Vgt 2008 msk

VGT november 2008

MSK

Osteosarcomen ontstaan meestal in de metafyse.

A Juist B Onjuist C Weet niet

• Meest voorkomende prim. tumor in teeners• Meeste osteosarcomen (90%) hebben hun

origine in de metafyse, vaak met uitbreiding naar de epifyse(75%)

• High grade intramedullary os• Telangiectatic os• Parosteal os• Periosteal os• High grade surface os• Low grade intraosseous os

• De kans op maligne ontaarding van enchondromen in de tubulaire botten van handen en voeten is groter dan de kans op maligne ontaarding van enchondromen in de lange pijpbeenderen.

• A Juist B Onjuist C Weet niet

Benigne kraakbenige laesie

Centraal in de metafyse

1/2 in tubulaire botten van handen en voeten, 1/2 in metafyse van lange botten

Meeste hebben chondroide matrix/ ook geheel lythisch( handen en voeten)

Meestaal monoostotic( polyostotisch- z. van Ollier, Mafucci syndroom)

• De laesies in lange botten hebben grotere risico op maligne ontaarding (chondrosarcoma) - hoe groter en proximaler >> kans

Indicatie voor mogelijke maligne ontaarding:

- Axiale localisatie

- Localisatie in epyfise

- Pijn (geen #)

- Grote laesie

- Destructieve veranderingen

- Endosteal scalloping

Reusceltumoren ontstaan in de metafyse.

Typisch voor deze tumoren is uitbreiding in de diafyse.


Benigne tumor( 5% van primaire bottumoren)

• Multinucleate reuscellen in fibroide stroma

• Geografisch aspect,dunne transitie zone, geen sclerotisch rand

• 70% tussen 20-30 jr( na fusie van de epifysen)

• Metafysair met uitbreiding naar de epifyse richting het gewrichtvlak – worden vaak als epifysaire laesien gezien

• 65% in knie(femur,tibia) en dist. radius en ulna

• Ook(minder vaak) in wervelcorpora,sacrum

• Monoostotisch

• 5% maligne- meta’s naar de longen( moeilijk dd van benigne laesies-kunnen ook metastaseren)

• Kenmerkend voor Ewing sarcomen met wekedelenuitbreiding zijn de verkalkingen in de wekedelencomponent.


• Kenmerkend voor Ewingsarcomen met wekedelenuitbreiding zijn de verkalkingen in de wekedelencomponent.


Meest voorkomende maligne tumor tot 10 jr

• Komt het vaakst voor tussen 5-15 jr

• Centrale laesie in diafyse en metadiafyse

• 75% in pelvis en lange beenderen (<10jr in lange beenderen, ouder: pelvis, schouder, rib, wervels)

• Diffuse, permeative laesie, wijde transitie zone

• Cortex destructie, periostreactie en weke delen massa

• Sclerotische reactive gebieden in de permeative tumor alleen intraossaal niet in de wekedelen (DD:osteosarcoma: tumormatrix in de ossale laesie EN weke delen)

• Eerst monoostotisch, snel polyostotisch(meta’s)- moeilijk dd: osteomyelitis, langerhans cell histiocytose, lymfoom, leukemie

• 50% 5 jaars overleving, meer centrale en grotere laesies – slechtere prognose

Een laesie in het skelet wordt gediagnosticeerd als M. Hodgkin lymfoom.

De kans dat dit een metastase van M. Hodgkin betreft is groter dan dat het een primaire ossale lokalisatie van de ziekte betreft.


• Hodgkin in bot - meestaal metastatic (zeer zelden primair)

- 20% van patiënten met H hebben ossale laesies- Hamatogene of lokale verspreiding (sternum)- axiaal skelet (wervels), polyostotisch- sclerotisch (ivory vertebra) of gemengd lythisch/blastisch- Mild aggressief, +/- weke delen massa

• Primair ossaal lymfoom (meestaal non Hodgkin) –-zelden

- permeatief, aggressief, diafyse- enorme weke-delen massa, relatieve behoud van het

cortex- Sequestra- Lange beenderen, pelvis, scapula

Kenmerkend voor plasmacytoom zijn de matrixverkalkingen.


• Meest vookomende primaire bottumor• Plasmacytoma = solitaire laesies (70% multipel= MM)• Lythisch, expansief, kleine transitie zone, geen

sclerotisch rand

• Er is geen matrix calcificatie aanwezig• Vertebrae, pelvis,femur,humerus

• Multipel Myeloom: multipele punch-out laesies(<5 cm), soms diffuse ontkalking

• Schedel, ribben, wervels, pelvis, >> proximale appendiculaire skelet

De aanwezigheid van subchondrale cysten is een typisch kenmerk van psoriatische artritis.


0,5-25% van pat. met psoriasis

• Kleine gewr. van handen en voeten, DIP gewr (RA: PIP en MCP’s)

• asymetrische distributie (RA symm.)

• Erosies: beginnen perifeer -> pencil in cup

• Geen subchondrale cysten

• Tuft resorbtion of reactieve sclerose van dist. falangen(ivory falanx)

• Periostitis, ankylose, weke delen zwelling(sausage digit)

• In voet: IP en MTP erosies, bursitis calcanea

• Sacroiliitis kan bilateral zijn maar asymmetrisch

Als grotere gewr (knie, elleboog,schouder) zijn aangedaan, zijn er altijd ook de kleine gewr aangedaan

Jicht tophi hebben een hoge signaalintensiteit op T1-gewogen MRI-beelden


• Sodium urate crystal arthropaty = cristaal deposities in kapsels en synovia, kraakbeen en subchondraal bot => degener. veranderingen

• Eerst MTP, DIP, PIP’s en patella

• Erosies intraarticulair of para-articulair

• “ overhanging edge”

• Kraakbeen vaak normaal

• Jicht tophi = noduli in de periartic.weke delen of bursa, (kunnen) bevatten amorphe calcificaties

• Op MRI: laag SI op T1 en hoog of laag op T2 (hangt af van hoeveelheid kalk)

Ankylose van een gewricht is kenmerkend voor rheumatoïde artritis.


• Puur erosieve arthropatie

• Synovitis met osteoporose

• Uniforme kraakbeen destructie

• Bilateraal, symmetrisch

• Geen productieve veranderingen (osteofyten, fusie, periostitis)

• Ankylose zeer zelden - alleen in carpalia en tarsalia

Communicatie tussen het distale radioulnaire gewricht en het radiocarpale compartiment bij arthrografie, is suggestief voor letsel van het TFCC (triangular fibrocartilage complex).


• TFCC: Tussen ulna en proximale carpale rij• Meest belangrijke stabiliserende factor in het

DRU gewr.• Centraal driehoekig kraakbeen: TFC• Dorsaal en volair dikke radioulnaire ligamenten

fixeren TFC tussen radius en ulna• Letsel aan TFCC heeft als gevolg communicatie

tussen DRU gewr en radiocarpale gewr

In het geval van een scaphoid fractuur bestaat de kans op avasculaire necrose van met name de proximale pool van het scaphoid.

De avasculaire necrose wordt in dat geval gekenmerkt door toegenomen densiteit van de proximale pool op een röntgenfoto.


• Scaphoid: meest voorkomende # in het carpus• Midpolair en proxim pool- meeste complicaties: AVN,

delayed union, nonunion• Distale pool goede vascularisatie• Proxim pool – vascularisatie via de middenpool => bij #

en late/geen repositie - risico voor avasculaire necrose• Botresorbtie rondom de # lijn en sclerose proximale pool• Nonunion: cysteuse veranderingen en bot fragmentatie

rondom de # lijn• Humpback deformity: genezing met dorsale angulatie

Het Buford-complex betreft de afwezigheid van het antero-superieure labrum.

Dit gaat gepaard met een verdikt middelste glenohumoraal ligament.


http://www.ajronline.org/content/vol181/issue1/images/large/07_AC0963_10A.jpeg

Verticale verplaatsing van een deel van het bekken is pathognomonisch voor een “open-book” fractuur.


• antero-posterieur / post-ant impact

-Type 1: # os pubis (uni/bilateraal)

-Type 2: “open book” # = diastase van symfysis pubis en ruptuur van de ant. SI ligamenten

-Type 3: “sprung pelvis” = diastase symfyse en SI gewrichten + ruptuur van de ant en post SI ligamenten

• “Vertical shear” mecanisme:

= Verticale verplatsing van een gedeelte van de pelvis door diastase van symfyse en SI gewr. of # os pubis en os ilium of sacrum

- Grootste risico op bloedingen

- Malgagni # = ipsilaterale os pubis en SI letsel

• Laterale compressie => horizontale fracturen van os pubis en acetabulum

- 3 types

De “Segond” fractuur van een knie behelst onder andere een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van het laterale kapsel.


• Avulsie bij de insertie van laterale capsel op de laterale rand van tibia

• Geassocieerd met VKB ruptuur

• Ook vaak:- Bij insertie VKB op de

eminentia interc.- Bij insertie AKB dorsaal op de

tibia plateau

Bij een “Maisonneuve” fractuur is er een fractuur van de proximale fibula.

De syndesmose is dan intact.


= Weber C #

- Pronatie en externe rotatie

- # van prox fibula en scheur van de tibio-fibulaire ligamenten en syndesmose => instabiliteit

- Verdenking op Maissoneuve # bij zwelling v.d. enkel en # van post. malleolus

* Weber A

- Transversale # op/onder niveau van tibio-fibulair gewr.

- Supinatie- Syndesmose intact

* Weber B- Oblique # beginnend op niveau van BSG- Supinatie-externe rotatie- Partiele ruptuur van tibio-fibulaire ligamenten- +/- # van med malleolus of scheur van deltoid

ligament

Het is belangrijk om een Jones fractuur te onderscheiden van een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van de peroneus brevis pees vanwege mogelijke therapeutische consequenties.

De avulsiefractuur heeft namelijk de neiging minder goed te helen dan de Jones fractuur.


• Jones #

- # van basis MT 5, op metafyse- dyafyse overgang, ca 1,5 cm van tuberositas MT 5

- Inversie trauma

- Neiging tot delayed union en nonunion (minder goede vascularisatie)

• Avulsie #: insertie m. peroneus brevis pees

- Geneest goed

Als bij artritis psoriatica de grote gewrichten zijn aangedaan, zijn bijna altijd ook de kleine gewrichten aangedaan.


Bruine tumoren zullen zich eerder bij primaire hyperparathyreoidie voordoen dan bij secundaire hyperparathyreoidie.


Hyperparathyroidisme:- Bot demineralisatie- Calcium pyrophosphate dihydrate depositie- Brown tumors- Weke delen calcificaties- Bot sclerose- Periostitis

Brown tumors

- vaker in primaire hyperpara.- Verzameling van osteoclasten en fibreus weefsel- Excentrische lythische, expansieve laesies

- DD: giant cell tumor, fibreuse dysplasie

Overgroei met verbreding van de metafyse op een X-knie is een kenmerk van hemofilie.


• Hemophilie:

- Hemartros -> verdikking, inflamatie van synovium -> hyperemie -> overgroei van epyfisen en metafysen, ballooning

- Vroege sluiting van groeischijven

Scoliose van de wervelkolom bij kinderen wordt in het grootste deel van de gevallen veroorzaakt door een deformiteit van één of meerdere wervelcorpora.


Scoliose:

* Idiopatisch 85%- V:M = 7:1- Mogelijk genetisch bepaald

• Niet idiopatisch indien:- Aanwezig bij de geboorte- Wervel anomalieen- Deformiteiten aan extremiteiten (atrogrypose)- linksconvexe thoracale

component(syringomyelie,myelum tumoren)- C-vormige scoliose (neuromusculaire ziekte)- Focale, scherpe hoek (trauma)- Radiatie therapie- Pelvic tilt (beenlengte verschil)- Pain ( tumoren, infectie,fractuur)

Op een X-LWK wordt een vergroeiing van de wervelcorpora L1 en L2 gezien.

Dit kan een Sprengelse deformiteit betreffen.


• Transitional segmentation – segmentatie stoornis – meest voorkomend op LSWK niveau

• Klippel-Feil = gebrek aan segmentatie cervicaal op meerdere niveaus- fusie van corpora + verkorting in AP richting

• 1/3 van deze patienten + Sprengelse deformiteit = tethering van scapula aan de cervicale wk door een fibreuse band met hoogstand van scapula en verminderde mobiliteit van de schouder

Een congenitale fusie tussen talus en calcaneus wordt een tarsale coalitie genoemd. In de meerderheid van de gevallen is dit onderdeel van een syndroom.


• Tarsale coalitie = pijnlijke plat-voet deformiteit, • Meeste congenitaal, door afwijkende segmentatie van

tarsale botten• Zelden syndromaal (acrocephalosyndactilie, hereditair

symphalangisme)• M>F, 25% bilateraal• Coalitie : fibreus,cartilagineus, ossaal -> niet altijd

zichtbaar op X voet• Onregelmatige cortex, verminderde gewrichtspleet,

sclerose -> fibreuze of kraakbenige coalitie• Calcaneonaviculare en talocalcaneal- meest voorkom.• Calcaneonaviculaire – best zichtbaar op oblique opname• Talocalcaneal – op later opname: sclerose subtalair,

talar beak

Vgt 2008 msk

Documents

Transcript of Vgt 2008 msk