MASTERCLASSVWS

Th. W. van UumMEVA

20 mei 2010

2

Doel masterclass

• Inzicht in vraagstukken die samenhangen met de houdbaarheid van ons zorgstelsel

• Inzicht in wereld waarin MEVA zich beweegt

3

Quiz

4

Quizvraag 1

Sinds de jaren 50 leeft de gemiddelde Nederlander 8 jaar langer. Hoeveel jaar daarvan is te danken aan gezondheidszorg?

a) 1

b) 2

c) 3

d) 4

e) 5

f) 6

5

Quizvraag 2

Hoeveel euro geeft een gezin gemiddeld uit aan zorgkosten?

a) € 2000

b) € 4000

c) € 6000

d) € 8000

e) > € 10.000

6

Quizvraag 3

De zorgkosten gedurende een heel mensenleven bedragen…

a) € 28.000

b) € 56.000

c) € 112.000

d) € 280.000

e) € 560.000

7

Quizvraag 4

In de zorg werken….

a) 900.000 betaalde krachten, 2 mln mantelzorgers/vrijwilligers

b) 1 mln betaalde krachten, 2,5 mln mantelzorgers/vrijwilligers

c) 1,1 mln betaalde krachten, 3 mln mantelzorgers/vrijwilligers

d) 1,2 mln betaalde krachten, 3,5 mln mantelzorgers/vrijwilligers

8

Quizvraag 5

Bij borstkanker leeft na tien jaar nog…

a) 45% (1950), 55% (nu)

b) 40% (1950), 60% (nu)

c) 35% (1950), 65% (nu)

d) 30% (1950), 70% (nu)

9

Quizvraag 6

Het aantal staarbehandelingen bedroeg in 1950 6.000 en bedraagt nu…

a) 15.000

b) 30.000

c) 45.000

d) 60.000

10

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Productiviteitskloof

Meer kostbaregezondheidszorg

Meer en andere vraag

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Toenemende behoefte aan personeel

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

11

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Productiviteitskloof

Meer kostbaregezondheidszorg

Meer en andere vraag

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Toenemende behoefte aan personeel

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

12

Aantal 65-plussers voor elke 100 mensen in de beroepsbevolking

Vergrijzing blijft!

1313

Meer kostbare gezondheidszorg

Demografie

Medisch-technologischeontwikkelingen

Productiviteitskloof

3,15%

1,1%

Inflatie 1,75%

3,5% door:meer zorg

2,5% door:duurdere

zorg

6%

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Epidemiologischeontwikkelingen

14

Meer kostbare gezondheidszorg

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Jaren

Miljard

vergrijzing

baumol

technologie + overig

huidige niveau

15

Stijging collectieve zorguitgaven

16

Stijging collectieve zorguitgaven (2)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2015 2025 2035 2045

zorgquote (%BBP) zorgquote (% bruto overheidsuitgaven)

17

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Productiviteitskloof

Meer kostbaregezondheidszorg

Meer en andere vraag

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Toenemende behoefte aan personeel

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

18

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 85 91 97

Leeftijd

Milja

rden

2006 2026, incl. zorgstijging

Herverdeling van publieke goederen tussen generaties

19

2006 2026

0-21 -51 -52

22-62 78 72

63> -27 -56

∑ 0 -36

2026*

-50

94

-44

0

Balans van de overheidsuitgaven (in miljarden)

20

• Financiële overdrachten:

Inkomenssolidariteit: Rijk → ArmRisicosolidariteit: Gezond → ZiekIntergenerationele solidariteit: Jong → Oud

Soorten solidariteit in de zorg

21

Beroep op solidariteit

Elk jaar…

… gaan de hogere inkomens steeds meer betalen voor de lagere inkomens

… gaan de gezonden steeds meer betalen voor de (chronisch) zieken

… gaat de jongere generatie steeds meer betalen voor de oudere generatie

Solidariteitsoverdrachten

22

De bereidheid…

… van “rijken” om te betalen voor de groep ‘onbekende’ armen neemt af.

… van “gezonden” om te betalen voor de groep ‘onbekende’, vet etende, rokende, niet-bewegende zieken neemt af.

… van “jongeren” om te betalen voor de ‘onbekende’ groep (‘rijke’) ouderen neemt af.

Solidariteit

Draagvlak

23

Solidariteitsoverdrachten Draagvlak

Houdbare solidariteit

24

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Productiviteitskloof

Meer kostbaregezondheidszorg

Meer en andere vraag

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Toenemende behoefte aan personeel

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

25

Aantal werknemers in de gezondheidszorg als % van de werkzame beroepsbevolking.

22%19%17%

15%13%

0%

5%

10%

15%

20%

2003 2010 2015 2020 2025

Arbeidsmarkt in de gezondheidszorg

26

400.000

200.000

Aantal extra personen

250.000

480.000

Groei arbeidsaanbod Nederland 2020/2025

Groei werkgelegenheid zorgsector 2020/2025

Arbeidsmarkt

470.000

20.000

27

1. Organisatie van de zorg rondom de patiënt verbeteren

2. Meer mensen aan de zorg binden en behouden

• Voldoende en goed opleiden

• Investeren in lager opgeleiden en zij-instromers

• Creëren van een prettig werkklimaat

Arbeidsmarktbeleid

28

Rekenvoorbeeld bijdrage oplossingen

- Deeltijders 2 uur meer, ongeveer 75.000 arbeidsplaatsen

- 2 jaar later pensioen, 50.000

- Arbeidsproductiviteitsverhoging 0,5% per jaar, 115.000

- Aandeel 14% naar 16%, 175.000

- 10% minder beroep AWBZ, 90.000

29

Doelmatigheid

Minder collectief: eigen betalingen

Minder collectief: het verzekerde basispakket

AWBZ: herordening

Oplossingen kosten gezondheidszorg (en thema’s nieuw Regeerakkoord):

30

31

Baten van zorg

3232

Bijdrage van zorg aan levensverwachting

  Levens-verwachting

Infectieziekten 1,4

Hart- en vaatziekten 2,0

Kanker 0,6

Zorg rondom geboorte 1,8

Diabetes 0,3

Verpleeghuiszorg 0,2

Totaal 6,3

33 De BKZ33

Gezondheid draagt bij aan economische groei…

Fogel (1994)

“Een derde van de welvaartsgroei in Groot Brittannië in de periode 1780-1980 als gevolg van verbeteringen in gezondheid”

Bloom &Williamson (1998)

Circa de helft van de economische groei in Oost-Azië in de periode 1965-1990 via veranderingen in levensverwachting

Bloom & Malaney (1998)

Toename in sterfte in Rusland in 1990 zorgt voor afname in economische groei

Arora (2001)

Verbeteringen in gezondheid in 10 geïndustrialiseerde landen gedurende de periode (1880-1992) leidde tot een toename van de groei met 30-40%

Bloom et al. (2004) Stijging van de levensverwachting met 1 jaar een toename van 4% in economische groei

Suhrcke et al. (2007)

2 procent sterftereductie per jaar levert in landen in Oost Europa en centraal Azië een stijging op in inkomen per capita van tussen de 26 en 40% afhankelijk van het land

34 De BKZ34

…en aan een gezonde beroepsbevolking.

•Een betere gezondheid betekent:We werken meer urenWe werken langer doorWe werken met meer mensen

•Dit is goed voor de economie: ‘de lege werkplek kan worden vervuld’

 verhoging van 0.25% gezondheid in € mln

Verhoging participatie 214

Verhoging uren 102

Vermindering ziekteverzuim 40

Totaal 355

35

Intranet kennis statistieken batenbank vanaf dinsdag