Urogenitaal nhjp vgt najaar 2009

VGT - UROGENITAAL

N.H.J. Prakken

Vraag 127 – najaar 2009

• Bij een primaire mega-ureter treedt in de meerderheid der gevallen in de loop van het leven nierfunctieverlies op.

• A Juist B Onjuist

Vraag 127 – najaar 2009

• Primaire megaureter:– Ureterdilatatie door verhoogd volume– Idiopatisch congenitaal– > 10mm diameter– Ontbrekende musculatuur – geen peristaltiek langs korte segment van ureter bij

ureterovesicale overgang maar met normaal aspect zonder stenose of vullingsdefect

– Normaal aspect calyces bij meesten– 75% unilateraal, L > R, M > V– UWI’s > urolithiasis

– Excludeer vesicoureterale reflux

• Secundaire megaureter: door obstructie

Vraag 128 - 2009

• Bij prostaatcarcinoom ontstaan lymfekliermetastasen het eerst in de liezen.


Vraag 128 - 2009

Prostaat carcinoom • Stadium A: microscopisch• Stadium B: macroscopisch palpabel• Stadium C: extracapsulaire uitbreiding

• Stadium D: metastatische ziekte– Lymfogene spreiding naar onderbuik: obturator, iiaca interna, externa– Meest lymfogeen, 25% van gemetastaseerde ziekte in long en pleura– 80% van lymfogeen gemetastaseerden heeft binnen 5 jaar botmetastasen

Vraag 129 - 2009

• Renale sinus lipomatosis leidt zelden tot obstructie van het pyelocalicieel systeem.


Vraag 130 - 2009

• Congenitale afwezigheid van één van de nieren geeft bij een vrouw een verhoogde kans op congenitale afwijkingen aan de genitalia interna.

• Deze kans ligt dichter bij de 70% dan bij de 10%.


Vraag 131 - 2009

• Leiomyomen van de uterus zijn meestal grotendeels of geheel hyperintens ten opzichte van het normale myometrium op T2-gewogen MRI-beelden.


Vraag 131 - 2009

• Leiomyomen– Meestal benigne, 0,5% maligne dedifferentiatie (leiomyosarcoom)– 20% van de vrouwen– Oestrogeen afhankelijk– Calcificatie, degeneratie en secundaire infectie veranderen het beeld

– Eerst ECHO. Onduidelijk? grote tumor/ obese patient?– MRI: scherpe demarcatie– T2W hypointens tov myometrium !!!– T1W iso- of hypointens tov myometrium

Vraag 132 - 2009

• Bij een testiscarcinoom aan de rechter zijde is het eerste lymfeklierstation gewoonlijk paracavaal, op of net iets caudaal van het niveau van de rechterniervene.


Vraag 133 - 2009

• Een goede techniek om bloedproducten bij endometriose af te beelden is een T1-gewogen sequentie met vetonderdrukking.


Vraag 134 - 2009

• Eén van de oorzaken van medullaire nefrocalcinosis is renale tubulaire acidose.


Vraag 134 - 2009

• Eén van de oorzaken van medullaire nefrocalcinosis is renale tubulaire acidose.


• Veel voorkomende oorzaken: medullaire sponsnier, hypercalciemie, renale tubulaire acidose

• Zeldzaam: papillaire necrose, tuberculose, hyperoxalurie, chron. furosemidegebruik

• Renale tubulaire acidose (RTA) is een acidose en verstoring van de elektrolietenbalans door een afgenomen excretie van het waterstofion (type 1), door een afgenomen HCO3 (type 2) of door een abnormale productie van of respons op aldosteron (type 4)

Vraag 135 - 2009

• De perifere zone van de prostaat is hypointens op T2-gewogen MRI-beelden.


Vraag 135 - 2009

• De perifere zone van de prostaat heeft een hogere signaalintensiteit dan de centrale zone of T2W beelden

• De centrale zone heeft een laag signaal op T1W opnamen isointens tov spierweefsel

Vraag 136 - 2009

• Ongeveer de helft van de patiënten met de ziekte van Von Hippel Lindau ontwikkelen angiomyolipomen in de nieren.


Vraag 136 - 2009

• AML

– 80% op middelbare leeftijd (40-50+), F > M, leasie doorgaans klein, solitair en asymptomatisch

– 20% tubereuze sclerose, dan ook 80% in nieren

Vraag 137 - 2009

• Sikkelcelanemie-patiënten hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van een oncocytoom.


Vraag 137 - 2009

• Oncocytoom:

– Benigne– Mannen 60-70+– Solide expansieve renale massa– Pseudokapsel– Central scar in grotere laesies (spoke wheel)– Isoechoisch/heterogeen op ECHO– Homogene enhancement op CT

Vraag 138 - 2009

• Eén van de oorzaken van laterale deviatie van één of beide ureteren is retroperitoneale fibrose.


Vraag 138 - 2009

• Oorzaken laterale deviatie ureteren

– Bovenste deel ureter• Malrotatie / hoefijzernier• Lymfadenopathie• Psoas hypertrofie• Aneurisma van aorta• Retroperitoneale massa of vocht• Na mobilisatie chirurgie

– Onderste deel ureter• Centrale massa in onderbuik of vocht collectie• Sciaticoureterale hernia

Vraag 138 - 2009

• Oorzaken mediale deviatie ureteren

– Bovenste deel ureter• Massa in onderpool nier• Laterale retroperitoneale massa• Psoasgroei• Retroperitoneale fibrose !!!• Retrocavale ureter

– Onderste deel ureter• Lymfadenopathie• Lipomatose in de ondrbuik• Iliopsoas groei• Massa of vocht in de onderbuik• Iliacaectasie• Abdominoperineale resectie• Cystocele

Vraag 139 - 2009

• Koraalstenen zijn grote, vaak vertakte stenen die een afgietsel lijken te vormen van het pyelocalicieel systeem.

• Dit type stenen wordt vooral veroorzaakt door chronische urineweginfecties.


Vraag 187 - 2009

• Dit is een CT-scan met intraveneus contrast van een normale linkernier.

• De witte asterisken geven het merg aan.


Vraag 188 - 2009

• Bij een 34-jarige vrouw wordt bij echografie een vergroot adnex gezien met een diameter van ongeveer 9 cm.

• Dit echografisch beeld past beter bij een endometriosecyste dan bij een dermoïdcyste.


Vraag 188 - 2009

• Adnexcyste tekenen van maligniteit:

– Groei

– Solide of voornamelijk solide

– > 5 cm diameter

– Irreguliaire cysteuze ruimten, suggestief voor necrose

– Murale of septale dikte > 3 mm

Vraag 188 - 2009

• Dermoid cyste (cysteus teratoom)

– 10-15% van ovariele neoplasmata (benigne), 10% bilateraal

– Volwassen epitheliale elementen (huid, haar, tanden, epitheel)

– Vanaf geboorte bestaand en traag groeiend en ontdekt na 20-30+

– Twee klassieke kenmerken

• ‘top of the iceberg’ sign veroorzaakt door absorptie van vrijwel al het ECHO signaal in de top

• ‘dermoid plug’ sign door 1 of meer hyper-echoische ronde gebieden in een hypo-echoische massa

Vraag 188 - 2009

• Endometriose (endometriale klieren of stroma op abnormale paats)

– Meestal de externe of indirecte vorm, buiten de uterus

• Meest in adnex gebied

• Wijd verspreid of fokaal als massa (endometriomen)

– Tweede vorm is de interne of directe vorm (adenomyosis)

• In uterus met invasie van junctionele zone en myometrium

• Endometrioom

– Cysteus tot solide en 1 – 10 cm doorsnede – echoisch homogene ronde massa met vloeistofspiegels en interne septatie

Vraag 189 - 2009

• Een 35-jarige vrouw presenteert zich op de Eerste Hulp met pijn in de linker-flank. Bij echografisch onderzoek wordt een hydronefrose van de linkernier gezien. Zij plast twee uur later een steentje uit en is daarna klachtenvrij.

• Het echobeeld bij deze patiënte past bij medullaire sponsnieren.


Vraag 190 - 2009

• Een 42-jarige vrouw presenteert zich met flankpijn links op de Eerste Hulp. Het CRP is laag. Er wordt een CT-scan gemaakt.

• De patiënte heeft vermoedelijk een maligniteit van de linkernier.


Vraag 190 - 2009

• Een laceratie met hematoom ?

Vraag 191 - 2009

• Dit echografische beeld past beter bij een ovarieel hyperstimulatie syndroom dan bij polycysteus ovarium syndroom.


VGT April 2009

Uroradiologie door ?

• 152. De term Krukenbergtumor is gereserveerd voor metastasen naar het ovarium.

De primaire tumor is meestal gelokaliseerd in de tractus gastrointestinalis.

A Juist B Onjuist C Weet niet

• Krukenberg tumor: Bilaterale ovarium metastase van meestal mucineus adenocarcinoom van maag of colon

• Soms van mamma of lymphoma

• Betreft 5% van ovarium neoplasmata

• 152. De term Krukenbergtumor is gereserveerd voor metastasen naar het ovarium.

De primaire tumor is meestal gelokaliseerd in de tractus gastrointestinalis.


• 153. Behandeling van eerste keuze bij pyonefrose is medicamenteus.


• Pyonefrose: geinfecteerde purulente urine in een geobstrueerde verzamelsysteem

• Behandelen als een abces: percutane nefrostomie.

• Voor 1980 nefrectomie

• 153. Behandeling van eerste keuze bij pyonefrose is medicamenteus.


• 154. Op een X-BOZ worden calcificaties van het vas deferens gezien.

Dit wordt vrijwel uitsluitend bij diabetische patiënten gezien.


• 155. Het immatuur teratoom van het ovarium is een maligne tumor.

Deze tumor wordt in de meerderheid der gevallen postmenopauzaal gezien.


• 4 histologische typen ovarium carcinoom:– Epitehliaal: sereus, mucineus, endometrioid (65%) – Germ-cell: matuur, immatuur teratoma (25%)– Sex-cord stroma (5%)– Metastasen (5%)

• Germ-cell tumor:– 10e-30e levensjaar– Benigne cysteuze teratoma (dermoid cyste) 95%

• Tanden, haar en vet

– Maligne teratoma (immatuur) • Niet te differentiëren van plaveisel cel carcinoma

– Dysgeminoma~seminoma

• 155. Het immatuur teratoom van het ovarium is een maligne tumor.

Deze tumor wordt in de meerderheid der gevallen postmenopauzaal gezien.


• 156. Op een CT-scan van de buik zonder intraveneus contrastmiddel ziet u een ruimte-innemend proces met een diameter van 1,5 cm in de bijnier. De laesie heeft een densiteit van 8 HU.Deze bevinding is diagnostisch voor een adenoom.


1. Adenomen bevatten vet: onder 10 HU op blanco CT is specifiek. 80% sensitiviteit en 95% specificiteit bij differentiatie met metastasen

2. Adenomen hebben snellere washout dan metatsesen bij CECT (washout waarde 60%)

• 1 en 2 samen: 98% van adenomen te onderscheiden van niet adenomen

• Zelden 3 cm of groter bij detectie• Glad en scherp afgrensbaar• Zelden centrale necrose of calcificaties• Stabiel over 2 jaar

• 156. Op een CT-scan van de buik zonder intraveneus contrastmiddel ziet u een ruimte-innemend proces met een diameter van 1,5 cm in de bijnier. De laesie heeft een densiteit van 8 HU.Deze bevinding is diagnostisch voor een adenoom.


• 157. De membraneuze urethra bevindt zich op het niveau van de externe urethrale sfincter.

Deze bevindt zich tussen de blaas en het pars prostatica van de mannelijke urethra.


1. pars pendula urcthrae (cavernosa) 2. pars bulbosa 3. pars membranacea 4. pars prostatica 5 blaashals

• 157. De membraneuze urethra bevindt zich op het niveau van de externe urethrale sfincter.

Deze bevindt zich tussen de blaas en het pars prostatica van de mannelijke urethra.


• 158. Bij een normale anatomie draineert de rechter vena spermatica in de rechter vena renalis.


• 159. Een carcinoom van de blaas betreft vaker een adenocarcinoom dan een urotheelcelcarcinoom.


• Blaascarcinoom:– Meest voorkomende carcinoom urinewegen

• 3% van alle maligniteiten• Epitheliale carcinomen:

– 90% urotheelcel carcinoom, 5% plaveiselcel en 2% adenocarcinoom

• 75% oppervlakkige lesies• 25% invasief

– In 2-3% metachrone tumor bovenste UW– Ass. met roken– Man-vrouw 3:1– 50-69 levensjaar

• Non-epitheliale carcinomen:– Leiomyosarcoma, lymphoma– Metastasen van maag of mamma

• 159. Een carcinoom van de blaas betreft vaker een adenocarcinoom dan een urotheelcelcarcinoom.


• 160. Het merendeel van de prostaatcarcinomen ontstaat in de perifere zone van de prostaat.


• 85% prostaatcarcinomen ontstaan in de perifere zone

• 10% ontstaan in de transitie zone

• 5 % ontstaan in de centrale zone

• 160. Het merendeel van de prostaatcarcinomen ontstaat in de perifere zone van de prostaat.


• 161. De testis wordt omgeven door een fibreus kapsel. Dit kapsel invagineert in de testis en vormt het mediastinum van de testis.

Dit kapsel betreft de tunica vaginalis.


• 162. Bij echografie wordt in de linkernier een 2 cm grote, dunwandige, uniloculaire cyste zonder schotten gezien. Op een CT-scan is deze cysteuze structuur hyperdens, na intraveneus contrast blijft de densiteit van deze cysteuze structuur gelijk.

Verder onderzoek is noodzakelijk.


Beeldvragen

• 189. Hieronder staan de echografische afbeeldingen van de testis van twee patiënten (20 resp 26 jaar) met beide eenzelfde, intra-testiculair gelokaliseerde solide laesie.

De kans dat deze laesies benigne zijn, is groter dan de kans dat deze laesies maligne zijn.


• “Union like rings”– Pathognomonisch voor epidermoid cyste

• 189. Hieronder staan de echografische afbeeldingen van de testis van twee patiënten (20 resp 26 jaar) met beide eenzelfde, intra-testiculair gelokaliseerde solide laesie.

De kans dat deze laesies benigne zijn, is groter dan de kans dat deze laesies maligne zijn.


• 190. Dit is een CT-scan van een 37-jarige vrouw. De pijl wijst op een bolronde structuur met een diameter van ongeveer 5 cm.

Een dermoidcyste is waarschijnlijker dan een endometriosecyste.


• 4 histologische typen ovarium carcinoom:– Epitehliaal: sereus, mucineus, endometrioid (65%) – Germ-cell: matuur, immatuur teratoma (25%)– Sex-cord stroma (5%)– Metastasen (5%)

• Germ-cell tumor:– 10e-30e levensjaar– Benigne cysteuze teratoma (dermoid cyste) 95%

• Tanden, haar en vet

– Maligne teratoma (immatuur) • Niet te differentiëren van plaveisel cel carcinoma

– Dysgeminoma~seminoma

• 190. Dit is een CT-scan van een 37-jarige vrouw. De pijl wijst op een bolronde structuur met een diameter van ongeveer 5 cm.

Een dermoidcyste is waarschijnlijker dan een endometriosecyste.


• 191. Dit is een transversaal echografisch beeld van de uterus (linker plaatje) en cervix (rechter plaatje) bij een 24-jarige vrouw.

Een uterus bicornis is waarschijnlijker dan een uterus didelphys.


• 192. Dit zijn echografische beelden van de beide ovaria van een 31-jarige vrouw. Links staat een cm-schaal.Dit beeld past eerder bij een polycysteus ovarium syndroom (PCOS) dan bij een ovarieel hyperstimulatie syndroom (OHSS).


• PCOS:– Amenorrhoe– Infertiliteit– Hirsutisme– Obesitas

– Vergrote ovarium– Hyperechogeen– Multipele cysten– Cyste geclusterd aan oppervlakte– Cysten vaak < 4 mm

• 192. Dit zijn echografische beelden van de beide ovaria van een 31-jarige vrouw. Links staat een cm-schaal.Dit beeld past eerder bij een polycysteus ovarium syndroom (PCOS) dan bij een ovarieel hyperstimulatie syndroom (OHSS).


• 193. Dit is een echografische afbeelding van de rechternier. Geheel links wordt een cm-schaal weergegeven.Op grond van dit echografisch beeld is een multicysteuze dysplastische nier (multicystic dysplastic kidney) waarschijnlijker dan polycysteuze nierziekte (adult dominant polycystic kidney disease).


• MDK– Vaak bij kinderen ontdekt– Pelvinoinfundibulaire type

• Willekeurige verdeling cysten• Niet communicerende cysten• Geen nier functie meer

– Hydronephrotische type• Dominante centrale cyste thv nier bekken• Communicerende cysten• Minimale nierfunctie

• Beide geen verhoogd risico op carcinomen• Meestal niet bilateraal

http://medpediamedia.com/u/CystsF.jpg/CystsF.jpg

• ADPKD– 2 of meer cysten in elke nier– 30e-60e jaar– >60e jaar 4 cysten per nier nodig– Geen vergrote kans op RCC– >50% cysten in lever– 15% berry aneurysm CNS

• 193. Dit is een echografische afbeelding van de rechternier. Geheel links wordt een cm-schaal weergegeven.Op grond van dit echografisch beeld is een multicysteuze dysplastische nier (multicystic dysplastic kidney) waarschijnlijker dan polycysteuze nierziekte (adult dominant polycystic kidney disease).


• 194. CT met intraveneus contrast.

Op basis van deze beeldvorming is een feochromocytoom waarschijnlijker dan een bijnieradenoom.


1. Adenomen bevatten vet: onder 10 HU op blanco CT is specifiek. 80% sensitiviteit en 95% specificiteit bij differentiatie met metastasen

2. Adenomen hebben snellere washout dan metatsesen bij CECT (washout waarde 60%)

• 1 en 2 samen: 98% van adenomen te onderscheiden van niet adenomen

• Zelden 3 cm of groter bij detectie• Glad en scherp afgrensbaar• Zelden centrale necrose of calcificaties• Stabiel over 2 jaar

• 194. CT met intraveneus contrast.

Op basis van deze beeldvorming is een feochromocytoom waarschijnlijker dan een bijnieradenoom.


Urogenitaal nhjp vgt najaar 2009

Documents

Transcript of Urogenitaal nhjp vgt najaar 2009