Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

58
De wervelkolom en het concept van de bindweefselplaten bij schouderklachten door Ruud Schuitemaker fysiotherapeut, manueeltherapeut, docent manuele therapie en auteur van 1 Joint together WK, bwfsl & schouder docent manuele therapie en auteur van Extremiteiten Extremiteiten, manuele therapie in enge en , manuele therapie in enge en ruime ruime zin zin, BSL Houten (10de druk) - werkgroepleider vakinhoud SN regio Amsterdam Baarn, 16 november 2013, workshop Congres „Joint together“ Schoudernetwerk NL & Werkgroep schouder en elleboog van de NL Orthopeden Vereniging (NOV) Veel Veel plezier plezier!

Transcript of Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Page 1: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De wervelkolom en het concept van de bindweefselplaten bij schouderklachten

– door Ruud Schuitemaker – fysiotherapeut, manueeltherapeut,

docent manuele therapie en auteur van

1

Joint together WK, bwfsl &

schouder

docent manuele therapie en auteur vanExtremiteitenExtremiteiten, manuele therapie in enge en , manuele therapie in enge en ruimeruime zinzin , BSL Houten (10de druk)

- werkgroepleider vakinhoud SN regio Amsterdam

– Baarn, 16 november 2013, workshop Congres „Joint together“

– Schoudernetwerk NL & Werkgroep schouder en elleboog van de NL Orthopeden Vereniging (NOV)

VeelVeel plezierplezier!!

Page 2: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Een pitcher werpt Een pitcher werpt 50 ballen in de warming up.. 50 ballen in de warming up..

2

Joint together WK, bwfsl &

schouder

..en maximaal 50 ballen tijdens de wedstrijd

Page 3: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De 24 uur regel

• Evalueer met de patiënt 24 uur na de behandeling, oefensessie of training

• De “reactie” mag 24 uur duren, maar moet daarna langzaam doven

3

Joint together WK, bwfsl &

schouder

doven

• Conclusie: – geen storende schade– acceptabele belasting

Page 4: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De 24 uur regel

Ontstekingsreactie (na celdood) duurt minimaal 2 x 24 uur

• (Hernieuwde) intra-articulaire schade?

4

Joint together WK, bwfsl &

schouder

• (Hernieuwde) peri-articulaire schade?

– Pas de dosering aan

– Eventueel specialistische expertise na herhaalde ongewenste reactie

Page 5: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Tijdschrift Physios December 2013

5

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 6: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De schoudergordel

21

3

6

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 7: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De schoudergordel

De schouderregio1. glenohumeraal systeem

– art. humeri– junctura subacromialis– bicipitale glijmechanisme

2. primair scapulothoracaal systeem

7

Joint together WK, bwfsl &

schouder

– art. acromioclavicularis– art. sternoclavicularis– junctura scapulothoracalis

3. secundair scapulothoracaal systeem (wervelkolom en ribben)– artt. costovertebrales Th1 t/m Th9– artt. costotransversaria Th1 t/m Th9– artt. intervertebrales C4 t/m Th9

Page 8: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Animale en vegetatieve innervatie van de schoudergordel

• Animaal: C3 - C4 - C5-C6 - C7 – C8 –Th1

• Vegetatief: Th4-Th5-Th6-T7• De preganglionaire neuronen van C5-C6

8

Joint together WK, bwfsl &

schouder

liggen ter hoogte van Th4-Th5-Th6-Th7:

..de hoofdkraan in de kelder van de gazonmetafoor..de hoofdkraan in de kelder van de gazonmetafoor

Page 9: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De gazonmetafoor (deel 1)

Verdord gazon...ondanks vele ..Hoofdkraan in kelder

diagnose analyse

protocolkenmerken

9

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Verdord gazon...ondanks vele sproeien en bemesten...

..Hoofdkraan in kelder half geopend...

Buitenkraan slecht gemonteerd...

en/of dicht

Page 10: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De gazonmetafoor (deel 2)

Poot tuintafel op slang... Sproeikop verstopt

diagnose analyse

protocolkenmerken

10

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Poot tuintafel op slang... Sproeikop verstopt

Heg te dicht en te hoog...

Page 11: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De gazonmetafoor (deel 3)

behandelplan

11

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Dus regelmatig knippen voor zon...

..en wind....Hopen op een buitje regen

Verantwoord voeden...en voorkomen van ziektes

Page 12: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

De gazonmetafoor (deel 4)

Regelmatig sproeien en

subdoelstelling

12

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Regelmatig sproeien en verticuteren...

..voor een steeds groener en malser gazon...

of een sterke groene grasmat...na een jaar (seizoen) doen en blijven doen& einddoelstelling

Page 13: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Of toch maar liever kunstgras...?

protocolkenmerken

13

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Gazonmetafoor :Wervelkolombehandeling staat centraal• biomechanisch – voorwaardenscheppend• neurofysiologisch - trofiekverbeterend

Herstelprocessen vragen deskundige aandacht, voldoende tijd (geduld) en…een beetje geluk

Page 14: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

14

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 15: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

15

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 16: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Inspectie (statisch, dynamisch, overig)

Abductie elevatie

16

Joint together WK, bwfsl &

schouder

FS

Page 17: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Onderzoek en behandeling cervicale, thoracale wervelkolom, ribben

17

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 18: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Thoracale wervelkolomvoorwaardenscheppende

manuele therapie in enge zin

18

Joint together WK, bwfsl &

schouder

HVT-tractie manipulatie - body drop T5-6

Page 19: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.62 HVT tractie-rotatie C7-T1 countertechniek

19

Joint together WK, bwfsl &

schouder

(zie: Extremiteiten pg. 472)

Het (op 1 segment) gericht opheffen van een voor de schoudergordelfunctie storende hypomobiliteit in de

cervicothoracale overgang

Page 20: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

HVT countertechniek C7T1, belast

Pag

20

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Pag 472

Page 21: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Scapula Assistance testreductietest

21

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 22: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.19a - ‘Manus van alles’ als reductietest

22

Joint together WK, bwfsl &

schouder

glenohumeraal

scapula vergrendeld

Glenohumeraal en scapulothoracaal

Page 23: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Begin fase 3 circumductie: concentrisch en excentrisch

23

Joint together WK, bwfsl &

schouder reductietest / re-educatietechniek /

coördinatie- en stabiliteittest

Page 24: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.59 CTO rotatiemobilisatie en ribmobilisatie/manipulatie in buikligging

• Linker arm buiten de bank, cwk in homonieme flexie/ rotatie, koppaneel omlaag, (zie: Extremiteiten pg. 469)

24

Joint together WK, bwfsl &

schouder

T1T2 – rotatie ‘gegenhaltertechniek’

Art. costotransversaria III links - tractie

T2←←T1→→

rib III

Page 25: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

T3-T2-T1 Cervicothoracale mobilisatieL rib II en III mobilisatie

25

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 26: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

T3-T2-T1 Cervicothoracale mobilisatieL rib II en III mobilisatie

Thwk en ribben met rol

26

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Van diep naar oppervlakkig:korte, middenlange en lange bindweefselplaten

Page 27: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

�13.30 Circumductiebeweging (uitgangshouding)

• uitgangshouding (positie 0)• schouder• elleboog• pols-hand-vingers neutraal

Blz 738Blz 738

protocolkenmerken

27

Joint together WK, bwfsl &

schouder

www.fysio.nethuiswerkfilmpje

30

of DVD: filmpje 13.30

Page 28: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

13.30 Circumductiebeweging(fase 1 tot 5)

1 2 2’Blz 738Blz 738

protocolkenmerken

28

Joint together WK, bwfsl &

schouder

1 2

3 4 5

2’span! span! span!

span! strekstrek ontspanontspan

Blz 738Blz 738

Page 29: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

�13.32 Deviatiebeweging (fase I t/m V)

I0 IIFilmpje

Blz Blz 741741

protocolkenmerken

29

Joint together WK, bwfsl &

schouder

I

III IV

0

V

IIspan! span!

span! strekstrek ontspanontspan

Filmpje 32

Page 30: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

�13.34 Endo- en exorotatieoefening

Blz 744Blz 744

+ retractie schoudergordel!

protocolkenmerken

30

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Filmpje 34

Blz 744Blz 744

Page 31: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Het concept van de korte- , middenlange en lange

bindweefselplaten

• Tijdens de circumductiebeweging, deviatiebeweging, circumductiebeweging, deviatiebeweging, endoendo-- en exorotatiebewegingen exorotatiebeweging bewegen vooral de dieper gelegen (mono- en oligo-articulaire) bindweefselstructuren ten opzichte van elkaar…

• Tijdens de dynamische strekoefeningen voor het n. dynamische strekoefeningen voor het n.

Blz 108

31

Joint together WK, bwfsl &

schouder

• Tijdens de dynamische strekoefeningen voor het n. dynamische strekoefeningen voor het n. radialisradialis--, n. medianus, n. medianus-- en n. ulnarisweefselen n. ulnarisweefsel komen daar de oppervlakkig gelegen en langere (polyarticulaire) bindweefselstructuren bij

• Dankzij tussenliggende glij- en begeleidingsmiddelen: synoviale vloeistof, slijmbeurzen, vetweefsel en MCDAS…… (“Fuzz”, reticulair, losmazig bindweefsel)

Page 32: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

N. Med C6-C7-C8

Filmpje

32

Joint together WK, bwfsl &

schouder

56

Page 33: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

N. Radialis C5-C6-C7

Filmpje

33

Joint together WK, bwfsl &

schouder

57

Page 34: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

N. Ulnaris C7-C8-T1

Filmpje

34

Joint together WK, bwfsl &

schouder

58

Page 35: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

www.fysio.net

Menu:

35

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Laagdrempelige functionele basisoefeningen:

69 huiswerkfilmpjes

www.scholingrandstadwest.nl

4 daagse schoudercursus

Page 36: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

36

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 37: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Het glenohumerale systeem (1)

37

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Mediale glijvlak (a)Craniale glijvlak (b)Laterale glijvlak (c)

HSMI (Humero Scapular Motion Interface)

a

b

cc

Page 38: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Humeroscapular motion interface (HSMI)

rotatoreninterval

38

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Koppelingsmechanisme van het caput humeri met de sc apula.Koppelingsmechanisme van het caput humeri met de sc apula.De gesmeerde kogel dient zich vloeiend te kunnen bewegen in de totale concaviteit (glenoid - lig. coracohumerale – coracoid) en de tussenliggende intra- en extra-articulaire glijlagen...

Page 39: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

MCDAS….als glijlaag, schokdemper en begrenzer tussen de onderling

bewegende structuren in de buitenste lagen der HSMI

• Microvacuolar Collagen Dynamic Absorbing System

39

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Guimberteau, 2004

Page 40: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Het verglijden van de bindweefselplaten

40

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 41: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Protocol na herstel van wervelkolom - en thoraxfunctie

– Door positioneren van de scapula en selectieve aanspanning van diepe en oppervlakkige musculatuur wordt de humeruskop voortdurend gecentreerd

41

Joint together WK, bwfsl &

schouder

– Door opvoeren van de intensiteit en toenemend eindstandig belasten van de oligo- en polyarticulaire bindweefselstructuren wordt de schoudergordel belast in zowel de open-, semi gesloten- als gesloten keten...

‘Re‘Re--educatie’educatie’

Page 42: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.19a - „Manus van alles“

Van globaal oriënterend naar specifiek

onderzoek van het glenohumerale en

primaire scapulothoracale

42

Joint together WK, bwfsl &

schouder

De proximale weerstand faciliteert de anteflexie-elevatie. Pijnvrij, geleidelijk en met maximale controle komen de glijmechanismen van de HSMI in beweging. De scapula

wordt tussen lichaam en bank gefixeerd

→scapulothoracale

systeem

Page 43: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.49 Art. humeri –circumductiebeweging – fase 1 –

exorotatie en retractieRugligging

Blz. 458 Extremiteiten

43

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Sweepfenomeen lange kop biceps

Opmerkingen

Afb. 9.33, blz 387 Extremiteiten

De linker hand van de “manus van alles” blijft

onveranderd op de proximale rechter

bovenarm

Page 44: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.50 Art. humeri –circumductiebeweging – fase 2 –abductie tot 90°met exorotatie

Rugligging

Blz. 459 Extremiteiten

Geleid actief uitvoeren met

44

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Extern impingementtest: Biceps load 1

(vanuit CPP weerstand tegen flexie elleboog)

Opmerkingen

uitvoeren met maximale controle:• concentrisch• excentrisch• contract-relax

Page 45: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.51 Art. humeri – circumductiebeweging – fase 3 – abductie-elevatie met endorotatie tot 160°

Rugligging

Blz. 460 Extremiteiten

45

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Intern impingementtest:Biceps load 2 ...

(validerende test…)

Opmerkingen

Onderzoek en behandeling.....

Page 46: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.52 Art. humeri –circumductiebeweging – fase 4 –horizontale flexie-adductie met exorotatie en iets retroflexie

Rugligging

Blz. 460 Extremiteiten

46

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Intern impingementtest:Kim test = belasting dorsale labrum

Opmerkingen

Page 47: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.53 Art. humeri –circumductiebeweging – fase 5 –retroflexie met toenemende endorotatie en abductie

Rugligging

Blz. 461 Extremiteiten

47

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Re-educatie schoudergordelkinesie

Opmerkingen

Page 48: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.54 Art. humeri – deviatiebeweging –fase I – abductie met endorotatie

Rugligging

Blz. 465 Extremiteiten

Ook hier blijft de linker hand van de “manus

48

Joint together WK, bwfsl &

schouder

1. ‘Glenohumeral relief’-test :vanwege caudale druk

2. Indien vanuit deze positietoenemende endo:

GIRD-test

Opmerkingen

hand van de “manus van alles” op de rechter

proximale bovenarm

Page 49: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.55 Art. humeri – deviatiebeweging –fase II - horizontale flexie met

endorotatie

Rugligging

Blz. 465 Extremiteiten

Van fase I naar II +

49

Joint together WK, bwfsl &

schouder

1. Fase II: Horizontale flexie-adductie GIRD test

2. Passieve endo = Hawkins-KennedyExtern impingementtest

Opmerkingen

caudale druk op de elleboog = Supraspinatustest. Vanuit maximale hor adductie:

Yocumtest

Page 50: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.56 Art. humeri – deviatiebeweging –fase III – frontale exorotatie

Rugligging

Blz. 466 Extremiteiten

50

Joint together WK, bwfsl &

schouder

1.Extern impingementtest2. Intern impingementtest

Met toenemende druk naar dorsaal:KIM-test voor dorsale labrum

Opmerkingen

KIM-test = van: Deviatiepositie I

naar Deviatiepositie III

onder voortdurende en toenemende

approximatie in de richtingafnemend mediaal entoenemend dorsaal

Page 51: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.57 Art. humeri – deviatiebeweging –fase IV – anteflexie-elevatie met

exorotatie

Rugligging

Blz. 467 Extremiteiten

51

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Extern impingement:Test volgens Neer

Opmerkingen

Page 52: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.58 Art. humeri – deviatiebeweging –fase V – retroflexie met abductie en

endorotatie

Rugligging

Blz. 467 Extremiteiten

52

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Opmerkingen

Page 53: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Protocol

na herstel wervelkolom - en thoraxfunctie

• Op die circumductie/deviatieposities waar geleid actieve concentrische/excentrische rolschuifbewegingen stagneren…

• …kunnen passieve HVT-kantel- en tractiemanipulaties (eindstandige mobilisaties) van de HSMI worden uitgevoerd

53

Joint together WK, bwfsl &

schouder

mobilisaties) van de HSMI worden uitgevoerd

conform

Shoulder Symptom Modification Procedure(Jeremy Lewis, 2011)

Page 54: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

9.20 en 9.21 HVT kantelmanipulaties HSMI

54

Joint together WK, bwfsl &

schouder

Page 55: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Tractie subacromiaal = kantel glenohumeraal (e.o)

= Tractie subacromiaal= Kantel glenohumeraal

55

Joint together WK, bwfsl &

schouder

= Tractie glenohumeraal= Kantel subacromiaal

Dit geldt voor alle posities van de circumductie- en deviatiebeweging, omdat de „gewrichtsvlakken“ altijd een hoek van 90°ten opzich te van elkaar maken

Page 56: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Inspectie dynamisch

• Abuctie-elevatie• Anteflexie-elevatie (Stenvers criteria 1,2,3,4)• Scaptie (elevatie in het scapulavlak)• Horizontale flexie-adductie (Stenvers 5)• Circumductie (filmpje 30)• Deviatie (filmpje 32)

56

Joint together WK, bwfsl &

schouder

• Deviatie (filmpje 32)• Endo-exorotatie (Filmpje 34)• Gesloten keten (Filmpje 20)• Pijnlijke schouderactie

o Schouderbeperking? Painful arc? Geen van beide?o Scapuladiskinesie?o Coördinatie/stabiliteit

o Invloed reductietesten . Wervelkolom flexie-extensie?

Page 57: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

Shoulder Symptom Modification Procedure (Jeremy Lewis, 2011)

Reductie van symptomen door verminderen

• Thoracale kyfose

• Scapuladyskinesie

57

Joint together WK, bwfsl &

schouder

• Scapuladyskinesie

• Glenohumerale disproportionele rol-schuif

• Blokkades met manuele therapie, MFTrP-behandeling, dry needling, taping, etc

Page 58: Wk, bwfsl & schouder SNNnov2013ruud

SSMP

formulier

58

Joint together WK, bwfsl &

schouder

formulier