Doc. nr.: D104-6 Datum: 1-9-2009Versie: 1.0

KE

NN

ISIN

ST

ITU

UT

VO

OR

DE

INS

TA

LL

AT

IES

EC

TO

R

Richtlijn

SYMBOLENLIJST ISSO

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 2 van 20

VERSIEBEHEER Versie Datum Wijzigingen Persoon 1.0 01-09-09 Document aangemaakt. MV

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 3 van 20

INHOUDSOPGAVE 1 Grieks alfabet ......................................................................................................................................................................... 4

2 Alfabetische lijst .................................................................................................................................................................... 5

3 Grafische symbolen .......................................................................................................................................................... 16

3.1 Leidingcoderingen ................................................................................................................................................. 16

3.2 Symbolen voor apparaten en appendages ................................................................................................... 17

3.3 Kleurcodering leidingen ....................................................................................................................................... 19

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 4 van 20

1 GRIEKS ALFABET

Onderstaand een overzicht van het griekse alfabet: Symbool Symbool Uitspraak

alfa bta

gamma delta epsilon

zta eta thta

ita kappa lambda

mu nu

ksi omicron pi

rh sigma tau

upsilon phi chi

psi omega

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 5 van 20

2 ALFABETISCHE LIJST A

B

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Aantal n - Aantal cilinders compressor z - Aantal graaddagen G K d d Aantal graaduren G K h h Aantal moleculen of deeltjes n - Aantal per tijdseenheid n s -1

Aantal uren N h Aantal windingen N - Aanvoertemperatuur C aanv Absolute druk p Pa abs Absolute Temperatuur T K Absolute vochtigheid x kg/kg Absolute vochtigheid van verzadigde vochtige lucht x kg/kg s Absolute vochtigheid,buitenlucht x kg/kg e Absorptiecofficint - Actief vermogen P W werkzaam

vermogen Admittantie Y S Afstand (afgelegde weg) s m Akoestisch vermogen P, (W) W Akoestische impedantie Z Pa s/m a Arbeid W J Asvermogen P W a Autoriteit a -

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Bedrijfsuren t h Bedrijfsuren per jaar t h/a Belichting H lx s Bestralingssterkte, irradiantie, ontvangen E, (Ee W/ ) Beweging, hoeveelheid van p kg m/s impuls (van een

massa) Breedte b m diepte Breedtegraad B Brekingsindex n - Buitenlucht temperatuur, gemiddeld C e,gem Buitenlucht temperatuur, maximum e, C max Buitenlucht temperatuur, minimum C e, min Buitenluchttemperatuur C e Buitentemperatuur, gecorrigeerd voor temperatuuroverschrijding

C e,c

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 6 van 20

C

D

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Calorische bovenwaarde H J/kg;J/m s Calorische onderwaarde H J/kg;J/m i Capaciteit C F Celsiustemperatuur t,() C Cirkelfrequentie s -1 Condensatie druk p Pa c Constante waarde CW Constante waarde, netto NCW

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Dampgehalte in koudemiddel x kg/kg Dauwpuntstemperatuur C d Dempingscofficint, decrescentie s -1 Diameter equivalent d m eq Diameter hydraulisch d m h Diameter inwendig d m Diameter uitwendig D m Dichtheid kg/m volumieke massa Dichtheid bij gegeven temperatuur kg/m Diffusiecofficint D m/s Dikte d m Dikte isolatielaag d m is Dikte materiaallaag n d m n Dode tijd t s d Doorsnede, leiding A m l Drogeboltemperatuur C Druk p Pa Druk, atmosferisch B,p Pa atm Druk, dynamische p Pa dyn Drukverlies door plaatselijke weerstanden Z Pa Drukverschil p Pa Drukverval R Pa/m Duitse hardheidsgraad D 10(mgCaO)/l Dynamische viscositeit Pa s

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 7 van 20

E

F

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Effectief vermogen P W e Elasticiteitsmodulus E Pa Elektrische bronspanning U V potentiaalverschil Elektrische flux C Elektrische geleiding , S/m Elektrische inductantie L - Elektrische lading Q C Elektrische potentiaal V V Elektrische stroom I A Elektrische susceptibiliteit , - e Elektrische veldsterkte E V/m, N/C Elektrische verplaatsing D C/m elektrische fluxdichtheid Elektrische weerstand, resistentie R Elektromagnetische golfsnelheid in vacum, c - Elektromotorische kracht E V Emissiefactor - emissiecofficint Energie E J Energie, potentile E J p Energiedichtheid w J/m Energiestroom P W Enthalpie H J Entropie S J/K

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Fasecofficint m -1 Faseverschil, faseverschuiving rad Frequentie f Hz (s-1 )

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 8 van 20

G

H

I

J

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Gasconstante R J/(kmol K) Geleiding G S conductantie Geluiddemping D dB Geluids energiedichtheid E (J/m) Geluids intensiteit I,J W/m Geluidsdrukniveau L dB p geluidsdrukpeil,

geluidsniveau Geluidssnelheid c m/s Geluidsvermogensniveau L dB w Gemiddelde etmaal temperatuur in vertrek C i Gemiddelde snelheid V m/s gem Geregelde grootheid x - Gewicht G N Golflengte m

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Hoek , , enz. rad Hoeksnelheid rad/s Hoekversnelling rad/s Hoogte h m Hoogte boven gekozen referentie punt Z,z m Hoogte boven zeeniveau H m Hydraulische diameter d m h Hydrostatische druk p Pa h

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Impedantie Z Integratietijd t s i Inwendige energie E J

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Jaar - a Jaarlijks gemiddelde buitentemperatuur C me Jaarlijkse warmtebehoefte Q kWh/a tot

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 9 van 20

K

L

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Kanaal, Hoogte a m Kanaalsectie n,j - Kanaaltemperatuur C k Kanaaltemperatuur (retour) C kr Kanaaltemperatuur (uitgaand) C ku Kinematische viscositeit m/s Kinetische energie E J k Kledingweerstand I clo clo Klepcofficint K m/(hbar) v Klepcofficint van klep bij max. lichthoogte K m/(hbar) vs Koelcapaciteit W o Koellast W Koudefactor - Kracht F N Kringversterking V - o Kubieke uitzettingscofficint K -1

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Lengte l m Lengte graad L Licht emittantie M Im/m gemitteerde

lichtstroomdichtheid Licht, hoeveelheid Q Im s Lichtsterkte I cd Lichtstroom Im Lineaire uitzettingscofficint K -1

Luchtdruk P kPa Luchtfactor n - Luchthoeveelheid V m Luchtsnelheid v m/s Luchttemperatuur C l Luchtweerstand P Pa A Luminantie L cd/m

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 10 van 20

M

N

O

P

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Magnetische flux Wb Magnetische inductie, magnetische fluxdichtheid B T Magnetische veldsterkte H A/m, N/Wb Massa m kg Massastroom q kg/s m Massastroom buitenlucht bij mechanische ventilatie q kg/s m,m Massastroomdichtheid kg/(s m) Massaverhouding kg/kg Maximale partile waterdampspanning of - druk p bar d,max Mechanische impedantie Z N s/m m Middellijn D m Minimale partile waterdampspanning of - druk p bar d,min Molair volume V m/mol m Molaire massa M kg/mol Moment van koppel T N m Moment van kracht M N m Momentane geluidsdruk, (wisseldruk) p Pa Momentum F N, kg m/s

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Natteboltemperatuur C n Normaalspanning Pa

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Omgevingstemperatuur C a Omtrek O m Omtrek kanaal O M Ontwerp buitentemperatuur C e Ontwerp binnentemperatuur C i Operatieve temperatuur C o Oppervlakte A m Oppervlaktespanning N/m Opvoerhoogte ventilator P Pa Opwarmtoeslag W o Opwarmtoeslag, specifiek P W/m Overdrachtsfactor van regelkring K - Overtemperatuur T K of C o

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Partile waterdampspanning of druk p bar d Periode aantal m,n - Permittiviteit F/m dilektrische

constante Potentiaalverschil, U V Proportionele band x - p

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 11 van 20

R

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Radiantie, stralingsenergiestroomdichtheid L, (Le W/m ) Reactantie X Regelafwijking, statisch x - w Regelbereik x - h Regeldifferentie x - d Regelfactor R - Relatieve (massa)dichtheid d - Relatieve atoommassa (van een element) A - r Relatieve molecuulmassa (van een stof) M - r Relatieve permittiviteit - r Relatieve vochtigheid % Relatieve wandruwheid - Relatieve zonneschijnduur ZDU % Relatieve zonneschijnduur om 12 uur ZDU % 12 Rendement - Rendement, direct - dir Rendement, indirect - ind Rendement, ventilator - v Resulterende temperatuur C r Retourtemperatuur C ret Retourwatertemperatuur C r Reynoldsgetal Re - Rotatiefrequentie n s -1

Ruimtehoek sr

Richtlijn Symbolenlijst ISSO

Pagina 12 van 20

S

Omschrijving Symbool Eenheid Synoniemen Schoorsteentemperatuur C sch Schuifspanning Pa Snelheid v m/s Snelheid, optimale v m/s opt Soortelijk volume v m/kg Soortelijke enthalpie h J/kg Soortelijke entropie s J/(kg K) Soortelijke geleiding , S/m conducti