Beeldvorming van de thorax

Anne Smets, kinderradioloog AMC

Tjalling de Vries, kinderarts MCL

Leerdoelen:

De cursist kent:

het “A B C” en een aantal essentiële begrippen

een aantal klassieke afwijkingen de plaats van echo, CT en MRI

Opbouw

• Korte klinische informatie

• De thoraxfoto

• Eerst samen...

• Dan in tweetallen

• Nadere uitleg en uitstapjes naar aanvullend beeldvormend onderzoek

• Afsluiting

Thoraxfoto

• 1ste onderzoek• Analyse:

• Oriënterend / diagnose• aanvullend onderzoek?

TECHNIEK

1. Inademingsstand (longvolume)

2. Belichting

3. Positie (rotatie)

Thoraxfoto: techniek

Inademingsstand

Thoraxfoto: techniek

• Belichting• Wervelkolom zichtbaar door het hart• Perifere longvaten: 2/3

Thoraxfoto: techniek

• Positie:• Liggend, zittend, staand,

hangend• rotatie

TECHNIEK

• Antero-posterior (AP) of

• postero-anterior (PA)

• Lateraal

BEOORDELEN VAN DE FOTO

• Techniek• Naam, datum, tijdstip• Links/rechts-markering• Corpora aliena• ABC-regel

• A = Abdomen• B = Bone, soft tissues• C = Chest (mediastinum, longen, diafragma)

Radiologische contrasten

Lucht

Vet

Weke delen

Bot

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Essentiële begrippen longen

• Hyperinflatie• Air trapping• Atelectase• Consolidatie• Bronchiale verdikking• Interstitiële verdikking

Beoordeling longen

• Silhouette-sign = als twee gelijke contrasten aan elkaar grenzen, zijn ze niet meer van elkaar te onderscheiden.

Beoordeling longen

• Densiteits-teken: opake structuren moeten een egale transparantie hebben

Beoordeling longen

• Luchtbronchogram:

• Wanneer lucht zichtbaar is

• in de bronchi.

• Voorbij de 2de aftakking van de bronchusboom = pathologisch

Beoordeling hartgrootte

Cardio-thoracic ratio Anterior trachea lijn

Beoordeling mediastinum

Thymus en buigende trachea Thymus

De foto’s……..

• Beschrijven

• Normaal of afwijkingen?

• (Differentiaal) diagnose?

• Aanvullend onderzoek nodig?

• Zoja, welk onderzoek?

Echografie van de thorax

• Bot, lucht: beperkend• Voordelen:

• geen straling• geen contrast• geen sedatie• aan bed• real time• verschillende vlakken

Echografie van de thorax

• Indicaties:• Pulmonale consolidaties en tumoren• Congenitale longafwijkingen• Pleura afwijkingen (inclusief effusies)• Mediastinale verbreding• Afwijkingen van het diafragma

Wanneer CT van de thorax?

• Laesie al zichtbaar op thoraxfoto: voegt een CT werkelijk iets toe?

• Afwijkende kliniek met normale of onbegrepen thoraxfoto

Straling

Diagnostisch onderzoek

Effectieve dosis (mSv)

# X-TX voor effectieve dosis

X-thorax PA 0,02 1

CT thorax 5,0 250

HRCT thorax 2,5 125

slokdarmtransit 2,4 120

Echografie/ MRI - -

CT thorax

• Heel snel• Weinig vet bij kinderen (contrastinjectie)• bewegingsartefacten• Straling! > mA laag houden• Narcose / sedatie > atelectase

• Onderscheid:• Spiraal CT• Hoge Resolutie CT (HRCT)

Spiraal CT

• Alle eerder onderzoeken vooraf bekijken• Onderzoek “à la carte”

• Sedatie/narcose of IV contrast:• Nuchter:

• Zuigeling: 3u• Jong kind: 4u• Adolescent: 6u

Spiraal CT

• Indicaties:• Pulmonale noduli en tumoren• Congenitale longafwijkingen• (Chronische) infecties• Vasculaire aandoeningen• Mediastinale pathologie

HRCT (Hoge Resolutie CT)

• Ruimtelijke resolutie

• Uitstekend anatomisch detail vd longen

• Coupes van 1 mm elke 10 mm (5 mm)

Hoge Resolutie CT

• Indicaties:• Bronchiale pathologie (bronchiectasieën)• Interstitiële longaandoeningen• Chronische longaandoeningen• Infecties (schimmels)

MRI thorax

• Ruimtelijke resolutie is• < CT voor het longparenchym• > CT voor mediastinum en weke delen

• Multiplanair• Geen röntgenstralen • Narcose / sedatie