Themabijeenkomst COPD 24-06-2017

Imca Abma

Antonius ziekenhuis

1e lijnspraktijk fysiotherapie

Praesens Sneek/ Oudehaske

Proefbehandeling 2010,

2e studiejaar

De heer P.S. 52 jaar

Sociale status

Getrouwd

3 kinderen, 2 thuiswonend

Momenteel ziektewet, traject WIA

Klachten

Zeer kortademig bij inspanning

Onrustig

Moe

Pijn rechter flank

Slecht slapen

Gespannen over hele lijf

Vergeetachtig

Waas voor de ogen

Angst voor kortademigheid

Voorgeschiedenis

1983 verwaarloosde longontsteking. Abces, 1/3 deel linker long verwijderd

Diagnose COPD gold 4 (agv roken? 17 jaar geleden gestopt)

2009 ziekenhuisopname i.v.m. mexicaanse griep (hiervoor niet fit, vermoeden burnout (na verbouwing huis))

Mei-juli 2010 longrevalidatie ziekenhuis. Hierbij 3 lessen ontspanning. Kortdurend rust.

Vervolgtraject 1e lijn fysio

Gesprek longtransplantatie

Consult UMCG volgt

Algemene toestand

Fulltime productiemedewerker ploegendienst(traject

naar aangepast werk)

Momenteel gedeeltelijk ziektewet

Zorgen toekomst. (financieel en sociaal)

Activiteiten lastig vanwege dyspnoe en moeheid

Angst voor kortademigheid

Inspectie

Korte, zware ademhaling

Hoover’s sign

Hoogstand schouders

Prominerende inademingsmusculatuur

Onderzoek

O2 rust 92, Hf 85

MRC dyspnoe score 3

CCQ (Clinical COPD Questionnaire)

Spierkracht Quadriceps/ Hamstrings 4

6MWD 484m ( afstand 10m)

MRC (Medical Research Councel Dyspnoe schaal)

PSK :

1. Welk probleem zou u het allerliefst willen veranderen?

Lopen waarde 5 ( schaal 0 geen enkele moeite, 10

onmogelijk)

2. Welk probleem op 2e plaats?

Fietsen hometrainer waarde 5

3. Welk probleem 3e plaats?

Buiten fietsen elektrische fiets waarde 4

Medicatie

Vernevelaar

Ipromol, Floradil, Spiriva, Prednison, Arenolinezuur

Redenen om AOT naast

training voor te stellen:

Heftige benauwdheid bij inspanning

Angst voor benauwdheid

Spanning

NVL 19 (dyspnoe 4, centraal 3, perifeer 0, spanning 10)

ATL 36 (onrustig slapen, inspanning te kort kunnen

volhouden, moeite met ontspannen = zeer vaak)

MARM 150-170???

MARM

Kleine hoge adembew. Optrekken van de borstkas is

voelbaar. Onderste ribben trekken in (Hoover’s sign)

Hoe moet ik dit noteren?

Bevindingen collega’s?

Hoover’s sign=het naar binnen bewegen van de costale

rand van de onderste ribben tijdens inspiratie. Deze

beweging kan zowel aan het begin als aan het einde

van de inspiratie optreden.

Inspiratiestand van de thorax.

Pump-handle: overdreven heffen van de thorax en het

sternum in voorwaartse en craniale richting tijdens

inspiratie.

1e sessie

Gestart met HG, omdat elke activiteit kortademigheid

teweeg brengt

Daarna instructie

Formulier 6.3

Niet kunnen liggen. Vlg Gosselink (revalidatie bij chronisch

obstructieve longziekten): bij een diafragmaparalyse is het op de

rug liggen niet mogelijk of gaat gepaard met ernstige

dyspnoe. Diafragmaparalyse: in rust, tijdens ademen is

de beweging van de buikwand paradoxaal.

Herstel: hoe kan dat? Overspanning???

Ingang

INSTR ruglig voeten op

INSTR zit benen wrijven

Effect op probleem

Zeer kortademig sterk verbeterd

Onrust licht verbeterd

Moeheid verbeterd

Pijn rechter flank verbeterd

Slecht slapen sterk verbeterd

Gespannen over hele lijf verbeterd

Waas voor de ogen verbeterd

Processen

Spanningsvermindering

Functioneler ademen

Lichaamsbewustwording

Aandachtsverschuiving

Herstelprocessen

Functioneel bewegen

Cognitieve herstructurering

Spanningsvermindering

Voelt zich meer ontspannen, zwaar-slomer

Schouders hangen

Minder spanning, meer ruimte in de borstkas

Functioneel ademen

Rustiger

Kost minder moeite

Piepend geluid afgenomen

Meer ruimte, buik/flanken doen mee

Lichaamsbewustwording

Signalen uit het lichaam vallen hem op wat betreft

spanning, ademen, houding

Aandachtverschuiving

Rustiger in hoofd, minder piekeren

Meer in hier en nu

Relativeert meer

Functioneel bewegen

Minder moe bij/ na inspanning

Herstelprocessen

Slaapt beter

Minder moe

Rust om te zitten

Spannende gebeurtenissen minder snel opgejaagd

gevoel

Cognitieve

herstructurering

Beseft dat het longprobleem groot is, maar dat hij er

(gedeeltelijk) ook zelf invloed op kan hebben

Angst voor benauwdheid afgenomen

Beperkende voorwaarden

Ernstige longproblematiek

Werksituatie

Financiele situatie

Onrust in familie

Vragenlijsten

NVL 19 ------- 17

ATL 36 ------- 38

MARM 150-170 -------------- 140-161

Conclusie

Overspanning is één van de redenen van de klachten:

Duidelijk effect op klachten

Verschillende processen opgetreden

MARM iets lager

Vragenlijsten onveranderd

Vraagstelling

Voortzetten behandeling?

Als behandeling voortgezet wordt, is er dan meer effect

te verwachten?

Oefeningen/ handgrepen?

Frequentie?

Hoe lang?

Na 7 behandelingen gestopt.

Voelde zich goed. Had handvatten om zelf verder te

gaan.

MARM redelijk gecentreerd, hoog en ruim (vgl MARM

protocol COPD-groep)

Longtransplantatie op dit moment geen optie. Voelt

zich vrij goed.

2012 (april, mei)

3 behandelingen

MARM 142-164

Zeer kortademig bij kleine inspanning

Stijfheid tussen schouderbladen

Borstkas voelt heel stijf

D.m.v. oefeningen geen verandering

vooraf aan 3e sessie MARM 104-135

Na sessie MARM 96-150

2013 (februari- juni)

Binnen gezin spanningen. Druk is er nu wat af.

Klachten: onrust-slecht slapen-geen energie/zin om

dingen te doen-zeer kortademig bij inspanning/ borstkas

heel stijf

MARM 156-165

NVL 27 (dyspnoe 12, spanning 11)

ATL 56 ( moe/onrust 19)

Kan zich niet meer tot oefeningen zetten

na 1 behandeling rustiger/ slaapt beter/ ruimte in

bortskas/ kan weer even rustig zitten

MARM 146-164

4 weken, wekelijks behandeling

Sterk verbeterd

Pakt oefeningen weer op

In april vertelt hij dat hij gaat scheiden. Veel stress. Alle

waarden weer terug naar niveau van start sessies

Totaal 8 behandeling, spanning in borstkas blijft

(beperkende voorwaarde gezinssituatie)

Juli opname ziekenhuis

2013 (November-December)

2 behandelingen

Doet oef nog wel. Maar… bij stress en wil beweging in

lichaam brengen

MARM hoog

INSTR aandacht- stop- bewegen gemakkelijk/sloom

AB-prednison

na 2e behandeling MARM 76-114

2014 (maart-april)

MARM 133-150

Emotionele tijd, druk werk-huishouden , teveel

Rugpijn- borst “op slot”

Na 2e behandeling MARM 65-122

Klachten sterk verbeterd

2014 september

1 sessie

Merkt dat druk in borstkas en onrust weer oploopt.

MARM 124-140

Na 1 keer redt hij zich weer

2015 (januari- mei)

December 2014 toename van klachten

spanningen op het werk

Voelt zich erg alleen

Huis vrouw ingericht

Doet wel oefeningen maar kan de aandacht er niet bij

houden

MARM weer hoog

Reageert goed op sessies. Rustiger.

Na 3 keer redt hij het weer.

Griep april. Klachten weer terug.

Opnieuw 3 behandelingen

2016 (februari- mei)

Exacerbatie dec 2015

AB-prednison

Longarts onderzoek

Werk therapeutisch

Oefeningen rek,strek, tijdens vernevelen armen wijd

Gaat vrij snel weer beter

Maakt zich zorgen over uitslagen longarts, blijkt goed

Gesprekken transplantatie weer opgestart

6 behandelingen

weer aardig opgeknapt.

2017

Maart 2017 gestopt met werk

Stijve borstkas, wennen thuis, verveling, kan geen rust

vinden

2 behandelingen

Conclusie

Spanningen spelen belangrijke rol bij

terugval/exacerbaties

MARM hoog 150-160 gaat het niet meer

Prettig bij MARM 95-140 (of lager)

Oefeningen, stopt als het goed gaat of gebruikt het

meer voor mobiliteitsverbetering. Ontspanning?

Met behandelsessie vaak na 1 behandeling al prettiger

voelen.

Welke INSTRUCTIES?

Ruglig: hoofd rollen/voeten op/ voeten schommelen/

armen wijd

Zit: benen wrijven/ voor-achter/ zijwaarts/ armen wijd

Hoorbaar uit

Stand: gewicht verschuiven

Alle?!

Hoorbaar uit

Voelen wannneer inademing zich aandient

“Dat moet je maar durven!”

Welke HANDGREPEN?

Ruglig: voorvoet losmaken, voeten trekken-duwen/

schouders schommelen/ arm driehoek

Buiklig: ribben-bekken dwars

Zit lende-adem / meedrukken

Zit zelf meedrukken met expiratie

Alle!?

DEPRESSIE

Komt veel voor bij longpatienten.

O.a gevolg van verhoogde spanning?

ANGST VOOR

KORTADEMIGHEID

Mede ook a.g.v. verhoogde spanning?

Spanning in de borstkas

hoog ademen

inademingsstand

Tegen beperking ademen

Spanning borstkas

>

benauwdheid

Kan hier zelf met oefeningen niet uitkomen

AOT (handgrepen)na 1e behandeling, rust en ruimte

Paar behandelingen redt zich wel weer

AOT vergoeding?

Basisverzekering?

Herhalen uitleg oefenen op momenten van relatieve

rust

Dagelijks?

Evt combi met vernevelen

Aandacht

mogelijkheden AOT?

Ondersteuning bij mensen met veel klachten

Overspanning bij een hele grote groep (allemaal?)

Zelf mogelijkheden om iets te doen

Medicatie altijd nodig?

Wat ervaar ik als effectief

Bewustwording

Uitleg

Instructies

Handgrepen!

Oefenen thuis

Langdurig/kortdurend traject?

Kosten meestal sturend

Moet landen

Herhaling

Eigen maken, kost tijd

Hoe is onze eigen ervaring gedurende de 3 jaar

opleiding

Groepsbehandeling (zo mogelijk)

Welke vragenlijsten

gebruiken? MRC ?

CCQ ?

PSK ?