Zuid Februari 2011

Kampioen van het onbehagen

opinieblad voor zuid-limburg Februari 2011 · Jaargang 2 · nuMMer 5 · www.zuidMagazine.nl

onno hoes

Maastricht moet

knoppen omzettenthema

duitsland

special

Jan valKenborgh

Management is aan zet:

sturen op vertrouwen

vliegveld beeK

Schudt Calimero-

complex van zich af

Je wilt eruit zien zoals je je voelt: jong en in ieder geval niet ouder dan je bent! Voortschrijdende kaalheid erva-ren veel mensen dan ook als een ongewenste invloed op hun persoonlijkheid. Zelfs Wesley Sneijder, die zijn haar altijd heel kort scheert, ervoer zijn wijkende haar-grens als ongewenst. De voetbaltopper van Oranje en van FC Internazionale aarzelde niet lang en liet zich onlangs behandelen.

Dankzij de door Hair Science Institute gepatenteerde HaarStamcel Transplantatie® (HST) maken uw eigen haren weer nieuwe haren, precies daar waar u dat wilt. Als hoofdhaar, maar ook als wenkbrauwen, snor, baard of zelfs wimpers. Zonder pijn of littekens. En zonder dat het u haren kost, want de donorharen groeien ge-woon verder. Maar voor veel beroemdheden is ook het bijzonder snelle genezingsproces belangrijk: zij willen immers geen dagen of weken uit de running zijn.

U bent niet beroemd en overweegt toch een behandeling?Dan kunnen wij u melden dat wat ons betreft iedere klant Koning is. Met een Hoofdletter. Bezoek eens onze website: www.hasci.com. Daar vindt u uitgebreide in-formatie over de techniek, de behandeling en natuur-lijk de resultaten. U kunt ook bellen voor een gratis en vrijblijvend consult met één van onze artsen. Zij zullen u een goed beeld geven van wat u kunt verwachten en wat de kosten zullen zijn: +31 (0)43 601 81 01.

Ook Wesley Sneijder heeft zich na o.a. Frans Bauer, Gerard Joling, Bridget Maasland en Tim Akkerman bij Hair Science Institute laten behandelen. Waar wij het meest trots op zijn: al deze beroemdheden zijn spontaan ambassadeur geworden van onze kliniek en onze unieke behandelmethode. Zij maken bovendien de tendens zichtbaar dat zowel mannen als vrouwen zich op steeds jongere leeftijd laten behandelen. En waarom niet?

A M S T E R D A M / M A A S T R I C H T / L O N D E N / W E N E N / A N T W E R P E N

Hoe beroemd moet je zijn voor een HaarStamcel Transplantatie®?

Medisch Centrum de Wittevrouwenhof

Wethouder van Caldenborghlaan 45 / 6226 BS Maastricht

T: 043-6018101 / [email protected] / www.hasci.com

9 MAANDEN NA BEHANDELINGVOOR BEHANDELING

HSI 1-1 pag. Blad Zuid adv. III 2011.indd 1 25-01-11 08:46

hoofdredactioneel commentaar 3zuid februari 2011

uitgeverZuid Media Groep bv Postbus 42116202 Wb MaastrichtTel. [email protected]

oplage30.000 exemplaren. Zuid wordt verspreid in Zuid-Limburg.

frequentieZuid verschijnt tien keer per jaar, telkens in de eerste week van de maand

directiePeter [email protected] 55932918

hoofdredactiemr. Maurice [email protected] 24397212

vaste medewerKersPeet adams, Sander bisscheroux, Mariëlle Hartmann, Thijs Lenssen, ruud Linssen, Wim Ortjens, Pedro rademacher, Guus Queisen, Paul rinkens, Marco Soeters, Gwen Teo, Govert Derix, PeterPaul Verreussel, Charles Lückers, prof. dr. Mariëlle G. Heijltjes

fotografiearnaud Nilwik, Koen den Os, frits Widdershoven, Jeanine Opreij, Jean-Pierre Geusens

vormgevingStefan roex Grafisch Design, Kracht 12

druKSenefelder Misset Doetinchem

verspreidingalfa Groep, Jos Vaessen

abonnerenwww.zuidmagazine.nl

volgende nummerHet volgende nummer verschijnt 1 maart. aanleveren materiaal voor 20 februari.

auteursrechtenNiets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van Zuid Media Groep worden gepubliceerd, openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

coverfotoJean-Pierre Geusens

limburg zal deze maand overlopen worden door de landelijke media. Op weg naar de verkiezingen voor provinciale staten op 2 maart moe-ten ze wel in Limburg zijn: Het is de provincie van Geert Wilders. Het is de provincie die bij de ver-

kiezingen vorig jaar voor de Tweede Kamer de PVV omarmde. Volgens een eerste opiniepeiling wacht het CDa hier, in haar eigen thuisbasis, een zware nederlaag. en volgens diezelfde peiling wordt Wilders weer de winnaar van de verkiezin-gen. Limburg Wildersland, dat doet het goed in Hilversum en in de landelijke media. een snuifje carnaval erbij en we staan er in februari weer gekleurd op.

bij Zuid is een hele avond vergaderd over de cover. Dat we Geert prominent op de omslag zouden zetten, dat was geen punt van discussie. in enkele woorden aangeven wat nu de meest passende tekst bij die foto zou zijn, daar kwamen we niet uit. De journalisten, fotografen en huis-filosoof Govert Derix hadden allen een andere beschouwing. ‘Wir haben es nicht Gewilders’, herhaalde Derix een uitspraak uit zijn essay. ik heb er lang over getwijfeld, maar vond die kop net over de grens. anderen wezen erop dat de machtsverhoudingen in het provinciehuis definitief veranderen. een Limburg voor en een Limburg na Wilders.

Zuid heeft gekozen voor ‘Kampioen van het onbehagen’. Het onbehagen in de samenleving is naar ons idee de voedingsbodem voor de PVV. Onbehagen over alles. Over de eigen baan, over het pensioen, over de instabiliteit van de euro, over de onverkoopbaarheid en waardedaling van woningen, over de oplopende hypotheekrente, over de dure benzine en diesel, over de opkomst van China, over voorzieningen die onder druk staan door krimp, over de files, over het duurder worden van het levensonderhoud, over de veilig-heid op straat. Over de misbruikschandalen in de kerk.

Het is begrijpelijk dat mensen met een groot gevoel van onbehagen terug willen grijpen op het bekende, op het vertrouwde. als Wilders roept dat hij Limburg wil terug geven aan de Limbur-gers, is dat voor de PVV een perfect gekozen boodschap. Die gaat er net zo makkelijk in als een stuk rijstevlaai. Terug naar die goede oude

tijd. fanfare en buutte in plaats van halal en hoofddoekjes.

Wat staat daar tegenover? Maastricht en Heerlen zijn gegroeid qua inwonertal. Het aantal vacatures neemt weer toe. Over tien jaar hebben we zelfs een tekort aan personeel in Limburg en is er behoefte aan buitenlandse werknemers. We hebben de tunnels en de spitsstrook gekregen. in veel gemeenten is de veiligheid toegenomen. De bestuurders en ondernemers in Limburg kiezen voor samenwerking en voor investeren in campussen en andere economische speerpun-ten. De Duitse economie, waar wij zo veel zaken mee doen, groeit als kool. De euro blijkt stand te houden. Limburg heeft kansen te over!

Waar het in de kern om gaat is vertrouwen. Vertrouwen wij op onze eigen (veer)kracht, ver-trouwen we op een betere toekomst? Vertrou-wen we erop dat we antwoorden vinden op de vragen van de toekomst. Net zoals DSM zich al dik honderd jaar heeft weten aan te passen aan veranderingen. Van kolenbedrijf tot succesvol ondernemer in high-tech material sciences. Wie ziet hoe veel succesvolle en innovatieve ondernemers in Limburg rondlopen, die heeft dat vertrouwen.

De concrete zaken, zowel de bedreigende als de succesvolle, benoemen en een inspirerend beeld van de toekomst schetsen. Dat is wat politici moeten doen om het onbehagen weg te nemen. alleen zo kunnen ze het vertrouwen winnen van de kiezer. Die begrijpt hopelijk dat we het bourgondische Limburg met al zijn ster-renrestaurants niet vooruit helpen als we de wereld versimpelen tot vlaai en halal.

vertrouwen

HOOfDreDaCTeur maurice ubags

advertentie hop pilsner.pdf 19-11-2010 09:51:14

februari 2011 column 5

Aan de Fremme 30/326269 BE MargratenT 043 - 321 53 31

www.vanlijfinterieurs.com

MEUBELKLASSIEKERS VRIJBLIJVEND

ADVIES C O M P L E T E I N R I C H T I N G

VLOERBEDEKK ING RAAMDECORATIE

W O O N A C C E S S O I R E S VERLICHTING

RESTAURATIE EXCELLENTE SERVICE

vl_ad_zuid_sept2010.indd 1 12-08-10 10:30

Aan de Fremme 30/326269 BE MargratenT 043 - 321 53 31

www.vanlijfinterieurs.com

MEUBELKLASSIEKERS VRIJBLIJVEND

ADVIES C O M P L E T E I N R I C H T I N G

VLOERBEDEKK ING RAAMDECORATIE

W O O N A C C E S S O I R E S VERLICHTING

RESTAURATIE EXCELLENTE SERVICE

vl_ad_zuid_sept2010.indd 1 12-08-10 10:30

De bijna afgelopen win-ter was me een winter wel. rond de kerstdagen zaten we zelfs letterlijk muurvast in ons eigen huis. in de besneeuwde heuvels konden we met

de auto geen kant meer op. en dus zat er niets anders op dan in de situatie te berusten. Het was zoals het was.

Dringende behoeften haalden we glib-berend en glijdend te voet in de dorpswin-kel, afspraken werden noodgedwongen afgezegd, plannen werden bijgesteld, we leefden intens in het sneeuwwitte hier en nu, en nergens anders.

en zo verbrachten we een aantal dagen in volmaakte rust. Zonder agenda, zonder verplichtingen, zonder druk. De actua-liteit van de bijna overal gestrande rei-zigers gaf ons groot gelijk dat we thuis waren gebleven. alleen de kachel maakte gloeiende overuren, bewaakt door onze twee spinnende katten, met hun ongege-neerde luiheid en hun levenslange abon-nement op knusse huiselijkheid.

inmiddels is het februari en lijkt de angel van de winter kleiner en kleiner te worden. in december weet je dat de winter nog maanden duurt en dus heb je dat maar te accepteren. Maar in februari wankelt die winter op zijn laatste benen.

februari is zoiets als de blinde darm van de tijd. Dat is het allerlaatste restje winterdagen, niet eens genoeg om een volwaardige kalendermaand te vullen. februari is een peulenschilletje, in verge-lijking met december of januari.

en ook al wil de winter dan nog eens stevig strengen, de dagen beginnen steeds hoopvoller te lengen. Zelfs tussen de winterse buien door is een klein beetje zonneschijn genoeg om al wat gevederd is te laten zingen van het zijn, in het hier en in het nu.

en stiekem verheugen we ons al op carnaval in maart. Hoe anders zal vas-teloavend voelen onder een pril maar hartverwarmend voorjaarszonnetje? en door de terugkeer van het levenslicht zal de bontste stoet nog bonter blijken. een

carnaval om nooit te vergeten.buiten op straat bewonderen we het

engelengeduld van kale winterbomen. Voor maanden uitgeleverd aan weer en wind wachten ze zonder enige klachten op betere tijden, hoe lang dat ook mag duren.

We hebben de zalige winterrust benut voor het maken van vele plannen. in het voorjaar gaan we een beetje verbouwen. We hebben zelfs al onze vakantie geboekt in een warm en zonnig land en de werk-afspraken stromen inmiddels ook alweer binnen in onze nieuwe agenda.

en we maakten een afspraak met de man die we gemiddeld maar één keer in de tien jaar zien: de stoffeerder die per decennium ons bankstel van nieuwe stof voorziet. Hij heeft ons bankstel al drie keer opnieuw gestoffeerd. Hij is nu voorin de zestig. Daarmee mag je er vanuit gaan dat dit zijn allerlaatste klusje wordt aan onze bank, en dat we over een jaar of tien noodgedwongen op zoek moeten naar een andere stoffeerder.

en zo vult het nieuwe, prille jaar, dat zo puur en blanco begon, zich langzaam vol met plannen, afspraken, klussen, reizen en vakanties. en tussendoor zal het toe-val, net als altijd, ons weer rare streken gaan leveren waar we nu nog absoluut geen weet van hebben.

Stilaan zijn we weer terechtgekomen aan de goede kant van het jaar. De tijd van het lengende licht. Dit is niet de tijd van gaan, maar van komen. Niet de tijd van berusting, maar de tijd van hoopvolle verwachting. De laatste nukken van de wijkende winter neem ik zowaar graag voor lief. Want hoe langer de winter duurt, hoe dichter het voorjaar nadert.

COLuMN pedro rademacher

levenslicht

februari 20116 universiteit

De universiteit Maastricht bestaat 35 jaar en bij die gelegenheid is nu een jubileumboek verschenen. ‘in het boek worden twaalf Maastrichtenaren voorgesteld die er in het verleden op het gebied van ontwikkeling en overdracht van kennis toe deden’, schrijft professor Gerard Mols, rector magnificus in zijn voorwoord. Nobelprijswinnaar en geboren Maastrichtenaar Peter Debye ontbreekt in het boek.DOOr maurice ubags

‘Welke knappe koppen hebben zich onderscheiden en om welke kennisge-bieden ging het? … ‘Die hoofdpersonen vertegenwoordigen de wereld van de let-teren en geschiedenis (Veldeke, Herbe-nus, De Bolland, Endepols en Timmers), de geneeskunde (Pelerin), de rechtswe-tenschappen (Stas), de paleontologie en geologie (De Bosquet) en de exacte wetenschappen (Van Dopff, Minckelers, Hoffmans, Salmang). Zij zijn allen met Maastricht verbonden door scholing of werk, soms er geboren, soms van elders naar de stad gekomen’, schrijft eind-redacteur Eric van Royen in zijn Ten Geleide.

Veel saillanter dan de namen die genoemd worden is de naam van de wetenschapper die geen eigen plek in het boek heeft gekregen. Maar die – wel-licht meer dan anderen – voldoet aan de selectiecriteria. Peter Debye, geboren in Maastricht en voor zijn onderzoek in 1936 onderscheiden met de Nobelprijs, de hoogste onderscheiding voor een wetenschapper.

De Universiteit Maastricht en ook de stad Maastricht eerden Debye. De uni-versiteit reikte vele jaren een Peter Debye Prijs uit. Voor het academisch ziekenhuis is het monument met de twee bogen die elkaar bijna raken een verbeelding van

het onderzoek van Debye. In Maastricht is een straat naar Debye genoemd en zijn buste staat in het oude stadhuis. De Uni-versiteit Utrecht vernoemde een instituut naar Debye. Een boek van journalist Sybe Rispens schilderde Debye af als iemand die makkelijk een opdracht van de Nazi’s uitvoerde om joodse wetenschappers te verwijderen bij het Deutsche Physikali-sche Gesellschaft waarvan Debye eind jaren dertig van de vorige eeuw directeur was. Voor de Universiteit Maastricht en ook de Universiteit Utrecht was de publicatie reden in 2006 Debye in de ban te doen. Nadat het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Niod)

debye niet in jubileumboek universiteit

Universiteit Maastricht heeft Nobelprijswinnaar Peter Debye nooit meer in ere hersteld.

februari 2011 universiteit 7

“Debye voldeed gewoon niet aan mijn selectiecriteria.”

Debye de activiteiten van Debye verregaand nuanceerde, werd Debye in Utrecht in ere hersteld. De stad Maas-tricht had Debye het voordeel van de twijfel gegeven en bleef na het Niod-onderzoek zijn naam hooghouden. De Universiteit Maastricht kwam niet terug op haar besluit de prijs niet meer naar Debye te vernoemen en kreeg daarvoor kritiek. De kwestie Debye leidde tot veel discussie in de landelijke media, onder meer naar aanleiding van een stroom publicaties van amateur-historicus Ted Reckman in de Maastrichtse stadskrant De Ster.

Eindredacteur Eric van Royen zegt dat de opdrachtgever, Gerard Mols, hem vol-ledig de vrije hand heeft gelaten bij het samenstellen van het boek. “Natuurlijk ken ik het verhaal van Debye, ik heb er zelf een stuk over geschreven. En natuurlijk weet ik dat Debye een kwestie is geweest binnen de universiteit. Debye voldeed gewoon niet aan mijn selectiecri-teria. Debye is in Maastricht geboren en heeft in de stad de HBS afgemaakt, maar zijn wetenschappelijk werk speelt zich hoofdzakelijk af in Duitsland en Amerika. Daarom is het al geen ideale figuur voor in het boek. Ik ben begonnen in de twaalfde eeuw met Henrik van Veldeke en wilde in tijd en kennisgebied een spreiding heb-ben. De keuze in de laatste eeuwen wordt natuurlijk veel groter, terwijl er maar een beperkte ruimte in het boek is. Kijk naar het verhaal over Hermann Salmang die bij Sphinx het eerste keramische labo-ratorium opzette. Aan de hand van zijn verhaal kun je de hele industrialisering van Maastricht en daarin het verhaal van de keramische industrie laten zien. Dat is steeds uitgangspunt geweest: bij Joseph de Bosquet komt het scheppingsverhaal, de evolutietheorie en het hele Maas-trichtse krijtfossielen-onderzoek aan de orde. Bij Debye is er in dat opzicht geen Maastrichts verhaal.”

De naam Debye komt overigens wel een aantal keren voor in het lustrum-boek. Saillant: uitgerekend het verhaal van Debyes tijdgenoot Hermann Salmang werpt achteraf nog een totnogtoe onbe-kend licht op de hele Debye-kwestie. Sal-mang was een joodse wetenschapper die – net als Debye - in Aken had gestudeerd en in dezelfde tijd als Debye lid was van het Kaiser Wilhelm Instituut in Berlijn. Salmang, frontsoldaat voor de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog, week tijdens de opkomst van de Nazi’s uit naar Neder-land, waar hij bij Regouts Sphinx-fabriek een modern keramisch laboratorium opzette. In het verhaal over Salmang wordt gemeld dat hij regelmatig corres-pondeerde met Peter Debye en hij hem bij een reis naar Amerika, waar Debye na de oorlog werkte, wilde ontmoeten.

Die houding van Salmang, die aan het eind van de oorlog moest onderduiken, doet in elk geval vermoeden dat in zijn ogen Debye geen Nazi-sympathisant of jodenhater was.

Het boek en de opzet van het boek is zonder meer interessant. Vooral het plaatsen van de hoofdpersonen in hun bredere context maakt het boek beteke-nisvol. Debye had niettemin een plaats moeten krijgen in het 278 pagina’s tel-lende boek. Het feit dat hij in Maas-tricht is geboren, er de HBS afmaakte en later werd geëerd met de Nobelprijs voor Scheikunde had boekdelen moeten spreken.

· Het boek is uitgegeven door uitgeverij Van Tilt. www.vantilt.nl

februari 20118 omroep

De gemeente Heerlen stapt over zijn principes heen en betaalt – via een subsidie aan de plaatselijke carnavalsvereniging De Winkbülle – omroep L1 18.000 euro voor het uitzenden van de optocht. burgemeester Paul Depla en ook zijn wethouders zijn het principieel oneens met de betaling voor de uitzending.DOOr maurice ubags fOTO Jean-pierre geusens

Ze wijzen erop dat L1 een publieke omroep is die jaarlijks een slordige tien miljoen euro aan belastinggeld krijgt, juist om programma’s te maken. Bur-gemeester Paul Depla: “Dan is het niet logisch om nog eens te moeten betalen voor het uitzenden van een optocht door L1. Alsof Dagblad De Limburger ons vraagt om 40.000 euro over te maken, zodat de journalist Marcel de Veen over Heerlen kan blijven schrijven.”

Het gemeentebestuur is niettemin over zijn principes heen gestapt. Wethouder Lex Smeets: “Het gevoelen in de stad dat die optocht op tv moet worden uit-gezonden is zo groot dat als wij nu niet toestemmen, de gemeenteraad ons daar-

toe dwingt via een raadsbesluit. We zijn realist genoeg om dan maar in te stem-men, zei het dat dat niet ‘con amore’ is.”

Heerlen stapt behalve over zijn prin-cipes ook over zijn eigen beleid heen. De stad heeft zes onderscheidende evenementen benoemd die Heerlen op de kaart zetten en waarvoor Heerlen dus ook financieel bijspringt. De carna-valsoptocht hoort daar niet bij: te wei-nig onderscheidend voor de stad. Het gemeentebestuur probeert dat achteraf zo veel mogelijk te compenseren door nadrukkelijk eisen te stellen aan de tv-regie van de optocht. Dus zullen de Pan-cratiuskerk en de glazen cultuurtempel Schunck veelvuldig in beeld komen. “Je

moet natuurlijk wel kunnen zien dat de uitzending over Heerlen gaat”, zegt Smeets.

Op de achtergrond speelt nog een argu-ment voor het stadsbestuur om toch maar in te stemmen. Als Heerlen niet betaalt voor de optocht, benadert L1 natuurlijk Venlo of een andere stad in Limburg. “We concurreren met die steden”, legt Lex Smeets uit. “L1 heeft genoeg alter-natieven.”

Voor de toekomst moet het anders, in elk geval goedkoper. Burgemeester Depla: “Misschien dat we TVL kunnen interesseren.”

heerlen:twee keer betalen voor één optocht

Creative concept by Mackintosh | www.m-netwerk.nl

emontskeukens.nl

045shoppen.nl

— a D V e r T e N T i e —

mestriniOcchiali

H E T P E R F E C T E Z I E N. D E P E R F E C T E B R I L .Occhiali slaat een brug tussen oog en bril. Mestrini Occhiali geeft vorm aan levensstijlen en personaliteit.

Voor ieder mens een eigen identiteit. Bijzondere mensen vragen om uitzonderlijke monturen. Mestrini Occhiali loopt vooruit in optische innovatie en optische perfectie.

M E S T R I N I O C C H I A L I S TAT I O N S S T R A AT 1 9 - 2 1 6 2 3 1 C K M E E R S S E N T 0 4 3 3 6 4 3 9 2 7

W W W. M E S T R I N I . N L

261110 Mestrini - Zuid_Opmaak 1 11/29/10 2:06 PM Page 1

februari 201110 cultuur


dansfestival schrit_tmacherVan vrijdag 4 februari t/m donderdag 7 april 2011 presenteren Parkstad Limburg Theaters en Kulturbetrieb aachen gezamenlijk de 16e editie van het internationale dansfestival schrit_tmacher.

Het resultaat: een prachtig festival vol adembenemende dansvoorstellingen en een prikkelend programma. Bezoekers en dansmakers verleggen letterlijk hun grenzen om te genieten van de absolute top op het gebied van moderne dans.

Het festival schrit_tmacher bestaat in Aken al sinds 1993 en is ontstaan op initiatief van Rick Takvorian (USA, 1955). Het is inmiddels uitgegroeid tot een dansevenement van internationale allure dat bekend staat om de experimentele en vernieuwende dans en de choreografie die er wordt vertoond. Het doel van het dansfestival is door de jaren heen niet veranderd. De intentie is om de nieuwste dansontwikkelingen toegankelijk maken voor een breed publiek en daarnaast zelf onbegrensd richting en impulsen te geven aan het dansveld.

Sinds twee jaar heeft schrit_tmacher ook voet aan de grond in Heerlen. De samenwerking is ontstaan vanuit een spontane ingeving tijdens een ontmoe-ting tussen Bas Schoonderwoerd, direc-teur Parkstad Limburg Theaters, en Rick Takvorian. Een samenwerking die – van-wege het succes van afgelopen jaar - in 2011 een vervolg krijgt. Met klinkende namen als RUBBERBANDance Group uit Canada, Compagnie Carolyn Carlson uit Frankrijk/USA en Nanine Linning & Tanztheater Osnabrück. Maar ook met de Belgische Ann van den Broek, Fabien Prioville Dance Company uit Frankrijk/Duitsland en het Italiaanse Spellbound Dance Company.

Voor de herkomst van de naam schrit_tmacher verwijzen we nog even naar de Duitse taal: een ‘Schrittmacher’ is een

pacemaker, een apparaat dat het hart doet kloppen, en een ‘Schritt’ is een stap. Stapje voor stapje dus. Dat belooft voor 2011 ook weer veel goeds!

Kaartverkoop / informatie+31 (0)45 571 6607 / +49 (0)241 432 4944www.parkstadlimburgtheaters.nl / www.schrittmacherfestival.dewww.schrittmacherfestival.de

februari 2011 bestuur 11


burgemeesterlijke ongehoorzaamheidDe minister van veiligheid wil dat de politie Limburg-Zuid een sluitende meerjarenbe-groting heeft tot 2016. Om dat doel te halen moet volgens korpschef Gery Veldhuis de sterkte terug van 1735 fte naar minder dan 1600 fte. en bij een nieuwe herverdeling van de rijksmiddelen voor de politie-regio’s zouden mogelijk nog eens “honderden” banen op de tocht staan.DOOr maurice ubags

In de december-vergadering van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg in het gemeentehuis van Margraten lieten de 19 Zuid-Limburgse burgemeesters weten geen boodschap te hebben aan de opdracht van de minister. Ze weigerden, met een beroep op de veiligheid in de regio, het mes te zetten in de forma-tie van de politie. De consequentie dat Den Haag dan een strakker toezicht op de begrotingen van de politie invoert, nemen ze voor lief. “Ik wil best wel een beetje burgerlijk ongehoorzaam zijn”, vertolkte waarnemend burgemeester van Beek Hub Meijers het gevoel van de burgervaders- en moeders.

Direct bezuinigen zou direct leiden tot minder agenten en het zou tactisch – in de altijd lopende onderhandelingen met Den Haag over verdeling en toewijzing van gelden – niet slim zijn, was de com-munis opinio.

Alleen Martin Eurlings van Valkenburg aan de Geul liet een afwijkend geluid horen. “We gaan nu fors uit onze reser-ves putten. Ik heb daar vraagtekens bij. Ik vraag me af of dat in het licht van de bezuinigingen niet onverantwoord is. Plaatsen we onszelf niet naast de maat-schappelijke realiteit?” Eurlings liet in één adem weten dat wat hem betreft

eerst een analyse gemaakt moet worden van de inzet van de politie in relatie tot het veiligheidsbeleid: “Als ik kijk naar ons eigen Limburgse drugsbeleid, zijn we dan met de politie geen water naar de zee aan het dragen?”

Waarna de korpschef zich geroepen voelde in tweede instantie de voorlig-gende begroting voor 2011 en de keuze om niet te snijden in de organisatie nog verder toe te lichten. Een staaltje politie-logica: “Objectief is de werklast van de politie Limburg-Zuid vastgesteld. Uit onderzoeken blijkt dat we niet terug kunnen naar 1600 agenten. We negeren de werkelijkheid ook niet. Die werkelijk-heid is ook dat de nieuwe regering 3000 extra agenten heeft toegezegd. We weten natuurlijk ook dat die 3000 agenten er niet per saldo bijkomen. Maar we doen dus wel mee in de bezuinigingen, zoals dat hoort.”

Burgemeester Sjraar Cox, voorzitter van de veiligheidsregio, deed de discus-sie met een kwinkslag op slot: “Eind volgend jaar ziet de wereld er heel anders uit. Laten we dat maar eens afwachten.” Waarna ingestemd werd met de begro-ting voor 2011.

Dat besluit werd gevolgd door een ‘forecast’ van de jaarrekening over 2010

van diezelfde politie. Gery Veldhuis: “De begroting liet een verlies zien van 2,7 miljoen euro, het wordt een winst van 2,8 miljoen euro. Erg vervelend om dat te moeten zeggen. Uiteraard sluiten we liever positief af, maar nog veel liever weet ik waar we aan toe zijn. Nu is de situatie zo dat we elke week nieuwe tegenvallers en nieuwe meevallers te verwerken krijgen. Daar is geen peil meer op te trekken.”

Als organisatie krijgt u regelmatig te maken met vraagstukken op het gebied van personeelsza-ken, arbeidsrecht, ontslagrecht of sociaal zekerheidsrecht. Onze ervaring leert dat bij het vroeg-tijdig inschakelen van een P&O professional en/of arbeidsrechtjurist, langdurige procedures en dus ook kosten kunnen worden voorkomen bij bijvoorbeeld (dreigende) arbeidsconflicten, reorganisaties, ontslagzaken, faillissementen, ziekteverzuim, Arbo, CAO, bedingen e.d.

(dreigend) Arbeidsconflict of Ontslag?

Neem vrijblijvend contact op met mr. i.o. Jean Lemmens via 06-46291201 [email protected]. Bezoek ook www.personeelsconsultancy.nl

februari 201112 politieK

de uitvoering, zeg maar de inning van de gelden en het doorsluizen daarvan naar de winkeliers-verenigingen. De Experi-mentenwet BedrijvenInvesteringsZone maakt dat mogelijk.

De winkeliers in Hoensbroek-centrum en in de Oranje Nassaustraat in het cen-trum van Heerlen gaan voorop. Voor die twee gebieden heeft de raad de “Ver-ordening Bedrijven Investeringszone” ingesteld. In die gebieden wordt onder de naam ‘BIZ-bijdrage’ “een directe belas-ting geheven ter bestrijding van de kosten die zijn verbonden aan activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van de leefbaarheid, de veiligheid, ruimtelijke kwaliteit of een ander mede publiek belang in de openbare ruimte van de BI-zone.” De BIZ-bijdrage wordt bij wijze van aanslag geheven. Het tarief in de Oranje Nassaustraat is 690 euro per onroerende zaak per jaar.

Ondernemers die belasting willen hef-

fen: het kan verkeren. De VVD is er een warm voorstander van. “Prima dat de overheid faciliteit en de ondernemers deze zaken zelf laat regelen. Als dit goed werkt kunnen we op termijn wellicht de precario-belasting afschaffen.” Ook de SP staat achter het voorstel vanwege de solidariteitsgedachte die eruit spreekt, maar waarschuwt meteen: “Dit mag er niet toe leiden dat algemene voorzie-ningen door particulier initiatief worden overgenomen. De algemene voorzienin-gen moeten voor iedereen gelijk zijn.” Raadslid Rein Hummel: “Hier gebeurt iets unieks: we gaan over tot privatisering van belastingheffing.” Hij vroeg vroeg zich af of het stadsbestuur ook eens zou kunnen polsen of de ondernemers op de industrie- en bedrijventerreinen op deze wijze freeriders zouden willen aanpakken. Wethouder Riet de Wit (SP):

“We zullen ze het informatiemateriaal toesturen.”

heerlen: ondernemers gaan belasting heffenfreeriders. Lifters. Wel profiteren van voorzieningen, maar er niet aan mee willen betalen. Winkeliers en winkeliersverenigingen weten er alles van. DOOr maurice ubags

In Maastricht leidde jarenlang alleen al het ophangen van de kerstverlichting in de binnenstad tot een weinig vredige sfeer onder de middenstanders. Zij die wel mee-betaalden ergerden zich groen en geel aan de buurman die niet mee-betaalde voor de extra sfeer en hopelijk extra inkomsten. Vaak waren het juist de grootwinkelbedrijven die het lieten afweten. De lokale manager zei een-voudigweg geen budget te krijgen voor kerstverlichting. Ook al ging het soms om bedragen van net iets meer dan honderd euro of enkele honderden euro’s.

In Heerlen kunnen welwillende onder-nemers de freeriders nu dwingen mee te betalen. De gemeenteraad van Heer-len is ermee akkoord gegaan dat – bij een representatieve meerderheid – een groep ondernemers alle ondernemers in een gebied kan verplichten te betalen. Sterker nog: er wordt belasting geheven, waarbij de gemeente alleen zorgt voor

Oostenbach Advisering & Projecten

Eckelraderweg 1, 6267 NM Cadier en Keer

T 043-4071431

M 06-50742827

F 043-4072097

I www.oostenbachadviseringenprojecten.nl

E [email protected]

Comfortabel en veilig blijven wonen in uw eigen huis.Dat wordt geregeld!


In 2009 startte advocaat mr. Iddo Bakker zijn eigen kantoor. Het is gehuisvest in een statig pand aan de Tongersestraat te Maastricht, met houten vloeren en lambri-sering tot boven het hoofd. “Maar”, zo zegt hij: “de tijd dat je als advocaat op een troon zat, is voorbij. De hedendaagse cliënt eist service. Je kunt als advocaat je cliënten niet meer een half uur in de wacht zetten. Snelheid is essentieel in de kwaliteitsbe-leving van de cliënt, net als begrijpelijk spreken en schrijven”.

Iddo Bakker is advocaat, en tegelijk onder-nemer. Van ver voor het moment dat hij voor zichzelf begon, houdt hij zich bezig met de wensen en verwachtingen van mensen. Voor hem begon dat in de herenconfectiezaak van zijn ouders, van wie hij het ondernemerschap met de paplepel ingegoten kreeg. Bakker: “Als je van voor in de winkel naar achteren liep, hing je onwillekeurig alle kleding recht en ruimde op wat op te ruimen viel. Voor het weekeinde werd een rondje om de zaak gemaakt om zeker te stellen dat de zondagse wandelaars de etalages onberispelijk aan zouden tre� en. Als je een heer wat verloren in de winkel aantrof , omdat hij door zijn echt-genote weer eens was meegesleept om wat nieuws aan te scha� en, zette je hem eerst ter ontspanning aan de ko� e. Je keek met de ogen van de klant naar de winkel, je voelde met hem mee. Zo moet het in de advocatuur ook”.

Niet voor niets laat Advocatenkantoor Mr. I. Bakker onderzoek verrichten onder zijn

cliënten. Op allerlei gebieden – van de prijs/kwaliteitverhouding tot de bereikbaarheid van de advocaat – worden vragen gesteld over de dienstverlening. Iddo Bakker meent dat iedere advocaat dat zou moeten doen, om vervolgens van de uitkomsten van te leren. “De antwoorden van sommige cliënten zijn soms best verrassend. Ik probeer vanzelf-sprekend het goede te behouden, en het minder goede te verbeteren. Maar dat je zo’n onderzoek laat houden, en cliënten zo de ge-legenheid biedt om maanden later nog eens te re� ecteren op hun zaak, wordt op zich ook al zeer op prijs gesteld”.

Eén van zijn goede voornemens voor 2011 is door Iddo Bakker deze maand al in praktijk gebracht. Vanaf 3 februari houdt zijn advoca-tenkantoor namelijk wekelijks op donderdag - van 12 tot 14 uur - een open spreekuur. Daarmee probeert het te voorzien in de behoefte van veel particulieren én MKB-ers om een juridische vraag aan een advocaat voor te leggen, zonder dat dat verdere ver-plichtingen oplevert.

Tijdens het spreekuur kan snel bekeken worden of de vraag bij een advocaat thuis-hoort. Indien blijkt dat actie moet worden ondernomen, of dat de kwestie juist uitge-breidere bestudering verdient, kan Advo-catenkantoor Mr. I. Bakker aangeven onder welke voorwaarden de zaak kan worden ingenomen.

Soms heeft iemand een kwestie te bespreken, waar vanuit juridisch oogpunt geen enkele muziek in zit, en moet de dienst-doende advocaat hem uit de droom helpen.

Dat is volgens Iddo Bakker nog wel een verschil met sommige ‘slechte’ verkopers, in de herenmode of daarbuiten. “Een ‘slechte’ verkoper denkt alleen aan omzet. Een goede verkoper is in mijn ogen iemand bij wie de klanten terug blijven komen. Hij moet het daarom eerlijk kunnen zeggen dat de aanschaf van een bepaald product geen goed idee is, ook al heeft de klant zijn keuze al gemaakt. Als advocaat moet ik ook wijzen op risico’s, en soms een procedure ontraden. Als je tegen beter weten in een rechtszaak start, puur omdat de cliënt dat graag wil en je dus een declaratie kunt sturen, levert dat slechte reclame op!”

In de vorige werkomgeving van Iddo Bakker bleek het laagdrempelige spreekuur al een groot succes. En als advocaat die het spreekuur verzorgde, maakte je ook wel eens wat mee. Bakker: ”Twee echtgenoten, die van elkaar wilden scheiden maar dat niet van elkaar wisten, tro� en elkaar in de wacht-ruimte, omdat ze beiden mij vragen wilden stellen over de echtscheidingsprocedure. Dat leverde natuurlijk vuurwerk op! Een paar weken later zaten ze alsnog samen bij mij aan tafel, en konden ze lachen om wat er gebeurd was”.

Advocatenkantoor Mr. I. Bakker staat particulie-ren en ondernemingen bij op het gebied van het vastgoed, familierecht, arbeidsrecht en contrac-tenrecht, waaronder (huur)incasso’s.

AdvocaatIddo Bakker

Iddo Bakker: over wat de advocaat kan leren van een herenmodeverkoper“Je moet als advocaat met de ogen van de cliënt leren kijken”

AdvocatenkantoorMr. I. Bakker

043-3213881www.advocatenkantoormribakker.nl

TelefoonWebsite

februari 201114 ondernemen

Directeur Wil Houben (56) van de Kamer van Koophandel Limburg is blij dat hij het nog mag meemaken: dat alle Limburgers aan de bak kunnen en ook moeten. “full employment, wie had dat ooit gedacht?” Houben zelf niet.DOOr maurice ubags fOTO frits widdershoven

Hij was lang actief als raadslid en als wethouder in Heerlen. “Altijd een focus op wat allemaal niet goed ging. De werk-loosheid was zo groot, dat niemand vra-gen stelde als je thuis bleef. In sommige wijken werkte dertig procent van de beroepsbevolking niet. Die tijd ligt defi-nitief achter ons. Nog even en we hebben veel meer mensen nodig dan we hebben. Dan moeten we kijken in de Euregio, in Europa en zelfs in de rest van de wereld om de bedrijvigheid hier aan de gang te houden.”

Houben rekent snel voor dat een tekort aan personeel in Limburg een kwestie van tijd is. “Limburg heeft nu iets min-der dan 40.000 werklozen. Vanwege de vergrijzing zakt de beroepsbevolking jaarlijks met 2.500 mensen. Daarenboven zijn bij een economische groei van 1% er

in Limburg nog eens 1.500 mensen nodig. Samen 4.000. Over tien jaar, en als de groei weer wat oploopt nog sneller, staat de teller op 0! In theorie welteverstaan, want er zijn natuurlijk altijd mensen die om welke reden dan ook niet op de arbeidsmarkt terecht kunnen.”

De directeur voorziet een enorme dynamiek in de arbeidsmarkt. “De oudere werknemers blijven vaak nog hun hele leven bij één werkgever, maar voor de jongeren is dat gelukkig niet zo. Op nummer 1 van de top 10 van nieuw-jaarswensen stond bij de groep tussen 20 en 35 jaar het vinden van een nieuwe baan! Heel goed voor de vitaliteit van de arbeidsmarkt. Dat proces wordt nog verder versterkt als je straks ook overal terecht kunt, omdat de vraag naar perso-neel zo groot wordt. Als je als werkgever

minder aantrekkelijk bent, verlies je de slag om het personeel. Werknemers die van baan wisselen zijn ook goed nieuws voor de samenleving. Die werknemers doen veel meer ervaringen op die ze ook meenemen in de maatschappij. Als je tientallen jaren bij dezelfde baas blijft, wordt het allemaal veel routinematiger en ontwikkel je je veel minder breed.”

Houben verwacht ook dat de sociale druk om mee te doen op de arbeids-markt groot wordt. Dat zie je nu al: de politiek, werkgevers - natuurlijk - maar ook vakbonden roepen dat we iedereen nodig hebben. Ook vanuit de sociale omgeving van mensen zal de druk om te gaan werken toenemen. Meedoen is de norm geworden. En wil je een gezin goed onderhouden, dan zul je helaas wel met zijn tweeën moeten werken.”

tekort aan personeel achilleshiel van onze economie

Werknemers die van baan wisselen zijn ook goed nieuws voor de samenleving. Die werknemers doen veel meer ervaringen op die ze ook meenemen in de maatschappij.

februari 2011 ondernemen 15

Volgens de kamerdirecteur hebben de grote bedrijven die strategisch naar personeelsvraagstukken kijken, al lang in de gaten dat het vinden van goede mensen cruciaal wordt voor de eigen organisaties. Houben: “Landelijk loopt er een pilot-project om ervaring op te doen met het werven van personeel van buiten de Europese Unie. Het gaat om tachtig mensen uit Zuid-Afrika en tachtig uit Indonesië. In Limburg doen Otto Work-force, DSM en binnenkort ook Vebego mee. In de rest van het land gaat het om de Philipsen en ASML’s. Het MKB blijft achter. Hier kijken ze de kat uit de boom en missen dus de boot.”

Volgens Houben staat heel Europa aan de vooravond van een immigratiegolf van personeel. “Heel Europa vergrijst en loopt langzaam leeg. Rekening houdend met het scenario waarin huidige migra-tie- en demografische ontwikkelingen doorzetten, zou de potentiële beroepsbe-volking van 67% dalen in 2010 tot 63,5% in 2025. Dit komt neer op een Europees arbeidstekort van 13,5 miljoen mensen in 2025. Binnen hetzelfde scenario groeit

dit arbeidstekort tot 35 miljoen (!) men-sen in 2050.” De directeur waarschuwt de overheden dat ze haast moeten maken met adequate regelgeving. “Als de over-heden de veel te complexe regels rondom arbeid in het buitenland niet snel aan-pakt, zullen bedrijven dat zelf oplossen. Er is nu een kennismigranten-regeling. Wie meer dan vijftigduizend euro per jaar verdient, mag van buiten de unie hier komen werken. Wat zie je dan: dat een Chinese kok op papier dat salaris krijgt, zodat hij ingevlogen kan worden. Als je het niet regelt, krijg je misbruik.”

Houben wijst op Otto Workforce van Frank van Gool als een organisatie die onze tijd al visionair ver vooruit is. “Begonnen met de inzet van Polen in Noord-Limburg is het nu letterlijk een wereldbedrijf. Otto kijkt naar de hele wereld om de vraag naar personeel op te lossen. Ze runnen bijna letterlijk een mobiele workforce van deskundige en gemotiveerde medewerkers. Voor de metaalindustrie halen ze Polen uit de omgeving van Gdansk, fantastische vak-mensen. Ze groeien nu bijzonder snel

in Duitsland en Oostenrijk, waar Polen vanaf 1 mei mogen werken. Vanuit de landelijke pilot hebben ze veertien hef-truckchauffeurs uit Zuid-Afrika in dienst in Nederland, ze willen toe naar veertig mensen. Otto huisvest de mensen fat-soenlijk en biedt ze goede contracten. Zij hebben de arbeidsmarkt al langer ver-Europeaniseerd. De werkgevers zijn er maar wat blij mee.”

Houben is ook niet bang dat een ver-dere opmars van de PVV tot een buiten-lander-vijandig politieke klimaat leidt dat de economie schaadt. “De PVV is een jonge club zonder vastgeroeste ideeën. Ze zullen moeten erkennen dat de arbeids-markt op korte termijn om oplossingen vraagt en dat we niet zonder mensen van buiten ons land kunnen. Als we alleen al kijken naar de voorziene dynamiek in de driehoek Eindhoven, Aken en Luik, waar wij middenin zitten, dan weet je wat ons te doen staat. Deze regio heeft meer kansen dan menigeen denkt. De econo-mie groeit, maar de bevolking krimpt. Die realiteit, daar kan niemand meer om heen.”


Postbus 1992, 6201 BZ Maastrichttel. 043 350 40 50fax 043 350 43 85e-mail [email protected]

Een heldere kijk op ondernemen

• advies & informatie • ondersteuning • vestigingsmogelijkheden • vergunningen & regelgeving • relevante ontwikkelingen

BedrijfscontactpuntMaastricht

U vindt ons op de Bedrijven Kontakt Dagen in stand Z 608









U vindt ons op de Bedrijven Kontakt Dagen in stand Z 608






Wekelijks komen tien tot vijftien aanvragen bin-nen van ondernemers die het Bufkes-concept ook willen gaan uit-voeren. Per jaar kunnen er slechts drie of vier

starten. Eigenaar Jef van Melik: “We kunnen niet anders dan zo beheerst groeien. Alleen zo kunnen we het concept tot in detail uitrollen en bewaken. We willen alleen op een toploca-tie zitten en alleen met serieuze ondernemers werken.”

De kracht van de Bufkes-formule zit in de warme, luxe broodjes. Broodjes belegd met eerlijke Limburgse producten die altijd met liefde vers worden gemaakt, speciaal voor de klant die voor de balie staat. Algemeen Directeur Charles Sampers: “We weten dat onze klanten het ook niet erg vinden dat ze even moeten wachten.” De bufkes-formule is tot achter de komma in een vuistdikke bijbel uitgewerkt. De aankleding van de zaak, de baret, het sjaaltje en de sloof van

het personeel, de beleving, het gewicht van het vlees op het broodje: niets wordt aan het toeval overgelaten. Alle producten worden in Heerlen in eigen huis gemaakt. Directeur Charles Sampers: “Zo kunnen we de kwaliteit garanderen en zijn we ook in staat snel te innoveren. We hebben een heel goed contact met onze klanten, omdat we dat vanuit de slagers-wereld gewend zijn.”

Jef van Melik nam als jonge slager in Treebeek de slagerij van zijn vader over. Hij merkte de opkomst van de supermarkten met vleesafdelingen op en had instinctief in de gaten dat de supermarkten op den duur veel traditionele dorpsslagers uit de markt zouden drukken. Van Meliks eerste zet was het opzet-ten van � lialen voor zijn slagerij, om minder kwetsbaar te worden. Van Melik: “We verkoch-ten natuurlijk voor de komst van Bufkes ook al belegde broodjes in die slagerijen. De omzet uit die broodjes-verkoop ging steeds harder lopen. We zagen klanten steeds meer en mak-kelijker voor gemak kiezen. In die tijd zijn we gaan nadenken over het verbeteren van de

ven de warme Limburgse gerechten die ge-voerd worden. Onafhankelijk onderzoek heeft uitgewezen dat bijvoorbeeld een bakker of slager die Bufkes introduceert in zijn winkel de omzet met 20 tot 25% kan laten groeien. De Van Melik Food Groep doet overigens graag zaken met gevestigde ondernemers die gaan voor kwaliteit en zich vaak al heel lang heb-ben bewezen.

Sampers heeft wel een verklaring voor het succes van Bufkes en ook van de Van Melik Food Groep. “Jef heeft een gevleugelde uitdrukking: kijken is niet hetzelfde als zien. We kijken geregeld in het buitenland naar concepten. Soms kun je verbaasd zijn over wat je ziet aan bedrijvigheid in een zaak. Waar het om gaat is dat je leert zien waarom hun formule succesvol is. We letten op de kleinste details. Laatst zagen we in New York een hele bijzondere prijskaart. Daar kun je hier ook iets mee. Die prijskaart maakt dan de reis al de moeite waard.” Jef zelf: “Als ondernemer moet je hardnekkig zijn en voortdurend verbeteren, ook het kleinste detail.”

Van Melik Food Groep is nu uitgegroeid tot een dynamisch en vooral innovatief bedrijf. De focus ligt op het ontwikkelen, ondersteu-nen en verbeteren van food concepten. De afgelopen jaren zijn meerdere succesvolle formules ontwikkeld: behalve het jubilerende Bufkes ook Van Melik Du Chef (nu tien kwali-teitsslagerijen), Cook&More (dat inzet op kant-en-klaar maaltijden) en Preuve Limburg. Die formules worden allemaal letterlijk gevoed door de Food Produktie bv.

Van Melik Food Groep is via zijn formules een stuk Limburg-promotie en Limburg-bran-ding van de bovenste plank. Bufkes bevestigt elke dag opnieuw de culinaire reputatie van Limburg in het hele land. Sampers: “In Kralingen bij Rotterdam is een Bufkes waar de gasten er een sport van maken om de bestel-lingen zo goed als mogelijk in het dialect te plaatsen. Breken Hollanders zich de tong over ‘ sjinse ribkes’ en ‘werrem sjink’.

Jef van Melik adviseert op de achtergrond zijn familiebedrijf nog steeds. “Ik kom er nog wekelijks. We hebben een uitstekend managementteam. Daar heb ik ook afspraken mee gemaakt over de toekomst.”

Van Melik is nog steeds trots op de compli-menten die hij krijgt van klanten. “Daar doe je het voor. Daarnaast zijn we natuurlijk ook trots op de diverse ondernemersprijzen die we inmiddels hebben gekregen vanuit onze branche.”

Sampers: “Het is boeiend om altijd met in-novaties bezig te zijn. En als je dan ziet dat de organisatie succes heeft, motiveert dat enorm. We mogen dat wat meer uitventen, daar zijn we nog erg bescheiden in.”

www.bufkes.nlwww.vanmelik.nl

broodjes-verkoop en is de kiem voor Bufkes gelegd.”

Van Melik zag niet alleen de veranderingen in Zuid-Limburg. “Ik heb vanaf het begin altijd heel veel gereisd om te kijken naar trends, innovaties en ontwikkelingen in het buiten-land. In landen als Oostenrijk, Frankrijk en Duitsland heb ik contacten die ik elke drie maanden zie. Dan overdenken we waar het naar toe gaat en hoe je daar op kunt inspelen. Waarom doen pizzeria’s het zo goed? Waarom eten we Grieks? Waarom kiezen mensen voor een broodje-Döner Kebab? Vragen met als be-langrijkste conclusie: Dan kun je toch ook een formule opzetten die volledig is gebaseerd op het Bourgondische Limburg, op datgene wat op food-gebied eigen is aan onze provincie.”

Sampers: “Vanaf 1994 hebben we twee jaar lang de Bufkes-formule uitgedacht. De naam, de aankleding van de zaak (mergel-kolommen naast de ovens), de producten die we zouden voeren, eigenlijk alles. . Veel recepten voor ons vlees en onze worsten zijn overigens al ruim vijftig jaar oud. In 1996 is de eerste Bufkes

geopend in onze slagerij in de Brusselse Poort in Maastricht en gingen de eerste broodjes ‘werrem sjink’ over de toonbank.”

Vijftien jaar geleden begon Bufkes aan zijn opmars. Jef van Melik: “We hebben gekozen voor een franchise-formule om sneller te kun-nen groeien. Bufkes kun je nu aantre� en bij een (Keur)slager maar ook bij een tankstation. Overal krijg je exact dezelfde broodjes, exact dezelfde kwaliteit. Daar letten we heel streng op.” Voor franchisenemers aan de slag kun-nen, moeten ze door de Van Melik-keuring. Sampers: “Ik zeg altijd: verliefd, verloofd en getrouwd. We willen door en door weten met wie we in zee gaan. Zo’n proces duurt maan-den. We helpen de ondernemers overigens volledig bij de opstart en geven hem of haar een grondige training in een van de Bufkes-vestigingen.”

De formule is inmiddels uitgebreid. Bufkes-concepten zijn er in varianten. Van een kleine shop-in-shop formule, tot restaurants met tachtig stoelen, wel altijd gecombineerd met een afhaalbalie. De basis in de restaurants blij-

!

Al vijftien jaar een bewezen concept:

BufkesBufkes, misschien wel Lim-burgs lekkerste formule, be-staat 15 jaar. In dit feestelijke lustrumjaar gaat er in één van de 35 franchise-zaken in Lim-burg, Brabant of de rest van Nederland het dertig-miljoen-ste (!) warme broodje over de toonbank. Dagelijks zijn zo’n 500 mensen actief bij Bufkes in den lande en bijna veertig medewerkers bij de Van Melik Food Groep in Heerlen, beden-ker en eigenaar van de Bufkes-formule.

Jef van Melik Charles Sampers

februari 201118 ???

“Ik moet iets meer de burgemeester zijn, iets minder Onno”

februari 2011 interview 19

er is meer dynamiek nodig tussen het traditionele en nieuwe Maastricht, zegt burgemeester Onno Hoes. De universiteit zit op rozen met zijn komst.

DOOr ruud linssen fOTO’S frits widdershoven

Onno Hoes is de eerste joodse bur-gemeester van Maastricht. Hij ver-telt, gloedvol: ‘De soberheid van

het Jodendom, dat spreekt me heel erg aan. En er zit een heel zelfbewust mensbeeld in. Vanuit de gedachte: je moet goed voor jezelf zorgen, anders kun je niet goed voor een ander zorgen. Lernen is het Jiddische woord voor kennis vergaren, sterk zijn, zodat je in de samenleving kunt overleven. Misschien heb ik dat daar wel van. Mijn joods-zijn is belangrijk voor me zonder dat ik het altijd zo benoem.’

Zijn vader is katholiek, zijn moe-der joods; Onno Hoes koos het laatste. Daarnaast is hij liberaal en homoseksu-eel - beide prominent. Als identiteit een bepalende kracht is in de huidige maat-schappij, zoals wel wordt gesuggereerd, dan is deze man op dat thema een ideale gesprekspartner. ‘Ik kom van veel werel-den ja. Ik ben me daar de laatste jaren veel bewuster van geworden. In de combinatie ben ik behoorlijk uniek; er zijn weinig mensen met al die brokjes bij elkaar. Ik ben natuurlijk ook samen met Albert (Verlinde, televisiepresentator, RL). En dat is de man zoals hij is, met zijn hele wereld, dat draag ik ook met me mee. De hele dag bellen en sms’en we om elkaar bij te schaven en bij te schakelen.’

Hij heeft een lichtvoetigheid die vanuit het karakter moet komen – geen buiten-kant. Als we hem vragen naar de vervolging en massamoorden van joden tot duizenden jaren terug, dan weet hij daar niet goed raad mee. Je moet ‘niet zielig in een hoekje’

gaan zitten, is het antwoord. Bovendien: het betreft niet per definitie joden, vervolgt hij, homoseksuelen en zigeuners zijn ook als collectief vermoord om wie ze waren. Alsof hij een uitweg zoekt grijpt hij terug op thema van de identiteit: ‘Nu ben ik nog Maastrichtenaar geworden ook.’ Hij schatert. Dan weer ernstig: ‘Misschien komt alles nu wel samen. Als je het hebt over dat internationale culturele klimaat dan loopt hier natuurlijk alles rond wat je maar kunt bedenken.’

Voor hem is deze stap geen carrièretech-nische frivoliteit. ‘Ik doe dit alleen voor Maastricht. Het lijkt bijna een jongens-droom. Als ik dat woord vroeger hoorde, geloofde ik dat nooit: wat een onzin, leuk voor een interview. Maar dit komt daar toch dicht bij in de buurt.

‘Maastricht wijkt af van alle andere steden. Het decor van de stad is uniek. De kleinschaligheid geeft een enorme charme, maar ook de grote panden met mooie monumentale gevels. Er is weinig vernield. Alles wat je fout kunt doen, wat ook in veel plaatsen is gebeurd, dat is hier achterwege gebleven.

‘En de jonge internationale studenten van Maastricht. Dat is een zeer verborgen talent van de stad. Pas geleden hoorde ik dat onze universiteit in de middengroep van Nederland zit. Ik dacht dat het gewoon een universiteit was, een kleine bijna. Maar die is enorm uitgegroeid door al die inter-nationale studenten. Op een gemiddelde avond hoor je hier Duits, Frans, Italiaans, Spaans en Engels op straat.’

Toch is de universiteit een eiland in de stad. ‘Daar moet dus veel aan verbeteren. Het mooie is dat de universiteit veel locaties in de stad heeft, en dat de studenten ook overal wonen. Er is een mooie combinatie van studenten en oorspronkelijke Maas-trichtenaren.’

Hoe zou u dat willen doen, de twee kanten verbinden? ‘Er zijn heel veel evenementen waar je nauwelijks jonge mensen ziet. Ik was bij de Kerstvolkszang; dat is toch allemaal wat vergrijsd. Haal er een studentenpastor bij, met studenten die ook belang hechten aan Kerst. Dat geeft een andere dimensie dan een wat vergrijsde en verstilde boel. Of de Nieuwsjaarsbijeenkomst van de gemeente: waarom nodigen we niet actief studentenverenigingen uit. Leuk de boel een beetje op.

‘Iedereen, ook de oudere Maastrich-tenaren, moet zich realiseren dat deze stad zonder universiteit een stuk kleiner zou zijn. Alleen van je winkels kun je het niet hebben. Je moet een combinatie zoe-ken. In de hele stad zie je die autochtone Maastrichtenaren en je ziet die nieuwe groep. Dat botst. Het is een van de kern-problemen waar de stad mee worstelt. Beide groepen moeten bij elkaar komen.’ Hoes is een man die ruimte voor de ander maakt; talent om te luisteren. De opper-vlakkige omgangsvormen beheerst hij op hoog niveau. Tegelijk laat hij in een aantal werkrelaties – als het er op aankomt – een grote loyaliteit zien.

‘maastricht moet knoppen omzetten’

februari 201120 interview

En hij houdt van het spel, van het gevecht als het moet. Vlak voor het interview heeft hij zijn eerste confrontatie met de gemeente-raad. Over drugs.Als het spreidingsbeleid onvoldoende resultaat heeft wil Hoes het gedoogbeleid afbouwen, wat tot politieke consternatie leidt want een breuk met het verleden. ‘Ik kijk er in zoverre positief op terug omdat er even een helder moment is geweest na zes weken een beetje rond-dobberen en het voordeel van de twijfel krijgen. Het is handig dat iedereen weet hoe ik als nieuwe burgemeester denk over dit thema.’

Het lijkt er op dat u op dit punt de ideologie wilt terugbrengen, versus de ratio van het huidige beleid.‘Dat is niet mijn inzet. De grootste zorg voor mij is de rust op straat. Als ik door de stad wandel en in de buitenwijken kijk, dan denk ik: dit wil ik niet. Die arrogantie heb ik inmiddels wel. Als toerist heb ik het trouwens nooit gezien, dat zeg ik eerlijk. Maar ik loop nu op andere momenten door de stad, op andere plaatsen. Voor de bewoners is het gewoon verkeerd. Dat kun je ideologie noemen, ik noem het ook rationeel. Het is wel ideologisch dat een aantal raadsfracties drugs wil legaliseren. Dat zal altijd in hun achterhoofd leven en is nu naar boven gekomen. Ik geloof er niet in: Nederland gaat niet legaliseren, dit kabinet niet, deze Tweede Kamer niet. De maatschappelijke tendens is op dit punt aan het verrechtsen.’

Voor drugsbestrijding is hij niet naar Maastricht gekomen: ‘Ik wil de burge-meester van economie en cultuur zijn.’ Als gedeputeerde in Noord-Brabant had hij ondermeer een grote invloed bij de vorming van Eindhoven tot Europese ken-nisregio.

Wat is de economische kracht van Zuid-Limburg? ‘Chemelot (groot chemie- en kenniscen-trum in Geleen, red.) is de nationale en internationale kracht. Een van de belang-rijkste keuzen in het economische profiel van Zuid-Limburg.

‘De kennis in deze regio moeten we ver-der uitbouwen. Als de universiteit hoogle-raren vanuit de hele wereld hier naar toe kan halen, dan hebben die mensen een enorme aantrekkingskracht op studiegroe-pen. Ze zorgen ook voor investeringen in kostbare apparaten, waardoor de medische sector zich verder kan ontwikkelen . Het is een industrie op zichzelf. Dat moet

de stad enorm faciliteren; ruimtelijk en planologisch.

‘Grote bedrijven krijg je niet meer. Je moet het hebben van de kleinschalige bedrijvigheid maar die komt niet zomaar. Er is een basis nodig. Die kan ontstaan als je de universiteit centraal stelt. De studen-ten zijn degenen die je moet vasthouden. Je moet zorgen dat ze locaties krijgen waar ze zich kunnen ontwikkelen. Met kleine bedrijfjes, die heel snel uitgroeien tot tien, twintig, dertig mensen. Met enorme omzetten. Ik zie daar een goudmijntje in.’

Hij is niet alleen voor de stad gekomen, het gaat hem ook om de Maastrichtse versie van het burgemeesterschap. ‘Men wil enerzijds een burgemeester die dat hiërarchisch ook echt is. Waarvan je ook zegt: dat is onze man, daar verenigt ieder-een zich op. Maar anderzijds ook iemand die met de marktkoopman praat en bij MVV tussen de supporters zit. Dat is de combinatie die Maastricht volgens mijn analyse nodig heeft. Dat heb ik dus goed ingeschat. Het is precies waarom het de eerste zeven weken goed gaat.’

Maar wat trekt u daarin aan? U kent het volkslied uit uw hoofd.. ‘Ik hou van mensen, dat is het belang-rijkste. Je moet mensen in de ogen kijken en denken: wat kan ik voor u betekenen. Meestal zal iemand zichzelf redden en soms merk je dat je een deurtje moet ope-nen. Even een advies geven; partijen bij elkaar brengen. Heel leuk is dat ik vanaf de eerste dag geen politicus meer ben. Natuurlijk wel in mijn strategische bena-dering, want je hebt hier wel een soort politieke burgemeester nodig. Je moet wel weten hoe de politiek werkt; anders ben je hier genadeloos verloren. Maastricht en Limburg, dat is politiek; het zijn bijna synoniemen. In Brabant kan het misschien nog wat naïever, maar hier niet.’ Hij lacht: ‘Ik merk wel dat ik iets van mijn sponta-niteit moet inleveren. Ik moet iets meer de burgemeester zijn, iets minder Onno.’

Als u met uw gelaagde identiteit kijkt naar de samenleving kijkt… ‘Misschien herken ik daardoor tendensen wel heel sterk. Mensen worden gedwongen zich internationaal op te stellen. Je kunt de media en internet niet meer negeren. Alles zit meteen in je huiskamer. Als je het als ouder tegenhoudt dan volgen je kinderen het wel. Je kunt grote veranderingen niet stoppen. Iedereen probeert dat nu voor zichzelf een plaats te geven. Mensen zijn

opnieuw hun identiteit aan het zoeken. Dat is ook waar het in Maastricht om gaat, die kracht die ze hier in tweeduizend jaar hebben opgebouwd, die is fantastisch, die heeft al die stormen doorstaan. Die kracht kan nu optimaal gebruik maken van wat er aankomt. Grote stromen informatie en internationalisering, die kan deze stad bijna op z’n duimpje aan, maar dan moeten er wel een paar knopjes omgezet worden.’

Welke knopjes? ‘Ja dat voelde ik al. Ik moet ook niks zeg-gen. Eigenlijk: meer de samenwerking met elkaar opzoeken. En de kracht van elkaar zien. De stad heeft zich onvoldoende gere-aliseerd wat de waarde van de universiteit en het ziekenhuis zijn, wat de waarde van kennis is. De stad heeft iets teveel stilgestaan bij de traditionele economie, de industrie. Het moet veel meer ver-mengd worden. En dat moet je een beetje ondersteunen. Dat betekent ook cultureel, daarom is die culturele hoofdstad zo’n uitdaging. Omdat je daarmee kijkt hoe je de nieuwe invloeden kunt mixen met de traditionele Maastrichtse mentaliteit. De culturele hoofdstad, of die er nu komt of niet, is voor mij een knop waarmee we die slag kunnen maken. Die slag van interna-tionalisering.’

De sterke identiteit van Maastrichtenaren trekt u aan. Ook daarom bent u hier naar-toe gekomen. ‘Dat zou heel goed kunnen.’

U heeft er gevoel voor. Daarom twittert u op de tribune van MVV over de wedstrijd. ‘Daar heb je helemaal gelijk in. Dat is een combinatie van ratio en emotie. Een van de eerste dingen die ik me heb voorgenomen bij mijn voordracht: dat MVV, daar moet ik iets mee. Dat is een splijtzwam in Maas-tricht geweest. Daar moet ik dicht tegen-aan kruipen. Besturen is interessant maar je moet bij die vijfduizend mensen zitten. Die kan ik anders niet makkelijk bereiken. Maar ik doe het ook omdat ik het leuk vind. Ik drink een biertje met ze in de Gouden Ster; eigenlijk vind ik dat onverstandig van mezelf, dat ik als burgemeester bier drink. Maar als ik een cola light neem, dan kan ik nog zo aardig zijn, maar dan ga ik toch via de achterdeur af. De marktkoopman op Facebook zegt: burgemeester, ik heb u al twee dagen niet gezien, gaat alles wel goed met u? Dat is de nieuwe samenleving: die nieuwe media zijn zo essentieel. Als ik daar niet aan meedoe, sta ik er buiten. En ik moet er midden in staan. ‘

Industriestraat 31/B 6135 KG Sittard 046 - 458 17 [email protected] www.zuidlease.nl www.zuidleasegroen.nl

Zuidlease GroenDe sleutel naar duurzame mobiliteit

Informeer naar ons Roll & Ride pakket

File m

ijden? Bel 046 - 4581767

www.rabobank.nl/privatebanking

Namens de gezamenlijke Rabobanken in Zuid-Limburg: Rabobank Centraal Zuid-Limburg, Rabobank Maastricht e.o.,Rabobank Parkstad Limburg en Rabobank Westelijke Mijnstreek.

Rabobank. Een bank met ideeën.

Financiële rust bij een stabiele en sterke bank.

Vermogen moet veiliggroeien. Dat is het idee.Als u spaart, laat u uw vermogen op een veilige manier groeien. De Rabobank heeft oplossingen voor uw

financiële rust. Uw accountmanager Private Banking adviseert u graag over een realistische, veilige

vermogensgroei uitgaande van uw persoonlijke situatie en wensen.

Een vermogensgroei die bij u past. Dat is het idee.


Het thema bevolkingsdaling lijkt haast wel van wetenschap naar religie te verschuiven. Je bent voor of tegen krimp. als de burgemeester van Maastricht zich bij de ongelovigen schaart wordt hij door de religieuzen bespot en beschimpt. en zij die de

onvermijdelijkheid van een bevolkingsdaling verkon-digen, worden weggehoond als krimp-fundamentalis-ten. De enige constante factor is krimpkundige Wim Derks, die als de dr. Clavan van de demografie door elk denkbaar medium uit de hoge hoed wordt getoverd om zijn onheilstijdingen over ons uit te storten.

Wim Derks bedient zich daarbij van een beproefd soort profetie, de self-fullfilling prophecy. Wordt er vanuit Limburg een sterke lobby gevoerd om de a2 te verbreden, duikt Wim Derks wel weer ergens op om te orakelen dat die verbreding onzin is. immers: er wonen binnenkort toch geen mensen meer in Zuid-Limburg, dus wegverbredingen zijn weggegooid geld. u wilt uw gemeente een hak zetten? Niet lang hellen, Dokter Derks bellen. Hij zal zonder aarzelen korte metten maakt met elke – in zijn ogen megalomane - investering in economie, infrastructuur of woning-bouw. effectiever dan de raad van State, geliefd bij de media, en Hij Heeft altijd Gelijk.

Dat is namelijk het mooie van zijn self-fullfilling prophecy’s: ze komen altijd uit. Op voorwaarde natuur-lijk dat wij ons met zorg en toewijding kwijten aan het stilzetten van investeringen, vernieuwingen en verbredingen. immers: als we de a2 laten verstop-pen, kan niemand meer Limburg in of uit. en deze zaaddodende pasta gemixt met het structureel te lage geboortecijfer: de Limburger sterft zo vanzelf wel een keer uit.

Gelukkig zijn er nog bestuurders die nadenken en zich niets aantrekken van de Shrink Shariah. Heerlen bewijst dat een hardnekkige investering in leefklimaat, cultuur, veiligheid en imago leidt tot het stilvallen van de bevolkingsdaling. een klap voor het Kalifaat van de Krimp, dat ongetwijfeld binnenkort zijn bezwerende formules over ons uit zal storten dat Heerlen welis-waar lichtjes groeit, maar dat de andere gemeenten in Zuid-Limburg gelukkig nog zakken (welzeker een half promille in 2010!) en dat dus in ieder geval nog per saldo volgehouden kan worden dat...

Het zal allemaal wel, maar het bewijs is gele-verd: investeren werkt. als iedere gemeente doet waar hij goed in is, vergroten we als geheel onze aantrekkingskracht. De een zorgt voor wonen, de ander voor onderwijs. De volgende voor sport, de buurman voor werk, cultuur, natuur. Dan verbinden we dat met elkaar, en Zuid-Limburg heeft op 25 bij 25 kilometer, met ruim een half miljoen inwoners, een zeer compleet en concurrerend aanbod. Kom op zeg, wij hebben Chemelot. er wordt een half miljard

geïnvesteerd in de campusontwikkeling. We hebben Maastricht (dat al drie jaar groeit), wij hebben het fantastische Heuvelland. Vervolgens trekken we de euregio erbij. Want daarin verschillen wij wezenlijk met plattelandsregio’s als Zeeland en Groningen. Wij zijn met 3,7 miljoen mensen in een straal van 50 kilometer, en binnen een uur reistijd staan ons meer banen beschikking dan vanuit amsterdam. Dan moe-ten we wel die bureaucratische barrières slechten, maar dat is te doen, bewees het ‘rapport Hermans’ en daar ligt dan ook een mooie klus te wachten voor onze nieuwe provinciebestuurders. Die dan meteen de geesten kunnen gaan rijpen voor de onvermijdelijke immigratie gezien de duizenden vacatures die ons wachten in de zorg.

Statistieken liegen niet. er worden te weinig kinde-ren geboren, we vergrijzen in hoog tempo: biologische krimp. Maar het andere deel van het verhaal wordt vaak verzwegen: werken aan kwaliteit, samenwerking, verbindingen, imago, internationale arbeidsmarkt en gastvrijheid kunnen de aantrekkingskracht vergroten. Dan is het uiteindelijk onder aan de streep niet eens zo interessant of het vestigingsoverschot dit jaar groter was dan het sterfte-overschot. Het gaat om weerbaar-heid en vitaliteit. Vergrijzing is geen probleem zolang er genoeg verjonging tegenover staat.

Natuurlijk moeten we er rekening mee houden dat de vrijwel tot stilstand gekomen bevolkingsdaling een tijdelijk adempauze is. Natuurlijk moeten we de krimp recht in de ogen kijken, en Den Haag betrekken bij de oplossingen. We moeten ons alleen niet meer onvermijdelijk naar het afvoerputje laten dobberen. Koersen op winst, en wapenen tegen verlies. Dat is niet naïef, zoals de fatalisten waarschuwen, dat is een instelling waar succesvolle bedrijven en regio’s hun bestaansrecht aan danken.

De grote verdienste van Wim Derks is dat het onderwerp nu hoog op alle agenda’s staat: lokaal en nationaal. Maar zijn adviezen om de graafmachines maar stil te zetten en ons massaal in te schrijven voor een cursus macramé of omgaan met teleur-stellingen – daar gaan we ons maar niets meer van aantrekken.

wim ortJens

beminde Krimpgelovigen,

Statistieken liegen niet. Er worden te weinig kinderen geboren, we vergrijzen in hoog tempo: biologische krimp.

februari 201124 ???

“we schrijven het pas op als het werkt”

februari 2011 strategie & management 25

Onderwijzers die onvoldoende toekomen aan les geven. agenten die meer achter het bureau zitten dan op straat zijn. Verplegers die maar de helft van hun tijd gericht besteden aan patiënten en cliënten. Het ontstaan van mammoetscholen, de nieuwe plannen om een nationale politie in te voeren en de marktwerking in de zorg: het leidt niet tot de gewenste resultaten. Wat gaat er fout? en: waarom blijft het fout gaan?

DOOr maurice ubags fOTO’S frits widdershoven

De uit België afkomstige Jan Val-kenborgh, manager - bestuurder met veel ervaring als leidingge-

vende in verschillende zorginstellingen in Nederland, ziet dat het zo niet langer kan. “We hebben de afgelopen dertig jaar de bureaucratie steeds verder opgetuigd en geprofessionaliseerd. Bij elk incident dat zich voordoet worden nog meer regels gesteld en de controle uitgebreid. We geloven teveel in de maakbaarheid van de samenleving. We moeten kritisch in de spiegel durven kijken, willen we niet vastlopen. Het management is aan zet. We moeten weer organisaties gaan ontwerpen waar resoluut gekozen wordt voor de klant en waar managers gaan sturen op het creëren van vertrouwen: dan kan het nog goed komen.”

Valkenborgh wil nadrukkelijk gezegd hebben dat zijn analyse zich beperkt tot de wereld van de zorg en haar management. Beide kent hij goed genoeg om er uitspra-ken over te kunnen doen. Een inspirerende monoloog.

“De voorbije dertig jaar kun je vier sterke trends zien in de ontwikkeling en aansturing van grote organisaties. De bureaucratie is steeds verder verfijnd en geprofessionaliseerd. We hebben al maar meer en meer bureaucratische functies gecreëerd als ‘kwaliteitsmanager’, ‘veilig-heidscoördinator’, ‘medisch manager’ en ‘marketing-manager’. We spreken nu over ‘integraal management’. En wat hebben we veel papier geproduceerd. Boekenkasten vol met Instructies en Protocollen over hoe het allemaal zou moeten.

Twee. We hebben het werk van profes-sionals ‘ver-Taylor-iseerd’. Waar het bij professionals per definitie moet gaan om vakmanschap en creativiteit, hebben we Taylors aanpak (scientific management, het meten van prestaties, MU) in de prak-tijk heilig verklaard. Want we denken dat de zorg voorspelbaar, planbaar en

maakbaar is. We hebben daarom zorg-programma’s en routekaartjes opgesteld. De professionals laten we elke dag lijstjes afvinken.

Drie. De medewerkers die de voor hen opgeschreven taken niet adequaat uit-voeren, missen klaarblijkelijk nog een aantal competenties. Dus doen we aan competentie-ontwikkeling en zijn we onze medewerkers meer naar bijscholing gaan sturen. Alles vanuit het paradigma dat als we ze maar genoeg cursussen en nascholing geven, de prestaties beter wor-den. Kennelijk geloven we er nog in dat prestaties van de organisatie verbeteren als je medewerkers maar vaak naar het klaslokaal stuurt. Terwijl 70 % van de performanceproblemen niets te maken hebben met de competentie van de mede-werker maar met de inrichting van de werkomgeving

En dan is er nog een heel merkwaardige trend: de liberalisering van en de markt-werking in de zorg zou bestuurders meer ruimte geven voor het maken van eigen keuzes. In de praktijk zie je nog te vaak het tegendeel: bestuurders offeren die ruimte op in hun aanpassingsstrategieën. De bestuurders proberen zich steeds zo goed mogelijk aan te passen aan de gril-lige regelgeving van de overheid, terwijl ze over het algemeen al druk zijn om de bureaucratische dichtgroeiende organi-saties draaiend te houden.

Die aanpassingsstrategieën brengen orga-nisaties steeds verder op een doodlopende weg. Wat is de kern van de zorg? Dat is nog steeds de hamvraag. Geen enkele zorgorga-nisatie is opgericht om een goed financieel beleid te voeren, om marketingplannen uit te werken of innovatieve ICT-toepassingen te ontwikkelen. De zorg is bedoeld om mensen beter te maken en of hun welzijn te vergroten. Als medewerkers iedere dag consequent en enthousiast kunnen kiezen voor hun cliënten dan volgen de goede

bedrijfsresultaten vanzelf en kunnen de meetsystemen en methodieken facilite-rend worden in plaats van leidend. Nu is er een negatief effect van die bureaucra-tisering, van Taylor in de zorg, terug te zien in de cultuur van onze zorgbedrijven. Creativiteit van professionals past niet in protocollen en ze haken af door voor ander werk te kiezen en door zich mentaal te gedragen als intern gepensioneerde. Een systeem van instructies, protocollen en lijstjes afvinken geeft alleen bestuurders een schijngevoel de zaken in de hand te hebben.

De professionals, van verzorgers, verple-gers tot artsen en chirurgen, hebben een sterke interne drive. Ze hebben bewust voor hun vak gekozen. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf en aan hun teams om hun doel te bereiken: goed werk doen voor patiënten. Met veel doorzettingsvermogen, vakmanschap en enthousiasme willen ze dat doen. Ze doen het voor de patiënt en voor hun team. Het management – dat nu teveel stuurt op budgetten en het voldoen aan administratieve verplichtingen - komt op de laatste plaats: daar raken ze van vervreemd. ‘We hebben een schitterend ziekenhuis, alleen jammer dat we nog patiënten hebben’, sneren ze over de ver-zakelijking van het management.

Wat je als reactie hierop ziet gebeuren is dat men zich terugtrekt op zichzelf en er eilandjes ontstaan. Afdelingen, clusters en RVE’s, resultaat verantwoordelijke eenheden. Ieder eilandje gaat zijn eigen zaken zo efficiënt mogelijk organiseren. Het functioneren van de eigen afdeling staat centraal, dus niet het belang van de cliënt. Het gevaar hiervan lijkt niemand in de gaten te hebben. De cliënt doorloopt geen logische route, maar moet kriskras van het ene eiland naar het andere. Wat voor die ene afdeling optimaal is, hoeft dat voor de cliënt zeker niet te zijn.

februari 201126 strategie & management

De patiënt is zo de dupe van het ver-lies van de sociale cohesie, en de versnip-perde cultuur van de totale organisatie. De bruggen tussen de eilandjes ontbreken nu en hier ligt een opgave voor het manage-ment.

Als je goed kijkt en luistert dan zie je dat het sturen en managen nu heel basaal leidt tot wantrouwen. De vaak machtige bureaucratie is bepalend en als de mens daarbinnen wantrouwend is, heb je de nei-ging nog meer te analyseren, te meten en te rapporten. Dan kom je in een neerwaartse spiraal die het wantrouwen versterkt. Professionals kijken wel uit om een fout te melden, die worden voorzichtig. Ze willen geen claims of verlies van baan: ze hebben ook een gezin en een hypotheek. Zo wordt in het professionele team leren van fouten een stuk lastiger. Je zorgt als professional wel dat jouw lijstje klopt.

Mijn stelling is dat de huidige manier van managen als effect wantrouwen heeft het-geen leidt tot eilandjes en versnippering. Dat kost uiteindelijk kapitalen. Van alle werkvermogen dat een organisatie tot zijn beschikking heeft, wordt meer dan de helft niet besteed aan directe cliëntenzorg, aan patiënten en misschien ook niet aan les geven, aan blauw op straat. Dat moet je gewoon eens even tot je door laten dringen. Terwijl de professionals vaak als geen ander weten hoe ze hun werk beter en met meer plezier kunnen doen en welke lijstjes totaal overbodig zijn. Ze weten hoe ze zouden kunnen besparen voor de totale organisatie. Maar ze kunnen niet tegen de bureaucratie op. Ze passen zich aan en waken ervoor dat het budget aan het eind van het jaar ook op is, anders krijgen ze volgend jaar gegarandeerd minder. Ze geven niet aan waar het eigenlijk wel met

een mannetje of vrouwtje minder zou kunnen, want daarvoor krijgen ze niks terug wat ze dagelijks goed zouden kun-nen gebruiken. Ze zouden alleen maar de afstandelijke manager helpen makkelijker zijn begroting te halen.

Als mijn analyse klopt, is het topmanage-ment aan zet. Hoe draaien we dat om? Hoe komen we tot organisaties die het wantrouwen kunnen omkeren naar een sfeer van vertrouwen? Waarschijnlijk helpt het als we de cliënt echt centraal stellen in plaats van de eigen bureaucratie? Hier-voor moeten we anders omgaan, kijken en nadenken over de werkelijkheid van de zorg. Ik nodig managers uit om eens indringend te kijken naar de architectuur van hun organisatie. Doorgaan met meer van hetzelfde gaat dezelfde problemen blijven geven die ze nu ook al hebben.

Maar bij dit indringend kijken zit tege-lijk het grootste probleem voor managers want Einstein zei reeds dat managers de neiging hebben om te lang door te gaan met meer van hetzelfde terwijl ze stiekem hopen dat de uitkomst deze keer anders zal zijn.

In Daelzicht waar ik nu werk hebben we tegelijk gekozen vooreen ander busi-nessmodel gecombineerd met een andere veranderaanpak. Beide dingen zijn volgens mij onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wat mij betreft is Vertrouwen, Verbin-den en Verantwoorden de kern van onze nieuwe besturing. De bureaucratie wordt dienend in plaats van leidend. Verandering, verbetering en vernieuwing vertrekt bij het zelfvertrouwen van de professionals, bij datgene wat ze al goed kunnen. Managers zorgen voor verbinding tussen professio-nals die elkaar kennen, teams die weten wat ze doen en elkaar vertrouwen. De

bureaucratie moet het geheel ondersteu-nen. We zeggen bij ons: “we schrijven het pas op als we weten dat het werkt”. In het algemeen denk ik dat het zorgbedrijf weer moet aansluiten bij de reden van haar bestaan. Geen focus op aanpassingsstra-tegieën maar verder bouwen op datgene wat we al goed doen Hierin consequente keuzes maken en deze volhouden is van het grootste belang. Onze medewerkers maken dagelijks duizenden kleine keuzes in hun werk. Al die keuzes moeten als één antwoord passen op de vraag waar we voor staan en waar we herkenbaar aan zijn. Zeg maar de strategie. Het gaat dan altijd om het beter maken van patiënten of om het welzijn van cliënten. En dan creëren we daarbij een lerende omgeving waarin dat elke dag weer een heel klein beetje beter te doen is. Hierbij moet je ook weg willen van de individuele competentie-ontwikkeling. We moeten toe willen naar een nieuwe context voor het continu verbeteren van zowel het leren zelf als het presteren in teamverband.

Zo kun je een zorgorganisatie bouwen die vasthoudt aan haar tijdloze principes. Zolang het werk goed gedaan wordt en de patiënten goed worden behandeld zullen de mogelijkheden eindeloos zijn. Ik zou zeggen laten we zo een werkomgeving bouwen. Andere benaderingen en andere strategieën zijn er dan nodig. “Manage-ment is no longer making plans but it is about changing minds”. De bestuurlijke vernieuwing zal er vooral in bestaan dat de grootse strategische creatie het bouwen van de zorgorganisatie zelf is en waar ze voor staat. Het zorgbedrijf als ultieme creatie van zichzelf en niet als slachtof-fer dat zich steeds maar weer opnieuw probeert aan te passen aan de externe dynamiek.”

“De bureaucratie wordt dienend in plaats van leidend”

Vitalis Parc Imstenrade, in de groene heu-vels bij Heerlen is stijlvol wonen in een unieke atmosfeer. De voormalige vroed-vrouwenschool is luxueus verbouwd tot een wooncomplex met 250 ruime huur-appartementen. Speciaal bedoeld voor mensen die het rustiger aan willen gaan doen. Mensen die willen genieten van het leven en daarbij kunnen terugvallen op de 24-uurs service en zorgverlening van Parc Imstenrade.

Kwaliteit met een vleugje grandeur. Zo omschrijft directeur Leon Savelkoul ‘zijn’ Parc Imstenrade. Gelegen in een park-achtige omgeving met een fraai uitzicht en toch dichtbij de steden Heerlen en Maastricht. Een plek om je thuis te voelen en dat doen de bewoners van Imstenrade. “Velen houden van een Bourgondische levensstijl en dat kan in Imstenrade, want we hebben uitstekende voorzieningen.

Een restaurant, een fysiotherapeut, kap-salon, pedicure, tandarts en een Parcshop om een paar voorzieningen te noemen. Daarnaast biedt Imstenrade dagopvang en kleinschalig wonen in het luxe seg-ment voor dementerende bewoners”, aldus directeur Savelkoul.

De mensen die kiezen voor Imstenrade, kiezen voor meer comfort, de luxe van een ruim appartement, zonder een be-werkelijke tuin. Veilig en met alle diensten binnenshuis. Voor gasten van bewoners staan vijf hotelkamers ter beschikking. Parc Imstenrade staat bekend om het uit-gebreide kunsten cultuurprogramma. In het hoofdgebouw is er een permanente expositie van amateurkunstenaars.

Directeur Leon Savelkoul ontvangt nieuwe bewoners met open armen.

Luxe appartementen en 24-uurs voorzieningen

Parc Imstenrade: residentieel wonen

www.parcimstenrade.nltel: 045 4004600

Zie voor open huis dagen de website.

FILM STILL ‘DADDY’, 1972, COLL. NCAF

26 FEBRUARI T/M 19 JUNI

U kent wellicht de beroemde, felgekleurde en onbezorgd ogende Nana-fi guren van Niki de Saint Phalle (1930-2002). Sa-men met andere kleurrijke sculpturen en grafi ek vormen ze de beroemdste werken uit haar oeuvre. Met de tentoon-stelling ‘Niki de Saint Phalle. Outside-In’ wil SCHUNCK* opnieuw de aandacht vestigen op de veelzijdigheid van Niki’s kunstenaarschap, op de context van haar artistieke ontwikkeling en op de achter-gronden, drijfveren en thematieken die er aan ten grondslag liggen.

Aan de hand van meer dan 100 ori-ginele kunstwerken uit internationale collecties maakt u, via een ‘outside-in’-

benadering, een ontdekkingsreis terug in de tijd op zoek naar de ‘essentiële Niki’. Een reis langs vroege Nana’s, bruiden en monsters, shooting paintings, altaren, parken, fi lms en assemblages, met als centraal begin- en eindpunt een mysteri-eus zelfportret uit 1958.

Tenslotte legt SCHUNCK* de verbinding tussen Niki’s latere werk en hedendaagse artistieke praktijken met een ‘outsider’ karakter. De beeldtaal waarmee Niki haar grootste bekendheid heeft gekregen, sluiten in onze visie naadloos aan op het handschrift van een jonge generatie kun-stenaars die zich bewegen in de wereld van de subculturen, waaronder de street art en folk-art.

De tentoonstelling is in nauwe sa-

menwerking gerealiseerd met de Niki Charitable Art Foundation (NCAF) en Bloum Cardenas, kleindochter van Niki en trustee van de NCAF. Tot de belang-rijkste bruikleengevers behoren, naast de NCAF, het Musée d’Art Moderne et d’Art Contemporain in Nice en het Sprengel Museum in Hannover.

Openingstijden van de tentoonstel-ling: di t/m zo 11-17 u / € 5,- / delen van de expositie zijn in de vitrine, de hal, het trappenhuis en de +1 verdieping dage-lijks gratis te zien / ma t/m za 9-23 u / zo 11-17 u.

De tentoonstelling is mogelijk gemaakt door VIA 2018, Mondriaan Stichting, Provincie Limburg, DSM, APG, Vebego, Obvion, SBCA en Rabobank.

Ter gelegenheid van de tentoonstelling Niki de Saint Phalle. Outside-In organi-seert SCHUNCK* in samenwerking met VIA 2018 / Maastricht Kandidaat Culturele Hoofdstad van Europa 2018 – het unieke, Euregionale ‘Hon project’!

Eén van de meest legendarische projec-ten van Niki de Saint Phalle (1930-2002) was haar fameuze ‘Hon – a Cathedral’ voor het Moderna Museet in Stockholm in 1966. De Hon was een reusachtig lig-gende vrouwfi guur, een soort ‘oermoeder’ van 28 meter lang, uitgevoerd in Niki’s

kenmerkende Nana-stijl van die tijd. Maar de Hon was méér dan een gigantische Nana-sculptuur. Via de vagina kon de bezoeker zich toegang verschaffen tot het binnenste van de Hon, waar men onder meer een tentoonstellingsruimte, een klein fi lmtheater, een planetarium, een aqua-rium en een ‘milkbar’ kon bezichtigen.

Nieuwsgierig naar de vorm én de inhoud van de Hon van de 21e eeuw heb-ben wij middelbare scholieren van zeven verschillende scholen in de Euregio uitge-daagd om een door de Hon geïnspireerde

sculptuur te ontwerpen. De deelnemende scholen zijn: Geschwister Scholl Gymna-sium (Aachen, D), KTA2 Villers (Hasselt, BE), Rombouts College (Brunssum, NL), Robert Schuman Institut (Eupen, BE), Sophianum College (Wittem, NL), Trevia-num (Sittard, NL)

Het winnende ontwerp zal levensgroot worden uitgevoerd en is vanaf eind maart te bewonderen én te beleven op het Pan-cratiusplein in Heerlen!

NIKI DE SAINT PHALLE - OUTSIDE IN

DE HON ALS MOEDER VAN DE EUREGIO

EXCLUSIEF VOOR DE LEZERS VAN ZUID

Speciaal arrangement expositieNiki de Saint Phalle – Outside In bij SCHUNCK*Met enige trots bieden SCHUNCK* en Zuid u een wel heeL mooi begin van de donderdagavond 3 maart aan. U wordt welkom geheten door Stijn Huijts, directeur van SCHUNCK*, waarna u door deskundige gidsen meegenomen wordt in de wereld van Niki de Saint Phalle. In een speciaal voor u samengestelde rondleiding komt u alles te weten over haar leven, haar werk en haar betekenis voor de kunst. SCHUNCK* presenteert van 25 februari tot en met 18 juni de allereerste overzichtstentoonstel-ling in Nederland van Niki de Saint Phalle’s oeuvre (1930-2002). Veel werken zijn voor het eerst in Nederland te zien. Na afl oop van de rondleiding (in een groep van maximaal twintig personen) kan worden nagepraat en genetwerkt onder het genot van een glas champagne met enkele hapjes van de conservator Food van SCHUNCK*. Het bijzondere arrangement biedt u ver-der de mogelijkheid de catalogus te kopen met tien euro korting.

Wanneer?Donderdag 3 maart van 17.00 tot ongeveer 20.00 u.

Waar?Schunck, Heerlen

Kosten?Het arrangement kost 25 euro per persoon.

Aanmelden:Voor donderdag 24 februari uw aanmelding sturen naar [email protected] of naar Schunck communicatiePostbus 16400 AA Heerlen

Wilt u dit jaar uw goede voornemens daad-werkelijk waarmaken en heeft u een steuntje in de rug nodig? De coaches van DocSlim Clinics staan ook in 2011 voor u klaar, om u te begeleiden naar een gezondere leefstijl waarbij u de nodige kilo’s zult afvallen.

Het afvalprogramma van DocSlim Clinics zorgt voor gezond en blijvend afvallen. Vele geslaagde afvallers gingen u voor. Zij bewij-zen dat het DocSlim afvalprogramma bij elk uniek persoon blijvend werkt.

DOCSLIM METHODEBij DocSlim Clinics kunt u rekenen op pro-fessionele- en verantwoorde begeleiding.Bij ons staat u als cliënt centraal, door één-op-één contact begeleiden wij u naar een gezondere leefstijl waarbij u het gewenste streefgewicht zult bereiken.

In eerste instantie zal er een intakege-sprek plaatsvinden waarbij een medische verklaring ingevuld zal worden en de leef- en werksituatie wordt besproken. Hierbij zal ook een weegcontrole plaatsvinden en het streefgewicht bepaald worden.

Aan de hand van deze gegevens maken wij een plan van aanpak, stellen een eet-patroon samen en passen hierop de voe-dingssupplementen aan. Het opgestelde eetpatroon bestaat uit gezonde en vezelrijke voeding waarbij de snelle koolhydraten en vetten zoveel mogelijk vermeden worden. Het programma kent verder geen ingewik-kelde recepten, maar pure en gezonde voe-ding waarvan de voedingsmiddelen in de gewone supermarkt te verkrijgen zijn’.

Door de wekelijkse consulten met uw coach zult u geleidelijk aan een gezonde le-venswijze aanleren, waarbij uw sociale- of zakelijk leven niet onder hoeft te leiden.

Zodra u het gewenste gewicht heeft be-reikt sluiten we het programma af met een stabilisatieprogramma, dit om het jojo- ef-fect te voorkomen. Bent u bang om er na het afvallen alleen voor te staan, dan bestaat bij ons de mogelijkheid om periodiek (als stok achter de deur) nog op controle te komen.

Er zijn ook klanten die door hun huisarts, cardioloog, internist of diabetesverpleeg-kundige worden gewezen op de mogelijk-heden van DocSlim Clinics. Bij onder andere diabetespatiënten of hartpatiënten met een verhoogde bloeddruk zie je tijdens en na

de behandeling, naast het gewichtsverlies, vaak ook een sterk verminderd medicijnge-bruik.

Aan DocSlim Clinics zijn verpleegkundi-gen, coaches en een apotheker verbonden. Zij staan borg voor het persoonlijke voe-dingsadvies, de coaching en het supple-mentadvies. Ook aan medische en psycho-logische problemen wordt ruim aandacht besteed.

WAT KOST DE DOCSLIM CLINICS-BEHANDELING?U betaalt eenmalig 20 euro voor het intake-gesprek en vervolgens 23 euro per week. Dit is inclusief de één-op-één behandeling, de adviezen, het Persoonlijk Voedingsplan en alle benodigde voedingssupplementen.

DocSlim Clinics werkt met overeenkom-sten, hieraan zijn kortingen gerelateerd. Deze kortingstabel kunt u terugvinden op onze website. De coach zal dit met u door-nemen tijdens het intakegesprek.

Afgelopen jaren hebben we vele cliënten succesvol begeleid met ons programma.Ook dit jaar streven wij hiernaar. Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u met ons deze uitdaging aangaan? Maak dan nu een afspraak voor een vrijblijvend intake-gesprek en laat u overtuigen!

Ook in 2011 uw persoonlijke coach

bij gezond en blijvend afslanken!

DocSlim Clinics Maastricht: Polvertorenstraat 1 Heerlen: Molenberglaan 125Geleen: Groenstraat 13Roermond: Zandbergstraat 20

Telefoon 0900-754 6 754(0900-SLIM SLIM)

www.docslim.nl

Wilt u dit jaar uw goede voornemens daadwerkelijk waarmaken en heeft u steuntje in de rug nodig? De coaches van DocSlim Clinics staan ook in 2011 voor u klaar, om u te begeleiden naar een gezondere leef-stijl waarbij u de nodige kilo’s zult afvallen.

Het afvalprogramma van DocSlim Clinics maakt het voor u mogelijk om gezond en blijvend af te vallen. Vele geslaagde afvallers, zoals links te zien op de fo-to’s, gingen u voor. Zij bewijzen dat het DocSlim af-valprogramma bij elk uniek persoon blijvend werkt.

DocSlim methodeDoor de nodige ervaring en opleiding kunt u bij DocSlim Clinics rekenen op professionele- en ve-rantwoorde begeleiding.Coach Blanche van DocSlim Clinics; ‘Bij ons staat U als cliënt centraal, door één-op-één contact be-geleiden wij u naar een gezondere leefstijl waarbij u het gewenste streefgewicht zult bereiken.Eerste instantie zal er een intakegesprek plaatsvin-den waarbij een medische verklaring ingevuld zal worden en de leef- en werksituatie wordt besproken. Hierbij zal ook een weegcontrole plaatsvinden en het streefgewicht bepaald worden.Aan de hand van deze gegevens maken wij een plan van aanpak op, stellen een eetpatroon samen en pas-sen hierop de voedingssupplementen aan. Het op-gestelde eetpatroon bestaat uit gezonde en vezelrijke voeding waarbij de snelle koolhydraten en vetten zoveel mogelijk vermeden worden. Het programma kent verder geen ingewikkelde recepten, maar pure en gezonde voeding waarvan de voedingsmiddelen in de gewone supermarkt te verkrijgen zijn’.

Door de wekelijkse consulten met uw coach zult u geleidelijk aan een gezonde levenswijze aanleren,

waarbij uw sociale- of zakelijk leven niet onder hoeft te leiden.De voedingssupplementen die uw coach ter onder-steuning voorschrijft bevatten aminozuren (bouw-stenen van eiwitten) en B-vitamines die zorgen voor een optimaal afvalresultaat. U zult zich fi t voelen en geen hongergevoel hebben, hierdoor zult u het afvallen makkelijker volhouden. Door de vitamines zal er een effi ciëntere stofwisseling plaatsvinden, de aminozuren zorgen ervoor dat u alleen in uw vetten afvalt. Mocht u het zonder hulp van de voedingssup-plementen doen dan zult u afvallen in uw spierweef-sel, dit veroorzaakt onder andere vermoeidheid en humeurigheid. Afbraak van spierweefsel zal uitein-delijk weer leiden tot een lagere stofwisseling. Zodra u het gewenste gewicht heeft bereikt sluiten we het programma af met een stabilisatieprogramma, dit om het jojo- effect te voorkomen. Bent u bang om er na het afvallen alleen voor te staan, dan bestaat bij ons de mogelijkheid om periodiek (als stok achter de deur) nog op controle te komen.

DocSlim KidsOvergewicht onder kinderen komt steeds vaker voor. Kinderen met overgewicht krijgen vaak te maken met lichamelijke en sociale problemen. Daarbij kan over-gewicht op jonge leeftijd ook gezondheidsgevolgen hebben op latere leeftijd.Juist voor kinderen is het belangrijk dat zij op een leuke en professionele manier begeleid worden naar een gezond leefpatroon. Daarom heeft Doc-Slim Clinics een speciaal programma ontwikkeld voor deze groep, het DocSlim Kids programma. De coaches van DocSlim Clinics zullen op een leuke en verantwoorde manier begeleiden bij dit afvalproces.

Er zijn ook klanten die door hun huisarts, cardi-

oloog, internist of diabetesverpleegkundige worden gewezen op de mogelijkheden van DocSlim Clinics. Bij onder andere diabetespatiënten of hartpatiënten met een verhoogde bloeddruk zie je tijdens en na de behandeling, naast het gewichtsverlies, vaak ook een sterk verminderd medicijngebruik.

Aan DocSlim Clinics zijn, verpleegkundigen, coach-es en een apotheker verbonden. Zij staan borg voor het persoonlijke voedingsadvies, de coaching en het supplementadvies. Ook aan medische en psycholo-gische problemen wordt ruim aandacht besteed.

Wat kost deDocSlim Clinics-behandeling?U betaalt eenmalig 20 euro voor het intakegesprek en vervolgens 23 euro per week. Dit is inclusief de één-op-één behandeling, de adviezen, het Persoon-lijk Voedingsplan en alle benodigde voedingssupple-menten. DocSlim Clinics werkt met overeenkomsten, hieraan zijn kortingen gerelateerd. Deze kortingstabel kunt u terugvinden op onze website. De coach zal dit met u doornemen tijdens het intakegesprek.

MesotherapieBent u tevreden met uw huidige gewicht maar niet met bepaalde zones, zoals buikje, love-handles of dijen? Dan kunt u op de vestigingin Geleen terecht voor mesotherapie.Lipolyse maakt het mogelijk om zonder operatieve ingrepen uw lichaamscontouren te verbeteren en cellulite tegen te gaan.Afhankelijk van de behandelindicatie wordt er een cocktail van natuurlijke ingrediënten in de huid geïn-jecteerd. De micro-injecties zorgen hierbij voor een

lokale vetverbranding, het verstrakken van de huid en een optimale huidconditie.Naarmate de behandelingen vorderen, zult u merken dat uw lichaamscontouren geleidelijk aan afnemen en uw huidconditieverbetert.De kosten; 1 zonebehandeling kost per zone 35,00 euro (een zone is ongeveer zo groot als een hand).

Afgelopen jaren hebben we vele cliënt-en succesvol begeleid met ons programma.Ook dit jaar streven wij hiernaar. Bent u nieuws-gierig geworden en wilt u met ons deze uitdaging aangaan? Maak dan nu een afspraak voor een vrijbli-jvend intakegesprek en laat u overtuigen!

DocSlim Clinics:Maastricht, Polvertorenstraat 1 Heerlen, Molenberglaan 125Geleen, Groenstraat 13Roermond, Zandbergstraat 20Telefoon 0900-754 6 754 (0900-SLIM SLIM)www.docslim.nlE-mail: [email protected]

DOCSLIM® ACTIEIntakegesprek t.w.v. € 20,00 tegen inlevering van deze actiebon

geheel gratis! (deze actie is geldig in de maanden januari

en februari 2011,niet geldig in combinatie met andere acties)

Ook in 2011 uw persoonlijke coachbij gezond en blijvend afslanken!

Vader en zoon vielen samen ruim 50 kilo af bijDocSlim Clinics

Zoals velen onder ons, kampte ook Leo Pelzer en zijn zoon Pascal met de hard-nekkige extra kilo-otjes. Niet alleen wegens gezondheidsredenen maar ook voor hun eigen gevoel wilden zij hier iets aan doen.

De echtgenote van Leo, moeder van Pascal, at-tendeerde hun op de adver-tentie van DocSlim Clinics. Vader en zoon maakten een afspraak voor een intakeg-esprek. Dankzij haar hebben zij de stap naar gezond af-vallen gezet. Nu 5 maanden verder zijn zij ieder ruim 25 kilo afgevallen!

Na het intakegesprek beslo-ten vader en zoon het Doc-Slim programma te volgen en zij pasten hun eetpatroon aan.‘Ik had mijn koelkast leegge-maakt en gevuld met alle producten van de DocSlim boodschappenlijst. De recep-ten zijn makkelijk te bereiden en smaakvol. Door het volgen

van het programma ve-randert je smaakpatroon, waardoor je minder zin hebt in slechte dingen’, al-dus Pascal.Ook bij Leo ging de knop om: ‘Voorheen at ik vaak onbewust. Als ik het eten lekker vond, at ik in korte tijd veel achter elkaar en bleef ik alsmaar dooreten. Nu eet ik bewuster en maak ik de juiste keuzes.’

Door de wekelijkse consulten bleven Leo en Pascal gemotiveerd om door te gaan met afvallen.

Beide heren voelen zich sinds het volgen van het programma uitstekend.Leo voelt zich sinds tijden fi tter. Ook Pascal merkt het verschil, met sporten voelt hij zich stuk-ken energieker en lichter. Ook heeft hij aanzienlijk minder pijn aan zijn enkels en knieën.

Pascal gaat nog even door met afvallen totdat hij zijn gewenste gewicht heeft bereikt. Leo heeft het afvalprogramma reeds succesvol afgerond met het stabilisatieprogramma om het jojo- effect tegen te gaan.

Patricia Habets uit Maastricht bewijst dat 31,5 kilo afvallen met het DocSlim programma geen afzien is

Op haar zestiende startte Patricia Habets met haar eerste lijn-poging. Sindsdien heeft zij meerdere pogingen op dit gebied gehad. Meerdere keren viel zij goed af, helaas met het jojo- effect als resultaat. Bij andere pogingen startte zij begin van de week vol goede moed, helaas was de motivatie halverwege de week al minder waardoor zij

keer op keer terugviel in haar oude gewoontes.

Patricia had eigenlijk alle hoop met afvallen opge-geven, haar gezondheidstoestand trok haar uitein-delijk over de streep.Een aantal maanden geleden kreeg zij een longem-bolie. Stoppen met roken en overgewicht waren een van de risicofactoren die zij zelf in de hand had. Zij was inmiddels al gestopt met roken….nu het overgewicht nog aanpakken. Haar man John attendeerde haar op een adverten-tie van DocSlim Clinics. Uiteindelijk besloot Patricia om een allerlaatste poging met afvallen te wagen, zou dit niet lukken, dan moest zij zich maar erbij neerleggen.

Op 14 juli jl. had zij een intakegesprek bij Doc-Slim Clinics Maastricht. Samen met haar coach Jos Nota, ook eigenaar van DocSlim Clincis, werd

er een behandelplan opgemaakt, waarin de termijn van het beha-len van haar streefge-wicht werd vastgesteld. Doel: 30 kilo afvallen binnen 30 weken. Patricia was eerst scep-tisch over het gestelde doel, toch wilde zij deze uitdaging aan-gaan.

Nu, 25 weken verder heeft zij boven haar verwachting haar doel ruim gehaald. Ze is nu 31,5 kilo afgevallen en past in maatje 36!

‘Ik heb veel steun gehad aan de wekelijkse con-sulten met mijn coach Jos. Qua eten zijn er volop variatiemogelijkheden, hongergevoel ken ik bij deze dieetmethode niet. Dankzij de wekelijkse begeleiding en mijn gezondheidsdoel als drijfveer is dit me gelukt.Ten opzichte van een paar maanden terug voel ik me een heel ander mens. Ik voel me gezonder, en-ergieker en fi tter, en niet onbelangrijk gelukkiger. Sinds lange tijd beleef ik plezier aan een dagje shoppen waarbij ik volop keuze in kleding heb en me van te voren niet hoef af te vragen welke winkel ik naar binnen stap’, aldus een slanke en trotse Patricia

vóór vóór

ná

vóór ná

vóór vóór vóór vóór vóórná ná ná ná ná

Patricia Habets uit Maastricht bewijst dat 31,5 kilo afvallen met het DocSlim programma geen afzien is. Op haar zestiende startte Patricia Habets met haar eerste lijnpoging. Sindsdien heeft zij meerdere pogingen op dit gebied gehad. Meerdere keren viel zij goed af, helaas met het jojo- effect als resultaat. Patricia had eigenlijk alle hoop met afvallen opgegeven, haar gezondheidstoestand trok haar uiteindelijk over de streep.Een aantal maanden geleden kreeg zij een longembolie. Stoppen met roken en overge-wicht waren een van de risicofactoren die zij zelf in de hand had. Zij was inmiddels al gestopt met roken….nu het overgewicht nog aanpakken. Haar man John attendeerde haar op een advertentie van DocSlim Clinics. Op 14 juli jl. had zij een intakegesprek bij DocSlim Clinics Maastricht. Doel: 30 kilo afvallen binnen 30 weken. Nu heeft zij boven haar verwachting haar doel ruim gehaald. Ze is nu 31,5 kilo afge-vallen en past in maatje 36!‘Ik heb veel steun gehad aan de wekelijkse consulten met mijn coach. Qua eten zijn er volop variatiemogelijkheden, hongergevoel ken ik bij deze dieetmethode niet. Dankzij de wekelijkse begeleiding en mijn gezond-heidsdoel als drijfveer is dit me gelukt.Ten opzichte van een paar maanden terug voel ik me een heel ander mens. Ik voel me gezonder, energieker en fi tter, en niet onbe-langrijk gelukkiger. Sinds lange tijd beleef ik plezier aan een dagje shoppen waarbij ik volop keuze in kleding heb en me van te voren niet hoef af te vragen welke winkel ik naar binnen stap’, aldus een slanke en trotse Patricia

Na

Voor

Na

Voor

Na Voor

DOCSLIM® ACTIE

Intakegesprek t.w.v. € 20,00 tegen inlevering van deze actiebon

geheel gratis!

(deze actie is geldig in de maanden februari en maart 2011, niet geldig in combinatie met andere acties)

februari 2011 gastcolumn 31

Wilt u dit jaar uw goede voornemens daad-werkelijk waarmaken en heeft u een steuntje in de rug nodig? De coaches van DocSlim Clinics staan ook in 2011 voor u klaar, om u te begeleiden naar een gezondere leefstijl waarbij u de nodige kilo’s zult afvallen.

Het afvalprogramma van DocSlim Clinics zorgt voor gezond en blijvend afvallen. Vele geslaagde afvallers gingen u voor. Zij bewij-zen dat het DocSlim afvalprogramma bij elk uniek persoon blijvend werkt.

DOCSLIM METHODEBij DocSlim Clinics kunt u rekenen op pro-fessionele- en verantwoorde begeleiding.Bij ons staat u als cliënt centraal, door één-op-één contact begeleiden wij u naar een gezondere leefstijl waarbij u het gewenste streefgewicht zult bereiken.

In eerste instantie zal er een intakege-sprek plaatsvinden waarbij een medische verklaring ingevuld zal worden en de leef- en werksituatie wordt besproken. Hierbij zal ook een weegcontrole plaatsvinden en het streefgewicht bepaald worden.

Aan de hand van deze gegevens maken wij een plan van aanpak, stellen een eet-patroon samen en passen hierop de voe-dingssupplementen aan. Het opgestelde eetpatroon bestaat uit gezonde en vezelrijke voeding waarbij de snelle koolhydraten en vetten zoveel mogelijk vermeden worden. Het programma kent verder geen ingewik-kelde recepten, maar pure en gezonde voe-ding waarvan de voedingsmiddelen in de gewone supermarkt te verkrijgen zijn’.

Door de wekelijkse consulten met uw coach zult u geleidelijk aan een gezonde le-venswijze aanleren, waarbij uw sociale- of zakelijk leven niet onder hoeft te leiden.

Zodra u het gewenste gewicht heeft be-reikt sluiten we het programma af met een stabilisatieprogramma, dit om het jojo- ef-fect te voorkomen. Bent u bang om er na het afvallen alleen voor te staan, dan bestaat bij ons de mogelijkheid om periodiek (als stok achter de deur) nog op controle te komen.

Er zijn ook klanten die door hun huisarts, cardioloog, internist of diabetesverpleeg-kundige worden gewezen op de mogelijk-heden van DocSlim Clinics. Bij onder andere diabetespatiënten of hartpatiënten met een verhoogde bloeddruk zie je tijdens en na

de behandeling, naast het gewichtsverlies, vaak ook een sterk verminderd medicijnge-bruik.

Aan DocSlim Clinics zijn verpleegkundi-gen, coaches en een apotheker verbonden. Zij staan borg voor het persoonlijke voe-dingsadvies, de coaching en het supple-mentadvies. Ook aan medische en psycho-logische problemen wordt ruim aandacht besteed.

WAT KOST DE DOCSLIM CLINICS-BEHANDELING?U betaalt eenmalig 20 euro voor het intake-gesprek en vervolgens 23 euro per week. Dit is inclusief de één-op-één behandeling, de adviezen, het Persoonlijk Voedingsplan en alle benodigde voedingssupplementen.

DocSlim Clinics werkt met overeenkom-sten, hieraan zijn kortingen gerelateerd. Deze kortingstabel kunt u terugvinden op onze website. De coach zal dit met u door-nemen tijdens het intakegesprek.

Afgelopen jaren hebben we vele cliënten succesvol begeleid met ons programma.Ook dit jaar streven wij hiernaar. Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u met ons deze uitdaging aangaan? Maak dan nu een afspraak voor een vrijblijvend intake-gesprek en laat u overtuigen!

Ook in 2011 uw persoonlijke coach

bij gezond en blijvend afslanken!

DocSlim Clinics Maastricht: Polvertorenstraat 1 Heerlen: Molenberglaan 125Geleen: Groenstraat 13Roermond: Zandbergstraat 20

Telefoon 0900-754 6 754(0900-SLIM SLIM)

www.docslim.nl

Wilt u dit jaar uw goede voornemens daadwerkelijk waarmaken en heeft u steuntje in de rug nodig? De coaches van DocSlim Clinics staan ook in 2011 voor u klaar, om u te begeleiden naar een gezondere leef-stijl waarbij u de nodige kilo’s zult afvallen.

Het afvalprogramma van DocSlim Clinics maakt het voor u mogelijk om gezond en blijvend af te vallen. Vele geslaagde afvallers, zoals links te zien op de fo-to’s, gingen u voor. Zij bewijzen dat het DocSlim af-valprogramma bij elk uniek persoon blijvend werkt.

DocSlim methodeDoor de nodige ervaring en opleiding kunt u bij DocSlim Clinics rekenen op professionele- en ve-rantwoorde begeleiding.Coach Blanche van DocSlim Clinics; ‘Bij ons staat U als cliënt centraal, door één-op-één contact be-geleiden wij u naar een gezondere leefstijl waarbij u het gewenste streefgewicht zult bereiken.Eerste instantie zal er een intakegesprek plaatsvin-den waarbij een medische verklaring ingevuld zal worden en de leef- en werksituatie wordt besproken. Hierbij zal ook een weegcontrole plaatsvinden en het streefgewicht bepaald worden.Aan de hand van deze gegevens maken wij een plan van aanpak op, stellen een eetpatroon samen en pas-sen hierop de voedingssupplementen aan. Het op-gestelde eetpatroon bestaat uit gezonde en vezelrijke voeding waarbij de snelle koolhydraten en vetten zoveel mogelijk vermeden worden. Het programma kent verder geen ingewikkelde recepten, maar pure en gezonde voeding waarvan de voedingsmiddelen in de gewone supermarkt te verkrijgen zijn’.

Door de wekelijkse consulten met uw coach zult u geleidelijk aan een gezonde levenswijze aanleren,

waarbij uw sociale- of zakelijk leven niet onder hoeft te leiden.De voedingssupplementen die uw coach ter onder-steuning voorschrijft bevatten aminozuren (bouw-stenen van eiwitten) en B-vitamines die zorgen voor een optimaal afvalresultaat. U zult zich fi t voelen en geen hongergevoel hebben, hierdoor zult u het afvallen makkelijker volhouden. Door de vitamines zal er een effi ciëntere stofwisseling plaatsvinden, de aminozuren zorgen ervoor dat u alleen in uw vetten afvalt. Mocht u het zonder hulp van de voedingssup-plementen doen dan zult u afvallen in uw spierweef-sel, dit veroorzaakt onder andere vermoeidheid en humeurigheid. Afbraak van spierweefsel zal uitein-delijk weer leiden tot een lagere stofwisseling. Zodra u het gewenste gewicht heeft bereikt sluiten we het programma af met een stabilisatieprogramma, dit om het jojo- effect te voorkomen. Bent u bang om er na het afvallen alleen voor te staan, dan bestaat bij ons de mogelijkheid om periodiek (als stok achter de deur) nog op controle te komen.

DocSlim KidsOvergewicht onder kinderen komt steeds vaker voor. Kinderen met overgewicht krijgen vaak te maken met lichamelijke en sociale problemen. Daarbij kan over-gewicht op jonge leeftijd ook gezondheidsgevolgen hebben op latere leeftijd.Juist voor kinderen is het belangrijk dat zij op een leuke en professionele manier begeleid worden naar een gezond leefpatroon. Daarom heeft Doc-Slim Clinics een speciaal programma ontwikkeld voor deze groep, het DocSlim Kids programma. De coaches van DocSlim Clinics zullen op een leuke en verantwoorde manier begeleiden bij dit afvalproces.

Er zijn ook klanten die door hun huisarts, cardi-

oloog, internist of diabetesverpleegkundige worden gewezen op de mogelijkheden van DocSlim Clinics. Bij onder andere diabetespatiënten of hartpatiënten met een verhoogde bloeddruk zie je tijdens en na de behandeling, naast het gewichtsverlies, vaak ook een sterk verminderd medicijngebruik.

Aan DocSlim Clinics zijn, verpleegkundigen, coach-es en een apotheker verbonden. Zij staan borg voor het persoonlijke voedingsadvies, de coaching en het supplementadvies. Ook aan medische en psycholo-gische problemen wordt ruim aandacht besteed.

Wat kost deDocSlim Clinics-behandeling?U betaalt eenmalig 20 euro voor het intakegesprek en vervolgens 23 euro per week. Dit is inclusief de één-op-één behandeling, de adviezen, het Persoon-lijk Voedingsplan en alle benodigde voedingssupple-menten. DocSlim Clinics werkt met overeenkomsten, hieraan zijn kortingen gerelateerd. Deze kortingstabel kunt u terugvinden op onze website. De coach zal dit met u doornemen tijdens het intakegesprek.

MesotherapieBent u tevreden met uw huidige gewicht maar niet met bepaalde zones, zoals buikje, love-handles of dijen? Dan kunt u op de vestigingin Geleen terecht voor mesotherapie.Lipolyse maakt het mogelijk om zonder operatieve ingrepen uw lichaamscontouren te verbeteren en cellulite tegen te gaan.Afhankelijk van de behandelindicatie wordt er een cocktail van natuurlijke ingrediënten in de huid geïn-jecteerd. De micro-injecties zorgen hierbij voor een

lokale vetverbranding, het verstrakken van de huid en een optimale huidconditie.Naarmate de behandelingen vorderen, zult u merken dat uw lichaamscontouren geleidelijk aan afnemen en uw huidconditieverbetert.De kosten; 1 zonebehandeling kost per zone 35,00 euro (een zone is ongeveer zo groot als een hand).

Afgelopen jaren hebben we vele cliënt-en succesvol begeleid met ons programma.Ook dit jaar streven wij hiernaar. Bent u nieuws-gierig geworden en wilt u met ons deze uitdaging aangaan? Maak dan nu een afspraak voor een vrijbli-jvend intakegesprek en laat u overtuigen!

DocSlim Clinics:Maastricht, Polvertorenstraat 1 Heerlen, Molenberglaan 125Geleen, Groenstraat 13Roermond, Zandbergstraat 20Telefoon 0900-754 6 754 (0900-SLIM SLIM)www.docslim.nlE-mail: [email protected]

DOCSLIM® ACTIEIntakegesprek t.w.v. € 20,00 tegen inlevering van deze actiebon

geheel gratis! (deze actie is geldig in de maanden januari

en februari 2011,niet geldig in combinatie met andere acties)

Ook in 2011 uw persoonlijke coachbij gezond en blijvend afslanken!

Vader en zoon vielen samen ruim 50 kilo af bijDocSlim Clinics

Zoals velen onder ons, kampte ook Leo Pelzer en zijn zoon Pascal met de hard-nekkige extra kilo-otjes. Niet alleen wegens gezondheidsredenen maar ook voor hun eigen gevoel wilden zij hier iets aan doen.

De echtgenote van Leo, moeder van Pascal, at-tendeerde hun op de adver-tentie van DocSlim Clinics. Vader en zoon maakten een afspraak voor een intakeg-esprek. Dankzij haar hebben zij de stap naar gezond af-vallen gezet. Nu 5 maanden verder zijn zij ieder ruim 25 kilo afgevallen!

Na het intakegesprek beslo-ten vader en zoon het Doc-Slim programma te volgen en zij pasten hun eetpatroon aan.‘Ik had mijn koelkast leegge-maakt en gevuld met alle producten van de DocSlim boodschappenlijst. De recep-ten zijn makkelijk te bereiden en smaakvol. Door het volgen

van het programma ve-randert je smaakpatroon, waardoor je minder zin hebt in slechte dingen’, al-dus Pascal.Ook bij Leo ging de knop om: ‘Voorheen at ik vaak onbewust. Als ik het eten lekker vond, at ik in korte tijd veel achter elkaar en bleef ik alsmaar dooreten. Nu eet ik bewuster en maak ik de juiste keuzes.’

Door de wekelijkse consulten bleven Leo en Pascal gemotiveerd om door te gaan met afvallen.

Beide heren voelen zich sinds het volgen van het programma uitstekend.Leo voelt zich sinds tijden fi tter. Ook Pascal merkt het verschil, met sporten voelt hij zich stuk-ken energieker en lichter. Ook heeft hij aanzienlijk minder pijn aan zijn enkels en knieën.

Pascal gaat nog even door met afvallen totdat hij zijn gewenste gewicht heeft bereikt. Leo heeft het afvalprogramma reeds succesvol afgerond met het stabilisatieprogramma om het jojo- effect tegen te gaan.

Patricia Habets uit Maastricht bewijst dat 31,5 kilo afvallen met het DocSlim programma geen afzien is

Op haar zestiende startte Patricia Habets met haar eerste lijn-poging. Sindsdien heeft zij meerdere pogingen op dit gebied gehad. Meerdere keren viel zij goed af, helaas met het jojo- effect als resultaat. Bij andere pogingen startte zij begin van de week vol goede moed, helaas was de motivatie halverwege de week al minder waardoor zij

keer op keer terugviel in haar oude gewoontes.

Patricia had eigenlijk alle hoop met afvallen opge-geven, haar gezondheidstoestand trok haar uitein-delijk over de streep.Een aantal maanden geleden kreeg zij een longem-bolie. Stoppen met roken en overgewicht waren een van de risicofactoren die zij zelf in de hand had. Zij was inmiddels al gestopt met roken….nu het overgewicht nog aanpakken. Haar man John attendeerde haar op een adverten-tie van DocSlim Clinics. Uiteindelijk besloot Patricia om een allerlaatste poging met afvallen te wagen, zou dit niet lukken, dan moest zij zich maar erbij neerleggen.

Op 14 juli jl. had zij een intakegesprek bij Doc-Slim Clinics Maastricht. Samen met haar coach Jos Nota, ook eigenaar van DocSlim Clincis, werd

er een behandelplan opgemaakt, waarin de termijn van het beha-len van haar streefge-wicht werd vastgesteld. Doel: 30 kilo afvallen binnen 30 weken. Patricia was eerst scep-tisch over het gestelde doel, toch wilde zij deze uitdaging aan-gaan.

Nu, 25 weken verder heeft zij boven haar verwachting haar doel ruim gehaald. Ze is nu 31,5 kilo afgevallen en past in maatje 36!

‘Ik heb veel steun gehad aan de wekelijkse con-sulten met mijn coach Jos. Qua eten zijn er volop variatiemogelijkheden, hongergevoel ken ik bij deze dieetmethode niet. Dankzij de wekelijkse begeleiding en mijn gezondheidsdoel als drijfveer is dit me gelukt.Ten opzichte van een paar maanden terug voel ik me een heel ander mens. Ik voel me gezonder, en-ergieker en fi tter, en niet onbelangrijk gelukkiger. Sinds lange tijd beleef ik plezier aan een dagje shoppen waarbij ik volop keuze in kleding heb en me van te voren niet hoef af te vragen welke winkel ik naar binnen stap’, aldus een slanke en trotse Patricia

vóór vóór

ná

vóór ná

vóór vóór vóór vóór vóórná ná ná ná ná

Patricia Habets uit Maastricht bewijst dat 31,5 kilo afvallen met het DocSlim programma geen afzien is. Op haar zestiende startte Patricia Habets met haar eerste lijnpoging. Sindsdien heeft zij meerdere pogingen op dit gebied gehad. Meerdere keren viel zij goed af, helaas met het jojo- effect als resultaat. Patricia had eigenlijk alle hoop met afvallen opgegeven, haar gezondheidstoestand trok haar uiteindelijk over de streep.Een aantal maanden geleden kreeg zij een longembolie. Stoppen met roken en overge-wicht waren een van de risicofactoren die zij zelf in de hand had. Zij was inmiddels al gestopt met roken….nu het overgewicht nog aanpakken. Haar man John attendeerde haar op een advertentie van DocSlim Clinics. Op 14 juli jl. had zij een intakegesprek bij DocSlim Clinics Maastricht. Doel: 30 kilo afvallen binnen 30 weken. Nu heeft zij boven haar verwachting haar doel ruim gehaald. Ze is nu 31,5 kilo afge-vallen en past in maatje 36!‘Ik heb veel steun gehad aan de wekelijkse consulten met mijn coach. Qua eten zijn er volop variatiemogelijkheden, hongergevoel ken ik bij deze dieetmethode niet. Dankzij de wekelijkse begeleiding en mijn gezond-heidsdoel als drijfveer is dit me gelukt.Ten opzichte van een paar maanden terug voel ik me een heel ander mens. Ik voel me gezonder, energieker en fi tter, en niet onbe-langrijk gelukkiger. Sinds lange tijd beleef ik plezier aan een dagje shoppen waarbij ik volop keuze in kleding heb en me van te voren niet hoef af te vragen welke winkel ik naar binnen stap’, aldus een slanke en trotse Patricia

Na

Voor

Na

Voor

Na Voor

DOCSLIM® ACTIE

Intakegesprek t.w.v. € 20,00 tegen inlevering van deze actiebon

geheel gratis!

(deze actie is geldig in de maanden februari en maart 2011, niet geldig in combinatie met andere acties)

deze provinciale bestuurslaag bestaat sinds 1815. De eer-ste Provinciale Staten van het huidige Limburg werden niet gekozen maar benoemd door de koning. Vanaf 1841

vonden er verkiezingen plaats. er was sprake van kiesrecht in de steden en op het platteland maar dat recht was indirect en voorbehouden aan een uiterst select gezelschap namelijk alleen mannen vanaf 23 jaar die een bepaald bedrag aan belas-ting betaalden. Zij kozen een kiescollege dat op zijn beurt de Statenleden aanwees.

u zult niet vreemd opkijken als ik hier schrijf dat de huidige systematiek van kiezen mij meer aanspreekt. Net zoals de Provincie als bestuurslaag mij zeer aan-spreekt. een korte blik in de historie van ons staatsrecht leert dat de Provincie de oudste bestuurslaag van ons land is. Met vanuit die langjarige bestuurlijke traditie tal van verworvenheden, zeker ook in Lim-burg, voor de hedendaagse samenleving.

Van een stukje geschiedenis nu weer terug naar de actualiteit: de verkiezin-gen en in het verlengde daarvan de ver-kiezingen eerste Kamer. een bijzondere bevoegdheid van Provinciale Staten is, zoals u weet, het kiezen van de leden van de eerste Kamer. Dit gebeurt binnen drie maanden na de verkiezingen voor Pro-vinciale Staten, namelijk op 23 mei 2011.

Daarmee hebben deze verkiezingen veel meer belang dan alleen voor onze eigen provincie. Deze verkiezingen in het bijzonder hebben onmiddellijk gevolgen voor de landelijke politieke verhoudin-gen. Het huidige kabinet van VVD en CDa heeft momenteel geen meerderheid in de eerste Kamer. Hierdoor kan de eerste Kamer nu wetsvoorstellen van het kabinet tegenhouden. uw stem bij de Provinciale Verkiezingen kan dus medebepalend zijn voor het antwoord op de vraag of deze situatie wenselijk is en dus gehandhaafd moet worden of gewijzigd dient te worden. De uitslag van de verkiezingen van 2 maart gaat dus de machtsverhoudingen in dit land bepalen.

Het gáát ergens over in deze provincie, het gaat ergens over in dit land.

Het motto van de verkiezingscampagne van de provincie is daarom niet voor niets:

‘soms is kiezen echt belangrijk!’.als ik kijk naar de rol van Pro-

vinciale Staten dan geloof ik in de toegevoegde waarde van een regionale overheid op het gebied van ruimtelijke, economische en culturele vraagstukken. Vraag-stukken waarin (leden van) Pro-vinciale Staten een belangrijke taak hebben zeker in een tijd van verregaande bezuinigingen die op ons afkomen. Signaleren, kaderstelling en controleren op een effectieve manier, dat is de taak van Provinciale Staten. Ook in een tijd waarin de grote ideolo-gische verschillen zijn vervaagd.

ik geloof ook in de kracht van samenwerking van onderop en samenwerking met en in de samenleving. De klant van de provincie is niet vaak de indivi-duele burger. burgerparticipatie is daarom geen makkelijk begrip voor een provinciale overheid en moet daarom vertaald wor-den naar participatie en samenwerking met gemeenten, met regio’s, met maat-schappelijke organisaties, met belan-gengroeperingen. Steeds weer opnieuw, om op die manier te groeien tot een poli-tiek-bestuurlijk klimaat waarin respect, vertrouwen en integriteit de hoekste-nen vormen. Vanuit die kracht zie ik voor Provinciale Staten vooral een taak om in de regio’s initiatieven op te zoeken en te stimuleren. Tegelijkertijd betekent dit dat de regio’s initiatieven moeten tonen.

Voor de komende Statenperiode zie ik een taak voor de nieuw gekozen Provin-ciale Staten op het gebied van internati-onalisering, een must voor Limburg. De ontwikkeling van Maastricht naar ken-nis- en cultuurstad van het Zuiden met als opmaat de uitdaging om in 2018 Culturele Hoofdstad van europa te zijn en onze hoofdstad van nieuw europees elan te voorzien. en zoals ik ook al aangaf tijdens mijn nieuwjaarstoespraak op 3 januari: de maak- en kenniscorridor tussen eind-hoven en Sittard: ik verwacht daar een ontwikkeling van veel nieuwe innovatieve initiatieven, onder meer automotive. Ook wil ik noemen de campusontwikkeling

Chemelot, de verdere ontwikkeling van brainport eindhoven en natuurlijk Green-port Venlo met de floriade 2012.

Het laatste stukje van deze column wil ik graag gebruiken voor een persoonlijke oproep aan onze (kandidaat) volksver-tegenwoordigers. ingegeven door een persoonlijke zorg, de normen- en waar-dencrisis. De nieuwe Staten zou ik willen meegeven: ga niet mee in de verharding van omgangsvormen, zoek de overtuiging in argumenten. Debatteer op inhoud en niet op de persoon van de politieke tegen-stander. Ga voor het belang voor de lange termijn van onze mooie provincie Limburg.

2 maart 2011. Provinciale Statenverkie-zingen. Stemmen is altijd belangrijk.

· De Commissaris van de Koninginin de provincie Limburgl.J.p.m. frissen

l.J.p.m. frissen

2 maart: verKiezingen

februari 201132 ???

9 juni 2010, Tweede Kamerverkiezingen. in de vier stemlokalen in de Geleense wijk Lindenheuvel boekt Wilders met zijn Partij Voor de Vrijheid forse winst. ruim 41 procent van de kiezers in de arbeiderswijk stemde op hem. Nu, ruim zeven maanden later, kan de PVV waarschijnlijk opnieuw op steun rekenen. “als de lokale politiek niet luistert, moet je het hogerop zoeken”.

DOOr gwen teo fOTO’S paul poussart / gwen teo

waarom een worstelende wijk uitwijkt naar wilders

Staatsmijn Maurits aan het werk gaan. In die periode groeit en bloeit de wijk. Tegenwoordig heeft Lindenheuvel het moeilijk. De wijk worstelt. Met uitda-gingen waarmee de hele provincie wordt geconfronteerd, zoals krimp en vergrijzing, maar waar de inwoners het vooral over hebben, zijn de verloedering, de (drugs)

criminaliteit, de leegstand én de onvrede over het gemeentebestuur. Dat heeft te weinig aandacht voor ons, is een veelge-hoorde klacht op straat. Dus hebben velen een proteststem uitgebracht en afgelopen juni voor de Partij voor de Vrijheid geko-zen. Een rondje door de wijk op een wil-lekeurige woensdag maakt duidelijk dat

Onder de rook van DSM ligt Linden-heuvel. Een volkswijk in hart en nieren, onlosmakelijk verbonden

met het Zuid-Limburgse mijnverleden. Immigranten maken sinds de begindagen deel uit van de gemeenschap. Italianen, Polen, Turken, Marokkanen en andere buitenlanders, die in de in 1926 geopende

februari 2011 reportage 33

woonden. Sinds 2002 als maatschappelijk werker en opbouwwerker actief in de wijk. PvdA-stemmer. Cor kan het goed met hem vinden. Maar op de vraag of hij zichzelf over tien jaar even gebroederlijk naast een jongere-generatie-Marokkaan ziet zitten, luidt zijn antwoord stellig ‘nee’. “Er is al te veel gebeurd.”

Volgens Lesil (55) is de kloof tussen autochtonen en allochtonen in Linden-heuvel door de bank genomen echter niet zo groot. De problematiek omtrent de allochtone jeugd is vooral een kwestie van beeldvorming, de PVV-winst overwegend een uiting van frustratie. “De mensen die ik spreek, zijn het gedraai van de gevestigde politieke partijen zat. De verschuiving richting de PVV is hun signaal: we willen strakker, duidelijk, consequent beleid. De politiek moet gemaakte afspraken náko-men. Dat is precies wat Wilders uitdraagt.”

Dat de keus tijdens de Tweede Kamer-verkiezingen veelal op de PVV is gevallen, heeft niet geleid tot spanningen in de wijk, zegt hij. Lindenheuvel was en is saamhorig.

“Maar aan de harmonie moet wel blijvend aandacht worden besteed.” Vandaar ook de oprichting van een nieuw platform: Samenredzaamheid. Daarvoor bundelen de moskee, pastorale zorg, jongerenwer-kers, het Platform Allochtonen Geleen Breed en de wijkagent nu hun krachten. Een studieweekend voor vijfentwintig autochtone en allochtone jongeren van veertien tot zestien jaar staat op de plan-ning, het onderwerp jeugdparticipatie op de agenda.

Ook in de plaatselijke bakkerij wordt juist de onderlinge verbondenheid bena-drukt. “Opmerkingen over ‘rot-Marok-kanen’ of iets dergelijks horen we nooit. En de buitenlanders die in de bakkerij

komen, spreken gewoon dialect. Ik denk niet dat PVV stemmende buurtbewoners dat voornamelijk doen vanwege Wilders’ standpunten over immigratie, maar veelal omdat zijn visie op zaken zoals veilig-heid en criminaliteit ze aanspreekt.” De bakkerijmedewerkster wijst naar een wit pand aan de overkant. “Het staat al min-stens twee jaar leeg. Wat een aanblik, hè? Inwoners van Lindenheuvel zijn ontzet-tend trouw, ze willen niet weg. Maar dan moet de verloedering wel een halt worden toegeroepen.”

Een paar deuren verder in dezelfde straat staren nog meer lege ramen de voor-bijgangers treurig aan. Voorheen prijkten de aanbiedingen van supermarktketen Jan Linders in de etalages, maar dat is inmiddels alweer een paar jaar geleden. Lamberta Hauwert (68) mist de winkel nog steeds. Ja, de wijk gaat achteruit, zegt ze. “Dat is heel erg. Maar ik voel me hier wel veilig, het is thuis.” Ze beaamt dat de Wilders-aanpak van criminaliteit aantrek-kelijk is, toch stemt ze niet op de PVV.

“Ik vind namelijk dat je mensen nooit op basis van hun geloofsovertuiging mag beoordelen. Omdat ik me evenmin in de programma’s van andere

CDA, PvdA en andere, nu nog leidende partijen in Provinciale Staten hun borst vermoedelijk ook nat kunnen maken.

Kitty (52), geboren en getogen in Lin-denheuvel, weet nog niet of ze op 2 maart naar de stembus gaat. Maar als ze dat doet, stemt ze weer op de PVV. Ze heeft genoeg van ‘buitenlanders die hier naartoe komen, niet werken, overlast veroorzaken en zich niet aanpassen’. Het is haar manier om aan de overheid duidelijk te maken dat het zo niet langer kan. “Anders wordt er toch niet naar ons geluisterd. In Lindenheuvel moe-ten we altijd eerst op de barricaden klim-men voordat de gemeente in actie komt.”

Even verderop in het wijkcentrum zit Cor (“geen achternaam en geen foto, hoor”) aan de kaarttafel. Hoewel zijn roots in Lindenheuvel liggen, woont hij in Obbicht. Maar hij komt iedere dag naar

‘zijn’ geliefde wijk. Om zijn dochter te bezoeken, een praatje te maken met vrien-den of een potje te biljarten. “Want het is hier een hechte gemeenschap.” Ook Cor heeft tijdens de Tweede Kamerverkiezin-gen op de PVV gestemd en is vastbesloten dat volgende maand wederom te doen.

“Ons sociale stelsel is overbelast. We heb-ben zelf amper werk, wat moeten die bui-tenlanders hier dan komen doen?” Van de allochtone gemeenschap in Lindenheuvel veroorzaakt voornamelijk de jonge, derde generatie Marokkanen problemen, stelt hij. “Met de ouderen is het altijd prima samen gegaan. Die hebben zich aangepast. Zoals de Molukkers. Met hen hebben we vroeger een flink potje geknokt. En van ze verloren, maar daar hebben we ons bij neergelegd, hè?”

Hij grinnikt en stoot zijn buurman aan, Ben Lesil, zoon van Molukse ouders die vroeger in het Molukse kamp Graetheide

Lindenheuvel telt 8378 inwoners, van wie ruim 15 procent 65 jaar of ouder is. Tijdens de afgelopen Tweede Kamer-verkiezingen kreeg de PVV in Linden-heuvel respectievelijk 36.67, 39.22, 43.48 en 47.04 procent van de stemmen. 3982 mensen brachten een stem uit, van de in totaal 6287 kiesgerechtigden.

Bron: gemeente Sittard-Geleen

eric Haartmans Lamberta Hauwert ben Lesil

februari 201134 reportage

politieke partijen kan vinden, ga ik voorlopig helemaal niet naar de stembus.”

Dat de pijn over de verpaupering van bepaalde delen van de wijk - want Linden-heuvel kent ook veel mooie straten, groene gebieden en de momenteel enigszins doods ogende Burgemeester Lemmens-straat wordt volledig heringericht - zo diep zit, heeft mede te maken met het feit dat een aanzienlijk aantal inwoners moeite doet om een steentje bij te dragen. Aldus Eric Haartmans (45), mede-oprichter en lid van wijkplatform Lindenheuvel-West. Stichting Het Chrysantenveld is daarvan wellicht het meest sprekende voorbeeld. Buurtbewoners hebben het gelijknamige veld omgetoverd van een illegale dump-plaats in een verzorgd groen gebied met een kinderboerderij en een speeltuin. Het initiatief werd landelijk geprezen door toenmalig premier Balkenende, kroon-prins Willem-Alexander kwam hoogst-persoonlijk een kijkje nemen nadat de stichting een Appeltje van Oranje ( jaar-lijkse prijs van het Oranje Fonds, red.) had gewonnen. Haartmans: “Het probleem is dat in Lindenheuvel vrijwel alles vanuit de bewoners moet komen. De gemeente belooft dingen, maar kan die vervolgens niet altijd waarmaken. Daarbij beroept ze zich op landelijke richtlijnen. Daar worden de mensen mismoedig van. Dus wijken ze uit naar een partij die het landelijke beleid mee bepaalt.”

Aan de, volgens Haartmans toch wel merkbare, onvrede over bepaalde alloch-tone jongeren liggen meerdere redenen ten grondslag, meent hij: de autochtone jeugd neemt de - door veel oudere generaties als problematisch ervaren - mentaliteit van de Marokkaanse jeugd over, autochtonen

vinden dat instanties allochtonen eerder de helpende hand bieden en voelen zich in de steek gelaten en het aantal allochtone jongeren zonder goede baan dat meer geld heeft te besteden, is in Lindenheuvel duidelijk in de meerderheid. “De gepensio-neerden die indertijd keihard in de mijnen hebben gewerkt, kunnen zich geen dure BMW of Audi veroorloven. Als nu een 19-jarige knul in zo’n auto rondjes door de wijk scheurt, trekken mensen hun con-clusies. Conclusies die niet per se hoeven te kloppen, maar wel tot meer weerstand leiden. Daar profiteert de PVV van.”

Dat Ger Beckers (60) de PVV steunt, mag iedereen weten. Hij heeft ‘niks te verbergen’. Beckers is de politieke gedoog-mentaliteit in Nederland beu en mist de sociale controle die voorheen in Linden-heuvel heerste. Op de motorkap van de

auto van zijn zoon is eens om kwart over drie ’s nachts een verfbom ontploft. “Als ik vroeger op dat tijdstip op straat had rondgehangen, had mijn vader dat heel snel gehoord. Die had daar meteen een stokje voor gestoken. Nu kan dat blijk-baar allemaal wel.” Hoewel zijn stem dus naar de PVV gaat, vindt hij het beleid dat Wilders propageert eigenlijk te hard. “De verhoudingen komen meer onder de druk te staan als de PVV massale winst blijft boeken. En wat hebben we uiteindelijk aan een politicus die door vijftien bodyguards moet worden bewaakt? Ik heb jarenlang op het CDA gestemd. Ik hoop dat de andere partijen, waaronder het CDA, zich eens goed achter de oren krabben en zich rea-liseren dat ze hun programma moeten aanpassen. Als ze dat doen, krijgen ze mijn stem terug.”

bij gebrek aan jongeren op straat die willen praten, beantwoordt jeugd- en jongerenwerker Said Hammoud

(28, van Marokkaanse afkomst) de vraag hoe de allochtone jeugd in Lindenheuvel

eigenlijk denkt over de met hun in verband gebrachte problemen en de populariteit van de PVV? “Het houdt ze ontzettend bezig. Vooral degenen die stemrecht heb-ben, praten veel over politiek. Ze gaan ook bewust stemmen. Nooit op de PVV, wel op uiteenlopende andere partijen. Som-migen hebben het gevoel dat ze worden geminacht, ze vinden het vervelend dat de negatieve beeldvorming zo overheersend is. We initiëren in dat kader regelmatig projecten, om mensen dichter bij elkaar te brengen. en ik probeer ze te leren dat je

het beste bij jezelf kunt beginnen. Jonge-ren hier, zowel allochtone als autochtone, worstelen met van alles. Het vinden van een opleiding die goed aansluit of een baan is moeilijk voor de meesten.”Hammoud, overigens niet woonachtig in de wijk, stemt zelf op de Pvda. “ik ga graag de dialoog aan met mensen die stigmatiseren. Die bijvoorbeeld het ver-schil tussen een Marokkaan, een Turk en een Tunesiër niet eens zien, maar wel een ongenuanceerd oordeel hebben. Met hen praten, vind ik interessant.”

Chrysantenveldje: lichtpunt in Lindenheuvel

jongeren voelen zich geminacht

Said Hammoud

februari 201136 verKiezingen

“Geert Wilders en zijn beweging zijn het prototype van hedendaags fascisme.” Dat is de gepeperde slotconclusie van cultuurfilosoof rob riemen in zijn ophefmakende boekje De eeuwige terugkeer van het fascisme. riemen is directeur van de Tilburgse denktank Nexus. in een Maastrichts café ging hij in debat met Pvda-Tweede Kamerlid frans Timmermans.

DOOr fons geraets

eeuwige opkomst van het populisme

• Riemen: Ik ben het volledig eens met Albert Camus en Thomas Mann die in 1947 iets belangrijks zeiden: “De oorlog is voorbij, maar daarmee is het fascisme niet verdwenen.” Het fascisme herken je aan een gebrek aan absolute geestelijke waar-den. Dat vormt de voedingsbodem. Het fas-cisme heeft geen ideologie. Men hanteert een populistische, autoritaire, antidemo-cratische techniek en wijst zondebokken aan. Nu zien we deze verschijnselen weer opduiken. Laten we in godsnaam niet wachten totdat deze beweging daadwer-kelijk gewelddadig wordt, want dan zijn we te laat.

Had Riemen een minder beladen woord moeten kiezen?• Timmermans: Ik vind het jammer dat door dit woord het debat in de kiem wordt gesmoord, mensen niet willen luisteren naar de boodschap. Zie de reactie van Bol-kestein in de Volkskrant. Hij zoomt alleen maar in op dat ene woord en gaat totaal voorbij aan de inhoud. Riemen schrijft terecht dat Goethe er in 1812 al over sprak. In die tijd bestond dat woord niet, maar de elementen kwamen al in eerste aanzet voor in de samenleving. Ik zou zeggen: benoem die elementen, vermijdt het woord en je vergroot de kans op discussie in de samenleving.

Gaat Wilders voort in een fascistische traditie?• Timmermans: Nee, er zijn fundamentele verschillen. In de eerste plaats was het fascisme optimistisch en verheerlijkte geweld. Dat doet Wilders niet.

En het in de knieën schieten van Marok-kaanse hooligans en het inzetten van het leger in probleemwijken?• Timmermans: In Wilders’ wereldbeeld staat geweldsverheerlijking niet centraal. Overigens is bij hem nauwelijks sprake van een coherent gedachtegoed. Hij is eclec-tisch, pikt overal dingen op die mensen willen horen. Daarom zou ik Wilders eer-der populistisch willen noemen. Daarnaast is hij extreem conservatief, terwijl het fascisme vooruitstrevend, modernistisch, toekomstgericht is. Wilders belooft alleen maar het verleden, heeft niets te bieden voor de toekomst.• Riemen: Mensen in het land hebben beter in de gaten wat er aan de hand is dan de politici in Den Haag. Men verwijt de poli-tiek terecht gebrek aan leiderschap. De omerta heerst, de maffiacode van zwijgen. De sociaal-democraten hebben ook in de

februari 2011 verKiezingen 37

jaren ’30 gedacht dat het niet zo’n vaart zou lopen. In de jaren ‘90 heeft de PvdA het multiculturele drama genegeerd. En ik vind het verrassend dat Timmermans beweert dat het fascisme optimistisch is. Het is een puur reactionaire beweging. Een fascist is de absolute tegenpool van de Europeaan.

Waarom is de massamens anno nu zo ledig van geest?• Riemen: Het verschijnsel Wilders is een direct gevolg van jarenlang verkeerd beleid. Het onderwijs is stelselmatig ver-waarloosd en de elite is gecorrumpeerd. In Timmermans’ boek Glück Auf – duizend keer beter dan het PvdA-verkiezingspro-gramma – wijst hij terecht op het morele, politieke en economische failliet van het neoliberalisme, de verwaarlozing van de kunsten en het gebrek aan Europees den-ken. Tel dat allemaal op en je krijgt de massamens: het type dat niet begrijpt dat de waardigheid van het menselijk bestaan bestaat uit fundamentele noties als in waarheid leven, gerechtigheid nastreven en schoonheid scheppen.

U wordt niet vrolijk van het aanbod van de tijdschriftenkiosken. Is onze samenleving aan het debiliseren?• Riemen: Dat valt toch niet te ontkennen. Iedereen ziet dat om zich heen gebeuren. In de kiosk kun je zien waar de mens echt belangstelling voor heeft: snelle auto’s, geld, seks en celebrities. Als daar alle aandacht en energie heengaat, wordt het moeilijk om een samenleving beschaafd te doen lijken.

Leven we in een kitschmaatschappij waarin alles draait om commercie en geld verdie-nen? Zit Europa in een beschavingscrisis?• Timmermans: Absoluut. Dat is ook het waardevolle van het oeuvre van Riemen. Hij heeft het debat aangezwengeld, kriti-sche denkers als Etzioni naar Nederland gehaald. Het gaat om wezenlijke vragen als: Waarom zijn we geen gemeenschap meer? Waarom zijn we bang geworden voor elkaar? Waarom zoeken we beschut-ting in een identiteit die fictief is? Waarom kunnen we de kracht niet uit elkáár halen? Daarom is het jammer dat het f-woord wordt gebruikt. Zodra dat woord valt, stopt de discussie. Ik pleit voor dialoog. Het grote probleem van vandaag is dat iedereen op ‘zenden’ staat en niemand op ‘ontvangen’. Er is geen zelfreflectie meer, een van de grootste problemen in de wes-terse wereld.

In uw boekje valt vaak het woord ressen-timent. Wat bedoelt u daarmee?• Riemen: Het verschijnsel in de samen-leving dat geestelijke waarden niet meer het allerbelangrijkste zijn en alles draait om materialisme. Wat de een heeft wil de ander ook hebben want we leven in een egalitaire samenleving. Mensen willen altijd méér hebben. Niemand heeft ooit genoeg.• Timmermans: De bewoner van een Vinex-wijk die Opel Astra rijdt, maar vindt dat ie eigenlijk een BMW verdient. De schuld wordt in de schoenen geschoven van de Marokkaanse straatschoffies. Dat is het ressentiment waar Riemen het over heeft en dat is nadrukkelijk aanwezig in

frans Timmermans

rob riemen

de samenleving. Ik betaal teveel belas-ting omdat hij te lui is om te werken. Die rancune is de brandstof waar Wilders en zijn beweging op draait. Maar het vreet zichzelf op en het moet ook altijd slecht eindigen. Door de ondergang van die bewe-ging of de Grote Kladderadatsch. • Riemen: Iedereen die mijn boekje heeft gelezen weet dat ik Wilders-stemmers niet beticht van fascisme. Integendeel. Ik zeg: u wordt in de steek gelaten, Wilders zal nooit iets oplossen. Van prominente PvdA’ers krijg ik te horen: je hebt gelijk, maar we durven het niet hardop te zeggen. Da’s een politieke inschattingsfout, je moet het wél benoemen.

U heeft het kabinet-Rutte Bruin-1genoemd.• Timmermans: Nee! In een discussie op internet heeft iemand die term gebruikt en bij het heen-en-weer mailen heb ik die term overgenomen en er bij vermeld dat die term de lading niet dekt. Ik heb mijn les geleerd. Je bent eindeloos over de vorm aan het praten terwijl het gaat om de inhoud. Die inhoud is zó belangrijk. Waarom leven we in een samenleving waarin transcendente waarden afwezig zijn? Laten we voorkomen dat mensen vluchten in Dan Brown-achtige mysteries, yoga gaan beoefenen of complotten gaan zien, zoals Martin Bosma doet in zijn idiote boek.

Volgens Riemen is de politiek verworden tot een kermis van slogans & imago. “Ide-alen zijn ingeruild voor de kiezersgunst.”• Timmermans: Riemen heeft gelijk. Maar dit gaat dieper dan politieke partijen. Dit is vergelijkbaar met de 19e eeuw. Zoals een hond het onweer voelt aankomen, voelt de mens dat de wereld op het punt staat fundamenteel te veranderen. We weten nog niet welke wereld er komt, we weten wel dat hij op zijn laatste benen loopt. Wij hebben de grote verantwoordelijkheid om de mensen een vooruitzicht te presenteren dat optimistisch is, houvast geeft en per-spectief biedt. U legt de schuld bij de politiek, intellectu-elen, universiteiten, zakenmensen en de massamedia. “Gecorrumpeerde elites die de geestelijke leegte cultiveren.” Maar het zijn toch de gewone burgers die massaal op Wilders hebben gestemd?• Riemen: Mensen worden opnieuw mis-leid. En waarom? Omdat ze niet goed wor-den geïnformeerd. Door de dominantie van de economie zijn onderwijs,

februari 201138 verKiezingen

humaniora en kunsten verwaarloosd. Kenmerkend voor dit kabinet is zijn eerste beleidsdaad: 22% bezuinigen op de kunsten cultuurbegroting.Timmermans: In de hele westerse samenle-ving heerst een diep gevoel van onbehagen. Dat heeft alles te maken met de vrees om positie te verliezen. De wereld verandert en het is helemaal niet zeker dat onze kinderen het beter zullen hebben dan wij. Als de verwachting weinig rooskleurig is ben je geneigd om degene te geloven die zegt: Als je op mij stemt, zorg ik dat alles hetzelfde blijft. Riemen: Een vriend mij, de grote filosoof George Steiner, heeft gezegd: de hoop komt altijd van links. Van oudsher was het altijd de sociaal-democratie die opkwam voor de minder bedeelden. Joop den Uyl citeerde Multatuli: “De roeping van de mens is mens te zijn.” De waarde van het humanisme moet voorop staan. Onder Kok heeft de sociaal-democratie geen enkele visie uitgedragen over wat een goede maat-schappij is.

Rechtsfilosoof Afshin Ellian noemt u ‘n publiciteitsgeile geest en een stemming-maker van de eerste orde. En Frits Bol-

kestein schrijft: “U moet zich schamen zoveel onzin de wereld in te sturen.” Riemen: Ik zou teleurgesteld zijn als Bol-kestein zo niet had gereageerd. Voor de rest schrijft hij allemaal nonsens.Timmermans: Interessant is dat de rechtse pers, Elsevier en De Telegraaf, net zo into-lerant en dogmatisch is als links in de jaren ‘70. Precies dezelfde intolerante houding tegenover mensen die iets politiek incor-rects beweren. Dan gaat het, om met Ab Klink te spreken, voluit op het orgel. Dat heeft Riemen nu ook ervaren. We zitten in een tijd dat rechts de politiek correcte denkhouding is.

U heeft een hekel aan het feit dat alles leuk moet zijn. “Leuk is de ultieme maat voor alles waar je tijd aan besteedt.” Moeten we het dan niet leuk hebben?Riemen: Denkt u echt dat alles leuk moet zijn? Wie is bereid om z’n werk, vrienden of relatie op te zeggen op het moment dat het niet leuk meer is?Timmermans: Met Camus, Adorno en Hanna Arendt zeg ik: het moet mooi zijn. Dat is groter dan leuk. Leuk is: ik heb jeuk en ik krab. Mooi is: ik maak iets met eeuwigheidswaarde. Als we met zijn allen

gaan genieten van wat mooi is, komt het weer goed.Riemen: Daar komt iets bij. Iets kan onmo-gelijk mooi zijn als het niet waar is. Václav Havel heeft het prachtig gezegd: We moe-ten proberen om in waarheid te leven. Maar in deze maatschappij is de waarheid niet meer relevant.

Denken jullie niet dat ’t fenomeen Wilders over vijf jaar is verschrompeld?Riemen: Dan is het wachten op Wilders II. Ook Het Vlaams Blok komt terug. Daarom is het onvolwassen gedrag om Wilders voor de rechtbank te dagen. Nederlanders moeten die man gewoon wegstemmen.Timmermans: Dit zijn eeuwige zaken in onze samenleving. Andere bevolkingsgroe-pen wegzetten is van alle tijden. Dat deed Caesar al met de Eburonen.

· Dit artikel is een bewerking van een debat in De Stemming, het interview- en discussieprogramma van L1 radio. De Stemming komt iedere zondag van 11 – 13 uur vanuit café Thembi in Maastricht.


Ricoh voor ons de ideale partner

Onze organisatie maakt een snelle groei door, dit maakt een vergaande automatisering noodzakelijk en digitale dossier-vorming van groot belang. ICT speelt een vooraanstaande rol in onze organisatie en professionele partners zijn dan ook een eerste vereiste. In Ricoh Document Center Limburg, die bij ons multifunctionele producten waarmee je kunt printen, kopiëren en scannen heeft geplaatst, hebben we een partner gevonden. Samen met de specialisten van Ricoh Nederland BV hebben zij digitaal dossiermanagement voor ons met succes mogelijk gemaakt.

RICOH DOCUMENT CENTER LIMBURGBusiness Park Stein 108, 6181 MA ElslooTel: +31 46 763 0404 [email protected] www.ricoh-documentcenter.nl

www.hlb-kallenraeven.nl [email protected]

”

“

Jos Kil partner van Kallen Raeven:

Jos Kil, Ronnie van Eecke van Kallen Raeven enAstrid Pinckaers van Ricoh Document Center Limburg

februari 201140 essay

Het zal niet verbazen als tot in een verre toekomst één vraag met regelmaat blijft opduiken in debatten, interviews, straatgesprekken, huwelijkstwisten,

buurtconflicten, verbale en fysieke ruzies, en misschien ook rellen, opstanden, studentenprotesten, plunderingen, zuiveringen, burgeroorlogen

en andere menselijke ongeregeldheden: wat deed JiJ op 2 maart 2011?

DOOr govert derix fOTO’S Jean-pierre geusens

Let wel: er staat ‘deed’ en niet ‘stemde’. De aanstaande statenverkiezingen gaan namelijk niet zozeer om een

keuze uit een rijkgekleurd palet van opties. Ze gaan vooral over pro en contra. Vóór een politieke aardverschuiving waarnaar zovelen sinds het minitijdperk Fortuyn smachten – of tegen. Vóór een zondvloed waarbij de ergste overstromingen van de Maas het nakijken hebben, of tegen. Vóór een fenomenaal sociaal-psychologisch experiment. Of tegen. Het gaat niet over rood, paars, groen of blauw. Het gaat tus-sen blond en niet-blond. Willen we nog meer Wilders of willen we dat niet: dát is de vraag die het politieke toneel beheerst. Het feest van de democratie is deze keer geen onschuldig spel van vakje-roodmaken of knopje-indrukken en daarna overgaan tot de orde van de dag (een orde waarin de zwevende kiezer snel weer vergeten is aan wie hij ditmaal zijn stem schonk). Dankzij het feit dat het echt nergens over gaat, gaat het nu echt ergens over. Ressen-timent was nog nooit een voedingsbodem van vruchtbare ideeën. Toch is stemmen nu – sterker dan zelden tevoren – een daad. Voor de één een ethische handeling. Voor de ander een afrekening. Alleen een sukkel of medeplichtige weet straks niet meer wat hij op 2 maart heeft gedaan.

De filosoof Karl Marx beweerde dat de geschiedenis zich herhaalt: eerst als tra-

gedie, daarna als grap. Het ‘grappige’ van Wilders is dat het niet zou verbazen als de farce de tragedie gaat overtreffen. Dit is geen ongevaarlijke stelling (en wellicht ook niet grappig). Maar alleen al Wilders’ flirtations met de staat Israël (om een zijspoor te noemen) geven te denken. Het zijn paradoxale tijden. Antisemitisme is vervangen door anti-islamisme. Je mag ‘toen’ natuurlijk niet met ‘nu’ vergelijken... maar toch dringt het zich door alle gaten en kieren op. In NRC sloeg opiniemaker Ian Buruma de spijker op zijn kop met de opmerking dat de Joden met vrienden als Wilders en Dewinter geen vijanden meer nodig hebben. Geldt dat niet ook voor Nederland in het algemeen en Limburg in het bijzonder? Namelijk dat wij met politici als Wilders en op hun stemmende volksmassa’s geen vijanden meer nodig hebben? Het gaat nergens over en prompt gaat het over alles. De typering van Lim-burg als proeftuin van Europa krijgt er een fraaie dimensie bij. Bijna zou je de aanvechting hebben om op 2 maart blond te stemmen om aldus het socio-politieke experiment van een massale Wilders-vic-torie daadwerkelijk te doen plaatsvinden. Wat deed jij? Ik deed mee! Niet omdat ik medeplichtig wilde zijn, maar omdat ik het als mijn plicht beschouwde de beker van hedendaagse negativiteit helemaal tot de bodem leeg te drinken. Ad fundum! Zij die

Wilders stemmen groeten U!

Intussen gaan de discussies over Wilders vooral over de vraag of je met hem wel of niet de discussie moet zoeken. Ik zoek die discussie niet. Ik hecht aan een publieke ruimte waaraan men slechts mag deelne-men als men de lakmoesproef van waar-achtigheid heeft doorstaan. Ik besef dat velen die proef niet doorstaan, dat er veel mee wordt gemarchandeerd en dat alleen al de gedachte aan zo’n proef verdomd veel kan doen denken aan het etiket ‘entartete Kunst’ waarmee veel kunstenaars in de nazi-jaren uit de publieke ruimte werden geweerd. Bij Wilders ligt het er echter zo dik bovenop dat ik hem op voorhand niet het voordeel van de twijfel gun. Met som-mige mensen praat men slechts als van tevoren de spelregels van het gesprek zijn vastgesteld. Wilders is een master-debater bij de gratie van het feit dat hij de regels constant schendt en aanpast. Dat maakt hem tot een anti-debater, als bloed dat kruipt waar het niet gaan kan en dat ieder gaatje in het debat en iedere publicitaire kans aangrijpt om oude Blut-und-Boden-wijn in nieuwe zakken te serveren.

Een fatsoenlijk debat moet voldoen aan criteria van waarheid, juistheid en waar-achtigheid. Fouten op het vlak van waar-heid en morele juistheid zijn te bespreken, te corrigeren en te beslechten. Maar zodra

the return of ‘die blonde bestie’

februari 2011 essay 41

er op het vlak van waarachtigheid iets niet in de haak is, heb je stront aan de knikker. Natuurlijk rust de hele politiek op een gangenstelsel van beerputten. Maar ook hier zijn grenzen. Zoals is beweerd dat God de briljantste uitvinding was van de duivel, zo is de manier waarop Wilders de ‘ouwe hap’ bij het grofvuil probeert te zetten een schoolvoorbeeld van diabolisch debaten. Met als meesterzet de verkon-diging dat ánderen zich schuldig maken aan demonisering. Als iets te denken en te vrezen geeft, dan is het ’t vermoeden dat ook deze ‘blonde Bestie’ zijn godde-lijke status vooral te danken heeft aan een virtuoze aaneenschakeling van indirecte zelfdemoniseringen.

De term ‘het blonde beest’ stamt van de denker Nietzsche die daarmee de behoefte van een volk benoemde om van tijd tot tijd het beest los te laten. Nomen est omen, de naam is een teken: bij Wilders gaat het letterlijk en figuurlijk om het projecteren van onze blonde beestachtigheid in één charismatisch persoon. De glimlach, de welbespraaktheid en de schijnbare eru-ditie dienen ook om critici aan zichzelf te laten twijfelen. Geen mooier joch dan Damien uit de Omen-trilogie. Zouden we hier dan toch te maken hebben met een Meester der Waarachtigheid? Bezondig ik mij met deze tekst aan een schoolvoor-beeld van verongelijktheid? Moet ik mij als een Speer of Goebbels in de gelederen van Zijn Partij voegen en nebenbei op judoles gaan of een stoomcursus Mai Tai voor politieke straatvechters volgen?

Mijn analyse van de zaak Wilders is tame-lijk eenvoudig. Hij springt in het gat van een meervoudig failliet. Het gaat niet om moslims, om hoofddoekjes, om Europa, om de portemonnee van Henk en Ingrid en het welzijn van Kenneth en Carla (voor wie de grap niet vat: zo heetten de spaniëls van Fortuyn). Het gaat om een gigantische leegte. Aan onze generatie het voorrecht getuige en lijdend voorwerp te zijn van een nooit eerder vertoond multidimensionaal bankroet. Een economisch bestel dat op zijn laatste pootjes loopt, een omgang met natuur en milieu die niet langer een krediet

op de toekomst kan nemen, een kunstbe-leid dat niet begrijpt dat het bij kunst niet zozeer gaat om links of rechts maar om conservatief of progressief. Voeg daarbij de schandelijke onmacht van links en het spi-rituele failliet dat steeds meer aan de poten zaagt van ons gevierde Rijnlandmodel met zijn solidariteit en rentmeesterschap... en je krijgt het bruine vermoeden dat het zelfs de grootste optimist pessimistisch te moede wordt.

Ooit werd ik naar aanleiding van mijn donkere cultuurkritische bundel Holofaust beschuldigd van het feit geen ‘tropisch eiland’ in petto te hebben, zeg maar een ankerpunt van hoop in bange tijden. Punt is echter dat zich steeds sterker aftekent dat juist deze afwezigheid van hoop zich zal moeten ontpoppen als onze meest cruciale strohalm. De nare boodschap lijkt dat er inderdaad steeds minder hoop is. De nare boodschap is ook dat hoopzaaiers als Wilders hier handig op inspelen door anderen de schuld te geven. We zitten echter allemaal in hetzelfde schuitje. We zijn allemaal co-slachtoffers. Hoe meer we naar anderen – moslims, boerka’s, Europa – wijzen als schuldige, des te dieper druk-ken we onszelf in de beerpunt die we in het diepst van onze dierlijkheid zelf zijn. Het blonde beest woont in iedereen. Als Wilders íéts bespeelt, dan is het een spi-rituele leegte die zich als een vertraagde mentale tsunami meester maakt van onze sociaal-psychologische werkelijkheid. De timing van de publiciteit rondom de pedopaters kon niet perfecter. Ook die ouwe hap heeft zijn krediet voor eeuwig verspeeld. Nog even, en de puinhopen van paars verbleken bij de megapuinhoop van alle kleuren van de regenboog. Het gaat niet meer om argumenten, om logica, om waarheid, juistheid en waarachtigheid. De Wil tot Macht heeft een feilloze neus voor het momentum van morele neergang. Hij weet dat slechts weinigen het kunnen opbrengen om de oorzaken daar te zoe-ken waar ze in diepste zin geworteld zijn, namelijk in onszelf.

Meer dan ooit is het daarom zaak de innerlijke wilders in het gezicht te kijken. Niets zo makkelijk als je stem aan

hem te schenken. Het doet denken aan het gebaar waarmee Romeinse keizers in het Colosseum beslisten over leven en dood van gladiatoren. Het volk joelt, de leeuwen brullen, bloeddorstigheid en onverzoenlijk volksempfinden stijgen als een kolom van negativiteit ten hemel. Wat wil de horde? Oog in oog met de eigen leegte ziet jouw hoogstpersoonlijke innerlijke Wilders zijn kans om een hel op aarde te ontke-tenen, om karrenvrachten macht naar binnen te schransen, om de eindtijd te bekronen met een spectaculaire botsing der culturen waarbij films als Kingdom of Heaven het nakijken hebben. Kunnen we het opbrengen om ons te midden van het mediageweld en de voortwoekerende multicrisis staande te houden als zelf-standig denkende mensen die beseffen dat Wilders méér is dan een hoofddoekje voor het bloeden van politieke onvrede in bepaalde achterstandswijken? Durven we te erkennen dat de uiterlijke Wilders het pendant is van een innerlijke beestachtig-heid die bij het minste of geringste zomaar de kop kan opsteken? Durven we te zien dat Hij onze grootste kans is, net zoals de multicrisis het beste is wat ons en onze kinderen had kunnen overkomen?

Want ja: dit is de goede boodschap. Wil-ders grootste verdienste is dat hij ons dwingt naar binnen te kijken. Daarom zou het van politieke doortastendheid getuigen om in elk stemhokje een spiegel te hangen en mensen aan te sporen zichzelf in de ogen te kijken alvorens het potlood ter hand te nemen. Zie de stemmende mens! Zie de innerlijke Wilders! Wat doe JIJ op dit moment? Roep ook jij straks in koor ‘Wir haben es nicht gewilders?’ En hoe zit het met Wilders’ eigen innerlijke Wilders? In een tijd van paradoxen zou het niet verbazen als dat op de keper beschouwd best een aardig joch is.

· govert derix is filosoof, adviseur en schrijver van de onlangs verschenen (anti)roman ‘De wereldomwandelaar’.

februari 201142 opinie

Op 2 maart krijgt Nederland wederom de kans zijn stem te laten horen bij de verkiezingen voor Provinciale Staten. De Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar hebben aangetoond dat het volk ontevreden is. Nu die boodschap overal is doorgedrongen, wordt het tijd om kritisch te kijken naar de te volgen weg. DOOr gwen teo fOTO frits widdershoven

Mijn naam is Gwen Teo, ik ben 32 jaar. Sinds mijn geboorte heb ik de Neder-landse nationaliteit, bén Nederlandse. Toch voel ik me, door het buitenlandse bloed dat door mijn aderen stroomt, tegelijkertijd niet-Nederlander. Ik ben niet van islamitische afkomst en behoor dus niet tot de doelgroep die Geert Wil-ders voortdurend op de korrel neemt. De verhoudingen in Nederland staan op scherp. Niet alleen tussen Henk en Ingrid en Ali en Fatima. In de discussie over wie het recht hebben om in ons land te wonen, ontbreekt de nuance. Ook ik voel me aangesproken.

In het afgelopen verkiezingspro-gramma van de Partij voor de Vrijheid, de ‘agenda van hoop en optimisme’, staat in het hoofdstuk ‘Kiezen voor islambe-strijding en tegen massa-immigratie’

op pagina 14 een grote foto: rijen bal-kons, niet herleidbaar tot een bepaalde stad of provincie, worden gesierd door schotelantennes. Op de daaropvolgende bladzijde draagt de PVV ‘oplossingen’ aan. Waarvan de belangrijkste luidt: vol-ledige immigratiestop voor mensen uit islamitische landen.

De familie van vriendin J. is jaren gele-den vanuit Hong Kong geëmigreerd naar Zuid-Limburg. Zowel haar ouders als haar zus en zijzelf hebben in Nederland altijd gewerkt. En, met al die keurig ver-diende euro’s, inmiddels een eigen zaak geopend. Aziaten worden in het beleid van Wilders nooit genoemd, in theo-rie hoeft J. zich dus niet aangesproken te voelen door de standpunten van de PVV. Maar de foto in het verkiezings-programma stoort haar mateloos: “Wij

hadden ook zo’n schotel, evenals talloze andere allochtonen in dit land. Moet ik nu ook weg?”

De suggestie die een dergelijk beeld oproept, is exemplarisch voor de manier waarop naast de openbare discussie in de politieke arena, die volgens de spelregels wordt gevoerd met argumenten waar je het wel of niet mee eens bent, onderhuids nog een andere discussie woedt. Door dergelijke ongenuanceerde beelden voe-len steeds meer mensen zich gedwongen om hun plek aan de zijlijn te verlaten en zich in de woelige Wilders-zee te storten. Ongemerkt gaat het namelijk niet meer alleen over fundamentalistische, al dan niet criminele islamitische immigranten, maar over alle niet-Nederlanders.

Plotseling gaat het ook over vriendin M. Zij – Nederlandse nationaliteit,

nieuwe ronde, met nuance?

februari 2011 opinie 43

hier geboren, half Indonesisch, Nederlands en Italiaans bloed – voelt zich in eindeloze discussies met col-lega’s in de rokersruimte voortdurend in de verdediging gedrongen. “Sinds de opmars van de PVV klagen mijn collega’s vaak over ‘profiterende mensen, die niet werken, maar toch een huis en een auto hebben’. Ze hebben het dan niet alleen over moslimfundamentalisten, maar over niet-Nederlanders in het algemeen. ‘Die buitenlanders’. Daar word ik letterlijk misselijk van. Vervolgens zeggen ze tegen mij: maar jij bent anders, jij bent een uitzondering.”

Laat ik u uit de droom helpen. Zo werkt het niet. Ook ik heb dergelijke com-plimenten in ontvangst mogen nemen. Complimenten die eerlijkheidshalve meer als een belediging voelen. Zo onge-veer mijn hele familie- en vriendenkring is volgens die theorie ‘een uitzondering’.

Zij, wij allen dus, krijgen een stempel waar we niet om hebben gevraagd. De uitspraak dat ik een uitzondering ben, vervult me niet met trots. Bovendien: hoezo uitzondering? Net zoals iedere andere Nederlander heb ik plichten en rechten in dit land, waaraan ik voldoe, gebruik van maak en dankbaar voor ben. Punt. Sinds Wilders de verhoudingen tussen verschillende bevolkingsgroepen op scherp heeft gezet, heb echter ook ik regelmatig het gevoel dat ik mezelf, maar vooral anderen moet verdedigen.

Let wel, ik heb geen enkel probleem met Geert Wilders, de PVV en de mensen die daar op stemmen. We leven in een land waar eenieder recht heeft op een eigen mening en deze mag verkondigen. Gelukkig. Wilders en de PVV zijn geko-zen. Het volk heeft zich uitgesproken

en bepaalt. En zo hoort het ook. Het feit dat een politicus die zijn hoofd boven het maaiveld uitsteekt beveiliging nodig heeft, is triest. Het feit dat hij zich daar-door niet laat ontmoedigen, is te respec-teren en tekenend voor de waarden van onze democratische samenleving. Hij eist het recht dat de kiezer hem heeft gegeven om een deel van Nederland te vertegenwoordigen op, ongeacht de omstandigheden. Bovendien is Wilders een slim politicus. In korte tijd heeft hij Nederland op zijn kop gezet, gevestigde partijen het nakijken gegeven. Hij heeft oog voor de argumenten die mogelijke tegenstanders kunnen gebruiken en speelt daar geregeld bij voorbaat op in. Zo twittert hij op 24 december jongst-leden een vriendelijke Nieuwjaarsgroet. In het Arabisch.

De kans dat Wilders samen met nieuw talent, dat het als een ‘uitdaging ziet om tegen de stroom in te roeien’ (‘PVV zoekt nieuw talent!’ www.geertwilders.nl, red.), de samenstelling van Provinciale Staten in Limburg op 2 maart eveneens drastisch zal beïnvloeden, is dan ook op zijn zachtst gezegd aannemelijk. Wilders is er, Nederland heeft daar blijkbaar behoefte aan, evenals Limburg. Het is een fait accompli, op geheel democratische wijze tot stand gekomen.

Waar ik daarentegen wel grote moeite mee heb, is het ontbreken van iedere nuance in de uitspraken en handelingen van mensen die Wilders als voorbeeld nemen, maar het o zo delicate onder-scheid tussen specifieke individuen daar-bij uit het oog verliezen. Standpunten worden op simplistische wijze ‘vertaald’. Meer Nederlanders dan de bedoeling is, worden gekwetst. Oftewel: de gevol-

gen van de polarisatie zijn óók voelbaar voor mensen die feitelijk helemaal geen onderwerp zijn in het politieke debat. Is dit in de huidige situatie Wilders recht-streeks aan te rekenen? Nee. Maar dat is de vraag ook niet.

Wil Nederland een toekomst waarin iedere mede-Nederlander kan worden aangesproken op zijn verantwoordelijk-heden en, nog belangrijker, iedere mede-Nederlander die verantwoordelijkheid uit vrije wil draagt? Dan moet de discus-sie over zaken zoals immigratieproble-matiek open en zuiver worden gevoerd. Zuiver betekent iedereen erbij betrekken, niemand buitensluiten. Niet op basis van etniciteit, geloofsovertuiging, politieke voorkeur of welke andere reden dan ook. En de kiezer moet de politiek én zichzelf ter verantwoording roepen als er - aan de ene of de andere zijde - onderhuids onzuiverheden ontstaan.

HEERLIJK ZACHT WATER IN LIMBURG

Kalkrijkwater in Limburg

Bijna elk Limburgs huishouden weet uit ervaring, dat kalkaanslag heel wat schade en

extra kosten kan veroorzaken:o.a. de energie- en waternota’s nemen toe, de levensduur van boiler, geiser, (stoom) douchecabine, stoomoven, vaatwasser wasmachine, (thermostaat)kraan, en com-biketel worden drastisch verkort, reparaties, onderhoud en vervanging zijn duur.

Wekelijkse kalkpoets ellende?

Bent u het wekelijkse poetsen en schuren in badkamer en keuken met agressieve poets-middelen, kalkoplossers en azijn ook spuug zat? Wilt u een schone vaat? Wilt u lekker zacht haar zonder klitten, geen huidirritatie en geen droge huid na het douchen? Wilt u helder, schoon, lekker zacht drinkwater zon-der geurtje? Wilt u een douchecabine, ramen en auto zonder strepen en watervlekken?

Wilt u mooie beloften of resultaat ?

U ziet door de bomen het bos niet meer. Bijna alle waterontharders zijn uniek, het beste, het goedkoopste maar zonder retour-garantie. Wij verkopen geen waterontharder, maar een resultaat. Bij montage laten wij u meteen het verschil zien, proeven voelen en ruiken. Daarna mag u hem in uw dagelijkse huishouden zelf uitproberen. U mag de vele voordelen zelf ervaren. U bepaald zelf wat goed is en wat niet goed is. De duurzame ISO 9002, ISO 9001-2000, ISO 9001-2008 en QA gecertificeerde en geproduceerde Alpine Water Descaler No.1 wordt met een levenslange fabriek (omruil) garantie en een 2 maanden = OP PROEF = niet goed = geld

terug garantie geleverd. Hij wordt gratis gemonteerd zonder voorrijkosten indien u ons binnen 1 week belt. Informatie en bestellen:

FUEL SAVE EUROPE BV

Tel. : 0475 - 527 516

info: www.AWD2000.nl

“1-malige aanschaf=levenslange fabriek garantie”

“de onnodige wekelijkse poets ellende”

“het tandenpoets+nachtkastje glas”


“Wilders is een slim politicus. In korte tijd heeft hij Nederland op zijn kop gezet”

Het zijn geen onbekende gezichten in de financiële we-reld en de horeca-makelaardij. John Reintjens, Mandie Frijns en Luc Overhof. John en Mandie zijn de mannen achter Reintjens en Frijns bedrijfs- en belastingadvi-seurs. Een zelfstandig kantoor, met elf deskundige me-dewerkers in Berg en Terblijt. Luc Overhof is sinds 2002 marktleider in Limburg bij de aan- en verkoopbegelei-ding van horeca-objecten. De drie heren besloten hun specifieke kennis op het gebied van aan- en verkoopbe-geleiding en financieringsaanvragen te bundelen in een nieuw bedrijf: Corporate Finance Zuid. Een extra vorm

van dienstverlening naast hun bestaande bedrijven en naast hun reeds bestaande specialistische tak Horeca Adviesgroep Zuid welke een aparte afdeling binnen Corporate Finance Zuid is. Sinds 2008 heeft Horeca Ad-viesgroep Zuid een respectabel aantal hoogwaardige consultancy opdrachten afgehandeld.

Volgens John Reintjens is er veel vraag naar goed ad-vies. “Jaarlijks staan 15.000 ondernemingen in de ver-koop. In 4.000 gevallen slaagt de overdracht niet. Vaak is een slechte voorbereiding oorzaak van dit mislukken.” Volgens Reintjens wordt er te gemakkelijk gedacht over de verkoop van een bedrijf en wordt de waarde nogal eens te optimistisch ingeschat. Collega Mandie Frijns vult aan: “Wil je je bedrijf verkopen, dan moet je daar over het algemeen drie tot vijf jaar voor uittrekken. Die voorbereiding is belangrijk en noodzakelijk. Je ziet vaak dat ondernemers de waarde van hun bedrijf te opti-misch inschatten. Wij proberen die teleurstellingen te voorkomen door realistisch te kijken naar een bedrijf en de waarde.”Luc Overhof zegt dat het belangrijk is om de taal van de ondernemer te spreken. “Door onze jarenlange er-

varing weten we als geen ander wat er speelt. Wij begrijpen de ondernemer, maar we begrij-pen ook de bank als die om een financiering wordt gevraagd. Een eerlijk en open advies is het beste. Dat voorkomt veel ellende,” aldus Overhof.

Corporate Finance Zuid is er voor alle onderne-mingen. Of dat nu een kapsalon is met twee medewerkers of een autobedrijf met twintig vestigingen. “We werken voor MKB-bedrijven maar ook voor grotere ondernemingen,” zegt John Reintjens.

Het bedrijf onderscheidt zich niet alleen door de jarenlange ervaring. Kleinschaligheid, ver-trouwen, eerlijkheid en laagdrempeligheid zijn woorden die in het gesprek regelmatig terugkeren. Het zijn geen loze kreten.

Mandie Frijns: “Kleinschaligheid heeft echt z’n voordelen. We houden bij onze klanten de vin-ger aan de pols door maandelijks een analyse te maken. Zo weet de ondernemer precies hoe hij er voor staat. We zitten kort op de klant.” Volgens Luc Overhof kan Corporate Finance Zuid ook nog eens terugvallen op deskundig advies van senior-adviseurs. “Een bedrijfsju-rist, makelaar en meerdere seniorconsultants delen hun jarenlange kennis met ons. Zo wordt er bij een waardering van een bedrijf altijd een verklaring van deze specialisten toe-

gevoegd voor bijvoorbeeld de bank. Dat geeft vertrouwen.”

John Reintjens ziet een tendens dat door het langzaam opleven van de economie er een steeds grotere vraag is naar overnames en overdrachten. Van grootste belang is echter een juiste waardering op papier te krijgen.

“Veel oude waarderingsmodellen voldoen niet meer, maar heel veel adviseurs werken er wel nog mee. Het is een aparte tak van sport die specifieke kennis vereist waarbij je aan de ene kant de harde cijfers hebt, maar aan de andere kant ook te maken hebt met de emoties van koper of verkopende partij. Die brengen wij op een juiste manier samen.

Bij Corporate Finance Zuid houdt het niet op na de verkoop. Luc Overhof: “Wij blijven part-ner, blijven het proces volgen om waar nodig bij te sturen. Ook dat maakt ons bedrijf uniek.”

Experts bij begeleiding bedrijfsverkoop en -aankoop

Corporate Finance ZuidQuality in business

Luc Overhof, Mandie Frijns en John Reintjens hebben hun specifieke kennis gebundeld en helpen ondernemers bij de verkoop of aankoop van bedrijven en financieringsaanvragen.

Mandie Frijns

Rijksweg 49 | 6325 AA Berg & Terblijt T 043 365 66 49 | F 043 604 92 79

[email protected] | www.cfzuid.com

John Reintjens

Luc Overhof

In Limburg staan veel bedrijven te koop. De oudere gene-

ratie stopt ermee wegens het bereiken van de pensioenge-

rechtigde leeftijd of simpelweg omdat er geen opvolger is.

Andere ondernemers zijn toe aan een nieuwe uitdaging.

Ondernemers zouden drie tot vijf jaar de tijd moeten ne-

men om het bedrijf verkoopklaar te maken. Een gedegen

advies van mensen die de markt kennen helpt daarbij.

Corporate Finance Zuid BV biedt die kennis.

Opm

aak:

Ont

wer

pstu

dio

Dor

enda

te

Mei

j - F

otog

rafi

e: Jo

han

nes

Tim

mer

man

s

46 beschouwing

Statenverkiezingen. De gemiddelde Nederlander weet nauwelijks het waarom, wat en hoe daarvan. als ik het op een basisschool moest uitleggen, zou ik ongeveer het volgende zeggen: kiesgerechtigde burgers wordt gevraagd aan wie ze het wel en wee binnen hun provincie willen toevertrouwen. ik ben bang dat ik niet begrepen zou worden. De algemene opinie is dat het Haagse verkiezingen zijn. De Volkskrant profeteerde: dit worden de belangrijkste statenverkiezingen aller tijden. Waarom? “De toekomst van het kabinet rutte staat op het spel.”

DOOr wim Kuipers fOTO maurice ubags

Wat dan wel? Het is me nog niet duide-lijk, maar ik geef de hoop niet op. De hoop dat er eindelijk weer eens over typisch Limburgse zaken gesjtraeveld wordt. Niet dat het voornamelijk daarover moet gaan, ik zou niet durven, maar Kersten heeft het over ‘een sociaal en veilig Limburg waarin we banen scheppen in plaats van schrappen, een Limburg van eerlijk delen, van respect voor elkaar en gelijke kansen voor iedereen.’ Daar zal niemand op tegen zijn, maar wat kunnen de Limburgse sta-tenleden van VVD, CDA en PvdA helemaal doen aan meer kansen en eerlijk delen? Concreet: eerlijk delen met wie, en gaat het om kansen die andere Nederlanders niet krijgen?

Het CDA heeft wel wat eigen doelstel-lingen. “Geachte Trotse Limburger” was de ietwat vreemde aanhef (zeiden ze zelf ) van een brief van zes CDA-statenleden. Leden van de commissie voor het Sociale Domein. Ooit van gehoord? Met die brief nodigden ze mensen uit het verenigings-leven uit voor een avondje brainstormen over het cultureel erfgoed, want – zo was de argumentatie: “Wij denken namelijk dat u trots bent op Limburg en het Limburgs cultureel erfgoed.” En: “Wij geloven dat er een grote toekomst in het verschiet ligt voor hetgeen ons eigen is, ons eigen

cultureel erfgoed!” Twee maal het beladen woord eigen. Dat

moet je durven. We herinneren ons nog de slogan van Vlaams Belang: Eigen volk eerst, maar daar kun je het CDA moeilijk van beschuldigen. Het lijkt wat meer: beugelen versus Concertgebouworkest. Wilders zei later (als antwoord?) dat hij liever een buut heeft dan een haatpreek van een imam. Deze vergelijking is krommer dan de kronkelende Maas, maar de bedoeling is duidelijk: waarom niet opkomen voor het eigen erfgoed, speciaal het cultureel erfgoed? Overigens: van het CDA is weinig meer vernomen hierover.

Cultureel erfgoed, wat is dat precies? Het begrip raakte pas heel laat in de vorige eeuw in gebruik. De Vlamingen waren er eerder mee. Ze spreken liever van patri-monium: het goede (afgezien van geld) dat de (voor)vaderen, de patres, ons nagelaten hebben. Een wat vage omschrijving. Eigen-lijk is dan heel Nederland erfgoed, zegt Gert-Jan van Elk, hoofd communicatie van de Stichting IKL (Instandhouding Kleine Landschapselementen Limburg),

“behalve dan de Waddenzee.” Die is immers door de natuur gemaakt. Bossen, akkers, polders, kanalen: allemaal werk van de mens. Conclusie: een kenmerkend land-schap mogen we cultureel erfgoed noemen.

Welk Limburg wil Wilders teruggeven?

Cultureel erfgoed: eigenheims én multicultureel

Zal wel, maar de onontkoombare Wilders formuleerde het doel van deze verkiezingen zo: we geven

Limburg terug aan de Limburgers. Wat moeten we daarmee? Veronderstellen dat de eeuwige Ze van Ingrid en haar Henkie ons hebben overgeleverd aan Den Haag? Verkocht misschien, als slaven?

Ach, het zal een slogan zijn van gekke Geert. Maar gouverneur Frissen, die boven de partijen dient te staan, zeker nu hij vertrekt, reageerde onmiddellijk. “Laat ze dan maar eens aangeven waar ik in de afgelopen zes jaar Limburg weggegeven heb”, citeerde Dagblad De Limburger hem. Nou betekent teruggeven nog niet dat er iets weggegeven zou zijn. Er kan ook sprake zijn van corruptie of diefstal. Want tegenstrever Bert Kersten, PvdA-lijsttrek-ker in Limburg en huidig deputé, had het een paar dagen eerder in een ingezonden stuk in dezelfde krant (vreemd – waarom geen opiniestuk?) over ‘het Limburgse’ van CDA, VVD en PVV, “maar ondertussen laat hun rechtse kabinet miljoenen vanuit de provincie verdwijnen naar de Randstad”, zei hij. Helaas: hij gaf geen argumenten noch voorbeelden, maar laten verdwijnen is wat anders dan weggeven, want wat verdwijnt kun je misschien terug willen. Nostalgie? Zal Kersten niet bedoelen.

februari 2011 ??? 47

cultuur werd vooral als kunst gezien, en dan voornamelijk de podiumkunsten. Als een onbedoelde vileine grap meldde de Limburger op de Dag van de Schreeuw dat het dertig jaar geleden afgebrande kloos-ter in Hoogcruts heropgebouwd wordt. Dat klooster uit de late Middeleeuwen is dik vijfhonderd jaar oud en volgens de gemeente Margraten “waardevol cultuur-historisch erfgoed”, maar bijna niet meer te redden. Dat gebeurt toch. Kosten red-ding: 2,3 miljoen. Met de echte herbouw moet dan nog begonnen worden.

Gebouwen, gebruiksvoorwerpen, land-schappen worden wel materieel erfgoed genoemd. Wat je moeilijk kunt vastpakken heet immaterieel erfgoed. Anders aange-duid: cultuur die overdraagbaar is. Daartoe rekent de provincie: onze geschiedenis, gewoonten, tradities en volkscultuur. Lim-burg kent daarvan duidelijke voorbeelden. Onze carnaval (nadruk op onze), het Oud Limburgs Schuttersfeest, de schutterijen zelf, harmonieën, klaroenkorpsen, kamer-schieten, de bronk en het halen en opzet-ten van de mei-den.

Dat is allemaal zichtbaar. Je kunt er foto’s van maken. Geschiedenis kun je beschrijven en uitbeelden. Nog minder tastbaar zijn (volks)verhalen, verhalende gedichten en liederen. Er valt over te

twisten of de gouden Romeinse helm die honderd jaar geleden in de Peel werd gevonden en meteen aan het Museum voor Oudheden in Leiden verkocht, tot het Limburgs cultureel erfgoed behoort. De kans dat hij door een van onze verre voor-vaderen is vervaardigd, lijkt nul komma nul nul. De verhalen van Leo Kluijtmans uit Grashoek (kerkdorp van de voormalige gemeente Helden) over de man van die helm, vermoedelijk een Romeinse officier, horen daar gegarandeerd wel bij. Kluijt-mans noemde zich de Ziener van Peel. Vlak na een veenbrand kreeg hij allerlei vreemde gewaarwordingen. Chauffeurloze auto’s reden langs zijn huis. Hij ontmoette vervolgens de officier van de helm, die hem vertelde Basilius te heten; het was het begin van een serie soms fantastische verhalen.

Die verhalen vertelde hij natuurlijk in de taal van de Peel. Er is veel voor te zeggen de Limburgse taal als ons belangrijkste cul-tureel erfgoed te zien. Het Woordenboek van de Limburgse Dialecten telt 10.000 pagina’s met ongeveer 400.000 woorden; natuurlijk niet allemaal verschillende woorden, want van elk woord zijn – soms tientallen – varianten opgenomen. Daar-naast heeft Limburg bijna veertig dialect-woordenboeken.

Het IKL krijgt mede daarom miljoenen subsidie om hoogstamboomgaarden aan te planten. Geen zogeheten linkse hobby, maar “restauratie van een dorpsgezicht”, zegt Van Elk. En zo’n dorpsgezicht is cultu-reel erfgoed. Maar ook – een willekeurige opsomming: een kasteeltje waarvan we verder niets weten, een onaanzienlijke kerk als die van Oud-Lemiers, wellicht dui-zend jaar oud. Heiligenbeelden natuurlijk, kloosters, kastelen en verdedigingswallen. Molens, bruggen, sluizen of overblijfselen van de mijnindustrie. Helaas heeft Lim-burg daar bijna alle mijnmonumenten opgeblazen. Cultureel erfgoed was nog geen begrip in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Nu wordt zelfs de Suzuki waarmee de aanslag op de Koninklijke familie werd gepleegd als cultureel erfgoed gezien. Museum Coda in Apeldoorn wilde die daarom tentoonstellen.

Cultuur dus allemaal? Laten we zeggen: cultuur was plots meer dan kunst, zoals we dachten. We kregen misschien wel een nieuw cultureel geweten geschopt, om Louis-Paul Boon te parafraseren. Door wie? Wilders toch niet?

Nou ja, de landelijke manifestatie Neder-land schreeuwt om cultuur werd allerwe-gen als een protest tegen de vermaledijde ideeën van de PVV gezien. Prima, maar

februari 201148 beschouwing

En er komt er elk jaar wel eentje bij. Mooi gezegd allemaal. Prangende vraag:

ging de cultuurschreeuw ook over die cul-tuur? Ik heb daar helaas niets van gemerkt. Sterker nog: het woord volkscultuur staat niet eens in de dikke Van Dale. Hoogst-waarschijnlijk omdat het weinig in de geraadpleegde landelijke kranten voor-komt. En dan zit je in de verdomhoek, met de nadruk op dom. Voorbeeld: een West-Limburger wil het OLS (wat is dat hele-maal in de Grachtengordel?) voordragen voor het Werelderfgoed van de UNESCO. Dat was dat meteen lachen geblazen.

Wel serieus bleek het Kwakoe Festival in de Bijlmermeer, een soort braderie die begonnen is als Surinaams voetbaltoernooi, maar multicultureel uiteraard en nergens waar ook ter wereld geschiedt er zoiets. De bollenvelden: ook werelderfgoed. Nou ga ik even chauvinistisch worden: als het om eerlijk delen gaat, waarom liggen dan alle negen Nederlandse Werelderfgoed-lijst-monumenten ten westen van de lijn Cadzand-Leeuwarden? Is in Brabant of Limburg, met een veel langere geschiede-nis, niets de moeite waard? Of in Drente, de Achterhoek. Overigens: ik heb die lijn

niet verzonnen. Het is zo’n beetje de grens tussen Holland en de rest, en volgens caba-retiers en andere commentators des vader-lands ligt rechts van die grens Wildersland.

Tja, dan zijn we bij het begin van dit verhaal. Eenvoudig gezegd: politiek en cultuur, wat hebben die met elkaar te maken? De politiek mag zich niet met kunst bemoeien, hebben we al anderhalve eeuw geleden afgesproken. Evenmin met geloof en godsdienst. Of wat goed smaakt en wat niet. Maar cultuur in engere zin? Dat is toch waar we allemaal mee te maken hebben, al zijn het de plastic glazen met carnaval. En een buut.

Na de gemeenteraadsverkiezingen schreef essayist en criticus Cyriel Offer-mans over de gevaarlijke Wilders. Offer-mans wordt gezien als een kenner van het Limburgse, sterker nog: de NRC vond dat hij kandidaat was voor de P.C. Hooftprijs, de belangrijkste Nederlandse prijs voor literatuur. Niet de eerste de beste dus. Hij oreert over Wilders dat die “gelooft, dwars tegen alle feiten in, in een homogeen en monocultureel Nederland, dat zelfs in de tijd van de Batavieren en de Kaninefaten niet bestaan heeft.” Ik begrijp hier weinig

van, maar het gaat me om het vervolg. “Aanvankelijk had dat geloof nog tamelijk onschuldige trekken”, schrijft hij, “verge-lijkbaar met de nostalgie van de heemkun-dige en de dialectvorser (...)”

Daar gaan we weer. Er staat natuurlijk niet dat heemkundigen wat met Wilders te maken hebben, maar de suggestie lijkt me duidelijk. Idem dito voor mensen die een dialect bestuderen. Wat mis zou zijn met nostalgie mogen we niet vernemen, maar waarom beweert Offermans dat Wilders een monocultureel Nederland wil? Zijn gehate man pleit voor een buut, voor zoervleis en de Vastelaovend. Dat zal mis-schien provinciale propaganda zijn, maar hij zal toch niet willen dat heel Nederland dat overneemt? Ik kan me dat althans niet voorstellen. Want het gaat om, zoals het CDA zegt: ons eigen cultureel erfgoed. En het echt eigene daarvan, bronk en mei-den, de buut, de veldkruisen, de zo vaak gesmade Limburgse (volks)cultuur, is een puik voorbeeld s van het multiculturele Nederland. Welke partij durft dat hardop te roepen? Schreeuwen hoeft niet. Ik ben benieuwd.

Uw Scheiding, onze zorg

www.scheidingsexper t .nl

Een scheiding heeft ingrijpende gevolgen, zowel op emotioneel

als op praktisch gebied, weet Erich Dreezens. Hij is sinds kort werkzaam als

Scheidingsexpert in Zuid-Limburg, maar heeft al ruime ervaring in het begeleiden

van (echt)scheidingen. Klanten kunnen bij hem terecht voor advies op zowel juridisch

als financieel en fiscaal gebied. Verzekerd van een totaaladvies en goede begeleiding, kunnen

ex-partners zich richten op de emotionele verwer-king van hun uit elkaar gaan.

Scheidingsexpert biedt een totaalpakket voor advies over, en de uitvoering van echtscheidingen. ‘Met deze

aanpak en ons unieke rekenmodel wordt direct helder hoe uw portemonnee er nu en in de toekomst uitziet. Dat

maakt het mogelijk om weloverwogen beslissingen te ne-men’, vertelt Dreezens. Daarbij verzorgt de Scheidingexpert

de volledige juridische afwikkeling bij de notaris, rechtbank en de administratieve afwikkeling bij de gemeente. ‘Daar zien

mensen vaak enorm tegenop’, weet Dreezens. ‘Wij nemen hen deze zorg uit handen en bieden duidelijkheid voor de toekomst.’

Wilt u weten wat Scheidingsexpert voor ù kan betekenen rond uw scheiding? Bel dan 088-8 312 312 of kijk op www.scheidingsexpert.nl.Stefan Roex

Grafisch Design www.stefanroex.nl

Doelgericht en doordacht design

— a D V e r T e N T i e S —

winnaar zoover award 2010

Zuid-Limburgse gastvrijheid in het hart van Frankrijk

Zes jaar geleden openden Jef en Anneke Nelissen uit Cadier en Keer domaine La Reveille, in het hart van de Auvergne in Frankijk. La Reveille, de droom van twee franco� elen, uw vakantiedroom. Jef en Anneke verwennen u met hun invulling van de ‘Chambres en tables d’hôtes’-gedachte.

Domein La Reveille is de ideale uitvalsbasis om lekker en ont-spannen te genieten van al het goeds en moois in de Auvergne. Anneke, altijd werkzaam geweest in een keuken, zorgt op een voortre� elijke manier voor de inwendige mens. Het domein zelf

biedt in alles kwaliteit: of het nu gaat om de bedden, de kamers, het sanitair, de fraaie tuin of het zwembad. Geen enkele moeite is te veel om het de gasten naar de zin te maken. U voelt zich hier direct welkom, op een heel plezierige en ongedwongen manier. Dit is eigenlijk zoals u altijd al vakantie wilde vieren. Wie er al geweest is, verbaast zich dan ook niet dat Jef en Anneke winnaar zijn geworden van de Zoover Award 2010. Een publieksprijs die meer dan terecht is.

Proef Frankrijk, beleef de Auvergne vanuit Domaine La Reveille. Kijk voor meer informatie op www.la-reveille.comMail naar [email protected] bel: 00316-12291216 of 0033-473950994

Van harte aanbevolen door zuid!

De Duitsers hebben er een mooie benaming voor: Die Quahl der Wahl. In slecht Nederlands: de kwelling te moeten kiezen. Provinciale Staten, het Limburgs Parlement, willen de kiezers zo goed mogelijk helpen op 2 maart een keuze te kunnen maken. Daarvoor hebben ze de griffie een uitge-breide voorlichtingscampagne laten optuigen: kiezen was nog nooit zo makkelijk!

De eigen provinciale website (limburg.nl) wordt natuurlijk prominent ingezet. Via de site is werkelijk alles wat betrek-king heeft op de verkiezingen te vinden. Via de site zijn de speciale Facebook-, Twitter-, en Hyvespagina’s te vinden. So-cial Media worden nadrukkelijk ingezet om mensen bewust te maken van het belang van 2 maart en van het maken van een keuze.

Via de site is de activiteitenkalender te vinden, zijn de politieke partijen te vinden en wordt royaal doorgelinkt naar andere relevante sites. Er zijn maar liefst drie kies-hulpen: Kieskompas met als onderdeel het visueel Kieskompas voor mensen met een leesbeperking en Wiekiesjij? Die laatste hulp zoomt in op de persoon van de kandidaten en dat is nieuw. Kiezers kunnen een beeld krijgen van de afzonderlijke kandidaten. Wat doen ze, welk geloof hebben ze, welke erva-ring, welke ervaring in de politiek, waar wonen ze. Kandida-ten die dat willen kunnen zichzelf bij wiekiesjij? ook profileren met bijvoorbeeld filmpjes.

In de kranten, de huis-aan-huis-bladen en de regionale radio- en tv-zenders wordt nadrukkelijk verslag gedaan van de aanloop naar de verkiezingen en de uitslag zelf uiteraard. Op de site van de provincie is te zien wat allemaal te lezen, te horen en te zien is bij de diverse media in Limburg.

EnkElE bElangrijkE data.

Woensdag 23 februari Een politieke markt in het provinciehuis en ’s avonds om 19.30 het eer-ste grote lijsttrekkersdebat met de lijsttrekkers van de kleinere partijen. Om 21.00 uur volgt het grote debat met de lijsttrekker van de grotere partijen: CDA, SP, PvdA, VVD en PVV. De debat-ten zijn openbaar toegankelijk.

Vrijdag 25 februari verschijnt huis-aan-huis in heel Limburg een speciale editie van Limburg Dichterbij. In deze krant veel aandacht voor de verkiezingen van 2 maart.

1 en 2 maart gaat de gouverneur de provincie door om met de mensen te praten.

Op 2 maart is er vanaf 21:00 uur in het Gouver-nement een openbaar toegankelijke uitslagen-avond, ook live te volgen via L1.

uitzEnding l1-dEbattEnDebat 1 (kleine partijen) op donderdag 24 febru-ari om 20:30 uur met herhaling op zaterdag 26 februari.

Debat 2 (grote partijen) op vrijdag 25 februari om 20:30 uur (herhaling op zondag 27-02).

de agenda van de verkiezingen

februari 201152 thema

duitslandspecial

Wat is ver? Jules Verne was zijn tijd ver vooruit. Peter Haane was dat vele jaren geleden als directeur van de Kamer van Koophandel in Zuid-Limburg ook al. Haane wilde de Kamer van Koophandel (KvK) laten fuseren met de industrie- und Handelskammer aachen (iHK). Dat zou de lokale handel over de landsgrenzen heen een forse boost kunnen geven. Maar Den Haag floot Haane terug.DOOr maurice ubags

Een juridische fusie van de twee Kamers zal er waarschijnlijk nooit komen. Maar voor Ardy Assink (60), manager van de afdeling Internationale Handelsbevorde-ring van ‘onze’ Kamer van Koophandel, is de IHK niet bepaald ‘ver’ te noemen. Assink zit in het World Trade Center op Avantis niet alleen letterlijk op de grens met Aken, in zijn werkkamer zit hij bureau aan bureau met Duitse collega’s van de IHK.

Assink: “Die collega’s zijn vanuit de IHK gedetacheerd, zodat ze onder de Duitse wetgeving blijven vallen. Ook al doen we er samen alles aan die lands-grenzen zo veel mogelijk te slechten voor ondernemers, zo zie je maar weer hoe weerbarstig de praktijk is als iemand net over de grens gaat werken.”

Het bij elkaar zetten van de ‘interna-tionale’ collega’s van KvK en IHK levert in de praktijk een geweldige polsstok op voor ondernemers om over barrières heen te springen. Assink: “Elke business is peoples business. Je moet de juiste mensen kennen en je moet ze kunnen vertrouwen. Dan pas kun je zaken doen. Omdat we hier zo ongeveer bij elkaar op schoot zitten, kunnen we onze net-werken aan de Duitse netwerken kop-pelen. Limburgse ondernemers die de grens over willen, kunnen we zo gericht op weg helpen. Of het nu gaat om de juiste contacten, de marktcijfers in de diverse branches, de ontwikkelingen aan de andere kant van de grens, vergun-ningen die je moet hebben, wetgeving, subsidies, gewoon praktische tips en alle andere zaken waar je mee te maken kunt krijgen als ondernemer. Net zo goed als

wij de weg in Limburg kennen, kennen wij – en onze Duitse collega’s – de weg in Nordrhein-Westfalen.”

Assinks afdeling organiseert vele con-sultdagen voor ondernemers. Zo is er geregeld een consultdag grensarbeid met name voor werkgevers. Aan die dag werken bijvoorbeeld UWV, de Belas-tingdienst en het Bureau Duitse Zaken mee. Er zijn algemene consultdagen voor ondernemers die de grens over willen. Medewerkers van de Kamers en deskundigen geven tekst en uitleg. En er zijn gezamenlijke seminars. De KvK en IHK stellen al hun ‘eigen’ activiteiten ook

open voor ondernemers aan de andere kant van de grens.

Eendagsbezoeken aan vakbeurzen: op 3 maart is een Airbus gecharterd die 150 ondernemers uit de Euregio Maas-Rijn voor de 15e maal naar de ICT-vakbeurs CeBIT in Hannover vliegt. Vertrek ’s morgens om 8.00 uur vanaf Maastricht Aachen Airport, om half tien op de beurs en ’s avonds om 20.00 uur terug in Maas-tricht.

KvK en IHK hebben de afgelopen jaren diverse gezamenlijke handelsmissies ondernomen naar China.

Assink: “Als je naar China gaat, kom je niet meteen terug met een order. Zo werkt dat niet. Wat je wel ziet is dat als de Duitse en de Limburgse ondernemers een aantal dagen intensief met elkaar optrekken, daar de mooiste contacten uit ontstaan. ’s Avonds aan de bar van het hotel wordt de deelnemers vaak pas duidelijk hoeveel kansen er thuis liggen aan de andere kant van de grens. Dat effect op de hele korte termijn hebben we al vaak mogen meemaken.”

Je hoeft natuurlijk niet eerst naar China om zaken te kunnen doen in Aken of Düren. Assink: “De Duitse economie draait al weer volop en laat puike groei-cijfers zien. Een voorbeeld: in Duitsland is er volop werk in de bouw, terwijl die sector het bij ons nog wel eens twee jaar moeilijk kan hebben. Er liggen dus kansen voor Nederlandse bouwbedrijven in Duitsland. Natuurlijk moet je je goed voorbereiden als je de grens over gaat. En waarom niet samenwerken met een Duitse aannemer? Werken in Duitsland maar bijvoorbeeld ook samen

ardy assink zingt ondernemersversie van de internationale

Ardy Assink, manager van de afdeling inter-nationale Handelsbevordering van de Kamer van Koophandel,

februari 2011 thema 53

duitslandspecial

rob Küffen (47) is advocaat in Nederland en hij mag ook optreden als rechtsanwalt in Duitsland. Küffen, afkomstig uit Kerkrade, studeerde af in berlijn. De advocaat heeft vijftien jaar ervaring met de Duitse rechtspraktijk. “ik heb veel Nederlandse bedrijven in Duitsland kapot zien gaan”, zegt Küffen. DOOr maurice ubags

De Kerkraadse advocaat ziet een scherp mentaliteitsverschil tussen Nederlanders en Duitsers. “Nederlanders hebben een absolute handelsmentaliteit. Het gaat ze om de handel, of het product goed is of niet is al meer bijzaak. Duitsers zijn veel technischer geöriënteerd. Daarbij komt dat veel Nederlanders opportunis-tischer zijn: in Duitsland iets verkopen of een bedrijf beginnen, waarom zouden wij dat niet kunnen? Wat je dan in de praktijk ziet is dat ze niet weten hoe ze de telefoon moeten aannemen, hoe ze

correspondentie moeten voeren, dat ze de taal niet machtig zijn ook niet willen leren, maar vertrouwen op hun steenko-lenduits: Wir machen eine schöne Sache zusammen. Dat niveau. En dan beginnen ze ook nog te tutoyeren. Als je zo naar Duitsland gaat, moet je al een superi-eur product hebben om het verkocht te krijgen. En dan nog willen Duitsers het liefste dat je in eigen land blijft. Heb je niets bijzonders en ga je onvoorbereid de Duitse markt op, dan gaat het vrijwel zeker niet lukken.”

Is onze handelsmentaliteit al niet dezelfde als de Duitse, ook de juridische praktijk en de accountancy zijn anders ingericht en volgen andere regels. Küffen: “Als je wederom met een Nederlandse ‘mindset’ kijkt naar Duitsland en ver-wacht dat het daar ongeveer hetzelfde gaat, kun je van een koude, maar vooral heel dure kermis thuiskomen.” De Kerk-raadse advocaat geeft meteen maar een voorbeeld. “Kijk naar het insolventie-recht. In Duitsland ben je – anders dan bij ons - verplicht het faillissement

meedingen naar opdrachten in Nederland. Dat gebeurt nu nog veel te weinig. Voor wat betreft de economie is Nederland eigenlijk een provincie van Duitsland. Als het daar regent, druppelt het bij ons. Wist je dat 25% van onze export, waar wij het dus van moeten hebben als kleine handelsnatie, naar Duitsland gaat?”

Zaken doen in Duitsland vergt voorbe-reiding. Assink kan de valkuilen moeite-loos opdreunen. “Vooral niet denken dat taal niet belangrijk is en dat ‘ze’ allemaal wel Engels spreken. Dat is dus niet zo. Soms zie ik brieven en websites die door iemand uit het eigen bedrijf in het Duits zijn vertaald maar hier weinig verstand van heeft. Dramatisch: dan ben je meteen niet meer geloofwaardig. Vooral begrij-pen dat Duitsers kwaliteit ontzettend belangrijk vinden. Een ‘dat is ook wel goed’-houding is funest. Niet meteen ‘Dutzen’, Bij Duitsers is respect hebben voor hiërarchie een belangrijke omgangs-vorm. Altijd op tijd komen. Duitsers komen elke afspraak stipt na en verwach-ten dat ook van anderen. Wat Duitsers aan ons waarderen is overigens onze flexibiliteit. Bij veranderende omstandig-heden kunnen we ons sneller aanpassen.”

Kansen liggen er genoeg. Assink: “Aken heeft een sterke machine-industrie die het goed doet. Daarnaast heb je natuurlijk de technische universiteit RWTH. Dat is een kennisgigant die ook nog eens leidt tot heel veel spin off van nieuwe bedrij-vigheid. Het is wel begrijpelijk dat onder-nemers eerst naar Eindhoven kijken als het gaat om technische kennis, maar in Aken is zo veel meer te vinden. Het is de tweede technische universiteit van Europa. Voor elke Nederlandse student zitten er nu tien Chinezen!”

Het onderschatten van het belang van talenkennis kost Nederland veel geld. Daar is Assink van overtuigd. “Het onderwijs heeft dat niet goed begrepen. Kijk het is wel leuk als je in het Spaans of Russisch een glas bier kunt bestellen, maar het is veel belangrijker als je Duits, Frans en Engels goed beheerst, begrijpt hoe de grammatica van die talen in elkaar steekt. We zien dat veel meer Duitsers dan voorheen Nederlands leren. Kijk eens hoeveel Duitsers hier opleidingen volgen, aan Arcus of aan de universiteit. De helft van alle collega’s van de IHK spreekt Nederlands en volgt Nederlandse les. Bij ons zie je gelukkig ook meer aan-dacht voor het Duits bij de KvK. Als je

even de andere kant opgaat, naar Wal-lonië, en je spreekt geen Frans, dan kun je het vergeten.”

En soms begrijpt Assink de onderne-mers ook niet. “We hebben een subsi-dieregeling voor ondernemers die zich willen voorbereiden op de Duitse markt. Dan krijg je 11.500 euro om vakbeurzen te bezoeken, om marktonderzoek te doen, om een website te laten vertalen, om een stagiair een opdracht te geven. In Brabant is dezelfde regeling altijd in februari al uitverkocht, wij moeten er het hele jaar mee leuren. Dan zitten ondernemers dus gewoon te snurken!”

Assink wil vooral ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf oproepen zich breder en ook over de grens te oriënte-ren. “Die ondernemers hebben nu een moeilijke tijd achter de rug. Vaak wordt gewerkt met minder personeel en dan is de ondernemer elk uur keihard nodig in de eigen zaak. Dat is zo logisch als wat. En toch is het belangrijk te blijven kijken naar nieuwe mogelijkheden. Voor het MKB zijn er wellicht interessante kansen te vinden. Maar dan moet je je daar zelf wel de tijd voor gunnen, hoe hard je elk uur ook nodig hebt. Wij staan in elk geval klaar!”

‘veel bedrijven kapot zien gaan in duitsland’


voor je rechtspersoon aan te vragen bij Überschuldung en bij Zahlungsun-fähigkeit. Dat is aan de orde als je meer passiva dan activa op je balans hebt en als je dus niet meer kunt betalen. Vraag je dan je eigen faillissement niet aan of doe je dat te laat, dan leidt dat heel snel tot persoonlijke aansprakelijkstelling.”

Hoe anders is ook de rechtspraktijk. Küffen: “In Nederland zie je dat heel veel zaken uiteindelijk geregeld wor-den, al dan niet onder enige druk van de rechter. In Nederland wordt ook nog al eens geprocedeerd om voorlopig niet te hoeven betalen. Uiteindelijk wordt dan geschikt en is dat voor bedrijven een goedkopere weg dan het betalen van rente aan de bank. Wie denkt zich zo in Duitsland te kunnen opstellen, loopt tegen een andere rechts-mentaliteit aan. Iemand die gelijk denkt te hebben, gaat dat ook halen. Tot de laatste cent. Dat is veel principiëler. Ook de rechters gaan daarin mee. Daarbij komt dat de verliezer de proceskosten van de tegenpartij moet betalen. Bij ons is dat vaak en schijntje van de echte kosten. Krijg je bijvoor-beeld 1200 euro toegewezen terwijl de advocaat een veelvoud heeft gekost. In Duitsland wordt vooraf bepaald wat de zaak aan ‘advocaatkosten’ waard is. De verliezer moet dan en zijn eigen advocaat de volle mep betalen en ook de advocaat van de tegenpartij. Als je dus gaat proce-deren, moet je wel zeker zijn van je zaak.”

Een andere rol is er ook voor de deur-waarders. Veel Nederlandse verkijken

zich op de wijze waarop in Duitsland bijvoorbeeld incassoprocedures verlo-pen. Küffen: “In Nederland begin je je pas zorgen te maken als de deurwaarder aan je deur een stuk komt betekenen. In Duitsland kennen ze dat systeem niet zo. Daar krijg je de stukken waar je op zou moeten reageren gewoon van de post-bode. Die stukken zijn vaak voorgedrukte formulieren waarop de tegenpartij een aantal keuzes heeft aangekruist. Als je dat niet serieus neemt en je legt ze weg, kom je in de problemen. Blijkt de tegenpartij ineens een executoriale titel te hebben waar je niet meer tegenin kunt komen. Dan pas komt in Duitsland de deurwaar-der: om het geld te incasseren!”

Küffen: “Ik wil het Duitse recht niet beter noemen. Het is anders. En ik moet zeggen: ik heb dat veel liever. In Neder-land willen ze alles regelen. Mar dat is niet altijd in het belang van je cliënt. In Duitsland is er ook een andere omgang met de rechters. Die noem je vaak ‘Herr Kollege’ en niet ‘meneer de rechter’. Duitse rechters zeggen ook al tijdens een zitting dat een advocaat onzin ver-koopt, als dat zo is. En wat Nederlandse advocaten ook niet gewend zijn is dat een rechter je gewoon opbelt en vragen stelt over bijvoorbeeld je kijk op de verjaring in de zaak. In Nederland wordt zoiets meteen uitgelegd als een ‘faux pas’ van een rechter.”

Küffen is onder meer gespecialiseerd in incasso- en insolventierecht. De Duitsers die jarenlang in de grensstreek huizen

kochten, leveren hem nu vaak werk op. “Ik werk veel voor banken. Duitsers die hun hypotheek niet meer konden betalen en zagen aankomen dat ze met een grote restschuld bleven zitten, zijn gewoon vertrokken. Vaak gaat het om tonnen die een bank nog te vorderen heeft. Bij de bevolkingsadministratie staat dan alleen: ‘vertrokken naar het buitenland.’ Dan begint een zoektocht naar zo iemand. Waar woonde hij? Waar werkt hij nu? Staat hij op LinkedIn of op andere sociale media op internet? Heb je iemand gevonden, komt de vraag aan de orde of zo iemand verhaal biedt. Dat gaat ook anders dan bij ons. Duitsland kent een regeling (voor de liefhebbers: Eidesstattliche

Versicherung (EV)’ waarbij iemand schuldeisers van zich af kan houden gedurende een aantal jaren. In die tijd krijgt hij de kans orde op zaken te stellen. Dan is er nog een systeem voor mensen die niet meer uit de schulden kunnen komen: Verbraucherinsolvenz. Dat duurt zes jaar en is vergelijkbaar met onze Wet Sanering Natuurlijke Personen (WSNP), maar het is toch weer een andere rege-ling. In Duitsland zijn de belangen van de schuldeisers beter beschermd. In Nederland zie je overigens een geweldige kentering bij de WSNP: veel mensen worden uit de regeling gegooid, omdat het besef doordringt dat ze uiteindelijk de schuldeisers veel te veel dupeert.”

rob Kuffen

Achter de deuren van ons pand ‘De Steenen Trappen’ in Roermond zit

méér dan een accountants-/belastingadvieskantoor: hier bevindt

zich ook ons ‘Büro Deutschland’. Deze afdeling is gespecialiseerd

in het ontsluiten van de Duitse markt ten behoeve van Nederlandse

ondernemers. Dat houdt niet alleen in dat de adviseurs van Büro

Deutschland op de hoogte zijn van alle relevante weten regelwet-

geving. Het betekent ook dat de juiste contacten binnen handbereik

zijn. De juiste deuren voor u worden geopend. Dat alle antwoorden

voor u klaarliggen, ook op vragen waarvan u niet eens wist dat

ze gesteld moesten worden. En waar nodig wordt nauw samenge-

werkt met onze zusterorganisatie in Duitsland: RSM Germany. Zo

worden uw Duitse ambities al in Roermond onderbouwd met de

zekerheid van uitstekende advisering en loyale begeleiding.

Over onze arbeidsethiek kunnen we kort zijn: niet alleen denken

maar anticiperend meedenken. Vanaf het moment dat u ‘De Steenen

Trappen’ oploopt beschouwen wij ons als uw partner die in hoge

mate medeverantwoordelijk is voor uw succes.

Ondernemen met de ondernemer is dan ook ons credo, een visie

die wij waarmaken op tal van gebieden:

> Opzetten van een optimale internationale fiscaal-juridische

structuur van uw onderneming.

> Advisering in grensoverschrijdende arbeids- en detacherings-

vraagstukken, in samenwerking met Nederlandstalige juristen

in Duitsland.

> Begeleiding in het vinden van de juiste commerciële contacten

en advisering op fiscaal-financieel en juridisch terrein via

RSM Germany en onze overige netwerkpartners.

Kortom: het Büro Deutschland is uw rotsvaste bruggenhoofd als u

de Duitse markt wilt betreden.

Heeft u interesse? Neem dan contact op met mr. Chris Ketelaars,

hij zal graag uw plannen aanhoren en inzichtelijk maken wat ons

Büro Deutschland voor u kan betekenen. Bel 0475-336163 of

neem contact op via [email protected].

www.rsm-wmv.nl

m a a s t r i c h t | h e e r l e n | r o e r m o n d | e i n d h o v e n | v e n l o

de enige horde tussen u en de duitse markt zijn onze ‘steenen trappen’

RSM-WMV adv. Magazine Zuid 2010.indd 1 25-10-10 10:53


duitslandspecial

“Duitse bedrijven zijn zeer goed georganiseerd en worden strak geleid. iedereen weet perfect wat zijn taken en opdrachten zijn. en dan is het toch verbazingwekkend om te zien hoe onvoorbereid ze soms naar Nederland komen.”DOOr maurice ubags fOTO peter wouters

Mr. Chris Ketelaars van het Büro Deut-schland van RSM Wehrens, Mennen & De Vries, accountants en belastingadvi-seurs, zetelt in De Steenen Trappen in Roermond. Ketelaars runt samen met collega’s van de andere ‘grens’kantoren Heerlen en Venlo van RSM Wehrens, Mennen & De Vries het Büro.

Ketelaars: “Als Büro Deutschland bestaan we nu twee jaar onder die naam. Heel bewust in het Duits en niet als een German Desk waar je meestal ook in het Engels wordt geholpen. Voor die laatste twee jaar hadden we natuurlijk ook al Duitse en Nederlandse klanten die over en weer over de grens zaken deden. Maar nu we als Büro een scherpe focus hebben op een heel specifieke markt, zien we dat onze kennis en ervaring nu echt onder-scheidend is geworden. Of het nu gaat om inlenen, detacheren, intercompany-pricing, fiscale advisering, regelgevingen, financieringen, aansprakelijkheden of subsidies. Ik durf dat te zeggen omdat we zien dat enkele hele grote Duitse bedrij-ven ons benaderen als ze in Nederland actief worden en ons ook aanbevelen aan anderen. En dan heb je het echt over grote beursgenoteerde bedrijven die in zijn algemeen alleen zaken doen met de ‘big four’ in onze wereld.”

RSM Wehrens, Mennen & De Vries is onderdeel van het internationale RSM-netwerk, qua grootte nummer zes in de wereld. Ketelaars: “We hebben dertien RSM-partners in Nordrhein-Westfalen, economisch de sterkste regio van Duits-land. Een regio met een ongelooflijke dynamiek, die wij vanuit Heerlen, Roer-mond en Venlo op een goed half uur kunnen bereiken. Het is ook logisch dat we, daar waar Limburg letterlijk op zijn smalst is, naar het Oosten kijken. We profiteren enorm van ons RSM-netwerk: dat garandeert adequate dienstverle-

ning. Daarnaast werken we natuurlijk samen met andere specialisten bij ban-ken, in de advocatuur en in human resources. We doen inmiddels zaken in heel Duitsland.”

Ketelaars helpt Duitse klanten op weg in Neder-land. “Duitsers zijn fantas-tische klanten. Ze komen elke afspraak stipt na. De bedrijven zijn altijd goed georganiseerd, met wel nog in onze ogen een strakke hiërarchie. Als je eenmaal voor ze aan de slag bent, krijg je ook hun volle-dige vertrouwen. Ze zijn zeer correct en hoffelijk. Dat werkt prettig. Ze ver-wachten op hun beurt dat je weet waar je het over hebt en net zo stipt bent in het nakomen van wat je belooft. Duitse klanten zijn altijd heel blij dat wij in Nederland voorafgaand aan een groot project afspra-ken kunnen maken met de belastingdienst over de fis-cale behandeling. Wij heb-ben een open cultuur, die ze in Duitsland niet hebben. Je kunt de risico’s dus enorm inperken. In de bouw, waar het gaat om hele grote budgetten en hele krappe marges, is dat erg belangrijk. Duitsers zijn blij als ik ze precies kan vertellen wat ze kunnen verwachten. In de praktijk zie je ook dat Duitsers bij een project hun begroting waarmaken. Budgetten en targets zijn heilig.”

Het Büro Deutschland heeft inmid-dels ook enige diplomatieke ervaring

opgedaan. Ketelaars: “We hadden een bedrijf een bepaalde, ouderwetse struc-tuur, afgeraden omdat die veel te duur zou zijn. Kreeg ik te horen: ‘U begrijpt het niet, die structuur is een idee van de baas.’ Waarop ik natuurlijk nog eens ging uitleggen waarom dat geen goed idee was. Kreeg ik weer te horen: ‘U begrijpt het niet, dat is het idee van de baas.’ Hoe het afliep? We hebben het zo gespeeld dat de opzet het idee van de baas

büro Deutschland: bruggenhoofd van rSM Wehrens, Mennen en De Vries

‘duitsers zijn fantastische klanten’

Mr. Chris Ketelaars


bleef, maar de structuur wel bij de tijd gebracht. Diplomatie van het zui-verste water was daarvoor nodig, haha.”

Voor Ketelaars is het logisch dat de grote bedrijven zich goed laten advise-ren. “Voor kleine bedrijven is het niet alleen logisch maar ook noodzakelijk. Kleine bedrijven hebben vaak veel min-der marge om een zeperd op te vangen. Een buitenlands avontuur dat mislukt door slechte voorbereiding kan een heel bedrijf te gronde richten. Dat geldt zowel voor kleine Nederlandse als kleine Duitse bedrijven. Die bedrijven helpen wij natuurlijk ook op weg. De problematiek is in de kern exact hetzelfde als voor de grote organisaties. Kleine bedrijven kun-nen zo ook maximaal profiteren van onze opgedane kennis en ervaringen. En kleine bedrijven kunnen zo groot worden.”

Hoe internationaal het Büro Deutsch-land ook is, qua taal komt Ketelaars vaak al ver dankzij zijn afkomst. “In Limburg zijn we halve Belgen en halve Duitsers. Als we ons dialect spreken, kan ik in Köln en Düsseldorf al overal terecht. We spreken altijd in het Duits met onze klanten. Dat werkt bijzonder snel. Dat

we zondigen tegen de naamvallen, wordt ons vergeven. Waar het om gaat is dat we elkaar goed begrijpen en snel veel kun-nen bespreken. We merken dat de Duitse klanten dat heel prettig vinden.”

Ketelaars wil komend jaar vooral via de drie Industrie- und Handelskam-mers in Nordrhein-Westfalen het Büro Deutschland verder op de kaart zetten. “De IHK’s zijn echte draaischijven voor ondernemers in Duitsland. Zeker als het gaat om ondernemers die internationaal willen gaan. We gaan lezingen houden om ze te wijzen op de vele valkuilen die je onderweg tegen kunt komen. Om een voorbeeld te noemen: het Nederlands-Duitse Belastingverdrag is opgesteld met als doel dat dubbel betalen wordt voorko-men. Dat is logisch. In de praktijk hoor je dan bijvoorbeeld dat als je medewerkers minder dan 183 dagen detacheert in het buitenland en daar geen eigen vestiging hebt, de eigen wetgeving van toepassing blijft. Vaak is dat zo, maar er zijn een paar belangrijke uitzonderingen. Zijn die van toepassing, krijg je ineens naheffingen van de fiscus die fors kunnen oplopen. Dan is het in één keer drama. Voor het

verdrag geldt dat de regels ogenschijnlijk helder zijn. Maar waar het om gaat is dat je moet weten hoe die regels in Duits-land geïnterpreteerd worden en hoe in Nederland.”

En wat betreft de opstelling van de belastingdienst heeft Ketelaars nog wel een paar wensen. “Als we afspraken maken voor een project in Amsterdam, kan het niet zo zijn dat bij een volgend project van hetzelfde Duitse bedrijf in Rotterdam die afspraken niet meer gelden en dat de fiscus je dan anders behandelt. Dat is niet uit te leggen aan buitenlandse bedrijven: die raken daar gefrustreerd door. Dat is slecht voor de BV-Nederland. Wat ook slecht is zijn de bezuinigingen bij de belastingdienst. De coöperatieve en open houding van de fis-cus heeft Nederland altijd een bijzonder interessant land gemaakt om te investe-ren. Wat je nu ziet is een beweging naar star vasthouden aan complexe regels. Dat is de verkeerde beweging. Het bedrijfs-leven wil vooral helderheid: een veel snellere en soepelere afstemming over intercompany-pricing bijvoorbeeld.”



duitslandspecial

“Köln is cultuur, is media, is rTL, is newconomy, is mode. Düsseldorf is zware industrie, is veel hoofdkantoren van internationale bedrijven, is conservatiever. Köln en Düsseldorf liggen dicht bij elkaar, maar het zijn twee aparte werelden.” Thomas Glatzel (32), Geschäftsführer van Limbourg & associates onderstreept meteen maar het belang dat je geen zaken kunt doen in Duitsland als je de markt niet begrijpt. ‘Local people for local business’ is zijn uitgangspunt.DOOr maurice ubags

Glatzel en zijn collega’s zetelen in een kantorengebouw aan de fraaie Königsal-lee in Düsseldorf, op nog geen half uurtje rijden van Limburg. Hij is voor Limbourg & Assiociates (de Duitse vestiging van Limbourg & Partners) wat ze in Duits-land noemen een ‘Personalberater’. Hij kent de markt, de markt kent hem. En anders dan in Nederland is de Personal-berater ook echt de man of vrouw die over alles gaat wat met personeelsbeleid te maken heeft. Glatzel: “De arbeids-markt in Duitsland is in veel opzichten nog veel conservatiever dan die in Neder-land. Dat geldt voor het flexibel inzetten van personeel, maar geldt ook voor hun respect voor traditie en hiërarchie. Om

met dat laatste te beginnen: als wij bij bedrijven, toekomstige klanten, gaan spreken over de diensten van Limbourg & Associates en we zouden de Personal-berater passeren door rechtstreeks naar de directeur te vragen, kunnen we het voorgoed vergeten. Dat is in Duitsland hoogst onfatsoenlijk.”

Wat de flexibiliteit van de arbeids-markt betreft, heeft Duitsland nog veel in te halen ten opzichte van Nederland. Glatzel: “We lopen wel in, maar het gaat nog zeker tien jaar duren, voordat we net zo flexibel zijn. De hoger opgeleiden, waar wij mee werken, gaan altijd uit van een vast contract voor onbepaalde tijd, met uiteraard de wettelijk voorgeschre-

ven proeftijd van zes maanden. Als wij iemand willen hebben voor een klus van bijvoorbeeld achttien maanden, kijkt hij je raar aan als je hem een contract voor die duur voorstelt. We zien gelukkig wel dat die houding aan het veranderen is. Het Duitse arbeidsmarktbeleid moet ook flexibeler worden om ook op dat gebied internationaal te kunnen blijven concurreren. Maar de academici hebben hier van oudsher een sterke positie op de markt.”

Limbourg & Associates doet het bij-zonder goed in Duitsland. Glatzel: “De economie heeft in 2009 en 2010 forse klappen gekregen, nu merken we geluk-kig dat de vraag naar hoger

we kennen nu de weg in duitsland

Jacco Kempen, francesco Monteleone, Thomas Glatzel, Lutz Girke en Harry Kikken. Thomas alexander ontbreekt op de foto.


personeel weer stevig aantrekt. De crisis lijkt voorbij. We waken er nu voor dat we kwaliteit van het hoogste niveau blijven bieden. Onze klanten wil-len Pünktlichkeit, Zuverlässigkeit und Profesionalität. Afspraken nakomen, vertrouwen waarmaken en weten waar je het over hebt. Dat is de manier om hier zaken te doen. Dat geldt niet alleen voor ons, dat geldt ook in zijn algemeen.”

Zaken doen in Duitsland draait om het hebben van de juiste relaties, zegt Glatzel. “Een voorbeeld. Een Personalberater van een groot bedrijf wil weten wie ik ben. Hoe ik in elkaar zit. Op welke manier ik zaken doe. De eerste gesprekken gaat het helemaal niet over de inhoud. Wordt je na verloop van tijd uitgenodigd voor een gesprek bij een potentiële opdracht-gever, dan weet je bijna zeker dat de opdracht ook aan jou gegund wordt. Ons werkgebied strekt zich uit over heel Duitsland, want veel grotere bedrijven in Nordrhein-Westfalen hebben natuurlijk meerdere vestigingen. Wij rijden ook rustig in een dag heen en weer naar Mün-

chen voor een opdracht. Want we weten dat we niet voor niets rijden. Dat werkt efficiënt. In Nederland daarentegen is de handelsmentaliteit vaak leidend. Als je daar wordt uitgenodigd voor een offerte, zijn er zeker nog drie anderen die ook uitgenodigd zijn. Dat doen wij hier dus anders.”

Limbourg & Associates en Limbourg & Partners zijn samen inderdaad meer dan de som der delen. Jacco Kempen van Limbourg & Partners: “Een aantal van onze Nederlandse klanten werkt natuurlijk ook voor, en op de Duitse markt. Die kunnen wij nu nog veel beter bedienen met het vinden van de juiste mensen in Duitsland. Nederlandse klan-ten uit bijvoorbeeld de automotive-sector kunnen wij aan de juiste mensen helpen, die vaak te vinden zijn in Duitsland. De regio Nordrhein-Westfalen, letterlijk bij ons naast de deur, telt zestien miljoen inwoners, evenveel als heel Nederland. De business-stroom gaat natuurlijk ook andersom: Duitse bedrijven die zaken doen in Nederland, worden doorgeleid

naar onze organisatie. Omdat we veel ervaring hebben in het slechten van de landsgrenzen, kunnen we de mensen die we bijvoorbeeld detacheren maatwerk leveren als het gaat om hun rechtspositie, pensioenen, belastingen en dergelijke. Het is mooi om te zien dat Thomas en zijn collega’s ook al zelf onderweg zijn in Nederland. We hebben net voor een Duits bedrijf, voor een project van twee jaar een Nederlandse ingenieur gedetacheerd bij de bouw van een energiecentrale.”

Jacco Kempen en Harry Kikken zijn blij dat ze de stap naar Duitsland heb-ben gemaakt. “De Duitse economie groeit weer hard. We kunnen daar met onze expertise van profiteren. Dat geldt natuurlijk voor veel meer bedrijven in Limburg. We merken dat de Duitsers gecharmeerd zijn van onze praktische en oplossingsgerichte mentaliteit. We nemen geïnteresseerde ondernemers graag een keer mee. We kennen er inmid-dels de weg.”


www.battacs.nl

Veer winse uuch unne supersjoene vastenaovend


Het kan: zaken doen letterlijk op de grens van Duitsland en Nederland en dan ook nog eens profiteren van het beste van twee werelden.DOOr maurice ubags fOTO’S avantis en arnaud nilwiK

Profiteren van het aanvragen van niet één keer subsidie, maar van twee keer subsidie. Profiteren van de keuze waar je vennootschapsbelasting wil betalen. Profiteren van een arbeidsmarkt aan twee kanten van de grens zonder enige ‘pendelproblematiek’ voor de medewer-kers. Profiteren van een ‘Duitse’ en een ‘Nederlandse’ vestiging onder letterlijk één dak. Profiteren van alle hulp en des-kundigheid van de Avantis-organisatie. Profiteren van een ‘groen’ industrie-terrein, waar gestreefd wordt naar een goede balans tussen ecologie en econo-mie. Profiteren – je zou het bijna vergeten – van een geweldige ligging en perfecte ontsluiting. Profiteren ook al van het beste en snelste glasvezelnetwerk (voor de kenners: carrier-vrij) dat momenteel te krijgen is.

Dit is niet het gedroomde Europa van de toekomst. Dit is het beeld van het heden voor het al bestaande Avantis, een

honderd hectare groot bedrijventerrein op de grens tussen Heerlen en Aken. Welkom in de toekomst.

René Seijben is directeur van Avantis GOB NV. Seijben is bijna Avantis. Vanaf de bedenkfase begin jaren negentig had hij er al als raadslid in Heerlen mee te maken. Later zat hij in het college van burgemeester en wethouders dat beslui-ten nam over Avantis. Hij werd lid van de Raad van Commissarissen, voorzit-ter van de RvC en uiteindelijk directeur. Avantis is overigens van de gemeente Heerlen, de gemeente Aken, het Liof en van Nordrhein-Westfalen, meer specifiek het Ministerium für Wirtschaft, Energie, Bauen, Wohnen und Verkehr. Alle vier de aandeelhouders hebben een kwart van de aandelen.

Avantis zet zijn kleine organisatie van 3,8 fte in op de acquisitie van hoogwaar-dige technologische bedrijven, liefst op het gebied van nieuwe energie, life scien-

ces, care en cure, electro-mobiliteit, ken-nis- en onderzoeksinstellingen. Seijben: “Daar zetten we actief op in, maar dat wil niet zeggen dat anderen niet welkom zijn. Integendeel. Alleen willen we beslist geen zware chemie, geen bedrijven die 24 uur per dag lawaai maken en geen grote dozenschuivers: enorme hallen waar per saldo vijf tot tien mensen werken. Dat past niet bij de opzet van Avantis. Van de honderd hectare gebied die we hebben blijft dertig procent groen. Door die keuze oogt het terrein vooralsnog ‘leger’ en groener dan andere terreinen. Het is net als met een terras. Als het te leeg is, nodigt het niet uit. Als het vol zit, is het prettig als je niet bij de buurman op schoot zit. Op termijn is de groene uitstraling van het terrein en de mooie ruime ligging van de bedrijven natuurlijk een prachtig visitekaartje.”

Verreweg het bekendste bedrijf op Avantis is zonnecellenfabrikant

avantis: grenzeloos maatwerkduitslandspecial


Solland Solar. Een bedrijf in zonne-energie dat maximaal profiteert van zijn grensligging. Seijben is trots op dat bedrijf, het geesteskind van Gosse Boxhoorn. “Boxhoorn is natuurlijk een visionair en pionier die tegen de stroom in een geweldig bedrijf heeft neergezet. Daar kan ik veel respect voor hebben. Het past ook goed bij Avantis. Boxhoorn is nu bezig met een volgend bedrijf – met steun van Arabische investeerders - dat zich richt op een groter stuk van de pro-ductieketen in de zonne-energie. Hoge-school Zuyd bouwt hier ook zijn Wijk van Morgen. Vier concepten voor huizen

met gecombineerde functies als kantoor- en of expositieruimte. Huizen waarbij geëxperimenteerd wordt met hernieuw-bare bouwmaterialen, nachwachsende Rohstoffen zeggen de Duitsers. Er wordt een exergie-huis gebouwd, dat meer energie moet opleveren dan het ver-bruikt en waarbij gekeken wordt naar het opslaan van energie in elektrische auto’s. Dat zijn allemaal ontwikkelingen die getuigen van moed en passie.”

Seijben: “Avantis kende een onge-lukkige start met procedures over de korenwolf, die hier dus niet meer zat. Nu hebben de acquisiteurs van Avantis, die

nauw samenwerken met de acquisiteurs van Liof, Heerlen en andere overheden aan weerszijden van de grens, een goed gevulde agenda. “Met een aantal gro-tere partijen zijn we in onderhandeling. Afhankelijk van het soort bedrijf leveren we maatwerk. Waarom wil het bedrijf zich op Avantis vestigen en hoe kunnen wij daaraan bijdragen? Of het nu gaat om een bouwvergunning of om het aanvra-gen van subsidies. Ik kan nu – vanwege die onderhandelingen – nog geen namen noemen. Daarnaast kijken we nu ook naar het aanbieden van kleinere kavels op ter-mijn, zodat we ook voor het midden- en kleinbedrijf interessante opties kunnen aanbieden. In de toekomst willen we ook al kijken of we op voorhand een gebouw kunnen neerzetten. We zien dat kanten klare gebouwen vaak heel snel vollopen. Daarover moeten we in gesprek met onze aandeelhouders.”

Het is Seijbens verwachting dat in 2020, over negen jaar, 70% van de beschikbare ruimte voor bedrijven ver-kocht is. “Je weet ongeveer wat de afge-lopen tien jaar gemiddeld aan kavels is uitgegeven in de Parkstad en je ziet welke kavels er nog zijn. Het heeft enkele jaren langer geduurd dan gepland, maar het gaat goed komen. We hebben nu vele interessante contacten.”

René Seijben

februari 201162 column

iedereen kent het gezegde. er wordt gedurende 90 minuten achter de bal aangehold en uiteindelijk winnen de Duitsers. Of dat voor alle vakgebie-den geldt, durf ik niet te zeggen. in deze bijdrage zal ik in ieder geval ingaan op een aantal in het oog sprin-

gende verschillen.De auto, veel besproken en altijd wee-

moedig kijkend naar die dikke auto’s met witte nummerplaten. in Duitsland is het veel aantrekkelijker een auto te kopen. Men kent geen belastingen op Personen-auto’s en Motorrijwielen (bPM). De bPM is een heffing die de auto’s in Nederland fors duurder maakt. er zijn meerdere hoogbe-gaafde fiscale ontwijktrucs bedacht om de bPM te ontwijken. De meest bekende is de route via Luxemburg. in de regio zijn veel handelaren actief die hun handeltje drij-ven met geïmporteerde auto’s al dan niet geheel ontdaan van alle accessoires om die er later weer in te bouwen. allemaal om de bPM te ontlopen. De bPM wordt relatief snel afgeschreven waardoor een geïmporteerde auto al snel aantrekkelijk is. De nog te betalen bPM bij invoer is dan relatief goedkoop.

De fabrikanten bepalen de prijzen van de ‘kale’ auto, de auto die door de fabriek geleverd wordt zonder de heffingen van overheidswege, afhankelijk van de lokale heffingen. Nederland kan relatief goed-koop inkopen bij de fabrikanten door de hoge heffingen. Zo zag ik in het verleden een grote dealer die ca 1.000 auto’s op jaarbasis exporteerde naar Groot brit-tannië. De britse dealers konden goedko-per auto’s verwerven via de Nederlandse dealer dan rechtstreeks af fabriek. en niemand die in de gaten had dat de Neder-landse dealer veel auto’s bestelde met het stuur aan de verkeerde kant....

Overigens gaat de bPM verdwijnen. in de plaats komt een heffing gerelateerd aan de uitstoot. Wie een vervuilende auto koopt, zal de grootste heffing krijgen. Waarschijnlijk een typisch geval van: “door de hond of de kat gebeten worden”.

in Nederland kennen we hypotheek-rente aftrek. De Duitsers kennen dat niet. in Duitsland is het vrijwel onmogelijk om een eigen woning te kopen zonder eigen geld. De banken zijn conservatiever in het verstrekken van een hypotheek. De

normeringen voor inkomen en lasten zijn stringenter. Jongeren sparen daarom al vroeg bij de bausparkasse voor een kapitaal. Later lenen ze bij diezelfde bank tegen relatief lage rente om een eigen huis te kopen. De hypotheekrente in Duitsland ligt vergeleken met de Nederlandse 0.5 - 0.75% lager. in een eerdere bijdrage heb ik al eens een uiteenzetting gegeven van de hypotheekrente aftrek. Het mag duidelijk zijn dat ons systeem voordeliger lijkt dan het Duitse.

Het hebben van kinderen is in Duitsland weer aantrekkelijker, althans financieel. De Duitse kindergelden zijn veel hoger dan de Nederlandse.

Het wordt pas echt een doolhof als we gaan kijken naar samenloop tussen Nederlands en Duits inkomen. De eerste vraag die opkomt, is de sociale verzeke-ringsplicht. Waar is iemand verzekerd voor de werknemersverzekeringen? in principe is dat het woonland als er looninkomsten zijn in het woonland. bij uitsluitend Duitse looninkomsten, verhuist deze verzeke-ringsplicht naar het werkland.

en dan weer die auto van de zaak. Duits-land heft ook een belasting over de ter beschikking gestelde auto. echter deze bijtelling is lager dan de Nederlandse. De Nederlander die in Duitsland werkt en in Nederland woont en hier nog een inko-

men heeft mag kiezen voor Nederlandse belastingplicht. Nederland heft over het totale inkomen en geeft verrekening voor het Duitse deel. echter deze verrekening loopt niet één op één. Nederland heft met behoud van progressie. De belasting wordt uitgerekend als ware het inkomen volle-dig in Nederland verdiend. De te betalen belasting wordt verminderd met (een deel van) de in Duitsland betaalde belasting. Voor de auto wordt weer een berekening gemaakt, rekening houdend met het deel dat in Duitsland al betaald is.

u kunt van mij aannemen dat dit gedrochten van regelingen zijn. Leuk voor de adviseur, dat wel.

en dan de bTW. Sinds vorig jaar kan de in het buitenland betaalde bTW snel teruggevraagd worden in Nederland. De Nederlandse fiscus stuurt het verzoek door naar de buitenlandse. De bTW wordt dan snel teruggegeven. Helaas. Onder-nemers moeten eerst een heel pakket vragen beantwoorden en dan nog maan-den wachten op hun centjes. De europees geharmoniseerde bTW krijgt men niet op één lijn. De verdeling van de buit is het grote struikelblok. De lidstaten zijn bang dat ze te weinig uitbetaald krijgen. Zonde, de grenzen zijn nog lang niet open.

Zaken doen over de grens neemt voor steeds meer bedrijven een belangrijkere rol in. echter op het gebied van vele rege-lingen sluit dit niet op elkaar aan. baat accountants en fiscalisten heeft vergaande samenwerking met Wotax, een gerenom-meerd Duits adviesbureau. Wij kunnen onze cliënten op alle gebieden bijstaan aangaande Duitse weten regelgeving. Onze samenwerking gaat zo ver dat wij met Wotax een joint venture aangegaan zijn voor aziatische clientèle. Dit ziet zowel op aziaten die hier iets willen ondernemen als Nederlandse ondernemers die iets willen starten in een van de aziatische landen of China.

Wat mij betreft mag u de uitslag na het lezen van bovenstaande zelf invullen.

peter paul verreusselPartner baat accountants en [email protected]

peter paul verreussel

uiteindeliJK winnen de duitsers?


Deutsche Bank is de vierde zakenbank van Nederland, met 34.000 klanten en 1300 medewerkers. Een bank die van Nederland haar tweede thuismarkt wil maken. Een bank die hier wil groeien en investeren en daar hard mee bezig is. Vaak nog achter de schermen, want de bank is bij het grote publiek nog rela-tief onbekend. Geen billboards langs sportvelden, geen advertenties en geen tv-commercials. “Een bewuste keuze,” zegt Maastrichtenaar Ron Massot, die regiodirecteur is van Deutsche Bank in Limburg.

“We werken stapsgewijs aan de profi-lering van de bank. Niet overhaast. Eerst het fundament leggen en dan verder bouwen,” vertelt Massot in zijn kantoor dat nu nog is gevestigd in het pand van ABN AMRO aan de Avenue Céramique te Maastricht. “Heeft alles te maken met het ontstaan van Deutsche Bank in Nederland. De Europese Commis-sie eiste bij de integratie van Fortis met ABN AMRO dat een deel van de zakelijke bankactiviteiten van de laatste bank ver-kocht zouden worden.”

Nu wordt er stapsgewijs aan de uit-bouw van de bank in Nederland gewerkt. Kwaliteit, vertrouwen, verantwoordelijk-heid en uitblinken. Het zijn de kernwoor-den van de Deutsche Bank. Een bank met een lange historie die teruggaat tot 1870 . Een wereldspeler ook, meer dan 75.000 medewerkers die in meer dan tweeduizend kantoren werken. Actief in 72 landen. Ron Massot: “Deutsche Bank is echt een oersolide bank.

Terwijl andere grootbanken in Duits-land net als in Nederland moesten aan-kloppen voor staatssteun, doorstond Deutsche Bank de crisis op eigen kracht. We hebben niets anders gedaan dan voor de crisis. Bleven financieren, maar op een verantwoorde manier Dat laat zien dat de bank geen ondoordachte risico’s neemt. Deze stabiliteit is voor veel ondernemers reden geweest om te kiezen voor Deutsche Bank,” aldus Massot.

De Limburgse zakenmarkt wordt van-

uit een centraal regiokantoor bediend. “Binnenkort verhuizen we naar een kantoor op Maastricht-Aachen Airport. Van daaruit werkt ons team, samen met Grootbedrijf Limburg, voor zakelijke klanten.” Ron Massot voelt zich thuis bij Deutsche Bank. “Net als onze klan-ten. Ze waarderen de binding met de bank, de professionaliteit en de kwali-teit van dienstverlening. Dat is ook de reden waarom de bank nu nog niet veel naar buiten treedt. “Eerst moet alles op orde zijn. Na de aankoop van het ABN AMRO-deel moeten systemen overgaan naar Deutsche Bank, moet de huisves-ting geregeld zijn en meer praktische zaken. Naar verwachting is dat eind 2012 afgerond.

De ambitie van Deutsche Bank is niet om de grootste te worden in Nederland, wel de beste op het gebied van service, inhoud en kennis. Het is een bank met een hoog opleidingsniveau. De mensen die er werken hebben een gedegen oplei-ding. Hebben kennis van zaken. Passion to Perform, is de slogan van de bank,” zegt de regiodirecteur.

Passion to Perform is niet alleen een motto, maar het is ook de wijze waarop de bank zaken doet. In alles willen uit-blinken. Daarnaast wil de bank maat-schappelijk betrokken zijn. Vooral kunst en cultuur hebben daarbij de aandacht. Zo is Deutsche Bank sinds dit jaar part-ner van Het Concertgebouw Amsterdam, dat bijna 125 jaar bestaat.

De missie van Deutsche Bank, ‘Passion to Perform’, sluit naadloos aan bij die van Het Concertgebouw Amsterdam: ‘Men-sen verrijken met de mooiste muziek’. Het corporate partnership stelt Deutsche Bank in staat haar wens tot het uitdragen van maatschappelijke verantwoordelijk-heid verder vorm te geven. De bank heeft een traditie in het ondersteunen van cultuur en muziek vanuit de filosofie dat ‘creativiteit en inspiratie de geest openstelt voor innovatieve oplossingen’.

De samenwerking met het Concertge-bouw Amsterdam is een van meerdere jaren. “Het is net als met onze klanten,” zegt Ron Massot. “We willen een langdu-rige relatie opbouwen. Deutsche Bank wil verwachtingen overtreffen.”

deutsche bank wil niet de grootste, wel de beste zijn

duitslandspecial

ron Massot

Avantis: the best of both worlds in the Netherlands and Germany. This cross-border science & business park offers unparalleled opportunities. The proof of the pudding is the eating, something that Solland Solar Energy is taking full advantage of by basing its operations on the Dutch-German border. Would you like to know what advantages Avantis can offer you?

Visit www.avantis.org

YOUR LINK TO THE SUNAVANTIS

OppOrtunities

AvAntisYour link to the labour market

Recruiting staff in both the Netherlands and Germany is not a problem. That’s the experience of a technology company specialising in solar power. Avantis’s border location gives your company access to the labour markets of both countries. The individual employee’s contract depends on the country where he or she lives, thus removing any barrier to working “abroad”. Each employee works in their own country on the border between the Netherlands and Germany.

Your link to advanced technology

“There is no region as successful as this one. There’s been a smooth transfer of technology from research to business here.” These were the comments of the economics minister of North-Rhine Westphalia, Christa Thoben, concerning the number of participants in the “Objective 2 Programme”, set up to encourage cooperation between research and business. The programme is funded by the German federal state of North Rhine-Westphalia and the European Union.

Your link to a sustainable future

Constructing an energy-saving neighbourhood and producing solar cells are just two examples of how Avantis European Science & Business Park is prepa-ring for a sustainable future. Sustainability is becoming ever more important. Make your contribution to buil-ding a sustainable society by locating your company at Avantis European Science & Business Park.

Avantis GOB NVSnellius 86422 RM Heerlen

Tel +31 (0) 45 56 88 110Tel +49 (0) 241 93 600Fax +31 (0) 45 54 45 [email protected]

Duits adresAvantis GOB NVSnellius 11D - 52072 AachenDuitsland


Vorige week was het weer eens raak: zoals zo vaak de laatste tijd kregen rech-ters publiekelijk de nodige kri-

tiek over zich heen. bijzonder was dat het deze keer uit eigen kring kwam. De commissie die het “mislukken” van het pro-ces Wilders onderzocht, gaf vooral het management van de rechtbank amsterdam er van langs: er was slecht naar buiten gecommuniceerd / er stond in het laatste deel van het proces geen wrakingskamer gereed/ de rechters waren onvoldoende voorbereid op de media-aan-dacht en het omgaan met de publiciteit enz. een eerste vraag die op komt is of rechters wel zich moeten lenen voor politieke spelletjes. een tweede vraag is of hun optreden in zaken met hoge publieke aandacht ook anders en zwaarder beoordeeld moet worden dan in normale strafzaken.

Nog voordat deze commissie met zijn oordeel kwam waren de behande-lende rechters intern al onderuitgehaald (“gewraakt”) door hun eigen collega’s. alleen al het instituut van een zogenaamde wrakingskamer is iets heel bijzonders: dat zijn collega-rechters met wie men op een gang samen zit. Veelal is er een hechte band, als het al geen vriendschap is. Desondanks moet men over elkaar à la seconde oordelen, onder in dit geval ook nog eens, grote publicitaire druk. Men kan dat welhaast niet goed doen. als men een wrakingsverzoek afwijst, valt direct het verwijt dat men zijn vriendje geholpen heeft. Dat geldt met name als er eerder al twee wrakingsverzoeken zijn afgewezen. in het begin stond nog een ploeg rechters continu klaar en volgden zij het proces en wisten dus elke handeling in zijn totale context te beoordelen. Op het einde van het proces was dat niet eens meer het geval en werden de rechters publiekelijk aan de schandpaal genageld. De vraag is

of dat laatste niet nog kwalijker is dan het optreden van de rechters zelf.

Wat gebeurde er immers: de rechtbank had al talloze beslissingen genomen die zwaar in het voordeel van Wilders waren; met name de advocaten die opkwamen voor allerlei “beledigde” groeperingen, waren door de rechtbank enorm in hun vrijheid beknot. Daar stond slechts tegen-over dat de rechter aan het begin van het proces aan Wilders probeerde te ontlok-ken dat hij toch zijn mond zou opendoen. Wellicht strafprocesrechtelijk wat minder gepast, maar toch zeker de moeite waard om iemand in de rechtszaal aan het praten te krijgen die daarbinnen zwijgt, maar daarbuiten een enorme grote bek open-trekt. Diens advocaat meende het verder “onbegrijpelijk” te mogen noemen dat de rechter begrip had voor mensen die moeite hadden met de inhoud van de film fitna, terwijl Wilders daarin toch wel heel bewust fel van leer trekt tegen hele groepen in de maatschappij.

Het proces was al nagenoeg gewonnen voor Wilders en de officieren van justitie hadden al heel goed beargumenteerd

om vrijspraak gevraagd. Deson-danks werd een complete ploeg rechters gediskwalificeerd, omdat ze het niet nodig von-den om nog een of andere vage getuige te horen, dit terwijl het proces al afgedaan was.

een advocaat die dan nog rechters gaat wraken en een heel proces nog eens opnieuw laat gaan plaatsvinden (“dit terwijl zijn cliënt zo hard leed onder de procesgang….”), die is niet met rechtspraak bezig maar met politiek. Voor dat laatste zijn rechters nu eenmaal niet opge-leid en wellicht mogen ze daar ook helemaal niet voor opgeleid worden, want daar is de recht-spraak niet voor bedoeld. Zoiets valt eerder onder de categorie “misbruik van procesrecht” dan onder “falend gedrag van rech-ters”. Daar zouden die rechters uit eigen kring ook best wat meer steun in mogen ontvangen!

in februari gaat het theater Wilders weer opnieuw beginnen voor de recht-bank.

Wilders. Het eerste proces heeft Wilders niet gewild (de rechtbank en justitie overi-gens ook niet, maar zo zit de wet nu een-maal in elkaar en zo had het Gerechtshof het nu eenmaal beslist), maar het tweede des te meer! Het zou hem sieren als hij deze keer wel zijn mond open doet: buiten de rechtszaal een vent, dan ook daarbin-nen! als hij dat niet eens kan opbrengen, waarom zouden rechters zich dan in alle bochten moet wringen om hem dit podium voor zijn politieke spel te gunnen? andere verdachten wordt ook niet gevraagd met hoeveel publiciteit ze hun zaak behandeld willen zien.

mr. charles lückersLückers bedrijfsadvocaten / advocassoHeerlen en Maastricht

charles lücKers

politieK in de rechtszaal


aan de rWTH, de ‘rheinisch Westfälische Technische Hochschule aachen’, studeren 32.000 studenten, waarvan 5500 uit het buitenland komen. Van die buitenlanders komen slechts 150 studenten, minder dan drie procent, uit Nederland. Martin Kiehl, een 21- jarige student werktuigbouwkunde uit Landgraaf, is een van hen.DOOr linda milder

Hij koos op de eerste plaats voor de kwa-liteit van het onderwijs. “De RWTH geniet een goede reputatie op een aantal gebieden zoals elektrotechniek, infor-matie, scheikunde en natuurkunde en ook werktuigbouwkunde. De RWTH is een van de grootste technische univer-siteiten van Europa en de universiteit is uitgeroepen tot een van de negen ‘Elite- Universitäten’ van Duitsland.”

Wat ook meespeelde voor Martin om voor Aken te kiezen is de reistijd. “Ik woon nog bij mijn ouders in Landgraaf. Ik reis elke dag heen en weer met de trein. In een half uur ben ik op de universiteit. In Duitsland kunnen studenten bijzon-der goedkoop met het openbaar vervoer reizen. Je betaalt een ‘sociale bijdrage’ van 148 euro per semester. Voor die bij-drage kun je sporten, kun je in de kantine terecht en krijg je gratis met bus en trein

reizen in heel Nordrhein-Westfalen. Ik betaal dus alleen de kosten voor een treinkaartje Landgraaf- Herzogenrath.”

Martin haalde zijn VWO- diploma op het toenmalige’ Eijkhagen College’ te Landgraaf. Dankzij zijn goede studie-resultaten hoefde hij niet mee te loten naar een van de beschikbare plaatsen bij werktuigbouwkunde, waar vanwege de grote toeloop gewerkt wordt met een numerus fixus. De toelatingseisen hou-den daarnaast ook een goede beheersing van de Duitse taal in, want in die taal worden de colleges gegeven. Dat houdt in dat je de Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang, afgekort tot DSH-test, moet volbrengen. Luisteren, lezen, schrijven en praten: het wordt allemaal getoetst. Om toegelaten te worden tot de RWTH moet je minstens 66% van de toetsen halen. Het is mogelijk om vrijstel-

ling te krijgen van deze test als je Duits hebt gevolgd op de middelbare school en aan kunt tonen dat je genoeg kennis bezit van de Duitse taal. Dat laatste geldt voor Martin.

Volgens hem is de taal in de praktijk geen enkel probleem. “Het grote voordeel van wonen en leven in het grensgebied is dat je regelmatig in Duitsland komt en daardoor ook in contact komt met de Duitse taal. Mede daardoor heb ik nooit problemen gehad met de Duitse taal. De lessen Duits op de middelbare school hebben daarnaast ook erg geholpen om mijn Duitse woordenschat uit te breiden en de Duitse taal meer te begrijpen. Met de meeste medestudenten wordt Duits gesproken.”

De groep studenten die werktuigbouw-kunde studeert bestaat uit ongeveer 900 mensen. Martin kent,

studeren over de grens

duitslandspecial

thema 67


vanzelfsprekend dus niet al zijn medestudenten, maar de vriendengroe-pen die hij om zich heen ziet, bestaan meestal uit een mix van verschillende nationaliteiten. “Veel Nederlandse stu-denten kom je volgens Martin niet tegen op de universiteit. Martin: ‘Ik heb geen Nederlandse vrienden op de RWTH. Ik ken wel enkele Nederlandse medestu-denten, maar ik heb geen hechte band met hen. Ik praat wel af en toe met hen en dat is ook het enige moment dat ik Nederlands praat op de universiteit.

Volgens Martin is het verschil tussen de manier van lesgeven op de RWTH en Nederlandse universiteiten niet zo groot. Hij weet niet precies hoe het systeem op Nederlandse universiteiten werkt, maar uit gesprekken met vrienden die op Nederlandse universiteiten studeren kan hij afleiden dat er nauwelijks verschillen zijn tussen de manier van lesgeven op de RWTH en de manier van lesgeven op universiteiten in Nederland.

Ook qua studiebeurs mis je niks als je in Duitsland gaat studeren in plaats van in Nederland. Als Nederlands staatsburger kun je namelijk gewoon studiefinancie-ring aanvragen, ook als je in het buiten-land studeert. Martin heeft geen ervaring met het wonen in Aken of het vinden van een studentenkamer, omdat hij nog thuis woont. “Aken schijnt een perfecte stad te zijn voor studenten, met een ruim aanbod aan studentenwoningen. Er zijn speciale flats gebouwd in Aken, waar studenten zich voor kunnen inschrijven. De huur voor deze flats is erg laag gehouden en daarom is er erg veel vraag naar deze kamers. Het kan dus zo maar zijn dat je op een wachtlijst komt te staan. Ook is er genoeg aanbod van particuliere kamers, maar deze zijn iets duurder dan de stu-dentenflats. Alle huurprijzen, zelfs die van de particuliere kamers, zijn in ver-gelijking met studentenkamers in Neder-landse steden erg goedkoop. Daarnaast is Aken een erg gezellige studentenstad met veel restaurants, gezellige cafés en een uitgebreid uitgaansleven.”

De leiding van de RWTH ziet graag meer Nederlanders op hun universiteit en daarom zijn zij een samenwerkings-verband aangegaan met de scholen die vallen onder de ‘Stichting Voortgezet Onderwijs Parkstad Limburg’. Er wordt alles aan gedaan om leerlingen het vak Duits te laten kiezen en daarnaast wor-den er allerlei activiteiten gehouden op de RWTH om de Limburgse studenten kennis te laten maken met de universi-teit.

universiteit akenlevert meer ingenieurs af dan heel nederland

De rWTH aachen is een van de grootste technische universiteiten van europa en ligt op steenworp afstand van de Nederlandse grens, 5 km van Vaals. De universiteit is nauw verbonden met de stad aken. Doordat een groot gedeelte van de universiteitsgebouwen op loopafstand aan de westelijke rand van de stad liggen, is aken een echte studen-tenstad met een levendig en druk bezocht uitgaanscentrum rondom de zogenaamde “Pontstraße”. Verder ligt buiten de stad, tegen de Nederlandse grens, een grote campus waar veel onderzoekscentra van diverse insti-tuten gevestigd zijn.Met haar ca. 32.000 studenten, 6.000 werknemers en haar begroting van meer dan € 600 miljoen is de rWTH van grote economische betekenis voor aken en haar omgeving. een aantal ondernemingen, zoals ford, ericsson, Microsoft, Philips, Siemens en united Technologies heeft onderzoekscentra in de buurt van de rWTH. Verder zorgt de universiteit voor veel “spin-off” bedrijven, die op basis van aan de rWTH ontwikkelde technologieën, worden opgericht. Het grensover-schrijdende bedrijventerrein avantis, gelegen op de grens van aken en de Nederlandse gemeente Heerlen, is ontwikkeld met het doel om hiervan te profiteren.in de toekomst wordt de rWTH verder uitgebreid met een nieuwe campus aan de westzijde van aken. Het plan is om een geïntegreerd onderzoeksclus-ter te creëren dat naar verwachting 10.000 banen zal opleveren en ca. € 3 miljard zal kosten. Samen met de uni-versiteit Maastricht heeft de rWTH ook besloten tot de oprichting van een

“Cardiovascular Centre of excellence”, een gezamenlijk universiteitszieken-huis met een specialisatie in hart- en vaatziektes, dat zal worden gevestigd op het grensoverschrijdend bedrijven-terrein avantis. aken telt meer stu-denten – en levert meer ingenieuers af - dan ‘onze’ technische universiteit eindhoven, Delft en Twente bij elkaar.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

housingcompany-extract.pdf 1 21-01-11 14:48


Het gaat goed met de Limburgse luchthaven. Meer passagiers, meer vracht, meer arbeidsplaatsen, een nieuw

hotel, een nieuwe vrachtterminal, meer bestemmingen en een groot businesspark. is beek niet langer het sufferdje van de

klas?

DOOr peter eberson fOTO’S Jean-pierre geusens

Als… als… als… Geen ander woord dat de geschiedenis van Maastricht Aachen Airport beter weer geeft.

Als de Oost-Westbaan was door gegaan. Als Ryanair in de jaren tachtig toch voor Beek had gekozen, als TNT gewoon op Beek was gebleven en niet naar Luik was gegaan. Zaken die de ontwikkeling van de Limburgse luchthaven geen goed hebben gedaan. Terwijl Beek bleef steken op het niveau van kleine luchthaven, groeiden andere luchthavens fors. Eindhoven: 1,7 miljoen passagiers, Weeze: 2,9 miljoen passagiers, Keulen: 10 miljoen passagiers, Luik: nummer acht in Europa als het gaat om vrachtvervoer.

Daarbij steken de cijfers van Beek schril af. De luchthaven verwacht dit jaar 300.000 passagiers. Vooral te danken aan Ryanair en vanaf maart Germanwings.

Beek staat op een keerpunt. Dat is ook merkbaar tijdens het gesprek met de direc-tie. Sander Heijmans, CEO van de luchtha-ven en Jan Tindemans, bestuursvoorzitter van de Holding Businesspark Luchthaven, ogen ontspannen. Voelbaar is dat er volop ontwikkelingen zijn bij de luchthaven. De directie straalt trots uit. Meer dan ooit tevoren.

Voor Sander Heijmans is er ook reden om trots te zijn. “De passagiersaantallen groeien fors. Mogelijk volgend jaar al naar een half miljoen. Ook de hoeveelheid

vracht groeit. Dit jaar met mogelijk twintig procent,” zo schetst de directeur.

Op termijn moet Beek naar 1,2 miljoen passagiers. Vooral de komst van low cost carriers als Ryanair en Germanwings moe-ten daar voor zorgen. 1,2 miljoen reizigers lijkt onhaalbaar als je de geschiedenis van de luchthaven kent, maar Jan Tindemans noemt het cijfer heel reeel. “De luchtvaart is in tien jaar tijd drastisch veranderd. Had je voorheen een duidelijk onderscheid tussen chartervluchten en zakenvluchten. Die scheiding is weggevallen. De lijn-vluchten zijn bijna volledig overgenomen door bedrijven als Easyjet, Ryanair en Germanwings. Veel zakenreizigers maken nu hiervan gebruik.”

Tindemans is niet bang dat de luchtha-ven te afhankelijk en dus kwetsbaar wordt van low cost carriers. Bekend is dat bedrij-ven als Ryanair even snel weer weg zijn van een luchthaven als ze gekomen zijn. Zo begon Easyjet een paar jaar geleden enthousiast vanaf Maastricht Aachen Air-port, maar verdween vrij abrupt weer. “Dat had een andere reden, “ zegt Tindemans. “Zij vlogen op Berlijn en die lijn liep goed, maar toen ging de Spaanse markt open en hadden ze toestellen nodig. Daar werden wij de dupe van.”

Toch dankt de luchthaven de groei in het aantal passagiers dit jaar vooral ook aan de komst van Germanwings. Het bedrijf

koos voor Beek, omdat in Duitsland een extra belasting op vliegen wordt ingevoerd. Deze bedrijven worden steeds meer ver-ankerd aan de luchthaven en gaan niet zo snel weg. Germanwings is niet de enige nieuwkomer. Een lang gekoesterde wens komt naar verwachting voor de zomer nog uit. Dan wordt de dagelijkse lijn naar Amsterdam hersteld. Nadat de KLM twee jaar geleden stopte met de lijn was er geen verbinding meer met de hoofdstad. “Die lijn wordt nu hersteld. De luchtha-ven krijgt zelfs een eigen luchtvaartmaat-schappij: Wings of Maastricht,” zegt Jan Tindemans.

Sander Heijmans: “Dit is een betaalbaar concept van een Zweeds bedrijf. De maat-schappij bezit straks geen eigen toestellen en heeft geen piloten in dienst, maar huurt alles in. Er worden twee vliegtuigen, een Saab 340 en een AT42 gestationeerd op de luchthaven in de kleuren van Wings of Maastricht. De investering moet vanuit de regio komen.”

Volgens Tindemans is het mogelijk om voor de zomer te starten en dan niet alleen naar Amsterdam, maar ook dagelijks naar München en Londen. “We zijn redelijk ver met de investeerders en ik ben zeer optimisch. Voor de opstart en de aanloop-verliezen is 4,5 tot vijf miljoen euro nodig. Het is ontzettend belangrijk dat de regio dit initatief steunt. Het is daarom ook

Dagelijks naar amsterdam, München en Londen

maastricht krijgt eigen luchtvaartmaatschappij

duitslandspecial

februari 2011 ??? 69

Jan Tindemans en Sander Heijmans


zo belangrijk om met de naam Maas-tricht op de toestellen rond te vliegen. Maastricht kent iedereen .”

Dat Wings of Maastricht de lijn naar Amsterdam overneemt geldt als een over-winning voor Tindemans. Hij heeft zich altijd sterk gemaakt voor de belangrijke verbinding.

“Dat KLM er mee gestopt is destijds was niet omdat er niet voldoende reizigers waren. De lijn heef 35 jaar bestaan. De route was op het laatst onbetrouwbaar omdat de KLM te vaak vluchten annu-leerde. Als ze toestellen nodig hadden haalden ze die als eerste in Beek weg, omdat het buitenland voor ging. Een rei-ziger in Maastricht kun je ter compensatie nog een treinkaartje geven, een reiziger in Duitsland niet. Maar dat moet je bij een zakenreiziger geen twee keer doen. De onbetrouwbaarheid heeft de lijn de das om gedaan.”

Het vertrouwen in de toekomst is groot. Sander Heijmans: De luchthaven kiest voor spreiding van risico’s. Inzetten op groei van passagiers, maar ook van vracht. De Limburgse luchthaven is populair vanwege de snelle afhandeling van vracht. Om de groei aan te kunnen verrijst er aan de andere kant van de startbaan een nieuwe vrachtloods van 18.000 vierkante meter uiteindelijk. De eerste fase omvat 9.000 vierkante meter. De loods komt op het ter-rain waar ooit de Oost-Westbaan gepland was. Die ruimte wordt nu ingericht als bedrijvenpark. Het eerste bedrijf is reeds gevestigd. Met anderen voert de luchtha-ven gesprekken. “We werken stap voor stap. Eerst een bedrijf binnen halen, dan pas bouwen,” aldus Tindemans.

“Binnen twee jaar staat er ook een nieuw hotel op de luchthaven. Het plan is klaar en de schop gaat nog dit jaar de grond in. In totaal krijgt het hotel 120 kamers. En

om de groeiende passagiers aan te kunnen wordt de parkeergelegenheid verbeterd. Voor de vertrekhal komen VIP-parkeer-plaatsen voor zakenklanten van German-wings. De ontwikkelingen zorgen voor vijftien nieuwe arbeidsplaatsen en dat is verrassend omdat de luchthaven tot op heden vooral banen moest saneren.”

Het plan om de luchthaven deels weer in handen van de provincie te geven staat wat Tindemans betreft in de ijskast. De bedoe-ling was dat de provincie de infrastruc-tuur van de luchthaven (landingsbaan, wegen, gebouwen) zou overnemen en dat de luchthaven de commerciële exploitatie zou doen. Maar volgens Tindemans wordt dit plan steeds in de politiek getrokken waardoor er uiteindelijk niets gebeurd. “We gaan op eigen kracht verder. In 2011 zal de luchthaven nog geen winst maken, maar vanaf 2012 verwacht ik dikke zwarte cijfers.”

Tempsplein 29 | 6411 ET Heerlen | T: (045) 571 30 00 | F: (045) 571 66 66 | E: [email protected]

De Geusseltweg 33C | 6225 XS Maastricht | T: (043) 362 52 52 | F: (043) 363 72 73 | E: [email protected]

Snelle incasso’sop advocaatnivo

Specialisten in ondernemingsrecht, financieel-economische problemen en bouw

0032507.pdf 1 23-11-2009 13:56:06



Terwijl ik al voor de tweede keer dit nieuwe jaar de afspraak om te gaan spor-ten uit mijn agenda schrap, valt mijn oog op een klein boekje dat ik eigenlijk al vergeten was. Op de

omslag staat een tekening van een vrouw met de hand op haar hart en het woord ‘Perseverance’ (*). Doorzettingsvermo-gen. een intrigerend begrip, vooral met de goede voornemens voor het nieuwe jaar niet meer helemaal fris op het netvlies. Want wanneer ben je een doorzetter?

Volgens de meest gangbare definitie word je zo gezien wanneer je, ondanks tegenslagen, volhardt in je acties of ideeën totdat het beoogde resultaat is bereikt. Voor een sporter lijkt het een onmisbaar ingrediënt om tot de top te gaan behoren, maar geldt dat ook voor mensen die wer-ken in organisaties? uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat ondernemers signifi-cant hoger scoren op twee aspecten van doorzettingsvermogen dan niet-onder-nemers (**). Wanneer ze tegenvallers tegen komen vinden de ondernemers van zichzelf dat ze meer ‘in control’ blijven dan de niet-ondernemers en voelen ze zich meer verantwoordelijk voor een mogelijk teleurstellend resultaat. Daardoor geven ze minder snel op en zijn ondernemers dus grotere doorzetters dan medewerkers in dienst van een organisatie. een mooi voorbeeld hiervan vormt Gosse boxhoorn, directeur van The Silicon Mine. Hij verliet Shell omdat hij vond dat de ruimte om zijn geloof in zonnecellen uit te bouwen werd beperkt en startte Solland Solar. Toen hij daar zijn visie niet meer kon verwezenlijken vertrok hij en richtte The Silicon Mine op. een voorbeeld van door-zettingsvermogen op basis van een passie, duidelijke keuzes en grote persoonlijke investeringen.

Maar wat zijn de consequenties hiervan wanneer je als leidinggevende of mede-werker binnen een organisatie werkt? in hoeverre kun je dan een echte doorzet-ter zijn? De leidinggevende die ondanks alles vasthoudt aan zijn eigen opvattingen wordt immers al snel tot autoritair leider bestempeld; als iemand die medewerkers niet laat participeren in beslissingen, die dominant is, niet luistert en als wei-

nig respectvol wordt ervaren. Dat werkt de tevredenheid van medewerkers niet echt in de hand. De medewerker die conse-quent blijft vasthouden aan zijn idee krijgt al snel het stempel drammer; een wat lastige per-soon die zich nooit eens gewoon conformeert aan wat er van hem wordt gevraagd en altijd begint over hetzelfde. Dus hoe kun je binnen een organisatie nu een echte doorzetter zijn zonder in deze valkuilen te trappen? Moet je gewoon je passie of ideeën opgeven en doen wat er wordt gevraagd? Stug doorbuffelen en doorzetten op basis van een loyaal plichtsbesef? Dat lijkt me voor elke hedendaagse organi-satie de dood in de pot. in een tijd met dermate veel complexe maatschappelijke uitdagingen kan een organisatie zich niet permitteren dat medewerkers zich slechts passief conformeren aan wat wordt gevraagd. Zij vormen voor elke organisatie de sleutel tot succesvolle vernieuwing en dat vraagt om een actieve, onafhankelijke en kritische houding.

Om een actieve, onafhankelijke en kri-tische houding te kunnen ontwikkelen is het noodzakelijk om je als medewer-ker bewust te zijn van wat je belangrijk vindt in je werk, en van wat je zelf en met de organisatie wilt bereiken. Vervolgens vraagt het om een bewuste afstemming met de visie van de organisatie. Past dat bij elkaar? Of dragen al mijn inspan-ningen als medewerker bij aan een doel waar ik eigenlijk niet achter sta? binnen de organisatiecontext is het handhaven van de verbinding op dit niveau van visie cruciaal. De stip aan de horizon moet het-zelfde zijn, de weg ernaar toe kan (en moet misschien wel) verschillen vertonen. een-heid in verscheidenheid: dat is precies de plek waar de echte doorzetter binnen de organisatie tot zijn recht komt. Wanneer ik met een team werk aan hetzelfde doel, raak ik natuurlijk gefrustreerd wanneer er vaak onenigheid is over de weg ernaar toe, word ik cynisch over de kansen om het op mijn manier te doen, ben ik bang dat we het op die andere manier gewoon

niet gaan redden. Maar wanneer ik geloof in de stip aan de horizon, maak ik elke dag weer bewust een keuze om daar aan mee te willen werken, ondanks de hob-bels op de weg. Voor de echte doorzetter zijn deze hobbels een dagelijks moment van bezinning om de verbinding tussen zijn persoonlijke doelstelling en die van de organisatie te blijven toetsen. Walter elliot zei het al: “Perseverance is not a long race, it is many short races one after another”. ik denk dat ik voor morgen maar een nieuwe sportafspraak in mijn agenda zet.

(*) Wheatley, M.J. (2010), Perseverance, berret-

Koehler, San francisco.

(**) Markman, G.D., baron, r.a., balkin, D.b. (2005),

are perseverance and self-efficacy costless? asses-

sing entrepreneurs’ regretful thinking, Journal of

Organizational behavior, 26, 1-19.

prof. dr. mariëlle g. heijltjesMariëlle Heijltjes is hoogleraar Manage-rial behavior en directeur Postgraduate education bij Maastricht university School of business and economics.

mariëlle heiJltJes

een echte doorzetter


Het artikel Krimp, weg met het dorpisme en kerktorenpolitiek (ZuiD Magazine, december 2010) naar aanleiding van het verschijnen van het boek Krimp van prof.dr. Gert-Jan Hospers, leek een sluis te openen voor een stroom artikelen en publicaties over dit verschijnsel van de 21e eeuw. bovenal was het een warm bad, een feest der herkenning. er is namelijk niets nieuws onder de zon, sociaal-geografen en demografen voorspelden deze bevolkingskrimp tientallen jaren geleden al. alleen leek het toen allemaal nog zo ver weg.DOOr Jos van cann

Jaren ‘70: de maakbare samenleving. De vraag was niet zozeer of de samenle-ving maakbaar was, maar vooral hoe, de manier waarop. Daar wisten wij aanstor-mende intellectuelen uit de provincie wel raad mee. Dorp, huis en kerk ontvlucht, rechtstreeks naar de Nijmeegse bak-stenen universiteit waar geestgelijken God en priester hadden ingeruild voor Marx en Lenin. Met de beste bedoelingen overigens.

De werkende klasse zou worden geschoold en verheven: een Opel Kadett en een titel voor iedereen. Gaandeweg het decennium werd echter duidelijk dat de bomen niet tot in de hemel groeiden en ook de voorraad andere natuurlijke grondstoffen beperkingen kende. Boven-dien dreigde er wereldwijd een overbe-volking die – naast de economische en politieke ongelijkheid – in hoge mate verantwoordelijk werd gesteld voor de armoe waartoe het merendeel van de wereldbevolking al was veroordeeld. Verantwoordelijk voor dit besef waren respectievelijk de Club van Rome en de Malthusianen, de aanhangers van Thomas Robert Malthus (1766-1834). (zie kader)

NederlandDesalniettemin werd veertig jaar geleden deze wereldwijde bevolkingsgroei reeds in perspectief geplaatst. De bevolking zou vooral in ontwikkelingslanden groeien en op termijn dreigde in de Westerse landen de vergrijzing. Deze vergrijzing bleek in de decennia daarna tweeledig, de zogeheten dubbele vergrijzing: het aantal ouderen neemt absoluut en relatief toe en bovendien worden ouderen steeds ouder.

Daarbij is er ook nog nationaal en regio-naal onderscheid. De komende dertig jaar krijgt Nederland te maken met een sterke

vergrijzing, schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving. Het aandeel ouderen neemt landelijk toe. Het zuiden van Lim-burg, Zeeland, Drenthe en het oosten van Groningen en Gelderland hebben relatief de meeste ouderen. In sommige delen is het aandeel 65-plussers zelfs meer dan 30 % in 2040. Hoewel het Nederlandse inwoneraantal de komende decennia nog stijgt, zijn er grote regionale verschillen. De bevolkingskrimp die zich nu al voor-doet aan de randen van Nederland, zal zich meer landinwaarts uitbreiden. De Randstad groeit echter door.

De feiten volgens het CBS: terwijl de Nederlandse bevolking als geheel zal krimpen na 2038, is in sommige perifere regio’s de krimp al begonnen: Zuid-Lim-burg, delen van Zeeland en Noord-oost Groningen, dus regio’s aan de randen van Nederland. De krimp ontstaat onder andere door vergrijzing en doordat jon-geren vanuit deze regio’s wegtrekken naar centralere delen van Nederland vanwege werk of studie.

Volgens de regionale bevolkingsprog-nose 2009-2040 van CBS en PBL zal in 2040 in een kwart van de Nederlandse gemeenten de bevolking afgenomen zijn met meer dan 2,5%. Daarentegen zullen de centrale delen van Nederland en met name de Randstad juist groeien; in 2040 met ruim 1,25 miljoen mensen. Vooral door buitenlandse migratie en natuur-lijke groei.

LimburgIn 2008 was Limburg – dat sinds 2002 een afnemend inwoneraantal heeft - de enige provincie met bevolkingskrimp, het had een negatieve bevolkingsgroei van 0,1%. De andere provincies kenden een groei tussen 0,1% en 1,3%. De Limburgse krimp komt vooral doordat het aantal

geboorten kleiner was dan het aantal overledenen. Ook hier is deze bevol-kingsafname ongelijk verdeeld over de provincie. “Zuid-Limburg minst in trek” kopte Dagblad De Limburger ( januari 2011). “Het CBS spreekt van een ‘dubbel negatieve aantrekkingskracht’ in Zuid-Limburg. De regio verloor meer inwoners aan andere Nederlandse gemeenten en aan het buitenland dan erbij kwamen. De drie regio’s in Limburg hadden de laatste vijf jaar hun eigen trends.”

OppepperHospers constateert in zijn boek dat de vraag of een gemeente krimpt, voor een deel afhangt van de ontwikkelin-gen elders in de regio. Hij wordt daarin gesteund door de architect Leo Q. Onder-water (Volkskrant, opinie, 27 december 2010). “Krimp in de regio is niet slechts een kwestie van vergrijzing, sterfte en onvoldoende geboortes, maar vooral van het wegtrekken van gezinnen en jongeren door een toenemend gebrek aan voor-zieningen. De bevolkingskrimp krijgt hierdoor een zichzelf versterkend effect.

Om de verpaupering van het platteland tegen te gaan, wil de overheid investe-ren in natuur en landschap. Maar het is veel belangrijker om steden als Heerlen en Kerkrade een fikse stedenbouwkun-dige oppepper te geven. De Euregio van gemeenten in de grensstreek met 5 mil-joen consumenten zal aanmerkelijk wor-den versterkt als Kerkrade en Heerlen economisch, sociaal en cultureel meer tot bloei kunnen komen.”

Krimp raakt dus aan meer: een nieuwe manier van denken over welvaart, maar vooral welzijn.

bezinning door krimp?

februari 2011 opinie 73

Onderwijs“De rijksoverheid bekommert zich al jaren veel te veel om de ontwikkeling van Schiphol, Mainport Rotterdam, Den Haag als dè stad van het internationaal strafrecht, Amsterdam als hèt cultu-reel en financieel centrum en groeistad Almere als de overloop van de Noorde-lijke Randstad. De regio’s komen er daar-entegen bekaaid vanaf.” Met alle gevolgen van dien. Onderwater constateert dat deze vergaande groei en verdichting van de Randstad het verschil tussen die Randstad en hun omgeving in allerlei opzichten doet toenemen.

Hij pleit voor spreiden en integreren van functies en voorzieningen over het gehele land. “Dat leidt niet slechts tot een rechtvaardigere verdeling van eco-nomische welvaart en recessie, maar verhoogt ook de belevingswaarde, de sociale controle en cohesie, alsmede de leefbaarheid van de regio’s.

Niet minder belangrijk is dat zo ook het voortgezet en hoger onderwijs – door onvoldoende aanbod van studenten – in de regio’s op voldoende niveau blijven. Want goed opgeleide werknemers zijn naast investeringen in infrastructuur en voorzieningen bepalend voor een duur-zame economische, sociale en culturele ontwikkeling – ook in de regio’s.”

Paradigma-shiftIn de jaren zeventig riep men naar aan-leiding van de explosieve wereldbevol-kingsgroei en het rapport van de Club van Rome ook om een paradigma-shift in de manier van denken, werken en besluitvorming. Een voorbeeld was toen

de roep om stadsgewest-vorming (inter-gemeentelijk samenwerkingsverband voor het vorm en inhoud geven aan het bovengemeentelijke, het regionale) om het ‘dorpisme en de kerktoren-politiek’ (Hospers) te doorbreken. Het is er nooit van gekomen, helaas. De maakbaarheid van de samenleving viel bovendien alras, onder invloed van politici als Thatcher en Reagan, in handen van de aanhangers van de vrije markt en de neo-conservatieven.

Met de gevolgen daarvan worden we dagelijks geconfronteerd. Lange termijn-planningen zijn ingedampt tot de werk-bare periode van een gekozen politicus, drie jaar – en vaak nog korter. Mooie planologische vergezichten zijn geëin-digd in een groot stedelijk gebied langs autosnelwegen en een platteland dat is getroffen door een schimmelinfectie van industrieterreinen en woonwijken. Congestie en verpaupering gaan in ste-den hand in hand, leegloop en industriële landbouw op het platteland. De ook in andere opzichten toenemende tweespalt in de samenleving, lijkt onomkeerbaar.

KrimpEn weer is er een roep om een para-digma-shift in het denken, en weer onder invloed van demografische ontwikkelin-gen (‘krimp’) en dreigende milieu-ram-pen (‘opwarming van de aarde’). Wellicht dat de ‘krimp’ die nieuwe kans betekent, het breekijzer kan zijn voor een nieuwe vorm van ‘maakbare samenleving’.

De ervaring(en) tot nu toe stemmen echter sceptisch, maar eind 2010 is dui-delijk dat ‘krimp’ op de politieke agenda staat. De vraag is voor hoe lang.

malthusDeze britse demograaf, econoom en predikant wees al in 1798 op de potentiële gevaren van bevolkings-groei in het pamflet an essay on the Principle of Population. Hij stelde dat de bevolkingsgroei de economische groei voor zou blijven; hij voorspelde op basis van een eenvoudig model hongersnood op grote schaal (expo-nentiële bevolkingsgroei, lineaire voedselproductiegroei).

club van romeDeze particuliere stichting werd eind jaren zestig van vorige eeuw opge-richt door europese wetenschappers om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen.De Club van rome (Cvr) verwierf grote bekendheid met het rapport De grenzen aan de groei (1972). Dit legde een verband tussen economische groei en de gevolgen hiervan voor het milieu en gaf een prognose van het wereldwijde grondstof- en voedsel-verbruik voor de komende jaren. er werd een beeld geschetst van bin-nen een aantal decennia oprakende grondstofvoorraden. De oliecrisis in 1973 versterkte de impact van het rap-port. Velen zagen - hoewel het rapport niet over zo’n korte termijn gerept had - het doemscenario al waarheid worden. Vooral in Nederland, dat te maken kreeg met een olieboycot. Premier Den uyl deed er nog een schepje bovenop door te verklaren dat de wereld nooit meer hetzelfde zou worden (‘autoloze zondagen’). Na afloop van de oliecrisis volgde een zekere ontnuchtering waarin de Cvr toenemend het mikpunt van kritiek werd.Latere verbeteringen in de methodiek hebben echter bij velen nooit meer de bittere smaak weggenomen. 30 jaar later is het rapport – in 2004 verscheen een geactualiseerde ver-sie - in 37 talen vertaald en zijn er wereldwijd 12 miljoen exemplaren verkocht. Het rapport heeft milieu wereldwijd op de politieke agenda gezet en er mede voor gezorgd dat het gebruik van computermodellen een alledaagsheid is geworden.

Jos van Cann


you can’t stand the heat get out of the kitchen (Thruman). Je zou verwach-ten dat de krant het adagium ‘ gelijke monniken gelijke kappen’ hanteert. Een sacraal vergelijk en toepasselijk gelet op de werkwijze waarop hoofdredacteur Huub Paulissen zich thans verontschul-digt om geen toelichting te geven rondom de ontslagkwestie van zijn journalist Maarten van Laarhoven. Die is door Media Groep Limburg op staande voet ontslagen. Omdat hij met Paulissen over-hoop lag over een boek dat hij aan het schrijven is over de affaire-Haffmans. Dat werd hem verboden, de krant zou namelijk ook bezig zou zijn met een boek over Haffmans. Paulissen doet over de zaak volgens nieuwszender L1 verder geen mededelingen over deze kwes-tie. Motivatie? Het betreft een interne kwestie. Een verweer waarmee anderen nooit wegkomen. Het gehele paparazzi-arsenaal wordt stelselmatig uit de kast gehaald om hetgeen zich achter geslo-ten deuren afspeelt publiek te maken. Hoeveel boter op zijn hoofd heeft deze eindverantwoordelijke hoofdredacteur? Nu het zijn eigen toko betreft doet deze krantenjongen er het zwijgen toe. Ver-wordt de krant van waarheidsvinder tot waarheidsverhuller lijkt een terechte vraag. Journalist Kooistra (Friesch Dag-blad) stelde onlangs: “Journalisten spre-ken anderen aan op hun ethiek, maar wat is eigenlijk onze eigen ethiek? Die vraag wordt steeds vaker aan ons gesteld. Het Nederlands Genootschap van Hoofdre-dacteuren onderzoekt of wij niet ethi-sche gedragsregels moeten ontwikkelen. Maar op de laatste jaarvergadering had ik niet de indruk dat dit iets is wat bij veel hoofdredacties erg leeft.” De kwestie De Limburger versus Van Laarhoven beves-tigt Kooistra’s vermoeden. All animals are equal and some are more equal than others (Animal Farm, George Orwell). Wellicht dacht Paulissen aan deze pas-sage toen hij motiveerde dat zijn eigen sores zich bovenal achter gesloten deu-ren dienen af te spelen.

ricardo offermannsvoorzitter VVD Limburg

Bericht: ‘Achter gesloten deuren’ De affaire Haffmans (over de inmiddels overleden katholieke priester) werd jaren achter gesloten deuren door het bisdom Roermond afgehandeld totdat een voormalig liefje een boekje open deed over de oud deken van Gulpen-Wittem. Dagblad de Limburger onthulde veel smeuïge verhalen over deze priester, die achter gesloten deuren zijn boekje te buiten ging. Diezelfde krant, die ook regelmatig zogenaamde wantoestanden in politiek Limburg aan de kaak stelt,

nagelt graag publieke ambtsdragers aan de schandpaal. Met een beroep op de wet openbaarheid bestuur worden interne ambtelijke perikelen onthuld. Niets of niemand wordt ontzien. Immers, zo stelt de krant, de lezer heeft recht op de alles onthullende waarheid. Wie voor het leven beschadigd dreigt te raken, wordt, met het verweer dat het vrije journalis-tiek betreft, genadeloos neergesabeld. Als politiek figuur frons ik regelmatig mijn wenkbrauwen hierover. Maar ik onderga mijn lot met de gedachte: if

Met mijn SAAB naar Landgraaf?

Ja, u leest het goed. U kunt met uw Saab naar Saab Service Ben Goossens in Landgraaf. Dat kon al meer dan tien jaar maar automobielbedrijf Ben Goossens is met zijn team uitgegroeid van Saabspecialist tot officieel Saab Service Ben Goossens.

Voor u betekent dit, dat Ben Goossens en zijn door Saab onderrichte monteurs uw auto onderhouden en repareren zoals u dat van Saab mag verwachten. Dit gebeurt volgens de laatste technische know-how, de meest up-to-date informatie, volledig onder garantie en met gebruikmaking van originele onderdelen. U verwacht niet anders, daarom rijdt u Saab.

Kent u ons nog niet? Maak nu een afspraak voor een vrijblijvende controle of kom gewoon eens kennismaken! De koffie wordt vers voor u gezet!

Saab Service Ben Goossens

Koeweg 12 | 6372 AM Landgraaf | T +31 (0)45 533 10 18M +31 (0)6 533 255 77 | I www.ben-goossens.nl

Saab Service Ben Goossens

10 0823 BENG adv Niveau 147x228.indd 1 06-09-10 20:57

hoofdredacteur heeft boter op zijn hoofd



alle organisaties, zowel in het bedrijfsleven, overheid als de betaald Voetbal Organisaties, hebben te maken met een toenemende druk op hun prestatieniveau. De

vraag die dan in je op komt is een logische, namelijk “Waarom is dat”?

Het analyseren van het verleden geeft vele inzichten, om van daaruit te leren. Zo kwam ik in mijn zoektocht onder anderen terecht bij het Center for Organizational Performance. opgericht door professor andre de Waal. De Waal definieert HPO als High Performance Organisation. Dit is een organisatie die betere resultaten (financieel en niet-financieel) behaalt dan vergelijkbare organisatie, over een periode van vijf tot tien jaar. De Waal en de zijnen hebben 35 kenmerken geïden-tificeerd waaraan een HPO moet voldoen en deze kenmerken onderverdeeld in vijf succesfactoren.

Kwaliteit van Management, Lange-termijngerichtheid, Openheid en actie-gerichtheid, Continue verbeteringen en vernieuwing, Kwaliteit van medewerkers

Marco Schreurs en Simon van der Veer, beiden verbonden aan het Center for Orga-nizational Performance hebben een boek geschreven: “animal firm”. Dieren, laten eigenschappen zien die helpen bij het verhogen van het prestatieniveau van organisaties, waar wij mensen van kunnen leren. it’s a jungle out there!

Maar voordat er vergelijkingen getrok-ken gaan worden met de competenties van dieren en organisaties, noem ik een menselijk competentie die, naar mijn bescheiden mening, de komende jaren cruciaal zal zijn voor het binden van klan-ten, patiënten, gasten, cliënten en sup-porters, namelijk Getting Naked oftewel Stel je Kwetsbaar Op!!!!

een kwetsbare opstelling is een van de meest effectieve manieren om klantenlo-yaliteit te bewerkstelligen.

Mijn gevoel zegt, dat wanneer we ernaar streven om een HPO te willen worden, dan is Getting Naked een absolute voorwaarde om sneller dit doel te bereiken. Nu weer

terug naar het Cen-ter for Organizational Performance en hun onderzoek.

Graag maak ik een vergelijking met het Visie Document van MVV.

Wanneer het gaat om Kwaliteit van Management, maken de auteurs een ver-gelijking met de Oli-fant. Olifanten leven in matriarchale fami-liegroepen, die wor-den geleid door het oudste vrouwtje: de matriarch. Ze geeft richting, bewaakt de saamhorigheid, heeft een sterke voorbeeldfunctie, is resultaatgericht en besluitvaardig en stelt duidelijke kaders. alles in haar gedrag genereert vertrou-wen en dient tot het beschermen van de volgende generatie.

Voor de tweede HPO-factor, langeter-mijngerichtheid, moeten we zijn bij de afrikaanse Wilde Hond zijn. Deze vlees-eter vertoont zeer effectief groepsgedrag, waarbij gezorgd wordt voor een veilige sociale omgeving waarin geen plaats is voor vechten en ongewenste domi-nantie. het gaat bij hun namelijk niet om de macht, maar om het collectief. Gezamenlijk zijn de wilde honden onge-looflijk effectieve jagers, waarbij de buit ook onder de zwakkere dieren worden verdeeld. De mier is de ideale vertolker van HPO-factor drie. Mieren zijn continu bezig met het delen van kennis om samen effectiever te zijn. elke mier in de kolonie neemt afwisselend de rol van meester of gezel aan. als een mier bepaalde kennis heeft, is hij automatisch de meester en brengt zijn kennis over op andere mieren: de gezellen. Mieren maken fouten, maar leren van elkaar hoe het beter kan. Voor HPO-factor vier, continue verbetering en vernieuwing, komen we uit in het vogelrijk.

Daar blijken met name kraaien en mezen in staat om innovatief bezig te zijn, te werken aan verbetering en zelfs effectief kennis te kunnen delen. Zo heb-

ben mezen gedurende de twintigste eeuw in heel engeland geleerd de doppen van melkflessen door te prikken, teneinde de melk te kunnen drinken. Kraaien in Japan hebben zichzelf en elkaar geleerd harde noten neer te gooien op drukke verkeerspleinen, om ze te laten kraken onder de wielen van optrekkende auto’s. Voor HPO-factor vijf, kwaliteit van mede-werkers, hebben antilopen, zebra’s, giraf-fen en struisvogels een complementair team gevormd. Vanwege de constante dreiging van carnivoren zoals hyena’s, luipaarden en leeuwen, hebben boven-genoemde graseters een strategische alliantie gevormd om hun groepsbelang te dienen. Gnoes kunnen goed ruiken, zebra’s kunnen goed horen, giraffen en struisvogels kunnen ver zien. Juist in de diversiteit schuilt de kracht van het team.

We staan aan de vooravond van een nieuw MVV, spelers, trainers, medische staf, medewerkers, supporters, vrijwil-ligers, oud spelers en politiek, dat wil voldoen aan de vijf factoren van de High Performance Organisation. Maar ook zichzelf kwetsbaar durft op te stellen en erkent dat we alle beesten nodig hebben om te presteren, zowel op gras als op vloerbedekking. een geweldige Safari! We weten niet wanneer hij eindigt, maar we weten wel wat we willen bereiken: iedereen moet weer trots kunnen zijn op het merk MVV, de trots van Maastricht.

paul rinKens

een beestenboel in de geusselt

februari 201176 medisch

Onderzoekers van het Maastricht universitair Medisch Centrum (Maastricht uMC+) zijn begonnen aan het grootste wereldwijde onderzoek naar het

ontstaan van diabetes type 2. Drie kwart van de diabetespatiënten overlijdt uiteindelijk aan een hart- of vaatziekte. De onderzoekers willen weten waarom.

DOOr peter eberson fOTO frits widdershoven

niet of minder geldt voor mensen die ook nog eens diabetes hebben. Deze groep patiënten profiteert dus niet van de medische vooruitgang. We willen graag weten hoe dat komt.”

Om dat te achterhalen wordt tien-duizend Limburgers gevraagd deel te nemen aan het onderzoek. Projectleider Miranda Schram: “In de regio Zuid-Lim-burg wordt het onderzoek uitgevoerd. De helft van de mensen heeft diabetes type 2, de andere helft niet. Tienduizend Limburgers worden bij de start van het project zeer grondig medisch onder-zocht. Tot en met 2015 wordt de gezond-heidstoestand van deze mensen tot in detail in kaart gebracht. Gedurende

minimaal tien jaar wordt bijgehouden welke nieuwe ziekten de deelnemers in de loop van de jaren ontwikkelen. Door de gegevens van mensen met en zonder diabetes type 2 met elkaar te vergelijken wordt onder andere inzicht verkregen in hoe de ziekte ontstaat,” aldus Schram.

Er is nog veel onbekend over diabetes, maar de ziekte komt steeds vaker en op steeds jongere leeftijd voor en dat is zorgelijk. “Twintig jaar geleden was dia-betes type 2 onder de leeftijd van vijftig jaar zeldzaam, tegenwoordig is dat niet meer zo”, zegt Henry.

Volgens de internist is diabetes type 2 een sluipende ziekte die ongemerkt toeslaat. “Diabetes type 2 wordt twee

Grootste onderzoek naar diabetes type 2 ter wereld

maastricht umC+ onderzoekers gaan strijd aan tegen geniepige ziekte

Diabetes type 2. In de volksmond ‘ouder-domssuikerziekte’. Bijna een miljoen Nederlanders heeft diabetes type 2 en dat aantal neemt jaarlijks toe. Oorzaak; onder andere onze leefstijl. Diabetes is een welvaartsziekte die veroorzaakt wordt door overgewicht, te weinig bewegen en te veel en ongezonde voeding. Het zijn allemaal risicofactoren. En diabetes is al lang geen ouderdomsziekte meer, zoals veel mensen denken.

Internist en medisch hoofd van De Maastricht Studie Ronald Henry en epidemiologe/projectleider Miranda Schram zijn vanaf het eerste uur betrok-ken bij De Maastricht Studie. De studie is een tienjarig onderzoek onder tiendui-zend Limburgers naar het ontstaan van diabetes type 2. De onderzoekers willen weten waarom sommige mensen diabe-tes krijgen en anderen niet, en hopen dat door een jarenlang grondig onderzoek te kunnen achterhalen. Uiteindelijk zal dat leiden tot meer inzicht in de ziekte diabetes type 2 en het ontwikkelen van nieuwe behandelmogelijkheden. Het is geen wonder dat de hele wereld meekijkt. Nooit eerder werd er zo’n omvangrijk onderzoek gehouden.

“Drie kwart van de mensen die dia-betes hebben, sterven aan een hart- of vaatziekte,” vertelt Ronald Henry. “Dat is schrikbarend hoog als je bedenkt dat de medische wetenschap en de ontwik-kelingen op het gebied van de behande-ling van hart- en vaatziekten enorm zijn toegenomen. Het is juist opvallend dat mensen met een hart- of vaatziekte beter geholpen kunnen worden, maar dat dat

Projectleider Miranda Schram en medisch hoofd ronald Henry

februari 2011 medisch 77

ROB EMONTS ONTWERPT UW NIEUWE KEUKEN BIJ U THUIS! ALS JE TOE BENT AAN EEN NIEUWE KEUKEN LIGT EEN BEZOEK AAN DE KEUKENSHOWROOM VOOR DE HAND. EEN TIJDROVENDE BEZIGHEID DIE NIET AUTOMATISCH TOT HET GEWENSTE RESULTAAT LEIDT.

Vrijblijvend persoonlijk advies inclusief digitaal 3D kleurenontwerp bij u thuisMeer dan 20 jaar vakkennis en technische kennisRechtstreekse import vanaf fabriekKwaliteitsmerken met gedegen garantievoorwaarden(van low budget tot luxe designkeuken)Advies en uitvoering blijven in één hand

VOOR PARTICULIEREN, BEDRIJVEN, BOUWBEDRIJVEN & AANNEMERSWWW.EMONTSKEUKENS.NL | [email protected] | 06- 22 03 63 76 | LANDGRAAF

tot tien jaar van te voren vooraf-gegaan door een gestoorde suikerstof-wisseling. Er zijn dan echter nog geen duidelijke signalen. Na een aantal jaren zijn er vage klachten als vermoeidheid, terwijl er dan al sprake is van diabe-tes type 2. Dat is het verraderlijke. Er bestaat ook niet zoiets als ‘een beetje suiker’ zoals huisartsen en specialisten vroeger nog wel eens constateerden. Je hebt diabetes of niet,” zegt Ronald Henry.

Bekend is dat suikerziekte kan leiden tot hart- en vaatziekten, herseninfarct en afwijkingen van de zenuwbanen en in het ergste geval blindheid. Recent onderzoek laat zien dat de gevolgen van diabetes type 2 nog veel breder zijn. Dan gaat het om een verhoogde neiging tot depressie, verslechtering van de longfunctie en van de stevigheid van de botten, en lever-afwijkingen. Miranda Schram: “Uit de studie moet blijken hoe het kan dat dia-betes kan leiden tot zo veel verschillende complicaties. Of juist hoe diabetes type 2 andere chronische ziekten verergert.”

De verwachtingen aan de kant van de onderzoekers zijn bijzonder hoog. Nooit eerder werd een soortgelijk onderzoek gedaan. “Er wordt gewerkt met kostbare, innovatieve apparatuur die nog nooit eerder op deze schaal werd gebruikt. Dat moet nieuwe inzichten bieden in het ziektebeeld. Voor de wetenschap is het onderzoek een platform van nieuwe technologieën. We lopen voorop in het gebruik van de meest moderne non-invasieve technologieën,” aldus Ronald Henry.

De twee wetenschappers hebben meer dan drie jaar gewerkt aan de voorberei-ding van het onderzoek. In september is De Maastricht Studie daadwerkelijk van start gegaan en over vijf jaar moet dat een schat aan gegevens opleveren, waarmee uiteindelijk meer levens gered kunnen worden.

wat heeft limburg aan de maastricht studie?

De levensverwachting in Zuid-Limburg is tien tot twaalf jaar korter dan elders in het land. Dat komt omdat er meer chronische ziekten voorkomen. Diabetes type 2 is daarbij een belangrijke factor. Het onderzoek van het Maastricht uMC+ moet die trend keren. De gegevens die uit het onderzoek komen, moeten leiden tot de ontwikkeling van nieuwe methoden van preventie en behandeling van de ziekte diabetes type 2. De Maastricht Studie is een kostbaar onderzoek. 23 miljoen euro is nodig om vijf jaar lang 10.000 mensen te kunnen volgen. Dat geld is onder meer opge-bracht door de provincie Limburg, het europees fonds voor regionale Ontwik-keling (efrO), het ministerie van econo-mische Zaken, stichting de Weijerhorst, het onderzoeksinstituut CariM, stichting annadal en het Maastricht uMC+ zelf. Het onderzoek levert echter ook veel op.

De directe en indirecte werkgelegenheid zorgt voor 250 banen. Veertig mensen gaan fulltime aan de slag in het nieuw ingerichte Maastricht Studie onderzoeks-centrum aan de randwycksingel in Maas-tricht. High-tech bedrijven uit de regio profiteren door het in samenwerking met de onderzoekers ontwikkelen van nieuwe apparatuur. Verder is het onderzoek van belang voor de ontwikkeling van de Maastricht Health Campus, waar ken-nistechnologie en bedrijvigheid bij elkaar komen. Het project wordt ondersteund door de wethouders albert Nuss (ken-niseconomie) en Mieke Damsma (volks-gezondheid) van de gemeente Maastricht. Ook de gemeente Valkenburg zal in de loop van dit jaar worden opgenomen in De Maastricht Studie.

Meer informatie:www.demaastrichtstudie.nl


Grootste onderzoek ter wereld

PARKSTAD LIMBURG THEATERS presenteert o.a.

T 045 571 66 07 / WWW.PARKSTADLIMBURGTHEATERS.NL

22 feb Compagnie Carolyn Carlson

15 feb Bollywood the show

3,4 feb Urinetown 6 feb Rotterdams Philharmonisch Orkest

11, 12 feb Mahagonny Songspiel & Het lied van Heerlen

25,6 feb De Kus, Limburgse première

www.parkstadlimburgtheaters.nl / T 045-571 66 07


Toen mijn oudste zoon voor het eerst in mijn armen werd gelegd, vertrouwde ik er stellig op dat dat dier-bare gerimpelde snoetje voor altijd in mijn geheu-gen gegrift zou staan.

Gelukkig hebben we de foto’s nog, want met iedere volgende verjaardag verdween het kinderlijke meer en meer uit zijn gezichtje en daarmee ook uit mijn her-innering.

een gezond mens wordt met het ver-strijken der jaren al met een incidenteel falend geheugen belast. iemand die tegen een levensbedreigende ziekte gevochten heeft, heeft grote gaten in zijn of haar herinneringen. De site van Medical News Today maakte recentelijk melding van een onderzoek naar geheugenproblemen bij kankerpatiënten. De kans op amnesie is bij mensen die kanker hebben gehad ruim 40 procent groter dan bij iemand die dit lot bespaard is gebleven. Gissen naar de oorzaak van mijn verminderde geheugencapaciteit of bang zijn dat het een voorbode van dementie is, is niet nodig. echter bevatten waar het probleem vandaan komt, maakt het niet minder gênant of onaangenaam.

ik sprint naar slaapkamer of badkamer alwaar me een algehele black-out over-valt. ik liep verdomde snel dus blijkbaar had ik het dringend nodig, maar wat en waarvoor? Normaliter kun je dan op je stappen terugkeren om op de plek van vertrek te bezien of je aanwijzigingen kunt vinden die tot de oplossing van het probleem kunnen leiden. Maar ik ben in alle commotie zelfs spontaan vergeten waar ik vandaan kwam.

ik probeer iedere dag minstens een half uurtje te wandelen om mijn conditie weer enigszins op peil te krijgen. Dan kan het zomaar zijn dat ik op luttele meters van mij verwijderd iemand zie die, zodra ze mij in het vizier heeft gekregen, duidelijk blijk geeft van herkenning en dus binnen enkele seconden een praatje gaat aan-knopen. Dan breekt me het koude zweet uit. Want ze komt me bekend voor, maar waarvan, snel, denk vlug, is het iemand die

bij de apotheek werkt, de supermarkt, in het ziekenhuis, ken ik haar misschien via wederzijdse vrienden, is het wellicht een oud-collega? Lichte paniek maakt zich van me meester, uitmondend in een zware opvlieger. Dus nu moet ik niet alleen een vlot lopend gesprekje aangaan met een op dit moment voor mij wildvreemd mens, ik moet dat ook nog doen met vuurrood hoofd, klotsende oksels en een straaltje koud zweet dat zich gestaag een weg baant van schouderbladen naar bilspleet. ik geef het u te doen. Soms kies ik er dan maar voor om ineens een zijweggetje in te schieten of een plotselinge fascinatie voor het legpatroon van de stoeptegels te ont-wikkelen. Meestal schiet me naam, adres en telefoonnummer van de desbetreffende persoon te binnen zodra ze uit het zicht is. Hierbij bied ik mijn welgemeende excuses aan, aan allen die zich in het verleden diep gekrenkt voelden door mijn ogenschijnlijke desinteresse en aan allen die de hierboven geschetste situatie met stellige zekerheid nog gaat overkomen.

en hoe meer ik me op de binnenko-mende flitsen en fragmenten van namen en omstandigheden tracht te concentre-ren, hoe meer ze juist verder buiten mijn bereik komen. als het grijpertje op de Kermis, het lijkt ieder moment te kunnen gebeuren, maar net als je ‘m denkt goed

beet te hebben mietert de nep rolex of het kitscherig knuffeltje toch weer terug richting soortgenoten.

in 2008 publiceerden enkele finse wetenschappers in het tijdschrift Neu-rology een studie waarin ze beweerden dat het veelvuldig nuttigen van vis geheu-genverlies tegengaat. Vooral gebakken vis met hoge Omega 3-vetzuren zou stof-fen bevatten die ervoor zorgen dat het geheugen geen gatenkaas wordt. Mijn dieet bestaat inmiddels vrijwel exclusief uit zalm, makreel en haring. Hoewel heel appetijtelijk ben ik nog steeds niet capa-bel om een gesprek op gang en gaande te houden en dien ik veelvuldig gebruik te maken van de uitermate intelligent klin-kende woorden ‘je weet wel’ en ‘dinges’.

Maar het is zeker niet allemaal kommer en kwel. Herinneringen aan krenkende relaties en schaamtevolle situaties heb-ben zich ook in de spelonken van mijn brein verscholen. Samen met gedachten aan uitermate pijnlijke onderzoeken en verdrietige ziekteverloopgesprekken. en dan kan geheugenverlies zomaar ook een zegen zijn.

mariëlle hartmann beschrijft in ZuiD haar strijd tegen kanker

mariëlle hartmann

geheugen

Kerkrade, Albert Cuypstraat 4

Internetnummer 35900

Vrijstaande villa, onder architectuur gebouwd en fraai gelegen aan de oostzijde van muziekstad Kerkrade in de dynamische woonomgeving Haanrade. De woning is prachtig gesitueerd aan de rand van het natuur- en recreatiegebied ‘Carisborg’ en het ‘Wormdal’. De aansluiting op de verbindingswegen met Heerlen, Aken en Maastricht is uitstekend.

Deze exclusieve villa ligt, goed op de zon, op een royaal perceel van 1.225 m², heeft een volume van 1.480 m³ en een woonoppervlak van 285 m². Naast uitgebreide, luxe wellness- en ontspanningsfaciliteiten beschikt de woning onder meer over een woonkamer en keuken met een oppervlakte van circa 76 m², vijf slaapkamers, een riante badkamer en een rustig gelegen tuin met optimale privacy en uitstekende bezonning.

Prijs € 795.000,- k.k.

Kruisstraat 56 • 6411 BW HeerlenTel: 045 - 571 22 55 • [email protected] • www.bonnema.nl

Valkenburg aan de Geul, Hekerweg 38


Dit riant halfvrijstaand monumentaal boerenwoonhuis is gelegen in het pittoreske Valkenburg aan de Geul. Opgetrokken uit mergelsteen in 1740 en recent rigoureus en luxueus gerenoveerd. Slechts de buitenmuren zijn blijven staan.

Het boerenwoonhuis is gesitueerd op een royaal perceel van 1.501 m², heeft een volume van 1.050 m³ en een woonoppervlak van 300 m². Zo is er een ontvangsthal van maar liefst 28 m² en bemeten woonkamer en luxe uitgevoerde keuken samen 95 m². Er zijn onder meer vier slaapkamers, een grote badkamer, een binnenplaats van circa 47 m² en een 100 meter diepe achtertuin.

Prijs € 565.000,- k.k.

Jonkheer Ruysstraat 95 • 6221 VS MaastrichtTel: 043 - 361 62 63 • [email protected] • www.bonnema.nl

Heerlen, Andromedasingel 22


Deze vrijstaande villa is gesitueerd in de villawijk ‘Caumerbron’. Een jonge villawijk met royale kavels en vrijstaande villa’s die grenst aan het natuurgebied ‘Caumerbron’ met uitstekende wandelfaciliteiten. Het stads-centrum van Heerlen bevindt zich op 10 minuten fi etsafstand. De aansluiting op de verbindingswegen naar Maastricht en Aken is prima.

De luxe uitgevoerde villa is gesitueerd op een perceel groot 1.100m², heeft een volume van circa 800 m³ en een woonoppervlak van 180 m². De oppervlakte van woonkamer en keuken bedraagt samen 70 m². Via een fraaie bordestrap is de eerste verdieping bereikbaar waar zich drie royale slaapkamers en een uitstekend geoutilleerde badkamer bevinden. De zonnig gelegen tuin is geheel omsloten.

Prijs € 649.000,- k.k.

Kruisstraat 56 • 6411 BW HeerlenTel: 045 - 571 22 55 • [email protected] • www.bonnema.nl

Maastricht, Bellefroidlunet 38E


Uitstekend afgewerkt appartement gelegen in de prestigieuze stadswijk ‘Céramique’, gesitueerd in het stijlvolle en zes verdiepingen tellende wooncomplex ‘Stoa’. Hier kan alle seizoenen genoten worden van een panora-misch uitzicht over de Maas, het stadspark, de skyline van het oude stadscentrum en de Sint Pietersberg.

Het ruime, luxe uitgevoerde appartement heeft een woonoppervlak van 162 m² en is gelegen op de vierde verdieping. Er is een privéparkeerplaats in de afgesloten parkeergarage. De entree op de verdieping biedt toegang tot slechts twee woningen. De ontvangsthal heeft een afmeting van 10 m² en de oppervlakte van de keuken en de woonkamer bedraagt 65 m². Een royaal, deels overdekt, zonnig buitenterras, drie slaapkamers, een berging en een luxe badkamer completeren het geheel.

Prijs € 895.000,- k.k.

Jonkheer Ruysstraat 95 • 6221 VS MaastrichtTel: 043 - 361 62 63 • [email protected] • www.bonnema.nl

februari 201184 society

provincieGouverneur Leon frissen ontving voor de laatste keer de gasten tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de pro-vincie. frissen heeft aangegeven geen nieuwe termijn meer te willen volmaken.

fOTO’S Jean-pierre geussens

Mariëtte Keijser samen met Toine Gresel

Mart Balthissen, Stan Berings en wethouder Berry van Rijswijk van Sittard/Geleen

Peter Kamps, Jos van Rey, Joost van den Akker en Raja Mous-saoui

Stan Hoen en Gert Geluk

Depute Jos Hessels samen met Martin Eurlings en echtgenote

Gouverneur Leon Frissen met echtgenote

Ooracupunctuur of lasertherapie bij:chronische pijnen, migraine, allergie, hooikoorts, rug- en nekklachten, overgangsklach-ten, afslanken, slapeloosheid of stoppen met roken.

Shockwave therapie bij:tennisarm, golferselleboog, hiel-spoor, achillespeesontsteking, heup en knieklachten, schou-derklachten

NIEUW in onze PRAKTIJK! in NeerbeekFACIAL REJUVENATION - Cosmetische AcupunctuurFacial rejuvenation oftewel “gezichtsverjonging” is een vorm van acupunctuur die zich in eerste instantie richt op het tegengaan van verouderingsverschijnselen in het gezicht.Facial rejuvenation kent een aantal grote voordelen ten opzichte van cosmetische chirurgie en siliconen- en botoxinjecties.Er worden kleine dunne naaldjes aangebracht op het gelaat en hals.Het behandelt verouderingsverschijnselen zoals rimpels, het hangen van oogleden, wallen en donkere kringen onder de ogen, onderkinnen, en littekens.Facial rejuvenation kan het gezicht 5 tot 15 jaar verjongen, afhankelijk van de leeftijd en de effecten blijven gemiddeld minstens 2 jaar duren.Bovendien zijn de effecten subtieler en gracieuzer, het gezicht blijft meer in evenwicht met de leeftijd. Het is de algemene jeugdige uitstraling die opvalt. Bovendien is het veilig, relatief goedkoop en veel verzekeraars vergoeden acupunctuur.

Praktijk Sian neerbeek Langweide 35 046-4862857

Praktijk Sian Aalst-Waalre Gezondheidscentrum le sourire 040-2217188

Praktijk Blerick Bij huisarts dr kmak inl. 046-4862857

Vergoeding vele zorgverzekeraars/géén bijdrage eigen risico www.sian.nl

Raf Verwasch Prof. MasterManuele therapie SOMTAcupunctuur NVA


februari 2011 society 85

autobeursin het MeCC vindt elk jaar in januari de interclassics autobeurs plaats. Niet alleen een beurs voor autoliefheb-bers, maar ook een evenement om te netwerken. Top Shops Holland en baat accountants pakken uit met een drukbezochte relatieborrel.

fOTO’S Jean-pierre geussens

Sam Welie, Marcel Bollen en Paul Thewissen

Peter en Line Schnabel

Susanne Scheepers en Jolanda van den Boom

Wijnand van Damme en Daniëlle Dessart

Henk Vossen samen met Ria en Jos Albertz

Roy Prikken en Frank Offermans

Margje Den Rooijen enPascal Vandermeulen

februari 201186 society

liofDe Limburgse investeringsbank Liof hield aan het einde van het vorig jaar de traditionele eindejaarsbijeenkomst. een borrel met veel gasten uit het Limburgse bedrijfsleven en de politiek.

fOTO’S ger van loo/focuss 22De heer Orval , mevrouw van Brandenburg, de heer Lambriex en de heer Croymans

Karin Crijnen, Paula Stammen en Nicole Hooydonk

De Maastrichtse burgemeester Onno Hoes samen met Willem Vermeend en Albert VerlindeDe heer Simonis, de heer Hoogeveen en de heer Ridderbeekx

Jan Baggen, Leo Beckers enRon Robberts

De heer Munten, de heer Poulssen, Marcel Bollen en echtgenote Pascale Lieben

Han Hoogma en Marcel Mourmans

Liof-directeurJerome Verhagen

w w w . l i m b o u r g . e u

Je moet er wel wat voor doen. Aan een ‘naam’ moet je bouwen.

Vraag het maar aan de befaamde pianobouwer Steinway & Sons.

Sinds 1873 bouwt dit merk aan zijn nagenoeg smetteloze imago.

Ambachtelijk vakwerk, het gebruik van de edelste houtsoorten en

de beste aflakmethoden zorgen ervoor dat elke piano zijn eigen

‘persoonlijkheid’ krijgt. Een vleugel van Steinway & Sons is niet

voor niets het favoriete instrument van de wereldtop in concert-

pianisten.

Limbourg & Partners bestaat ‘sedert’ 1993. Nog niet lang genoeg om

net zo stevig in de samenleving verankerd te zijn als voornoemde

pianobouwer. Maar toch…

Sinds haar oprichting investeert Limbourg & Partners in haar re-

putatie als dé specialist in executive search, interim management

en detachering in de Euregio. Wat dat betreft hebben ze inmiddels

een naam hoog te houden. Integriteit, passie voor het vak en een

grenzeloze interesse in mensen zijn de kernwaarden die ze hierbij

hanteren.

‘A match made by Limbourg’ staat garant voor kwaliteit! Kijk maar

naar de talrijke bedrijven en instellingen die inmiddels; topmana-

gers, aanstormend talent of interim specialisten via Limbourg &

Partners aangetrokken hebben.

L E A D I N G E X E C U T I V E S • Y O U N G E X E C U T I V E S • P R O J E C T P R O F E S S I O N A L S

Een ‘naam’ krijg je niet zomaar…

“Dit

is v

oor m

ij he

t bel

oofd

e la

nd”

Paul

van

de

Bunt

, che

fkok

SRZL_adv_Zuid Mag01.indd 5 19-01-2011 16:45:06

Zuid Februari 2011

Documents

Transcript of Zuid Februari 2011