Post on 12-May-2015
Docent: Robert Crain
Jaar: 2009
Klas: V1
Concepting
•Flexibel associeren
•Mindmap
•Morphological Matrix
Concepting
Flexibel
associeren
Concepting
Waarom? Vlot en flexibel associeren is onder andere nuttig bij brainstorming. Hoe? Associeren doe je al spontaan! Wat je kunt oefenen:1. Snelheid verhogen2. Kantelen (disocieren)3. Terugkoppelen (resocieren)4. Verbinden
Concepting
Het niveau van een oefening wordt
aangegeven met een (+).
(+) basis
(++) goed
(+++) prima
Concepting
1. Snelheid verhogenDe associatieketting. Reeks van associaties waarbij je bij een term begint en telkens verder associeert op de laatste term die je hebt bedacht, met uitstel van oordeel!
Voorbeeld: water-drinken-frisdrank-zomer-strand-surfen…
Concepting Oefening
1. Snelheid verhogen (+)Sla het woordenboek ergens open. Begin met een willekeurig woord en maak een associatieketting voor 1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander woord. Probeer het aantal woorden met 50% te vermeerderen ten opzichte van de vorige associatieketting.
Concepting
2. KantelenVia associaties andere contexten opsporen.
Voorbeeld:Een bank staat in een huiskamer, maar is ook een geldinstelling, of een database.
Concepting Oefening
2. Kantelen (++)Sla het woordenboek ergens open. Begin met een willekeurig woord en kantel voor 1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander woord. Probeer het aantal woorden met 50% te vermeerderen ten opzichte van de vorige kantelingen.
Concepting
3. TerugkoppelenBegin met een woord en maak een associatieketting die eindigt met het laatste woord.
Voorbeeld: Japan-sushi-restaurant-diner-lunch- ontbijt-spiegelei
Concepting Oefening
3. Terugkoppelen (+++)Sla het woordenboek ergens open en kies een woord. Doe dit nogmaals. Maak een associatieketting tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander woord. Probeer het aantal woorden met 50% te vermeerderen ten opzichte van de vorige koppelingen.
Concepting
4. VerbindenZoek de overeenkomsten tussen twee woorden.
Voorbeeld: Zonnebloem SpiegeleiGele kleur
ZondagversieringZonnig kleur en vorm
Specifieke geurRonde kern en een omhulsel
LekkerKinderen houden ervan
Concepting Oefening
4. Verbinden (+++)Sla het woordenboek ergens open en kies een woord. Doe dit nogmaals. Zoek de overeenkomsten tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander woord. Probeer het aantal woorden met 50% te vermeerderen ten opzichte van de vorige verbindingen.
Concepting
Mocht je meer willen weten over dit
onderwerp, lees het boek: Creativiteit,
HOE? ZO! van Igor Byttebier.
Mindmap
De Mindmap
Het gebruik van de Mindmap is onder
creatieven zeer populair. Het is makkelijk
in gebruik en het levert snel resultaat.
De Mindmap
Maar hoe werkt het
ook alweer?
De Mindmap
• Plaats in het midden het onderwerp
• Associeer op het onderwerp
• Elk woord moet alleen staan
• Benadruk belangrijke woorden
De Mindmap
Wat vergeten
wordt...
De Mindmap
• Verbind woorden die onderling een associatie met elkaar hebben
• Verbind woorden die eventueel een associatie met elkaar kunnen hebben
• Kluster of omcirkel deze groepen van woorden
De Mindmap
Door klustering ontstaan gebieden van woorden, die een concept kunnen bevatten. Zo’n gebied wordt de context van het concept genoemd.
De Mindmap
Er zijn een paar redenen op te noemen wanneer klustering wel lukt, maar binnen de context van de woorden onstaat niet direct een concept, of het concept is inhoudelijk niet sterk genoeg.
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de boomstructuur
2. Kwaliteit van de associaties is niet voldoende
3. Niet avontuurlijk genoeg met klustering
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de boomstructuur
Probeer niet te snel te stoppen met
associeren. Hoe meer woorden je verzint,
des te meer klusteringen je kunt maken,
wat uiteindelijk betere concepten oplevert.
De Mindmap
2. Kwaliteit van de associaties is niet voldoende
De eerste associatie hoeft niet direct de
beste associatie te zijn. Durf verder te
denken.
De Mindmap
• Abstract - Concreet• Synoniem - Antoniem• Goed - Slecht• Verleden – Toekomst• Etcetera
Zie het voorbeeld met het woord ‘jong’
De Mindmap
Jong
Synoniem
Antoniem
Verleden
ToekomstGoed
Slecht
Abstract
Concreet
Jong
Verleden
ToekomstGoed
Slecht
Abstract
Concreet
Jeugd
BejaardOud
Over datum
Piep
FrisGroenToekomstOchtendgloren
Licht
Baby
Adolescent
Auto van 2 jaar oud
Open minded
Eeuwige leven
ActueelVernieuwend
Kinderachtig
Geen ervaring
Strak in vel
Brutaal
Onder de plak bij ouders
Zakgeld Voor 19:00 naar bed
Thuiswonen
Ouder Salaris
Zelfstandig wonen
Kinderen
De Mindmap Oefening Synoniem
Antoniem
De Mindmap
3. Niet avontuurlijk genoeg met klustering
Probeer woorden te klusteren die op het
eerste gezicht niets met elkaar te maken
hebben.
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Concepten ontwikkelen met een grote
groep is moeilijker dan binnen een kleine
groep of individueel. Je zult dus
randvoorwaarden moeten ontwikkelen om
de enorme gedachtenstroom van de
groep te kanaliseren.
De Morphological Matrix
Deze randvoorwaarden vormen de
Matrix waarbinnen gedacht wordt.
De Matrix blijft tijdens het denkproces
onveranderd. Echter de inhoud binnen de
Matrix zal door de randvoorwaarden
steeds veranderen. Dit Morphen noemt
men het conceptproces.
Dat was de theorie,
nu aan de slag!
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Voorbereiding:
gebruik post-its en een groot vel papier.
Teken op het vel papier een grid van 7x7
vlakken.
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Oefening 1:
Bepaal thema’s voor de brainstorm, geen
ideeen. Elke deelnemer verzint binnen
5 minuten minimaal 5 thema’s …
De Morphological Matrix
…voorbeelden van thema’s kunnen zijn :
de vier seizoenen, feestdagen, maar
ook ‘vrijheid van meningsuiting’ of ‘lief zijn
voor elkaar’. Je hebt dus een enorme
vrijheid in je thema’s.
Plaats de thema’s aan de linkerkant van
de Matrix.
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie. Alle thema’s zijn
toegestaan.
De Morphological Matrix
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
De Morphological Matrix
Oefening 2:
Bepaal de randvoorwaarden, geen
ideeen.
Elke deelnemer verzint binnen 5 minuten
minimaal 5 randvoorwaarden…
De Morphological Matrix
…stel aan jezelf de vraag: ‘waar moet het
project aan voldoen’? Antwoorden daarop
kunnen zijn: interactief, visueel
vernieuwend, zichtbaar bij daglicht etc.
Plaats de randvoorwaarden boven de
Matrix.
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie.
Alle randvoorwaarden zijn toegestaan.
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Maak uiteindelijk een selectie van
6 thema’s en 6 randvoorwaarden.
Dus 6 thema’s aan de linkerkant van de
Matrix, en 6 randvoorwaarden aan de
bovenkant van de Matrix.
De Morphological Matrix
Jullie gaan nu kruisverbanden aanleggen
tussen thema en randvoorwaarde.
Laat de deelnemers dat eerst voor
zichzelf doen.
De Morphological Matrix
Voorbeeld 1:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘visueel
uitdagend’ zou kunnen opleveren:
‘Le quatrro staggioni van Vivaldi vertalen
naar beeld’.
Visueel uitdagend
Interactief Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Seizoenen Vivaldi ‘le quatro staggioni’
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Voorbeeld 2:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘interactief’
zou kunnen opleveren:
‘Tijdens slecht weer via jouw mobiel mooi
weer toveren op het scherm’.
Visueel uitdagend
Interactief Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Rand-
voorwaarden
Seizoenen Vivaldi ‘le quatro staggioni’
Via mobiel mooi weer toveren op scherm
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Het vergt een enorm associatief
vermogen van de deelnemers maar dat is
juist de uitdaging!
De resultaten zullen in het begin
misschien teleurstellend zijn. De
Morphological Matrix is moeilijker dan de
Mindmap, maar levert uiteindelijk meer
concepten op.
De Morphological Matrix
De Morphological Matrix
Lukt het de eerste keer niet, probeer het
nogmaals. Oefenen! Succes