SWP Kleuterleerlijnen April 2010

8/17/2019 SWP Kleuterleerlijnen April 2010

1/17

1

De kleuterleerlijnen

Soesila Akkal, Monique Brown en Margo Illes-Deekman.

Met medewerking van Jan Berkvens, Jan Greven, Anita Lek en Mieke Smits van het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO).

Paramaribo, 25 april 2010


2/17

2

Inleiding

Het Basic Education Improvement Project (BEIP) is in augustus 2009 onder verantwoordelijkheid van het Surinaamse Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (MinOV)

begonnen met de revisie van het Surinaamse kleutercurriculum, het Speelwerkplan (SWP). Met ondersteuning van de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) is begonnen met

het opzetten van een 11-jarig basiscurriculum, waarvan de twee kleuterjaren de basis vormen. Hiertoe is begonnen met de ontwikkeling van de Surinaamse Kleuterleerlijnen.

Deze Surinaamse Kleuterleerlijnen zijn beschreven in dit document.

Verantwoording

Een curriculum of leerplan beoogt de ontwikkeling van de lerende te bevorderen. In het geval van het kleutercurriculum omvat het leerplan activiteiten ter versterking van de

sociale en emotionele ontwikkeling, de motorische ontwikkeling, spraak-taal ontwikkeling, rekenkundige ontwikkeling en creatieve ontwikkeling (HES, 2008). Deze gebieden zijn

ondergebracht en beschreven in vijf leergebieden: Taal, Rekenen, Oriëntatie op Jezelf en de Wereld, Muzische Vorming en Beweging. Binnen deze leergebieden zijn leerlijnen

uitgezet die de ontwikkeling van het kind gedurende de twee kleuterjaren ondersteunen. Elk jaar is verdeeld in twee perioden, waarin voor elk onderdeel is omschreven hoe de

leerlijnen in elke periode eruit zien en hoe de kerndoelen aan de orde komen. Zo is een ‘dwarsdoorsnede’ van tussendoelen voor alle leerlijnen van de vijf leergebieden

ontstaan.

Voor de ontwikkeling van de Surinaamse Kleuterleerlijnen is gebruikgemaakt van het programma Tule (SLO, 2008), het boekje Ontwikkelingsleerlijnen voor de groepen 1 en 2

(Sietses-Van Dam et al, 2001) en de map Doorgaan met taal (Smits, 2007).

Op grond van de voornoemde documenten heeft een Surinaamse groep van verantwoordelijk kleuterleidsters en onderwijskundigen een eerste versie gemaakt van de

leerlijnen. Dit document is vervolgens besproken met de ontwikkelgroep voor het SWP en aangevuld door de SLO. Het eindresultaat ligt thans voor u.

Hoe kunt u dit document gebruiken?

De Surinaamse Kleuterleerlijnen ondersteunen de ontwikkeling van onderwijs voor het jonge kind in de eerste twee (kleuter)jaren van de 11-jarige basisperiode binnen het

Surinaamse onderwijs. Ze geven richting aan de thema’s die in het SWP aan de orde komen, maar kunnen ook door leerkrachten gebruikt worden om zelf thema’s en onderwijs

vorm te geven. Alle onderdelen van de leerlijnen dienen in de omschreven perioden in elk geval aan de orde te komen om de ontwikkeling van het jonge kind te bevorderen. U

kunt het document op meer manieren gebruiken. Bijvoorbeeld voor de voorbereiding van leeractiviteiten of thema’s, maar ook als controle-instrument om na te gaan of

voldoende eindtermen aan de orde zijn gekomen tijdens een leeractiviteit of thema.


3/17

3

Code Taal 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

N.1 Taal - Luisteren

N.1.1 De leerlingen leren hun passieve

woordenschat (Surinaamse

woordenlijst) te vergroten. Door te

luisteren naar verhalen. Door naar

de instructie te luisteren voor het

uitvoeren van opdrachten.

(Versneld voor NT2-leerlingen, zie

NT2-woorden in de Surinaamse

woordenlijst).

Korte instructies voor simpele

concrete opdrachten (twee

woorden of korte zinnen).

Langere instructies voor concrete

opdrachten.

Instructies voor dubbele

opdrachten.

Geconcentreerd luisteren vóór het

uitvoeren van meervoudige

opdrachten.

N.1.2 De leerlingen leren eerst concrete

en later abstracte begrippen te

hanteren.

Concrete, één- tot

tweelettergrepige woorden.

Van concreet naar abstract, één-

tot tweelettergrepige woorden,

concrete drielettergrepige

woorden.

Van concreet naar abstract, één-

tot drielettergrepige woorden.

Concrete drie- tot vierlettergrepige

woorden.

Alle woorden van concreet naar

abstract.

vierlettergrepige woorden. Zelf

woorden kiezen.

N.1.3 De leerlingen leren een juiste

luisterhouding aan te nemen. Ze

kunnen 5-10 minuten aandachtig

luisteren.

Met werkmateriaal leren op eigen

plaats te werken, tussendoor

bewegen en spelen, 5-7 minuten(in

de kring).

Aandacht voor luisteractiviteiten

(vooral in de kring) tot 10 minuten.

10-15 minuten aandachtig

luisteren.

15 minuten aandachtig luisteren.

N.2 Taal - Auditieve training (voorwaarde voor taalverwerving)

N.2.1 De leerlingen leren woorden in

reeksen en later woorden in een

verhaal te herkennen. Ze kunnen

ook verschillen tussenwoorden waarnemen (bijvoorbeeld ‘boem’

en ‘bam’). En ze kunnen geluiden

herkennen en hanteren.

Nazeggen van concrete één-

lettergrepige woorden, daarna


Nazeggen van (abstracte) één- tot


Horen van verschillen tussen

klanken.

Nazeggen meerlettergrepige

woorden.

Verschil tussen klanken kunnen

aangeven.

Woorden met dezelfde klanken

kunnen herkennen en aan elkaar

koppelen (eerst rijmwoorden,

daarna begin en einde).

N.2.2 De leerlingen leren woorden te

onderscheiden door voor elk

woord een fysiek gebaar te maken

(blokje leggen, klappen). Ze

kunnen eerste en laatste woorden

- Voorbereiding woorden

onderscheiden, éénlettergrepige

woorden.

Verschil eerste en laatste.

Woorden onderscheiden

(makkelijke woorden).

één- tot tweelettergrepige

woorden.

Verschil eerste en laatste

Woorden onderscheiden

(moeilijkere woorden).

Drie tot vierlettergrepige woorden.

Eerste en laatste letter

onderscheiden, ook de


4/17

4

in zinnen onderscheiden en

rijmzinnen in versjes af maken.

herhalen, en eerste en laatste

woorden in zinnen onderscheiden.

Rijmzinnen afmaken.

middenletter. Rijmzinnen.


e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

N.2.3 De leerlingen leren klankgroepen

samen te voegen tot een woord.

(Met extra aandacht voor

specifieke Nederlandse klanken

(/ui/, /eu/, /l/, /r/, /h/, /g/ etc).

Letters (klanken) van een woord

kunnen herkennen en nazeggen

(met gebaren) (/aa/, /m/, /u/, /r/,

/ie/, /z/).



(met gebaren) (/oo/, /a/, /n/, /k/, /l/,

/s/, /h/, /w/).

Letters van klankzuivere woorden

kunnen samenvoegen.



(met gebaren) (/aa/, /o/, /p/, /t/, /f/,

/eu/, /g/, /oe/).

Een woord (twee lettergrepen) in

klankstukken kunnen verdelen.



(met gebaren) (/ee/, /i/, /e/, /ui/, /d/,

/v/, /b/, /ij/, /ou/, /j/).

Een woord (drie lettergrepen) in

klankstukken kunnen verdelen.

Enkelvoudige klankzuivere

woorden auditief kunnen plakken

(synthetiseren) en hakken

(analyseren) (mkm).

N.2.4 Extra aandacht voor auditieve

vaardigheden NT2 leerlingen

(tweetekenklanken /ui/, /eu/ en /v/,

/w/, /l/, /r/, /h/, /g/

/r/ en /ie/ /l/ en /w/ /eu/, /g/ en /oe/ /v/, /ij/ en /ou/

N.2.5 De leerlingen vergroten het

geheugen door verhaaltjes terug

te vertellen. En door liedjes en

versjes te reproduceren of na te

zeggen.

Vragen over een verhaal

beantwoorden.

Korte liedjes en versjes (twee tot

drie zinnen) reproduceren.

Deel van een verhaal kunnen

navertellen.

liedjes en versjes met drie tot vier

zinnen reproduceren.

Verhaaltjes kunnen terugvertellen.

liedjes en versjes met twee

coupletten(strofen) reproduceren

(twee coupletten/strofen van vier

zinnen).

Verhaaltjes zelfstandig kunnen

vertellen.

N.3 Taal - Spreken

N.3.1 De leerlingen leren hun actieve

woordenschat (Surinaamse

woordenlijst) te vergroten door

verhalen te vertellen (met extra

aandacht voor typisch

Nederlandstalige en Surinaamse

uitdrukkingen).

(Versneld voor NT2-leerlingen, zie

Korte verhalen navertellen. Korte verhalen vertellen over

concrete gebeurtenissen (4-5

zinnen).

Langere verhalen over concrete

gebeurtenissen (tot 8 zinnen).

Langere verhalen (tot 10 zinnen of

meer).


5/17

5


woordenlijst).

N.3.2 De leerlingen leren eenvoudige

woorden te vormen, onder meer

werkwoordsvormen en

meervouden.

Eenvoudige woorden gebruiken bij

navertellen.

Werkwoordsvormen van

eenvoudige werkwoorden en

concrete meervouden gebruiken.

Werkwoordsvormen en

meervouden van complexere

woorden.

Volledige beheersing van

werkwoordsvormen en

meervouden.


e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

N.3.3 De leerlingen leren eenvoudige

zinnen te bouwen. Eerst in detegenwoordige en later ook in de

verleden tijd.

Zinnen construeren met twee tot

drie woorden in tegenwoordige tijd.

Zinnen construeren van 4-5

woorden in de tegenwoordige tijd.

Zinnen construeren van zes

woorden in de tegenwoordige tijd,begin van de verleden tijd.

Zinnen construeren van zeven tot

acht woorden in de tegenwoordigeen verleden tijd.

N.3.4 De leerlingen leren voorwerpen

en plaatjes te verwoorden en te

categoriseren. (Versneld voor

NT2 leerlingen, zie NT2 woorden

in de Surinaamse woordenlijst).

Voorwerpen categoriseren en

simpel verwoorden met twee- tot

driewoordzinnen.

Categoriseren ook met plaatjes en

verwoorden met 4-5 woorden.

Categoriseren en in zinnen kunnen

verwoorden.

Categoriseren en in een tekst

kunnen verwoorden.

N.3.5 De leerlingen leren voorzetsels te

gebruiken.

Makkelijke voorzetsels (op, onder

etc), concreet.

Complexere voorzetsel (naast,

tegen, tussen etc). Toepassen

makkelijkere voorzetsels.

Complexere voorzetsels

toepassen.

Zelfstandig gebruik van

voorzetsels.

N.4 Taal - Voorbereidend lezen

N.4.1 De leerlingen leren visueel te

discrimineren door gebruik te

maken van puzzels, memory,

domino en ‘zoek dezelfde'

spelletjes. Ze doen dat eerst metconcrete voorstellingen, later met

gedetailleerde afbeeldingen.

Eenvoudige puzzels (8-10 stukjes).

Concreet plaatje met iets dat

ontbreekt en aangevuld moet

worden (paraplu zonder steel,

mens zonder handen, auto zonderwielen).

Eenvoudige puzzels (10-15

stukjes).

Concrete platen met erbij te

tekenen onderdelen.

Complexere puzzels (15-20

stukjes).

Abstractere platen en zelf

onbrekende dingen erbij tekenen.

Complexere puzzels (20-25

stukjes). Domino, zoek dezelfde

spelletjes.

N.4.2 De leerlingen leren letters

herkennen tussen andere letters

(visuele discriminatie).

Letters sorteren. Letters herkennen.

N.4.3 De leerlingen leren ‘lezen’ met

behulp van pictogrammen

(oriëntatie op geschreven taal).

Het ‘lezen’ met behulp van

pictogrammen.

Het ‘lezen’ met behulp van

pictogrammen.


6/17

6


e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

N.5 Taal - Voorbereidend schrijven

N.5.1 De leerlingen leren de

bewegingen die bij schrijven

horen: Door met potlood

eenvoudige schrijfpatronen te

volgen en bij kleuren binnen de

lijnen te blijven. Door te krabbelen,

te doedelen en figuren over te

trekken. En door namen over te

trekken.

Grove motoriekoefeningen door te

krabbelen en doedelen.

Eenvoudige schrijfpatronen voor

grove motoriek.

Fijne motoriek (krabbelen en

kleuren van vlakken) voor kleinere

bewegingen.

eenvoudige schrijfpatronen voor de

grove en fijne motoriek.

Complexere schrijfpatronen grove

en fijne motoriek.

Namen overtrekken (‘losse’

leesletters).

N.5.2 De leerlingen leren ‘schrijven’

met behulp van pictogrammen

(oriëntatie op geschreven taal).

Het ‘schrijven’ met behulp van

tekeningen.

Het ‘schrijven’ met behulp van

pictogrammen.

N.6 Taal - Denken

N.6.1 De leerlingen leren probleempjes

op te lossen en taal-

/denkwoorden die daarbij horen te

gebruiken.

Problemen oplossen in concrete

situaties in de klas (bijvoorbeeld bij

materiaalgebruik, conflict).

Eenvoudige taal-/denkwoorden

(bv. en, maar, toen).


situaties in de klas en sociale

omgeving.


situaties in de klas en sociale

omgeving.

Problemen oplossen in situaties in

de klas en sociale omgeving.

N.6.2 De leerlingen leren oorzaak-

gevolgen middel-doelrelaties te

leggen en taal-/denkwoorden die

daarbij horen te gebruiken.(Versneld voor NT2-leerlingen, zie


woordenlijst).

Eerste confrontatie met oorzaak-

gevolg en middel-doel

Oorzaak-gevolg en middel-doel

concreet met plaatjes.

Eenvoudige taal-/denkwoorden

(bv. eerst, als...dan, omdat).

Oorzaak-gevolg en middel-doel

complexer.

Complexere taal-/denkwoorden

(bv. daardoor, zodat, vervolgens).

Oorzaak-gevolg en middel-doel.

Complexere taal-/denkwoorden

(bv. trouwens).

Code Rekenen 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

R.1 Rekenen - Getalbegrip

R.1.1 De leerlingen leren tellen en de

telrij gebruiken.


7/17

7

a. De leerlingen leren akoestisch

tellen tot en met 20 (met

ondersteuning van versjes, liedjes,

en spelletjes).

Akoestisch tellen 1-5. Akoestisch tellen 1-10. Akoestisch tellen 1-15. Akoestisch tellen 1-20.

b. De leerlingen leren synchroon

tellen van 1 tot en met 10.

Synchroon tellen 1-5. Synchroon tellen 1-5. Synchroon tellen 1-10 (heen en

terug).

Synchroon tellen 1-10 (heen en

terug).

c. De leerlingen leren resultatief

tellen van 1 tot en met 10.

Rangtelwoorden 1-5. Resultatief tellen 1-5. Resultatief tellen 1-10. Resultatief tellen 1-10.

d. De leerlingen leren de

cijfersymbolen herkennen en

gebruiken (ze hoeven de

cijfersymbolen nog niet te kunnen

schrijven).

Cijfersymbolen herkennen 1-5. Cijfersymbolen herkennen 1-10. Cijfersymbolen herkennen 1-10.

e. De leerlingen leren de getallen

ordenen op de getallenlijn.

Introductie getallenlijn en die

gebruiken tot 5.

Getallenlijn gebruiken tot 5. Getallenlijn gebruiken tot 10.

f. De leerlingen leren

rangtelwoorden van 1 tot en met

10 te hanteren, inclusief de

begrippen ‘eerste’ en ‘laatste’.

Rangtelwoorden 1-5. Rangtelwoorden 1-10. Rangtelwoorden 1-10.

R.1.2 De leerlingen leren telpatronen

herkennen en toepassen (bv.

Dobbelsteenpatronen,

vingerbeelden).

1-6 1-6 1-12 1-12


8/17

8

R.1.3 De leerlingen leren hoeveelheden

ordenen, vergelijken en verschil

bepalen.

Hoeveelheden ordenen en

vergelijken tot maximaal 10

voorwerpen.

Veel/weinig



voorwerpen.

Meer/minder



voorwerpen.

Meest/minst



voorwerpen.

R.1.4 De leerlingen leren structuur van

getallen herkennen en

getalrelaties ontdekken.

Getalstructuur tot 5 (4 = 2 + 2 of 3

+ 1).

Relaties tussen getallen tot 5 (5 is

2 meer dan 3).

Getalstructuur tot 5.

Relaties tussen getallen tot 5.





R.1.5 De leerlingen leren informeel

optellen en aftrekken.

1 erbij en 1 eraf, daarna 1 meer en

1 minder.

2 erbij en 2 eraf, daarna 2 meer en

2 minder.

R.2 Rekenen - Meten

R.2.1 De leerlingen leren eenvoudige

kleuren en kleurnuances te

onderscheiden: basiskleuren

(rood, geel, blauw), tussenkleuren

(bijvoorbeeld groen, oranje) en

licht/donker.

Hoofdkleuren (rood, geel, blauw). Mengkleuren en tussenkleuren

(oranje, groen, paars etc.)

Meerdere mengkleuren.

Licht/donker.

Alle kleuren (inclusief bruin, grijs

etc).

R.2.2 De leerlingen leren voorwerpen

groeperen (ordenen), eerst op

basis van ordeningen die zij zelf

bedenken en daarna met

opdrachten, eerst op een kenmerk

en later op meerdere kenmerken.

Groeperen naar eigen inzicht van

de leerlingen, op grond van

concrete eigenschappen van

voorwerpen (bv. kleur).

Groeperen van voorwerpen op

verschillende eigenschappen (bv.

op soortnaam als ‘kleren’).

Op meerdere kenmerken

groeperen (kleur, grootte of vorm).

Op meerdere kenmerken tegelijk

laten groeperen (bv. kleur, grootte

en vorm).

R.2.3 De leerlingen leren verschillende

grootheden als lengte, inhoud en

gewicht te gebruiken door allerlei

objecten te vergelijken en de

Eenvoudige grootheden (groot,

lang, etc) vergelijken.

Grootheden in vergrotende trap

vergelijken (lichter/zwaarder, even

zwaar groter/kleiner, even groot

etc)

Grootheden in overtreffende trap

vergelijken (het lichtst/zwaarst,

grootst/kleinst, etc).

Met natuurlijke maten meten (met

touw meten, met bekertjes, met

handen etc).


9/17

9

juiste begrippen te gebruiken

(groot/klein, lang/kort, dik/dun,

breed/smal, licht/zwaar en

vergelijkend).

R.3 Rekenen - Meetkunde

R.3.1 De leerlingen leren vormen te

herkennen, te benoemen over te

trekken en te tekenen (rondje,

vierkant, driehoek, rechthoek).

- Herkennen van eenvoudige

vormen in de omgeving (bv.

rondje, vierkant).

Oefenen met pictogrammen

overtrekken.

Herkennen, omtrekken en

overtrekken van complexere

vormen in de omgeving (bv.

driehoek, rechthoek).

Omtrekken en uitknippen van

rondje en vierkant.

Natekenen en zelf tekenen van

vormen.

R.3.2 De leerlingen leren drie-

dimensionale vormen concreet

te benoemen (bol, blokje, dakje,

piramide, staaf, balk).

Spelen met blokje en bol (1e en 2e

gave) (3 vormen aanleren).

Spelen met vormen (aanleren van

3 vormen) (3e en 4e gave).

Vormen (kubus, driehoek,

rechthoek) (5e gave).

Bouwen met bouwstenen (6e

gave).

R.3.1 De leerlingen leren eenvoudige

begrippen te hanteren (lang/kort,

dik/dun, hoog/laag, groot/klein).

Later in de vergrotende (langer)

en overtreffende trap (langste).

Ze leren voorwerpen naar

verhoudingen te herkennen en

benoemen.

Concrete eenvoudige begrippen. Concrete eenvoudige begrippen. Eenvoudige begrippen en de

vergrotende trap.

Concrete eenvoudige begrippen,

vergrotende en overtreffende trap.

R.3.2 De leerlingen leren posities van

objecten ten opzichte van elkaar

te benoemen (voor, achter,

tussen, boven, onder etc). (zie taal

N.3).

Positiebepaling ten opzichte van

een voorwerp.

Positiebepaling ten opzichte van 1

voorwerp.


meer voorwerpen vanuit

verschillende perspectieven.


meer voorwerpen vanuit

verschillende perspectieven.

R.3.3 De leerlingen leren symmetrie te

herkennen te voorspellen en toe te

passen.

Herkennen van symmetrie

(spiegelen, mozaïeken).

Voorspellen van symmetrie. Toepassen van symmetrie (door

een mozaïek te maken).

Toepassen van symmetrie (door

een mozaïek te maken).


10/17

10

R.3.4 De leerlingen leren constructies

maken met behulp van materialen.

Eenvoudige bouwwerken naar

eigen inzicht (met behulp van

blokken etc).

Eenvoudige bouwwerken naar

eigen inzicht (met behulp van

blokken etc).

Complexere bouwwerken zoals

bijvoorbeeld bruggen, torens etc.

Complexere bouwwerken aan de

hand van (bouw) tekeningen.

Code OJW 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

O.1 Orientatie op jezelf

O.1.1 De leerlingen leren de eigen

lichaamsdelen te herkennen, aan

te wijzen en te benoemen, over te

trekken en ze kunnen later heteigen lichaam tekenen.

Herkenbare uiterlijke

lichaamsdelen (ogen, mond, neus

etc).

Moeilijkere lichaamsdelen

benoemen (armen, benen, tong

etc), overtrekken en knippen van

lichaamsdelen.

Complexere begrippen als hoofd,

romp, ledematen. Overtrekken en

tekenen van lichaamsdelen.

Abstractere lichaamsdelen: borst,

buik, hart, longen, neusgaten etc.

O.1.2 De leerlingen leren op een juiste

wijze en hygiënisch met het eigen

lichaam om te gaan en het te

verzorgen.

Tandenpoetsen, baden, handen

wassen, ziek, gezond, vuil water,

gevaar van spelen in plassen,

toiletgebruik (ook de technieken).

Het waarom van baden, tanden

poetsen, handen wassen en

toiletgebruik.

Dieper ingaan op hygiëne,

goed/slecht gebit etc.

De tandarts, dokter etc.

O.1.3 De leerlingen leren het belang

van eetmomenten en gezonde

voeding en om deze regels te

volgen.

Het waarom van bepaalde

voedingsmiddelen niet mee naar

school (ook voor de ouders) wat

voor eten de leerlingen

meebrengen, ongezonde voeding,

eetmomenten volgens de

dagkalender.

Belang van ontbijt als eerste

eetmoment, belang van gezonde

voeding, volgen van eetmomenten

op de dagkalender.

De eetmomenten van de dag

benoemen, met tijden erbij. Dieper

belang van gezonde voeding

aangeven.

Verschillen in eetgewoonten

tussen etnische

groepen.(verschillende

Surinamers)

O.1.4 De leerlingen leren zich sociaal te

gedragen (inclusief

beleefdheidsvormen).

Beginnen met (samen) spelen op

hetzelfde moment, geven van

simpele duidelijke gedragsregels

(wat wel en niet mag).Met twee woorden spreken en

groeten.

Samenspelen, samendelen,

samenwerken met dezelfde

materialen. Volwassenen met u

aanspreken, verontschuldigen enbeleefd aankijken.

In groepen spelen, samen iets

opbouwen (inclusief regels),

taakverdeling volgen.

Groter en omvangrijker

groepswerk.

O.1.5 De leerlingen leren zelfstandig

opdrachten voor te bereiden, uit

te voeren en na afloop alles op te

ruimen, De leerlingen leren

respectvol en veilig met

materialen om te gaan.

Leerlingen halen klaargelegd

materiaal op en leren af te wassen

en op te ruimen. Leerlingen leren

veilig en zorgvuldig met materialen

om te gaan.

Zelf materiaal te pakken en op te

ruimen. Zorgvuldig en veilig

omgaan met materialen.

Uitvoeren van het eigen werk met

zelf gepakte materialen en na

afloop opruimen. Zorgvuldig en

veilig omgaan met materialen.

Afscheid nemen rond de dood,

omgaan met onmacht en verdriet.


11/17

11

Code OJW 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

O.2 Orientatie op de wereld

O.2.1 a. De leerlingen leren hun

leefomgeving kennen en

kenmerken ervan te herkennen en

te benoemen.

b. De leerlingen leren de plek van

hun leeromgeving binnen

Suriname aan te duiden.

c. De leerlingen leren de plek van

Suriname in de wereld aan te

duiden.

De directe concrete omgeving van

de klas, school en thuis.

De woonomgeving in bredere zin. Culturele en nationale feestdagen.

De regio's van Suriname.

Suriname in de wereld: waar

komen de bevolkingsgroepen

vandaan.

O.2.2 De leerlingen leren etnische en

culturele verschillen aan te

duiden en te waarderen.

Noemen van de

bevolkingsgroepen waaruit

leerlingen in de klas komen,

benadrukken dat we allemaal

Surinamers zijn.

Vertellen over bevolkingsgroepen,

gebruiken, godsdienstige

gewoonten.

Culturele en nationale feestdagen,

voeding, respect voor elkaar

vergroten en elkaar waarderen.

Verschillen in talen, elkaars

groeten leren. Respectvol met

elkaars achtergrond omgaan.

O.2.3 De leerlingen leren zich veilig in

het verkeer te bewegen.

Vervoermiddelen waarmee

leerlingen naar school komen

benoemen.

Verkeersmiddelen (zebrapad,

klaarover(verkeersbrigadier),

stopbord, waterweg, zwemvest).

Groeperen van vervoermiddelen,

verkeersmiddelen en het leren van

simpele verkeersregels.

Verkeerslessen op straat,

verkeersregels gebruiken.

O.3 Orientatie op de natuur

O.3..1 De leerlingen leren respectvol en

liefdevol met de natuur om te

gaan.

Aspecten die in de natuur

voorkomen benoemen.

Aspecten benoemen hoe met de

natuur om te gaan (bron van

leven).

Wandeling maken om te laten zien

wat er in de natuur voorkomt. Het

begrip natuur in brede zin.

Aanleren wat te doen om onze

natuur gezond te houden.

O.3.2 De leerlingen leren (onderdelen

van) planten en dieren te

herkennen en te benoemen, over

te trekken en later te tekenen.

Bij het leergesprek onderdelen van

planten en dieren benoemen zoals

ze in de directe leefomgeving

voorkomen.

Herkennen en benoemen,

overtrekken, uitknippen en

samenvoegen van onderdelen van

planten en dieren.

Planten en dieren uit het wild of in

de dierentuin tekenen.

Soorten planten en dieren

groeperen.

O.3.3 De leerlingen leren weercondities

te herkennen en te benoemen

(temperatuur, wind, regen, zon

etc).

Weerkalender gebruiken op grond

van concrete leer-situaties

(inclusief zonne-schijn, bewolkt,

regenboog).

Temperatuur (koud, warm) en

weercondities (wind, regen, zon).

Gevolgen van

weersomstandigheden.

Leren hoe een weerkalender zelf

te gebruiken.


12/17

12

O.4 Orientatie op de tijd

O.4.1 De leerlingen leren onderscheid

te maken in de tijd (dag/nacht,

dagritme/schoolritme,

schoolweek/weekend,

ochtend/middag/avond, functies

van de klok, lang/kort, jong/oud).

's morgens

's middags

's avonds

Dag/nacht, lang/kort, jong/oud. Eenvoudige functies van de klok,

aan de hand van tekeningen het

dagritme en schoolritme

beschrijven.

Schoolweek, weekend, seizoenen.

Code Muzische Vorming 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

M.1 CreatiefM.1.1 De leerlingen leren flexibel, veilig

en juist met het materiaal om te

gaan. Ze leren kleine

probleempjes bij materiaalgebruik

op eigen initiatief op te lossen. En

later zich expressief te uiten door

middel van klei, kleuren, tekenen

en knutselen.

De verschillende materialen op

correcte wijze gebruiken onder

begeleiding van de leerkracht (nog

geen knutselen en schilderen).

Probleempjes oplossen onder

begeleiding, begin met schilderen

en knutselen. Concreet creatief

bezig zijn.

Zelfstandig oplossen van kleine

probleempjes. Abstracter creatief

werken.

Vrij creatief werken.

M.2 Muziek en beweging

M.2.1 De leerlingen leren te luisteren

naar muziek, muziekbegrippen

te herkennen en te hanteren

(hard/zacht, kort/lang, hoog/laag,

snel/langzaam) en naar liedjes te

luisteren en ze (na te) zingen.

Luisteren naar eenvoudige muziek

en liedjes meezingen (tot 2 regels).

Hard/zacht.

3-4 regelige liedjes meezingen en

nazingen, kort/lang, hoog/laag.

Complexere muziek beluisteren en

zingen, ademhalingsoefeningen,

improvisatie op dezelfde melodie.

Volledige liedjes zelfstandig

zingen. Geheugenoefeningen.

M.2.2 De leerlingen leren maat- enritmegevoel door eenvoudige

muziekinstrumenten te

gebruiken en te bewegen op

muziek.

Eenvoudige muziekoefeningen,ritme, maat en gebruik van

eenvoudige muziekinstrumenten.

Complexere ritmische enmaatoefeningen.

Complexere muziekinstrumentengebruiken.

-

M.3 Drama en expressie

M.3.1 De leerlingen leren gevoelens,

bedoelingen en emoties te

herkennen en te tonen.

Veiligheid bieden en op grond van

emotie-plaatjes of hoeken de

leerlingen laten kiezen en spreken

Uitgebreider laten kiezen en

bespreken van emoties en

gevoelens (bang, boos, verdrietig,

Gevoelens onder woorden

brengen.

Verwoorden van en spelletjes

doen waarin gevoelens voor elkaar

voorkomen.


13/17

13

over gevoelens. ziek).

M.3.2 De leerlingen leren houdingen,

gebaren, mimiek te gebruiken bij

het uiten van gevoelens,

bedoelingen en emoties in

rollenspelen en dramatische

expressie.

- Eenvoudige korte rollenspelen of

poppenkastspelletjes met een

gegeven concreet verhaal, liedje of

versje.

Langere rollenspelen en

poppenkastspelletjes met minder

uitgewerkte verhalen.

vrije spelen met rollen en

poppenkast.

M.3.3 De leerlingen leren door

improvisatie en fantasie zich

creatief en expressief te uiten.

- Fantasie: zelf spelletjes voordoen

en verhaaltjes vertellen.

Improvisatie door voor te doen. Vrije improvisatie.

Code Beweging 1e jaar, 1

e periode 1

e jaar, 2

e periode 2

e jaar, 1

e periode 2

e jaar, 2

e periode

B.1 Beweging

B.1.1 De leerlingen leren fysieke

bewegingen nadoen, maken en

uitbreiden (ook hinkelen, springen,

klauteren), balanceren, eerst

eenvoudig (op de tenen staan),

later moeilijker (op een been, op

een blokje) en bewegen volgens

een bepaald patroon.

Fysieke bewegingen nadoen. Eenvoudige fysieke bewegingen

maken aan de hand van een

opdracht.

Complexere fysieke bewegingen

nadoen en maken, zoals

balanceren.

Bewegen volgens patroon,

complexere opdrachten.

Referenties

HES (2008). In-service training hoofdkleuterleidsters Paramaribo. Hengelo: Hogeschool Edith Stein.Sietses-Van Dam et al. (2001). Ontwikkelings-leerlijnen voor de groepen 1 en 2. Baarn: Ajodidakt.

SLO (2008). Tule. Enschede: SLO.

Smits, M. (Ed.) (2007). Doorgaan met taal. Enschede: SLO.


14/17


15/17

15

Bijlage 2: lesvoorbereiding thema: ___________________activiteit: _________________

Aanbod Inhoud (doel)

Didactiek (instructies,

werkvormen)

Ondersteuning

Leermiddelen

Organisatie

Ruimte Hoe krijgen kinderen

ruimte om doelgericht te

experimenteren met het

aanbod?

Interactie

en

Feedback

Hoe geef je de kinderen

verrijkende feedback?

Evaluatie Hoe weet je of het doel

bereikt is? En hoe noteer je

dat?

Reflectie (terugkijken)

Bijlage 3: pictogrammen


16/17


17/17

SWP Kleuterleerlijnen April 2010

Documents

Transcript of SWP Kleuterleerlijnen April 2010