Samenscholing bij

Faciliteren als Tweede Beroep

Omgaan met veranderingen in groepen en gemeenschappen

september 2012

Jan Lelie

(c) (2012) mind@work 2

Wet van de noodzakelijke variëteit

De wet van de Noodzakelijke Variëteit voor de Facilitator (F) schrijft voor dat

F’s vermogen om te faciliteren kan niet groter zijn dan F’s vermogen te communiceren met verschillen ...

Vrij naar W.R. Ashby (1957), Ashby’s Law or The Law of The Requisite Variety

(c) (2012) mind@work 3

Agenda inscholing Kennismaken Inventariseren vragen Bespreking onderwerpen uit F2deBPauze Toepassen Afsluiten

Noem je naam, wat je doet en welke redenen om deel te nemen?

Kennis van boek vergroten

Betere resultatenControleren of ik ‘t boek

begrijpEfficiënt gebruik maken

van tijd

Ideeën uit boek beter inzien

Kwaliteit verbeterenToekomstvisie creëren

Meer voor elkaar betekenen

Boek effectiever gebruiken

Meer doen met minderVaardigheden verdiepen Concreet probleem

oplossen

Met anderen boek bespreken

Met mensen om leren gaan

Betrokkenheid vergroten

Gevoelens onderzoeken

(c) (2012) mind@work 5

Faciliteren als Tweede BeroepFaciliteren = maken van verbindingenEerste beroep = omgaan met competentiesTweede beroep = omgaan met je zwaktes in

groepen

(c) (2012) mind@work 6

Inscholing

Doel Tapas: kleine hapjes Idee krijgen van de inhoud boekResultaat Waar ben ik naar op zoek?

(c) (2012) mind@work 7

Vragen? Op welke vraag wil je antwoord

hebben?

(c) (2012) mind@work 8

Wat neem jij hier waar?Schrijf op: wat zegt hier wie tegen wie?

(c) (2012) mind@work 9

Verschillende verschillen Waarnemen neemt verschillen waar Mensen verschillen in wijze van

waarnemen Verschillen in waarnemen maken

verschillende verschillen Mensen zoeken naar verklaringen

door indelen in vakjes, categorieën

(c) (2012) mind@work 10

A useful habit formed by our brains, must not be mistaken by an essential attribute

of reality.

Chandler, D. Semiotics, The Basics

(c) (2012) mind@work 11

(c) (2012) mind@work 12

Onzekerheidsreductie

Verschillen maken ons onzekerZoeken naar zekerheid, duidelijkheid,

informatie, maar ...

Communication produces no information under certainty.

Will McWhinney (2002)

(c) (2012) mind@work 13

Voorstuk Begrijpen Systeem Communiceren Archetype Paradox

(c) (2012) mind@work 14

Voorstuk Begrijpen Systeem Communiceren Archetype Paradox

Handeling: praxisDeel uitmakenWisselwerkenAls een architectEnergie

Deel 1 Werken met Werkelijkheden

1. Veranderen van werkelijkheid2. U en uw werkelijkheid3. Modelleren van werkelijkheid

(c) (2012) mind@work 16

H.1 Werken met Werkelijkheden Je maakt deel uit

van je eigen werkelijkheid

Vier archetypische opvattingen

Kaart van Werkelijkheids-opvattingen

(c) (2012) mind@work 17

Hoofdstuk 2 U en Uw werkelijkheid

De werkelijkheid wacht niet op jouw mening, stem of goedkeuring. Ze blijft

gewoon en doet wat ze doet.

Byron Katie, Natuurwetten van verandering

(c) (2012) mind@work 18

Veranderen Welke oorzaak heeft veranderen?

Veranderingen komt buiten of van binnen Waar leidt veranderen toe?

Veranderingen leiden naar minder (beheersing) of naar meer

Van b

uit

en

Van b

innen

Naar meerNaar minder

(c) (2012) mind@work 20

Ervaren Gaan in vakken staan

(c) (2012) mind@work 23

(c) (2012) mind@work 25

H. 3 Modelleren van Werkelijkheden Code en conventies Modellen Verdeling van

voorkeuren

(c) (2012) mind@work 27

Deel 2: Veranderingen begrijpen

4. Wijze van veranderen5. Leiderschap6. Spel van veranderen

(c) (2012) mind@work 31

Zes wijzen Zes wijzen: combineer 2 opvattingen Twaalf methode: 2 richtingen per wijze Combineren in “paden van verandering”

Wijze veranderen: 1. Analyseren

TE

ST

EN

ON

TW

ER

PE

N

Feiten

testen theorie

Theorie

“maakt” feiten

Wijze veranderen: 2. Bevestigen

INSPIREREN

Vis

ie

insp

ire

ert

be

leid

VASTSTELLEN

Be

leid

stelt v

isie

va

st

Wijze veranderen: 3. Beïnvloeden

BEKERENOVERTUIGEN

Waa

rden

bek

eren

tot

bele

id

Belei

d aa

npas

sen

aan

waa

rden

Wijze veranderen: 4. EvaluerenW

ijs z

aken

aa

n el

kaar

toe

TOEWIJZEN

WAARDEREN

Met elkaar bepalen

van waarden

Verhelder wat er gebeurt

REALISEREN

INDUCEREN

Wijze veranderen: 5. Uitvinden

Onderneem m

et ideeën

Wijze veranderen: 6. Emergent

OP

RO

EP

EN

Verbindt ideeën aan

mensen

Waarden roepen beelden op

FA

CIL

ITE

RE

N

(c) (2012) mind@work 38

(c) (2012) mind@work 41

Hoofdstuk 5: Leiderschap De eerste taakvan een leider is het definiëren van de werkelijkheid

Max DePree,

Leadership is an Art

(c) (2012) mind@work 42

(c) (2012) mind@work 43

H. 6 Spelen van veranderingen

…. No problem can be solved from the same levelof play that created it ….

Vrij naar A. Einstein

(c) (2012) mind@work 45

Zes spellenin spelen,

Zes spelen met spellen

H6: spelen van veranderingen

Spel Spelen

Regels regelen

InzetInzetten

Verdeling Verdelen

Nieuw Spel Spelen

Spelen

(c) (2012) mind@work 46

Veranderspellen spelen1. Analytisch2. Assertief3. Beïnvloedend4. Evaluerend5. Inventief6. Emergent

Spelen: teamRegels: organisatieInzet: maatschappijVerdelen: samenlevingInnovatie: ondernemingCultuur: gemeenschap

Transitieproces

(c) (2012) mind@work 48

Overzicht

(c) (2012) mind@work 50

Deel 3: Ingrijpen in veranderen

7. Veranderpaden banen8. Omgaan met elkaar9. Verlichten van problemen

(c) (2012) mind@work 51

Twee hoofdpaden, veel zijpaden Renovatie Renaissance “Kleine paden”

Business Process re-engineering Social Technical Systems Design Lerende Organisatie Business Balanced Score Card Appriciative Inquiry Mediation …..

(c) (2012) mind@work 52

Renovatie Rationele, traditionele, meest

gebruikte wijze Analyseer probleem Ontwikkel visie Implementeer plan ... herhaal

Renovatiepad

(c) (2012) mind@work 54

Renaissance Op het midden van mijn levensweg - bevond ik mezelf in een donker woud

want de rechte weg was verloren gegaan – Ach, hoe zal ik zeggen hoe zwaar het was

wat was dit woud woest en ruw en ongastvrij -

de gedachte eraan vervult me weer met angst

Dante - Inferno 1, 1-6

Renaissancepad

H. 9 Verlichten van problemen

(c) (2012) mind@work 57

H. 9 Verlichten van problemen Case Maken van een opstelling

Jezelf, opdrachtgever, probleemeigenaar De groep of team De omgeving Spel dat verlichting kan brengen Hulpbronnen Richting

(c) (2012) mind@work 58

PE:

OG:

vk:

Team:

Omg.:

Zoek op pagina 322 bijpassend werkwijze

(c) (2012) mind@work 59

“Verlichting, het goddelijk, is een gegeven. Hoe kan ik dat aannemen?”

Vrij naar Chögyal Namkai Norbu