Introductie tot het boekenvak

De algemene uitgeverij

20 april 2012Johan de Koning

WPG Uitgevers België nv

• Geschiedenis• WPG Uitgevers• De markt• De uitgeverij• Uitdagingen• Papier en digitaal

1932

19381971-78

1986

De 21 jarige Waalse Angèle Manteau start “Algemene Importboekhandel A. Manteau”

Eerste uitgavenElsevier Brussel-AmsterdamLeegloop ManteauManteau wordt imprint van SU

Geschiedenisvan ideologie en inspiratie

Oprichting De Standaard NV (krant, boekhandel en uitgeverij)

Oprichting Scriptoria NV (Standaard Uitgeverij en Standaard Boekhandel)

Faillissement krant: Scriptoria wordt verkocht aan Bürhmann Tetterode (grafische groep NL), krant wordt gered door VUM

Opsplitsing van Scriptoria in 2 onafhankelijke bedrijven. Standaard Uitgeverij wordt enige malen verkocht

1919

1967

1976

1981

Geschiedenisvan ideologie en inspiratie

Juridische band tussen boekhandel en uitgeverij verdwijnt definitief

Manteau wordt imprint van Standaard Uitgeverij

Standaard Uitgeverij/Manteau wordt onderdeel van PcM Algemene Boeken (A.W.Bruna, De Boekerij, J.M. Meulenhoff, Prometheus/Bert Bakker, Het Spectrum, Unieboek)

Meulenhoff/Manteau imprint van Standaard Uitgeverij

Van PCM naar De Persgroep

1986

1994

2003

2009

Geschiedenisvan ideologie en inspiratie

1985

Van De Persgroep naar WPG Uitgevers

Verkoop en marketing activiteit van WPG Uitgevers NL wordt samengevoegd met Standaard Uitgeverij nv

Standaard Uitgeverij nv wordt WPG Uitgevers Belgie nv

Meulenhoff/Manteau wordt De Bezige Bij Antwerpen

Ludion/Lido wordt onderdeel van WPG Uitgevers Belgie nv

2010

2010

Geschiedenisvan ideologie en inspiratie

Algemeen

• Ideologisch geïnspireerde informatiegroepen

• Familiebedrijven • Import en uitgeverij onlosmakelijk

verbonden• Bloeitijd Vlaamse uitgeverij tijdens

WO II: geen import uit Nederland• 1940 : 275 titels in VL• 1943 : 742 titels in VL

• Exportproblemen naar Nederland na WO II

Geschiedenisvan ideologie en inspiratie

WPG Uitgevers

• Is een onafhankelijke groep van multi-mediale uitgeverijen,

• gericht op het rendabel uitgeven en exploiteren van relevante, kwalitatief hoogstaande producten en diensten,

• die schoonheid en inzicht verschaffen aan volwassenen en kinderen.

WPG UitgeversKernactiviteiten

• Het uitgeven van boeken

• Het uitgeven van tijdschriften

• Het uitgeven van leermiddelen voor het primair onderwijs

• Internet en multimediale uitgaven hebben in alle markten hun positie verworven.

WPG Uitgevers

EducatieZwijsenZwijsen België

Boeken De Arbeiderspers/A.W. Bruna De Buitenspelers

De Bezige Bij Balans Oog & Blik Thomas Rap Cargo

WPG Uitgevers België De Bezige Bij Antwerpen Ludion Lido Manteau Standaard Uitgeverij

Querido Nijgh & Van Ditmar Athenaeum-Polak & Van Gennep Leopold Ploegsma Querido Kinderboeken

Tijdschriften Weekbladpers Tijdschriften Vrij Nederland Opzij J/M voor ouders Psychologie Magazine Hoe Overleef Ik…? Yoga Magazine Runner’s World Men’s Health PARK Magazine

Happinez MagazinezHappinez

Voetbal International Voetbal International Hard Gras

Overig WPG Service Centrum WPG onroerend goed

WPG Uitgevers België nv 5 eigen Uitgeefmerken

- Standaard Uitgeverij - Commerciële non-fictie , lifestyle- Culinair- Strips- Kids- Standaard Uitgeverij Professional

- Manteau - Thrillers- Fictie, non-fictie- Jeugd : Edge

- Ludion / Lido- Kunstboeken - People / places / stories : geïllustreerde boeken

- De Bezige Bij Antwerpen - Literatuur, literaire non-fictie

- Standaard Uitgeverij Professional

WPG Uitgevers Belgie nvImport Algemene Uitgaven

A.W. Bruna / De Arbeiderspers

De Buitenspelers

Querido

De Bezige Bij / Balans

Zwijsen – Zwijsen.be

Prometheus / Bert Bakker

Memphis Belle

Unieboek / Het Spectrum

Nieuw Amsterdam

Elsevier Gezondheidszorg

De markt Marktomvang – Entertainment

245

350

245

165

235

0

50

100

150

200

250

300

350

Boeken Kranten Games Muziek DVD

VL

VL

BE

BE

BE

• Economisch beperkte sector• 43 mio exemplaren• S boeken: 70 mio netto• W boeken: 115 mio netto• A boeken: 130 mio netto• Klein speelveld voor de Vlaamse

uitgevers (60% 80 mio) Import economische noodzaak

De markt Kerngetallen

• Vermoedelijke omvang – netto omzet Vlaanderen 130 miljoen 28 % Nederland 330 miljoen 72 % Totaal 460 miljoen 100 %

• Aandeel Nederlandse import in Vlaanderen: +/- 40 %

De markt Kerngetallen

• Overvol langs aanbodzijde: nieuwe titels in 2011 18.000 in 1932 329

• +/- 115 aanbieders 34 importeurs 21 wetenschappelijk- en

educatieve uitgevers 11 informatieve uitgevers 47 algemene uitgevers

De marktKerngetallen

• Leenvergoeding• Vaste boekenprijs• Beperkte commerciële oppervlakte• Vermindering aantal winkelpunten

(2011 – 13% $)• Belang van het niet-

boekhandelskanaal• Afwezigheid Nederlandse ketens• Toenemend belang van bestsellers • Groei online verkopen

De marktKenmerken

• Media hebben minder aandacht voor boeken

• Strengere selectie door retail (wel 216.208 verschillende titels verkocht)

• Inkoop meer door marketingverhaal dan op inhoud

• Bestselleritis (2011: kookboeken 12% van totale omzet)

• Gecentraliseerde inkoop, eenvormiger aanbodTop 20 2011: 5 kookboeken, 6 strips, spannnende boeken, 2 non-fictie titels (Congo, Dag Vlaanderen)

• Groter belang van e-marketing, social media

De marktKenmerken

• Centraal Boekhuis: 45 miljoen ex. op voorraad

• 15 miljoen ex. kennen nauwelijks commerciële beweging

• Bijna 20.000 titels hebben in 2010 nul keer “bewogen”

• 70.000 titels verkochten minder dan 250 ex.

• 5,7 miljoen boeken worden jaarlijks versnipperd

• 2011 Vlaanderen: 216.908 verschillende titels verkocht

De marktKenmerken

De marktRetail

De marktGenres

% Totaal

Strips 12,0Non Fictie Informatief 14,0Non Fictie Vrije Tijd 24,0Fictie en Lit. Non Fictie 24,0Kinderboeken 24,0Overige 2,0

TOTAAL 100,0

De marktMarktaandelen voor/na overnames

VL voor overname

WPG6%

VBK13%

SU (Persgroep)20%

Lannoo18%

Denis10%

ZNU9%

Balloon Books5%

Davidsfonds/Agora

4%

Andere15%

VL na overname

Lannoo21%

VBK13%

SU (WPG)23%Denis

10%

ZNU9%

Balloon Books5%

Davidsfonds/Agora

4%

Andere15%

NL voor overname

WPG12%

VBK23%

PCM (Persgroep)

16%

Andere49%

NL na overname

WPG18%

VBK23%

Lannoo11%

Andere48%

De markt

19,1 19,9

6,6 7,2

11,910,5

4,2 4,3

11,813,2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

WPG eigen WPG import Lannoo eigen Lannoo import VBK

GfK marktaandelen in %

2009 2010

De markt

25,727,2

16,1 14,8

11,813,2

0

5

10

15

20

25

30

WPG Lannoo VBK

GfK marktaandelen in %

2009 2010

De marktGfK marktaandelen 2011

De uitgeverij

Auteur

Verkoop/Marketing Markt

Uitgeverij

Missie van WPG Uitgevers Belgie:Het creëren en aanbieden van zingeving, inspiratie, en verstrooiing als eerste partner voor auteurs, retail en

lezers in het Nederlands taalgebied.

Schoonheid, relevantie en inzicht

Structuur WPG Uitgevers België

Algemeen directeurSecretariaat

Directeur Uitgever Marketing & Sales Directeur Informatieve Uitgaven Finance & Facilities Grafische InkoopSecretariaat Secretariaat Secretariaat Financieel directeur Manager G.I.

Senior uitgever Sales Manager Uitgeefredactie Hoofdboekhouder Grafisch inkoperUitgever Account Mgmt Boekhandel Redactie BoekhoudingRedactie Merchandisers Marketing & Sales Personeelszaken

Uitgever strips Account Mgmt Grossiers & WH Account MgrsRedactie Merchandisers Sales Support

Uitgever jeugd Account Mgmt New BusinessRedactie Merchandisers

Sales SupportIn-store solutions

Marketing ManagerPromo AUPromo SKDE-marketing & nieuwe media

Special Sales

De uitgeverij als onderneming

• Auteur en/of uitgever gedreven onderneming

• Vertalen en creëren

• Opvoeding of ontspanning en informatie? (need to have & nice to have)

• De toegevoegde waarde van de uitgever

• Selectie/creatie• Redactie• Vormgeving• Productie• Marketing• Verkoop

De uitgeverij Het manuscript van schrijver naar

lezer

Toegevoegde waarde uitgever • Uitgevers schermen contact af tussen auteurs en

markt• Uitgevers verzoenen kunst met zakelijke

belangen• Schrijvers moeten niet zelf verkopen en

behouden zo imago van onbaatzuchtige kunstproducent

• Auteurs kunnen hun tijd aan artistieke arbeid wijden

• Geen contact met correctoren, persklaarmakers, typografen, drukkers, binders, verkopers, pers, verdelers, etc.

De uitgeverijHet manuscript van schrijver naar

lezer

Het auteurscont(r)act• De relatie met de auteur staat centraal

• Juridische en feitelijke relatie met auteurs• Alle niet expliciet overgedragen rechten

blijven bij auteur• De uitgever heeft het recht om voor een

bepaalde duur een bepaalde tekst in een bepaalde vorm tegen een bepaalde vergoeding te exploiteren

• Toenemend belang van afgeleide rechten

De uitgeverij Exploitant van copyrights of cultureel

producent?

• Zakelijker wordende relatie (agenten, managers) hogere royalties, hogere voorschotten

• Voor internationale auteurs is lokale persoonlijke band minder belangrijk

• Succes internationale rechtenaankoop moeilijk voorspelbaar : Dan Brown, Hosseini, Jamie Oliver, J.K. Rowling, Nicci French, Stieg Larsson, Zafon, S.Meyer, Collins (Hungergames)

De uitgeverijExploitant van copyrights of cultureel

producent?

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde

waarde

Calculatie• Opstartkost: Vertalingen / Tikwerk /

Illustratierechten / Afkoopsom / OCR• Redactie• Prepress: Scanwerk / Tekenwerk /

Kaftontwerp / Opmaakstramien / Zetwerk / Kleurproeven

• Druk: Offsetdruk / Rotatiedruk/ Digitale druk / Kopies / CD-duplicatie / Afwerking van het boek / Papier / Uitbelichten films / POD / App

• Afwerking: CD insteken bij boek / Sealen / Manueel werk / Stickeren

• Onwikkeling e-boeken en apps

Prijsstelling (kostenstructuur van de uitgeverij)106 incl. BTW100 excl. BTW46 Retailkorting54 Netto omzet = 100%

15% Auteursrechten31% Productiekosten 7% Distributiekosten2% Afschrijving onverkocht45% BrutoToegevoegde waarde24% Personeelskosten8% Promotiekosten5% Indirecte kosten1% Overige kosten7% Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en belastingen

De uitgeverijHet boek tussen object en toegevoegde

waarde

Waardedrijvers:Oplage (hoe hoger hoe lager de kostprijs/ex.)Quasi alle andere kosten liggen contractueel vastMarketinggeldMogelijke impact digitale boeken op waardeketen

De uitgeverijHet boek tussen object en toegevoegde

waarde

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde

waarde

• Voorschot € 70.0008% royalty over verkoopprijs € 18,95 = € 1,43 royaltyInhalen voorschot 48.951 ex. + vertaal- en marketingkosten+ rol Boekenclub/ECI

• Dwingt tot selectiviteit en grotere marketing campagnes

• Merken Auteur als merk Uitgeverij als merk Reeks als merk

De uitgeverij Het boek tussen object en toegevoegde

waarde

• Maakbaarheid van bestsellers/longsellers/ concepten

• Inspelen op maatschappelijke trends• Rol uitgever wordt beconcurreerd door

magazines/bedrijfsbrochures en internet (bvb. Encyclopedieën; cultuur)

• Herexploitatie• Reeksen

De uitgeverij

De uitgeverij

• Alleenstaand boek: duur in ontwikkelingskosten, promotie inspanning voor slechts 1 titel

• Reeksen: moet behoefte dekken (bv reisgids, woordenboek), herkenbaarheid, eenheid van vorm en inhoud, prijs, vast verschijningsmoment

• De 5 P’s + Passie:personeel, product, prijs, promotie, plaats

• Media: betalende en free-publicity• PR voor de uitgeverij/ auteurs,

relaties• Contact lezer-auteur• Festivals• Boekenbeurs• Positionering

De uitgeverijHoe vindt het boek zijn lezer?

Uitdagingen

• Dalende foliomarkt, trage groei e-boeken

• Ongunstige macro economische omstandigheden

• Afhankelijkheid van bestsellers wordt steeds groter

• Het risico verschuift steeds meer naar de uitgever

• Nieuwe toetreders te verwachten in de markt : Apple, Amazon, Google, …

• Het medialandschap zal blijvend veranderen

• Toenemende concurrentie op het vlak van vrijetijdsbesteding

• Verdringingsmarkt is toenemende concurrentie

• Meer partijen in de waardeketen• Iedereen uitgever: sinds begin 2008 > 10 nieuwe uitgeverijen in Vlaanderen

• Self publishing (individu, Rowling)• Retailer wordt uitgever (Amazon)• Afname honger naar boekenbezit?• Ontlezing? Vermindering kwaliteit onderwijs?

• Maatschappelijke en culturele vervlakking?

Uitdagingen

• Toenemende concurrentie op de vrijetijdsmarkt

• Sterke toename succesvolle Vlaamse films (50% tickets is Vlaamse productie)

• Groei verkochte tickets (Kinepolis 22 mio)• Forse groei musicalmarkt (9 Vlaamse

producenten)

• Toenemend museumbezoek (2000: 1,5 mio > 2 moi 2010)

• Toename popfestivals en ticketverkoop• Toenemend gebruik internet en digitale tv-abos

• Toename verkoop mp 3spelers en smartphones

• Toename verkoop reizen

Uitdagingen

UitdagingenMogelijke antwoorden

• Krimpende foliomarkt : • selectiever titelbeleid• slim samenwerken: data uitwisseling, logistieke kosten reduceren

• Offensieve communicatiestrategie naar lezer/koper

• Kennis koper vergroten • Verdere uitbouw 360°model• Kleinere clusters met meer marktfocus:

uitgevers + marketing + verkoop

• Ontwikkeling e-retailing • Direct contact met koper• E-books & apps

• Crossmediaal uitgeven: inhoud of techniek?

• POD• Luisterboeken • E-boeken: Aanbod e-readers / e-boeken stijgt

• Ipad/ Tablets/ Smartphones

Papier en digitaal

• e-boeken: +/- 1,3% van folio• Discussie over prijszetting/verdienmodel

• Ontlening/verhuur• Ipad versus android

Papier en digitaal

Papier en digitaal

Aanbod content

Rechten, redactie, productie, marketing

Prijsbepalingcoördinatie

Productie Fysieke distributie Verkoop viabricks of clicksretailmarketing

Kassa aanslag

Auteur Uitgever Pre press en drukkerij

CB Boekhandel / boekverkoper

Koper/lezer

Aanbod content Rechten, redactie, marketing, realisatie, coördinatie

Vormgeving Beveiliging Drager Verkoop, marketing,prijsbepalingklantenkennis

Kassa aanslag

Auteur Uitgever Pre press Adobe? Ebook reader E retailer Koper/lezer

Digitale desillusie• Markt = overschat:

• Negatieve gebruikservaringen• Schendingen privacy & veiligheid• Consument wil niet permanent “in

control” zijn

Papier en digitaal

Chronische chaos• Heel veel initiatieven binnen medialandschap:

• Enorme concurrentie• Consument ziet door bomen bos niet meer• Bedrijven hopen nog op “de pot met goud”

Crossmediale consolidatie• Hoge adoptie door consumenten en bedrijven:

• Goed functionerende, betalende, diensten• Makkelijke cross-over van ene medium naar andere• Mediabedrijven zijn zeer winstgevend (merken)

• Keerzijde: menig partij wordt uit markt gedrukt = innovatie remmend

Papier en digitaal

Volledige versnippering• Consumenten aanvaarden snel de vele nieuwe

diensten en technologieën (user-generated)• Deze zijn gebruiksvriendelijk, laaggeprijsd en/of

gratis.• Keerzijde: veel concurrentie, marges zijn laag