvameceb.

    Hmewea fe Kmip`nbce mp fe westeacgde dustva`dte iet h``r i`khtsicffeaebeeb ecbfe dmb i`deb `b het mbferacbne neweaf tusseb fe fmrpeb fce zckh mbferh``r nez`n nepa``tst h`ffeb, oaeed fct eafers mp het eca`bf eb iet b`ie cb het

    hmmnneoernte vrcgwea mbimneacgd. F``rocg dw`i f`t het Kmip`nbcesoestuur cbfe g`reb 0:5< te i`deb dreen iet tmebeiebfe tenebst`bf v`b fe verfer `jneae-neb v`z`aaeb, b``ri`te nepmmnf werf fe dmambc`ae `ficbcstr`tce te jmri`acserebfmmr het cbvmereb v`b trcouut eb oea`stcbn mi f``riee fe zebfcbns`ktcvctectebeb fe dmambc`ae oure`ukr`tce te oedmstcneb. F`t ncbn veea te ver, i``r het ne-

    0> Aemb`rf Oauss, Vhe K`ve mj the Oa`kd [pcrcts7 [e`rkhcbn jmr ` Z`bcshef \empae, cb F`vcf Oaubfeaa(ref.), @ustrmbesc`b V cw`b, Acbnucstc ks, Hcstmry, Ethbm amny, `bf \rehcstmry. Oerdeaey7 Ubcverscty mjK`acjmrbc` ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    24/357

    ??

    oeurfe mp strcdt oevea v`b fe Hmne _enercbn cb O`t`vc`. Mmd fe ieest `jneaenebfmrpeb imesteb trcouut aevereb vmmr fe zenebcbneb v`b het f``r b`uweacgds``bwezcne dmambc`ae oestuur.

    Zmmr`a cb het bmmrfeb w``r vmmrheeb fe [p`bg``rfeb h`ffeb neheerst v`rc-eerfeb fe re`ktces v`b fe amd`ae fmrpeb v`b mbwcaacne s`iebwerdcbn tmt mpebacgd

    verzet. Vmeb eebi``a fucfeacgd werf f`t fe Kmip`nbce er bcet cb sa``nfe mife neweafpaencbn v`b bmn bcet nep`kcffkeerfe oernst`iieb teneb h``r ecnebombfnebmteb te oeteuneaeb, wecnerfeb feze ne`aaceerfe fmrpeb oenrcgpeacgder-wcgs bmn a`bner oea`stcbn te oet`aeb vmmr fe oeskhericbn fce heb oeammjf w`s.Iet `bfere wmmrfeb, mif`t fe qucf prm qumjmriuae bcet a`bner werdte, skhmmthet dmambc`ae oestuur vmmr`a cb het bmmrfeb v`b V`cw`b erbstcn tedmrt. Vebsamttedw`i het zmver f`t fe Kmip`nbcesfceb`reb cb het (bmn steefs oest``bfe) jmrtgete F`bshuc cb bmmrfwest Jmrims` zeajs neskhebdeb imesteb uctfeaeb mbfer feamd`ae fmrpsmufsteb mi zckh v`b hub steub te oacgveb verzedereb.

    Fe kmrrespmbfebtce tusseb fe verskhcaaebfe oestuursa`neb v`b fe ZMK-

    hcr`rkhce, v`b fe Hereb XZCC b``r Nmuverbeur-Neber``a eb _`feb cb O`t`vc`,eb v`b fe Hmne _enercbn cb O`t`vc` weer b``r fe nmuverbeur v`b Jmrims`tmmbt hme er vmmrtfurebf fcskussce w`s mver b`tcve pmacky, het oeaecf teb mpzckhtev`b fe cbheeise oevmadcbn. [teefs weer veri``bfeb fe fcrekteureb cb Hmaa`bfhub fceb`reb cb fe Mmst mi zckh tmkh vmmr`a oeheerst mp te steaaeb teb mpzckhtev`b fe cbheeise oevmadcbn v`b V cw`b.

    Fe Khcbese ciicnr`tce

    B`f`t fe miiea`bfeb v`b het d`steea w`reb nep`kcffkeerf dw`i eeb k`ip`nbe

    mp n`bn mi Khcbese dmambcsteb b``r Jmrims` te h`aeb. Wcg dreneb nrmte a`p-peb nrmbf cb p`kht uctnerecdt mi f``r rcgstveafeb eb sucderrcetpa`bt`nes ``b teaenneb. Wm werf cb twcbtcn g``r tcgf fct a`bfskh`p cb eeb studge Khcb` mverzeeminetmverf. Mmd werfeb cb tmebeiebfe i`te cbheeise fmrpeb verp`kht ``bKhcbese oea`stcbncbbers fce zckh fe d`bs mi feze s`iebaevcbneb uct te wrcbnebbcet aceteb mbtbeieb. @a feze cbctc`tceveb tmt eeb iuatckuatureae s`iebaevcbnicsaudteb feeracgd, tmeb cb 0:5? eeb Khcbese omerebmpst`bf uctor`d fce oamefcnmbferfrudt werf iet oehuap v`b fe cbheeise st`iieb. Fce imkhteb pamtseacbnweer dmppeb sbeaaeb, zcg het f`t het fcti``a Khcbese hmmjfeb oetrmj, w``rvmmrze per stud dreneb uctoet``af. Mbtsteaf mver het oefrmevebfe bceuws skhreveb

    fe Hereb XZCC7Mmkd te febkdeb f`t wcg f`er bcet eb scgb, bmkh rescfereb, mi mver cbnesetebeb teheerskheb eb te fmicbereb, veea icb te tcr`bbcsereb, neacgkd wcg, Nmft oeter, sceb bcet`as te veea ocg f mbse nepaeekht te wmrfeb, i`er feseave `aaeeb vmmr `aae neweat, smmv`b ouyteb `as v`b ocbbeb, te oeskhutteb eb oeskherieb, eb suakx h`er eeb vreefs-`icnh aeveb mbfer mbs te fmeb aeyfeb. 03

    Fe `rkhcejstuddeb uct fce tcgf a`teb zceb hmeveea imecte het dmstte mi fceimmce wmmrfeb cb pr`dtcgd te orebneb.

    03 Jmrims`b EbkmubterCZ, ?;.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    25/357

    ?;

    Mp zmed b``r nmuf

    Er w`reb cb prcbkcpe twee weneb mi eeb expefctcetmkht b``r fe verieebfenmuficgb te mbferbeieb7 vc` het bmmrfeb, i``r f``r z`teb fe [p`bg``rfeb, mjvc` het zucfeb. F``r acep eeb imneacgde fmmrn`bnswen vc` het rcgd v`b Ambqcmuwcb fe zucfeacgde uctampers v`b het kebtr`ae oerni`sscej . Zmmr fce rmute imest vrcge

    fmmrn`bn wmrfeb verdreneb v`b fe vmrst v`b fe (bmn steefs oest``bfe) \`cw`b-st`i. H`f ieb eebi``a fe `bfere zcgfe v`b het eca`bf oerecdt, f`b imest weereeb vrcebfskh`psverfr`n wmrfeb `jnesamteb iet fe aecfers v`b fe (evebeebs bmnsteefs oest``bfe) \uyui`-st`i cb \ci`o` (eeb beferzettcbn ter hmmnte v`b fetenebwmmrfcne st`f V`ctubn). \`s f`b dmb ieb bmmrfw``rts n``b mp zmed b``rhet nehecizcbbcne Verr`om`b w``r het nmuf nevmbfeb werf. A`teb we eebs dcg-deb b``r fe mbtimetcbneb iet feze heersers eb fe verskhcaaebfe i`bcer w``rmpzcg cefer fe mbuctnesprmdeb webseb v`b het Kmip`nbcesoewcbf cb hub ecnebvmmrfeea uctouctteb.

    Cb tenebsteaacbn tmt fe westeacgde a``nva`dte, w``r fe Kmip`nbce, zm`as ne-

    zenf `keph`ae s`iebaevcbneb ``btrmj w``r aeejtcgfsnrmepeb fe fcebst ucti``dteb,dreen ieb cb Ambqcmuw te i`deb iet eeb `aaeebheerser iet fe micbeuze b``iV`rt`r. Mi ocg feze vmrst vrcge fmmrtmkht te verdrcgneb, werf cb 0:;: A`ip`kd,eeb Khcbese i`rsdr`ier fce fe amd`ae t``a (\`cw`b) i`khtcn w`s, b``r zcgb hmjnezmbfeb iet het vmmrstea mi eeb vrcebfskh`psverfr`n te saucteb. A`ip`kd n`jhmmn mp v`b fe vmrst v`b Ambqcmuw7 hcg mbth``afe f`neacgds wea hmbferf i`b``b zcgb t`jea eb het vmad zeaj w`s, zm zec hcg het kcvcaste f`t hcg mp t eya`bt nescebheejt4 fe oehuczcbneb w`reb icsskhceb w`t eebvmufcn, i`er TzcgY n`eb oehmmr-acgkd nekaeet, fe vrmuweb fr`neb rmkdeb tmt h`er ebka`uweb eb oefekdeb mmkdh`er omrsteb, scgb ieer v`b eeb wct kmuaeur `as fese Tfe cbwmbers v`b [cbk`bY.F``riee n`j hcg mbwcaaedeurcn ``b hme mmd Khcbezeb `bfere vmadereb b``rhucfsdaeur ka`sscffkereb.

    B`f`t A`ip`kd ``b het hmj v`b Ambkqcmuw w`s ``bnedmieb eb fe nmefeoefmeacbneb v`b fe Kmip`nbce h`f ucteebnezet, terwcga hcg fe neskhebdeb v`bfe nmuverbeur vmmr zckh uctst`afe, `btwmmrffe V`rt`r bmrs, [mm fe Hmaa`bfersiet hei wcafe vreefe heooeb, f`t f`er bcet teneb h`ffe, fmkh smm bcet f`t hetmmkq smm nmet w`s. Fe trmtse vmrst w`s fucfeacgd bcet ern mbfer fe cbfrud v`bfe vreeifeacbneb cb fe dustva`dte eb fe neskhebdeb fce ze hei stuurfeb. VmebA`ip`kd hei oeaeejf te verst``b n`j f`t hcg fe Hmaa`bfers bcet imest mbfer-skh`tteb, `btwmmrffe V`rt`r f`t wcg Tfe Hmaa`bfersY bcet wea fe oerne smufekmbbeb mpdaciieb fce seer hmmn scgb, eb smm wcg t fefeb, hei te i`khtcn scgbfe,het f`b verammpeb eb bmkh mp hmmner oerneb smufe kaciieb. Hcg vmenfe ermvercnebs ``b tme f`t hcg wea eebs cb ecneb persmmb eeb ekhte Hmaa`bfer wcafe``bskhmuweb fce scg, bmkh h`re vmmrv`fers, mmct nesceb h`ffeb eb f`t zcg f`b feskhebd`nce eerst zmufeb ``bbeieb.?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    26/357

    ?6

    vrefesverfr`n w``rocg hcg vrcge fmmrn`bn ``b fe trmepeb v`b fe Kmip`nbceoeammjfe, i``r teneacgdertcgf mmd oeskhericbn eb `sscstebtce teneb zcgb ecnebvcg`bfeb oefmbn. eafr` werf fucfeacgd w``rmi V`rt`r pamts oerecf w`s neweestte tedebeb. Cb fe rma v`b mbicso`re tussebpersmmb hmmpte V`rt`r s`ieb iet feKmip`nbcestrmepeb mpi`rkherebf, eebs eb vmmr `atcgf `j te dubbeb redebeb iet

    zcgb mufe vcg`bf cb \ci`o` ``b fe mmstzcgfe v`b het eca`bf! F`t w`s b`tuuracgdheaei``a bcet fe oefmeacbn, w`bt fe Kmip`nbce redebfe gucst mp fe huap v`bfe vmrst v`b \ci`o` mi vc` zcgb a`bf b``r het bmmrfeacgder neaeneb Verr`om`b tedubbeb treddeb. Mi V`rt`r tmkh ebcnszcbs te oevrefcneb eb zcgb vcg`bfcne ne-vmeaebs teb mpzckhte v`b \ci`o` te teipereb, werf bu cb `aae h``st eeb str`jex-pefctce uctnerust teneb eeb ``bt`a fmrpeb cb het zucfeb v`b het eca`bf w``rieeV`rt`r bmn eeb `ppeatge te skhcaaeb h`f.

    Bu `aae hcbferp`aeb w`reb wennebmieb, dmb cb 0:;8 I`gmmr Gmh`b v`bAcbnn` ``b het hmmjf v`b hmbferfvcgjtcn ZMK-smaf`teb eb vcgjhmbferf drcgnersuct Ambqcmuw mptreddeb b``r \ci`o` mp fe mmstdust. Bceuws mver hub ``btmkht

    w`s heb vmmruct nesbeaf, w`bt tcgfebs fe `jf`acbn uct het neoernte dw`i fe `aac-`btce mmn cb mmn te st``b iet eeb j`a`bx v`b \ci`o` drcgners fce heb mpw`khtte.B` veea pr`teb mver eb weer dw`i fe renebt v`b \ci`o` persmmbacgd b``r feaenerpa``ts v`b Z`b Acbnn` eb acet (`aweer vc` eeb Khcbese tmad) weteb f`t hcg weawcafe mbferh`bfeaeb. Vmeb fe neimefereb eeb oeetge oef``rf w`reb,

    b`i fctm renebt, b`er webckh oefebkdebs, scgbeb hmet mjte iutse trekdebfe eebweybckh b`er t j`tsmeb v`b eeb krmmbe, fce teb feeae iet nmut fmkh seer fub neacgkdp`ipcer oefekdt w`s, v`b scgb hmmjt b`ie, eb steafe feseave mp mbs T Gmh`b v`bAcbnn`sY hmmt, sennebfe7 w`bbeer uwe wmmrfeb w`er`khtckh scgb, neacgkd wcgvertrmuweb, g`e, smm s`a feseb hmet fce icg v`b icgb vmmrmufereb neerjt cs, wcebs

    mpacnnebfe nmuft scg v`b het `neaammpebe Tmbfer fe vmet neampebY fmrp Ayb`u tmtouyte oekmiieb heooeb, eeb teykdeb fes verombts scgb, w er`b fe icgbe oeierkdebsuaaeb f`t wcg fes Kmip`nbces ombtnebmteb ebfe nhcg mbse vrcebfeb newmerfebscgb.

    Fe stmivero``sfe Z`b Acbnn` pa``tste vervmanebs paekhtcn zcgb ecneb vcatebhmef mp het hmmjf v`b fe renebt v`b \ci`o` iet fe cets icbfer weaspredebfewmmrfeb7

    Het omvebste fekdsea icgbs ackh`eis, f`t ocg mbs bcet daeyb, i`er cb nrmmt`khtcbnenebmieb wert, cs feb renebt ebfe heer mver feb miiesa`kh v`b \yi`o` vereert4

    w`eruyt icgbe ocgweesebfe krcgkhsauyfeb `as `bfere mbfers`eteb mmk suaaeb `jietebf`t wcg fce v`b \cgi`o` cb vreefe ebfe vrcebtskh`p `bnebmieb heooeb. ?0

    Cb fe f``rmp vmanebfe g`reb oaeed f`t feze iet zcgb hmef nmmkheaebfe renebtv`b \ci`o` mp nesaepeb wcgze iubt wcst te sa``b uct fe Befera`bfse `bwezcnhecfmp zcgb nrmbfneocef. Hcg wees eeb paed ``b vmmr eeb daecbe ZMK-h`bfeaspmst``b fe Mmstdust eb verzederfe zckh zm v`b fe oeskhericbn v`b fe Kmip`nbce.Omvebfceb n`j hcg fe f``r nest`tcmbeerfe ZMK-dmmpi`b I``rteb esseacbn `aaerucite mi vrefe te saucteb iet fe mircbnebfe fmrpeb. F`t ^esseacbn fct feefmi zckh zm het p`f te eebeb b``r fe aenebf`rcskhe nmuficgb z`a hei bcet

    ?0 Jmrims`b EbkmubterCC, 0>:.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    27/357

    ?5

    mbtn``b zcgb, i``r f`bdzcg fe bceuwe `aac`btces dmb fe vmrst v`b \ci`o` zmbferebcn i`khtsvertmmb zcgb persmmbacgde i`kht cb fe rencm verfer uctorecfeb. Vmebcb fekeioer 0:66 fucfeacgd werf f`t er heaei``a neeb nmuficgb cb Verr`om`bw`s cb eeb b`ourcne rcvcer werfeb w`t nmufdmrreas uct het z`bf nezcjt eb^esseacbn mmd bmn eebs w`s verimmrf (hcg h`f tcgfebs eeb frcbdnea`n fe ned ne-

    stmdeb iet eeb mufe cbcps), dmb fe renebt v`b \ci`o` tevrefeb v`ststeaaeb f`t hcgzcgb nrmbfneocef frcevmufcn uctneorecf h`f. F`t cs w`t ge bmeit st``tsi`bskh`p.

    @vmbtureb cb het hmne bmmrfeb

    Cb 0:60 vcea cb d`steea Weea`bfc` het oesauct mi het [p``bs oewcbf uct zcgbvestcbneb cb het bmmrfeacgd feea v`b het eca`bf te verfrcgveb. B` eeb mpst`bfcb fe V`isuy (F`bshc) rcvcerfeat` ``b fe bmmrfwestzcgfe v`b het eca`bf h`ffebfe [p`bg``rfeb zckh `a imeteb teruntreddeb b``r hub d`steea [`b [`av`fmr teDeea`bn mp fe bmmrfmmstzcgfe v`b het eca`bf. Iet mpierdeacgd nei`d b`i hetg``r f``rmp d`pctecb Hebfrckd H`rmus iet eeb expefctcei`kht v`b :3< i`b het[p``bse jmrt b` eeb dmrt oeaen cb. Bu fe [p`bg``rfeb wen w`reb aeed mmd v`bhceruct fe wen mpeb te acnneb b``r het zucfeacgder neaeneb Verr`om`b. Er wer-feb verskhcaaebfe mbtfeddcbnstmkhteb mp tmuw nezet v`buct het p`s vermverfeDeea`bn i``r uctecbfeacgd werf Verr`om`b , zm`as we a z`neb, cb 0:66 tmkh v`buct\ci`o` oerecdt, iet fe teaeursteaaebfe mbtfeddcbn f`t fce nmuficgb bcet `bfersf`b eeb khci`er`(b`khtierrce) w`s neweest.

    F`t `aaes a``t mbveraet f`t fe Befera`bfers cb het bmmrfeb v`b Jmrims` cb``br`dcbn dw`ieb iet heea `bfere iebseb f`b w``r ze tmt fusver iee te i`debh`ffeb neh`f. Hcer neeb icb mj ieer nesmaeerfe vmadsst`iieb zm`as cb het

    zucfeb eb mmsteb fce vmmr het eerst iet westeracbneb cb ``br`dcbn dw`ieb. Hettenebfeea w`s w``r4 fe [p``bse prcesters w`reb vcgjtceb g``r a`bn ouctebnewmmb`ktcej neweest cb feze bmmrfeacgde rencm eb zcg w`reb er cb nesa``nf mpierde-acgd veea aefeb v`b fe O`s`y te oedereb, eeb vmadsst`i fce zckh nevestcnf h`fmp prekces fezeajfe str`tencskhe h`bfeasdbmmppubteb ``b fe imbfcbn v`b feV`bsuc rcvcer eb fe o``c v`b Deea`bn w``r mmd fe [p`bg``rfeb hub versterdcbnebomuwfeb. Zc` het h`bfeasbetwerd v`b fe O`s`y h`ffeb fe [p`bg``rfeb nreepnedreneb mp fe amd`ae ekmbmice. Fe Befera`bfers verncbn het bcet `bfers. Wmdreneb fe cb fe bmmrfeacgde rencmbeb nest`tcmbeerfe ZMK-fceb`reb te i`debiet eeb rea`tcej nrmte nrmep [p``bs spredebfe cbommracbneb fce newebf w`reb

    mi te n``b iet Eurmpe`beb7 ieesters cb vaecercg eb qu`sc mbferf`bcnhecf, i``rmmd ucterst oefreveb cb het i`bcpuaereb. Fe O`s`y w`reb het `b`khrmbcsie zcgie verneveb uctstedebfe sctu`tcmbcstes, fce mp acstcne wcgze i`bmevrerebf `aaesb``r hub h`bf wcsteb te zetteb.

    Fe oevmadcbn v`b V`isuy h`f `a ebdeae g`reb vmmr fe dmist v`b fe Kmip`nbcefe f``r wmbebfe [p`bg``rfeb verg``nf. Wcg w`reb f`b mmd bcet oacg iet fe dmistv`b weer `bfere vreeifeacbneb. F`t werf het daecbe ZMK-n`rbczmeb cb febceuw mpnewmrpeb refmute[`b @btmbcm ``b fe imbfcbn v`b fe r cvcer fe V`isuy``b fe bmmrfwestd`bt v`b het eca`bf i``r `a te fucfeacgd. Netucne fe orcejwcs-seacbneb fce v`b fce h`bfeaspmst oew``rf zcgb neoaeveb, aceteb fe mircbnebfe

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    28/357

    ?:

    cbheeise fmrpsoewmbers weteb f`t zcg wecbcn cbnebmieb w`reb iet fe dmistv`b fe Befera`bfers.

    Cb 0:5: da``nt mbferdmmpi`b Vhmi`s v`b Icafert cd p`r`jr`seer cb fetenebwmmrfcne tcgf w``rcb hcg zcgb orcej skhr cgjt f`t hcg iet fe hei ter oeskhcd-dcbn st``bfe i`bdr`kht bcet cb st``t cs mi het steaaetge omeveb te str`eb fce zcgb

    heae veest`pea heooeb `jnei``dt eb hei mmd bmn eebs heooeb st``b uctf`nebmi fe pmmrt uct te dmieb, `as hcg f`t zmu furveb. Hcg eb zcgb i`bbeb zctteb mpV`isuy `as eeb iuys cb fe v`a, `atcgft iet vrees Tf`tY mbs fe huyseb omveb thmmjt zuaaeb `jneor`bft werfeb. Hcg furjt neeb st`p oucteb fe pmmrt te zetteb.[mm speeat hcer feb Jmrims``b feb ieester, eb wcg fce feb mpperi`kht skhcg-beb te heooeb, imeteb cb pa``ts v`b neweat te meebeb, mbs iet pauyistrcgkdeboeheapeb, verzukht v`b Icafert.??

    Feze st`bf v`b z`deb aecffe tmt `aaeraec rek`akctr`bt nefr`n v`b fe gmbnereb cbfe miacnnebfe fmrpeb eb zeajs weer tmt fe hermpaevcbn v`b het dmppebsbeaaebf`t fmmr fe [p`bg``rfeb uctnermecf w`s. Ocg eeb `bfere neaenebhecf r`ppmrteerfe

    Z`b Icafert hme het mufe, trmuwe fmrpshmmjf (k`oess`)v`b Kheb`er zckh ietweebebfe mmneb dw`i oeda`neb f`t hcg zcgb mostcb`te mbferz`teb bcet ieercb fe h`bf dmb hmufeb. Ww``cebf iet pcga eb ommn w`reb feze oeah`ieas heidmieb uctgmuweb. G`, mp hub ocaaeb sa``bfe h`ffeb ze nermepeb7

    `t cs fe Kmip`nbce, eb w`t zcgt ncgacefeb fce mbfer h`re nehmmrz`eihecgt st`et=@as wcg wcaaeb, wcg skhceteb Uacefebs f`teacgkd mbfer fe vmet, eb zent feb K`bt`fmmr(smm bmeieb zcg t mpperhmmjt v`b V isuy) f`t wcg iet fese w`ssebfe i`be zcgbhuyscbne ebfe vee zuaaeb verbceaeb, ebfe fe tr`p vmmr fe refmuot v`bf`eb h`eaeb,ebfe `as f`b b`er t neoernte vertrekdeb mi mbze rcgsveafeb te i`deb, asw`er f EfKmip`nbce mbs bcet verg`neb d`b. ?;

    Fct w`reb neeb mp zckhzeaj st``bfe cbkcfebteb. Uct `aaes oacgdt f`t fe cb-heeise oevmadcbn fe oucd vma h`f v`b het v``d ``bi`tcnebfe nefr`n v`b feKmip`nbcesfceb`reb, zm`as ams cb fe ormed zcttebfe skhmmaieesters eb jpersebfeoea`stcbncbbers fce ocg heb nest`tcmbeerf w`reb. B``r ``baecfcbn v`b fe jrequebtecbkcfebteb skhreej nmuverbeur Kmrbeacs K`es`r bcet zmbfer crmbce f`t f`bdzcg fecbsp`bbcbneb v`b fe [p``bse icssce fe vmadereb v`b V`isuy eb Puea`bn veeakcvceafer v`b aeveb eb miien`bn w`reb f`b fe oevmadcbn uct het zucfeb. Hcgr``ffe f`b mmd ``b f`t

    feseave iet `aae kcvcacteyt oegenebt TimestebY werfeb ebfe bcet vmmr hmbfeb, reekdeasmjte fcerneacgkde neskhmafeb, w`bt heooeb eebcnscbts feb [p`ebskheb `erf cbnesmneb,fce, w`bbeer se neskhmafeb wmrfeb, het seavcne dubbeb cbkrmppeb, ebfe w`bbeer tseavcne b`ferh`bt weteb te verneafeb, bcet suaaeb b``ra`teb suakds te revebnceereb, asmufe het h`er aeveb dmsteb. ?6

    ?? Icsscve v`b \ceter v`b Icafert b`er V`cw`b `eb feb nmuverbeur Kmrbeacs K`es`r. Puea`bn, 0>mktmoer 0:55. Jmrims`b EbkmubterCZ, 0?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    29/357

    ?>

    Fe O`s`y

    Cb aae dmambc`ae s`iebaevcbneb trmj ieb tussebpersmbeb `b fce cb jecte asnm-oe-tweebs fe dammj tusseb fe dmambc`ae mverheerser eb fe cbheeise oevmadcbn mver-orunfeb eb er teneacgdertcgf vmmr zmrnfeb f`t zcg f``r zeaj mmd bcet icbfer v`bwerfeb. Fce t``d werf rmbfmi d`steea Weea`bfc` vervuaf fmmr fe prefcd`bteb,

    fe skhmmaieesters, fe smaf`teb fce cb fmrpeb nest`tcmbeerf werfeb mi het nez`nv`b fe fmrpshmmjfeb te mbfersteubeb, eb bcet te verneteb fe Khcbese oea`stcbn-p`khters. Cb het bmmrfeb v`b het eca`bf steubfeb fe ZMK-n`rbczmebeb mp feevebeebs refeacgd [p``bs spredebfe O`s`y eacte fce zckh, `as tusseba``n versprecfmver verskhcaaebfe fmrpeb cb fe rencm, mbicso``r i``dte. Het fmrp V`pp`rcg ieteebebzestcn K`stcac``bskhe Khrcstebeb, smm vrmuweb `as i`bs eb vcerebtwcb-tcn mbnefmmpte dcbfereb nrebsfe ``b het refmute @bthmbcm cb V`isuy mp febmmrfmmstpubt v`b het eca`bf. Eb va`docg het jmrt Puea`bn oevmbf zckh [t. G`nmiet tweebzestcn K`tcac``bse Khrcstebeb, exkauscej mbnefmmpte dcbfereb, terwcgacets verfer wen ``b fe mverd`bt v`b fe o``c bmn fe veea nrmtere beferzettcbn

    Dci`urcg a`n iet ?5: K`tca``bskhe Khrcstebeb, exkauscej mbnefmmpte dcbfereb.?5Fe O`s`y oeheersteb het rcvcer- eb dustverdeer v`b Bmmrf-Jmrims` vrcgwea

    vmaaefcn. Fe str`tencskhe acnncbn v`b fe O`s`y-d`ipmbns ``b fe imbfcbn v`brcvcereb eb ``b fe cbn`bn v`b o``ceb h`f veea wen v`b fe tr`fctcmbeae saeutea-pmsctce v`b fe h`bfeafrcgvebfe I`aecers cb fe Cbfmbescskhe `rkhcpea. Fe t``a v`bfe O`s`y jubneerfe `as eeb acbnu` jr`bk` cb het bmmrfeb v`b Jmrims`, zm`as hetI`aecs f`t feef (eb bmn steefs fmet) cb fe eca`bfebwereaf v`b [email protected] O`s`y dmbfeb cb het terr ctmrcui v`b `bfere st`iieb n``b eb st``b w``r zewcafeb, mif`t fe amd`ae cbwmbers oesejteb f`t het fw``s zmu zcgb fe tmeaever``rsv`b nmefereb eb fcebsteb cb fe wen te st``b.

    F`t wca mvercnebs bcet zenneb f`t fe Kmip`nbcesfceb`reb zckh zm i``r acetebcbp`ddeb4 zcg prmoeerfeb wea feneacgd fe fmrpeb cb te n``b mi hmmnte te drcgnebv`b w`t er aeejfe mbfer fe amd`ae oevmadcbn. Wm spctste dmmpi`b Vhmi`s v`bCpereb zcgb mreb b``r w`t fe b`ourcne fmrpsmufsteb hei te verteaaeb h`ffeb.Vmeb V`isuy te i`deb dreen iet eeb a`bne percmfe v`b frmmnte, r``fpaeenfe hcgprmipt fe `rkhceveb fer fmrpeb, f`t cs fe ieimrces v`b f`afermufsteb.?:I``rzeajs dmmpi`b Vhmi`s v`b Cpereb iet zcgb ecneb smkc`ae betwerd dmb bcet oeaet-teb f`t fe O`s`y zckh ieester i``dteb v`b fe amd`ae i`rdt7 zcg dmkhteb i`ss``avmefsea cb teneb a`ne prcgs, freveb fe prcgs mp v`b w`t er bmn mp fe vrcge i`rdtmver aeed te zcgb, eb verdmkhteb vervmanebs `aaes uct ecneb vmmrr``f teneb hmneprcgs fmmr ``b fe ZMK-n`rbczmebeb cb V`isuy eb Deea`bn. Cb fe miacnnebfefmrpeb w`reb mvercnebs nereneaf da`khteb te hmreb mver het hmmnimefcne ne-fr`n v`b O`s`y-tmadeb fce vernezeaf v`b ZMK-smaf`teb trcouut dw`ieb heeb.Wm da``nfeb ocgvmmroeeaf cbwmbers v`b V`isuy eb \cbbermu`b fe O`s`y-tmad

    ?5 Icsscve v`b Vhmi`s \efea, \ceter Easevcer, k.s., b`er V`ymu`b `eb feb nmuverbeur Kmrbeacs K`es`r.Puea`bnh, 0> I`cg 0:55. Cocfei, 56.

    ?: Icsscve v`b Vhmi`s v`b Cpereb, mpperhmmjt v`b V`isuy b`er V`ymu`b `eb feb nmuverbeur KmrbeacsK`es`r. V`isucg, 05 I`ert 0:55. Cocfei, 0.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    30/357

    ?8

    Auk`s Puca`s ``b b``r ``baecfcbn v`b `jperscbn v`b neaf eb dr`aeb eb w`t fcesieer zcg.?>

    Cb het neoernte oezucfeb Deea`bn w`reb fe O`s`y tevebs werdz``i ocg hetfeaveb v`b sieedmaeb fce ze bmfcn h`ffeb ocg het siefeb v`b cgzereb nereef-skh`p. Veb o`te v`b fe dmaebwcbbcbn verzmkhteb zcg vmmrtfurebf mi st`veb cgzer

    mi zm hub nereefskh`p mp peca te dubbeb hmufeb. I``r b` verammp v`b tcgfoenmb het ocg fe Hmaa`bfers te f`neb f`t fe icgbwerders fce aevercbneb vmmrheea `bfere fmeaecbfeb neorucdteb f`b `as oreedcgzers eb skhmppeb. Wcg oaedebfe st`veb cb pcgapubteb mi te siefeb fce ze weer verdmkhteb ``b hub oureb cbfe oerneb.

    Mmd vmmr hub amd``a vervmer w`reb fe Befera`bfers ``bnewezeb mp fefcebsteb v`b fe O`s`y. Iet hub d`bms recsfeb zcg heeb eb weer tusseb V`isuy ebPuea`bn vc` fe V`isuy eb \cbbermu`b rcvcereb, eeb heae mbferbeicbn fce icb-stebs eeb eti``a dmstte. A`bns fe mmstdust dmb cb zucfeacgde rckhtcbn fe jneaenebA`b S`bn dustva`dte (het tenebwmmrfcne Ca`b) `aaeeb iet d`bms eb pr`uweb v`b

    fe O`s`y wmrfeb oerecdt. A`b S`bn, eeb si`aae strmmd a``na`bf nedaeif tussebfe hmne oerneb eb fe [tcaae Mke``b werf oewmmbf fmmr het D`v`a`b-vmad. Fezevrukhto`re va`dte, fce tenebwmmrfcn f`bdzcg tubbeas i``r mp eeb uur `jst`bfv`b fe hmmjfst`f V`cpec acnt, w`s cb vrmener tcgfeb `aaeeb mver stecae heuveasimecz``i te oerecdeb. Het w`s mvercnebs bcet zmzeer fe imecacgde nemnr`ffskheacnncbn fce het fe [p`bg``rfeb eb a`ter fe ZMK mbimneacgd i``dte mi b`uwereoetreddcbneb ``b te dbmpeb iet fe D`v`a`b. Fe O`s`y fce `a scbfs g``r eb f`nmverzee iet fe D`v`a`b rucah`bfea freveb, wcsteb mp sacbdse wcgze `aae pmncb-neb tmt tmeb`fercbn te fw`rsomieb, mj zm aeed het `ath`bs cb fe mneb v`b G`bKmip`nbce.

    Cb 0:6?, dmrt b` fe cbb`ie v`b het [p``bse d`steea cb Deea`bn, ncbn d`pctecb\ceter Ommbs mp wen b``r fe veertcnh fmrpeb v`b K`v`a`bnh mi heb iee tefeaeb f`t fe Kmip`nbce oezct nebmieb h`f v`b het neheae eca`bf eb f`t zcg buwerfeb uctnebmfcnf mi zckh mmd mbfer fe va`n v`b fe Kmip`nbce te skh`reb.Hcg oeammjfe cb ruca vmmr eeb g``racgds tr couut vmaaefcne oeskhericbn teneb ``b-v`aaeb v`b oucteb`j.?8Fertcn fmrpeb stuurfeb `jnev``rfcnfeb b``r het d`steea cbDeea`bn, i``r veertceb oaeveb wen. Iet b`ie twee fmrpeb, [mkhea-[mkhea ebD`dct`p`b, wecnerfeb k`tenmrcskh w`t vmmr `aac`btce f`b mmd. [terder bmn zm zecOmmbs,

    heooeb mbse `ebocefcbne ebfe cbscbu`tce spmtteacgkd ver`kht, kamppebfe mp hubbehceaeb ebfe seyfeb f`t b`er fe Hmaa`bfers bcet eb vr`enhfeb ebfe feseave wean`erbe sceb wcafeb, wcg imkhteb vrcg `ebkmieb, scg w`reb sterkd nebmekh mi mbs teweferst`eb! ?3

    ?> @ebka`khteb, nef`eb fmmr fe cbwmmbfereb v`b fe V`isucgskhe ebfe \cbbmrmu`bse _evcereb, mverfe extmrsceb, `jperscbne v`b neat, mjte kmr`aeb eb `bfere mboehmmracgkd neweafeb, ieer fmmr fetmakd Aucgkd`s Puca`s, mp verskhecgfe tcgfeb hubacefeb `ebnef`eb, `aae hcer cb `rtckucaeb nesteaft, mpweakde feb vmmrbmeife tmakd heooeb neex`icbeert fce mp cgfer pmcbkt neacgkd f`erocg nebmteertst`et heejt ne`btwmmrt. Puea`bnh, 0< mktmoer 0:55. Cocfei, 05.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    31/357

    ?3

    Cb `btwmmrf mp fce uctf`ncbn acet Ommbs oecfe fmrpeb cb fe `s aenneb.Mbf`bds f`t i`khtsvertmmb oaedeb cb fe g`reb fce vmanfeb i``r wecbcn fmrpebv`b fe A`b S bn va`dte oerecf tr couut te oacgveb oet`aeb. ``rmi zmufeb ze mmd=Fe Kmip`nbce pecbsfe er bcet mver ocg fe D`v`a`b trmepeb te st`tcmbereb fce hebeektcej dmbfeb oeskherieb teneb fe ``bv`aaeb v`b fe b`ocge oernvmadereb. Wm

    acepeb feze vrmene pmncbneb mi fuurz`ie oetreddcbneb ``b te dbmpeb sp``deb oaeej Deea`bn vmmr fe aevercbn v`b rcgst uct fe A`b S`bn va`dte `jh`bdeacgdv`b fe tussebh`bfea fce verzmrnf werf fmmr fe O`s`y v`b het fmrp Dci`ury.Cb 0:5> r`ppmrteerfe \ceter Ommbs, cbicffeas mpnedamiieb tmt fe pmsctce v`bmpperdmmpi`b, f`t fe Kmip`nbce a`bne g`reb neoacbftfmedt w`s newmrfebeb f`t fe h`bfea w`s neusurpeert fmmr eeb ``bt`a skhr`pebfe acefeb uct feO`s`y-neieebskh`p. Hcg dw`i tmt fe mbthutsebfe mbtfeddcbn f`t fe O`s`y v`bDci`ury fce cb b``i v`b fe Kmip`nbce g``racgds fe A`b S`bn va`dte oezmkhteb,teadebs terundw`ieb iet nrmte hmeveeahefeb rcgst, hertebveaaeb, sa`veb eb fcesieer, fce zcg vmmr het ierebfeea eerst stcaaetges cb hub ecneb fmrp `khterhceafeb,

    vmmrf`t ze ``b Ommbs cb het d`steea v`b Deea`bn verskhebeb iet `aaeeb w`tskh`ieae nmefereb fce zmneb``if fe neheae mporebnst vertenebwmmrfcnfeb v`bhub h`bfeatge iet fe D`v`a`b.;. Jmrims`b

    EbkmubterCZ, ;63.;0 Fe omvebst``bfe kct`teb cb Cocfei, ;5

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    32/357

    ;<

    zcgbfe Khcbese cbv`sce, w``rfmmr fe icact`creb ocg d`steea Weea`bfc` imestebwmrfeb s`iebnetrmddeb.

    Uctecbfeacgd werf weer nedmzeb vmmr eeb cbheeise tussebpersmmb. @sscstebtBckma`es v`b fer Ieuaeb eb zcgb O`s`y-vrmuw, Gmh`bb`, fce vamecebf D`v`a`bspr`d eb nmef cbnevmerf w`s cb fe amd`ae zefeb eb neorucdeb, werf fmmr het

    bceuwe mpperhmmjf v`b Deea`bn, Bckma`es Amebcus, b``r het fmrp V`a`oc`w`bnestuurf mi f``r fe sctu`tce te verdebbeb. Ebcne tcgf veracep vmmr Z b fe Ieuaeb,iefe b`iebs zcgb vrmuw, versa`n uctor`kht. Wcg w`reb `aaeoec eerst cbd zcedneweest, i``r tmeb ze weer w`t w`reb mpnedr`ooeaf h`f hcg wecbcn nmefs teverteaaeb7 hme a`bner hme ieer kmieb te verbeieb hme f`t fese K`oma`bnse(D`v`a`bnse) b`tce wefer hub mufe n`bneb iet v`bneb eb sp`bbeb, g` immr-feb v`b hub eyneb cbwmmbfereb, oencbbeb te n``b.;?Hcg ieebfe f`t het tenev``racgd w`s mi f``r bmn a`bner te oacgveb eb werf f`b mmd mbicffeacgd fmmrAmebcus terunnermepeb. Vmeb Jrefer ck Kmyett, fe nmuverbeur v`b Jmrims`, hcer-v`b mp fe hmmnte werf nesteaf, spr`d hcg er zcgb tevrefebhecf mver uct7 fe te

    oeh`aeb vmmrfeaeb wmneb bcet mp teneb het mp het spea zetteb v`b het aevebv`b Kmip`nbcespersmbeea. Hcg vrmen Amebcus wea hme hcg fe h`bfea bu wcafevmmrtzetteb.

    Cb zcgb eerste r`ppmrteb h`f \ceter Ommbs cb ayr cskhe oewmmrfcbneb neskhre-veb mver fe skhmmbhecf v`b het D`v`a`bse a`bfskh`p iet zcgb uctstedebf mbfer-hmufeb rcgstveafeb eb h`f hcg zckh mpnewmbfeb mver fe dw``f``rfcne pr``tgesv`b fe O`s`y fce v`b iebcbn w`reb f`t fe Eurmpe`beb bcets te zmedeb h`ffebocg fe mmramnszukhtcne D`v`a`b. `s fe D`v`a`b eeb vreefz`ie s`iebaevcbn mi-rcbnf fmmr wrefe vcg`bfeb cb het neoernte, zm`as hcg het vmmrsteafe, mj a`nebfe D`v`a`b werdeacgd vmmrtfurebf iet ead``r mverhmmp= Z`b fer Ieuaeb f`kht

    het a``tste.;;Icsskhceb imest fe Kmip`nbce tmkh i``r tevrefeb zcgb iet fefcebsteb v`b fe O`s`y. Wcg w`reb ciiers wea oerecf mi zckh ``b nev`reb oammtte steaaeb.

    Nrmeteb uct G`p`b

    Nmuverbeur Kmyett imest w`khteb tmt fe wcbter v`b 0::0 vmmr hcg eeb re`ktcedreen v`b Amebcus eb hcg z`a mbnetwcgjeaf vero``sf zcgb neweest f`t zcgb `btwmmrfuct G`p`b dw`i eb bcet uct Deea`bn. Amebcus skhreej f`t hcg mp het verbeieb v`bKmxcbn`s cbv`sce cb `prca het oesauct h`f nebmieb mi het neheae n`rbczmeb te

    ackhteb eb iet vrmuweb eb dcbfereb skheep te n``b cb het g`kht s-Nr`vea`bfebfe uct Zcbd, twee Kmip`nbceskhepeb fce mp f`t imiebt tmev`aacn cb fe o``cv`b Deea`bn a`neb.

    Bcet icbfer vero``sf w`s Hebfrckd Cbfcgkd, het mpperhmmjf v`b Feshci`. Cbzcgb f`nrencster v`b 5 guac 0::0 verteat hcg hme mp fce f`n twee Kmip`nbceskhepebmp fe ree w`reb verskhebeb iet hmbferfzevebtcn p`ss`ncers uct Deea`bn ``bommrf7 hmbferfveertceb Kmip`nbcesfceb`reb, fertcn vrmuweb eb dcbfereb eb

    ;? Icsscve v`b feb @sscst`bt Bckma``s v`b fer Ieuaeb, rescfebt cb V`ac`oc`w`b, f`tm ?: Jeoru`rc 0::0,`eb Bckma`es Amebcus, mpperhmmjt cb Puea`bn, ?: jeoru`rc 0::0. Cocfei, 6?6.

    ;; Icsscve v`b feb Nmuverbeur Jreferckd Kmyett b`er Puea`bn `eb Bckma`es Amebcus, t mpperhmmjtcb Puea`bn. K`steea Weea`bfc`, 06 @prc a 0::0. Jmrims`b EbkmubterCZ, 6;3.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    33/357

    ;0

    bmn eebs zesebtwcbtcn i`bbeacgde eb vrmuweacgde sa`veb.;6 ^`t w`reb fe oe-weenrefebeb neweest v`b Amebcus mi iet zcgb `aaeb mp te oredeb eb fe vestcbnBmmrf-Hmaa`bf cb Puea`bn te vera`teb= Mbnetwcgjeaf speeafeb vecacnhecfsrefe-beb eeb rma. Hcg dmb ocg eeb evebtueae Khcbese ``bv`a bcet mp huap v`b eafersredebeb eb fct w`s het gucste imiebt mi iet fe zucferimessmb uct te wcgdeb

    b``r G`p`b. I``r w`s hcg f`b werdeacgd cb zm eeb beteacne pmsctce nedmieb= G`, f`tw`s hcg, w`bt fe O`s`y h`ffeb, b`f`t zcg het bceuws v`b Kmxcbn`s a`bfcbn h`f-feb verbmieb, verfer `aae s`iebwerdcbn mpnezenf. [terder bmn, zcg h`ffeb `aaevmadereb cb fe oebefebammp v`b fe V`isuy mpnezet evebeebs cb mpst`bf te dm-ieb. Mif`t fe i`bskh`ppeb v`b het pa``tseacgde jmrtge bcet a`bner v`b aeejtmkhtvmmrzceb werfeb, h`ffeb zcg zckh terunnetrmddeb cb het d`steea cb Puea`bnh. `th`f Amebcus mver fe re`ktce v`b fe O`s`y te zenneb= Hcg verteat bcet `aaeeb w`tvmmr i``treneaeb ze nebmieb h`ffeb, i``r r`ppmrteert omvebfceb aetteracgd w`tzcg teneb hei skhreeuwfeb.

    @aae O`s`yers heooeb oenmbbeb te revmatereb eb hub tenebs fE Kmip`nbce vcg`b-teacgkd `eb te d`bteb, w`ertme `aae icffeaeb fce oest dmbfeb oefebkdeb mi t seavete vericbfereb heooeb cbnesp`bbeb, i`er eya``s! @a vrukhteamms!, feweya se nefurcnrcepeb eb `ebhceafeb te senneb f`t neeb sa`veb v`b fe Ef. Kmip`nbce ieer wcafebweseb, da`nebfe icffeaerwcga mver fe saente eb smore oet`acbne fce h`er vmmr hubbefcebsteb wcerfeb nef``b. ;5

    Fe n`a v`b fe O`s`y

    Mi hub vermbtw``rfcncbn bmn eebs te mbferstrepeb, mvera``ffeb zcg Amebcus ieteeb w`sacgst v`b i``r acejst beneb da`khteb fce ead cets prcgsn`veb v`b fe verhmufcb-neb zm`as fce nezceb werfeb iet fe mneb v`b fe O`s`y. Het zcgb stud vmmr stud uctcb-neb v`b jrustr`tce, i``r `aaes ocgeebnebmieb w`s f`t tmkh vmafmebfe mi fe eiierte fmeb mverampeb. Eb mmd a zuaaeb zcg iet paezcer Amebcus feze tr`p b` heooeb ne-neveb tmeb heb fucfeacgd werf f`t het heae n`rbczmeb vmmrampcn zmu vertreddeb, tmkhvmrit hub act`bce eeb treebf ecbfe v`b fct ess`y f`t `bf`kht heejt wcaaeb skhebdeb``b fe steiieb eb fe wcgze v`b febdeb v`b fe Jmrims`beb. @aaereerst da``nfebfe O`s`y mver bcet b`nedmieb oeamjteb v`b oet`acbn ocg aevercbneb v`b nmefereb.Wcg ieebfeb mbeeracgd oeh`bfeaf te zcgb ocg eeb rekebte tmkht b``r het verieebfenmuffmrpVerr`om`b fmmrf`t Amebcus heb bcet h`f tmenest``b h`bfeasw``r iee tebeieb4 zcg h`ffeb oea`kheacgd wecbcn oet``af nedreneb vmmr hub fcebsteb as veerace-feb eb as fr`ners v`b het mpperhmmjf eb zcgb st`j mp hub tmkhteb heeb eb weer b``rV`isuy4 hub dcbfereb werfeb netcr`bbcseerf iet het skhmman``b zmf`t ze bcet dmb-feb heapeb iet zmedeb b``r etebsw``r4 eb `as ze ernebs heeb ncbneb zmbfer vmmr`j-n``bfe tmesteiicbn v`b het jmrt, imesteb ze vmmr str`j mmd bmn eebs mesterskheapebmj dmr``astebeb vmmr fe vestcbnomuw aevereb! Eb wcafeb ze v`b eeb Befera`bfsep`rtckuacer eeb a`p stmj dmpeb, f`b werfeb ze wea vmmr frce re`aeb `jnezet4 ze w`rebfmmr twee Kmip`nbcestmadeb netcr`bbcseerf iet het verrckhteb v`b kmrveefcebst4

    ;6 Kybthc` Zc`aae & Aemb`rf Oauss, Vhe Feshci` F`nrencsters, CBVE_KMBVCBEBV@ ?>, Aecfeb7

    CNEE_ ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    34/357

    ;?

    ze dreneb bcet `aaeeb te wecbcn oet``af vmmr aevercbn v`b vcs eb hmut ``b het d`steea,i``r werfeb mmd bmn eebs oefrmneb ocg het v`ststeaaeb v`b fe hmeveeahecf f``rv`b4eb f`t a``tste nmaf mvercnebs mmd vmmr fe aevercbneb v`b sieedmaeb ``b het jmrt!

    Cb smii`, eeb w`sacgst v`b verwcgteb7 fe O`s`y vmeafeb zckh nedaecbeerf eb pcd-teb het bcet ieer. Wcg w`reb bcet a`bner oerecf Amebcus te fcebeb, i``r evebtueea

    wea eeb `bfer mpperhmmjf, imkht fce cb fe tmedmist bmn dmieb. Feze revmatev`b fe O`s`y, fce o``tsukhtcne, v`askheb eb ncercneb b`tce.. iet hub oefrceneacgkdebh`bfea w`s vmanebs Amebcus mp zckhzeaj bcet nebmen neweest mi hei tmt vertred teoeweneb, i``r mif`t fe O`s`yers mmd fe vmadereb v`b V`isuy eb D`v`a`b cb mp-st`bf teneb fe Kmip`nbce h`ffeb neor`kht, h`f hcg neeb bfere deus neh`f. Wmbfertmeaevercbn v`b etebsw`reb dmb het n`rbczmeb v`b Puea`bnh bcet mveraeveb.

    Vmt oesauct

    Cb h``r Vhe Kmambc`a Kcvcaczcbn \rmkess cb Futkh Jmrims`, eeb pr`khtcne stufcemver fe cbheeise s`iebaevcbn mbfer het ZMK-oestuur cb V`cw`b, heejt fe cbAecfeb neprmimveerfe `btrmpmamne Khcu Hscbhuc oeb`frudt hmezeer fe fmr-peb cb fe b`ocghecf v`b d`steea Weea`bfc` cb fe ammp v`b fe g`reb feea zcgb n``bucti`deb v`b fe dmambc`ae ekmbmice eb tebsamtte zeajs cb fe da`uweb zcgb ner``dtv`b vmmr fe Kmip`nbce werdebfe Khcbese oea`stcbncbbers. F`t cs mbnetwcgjeafw``r7 `as nevman v`b het cbnrcgpeb cb fe cbheeise s`iebaevcbneb cb fe wcgfeminevcbn v`b d`steea Weea`bfc` heooeb fe imbet`rcsercbn v`b fe amd`ae ekmbm-ice eb fe mbtncbbcbn v`b fe vmmri`acne g`khtveafeb fmmr Khcbese ciicnr`btebfe o`scs neaenf vmmr fe Khcbese dmambcs`tce v`b het eca`bf. Het d`b bcet nebmennezenf wmrfeb, cb fce zcb w`s V`cw`b i`fe cb Hmaa`bf. Vmeb Kmxcbn` eb zcgb

    j`icaceaefeb cb 0::? fe i`kht mverb`ieb, trmeb zcg eeb cbjr`struktuur ``b fceheb cb st``t steafe het eca`bf cb fe Khcbese ekmbmice eb kuatuursjeer cb te acgveb.Venebwmmrfcn cs V cw`b hme ge het mmd webft mj deert eeb Khcbese s`iebaevcbn,iet cb fe oerneb bmn her eb fer versprecf acnnebfe fmrpeb iet b`dmieacbnebv`b fe mmrsprmbdeacgde cbheeise oevmadcbn7 hmmnuct 6

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    35/357

    ;;

    i`khtcn veea te mbtfeddeb eb te aereb mver fe iebseacgde verhmufcbneb cb fe uct-nestredte @zc`tcskhe wereaf te icffeb w``rv`b fuczebfeb Kmip`nbcesfceb`rebzckh twee eeuweb a`bn eeb wen zmkhteb eb zckh st``bfe hceafeb.

    Jmrims` eb fe \esk`fmres, Gmh`bbes Zcbnommbs (0:0:/0>-0:>-0:>

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    36/357

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    37/357

    ;5

    Wcbneb vmmr fe shmnubZMK-fceb`reb ``b het G`p`bse hmj

    Kybthc` Zc`aa

    \hcacs cd mer u icgb icb,I``r wcat ny ieerfer tcgt,@as fezeb f`nh, cd stea het uct icgb zcb,

    Ny r``dt u icbb``r qucgt.Oeicb iy f`b t st``t cb u i`kht,Ny weet w`t acejf oeprmejf fe acejf h``r dr`nht4\hcacs terwcga ny dubt, beeit fmkh fe tcgft cb `nht.^``rmi zcgb zeaj zmm veea nequeat,Heot ny u wct oemmnt,@y! w``rmi f`b tmt imrneb uctnesteat,Fce ny bu dryneb immnt7Icgb zcea vmmr `a fce stuurshecft vaceft4Fce i``r eb stredt tmt queaacbn eb verfrcet4\hcacs neej f`b icgb h`rt weermi, mj h``t iy bcet.a@imur peut tmut.0

    Uct vmaae omrst oezmbneb G`b O`rteasz Oebefcktus eb Nerr ct fe Heere hub acejfevmmr \hcacs teb mverst``b v`b shmnub Vmdun`w` Vsub`ymshc (r. 0:8

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    38/357

    ;:

    Fct g``r z`t fe shmnub fckhterocg f`b newmmbacgd, w`t oeskhmuwf werf `aseeb ocgzmbfere eer. B`f`t K`bzcus zckh weer ocg fe twee `bfere Befera`bfersnevmenf h`f, imesteb ze dmrte tcgf w`khteb `avmrebs ze `aae frce b``r eeb vertredfceper cb het d`steea werfeb neor`kht. Mp fe n`aercg imesteb K`bzcus vmmr``beb Oebefcktus eb Fe Heere cets `khter hei mp fe G`p`bse wcgze pa``tsbeieb

    tenebmver fe g`amezce-i`tteb fce f``r hcbneb. Zerskhmaeb `khter fce i`tteb z`tebfe shmnub eb zcgb hmveacbneb. Acbds eb rekhts v`b fe Befera`bfers z`teb ebdeaer``fshereb. B` dmrt mp zcgb G`p`bs vmmrmverneomneb te heooeb nedbceaf iet feeaaeomneb eb h`bfeb mp fe vamer, imkhteb fe frce Befera`bfers rekhtmp zctteb.Vsub`ymshc steafe eeb ``bt`a vr`neb, fce K`bzcus eb fe zcgbeb aucfdeeas imesteboe`btwmmrfeb7 ^`t f`khteb ze v`b het weer= Wmu fe reneb n`uw mphmufeb=^``rmi w`s hub h``r zm verskhcaaebf= ^`s het cb Hmaa`bf bet zm dmuf `as cbG`p`b= H`ffeb ze iuzcedcbstruiebteb mi mp te speaeb= [khreveb fe Hmaa`bfseheeaieesters mmd fr`bdeb vmmr= Dmbfeb fe Hmaa`bfers zcbneb= @aae vr`nebwerfeb b``r w``rhecf oe`btwmmrf. Vmeb n`j fe shmnub heb mpfr`kht h`rfmp

    Befera`bfs te spredeb, w`t ze mmd fefeb, eb vervmanebs imesteb ze eeb acefgezcbneb. Wmbfer ebcne skhrmmi mj neh`ddea zmbneb Oebefcktus eb Fe Heere eebp``r versges v`b \hcacs cd mer u icgb icb vmmr het caaustere G`p`bse nezeaskh`p.F``rb` imkhteb ze `aae fr ce mpst``b w`t eeb nrmte mpaukhtcbn w`s, mif`t f`tzctteb mp zcgb G`p`bs i``r verimecebf w`s. K`bzcus dreen fe mpfr`kht mi zcgbi`btea `j te fmeb eb b` eveb zm nest``b te heooeb, imest hcg zckh midereb. Hcg``rzeafe eb vermbtskhuafcnfe zckh, i``r imest het tmkh fmeb mif`t Vsub`ymshchet wcafe. B` ebcne tcgf iet zcgb run b``r fe shmnub nest``b te heooeb, dreen hcghet oevea mi `jskhecf te beieb. F`t fefeb ze mp fe G`p`bse i`bcer eb vervma-nebs deerfeb ze terun b``r fe vertmejz``a.?

    Het t`jereea v`b zcbnebfe Kmip`nbcesfceb`reb vmmr fe shmnub, fce verskhm-aeb zct `khter fubbe o`iomenmrfcgbeb, cs `ami oedebf fmmr fe prebt eb feoeskhrcgvcbn v`b Ebneaoert D`eipjer, fe Fuctse khcrurncgb fce cb 0:30 eb 0:3?vmmr Vsub`ymshc mptr`f.;

    D`eipjers omed mver zcgb oeaevebcsseb tcgfebs zcgb tweeg`rcn veroacgj cb G`p`bwerf p`s b` zcgb fmmf uctneneveb, eerst cb eeb Ebnease vert`acbn iet fe tcteaVhe Hcstmry mj G`p`b(0>?>). Vwee g``r a`ter verskheeb f``rv`b eeb Befera`bfsevert`acbn, Fe oeskhryvcbn v`b G`p`b, eveb`as eeb Jr`bse versce. \`s cb 0>>> eb 0>>3werf het omed cb D`eipjers imefert``a nepuoackeerf.6[cbfs fe verskhcgbcbn v`bfe Ebnease versce w`s D`eipjers werd eeb p``r eeuweb a`bn oep`aebf vmmr het

    G`p`boeeaf cb Eurmp`.5

    ? B`tcmb``a @rkhcej (B@), Feb H``n, tmen`bn 0.?3. Fe twee `ufcbtces zcgb te aezeb mp pp. ;>3-;8? (fce v`b 0:30) eb pp.60:-6?0 (fce v`b 0:3?).

    6 Wce fe cbaecfcbn cb Ebneaoert D`eipjer, Heutcnes G`p`b(ref. ^majn`bn Ickhea eb O`rebf G. Verwcea)? feaeb. Ibkheb7 Cufckcui ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    39/357

    ;>

    D`eipjers oeskhrcgvcbn v`b fe `ufcbtce ``b het hmj v`b fe shmnub, w``r het

    mpperhmmjf `as eeb dr`o vmmr- eb `khterw``rts drmmp zmbfer eeb wmmrf te spre-deb, wmrft nezceb `as het uatceie vmmroeeaf v`b fe verbeferebfe oeh`bfeacbnfce fe Befera`bfers zckh aceteb weanev`aaeb mi fe aukr`tceve G`p`bse h`bfea teoehmufeb.

    Eeb `bfere skebe uct D`eiphers omed fce veea wmrft ``bneh``af cb zmweaBefera`bfst`acne `as Ebneast`acne acter`tuur mver fe Befera`bfers cb G`p`b, cs fcev`b het mptrefeb v`b D`eipjer eb zcgb Befera`bfse ietnezeaaeb ter veri``dv`b fe shmnub eb zcgb nevman.:

    : Zmmr Befera`bfse puoack`tces, zce Jr`bmcs Z`aebtcgb, Oeskhryvcbn v`b t Befera`bfskh Kmiptmcr mpfe Dust v`b I`a`o`r, eb v`b mbzeb H`bfea cb G`p`b. Fmrfrekht/@isterf`i7 Gm`bbes v`b Or``i/Ner`rf Mbfer fe Acbfeb 0>?:, >5. ^caaei v`b Nuacd, Hmaa`bfers cb fe G`p`bse dubst, cb I`rnmtE. v`b Mpst`aa e.`. (ref.), Zcer eeuweb Befera`bf-G`p`b. Dubst^etebskh`pV``aH`bfea. Amkhei7Fe Vcgfstrmmi 038;, ;

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    40/357

    ;8

    Dmrt b` f`t wy w`reb ocbbeb nedmieb, eb mbs b` fe newmmbayde oenrmetcbnebmp fe mbs ``bnewesebe pa``ts beernezet h`ffeb, verweadmife Ocbnms`i`>mbsuyt feb b``i fes Deyzers, eb verzmkht mbs tmeb rekht mp te zctteb, mbze i`bteas`jteaenneb, mbze b``ieb eb muferfmi ``b hei te zenneb, te w`bfeaeb, mj te n``b,cb het rmbf mi te deereb, te f`bsseb, te zcbneb, ead`bfer te verweadmieb, zckh mpead`bfer tmmrbcn te tmmbeb, ead`bfer teb eeteb te bmfcneb, iet ead`bfer te verdeereb,

    mp eebe neieebs`ie wyze, neayd Z`fer eb Wmmb iet ead`bfer te spreedeb, tetmmbeb hme twee vrcebfeb, mj i`b eb vrmuw ead`bfer nrmeteb eb `jskhecf v`b feb`bfereb beieb, eb iet fe dcbfereb te speeaeb, fezeave mp fe `rieb te fr`neb ebveeae fcerneayd fcbneb v`b feb zeajfeb ``rft ieer te fmeb. F``rebomveb wcerfebmbs veeae erbstcne eb omertcne vr``neb nef``b, oy vmmroeeaf, w`t iyb werd w`s, mj cdmmct eebcne zw``re zcedtebs mj mbnei`ddeb nebezeb h`f= w``r mp cd `btwmmrfe, G`,i``r bmmct te B`n`s`dc, `aw``r wy bcet oeter f`b nev`bnebeb wcerfeb nehmufeb.

    eade huyseb wy h`ffeb= Mj mbze Kmstuieb v`b fe h``re verskhcafeb= hme wymbze fmmfeb oenr``jfeb eb w`bbeer= w``r mp cd `btwmmrfe, f`t wy fezeave `atyfoy f`n oenr``veb. Hme mbze \rcbs vmer= w`t smmrt v`b eeb i`b hy w`s= mj fe

    Nmuverbeur neber``a mp O`t`vc` ieerfer w`s f`b hy, f`b mj hy mbfer zyb oeveastmbf= mj wy neoefeb eb Oeeafeb h`ffeb neayd fe \mrtuneeseb, t wead Beeb wcerfoe`btwmmrf. Mj Hmaa`bf eb `bfere vreeife A`bfeb zm wea mbferhevcn w`reb ``b@`rfoevcbneb eb [tmrieb, Fmbfer eb Oacxei, neayd G`p`b= mj f``r mmd huyseb cbOr`bf ner``deb, eb mj fe iebskheb fmmr feb Oacxei cb Eurmp` wmrfeb fmmfnesa`-neb= Vmeb wcerfeb wy wefer nea`st te aeezeb, te f`bsseb, jzmbferayd eb nez`iebt-ayd4 Iy wcerf nevernt fe b``ieb mp te neveb v`b smiicne Eurmpcskhe paeysters,w``r mp cd er eebcne mpteafe, fce fe nrmmtste b``ieb vmereb eb imeyeayd uyt tespreedeb zyb. Mbze @io`ss`feur wcerf nevr``nt b` zybe dcbfereb, hme veeae hyer h`f, eb hme zy nebmeit wcerfeb, `as iefe hme ver Hmaa`bf v`b B`n`s`dc a`n. 8

    Cb fe percmfe f`t G`p`b `aaeeb tmen`bdeacgd w`s vmmr fceb`reb v`b fe ZMK,heooeb zcg heea wecbcn nepuoackeerf mver hub ``bwezcnhecf `af``r. D`eiphersomed w`s het ebcne nepuoackeerfe versa`n v`b eeb `ufcbtce. [aekhts vcgj ZMK-fceb`reb heooeb eeb omed mver het a`bf neskhreveb7 Jr`bmcs K`rmb, MamjErcdssmb ^caai`b, D`eipjer, K`ra \eter Vhuboern, eb Cs``k Vctscbnh. Cb fe be-nebtcebfe eeuw vmanfeb bmn Hebfrcd Fme, Neri`cb Ieya`b, Gmh`b Jrefercd

    _cetoerneb, Veb hmve nen``b, teb hmve mbtv`bneb. Het shmnub`ae hmj cb Efm eb fe ZMK, cbEasoeth Amkher-[khmateb eb \eter _cetoerneb (ref.), Hmj eb h`bfea. @zc`tcskhe vmrsteb eb fe ZMK0:??

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    41/357

    ;3

    v`b Mverieer Jcsskher, \hcacp Jr`bz vmb [ceomaf, Kmrbeacs v`b @ssebfeajt feKmbcbnh, G.H. Aevyssmhb eb G.A.K. \mipe v`b Ieerfervmmrt.3

    Z`b`j fe g`reb zestcn v`b fe benebtcebfe eeuw w`s ieb bcet ieer ``bne-wezeb mp feze omedeb vmmr cbjmri`tce uct fe eerste h`bf0 eeb gmur b``a v`b zcgbveroacgj nepuoackeerf, Hr p janer Eeb dmrt Oeskhrcbcbnh p eeb _ees` tcaa Mstcbfceb mkh jroesdrebeG`p`b, Vheb eeb [wbsd I`bb mkd [depsK`pc teeb Mam Erc khssmb ^caai`b oebeiofh, ncmrft h`jwer.EebEbnease oewerdcbn, uctneneveb fmmr K`th`rcb` Oamioern, verskheeb cb ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    42/357

    6<

    ``b fe shmnub. Omvebfceb werf fe skhebd`ne nezceb `as tenebprest`tce vmmr fevrcgsteaacbn v`b tmaaeb eb `bfere oea`stcbneb fce ieb eafers wea verpackht w`s teoet`aeb.0:Vmeb fe G`p`bse tmadeb eebs het vmmrstea mpperfeb f`t fe ZMK b``st feskhebd`ne tevebs tma zmu n``b oet`aeb, vermmrfeeafe fe Hmne _enercbn het pa`bf`b mmd skherp7 het `aneiebe prcbkcpe w`s f`t cb a`bfeb w``r tma oet``af werf,

    er neeb skhebd`ne werf neneveb ``b fe heerser v`b het a`bf mj fe renercbn. Cba`bfeb w``r neeb tma werf oet``af, zm`as cb Khcb`, Vmbdcb, [c`i eb G`p`b, n`j feHmne _enercbn neskhebdeb, eb bernebs zm veea `as cb G`p`b.0>

    Fus i``dteb fe Befera`bfse `jnev``rfcnfeb ead g``r weer iet hub dmsto`reneskhebdeb fe tmkht v`buct Hcr`fm eb v`b`j 0:60 v`buct B`n`s`dc b``r Efm. Erw`s neeb mbtdmieb ``b, fe neskhebdeb imesteb wmrfeb nepresebteerf.08Mife hmne dmsteb v`b fe a`bne recs mver a`bf eb zee te verackhteb, stmbf fe G`p`bserenercbn fe Befera`bfers v`b`j 0>30 tme mi fe hmjrecs eebs cb fe vcer g``r tei`deb. Fct w`s ter kmipebs`tce v`b het oevea f`t v`b`j 0>3< bmn saekhts bZMK-skhcp B`n`s`dc imkht ``bfmeb vmmr fe h`bfea. Cb fe g`reb f`t het mpper-

    hmmjf bcet b``r Efm hmejfe te reczeb, vervmerfeb fe tmadeb fe neskhebdeb b``rfe hmmjfst`f eb presebteerfe fe nmuverbeur v`b B`n`s`dc fe neskhebdeb ``b feshmnub uct b``i v`b fe Befera`bfers.03

    Fe hmjreczeb w`reb neeb `io`ss`fes eb fe `jnez`bteb neeb `io`ss`feurs,zm`as ze v``d wmrfeb miskhreveb.??0eb fe `io`ss`fe mbfer aecfcbn v`b \etrus Oamdhmvcuscb 0:63 mi fe shmnub te oef`bdeb vmmr fe vrcga`tcbn v`b fe Befera`bfersfce cb B`iou, eeb fmiecb cb het bmmrfeb v`b Hmbshu neaeneb, nev`bnebw`reb nebmieb.?? ^eacsw``r werf ebdeae i`aeb fmmr fe G`p`bbers frud mp

    Nmuverbeur-Neber``a eb _`feb uctnemejebf mi eeb `io`ss`fe ter jeackct`tceb``r eeb bceuw-``bnetrefeb shmnub te stureb, i``r fe Hmne _enercbn wcstzckh f``r``b te mbttreddeb. Fe nrmte mbdmsteb eb fe daecbe vmmrfeaeb fce ``b

    0: B@, ZMK 0

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    43/357

    60

    zmb `io`ss`fe verombfeb w`reb fe `io`ss`feur imkht ciiers bcet mverh`bfeasz`deb spredeb eb fe neskhebdeb dw`ieb omvebmp fe g``racgdse newmbeskhebd`ne wmneb te zw``r.?;F``rocg dw`i bmn f`t eeb `io`ss`feur spekc``auct Befera`bf nezmbfeb fcebfe te wmrfeb eb neeb `jnev``rfcnfe imkht zcgb v`bfe nmuverbeur-neber``a cb O`t`vc`.

    Het w`s bcet `atcgf het mpperhmmjf v`b fe j`ktmrcg, fe hmmnste cb r`bn, f`t fehmjrecs b``r Efm mbferb`i. Cb fe percmfe f`t fe j`ktmrcg mp Hcr`fm nevestcnfw`s (0:

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    44/357

    6?

    werf.?>Fe ZMK-fceb`reb veramreb wea eebs uct het mmn f`t fct fe ebcne refebv`b hub ``bwezcnhecf cb Efm w`s7 het eeroewcgs eb fe presebt`tce v`b neskheb-deb. H`bfeasacefeb fce zcg w`reb, prmoeerfeb zcg smis ``b het hmj hub h`bfeasoe-a`bneb mbfer fe ``bf`kht v`b fe renercbn te orebneb. Fct werf steefs newecnerf.Heb werf te verst``b neneveb f`t zcg `aaeeb b``r Efm dw`ieb mi fe reverebtce

    ``b fe shmnub te fmeb, vmmr h`bfeasz`deb imesteb zcg zckh cb B`n`s`dc webfebtmt fe nmuverbeurs fce fe h`bfea iet fe oucteba`bfers renuaeerfeb.?8@`b fe G`p`bse d`bt werfeb fe Befera`bfse oezmedeb ``b het hmj nezceb `as

    het orebneb v`b trcouut. Wm wmrfeb ze miskhreveb cb fe Vmdun`w` gcddc, eebdrmbced v`b fe Vmdun`w`-fyb`stce. Fe verieafcbneb zcgb suiicer. Fe mbtv`bnstv`b 0:8? wmrft f``rcb `as vmant oeskhreveb7 Fe Befera`bfers orebneb trcouut.Tacgst iet neskhebdebY. ^`bbeer fe `ufcbtce vmmrocg cs, speaeb fe Befera`bfersiuzced uct hub a`bf cb fe [hcr`dc-shmcb. Fe mbtv`bnst cb 0>0> oacgdt heea ocg-zmbfer7 Feze f`n `ufcbtce v`b fe Befera`bfers fce trcouut dmieb orebneb.Newmmbacgd h`bnt er vmmr fe heer?3 eeb suf`re;), cb fe skh`fuw (0::8), mj cb het ackht(0:>6). Vw``aj g``r b` zcgb acejfe vmmr \hyacs oezmbneb te heooeb, imkht Nerrctfe Heere, bu `as mpperhmmjf, mpbceuw vmmr Vsub`ymshc verskhcgbeb. Fe Heerez`n fe shmnub mp zcgb dbceb iet zcgb oebeb mbfer het acgj zctteb cb het nrmtevertred. Hcg w`s `aaeeb eb deed Fe Heere str`d ``b zmbfer zckh te oeweneb. Hetheafere weer eb fe zmbbeskhcgb n`veb ``b fct perjekte nescnt nrmmt j`veur.;?

    ?> B@, BJG :>, F`nrencs ter v b N`orcea H`pp`rt, 0: i``rt 0:56.?8 Wce ocgvmmroeeaf BJG 0?>, F`nrenc ster v`b Gm`b @muwer, 0? `prca 0>0>.?3 Fe shmnub.;< O`iomenmrfcgb.;0 ?8stef`n v`b fe ?fei``bf v`b het ?feg``r v`b Vebb` (0:8?) eb ?8stef`n v`b fe ?fei``bf v`b het

    ?feg``r v`b Dyh(0>0>). [hcr`dc-shmcb cs fe z``a cb fe Bcshc-bm-i`ru cb het d`steea v`b Efm. Feteri fce hcer vmmr fe `ufcbtce neorucdt wmrft, csnmr`b , w`t aetteracgd oedcgdeb oetedebt. Iet veeaf`bd ``b fr. Jrefercd Krybs, Cbterb`tcmb`a _ese`rkh Kebter jmr G`p`bese [tufces, Dymtm, vmmr feze

    cbjmri`tce.;? B@, BJG 0, F`nrencster v b Nerrct fe Heere, ?6 i``rt 0:36.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    45/357

    6;

    Eeb ebdeae deer wmrft er cets nezenf mver het ucteracgd v`b fe shmnub.W`kh`r c`s `neb`er, fce cb 0:5> eb 0:53 fe reverebtce feef, vrmen zckh `j mj hcgf``r zm a`bn mp zcgb nezckht h`f neaeneb vmmr eeb iebs, eeb uca, mj eeb ``p eboesammt ocg het mverecbf rcgzeb mboeskhrmmif uct zcgb mneb te zceb. Cb fe vertewerf hcg eeb immce gmbneacbn new``r, wcebs nezckht ieer mp f`t v`b eeb vrmuw

    f`b eeb i`b aeed.;;

    Cetsub` (r. 0:500:86 dmb Gm`bbes K`iphuys Cetsub` bcet ekht nmef zceb, hmewea fe skhucveb``b b d`bt mpeb w`reb w``rfmmr er ackht ocbbebstrmmife, mif`t hcg er fe tcgfbcet vmmr dreen. Vmkh bmteerfe hcg f`t Cetsub` cets nrmter w`s f`b fe neicffeafeG`p`bber eb ``b fe i`nere d`bt.;5Vsub`ymshc werf fmmr K`bzcus miskhreveb `asimmc oa`bd, aevebfcn, v`b icffeai`tcne aebnte eb iet eeb heafere stei. ;:

    Hmewea, zm`as eerfer verieaf, fe oeh`bfeacbn fce D`eipjer eb fe `bfereaefeb v`b fe feaen`tces v`b 0:30 eb 0:3? teb feea vcea, nezceb wmrft `as febmri`ae n`bn v`b z`deb, w`s fct bcet het nev`a. @as we fe f`nrencsters fmmrae-

    zeb, zceb we f`t fe mbfervr`ncbn v`b Hebfrckd K`bzcus eb het zcbneb v`b G`bO`rteasz Oebefcktus eb Nerrct fe Heere cb 0:8? jecteacgd fe eerste deer w`s f`teeb shmnub het Befera`bfse nezeaskh`p vmmr zckh acet dmieb vmmr eeb tweefenehmmr. Zmmrfceb verskheeb het mpperhmmjf `aaeeb tcgfebs fe mkcae `ufcbtce vmmr het eeroewcgs eb fe ``bocefcbn v`b fe neskhebdeb vmmr fe shmnub.Ocg fe `jskhecfs`ufcbtce verskheeb hcg vmmr ebdeae r``fshereb fce fe shmnubvertenebwmmrfcnfeb. Fe `bfere aefeb v`b fe feaen`tce imesteb `atcgf cb eeb`bfer vertred fe terundeer v`b het mpperhmmjf `jw`khteb. Vsub`ymshc, fce cb0:8< ``btr`f, w`s fe eerste heerser v`b G`p`b fce eeb `bfere webfcbn ``b fembtv`bnsteb n`j.

    Cb eeb rekebte ocmnr`ffe wmrft Vsub`ymshc eeb i`b iet eeb nrmte cbteaacneb-tce eb eeb verrecdebfe bceuwsncercnhecf nebmeif.;>Fct zmu mbfer ieer oacgdebuct het tweefe nehmmr w``r fe Befera`bfers zcgb vr`neb imesteb oe`btwmmrfeb,imesteb zcbneb eb `aaeraec nefr`ncbneb cb fe Befera`bfse kuatuur vmmrfmeb.Het vera`bneb mi Eurmpe`beb te hmreb zcbneb, vmbf ekhter bcet zcgb mmrsprmbnocg Vsub`ymshc. Cb 0:>; werf tcgfebs eeb mbth``a teb hucze v`b fe nmuverbeurv`b B`n`s`dc fce f`t g``r cb Efm veroaeej;8fmmr zcgb sekret`rcs ``b mpperhmmjfI`rtcbus K`es`r eb zcgb oeneaecfers verzmkht eeb feubtge te zcbneb. Mbfer heteteb eb het zcbneb werfeb ze fmmr fe nmuverbeur, zcgb vrmuw eb dcbfereb oede-deb fmmr twee g`amezce-i`tteb.;3Fct verzmed mi eeb feubtge te zcbneb, eb smis

    mi te f`bseb, w``rocg zcg oededeb werfeb, vmbf steev`st b`vmancbn cb fe f``rmp-

    ;; B@, BJG > i``rt 0:5>.;6 B@, BJG >?, F`nrencster v`b W`kh`rc`s `neb`er, 03 `prca 0:53.;5 B@, BJG 8>, F`nrencster v b Gm`bbes K`iphuys, ?< `prca 0:>6.;: B@, BJG 35, F`nrencster v b Hebfrckd K`bzcus, 5 `prca 0:8?.;> Oe`tr cke I. Omf`rt-O`caey, Vhe Fmn [hmnub. Vhe \ersmb`acty `bf \mackces mj Vmdun`w` Vsub`ymshc.

    Hmbmauau7 Ubcverscty mj H`w`cc \ress ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    46/357

    66

    vmanebfe g`reb ocg het `jskhecfsoezmed f`t fe Befera`bfers ocg fe nmuverbeursv`b B`n`s`dc cb hub rescfebtces cb Efm `enfeb.

    G`p`bse bceuwsncer cnhecf w`s bcets bceuws, mmd vr`neb werfeb eerfer v``dnesteaf fmmr hmmnw``rfcnhecfsoedaefers eb oezmeders ``b fe heroern w``r feBefera`bfers cb Efm veroaeveb. `t wea bceuw w`s, w`s f`t eeb shmnub bceuws-

    ncercn w`s Eurmpese i`bbeb v`b fckhtocg te oedcgdeb eb ze persmmbacgd te mb-fervr`neb mver z`deb fce hei cbteresseerfeb. B` K`bzcus w`s @bfrces Kaecger,v`b mmrsprmbn eeb Fuctser, ``b fe oeurt.6:, F`nrencster v`b Hebfrcd v`b

    Oucgtebhei, 0: i``rt 0:88.6: Cocfei.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    47/357

    65

    vmmr fe shmnub h`ffeb mpnetrefeb, hmejfe het mmd bcet vmmr `bfereb.6>Eeb`bfer exkuus f`t ze mpvmerfeb w`s f`t bcei`bf v`b heb nmef dmb zcbneb. 68Cbpa``ts f``rv`b w`reb ze oerecf mi mp veaaeb G`p`bs p`pcer hub b`ieb eb `bferewmmrfeb te skhrcgveb, w``r nrmte vr``n b``r w`s.

    Cb 0>0?), tmmbfe er neeb oea`bnsteaacbn vmmr. Cetsunu (r. 0>0;0>0:) w`sbmn i``r eeb dcbf f`t `a gmbn mveraeef. B` hei tr`f Smshciube (r. 0>0:0>65)``b, fce nrmte cbteresse h`f vmmr ^esterse wetebskh`ppeb eb fe stufce f``rv`bstciuaeerfe. Cb 0>0>, het eerste g``r f`t hcg fe Kmip`nbcesfceb`reb `ufcbtceveraeebfe, steafe hcg `aaeraec vr`neb eb acet heb mmd weer zcbneb eb f`bseb. 50

    Cb fe f``rmpvmanebfe g`reb hmejfeb fe Befera`bfers bcet ieer te f`bseb eb

    te zcbneb vmmr fe shmnub, eeb ebdeae deer bmn wea vmmr fe prcbs, i``r b` 0>?:mmd vmmr hei bcet ieer. Zr`neb werfeb skhr cjteacgd nesteaf eb G`p`bse neaeerfeb

    6> B` `mmp v b fe `ufcbtce ocg fe shmnub imest fe ZMK-feaen`tce neskhebdeb ``bocefeb ``bfe prcbs (fe oemmnfe mpvmaner v`b fe shmnub) eb oep``afe hmmnw``rfcnhecfsoedaefers cb hubrescfebtces. F``r werf het Befera`bfse nezeaskh`p (ieest`a) n`stvrcg mbth``af eb rcgdeacgd netr`k-teerf mp G`p`bse dmst eb s`de. Vcgfebs Vsub`ymshcs renercbnspercmfe werf teb hucze v`b feze hmnehereb v``d ``b fe Befera`bfers nevr``nf mi te zcbneb eb te f`bseb, w`t ze bcet dmbfeb wecnereb,oeh`ave `as ze het bcet vmmr fe shmnub h`ffeb nef``b.

    68 B@, BJG 0, F`nrencs ter v`b Gm`b @muwer, 0? `prca 0>0>.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    48/357

    6:

    eb stufebteb dw`ieb mp oezmed. Smshciube h`f wea cbteresse cb fe westersestcga v`b p``rfrcgfeb. [pekc``a vmmr hei werfeb \erzcskhe hebnsteb fmmr fe ZMKneipmrteerf eb oaeej eeb p`ajrebcer, H`bs Gurneb Decgser, nerucie tcgf ``b hethmj mi fe shmnubs st`aieesters te mbferrckhteb cb fe westerse rcgstcga.5?Fe tcgfebw`reb ver`bferf.

    @a cb fe `khttcebfe eeuw w`s er drctced mp fe Befera`bfers mif`t zcg zckhfmmr fe G`p`bse heersers aceteb verbefereb fmmr zckh vmmr hei mp fe nrmbf tewerpeb, vmmr hei te f`bseb eb te zcbneb.5;^erdeacgd aaes aceteb ze zckh wea-nev`aaeb ter oevmrfercbn v`b hub h`bfea. I``r cb het g``r f`t D`eipjers omedverskheeb, w`s er `a neeb spr`de ieer v`b f`t zcg f`bsteb eb zmbneb. Omvebfcebdubbeb we fe mptrefebs mmd oeskhmuweb `as eeb vmri v`b debbcsmverfr`kht.Het G`p`bse hmj dmb mp neeb ebdeae `bfere wcgze debbcsi`deb iet esteracbnebeb aereb mver hub kuatuur eb f`neacgds aeveb cb hub v`fera`bf, heb fcrekt hmrebspredeb eb zcbneb. Fe vr``n mi z`bn eb f`bs eb i`aae nrcaaeb h`f zeder bcet hetmmnierd mi fe Befera`bfers te daecbereb, zm`as eeb hmjfcnbct`rcs eebs verda``r-

    fe. Het w`s `aaeeb mi fe bceuwsncer cnhecf v`b fe prcbs te oevrefcneb.56

    Het acgdteeb neicste d`bs vmmr fe Hmne _enercbn f`t, nezceb fe webseb v`b het G`p`bsehmj, zcg b`uweacgds iuzcd``a ``bneaenfe Kmip`nbcesfceb`reb ter oeskhcddcbnh`ffeb mj steafeb vmmr fcebst cb G`p`b.55Cb fct vero`bf cs het cbteress`bt mp teierdeb f`t cb fe zevebtcebfe eb `khttcebfe eeuw fe `io`ss`feurs v`b Dmre` ebfe _yudyu eca`bfeb cb hub nevman iuzcd`bteb eb ructers ieeb`ieb mi mp tetrefeb eb hub rcgdubsteb te vertmbeb vmmr fe shmnub.5:

    Krctckc fce het oucneb vmmr fe shmnub zceb `as verbeferebf,5> n``b vmmr-ocg ``b het ject f`t fe ZMK het oeaecf vmerfe mi ocg `ufcbtces v`b @zc`tcskhevmrsteb fe kereimbce v`b het oetreebfe hmj te vmaneb. Fe cbstruktce fce eeb

    `jnez`bt ieedreen, stcpuaeerfe f`t fe oenrmetcbn neskhceffe vmanebs s a`bfswcgs458vmmr fe shmnub w`s f`t bcet ieer f`b v`bzeajspredebf. Hebfrcd Fme,mpperhmmjf v`b 08, verwmmrffe fct treebf tmeb hcg zcgb mboenrcpuctspr`d mver fe verwcgteb ``b het `fres v`b fe Befera`bfers f`t zcg zckh vmenfebb``r fe neorucdeb eb packhtpaencbneb v`b fe G`p`bbers. Zmanebs Fme w`rebfeze packhtpaencbneb ciiers fezeajfe fce fe G`p`bbers ead``r oetmmbfeb. Z`b feBefera`bfers werfeb neeb ieerfere oewcgzeb v`b eerocef nevernf f`b v`b feG`p`bbers zeaj.

    5? Wce \`ua v`b fer Zeafe eb _ufmaj O`khmjber, Vhe Feshci` Fc`rces I`rncb`ac` 0>. Feea CCC7 @ vmy`ne tm A`put`, O`abco`roc, Aunnb`nn, Nauoofuofr co, `bfG`p`b, :0 eb Macver Nmafsicth, Vhe kctczeb mj the wmraf, mr, aetters jr mi ` Khcbese phcamsmpher, rescfcbn cbAmbfmb, tm hcs jr cebfs cb the kmubtry, oy Fr. Nmafsicth.Zma. ?. Ambfmb7 K. Kmmde, 0>33=, Aetter KXZCCC,vmmr drctced fce fe Befera`bfers `a cb fe `khttcebfe eeuw dreneb.

    56 B@, BJG 0?8, F`nrencster v b Khrcstc`eb v`b Zrcgoernhe, ? `prca 0>08.55 Cb 0>;6 zmbf nmuverbeur-neber``a Z`b Kammb ekhter eeb nrmep iuzcd`bteb (sa`veb) iet hub

    iuzcedcbstruiebteb `as mbferfeea v`b eeb nrmmt extr`-neskhebd b``r Smshciube. Het neskhebdwerf newecnerf as zcgbfe mbnep`st. Wce Zc`aa, Cb @cf mj Vr`fe, > Kauamw, Vhe Kmip`by `bf the [hmnub, eb Dmwber, Jrmi hcte tm Seaamw, zcgb rekebte krctckc.58 Wce hcervmmr Zc`aa, Vm K`pture Vhecr J`vmur, ?30-?3?.

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    49/357

    6>

    Fe neorucdeb v`b hub a`bf zcgb bu eebi``a zmm, eb cb wead eeb mmrf fer wereafieb dmie, zmm imet ieb zckh iet fe `af``r heerskhebfe neorucdeb eb paentcnhefebvereebcneb mj er v`b f``b oacgveb. Ciiers, ieb d`b bcet verneb, f`t eebe B`tce,ocg weade ieb dmit mi ferzeaver vrcebfskh`p te zmedeb, zckh iet fe newmmbtebfer oezmeders zmu imeteb vereebcneb. Er cs fus b``r icgb nevmea bcet stuctebfs cbneaeneb, f`t ieb fce neorucdeb eb pacntpaencbneb vmant, zmmfr` ieb i``r bcet tmt

    ieerfere oacgdeb v`b mbferf`bcnhecf, f`b fe aefeb v`b zuad eeb vmad ead`bferoetmmbe, verpacnt wmrft. Mi cets oea`nkheacgd vmmr te steaaeb hmezeer het bcetsf``rv`b heooe cs neebe dubst. 53

    Fme ierdte mmd mp f`t v`b hub d`bt fe ``bzcebacgdste G p`bbers zckh cb hetoucteba`bf ``b fe f``r heersebfe neorucdeb zmufeb mbferwerpeb. Fe tmadebfce fcebst fefeb tcgfebs het oezmed v`b Bckma`c _ez`bmv, `io`ss`feur v`b fe_usscskhe deczer, ``b B`n`s`dc cb 08?-?>;.:? Aemb`rf Oauss, Zcscoae Kctces. K`btmb, B`n`s`dc, `bf O`t`vc` `bf the Kmicbn mj the @ierck`bs .

    K`iorcfne, I`ss.7 H`rv`rf Ubcverscty \ress ?5, bmmt 00

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    50/357

    68

    trefeb psykhmamnck`a fcstress ocg smiicne feeabeiers.:6Fct acgdt icg vernezmkht.Mi te a`teb zceb hme D`eipjers mpperhmmjf, Kmrbeacs v`b Muthmmrb, ``bdeedteneb f`tzeajfe mptrefeb v`b fe ZMK-feaen`tce cb 0:3?, vmant hcer zcgb versa`nf``rv`b.:5 Cb fe acbderdmami wmrft weerneneveb hme fe vcer feaen`tceaefeb::fmmr fe tmad uct b``i v`b shmnub Vsub`ymshc werfeb mbfervr``nf, cb fe rekh-

    terdmami hub `btwmmrfeb. @aaereerst werfeb ze uct b``i v`b fe shmnub weadmineheteb.

    :6 Cocfei, ?60. Cb saekhts b orcej, ``b @bthmby \`rv eb nef`teerf B`n`s`dc 0:30, a``t D`eipjerzckh uct mver zcgb oeh`bfeacbn ``b het hmj. Wce Ebneaoert D`eipjer, Orceje 0:8;0>05, FetaejH`oera`bf ref. Ibkheb7 Cufckcui ?

  • 7/21/2019 9789088903168 - Wagenaar 2015 - Aan de Overkant - ebook

    51/357

    63

    Zrmeneb cb hmeveea g`ereb hcg suakx neaeert ebG`p`b nejrequebteert h`ft eb m h`er t``a m fembse sw`erfer mi te aeereb w`s.

    Zeertceb g`reb w`s t neaefeb f`t hcg feeersti``a cb G`p`b qu`i, w`s mbferwcgaebieeri`aeb mp O`t`vc` neweest. Fe G`p`bset`ea skheeb mbs sw`erfer te weseb, m t buw`s f`tse bcei`bt mbs prmipt wcafe aeereb,

    w`reb f``rv`b bcet verseedert. Fct vertmakdtefe tmakd smmf`bcnh f`t Zcsser f``rv`b bceteeb eebcnh wmmrf dmbfer verst`eb.

    M oeh`neb h`ffe cb fe G`p`bse min`bnh ebi`bcereb, w`t f``rv`b f`nht.

    CGfer b`tce hceafe zcgbe vmmr fe oest, smmneammfe f`t fe G`p`bfers mmkq fefeb. Fctskheeb fmmr feb tmakq wea vertmakdt te weseb,w`bt Wcgb Hmmnhecgt a`nhte f``rmver.

    Hmea`bnh mbse skhepeb v`b Hmaa`bf tmtO`t`vc` newmmbacgkq mbferweenh w`ereb.

    Mrfcb`rcg : > i`ebfeb, extr mrfcb`rcgspmefcn 6 5 eb fmmr tenebspmefcnewcbfeb mmkq wea 0< 00 i`ebfeb mp zeesukdeafeb.

    M t mpperhmmjt mver ; g`reb bmnh i`ea ocgfeb decgser bcet w`s neweest.

    @btwmmrfe iet eerocefcnhecgt v b g`.

    F`t `eb t acnh`ei n`bts bcet ver`bfert, i`erhet h`cgr nrcgser w`s newmrfeb.

    Feb muferfmi eb het swerveb or`nht suakxiee, feb eebe vrmener, feb `bfereb a`ter.

    ^ce v`b mbs netrmuwt w`s, eb dcbfereb h`ffe,hme fce neb`eit w`reb eb h``r muferfmi.

    V Mpperhmmf `aaeeb h`ffe ; dcbfereb7? smmbeb eb eeb fmnhtertge. H`er b`iebeb muferfmi, bevebs fce v`b icgb vrmuwbmeiebfe.

    M t mpperhmmt ieer oamefverw`bteb mpO`t`vc` h`ffe, eb w`tse w`reb.

    @btwmmrf v b icgb zcgfe h`ffe `af``r eebeebcne ormefer oedaefebfe fe qu`actecgt v`bfcrekteur neber`ea, zcgbfe fe b`este ``b scgbefeahecgt feb efeaeb heer nmuverbeur neber`eaGmh`bbes K`iphucgs4 v`b icgb vrmuwsd`bth`ffe verskhecgfe oametverw`bteb.

    Hme icgb ormefer neb`eit w s eb hme muft. ^caaei v`b Muthmmrb neb`eit, muft 5:g`reb.

    M mbseb mpperkhcrurncgbs, wcgsebfe mp imbsrDeipher, iefckcgbeb h`ffe vmmr `aferh`bfescekdtebs feseave smufe dmbbeb nebeseb, weakdfe mbnebeseacgkdste mmrfeeafe, eb mmkq m eebcne

    sw`re `k