Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

13
ISSN 07772-3326 - AFGIFTEKANTOOR BRUGGE - P3A9157 - VERSCHIJNT IN FEBRUARI, APRIL, MEI, AUGUSTUS, OKTOBER EN NOVEMBER. Tijdelijk leiderschap in de praktijk 72 ste jaargang | november-december | maandblad 6 / 2016 Visie & Ondernemerschap “Industrie 4.0 biedt kansen voor onze maakindustrie” Caroline Van Marcke (Van Marcke Groep) Dossier Outlook 2017 Het is vijf voor twaalf voor onze ondernemers Thierry Geerts (Google) Carl Devos (UGent) Xavier Bouckaert (Roularta Media Group) Geert Janssens (ETION) Jan Delaere en Patrick Andersen (partners Delaware Consulting)

Transcript of Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Page 1: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

ISSN 07772-3326 - AFGIFTEKANTOOR BRUGGE - P3A9157 - VERSCHIJNT IN FEBRUARI, APRIL, MEI, AUGUSTUS, OKTOBER EN NOVEMBER.

Tijdelijk leiderschap in de praktijk

72 ste jaargang | november-december | maandblad 6 / 2016

Visie & Ondernemerschap“Industrie 4.0 biedt kansen voor onze maakindustrie”Caroline Van Marcke (Van Marcke Groep)

Dossier Outlook 2017Het is vijf voor twaalf voor onze ondernemersThierry Geerts (Google)Carl Devos (UGent)Xavier Bouckaert (Roularta Media Group)Geert Janssens (ETION)

Jan Delaere en Patrick Andersen (partners Delaware Consulting)

Page 2: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

inhoud

63 Digitale ambities dienen aangescherpt Woord Vooraf

6 “Industrie 4.0 biedt kansen voor onze maakindustrie” Visie & Ondernemerschap

Caroline Van Marcke, CEO Van Marcke Groep, spreekt zelden in de pers maar voor ‘Ondernemen’ bepleit ze een terugkeer van de maakindustrie. Van Marcke zelf investeert in de Industrie 4.0 en autonome productie.

10 Start een EVAluatie in uw bedrijf Leestip

13 Het is vijf voor twaalf voor onze ondernemers Dossier Outlook 2017

Hebben onze Vlaamse bedrijven de eerste digitaliseringstrein gemist? Thierry Geerts (Google), Xavier Bouckaert (Roularta) en Geert Janssens (ETION) gaven op de ETION Outlooksessies alvast ideeën en tips. Politicoloog Carl Devos wikte daarbij de kansen van onze regering om voor een stabiel kader te zorgen.

18 Jobobstakels voor vluchtelingen wegwerken Bedrijf & Samenleving

De drempel naar werk voor erkende vluchtelingen verlagen: dat is het doel van het Feniks-project. BASF was meteen enthousiast om mee te werken en nodigde een groep van een twintigtal erkende vluchtelingen uit voor een eerste kennismaking.

22 ETION Agenda

4 • november-december • ondernemen 2016 • ETION

Caroline Van Marcke (Van Marcke Groep)

Page 3: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

24 Tijdelijk leiderschap in de praktijk Leiderschap

Bij Delaware Consulting Belgium gaf managing director Jan Delaere begin dit jaar de fakkel door aan Patrick Andersen. ‘Ondernemen’ had een dubbelinterview met de twee partners.

31 De taboes blijven weer overeind Opinie van Rudi Deruytter

33 “Als je maar niet zegt dat we succesvol zijn” Financiering

Recent haalde technologie start-up Showpad 50 miljoen dollar risicoka-pitaal op. Dat daarmee enig succes bewezen werd, ontkent co-CEO Pieterjan Bouten in alle talen.

36 Duurzaam ondernemen vanuit de bankwereld Strategie

De laatste jaren is de term duurzaam ondernemen nadrukkelijker dan ooit aanwezig in het maatschappelijk debat. KBC verfijnde onlangs haar strategie ter zake. “We willen in alle geledingen de principes laten door-dringen”, zo benadrukte Luc Popelier, CFO van KBC Groep, tijdens een ETION-lunch in de KBC Arteveldetoren in Gent.

37 Robot aan het stuur ETION Nieuws

38 Innoveren: alleen maar ook met partners Innoveren

Door te innoveren verkleint Covestro de eigen milieu-impact. Maar ook de samen-werking met partners zoals Recticel creëert waarde.

39 Dienstenthuis Turnhout wint ‘De Kempenaar 2016’ ETION Nieuws

40 ETION Cocktail

42 Hoe stuur je op zelfsturing? Doordenker van Jochanan Eynikel (ETION)

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 5

18

33

Pieterjan Bouten (Showpad)

Tom Verlinden (BASF)

13

24

Jan Delaere en Patrick Andersen (Delaware Consulting)

Page 4: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Visie & Ondernemerschap

6 • november-december • ondernemen 2016 • ETION

Visie & Ondernemerschap

Caroline Van Marcke (CEO Van Marcke Groep)

“Industrie 4.0biedt kansen voor onze maakindustrie”

Page 5: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Visie & Ondernemerschap

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 7

Page 6: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Visie & Ondernemerschap

8 • november-december • ondernemen 2016 • ETION

“Industrie 3.0 draaide nog om elektro-nica en informatietechnologie om verder te automatiseren, Industrie 4.0 autono-miseert het productieproces.”

Na het onverwachte overlijden in 2010 van Carl Van Marcke kwamen de kinderen Caroline en Peter plots aan het roer van het familiebedrijf te staan. Twee jaar later werd Caroline CEO en zij liet een nieuwe wind waaien bij de specialist in badkamers, keukens en verwarmingsinstal-laties. Ze spreekt zelden in de pers, maar voor ‘Ondernemen’ bepleit ze een terugkeer van de maakindustrie. Van Marcke zelf investeert in de Industrie 4.0 en autonome productie.

De groep Van Marcke is vooral gekend als groothandelaar in badkamers, keukens en verwarmingsinstallaties. Weinig mensen weten dat de groep ook een indus-trieel verleden heeft. Zo was Van Marcke decennialang actief als producent van kantoormeubilair, maar als gevolg van de moordende concurrentie uit de lage-lonenlanden moest Mewaf (afkorting voor MEtaalWArenFabriek) enkele jaren geleden noodgedwongen de deuren sluiten. Met Labonorm (productie van labo-meubelen) en Intersan (productie van roestvrij sanitair voor onder andere industrie, sportinfrastructuur, onderwijs- en zorginstellingen) heeft de groep wel nog twee andere industriële activiteiten. Caroline Van Marcke wil graag terug aanknopen met het industriële verleden en de lancering van het innovatieve meubelconcept Mobilo is daar alvast een eerste bewijs van.

Waarvoor staat Mobilo?Caroline Van Marcke: “De ‘nieuwe consument’ of de ‘prosumer’ weet meer dan ooit wat hij exact wil. In onze showrooms kan hij voortaan met behulp van een intelligente configurator zijn eigen badkamermeubelen samenstellen. Het concept heeft een duidelijke parallel met de auto-industrie, want het gaat om een modulair systeem met één basiselement. Met dit chassis als startpunt kan de klant zijn meubelstukken naar eigen wens opbouwen. Hij kan onder andere de kleur, het design, de functievereisten en de opstelling kiezen. Met één druk op de knop stuurt hij zijn bestelling rechtstreeks door naar ons machinepark. De bedoeling is om op zeer korte tijd de producten te laten leveren en die te laten plaatsen door de professionele installateur.”

Maatwerk leveren in amper één week tijd lijkt heel erg ambitieus. Hoe gaat u dat klaarspelen?Caroline Van Marcke: “We hebben 1,8 miljoen euro geïnvesteerd in een volledig nieuw machinepark dat we hebben ondergebracht bij dochterbedrijf Labonorm. Voor de opstart van het productieproces gaat de computer het meubelstuk opsplit-sen in verschillende onderdelen. In functie van de leveringsdatum brengt de

computer de onderdelen van verschillende meubelen en van verschillende klan-ten samen in één productiebatch. Elk onderdeel krijgt daarbij een unieke barcode zodat de machines exact weten welke bewerkingen ze moeten uitvoeren. Finaal verzamelen we alle onderdelen en assembleren we de meubelen.”

U pleit ervoor om de maakindus-trie terug naar Europa te halen. Met deze investering geeft u alvast het goede voorbeeld.Caroline Van Marcke: “Voor de welvaart in ons land is een lokale industrie levensnoodzakelijk. Maar zoals iedereen weet, staat onze maak-industrie voor enkele grote uitdagin-gen. Om succesvol te zijn, moeten we in de eerste plaats investeren in een state-of-the-art productieapparaat. De vierde industriële revolutie of Industrie 4.0 staat namelijk voor de deur. Draaide zijn voorganger — Industrie 3.0 — in de eerste plaats om het gebruik van elektronica en informatietechnologie om verder te kunnen automatiseren, dan staat Industrie 4.0 helemaal in het teken van het autonoom maken van het productieproces, het ‘inter-net of things’. In een slimme fabriek zijn tegenwoordig alle computers en machines op een intelligente wijze met elkaar en met het internet verbonden. Daar liggen enorme kansen voor onze eigen industrie.”

Zijn de omgevingsfactoren in ons land wel voldoende interessant om de industrie terug naar hier te halen?Caroline Van Marcke: “Ondanks de hoge loon- en energiekosten geloof ik er sterk in. De grootste uitdaging is wellicht nog het aantrekken van tech-nisch geschoolde mensen, want zeker in de regio Kortrijk zijn die heel moeilijk te vinden. We zitten nu nog maar in de beginfase van Mobilo en het lukt perfect met de inzet van de eigen mensen van Labonorm. We hebben veel tijd en energie in de omscholing gestoken, maar we zijn heel blij met het resultaat.”

De groep Van Marcke heeft altijd al veel aandacht besteed aan oplei-ding en ontwikkeling.Caroline Van Marcke: “Dat klopt. Al

Page 7: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Visie & Ondernemerschap

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 9

“Onder druk van de kwartaalcijfers zal een beursgenoteerd bedrijf zich niet snel wagen aan een initiatief als Mobilo.”

in 1968 hebben we het Business Training Center opgericht in Marke, een eigen scholingscentrum waar zowel personeelsleden als klanten cursussen konden volgen. BTC was de voorloper van het huidige Van Marcke College. Ons college behaalde het Qfor-kwaliteitslabel, waardoor we door de Vlaamse overheid erkend zijn als officieel opleidingscentrum.”

Een ander stokpaardje van de groep is duurzaamheid.Caroline Van Marcke: “Om het water- en energieverbruik in de woningen te beperken, hebben we enkele jaren geleden Big Blue gelanceerd. In Zaventem hebben we een expertisecentrum waar we alle kennis van haalbare, energie-vriendelijke oplossingen voor water en warmte samenbrengen. Onze klanten kunnen daarnaast terecht in zeven Big Blue Points, waar een energieadviseur helpt zoeken naar de technieken en systemen die het best geschikt zijn voor elke situatie. Natuurlijk koesteren we ook intern de duurzaamheidsprincipes. Zo streven we ernaar om onze energie voor 100% uit hernieuwbare bronnen te halen. Bij onze recente investeringen in Mobilo verwerken we enkel gecertificeerd hout en we streven ernaar om meubelen op de markt te brengen die voor 100% recycleerbaar zijn.”

Sinds begin dit jaar bent u voorzitter van FEST, de Europese federatie van groothandelaars in sanitaire toestellen en verwarming. Welke zijn de aandachtspunten tijdens uw ambtstermijn?Caroline Van Marcke: “Jammer genoeg is de groothandel zwaar miskend. We doen heus veel meer dan dozen verschuiven, dankzij onze knowhow leveren wij

een belangrijke toegevoegde waarde. Daarom ga ik er alles aan doen om FEST door de Europese Unie te laten erkennen als woordvoerder van de Europese groothandels in technische producten. Wanneer Europa nieuwe reglementen of normen uitwerkt rond de duurzaamheid van gebouwen, dan wil ik dat we gehoord worden. Een tweede doelstelling is de invoering van een gestandaar-diseerde productclassificatie. Als iedereen dezelfde classificatie gebruikt, dan vergemakkelijkt dat het zoeken naar informatie en kunnen we veel fouten bij bestellingen vermijden. Mijn laatste strijdpunt is het verzamelen van gegevens over de Europese markt en het professionaliseren van de exploitatie ervan.”

De groep Van Marcke is nog steeds een familiebedrijf. Welke zijn de voor- en nadelen?Caroline Van Marcke: “Het grootste voordeel is zonder twijfel de langetermijnvisie van een familiebedrijf. Die focus op de lange termijn maakt een project als Mobilo mogelijk. Onder druk van de kwartaalcijfers zal een beursgenoteerd bedrijf zich niet snel wagen aan een gelijkaardig initiatief. Als familiebedrijf is het misschien iets moeilijker om vers kapitaal op te halen, maar je hoort ons zeker niet klagen. De banken geloofden meteen in ons verhaal en zijn snel over de brug gekomen. Natuurlijk hebben we ook heel wat eigen middelen in Mobilo gestoken.”

Tekst: Dirk Van Thuyne I Foto: Johan Martens

Groep Van MarckeVan Marcke is een naam met traditie. Als gespecialiseerde groothandel verdeelt Van Marcke al sinds 1929 badka-mers, wellness-systemen, keukens, verwarmingsin-stallaties, sanitair en instal-latiemateriaal, evenals duur-zame oplossingen voor water en warmte.

Het bedrijf met het zeepaardje als logo (symbool voor trouw en dienstbaarheid) is markt-leider in België en is daar-naast ook actief in Frankrijk, Luxemburg, Zwitserland, Malta en de Verenigde Staten. Met Intersan en Labonorm heeft de groep ook enkele productiebedrij-ven. Ruim 20 jaar geleden richtte de familie Van Marcke een eigen bank op met een Maltese licentie. Izola Bank richtte zich aanvankelijk tot de installateurs van de groep Van Marcke, maar intussen is de blik verruimd en kan iedereen klant worden.

Alles samen telt de groep 1.490 medewerkers die in 2015 samen een gecon-solideerde omzet van 435 miljoen euro realiseerden. (DVT)

Page 8: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

PUBLIREPORTAGE

Wat is dat nu toch over Afrika?

De berichtgeving omtrent Afrika in de Europese pers is de laatste jaren flink toegenomen. Vroeger was de be-richtgeving toegespitst op conflicten, natuurrampen, hongersnood en andere schrijnende toestanden. Een niet zo rooskleurig beeld. Maar naast deze zaken is er ook heel wat positief nieuws.

Door de trage economische groei in de EU van de laatste jaren, de lichte oververhitting van China en andere tijgerlanden, is er een toegenomen aandacht voor een continent dat toch een naaste buur is. Een continent met enorme rijkdom-men, met een zeer jonge bevolking, een sterk groei-ende middenklasse en met nog een gigantische nood aan infrastructuur, opleiding, kennis, industrie, transport en andere zaken die voor ons van-zelfsprekend zijn.

Er zijn vele studies en rapporten van internationale organisaties, banken, consulting bedrijven en overheden publiekelijk beschikbaar op het internet. De cijfers over de groei en het potentieel liegen er niet om, de opportuniteiten zijn er. Liggen ze zomaar voor het oprapen?

HindernissenEen studie van de International Chamber of Commerce (ICC, 2015, Rethinking Trade & Finance) geeft als grootste

Je kan er niet naast kijken, Afrika is in het nieuws.

hindernis om te exporteren naar Afrika het zwak juridisch en reglementair kader aan. Met 60% een duidelijke voor-sprong op politieke instabiliteit (43%), sancties (40%) en corruptie (18%).

Investeren in AfrikaALTIUS heeft een Afrika team dat zich onder de leiding van Yves Brosens vooral toelegt op het juridisch begelei-

den van westerse (niet enkel Belgische) bedrij-ven voor hun investerin-gen in Afrika. Hij was betrokken bij een groot aantal infrastructuur- en strategische projecten in Vlaanderen voor bedrijven en overheden. Met deze kennis staat hij al jaren investeerders in sub-sahara Afrika bij.

Yves Brosens: “Het juridisch begeleiden van investeringen en pro-jecten in Afrika vereist een extra dimensie in de dienstverlening die je niet even kan instude-ren. Perfect conform de wet werken is essentieel in Afrika. Elk juridisch aspect dat niet in orde is, is een reden voor iemand

om te beweren dat je illegaal opereert en dat er financiële compensaties moeten volgen. Daarnaast moet je het ruimer politiek, commercieel en sociaal kader begrijpen waarin de investering zich situeert. Geen evidentie, maar bijzonder interessant.”

Yves Brosens

Voor meer info kan u mailen naar [email protected], of een kijkje nemen op www.altius.com

Page 9: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Dossier Outlook 2017

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 13

Onze Vlaamse bedrijven hebben over het algemeen de eerste digitali-seringstrein gemist. Maar het is nog niet te laat.

De sprekers op de Outlooksessies voor 2017 van ETION waren het zelden zo eens in hun bijdra-

ges. Thierry Geerts, Country Director voor België bij Google, gebruikt de woorden letterlijk: “Onze bedrijfsleiders moeten alsnog op de sneltrein van de digitalisering springen. We zijn er ten onrechte bang voor en hopen misschien in stilte dat het allemaal aan ons voorbij zal gaan, maar dat zal niet gebeuren.” Hij roept op om het verschijnsel te zien als een

uitdaging en haalt daarvoor een aantal positieve elementen aan. Jobcreatie is daar maar één van.

Ondertussen groeit het belang van e-commerce. Dat ziet ook Roularta CEO

Xavier Bouckaert, die de Vlaamse bedrijven vraagt om ook hier op de spreekwoordelijke kar te springen.

Bouckaert zit daarmee helemaal op de lijn van Geert Janssens, hoofdeco-noom bij ETION.

Ook Janssens ziet een aantal zaken die hem ongerust maken. Toch is er ook goed nieuws. Een

aantal recente maatregelen laat het beste verhopen in onze arbeidsmarkt en leidt tot extra jobs. Toch volgen wij niet snel

genoeg de evolutie van vandaag. De regering heeft nochtans enkele goede maatregelen getroffen, volgens Geert Janssens.

Carl Devos, politicoloog

en hoogleraar Politieke Wetenschappen, legt dan weer uit waarom hij vreest dat deze regering geen al te lang leven meer beschoren is. Al bij al geen prettig vooruitzicht, al heeft elke spreker wel ruimte gelaten voor hoop. We mogen echter dit keer niet achter-overleunen en erop rekenen dat het allemaal wel zo’n vaart niet zal lopen.

Tekst: Patrick VerhoestIllustratie: iStockphoto.com

Het is vijf voor twaalf voor onze ondernemers

Dossier Outlook 2017

DO

SS

IER OUTLOO

K 2017

2016

p. 14

p. 16

p. 17

p. 15

Page 10: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Dossier Outlook 2017

14 • november-december • ondernemen 2016 • ETION

Het belang van de digitale economie wordt onderschat en verkeerd begrepen. Ondernemers zijn er bang van. We pakken dat niet goed aan.

Aan het woord is een ongeruste Thierry Geerts, Country Director voor België bij Google. De vierde industriële revolutie die vandaag plaatsvindt, is van het allergrootste belang en biedt fantastische opportuniteiten. “Het is echter niet een kwestie van alleen Google en Facebook. Het betreft een heuse schokgolf die door de ganse economie gaat.”

Connectie“Vandaag zijn 3 miljard mensen met elkaar geconnecteerd en op één klik van elkaar verwijderd. Die evolutie is goed ingezet in 2008 met de smartphone. Je bent je er niet meer van bewust maar je bent constant geconnecteerd. Je kan je

taxi bij Uber bestellen op straat. Dat is maar een voorbeeld, maar alles moet heruitge-vonden worden zoals Uber met de taxi heeft gedaan. Dat toont aan dat elk Vlaams bedrijf betrokken is, en dus niet alleen wij bij Google. De digitale economie kan onze

bedrijven efficiënter en relevanter maken en de economie doen heropleven.”

Foutieve perceptieGoogle pakt uit met de resultaten van een studie die het liet maken bij Boston Consulting Group, stelt Geerts: “Die zegt dat tegen 2020 liefst 300.000 jobs gecreëerd kunnen worden indien we volledig inzetten op digitalisering in België. We moeten daar dus niet bang van zijn. Dat heeft geen zin. We moeten de dingen in het juiste perspectief zien: weet dat er de voorbije twee jaar al 70.000 jobs zijn bijgekomen.”

Bizar genoeg is de perceptie dat we in crisis zijn en dat alles slecht gaat. Nochtans zijn er objectief nooit meer mensen aan het werk geweest in België. Geerts: “Vrouwen, die vroeger thuisbleven, werken en we hebben met zijn allen meer vrije tijd. We leven vijftig jaar langer dan een eeuw geleden en hebben bijna geen kindersterfte meer. Er is dus een positieve evolutie. Maar natuurlijk: er verandert veel. Er verdwij-nen soorten van werk maar er komen er ook heel wat bij. Mensen moeten nog leren omgaan met veranderen van job en permanente herscholing. Ondertussen vergeten ze te zien hoe hun leven beter is geworden.”

Overtuigen“We moeten bedrijfsleiders dringend overtuigen dat ze er nu aan moeten beginnen. Met Google gaan we alvast samen met minister De Croo, Unizo, VOKA en BNP Paribas Fortis 10.000 mensen opleiden in Belgische kmo’s. Ondertussen wil ik toch graag de bedrijfsleiders vragen om te reageren zoals in Silicon Valley gebeurt en in Azië: maak geen langetermijnplan-nen meer maar spring nu op de kar. Zorg dat je vindbaar bent voor wie mobiel zoekt. Vandaag zoekt 80% reeds online naar een oplossing en dan verschijnt slechts 40% van onze bedrijven op hun scherm. Bovendien krijgt wie zoekt in Vlaanderen, dan nog eens in 60% van de gevallen een Nederlands bedrijf als suggestie… Dat moeten we omkeren!”

Tekst: Patrick Verhoest I Foto: GF

Digitalisering: spring alsnog op de sneltrein!

DO

SS

IER OUTLOO

K 2017

2016

“Bang zijn van digitalisering heeft geen zin, we moeten op de kar springen.”

Thierry Geerts (Country Director voor België bij Google)

Page 11: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Dossier Outlook 2017

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 15

DO

SS

IER OUTLOO

K 2017

2016

Politiek voorspellen is zowaar nog moeilijker dan vooruitzien in economie. Toch deed politico-loog Carl Devos een geslaagde poging voor de Outlook-sessies van ETION.

Carl Devos is hoogleraar Politieke Wetenschappen en voorzitter van de Vakgroep Politieke Wetenschappen aan de UGent. Hij probeerde de bewe-gingen die hij het voorbije jaar gezien heeft in de Wetstraat door te trekken naar 2017. “Ik vrees dat 2017 vrij voor-spelbaar wordt, en dat stemt me niet optimistisch. 2017 wordt in elk geval een jaar met druk op de regering, want het is het laatste verkiezingsloze jaar. Ondanks de beloftevolle start is de regering tot nog toe beneden de verwachtingen gebleven. De budget-taire problemen in oktober waren een pijnlijke aflevering in dat feuilleton.

BegrotingIn 2016 zouden we een begrotingste-

te zijn, wat geen luxe zou mogen zijn in de poli-tiek. Nu al voel je dat velen denken dat deze coalitie wellicht geen verlengstuk gaat krijgen en ondertus-sen beweegt van alles in Wallonië. Daar zullen MR en PS regionaal bij elkaar moeten zitten, dat kan wel eens zijn gevolgen hebben nationaal, want de MR zal het wellicht beu zijn om steeds met ruziemakende Vlaamse partijen te moeten besturen. Als die negativiteit aanhoudt in de geesten, krijg je vermoeidheid.“

KenteringNu, er kan nog steeds een kentering komen zoals dat ook bij Di Rupo ooit het geval is geweest, vult Carl aan: “Toen kwam plots een switch om er voor te gaan. Die switch moet er komen in de hoofden.” Carl Devos hoopt dat men ondertussen alsnog hervormt en wijs

investeert. “We zijn jammer genoeg zowat de minst investerende over-heid in Europa. We zouden verstan-dig moeten investeren, terwijl we lenen om de lopende uitgaven te doen. Een structureel tekort mag er zijn als je investeert in wat zich terugverdient, zoals in ICT, Energiewende, infrastruc-tuur, onderwijs, zorg… We staren ons nu wat blind op het break-evenpunt. Niemand gelooft nog de ramingen en de cijfers. We moeten de moed hebben om deze gigantisch moeilijke oefening van nul af aan op te starten. Maar daar is ook deze regering niet sterk genoeg voor.”

Tekst: Patrick Verhoest I Foto: GF

Carl Devos (hoogleraar en voorzitter van de Vakgroep Politieke Wetenschappen aan de UGent)

Hervormen en wijs investerenis de opdracht

kort van 2,96% BBP hebben — 3% is het maximum dat Europa ons toelaat — maar eigenlijk gelooft niemand dat echt, iedereen vreest dat het meer zal zijn. Men heeft de begroting zo opgesteld dat ze onder die 3% bleef. Dat we dit en volgend jaar samen onze begroting 1,6% BBP structureel zullen verbeteren, geloof ik ook niet. In elk geval zal men volgend jaar nog fors moeten ingrijpen. Dat moet wel, want 2018 en 2019 worden één lang-gerekte campagne. 2017 is dus het jaar om de puntjes op de i te zetten op sociaal-economisch en fiscaal vlak. En budgettair moet er ernstig inge-grepen worden. Als men in 2018 een begroting in evenwicht wil, moet men nog vele miljarden vinden. Wat men vandaag presenteert, is veel lapwerk.”

Moeilijke tijdenOndertussen hebben we gezien dat de regering door moeilijke tijden gaat. Toen men vicepremier Peeters midden oktober zei dat er geen vertrouwen leek te bestaan tussen Jambon, De Croo en hemzelf, antwoordde die: dat is juist. Carl Devos: “Dat was ongezien. Uitgerekend in dat kernkabinet worden de moeilijkste beslissingen genomen en de grondstof daar is vertrouwen! Wat we zagen de voorbije maand is dus onrustwekkend.”

De constructiefouten die er zijn, zullen er in 2017 nog zijn en de wil om er iets aan te doen is er onvoldoende. Carl Devos ziet de moedeloosheid en berusting binnensluipen en de uitzichtloosheid van de regering is algemeen. Devos: “Ook al is men wellicht begonnen met de idee voor lange termijn — tien jaar — op weg

“Ondanks de beloftevolle start is de regering tot nog toe beneden de ver-wachtingen gebleven.”

Page 12: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Dossier Outlook 2017

16 • november-december • ondernemen 2016 • ETION

In de komende vijf jaar is multimedia de enige winnende formule in de mediasector.

De CEO van Roularta Media Group is duidelijk: “Multimedia is hét woord uit ons strategisch plan. Het wordt knap lastig voor mediabedrijven die maar één krant of magazine uitgeven. Een portefeuille zoals de onze leidt een actief leven in de printmedia, maar ondertussen zijn we andere richtingen ingeslagen”, zo bedenkt Xavier Bouckaert. “Reeds eind jaren ‘80 kozen we voor televisie en radio, met de instap in Medialaan. Nadien werden we ook digitaal meer actief en dat luik zit nu sedert de mobile in een grotere versnelling.”

Roularta heeft dus heel wat nieuwe diensten en activiteiten uitgebouwd, zoals ook digitale marketing voor lokale handelaren en e-commerce. “De overname van Mobile Vikings was een eerste stap richting telecom. De komende jaren zullen wellicht nog diverse stappen volgen. De traditionele inkomsten staan onder druk. We moeten zoeken naar structurele oplossingen. Dat zal zich verder wereldwijd bestendigen in 2017.”

Toekomst gegarandeerdVoor wie eraan twijfelt, de gedrukte media hebben zeker nog een rol te spelen volgens de CEO: “Onze rol is zoveel mogelijk bereik te hebben, voor onze adver-teerders maar ook voor onze lezers, surfers, luisteraars en kijkers. Onze media-merken hebben nog nooit zoveel mensen bereikt als vandaag! Multimedia is dus ook van belang voor adverteerders om hun merk of boodschap kenbaar te maken bij zoveel mogelijk mensen. We kunnen dat vandaag gelukkig aanbieden via originele, op maat gemaakte campagnes, die alle kanalen beslaan.”

De printed media is daarin een onmisbare schakel. Xavier Bouckaert: “Heel veel van onze lezers geven aan de print nog steeds belangrijk te vinden. Ook wie smartpho-ne en tablet gebruikt, leest overdag snel

tussen twee vergaderingen een berichtje, een kort artikel of een nieuwsbrief, maar grijpt ’s avonds of in het weekend terug naar de print. De print zal in de toekomst zijn plaats nog meer moeten delen met online media en waarschijnlijk met nieuwe media die we vandaag nog niet kennen. Dat is voor ons niet langer disruptief. We gaan daar al twintig jaar mee om!”

ContentXavier Bouckaert ziet in platformspelers als Facebook, Google en Amazon meer en meer belangrijke distributieplatformen voor de media. Hun corebusiness bestaat hoofdzakelijk uit social network, search, e-commerce, enz. “Maar zij gaan nooit journalisten aanwerven of redacties organiseren. Dat is een model dat voor hen niet werkt. In de toekomst zullen zij ons nodig hebben voor het aanleveren van

die content. Die grote spelers zullen van ons afhankelijk zijn om goede, misschien zelfs exclusieve en vooral degelijke, betrouwbare content te krij-gen. Lezers en surfers zijn daar heel gevoelig aan. Er zal steeds meer vraag zijn naar juiste en zuivere berichtge-ving.”

Vlaamse ondernemersVandaag ziet Xavier Bouckaert nog heel wat Vlaamse kmo’s twijfelen over de digitalisering. “Ze vrezen nog te veel kannibalisatie met hun bestaande business. Tien maanden geleden hebben we met UNIZO en KBC een project opgestart. We maak-ten met Storesquare een e-commer-ceplatform voor lokale handelaars en kmo’s. De bedoeling is hen te ontzor-gen qua e-commerce. Zij hoeven er enkel hun product op te plaatsen. Na tien maanden zijn er een 750-tal handelaars aangesloten. We gaan snel naar de 1000. We merken daar dat we ons best moeten doen om lokale handelaars te overtuigen. Het gaat om een bijkomend verkoopkanaal, geen bedreiging voor de handel. Er vloeien al te veel honderden miljoe-nen euro’s e-commerce-omzet naar het buitenland. We moeten dringend het tij keren!”

Tekst: Patrick Verhoest I Foto: BelgaImage

Multimedia is het enige antwoord

DO

SS

IER OUTLOO

K 2017

2016

Xavier Bouckaert (CEO Roularta Media Group)

“Er vloeien honderden mil-joenen euro’s e-commerce omzet naar het buitenland.”

Page 13: Visie & Ondernemerschap Dossier Outlook 2017 Jan Delaere en ...

Dossier Outlook 2017

ETION • ondernemen 2016 • november-december • 17

DO

SS

IER OUTLOO

K 2017

2016

De recente positieve bewegingen op onze arbeidsmarkt zijn zeer hoopgevend, maar de weg is nog lang.

Dat is één van de belangrijkste bood-schappen die Geert Janssens, hoofd-econoom bij ETION, ons meegeeft naar aanleiding van de Outlook-sessies. Samen met Chris Wuytens van Acerta schreef hij er een inspira-tienota over.

Twee snelhedenOndanks alle recente aankondigingen van ontslagen, zullen er dit jaar op onze arbeidsmarkt netto meer dan 40.000 jobs bijkomen. “We zijn laat in gang geschoten maar er is positief nieuws. Toch is de weg nog lang. Vandaag zie ik twee snelheden: een stuk oude industrie wordt afgebouwd en ander-zijds komt er een nieuwe economie rond digitalisering die gestadig groeit. Daar zit de jobcreatie. Onder meer door de taxshift en de andere positieve maatregelen — zoals de vrijstelling van socialezekerheidsbijdragen voor de eerste aanwerving — zijn er heel wat aanwervingen gebeurd sinds 1 januari

2016. In combinatie met de verlaging van de loonlasten is de concurren-tiekracht toegenomen. We zien een substantiële afbouw van de loonhan-dicap en dat leidt tot een verbetering van het klimaat voor jobcreatie.”

DigitaliseringTegelijk ziet Geert de digitalisering die markten verstoort en meer flexibi-liteit vraagt. Er moet snel ingespeeld worden op de noden van de klan-ten, zoals de e-commerce verlangt van ons. “10% van onze aankopen gebeurt al via e-commerce maar daar staan we nergens, hoewel we er via de wet wendbaar werk iets aan gaan doen. Het gebrek aan flexibiliteit wordt aangepakt en met wat nu op tafel ligt, worden de eerdere voorstellen in de goede richting bijgestuurd. Er zijn een aantal aanzetten in de goede richting, zoals de herziening van de regeling rond overuren, nachtarbeid en meer ruimte voor flexibiliteit.”

StructureelVolgens Geert blijft onze arbeidsmarkt kampen met een aantal grote struc-turele tekortkomingen. Die zorgen ervoor dat, zelfs met de nieuwe wet en de loonlastenverlaging, er een grote mismatch blijft tussen vraag en aanbod: “Bedrijven zijn zelf te weinig bezig met opleiding en vorming. België heeft bovendien een kader dat bedrijven te weinig aanzet tot verande-ring. In de dienstensector zit heel wat protectie. Qua ICT en digitalisering gaat het traag. We dreigen de boot te missen, zoals Jurgen Ingels en Peter Hinssen recent nog in ‘De Tijd’ schre-ven. We zijn zeer defensief ten opzichte van vernieuwing.”

Vlaamse bedrijvenJanssens ziet ondanks alles een verschuiving naar een beter klimaat met meer flexibiliteit voor bedrij-ven. We zullen alle krachten moeten bundelen om onze achterstand inza-ke e-commerce — die vandaag naar schatting 10% van onze aankopen uitmaakt — in te halen. Een aantal

Vlaamse bedrijven is zich te weinig bewust van wat er op hen afkomt. “Veel kan al verbeterd worden door in dialoog te gaan met je klanten, leve-ranciers en medewerkers. De klant bepaalt de toekomst! Ook intern in de organisatie moet een bedrijf zich aanpassen. Herdenk uw organisatie, zorg voor een participatief klimaat met minder hiërarchie, meer autonomie en korte beslissingslijnen. Die zullen mee bepalen of je mee bent met de digita-lisering.”

Tekst: Patrick Verhoest I Foto: Koen Fasseur

Tijd voor structurele hervormingen

Geert Janssens (hoofdeconoom ETION)

Janssens Geert en Wuytens Chris, ETION Inspiratienota nr. 92, ‘Werkbaar en wendbaar werk: de onvermijdelijkheid van het noodzakelijke’, november 2016. (i.s.m. Acerta)

SAMENVATTING

ETION - INSPIRATIENOTA 92 - 1

Inspiratienota 92 november 2016

Werkbaar en wendbaar werk:de onvermijdelijkheid van het noodzakelijke

In deze inspiratienota overlopen we enkele recente trends op onze Belgische en Vlaamse arbeidsmarkt. Die wordt gekenmerkt door verschillende snelheden. Terwijl digitalisering de bodem onder bepaalde sectoren wegslaat, biedt ze elders unieke kansen. De aanpassing van onze socio-economische structuren verloopt echter dermate traag dat kansen zich eerder dreigen te kristalliseren in bedreigingen. De taxshift, de aanpassingen aan de wet van 1996 om de loonkostenhandicap in be-dwang te houden en de wet ‘Werkbaar Wendbaar Werk’ bieden perspectieven om ons beter voor te bereiden op een digitale toekomst waar snelheid, flexibiliteit en wendbaarheid het verschil maken. De structurele mankementen op onze arbeids-markt blijven echter groot en vragen om een meer gecoördineerde aanpak met een veel breder pakket aan maatregelen, ook vanwege de bedrijven zelf.

1. Een paradox

De voorbije maanden waren op socio-economisch vlak niet bepaald de leukste. Op een gegeven moment leek er geen einde te zullen komen aan de reeks aangekon-digde herstructureringen met het vooruitzicht van duizenden ontslagen. Met Caterpil-lar, AXA, ING, Douwe Egberts,… gingen er sinds begin september alleen al 8.000 jobs voor de bijl. Diametraal daartegenover staat dat van alle bedrijven in de eurozone, de Belgische er het minst goed in slagen om hun openstaande vacatures in te vullen (Eu-rostat). Het totaal aantal jobs lag overigens nog nooit zo hoog. In 2015 registreerden we nog 41.000 nieuwe jobs. Het is nog even afwachten of de onheilspellende berichten van de voorbije maanden een trendbreuk zullen inluiden, maar ook de volgende jaren dienen zich veelbelovend aan. De Nationale Bank verwacht in de periode 2016-2018 niet minder dan 140.000 extra jobs (netto). Een belangrijk verschilpunt met het verle-den is overigens dat deze nieuwe jobs niet langer bij de overheid maar in privésectoren

De Belgische arbeidswetgeving is nog te veel op de leest geschoeid van een socio-economische realiteit die niet meer bestaat. Digitalisering en technologische verandering transformeren troeven uit het ver-leden vliegensvlug tot pijnpunten. Sectoren komen en gaan, beroepen worden met uitsterven bedreigd en flexibilisering zet zich door. Daarom komen enkele recente beleidsmaat-regelen geen minuut te vroeg. De wet ‘Werkbaar Wendbaar Werk’, het akkoord rond nachtarbeid, de taxshift en verschillende ingrepen in het loonvormingsproces zetten ons op de juiste weg.

De eerste effecten zijn reeds zichtbaar maar de weg is nog lang. Een (te) hoge arbeidsbescherming en een stroeve woningmarkt zijn slechts twee van vele kenmerken die verhinderen dat vaardigheden van medewerkers op de plaats gera-ken waar ze het best tot hun recht komen. Ook op organisatieniveau schiet men tekort. Bedrijven zijn zich te weinig bewust van het belang van duurzame inzetbaarheid van mede-werkers. Het schip is maar zo sterk als de bemanning, en de veerkracht wordt uiteindelijk bepaald door het menselijk kapitaal. Precies daarom moeten ook ondernemingen zelf meebouwen aan een werkbare en wendbare arbeidsmarkt.

“De klant bepaalt de toekomst.”