1

U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de

Provinciale Programmagroep

Psychotische stoornissen (kortweg: PPP).

De programmagroep is een

samenwerkingsverband tussen Lentis/Linis,

UMCG/UCP en het RGOc.

Programmaleider: Rob Versteden

Voorzitter Provinciale Programmagroep:

Frank van Es Secretariaat:

Ellen Klein Adres:

Laan Corpus den Hoorn 102-2

9728 JR Groningen tel. 050 –522 35 83

www.pppgroningen.nl

E-mail: Programma

Psychose/GGZGRN ppp@lentis.nl

Redactie nieuwsbrief: Rosemarie de Boer Rob Versteden Ellen Klein

Inleiding De redactie wenst iedere lezer van de Nieuwsbrief PPP prettige feestdagen en een succesvol 2012. Succesvol zoals dat wordt verstaan in de rehabilitatie: anderen vinden dat u het goed doet. We staan in 2012 voor nare, voldongen feiten met een politieke achtergrond. Riepen we vroeger op de speelplaats naar elkaar: “eigen schuld, dikke bult!”, dan zien we in het heden dat dit tot politiek is verheven (nou ja, verheven? Of heeft de huidige politiek het niveau van een speelplaats?). Had je maar niet ziek moeten worden en zeker niet in je psyche. Het volgend jaar zal blijken dat we ons niet laten kennen. Het gros van de cliënten van dit zorgprogramma beseft maar al te goed dat ze niet zonder zorgen van anderen kunnen. Ze beseffen ook hoe ze door deze regering zijn klemgereden in hun tocht naar herstel. Van ons zal het creativiteit en vooral ook flexibiliteit vereisen. We zullen het anders moeten aanpakken, dat is een ding wat zeker is. Succes daarbij (en een beetje tevredenheid).

symposium “Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met psychische beperkingen” Dinsdag 1 november vond het symposium “Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met psychische beperkingen” plaats, georganiseerd door Rehab ’92. Lies Korevaar, lector rehabilitatie, opent het symposium en kondigt de eerste spreekster aan, Laura Reitsma. Laura heeft de opleiding fysiotherapie met succes afgerond. Ze heeft haar studie afgebroken door een opname in de psychiatrie. Tijdens de opname heeft ze de studie hervat, ze vertelt over de moeizame weg om studeren te combineren met haar klachten. Majanka Enserink, een andere spreekster, heeft de studie SPH afgerond. Majanka was opgenomen op een gesloten afdeling, haar prognose was slecht. Toen ze wilde studeren zei haar therapeut: ‘Zou je dat nou wel doen!?!?’ Majanka heeft ervaren dat ze meer heeft gehad aan de ondersteuning bij het maken van haar eigen keuzes en het nemen van verantwoordelijkheid i.p.v. zielig gevonden worden. Het volgen van een studie heeft een positieve invloed op haar zelfvertrouwen en heeft als effect dat ze waardering krijgt voor haar eigen kunnen en haar grenzen durft te verleggen. Zij heeft laten zien dat zij dingen doet die zij en anderen voor onmogelijk hebben gehouden.

December 2011/12 Jaargang 5

2

VERWIJZERTJES

SAMENWERKING

Lentis Linis UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Rob Giel Onderzoekcentrum

KENNISCENTRA

www.kenniscentrumphrenos.nl

CLIËNTEN, PATIËNTEN EN NAASTBETROKKENEN

Ypsilon Anoiksis

labyrint/in perspectief Tien sleutelfactoren voor

herstel Stichting Recovery Nederland Meer weten over psychosen en

schizofrenie? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen

Stichting Nieuw Nabuurschap Maatjesproject van Humanitas

ALGEMENE INFO

Netwerk Vroege Psychose Pandora

ONDERZOEK EN WETENSCHAP

medscape Richtlijn schizofrenie

Nieuwste boek van Mike

Slade, 100 ways to recovery. Gratis down te loaden op: www.rethink.org/100ways

ZORGPROGRAMMA PSYCHOTISCHE STOORNISSEN

Klik hier voor het rapport

www.phamous.nl

Hulpverleners vraagt ze mee te lopen op de weg van de ander, zorg dat je er voor de ander bent en neem de tijd. Marry Mos, spreekster namens Groen links, noemt onderwijs een sleutel naar een zelfstandig bestaan. Veel mensen met psychische problemen kunnen hun opleiding niet afmaken Zij vindt het belangrijk dat mensen onderwijs kunnen oppakken, als onderdeel van het eigen herstelproces. Dit vraagt van scholen om snel en adequaat te reageren als studenten uitvallen vanwege psychische problemen. Sommige scholen doen dat, maar vaak is het afhankelijk van de individuele leraar of die hier oog voor heeft. Studenten die vanwege lichamelijke problemen in het ziekenhuis belanden kunnen op allerlei manieren worden ondersteund om hun opleiding of school af te maken. Het volgen van onderwijs voor studenten die vanwege psychische problemen tijdelijk uitvallen is veel minder vanzelfsprekend. De band wordt snel losgesneden. Hierdoor wordt het een stuk moeilijker om weer terug te gaan naar school en de draad weer op te pakken. Belangrijk is dat zowel scholen als behandelaren hier oog voor hebben, voor het voorkomen van definitieve uitval, en het zo laag mogelijk maken van de drempel om de opleiding in een later stadium opnieuw op te pakken. De Wet Gelijke Behandeling zegt dat het MBO, HBO en WO geboden zijn om redelijke aanpassingen te doen voor mensen met een beperking om onderwijs te kunnen volgen. Tom van Wel, psycholoog/onderzoeker, noemt het aanbod van de GGZ, voor studenten die een beroep moeten doen op de GGZ, een halffabrikaat. Hij schets dat het aanbod vanuit de GGZ veelal pillen en praten is terwijl de vraag vanuit de cliënt het blijven participeren is. Begeleid leren richt zich op het participatiedoel van de cliënt. Naast het halffabrikaat zal er vanaf dag 1 aandacht moeten zijn voor het partcipatiedoel. Lies Korevaar, de laatste spreker, vertelt dat ernstige psychiatrische aandoeningen zich vaak openbaren rondom het 18e levensjaar. Jong volwassenen hebben een risico om psychische problemen te krijgen, de leeftijd waarin gestudeerd wordt. Mensen onderbreken hierdoor vaak hun opleiding. Uit onderzoek ( zie pdf bijlage)blijkt dat studenten met een psychische stoornis de meeste hinder bij het studeren ondervinden. Het onderzoek vond plaats van 2009-2011. In 2009 starten 26 eerstejaars studenten: 9 met psychische beperkingen, 9 met fysieke beperkingen en 8 met dyslexie. In 2011 volgen nog 15 studenten een opleiding: 2 met psychische beperking, 7 met een fysieke beperking en 6 met dyslexie. De uitval van studenten met een psychische beperking is hoog dit komt mede door het grillige verloop van de meeste psychische stoornissen. Daarnaast weten studenten met (psychische) beperkingen vaak niet welke ondersteuning of hulp er is en/of weten niet dat ze ervoor in aanmerking komen. Betere voorlichting over mogelijke ondersteuning en aanwezige voorzieningen is essentieel. Vanaf 1 januari 2011 worden hogescholen en universiteiten ook beoordeeld op hun toegankelijkheid en studeerbaarheid voor studenten met een functiebeperking. http://www.begeleidleren.nl/php/brochures.php http://www.begeleidleren.nl/ Onderzoeksverslag: Studeren met een functiebeperking aan de Hanzehogeschool Groningen

3

Factsheet 3 Kosten van schizofrenie Q&A (questions and answers)

Q&A1 Wat kost schizofrenie de samenleving?

Dat is sterk afhankelijk van hoe het wordt berekend. Er zijn directe kosten (zoals opname, behandeling etc.) en indirecte (arbeidsverlies, inzet van familie, manier van leven). In Nederland gaat ruim een vijfde van de totale zorgkosten naar psychische stoornissen. Met 14,2 miljard euro is psychische stoornissen de duurste hoofdgroep van ziekten gevolgd door ziekten van het hartvaatstelsel (5,5 miljard euro). De kosten van de zorg voor schizofrenie bedroegen 517,4 miljoen euro in 2005. Dat was 0,8% van de totale kosten voor de gezondheidszorg in Nederland en 3,6% van de totale zorgkosten die gemaakt werden voor psychische stoornissen. In 2007 overschreden deze kosten al de 800 miljoen euro. Q&A2 Valt er ook iets te zeggen over de indirecte kosten?

Op nationaal niveau is hierover weinig bekend. In de richtlijn schizofrenie wordt ook aangegeven dat de informatie over de indirecte kosten slecht is. Begin 90-er jaren noemen Giel en Wierma al dat gezinnen veel tijd en geld besteden aan hun zieke familielid (798 uur begeleiding per jaar). De bewering van Wampers, dat de indirecte kosten waarschijnlijk even groot zijn als de directe komt overeen met een andere publicatie. Deze is van de Wereldgezondheidsorganisatie en vermeld dat uit onderzoek in Groot-Brittannië en de V.S. een verhouding van 1:1 is gevonden tussen directe en indirecte kosten. De NICE-richtlijn (de richtlijn schizofrenie in Groot-Brittannië) spreekt in 2005 over een verhouding van 30% directe kosten en 70% indirecte kosten van een totaal bedrag van 9,5 miljard euro (omgerekend op basis van dat jaar). Bijna één miljard daarvan wordt door naastbetrokkenen geleverd, maar de meeste indirecte kosten zijn te vinden in arbeidsverlies (4,9 miljard), uitkeringen en justitiële kosten. Bronnen: Poos e.a.: Kosten van Ziekten in Nederland 2005. RIVM http://www.kostenvanziekten.nl R. Giel en D. Wiersma: Schizofrenie: kosten, baten en behoeften. Tijdschrift voor Psychiatrie 35 (1993) Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie. Trimbosinstituut 2008 Martien Wampers: De (on)draaglijke lichtheid van preventie van schizofrene psychose. Kluwer 2002. The mental health context. Geneva, World Health Organization, 2003 (Mental Health Policy and Service Guidance Package).

4

BEL wenst iedereen een voorspoedig 2012 en een vruchtbare samenwerking Kwartaal 4 van Bureau Ervaringsdeskundigheid Linis We beginnen deze laatste rapportage met goed nieuws! We zullen doorgaan: Het project is met een jaar verlengd en zal met minder poolwerkers (van 6 naar 4) meer werk gaan verrichten voor flexibele inzet. Uitbreiding heeft Bel gekregen in Fact team 6 in Groningen met een nieuwe ervaringswerker (uit de pool) vanaf 1.1.12. BING krijgt een opvolger voor de vertrokken ervaringswerker, die elders een baan aanvaardde. Met “ BEL aan de meetlat” op 13.12. jl. lieten wij ontwikkelingen binnen het project en de resultaten van 2011 zien. ( presentatie desgewenst beschikbaar als herkansing voor afwezigen) De folder van Bel is vernieuwd met visie, missie en doelstellingen. Wat betreft inzet in fact teams is de herstelondersteuning voor individuele cliënten inmiddels geconcretiseerd n.a.v. de werkervaring in 2011. De competenties voor ervaringswerkers geven handvaten voor inzet en toetsing. De optelsom voor geleverde diensten is inmiddels alweer gegroeid. Harald Schneider benadrukte tijdens de opening op 13.12.11 de noodzaak van “Paradigma shift” m.b.t. inzet ervaringsdeskundigheid. www.paradigmshift.nl zegt hierover: Een paradigma is een bepaald model voor analyse en interpretatie, een specifieke lens waardoor men informatie opneemt en ordent. Het bepaalt welke aannames iemand maakt en welke vragen iemand stelt. Bovendien stelt het zekere grenzen aan de te verwachten oplossingen voor problemen. Ieder mens heeft zijn eigen denkkaders, zijn eigen wereldbeeld, en een paradigma is de algemeen geaccepteerde visie van de overgrote meerderheid. Kort gezegd: Een paradigma is een overkoepelend denkraamwerk. Wat is een Paradigma Shift? Belangrijke uitvindingen in de wetenschap zijn gedaan door onderzoekers die afweken van de geijkte paden. Doordat zij vanuit een ander standpunt naar een situatie keken, kregen zij opeens nieuwe inzichten. Daardoor legden zij andere verbanden, die een ingrijpende verandering in hun denkpatroon veroorzaakten… Kort gezegd spreken we ook van “cultuuromslag” als het gaat om inzet van ervaringsdeskundigheid voor herstelondersteuning. Welke omslag gaat u als lezer maken? Hilko Timmer, coördinator van bureau herstel (SBWU), verwoordde het proces van vallen en opstaan met ervaringsdeskundigheid en herstel als volgt: Verandering: De organisatie wil graag herstelondersteunend werken. Daarvoor zijn veranderingen nodig in handelen en denken waarbij ervaringsdeskundigheid een belangrijke rol speelt Het gaat hier eigenlijk om een motivatieproces..

5

2 ov

3 be

1 vo

4 ve

5 C

6 ter

1 voorbeschouwing

2 overpeinzing 3 besluitvorming 4 veranderen 5 consolidatie 6 terugval of definitieve

verandering

Motivatie cyclus Prochaska en DiClemente We zijn er nog lang niet. We gaan met vallen en opstaan. “We willen meer gevoel voor urgentie”, zoals Timmer het beschrijft in zijn ervaring met de implementatie van herstelgerichte zorg bij SBWU. Succesverhalen van BEL kunt u ook in 2012 live horen van Bel medewerkers tijdens speed daten! Op korte termijn een gesprek van 20 min plannen werkte in 2011 effectief voor medewerkers in stad en provincie! Vooruitzien is … vanuit uw eigen onafhankelijke denken, vanuit uw eigen visie kunnen meebewegen met economische, sociale en maatschappelijke veranderingen. (google) De doelstellingen voor 2012 behelzen o.a. het introduceren van “Bondgenoten schrijven eigen verhaal”. Werken aan beeldvorming voor hulpverleners, cliënten en familieleden met “The Movies and the Mind” staat ook in 2012 centraal in het kader van wijkgericht werken. Eveneens voor wijkgericht werken zullen we contact zoeken met partnerorganisaties. Het lesprogramma voor studenten verpleegkunde wordt in 2012 geïntensiveerd met een serie workshops voor studenten. Psycho-educatie voor cliënten kan uitgebreid worden d.m.v. medewerking aan de nieuwe psycho-educatie voor familieleden. Nog meer inzet bij familiebijeenkomsten is eveneens een punt van aandacht. Er zijn meer items, teveel om hier op te noemen. Belt u ons? Maria Ufkes

6

Medscape Psychiatrie Zijn psychiaters gelukkig? Een blik op tevredenheid over beloning en carrière Michael T. Compton, MD, MPH Vertaald en samengevat door : Rob Versteden 12 oktober 2011 Psychiater en beloning: Inleiding In februari en maart van dit jaar, hield Medscape een enquête bij een grote steekproef van Amerikaanse artsen, niet alleen gericht op inkomen, maar ook op de soort praktijk, werkdruk, en carrière tevredenheid. Enquêtes werden verstuurd naar 455.000 Amerikaanse artsen. De gegevens werden verzameld via een online enquête site en 15.794 artsen hebben gereageerd, verdeeld over 22 specialismen. Hoewel de V.S. blijft kampen met een kwakkelende economie, geeft een meerderheid van de artsen in alle specialismen aan dat hun salaris stabiel was gebleven of iets was toegenomen in het afgelopen jaar. Orthopedisch chirurgen, radiologen, anesthesisten en cardiologen waren de hoogste beloonde specialisten. Een gedetailleerdere blik op de psychiatrie Een totaal van 876 psychiaters reageerden op de Medscape enquête. Onder deze respondenten was 58% man, 93% had een MD graad, en 78% was gecertificeerd (nog eens 9% was bezig aan hun certificering). In termen van de setting waarin zij werkzaam zijn werkte 30% in een polikliniek, een enkeling in een groepspraktijk, eigen praktijk, of als onafhankelijke gecontracteerd; 29% was ziekenhuismedewerker, 25% hadden een eigen praktijk en 16% waren academische research medewerkers. De 876 respondenten hadden een gemiddeld inkomen van ongeveer $ 175.000. Onder de 22 onderzochte specialistische gebieden was dit het op zes na laagste inkomen met een voorsprong op besmettelijke ziekte / HIV (bij een gemiddeld inkomen van 174.750 dollars), reumatologie, endocrinologie / diabetes, eerstelijnszorg, en niet gespecialiseerde pediatrie (de laatste met een gemiddeld inkomen van 148 duizend dollar). Ongeveer 15% van de psychiaters meldde een inkomen van 100.000 dollar of minder, en slechts 10% verdiende 300.000 dollar of meer. Voor meer dan 53% van de respondenten bleef het inkomen over 2009 en 2010 ongeveer hetzelfde en meer psychiaters gerapporteerde toegenomen inkomen (29%) dan daling in inkomsten (18%). Vrouwen in de Psychiatrie Vrouwelijke psychiaters meldde een gemiddelde vergoeding van 160.000 dollar, in vergelijking met een gemiddelde vergoeding van 186.000 dollar voor mannen. Dit verschil tussen mannelijke en vrouwelijke psychiaters was vrij bescheiden in vergelijking met die in andere specialismen. Balans tussen werk en vrije tijd Volgens de enquête werkt minder dan 10% van de psychiaters meer dan 50 uur per week met patiënten, ongeveer 20% ziet de patiënten 41 tot 50 uur per week, ongeveer 40% ziet de patiënten 30-40 uur, en ongeveer 30% van de psychiaters geeft aan minder dan 30 uur per week patiënten te zien.

7

In vergelijking: slechts 8% van de gastro-enterologen en 10% van de urologen, bijvoorbeeld, meldde het zien van patiënten over minder dan 30 uur per week. Het relatief hoge percentage van de psychiaters die patiënten 40 of minder uren per week zien kan erop wijzen dat dit werkveld goede mogelijkheden biedt voor een bevredigende balans tussen werk en vrije tijd. Een Canadees onderzoek (met 3.213 respondenten in de Canadese 2007-2008 Physician Health Study) vond dat meer dan een kwart van de artsen geestelijke gezondheidsproblemen meldden die het hen moeilijk maakten hun werklast aan te kunnen. Dit kwam vaker voor bij vrouwelijke artsen, huisartsen en psychiaters. Zijn psychiaters tevreden? In het Medscape onderzoek meldde bijna 58% van de psychiaters dat ze hun inkomen als redelijk en voldoende beschouwden. Op de vraag: "Als u de mogelijkheid had om alles opnieuw te doen, zou u dan geneeskunde kiezen als carrière? ' antwoordde ongeveer 71% bevestigend, ongeveer 11% zei nee, en de overige 18% was onzeker. Toen hen werd gevraagd: "Als u de mogelijkheid had om alles opnieuw te doen, zou u dan kiezen voor hetzelfde specialisme?" antwoordde ongeveer 67% bevestigend, 14% zei nee, en 19% was onzeker. In een steekproef van 314 psychiaters in de Health Tracking Physician Survey (2008) uitgevoerd door het Center for Studying Health System Change gaf 39% van de psychiaters aan zeer tevreden te zijn, 42% tevreden, en slechts 14 % enigszins of zeer ontevreden. Tevredenheidvoorspellers onder psychiaters in die studie waren: oudere leeftijd, blank zijn, geen last hebben van aanklachten, voldoende tijd voor patiënten hebben, geen druk te ervaren over de kosten die patiënten zelf moeten betalen, wanneer werkzaam in instellingen het niet accepteren van nieuwe Medicare patiënten, en werken in instellingen die wél nieuwe Medicaid-patiënten accepteren. Interessant genoeg was inkomensniveau niet voorspellend voor carrière tevredenheid. Implicaties voor de ontwikkeling van het psychiatrisch arbeidsbestand Er zijn momenteel te weinig psychiaters in de Verenigde Staten ten opzichte van de behoefte en dit geldt vooral in rurale en armere gebieden. Het feit dat de meeste mensen met een psychische aandoening onbehandeld blijven -en degenen die wel een behandeling krijgen vaak onderbehandeld worden - is een algemeen erkend probleem binnen de volksgezondheid. De resultaten van deze enquête kunnen consequenties voor de nodige ontwikkeling van het personeelsbestand in de psychiatrie. Het feit dat het gemiddelde inkomen van psychiaters een van de laagste is van de 22 specialismen kan een belemmering vormen voor het aantrekken van medisch studenten in de psychiatrie. Uit een overzicht van 942 medische studenten (Schooljaar 2003) op 15 representatieve Amerikaanse universiteiten bleek dat onder eerstejaars medische studenten de meest voorkomende keuzes Kindergeneeskunde (20%) en chirurgie (18%) waren, terwijl de minst voorkomende de psychiatrie en de preventieve geneeskunde (1% elk) waren.

8

Het perspectief van de psychiater Ik denk, met kennis van mijn vooroordelen, dat ons vakgebied het mooiste van alle medische vakgebieden is. Mijn eigen tevredenheid is erg hoog en ik kijk uit naar de nog vele jaren in dit boeiende, snel evoluerende beroep. Het Medscape onderzoek brengt mij tot vier conclusies, die zinvol kunnen zijn in relatie tot het huidige tekort aan psychiaters en andere professionals in de geestelijke gezondheidszorg en het aanhoudende probleem van onbehandelde of onderbehandelde psychische ziekten. Ten eerste zou het feit dat psychiaters de compensatie lijkt te zijn in de laagste derde van alle vakgebieden bij te dragen tot aanhoudende tekort aan psychiaters. Een verschuiving van het inkomen naar dat van het gemiddelde inkomen van specialisten zou meer studenten ertoe bewegen voor het vak psychiatrie te kiezen. Echter, en dit is mijn tweede punt, veel psychiaters, waaronder ikzelf, zijn niet aangetrokken tot ons specialisme omwille van het inkomen. Eerder hebben gekozen voor onze psychiater-cliënt relaties die zowel vanuit de inhoud en het proces van de zorg ons rijkdom verschaffen. Ten derde, is de potentiële onbalans tussen het inkomen van mannen en vrouwen hopelijk aanleiding tot gericht onderzoek Indien onze resultaten worden bevestigd moet de focus op een correctieve beleid komen te liggen. Ten vierde, als ons vakgebied zich blijft ontwikkelen, moeten we waakzaam om een aanvaardbaar evenwicht tussen werk en privé-leven voor psychiaters te beschermen. Dit zal waarschijnlijk meer medische studenten trekken in de richting van ons opmerkelijk specialisme. (oorspronkelijk artikel)

Vanuit GGz Nederland: Landelijk Onderzoek over de gevolgen van de eigen bijdrage Het is bekend dat in 2012 een jaarlijkse eigen bijdrage voor behandeling in de ggz wordt ingevoerd, naast de verhoging van het eigen risico. De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), de Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten (NVVP), het Landelijk Platform GGz (LPGGz) en GGZ Nederland verwachten dat een deel van onze cliënten zorg gaat uitstellen of zelfs gaat mijden als gevolg van deze financiële drempels. Wij willen daarom in kaart brengen met welke vraaguitval hulpverleners geconfronteerd gaan worden. En minstens zo belangrijk, welke cliënten de toegang tot zorg wordt belemmerd terwijl zij die zorg niet kunnen missen. Voor wie? Om deze vragen te beantwoorden houden we een grootschalig onderzoek via internet onder cliënten. Dit onderzoek richt zich op mensen die reeds in zorg zijn in de tweedelijns ggz. We willen hen vragen om de online vragenlijst in te vullen, ook als een eigen bijdrage geen probleem is. Met het invullen is slechts enkele minuten gemoeid. De online vragenlijst is te vinden op www.rechtopggz.nl en is toegankelijk tot en met 17 december a.s. De antwoorden worden uiteraard vertrouwelijk en anoniem behandeld.

9

Lotgenotengroep De afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patiënten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact willen komen met anderen. Lotgenotencontact is voor veel patiënten een bron van herkenning, erkenning, steun en informatie. Het kan ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis. Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen, is dat mogelijk. Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten, dan wordt daar rekening mee gehouden. Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 17.00 tot 18.30 uur een bijeenkomst. De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP

“The Movies and the Mind” Wat is dat? Een serie workshops over beeldvorming. Uitgevoerd door getrainde trainers van BEL in samenwerking met hulpverleners. Wie kan deze workshops volgen? Zowel voor cliënten als ook voor familieleden en hulpverleners speelt beeldvorming een rol. Vanuit verschillende perspectieven bespreken we de fragmenten in afzonderlijke groepen. We gaan ervan uit dat ervaringswerkers van BEL in de rol van trainer drempelverlagend met de verschillende groepen in gesprek kunnen gaan. Reflectie over zelfstigma en ziektewinst wordt sneller in gang gezet door erkenning en herkenning bij begeleiding door deze trainers. Hulpverleners worden uitgenodigd om te reflecteren op eigen werkwijze voor herstelondersteuning. Ook getrainde hulpverleners zullen deze workshop gaan begeleiden. Dat is tevens met co trainerschap van en BEL medewerker mogelijk. Informatie en aanmelding Informatie/ aanmelding: Bureau Ervaringsdeskundigheid Linis Tel. 06-53716941 of 050 5223322 Mail: zorgvoorbeter@lentis.nl of m.ufkes@lentis.nl Tijd en plaats: in overleg met desbetreffende teams

Aanmelden: zorgvoorbeter@lentis.nl

of tel. 050-5223322

10

Aanmeldingen Patiënten kunnen worden

aangemeld bij: Manuela Veenstra ,secretariaat

FACT 6 Tel. 050-5223275 /

mk.veenstra@lentis.nl Of bij één van de trainers

Na aanmelding wordt patiënt

uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek met de

trainers. Mocht je twijfels hebben over een aanmelding, neem dan gerust contact met van ons op.

Informatie/opgave bij: secretariaat

Linis FACT team 4 Alda Arts-van der Heide Telefoon: 050-5223213 E.mail: ad.arts@lentis.nl

GROEPSAANBOD CGT Basistraining START WEER IN FEBRUARI 2012 Voor wie? De training is bedoeld voor patiënten die last hebben van psychotische belevingen, somberheid en/ of angsten. Wat -praktisch? - basisvaardigheden cognitieve gedragstherapie + werkboek - Max. 8 deelnemers - 2 trainers (psycholoog + verpleegkundige) Wat – inhoudelijk? - Samenhang tussen gebeurtenissen, gedachten, gevoel en gedrag - Onderscheid tussen feitelijke gebeurtenissen en gedachten hierover - Onderscheid tussen storende gedachten en helpende gedachten - Met als doel: prettiger voelen! Wanneer? De training bestaat uit 6 wekelijkse bijeenkomsten van één uur: Startdatum: vrijdag 24 februari 2012 Tijdstip : 11.00 – 12.00 uur Trainers: Abra Havinga en Carla Roggeveld Nieuwe Goldsteintrainingen bij FACT Groningen-stad Opkomen voor je mening Maandag 16 januari t/m 13 februari 2012 trainers: Trieneke Buist en Irene Atema Uiten boosheid Maandag 5 maart t/m 2 april 2012 Trainers: Agnes Glastra, Jeannette Pepers, Ann Evers Geven kritiek Maandag 9 april t/m 7 mei 2012 Janneke Rook en Linda Testerink

11

Health 4U Health 4U: wat is het? Health 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen, overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren. Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte, ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie, vooral samenhangen met eenzaamheid, negatieve gevoelens en vervelende gedachten. Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken, teveel eten en onvoldoende beweging. Start nieuwe cursus Healt 4U In Januari 2012 start er een nieuwe curus Health 4U bij FACT Groningen-stad Psycho-educatie De afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtings-bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken, de behandeling en de preventie van psychosen Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad. De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest. Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te gaan en te weten wat er aan te doen is. De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk voor patiënten van het UCP en daarbuiten. Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (m.u.v. van feestdagen) van 13.30 tot 14.30 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatie-bijeenkomsten voor familieleden van patiënten die psychotisch zijn of zijn geweest. U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten. Voor wie en waarom Psychotische klachten beïnvloeden niet alleen het leven van de patiënt, maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving. De psychotische klachten kunnen bij de partner, kinderen, ouders, broers en zussen bijvoorbeeld leiden tot zorg, onzekerheid, spanning en angst.

Meer weten over Health 4U, klik op deze link

voor de cliënten die niet bij Lentis/Linis in zorg zijn: Kunt u alleen op verwijzing

door uw behandelaar deelnemen aan de groep.

Voor informatie en aanmeldingen kunt u contact opnemen met mw. Monica

Beekhuis, management assistente tel: 050-5223756

mailadres m.beekhuis@lentis.nl

Informatie/aanmeldingen Marian Kanon, secretaresse

FACT 5 (telefoon 050-5223349/ m.kanon@lentis.nl

Aanmelden bij: secretariaat Psychosen van

het Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132 of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl Klik op deze link voor meer

informatie over de voorlichtingsbijeen-

komsten

Aanmelden bij: secretariaat Psychosen van

het Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132 of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl

12

Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met anderen, kunnen dan nuttig zijn en steun bieden. De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan. Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig. Dit is de patiëntenvereniging voor familieleden van psychotische patiënten. De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen. Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert Anoiksis Anoiksis is een vereniging voor mensen met schizofrenie of chronische psychose, opgericht op 16 februari 1993. Anoiksis betekent ‘open geest’ Die naam is door de oprichter van de vereniging, Maarten Vermeulen, bedacht als alternatief voor de term ‘schizofrenie’. Met open geest wordt bedoeld dat je openstaat voor allerlei prikkels van buitenaf die tegelijkertijd op je afkomen. Normaal gesproken filter je een heleboel prikkels weg die niet ter zake doen. Wanneer je een (bijna) psychose hebt filter je nagenoeg niets weg en komt alles ongefilterd bij je binnen; Je hoort en ziet veel meer dan andere personen en je denkt dat het allemaal op jou betrekking heeft

Phrenos

Ypsilon

Proefschrift:Rol van eiwitpomp P-glycoproteine bij schizofrenie

De eiwitpomp P-glycoproteine (P-gp) lijkt een rol te spelen bij psychiatrische stoornissen, zoals depressie en schizofrenie. Dat wijst onderzoek van UMCG-promovendus Onno de Klerk uit. De onderzoeker stelt vast dat activiteit van het eiwit verstoord is bij patiënten met psychiatrische stoornissen, en verandert door langdurige toediening van antidepressiva. Wellicht is het eiwit een aangrijpingspunt voor nieuwe medicijnen tegen psychiatrische ziekten. De Klerk, psychiater bij GGZ Drenthe, promoveert later deze week met zijn proefschrift “The guarded brain: the role of P-glycoprotein at the blood-brain barrier in major psychiatric disorders and antidepressant treatment”. P-gp speelt een rol in de werking van de bloed-hersenbarrière (BHB). Dit is een barrière die het zenuwstelsel beschermt, door tal van (schadelijke) stoffen tegen te houden, terwijl het tegelijkertijd er voor zorgt dat de aan- en afvoer van stoffen naar en van de hersenen ongehinderd kan doorgaan. Het eiwit P-gp is een van de transportsystemen van de BHB. Het is in staat om zeer verschillende moleculen van het brein naar het bloed te transporteren. Het onderzoek van De Klerk laat zien dat chronische stress de activiteit van P-gp in de hersenen doet afnemen. Dit fenomeen kan ook bij depressie en schizofrenie spelen, wat een aanwijzing kan zijn voor een verminderde bescherming van het brein tijdens een periode van ziekte

Klik op deze link voor meer informatie over de familieavonden

Voor meer informatie klik hier

Lentis en het UCP zijn lid

van Phrenos

Voor meer informatie klik hier

13

Overzicht PMT groepen Maandag 11.00 – 12.00 Zwemmen Scharlakenhof

Haren Peter

13.30 – 14.30 Voetbalgroep Sionskerk Korreweg

Peter

15.00 – 16.00 Badmintongroep gevorderd

Sionskerk Korreweg

Peter

14.30 – 15.30 Wandelgroep Stadspark Ria 16.00 – 17.00 Sport-spelgroep Hereweg Grote

Zaal A Ria

Dinsdag 11.00 - 12.00 Zwemmen Scharlakenhof

Haren Peter

13.00 – 14.00 Sport/ spelgroep Sionskerk Korreweg Peter 14.30 – 15.30 Badminton Sionskerk Korreweg Peter 16.00 – 17.00 Eugeria Sport-

Spel Sporthal Chopinlaan

Peter

Woensdag 10.30 – 12.00 Zwemmen

(gemengd) De Parrel Eikenlaan

Peter

13.00 – 14.00 Sport-spel BWO Bessemoer straat Ria. 13.00 – 15.00 Nordic Walking Wisselende vertrek

punten Peter

Donderdag 09.30 - 10.15 Tennis-groep Hereweg Grote

Zaal A Ria.

11.00 - 12.00 Sport-spel-groep Projekt Stad in beweging. Aanmelden via de website.

Sionskerk Korreweg

Ria + Esther

13.00 – 14.00 Fitness. Projekt Stad in beweging. Aanmelden via de website.

FitnessFirst. Antillenstraat.

Ria

12.30 – 13.30 Fitness Achmea-Health Center. Helpman. (Van Imhofstraat 2)

Peter

14.15 – 15.30 Tafeltennis Sionskerk Korreweg

Peter

14.30 – 15.30 Fitness Kelderwerk

???? Ria

Voor informatie zijn we te bereiken op de volgende nummers Ria Eising-Meijer 06-22100399 Peter v/d Berg: 06-12189342 aanwezig maandag t/m donderdag.