8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 1/20

V E R S C H I J N T G R A T I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

Jaargang 4

nummer 5

10 maart

2010

Rem op marktwerkingin ziekenhuiszorg

03 07 15 19Q-koorts bij mensen Beroep in Beeld Brancheweek zorg Kresse museum

De Europese Unie heeft bijna vier miljoen euro

beschikbaar gesteld voor onderzoek naar

een vaccin tegen de tropische infectieziekte

schistosomiasis. De onderzoeksgroepen

staan onder leiding van prof . dr. Maria Yazdan-

bakhsh en dr. Cornelis Hokke, parasitologen

in het Leids Universitair Medisch Centrum

(LUMC).

Schistosomiasis is een parasitaire worm-

infectie waaraan wereldwijd meer dan 200

miljoen mensen lijden. Infecties zijn over het

algemeen chronisch van aard. Deze leiden tot

verzwakking van de geïnfecteerde persoon

en kunnen schade veroorzaken aan diverse

organen. Er is wel een medicijn beschikbaar.

“Dit medicijn biedt echter geen beschermingtegen herinfectie. Daarom is het belangrijk om

de mogelijkheid van een vaccin te onderzoe-

ken, dat deze bescherming wel biedt”, aldus

dr. Cornelis Hokke, die samen met prof. dr.

Maria Yazdanbakhsh het onderzoek coördi-

neert. Twaalf onderzoeksteams uit Europa en

uit een aantal landen in Afrika, waar de ziekte

vaak voorkomt, vormen voor dit onderzoek 

een consortium.

EU-subsidie vooronderzoek vaccintegen schistosomiasis

  Aids blijkt wereldwijd onder vrouwen tussen

de vijftien en 49 jaar de belangrijkste doods-

oorzaak te zijn. Voor de VN-organisatie Unaids

is dit een gegronde reden om een vijfjarenplan

te lanceren om dit probleem aan te pakken.

 

Volgens de VN is het huidige hiv-preventie-

  programma niet afgestemd op vrouwen en

meisjes. Seksueel geweld tegen vrouwen blijkt

de voornaamste oorzaak van de besmetting. In

Afrika alleen al worden elk jaar 400.000 kin-

deren met aids geboren. Het plan van Unaids

voorziet in specifieke op vrouwen gerichte

 preventie- en behandel ingsprogramma’s.

 VN gaat aids bijvrouwen aanpakken

Kijkje achter de schermen van het ziekenhuis

De Tweede Kamer heeft vorige week de uit-

breiding van de vrije prijzen in de ziekenhuis-

zorg controversieel verklaard. De Kamer wil

wel van minister Klink (VWS) weten wat hier-

van de budgettaire gevolgen zijn. Eerder die

week deed de NVZ vereniging van ziekenhui-

zen (NVZ) een dringende oproep aan de ledenvan de Tweede Kamer om de bekostiging van

de ziekenhuiszorg donderdag als niet-contro-

versieel te verklaren.

In de brief aan de Kamerleden deed de NVZ

de oproep zich achter het beleid van het

(demissionaire) kabinet te scharen, zeker nu

de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zich

opnieuw positief heeft uitgelaten over de

uitbreiding van het B-segment in de zieken-

huiszorg. Uit de tussenrapportage van de NZa

 bleek vorige week dat de marktwerking in de

ziekenhuizen de prijs voor medisch specialis-

tische zorg niet heeft opgedreven. De NZa wil

daarom dat de marktwerking wordt uitgebreid.

“De Tweede Kamer moet nu doorpakken,”

stelde NVZ-voorzitter Roelf H. de Boer in een

reactie op het NZa-rapport. “Het is één minuutvoor twaalf voor de ziekenhuizen. We kunnen

ons geen vertraging meer veroor loven.” De

Tweede Kamer denkt hier anders over. De

Kamerleden hebben de hele brief van minister 

Klink van 19 januari over de invoering van

  prestatiebekostiging als controversieel be-

stempeld. Wel hebben ze hem gevraagd uit

te zoeken wat de financiële gevolgen zijn van

het niet invoeren van de prestatiebekostiging,

zowel voor de overheidsfinanciën als voor 

ziekenhuizen.

Uit de tussenrapportage van de NZa bleek vorige week dat de marktwerking in de ziekenhuizen de prijs voor

medisch specialistische zorg niet heeft opgedreven.

  

  Vraag gratis catalogus aan via info@scoremedi.nl

In heel Nederland zetten ziekenhuizen op

zaterdag 20 maart hun deuren open om be-langstellenden een kijkje achter de schermen

te bieden. Zij laten graag zien dat dagelijks

toegewijde, daadkrachtige en professionele

medewerkers voor patiënten klaar staan. De

open dag van 19 september 2009 werd uit-

gesteld tot na de grieppandemie. Als nieuwe

datum is gekozen voor zaterdag 20 maart,

de Dag van de Zorg. Ook het Lievensberg

ziekenhuis in Bergen op Zoom neemt deel

aan deze landelijke open dag. Het Lievens-

  berg ziekenhuis laat het publiek tijdens de

open dag onder meer kennismaken met het

werken op een operatiekamer.

PvdA-kamerlid Eelke van der Veen opent

donderdag 11 maart, samen met een aantal

patiëntjes, de nieuwe afdeling Zuigelingen vanhet Emma Kinderziekenhuis AMC.

Daarmee is de eerste fase afgerond van de

Metamorfose, de grootschalige verbouwing

en het zorgvernieuwingtraject van het EKZ

AMC. Het gehele bouwproject zal naar ver-

wachting in 2013 achter de rug zijn. De

Zuigelingen is de eerste afdeling die gereed is.

De nieuwbouw is hier zo ingericht het gewone

gezinsleven - inclusief de ontwikkeling van

het kind - ook in het ziekenhuis zo veel mo-

gelijk kan doorgaan. De totale kosten van de

Metamorfose zijn begroot op 30 miljoen euro.

Het Universitair Medisch Centrum Groningen

(UMCG) begint deze maand met een groot-

schalig onderzoek naar de gevolgen vanQ-koorts bij zwangere vrouwen.

Het is de bedoeling dat hieraan 4000 zwan-

gere vrouwen meewerken. Wat de risico’s van

deze ziekte zijn voor zwangere vrouwen is op

dit moment niet bekend. Veel vrouwen die in

verwachting zijn weten het nu niet eens als ze

geïnfecteerd zijn met de bacterie die Q-koorts

kan veroorzaken. Het UMCG wil onderzoe-

ken of het zinvol is standaard via een bloed-

onderzoek te kijken of zwangeren deze ziekte

hebben. De resultaten van dit onderzoek 

worden eind volgend jaar verwacht.

Zuigelingen

 Het huidige hiv-preventieprogramma is niet afgestemd 

op Afrikaanse vrouwen.

Onderzoek Q-koortszwangere vrouwen

De facilitairezorgondersteuner 

www.isscureandcare.com

Tel: 030 - 24 24 800

        

             

         

          

      

Extra service:op internet worden de advertenties

doorgelinkt naar de eigen website

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 2/20

2 ActueelNummer 5

10 maart 2010

Niertransplantatiesbij leven nemen toeIn het Erasmus MC (Rotterdam) is eind februari

de 2500ste niertransplantatie succesvol afge-

rond. Sinds 1971 voert het Erasmus MC nier-

transplantaties uit. Het betrof een postmortale

donatie, waarvan er sinds 1971 1558 zijn uit-

gevoerd. Het aantal levende nierdonaties ligt

inmiddels op 942 sinds 1981. Het chronisch

tekort aan organen van overleden donoren be-

weegt het Erasmus MC te zoeken naar alter-

natieven in de vorm van levende nierdonaties.

Het Erasmus MC heeft in Europa het groot-

ste programma voor nierdonatie bij leven

ontwikkeld, met momenteel ruim 120 donor-

niertransplantaties per jaar. Het Erasmus MC

heeft de intentie om vanaf 2013 per jaar 230

niertransplantaties te verrichten. Verdere

verbetering van de donatietechniek past in

de strategie om het ongemak voor de donor 

zoveel mogelijk te beperken, het aantal com-

  plicaties terug te dringen en de kosten voor 

de gezondheidszorg te beperken. Nierdonatie

 bij leven is op dit moment de meest effectieve

manier om het tekort aan donornieren op te

lossen. Hierdoor kan de sterfte van patiënten

die lijden aan nierfalen worden gereduceerd 

en de wachtlijst voor transplantaties worden

  beperkt. Bovendien is het mogelijk te trans- planteren voordat dialyse is vereist. Daarmee

worden andere ingrepen die nodig zijn voor 

dialyse voorkomen, inclusief de daaraan

gerelateerde kosten en ziekte.

 Anonieme donatie

In de laatste jaren neemt het aantal nieren dat

niet afkomstig is van directe familieleden van

nierpatiënten toe. Steeds meer vrienden gaan

over tot donatie bij leven en zelfs anonieme

donatie neemt toe. Het is duidelijk dat het

ethisch draagvlak voor nierdonatie bij leven

verandert. Hoe verder de donor van de ontvan-

ger afstaat, des te kleiner en minder duidelijk 

is het voordeel voor de donor in de dagelijkse

omgang. Tegen deze achtergrond is het essen-

tieel dat de chirurgische technieken geperfec-

tioneerd worden en dat de veiligheid van de

donor zo goed mogelijk wordt gewaarborgd.

De Geneeskundige Hulpverlening bij Ongeval-

len en Rampen (GHOR), de Ambulancedienst

Zuid-Holland Zuid en het Albert Schweitzer

ziekenhuis (Dordrecht) oefenen op de avond

van dinsdag 30 maart een grootschalige

inzet rondom een fictief ongeluk waarbij een

trein met een chemische lading betrokken is.

De oefening in de zogeheten Spoorzone in

Dordrecht draagt de naam ‘Buitenspoor’.

Op het afgesloten spooremplacement tussen

winkelcentrum Maasplaza en het parkeerter-

rein Weeskinderendijk vindt die avond een

incident plaats, waarbij spoorwegpersoneel

en omstanders ‘chemisch besmet’ raken

door een gevaarlijke stof. Politie, brandweer 

en ambulancedienst brengen de hulpver-

lening op gang. Voor hun veiligheid werken

zij volgens de nieuwe regels en eisen die

gelden bij ongevallen met gevaarlijke stof-

fen (het zogeheten ‘protocol decontamina-

tie’). Slachtoffers krijgen hulp en worden,

 pas nádat ze ter plekke volgens de regels zijn

ontsmet (‘gedecontamineerd’), vervoerd naar 

de Spoed eisende Hulp van de locatie Dord-

wijk van het Albert Schweitzer ziekenhuis.

Enkele ‘slachtoffers’ melden zich op eigen

gelegenheid in het ziekenhuis en moeten

daar op de juiste wijze worden opgevangen

en ontsmet, zonder dat ruimtes waar andere

  patiënten en medewerkers verblijven óók 

  besmet raken. Hoofddoel van de oefening is

voor de GHOR en de Ambulancedienst het

leren werken met het nieuwe protocol en voor 

het Albert Schweitzer ziekenhuis het oefenen

van de eigen procedures voor de opvang van

chemisch besmette slachtoffers.

Ziekenhuis oefent opvang na ‘treinongeluk’

Op 1 maart 2010 vond in het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis in Woerden de première plaats van de voorlichtingsfilm

‘Thirza gaat naar het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis’. In de film is de tienjarige Thirza te zien die voor een operatie

naar het Hofpoort Ziekenhuis gaat. Het ziekenhuis voegt deze film als nieuw onderdeel toe aan de activiteiten die

worden ondernomen om een kind zo goed mogelijk voor te bereiden op zijn of haar operatie.

Thirza gaat naar het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis

Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni

van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL)

(Amsterdam) ontvangt 4,5 miljoen van het

NWO voor het opzetten van een nieuw

onderzoekscentrum, met als doel om de in-

gewikkelde regelmechanismen die betrokken

zijn bij het ontstaan en gedrag van borstkan-

ker te doorgronden en in kaart te brengen. Het

Cancer Systems Biology Centre (CSBC) zalverschillende onderzoekslijnen samenbren-

gen om computermodellen te ontwikkelen die

in de nabije toekomst gebruikt kunnen wor-

den voor een betere diagnose en voorspelling

welke behandeling het beste aan zal slaan.

Uniek van dit nieuw op te zetten centrum

is dat de expertise die in het instituut ruim

aanwezig is structureel zal worden samen-

gebracht. Onderzoekers Lodewyk Wessels,

Roderick Beijersbergen, Jos Jonker en René

Bernards bundelen de krachten: vanuit ver-

schillende invalshoeken en expertises zal

de link worden gelegd tussen fundamen-

teel onderzoek en concrete behandeling van

  patiënten in de klinische praktijk. De onder-

zoekers kijken niet alleen naar hoe speciaal

hiervoor gekweekte cellen in een laborato-

rium op een bepaald medicijn reageren, ze

maken ook gebruik van onder meer gegevens

uit muizen, patiëntenmateriaal en patiënten-

gegevens. Met deze geïntegreerde aanpak 

zullen computermodellen worden ontwikkeld 

die kunnen voorspellen hoe een tumorcel zich

gedraagt en welke therapie bij individuele

  patiënten de meeste kans van slagen heeft.Het grote voordeel hiervan is dat ze per pa-

tiënt in de nabije toekomst vooraf zullen we-

ten welke behandeling het beste is, of dat er 

gebruik moet worden gemaakt van een zo-

genaamde combinatietherapie. Dat betekent

dat vrouwen dan direct de behandeling zullen

krijgen met de grootste kans op succes en dat

hen de kosten, pijn en moeite zullen worden

 bespaard van een behandeling die waarschijn-

lijk toch niet werkt. Met de subsidie van het

 NWO zal het centrum voor de komende vier 

 jaar worden gefinancierd. Hierna zal het NKI-

AVL de samengevoegde activiteiten blijven

financieren. De onderzoekers verwachten dat

de kennis die hier zal worden ontwikkeld in de

toekomst ook op andere vormen van kanker en

andere ziekten zal kunnen worden toegepast.

Nieuw onderzoekscentrum in het NKI-AVL

Nederlands wetenschappelijk onderzoek

naar schizofrenie krijgt een financiële injectie

van 24 miljoen euro. René Kahn, hoogleraar

psychiatrie van het UMC Utrecht, en Jim van

Os, hoogleraar psychiatrie van Maastricht

UMC+, krijgen ieder een Europese subsidie

van twaalf miljoen euro.

René Kahn van het UMC Utrecht en zijn

internationale onderzoeksgroep besteden

het geld aan vijf studies, allemaal gericht op

de behandeling van schizofrenie. Een van

die studies onderzoekt bijvoorbeeld of het

nodig is bij een eerste psychose eerst eenMRI-scan te maken, om een neurologische

oorzaak uit te sluiten. Een ander onderzoek 

draait om een mogelijk nieuw medicijn tegen

schizofrenie. Het is een stof die voorkomt in

cannabis, cannabidiol, en die wellicht effec-

tief is tegen psychose. In totaal doen aan de

vijf onderzoeken zo’n vijfhonderd Europese

schizofreniepatiënten mee. De internationale

groep van Jim van Os van Maastricht UMC+

verricht onderzoek naar de oorzaken van

schizofrenie, met name naar het ingewikkel-

de samenspel tussen genen en omgeving. Ze

gebruiken hiervoor de Europese diversiteit in

genetische variatie en sociale omgeving. In de

eerste onderzoekslijn brengen ze bij meer dan

tienduizend patiënten en hun familieleden de

invloed van gen-omgevingsinteracties in kaart

op het niveau van het brein. Het is de groot-

ste onderzoeksgroep die ooit in schizofrenie-

onderzoek bij elkaar is gebracht.

Onderzoekers schizofrenie krijgen 24 miljoen

 In de Spoorzone vindt op 30 maart een ‘treinongeluk’

 plaats.

De Wetenschapscommissie Verloskunde

heeft op 25 februari haar advies uitgebracht

aan de KNOV over de manier waarop de

wetenschappelijke onderbouwing van de

eerstelijns verloskunde verder kan worden

bevorderd. Een onderzoeksagenda Fysiolo-gische Verloskunde, het instellen van leer-

stoelen en een brede netwerkorganisatie voor

verloskundig onderzoek zijn de belangrijkste

aanbevelingen van deze commissie.

De eerstelijns verloskunde is volop in ontwik-

keling. Evidence based handelen en de imple-

mentatie van richtlijnen hebben al langer een

  plaats binnen de eerstelijns verloskunde. De

huidige cliënt vraagt steeds meer om trans-

  parante en wetenschappelijk onderbouwde

zorg. Het is daarom noodzakelijk dat verlos-

kundigen meer wetenschappelijk onder-

zoek gaan doen. In 2008 heeft de KNOV

een Wetenschapscommissie Verloskunde

ingesteld om aanbevelingen te doen hoe de

eerstelijns verloskunde verder wetenschap-

 pelijk onderbouwd kan worden. De commis-

sie bracht op 25 februari haar advies uit aan

de KNOV. Zij heeft een onderzoeksagenda

Fysiologische Verloskunde opgesteld en advi-

seert hieraan in de komende jaren uitvoeringte geven. Deze agenda past ook goed in een

eigen onderzoeksdomein voor verloskundig

onderzoek. De KNOV heeft een eerste bij-

zondere leerstoel Eerstelijns Verloskunde in-

gesteld. De commissie adviseert om te komen

tot meer leerstoelen binnen het onderzoeks-

domein. Daarnaast adviseert zij om een net-

werkorganisatie voor verloskundig onderzoek 

op te richten. Deze netwerkorganisatie, het

zogenaamde Midwifery Research Netwerk 

  Nederland (MRNN), heeft vooral tot doel

onderzoek te faciliteren. De Samenwerkende

Opleidingen tot Verloskundige kunnen dit net-

werk in samenwerking met de KNOV opzet-

ten. Het adviesrapport van de commissie is te

vinden op www.knov.nl.

Wetenschappelijke onderbouwing verloskunde

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 3/20

3ActueelNummer 5

10 maart 2010

Stimulans onderzoekQ-koorts bij mensen

Onderzoekers van het Central Veterinary

Institute (CVI), onderdeel van Wageningen

UR, hebben de Q-koortsbacterie geïsoleerd

uit materiaal verkregen van Nederlandse

Q-koortspatiënten. Met de isolatie van deze

bacterie uit patiëntenmateriaal wordt het

mogelijk om het onderzoek naar Q-koorts bij

mensen verder uit te breiden.

De bacterie is geïsoleerd uit de hartklep van

een chronische Q-koortspatiënt en uit slijm

van een Q-koortspatiënt met acute klachten.

Deze materialen zijn door het CWZ (Canisius

Wilhelmina Ziekenhuis) in Nijmegen ter be-

schikking gesteld. Onderzoekers van het

CVI hebben de isolatie van deze intracellu-

laire bacterie uitgevoerd op cellijnen. Na een

groeiperiode is Coxiella burnetii aangetoond 

door middel van een Immuun Fluorescentie

Test (IFT). Met deze Q-koortsbacterie kan

het onderzoek worden opgestart naar het

effect van de behandeling van Q-koorts bij

mensen; ook het onderzoek naar de oorzaak 

van het ontstaan van chronische Q-koorts kan

hierdoor een impuls krijgen. Het genetisch

materiaal van de bacterie uit de patiënten zal

eveneens gebruikt worden om te vergelijken

met de eerder door de CVI geïsoleerde stam-

men uit onderzoeksmateriaal van geiten en

schapen. De isolatie van de Q-koortsbacterie,

Coxiella burnetii, is onderdeel van de onder-

zoeksprojecten die gestart zijn om Q-koorts

 bij mensen en dieren in Nederland te bestrij-

den. Het CVI werkt daarin samen met de

GD (de Gezondheidsdienst voor Dieren), het

RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid 

en Milieu), het CWZ en met internationale

  partners. Het onderzoek wordt gefinancierd 

door de Ministeries van LNV (Landbouw,

 Natuur en Voedselkwaliteit) en VWS (Volks-

gezondheid, Welzijn en Sport).

Het bestuur van de NVZ vereniging van zie-

kenhuizen (NVZ) heeft Margot van der Starre

benoemd als directeur. Op 1 mei treedt zij in

dienst. Zij is de opvolgster van Gita Gallé, die

sinds 1 februari lid is van de Raad van Bestuur

van het Jeroen Bosch Ziekenhuis.

Van der Starre (1961) studeerde AlgemeneLiteratuurwetenschap aan de Universiteit van

Amsterdam. Zij is sinds 2004 werkzaam bij

het Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Momenteel oefent ze de functie van manager 

Bedrijfsvoering van de divisie Vrouw en Baby

uit, na eerder manager Bedrijfsvoering van

een andere divisie te zijn geweest. Voor haar 

indiensttreding bij het UMC Utrecht vervulde

ze managementfuncties in het bedrijfsleven.

Bij PTT Post en later Postkantoren BV was

zij achtereenvolgens projectmanager, rayon-

manager en adjunct-directeur verkooporgani-

satie. Bij bank-verzekeraar Levob werkte ze

als adjunct-directeur Inkomens- en Levens-

verzekeringen. “Bij het UMC Utrecht heb ik 

de gezondheidszorg goed leren kennen. Ik heb

indertijd weloverwogen gekozen voor deze

  branche, net zoals ik nu een bewuste keuze

maak om over te stappen naar de NVZ. In

mijn nieuwe functie als directeur van deze

organisatie zal ik meer betrokken zijn bij het

  beleid van de branche. Ik zie ernaar uit om

daaraan een actieve bijdrage te leveren”, aldus

Van der Starre.

Margot van der Starre nieuwe directeur NVZ

Minister Klink van VWS wil het besluit tot

screening van dikkedarmkanker met een jaar

uitstellen vanwege financiële redenen èn om

het tekort aan zorgprofessionals eerst op te

lossen. Uitstel kost jaarlijks 1400 sterfgevallen

aan dikkedarmkanker en zorgt voor onnodig

veel leed bij patiënten en hun naasten, vindt

KWF Kankerbestrijding. Deze stichting heeft

de minister in een brief verzocht om de be-

slissing niet uit te stellen en over te gaan tot

snelle invoering van een landelijk screenings-

programma.

In de brief aan de Tweede Kamer schrijft de

minister op zoek te zijn naar financiële dek-

king voor de screening. KWF Kankerbestrij-

ding vindt het jammer dat er uitsluitend wordt

gekeken naar de kosten op de korte termijn.

Invoering van het bevolkingsonderzoek zal

immers op de lange termijn voorkomen dat

nog hogere kosten zullen worden gemaakt,

wanneer mensen moeten worden behandeld 

voor dikkedarmkanker. Sinds 2004 pleiten

KWF Kankerbestrijding en andere organisa-

ties al voor invoering van een landelijk be-

volkingsonderzoek naar dikkedarmkanker.

De minister van VWS werd aangeraden zorg

te dragen meer zorgprofessionals op te leidendie het bevolkingsonderzoek zouden kunnen

uitvoeren. De minister heeft toen aangegeven

niet te willen investeren in het opleiden van

maag-lever-darmartsen en -verpleegkundigen,

zolang er (nog) geen besluit was genomen om

het bevolkingsonderzoek daadwerkelijk in te

voeren. Nu zegt de minister niet met het be-

volkingsonderzoek te kunnen starten, omdat

er een capaciteitsprobleem is.

Screening dikkedarmkanker kan niet wachten

Op de foto’s (links sputum, rechts hartklep) is de felgroen gekleurde Coxiella burnetii te zien bij een vergroting 

van 400 keer. De rode vlekken zijn de celkernen van de cellijn.

De aanpak en invoering van training in een

skills lab en op simulatoren in de opleiding

van urologen is zeer wenselijk en levert be-

langrijke voordelen op. De belangrijkste is wel

een betere voorbereiding op het uitvoeren van

handelingen bij de patiënt. Een professiona-

liseringsslag moet de komende jaren zorgen

voor nog beter toegeruste urologen. Barbara

Schout, aios urologie, ontdekte in haar pro-

motieonderzoek dat hierin nog veel geleerd

kan worden van andere branches, zoals de

militaire en luchtvaartbranche.

De effectiviteit van de training ligt niet alleen

in het beheersen van een technische vaardig-

heid, maar ook in de zogenaamde persoonlijke

eigenschappen en omgevingsfactoren. Hier-

voor zijn meer complete trainingsprogram-

ma’s nodig. Schout promoveerde donderdag

4 maart aan VU medisch centrum in Amster-

dam. De invoering van simulatoren begint toe

te nemen in de medische opleiding. De oplei-

ding van urologen vond tot op heden plaats

volgens het ‘meester-gezel-principe’, De

 patiënt is hierbij vaak het eerste oefenmedium

van de specialist in opleiding. Ethisch gezien

is het belangrijk de patiënt zo min mogelijk te

 belasten, de invoering van simulatoren is dan

ook een wenselijke en noodzakelijke aanvul-

lende leermethode. Schout deed als eerste in  Nederland onderzoek naar het gebruik van

simulatoren in het medisch specialisme uro-

logie.

 Van de Nederlandse vrouwen van achttien tot

dertig jaar is 11,8 procent besmet met één of

meerdere van de HPV-virussen, die een ver-

hoogd risico kunnen geven op baarmoeder-

halskanker later in het leven. Een besmetting

met HPV 16 of HPV 18 komt voor bij respec-

tievelijk 2,8 procent en 1,4 procent van deze

categorie vrouwen. Dit zijn de twee HPV-virus-

sen, waartegen preventief vaccineren moge-

lijk is.

Deze cijfers komen uit het proefschrift vangynaecoloog in opleiding Charlotte Lense-

link op basis van onderzoek dat zij verrichtte

als onderzoeker bij het UMC St Radboud.

Zij promoveerde op 9 maart. HPV staat voor 

humaan papillomavirus. Dit virus kent vele

varianten. De varianten HPV 16 en HPV 18

zorgen samen voor ongeveer zeventig procent

van de gevallen van baarmoederhalskanker in

 Nederland. HPV wordt meestal, maar niet uit-

sluitend, overgedragen door seksueel contact.

In 2008 is de vaccinatie tegen HPV 16 en 18

opgenomen in het rijksvaccinatieprogramma,

waardoor jonge meisjes tegen latere besmet-

ting met deze virusvarianten beschermd kun-

nen worden. Promovenda Charlotte Lenselink 

verrichtte een onderzoek onder 2065 vrouwenvan achttien tot en met 29 jaar. Tot aan de

leeftijd van 22 jaar nam de aanwezigheid van

het virus aantoonbaar toe, vanaf deze leeftijd 

 bleef het percentage constant.

Simulatoren in opleiding urologie belangrijk

HPV-besmetting bij jongvolwassen vrouwen

 De Nederlandse longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk 

hebben de Smoke Free Award voor de beste behandelaar gekregen. De prijs wordt vanuit het European Network 

of Quitlines toegekend aan zorgverleners die zich onderscheiden in het ondersteunen van rokers bij het stoppen.

Zij ontvangen de prijs omdat zij zich al jaren inzetten om de gezondheidsschade door roken op een betrokken en

creatieve wijze te agenderen. Zo hebben ze een boek over stoppen met roken geschreven, bepleiten ze het onder-

werp bij vakgenoten en helpen ze hun rokende patiënten bij het stoppen. Op de foto is links Pauline Dekker te zien,

 Lies van Gennip van STIVORO staat in het midden en rechts staat Wanda de Kanter (foto Fred Ernst).

Longartsen winnen Smoke Free Award

 

 Margot van der Starre.

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 4/20

4 AdvertentieNummer 5

10 maart 2010

 Vezels

kcal

300 12g

Eiwit

0Glutenvrij

g

Ons grootstesucces in 25 jaar!…is eigenlijk heel klein!

 Al 25 jaar werken we samen met diëtisten, artsen en

apothekers voortdurend op zoek naar nieuwe oplossingen

 voor patiënten die moeten aansterken. Ons 25-jarig jubileum

 vieren we met een revolutionaire ontwikkeling in medische

drinkvoeding: Nutridrink Compact. Nutridrink Compact is

een volledige drinkvoeding met een hoge energiedichtheid

 van 2,4 kcal/ml, in slechts 125 ml! Dat betekent dat de patiënt

minder hoeft te drinken om dezelfde hoeveelheid voeding bin-

nen te krijgen. Vanaf nu kunnen nog meer patiënten van de

 voordelen van drinkvoeding profi teren.

Nutridrink Compact: minder Volume, meer voeding.

Gaat u mee onze geschiedenis in? Heeft u een groot of klein succesverhaal of een mooie ervaring met Nutridrink uit de praktijk?

Deel het op www.nutridrink25jaar.nl en maak kans op een publicatie van uw verhaal

in het boekje ‘Nutridrink 25 jaar geschiedenis’.

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 5/20

5Voeding Nummer 510 maart 2010

Nutricia viert 25 jaar Nutridrink in Nederland

Nutricia viert dit jaar het 25-jarig bestaan van

Nutridrink, de eerste kant-en-klare volledige

drinkvoeding voor patiënten die als gevolg van

een aandoening niet (voldoende) kunnen eten

of aan moeten sterken. Nutricia viert dit jubi-

leum met haar laatste productvernieuwing:

Nutridrink Compact.

Van een variant in drie smaken 25 jaar geleden,

  biedt Nutridrink nu met negen varianten in

meerdere smaken, oplossingen afgestemd op

iedere individuele behoefte. De laatste ont-

wikkeling is Nutridrink Compact, de drink-

voeding met een hogere energiedichtheid: in

slechts 125 ml. dezelfde voedingswaarde als

in 200 ml. Door dit kleine volume is het nu

nog makkelijker voor patiënten om aan hun

voedingsbehoefte te voldoen. Ter ere van het

  jubileum verschijnt later dit jaar het boek 

‘Nutridrink, 25 jaar innovatie’. (Para)medici

worden uitgenodigd hun eigen leuke, opval-

lende en bijzondere praktijkervaringen met Nutridrink voor publicatie in het boek aan te

leveren via www.25jaarnutridrink.nl. Op deze

website zijn naast historische wetenswaardig-

heden over Nutridrink ook reeds ingezonden

verhalen te lezen.

Relatie voeding en ADHD

Dikke moeders krijgen zware baby’s

Ouderen die meededen aan het onderzoek en meer dan 262 gram onbewerkte groenten en fruit aten, liepen minder

risico op een beroerte.

TNO werkt aan zoutverlaging in vleesproducten

Tijdens de World Salt Awareness Week begin

februari hebben TNO uit Zeist en Vaessen-Schoemaker B.V. uit Deventer de handschoen

opgenomen om het zoutgehalte in voedings-

middelen te verlagen. Beide partijen gaan

samenwerken om het zoutgehalte in vlees-

producten met vijftig procent te verlagen

zonder dat dit ten koste gaat van smaak

en kwaliteit. Het verlagen van de hoeveel-

heid zout in vleesproducten is een complex

probleem. Zout geeft niet alleen smaak aan

voeding maar heeft ook een belangrijke func-

tie voor de textuur en de houdbaarheid.

 

In Nederland overlijden per jaar ruim 2500

mensen omdat ze onnodig veel zout binnen-

krijgen. De gezondheidsraad adviseert om de

consumptie naar zes gram zout per dag terug

te brengen. Om dit te realiseren moeten con-

sumenten beter op hun zoutinname letten.Verlaging van het zoutgehalte in voedsel-

  producten kan hier belangrijk aan bijdragen.

Vaessen-Schoemaker B.V. in Deventer richt

zich al zestig jaar op het ontwikkelen en pro-

duceren van functionele ingrediëntenmixen

voor de internationale levensmiddelenindu-

strie. Deze worden toegepast in vlees-, vis- en

vegetarische producten. “Veel van de huidige

oplossingen zijn gericht op het voorkomen

van smaakafwijkingen. Met dit project ver-

wachten we daarnaast ook oplossingen te

kunnen ontwikkelen waarmee ook houdbaar-

heid en structuur behouden kunnen blijven of 

zelfs verbeterd kunnen worden”, aldus Veth,

algemeen directeur van Vaessen-Schoemaker.

Niet alleen voeding, lichaamsbeweging en

genen hebben invloed op het ontstaan van

obesitas. Ook de samenstelling van de darm-

flora lijkt hierbij een significante rol te spelen.

Dat stellen microbiologen van Wageningen

Universiteit en hun collega's van de Univer-

siteit Amsterdam in het wetenschappelijke

tijdschrift Diabetologia.

Uit tientallen experimentele studies, door-

gaans met proefdieren, blijkt dat de darmen

van vetzuchtige muizen in vergelijking met

de darmflora van muizen met een normaal

gewicht, meer bacteriesoorten bevatten die

onverteerbaar voedsel efficiënt omzetten in

vetzuren. Wanneer de darmflora van muizen

met vetzucht werd getransplanteerd naar 

muizen zonder darmflora, nam het vetpercen-

tage van deze kiemvrije muizen toe. De

onderzoekers vermoeden dat de efficiënte

darmbacteriën ook bepaalde hormonen beïn-

vloeden die betrokken zijn bij de vetopslag.

Of de bevindingen bij ratten ook voor de mens

opgaan, is nog de vraag. Het onderzoek naar de relatie tussen darmflora en obesitas staat

nog in de kinderschoenen. Diverse studies

wijzen erop dat zwaarlijvige mensen over 

een efficiënter werkende darmflora beschik-

ken, maar de resultaten zijn niet eenduidig.

Volgens één van de onderzoekers, hoogleraar 

Willem de Vos, is onderzoek naar darmbacte-

riën in de mens lastig omdat ieder mens een

eigen, unieke darmflora heeft. In een grote

Europese studie wordt nu onderzocht in

welke mate de darmbacteriën een rol spelen

  bij obesitas. Ook wordt er onderzocht of de

microflora van zwaarlijvige mensen beïnvloed 

kan worden door het implanteren van minder 

efficiënt werkende darmbacteriën.

Darmflora ook vaninvloed op gewicht

Uit een literatuurstudie van het RIVM blijkt dat

er op dit moment onvoldoende bewijs is dat

specifieke voedingsadviezen de symptomen

van ADHD kunnen verergeren of verminde-

ren. Om de rol die voeding speelt bij mensen

met ADHD beter te kunnen bepalen is nader

onderzoek nodig en wenselijk, aldus het RIVM.

Volgens deze literatuurstudie kan een relevant

effect van voeding op ADHD onvoldoende

wetenschappelijk onderbouwd worden door-

dat er te weinig grote en kwalitatief goede

studies zijn uitgevoerd. Er zijn echter wel

aanwijzingen dat er een relatie bestaat tussenvoeding en ADHD maar aanvullend onder-

zoek is nodig en bovendien ook wenselijk 

omdat voeding mogelijk het gebruik van

medicatie voor ADHD-klachten kan vermin-

deren of voorkomen. Het rapport bevat een

overzicht van studies naar de invloed van

voedingscomponenten en specifieke dikten op

het gedrag van kinderen met ADHD. Het gaat

hierbij om de afzonderlijke voedingscompo-

nenten omega-3- en omega-6-vetzuren, zink,

magnesium, ijzer, gluten en additieven. Voor 

vetzuren worden gunstige effecten gevonden

maar deze zijn klein en klinisch niet relevant.

  Naar de effecten van zink, magnesium, ijzer 

en gluten zijn tot op heden te weinig studies

uitgevoerd om een eenduidige conclusie te

kunnen trekken. Van de additieven zijn voor-

namelijk kleurstoffen onderzocht. Als er al

een effect op gedrag is, is dit waarschijnlijk 

klein en niet specifiek voor ADHD. Daarnaast

zijn drie specifieke diëten bekeken waarin

  bepaalde bestanddelen van de voeding ver-

meden worden: het ‘Feingold’-dieet, het

‘oligoantigeen’-dieet en het ‘Pelsser-Voedingen Gedrag’-dieet. De studies geven aanwijzin-

gen dat een deel van de kinderen profijt kan

hebben van deze diëten. Of dit daadwerkelijk 

zo is, en zo ja bij welke kinderen en welke

werkingsmechanismen hierachter liggen, is

(nog) niet wetenschappelijk aangetoond. Een

complicerende factor hierbij is, volgens het

RIVM, dat de meest effectieve dieetsamen-

stelling per individu wordt vastgesteld.

Moeders die meer dan veertien kilogram

aankomen tijdens de zwangerschap, krijgen

vaker baby's met een hoog geboortegewicht,

aldus Carianne L'Abée die aan de universiteit

van Groningen een promotieonderzoek wijdde

aan dit onderwerp.

Uit eerder onderzoek was al bekend dat

kinderen met een hoog geboortegewicht eenverhoogde kans hebben op overgewicht op

latere leeftijd. Carianne L'Abée deed onder-

zoek naar de oorzaken van een verhoogd 

geboortegewicht. Hiervoor gebruikte ze de

gegevens van 3000 Drentse baby's, geboren

tussen 2006 en 2007. Ook de gegevens van

hun ouders werden in het onderzoek meegeno-

men. De gegevens zijn verzameld binnen het

Groningen Expertise Centrum voor Kinderen

met Overgewicht (GECKO) van het Univer-

sitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Het bleek dat moeders die meer dan veertien

kilogram aankomen tijdens de zwangerschap,

vaker baby's krijgen met een hoog geboorte-

gewicht. Ook diabetes bij de moeder kan het

geboortegewicht verhogen. L'Abée wijst erop

dat de voorlichting aan zwangere vrouwen

verbeterd dient te worden en de factoren die

het risico op een hoog geboortegewicht ver-hogen uitdrukkelijk genoemd moeten worden.

Een aanstaande moeder moet zich ervan be-

wust zijn dat veel aankomen niet alleen voor 

haarzelf, maar ook voor haar kind nadelige

gevolgen kan hebben. Ook het belang van

voldoende beweging en slaap gedurende het

eerste levensjaar zou benadrukt moeten wor-

den. Volgens L'Abée ligt hier een taak voor 

verloskundigen, artsen en gynaecologen.

Consumptie groente van invloed op beroerte

De consumptie van veel onverhitte groente en

vers fruit vermindert het risico op het krijgen

van een beroerte. Voor bereide groente en

bewerkt fruit vonden Wageningse onderzoe-

kers in samenwerking met het RIVM geen

aantoonbaar verband met beroertes. Zij

presenteerden hun resultaten op 3 maart op

een congres van de American Heart Associa-

tion in San Francisco.

In haar onderzoek keek promovenda Linda

Oude Griep van Wageningen University,

onderdeel van Wageningen UR, naar degegevens van 20.069 mannen en vrouwen

in leeftijd variërend van twintig tot 65 jaar 

die aanvankelijk, tussen 1993 en 1997, geen

klachten hadden in verband met hart- en

vaatziekten. De groep, waarvan de gebruike-

lijke voedselconsumptie per persoon was vast-

gelegd door middel van een vragenlijst over 

178 voedingsitems, werd tien jaar gevolgd.

Gedurende die tijd werd geregistreerd wie van

de deelnemers een beroerte kregen: totaal 233

  personen. Het risico op een beroerte bleek 

36 procent lager te zijn bij personen die

dagelijks royaal, dit is meer dan 262 gram,

onbewerkte groente en fruit consumeren dan

  bij mensen die minder dan 92 gram per dag

van die producten eten. Er werd geen verband gevonden tussen de consumptie van bewerkte

groente en fruit en beroertes.

 Het zoutgehalte in vleesproducten moet met vijftig procent omlaag.

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 6/20

Gemakkelijke weg naar droombaan

Er is sinds kort een nieuwe overzichtelijke, korte en

gemakkelijke weg om een droombaan in de zorg te

vinden. Neem een kijkje op www.zorgvacaturesonline.nl

en zie wat jouw mogelijkheden zijn.

Deze vacature website is sinds vorige maand actief.

Al het personeel uit de zorgsector dat op zoek is naar een

andere baan, kan hierop naar vacatures zoeken. Maar

ook voor mensen die nog niet in de gezondheidszorg

werken maar dat wel graag zouden willen, zijn er volop

mogelijkheden. Iedereen kan niet alleen zelf zoeken

naar vacatures, maar ook kosteloos een cv plaatsen. De

zoektocht naar de ideale job wordt een stuk eenvoudiger

door de overzichtelijke website en door het plaatsen

van de persoonlijke gegevens.

Werken of van werk veranderen in de zorg? Surf snel naar

www.zorgvacaturesonline.nl en ga voor die droombaan!

6 AdvertentieNummer 5

10 maart 2010

Werkenin de

ZORGZoek een baan die bij je past!Zoek een baan die bij je past!

Werken of vanwerk veranderen

in de zorg? 

www.zorgvacaturesonline.nl

Verpleegkundige/Verzorgende IG

Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5

of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een

afwisselende baan in de zorg? Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:

www.care4care.nl

Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende

arbeidsvoorwaarden!

 Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

 Je investeert in de toekomst van anderen 

maar ook in die van jezelf  Kinderen, jongeren en volwassenen met een

verstandelijke beperking volledig tot hun recht

laten komen.

Daar maken wij ons sterk voor bij s Heeren Loo. 

Wij zijn in Nederland 1 van de grootste aanbieders op het gebied van

ondersteuning aan mensen met een verstandelijk beperking.

Aan mensen met een lichte of juiste ernstige beperking.

Ons aanbod is breed: van ondersteuning bij zelfstandig wonen tot aan

24-uursopvang. en van begeleiding bij werk of vrijetijdsbesteding tot

aan intensieve behandeling.

Heb je interesse of wil je meer weten over werken,

leren en werken,vrijwilligerswerk?

Kijk voor meer informatie op www.werkenbijsheerenloo.nl

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 7/20

Het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam heeft

een eigen methode ontwikkeld waarmee de

medisch specialisten de kwaliteit van hun

functioneren kunnen onderzoeken. De be-

doeling van de meetmethode is de arts terug-

koppeling te geven waardoor deze zijn/haar

sterke kanten kan uitbouwen en zwakke

kanten kan verbeteren.

De laatste twee jaar zijn specialisten steeds

meer gaan kijken naar de manier waarop ze

hun vak uitoefenen. Een eerste gestandaardi-

seerde methode om de kwaliteit van de specia-

listen te meten, het zogeheten 360 graden

Feedback onderzoek, werd in 2007 ontwik-

keld door de Orde van Medisch Specialisten.

Deze methode werd in het Maasstad Zieken-

huis echter te tijdrovend en bewerkelijk ge-

vonden. Bovendien worden de specialisten

in deze methode louter door collega-artsen

 bespiegeld. Samen met Nosce Orbis, een per-

soneelsadviesbureau voor medici, werd het

360 graden Feedbackonderzoek aangepast.

De specialisten van het Maasstad Ziekenhuis

laten twaalf tot zestien naaste medewerkers

een vragenlijst over hen invullen. In dievragenlijsten wordt gekeken naar de zeven

  belangrijkste medische en sociale vaardig-

heden die zijn opgesteld door de KNMG.

Deze kerncompetenties zijn: communicatie,

medisch handelen, professionaliteit, organisa-

tie, samenwerking, kennis en wetenschap en

maatschappelijk handelen. Poli-assistenten,

verpleegkundigen, arts-assistenten, managers

en secretaressen vullen de vragenlijsten in.

De methode, Individueel Functioneren van

Medisch Specialisten-Maasstad Ziekenhuis

(IFMS-Maasstad Ziekenhuis), heeft nu een

  jaar gedraaid in het Maasstad Ziekenhuis.

Tachtig procent van de ruim 120 specialisten

heeft meegedaan aan het project.

7Werken in de Zorg Nummer 510 maart 2010

Beroep in Beeld

 Denise Eygendaal 

Mensen in de zorg

Peter Hendriks (49) is aangesteld als

directeur van privékliniek U-center. Hij is

  per direct verantwoordelijk voor de opera-

tionele zaken van de eerste breedspectrum-

 privékliniek in Nederland. Hendriks heeft na

zijn opleiding aan de Hogere Hotelschool in

Maastricht meerdere leidinggevende func-

ties vervuld bij diverse grote bedrijven, alsYarden Uitvaartfaciliteiten, Hago Neder-

land en Compass Group. U-center is de eer-

ste en enige breedspectrumprivékliniek in

  Nederland voor professionele behandeling

én nazorg van mensen met een depressie,

verslaving (alcohol, drugs, medicatie, gok-

ken), angst, burnout of trauma.

De ledenvergadering van de vereniging

Samenwerkende Topklinische opleidings-

Ziekenhuizen (STZ) heeft Maarten Rook 

 per 15 december 2010 benoemd tot voorzit-

ter. Vanaf 1 april 2010 bekleedt hij de func-

tie als ‘president elect’. Per die datum treedt

L.A. (Leon) van Eijk af, die vanaf 2003 be-

stuurslid was van de STZ, sinds januari 2005

in de functie van voorzitter. Rook is sinds

2000 lid van de Raad van Bestuur en sinds2003 bestuursvoorzitter van het St. Antoni-

us Ziekenhuis in Nieuwegein/Utrecht. Deze

functie legt hij op 15 december 2010 neer.

Vanaf die datum zet hij zich gemiddeld twee

dagen per week voor de STZ in.

Vrijdag 19 februari vond een dubbelpromo-

tie plaats van Willem Beukema (cardioloog)

en Tjong Hauw Sie (thorax-chirurg), beiden

werkzaam bij de Isala klinieken in Zwolle.

Ze tonen aan dat boezemfribilleren (BF:

meest voorkomende hartritmestoornis) met

een bepaalde vorm van elektrische energie

  behandeld kan worden (wegbranden). Dit

geldt voor patiënten met een verder gezond 

hart en voor hen bij wie het BF onderdeel

uitmaakt van een onderliggende hartziekte.Veelal worden patiënten met aanvallen van

BF en een verder gezond hart behandeld 

door de cardioloog, terwijl BF met onder-

liggende hartproblematiek vaak het beste

door de hartchirurg behandeld kan worden.

Van groot belang is een goede samenwer-

king tussen cardioloog en hartchirurg om

te komen tot de meest optimale zorg voor 

een patiënt waarvan niet direct duidelijk 

is welke vervolgbehandeling de meest ge-

schikte is.

Naam: Denise Eygendaal

Leeftijd: 40 jaar 

Opleiding: Gymnasium/Geneeskunde/Ortho-

 pedische Chirurgie

Beroep: Orthopedisch chirurg

Ziekenhuis: Amphia ziekenhuis Breda

U bent orthopedisch chirurg. Wat houdt dit

beroep precies in?

“Twee dagen per week heb ik spreekuur. Dan

zie ik mensen met schouder-, elleboog- en

 polsklachten en ik zie mensen ter controle na

een operatie. Twee dagen per week opereer ik 

op onze locaties Pasteurlaan Oosterhout of 

Molengracht Breda. Een dagdeel per week 

doe ik wetenschappelijk onderzoek en regel

activiteiten voor de maatschap en voor de

afdeling Orthopedie en een dagdeel per week 

compenseer ik voor diensten.”

Welke eigenschappen heeft iemand nodig omdit werk te kunnen doen?

“Communicatie is belangrijk, vooral naar 

 patiënten en medewerkers. Het is bijvoorbeeld 

zinloos een mooie operatie uit te voeren als je

niet in staat bent aan de patiënt uit te leggen

wat hem of haar precies te wachten staat. Een

goede fysieke conditie is ook belangrijk, maar 

dat geldt eigenlijk voor alle medewerkers in

de gezondheidszorg!”

U hebt onlangs een boek geschreven over het

ellebooggewricht. Waarom?

“Anno 2010 worden artsen overspoeld met

medische literatuur en met bij- en nascho-

ling. Het is lastig het ‘kaf van het koren’ te

scheiden. In dit boek over de elleboog zijn alle

 belangrijke ontwikkelingen van de afgelopentien jaar rond de elleboog op bondige en over-

zichtelijke wijze weergegeven.”

 Voor wie is dit boek bedoeld?

“Primair is het bedoeld voor orthopeden,

sportartsen, traumatologen, huisartsen en

fysiotherapeuten. Maar ik denk dat iedereen

die te maken heeft met de zorg rond de elle-

 boogpatiënt wat aan het boek kan hebben.”

Wat vindt u het plezierigst/ onplezierigst in uw

werk?

“Plezierig is een operatie uitvoeren met een

team dat op elkaar is ingespeeld: dat op de

verpleegafdeling precies bekend is wat de

 patiënt te wachten staat, dat de ingreep wordt

uitgevoerd door een team waarmee je kunt

‘lezen en schrijven’ en dat de nabehandeling

wordt gedaan door een fysiotherapeut van

Amphia die goed op de hoogte is. Dan is het

helemaal gaaf als de patiënt, na zo’n multidis-

ciplinaire behandeling, tevreden is, vooral als

het dan ook nog om ongevalgevolgen gaat.”

Onplezierig?...

“De diensten vind ik niet altijd leuk.“

Welke ambities heeft u (voor uw vak of voor

uzelf)?

Binnen het Amphia ziekenhuis topklinische

zorg garanderen voor alle orthopediepatiën-

ten, dat is mijn ambitie. Dat betekent dat je

medewerkers, van gastvrouw tot anesthesie-

verpleegkundige, nodig hebt die zich in

orthopedie hebben gespecialiseerd. Verder wil

ik dat we binnen Amphia op korte termijn de

opleiding tot orthopedisch chirurgie krijgen.

Tot slot: sport is onlosmakelijk verbonden

met de orthopedie. Eigenlijk zouden er op

het dak van het ziekenhuis voor medewerkers

een fitnesscentrum en tennisbanen moetenkomen …”

De Universiteit van Tilburg heeft dr. Ien

van de Goor met ingang van 1 maart be-

noemd tot hoogleraar Effectiviteit indivi-

duele preventie. Haar onderzoek is gericht

op de (kosten)-effectiviteit van preventievan chronische ziekten of aandoeningen. De

leerstoel wordt voor vijf jaar gefinancierd 

door zorgverzekeraar CZ.

Kijken en opereren inde buik via de navel

In het Catharina-ziekenhuis (Eindhoven)

vonden vorige week voor het eerst twee

operaties plaats via de zogenaamde LESS-

methode. Hierbij wordt geopereerd via de

navel in de buik waardoor de patiënt slechts

een klein litteken in de navel overhoudt. Het

ging om een verwijdering van de baarmoeder

en van de eierstokken. Het Catharina-zieken-

huis is het tweede ziekenhuis in Nederland

waar deze gynaecologische operatie is uitge-

voerd. In april organiseert het ziekenhuis een

cursus over de LESS-methode voor gynaeco-

logen uit heel het land.

De afdeling Gynaecologie van het Catharina-

ziekenhuis voert al jaren kijkoperaties uit.

Deze operaties zijn door de kleine sneden

veel minder ingrijpend dan de openbuikope-

ratie waarbij de buik wordt opengesneden.

De LESS-methode gaat nog een stap verder.

Bij een normale kijkoperatie wordt via drie

of vier kleine gaatjes van vijf millimeter in de

 buik geopereerd. Bij de LESS-methode wordt

één poortje van twaalf millimeter ingebracht

via de navel waar alle instrumenten en kijk-

 buis doorheen lopen. Er is sprake van slechts

één kleine snede. En omdat deze zich in de

navel bevindt, is het litteken grotendeels

onzichtbaar. “De twee operaties zijn succes-

vol gelopen”, aldus Dick Schoot, gynaecoloog

in het Catharina-ziekenhuis. In Nederland is

de ervaring met de LESS-methode en overige

gynaecologische kijkoperaties nog minimaal.

Om deze reden ging er aan deze week ook 

een uitgebreid trainingstraject vooraf. Gynae-

coloog Dick Schoot heeft les gehad van de

 Noorse professor Anton Langebrekke, die ook 

 bij de twee operaties in het Catharina-zieken-

huis aanwezig was. In april organiseren de

gynaecologen van het Catharina-ziekenhuiseen cursus voor tientallen gynaecologen uit

heel het land. Daarbij worden nogmaals drie

operaties uitgevoerd via de LESS-methode.

Specialisten latenzich beoordelen

In de Raad van Toezicht van het Admiraal

De Ruyter Ziekenhuis (Goes, Vlissingen)

zijn nieuwe leden benoemd: G.W. van Mont-

frans-Hartman, A.E. Harwijne-Vroomman

en M.J. Wolf. Mevrouw Van Montfrans-

Hartman is benoemd tot voorzitter van de

Raad. Formeel fuseerden op 1 januari 2010

de twee Raden van de ziekenhuizen in Goes

en Vlissingen tot één Raad van Toezicht van

het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis. In de

 praktijk was al eerder sprake van één raad 

en vergaderden de beide raden al gezamen-

lijk. Sinds 16 februari kent de Raad van

Toezicht één voorzitter en zes leden.

Smakelijk eten in Ruwaard van Putten

 Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis (Spijkenisse) peilt maandelijks de tevredenheid van patiënten over een groot 

aantal onderdelen van de dienstverlening, waaronder de maaltijden. In 2009 waardeerden de patiënten de warme

maaltijden gemiddeld met een 8,4 en de broodmaaltijden met een 8,2. Dat zijn mooie cijfers, waar het RPZ trots

op is. Gezonde voeding is juist voor zieke mensen van belang. Daarnaast is de maaltijd voor patiënten in een zie-

kenhuis een moment waar meestal naar wordt uitgekeken. De keuken van het RPZ zet zich dagelijks met een team

van zes koks en vijftien medewerkers in om smakelijke maaltijden voor de patiënten te bereiden en te serveren.

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 8/20

8 KliniekNummer 5

10 maart 2010

Het Amphia Ziekenhuis Breda/Oosterhout

en Franciscus Ziekenhuis Roosendaal gaan

samenwerken op het gebied van Intensive

Care (IC). De twee ziekenhuizen legden de

onderlinge afspraken vast in een overeen-

komst. Het gemeenschappelijke doel van

de samenwerking is het verbeteren van de

kwaliteit van zorg voor de patiënten in West-

Brabant.

De samenwerking tussen Amphia en Francis-

cus op het gebied van de IC-afdeling betekent

dat intensivisten van Amphia intensivisten van

het Franciscus Ziekenhuis ondersteunen. Een

intensivist is een medisch specialist die zich

verder heeft gespecialiseerd in het behande-

len van patiënten op een IC-afdeling. In de

  praktijk betekent die ondersteuning: telefo-

nisch overleg over patiënten, gebruik van het-

zelfde patiëntinformatiesysteem (een digitaal

systeem waarin alle patiëntgegevens staan)

en scholing. Waar nodig is een intensivist van

Amphia feitelijk aanwezig in het Franciscus

Ziekenhuis en kunnen patiënten bij capa-

citeitsproblemen worden overgenomen. Deintensivisten van het Franciscus Ziekenhuis

consulteren Amphia als ze verwachten dat een

 patiënt langer dan drie dagen beademd moet

worden. In West-Brabant heeft Amphia een

IC level III. Landelijk is afgesproken dat IC’s

 per regio participeren in een netwerk waarin

de level III-IC de coördinerende rol heeft. Het

Franciscus Ziekenhuis beschikt over een IC

level I.

Franciscus en Amphia gaan samenwerken

Medische missers in de zorg worden breed

uitgemeten in de media. Maar elke arts krijgt

te maken met fouten, want niemand is onfeil-

baar. ‘Dit nooit meer’ is een publicatie van het

CBO waarin artsen openheid geven over hun

incidenten en hoe zij hiermee zijn omgegaan.

Prof. dr. Edith ter Braak is een van de artsen

die aan het woord komt in deze uitgave. Ter

Braak is internist-endocrinoloog, plaatsver-

vangend opleider Interne Geneeskunde en

tot voor kort vice-voorzitter van de commissie

MIP in het UMC Utrecht. Daarnaast is zij als

hoogleraar Medisch Onderwijs verbonden aan

de faculteit Geneeskunde van de Universiteit

Utrecht.

Ter Braak: “Begin jaren tachtig had ik als be-

trekkelijk jonge assistent de verantwoordelijk-

heid voor de patiënten interne geneeskunde in

een groot opleidingsziekenhuis. Daarnaast

was ik eerste aanspreekpunt voor de patiënten

op de Intensive Care. Er was die middag een

 patiënt overgeplaatst van de verpleegafdeling

naar de IC met een onbegrepen systeemziekte,

er werd gedacht aan een auto-immuunziekte.

De toestand van die jonge man werd die avond 

steeds slechter, hij had met name een hoge

kaliumwaarde. Dit kan hartritmestoornissen

veroorzaken met als gevolg een circulatiestil-

stand. Je zag gebeuren dat het misging. Er was

weinig tijd, uiteindelijk is er gereanimeerd en

daar is deze patiënt niet uitgekomen. Dat was

heel rot. Later zei mijn supervisor dat we nog

hadden kunnen dialyseren om het kalium-

gehalte terug te dringen. Dat was helemaal

niet bij mij opgekomen en zat niet in mijn

therapeutisch arsenaal.”

Dilemma

“Na het interview voor ‘Dit nooit meer’ benik nog vaak opnieuw gaan nadenken over deze

casus met de kennis van nu, maar dat mag je nu

niet meer zeggen (lacht). Je moet echt kijken

hoe je er tóen tegenover stond. De vraag rijst

of je tijdig de achterwacht hebt gebeld. Deze

achterwacht was de beste die je had kunnen

hebben, die was heel toegankelijk en had ik 

zeker kunnen bellen. Maar je hebt als aios, en

dat speelt nog steeds, wel een zekere reputatie

op te houden. Ten eerste willen aios zich be-

wijzen, zo ontwikkelen zij zich ook, dan ligt

de verleiding toch op de loer om het zelf op

te lossen. Karakter en ego spelen ook een rol.

Het is een constant balanceren tussen ener-

zijds uitvinden wat je al zelf kan en anderzijds

weten waar je hulp bij moet vragen. Dat is het

hele dilemma. Als je als aios bepaalde ver-richtingen moet doen die je nog niet voldoen-

de beheerst om zelfstandig uit te voeren, komt

de achterwacht in huis. En de ene thoraxfoto

 beoordelen is weer heel anders dan de andere.

Tegenwoordig heb je een aios radiologie die

  je erbij kan halen, dat was toen anders. Het

inschatten van de klinische toestand van een

 patiënt kan lastig zijn. We proberen wel algo-

ritmes te geven in de vorm van scoringssyste-

men, maar niet alles is steeds in maat en getal

te vangen. Om het vak echt te kunnen leren

moet je als aios uiteindelijk een zekere mate

van vrijheid krijgen.”

 Accountability

“Uiteindelijk ben je als arts en als individu

feilbaar. Vanuit de wereld van de patiënt-veiligheid wordt veel nadruk gelegd op sys-

teemfouten. Dat is op zich een waardevolle

  benadering, het eerder beschreven incident

zou je hier in zekere zin ook toe kunnen

rekenen. Ik was als aios immers ook in een

 bepaalde situatie gebracht. Aan de andere kant

mag je op een zeker moment van een aios ook 

verwachten dat deze zelf zegt: dat zijn wel

  patiënten met een ingewikkeld ziektebeeld,

ik weet niet of ik hier al verantwoording voor 

kan nemen. Dat is een vorm van professiona-

liteit. Ook ik, als senior, kan zo een verwij-

zing krijgen over een aandoening waarin ik 

mij de laatste tijd niet heb verdiept. Het heeft

te maken met competenties op het gebied van

  professionaliteit, je eigen beperkingen zien,

en kunnen omgaan met onzekerheid, dat je

niet altijd zeker weet of je de juiste beslissing

neemt. Het wezen van accountability is dat je

wel aanspreekbaar bent als blijkt dat je geen

goede beslissing hebt genomen.”

Metacognitie

Metacognitieve technieken kunnen helpen om

fouten te voorkomen. “Het gaat er daar bij

om je bewust te zijn van je eigen denkwijze.

Bijvoorbeeld als een patiënt die drie weken

geleden is geopereerd, plotseling pijn op de borst krijgt en kortademig wordt. Dat je dan

direct denkt: ‘die heeft longembolie’ en daar 

naar handelt. Metacognitie houdt in dat je je

realiseert dat je op dat moment mogelijk te

snel een conclusie trekt, en bedenkt wat het

nog meer zou kunnen zijn en wat je moet doen

om te voorkomen dat je een andere diagnose

zoals longontsteking mist. Zo moet je je ook 

realiseren dat als je een patiënt aardig vindt,

  je de neiging hebt om niet zo snel aan ern-

stige ziekten te denken. Ander voorbeeld is

dat internisten soms een obsessie hebben

met kwaadaardige ziekten. Die denken gelijk 

  bij iemand die is afgevallen aan kanker. Bij

metacognitie gaat het er om je bewust te zijn

van deze mechanismen en de manier waarop

ze je denken beïnvloeden. Het is ook een tech-niek om de invloed van vooronderstellingen te

  beperken zoals ‘het zal wel geen hartinfarct

zijn, dat komt veel minder voor bij vrouwen’,

waardoor de mogelijkheid dat het toch een

hartinfarct is te snel wordt verworpen. Het

aanleren van deze techniek nemen we ook 

mee in de opleiding.”

Rolmodel

Ter Braak vindt daarnaast het ‘hidden

curriculum’ een belangrijk aandachtspunt in

het onderwijs. “Het ‘hidden curriculum’ is

een set van invloeden waaraan iemand bloot

Leren van fouten (2)

 Eerste rij, van links naar rechts: Suttorp, arts MBA, voorzitter Raad van Bestuur Amphia Ziekenhuis; dr. P.P.A.

 Razenberg, arts, voorzitter Raad van Bestuur Franciscus Ziekenhuis en drs. F.E.A. Geisler, Medisch Manager IC 

ad interim, Amphia Ziekenhuis. Tweede rij, van links naar rechts: Ing. A.P.A.M. de Jong, Lid Raad van Bestuur

 Franciscus Ziekenhuis; dr. G. Buunk, Internist Franciscus Ziekenhuis en drs. D.J.D.L. Deraedt, Anesthesioloog-

intensivist, Franciscus Ziekenhuis.

Ook de bezoekers van het Streekziekenhuis

Koningin Beatrix in Winterswijk zullen moeten

gaan betalen voor het parkeren van hun auto.

Het betaald parkeren gaat op 15 maart in.

Het Achterhoekse ziekenhuis is daarmee een

van de laatste ziekenhuizen in Nederland die

betaald parkeren invoert.

Enkele maanden geleden heeft het SKB een

gemoderniseerd parkeerterrein in gebruik ge-

nomen. De renovatie van het parkeerterrein

is een forse investering voor het ziekenhuis.

Dit geld heeft het SKB niet in de directe zorg

kunnen investeren. “Het heffen van parkeer-

gelden is absoluut niet bedoeld als melkkoe

om andere projecten mee te financieren. Door 

een vergoeding voor het parkeren te vragen

hopen we iets van de kosten voor het verbeter-

de parkeerterrein terug te verdienen, het geld 

wordt direct weer in de zorg geïnvesteerd. Ui t-

eindelijk profiteert iedereen daarvan”, aldus

Coen Nieuwenhuis, manager Facilitair van

het SKB. “Daarnaast zijn er voor mensen die

frequent in het ziekenhuis moeten zijn specia-

le regels opgesteld zodat zij niet teveel belast

worden door het betaald parkeren”.

Betaald parkeren bij het SKB

Financieel AlertZwembadjutten

Afgelopen week zijn wij met ons gezin een

 paar dagen er tussenuit geweest. En zo raak-

ten wij, uiteraard, verzeild in een zwembad.

In dit zwembad dreef allerlei speelgoed rond.

Dit speelgoed maakt de behoefte wakker van

kinderen om zoveel mogelijk speelgoed te

verzamelen. Ermee spelen kan dan niet meer,

maar dat maakt niet uit. Het gaat vooral om

het verzamelen. En als je dan het zwembad 

uitgaat, tja, dan moet je alles achterlaten. Je

kunt niets mee naar huis nemen. Als je dan de

kinderen vraagt, waarom ze al het speelgoed 

verzamelen, dan weten ze dat niet eens. Het

verzamelen, daar gaat het om.

De toon gezet

Wacht eens even. Zie ik hier in het klein wat

 bij ons in het groot gebeurt? Dit is toch wat

wij in het groot doen? We kopen ons suf aan

spullen die we bijna niet gebruiken. Reclames

en advertenties sporen ons aan om vooral

onze ‘spullen verzamelzucht’ wakker te

maken. Bakken met geld worden uitgegeven

aan spullen die we veel te weinig gebruiken.

Mijn kinderen

Maar als ik naar onze kinderen kijk, dan zit

het er al van jongs af aan in. Althans, ik kan

mij niet herinneren, dat ik ze dit ooit heb ge-

leerd. Of is dat misschien niet waar?

Bewust consumeren

Bewust worden van de manier waarop je met

geld omgaat. Dat leer ik, als ik mijn kinderen

zie zwembadjutten. Als ik nu eens bewuster 

spullen verzamel. En als ik dan vooral die

spullen verzamel die ik echt nodig heb. Dan

ga ik beter met mijn geld om. En dan houd ik 

ook eens geld over.

 

Tim van Dasselaar (links) en Rick Wassenaar

info@finalert.nl 

Financieel maatwerk

 voor de maatschap

Keerkring 61 - 2801 DG Gouda

 www.vandasselaar.com - Tel: 0182-692888

 Wassenaar  & Van Dasselaar 

 Prof. dr. Edith ter Braak 

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 9/20

9KliniekNummer 5

10 maart 2010

Nieuwbouw GHZ nog deze zomer van start

De verwachting is dat het Groene Hart

Ziekenhuis (GHZ) in Gouda nog deze zomer

kan starten met de bouw van een nieuwe

vleugel op de plaats waar de oude poliklinie-ken stonden. Dirk Jan Verbeek, voorzitter van

de Raad van Bestuur, verwacht nog voor de

zomer de vergunningen binnen te hebben en

de besprekingen met de banken te hebben

afgerond.

Op de begane grond van de nieuwe vleugel

komen de poliklinieken. Daarboven het

  beddenhuis. In aparte gebouwen, tegen de

vleugel ‘aangeplakt’, wordt alles wat met

techniek te maken heeft geconcentreerd, zoals

de operatiekamers en de intensive care. Dat

maakt de logistiek efficiënter, maar het biedt

volgens Verbeek tegelijk de mogelijkheid om

het beddenhuis en de poli’s een andere be-

stemming te geven, mocht dat ooit nodig zijn.

“Er zouden dan ook appartementen of kanto-ren in kunnen worden gemaakt. Hierdoor is de

restwaarde van het gebouw veel hoger.” Deze

nieuwbouw heeft lang op zich laten wach-

ten. Al in 2002 werden de eerste onderdelen

gebouwd, dit jaar zou de verbouwing afgerond 

zijn. Maar door wijziging van de regelgeving

door de overheid, liep de nieuwbouw aanmer-

kelijke vertraging op. “Die vertraging was welergens goed voor”, zegt Verbeek. “We zijn

daardoor beter in staat geweest om het ont-

werp van het gebouw aan te passen aan onze

visie op patiëntenzorg. De zorg is nu helemaal

geconcentreerd rond de patiënt en niet meer 

rond de arts.” Dat betekent dat patiënten niet

meer het hele gebouw door hoeven voor aller-

lei onderzoeken. Alles is zo dicht mogelijk bij

elkaar gegroepeerd. Het gebouw gaat er wat

soberder uitzien dan op eerste tekeningen was

aangegeven. “Elke ruimte die geen geld op-

levert, zal er niet meer zijn. Dus bij ons geen

groot statusverhogend atrium, zoals je nog in

veel nieuwe ziekenhuizen ziet.” Het huidige

 beddenhuis zal zoals het er nu uitziet blijven

staan en worden gerenoveerd. Helemaal zeker 

is dat nog niet. “Tijdens de bouw hopen wemeer zicht te krijgen op hoe de economie en

hoe dit ziekenhuis zich ontwikkelt.” Afhanke-

lijk daarvan kunnen de plannen worden aan-

gepast.

Medewerkers slopen Spoedeisende hulp

De afdelingen Radiotherapie van het Medisch

Centrum Haaglanden en het Haga Ziekenhuis

in Den Haag werken sinds 1 januari samen

onder de naam Radiotherapiecentrum West

(RCWEST). Vrijdag 23 april wordt RCWEST

officieel geopend en zal er een symposium

zijn ter gelegenheid van de oprichting hiervan.

RCWEST heeft twee locaties: in MCH West-

einde, locatie Lijnbaan, en in HagaZiekenhuis,locatie Leyweg. Deze structurele samenwer-

king legt de basis voor een optimale kwaliteit

van zorg voor de patiënt met kanker. Kern-

taak van de afdelingen Radiotherapie is het

voorbereiden van patiënten met kanker op

  bestralingsbehandelingen (radiotherapie) en

het geven van deze behandelingen. De afde-

lingen Radiotherapie werken al langer samen

en de oprichting van RCWEST is volgens de

ziekenhuisbesturen een logische vervolgstap.

De concentratie van bepaalde behandelin-

gen op elk van de locaties zorgt voor meer 

specialisatie, wat mede leidt tot een verhoging

van de kwaliteit van de behandeling. Daar-

naast is het volgens de ziekenhuisbesturen

vanuit bedrijfseconomisch oogpunt efficiën-

ter en voordeliger om gezamenlijk appara-

tuur aan te schaffen. De Raden van Bestuur 

van beide ziekenhuizen verrichten op 23 april

de officiële opening van RCWEST. Die dag iser ook een symposiume bedoeld voor radio-

therapeuten, klinisch fysici, medewerkers

radiotherapie en andere geinteresseerden in

RCWEST, zoals patiënten, verzekeraars en

 bestuurders. Het eerste gedeelte gaat over een

van de speerpunten van RCWEST: ‘Accele-

rated Partial Breast Irradation (APBI)’. Het

tweede gedeelte is bedoeld voor alle geinte-

resseerden in RCWEST.

Ziekenhuizen richten samen RCWEST op

De medewerkers van de Spoedeisende Hulp

(SEH) van Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem

luidden vorige week maandagavond de start

van de verbouwing van hun afdeling in door

zelf al te beginnen met de sloopwerkzaam-

heden. Met eigen gereedschap namen zij hun

kans waar en sloegen een muur van de SEH

stuk. Deze ludieke actie vormt de aftrap van

een achttien maanden durend verbouwings-

traject om te komen tot een geheel vernieuw-

de Spoedeisende Hulp.

Bij de Spoedeisende Hulp van Ziekenhuis

Rijnstate is de acute zorg voor alle vormen

van zorg vertegenwoordigd, met uitzonde-

ring van de verwezen patiënten met hart-

klachten. Deze gaan naar de eerste harthulp.

De toeloop van patiënten naar de SEH is de

afgelopen jaren sterk toegenomen. In 1999

is rekening gehouden met een maximum van

16000 patiënten op jaarbasis, in 2009 ontving

de SEH ruim 32000 patiënten. Hiervan waren

5000 patiënten kinderen in de leeftijd van nul

tot achttien jaar. De huidige SEH is te klein

geworden voor deze grote patiëntengroep. Denieuwe SEH wordt bijna drie keer zo groot,

van 800 naar 2200 vierkante meter. Een van

de belangrijkste verbeteringen is de privacy

en rust die het ziekenhuis de patiënten op de

nieuwe SEH kan bieden. Er is nadrukkelijk 

rekening gehouden met een rustige en vrien-

delijke uitstraling van de afdeling. Er komen

twee ingangen: een voor ambulances en een

voor zelfstandig binnenlopende patiënten.

 De nieuwe vleugel die dit jaar wordt gebouwd, wordt zo ingedeeld dat het pand ooit ook nog een andere bestem-

ming kan krijgen.

staat, die een groot effect hebben op de manier 

waarop iemand gevormd wordt, als persoon

en professional. Het draagt ook bij aan het

socialisatieproces. Als opleiders/onderwijs-

gevenden zijn wij ons daar vaak niet voldoen-

de bewust van. Ook rolmodellen werken vrij

krachtig maar heel vaak hebben wij als op-

leiders helemaal niet in de gaten dat en wan-

neer we dat zijn. Als ik bijvoorbeeld met een

aios op de gang loop en ik tegen een collegaeen bepaald grapje maak dat op het randje is.

Dan kan die aios denken, dat hij of zij om er-

  bij te horen zich ook zo moet gedragen. Dat

‘hidden curriculum’ moet je proberen positief 

te beïnvloeden en opleiders hebben daarin een

grote rol.”

Cultuur

“Belangrijk voor de ontwikkeling van toe-

komstige professionals is proactief te werken

aan een cultuur waarin het mogelijk wordt

elkaar aan te spreken op gedrag. Een coas-

sistent die bijvoorbeeld weet dat een patiënt

allergisch is voor penicilline en bij zichzelf 

denkt: ‘De professor die het medicament toe-

dient, zal het wel weten’. Er moet ruimte zijn

om de professor aan te spreken, zonder dat je

daar in negatieve zin op afgerekend wordt. Als

een senior zich aangevallen voelt door jongere

collega kan het helpen om te bedenken dat

als iemand iets opmerkt dit iets over diegene

kan zeggen: misschien heeft die jongere col-

lega eerder een ernstig incident meegemaakt

met een allergie voor antibiotica. Als je senior 

 bent, is het goed om af en toe te laten merken

dat je iets eigenlijk niet wist. Voor juniors is

het belangrijk dat je bij jezelf die discipline

ontwikkelt om collega’s zo nodig aan te spre-

ken, maar ook om te accepteren dat we alle-

maal fouten maken en daarvoor ook uit mogen

komen.”

Openheid

“Eerlijk duurt het langst als het om fouten

maken gaat. Uit onderzoek blijkt dat als er iets mis is gegaan, patiënten niets erger vin-

den dan fouten die bedekt worden met wat wel

genoemd wordt ‘de mantel der liefde’. Open-

heid geven, zorgt in het algemeen gesproken

meer voor meer genoegdoening.” Ter Braak 

was twee jaar vicevoorzitter van de commissie

MIP (Meldingen Incidenten Patiëntenzorg).

In die hoedanigheid kwam zij in aanraking

met incidenten uit het hele ziekenhuis. “Bij

elke melding worden er vragen gesteld zoals:

Is het besproken met de patiënt? Of als het om

een kind gaat, met de ouders? Zo nee, waarom

niet? Het is soms een keuze om het niet op te

nemen met een patiënt als het om een klein

incident gaat. Maar in de meeste gevallen is

 belangrijk voor de patiënt dat je goed uitlegt

wat er misging. Het werkt positief als je kunt

zeggen dat je ervan geleerd hebt. Dat verzacht

de fout soms, zeker als een dergelijk incident

daarmee in de toekomst bij andere patiënten

kan worden voorkómen.”

‘Dit nooit meer’ kost 6,95 euro en is te bestel-

len via www.cbo.nl/publicaties.

Door Patricia Buvelot 

 De ludieke slopersactie vormt de aftrap van het verbouwingstraject.

De Raad van Toezicht van het St. Antonius

Ziekenhuis heeft maandag 15 februari

ingestemd met het besluit van de Raad van

Bestuur van het ziekenhuis om definitief tot

nieuwbouw in Leidsche Rijn (Utrecht) over te

gaan.

De laatste maanden is intensief overlegd over 

de precieze financiële gevolgen voor de toe-

komst, zeker omdat het systeem wat betreft

kapitaallasten sterk wordt gewijzigd en nog

veel onduidelijkheden kent. De extra kapitaals-

kosten (rente en afschrijving) zullen worden

 betaald door doelmatiger werken (onder meer,

omdat het ziekenhuis in Utrecht van twee

naar één hoofdlocatie zal gaan), de kapitaal-lastenvergoeding in de DBC-tarieven, verkoop

huidige ziekenhuispanden en eventuele groei.

Samen met het besluit tot nieuwbouw, is ook 

het besluit tot afstoting van de huidige panden

in Overvecht en Kanaleneiland (Oudenrijn)

genomen. Hiervoor worden de komende tijd 

kopers gezocht. In Overvecht zal een Trans-

muraal Centrum met poliklinische faciliteiten

worden gerealiseerd. In onderzoek is nog of 

en waar er een poli komt in Kanaleneiland. De

 bouw zal worden gerealiseerd door aannemer 

Hurks Van der Linden en onderaannemers. De

eerste paal is door de financiële onzekerheden,

de recente vorst en de voorbereidingstijd bij

de aannemer, vastgesteld op dinsdag 22 juni

2010. Verwacht wordt dat het nieuwe zieken-

huis eind 2012 in gebruik kan worden geno-

men. De financiering van het nieuwe zieken-

huis is vorig jaar al overeengekomen en zalgerealiseerd worden in een combinatie met de

Rabobank en Bank Nederlandse Gemeente

Bouw ziekenhuis Leidsche Rijn nu definitief

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 10/20

10 AdvertentieNummer 5

10 maart 2010

Landelijke Open Dag van de Zorggehouden op 20 maart aanstaande.

Informatie over onze producten

www.bouwsteentjes.nl / www.patisserieunique.nl

Vraag gratis folders aan: info@bouwsteentjes.nl.

nique.nl

Trakteer “Bouwsteentjes” en “Easy-to-Eat”

en maak hiermee een gastvrij gebaar.

WINNER

2-VOUDIG

WINNAAR VAN DE

INNOVATIE AWARD

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 11/20

Geschiedenis van de gezondheidszorgBabyweegschaal

11GezondheidNummer 5

10 maart 2010

Stereotactische radiotherapie bij longkanker

Stereotactische radiotherapie, een preciezere

manier van bestralen, blijkt zeer goed te

werken bij patiënten met longkanker. Verge-

leken met een operatie zijn er veel minder

bijwerkingen en geen sterfgevallen als gevolg

van de behandeling. Dit is de hoopgevende

uitkomst van het promotieonderzoek waar-

mee Niels Haasbeek 3 maart aan VU medisch

centrum (Amsterdam) promoveerde.

Stereotactische radiotherapie mag na dit

onderzoek worden beschouwd als standaard-

  behandeling van longkanker in een vroegstadium bij alle mensen met een verhoogd 

operatierisico, zoals ouderen. De resultaten

zijn zelfs zó goed dat deze therapie ook een

goede optie lijkt te zijn bij alle andere long-

kankerpatiënten, waarbij de arts in eerste in-

stantie aan een operatie zou denken. Sinds

2003 bestaat er in VUmc als eerste ziekenhuis

in Nederland dit alternatief voor een opera-

tie. Haasbeek deed onderzoek naar de resul-

taten van stereotactische radiotherapie (zeer 

nauwkeurige toediening van een veel hogere

dosis in een kortere tijd) en naar een aantal

nieuwe technische ontwikkelingen, waardoor 

deze therapie eenvoudiger kan worden toe-

gepast. In VUmc zijn sinds 2003 meer dan

550 longkankerpatiënten behandeld met ste-

reotactische radiotherapie, wereldwijd de

grootste serie. Radiotherapie speelt een be-

langrijke rol bij de behandeling van patiënten

met longkanker. Tot nu toe was een operatie

de standaardbehandeling van kleine long-

tumoren (tumoren die nog beperkt zijn tot

alleen de long, zonder uitzaaiingen), maar demeeste patiënten komen echter niet in aanmer-

king voor een operatie; van patiënten boven

de tachtig jaar zelfs minder dan twintig pro-

cent. Bovendien geeft een longoperatie vaak 

  blijvende klachten, en twee tot tien procent

van patiënten overlijdt zelfs direct na opera-

tie. Recent is een groot Nederlands onderzoek 

gestart om de resultaten van een operatie en

stereotactische radiotherapie direct met elkaar 

te vergelijken.

Cannabis schadelijk voor ongeboren kind

Cannabisgebruik door zwangere vrouwen is

nadeliger voor het ongeboren kind dan het

gebruik van gewone tabak. Waar dat precies

door komt, moet nader worden onderzocht.

Op 4 maart promoveerde drs. Hanan El

Marroun op haar onderzoek binnen het groot-

schalige bevolkingsonderzoek Generation R.

Drs. Hanan El Marroun, wetenschappelijk 

onderzoeker op de afdeling Kinder- en

Jeugdpsychiatrie van Erasmus MC - Sophia

(Rotterdam), onderzocht voor haar promotie

het cannabisgebruik van zwangere vrouwen

en de gevolgen voor het kind. El Marroun

vond dat cannabisgebruik tijdens de zwanger-

schap samenhangt met een verminderde groei

van de baby in de baarmoeder. Ook hebben

kinderen die blootgesteld waren aan canna-

 bis een kleinere hoofdomtrek. Het effect van

  blootstelling in de baarmoeder aan cannabis

is sterker dan van blootstelling aan tabak.

Zelfs kortdurend cannabisgebruik, alleen in

de vroege zwangerschap, resulteert in een

lager geboortegewicht. Ongeveer drie procent

van de zwangere vrouwen gebruik cannabis

tijdens de zwangerschap. Tweederde deel van

deze vrouwen gebruikt cannabis alleen in

het eerste trimester van de zwangerschap; demeeste vrouwen stoppen dus met het gebrui-

ken van cannabis zodra ze weten dat ze zwan-

ger zijn. Zowel vrouwen die alleen in het eerste

trimester cannabis gebruiken als vrouwen die

doorgaan met het gebruik, gebruiken tijdens

de zwangerschap minder vaak cannabis dan

voorafgaand aan de zwangerschap. Boven-

dien gebruiken deze vrouwen ook minder 

sterke cannabisproducten, marihuana of wiet

in plaats van hasj, tijdens de zwangerschap in

vergelijking met voorafgaand aan de zwanger-

schap.

Onderzoekers van het UMC St Radboud

(Nijmegen) waaronder experimenteel viroloog

dr. Frank van Kuppeveld en internist prof.dr.

Jos van der Meer, hebben in het bloed van

Nederlandse patiënten met het chronisch

vermoeidheidssyndroom (CVS) geen XMRV-

virussen aangetroffen. Daarmee weerleggen

zij Amerikaans onderzoek, dat in oktober

2009 in Science gepubliceerd is. Hierin werd

een verband tussen dit virus en het chronisch

vermoeidheidssyndroom geclaimd.

Al vele jaren zijn medisch onderzoekers op

zoek naar de biologische oorzaak van het

chronisch vermoeidheidssyndroom. Patiënten

met CVS werden op allerlei verdachte virus-sen getest, maar altijd zonder resultaat. Afge-

lopen oktober leek er weer een doorbraak te

zijn: Amerikaanse onderzoekers meenden een

verband te kunnen leggen tussen een bepaald 

retrovirus, XMRV genaamd, en het chronisch

vermoeidheidssyndroom. Het onderzoek werd 

gepubliceerd in het wetenschappelijke tijd-

schrift Science en alleen al daarom werd het

als erg geloofwaardig beschouwd.

Twijfel

Toch twijfelden internationale CVS-deskun-

digen, onder wie prof. dr. Jos van der Meer 

van het UMC St Radboud in Nijmegen, aan de

waarde van het onderzoek. Van der Meer be-

sloot om het Science-onderzoek te herhalen,

met bloed van een duidelijk gedefinieerde

groep patiënten en van een speciaal op deze

  patiënten gematchte controlegroep. Het

onder zoek, een samenwerkingsverband tussen

diverse afdelingen van het UMC St Radboud,

is uitgevoerd op een wijze die vergelijkbaar is

met het Amerikaanse onderzoek. De gebruikte

onderzoekstechniek is zeer gevoelig, dat wil

zeggen uitermate geschikt om het gezochte

XMRV-virus, indien aanwezig, aan te tonen.

Maar noch in het bloed van de 32 patiënten,

noch in dat van de 43 controles werd het

retrovirus aangetroffen. Het is dan ook erg

onwaarschijnlijk dat dit virus iets met CVS

te maken heeft, aldus de onderzoekers. “Voor 

mensen met het chronisch vermoeidheidssyn-

droom is het natuurlijk ontzettend vervelend dat we opnieuw moeten vaststellen dat er geen

virus in het spel is”, zegt Van der Meer. “Ik 

had hun graag meer zekerheid over de oorzaak 

van CVS gegeven.”

Niet representatief

Hoe het komt dat de Amerikanen het virus

wel vonden en de Nijmegenaren niet, is nog

onduidelijk. Van Kuppeveld houdt er rekening

mee dat de bloedmonsters die de Amerikanen

gebruikt hebben, afkomstig waren van een

speciale patiëntengroep die niet representa-

tief is voor het overgrote deel van de CVS-

  patiënten. Ook Britse onderzoekers konden

tot twee maal toe geen XMRV-virus vinden in

het bloed van patiënten met CVS.

 Virus blijkt toch geenrol te spelen bij CVS

 Baby’s die blootgesteld waren aan cannabis hebben een kleinere hoofdomtrek.

 Babyweegschaal model Juliana.

 Al vele jaren zijn medisch onderzoekers op zoek naar de biologische oorzaak van het chronisch vermoeidheids-

 syndroom.

Meten is weten! Het wegen van een pas-

geboren baby is van groot belang om alsstart het geboortegewicht te weten en daarna

de groei te kunnen controleren. Zelfs kan

zo nodig per keer de hoeveelheid gebruikt

voedsel gemeten worden door voor en na de

voeding de baby te wegen. Elke verloskun-

dige gebruikt een eenvoudig weeginstrument

dat zij gemakkelijk in haar verlostas kan

meenemen. Dit is een zogenaamde unster 

die bestaat uit een veerbalans waaraan een

grofmazig net hangt en waarin de pasgeboren

 baby wordt gelegd. Hiervan is de uitdrukking

afgeleid ‘schoon aan de haak’ wegen. Veel

nauwkeuriger is de hefboomweegschaal met

loopgewichten, die als regel gebruikt werd 

  bij de periodieke controle van de zuigeling

op het consultatiebureau. Eén van de oudste

weegschalen van dit type werd in het beginvan de twintigste eeuw op de markt gebracht.

Dit was een degelijke, maar loodzware weeg-

schaal van gietijzer in een donkerrode kleur 

met bronskleurige randen. Het verhaal gaat

dat het in 1909 geboren prinsesje Juliana opeen dergelijke schaal werd gewogen, waarna

deze als ‘model Juliana’ in de handel is ge-

  bracht. Deze weegschaal heeft een afneem-

  baar raam met een net en heeft een draag-

vermogen tot vijftien kilo. De baby werd 

in een schone luier op het net gewogen. Dit

degelijke instrument werd later in eenzelfde

model uitgebracht maar was gemaakt van wit

geëmailleerd plaatijzer, dat aanzienlijk lich-

ter in gewicht is. Aangezien het net moeilijk 

gereinigd kon worden was dit uit hygiënische

overwegingen al lang door een schaal vervan-

gen. Deze weegschalen zijn slijtvast en zijn

in veel babyconsultatiebureaus nog dagelijks

in gebruik. Tegenwoordig wordt het gewicht

van de baby meestal op een moderne digitale

weegschaal gecontroleerd.

 Door Bob K.P. Griffioen

 Medisch Farmaceutisch Museum Delft 

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 12/20

12 PatiëntenzorgNummer 510 maart 2010

Nieuwe techniek kaakchirurgen Nij Smellinghe

De kaakchirurgen van ziekenhuis Nij Smel-

linghe in Drachten werken sinds kort met een

nieuwe röntgentechniek. Ze zijn daarmee naar

eigen zeggen de eerste in Friesland. De kaak-

chirurgen kunnen nu driedimensionale foto’s

maken van de schedel, onderkaak, bovenkaak

en jukbeenderen en kunnen tanden en kiezen

vanuit alle richtingen bekijken.

“Door de nieuwe patiëntvriendelijke appara-

tuur, de zogenaamde Conebeam CT, kunnen

we met één scan de diagnose stellen”, vertelt

kaakchirurg Jan Peter Wymenga. “We kunnen

daardoor veel sneller en nauwkeuriger werken

en met veel minder stralingsbelasting voor de

 patiënt. En de patiënt hoeft niet plat te liggen,

hij kan gewoon blijven zitten tijdens de scan.”

Kaakchirurg Wymenga noemt een aantal

voorbeelden waarbij de nieuwe techniek ge-

 bruikt wordt: “We zien vaak kinderen van wie

de tanden of kiezen niet door willen breken.

Die tanden of kiezen liggen vaak verkeerd en

diep in de kaak. Deze kinderen hebben dan op

twaalf-, dertienjarige leeftijd nog steeds niet

gewisseld. Door de nieuwe techniek kunnen

we de elementen heel snel goed in beeld bren-

gen en beoordelen of een chirurgische ingreep

nodig is. Mede ook doordat kinderen gewoonkunnen blijven zitten, is het veel minder belas-

tend voor hen”, verduidelijkt Wymenga. Ook 

voor oudere mensen die een implantaat nodig

hebben wordt de Conebeam CT gebruikt.

“Oudere mensen hebben vaak te weinig bot

om implantaten te kunnen plaatsen”, vertelt

Wymenga. “Met de nieuwe apparatuur kunnen

we heel precies bepalen of er voldoende bot

aanwezig is. Verder is de Conebeam CT een

aanwinst bij het beoordelen van bij fracturen

van de jukbeenderen of kaak.”

Het antwoord op de vraag of er een jongen of

een meisje wordt geboren, hangt niet af van

de stand van de maan en ook niet van het één

of ander mystiek gebeuren, maar uitsluitend

van de regels van de genetica. Dit was altijd

al een goed bestudeerd wetenschapsgebied

maar belangrijke doorbraken kwamen half-

weg de twintigste eeuw door de opkomst

van de moleculaire biochemie. Mijlpalen zijn

onder meer de dubbele helix (schroefdraad)

structuur van DNA in 1953 door Crick en

Watson gevonden en de ontdekking van het

Y-chromosoom als het mannelijk geslachts-

chromosoom in 1959.

 

De mens heeft 24 paar chromosomen waarop

zich de erfelijke eigenschappen bevinden. Er 

is één paar chromosomen dat het geslacht van

het individu kenmerkt: vrouwen hebben twee

X-chromosomen en mannen een X- en een

Y-chromosoom. De 23 andere chromosoom-

 paren zijn bij man en vrouw gelijk. Voor alle

chromosoomparen in elke cel is één afkomstig

van de vader, de ander van de moeder. Men

noemt de cel dan diploïde (tweevoudig). Als

een cel zich gaat splitsen tot twee nieuwe ver-

dubbelt eerst het aantal chromosomen. Naast

elk paar chromosomen ontstaat dus een nieuw

 paar. Is de splitsing voltooid dan heeft elk van

de twee dochtercellen een stel chromosomen

dat identiek is aan dat van de oorspronkelijke

cel en dat dus dezelfde eigenschappen bezit

als de oorspronkelijke cel. Het DNA in een

chromosoom heeft de vorm van een lange

draad die een aaneenschakeling is van orga-

nische moleculen die men nucleotiden noemt

en combinaties van die nucleotiden, bijvoor- beeld een serie van 500, vormen de genen. Het

zijn deze genen die coderen voor de eiwitten

die de cel nodig heeft voor haar werking. Het

menselijk DNA heeft vermoedelijk ongeveer 

25000 van deze genen.

In een cel zijn dus paren van twee identieke

chromosomen aanwezig met, zoals al is aan-

gegeven, de cellen van de man als een uitzon-

dering op deze regel; want terwijl de cellen

van de vrouw keurig twee identieke X-chro-

mosomen hebben die het geslacht bepalen,

zitten in de mannelijke cel één X- en één

Y-chromosoom (Figuur één). Een tweede

uitzondering vormen de geslachtscellen,

dus zowel de spermacellen bij de man als

de eicellen bij de vrouw. Geslachtscellen

hebben slechts één exemplaar van elk typechromosoom. Het zijn haploide (enkelvou-

dige) cellen. De transformatie van diploide

naar haploide cellen gebeurt in een proces dat

meiose heet. In dit proces worden achtereen-

volgens twee speciale celdelingen uitgevoerd.

Bij eicelvorming wordt zowel bij de eerste als

de tweede celdeling één van de twee dochter-

cellen afgevoerd en blijft er tenslotte één grote

cel over en deze eicel bevat de chromosomen

niet meer in tweevoud doch in enkelvoud, dus

slechts één X-chromosoom (Figuur één). De

eicel bevat de voedings- en bouwstoffen die

nodig zijn voor de eerste celdelingen om na

de bevruchting tot een embryo uit te groeien.

Zo groot als de eicel is, zo klein is de sper-

macel. Bovendien heeft de spermacel een heel

  bijzondere vorm: een kop met een haploidekern, dus slechts één stel chromosomen, en

een lange staart die de spermacel voortstuwt

op zoek naar de eicel. Spermacelproductie

start pas in de puberteit en gaat continu ver-

der. Door normale celdeling groeit in de tes-

tikels het aantal cellen dat is voorbestemd om

een spermacel te worden. Dit zijn nog steeds

diploïde cellen. De overgang van de diploide

status naar haploid gebeurt net als bij de eicel

door meiose maar hier worden daarbij geen

cellen verwijderd zodat uit iedere diploïde celnu vier haploide cellen worden geproduceerd 

die tenslotte in een laatste stap hun uiteindelij-

ke vorm krijgen. In de normale situatie heeft

de helft van de spermacellen een X-chromo-

soom en de andere helft een Y-chromosoom.

De kans op een XX-paar chromosomen, dus

een meisje, of een XY-paar, een jongen, is

na bevruchting van de eicel, dus even groot

(Figuur één). Hiermee is de vraag in de titel

  beantwoord maar moet het mechanisme dat

het embryo ter beschikking heeft om de schei-

ding - meisje of jongen - tot stand te brengen

nog worden besproken.

Essentiële eiwitten

Een speciale eigenschap van spermacellen is

dat ze gedurende hun vorming in grote aan-tallen aan elkaar verbonden blijven en allerlei

  producten van hun cytoplasma kunnen uit-

wisselen. Die producten hebben ze nodig om

tot volle wasdom te komen. Pas in het laatste

stadium als ze een enkelvoudige cel moeten

worden gaan ze los van elkaar. Daardoor kan

een spermacel met het Y-chromosoom ook de

essentiële eiwitten krijgen die alleen worden

gecodeerd door genen op het X-chromosoom.

Het gevolg is dat alle spermacellen, dus zowel

de haploide X- als de haploide Y-cellen in

hun cytoplasma alle producten bevatten die

in diploïde cellen voorkomen. Als de sperma-

cel en de eicel zijn samengevloeid begint het

embryo zich te vormen en daarin vinden we al

die producten terug in de diploïde cellen (XX

of XY). Sommige van die producten dwingendifferentie naar testikels af en andere geven de

voorkeur aan eierstokvorming.

Hormonen

Hoe zorgt het embryo ervoor dat een goede

keuze wordt gemaakt? In het embryo groeien

al vroeg orgaantjes die zijn voorbestemd om

óf tot testikels uit te groeien óf tot eierstok-

ken; een keuze is dus in eerste instantie nog

niet gemaakt. Om de geslachtelijke informatie

Wordt het een meisjeof toch een jongen?

 Kaakchirurg Jan Peter Wymenga toont trots de nieuwe CT met één van de medewerkers als patiënt.

 De succesvolle samenwerking van het Meander Medisch Centrum (Amersfoort) met het UMC Utrecht op het 

 gebied van dotteren heeft deze maand geleid tot de honderdste dotterbehandeling binnen Meander. Eind augustus

2009 zijn de cardiologen van Meander gestart met het zelfstandig uitvoeren van dotterbehandelingen nadat zij

hiervoor enkele jaren werkervaring hadden opgedaan in het UMC Utrecht. De honderdste dotterpatiënt, K. van

Walderveen, ontving een bos bloemen uit handen van het dotterteam van Meander Medisch Centrum.

Honderdste dotterpatiënt in Meander

De huisartsen in de regio Oldenzaal en het

ziekenhuis Medisch Spectrum Twente locatie

Oldenzaal hebben besloten tot een intensieve

samenwerking buiten kantooruren op het ge-

bied van de acute zorg. Per 1 maart hebben zij

de Acute Zorgpost Huisarsten/MST in gebruik

genomen.

 

Jacqueline Noltes, algemeen directeur van

Huisartsendienst Twente Oost en Tom Zwaan,

locatiedirecteur van de ziekenhuislocatie

Oldenzaal, onderstrepen het belang voor de

  patiënt van deze samenwerking: “Voor de

 patiënt met een acute zorgvraag die niet kan

wachten tot de volgende werkdag betekent

deze integratie dat hij straks te maken heeft

met één locatie, één entree en één loket.

Een verbetering, waarmee de service aan de

 patiënt een belangrijke impuls krijgt.’’

Huisartsen en ziekenhuis werken samen

 Figuur één toont heel schematisch op het niveau van

de chromosomen de gang van zaken bij de creatie van

een nieuwe generatie. Bovenin is links een mannelijke

cel getekend met een XY-paar chromosomen en rechts

een vrouwelijke cel met een XX-paar. Uit de vrouwe-

lijke cel ontstaat na meiose één haploide eicel. Uit de

mannelijke cel ontstaan vier haploide spermacellen

waarvan er twee getekend zijn namelijk elk één van

de twee verschillende types. De eicel kan nu óf met het 

ene óf het andere type spermacel samengaan en het 

resultaat is dat of een jongetje (XY) of een meisje (XX)

wordt geboren

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 13/20

13Patiëntenzorg Nummer 510 maart 2010

De eerste Nederlands mobiele CT-scanner is

begin januari geplaatst in de operatiekamers

van het academisch ziekenhuis Maastricht.

In eerste instantie gaan neurochirurgen enorthopeden ermee werken binnen het wervel-

kolom (Spine) centrum dat in Maastricht wordt

ingericht. Donderdag 25 februari is de eerste

patiënt succesvol geopereerd. Neurochirurg

dr. Henk van Santbrink en orthopeed prof.dr.

Lodewijk van Rijn zijn enthousiast over deze

zogeheten O-arm: “Hèt grote voordeel is dat

 je nu kunt werken met driedimensionale beel-

den die je tijdens de operatie kunt maken.”

De O-ARM wordt met name ingezet bij

ingewikkelde rugoperaties waarbij veel

schroeven en platen worden gebruikt. “Je kunt

het vergelijken met een modern en nauwkeu-

riger navigatiesysteem waardoor we sneller,

veiliger maar vooral ook patiëntvriendelij-

ker kunnen werken”, lichten Van Santbrink en Van Rhijn toe. “Het navigatiesysteem

van deze scanner zorgt er eveneens voor dat

de chirurg aan de hand van ‘real time’ beel-

den, met een ongelooflijke precisie zijn weg

vindt. Je ziet je instrumenten op de beelden

die ook nog eens 3-D zijn. Dit is uitermate

  belangrijk wanneer je moet werken in de

onmiddellijke nabijheid van zenuwweefselof bij prothesechirurgie.” De O-ARM maakt

tijdens een neurochirurgische ingreep in real

time (dertig seconden) beelden, die de ingreep

- zonder enige hinder voor de chirurg of de

  patiënt - beduidend preciezer, veiliger, doel-

treffender en dus patiëntvriendelijker maken.

“Zo kan de chirurg al tijdens een complexe

rugoperatie nagaan of zijn werk technisch

  perfect is uitgevoerd. Nog voor hij de wond 

sluit kan een driedimensionle botscan worden

gemaakt om te verifiëren of het werk goed is

gedaan en bijvoorbeeld alle implantaten cor-

rect werden ingebracht”, aldus de twee Maas-

trichtse chirurgen. Voor de nodige controle na

een operatie moest de chirurg totnogtoe tot

’s avonds of soms zelfs de andere dag wach-

ten, wanneer de patiënt weer voldoende fit wasvoor een nieuw CT-scan onderzoek. Met soms

een nieuwe ingreep als gevolg. Nu kan hij zijn

 patiënt met een gerust gemoed uit de operatie-

kamer laten vertrekken.

Maastricht werkt met O-ARM

St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg opent maan-

dag 5 juli een dialysecentrum in de gemeente

Waalwijk. De locatie is Medisch Centrum

Koetshuis op Landgoed Driessen. Het zieken-

huis is met de zorgverzekeraars CZ en Univé-

 VGZ-IZA-Trias tot overeenstemming gekomen

over de bekostiging van de dialysebehande-

lingen.

Het St. Elisabeth Ziekenhuis heeft met de

zorgverzekeraars goede afspraken gemaakt

over het aantal dialysepatiënten en de vergoe-

dingen, waardoor niets de opening van het

nieuwe Dialysecentrum nog in de weg staat.

Steeds meer dialysepatiënten doen een beroep

op de afdeling Dialyse van het St. Elisabeth

Ziekenhuis. Hierdoor is uitbreiding van het

aantal dialyseplaatsen noodzakelijk. Omdat

veel patiënten in de regio Waalwijk wonen,

heeft het ziekenhuis besloten daar een extra

centrum te realiseren. In de nieuwe ruimte

komen tien dialysestoelen. Omdat elke stoel

door meerdere patiënten per week kan worden

gebruikt, kunnen wekelijks tientallen patiën-

ten er hun bloed laten zuiveren.

Predialyse

In het nieuwe dialysecentrum wordt ook 

gestart met een polikliniek Predialyse. Die is

 bedoeld voor patiënten waarvan de nierfunc-tie achteruit gaat en waarbij een niervervan-

gende functie op termijn noodzakelijk kan

zijn. Door behandeling in de polikliniek wordt

geprobeerd de nierfunctie zo lang mogelijk te

  behouden, tot het moment dat dialyse nood-

zakelijk wordt. Dit gebeurt door regelmatig

de bloedwaarden te bepalen en hier medica-

tie en dieet op af te stemmen. Omdat de regio

Waalwijk een belangrijke toeristische functie

heeft, staan de deuren van het nieuwe centrum

ook open voor vakantiedialyse. Dit betekent

dat nierpatiënten uit binnen- en buitenland 

er tijdelijk terecht kunnen om zich te laten

dialyseren.

De afdeling Dermatologie van ´t Lange Land

Ziekenhuis (Zoetermeer) is op 1 maart ver-

huisd naar de LangeLand Huidkliniek aan de

Europaweg in Zoetermeer.

De dermatologen van ’t Lange Land Zieken-

huis zijn daar een samenwerkingsverband aan-

gegaan met SKINSO Paramedisch Centrum

voor Huidtherapie, ook gevestigd in het pand.

De verhuizing van de afdeling Dermatologie

naar de Europaweg was noodzakelijk vanwege

een tekort aan ruimte door een toename van

het aantal patiënten. De nieuwe kliniek biedt

een brede therapeutische zorg onder één dak:

de huidtherapeut van SKINSO, bandagist,

medisch pedicure, voetzorg, een schoon-

heidsspecialiste en een priklaboratorium. Het

 brede zorgaanbod van de Huidkliniek geeft de

mogelijkheid van one stop shopping.

St. Elisabeth opent dialysecentrum Waalwijk

Opening LangeLand Huidkliniek

in goede banen te leiden heeft het embryo de

keuze tussen twee trajecten van differentiatie,

één waarbij het orgaantje tot een testikel

uitgroeit terwijl in het andere traject een

eierstok wordt gevormd. In de XY-cellen

met het mannelijk chromosoom Y wordt het

eerste traject gevolgd en in de XX-cellen

het tweede (Figuur twee). Hormonen zorgen

voor de meer uiterlijke kenmerken van het ge-

slacht. Met moderne methoden van de gene-

tica (genomics) heeft men bij de mens, maar vooral ook door de studie bij muizen, een ge-

detailleerd beeld gekregen van de genen en

  producten die in beide trajecten een rol spe-

len. Het mannelijke traject (XY) begint met de

activering van het gen SRY (sex-determining

region Y) dat het eiwit SRY produceert. Dit

activeert een ander gen, SOX9. Het gevolg is

een cascade van chemische reacties die leidt

tot testikelvorming. SOX9 zorgt ervoor dat

het vrouwelijke traject niet aan bod komt door 

 blokkering van essentiële genen en producten

in dat traject. In XX-cellen wordt het vrouwe-

lijk traject gevolgd en is het juist SOX9 dat

wordt geblokkeerd en testikelvorming is dan

uitgesloten. Daarbij spelen de genen RSPO1,

WNT4 en FOXL2 een belangrijke rol. In

zeldzame gevallen kan er toch wat SOX9 in

XX-cellen terecht komen; dit heeft direct

een meer of minder sterke invloed op de ge-

slachtskenmerken. Evenzo is dit het geval met

de XY-cellen als de productie van SOX9 niet

goed op gang komt; dan verschijnen de sek-

suele kenmerken van een vrouw in plaats van

een man. Het was Aristoteles die dacht dat de

temperatuur van de man tijdens de paring het

geslacht van de nakomeling bepaalde. We we-

ten nu dat het de X- en Y-chromosomen zijn

die dat doen. Maar bij lagere organismen kan

inderdaad de temperatuur invloed hebben op

het aantal mannetjes of vrouwtjes dat wordt

verwekt. Dit komt onder meer voor bij reptie-

len, zoals de krokodil, maar hoe dat komt is

nog niet duidelijk.

 

 Door J. Drenth (Haren/Gr.)

 MC|Zuiderzee (Lelystad) is sinds 1 maart volledig rookvrij. Er zijn speciale rookcabines buiten de muren van het 

 ziekenhuis geplaatst. Sinds die er staan mag er in het ziekenhuis niet meer worden gerookt. Het verbod geldt voor

iedereen die zich in het gebouw bevindt.

MC|Zuiderzee volledig rookvrij

 De nefrologen van het dialysecentrum (v.l.n.r.): dr. A.J. Apperloo, dr. S. van Veen en dr. P.L. Rensma.

 Figuur twee laat zien dat in het embryo organen zitten

die differentiëren naar een testikel als hun cellen

  XY chromosomen hebben. Dan wordt het bovenste

traject gevolgd. Het gen SRY wordt geactiveerd en

codeert voor het eiwit SRY dat op zijn beurt het gen

SOX9 activeert. Dit blijft lange tijd actief. Hebben de

cellen XX chromosomen dan worden de genen WNT4

en RSP01 actief en wordt ßcatenine geproduceerd.

  Betekent hier: versperring. In het XXtraject wordt 

SOX9 geblokkeerd door ßcatenine waardoor testikel-

vorming wordt verhinderd. Na de geboorte wordt 

 ßcatenine minder actief en zorgt FOXL2 er voor dat 

SOX9 geblokkeerd blijft. Omgekeerd worden in het XY-

traject ßcatenine en FOXL2 door SOX9 geblokkeerd.

Risico van minimale lymfeklieruitzaaiingen

Nieuwe kennis over het risico van minimale

lymfeklieruitzaaiingen biedt betere mogelijk-

heden op genezing bij borstkanker. Borstkan-

ker is, mits in een vroeg stadium vastgesteld,

vaak te genezen. Belangrijk is om patiënten

met risicofactoren te selecteren voor aan-

vullende behandeling met medicijnen zoals

chemotherapie of hormoontherapie.

De resultaten van het onderzoek zijn recent

gepubliceerd door het Amerikaans tijd-

schrift The Journal of the National Cancer 

Institute. Eerder toonden onderzoekers onder 

leiding van prof.dr. Vivianne Tjan-Heijnen,

hoofd Medische Oncologie van de afdeling

Interne Geneeskunde en GROW - School for 

Oncology and Developmental Biology van het

Maastricht Universitair Medisch Centrum+,

al met de landelijke MIRROR studie aan,

dat de aanwezigheid van micrometastasen of 

geïsoleerde tumorcellen in de lymfeklieren

de genezingskans ongunstig beïnvloeden.

Bovendien lieten de resultaten zien dat die

overlevingskans weer gunstig wordt bijgesteld 

door aanvullende behandeling met medicijnen

en dus dat kleine uitzaaiingen een selectiecri-

terium zouden moeten zijn voor aanvullende

 behandeling. Dezelfde onderzoekers tonen numet nieuw bewijs aan dat de aanwezigheid van

micrometastasen of geïsoleerde tumor cellen

de genezingskans inderdaad ongunstig beïn-

vloedt. In een systematische literatuurstudie

werden de resultaten van vele kleine studies

opnieuw geanalyseerd. Deze analyse heeft

aangetoond dat de aanwezigheid van kleine

okselklieruitzaaiingen de kans op terugkeer 

van ziekte met een factor anderhalf verhoogt.

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 14/20

14 AdvertentieNummer 5

10 maart 2010

PATIËNTEN

MONITORENEN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN TMI ZOEKT 

 TMI BIEDT  

 

Sfeer en Meer: Els Oudijk en Ellen N aafs• Interieurworkshop ‘Kleur & Stijl’

dinsdag 16 februari 19.30 - 22.00 uur of dinsdag 2 maart 10.00 - 12.30 uur of maandag 8 maart 19.30 - 22.00 uurLocatie: Waddinxveen | € 39,-

www.sfeerenmeer.info | tel. 06 - 11055501

Frisse Wind: Leid Oudemans• De kunst van het opruimen 

dinsdag 16 maart 20.00 - 21.30 uur• Een slimme planning is het halve werk

dinsdag 23 maart 20.00 - 21.30 uur• Waar haal je de tijd vandaan?

dinsdag 30 maart 20.00 - 21.30 uur• Zo houd je werkdruk onder controle

dinsdag 6 april 20.00 - 21.30 uurLocatie: Gouda | €  40,-www.frissewind.biz | tel. 0182 - 558867

Ine Mens en werk: Ine Ruijfrok• Beter beslissen

maandag 15 februari 13.00 -16.30 uurLocatie: Gouda | € 95,-

• Kennismaking Paardencoachingdinsdag 16 maart 12.00 - 15.30 uurLocatie: Gouda | € 95,-

• Van Wens naar Werkelijkheiddonderdag 1 en donderdag 22 april 9.30 - 15.00 uurLocatie: Gouda | € 249,-

• Vrouw en Krachtdonderdag 13 mei 13.00 - 16.00 uurLocatie: Gouda |€ 65,-www.inemensenwerk.nl | tel.06 - 24569940

Colors of your heart: Yvonne Stoevelaar• Ontdek uw persoonlijke kledingstijl  5 februari 9.30 - 12.00 of  3 maart 9.30 - 12.00 uur• Je innerlijk, je uiterlijk

3 februari 9.30 - 12.00 of 23 maart 9.30 - 12.00 uur• Shawlknooptechnieken*  12 februari 9.30-12.30 of 23 februari 20.00-22.00 uur• De kracht van kleur!

donderdag 18 februari 9.30 - 12.00 uur• ‘Eye opener’ workshop make up*

woensdag 17 maart 9.30 - 12.00 uurLocatie: Gouda | *€ 39,- | € 49,-

www.colorsofyourheart.nl | tel. 06 - 41476988

I’mevery woman• Heb je even tijd?

• Ben je toe aan persoonlijke

ontwikkeling?

• Heb je gewoon zin om iets

leuks te doen?

Als vrouw moet je vaak van veel

markten thuis zijn.

Je hebt een baan, een bedrijf,

een partner, een huis, kinderen…

En ondertussen ben je er zelf ook nog!

Daarom organiseren wij onder de

naam I’m every woman het komende

 jaar leuke, interessante workshops,

die je leven zowel privé als zakelijk

aangenamer kunnen maken!

 Vitaminstore is dé moderne healthspecialist.Bij ons vindt u de gezondste voedings-supplementen, de beste merken sportvoedingen de zuiverste cosmetica.

 Vitaminstore verkoopt o.a. de

 A-merken, Solgar, Orthica, MDY, EAS,Dr. Hauschka en Weleda.

Kom eens langs voor een vrijblijvend endeskundig advies!

Ev er y body happy

!

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 15/20

15Werken in de Zorg Nummer 510 maart 2010

Personeel moet parkeergeld betalen

Medewerkers en medisch specialisten van het

  Albert Schweitzer ziekenhuis die werken op

de hoofdlocatie Dordwijk in Dordrecht, gaan

vanaf 5 april betalen om hun auto te parke-

ren in de voor het ziekenhuis gereserveerde

parkeergarage en -terrein aan de Amnesty

Internationalweg. De Raad van Bestuur van

het ziekenhuis heeft dit vorige week per brief

aan het personeel en de specialisten laten

weten. Het tarief bedraagt voor hen één euro

per twaalf uur (voor de meeste betrokkenen

komt dit neer op één euro per werkdag).

De betreffende parkeervoorzieningen zijn

eigendom van de gemeente Dordrecht. Die

heeft in 2007 betaald parkeren ingevoerd in

het gebied rond het toekomstige Gezond-

heidspark en de Sportboulevard, dus ook in

de garage en het tegenovergelegen terrein

die exclusief in gebruik zijn bij het Albert

Schweitzer ziekenhuis. Tot nu toe heeft het

ziekenhuis deze kosten voor zijn medewerkers

gedragen, maar ten tijde van de invoering van

het betaald parkeren werd al besloten dat dit

tijdelijk zou zijn.

Kostenpost

De Raad van Bestuur kan zich voorstellen dat

het personeel de betaalplicht ervaart als een

onwelkome kostenpost. Het ziekenhuis kan en

wil deze forse last echter niet langdurig dra-

gen. De kosten worden voor het ziekenhuis

nog eens verzwaard door een naheffing van

de Belastingdienst, die de betaling door de

werkgever beschouwt als loon in natura. Welheeft het ziekenhuis voor zijn medewerkers en

artsen zo scherp mogelijk met de gemeente

onderhandeld over de prijs. Het normale par-

keertarief in het gebied bedraagt namelijk één

euro per uur. Medewerkers van het ziekenhuis

gaan één euro per half etmaal betalen, ook als

zij binnen die tijdsduur meer dan eens in- en

uitrijden. Het Albert Schweitzer ziekenhuis

verzorgt zelf de registratie van de parkeeruren

en de inhouding van het geld.

Door nieuwe methode sneller aan het werk

 VU medisch centrum (Amsterdam) heeft een

methode ontwikkeld die een zieke werknemer

met stressklachten en zijn leidinggevende

helpt knelpunten op het werk te bespreken

en samen op te lossen. Dit gebeurt onder be-

geleiding van een neutrale Arboprofessional.

Door deze nieuwe methode vindt werkhervat-

ting tot ruim twee maanden eerder plaats.

Het gaat hierbij om werknemers die vinden

dat ze weer kunnen werken ook als de klach-

ten nog niet weg zijn. De interventie is niet

effectief bij werknemers die niet van plan

zijn om met klachten aan het werk te gaan.

Dit blijkt uit onderzoek van epidemioloog

Sandra van Oostrom. Zij promoveerde dins-

dag 9 maart bij VU medisch centrum. Jaar-

lijks verzuimt zes procent van de Nederlandse

werknemers als gevolg van stress. De kans is

groot dat dit tot langdurige arbeidsongeschikt-

heid leidt. Van de mensen met een arbeids-

ongeschiktheidsuitkering heeft 35 procent last

van psychische klachten. Het ziekteverzuim

leidt tot hoge kosten voor de maatschappij en

werkgever. Werkhervatting draagt bij aan het

herstel bij stressklachten. Van Oostrom deed 

onderzoek naar de participatieve methode

voor werkaanpassing. Met de onderzochte

interventie wordt een snelle, veilige en duur-

zame terugkeer naar werk beoogd voor werk-

nemers die verzuimen met stressgerelateerde

klachten.

Werkaanpassing

In het onderzoek ontving een groep werk-

nemers van Corus, de VU en VUmc de par-

ticipatieve werkaanpassing. Een vergelijk-

  bare groep werknemers ontving alleen de

gebruikelijke begeleiding van de bedrijfsarts.

Van Oostrom toont nu aan dat werknemers die

van tevoren van plan waren ook aan het werk 

te gaan als klachten nog niet weg zijn, baat

hebben bij het overleg en de werkaanpassin-

gen. Na de participatieve werkaanpassing ver-

zuimden zij maar liefst 65 dagen minder. Het

 bedrijf kon zo ongeveer 6.000 euro besparen.

Dezelfde interventie is echter niet (kosten)

effectief wanneer werknemers vinden dat ze

 pas aan het werk kunnen als klachten volledig

verdwenen zijn.

UWV WERKbedrijf (voorheen CWI) en regio-

nale zorg- en welzijnsinstellingen organiseren

van 15 tot en met 20 maart een brancheweek

voor de zorgsector. Tijdens deze week verzor-

gen de partijen banenmarkten, werkgevers-

bijeenkomsten en bedrijfsbezoeken. Ook is er

aandacht voor leer-werktrajecten en stages.

Sluitstuk van de zorgweek is de Open dag van

de zorg op zaterdag 20 maart.

Doel van de brancheweek is om vraag en aan-

 bod van banen in de zorg op zo’n manier bij

elkaar te brengen, dat de kans op succes zo

groot mogelijk is. Het matchen van vraag en

aanbod gebeurt sinds enige tijd ook in zoge-

noemde regionale brancheservicepunten zorg.

UWV WERKbedrijf werkt er samen met zorg-

en welzijnsinstellingen, opleidingscentra,

kenniscentra en gemeenten aan het vervullen

van vacatures. Bedrijven en particulierenkunnen er terecht met al hun vragen op het

gebied van werk en opleiding. “Door gemeen-

schappelijke bemiddelingspunten in te richten

waar publieke en private partijen samenwer-

ken, halen we optimaal resultaat”, aldus lan-

delijk bedrijfsadviseur Jacques Janssens van

UWV WERKbedrijf. “De regie is hierbij in

handen van lokale en regionale werkgevers

in de zorg. Hun vraag staat centraal. Met als

  belangrijkste resultaat dat vacatures sneller 

worden vervuld en toeleidingstrajecten wor-

den gerealiseerd.” Er zijn op het moment

zeven regionale servicepunten, onder meer 

in Amsterdam en Tilburg. Tijdens de bran-

cheweek openen er nieuwe zorgservicepun-

ten in Breda, Den Haag en Heerenveen. Op

termijn moet elke regio een centraal service-

  punt krijgen. Sluitstuk van de brancheweek 

voor de zorg is de Open dag voor de zorg op

zaterdag 20 maart 2010. Zorg- en welzijnsor-

ganisaties in Nederland openen dan hun deu-

ren voor het grote publiek. Onder meer de

thuiszorg, de ouderenzorg, de geestelijke ge-

zondheidszorg de gehandicaptenzorg en de

ziekenhuizen houden open huis. Neem voor vragen en informatie contact op met landelijk 

  bedrijfsadviseur Jacques Janssens van UWV

WERKbedrijf, telefoon (06) 502 38 758 en

e-mail: jacques.janssens@uwv.nl.

Brancheweek zorg

 Auteur Paul Moers, Kees Sol van Het Oogziekenhuis Rotterdam en Roelf H. de Boer van NVZ.

Merkstrategie in de zorg

In het boek ‘Succes is niet voor lafaards’

beschrijft Paul Moers tien aansprekende

en originele marketingoplossingen die een

organisatie kan gebruiken om na de crisis

weer de weg naar groei te vinden. De oplos-

singen worden toegelicht aan de hand van

korte en duidelijke voorbeeldcasussen. Ook

Het Oogziekenhuis Rotterdam wordt in dit

boek als voorbeeld van een organisatie met

lef beschreven.

In Het Oogziekenhuis gaat het om een schijn-

 bare paradox van (technische) superspecialist

met een menselijke maat. Zo wil het zich aan

de ene kant continu verder ontwikkelen op

het gebied van technologische (medische)

innovatie, maar aan de andere kant daarbij

ook juist de empatische kant van de zorgver-

lening aan de patiënt in het oog houden. Dit

komt bijvoorbeeld tot uiting in de angstreduc-

tiefilosofie die centraal staat in alle activiteiten

die het ziekenhuis ontplooit. In samenwerking

met Paul Moers heeft Het Oogziekenhuis

Rotterdam haar merkstrategie verder ontwik-

keld. Op maandag 22 februari is het boek 

‘Succes is niet voor lafaards’ van Paul Moersin Het Oogziekenhuis gepresenteerd. Roelf 

H. de Boer, voorzitter van de NVZ vereni-

ging van ziekenhuizen, onderstreepte tijdens

de boekpresentatie ook het belang van merk-

denken binnen de zorg: “In het veranderende

zorglandschap waarbij de vrije marktwerking

onomkeerbaar is, moeten ziekenhuizen zich

steeds meer profileren. Ziekenhuizen moeten

een sterk merk worden en zich verdiepen in de

kennis en kunde van branding.”

 Doel van de brancheweek is om vraag en aanbod van banen in de zorg op zo’n manier bij elkaar te brengen, dat 

de kans op succes zo groot mogelijk is.

In de rij

De volgende patiënt was een oude ‘Nieuwe

  Nederlander’ van allochtone afkomst diegoed Nederlands sprak en zónder cursus al

vanaf de jaren zeventig was ingeburgerd 

door hard te werken en zijn belasting te be-

talen. Zijn hele familie kende ik. Zijn zoon

was een middelbare Nieuwe Nederlander van

allochtone afkomst maar toch in Neder land 

geboren en zijn kleinzoon van zes maanden

was een geheel nieuwe Nieuwe Nederlander 

van Nederlandse afkomst want vader was in

  Nederland geboren. Het begint langzamer-

hand knap ingewikkeld te worden. Zou

het niet handiger zijn om degenen met een

 Nederlands paspoort gewoon Nederlander te

noemen? De oude baas zou er niet meer mee

geholpen zijn. Hij kwam mij vertellen dat hij

ziek was geworden toen hij in de rij stond bij de

kassa. Pijn op de borstkas en misselijk. Mijngedachten gingen uit naar problemen met zijn

hart maar de heer was dermate ingeburgerd 

dat hij dat onmiddellijk ontkende. Het was

zijn geest die hem ziek maakte. Hij was boos.

Er was een jonge ‘Oude Nederlander’ van

autochtone afkomst geweest die hem opzij

had geduwd en voor hem was gaan staan. Bij

zijn protest kreeg hij van de jonge vent on-

middellijk antwoord: hoezo waarden en nor-

men, daar hielden ‘jullie’ (hij stond er alleen)

toch nooit rekening mee en dan zeker wel als

‘ze’ haast hadden in de rij etcetera etcetera. Ik steunde de oude heer door kenbaar te maken

dat ik me kon voorstellen dat hij daar boos

van werd. Weer had ik het niet goed. Derge-

lijke opmerkingen kreeg hij dagelijks, dat

was niets nieuws. Hij was boos op de lange

rij. Er was niemand geweest die ook maar 

een vinger had uitgestoken. Niemand die ook 

maar een ‘Echte Nederlander’ was geweest.

 Peter Leusink, huisarts

www.dehuisarts.info

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 16/20

16 AdvertentieNummer 5

10 maart 2010

KLAAR STAAN

 VOOR ANDERENEN ZELF EEN

CARRIÈRESPRONG MAKEN

 TMI ZOEKT 

SPOEDEISENDE HULP VERPLEEGKUNDIGEN  TMI BIEDT 

 

 

WORDEN UW PATIËNTEN GASTEN?

Jeeves BV T 010 43 33 921

Haringvliet 92 I www.jeeves.nl

3011 TH Rotterdam E info@jeeves.nl

    F  o   t  o  :  o  p  e  n   i  n  g  p  a  r   k  e  e  r  s  e  r  v   i  c  e   h  e   t   O  o  g  z   i  e   k  e  n   h  u   i  s   R  o   t   t  e  r   d  a  m    j  u

  n   i   2   0   0   8 .

De zorg wordt steeds competitiever. Om

patiënten loyaal aan uw ziekenhuis te laten zijn,

moet u hun verwachtingen overtreffen. Jeeves is

met haar diensten reeds tien grote ziekenhuizen

dagelijks van dienst. Deze diensten worden

geheel onder hun eigen vlag aangeboden,

zonder dat het ziekenhuis er omkijken naar

heeft. Wilt u weten wat Jeeves voor uw

ziekenhuis kan betekenen? Ga naar Jeeves.nl of

neem contact met ons op: 010-4333921.

Parkeerservice

Golfkarservice

Thuisbrengservice

Gastheren / vrouwen

Patiënten voor- en

nazorg

 Hammarplast medicijncupjes:

Medische producten en informatie bij de patiënt

  2 5 m l

 € 3 7, 5 0  p e r

  s t u k 

 3 0 m l 

nieuw:

dispensers voor cupjes

eili   en   ecerti   ceerd 

Met medicijnen worden nog steeds veel fouten gemaakt.

De inspectie stelt daarom zware eisen aan de distributie.

Met medicijncupjes kan het volgende fout gaan:

- verwisselen van patiënten en deelrondes- verkeerde doseringen

- laten vallen en vervuiling

De eisen van de inspectie, in heel Europa afgesproken, zijn daarom:

- juist gebruik van de materialen

- nauwkeurige aanduiding van mililiters

- ertieren van de upjes per stuk 

- erkenning door een ertierende instantie

Als u kiest voor de cupjes van Hammarplast kiest u daarom voor veiligheid:

- de oiële ertiering ee t plaats gevonden

- meerdere kleuren per deelronde- 25 ml en 30 ml verkrijgbaar 

- er zijn ook dispensers en deelbladen verkrijgbaar.U kunt de cupjes bestellen bij

Logimedical B.V.

voor een zimed

Molenbaan 6

2908 LM Capelle aan den IJssel

T 010 – 258 29 29

I www.logimedical.nl

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 17/20

17Patiëntenzorg Nummer 510 maart 2010

Mammapoli Kennemer Gasthuis vijf jaar

RKZ start buikspoeling voor nierpatiënten

Op 1 maart is het vijf jaar geleden dat de

mammapoli van het Kennemer Gasthuis in

Haarlem startte. Ter gelegenheid hiervan is

onder 300 patiënten een tevredenheidonder-

zoek gehouden. De patiënten die de afgelo-

pen jaren onder behandeling zijn geweest ge-

ven het ziekenhuis een ruime acht. Met name

de verpleegkundigen op de polikliniek krijgen

een pluim.

Van de ondervraagden gaf 85 procent aan dat

zowel artsen als verpleegkundigen hen het

gevoel geven dat zij de beste zorg en behande-

ling kregen. Datzelfde percentage gaf ook aan

dat het duidelijk is bij wie zij terecht kunnen

voor vragen. Ruim negentig procent vindt

dat artsen en verpleegkundigen over de juiste

kennis en ervaring beschikken en dat zij daar-

naast ook vriendelijk zijn. Als verbeterpunt

werd de aandacht van zorgverleners aan fami-

lie en vrienden van de patiënten genoemd. De

mammapoli van het Kennemer Gasthuis was

vijf jaar geleden één van de eersten in zijn

soort. Sinds die tijd zijn er 1250 patiënten be-handeld en is de zorg voortdurend uitgebreid 

en verbeterd. Zo krijgen alle patiënten bijvoor-

 beeld psychosociale begeleiding aangeboden.

 Naast de reguliere radiologische onderzoeken

zoals mammografie, echo en MRI wordt ook 

gebruik gemaakt van vacuüm biopsie en MRI

geleide biopten. Deze methoden versnellen

het stellen van de diagnose en verminderen

het aantal diagnostische operaties.

Het Dialysecentrum Beverwijk, dat onderdeelis van het Rode Kruis Ziekenhuis, is gestart

met buikspoeling voor nierpatiënten (perito-

neaal dialyse). Dit is een methode van spoelen

die thuis kan worden uitgevoerd.

Bij nierpatiënten werken de nieren niet

goed of helemaal niet. Dat heeft tot gevolg

dat het bloed niet wordt gereinigd. Als de

nieren (bijna) helemaal zijn uitgevallen moet

het reinigen kunstmatig worden overgeno-

men. Dat kan via hemodialyse; patiënten

komen in dat geval drie keer per week naar 

het Dialysecentrum om een dagdeel aan een

machine te liggen die het bloed weer reinigt.

Een andere optie is peritoneaal dialyse, die

thuis kan worden uitgevoerd. Vooraf wordter een slangetje in de buikholte geplaatst, dat

daar permanent blijft zitten. Via deze ingang

kan men schone vloeistof in de buikholte laten

lopen. De vloeistof neemt de afvalstoffen

uit het bloed mee. Na een paar uur wordt de

vloeistof weer uit de buik gehaald en wordt er 

nieuwe, schone 'ingelopen'. Dat wordt vier of 

vijf keer per dag herhaald. Het spoelen blijft

 belastend, maar kan in dit geval wel thuis wor-

den uitgevoerd. Patiënten kunnen de wisselin-

gen overdag handmatig uitvoeren, of 's nachts

door een machine laten doen. De keuze voor 

de een of andere methode van dialyse kunnen

 patiënten tot op zekere hoogte zelf maken.

SKB zegt ‘ja’ tegen donorregistratie

 Donatiefunctionaris Irma Asschert bij één van de posters van de landelijke campagne: “Registratie in het donor-

register is belangrijk, voor de patiënt en voor zijn naasten.”

Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB)

in Winterswijk ondersteunt de landelijke

campagne voor orgaandonatie, Nederland

zegt JA. Het ziekenhuis wil bezoekers en

patiënten stimuleren om zich te registreren

in het donorregister. Registratie betekent dat

iemand zich kan inschrijven als donor, maar

ook kan aangeven dit niet te willen.

Via promotiebeelden en teksten op de scher-

men van SKB tv, die in alle wachtruimtes van

de poliklinieken en in de buitenpoliklinieken

hangen, wil het ziekenhuis mensen bewust

maken van het belang van donorregistratie.

In het SKB worden patiënten al sinds jaren

tijdens het opnamegesprek gevraagd naar 

registratie in het donorregister. Het doel ervan

is bewustwording bij patiënten, vertelt dona-

tiefunctionaris Irma Asschert. Met de oproep

op de beeldschermen aan patiënten en bezoe-

kers om zich te registreren, gaat het zieken-

huis een stap verder. Het SKB richt zich daar-

mee actief op patiënten en bezoekers van hetziekenhuis. “Registratie in het donorregister is

  belangrijk, voor de patiënt zelf en voor zijn

naasten”, licht Irma Asschert toe. “Want door 

registratie van de keuze kan er geen misver-

stand bestaan over de wens van de overledene

 betreffende orgaan- en weefseldonatie."

Beertjes voor dappere kinderen

 Jeugdige patiëntjes van Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer werden woensdag 24 februari verrast met teddyberen

en ballonnen. Het bestuur van de stichting ‘Dappere Dodo’ vestigde zo de aandacht op de opening van het nieuwe

 pand van de Dappere Dodo’s in Helmond. De stichting Dappere Dodo’s is een initiatief van de Jan Schoo Charity

 Foundation. De stichting steunt kinderen van nul tot achttien jaar die bepaalde plannen willen realiseren, maar

daar door allerlei omstandigheden - bijvoorbeeld ziekte of een gebrekkige thuissituatie - niet op eigen kracht in

kunnen slagen. Op de foto is de pasgeboren Sayenna de Jager te zien.

De invoering van twee ‘Spoedinterventie-

teams’ (SIT) in het Albert Schweitzer zieken-

huis heeft op de kleinere ziekenhuislocatie

Zwijndrecht geleid tot een spectaculaire

daling in het aantal reanimaties bij klinische

patiënten. Dit waren er zeventien in 2007, acht

in 2008 en nog maar vier in 2009.

Het SIT fungeert als ‘vooruitgeschoven post’

van de Intensive Care (IC). Het team kan met

spoed worden opgeroepen door personeel

van verpleegafdelingen, wanneer een opge-

nomen, ernstig zieke patiënt aan één of meer 

kenmerken voldoet die een voorbode zouden

kunnen zijn van een plotse verslechtering van

zijn of haar toestand. In zo’n geval gaat een

intensivist (IC-specialist) of een arts van deSpoedeisende Hulp samen met een IC-ver-

 pleegkundige onmiddellijk naar de patiënt op

de verpleegafdeling toe. Dit gebeurde tussen

mei 2008 en januari 2010 in Zwijndrecht 117

keer en op de locatie Dordwijk in Dordrecht

99 keer. In circa de helft van dit aantal geval-

len zag het SIT inderdaad aanleiding om de

  patiënt over te brengen naar de IC. Uit de

eerste statistieken blijkt dat met deze handel-

wijze inderdaad een ernstiger afloop wordt

voorkomen. Het SIT werd actief in mei 2008

in de beide ziekenhuislocaties waar klinische

  patiënten verblijven. Intensivist en medisch

kwaliteitsmanager Ralph So acht het op grond 

van dit resultaat ‘ondenkbaar’ dat het SIT ooit

nog verdwijnt. "Deze trend in het aantal reani-

maties is heel mooi.”

Kleinere ziekenhuizen

Dat het SIT in Zwijndrecht vaker wordt op-

geroepen, terwijl deze locatie half zo groot

is als Dordwijk, komt volgens So doordat op

Dordwijk ’s nachts en in weekeinden meer 

specialisten aanwezig zijn die tussentijds

kunnen worden geraadpleegd door verplegend 

  personeel. Een SIT zou om die reden vooral

geschikt kunnen zijn om de kwaliteit van zorg

in (alle) kleinere ziekenhuizen fors te laten

stijgen, stelt So. "Die kwaliteit neemt ver-

volgens nog meer toe, wanneer je - zoals wij

doen - achteraf elke SIT-melding grondig ana-

lyseert en daarna terugkoppelt naar afdelingen

en behandelaars of de melding te voorkomen

was geweest en zo ja, hoe. Zo bereik je een

optimaal leereffect.”

 Alarmsignalen

So legt uit wat aan de invoering van het SIT

voorafging. “Na een reanimatie van een op-

genomen patiënt kun je bijna altijd achteraf vaststellen dat in de acht à twaalf uur daar-

vóór alarmsignalen waarneembaar waren:

  bijvoorbeeld in de hart- of ademfrequentie,

het bewustzijn of de urineproductie. Dat is al

langer bekend, er is in Amerika veel onder-

zoek naar gedaan. Sinds 2004 scholen wij

verpleegkundigen dan ook in het kennen en

herkennen van deze signalen. Zij zijn daar 

goed in, zoals ook blijkt uit het feit dat in de

helft van de gevallen waarin het SIT werd ge-

 beld, hun zorg terecht was. In 2008 hebben we

in het Albert Schweitzer ziekenhuis de pro-

cedure aangescherpt en het SIT in het leven

geroepen, om met spoed opvolging te geven

aan een oproep vanaf een verpleegafdeling.”

Op Dordwijk waren de reanimatiecijfers bij

klinische patiënten 33 in 2007, 28 in 2008 en32 in 2009. Hier is (nog) geen daling zicht-

  baar. So: “Dit kan komen doordat op Dord-

wijk structureel meer artsen aanwezig zijn,

maar misschien had het SIT wel vaker mogen

worden opgeroepen. Dat onderzoeken we nu.”

 Een van de OK's van het Albert Schweitzer ziekenhuis.

Minder reanimaties

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 18/20

18 Zorgkalender Nummer 5

10 maart 2010

WIJZER

in deZORGCongressen, seminars, cursussen

 AGENDA

Concert- en congresgebouw

de DoelenAntwoordnummer 1544

3000 WB Rotterdam

telefoon 010 2171700 

Typeservice KrugerDE GOUDSE SCHOUWBURG

in het Groene hart van Nederland

Dé ideale locatie voor o.a.

congressen, bedrijfsfeesten

en seminars

Makkelijk bereikbaar met openbaar

vervoer en meer dan 1000

parkeervoorzieningen binnen een

loopafstand van 5 minuten.

Voor meer informatie kijk op

www.goudseschouwburg.nl

of bel: 0182-513353

 Tot ziens in

De Goudse Schouwburg!

Donderdag 11 maart

• Symposium ‘Hart in beeld’

• Organisatie: Werkgroep Educatieve Symposia (W.E.S.), regio Rotterdam

• Locatie: Rotterdam, ‘Engels’, grandcafé, restaurants en zalen, van 9.00 tot 16.15 uur

• Kosten: 60 euro bij voorinschrijving, 70 euro aan de zaal

• Aanmelden: wes.rotterdam@xs4all.nl

• Informatie: www.wes-rotterdam.nl

 Vrijdag 12 maart

• Cursus ‘Mediastinale Lymfeklier Diagnostiek’

• Bestemd voor cardiothoracaal chirurgen, longchirurgen en longarsten

• Locatie: Nijmegen

• Informatie: www.paogheyendael.nl, j.vanwerven-nobel@paog.umcn.nl

Woensdag 17 maart

• Seminar ‘Zorgen dat het goed is! Effectief werken aan een veilige zorgomgeving’

• Locatie: Ede, Reehorst

• Organisatie: TNO

• Informatie en aanmelden: www.tno.nl/congreszorgenbouw

Donderdag 18 maart

• Symposium ‘Zicht op kwetsbare ouderen’• Locatie: Auditorium Vrije Universiteit Amsterdam

• Informatie: www.VUmc.nl/symposiumouderen

Dinsdag 23 maart

• Symposium ‘E-health ondernemerschap simplistisch?’

• Locatie: Humanitas Akropolis, Achillesstraat 290, 3054 RL

Rotterdam(routebeschrijving: zie www.humanitas.nu), van 16.00 tot 18.00 uur

• Deelname: kosteloos

• Aanmelden: wveldhoen@stichtinghumanitas.nl of telefoon (010) 461 53 49

Woensdag 24 maart

• Symposium ‘Parasomnia - vreemde gedragingen in de slaap’

• Locatie: Amsterdam, De Balie, aanvang 14.00 uur

• Organisatie: Kosmos uitgevers

• Meer informatie: www.kosmosuitgevers.nl

Dinsdag 30 maart tot en met donderdag 1 april• Vakbeurs ‘Zorg & ICT’

• Locatie: Utrecht, Jaarbeurs, hal 1, aanvang 10.00 uur

• Toegang: gratis na aanmelding

• Informatie en aanmelden: www.zorg-en-ict

Woensdag 31 maart

• ‘Onverklaard maakt onbemind. Beter omgaan met moeilijk verklaarbare

somatische klachten’

• Locatie: Stadion Galgenwaard, Utrecht, van 15.00 tot 21.00 uur

• Kosten: 395 euro, inclusief diner

• Informatie: www.medilex.nl

MediSignGebaart u mee?!

Auri Signum Mani leert u omgaan

met; doven, slechthorenden

en anderstaligen

middels gebaren

Voor een work-shop of cursusBel 06-47177131of mail naar:info@aurisignummani.nl

Adverteren?Uw advertentie in een

oplage van 25.000exemplaren?

Bel voor meer informatie metLaura Fuykschot, 0182 - 322 470Dennis Thiemann, 0182 - 322 451

Julianalaan 163171 CH Poortugaal

mobiel  06 - 29 30 16 03

tel/fax  010 - 851 98 91

e-mail karstensecretariaat@gmail.com

Zet je volgende stap in je zorgcarrière opde tweede Zorg Carrière Beurs. Ga naarwww.zorgcarrierebeurs.nlvoor je gratistoegangskaart.

Hij is er weer.De Zorg Carrière Beurs:21 & 22 mei 2010

Okura Hotel Amsterdam

Het platform voor 

ICT toepassingen en diensten

in de zorgsector 

30 maart tot en met 1 april 

 Jaarbeurs Utrecht 

www.zorg-en-ict.nl 

30 maart van 10.00 - 17.00 uur31 maart van 10.00 -17.00 uur

1 april van 10.00 van 16.00 uur

Locatie: Crabethstraat 38-D, 2801 AN te Gouda

Tijd: tijdens kantooruren 08.30 tot 17.00 uur

Deelnemers: maximaal 10 deelnemers

Informatie: Gouda Media Groep,

tel. 0182 - 322 456

Zie ook www.goudamediagroep.nl

Cursusruimte te huur!

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 19/20

19ServiceNummer 5

10 maart 2010

Uitslag lezersactie SEA LIFE 

Prijsvraag voor gratis kaartjes

Op de lezersactie voor SEA LIFE in Scheveningen is massaal gereageerd. De vraag ‘Welk 

diersoort heet ook wel de Selachimorpha?’ bleek niet moeilijk te zien. Iedereen wist het

 juiste antwoord: haaien. De volgende personen krijgen twee kaartjes thuisgestuurd: Morio

 Neshat (Haarlem), Raymon Heemskerk (Den Haag), Rian van der Heijden (Sint-Oeden-

rode), Tineke Melger (Grootebroek) en Thea de Groen (Vlaardingen).

Visma heeft een nieuw initiatief gelanceerd:

www.sterkevisverhalen.nl. Hét online platform waar 

hengelsporters met hun visverhaal, hengelsportfoto of vis-

video mooie prijzen kunnen winnen. Jij maakt ook kans

op een mooie prijs! Win twee vrijkaarten voor Visma 2010

door antwoord te geven op de vraag: ‘Wat is jouw sterk-

ste visanekdote?’ Stuur je antwoord voor 18 maart naar 

info@ziekenhuiskrant.nl. De vijf sterkste verhalen worden

 beloond met twee vrijkaartjes.

Concert NKK

Gooi je hengel uit opVisma 2010

Illustrator Kressekrijgt eigen museum

Het Nederlands Kamerkoor (NKK) heeft vier

componisten uitgenodigd om een nieuw werk

voor koor plus een enkel solo-instrument te

schrijven. Het resultaat hiervan is te horen

tijdens uitvoeringen op 16 maart (Amsterdam),

17 maart (Gouda) en 19 maart (Utrecht).

Gespeeld en gezongen worden stukken vanAubert Lemeland (met altviool), Patrick 

Burgan (met fluit), Philippe Gouttenoire (met

duduk) en Calliope Tsoupaki (met flügelhorn).

De melancholische altviool bij Lemeland 

wordt afgewisseld met een virtuoos fluitcon-

cert van Burgan. Gouttenoire creëert een beto-

verende atmosfeer met het warme, klaaglijke

timbre van de duduk, een traditioneel houten

  blaasinstrument afkomstig uit Armenië. En

de Grieks-Nederlandse Tsoupaki levert een

expressief en gepassioneerd werk af voor 

de zangerige flügelhorn, op een gedicht van

Pablo Neruda. Vier fascinerende combinaties

van koor met eminente solisten.

Concertagenda

Dinsdag 16 maart 20.15 uur 

Amsterdam, Muziekgebouw aan ‘t IJ

23 euro/ 18,50 euro cjp/stadspas. Reserveren (020)

788 20 00

Woensdag 17 maart 20.00 uur 

Gouda, St. Janskerk 

18 euro / 12 euro CJP. Reserveren (020) 578 79 78

(NKK)

Vrijdag 19 maart 20.15 uur 

Utrecht, Pieterskerk 

18 euro / 12 euro CJP. Reserveren (020) 578 79 78

(NKK)

Bezoek van 25 tot en met 28 maart Visma;

de grootste hengelsportbeurs van Europa

in Ahoy Rotterdam. Maar liefst 17.000 m2

hengelsportplezier onder een dak.

Een dagje Visma is de ideale dag uit voor het

hele gezin. Scoor de mooiste koopjes, test de

nieuwste producten, kies een stoere visvakan-

tie of oriënteer je op de meest uiteenlopende

 boten. Visma verrast bovendien met een boor-

devol beursprogramma. In-

teressante lezingen in het

BeetTheater, spectaculaire

demo’s op de castingbaan en

interactieve workshops op

de nieuwe visstekken. Hier 

waan je je langs de waterkantterwijl experts je de beste

tips & tricks bijbrengen op

het gebied van karpervis-

sen, roofvissen, vliegvissen,

zeevissen en witvissen. Ook 

voor kinderen is er van alles

te beleven. Specialisten van

Sportvisserij Nederland be-

geleiden hen bij het maken

van tuigjes, onderlijnen en

kunstvliegen én geven alle

kinderen een goodiebag vol

hengelsportmateriaal mee

naar huis. Natuurlijk zijn

ook VisTV presentatoren Ed Stoop en Marco

Kraal weer aanwezig. Voor kinderen tot

dertien jaar is toegang tot Visma gratis.

Openingstijden

Donderdag 25 maart 10.00 tot 22.00 uur 

Vrijdag 26 maart 10.00 tot 22.00 uur 

Zaterdag 27 maart 10.00 tot 17.00 uur 

Zondag 27 maart 10.00 tot 17.00 uur 

Voor meer informatie www.visma.nl.

  Al jarenlang verzamelt Frits van der Linden

(chirurg in het Groene Hart Ziekenhuis in

Gouda) werk van illustrator en striptekenaar

Hans Kresse (vooral bekend van zijn serie

Eric de Noorman en zijn kleurrijke tekeningen

voor de omslagen van de Arendsoogboeken).

Inmiddels heeft Van der Linden zoveel mate-

riaal bij elkaar dat hij de benedenverdieping

van zijn woonhuis aan de Turfmarkt 20 als

museum heeft kunnen inrichten. Op zaterdag

29 mei is de officiële opening van dit nieuwe

museum.

Hoewel de opening nog even op zich laat

wachten, is het museum al zo goed als

klaar. Aan de wanden hangen onder meer 

originele tekeningen die bedoeld waren voor omslagen van boeken en tijdschriften. In de

vitrines liggen originele strips, (strip)bla-

den en andere materialen die herinneren aan

Kresse. Hans Kresse (1921-1992) was een

enorm productief tekenaar. Dat wordt bij een

rondgang door dit museum wel duidelijk. Hij

  begon zijn tekencarrière op zeventienjarige

leeftijd met het verhaal Tarzan van de apen.

Een tekenopleiding heeft hij niet gehad. Zijn

meest bekende werk, Eric de Noorman, ver-

scheen in allerlei dagbladen en bereikte zo

een miljoenenpubliek. Hij maakte later ook 

de strips ‘Erwin’, ‘Xander’ en ‘Vidocq”.

Ook zijn werk als illustrator was zeer be-

langrijk. Hij maakte omslagen en illustraties

voor tijdschriften en boeken, zoals Margriet,

Revue, Pep, Donald Duck en Arendsoog.

 Vikingen

Het eerste werk waarmee Frits van der Linden

in aanraking kwam, was Eric de Noorman.

Zijn oudere broers verzamelden de strip. “De

strip is goed geschreven en de tekeningen zijn

zo enorm mooi. Dat pakte me. Ik ben toen

ook strips van Kresse gaan verzamelen.” Met

die hobby is hij nooit meer gestopt. Een jaar 

of twintig geleden begon hij met het verza-

melen van de originele tekeningen. “Kresse

had twee fascinaties: de Vikingen en de

  Noord-Amerikaanse Indiaan.” Dat is in het

museum duidelijk terug te zien. Twee keer 

heeft Kresse een prijs ontvangen voor zijnoeuvre. Dat was in 1977 toen hij in Frankrijk 

de Prix Alfred ontving voor het beste buiten-

landse oeuvre. Een jaar eerder, op 18 septem-

 ber 1976, ontving Kresse in Gouda de Strip-

schapsprijs voor zijn werk. Zijn bezoek aan

Gouda en een signeersessie in Den Haag, zijn

de enige twee keren dat Kresse in Nederland 

naar buiten trad. Hij hield er niet van om in de

 publiciteit te staan. Van die beide optredens

zijn foto’s terug te vinden in het museum.

Het museum aan de Turfmarkt 20 zal alleen

op afspraak te bezoeken zijn. Kijk voor meer 

informatie op www.kressemuseum.nl.

 Door Marja den Otter

 Uitgever, tevens redactie-adres:

Gouda Media Groep B.V.

Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322456

F (0182) 322466

E redactie@ziekenhuiskrant.nl

Eindredactie:

Marja den Otter 

Opmaak en fotografie:

Gouda Media Groep B.V. Advertentieverkoop:

Gouda Media Groep B.V.

T (0182) 322 451

E info@ziekenhuiskrant.nl

Mw. Anneke de Pater 

Mw. Laura Fuykschot

Dennis Thiemann

Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is

samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprake-

lijk worden gesteld voor eventueel voorkomende fouten.

  Algemene servicevragen:

Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; telefoon

(0182) 322 456 of mail naar: info@ziekenhuiskrant.nl

 Abonnementen

Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda

T (0182) 322 456

E info@ziekenhuiskrant.nl

Prijzen: per jaar 74,20 euro

Redactie/tips:

Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar redactie@ziekenhuiskrant.nl

De redactie houdt zich het recht voor om artikelen niet te

 plaatsen of in te korten.

 Verspreiding:

De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld in het

 personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in Nederland.

Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan leidinggeven-

den onder wie de hoofden inkoop in de ziekenhuizen.

De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.

Webkrant:

De krant kan ook geraadpleegd worden via

www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks actueel

medisch nieuws.

Komende verschijningsdata 2010:

Tweewekelijks. Klik op:

www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning

Bezorging:

Bezorgklachten kunt u mailen naar 

info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456

Colofon

8/14/2019 Ziekenhuiskrant, 10 maart 2010

http://slidepdf.com/reader/full/ziekenhuiskrant-10-maart-2010 20/20

20Nummer 5

10 maart 2010

De tweede Zorg Carrière Beurs staat voor de deur. Met nog meer banen, workshops en kansen om interessante werkgevers

persoonlijk te spreken. Maar je kunt er ook loopbaanadvies krijgen en een overzicht van alle opleidingsmogelijkheden

Ben jij toe aan de volgende stap in je zorgcarrière? Dan is dit de gelegenheid om je te oriënteren, informeren, inspireren

of gelijk te solliciteren. Meld je aan op www.zorgcarrierebeurs.nl voor je gratis toegangskaart.

Hij is er weer.

De Zorg Carrière Beurs: 21 & 22 mei 2010 Okura Hotel Amsterdam