SADAN opdracht

Vak: InformatievaardighedenNaam: Adinda PostmaKlas: BaO Groep C1School: Vives KortrijkLTB: Eva Cornelis

Inhoudsopgave

Stap 1.....................................................................................................................................................3

1. Bestaande onderzoeksvragen / informatievragen geformuleerd rond het thema.........................3

2. Trefwoorden/zoektermen..............................................................................................................3

3. Verkennende zoekopdracht klassieke zoekmachines.....................................................................3

4. Verkennende zoekopdracht via Limo.............................................................................................4

5. Bruikbaarheid en betrouwbaarheid zoekresultaten:......................................................................4

6. Wat neem je mee uit deze zoekopdracht?.....................................................................................5

7. Dien je het thema te verbreden of af te bakenen ?........................................................................5

Stap 2.....................................................................................................................................................6

1. Bronvermelding..............................................................................................................................6

2. Context...........................................................................................................................................6

3. Auteur............................................................................................................................................6

4. Structuur........................................................................................................................................6

5. Gelijksoortige info..........................................................................................................................6

6. Lijsten.............................................................................................................................................7

Lijst van specialisten.......................................................................................................................8

Lijst met vaktermen........................................................................................................................9

Lijst met soorten bronnen............................................................................................................10

7. Samenvatting................................................................................................................................11

8. PowerPoint presentatie................................................................................................................13

Stap 3...................................................................................................................................................14

1. Overzichtstabel vindplaats bronnen............................................................................................14

2. Auteurs met andere werken.........................................................................................................15

3. Enkele trefwoorden / vaktermen en toegevoegd aan trefwoordenlijst (stap 2.6.3)....................16

4. Bijkomende soorten/vormen informatiebronnen rond thema....................................................16

Bronnenlijst totaal.......................................................................................................................17

Stap 4 Contextualiseren.......................................................................................................................19

1 Kritische bespreking website.........................................................................................................19

2 Juridische documenten..................................................................................................................20

3 De maatschappelijke context (politiek/beleid/visie/groeperingen)..............................................21

4 Statistieken....................................................................................................................................21

5 Cijfergegevens verwerken en er zelf aanmaken............................................................................21

Stap 11. Bestaande onderzoeksvragen / informatievragen geformuleerd rond het themaEr zijn al een aantal vragen op internet te vinden over dit onderwerp, namelijk:

Vraag 1 Wat is racisme?Vraag 2 Wat staat er in de wet over racisme?Vraag 3 Wat is racisme op de werkvloer?Vraag 4 Hoe is racisme op de werkvloer te herkennen?Vraag 5 Wat te doen als ik het slachtoffer ben van racisme op de werkvloer?Vraag 6 Waar kan ik een klacht indienen als ik slachtoffer ben van racisme?Vraag 7 Wat kun je tegen racisme op de werkvloer ondernemen?Vraag 8 Wat is de rol van de leidinggevende?Vraag 9 Wat is een discriminatie-gedragscode en hoe kan ik deze maken?

2. Trefwoorden/zoektermenOm tot goede resultaten te komen, zoek ik eerst in het algemeen op het thema. Als ik er niet uit kom via deze weg, ga ik nog meer specifiek zoeken. Zoektermen:

Racisme Discriminatie op de arbeidsmarktDiscriminatie Onrechtvaardige behandeling discriminatieRassenhaat in België Vooroordelen discriminatieRacisme in het onderwijs Vormen van discriminatieDiscriminatie op scholen Vormen van racisme

3. Verkennende zoekopdracht klassieke zoekmachines

a. Hoeveelheid zoekresultaten: Via Google.com 67.900 resultaten totaal. Zo’n 30 zoekresultaten op de eerste drie pagina’s.

b. Soorten informatiebronnen: Boeken, artikelen uit tijdschriften/kranten, website, wikipedia-Lemma, statistieken, beleidsdocumenten, onderzoeken?

Overzicht soorten bronnen bij zoeken naar twee zoektermen:

SOORT BRON AANTALArtikel krant 22Opiniestuk krant 7Boek 1Website 31Overheidsinformatie 8 (van de 31 website)Documentaire 1

4. Verkennende zoekopdracht via LimoOmdat Limo al gerichter zoekt naar artikelen, vind ik ook al gerichter artikelen terug. Geef een beknopt overzicht van je zoekresultaten (beperk je tot de eerste drie resultatenpagina’s.

A. Hoeveelheid zoekresultaten: Als ik zoek op ‘discriminatie’ in Limo, krijg ik 952 zoekresultaten in totaal. Hiervan zijn 900 fysieke exemplaren en 112 staat de tekst geheel online.

B. Soorten informatiebronnen:

WAT VOOR SOORT INFORMATIEBRON AANTAL ZOEKRESULTATENBoeken 474Artikelen 422Eindwerken 78Audio-visueel materiaal 27Andere 27Diverse teksten 26Games 24Schoolboeken/Didactisch materiaal 8Research Datasets 8Tijdschriften 6

5. Bruikbaarheid en betrouwbaarheid zoekresultaten: Opdracht: Beoordeel naast jouw wikipedialemma (of andere ‘vertrekbron’) één andere bron uit 3. en 4. aan de hand van de criteria gezien in de les.

Website punt 3: Discriminatie meldpunt Groningen (stad in Nederland): https://www.discriminatiemeldpunt.nl/discriminatie/wat-is-discriminatieInformatie over: wat is discriminatie?

Het is een informatieve bron, maar voor de SADAN opdracht niet informatief genoeg en lang. Ik zal een artikel uit een boek of tijdschrift moeten vinden wat inhoudelijk meer diepgang heeft over het onderwerp. Het onderwerp discriminatie wordt in deze bron nog te uitgebreid besproken. Op de website waar de tekst op staat wordt ik bij contact geïnformeerd over de plaats waar het meldpunt zich bevind. Toch kan ik op de website onder geen van de teksten (ook niet deze tekst) vinden wie het precies heeft geschreven. Dit is één van de criteriums die wel belangrijk is en maakt dat ik deze informatie niet kan gebruiken voor mijn SADAN opdracht.

Website punt 4: Kamanayo, G. Stop racisme, diversiteit is een realiteit! Het verdriet is van "A". (2006) De gids op maatschappelijk gebied : blad met mening (m/v), Jrg. 97 nr. 7, 61-64Geraadpleegd op 10 december 2015 via http://limo.libis.be/primo_library/libweb/action/display.do?tabs=detailsTab&ct=display&fn=search&doc=32LIBIS_ALMA_DS71162269170001471&indx=6&recIds=32LIBIS_ALMA_DS71162269170001471&recIdxs=5&elementId=5&renderMode=poppedOut&displayMode=full&frbrVersion=3&dscnt=0&vl%28drStartDay6%29=00&tab=all_content_tab&vl%2879892554UI1%29=any&dstmp=1450348907566&srt=rank&vl%28boolOperator0%29=AND&mode=Advanced&&vl%281UIStartWith1%29=contains&tb=t&vl%28drEndYear6%29=Jaar&vl%28freeText0%29=racisme&vl%2879892553UI2%29=any&vl%28drEndDay6%29=00&vid=VIVES_KATHO&vl%28freeText2%29=&vl%28boolOperator2%29=AND&vl%28drEndMonth6%29=00&vl%28D4UI3%29=10-YEAR&frbg=&vl%28drStartMonth6%29=00&vl%28boolOperator1%29=AND&vl%2879892552UI5%29=dut&vl%281UIStartWith2%29=contains&dum=true&vl%2879892555UI0%29=any&vl%281UIStartWith0%29=contains&Submit=Zoeken&vl%28freeText1%29=&vl%2879892551UI4%29=all_items&vl%28drStartYear6%29=Jaar&gathStatIcon=true

Deze bron is interessant want bevat een aantal pagina’s. De paginalengte is toch niet genoeg. Daarnaast is de bron een opiniestuk van drie pagina’s, terwijl ik meer een wetenschappelijke tekst of artikel moet vinden. Het jaar waarin het is geschreven is afgelopen tien jaar gepubliceerd, dus dit is een goed criterium.

6. Wat neem je mee uit deze zoekopdracht?

a. Omschrijf kort hoe het zoekproces is verlopen.Ik heb eerst ruim gezocht naar artikelen, maar vond vooral websites en krantenartikelen (ook via de website). Ik vond minder diepgaande artikelen. Dit veranderende toen ik ging zoeken via LIMO maar toen vond ik ook nog documentaires en expemplaren die niet in te zien zijn (enkel bv. op de campus in Roeselare). Hier had ik uiteindelijk ook weinig aan. De volgende stap zal moeten zijn om mijn zokkekopdracht nog verder te specificeren.

b. Zou je andere/extra trefwoorden gebruiken? Welke ?Ik ga specifieker zoeken op racisme op de werkvloer, zodat ik geen artikelen krijg over discriminatie in het algemeen.

c. Welke informatie en welke bronnentypes vond je niet? Hoe verklaar je dit?Ik vond niet specifiek zoekresultaten van artikelen die hier in de bibliotheek (campus Vives Kortrijk) staan en concreet te vinden zijn. Ik verklaar dit omdat ik dit niet heb gespecificeerd in de zoekopdracht.

d. Heb je nog bemerkingen?Nee.

7. Dien je het thema te verbreden of af te bakenen ?

a. Zijn de bij de aanvang geformuleerde onderzoeksvragen / informatievragen goede vragen of dien je vragen extra te formuleren of het aantal vragen in te perken?Ik beperk me voor het zoeken naar een artikel tot de onderzoeksvraag over racisme op de werkvloer en hoe dit tot uiting komt.

Stap 21. BronvermeldingOuali, N. Transfer: European review of labour and research. Jrg. 13, nr. 3 (2007), p. 343-513.

2. ContextDit artikel komt uit het vaktijdschrift Transfer. Dit is een vakblad over internationalisering in het hoger onderwijs. Het verschijnt zes keer per jaar en bevat nieuws- en achtergrondartikelen, reportages, interviews, columns, opiniërende bijdragen en een aantal vaste rubrieken.

Transfer wordt uitgegeven door EP-Nuffic. Een journalistiek onafhankelijke redactie is verantwoordelijk voor de inhoud van het blad.

3. AuteurDe auteur is Ouali, Nouria. Wanneer ik zoek op haar naam, vind ik haar naam bij het instituut van socialogie. De faculteit van sociale wetenschappen, politiek en economie in Brussel.

Op de website van MEM (Migration Asile Multiculturalism)1 vind ik dat Nouria Ouali ook lid is van de algemene vergadering:

Ouali Nouria

Groupe d'études et de recherches « Genre et Migration » et Centre de sociologie du Travail, de l'Emploi et de la Formation

Mevrouw haar foto2 vind ik op de website van Metics, een website die gaat over ‘Migrations, Espaces, Travail, Institutions, Citoyenneté, Epistémologie, Santé’

4. StructuurDe tekst start met een korte samenvatting van ongeveer 12 regels. Daarna volgt een introductie die ingedeeld is in verschillende alinea’s. De eerste kop hierna is een stuk dat ook veel alinea’s bevat, maar ook tabellen. Onder de tabel staat er uitleg over wat er te zien is in de tabel en hoe dit te concluderen. Na de tweede kop volgen nog zes koppen met inhoud. De laatste kop is een conclusie, waarna referenties staan. Ik vind het een logische tekst en prettig leesbaar door de verschillende koppen, alinea’s en de uitleg bij de tabel. Bronnen in de tekst worden ook als voetnoot weergegeven.

5. Gelijksoortige info

In de tekst wordt één keer Martin (1997) genoemd. Daarnaast wordt ook één keer Jeffreys and Ouali (2007) aangehaald en één keer Poiret (2003). Er wordt een keer verwezen naar een medewerker van de Carrefour (winkelketen) en organisaties (zonder naam) waarvan een medewerker ook iets zegt. Ik kan in het artikel niets vinden over regelgeving.

1 Zie http://dev.ulb.ac.be/crt/mam/home.php?page=member2Zie http://metices.ulb.ac.be/spip.php?article126

6. Lijsten. Lijst met betrokken organisaties

Organisaties betrokken bij het thema

Uitleg Website

USDAW Een van Engelands grootste vakbonden met 341.000 leden. Opgericht in 1947 door de fusie van de Nation Union of Distributive en de National Union of Shop Assistents, Warehousemen and Clerks.

https://www.usdaw.org.uk/

ABVV ABVV is een van Belgisch grootste socialistische vakbond. Het is naast een vakbond ook een sociale beweging met deskundige en geëngageerde medewerkers. Met een uitgebreid gewestelijk en lokaal kantorennet. Je kan er terecht voor advies en bijstand inzake werkloosheid, arbeidsongeval, pensioen, sociale uitkeringen, …

http://www.abvv.be/web/guest/belgische-context

BBTK De BBTK is de oudste vakbond voor bedienden, technici en kaderleden in België. Daarnaast zijn ze ook een van de belangrijkste beroepscentrales van het ABVV.Als lid kun je terecht bij verschillende diensten zoals regionale zitdagen, juridisch advies, enz. Verschillende sectoren zijn vertegenwoordigd: handel, financiën (banken, openbare kredietinstellingen en verzekeringen), industrie, social profit (gezondheidszorgen, opvoeding, cultuur, enz.), informatie en communicatie.

http://www.bbtk.org/Pages/wiezijnwij.aspx

CGT: Confédération générale du travail

De is de grootste Franse vakbond, opgericht in 1895. Zowel in de Franse arbeidsrechtbank als in de ondernemingsraden heeft de bond de grootste vertegenwoordiging.

http://www.cgt.fr/

CFTS La confédération française des

travailleurs chrétiens

De Franse Confederatie van Christelijke Arbeiders, met 135.000 leden en is de tweede grootste vakbond (gevolgd achter CGT)

http://www.cftc.fr/index.php

FO: Force Ouvrière(De Vakbond force)

De Algemene Confederatie van Arbeid - Force Ouvrière (CGT-FO) is een Franse vakbond federatie, opgericht in 1947.Deze vakbond is de derde grootste vakbond achter de CGT en CFDT.

http://www.force-ouvriere.fr/?lang=fr

Lijst van specialisten

In de tekst komen geen specialisten aan bod. Zoals al eerder genoemd bij punt 5 worden deze namen door de tekst heen genoemd; Martin, Jeffreys and Ouali en Poiret. Deze namen komen terug in de bronnenlijst van het artikel. Deze specialisten zet ik hieronder in een tabel:

Phillipe Bataille

Franse schrijver van het boek ‘Le racisme au travail’ (1997). Zijn boek gaat over racisme op het werk. In het boek geeft hij aan dat racistische ideeën steeds worden populairder en een gevarieerder publiek heeft. Racisme wordt zo gevarieerd en raakt iedereen in de samenleving. Discriminatie heeft naast invloed in het sociale leven ook invloed op de arbeidsverhoudingen en in de institutionele activiteiten.

Steve Jefferys

Meneer is professor bij London Metropolitan University - Working Lives Research Institute in Engeland. Daarnaast is hij Emeritus hoogleraar Europees Arbeidsverhoudingen. Tussen 2000 en 2015 heeft hij meegewerkt aan tientallen journalistieke artikelen rondom racisme.

Isabelle Mahiou

Franse journaliste en heeft als onderwerpen Arbeid , Werkgelegenheid en Sociaal Overleg. Ze is bekend bij de Association des Journalistes de l'Information Sociale (AJIS). Mahiou heeft meerdere publicaties op haar naam staan.

Lijst met vaktermenIn deze Engelse tekst stonden een aantal kernbegrippen ene moeilijke woorden die ik heb opgezocht. Hieronder staan ze in alfabetische volgorde, met de betekenis erachter.

MOEILIJKE WOORDEN BETEKENISBILIGUAL TweetaligCOMBATING BestrijdingCONDEMNATIONS Overtuigingen, VeroordelingenDISPARAGING OR HUMILIATING ATTITUDES Kleinerende of vernederende houdingDOWDY SlonzigFOREIGN LANGUAGE Vreemde taalGENERAL DETERIORATION Algemene verslechteringGENUINE EFFORTS Oprechte inspanningenLABOUR RELATIONS ArbeidsverhoudingenMINORITY WORKERS Minderheid werknemersNEBULOUS VaagPUBLIC TRANSPORT Openbaar vervoerRECRUITMENT AanwervingTRADE UNION Vakbond

INBURGERINGSBELEIDWELZIJNSSTAAT

Lijst met soorten bronnen

Soort bron BronvermeldingNaslagwerk Academia-Bruylant 3

Primair gericht op professionals en studenten van de openbare hoger onderwijs, het is gericht op academische onderwerpen, geesteswetenschappen hoofd.

Alaluf, M. (2007) ‘Syndicats et immigration’, in M. Martiniello, A. Rea and F. Dassetto (eds.) Immigration et integration en Belgique francophone, Louvain-La-Neuvre: Academia-Bruylant, 237-252

Boek4 Bataille, P. (1997) Le racism au travail, Paris: La découverte.

Online naslagwerk onderzoek (PDF document) 5

Dousson, C., C. Ferrand, A. Grossetête, J. Biermé, M. Amar, E. Galland, M. C. Barbin, R. Lambert, B. Guth, X. Royer and M. Hours (2002) ‘État de santé des salaries de la grande distribution: Epigrandis, une étude descriptive dans le dépratement du Rhône’, INRS, Documents pour le Médecin du Travail, No 89, 1st quarter, 29-49

Online naslagwerk6 Jeffreys, S. and N. Ouali (2007) ‘Trade Unions and Racism in London, Brussels and Paris Public Transport’, Industrial Relevations Journal, 38 (5), 406-422

Tijdschrift7 Liebemann, D. (1994) ‘Tous touches, tous concernés. Le procès contre le PFN à Mons’, L’Année sociale, Gurssels, 262-266

Tijdschrift Mahiou, I. (2002) ‘Santé soldée en grande surface’, Santé et Travail, No 39, April 17-19

Boek Martin, G. (1997) Ceux de Clabecq. Brussels: EPO

Tijdschrift8 Mielants, E. (2006) ‘The long-term historical development of racist tendencies within the political and social context of Belgium’, IJCS, 47 (3-4), 316-334.

Tijdschrift9 Poiret, C. (2003) ‘Criminalisation de l’immigration et socialogie des realtions interethniques’, Hommes et Migrations, 1241, Januari-February, 6-19

3 Naslagwerken te vinden via http://www.rue-des-livres.com/editeurs/619/academia-bruylant.html4 Te vinden via https://www.cairn.info/le-racisme-au-travail--9782707127815.htm5 Te vinden via http://www.inrs.fr/media.html?refINRS=TF%201116 Te vinden via http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/irj.2007.38.issue-5/issuetoc7 Meer informatie over het tijdschrift via http://is.ulb.ac.be/index.php?page=annee-sociale8 Meer over IJCS via http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1002/%28ISSN%291099-1131

9 Te vinden via http://www.hommes-et-migrations.fr/index.php?/numeros/incrimines-discrimines/1617-Criminalisation-de-l-immigration-et-sociologie-des-relations-interethniques

7. Samenvatting

Hieronder mijn samenvatting van mijn Engelse tekst over racisme in het werkveld naar aanleiding van een onderzoek. Omdat het zo lastig was de tekst te vertalen en hier ook nog de kern uit te halen, heb ik een samenvatting gemaakt per kopje in het artikel. De kopjes staan vetgedrukt. Door deze werkwijze is mijn samenvatting ook langer.

Dit artikel presenteert de resultaten van een Europese studie over racisme gedaan in Brussel, Londen en Parijs met het oog in de sectoren detailhandel en het openbaar vervoer. Het artikel analyseert de belangrijkste vormen van racisme op de werkplek in de arbeidsverhoudingen en met klanten. Tot slot bespreekt de auteur de collectieve voorwaarden voor de racismebestrijding, die vooral inhouden dat onze visie op het racisme veranderd wordt als een individuele ervaring dat een gevoel van verantwoordelijkheid of collectieve actie verhindert.

IntroductieBij racisme zijn twee vormen te onderscheiden; directe en indirecte racisme. Directe racisme kan gezien worden als de wens om een ander pijn te doen, bijvoorbeeld weigeren om in te stappen omdat er een man met donkere huidskleur achter het stuur zit. Indirect houdt in dat er niet een directe intentie is om te discrimineren, maar toch invloed heeft op alledaagse bezigheden zoals een sollicitant zoeken tussen vrienden en familie waarmee je mensen die niet tot je sociale netwerk behoren automatisch uitsluit.

Inhoud onderzoekEr is onderzoek gedaan door interviews uit te voeren in België, Frankrijk en Engeland, RITU survey Ondanks het feit dat de nationale context verschilt, zijn de trends rond racisme in de economie en de werkgelegenheid, in de detailhandel en het openbaar vervoer, in de drie landen vrijwel gelijkaardig.

Verslechtereringen in de werkconditie (o.a. door discriminatie) kunnen zorgen voor het vergroten van gezondheidsproblemen, minder interesse in het werk en op de korte termijn tot een tekort aan personeel. Vooral in lage lonen banen is er meer verscheidenheid in etniciteit, vooral ongeschoold of amper geschoold personeel.

Banen ladder opklimmen In een tabel is te zien dat een werknemer met een andere etnische achtergrond heeft, maar zeer zeldzaam in de top van een bedrijf komt te staan. Deze situatie weerspiegeld beide sectoren in alle drie de landen. Een man van 28 (uit Frankrijk) van Noord Afrikaanse afkomst vertelt: “Toen ik in het bedrijf terecht kwam, realiseerde ik me dat het goed betaalde banen minder toegankelijk zijn. Je hoeft niet af te vragen waarom.”

Racisme op de werkvloerRacisme op de werkvloer is geen recent fenomeen. Direct racisme is moeilijk vast te stellen, aangezien het lastig is te bewijzen of iemand echt een racistische opmerking maakt of het van vooroordelen uitgaat zoals dat Noord Afrikanen geen gevoel voor humor hebben.

Naar aanleiding van een onderzoek tussen 2003 en 2005 over racisme op de werkvloer, waren er vaak gevallen van beledigingen, discriminatie, kleinerend of vernederend gedrag (houding).

Ervaringen met collega’s Slechte ervaringen met collega’s zin in alle drie de landen op verschillende manieren gemeld. Dit ging vooral om vooroordelen en stereotypen, negatieve beelden en clichés over zwarte mensen en moslims, racistische beledigingen en zichtbare steun van de extreem-rechtse partijen. Vanaf 11 september 2001 worden moslims vaker afgeschilderd als terroristen.

Ervaringen met managementManagers hebben een andere autoriteit als werknemers. Angst om baanverlies wordt vaak als reden aangegeven van werknemers die te maken krijgen met racisme. Managers hebben ook vooroordelen en maken gebruik van stereotypen en zijn soms zelfs aanleiding voor racisme.

Ervaringen met klantenIn beide sectoren rapporteren personeelsvertegenwoordigers een aanzienlijke toename van geweld tegen personeel. Dit ging vaak over een racistische toon en klanten die weigeren geholpen te worden door een persoon met een donkere huidskleur en fysiek geweld. In het openbaar vervoer werd vastgesteld dat er vaak meer het doelwit waren van geweld. In de kleinhandel was er een duidelijke link tussen racisme van klanten en geweld op de werkplek. In het openbaar vervoer voelen ‘gekleurde’ chauffeurs vaak niet gerespecteerd. “Ze gooien het geld gewoon neer en soms valt het over de balie heen en grijpen het ticket en lopen agressief weg met die blik in de ogen ‘jij zou hier niet moeten zijn’; zegt een chauffeur. In Brussel heeft het tot een opstand geleid in Carrefour in 2002. Een lid van de vakbond legt uit: “Je wordt met een racistische houding of opmerkingen geconfronteerd, maar je kunt niet reageren. Je moet het aangeven bij de manager en dat is het. Het is dus vrij simpel: Werknemers die te maken krijgen met racisme moeten zich stil houden omwille van het bedrijfsimago.”

Ervaringen met de vakbondHoewel alle vakbonden oprecht bezorgd zijn over het probleem van racisme, betekent dit niet dat ze zelf niet te maken krijgen met racisme binnen de vakbond. Hoewel de vakbonden vechten voor stemrecht, wordt racisme in de eerste plaats beschouwd als een sociaal probleem in plaats van een werk probleem. Er wordt eerder actie gevoerd in tijden van extreme spanning. Het gebrek aan diversiteit aan de top van de vakbond werd overal gemarkeerd.

Collectieve verantwoordelijkheid en actieRacisme zorgt voor werkproblemen. Slachtoffers kunnen zelfs chronische ziektes ontwikkelen (zoals diabetes type 2) als gevolg van de intimidatie. Slachtoffers voelen zich vaak erg eenzaam, overtuigd dat niemand naar hen zal luisteren en dat het geen zin heeft om ertegen te vechten. Strijden tegen racisme en discriminatie zou prioriteit moeten hebben in de hele gemeenschap. Ondanks de inspanningen in België, Frankrijk en Engeland om racisme en discriminatie tegen te gaan, is de omvang gering en nog niet genoeg.

Een van de problemen om racisme aan te pakken vandaag de dag is het feit dat racisme zowel op het werk als in de samenleving gezien wordt als individueel probleem. We moeten de manier van denken over racisme (als individueel probleem) aanpassen. Het vraagstuk van racisme vraagt om een manier om op alle vlakken te veranderen; op het gebied van politieke partijen, werkgeversorganisaties, verenigingen, scholen, media, families en vakbonden.

De antiracisme maatregelen zijn goedbedoeld, maar missen nog strategie. Ze zijn namelijk voornamelijk geschreven op beleidsniveau, maar nog weinig praktisch. Ze veroordelen racisme en onderstrepen de normen en waarden, zoals ‘we sluiten niemand buiten op grond van etniciteit, want we zijn gelijkwaardig’. Dit vinden werknemers bemoedigend. Op de werkvloer wordt racisme niet erkend en dus wordt er geen actie op ondernemen.

ConclusiesBinnen bedrijven wordt racisme aan de top erkend, maar heeft op de werkvloer weinig tot geen effect omdat het niet erkend wordt door de werknemers. De interviews met de vakbonden en de werknemers laten zien dat op de werkvloer er dagelijks diverse vormen van direct racisme en systematisch indirecte discriminatie plaats vind in werkrelaties.

Ondanks het feit dat onderzoek nationaal en lokaal erg verschilde, liet het toch zien dat er veel gemeenschappelijk is in de manier waarop racisme wordt uitgedrukt. Zoals beledigen, kleineren, vernederen en discriminatie op basis van favorieten hebben of intimidatie. Niet enkel het slachtoffer ervaart het als racisme, maar de familie en vrienden worden beïnvloed. Voornamelijk mensen met een donkere huiskleur lopen op verschillende terreinen zoals in het openbaar vervoer op scholen en in nachtclubs lopen zij tegen racisme aan. De werknemers die slachtoffer worden, spreken hier niet over, zeker niet wanneer collega’s onverschillig reageren.

Racisme aanpakken is een grote taak. Het is naast een taak van de vakbonden, maar ook van (rechtse) politieke partijen die een bron vormen van ongelijkheid en door hun uitspraken de gelijkwaardigheid van werknemers ondermijnen. Een minderheid van werknemers wil meer ondersteuning en financiering om te strijden tegen racisme zonder hier isolatie en stigmatisering voor terug te krijgen.

8. PowerPoint presentatie

Zie document 1BaOC1_Postma_Adinda_IV_stap2.5 op Wikidot.

Stap 31. Overzichtstabel vindplaats bronnen

Bronvermelding Soort bron en vindplaatsAlaluf, M. (2007) ‘Syndicats et immigration’, in M. Martiniello, A. Rea and F. Dassetto (eds.) Immigration et integration en Belgique francophone, Louvain-La-Neuvre: Academia-Bruylant, 237-252

Naslagwerk Academia-BruylantNaslagwerken te vinden via http://www.rue-des-livres.com/editeurs/619/academia-bruylant.html

Bare, D. (2004) ‘Les Marocains dans les charbonnages belges dans l’entre-deux-guerres’, in N. Ouali (ed.) Trajectoires et dynamiques migratoires de l’immigration marocaine de Belgique, Louvain-La-Neuve: Academia Bruylant, 169-211

Naslagwerk Academia-BruylantNaslagwerken te vinden via http://www.rue-des-livres.com/editeurs/619/academia-bruylant.html

Bataille, P. (1997) Le racism au travail, Paris: La découverte.

Boek. Te vinden via https://www.cairn.info/le-racisme-au-travail--9782707127815.htm

Dousson, C., C. Ferrand, A. Grossetête, J. Biermé, M. Amar, E. Galland, M. C. Barbin, R. Lambert, B. Guth, X. Royer and M. Hours (2002) ‘État de santé des salaries de la grande distribution: Epigrandis, une étude descriptive dans le dépratement du Rhône’, INRS, Documents pour le Médecin du Travail, No 89, 1st quarter, 29-49

Online naslagwerk onderzoek (PDF document). Te vinden via http://www.inrs.fr/media.html?refINRS=TF%20111

Jeffreys, S. and N. Ouali (2007) ‘Trade Unions and Racism in London, Brussels and Paris Public Transport’, Industrial Relevations Journal, 38 (5), 406-422

Online naslagwerkTe vinden via http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/irj.2007.38.issue-5/issuetoc

Liebemann, D. (1994) ‘Tous touches, tous concernés. Le procès contre le PFN à Mons’, L’Année sociale, Gurssels, 262-266

Tijdschrift. Meer informatie over het tijdschrift via http://is.ulb.ac.be/index.php?page=annee-sociale

Maccdo, D and P. Gounari (eds) (2006) The globalization of racism, Boulder and London: Paradigm Publishers

BoekTe vinden via http://limo.libis.be/primo_library/libweb/action/display.do?tabs=detailsTab&ct=display&fn=search&doc=32LIBIS_ALMA_DS71151449230001471&indx=1&recIds=32LIBIS_ALMA_DS71151449230001471&recIdxs=0&elementId=0&renderMode=poppedOut&displayMode=full&frbrVersion=&dscnt=0&frbg=&scp.scps=scope%3A%2832LIBIS_ALMA_DS_P%29%2Cscope%3A%28SCOPE_773%29%2Cscope%3A%28KUL%29%2Cscope%3A%28ODIS%29%2Cscope%3A%28LIRIAS%29%2Cprimo_central_multiple_fe&tab=all_content_tab&dstmp=1450378966895&srt=rank&mode=Basic&&dum=true&tb=t&vl%28freeText0%29=The%20globalization%20of

%20racism&vid=KULeuven&gathStatIcon=trueMahiou, I. (2002) ‘Santé soldée en grande surface’, Santé et Travail, No 39, April 17-19

Tijdschrift>>> NIET TE VINDEN

Martin, G. (1997) Ceux de Clabecq. Brussels: EPO Boek>>> NIET TE VINDEN

Mielants, E. (2006) ‘The long-term historical development of racist tendencies within the political and social context of Belgium’, IJCS, 47 (3-4), 316-334.

Tijdschrift>>> NIET TE VINDENEnkel meer over IJCS via http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1002/%28ISSN%291099-1131

Milza, P. (1995) Vogaye en Ritalie, Paris: Petite biliothèque Payot

BoekTe vinden via http://catalogue.bm-lyon.fr/?fn=Search&Style=Portal3&q=Voyage%20en%20Ritalie

Morelli, A. (2004) L’histoire des étrangers en Belgique, Brussels: EPO

BoekTe vinden via http://lib.ugent.be/nl/catalog/rug01:000888914?i=0&q=Morelli%2C+A.+2004

Ouali, N. (2004) Racial and ethnic minorities, immigration and the role of the trade unions in combating racism and xenophobia. Belgian Public Transport Report, ULB, RITU project

Onderzoeksresultaten

Poiret, C. (2003) ‘Criminalisation de l’immigration et socialogie des realtions interethniques’, Hommes et Migrations, 1241, Januari-February, 6-19

TijdschriftTe vinden via http://www.hommes-et-migrations.fr/index.php?/numeros/incrimines-discrimines/1617-Criminalisation-de-l-immigration-et-sociologie-des-relations-interethniques

2. Auteurs met andere werken

Van M. Amar vind ik een artikel Nieuw inburgeringsbeleid wat geschreven is samen met twee andere auteurs in 2007. : In: TerZake : praktijkblad over lokaal beleid, inspraak en samenlevingsopbouw., (2007) nr. februari, p. 5-12

Het dossier omvat 3 artikels:- Meer inburgering voor meer mensen. Nieuw inburgeringsdecreet in werking sinds 1 januari 2007 (6-7)-Het gaat vaak over kleine dingen. Inburgeren in Halle-Vilvoorde (8-10)-Inburgeren in Brussel (11-12)

Referentie volgens APA: Amar, M., Daelemans, B. ; Beersmans, D. (2007) Nieuw inburgeringsbeleid, TerZake, nr. februari, 5-12.

Van mevrouw Anne Morelli bestaat ook nog een boek, te vinden in de Universiteitsbibliotheek van Gent, genaamd ‘Inventaire des sources pour une histoire de l'immigration : archives communales’. Deze is enkel via de Universiteitsbibliotheek beschikbaar voor inzage.

Referentie volgens APA:Morelli, A. Gillen, J. (2004) Inventaire des sources pour une histoire de l'immigration : archives communales, Gent: Universiteitsbibliotheek

Van alle bronnen die onder mijn artikel staan kan ik geen fysieke exemplaren meer vinden die te maken hebben met het onderwerp (op Amar, M. zijn artikel na). Een van de auteurs in de referentielijst van mijn tekst heeft meegeschreven aan een boek over de geschiedenis van Frankrijk, maar dit doet niet ter zake. Ik heb dus ook geen ‘sterauteurs’ die ik kan benoemen.

3. Enkele trefwoorden / vaktermen en toegevoegd aan trefwoordenlijst (stap 2.6.3).

4. Bijkomende soorten/vormen informatiebronnen rond thema.

Boek : De Prins, S. Racisme op school? Interetnische relaties in het lager onderwijs: literatuurstudie en verkennend onderzoek (1993) Antwerpen: s.n.,

Artikel uit vaktijdschrift : Tsiakalos, G. (2015) Seksisme, racisme en sociale uitsluiting : de bijdrage van het onderwijs, Welwijs : wisselwerking onderwijs en welzijnswerk, Jrg. 26 jubileumnummer, pagina onbekend.

Eindwerk :Verdonck, S., Vanduffel, K., Bollen, G., Gaethofs, S., Philtjens, S., Hogeschool zonder racisme (2008) S.l. Katholieke Hogeschool Limburg.

Onderzoeksliteratuur : (auteur onbekend) Exploring bilingualism in a monolingual school system: insights from Turkish and native students from Belgian schools (2010) British Journal of Sociology of Education: Volume 31, Issue 3, 307-321

Digitale anderstalige bronnen : (auteur onbekend) Exploring bilingualism in a monolingual school system: insights from Turkish and native students from Belgian schools (2010) British Journal of Sociology of Education: Volume 31, Issue 3, 307-321

King L.J., Prentice C.T. (z.d.) Non-racism to Anti-racism in Social Studies Teacher Education: Social Studies and Racial Pedagogical Content Knowledge in Rethinking Social Studies Teacher Education in the Twenty-First Century (pp 3-21). Geraadpleegd op 10 december 2015, van http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-22939-3_1

E-artikels uit krant : Mooy, G. (2015, 15 december). Veel islamofobie bij politie. Gazet van Antwerpen (p.6) Geraadpleegd op 15 december 2015, van http://academic.gopress.be/nl/search-article

Internet algemeen : Volledige tekst via books.google.be.

Donselaar, J. van & Rodrigues P.R., Monitor Racisme and Extremisme: Achtste Rapportage. (2008) Anne Frank Stichting / Amsterdam University Press, vanaf p. 304, Geraadpleegd op 10 december 2015 via https://books.google.be/books?id=EvYRsIfodxEC&pg=PA303&dq=racisme&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjE6ff23-

TJAhUKWxQKHdNiDbgQuwUIJTAC#v=onepage&q=racisme&f=false

Beeldmateriaal Hilbrand, S. (Presentatrice). (2013). Het Grote Racisme-experiment. Hilversum: Nederland 3

Bronnenlijst totaal

Alaluf, M. (2007) ‘Syndicats et immigration’, in M. Martiniello, A. Rea and F. Dassetto (eds.) Immigration et integration en Belgique francophone, Louvain-La-Neuvre: Academia-Bruylant, 237-252

Amar, M., Daelemans, B. ; Beersmans, D. (2007) Nieuw inburgeringsbeleid, TerZake, nr. februari, 5-12.Bare, D. (2004) ‘Les Marocains dans les charbonnages belges dans l’entre-deux-guerres’, in N. Ouali (ed.) Trajectoires et dynamiques migratoires de l’immigration marocaine de Belgique, Louvain-La-Neuve: Academia Bruylant, 169-211Bataille, P. (1997) Le racism au travail, Paris: La découverte.Donselaar, J. van & Rodrigues P.R., Monitor Racisme and Extremisme: Achtste Rapportage. (2008) Anne Frank Stichting / Amsterdam University Press, vanaf p. 304, Geraadpleegd op 10 december 2015 via https://books.google.be/books?id=EvYRsIfodxEC&pg=PA303&dq=racisme&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjE6ff23-TJAhUKWxQKHdNiDbgQuwUIJTAC#v=onepage&q=racisme&f=falseDousson, C., C. Ferrand, A. Grossetête, J. Biermé, M. Amar, E. Galland, M. C. Barbin, R. Lambert, B. Guth, X. Royer and M. Hours (2002) ‘État de santé des salaries de la grande distribution: Epigrandis, une étude descriptive dans le dépratement du Rhône’, INRS, Documents pour le Médecin du Travail, No 89, 1st quarter, 29-49Interfederaal Gelijkekansencentrum (2015) Discriminatie op de huisvestingsmarkt: informatie voor huurders, eigenaars en professionals uit de sector, Interfederaal Gelijkekansencentrum. Geraadpleegd op 12 december 2015 via http://www.diversiteit.be/sites/default/files/documents/publication/1057-ciec_brochure_logement-nl-as.pdfJeffreys, S. and N. Ouali (2007) ‘Trade Unions and Racism in London, Brussels and Paris Public Transport’, Industrial Relevations Journal, 38 (5), 406-422Kamanayo, G. Stop racisme, diversiteit is een realiteit! Het verdriet is van "A". (2006) De gids op maatschappelijk gebied : blad met mening (m/v), Jrg. 97 nr. 7, 61-64Geraadpleegd op 10 december 2015 via http://limo.libis.be/primo_library/libweb/action/display.do?tabs=detailsTab&ct=display&fn=search&doc=32LIBIS_ALMA_DS71162269170001471&indx=6&recIds=32LIBIS_ALMA_DS71162269170001471&recIdxs=5&elementId=5&renderMode=poppedOut&displayMode=full&frbrVersion=3&dscnt=0&vl%28drStartDay6%29=00&tab=all_content_tab&vl%2879892554UI1%29=any&dstmp=1450348907566&srt=rank&vl%28boolOperator0%29=AND&mode=Advanced&&vl%281UIStartWith1%29=contains&tb=t&vl%28drEndYear6%29=Jaar&vl%28freeText0%29=racisme&vl%2879892553UI2%29=any&vl%28drEndDay6%29=00&vid=VIVES_KATHO&vl%28freeText2%29=&vl%28boolOperator2%29=AND&vl%28drEndMonth6%29=00&vl%28D4UI3%29=10-YEAR&frbg=&vl%28drStartMonth6%29=00&vl%28boolOperator1%29=AND&vl%2879892552UI5%29=dut&vl%281UIStartWith2%29=contains&dum=true&vl%2879892555UI0%29=any&vl%281UIStartWith0%29=contains&Submit=Zoeken&vl%28freeText1%29=&vl%2879892551UI4%29=all_items&vl%28drStartYear6%29=Jaar&gathStatIcon=trueKing L.J., Prentice C.T. (z.d.) Non-racism to Anti-racism in Social Studies Teacher Education: Social Studies and Racial Pedagogical Content Knowledge in Rethinking Social Studies Teacher Education in the Twenty-First Century (pp 3-21). Geraadpleegd op 10 december 2015, van http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-22939-3_1Liebemann, D. (1994) ‘Tous touches, tous concernés. Le procès contre le PFN à Mons’, L’Année sociale, Gurssels, 262-266

Maccdo, D and P. Gounari (eds) (2006) The globalization of racism, Boulder and London: Paradigm PublishersMahiou, I. (2002) ‘Santé soldée en grande surface’, Santé et Travail, No 39, April 17-19Martin, G. (1997) Ceux de Clabecq. Brussels: EPOMielants, E. (2006) ‘The long-term historical development of racist tendencies within the political and social context of Belgium’, IJCS, 47 (3-4), 316-334.Milza, P. (1995) Vogaye en Ritalie, Paris: Petite biliothèque PayotMorelli, A. (2004) L’histoire des étrangers en Belgique, Brussels: EPOMorelli, A. Gillen, J. (2004) Inventaire des sources pour une histoire de l'immigration : archives communales, Gent: UniversiteitsbibliotheekMooy, G. (2015, 15 december). Veel islamofobie bij politie. Gazet van Antwerpen (p.6) Geraadpleegd op 15 december 2015, van http://academic.gopress.be/nl/search-articleOuali, N. (2004) Racial and ethnic minorities, immigration and the role of the trade unions in combating racism and xenophobia. Belgian Public Transport Report, ULB, RITU projectPoiret, C. (2003) ‘Criminalisation de l’immigration et socialogie des realtions interethniques’, Hommes et Migrations, 1241, Januari-February, 6-19Prins, S. de, Racisme op school? Interetnische relaties in het lager onderwijs: literatuurstudie en verkennend onderzoek (1993) Antwerpen: s.n., Tsiakalos, G. (2015) Seksisme, racisme en sociale uitsluiting : de bijdrage van het onderwijs, Welwijs : wisselwerking onderwijs en welzijnswerk, Jrg. 26 jubileumnummer, pagina onbekend.Verdonck, S., Vanduffel, K., Bollen, G., Gaethofs, S., Philtjens, S., Hogeschool zonder racisme (2008) S.l. Katholieke Hogeschool Limburg. Wet ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie (30-05-2007) Geraadpleegd op 10 december 2015, van http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2007051035&table_name=wet(auteur onbekend) Discrimination in the EU in 2012 (30/01/2013). Geraadpleegd op 10 december 2015 via http://statbel.fgov.be/nl/modules/digibib/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/1782_discrimination_in_the_eu_in_2012.jsp(auteur onbekend) Exploring bilingualism in a monolingual school system: insights from Turkish and native students from Belgian schools (2010) British Journal of Sociology of Education: Volume 31, Issue 3, 307-321

Stap 4 Contextualiseren 1. Kritische bespreking websiteInhoud/vorm website De website http://www.diversiteit.be/ is in handen van het Interfederaal Gelijkekansencentrum. De website ziet er op het eerste gezicht overzichtelijk uit. Aan de linkerkant staan kopjes: Thema’s en Achtergrond, Sensibilisering en Over het Centrum. Onder deze oranje kopjes staan weer verschillende linken die gelinkt zijn aan een aparte pagina (zwart of blauw gekleurd).

Op de voorpagina van de website staat een banner waar vijf foto’s inleiden waar de website over gaat. “Welkom”, “Els Keytsman en Patrick Charlier: onze nieuwe codirecteurs”, “Het Federaal migratiecentrum wordt Myria” (actueel), “De asielcrisis: hoe kunt u reageren op haatboodschappen” (actueel), “Hoe kan het Centrum u helpen?” Via deze foto’s kan de bezoeker van de website verder doorklikken naar meer informatie door ‘lees meer’ of ‘bekijk video’ te klikken.

Op de voorpagina staan verschillende onderwerpen in de actualiteit afgebeeld met een titel, een begin van het artikel en een knop met ‘lees verder’. Direct onder de kop staat er de actuele datum waarop het artikel op de website is gekomen. In totaal staan er vier van deze artikelen onder elkaar op de voorpagina.

Ik heb net gezegd dat aan de linkerkant verschillende doorklikschema’s te zien zijn. Aan de rechterkant is dit niet zo. Rechts in de pagina staat een banner met ‘Slachtoffer van discriminatie?’ waar de bezoeker discriminatie kan melden of een contactpunt kan vinden. Onder deze banner bevindt zich nog een banner waar publicaties in staan. De derde banner gaat over persberichten. De vierde is een uitnodiging om het Interfederaal Gelijkekansencentrum te volgen op sociale media en de laatste banner nodigt uit om lid te worden van de nieuwsbrief.

DoelgroepDe doelgroep van de website zijn mensen die te maken krijgen met ongelijke kansen. Dit is te zien aan de artikelen die niet enkel gaan over toegankelijkheid voor personen met een handicap, maar ook over discriminatie op de huisvestigingsmarkt, islamofobie, vooroordeling etc. De doelgroep wordt in de banner op de voorpagina met ‘u’ aangesproken. Dit is zakelijk en formeel. Onder de artikelen wordt geen auteur genoemd, enkel de datum en tijd waarop het artikel op de website is verschenen.

Document websiteEen van de eigen documenten op de website is een artikel over discriminatie op de huisvestigingsmarkt. Dit is een brochure waarin studieresultaten naar voren komen van De Diversiteitsbarometer Huisvesting, een studie die in 2014 door het Interfederaal Gelijkekansencentrum werd uitgevoerd. Dit onderzoek heeft aangetoond dat er discriminatie op de huisvestigingsmarkt een realiteit blijft.10

Aantal woorden: 426

10 Interfederaal Gelijkekansencentrum (2015) Discriminatie op de huisvestingsmarkt: informatie voor huurders, eigenaars en professionals uit de sector, Interfederaal Gelijkekansencentrum. Geraadpleegd op 12 december 2015 via http://www.diversiteit.be/sites/default/files/documents/publication/1057-ciec_brochure_logement-nl-as.pdf

2. Juridische documenten

De wet die ik heb gevonden de antidiscriminatiewet van 10 mei 2007.

De Antidiscriminatiewet van 10 mei 2007, Zie: http://www.diversiteit.be/diversiteit/files/File/wetgeving_legislation/international/Richtlijn%202000_78_EG_14pg.pdf

In 2000 werd een Europese richtlijn aangenomen die discriminatie op basis van godsdienst of levensbeschouwelijke overtuiging, handicap, leeftijd en seksuele geaardheid verbiedt (2000/78/EU).

Deze richtlijn heeft tot doel de gelijke behandeling te waarborgen in het kader van arbeid, tewerkstelling en beroepsopleiding.

In België is deze richtlijn omgezet in nationale wetgeving met de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie.

De wet van 10 mei 2007 verbiedt discriminatie op grond van volgende beschermde criteria: leeftijd, seksuele geaardheid, handicap, geloof of levensbeschouwing, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, politieke overtuiging, syndicale overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een fysieke of genetische eigenschap, en sociale afkomst.

De Antidiscriminatiewet van 10 mei 2007 vervangt dus de oudere Antidiscriminatiewet van 25 februari 2003 en dit met ingang van 9 juni 2007.

APA bron: Wet ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie (30-05-2007) Geraadpleegd op 10 december 2015, van http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2007051035&table_name=wet

3. De maatschappelijke context

Christophe Callewaert schreef op woensdag 2 december 201511 een stuk op de website van dewereldmorgen.be een stuk over dat Amnesty International vindt dat politiek zich moet buigen over racistische incidenten bij de politie. Ik ben het ermee eens dat de politiek zich ook moet bezig houden met racistische uitlatingen. De politiek maakt zich denk ik zelf ook schuldig aan racisme en ik vind dat de staat hier niet luchtig mee om moet gaan. Ik ben van mening dat de overheid op zo’n moment moet ingrijpen, voor alle groeperingen die benadeeld worden. Het is het gezichtspunt waaruit iets wordt gezegd. Ik vind dan ook dat de overheid zou moeten investeren in beeldvorming van groeperingen en individuen op scholen. Een kind zit een groot tijd van zijn/haar leven op school. Door de situatie thuis en zijn omgeving wordt het beïnvloed. Mocht het zo zijn dat ouders en omgeving een slecht voorbeeld geven (in dit geval op het gebied van racisme), dan zou de school hier een stukje over kunnen onderwijzen. Dit zou het gezichtsveld en de mening van het kind/de jongere nog kunnen veranderen ten goede.

4. Statistieken

11 Callewaert, C., Amnesty International: politiek moet zich buigen over racistische incidenten bij politie (2 december 2015) Geraadpleegd op 10 december 2015 via http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2015/12/02/amnesty-international-politiek-moet-zich-buigen-over-racistische-incidenten-bij-politie

Zijn er statistieken te vinden over je onderwerp? Let op: kopieer niet de cijfers maar beschrijf kort over welke het precies gaat en noteer de verwijzing naar die gegevens.

Er werd een nieuwe Eurobarometerenquête over discriminatie gepubliceerd. De enquête is een vervolg op eerdere enquêtes die het TNS Opinion & Social-netwerk uitvoerde in opdracht van het Directoraat-Generaal Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie van de Europese Commissie. De Europese antidiscriminatiewetgeving is een van de meest uitgebreide ter wereld. De enquête werd uitgevoerd in de 27 EU-lidstaten tussen 2 en 17 juni 2012. 26.622 respondenten met verschillende sociale en demografische achtergronden werden thuis face-to-face geïnterviewd in hun moedertaal in opdracht van het Directoraat-Generaal Justitie. Discriminatie komt nog veel voor in de EU-lidstaten. De drie voornaamste oorzaken zijn ‘etnische origine’ (56%), ‘handicap’ (46%) en ‘seksuele geaardheid’ (46%). Persoonlijke ervaringen met discriminatie (17%) blijft in 2012 grotendeels op hetzelfde niveau als in 2009 (16%). Europeanen die aangeven tot een minderheid te behoren, lopen gemiddeld meer kans persoonlijk geconfronteerd te worden met discriminatie. 12

12 (auteur onbekend) Discrimination in the EU in 2012 (30/01/2013). Geraadpleegd op 10 december 2015 via http://statbel.fgov.be/nl/modules/digibib/arbeidsmarkt_levensomstandigheden/1782_discrimination_in_the_eu_in_2012.jsp

5. Cijfergegevens verwerken en er zelf aanmaken

Zie document 1BaO C1 Postma, Adinda IV 4.5. Oefening 1 en 2 in beide tabbladen.

5.1 Ga na hoeveel soorten bronnen je hebt gevonden en geef daarvan een overzicht via een tabel én grafieken.

Soort bronnen AantalBoeken 3Verzamelwerken 1Artikels vaktijdschriften 8Artikels kranten 5Eindwerken 1Websites 4Onderzoeksliteratuur 3Grijze literatuur (folders, rapporten, …) Statistieken 1Video 1Andere 1Totaal 28