DE

CULT

UURKRANT

VAN D

E KEM

PEN

NR. 35NOVEMBER 2012

www.suikERkRaNt.BE

GRATIS MAANDBLAD

BaRt DEVOLDER RESTAUREERT HET LAM GODS

JEf NEVEHaaLt wERELDtOP

NaaR tuRNHOut

CHRis BOuDEwiJNsBEZiGE BiJ iN DE BOEkENBusiNEss

waaR is Dat iN GODsNaaM

GOED VOOR?

aRt CENtER HuGO VOEtEN LEGT DE LAT HOGER

10

29

30

26

4

CUL-TUUR?

2 - NOVEMBER 2012

Herinnert iemand zich de Olympische Spelen in Londen nog? Vaag, wellicht. Het enige beeld dat er echt van blijven hangen is, is dat van de Belgische wiel-renner Gijs Van Hoecke die zich in een dancing zo van de wereld dronk dat hij letterlijk in zijn broek deed. De papa-razzo die dat ook nog voor de eeuwig-heid wist vast te leggen, verdubbelde meteen zijn jaaromzet. De strapatsen van de lam gezopen atleet die in een taxi werd gehesen, werden voorpagina-nieuws in alle werelddelen. Want een plezante foto werkt overal; er wordt al zo weinig gelachen. Dat Van Hoecke zich in Londen in het wereldnieuws zwolg, valt te begrijpen. Meer zelfs: het is logisch. Als je trai-ningsgewijs een vol jaar op het puntige zadel van een koersfiets hebt doorge-bracht en je mag na al die doffe ellende -die tot overmaat van ramp geen me-daille opleverde- eindelijk die velo voor een paar maanden aan de kant zetten, dan heb je zin in een feest. Dan smaakt zelfs de twintigste slecht getapte Engel-se pint nog hemels. Alle begrip.Wat de 10.479 andere olympiërs in hun vrije tijd deden, haalde óók het wereldnieuws. Ze gingen massaal van bil. Met mekaar of met iemand anders, zo goed weten we het niet en het speelt ook geen rol. Durex had het feestje in elk geval wel zien aankomen en leverde 150.000 condooms in het Olympisch dorp. Voor bloot en spelen.U houdt van smeuïge details -wij kennen onze lezers- en dus hebben we het even voor u opgezocht. Durex is de onofficiële sponsor van de Olympische Spelen sinds 1988. Toen, in Seoul, leverde het bedrijf 8.500 condooms in het Olympisch dorp. Dat moet een schromelijke onderschat-ting geweest zijn, want vier jaar later

werden in Barcelona 50.000 condooms afgezet. The great leap forward, maar nog te weinig. In 2000 kreeg Sydney 75.000 rubbertjes, en in 2004 in Athene waren de verwachtingen nóg veel ho-ger gespannen: 130.000 condooms. In Beijing, vier jaar geleden, werd dat te-ruggeschroefd naar 90.000 stuks. En in Londen waren er dus toch weer 150.000 nodig… Dacht Durex, want aan de enor-me schommelingen in de aantallen te zien, zijn de seksuele prestaties van de olympiërs niet op voorhand in te schat-ten. Durex hield voor Londen daarom het rekensommetje maar simpel: 10.000 atleten maal 15 dagen is 150.000 con-dooms. Eén per atleet per dag.Een te ruime schatting, zo werd al snel duidelijk. Want wat beweerde de Lon-dense burgemeester Boris Johnson na de Spelen? Dat er even veel condooms waren gebruikt dan in Sydney. 75.000 dus. Toen bleken er immers niet genoeg te zijn. Nu wordt het interessant. Want dat betekent dat Londen met een overschot zit van 75.000 condooms. U kan daar uw voordeel mee doen. U moet immers weten dat in Beijing, vier jaar geleden, 85.000 van de 90.000 condooms werden gebruikt. De overige 5.000 werden en-kele maanden nadien in bulk verkocht. Een Chinees betaalde er 5.000 yuan voor, of 600 euro. Het is niet ondenk-baar dat er nu ergens in Londen een grote kartonnen doos staat met 75.000 Olympische condooms. Officiële. Met de vijf ringen erop, en de tekst ‘Faster, hi-gher, stronger’.Als u grote plannen hebt of u denkt er iemand een pleziertje mee te kunnen doen, kan u die ongetwijfeld voor een prikje kopen. Wel opgebruiken voor de vervaldatum.

Bloot en spelen

ROEL sELs

Restaurant Lazuli, aan de Elisabethlei 115 in Turnhout, is op veel vlakken een buitenbeentje. Om te beginnen is een restaurant dat gerund wordt door drie broers sowieso al een unicum. Maar er is meer. Lazuli verstaat als geen ander de kunst om het klasrijke te koppelen aan het informele, het beleefde aan het gemoedelijke, het gekende aan het avontuurlijke, het vanzelfsprekende aan het verrassende.De drie broers leggen je, elk op zijn eigen manier, in de watten. Ze heb-ben alle drie een opleiding genoten aan de hotelschool, maar in Lazuli worden de taken netjes verdeeld. Didier is de chef, Glenn zorgt voor de vlotte bediening en Jurgen is de perfecte gastheer.De menukaart wordt wel gezamen-lijk gekozen en samengesteld. De kaart verandert elke maand. Altijd weten Didier, Glenn en Jurgen te verrassen. Alleen het beste is goed genoeg. Zowel wat de ingrediënten betreft als de bereiding.In het restaurant zit je even knus en op je gemak als in je eigen woon-kamer. Voor rokers zijn er altijd comfortabele voorzieningen -droog en warm- en wie na de maaltijd nog graag gezellig blijft hangen met een whisky en een sigaartje kan zelfs boven terecht, op de smaakvol inge-richte zolder.De komende maanden zal u er weinig plezier aan beleven, maar het is goed om te weten dat Lazuli ook over een ruim zomerterras be-schikt. En, ook dat is altijd leuk meegenomen, parkeren doet u ge-woon voor de deur.

Suiker houdt van lekker eten en drinken. Dat we, in samenwerking met onze partner Horeca Vlaanderen, elke maand een Kempense horecazaak in de schijnwerpers zetten, zal dus niemand verbazen. Deze maand stellen wij met gepaste trots aan u voor: restaurant Lazuli in Turnhout.

HORECA TROEf

LazuliElisabethlei 115, 2300 TurnhoutTel: 014 72 37 90www.lazuli.be

Openingsuren:wo-vr: 12 – 14u en 18 – 22.30uza: 18 – 23uzo 12 – 21uma en di gesloten

Lazuli

Suiker - 3

De waarheid heeft haar recht en daar-om mag wel gezegd worden dat ‘In de coulissen’ er zonder dit cultuurblad misschien niet zou zijn. De kiem voor de samenwerking ontstond in januari tijdens een interview met Lea Witvrou-wen voor Suiker. “Ik wilde Lea inter-viewen naar aanleiding van de Emmy Award die Benidorm Bastards had gewonnen”, legt freelancejournaliste Caroline Haverans uit. “Toen ik vroeg wat haar kinderen en kleinkinderen van haar rol als Lea Schepers vonden, kwam aan het licht dat haar zonen autisme hadden en dat ze daar liever niets over wilde vertellen in de media. Ze had al wel lang het idee om iets met haar levensverhaal te doen. Ik ben toen gaan aankloppen bij uitgeverij Vrijdag en zo is de bal aan het rollen gegaan.”

Twee levensLea Witvrouwen: “Ik heb mijn leven al-tijd in twee stukken verdeeld: een deel uit en een deel thuis. Ik was thuis ook

een andere persoon dan bij de mensen van het theater. Op de planken was ik de zotte plezante, want komische rollen lagen me heel goed. Thuis moest ik de klik maken en een heel gestructureerd leven leiden. Met dit boek wil ik dat de mensen ook die andere kant van de vrolijke Lea Witvrouwen zien. Als ik ie-mand vertrouw, begin ik erover te ver-tellen en dan kan ik niet meer stoppen. Vanaf nu moet ik me niet meer achter een façade verstoppen. Bovendien: als mensen me nu vragen stellen waarom ik bepaalde keuzes heb gemaakt in mijn leven, moet ik heel het verhaal niet meer vertellen. Ik kan gewoon zeg-gen: ‘Lees het boek maar.’” (lacht)De diagnose van autismespectrum-stoornis werd bij de zonen van Lea pas gesteld toen ze volwassen waren. “Ik had nooit in de gaten dat ze als kleine kinderen anders waren dan de andere kinderen. Ik gaf zelf les op de school waar mijn zonen zaten. Mijn collega’s kwamen soms wel zeggen: “Die sluit zichzelf op in het toilet” of “Ik zag tij-dens een openlesdag dat ze alleen aan het schilderen waren”, maar daar was niemand door gealarmeerd. Ze konden zich op hun eigen amuseren en dat was goed. Pas later, toen ik zag dat ze nooit eens een stapje in de wereld wilden zet-ten en dat de oudste zich op zijn kamer opsloot, dacht ik: ‘Dat is niet normaal.’”Toen Lea’s zonen werden getest op au-tisme kreeg ze te horen dat ook haar man waarschijnlijk dezelfde stoornis had. “Toen werd mij veel duidelijk. We functioneerden niet als een nor-maal koppel. Hij knuffelde niet graag en hij kon soms echt overreageren als ik een trui kocht die te nauw om zijn hals zat. Dat prikte en dat verdroeg hij niet. Plotseling zat ik dus met 3 autisten in huis. Toen heb ik heel diep gezeten. Mijn wereld stortte in. Ik had altijd erg uitgekeken naar het leven met kleinkinderen en schoondochters, maar dat kon ik toen ineens allemaal vergeten.”

Leven met de klok Omdat haar eigen gezondheid in ge-vaar kwam, nam Lea de moeilijke be-slissing haar man te verlaten. Ze trok in bij haar oudste zoon en hielp hem zijn leven op te bouwen aan de hand van stappenplannen. “Mensen met au-tisme leven met de klok als leidraad. Als mijn zoon bijvoorbeeld ’s middags niet kan eten omdat er iets tussen-komt, dan eet hij gewoon helemaal niet. Het moment waarop er gegeten wordt, is immers voorbij. Hij gaat ook elke avond langs bij zijn vader voor het avondeten. Wanneer de buurvrouw hem ziet voorbijwandelen, weet ze dat ze de tv kan opzetten voor het nieuws van zeven uur. Zo stipt is hij.” “Er mag ook niets onvoorspelbaars gebeuren, want dan slaan ze tilt. Van-morgen lag er een briefje op de keu-kenkast van mijn oudste zoon: ‘Mijn lattenbodem is stuk, wat moet ik doen?’ Ik ben gaan kijken en er lagen enkele planken op de vloer. Hij heeft dus de hele nacht in een gat geslapen. Ik weet nu dat ik hem heel voorzichtig zal moe-ten voorbereiden op het feit dat er een nieuw bed moet komen. Verandering is horror voor hem.”

Praten met briefjesMet haar zonen over koetjes en kalfjes praten, is voor Lea onmogelijk. “Ze zul-len nooit uit zichzelf iets komen vertel-len. Ze antwoorden op vragen, maar meer niet. Als ze iets moeilijks moeten zeggen, zetten ze het op papier of sturen ze een sms. Ik heb veel van die correspondentie bijgehouden en gebruikt om het boek te illustreren. Mijn jongste zoon schrijft lan-ge, prachtige mails over huishoudelijke problemen. Echt grappig soms. Ik koester die briefjes ook, want het is onze vorm van communicatie geworden.”“Mijn jongste zoon heb ik wel al los-gelaten. Hij kan ook beter zijn plan trekken. De oudste niet. Die heeft zijn moeder nodig. Als ik een week op va-kantie ga, lukt het hem wel. Dan lig-

gen er stappenplannetjes klaar: ‘Wat te doen als mijn moeder op vakantie is.’ Soms denk ik wel aan het moment waarop het zorgen voor hem moeilijker gaat worden. Ik ben daarom al aan het plannen geslagen. Aan de overkant van zijn huis gaat de gemeente serviceflats bouwen. Daar zou ik er graag eentje van kopen. Dat ik er op een gegeven moment niet meer ga zijn, dat kan hij niet vatten. Dan begint hij te huilen.”

Steun voor anderen“Ik hoop dat mijn boek iets kan beteke-nen voor andere mensen die ook leven met iemand met autisme. Een hand-leiding is het niet, die kan je niet ma-ken, want elke persoon met autisme is anders. Het is het verhaal van mij en mijn zonen, maar het kan misschien wel steun bieden.”“Daar ben ik van overtuigd”, valt Caro-line Haverans haar bij. “We zijn samen naar een bijeenkomst geweest van een autismevereniging in Turnhout en daar zag ik hoe weinig sommige ouders over autisme kennen. Dit verhaal, hoe per-soonlijk ook, kan zeker een houvast zijn.”“Ik ben ook actief in de Vlaamse Ver-eniging voor Autisme”, zegt Lea Wit-vrouwen. “Ik geef er soms een lezing of organiseer mee een inleefavond. Dat geeft me veel voldoening want je zit met zijn allen in hetzelfde schuitje. Mijn deel van de opbrengst van het boek gaat ook naar Autisme Centraal.”“Of mijn zonen het boek gaan lezen? Ik denk het niet. Ze zijn daar niet in geïn-teresseerd. Ze stonden er alle twee wel achter dat ik ons verhaal zou neerschrij-ven, maar ze gaan het boek van hun moeder niet lezen. Mocht ik een science-fictionverhaal geschreven hebben, zou het anders geweest zijn.” (lacht)

‘In de coulissen’ werd uitgegeven door Vrijdag - € 17, 90

Tekst: Katrien LodewyckxFoto: Bart Van der Moeren

staPPENPLaNNEN, LiJstJEs EN kOLOssaLE MOEDERLiEfDEHERENTALS / OLEN – Het grote publiek kent haar als de grofgebekte Lea Schepers, telefoonterroriste van de ergste soort uit Benidorm Bastards en in Herentals schittert ze op de planken van het Theaterspektakel. Uit de spotlights leidt Lea Witvrouwen echter al jaren een heel ander leven. Haar twee zonen hebben autismespectrumstoornis. Over dat leven met én voor haar zonen schreef ze samen met Caroline Haverans een boek. ‘In de coulissen’ is een verhaal over stappenplannen en lijstjes, maar ook over kolossale moederliefde.

CaROLiNE HaVERaNs EN LEa witVROuwEN sCHRiJVEN BOEk OVER autisME

4 - NOVEMBER 2012

turnhoutse amerikaan Bart Devolder restaureert het Lam Gods

Suiker - 5

“ ik ben een maniak: als ik terugloop van het Lam Gods naar huis zie ik alle barstjes op het voetpad.”

turnhoutse amerikaan Bart Devolder restaureert het Lam Gods

GENT, TURNHOUT - Hij mag het Lam Gods restaureren en speelt daarmee op zijn 33ste -piepjong nog voor een restaurateur- al bij FC Barcelona. Turnhoutenaar Bart Devolder vond in Amerika een zeldzame, vaste job als restaurateur. Maar hij verkocht have en goed om in Gent vijf jaar lang aan het wereldberoemde retabel van de gebroeders Van Eyck te mogen werken. “Had ik deze opdracht niet aangenomen, dan zou ik daar mijn ganse leven spijt van hebben gehad”, zegt hij.

We worden door de tram een halfuur te vroeg afgeleverd aan het Gentse Museum voor Schone Kunsten (MSK). Tijd over dus om Bart Devolder en zijn zeven collega’s in het museum zelf van achter de imposante glazen wand aan het werk te zien. Blijkbaar heeft een cameraploeg de toestemming gekre-gen het geacclimatiseerde walhalla te betreden. Met hun lens op amper een meter van de panelen staan ze de activiteiten van de restaurateurs wel van heel erg dichtbij te filmen. “Vrezen jullie een terroristische aanslag?”, vra-gen we Devolder als hij zijn stalen kooi van kogelvrij glas verlaat. “Nee, zegt hij. “Maar het is dubbel. De restaura-tie achter glas trekt erg veel aandacht naar zich toe. We wensen geen risico te nemen. Mocht er iets gebeuren, wil-len we achteraf niet het verwijt krijgen onvoldoende maatregelen te hebben ge-nomen.”

−Tot de orde van de dag: ben je een echte bink, een geboren en getogen Turnhoutenaar? Ik weet niet of ik daarvoor nog in aan-merking kom. Ik ben er al een tijdje weg maar mijn ouders, zus en grootou-ders wonen er nog. Ik vind Turnhout nog een mooie stad. Het is niet zo dat ik de band volledig verbroken heb.

−Waar heb je schoolgelopen? Ik heb tot mijn tweede jaar van het middelbaar op het Sint-Jozefcollege bij de jezuïeten gezeten. Maar ik ga er eer-lijk in zijn: mijn resultaten op de huma-niora waren niet echt schitterend. Ik voelde me er niet 100 procent op mijn gemak. Toen al was ik constant aan het tekenen. Ik ben dan overgestapt naar de kunsthumaniora aan het Hei-lig Graf. Een richting voor mensen van diverse pluimage: van jongeren die niet graag naar school gaan tot mensen die kunstenaar willen worden. Ik behoorde tot beide. (lacht) Ik heb ook van mijn zesde tot mijn achttiende, twaalf jaar aan een stuk, tekenacademie gevolgd.

−Kom je uit een kunstzinnige fami-lie?Neen. Mijn grootvader was quality con-troller bij Carta Mundi. Dat werk vergt wel enige precisie. Mijn moeder werkt bij Decor Art Creations in Herentals, maar heeft er geen creatieve functie. En mijn vader was werkzaam in de maroquinerie: hij maakte portefeuilles. Voor zover ik heb kunnen nagaan, was er in mijn familie niemand die schil-derde of tekende. Om restaurateur te zijn, moet je ook niet noodzakelijk goed kunnen tekenen of schilderen. Het is natuurlijk meegenomen maar je hebt daarnaast ook kennis nodig van che-mie, fysica en kunstgeschiedenis. Het is een combinatie van verschillende disci-plines. Sommige mensen zijn een beetje sterker in het praktische, en andere meer in het wetenschappelijke.

−Is er iemand in je jeugd die je in-teresse voor kunst heeft opgewekt?Er is mijnheer Hulstaert, -zijn voor-naam ken ik niet meer- een leraar kunstgeschiedenis aan het ‘Graf’ met wie alles voor mij is begonnen. Hij heeft mijn interesse voor -voorname-

lijk- het schildertechnische aspect opgewekt. En er was Bert Van Daele, een leraar die anders dacht dan ande-ren. Bij hem leerden we met eigeel en caseïneverf schilderen. Daar is mijn interesse voor schilderen ontstaan. Na het ‘Graf’ wilde ik schilderkunst gaan studeren. Ik kon mijn ouders overha-len om een aantal academies te gaan bezoeken. Maar ik voelde me er niet op mijn gemak. Voor mij waren de aca-demies te veel gericht op het ‘kunste-naar zijn’, terwijl mijn interesse toen al meer uitging naar de historische technieken: de manier waarop je verft, hoe je een verflaag op een andere legt... Dan ben ik per ongeluk gestoten op de afdeling ‘restauratie’ van de Antwerpse academie, een masteropleiding van vier jaar. Maar ik ben vergeten te vertellen dat ik na mijn humaniora in feite kunst-geschiedenis wilde studeren. Maar het toenmalige PMS (studieoriëntatie, nvdr) heeft me dat altijd afgeraden. Ze meenden dat ik geen universitaire studies aankon omdat ik in de kunst-humaniora niet meer gewoon was grote hoeveelheden leerstof te verwerken. Maar goed: om aan de afdeling ‘restau-ratie’ te mogen starten, moest je een zwaar ingangsexamen doen. Slechts de helft van de kandidaten slaagde. Daarbij werd ook je kennis van chemie getoetst. Een ramp, want ik had op de kunsthumaniora nooit chemie ge-had! Met als gevolg dat ik nul op tien had voor chemie. Maar allicht omdat ik bij de beteren was op het vlak van kunstgeschiedenis en tekenen hebben ze me er toch doorgelaten. Dat heb ik me nooit beklaagd. Ik heb een techni-sche opleiding genoten en beschik over een grondige kennis van materialen. In het buitenland wordt dat erg geap-precieerd. Ik heb er alleen spijt van dat ik niet eerst kunstgeschiedenis heb ge-daan. Anders bezat ik nu twee masters. Collega’s die ze alle twee bezitten, heb-ben toch een voorsprong.

−Kreeg je voldoende artistieke in-put in een kleine stad als Turnhout, zonder een noemenswaardig muse-um?Dat is een goede vraag. Buiten de ker-ken en het Begijnhofmuseum heb ik daar weinig schilderijen gezien. Maar met het Heilig Graf gingen we wel naar grote tentoonstellingen in het buiten-land. En toen ik in Antwerpen ging stu-deren, stond het Museum voor Schone Kunsten bij wijze van spreken naast mijn kot.

−Je bent dan na je studies vrij snel naar Amerika getrokken.Ik heb eerst nog een jaar stage gelopen aan Koninklijk Instituut voor Kunstpa-trimonium (KIK) en heb daar een aan-tal panelen mogen restaureren. Zonder arrogant te willen klinken, vroeg ik me toen al af wat ik in België nog verder kon leren. Voor mij was het duidelijk dat ik naar het buitenland moest om er andere opvattingen en technieken te bestuderen. Ik heb toen mijn stout-ste schoenen aangetrokken en heb 40 brieven geschreven naar musea in heel de wereld. Even later zat er al een brief van het Louvre in mijn bus. Ze zochten een stagiair met mijn specialisatie: de 14de- en 15de-eeuwse schilderingen op doek, wat zeer zeldzaam is. Ik heb naar mijn moeder gebeld en haar de brief voorgelezen omdat mijn Frans nooit echt goed is geweest. “Ja”, zei ze, “ze willen dat je daar een jaar komt wer-ken”. En dit verhaal wil ik daarbij vertellen omdat ik het wil ‘winnen’ van het PMS. Om praktische redenen moest ik, als ik als stagiair wilde werken in het Louvre, terug student worden. Ik heb me dan bij de VUB pro forma laten inschrijven voor kunstgeschiedenis. Maar dat kost-te zoveel geld, en bovendien kreeg je de boeken gratis, dat ik de examens toch heb meegedaan. Zonder ook maar één keer naar een les te zijn geweest, ben ik dan geslaagd. Ik bezit nu een getuig-schrift ‘eerste kandidatuur’. Dat heeft me enorm veel voldoening gegeven. Het was mijn overwinning op de mensen

van het PMS, die toen meenden dat ik niet slim genoeg was om die studies aan te kunnen.

−Als je een jaar in het Louvre hebt gewerkt, opent dat allicht veel deu-ren. Ik ben nadien in Harvard binnenge-raakt waar ik een fellowship (studie-beurs) kreeg aan de University of Art museums. Daarna heb ik een contract van drie jaar gekregen aan de National Gallery in Washington. Na twee jaar heeft het Kimbell Art museum, een klein maar zeer fijn privaat museum in Texas, mij daar weggehaald. Kimbell is een van de rijkste museums ter we-reld. Ik had er een fantastische job en een mooi huis met grote tuin. Ik heb er vijf jaar gewerkt en kon er blijven voor de rest van mijn leven. En dan kreeg ik een paar e-mails vanuit België met de vraag of ik even in het ‘Staatsblad’ kon kijken. Daar stond de vacature in voor dit restauratieproject van het Lam Gods. Mijn tipgevers hadden het idee dat het project wel iets voor mij kon zijn omdat ik internationale ervaring had en al op dergelijke vijftiende-eeuw-se panelen had gewerkt. Ik moest uiter-aard eerst met mijn vrouw overleggen. Zij is Amerikaanse en was drie maan-den zwanger. Was zij wel te vinden voor dit Belgische avontuur? Toen het duidelijk werd dat het om een vijfjarig contract ging, hebben we besloten ons huis op de markt te gooien en zijn we naar België gekomen.

−Het was ‘an offer you can’t refuse’. Dat is daar absoluut een goed voorbeeld van. Het Lam Gods is voor iemand die van vijftiende-eeuwse kunst houdt het beste en mooiste schilderij ter wereld. Met dit schilderij stopt de middeleeuw-se kunst en start de renaissance. Maar het was niet eenvoudig om terug naar hier te komen.

−Wat was je eerste reactie toen je die job binnenhaalde?Ik was natuurlijk zeer blij. Maar ik ben ook een heel realistisch persoon. Ik heb toen echt wel moeten zeggen: “Als ik nu

‘neen’ zeg, ga ik dat de rest van mijn leven beklagen. Maar als ik ‘ja’ zeg, betekent dit dat ik uit Amerika weg moet”. Niet alles is fantastisch in Ame-rika, maar er wordt zoveel meer voor de kunsten gedaan, zoveel meer geld uitgegeven aan restauratie. Er worden door rijke families ganse fortuinen in geïnvesteerd.

−Wat maakt jou tot een restaura-teur aan wie men zo’n immens be-langrijk werk toevertrouwt?Dat moet je aan mijn baas vragen. Ik vermoed dat het zeker te maken heeft met mijn internationale ervaring. Een internationale commissie volgt deze restauratie op. Ik ken veel van die mensen en heb een uitgebreid netwerk. Daarnaast ben ik redelijk perfect drie-talig. Maar allicht de belangrijkste re-den was het feit dat ik bereid was om alles te laten vallen om vijf jaar lang uitsluitend aan dit project te werken. Er zijn maar weinig mensen in de sec-tor die dat kunnen doen. Ik ben de eni-ge die fulltime werkt; de andere zeven leden van ons team werken er halftijds aan. Ze hebben nog een andere carri-ère: ze geven les, staan aan het hoofd van een restauratieatelier of zijn ver-bonden aan musea. Die kunnen niet even zeggen: “Ik ga alles opgeven wat ik opgebouwd heb.” Ik sta nog maar aan het begin van mijn carrière en kan dat nog wel.

−Over het restaureren zelf dan. Ik hoor je in interviews constant be-zig over het weghalen van vernis. Is een restaurateur niet meer een che-micus dan een schilder? Ik ben geen chemicus, maar weet er wel voldoende over voor het uitoefenen van mijn job. Elke restaurateur heeft die kennis van chemie en fysica. Voor een reiniging van een paneel is dat na-tuurlijk belangrijk. Je moet weten dat je eventueel de verf aantast als je die solventen bij mekaar voegt. Ik bezit daarnaast natuurlijk ook enige hand-vaardigheid. Als er een grote bescha-diging op een paneel is, moet je handig

genoeg zijn om het opnieuw te schilde-ren. Of beter gezegd: om retouches aan te brengen.

−Zal je ook effectief moeten schil-deren op het Lam Gods?Dat zullen we nog moeten afwachten. Pas als het vernis er is afgenomen, zul-len we kunnen zien hoe ver het retabel beschadigd is. Het werk is in redelijk goede staat, maar er zijn wel zones waar kleine beschadigingen zijn. Er zal dan in samenspraak beslist moeten worden of er opnieuw geretoucheerd moet worden. Maar dat gebeurt steeds met reversibel materiaal. Dus als ie-mand over vijftig jaar zegt: ‘Wat Bart Devolder daar gedaan heeft, trekt op niks‘, dan kan dat gemakkelijk eraf gehaald worden zonder het origineel te beschadigen. We schilderen ook nooit over het origineel. We retoucheren en blijven in de beschadigde zone.

−Als je moet bijschilderen, meet je je dan echt met de gebroeders Van Eyck?Maar nee! Sommige mensen gaan wel zo ver mee in dat romantisch idee. Maar als restaurateur mag je er zeker niets van jezelf inleggen. Je moet je compleet wegcijferen. In het geval van het Lam Gods zijn er ook geen ganse gezichten die weg zijn. We spreken hier over “speldenkopjes.” Op andere panelen heb ik in het verleden wel eens vingers moeten bijschilderen. Maar dat gebeurt steeds erg gedocumenteerd. Er worden rapporten opgesteld van vóór, tijdens en na de behandeling. In uv-licht kan je altijd die toevoegingen nog zien. We zijn geen vervalsers. De tijden zijn voorbij dat wij dingen beter maak-ten dan ze zijn.

−Het paneel ‘De rechtvaardige rech-ters’ is een kopie. Merk je een groot verschil met de rest van het werk?Ik persoonlijk zie daar geen groot ver-schil in. Toch zeker niet als je het werk achter glas en op een afstand in de kathedraal gaat bekijken. Dat is dus heel goed gedaan. Ik zou het zo goed niet kunnen schilderen. Maar wat ➡

6 - NOVEMBER 2012

wel interessant is, is dat ‘De recht-vaardige rechters’ van alle panelen er het slechtst aan toe is. Van Eyck had een ongelofelijke materiaalkennis en dat is ook de reden waarom het Lam Gods vandaag -na zes eeuwen- nog in zo’n goede staat is. Van Eyck wist perfect waarmee hij bezig was. Daarin schuilt een groot deel van zijn genie: in de gelaagdheid, het aanbrengen van verschillende lagen, de glacis… Als je zo kunt schilderen met die enorme aandacht voor details! Ik heb niets te-gen moderne kunst, maar veel mensen zeggen van een modern werk dat ze dat ook zouden kunnen schilderen. Ik denk dat weinig mensen dat van het Lam Gods durven zeggen.

−Wat me telkens verbaast bij een bezoek aan het Lam Gods is de re-latief geringe belangstelling ervoor. Terwijl je voor de Sixtijnse Kapel of de Mona Lisa elke dag urenlang moet aanschuiven, sta je in de Sint-Baafskathedraal nooit lang in de rij. Wordt het schilderij niet te weinig aan het grote publiek verkocht?Ik denk dat het Lam Gods zo’n 200.000 à 300.000 bezoekers per jaar trekt. Dat is weinig. Er zijn mensen die beweren dat de kathedraal niet de ideale plaats is, maar daar ga ik niet mee akkoord. Ik vind het juist fantastisch dat het nog steeds getoond wordt op die historische locatie. Als buitenlandse collega-restaurateurs in België bij mij op bezoek komen, is hun eerste vraag altijd: ‘Kunnen we naar het Lam Gods gaan zien?’ Mis-schien moet er meer reclame gemaakt worden. Publiekswerking staat hier in de musea nog in zijn kinderschoenen. Maar rond deze restauratie worden wel tal van inspanningen gedaan: het grote publiek kan ons bezig zien in de glazen kooi in het museum, er loopt in het Provinciaal Cultuurcentrum het Caermersklooster een tentoonstelling over de restauratie en ook in de ka-thedraal is nog een deel van het Lam Gods te zien. Ik denk dat we niet meer kunnen doen. Weet je: wat ik absoluut niet begrijp, is dat er nog geen Belgi-

sche film gemaakt is over de diefstal van ‘De rechtvaardige rechters’. Dat is toch fantastisch filmmateriaal. Ze hebben hier een echte Da Vinci-code voor het grijpen.

−Waar denk jij dat ‘De rechtvaardi-ge rechters’ zich bevinden? Ik hoop dat ze het paneel terugvin-den tijdens de vijf jaar dat wij aan het Lam Gods werken. Dan kunnen ze het onmiddellijk bij ons naar binnen-steken en kunnen we het in een keer mee doorpakken. (lacht). Ik vrees dat -als ze het terugvinden- het in slechte staat zal verkeren. Maar iedereen heeft het liever terug, ook al schiet er maar 20 procent meer van over. Er zijn nu alweer nieuwe theorieën opgedoken en wellicht gaan er nog meer komen. Ho-pelijk is er eentje van waar. Dat zou fantastisch zijn.

−Ik heb nog een andere pertinen-te vraag. Naast Maaseik claimt ook Arendonk de geboorteplaats van Van Eyck te zijn. Ik heb dat nog maar pas gehoord. Hoe komen ze daarbij? Ik moet dat eens op-zoeken. Maaseik is er ook nog niet ze-ker van. Maar daar hebben ze toch al een standbeeld en de Van Eyckfeesten. Ik ga er niet op antwoorden, want an-ders ga ik boze telefoons krijgen vanuit Arendonk. Van mijn part mag hij in Turnhout geboren zijn. Ik vind het ge-weldig dat mensen daar vandaag nog mee bezig zijn. Het toont de mystiek aan die nog rond Van Eyck hangt.

−Veel restauraties worden achteraf onthaald op kritiek. Vreemd genoeg gaat de polemiek dan over het feit

dat het schilderij er plots te mooi uitziet.Dat is een beetje het gevaar van de romantiek van een vervuild beeld. De mensen hebben het werk jarenlang vervuild gezien en houden vast aan dat beeld. Als men die vervuilde ver-nis eraf haalt, denkt men dat het te ver gerestaureerd is. Maar alle mensen die aan het Lam Gods werken, heb-ben minstens tien jaar ervaring. Ver-der staan de labo’s van het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium en van de universiteit van Gent ons bij. Ook wordt het restauratieproces door een internationale commissie van ex-perts over heel de wereld, uit onder meer New York en Washington, opge-volgd. Meer kunnen we niet doen. We hebben ook niets te verbergen. Er zal zeker kritiek komen. Maar het is de bedoeling dat het Lam Gods nog een paar honderd jaar meegaat. Je kan het verouderingsproces van een schilderij niet stoppen -iedereen wordt oud en alles zal ooit eens vergaan- maar we proberen het proces te kalmeren en uit te stellen. Het moeilijkste van het werk zal erin bestaan alle panelen even ver te restaureren. De ene restaurateur mag zijn paneel niet verder reinigen dan de andere. Het retabel moet over heel de lijn dezelfde helderheid heb-ben. Daarom moeten we mekaar goed verstaan.

−Vrees je na vijf jaar bij jezelf geen oververzadiging aan Van Eyck?Ik denk dat je met Van Eyck geen over-verzadiging kan hebben. Het Lam God word je niet moe. Ik ga hier eerst van genieten. Vijf jaar lang aan een kunst-werk mogen werken, is fantastisch. Dat kom je niet vaak tegen. In Amerika had ik een job voor het leven. Maar daar was het de ene maand een Renoir en de andere maand weer iets anders. Je zolang mogen verdiepen in een werk, is een uitzonderlijk privilege.

−Tot slot: het was Desselaar Tijs Vanneste, tatoeëerder en de zan-ger van de vroegere heavy metal-band Oceans of Sadness, die ons tipte over jou en je werk. Wat is jul-

lie band? (geamuseerd) Ik heb nog met Tijs in de kunsthumaniora gezeten. Hij is met zijn tatoeage op Tom Boonen ook we-reldberoemd geworden.

−Ben je fan van zijn muziek? Ik luister naar alle soorten muziek, van heavy stuff tot klassieke muziek. Mijn vrouw is nog dj geweest in de States. Toen ik in België woonde, ben ik naar elke Graspopeditie geweest. Maar tij-dens het werk luister ik nooit naar mu-ziek. Dat kan ik niet verdragen. Mijn vrouw gaat het tof vinden wat ik nu ga zeggen: al mijn geduld steek ik in mijn job. Ik ben eigenlijk niet zo’n kalme persoon. Ik ben rustig als ik mijn job doe, maar ‘s avond ben ik niet meer die rustige persoon. Dat is ook normaal, want je kan geen zeven uren per dag zo geconcentreerd zijn. We hebben twee honden en gaan regelmatig naar con-certen. Ik ben zodanig met mijn werk bezig dat ik ’s avonds bij het naar huis gaan elk barstje in de weg opmerk. Ik ben daar maniakaal in. De verkoper van ons huis in Texas werd gek van mij. Ik merkte elk barstje in de muren op. Ik wil dan ook elk barstje in een muur dichtmaken. We hebben ons huis in de States op vier weken kunnen verkopen omdat het in perfecte staat was. Ik zou een goede stukadoor zijn. Daarmee zou ik na mijn uren nog wat kunnen bijver-dienen. (lacht)

−Met het Lam Gods heb je als res-taurateur in jouw specialiteit het hoogste bereikt wat er te bereiken valt. Wat kun je hierna nog gaan doen?Een goede vraag. Als het project erop zit, zal ik nog maar 38 zijn. Ik zal ze-ker niet op pensioen gaan. Daarvoor word ik te weinig betaald (lacht). Ik zou, mocht dat kunnen, graag in België blijven. Maar hier liggen de jobs voor restaurateurs niet voor het rapen. Spij-tig dat ik het moet zeggen, maar allicht ligt mijn toekomst in Amerika.

Tekst: Stijn JanssenFoto’s: Bart Van der Moeren

Bart Devolder

Bart in actieDe volgende vijf jaren kan je Bart De-volder en zijn collega’s restaurateurs live aan het werk zien achter glas in een zaal van het Gentse Museum voor Schone Kunsten (MSK). http://www.mskgent.be/nlOm de ongekende pracht van het Lam Gods te ontdekken, beveelt Bart De-volder deze fantastische website aan http://closertovaneyck.kikirpa.be/

Suiker - 7

ALL THAT JAzz

Chad McCullough- Bram Weijters Quartet

KASTERLEE – Bram Weijters is een Belgi-sche pianist. Hij trok voor twee jaar naar Canada om er deel te

nemen aan de International Workshop in Jazz and Creative Music. Hij leerde er de Amerikaanse trompettist Chad McCullough kennen. Het klikte en de twee muzikanten gingen sindsdien regelmatig samen op pad. Ze toerden door Europa en Amerika en brachten een geslaagd debuutalbum ‘Imaginary Sketches’ uit, een coproductie van een Belgisch en een Amerikaans label.Weijters is een duivel-doet-al. Vorig jaar bracht hij met verschillende bands drie jazzcd’s uit. Ook McCullough heeft er ondanks zijn jeugdige leeftijd al diverse samenwerkingen met verschil-lende bands en muzikanten op zitten. Ook hij werkte al mee aan drie albums.Op maandag 5 november concerte-ren ze in jazzclub Houtum Street in Kasterlee. Ze worden begeleid door Piet Verbist op bas en John Bishop op drums. Het concert begint om 21u. Kaarten kosten 10 euro. Op www.suikerkrant.be zijn er 2 duotickets te winnen.

AtomicRIJKEVORSEL – Het vijfkoppige Noors-Zweedse jazzgezelschap ‘Atomic’ is een van de meest spraakmakende groepen uit Scandinavië. Terwijl de etherische, dromerige, loungeachtige jazz razend populair is in Zweden en omstreken vaart Atomic juist een heel andere koers. Explosieve drums, swingende melodieën, spannende interventies: daar is het ‘m bij Atomic om te doen. Er is ook veel ruimte voor improvisatie. De groepsleden kennen hun klassiekers en behandelen die met het grootste respect, maar ze zijn ook niet vies van avontuurlijke uitstapjes. Tradition meets experiment!Atomic verenigt vijf zwaargewichten. Bassist Ingebrigt Håker Flaten en drummer Paal Nilssen-Love vormen twee derde van The Thing, een trio dat momenteel hoge ogen gooit dankzij de samenwerking met zangeres Neneh Cherry. Ook pianist Håvard Wiik, saxofonist Fredrik Ljungkvist en trom-pettist Magnus Broo maken deel uit van tal van internationale topgroepen.Atomic concerteert op 23 november om 20.30u in de Singer in Rijkevorsel. Tickets kosten 14 euro.

José JamesTURNHOUT – José James wordt wel eens de jazzzanger van de hiphopgene-ratie genoemd omdat

hij jazz vermengt met hedendaagse genres zoals drum-’n-bass, hiphop en new soul. Toch zijn de meeste kenners het niet met die omschrijving eens omdat José James op die manier zeer onterecht getypeerd wordt als een mode-icoon, als een passant die wel weer zal verdwijnen wanneer andere muziekgenres de kop zullen opsteken. BBC-programmamakers denken daar anders over. “José James is gezegend met zo’n honingzoete baritonstem dat hij het in eender welk decennium zou gemaakt hebben”. Een mooier compli-ment kan een zanger niet krijgen.José James groeide op in Minneapolis, met de muziek van Prince, hiphop en moderne jazz. Hij trok naar New York om lessen te volgen aan ‘The New School for Jazz and Contemporary Mu-sic’. Hij nam ook regelmatig deel aan jazzcompetities en zangconcoursen, maar haalde nooit een eerste prijs. Toen hij wat later zijn geluk in Enge-land beproefde, kende hij meer succes. Een demo van hem kwam terecht bij dj en platenbaas Gilles Peterson, die hem onmiddellijk een platencontract aan-bood. Zijn debuutalbum ‘The Dreamer’ werd goed ontvangen in Europa. James werd in 2008 uitgenodigd om op het prestigieuze North Sea Jazz Festival te spelen. Ook daar maakte de Ameri-kaan indruk.José James houdt van kruisbestuivingen. Hoewel zijn grote liefde de jazz blijft, experimenteert hij graag met andere genres. Zo kwamen er samenwerkingen tot stand met Basement Jaxx en met Jef Neve.Diezelfde Jef Neve is op 9, 10 en 11 no-vember curator van het Neve Festival in de Warande. Hij nodigt José James uit voor een concert, op zaterdag 10 no-vember. José James treedt om 22.30u op, na Jef Neve zelf (‘Sons of the New World’, om 20.15u). Tickets voor José James kosten 19 euro. Op www.suikerkrant.be kan je 3 duotickets winnen.

Ifa Y XangoMOL – De woorden ‘Ifa Y Xango’ zijn afkomstig uit de Cubaanse en Brazi-liaanse voodootradi-

ties. Ze betekenen zoveel als ‘wijsheid’ in combinatie met de ‘God van de bliksem, het vuur en de dans’.Maar ‘Ifa Y Xango’ is ook een zeven-koppig jazzensemble. De groepsnaam is goed gekozen: de muziek die de groep brengt, kan inderdaad het best samengevat worden als een mix tussen doordachtheid en passie. Fijn uitge-kiende en met zorg vervaardigde eigen composities worden vervlochten met broeierige spontaniteit en improvisa-tie. Ifa Y Xango won in 2011 het ‘Jong Jazztalent Gent’. De jury prees de bandleden voor hun energie, dynamiek en klank. Sindsdien is het snel gegaan voor Ifa Y Xango. Ze speelden op de grootste jazzfestivals van België, zoals Gent Jazz en Dinant JazzIfa Y Xango bestaat uit Victor Perdieus (tenorsax), Filipe Ricardo Nader (alt-sax), Niels Van Heertum (eufonium), Seppe Gebruers (piano), Laurens Smet (contrabas), Ruub Pensaert (drums & percussie) en Sep François (percussie).Ifa Y Xango concerteert op vrijdag 30 november in Zaal Ootello in Mol. Tickets kosten 10 euro, maar op www.suikerkrant.be kan je gratis duotickets winnen.

Manuel Hermia TrioGEEL – Het Manuel Hermia Trio is een modern drieman-schap dat niet alleen de ‘groove’ belangrijk

vindt, maar ook de melodieën. Het trio eert de vrijbuitermuziek die de jazz altijd al geweest is.Manuel Hermia is een Franstalige landgenoot die wel eens durft af te wijken van de platgetreden paden. Zo ontwikkelde hij een eigen ‘rajazz’-stijl, die het midden houdt tussen jazz en Indische raga. Saxofonist en fluitist Hermia laat zich bijstaan door contrabassist Manolo Cabras en drum-mer João Lobo. Het resultaat klinkt verrassend fris en modern. Het is zeker niet alledaags, maar het blijft toegan-kelijk. Een aanrader voor wie wel een afwijking van de klassieke jazztrio’s en -kwartetten kan smaken.Het Manuel Hermia Trio treedt op maandag 12 november op in de Halle in Geel. Tickets kosten 10 euro. Liefhebbers die zich naar www.suiker-krant.be haasten, kunnen duotickets winnen.

3 DuOtiCkEts 3 DuOtiCkEts

2 DuOtiCkEts3 DuOtiCkEts

Rein de Graaff Trio ft. Houston PersonRIJKEVORSEL – De Amerikaanse tenorsaxofonist Houston Person gaat stilaan naar de 80, maar de krasse knar heeft nog adem genoeg om een avondvullend concert te geven met het Rein de Graaff Trio, in zaal De Singer in de Bavelstraat in Rijkevorsel.Person is een van de meesters van de souljazz en de hardbop. Hij groeide op in South Carolina en studeerde aanvankelijk piano, maar hij schakelde al snel over naar de tenorsax. Zijn militaire dienstplicht volbracht hij in Duitsland, waar hij in contact kwam met andere Amerikaanse jazzpioniers zoals Eddie Harris, Cedar Walton, Don Ellis en Leo Wright. Na de dienstplicht vloog Houston Person terug naar de States om zich in Connecticut verder te bekwamen aan het Hart College of Music. Eind jaren 60 brak hij door als muzikant. Als geen ander weet hij de souljazz te vertolken. Hij trad op met de grootste artiesten. Hij begon samen te werken met bassist Ron Carter en doet dat nu -meer dan veertig jaar later- nog steeds.Houston Person wordt begeleid door het Rein de Graaff Trio, dat al jaren een van de beste bebopformaties van Europa is. Rein de Graaf -ook al 70 geworden dit jaar- raakte als jongeling in de ban van de bebop van Charlie Parker. Hij begeleidde regelmatig Dex-ter Gordon, maar zo heeft elk bandlid wel iets om trots op te zijn. Bassist Maurius Beets was vaak de bassist van Rita Reys en drummer Eric Ineke werkte regelmatig samen met Ben Webster. Beets en Ineke speelden ook samen in het Dave Liebman Trio.Op 9 november is het Rein de Graaf Trio met Houston Person te gast in de Singer. Kaarten kosten 16 euro. Het optreden begint om 20.30u.

8 - NOVEMBER 2012

BONJOUR EXPOGalerie DE CHÊNE

MERKSPLAS - Galerie DE CHÊNE is de nog jonge galerie van de Neder-landse kunstenares Joop de Chêne, ge-vestigd in haar woonst in Merkplas. De galerie vertegenwoordigt al een aantal Belgische en Nederlandse kunstenaars. Hun schilderijen en sculpturen worden in een woonsfeer gepresenteerd waar-door hun verscheidenheid beter tot hun recht moet komen. Naast deze per-manente collectie vindt er om de drie maanden een wisselende tentoonstel-ling plaats.Galerie DE CHÊNE is gelegen aan de Steenweg op Turnhout 171 in Merks-plas en open elke eerste zondag van de maand, in december vinden er speci-ale ‘Kerst opendeurdagen’ plaats. Meer info op www.galeriedechene.com.

Alida VaesMOL – Nog tot 26 november zijn in het PC van Ginderbuiten (Kapellestraat 90 in Mol) werken te zien van Alida Vaes. In 1985 maakte Vaes haar eer-ste kunstwerken met klei. 15 jaar lang specialiseerde ze zich aan de academie van Mol, waar ze ook de weg naar de schilder- en de textielkunst vond. Vaak brengt ze de drie disciplines samen in één werk.Je kan de expo bezichtigen op zondag van 10 tot 12u en op maandag van 19 tot 20u.

Deportatie en genocide, een Europese tragedieMOL – ‘Deportatie en genocide, een Europese tragedie’ is een onthutsende tentoonstelling over de concentratie-kampen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De expo vertelt de ge-schiedenis vanaf 1933 en eindigt met een hoopvolle blik op de toekomst, met de oprichting van de Verenigde Naties, een reactie op de gruwel van de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van foto’s, documenten en eigentijdse tekeningen schetst de tentoonstelling een realis-tisch beeld van de vervolging, de op-sluiting en de liquidatie van miljoenen communisten, verzetsstrijders, joden, zigeuners, gehandicapten en homosek-suelen. Miljoenen mannen, vrouwen en kinderen die stierven... gewoon omdat ze geboren waren.De zwartste bladzijde uit de Europese geschiedenis wordt in de exporuimte van cc ’t Getouw getoond, van 5 tot 25 november. De toegang is gratis.

Christel Druyts: ‘Random’HERENTALS – Christel Druyts filtert haar indrukken en verwerkt ze in een eigenzinnig, desolaat en grafisch beeld. In haar zoektocht naar esthetiek tast zij de wankele grens af tussen figura-tie en abstractie, tussen storm en rust, tussen chaos en orde.Impressies van het leven in en rondom ons, van een getormenteerde wereld met tsunami’s, stofwolken, rampen of bedreigde diersoorten… Voor Christel Druyts vormen ze een onuitputtelijke bron van inspiratie.De Herentalse kunstenares stelt nog tot 11 november tentoon in haar eigen stad. In de Lakenhal toont ze oud én nieuw werk.

Modernisme in de golden sixties

De turnhoutse school

TURNHOUT – Het kan niet op. Naast de retrospectieve Jozef Schellekens, die nog tot eind januari loopt in de wo-ning aan de Steenweg op Mol 66, krijgt Turnhout er nog een tweede belang-rijke architectuurtentoonstelling bij. Vanaf 24 november loopt in het lege bibgebouw aan de Warande de expo ‘De Turnhoutse School’.Enkele Turnhoutse architecten rea-liseerden in de jaren 60 en 70 enkele belangrijke, moderne gebouwen en pro-jecten in de Kempen, zoals het cultuur-huis de Warande, de Sint-Victorschool, de Parkwijk en een groot aantal parti-culiere woningen.Paul Neefs, Carli Vanhout, Paul Schel-lekens, Lou Janssen en Rudi Schiltz behoorden tot de groep architecten, die door de Antwerpse architect en stedenbouwkundige Renaat Braem in 1976 als de ‘Turnhoutse school’ werd omschreven. Hun werken kunnen als ‘laatmodernistisch’ worden bestempeld, al hanteerde elk van de architecten wel een eigen stijl en vormgeving.Het recente en nog onbekende werk van de Turnhoutse School behoort tot het beste van wat er tijdens de golden sixties in Vlaanderen op architecturaal vlak gerealiseerd werd.De tentoonstelling vindt plaats in het (wegens verbouwingswerken) leeg-staande bibliotheekgebouw van de Warande en toont tientallen oorspron-kelijke schetsen, plannen en foto’s uit de archieven van de architecten en van het Architectuurarchief van de provincie Antwerpen. Speciaal voor de expo werden ook maquettes en foto’s gemaakt.Bij de expo hoort ook een uitgebreide publicatie van 350 pagina’s, met meer dan 500 afbeeldingen.

Praktisch:• Locatie: Leegstaande bibliotheekge-

bouw de Warande (Warandestraat 42 in Turnhout)

• Datum: van 24 november 2012 tot 27 januari 2013

• Openingsuren: vrijdag tot zondag van 11 tot 17u

• Afspraak: info@ar-tur.be• Toegangsprijs: 5 euro (geeft ook toe-

gang tot de expo Jozef Schellekens)• Meer info: www.ar-tur.be

tot 4 november in kunsthuis theobaldus

Ziet deez’ fraaije turnhoutse prent,

volksgeloof en vermaak voor

een cent

TURNHOUT – Tot en met 4 november kan je in Kunsthuis Theobaldus terecht voor een tentoonstelling van ‘manne-kensbladen’, door heemkundekring ’t Bezemklokje. De in Turnhout gedrukte volksverhalen -de voorlopers van de strip- werden tot in Friesland verdeeld. De expo ‘Ziet deez’ fraaije Turnhoutse prent, volksgeloof en vermaak voor een cent’ belicht de roemrijke geschiedenis van de mannekensbladen.Miljoenen mannekensbladen werden gedurende meer dan honderd jaar in Turnhout gedrukt: van het begin van de 19de eeuw tot aan de Tweede We-reldoorlog. De volksverhalen werden zowel door mensen bekeken die niet konden lezen of schrijven, als door de gegoede klasse. Soms waren de volks-prenten enkel als entertainment be-doeld, maar vaak werd er ook een (ze-den)les in gestopt en dienden ze om het volk op te voeden. Soms hadden ze ook het karakter van een pamflet. Heel vaak hadden de mannekensbla-den een opvoedende functie. Een mooi voorbeeld: door middel van prenten van vreemde culturen en verre landen kon-den de mannekensbladen zelfs mensen die nooit een voet buiten hun dorp had-den gezet, laten kennismaken met alle uithoeken van de wereld.Bekijk de mannekensbladen en laat je meeslepen, terug in de tijd. Het is ver-bazingwekkend hoeveel de prenten je vertellen over het leven in de 19de (en begin 20ste) eeuw.Het Bezemklokje toont enkele unieke verhalen en een aantal zeldzame voor-werpen die gelinkt zijn aan een product dat Turnhout gedurende meer dan honderd jaar op de kaart zette. Niet alleen de drukkers en het productie-proces worden belicht; er wordt ook een nauwkeurig beeld opgehangen van de tijdsgeest waarin de prenten gemaakt werden. Niet te missen!

Praktisch:De tentoonstelling loopt nog tot en met zondag 4 november in Kunsthuis Theobaldus, Koningin Elisabethlei 2 in Turnhout. De toegangsprijs bedraagt 1 euro. Op zaterdag en zondag zijn er gratis gidsbeurten, om 14 en om 15u. Ter plaatse wordt een uitgebreide cata-logus te koop aangeboden.

Carine Neutjens, Rainier Boidin en Staf DaemsNIJLEN – In Galerie ES (Koningsbaan 68a in Nijlen) stellen van 10 november tot en met 9 december Carine Neutjens, Rainier Boidin en Staf Daems tentoon. De expo is te bezichtigen op zaterdag en zondag van 13.30 tot 18u, en op af-spraak.Carine Neutjens gebruikt de techniek van pâte de verre, van glaspasta. Haar glazen objecten lijken niet van glas: ze doen eerder denken aan keramiek. Maar wanneer ze in het zonlicht staan, beginnen de werken te schitteren als ijskristallen.Rainier Boidin vertrekt vanuit een we-tenschappelijk bestudeerde werkelijk-heid. Voor zijn werken gebruikt hij een hele reeks technieken.Staf Daems is een penseelschilder. Tijdens een studieverblijf in Japan maakte hij zich die kunst eigen. Hij specialiseerde zich ook in de kalligrafie. Hij kalligrafeert op ruggen, neemt daar foto’s van en ontwikkelt die zelf.Drie kunstenaars. Drie combinaties van verschillende technieken. Drie re-denen om de tentoonstelling in Galerie ES te bezoeken.

Dirk Bel in Linx+TURNHOUT – Linx+, de vrijetijdsorga-nisatie binnen het ABVV, organiseert in het ABVV-gebouw in Turnhout (Gro-te Markt 48) een tentoonstelling met werken van Dirk Bel. De expo loopt in november, tijdens de openingsuren van het kantoor. De toegang is gratis.Dirk Bel is een jonge, geëngageerde schilder. Hij schildert geen kunst om de kunst, hij wil iets vertellen. De onder-werpen zijn belangrijk voor hem, maar hij verwaarloost de kunst, het ambacht en de techniek niet.Zijn werken vertonen raakpunten met maatschappelijke en menselijke be-kommernissen. Ze hebben diepgang en zijn niet altijd even gemakkelijk te interpreteren. Zo zie je bijvoorbeeld het gezicht van Pete Segers met daarbij een groep stakende mijnwerkers. Of vier mannen die iets raars vinden op de biljarttafel: een jongen. Maar is hij echt of leeft hij enkel in hun verbeelding? Andere werken hebben dan weer een meer filmisch karakter, zoals het mys-terieuze ‘Dumb Decision’.Eén rode draad is er altijd: de schilde-rijen van Dirk Bel prikkelen de verbeel-ding.

BrénineTURNHOUT – In Theobaldus Kunst-huis (Koningin Elisabethlei 2 in Turn-hout) zijn op 10, 11, 17, 18, 24 en 25 no-vember, telkens van 14 tot 17u, werken te zien van Brénine.Brénine is een kunstenares die aan so-ciale kunstprojecten werkt. Zo betrok ze in verschillende landen families bij haar kunstproject ‘Boekdelen’, zodat uiteindelijk iedereen deel uitmaakte van het kunstwerk. Op dit ogenblik werkt ze ook aan een kunstproject met kansarmen in Balen.Haar schilderwerken zijn vaak silhou-etten van mensen op ware grootte. In haar ruimtelijke werken creëert ze vaak coconfiguren. Je vindt er meestal natuurstructuren in terug. De werken van Brénine zijn zowel raadselachtig als speels, zowel ontwapenend als be-vreemdend.

REtROsPECtiEVE MiMY CEuLEMaNs

OUD-TURNHOUT – Van 3 tot 18 no-vember stelt Mimy Ceulemans tentoon in ’t Hofke van Chantraine in Oud-Turnhout. De kunstenares haalt haar inspiratie uit de natuur, het landschap, de mens, maar ook uit een houding of een ingetogen blik.Mimy Ceulemans volgde Kunstonder-wijs in Antwerpen en studeerde in 1967 af. 35 jaar lang gaf ze haar passie door aan haar leerlingen. Zelf vervolmaakte ze zich op artistiek vlak d.m.v. boet-seer- en schilderlessen. Ze werkt met acryl, potlood, water- of olieverf.De tentoonstelling is te bezichtigen van dinsdag tot en met vrijdag van 13 tot 16u en op zaterdag en zondag van 11 tot 17u. ‘t Hofke van Chantraine ligt in de Kerkstraat 46 in Oud-Turnhout. De toegang is gratis.

Marc BogaertsTURNHOUT – Nog tot eind novem-ber kan je bij Kunstforum Würth en-kele werken zien van Marc Bogaerts. Bogaerts is laureaat van de ‘Prijs van de stad Turnhout 2012’. Zijn werk is steeds verrassend, fris, veelzijdig en ge-durfd, en getuigt van een vergevorderd begrip van de plastische elementen die aan de basis van de schilderkunst liggen: vorm, kleur, ritme, materie, gelaagdheid, spanning… Doorheen de jaren heeft hij die elementen tot de es-sentie herleid. Daarbij verloor hij de evoluties in de hedendaagse schilder-kunst nooit uit het oog.De tentoonstelling is alle dagen te be-zichtigen van 10 tot 17u.

BOOtHuis BRauHaus

TURNHOUT – In Boothuis Brauhaus, een voormalig vrachtschip dat aange-meerd ligt aan de Nieuwe Kaai, wor-den in het kader van ‘Printin’ 2012’ een aantal tentoonstellingen georganiseerd rond hedendaagse grafiek en reprodu-ceerbaarheid van werk.Op 2, 3 en 4 november (telkens van 14 tot 18u) kan je op het vrachtschip terecht voor de expo ‘Een lokaal topo-logische vectorruimte’ met filosoof en schrijver Pieter Vermeulen, die tevens curator van de tentoonstelling is. Je ziet er werk van Bert Jacobs, Ignace Cami en Rico Naessens.Het jaar wordt afgesloten met de expo ‘You know I’m a gambler’. Tom Dries is curator. Hij toont werk van Peter Puy-pe en Manor Grunewald. De tentoon-stelling is te bezichtigen op 23, 24, 25 en 30 november en op 1 en 2 december, telkens van 14 tot 18u. De vernissage op 23 november begint om 18u. De toe-gang is gratis.

Suiker - 9

Het JS-museum is al sinds 2003 een door de Vlaamse overheid erkend ge-meentelijk museum. Die erkenning impliceert dat het museum ook een conservator in dienst moest hebben. Nathalie Ceunen is de derde conser-vator op rij, afkomstig uit Laakdal en licentiate in de geschiedenis. Ze gaat het museum halftijds leiden. “Het eer-ste jaar ga ik niet veel tijd hebben voor echt zichtbare initiatieven voor het grote publiek”, zegt ze. “Ik ga me eerst en vooral toeleggen op de inventarisa-tie van de museumcollectie. We moeten van elk werk de verzekeringswaarde kennen, voorschrijven op welke manier het werk moet behandeld worden als het wordt uitgeleend of bepalen in wel-

ke periode het door Smits geschilderd werd. We moeten eerst goed weten wat we in huis hebben en in welke staat de werken verkeren. Dat vormt de basis van een museumwerking.”

−Je hebt eerder in het Fruitstreek-museum in Borgloon gewerkt. Toch een groot verschil met een kunst-museum, niet? Eigenlijk niet. Ik heb in Borgloon ook de collectie van het museum geïnven-tariseerd. Het ging dan wel om een landbouwmuseum maar zoveel verschil maakt het niet of je een landbouwwerk-tuig of een schilderij inventariseert. Ik beweer niet dat het krak hetzelfde is, maar je moet toch steeds nadenken waar je naartoe wil met je collectie, wat je kan afvoeren en waarin je nog wil in-vesteren.

−Je hebt geschiedenis gestudeerd? Met gedurende twee jaren een verplicht vak ‘kunstgeschiedenis’. Vooral de he-dendaagse kunst interesseert me. Ik heb het dan over de 19de en 20ste eeuw. De middeleeuwse kunst is iets verder van mijn bed.

−Zei de naam Jakob Smits je iets voor je naar hier kwam?Ik had zijn naam wel horen vallen, maar dat er een museum rond bestond, wist ik niet. Dat wordt meteen ook een van mijn uitdagingen. Ik merk dat het museum goed bekend is bij Neder-landers. Die krijgen we regelmatig over de vloer; ook mensen van ver buiten Mol trouwens. Maar Mollenaars zelf of uit de omgeving van de gemeente ken-nen het museum veel te weinig. We mikken daarbij ook op de Molse scho-len. Dit jaar zijn er nauwelijks school-bezoeken geweest. Onze formule om ze hier op bezoek te krijgen, lijkt niet meer te werken. Ook op dat vlak wil ik nieuwe impulsen geven. Waar we zeker ook op moeten inspelen, is de vrijetijds-besteding in de regio. Mensen komen niet alleen voor het museum naar Mol. We moeten een pakket aanbieden waarbij een museumbezoek wordt ge-koppeld aan een geleid bezoek aan de abdij van Postel, met een etentje.

−De voorbije jaren is er duidelijk ge-kozen om de werking van het JSM te verruimen met opmerkelijke gasttentoonstellingen van heden-

daagse kunstenaars als Raymond Minnen en zelfs Jef Geys. Gaat u die lijn verderzetten? Uiteraard moeten we hedendaagse kunstenaars naar het museum blijven halen. Niet alleen schilders maar ook kunstenaars uit andere media, zoals fotografie. Toch blijft Jakob Smits onze basis. Soms vrees ik wel dat het werk van Smits in de museumwerking wat in de verdrukking komt. Tussen twee gasttentoonstellingen zit er vaak maar een maand de tijd waardoor onze ba-siscollectie rond de Molse school on-voldoende kan getoond worden. De ‘Vrienden’ zijn zeer gedreven in het organiseren van expo’s, maar het wordt mijn taak als conservator om de ten-toonstellingen meer te spreiden. Versta me echter niet verkeerd: die tentoon-stellingen zijn absoluut nodig. Op die manier trekken we nieuwe bezoekers aan.

−Hoe zie jezelf je taak? Ga je je in-houdelijk profileren of meer als ma-nager?In eerste instantie als een manager. Onder manager versta ik natuurlijk ook manager van de collectie. Een col-lectiebeleid voeren is altijd de taak van de conservator. Het is vooral mijn taak om een langetermijnvisie te ontwikke-len voor een aantal zaken, waaronder de collectie en het gebouw.

−Met dat gebouw snij je een heikel thema aan. Velen vinden deze oude

pastorie in Sluis niet meer geschikt als museum. Er zijn geen vergader-mogelijkheden, de inkomhal is on-gezellig, er is geen plaats voor een museumwinkel… Zijn er mogelijk-heden om uit te breiden of te ver-huizen? In de jaren zeventig had men een ander idee over wat een museum moest zijn. Vooral in kleinere musea -en ik bedoel dit niet denigrerend- stelde men zich niet de vraag of er een vergaderruimte moest zijn. Nu moet een museum een multifunctionele ruimte zijn met, naast een expositieruimte, ook plaatsen voor workshops, om te vergaderen of voor mogelijkheden om er de actieve beel-dende kunsten in te integreren. Maar op dit moment zijn daar de midde-len niet voor. Dat neemt niet weg dat we er niet over moeten nadenken. In 2013 wordt een nieuw meerjarenplan opgemaakt voor alle gemeentelijke diensten. Er wordt al gedacht aan een aanbouw maar ook aan een verhuis naar een historisch pand in het cen-trum. Dat laatste is een droom van de ‘Vrienden’. Nu ligt het museum hier in Sluis wat afgelegen en mis je de stroom bezoekers die Mol-Centrum aandoen. Maar zoals ik al zei: dat zal niet voor de volgende vijf jaar zijn. Ook zal veel af-hangen van de nieuwe cultuurschepen die we gaan krijgen.

−Heb je nog aankoopplannen voor nieuw werk van Smits? Er komen nog elk jaar werken van Smits naar boven die niet gekend wa-ren. Ik zou nog graag een aantal schil-derijen aankopen, maar de prijzen zijn vaak zo hoog dat ze niet meer binnen ons aankoopbudget vallen. Het muse-um heeft wel veel werken al lange tijd in bruikleen, die ondertussen tot onze vaste waarden behoren. We moeten ook via de Koning Boudewijnstichting pro-beren werken aan te schaffen. De stich-ting koopt ze dan aan en schenkt ze in langdurige bruikleen aan het museum. Soms worden nog werken geschonken, maar vaak gaat dat om kleinere wer-ken.

−Veel succes toegewenst.

Tekst: Stijn JanssenFoto’s: Bart Van der Moeren

35 jaar Jakob smitsmuseum

MOL – Vorige maand vierde het Jakob Smitsmuseum (JSM) in Mol-Sluis zijn 35ste verjaardag. Het is verre van evident dat een landelijk gelegen museum rond een schilder uit de 19de eeuw het zolang uitzingt. Die prestatie is voor het overgrote deel op het conto te schrijven van de ‘Vrienden van het Jakob Smitsmuseum’ die al die jaren onder het motto ‘Allen voor Smits, Smits voor allen’ de schilder uit de vergetelheid redden en er een ‘koppig blijvertje’ uit de Vlaamse kunsten van maakten. Vandaag hopen deze ‘Vrienden’ dat een deel van hun werk wordt overgenomen door de nieuwbakken conservator Nathalie Ceunen. “Ik hoop”, hoopt Ceunen op haar beurt, “dat ik de hoge verwachtingen kan inlossen.”

Expo Kees VerweyNog tot 16 december kan je in JSM de overzichtstentoonstelling gaan bekij-ken rond de Nederlandse schilder Kees Verwey (1900-1995). Verwey is bij onze noorderburen niet alleen bekend, hij is er geliefd, gezocht en duur. Hij kreeg tentoonstellingen in de grote tempels van de Nederlandse kunst: het Stede-lijk Museum in Amsterdam (1978) en het Gemeentemuseum in Den Haag (2005). Het is een unieke kans om zijn werk eens naast dat van Jakob Smits te plaatsen. Meer info: Jakob Smitsmuseum - 014 31 74 35 - info@jakobsmits.be - www.jakobsmits.be

Nieuwbakken conservator Nathalie Ceunen:

“ Ook Mollenaars moeten de weg naar het museum vinden.”

10 - NOVEMBER 2012

“Vergeet het fabeltje dat je de

mooiste muziek maakt op de

meest idyllische plaatsen. Ik

bedenk mijn composities

thuis. Buiten, want binnen

mag ik niet roken. In een

gang, tussen het afval. Een plek die nóg minder inspireert, is in

heel Gent niet te vinden. Daar

borrelen de ideeën op.”

Jef Neve is op 9, 10 en 11 november curator van het Neve festival

Suiker - 11

We ontmoeten Jef Neve in het VRT-gebouw. Ons gesprek wordt regel-matig onderbroken door mensen die hem komen complimenteren met zijn ‘Pianoconcerto’ dat hij met het Brussels Filharmonisch Orkest gaf in Flagey. Maar de meester blijft zijn perfectio-nistische zelve. “Ik heb er één maat naast gespeeld. Om de fout te herstel-len, speelde ik dezelfde maat twee keer. Niemand merkte het. Maar het bracht me zo van de kaart dat ik er helemaal ‘uit’ was. Het duurde een tijdje voor al-les weer in de plooi viel. Ik was razend op mezelf.”

−Maar niemand had het gemerkt.Daar gaat het niet om. Ik wel. Ik heb dat concerto zelf geschreven. Dagen, weken, maanden kruipen erin om het

zo goed en zo mooi mogelijk te maken. Over elke noot is nagedacht. En dan sla je als een beginneling een maat over. Om gek van te worden.Nu ja, ik zie daar ook wel het mooie van in, hoor. Het was een goeie les in nede-righeid. Hoe goed je je ook voorbereidt en hoe geconcentreerd je ook speelt: er kan altijd iets misgaan. Het zet je weer met beide voeten op de grond. Zo’n voorval laat je bovendien nog eens dui-delijk merken dat je geen robot bent. Muziek leeft. Muziek is des mensen en mensen maken wel eens fouten. Daar zit een zekere romantiek in. Je kan een concert niet voorprogrammeren. Zo blijft het altijd spannend.

−Op 9, 10 en 11 november ben je cu-rator van het Neve Festival. Hoe is dat idee ontstaan?Dat zou je de Warande moeten vragen. Ongeveer een jaar geleden namen ze contact op met mij. Ze vroegen of ik daar zin in had. We waren het nogal snel eens, want het is natuurlijk fan-tastisch om programmator te mogen zijn van je eigen festival.

−Kreeg je carte blanche?Budgettaire beperkingen zijn er na-tuurlijk altijd. Maar een probleem was dat niet. Ik heb die artiesten naar Turnhout kunnen halen die ik wilde halen. Natuurlijk, als je nog meer cen-ten krijgt, kan je nog meer doen. Dat is altijd zo. Maar ik heb echt niet het

gevoel dat ik om budgettaire redenen toegevingen heb moeten doen. Ik heb de absolute top naar Turnhout gehaald. Ik ben apetrots op het programma.

−Haal er eens iemand uit.Dat is moeilijk, want dan doe ik de an-deren onrecht aan. Maar goed: ik wil je vraag wel beantwoorden. Als ik er één artiest mag uitlichten, kies ik voor Alexandre Tharaud. Hij is een klas-siek pianist voor wie omschrijvingen als ‘fenomenaal’ en ‘onnavolgbaar’ nog tekortschieten. Tharaud is -en ik over-drijf zelfs geen klein beetje- pure we-reldklasse. Hij heeft bovendien zelden of nooit in België opgetreden. In alle opzichten wordt zijn concert uniek.

−Het Neve Festival is dus geen jazz-festival.

Helemaal niet. Er zal jazz zijn, maar ook een vleugje klassiek, en soul en hiphop. Daar zal José James wel voor zorgen. Er zitten zoveel verschillende genres en stijlen in het festival dat het uiteindelijk nog de grootste uitdaging was om er een lijn in te steken. Een rode draad.

−Is dat gelukt?Euh… neen. (lacht) Hoewel. Als je het van nabij bekijkt, merk je toch een aan-tal overeenkomsten tussen de optre-dende artiesten. Ten eerste zijn het al-lemaal enthousiaste artiesten. Mensen met de juiste ingesteldheid. Met passie. Muziek is niet hun job, maar hun leven.Ten tweede geldt voor bijna alle arties-ten dat ze nog vrij onbekend zijn. Myrd-din De Cauter bijvoorbeeld. Velen heb-ben zijn naam al wel eens ergens horen vallen. Maar wie heeft hem ooit zien optreden? Dat geldt voor bijna ieder-een die optreedt op het Neve Festival. In mindere mate voor het Fred Hersch Trio, misschien. Zij speelden bijvoor-beeld al op Jazz Middelheim.

−De meeste artiesten zijn nog ‘te ontdekken’. Dat vergt wel een in-spanning van het publiek. Dat klopt. Maar dat is net waarom ik zo graag inging op het voorstel om cu-rator te worden: mensen iets nieuws la-ten horen. Hen laten kennismaken met muzikanten die ze anders misschien nooit zouden kennen.

−Je hebt al lang een goede band met de Warande. Je was er artist in residence op het moment dat je aan de rand van de grote doorbraak stond. Kreeg jouw carrière in Turn-hout misschien wel het beslissende duwtje in de rug?(denkt lang na) Vermoedelijk wel. Al kan je zoiets natuurlijk nooit met ze-kerheid zeggen. Wat zou er gebeurd zijn als ik er geen artist in residence was geweest? We zullen het nooit we-ten. Feit is dat in 2004 mijn carrière in een stroomversnelling kwam. Mijn eerste plaat was in beperkte kring goed ontvangen en de tweede (‘It’s gone’, mee geproducet door de Warande, nvdr) werd opgepikt door een veel breder pu-bliek. Datzelfde jaar trad ik in de Wa-rande op in het voorprogramma van, of samen met, Dave Brubeck en Branford Marsalis. Alles bij mekaar was 2004 dus wel een heel belangrijk jaar. Ik zou het omschrijven als ‘het jaar van de be-vestiging’.

−We zijn intussen acht jaar ver-der en je hebt al alles gedaan: jazz, klassiek, pop… tot zelfs een du-et met vuurwerkmakers. Voortdu-rend sla je nieuwe wegen in. Als er in jouw carrière één lijn zit, dan is

het dat er geen lijn in zit.(lacht) Die is goed, die moet ik onthou-den!

−Zoek je bewust naar die nieuwe wegen?Helemaal niet. Dat groeit spontaan. Ik laat me graag beïnvloeden door andere muzikanten. Niet alleen door hun mu-ziek, maar ook door de manier waarop zij muziek maken en in het leven staan. Dat inspireert mij. En daar vloeien dan soms weer nieuwe samenwerkingen uit voort.

−’t Is niet zo dat jij achter je pia-

no een werk componeert en denkt: “Hier horen strijkers en blazers bij, laat ik eens wat telefoontjes ple-gen.”Ik schrijf zelfs geen muziek aan de pi-ano. Ik werk op de computer.

−Wablief? De begeesterde, geënga-geerde, gepassioneerde muzikant Jef Neve componeert op een com-puter? Ik dacht eerder aan een wit-te vleugel, kaarslicht en -afhanke-lijk van het tijdstip- thee of alcohol.Neen. De computer biedt veel voorde-len. Als je op een piano speelt, ben je altijd geneigd de dingen te spelen die je al in de vingers hebt. Dan val je in her-haling. Op computer kan je veel gemak-kelijker dingen bij mekaar fantaseren. Het ‘triggert’ je verbeelding. De uitda-ging is natuurlijk wel om later alles nog live op piano te kunnen spelen. De piano is tijdens het schrijven natuurlijk nooit veraf.

−Is de plaats waar je muziek schrijft belangrijk voor jou? Zou je in New York dezelfde muziek schrij-ven als in Gent, denk je?Da’s een interessante vraag. Ik ver-moed dat het anders zou zijn. Ik ben namelijk iemand die veel invloeden absorbeert. Het klimaat, het volk, de

gebouwen, de rust of juist de stress… al die factoren samen doen wel wat met een mens. Wellicht zou mijn muziek anders zijn, ja.Maar vergis je ook niet, hoor. Vergeet het fabeltje dat je je beste muziek schrijft op de meest idyllische plaatsen. Da’s flauwekul. Die idyllische plekjes zijn zo mooi dat ze alleen maar voor afleiding zorgen. Weet je waar ik mijn muziek bedenk? Thuis. Buiten in een gang, want binnen mag ik niet roken. Tussen het afval. Een nóg minder in-spirerende plek is in heel Gent niet te vinden. Maar daar kan ik me dus wel enorm goed concentreren. Ik word er door niks afgeleid. Daar borrelen de ideeën op.

−Je bent zowat elk moment van de dag met muziek bezig. Je gaat steeds verder, je wordt steeds be-ter, je kan steeds meer genres en stijlen aan. Bestaat het gevaar dan niet dat het publiek je op een be-paald ogenblik niet meer kan vol-gen?Dat heb ik nog niet ervaren. Heel veel mensen die mij goed vinden, bewonde-ren mij juist omdat ik zoveel verschil-lende dingen doe. In het buitenland, waar men mij sowieso minder goed kent, bestaat dat probleem al helemaal niet. Daar zijn bijvoorbeeld de albums die ik met het ‘Jef Neve Trio’ maak nog niet zwaar gepromoot.

−Ik doelde vooral op de ‘moeilijk-heid’ van je muziek. Vrees je niet dat je door steeds verder te evolue-ren en steeds beter te worden min-der toegankelijke muziek gaat ma-ken?Neen. Er bestaat geen verband tussen een beter muzikant worden en moeilij-ker muziek gaan spelen. Misschien is zelfs het tegendeel waar. Het is soms moeilijk om heel simpele dingen te doen. Ik denk dat ik er op mijn eerste albums vaak minder toegankelijke nummers staan dan op mijn recente. Om maar een voorbeeld te geven: met mijn nieuwste project ‘Sons of the New World’ stond ik deze zomer nog op Puk-kelpop.

−Let je op de moeilijkheidsgraad? Componeer je wel eens met de handrem op?(oprecht verbaasd) Neen. Om eerlijk te zijn: ik heb me de vraag nog nooit ge-steld of mijn muziek wel toegankelijk genoeg is voor mijn publiek.

−Als je dat lelijk wil vertalen, bete-kent dat dat je geen rekening houdt met je publiek.Dat is ook zo. Ik hou daar bij het componeren geen rekening mee. Da’s geen artistiek snobisme, hoor. Ik heb

het grootste respect voor de mensen die mijn cd’s kopen en naar mijn con-certen komen; begrijp me vooral niet verkeerd. Maar ik kan alleen maar de muziek maken die ik wil maken: muziek die ik voel en die ik ervaar. Componeren is per definitie iets heel persoonlijks.

−Je hebt al veel muzikale paden be-wandeld. Wat mogen we nog van je verwachten in de nabije toekomst? Een samenwerking met Tuvaanse keelzangers? Begeleid worden door Siberische harpen?Ik ga nooit op zoek. Ik laat de dingen op mij afkomen. Ik maak ook geen verre toekomstplannen. Als ik de wereld mag blijven ontdekken door muziek te ma-ken, ben ik al lang content.

−Bedankt voor het gesprek, Jef. Tot op het Neve Festival. Blijf je dan trouwens het hele weekend in Turn-hout?Absoluut. Ik sla daar mijn tent op. Ik wil geen minuut missen van geen enkel optreden. Ik ga mezelf overvloedig la-ven aan de goeie muziek.

−En zelf ook optreden, natuurlijk.Met Sons of the New World. Maar dat is niet werken, hé. Dat is gewoon een andere vorm van mezelf amuseren.

−Tot dan!

Tekst: Roel SelsFoto: Bart Van der Moeren

“ik ben apetrots. De absolute wereldtop komt naar de warande.”

GENT, TURNHOUT – Kempenzoon en wereldburger Jef Neve loopt deze dagen zo gelukkig rond dat zijn voeten nauwelijks nog grond raken. De reacties op zijn ‘Tweede Pianoconcerto’ waren unaniem lovend, voor zijn nieuwe project ‘Sons of the New World’ oogstte hij zowel lof op Jazz Middelheim als op Pukkelpop en in november is hij curator van het Neve Festival. “Het programma is fantastisch. Ik sla voor drie dagen mijn tent op in de Warande. Ik ga naar álle optredens kijken.”

HET NEVE FESTIVALHet Neve Festival vindt plaats op 9, 10 en 11 november in de Warande in Turnhout.- 9 nov, 20.15u. Myrddin De Cauter en Philip Catherine. (Kuub) – 21 euro- 10 nov, 19u, Amber Docters Van Leeuwen (schouwburg) – 14 euro- 10 nov, 20.15u, Jef Neve ‘Sons of the New World’ (schouwburg) – 24 euro- 10 nov, 22.30u, José James (Kuub) – 19 euro- 11 nov, 15u, Alexandre Tharaud (schouwburg) – 21 euro- 11 nov, 20.15u, Fred Hersch Trio (schouwburg) – 20 euroBehalve concerttickets zijn er ook com-bitickets te koop (76 euro), en dagtic-kets voor zaterdag (40 euro).

NOVEMBER0 2v r i j d a g

0 7w o e n s d a g

1 2m a a n d a g

1 4w o e n s d a g

2 3v r i j d a g

0 7w o e n s d a g

dE hEld 20u15

thEatER aNtigONE EN kOpERgiEtERyu15

de papa, de mama en de nazi

20u15

MaNuEl hERMia tRiO

20u15

thEatER stapBrilleman

stEf wijNaNtssportstories ader, Moeder, ik en wij

20u15

tONEElschap BEuMER & dROst padvinders!

CULTUURCENTRUM DE WERFT GEEL

014-56 66 66 RES.DEWERFT@GEEL.BE WWW.DEWERFT.BE

1 6v r i j d a g

MaRcO ROElOfskaal

1 9 u 0 0

1 4 u 0 0

2 0 u 1 5

2 0 u 1 5

2 0 u 1 5

2 0 u 1 5

2 0 u 1 5

2 0 u 1 5

2 5z o n d a g

BRONkssommige dingen (vallen in het water)

20u15

1 4 u 3 0

2 8w o e n s d a g

cOMEdy caféwilko terwijn, wouter Monden, Roel c. Verburg en Ralf jennes

u15

2 0 u 1 5

2 9d o n d e rd a g

cOMpagNiE BaRBaRiEschwab, werner schwab

20u15

2 0 u 1 5

1 4 u 0 0 3 0v r i j d a g

tEMMERMaN, BERlaEN, ROsBOs EN dE VagaNtEN Er was en is een tijd... (hommage aan Miel cools)

20u15

DE WARANDE TURNHOUTWWW.WARANDE.BE // 014419494

Alexandre Tharaud

Amber Docters van Leeuwen

Fred Hersch trio

Jef Neve

José James

M yrddin De Cauter

van 9 tot 11 november

Philip Catherine

Info en tickets | cc ‘t Schaliken | Grote Markt 35 | 2200 Herentalstel. 014-28 51 30 | cultuurcentrum@herentals.be | www.schaliken.be

Anton Walgrave + Lili GraceTapijtconcertZaterdag 24 november 201220 uurFoyer

Jan VerheyenLights! Camera! Action!LezingDonderdag 29 november 201220 uurSchouwburg

Theater

Wordt u al geholpen?Are You Being Served?

ZA 3 NOV

Broodje Mol

Jean Blaute & Eric MelaertsGedeelde Adoraties • Gratis Middagconcert

VR 9 NOV

Concert

Sweet CoffeeTwo Sides

VR 9 NOV

Theater

Braakland/ZheBildingHebzucht

ZA 10 NOV

Concert

Willy Sommers en Sabien TielsMiddagje Rex • Namiddagconcert

DO 15 NOV

Klassiek

Ensemble PolyfoonJeanne

DO 15 NOV

Concert

Johan VerminnenEn Avant la Muzik!

ZA 17 NOV

Theater

Bad van MarieHet Gastgezin • huiskamervoorstelling

DO 22, VR 23 & ZA 24 NOV

Comedy

Leon van der ZandenVruchtvlees

VR 23 NOV

Theater

Wordt u al geholpen?Are You Being Served?

ZA 3 NOV

Broodje Mol

Jean Blaute & Eric MelaertsGedeelde Adoraties • Gratis Middagconcert

VR 9 NOV

Concert

Sweet CoffeeTwo Sides

VR 9 NOV

Theater

Braakland/ZheBildingHebzucht

ZA 10 NOV

Concert

Willy Sommers en Sabien TielsMiddagje Rex • Namiddagconcert

DO 15 NOV

Klassiek

Ensemble PolyfoonJeanne

DO 15 NOV

Concert

Johan VerminnenEn Avant la Muzik!

ZA 17 NOV

Theater

Bad van MarieHet Gastgezin • huiskamervoorstelling

DO 22, VR 23 & ZA 24 NOV

Comedy

Leon van der ZandenVruchtvlees

VR 23 NOV

Concert

Jim Cole, Tutu Puoane, Sofie & KevinSouthern Soul

ZA 24 NOV

Familiefilm

De Krekel• van 3 tot 6 jaar

ZO 25 NOV

Sportshow

Stef WijnantsSportStories

WO 28 NOV

Concert

Das PopTheatertour

VR 30 NOV

Jazz

Ifa Y XangoJazzconcert November

VR 30 NOV

201 3120 2

PROGRAMMA NOVEMBER

OPENINGSUREN CULTUURBALIE in Schouwburg Rex, Smallestraat 2, 2400 MOLdinsdag – vrijdag: 9 - 12 uur & 13.30 - 16 uur – zaterdag: 10 - 12 uur bij voorstellingen één uur voor aanvang

INFO EN RESERVATIE: 014 33 09 00 - www.getouw.be cultuurbalie@gemeentemol.be

ADVERTENTIE

Suiker - 13

SchOuwBuRgEN

Sweet Coffee: ‘Two sides’MOL – 2012 wordt het jaar van Sweet Coffee. Ooit gaven ze het allereerste staande concert in cc ’t Getouw in Mol. Toen ging het dak er bijna af. De groep heeft een typische sound die aarzelt tussen lounge, funk, soul, grooves en rhythm-‘n-blues; Sweet Coffee is een echte livegroep. En toch spelen ze nu -op hun eigen verzoek- voor de allereerste keer voor een zit-tend publiek.Al bijna een decennium lang timme-ren Patrick Bruyndonx en Raffaele Brescia met Sweet Coffee aan de weg. Als schrijvers, producers en muzikan-ten zetten zij sinds 2003 de lijnen uit van dit eeuwig veranderende project, dat toch een duidelijke, herkenbare ruggengraat heeft. Eerst met vaste zangeressen, ondertussen met verschil-lende stemmen. Ze brachten al vijf al-bums uit die vlot de weg naar de radio vonden, met singles als ‘Don’t Need To’, ‘Holdin’ On’, ‘Special Kind of Feeling’, ‘New Day’ en ‘Downtown’.Sweet Coffee is klaar om het nieuwe terrein dat ze verkenden met ‘Face to Face’ (2010) verder te ontginnen en zal je verrassen met een repertoire dat je wellicht gedeeltelijk wel kent, maar dat helemaal aangepast werd aan de ‘no-den’ van een theaterzaal. Spelen in een schouwburg is immers niet hetzelfde als in een concertzaal.Voor de pauze brengt de band een overzicht van de meer ingetogen num-mers. Maar Sweet Coffee zou zich-zelf verloochenen als in het tweede deel de zaal niet in lichterlaaie wordt gezet. Dat verklaart meteen de ti-tel van deze tournee: ‘Two sides’. Sweet Coffee concerteert op vrijdag 9 november in Rex in Mol. Kaarten kos-ten 14 euro, maar op www.suikerkrant.be geven we 3 duotickets weg.

YevgueniHERENTALS – Heb je je ooit afgevraagd hoe Yevgueni aan zijn naam is gekomen? Wij wel. De groepsleden vonden de inspiratie bij een nummer van Serge Gainsbourg: ‘Evgueni Sokolov’, een in-strumentaal reggaenummertje waarop alleen winden te horen zijn.Tot zover het educatieve luik van deze aankondiging. Want eigenlijk willen we je gewoon warm maken voor het con-cert dat Yevgueni op vrijdag 9 novem-ber geeft in cc ’t Schaliken in Heren-tals. Het gezelschap komt zijn recentste album ‘Welkenraedt’ voorstellen (ge-produceerd door Stef Kamil Carlens), maar zal het ongetwijfeld niet nalaten om ook oudere succesnummers zoals ‘Nieuwe meisjes’ ten gehore te brengen. Kaarten kosten 15 euro, maar op www.suikerkrant.be kan je 2 duotickets win-nen.

Jan Verheyen: ‘Lights! Camera! Action!HERENTALS – Het moest er ooit van ko-men. Jan Verheyen, altijd rad van tong, zou vroeg of laat op een podium gaan staan om enkele sappige Hollywood-verhalen ten berde te brengen. Het is zo ver.Op donderdag 29 november kan je in cc ’t Schaliken gaan luisteren naar de Vlaamse succesregisseur. Verheyen loodst je in honderd minuten door de volledige filmgeschiedenis. Aan de hand van filmfragmenten deelt hij zijn uitgebreide kennis.Luister naar de verhalen uit de pio-niersjaren van Hollywood. Krijg rode oortjes bij de extravagante uitspattin-gen van ego’s die met één film de film-studio’s aan de rand van het bankroet brachten. Lach met de meest bizarre films uit de geschiedenis en de strafste stoten van de kleurrijkste bewoners van filmland. Herleef de ups en downs van de Vlaamse film. En ga ten slotte samen met Jan Verheyen himself op zoek naar de Beste Film Aller Tijden.Tickets kosten 10 euro. Suiker geeft op www.suikerkrant.be 2 duotickets weg.

Toneelhuis / Bart Meule-man: ‘Half elf zomeravond’TURNHOUT – In ‘Half elf zomeravond’ is Maria op reis met haar man, haar bes-te vriendin en haar dochtertje. Het gezel-schap is onderweg van Frankrijk naar Madrid. Een gigantisch onweer dwingt hen tot een noodstop in een Spaans stadje. Daar wordt net een klopjacht gehouden op een Spaanse jongeman, Rodrigo Paestra. Rodrigo heeft zijn vrouw en haar minnaar vermoord toen hij ze samen in bed betrapte. In de broeierige sfeer na het onweer kruist het pad van Maria dat van Rodrigo.‘Half elf zomeravond’ is een roman van Marguerite Duras, een enfant terrible uit de Franse literatuur van de 20ste eeuw. Bart Meuleman bewerkte de ro-man van Duras tot een theatervoorstel-ling die de waanzin, de wanhoop en de roes van de drank bij een vrouw in cri-sis laten zien. Meuleman is dichter, es-sayist en theatermaker. Hij regisseerde het veelbesproken ‘Martens’ (2006) en maakte met Herwig Ilegems de popu-laire tv-serie Duts.De voorstelling wordt gespeeld in de schouwburg van de Warande, op woens-dag 28 november. Het aanvangsuur is 20.15u, maar voor de geïnteresseerden is er een (in de prijs inbegrepen) in-leiding om 19.15u. Kaarten kosten 18 euro, maar www.suikerkrant.be heeft 2 duotickets te verdelen.

3 DuOtiCkEts

2 DuOtiCkEts

2 DuOtiCkEts3 DuOtiCkEts

Comedy CaféGEEL – Op woensdag 28 november doet cc de Werft zijn naam als specialist in co-medy en stand-up alle eer aan. ‘Come-dy Café’ ontvangt dan Wilko Terwijn, Ralf Jennes, Wouter Monden en Roel C. Verburg.Wilko Terwijn behoort al jaren tot de top van de Nederlandse stand-upco-medy. Hij werd bekend door zijn oude-jaarsshows en is ondertussen bezig met zijn zesde avondvullend theaterpro-gramma. Terwijn heeft door Engeland, Amerika, Duitsland en Zuid-Afrika ge-toerd en is een vaste gast op festivals. Zo stond hij al twaalf keer op Lowlands en speelde hij afgelopen jaar nog op het Edinburgh Festival. Sinds 2010 is hij artistiek leider van Comedy Café Am-sterdam.Wouter Monden begon in januari 2010 met comedy en stond na enkele optre-dens al in de finale van het Griffioen Zuidplein Cabaret Festival. De jury zei toen al over hem: “Wouter is tekstvast en stijgt daardoor met gemak boven zijn eigen tekst uit, waardoor emotie en kracht in de conference komen.” In no-vember 2010 won Wouter de juryprijs in de Culture Comedy Award. De jury roemde hem om zijn hoge grapdicht-heid, diversiteit en actualiteit en riep hem uit tot het grootste stand-upcome-dytalent van 2010.Roel C. Verburg (foto) weet als een van de weinige pure stand-upcomedians van Nederland comedy te combineren met muziek. Gewapend met zijn Flying V-gitaar speelde Roel met groot succes in vele theaters en cafés. Gewild of on-gewild komt Roel in zijn dagelijks leven steeds weer in absurde en soms tragi-komische situaties terecht, waarover hij met verve kan vertellen. En waar bij de meeste cabaretiers de liedjes altijd een rustpunt in de voorstelling vormen, gaan de grappen in zijn liedjes in hoog tempo door. Ook het achteruitspreken beheerst hij nog steeds moeiteloos. Op algemeen verzoek terug te gast in de Werft!Ralf Jennes komt uit de lichting 2009-2010 van het Antwerpse ‘Get Up, Stand Up!’-project, waar Nigel Williams een van zijn coaches was. In 2011 haalde hij de halve finales van de Culture Comedy Award. Ralf Jennes is de gastheer.Comedy Café begint om 20.15u. Kaar-ten kosten 10 euro. Er zijn 2 duotickets te winnen op www.suikerkrant.be.

2 DuOtiCkEts

14 - NOVEMBER 2012

Bronks: Sommige dingen (vallen in het water)GEEL – “Er waren eens vier zilvermie-ren. Zij vormden een kolonie met hun vie-ren. Met hun vieren voelden zij zich goed, zo goed. Vieren dat ze konden! Zilver bestek, glaasje erbij, zingen en dan-sen. Ja, ze feestten wat af. Aten goed. Timmerden aan een huisje. In mieren-stijl: een heuvel. Zeg maar een berg. Zo schitterend was ie. Op een dag begon het te regenen. Eerst gemiezer, dan druppels, regen, pijpenstelen. Het wa-ter viel met bakken uit de lucht. Het huis zakte in. Het water bleef stijgen. Het huis verdween. Er was alleen nog zee. De vier klampten zich aan elkaar vast, met 24 pootjes. Het water kolkte. Ze kolkten mee, zwierden in het rond. Even leek het op een van hun feesten. Hadden ze elkaar nog goed vast? 24 po-tjes? Nee, 18! 18 pootjes. Eén van hen was weg. Ze waren nog met drie. Drie mieren en geen vier.”‘Sommige dingen (vallen in het water)’ is muzikaal verteltheater voor kinde-ren en families. Het gaat over verlies en zich zien te redden. Over mooie her-inneringen en hoe daaruit kracht te putten. Over je plek kwijt zijn en een nieuwe zoeken.Clara van den Broek en haar kinderen Anaïs en Wolf Verniers vertrekken van een persoonlijke ervaring (het overlij-den van man en papa Roel Verniers) om een universeel verhaal te vertellen over verlies en hoop.‘Sommige dingen’ van Bronks is op zondag 25 november te zien in cc de Werft in Geel. De voorstelling begint om 14.30u. Tickets kosten 7 euro. Op www.suikerkrant.be zijn 2 duotickets te winnen.

Walpurgis: ‘Bijnadoodervaring’

TURNHOUT – In ‘Bijnadoodervaring’ brengt François Beu-kelaers een tekst van Jeroen Brouwers. Door een botsing met

een onbekende tegenligger raakt een oudere man in zijn auto gekneld. Hij ontsnapt op het nippertje aan de dood. Een paar seconden lang herinnert hij zich zaken en taferelen uit eerdere le-vens, eerdere landschappen, die hij zich daarvoor nooit heeft herinnerd.Jeroen Brouwers gebruikt deze anek-dote van de bijnadoodervaring als een ontstekingsmechanisme om banaal geworden begrippen als leven, dood en geluk op te blazen. Brouwers sluit in ‘Bijnadoodervaring’ aan bij zijn gelief-koosde thema: de volstrekte hulpeloos-heid van een mens in al zijn eenzaam-heid.In de voorstelling van Walpurgis gaat acteur François Beukelaers de confron-tatie aan met de postrock/elektronica van de Stray Dogs en de cinematics van Karen Dick en Diederik Nuyttens.Kaarten voor deze bijzondere voorstel-ling kosten 15 euro. Surf naar www.suikerkrant.be voor duotickets. Walpurgis, ‘Bijnadoodervaring’, vrijdag 16 november in de Warande. Kaarten kosten 15 euro.

Marco Roelofs: ‘Kaal’GEEL – Marco Roe-lofs is in België niet erg bekend onder zijn eigen naam. We ken-nen hem vooral als de kale frontman van de ter ziele gegane punkrockband De Heideroosjes. Maar Roelofs is ook schrijver, journalist en theaterma-ker. Zopas verscheen zijn eerste boek: ‘Kaal’.Als kind en tiener wilde Roelofs maar één ding: rockster worden. Daar slaag-de hij met verbluffend gemak in. Hij gaf meer dan duizend concerten over de hele wereld en speelde op de grootste festivals.Druk bezig te doen waar hij goed in was -rocken!- vergat hij volwassen te worden. Hij was de dertig al flink ge-passeerd toen hij naar eigen zeggen met terugwerkende kracht in de puber-teit terechtkwam. En van de puberteit ging het recht naar een midlifecrisis… en naar een psycholoog.In ‘Kaal’ doet Roelofs ontwapenend eerlijk verslag van zijn hoge pieken en diepe dalen. Zonder opsmuk richt hij de blik naar binnen en geeft hij een open kijk in zijn muzikale carrière, een jongensdroom die hij samen met drie jeugdvrienden eigenhandig opbouwde en uiteindelijk ook weer omvertrapte. ‘Kaal’ is hilarisch en pijnlijk tegelijk.Tickets voor Marco Roelofs kosten 12 euro. Maar met een beetje geluk geraak je ook gratis binnen. Op www.suiker-krant.be geven we 2 duotickets weg.Marco Roelofs, ‘Kaal’, vrijdag 16 novem-ber in cc de Werft. Kaarten kosten 12 euro.

Bad Van Marie: ‘Het gastgezin’MOL – ‘Bad Van Ma-rie’ is een Antwerps theatergezelschap met een heel eigen kijk op toneel. Bad Van Marie zoekt graag schemerzones op en laat het pu-bliek graag twijfelen over wat echt is en wat gespeeld.Dat Bad Van Marie voor hun nieuwste voorstelling ‘Het gastgezin’ de intieme sfeer van een huiskamer opzoekt, lag bijna voor de hand. Ten eerste houdt Bad Van Marie van locatietheater en bovendien kan je de grenzen tussen fictie en non-fictie nergens beter doen vervagen dan bij een gastgezin. In een schouwburg die geen schouwburg is.Actrice Soetkin Verwilt stelt zich in ‘Het gastgezin’ voor als een dramado-cente. Ze introduceert een Albanees, Viktor Palev die ze op fietsvakantie leerde kennen. Wanneer die twee jaar later asiel aanvraagt, durven Soetkin en haar man hem geen hulp weige-ren. Palev vertelt meeslepend over zijn avonturen als asielzoeker. Hij heeft het over zijn ouders in Albanië en over zijn moeilijkheden om naar België te komen en om een verblijfsvergunning te krij-gen. Hij doet dat met zoveel innemende charme dat u hem op zijn woord gelooft. Maar voor Soetkin lijkt de grens tussen altruïsme en eigenbelang dun te zijn…‘Het gastgezin’ van Bad Van Marie wordt gespeeld op 22, 23 en 24 novem-ber. Kaarten kosten 12 euro. Suiker heeft op www.suikerkrant.be 2 duo-tickets te geef voor de voorstelling van zaterdag 24 november. De exacte loca-tie -een huiskamer in Mol- wordt nog bekendgemaakt. Surf voor de meest recente info naar www.getouw.be.

2 DuOtiCkEts2 DuOtiCkEts

2 DuOtiCkEts 2 DuOtiCkEts

2 DuOtiCkEts

SchOuwBuRgEN

Compagnie Barbarie: ‘Schwab, Werner Schwab’GEEL – Werner Schwab was een Oos-tenrijkse toneelschrij-ver die er een sport van maakte tegen de schenen te schoppen van de maatschappelijke en culturele elite. Hij stierf op 35-jarige leeftijd. Zijn uitbundige levensstijl en buitensporig drankgebruik werden hem al vroeg fa-taal. Schwab schreef zijn eerste toneel-stuk pas in 1990. Maar bij zijn overlij-den, amper vier jaar later, telde zijn oeuvre 15 toneelstukken. Hij schreef zoals hij leefde: intensief en maniakaal.Schwab gebruikte een eigen taal. Zijn eerste vier stukken waren doordrongen van een ongewone rauwheid. Stront, pis, bloed, seksueel misbruik en ander geweld kenmerkten zijn werk. Die vier werken worden nu trouwens nog de ‘fe-caliëndrama’s’ genoemd.De zeven vrouwen van Compagnie Barbarie (Evelien Broekaert, Lies De Backer, Karolien De Bleser, Amber Goethals, Lotte Vaes, Sarah Vangeel en Anna Vercammen) gaan in ‘Schwab, Werner Schwab’ aan de haal met de er-fenis van de verguisde maar ook beju-belde toneelauteur.De zeven dames van Cie Barbarie gaan niet enkel aan de haal met zijn teksten, maar voeren een grondige autopsie uit op de man zelf, zijn taal en de maat-schappij waarin hij leefde. Dat alles onderwerpen ze aan de grote ‘Barbarie-behandeling’. Verwacht je dus aan een voorstelling die, op zijn Barbaries, zal bulken van de komische dwaasheden en de leveraandoenlijke eenzaamheid.‘Schwab, Werner Schwab’ wordt op donderdag 29 november gespeeld in cc de Werft. Kaarten kosten 10 euro. Op www.suikerkrant kan je 2 duotickets winnen.

Suiker - 15

Adressen en contactgegevens: de WArAnde , Warandestraat 42, 2300 Turnhout, tel: 014 41 69 91, info@warande.be, www.warande.be PC de Blijde BoodsChAP , lode Peetersplantsoen 2, 2300 Turnhout heT GevolG , otterstraat 31-33, 2300 Turnhout, 014 42 63 27, info@hetGevolg.be, www.hetGevolg.be de WerfT , Werft 32, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66, info@dewerft.geel, www.dewerft.be de hAlle , Markt 1, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66; info@dewerft.geel, www.dewerft.be ‘T GeTouW , Molenhoekstraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 09 00, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be rex , smallestraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 08 88, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be ‘T sChAliken , Grote markt 35, 2200 herentals, tel: 014 28 51 30, cultuurcentrum@herentals.be, www.herentals. e ‘T heilAAr , heilaarstraat 35, 2340 Beerse, tel: 014 60 07 70, cultuur@beerse.be, www.beerse.be de djoelen , steenweg op Mol 3 bus 2, oud-Turnhout, tel: 014 46 22 32, jeugd.cultuurdienst@oud-turnhout.be, www.oud-turnhout.be de WouWer , kloosterstraat 4, 2380 ravels, tel: 014 65 21 55, info@dewouwer.be, www.dewouwer.be ZAAl ooTello , ezaart 162, 2400 Mol, tel: 014 31 81 16, www.ootello.be TheoBAldus kunsThuis , koningin elisabethlei 2, 2300 Turnhout, www.theobalduskunsthuis.be de onThAAsTinG , laar 14, 2400 Mol, tel: 014 32 20 15, www.deonthaasting.be de kruierie , Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen, tel: 014 82 92 30, dekruierie@balen.be, www.balen.be

vr 2/11/12 19:00 cc de Werft – Geel ToNEELSCHAP BEuMER & DRoST PADVINDERS!! 7 vr 2/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout LAMBCHoP 24 vr 2/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout FATouMATA DIAWARA 18 za 3/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol WoRDT u AL GEHoLPEN? ARE You BEING SERVED? 17 za 3/11/12 20:15 cc de Werft – Geel NIET SCHIETEN! MANNEN zIJN zEIKWIJVEN 10 u do 4/11/12 12:15 cc ‘t schaliken – herentals RIK MERCELIS / SINGLE MALT 0 zo 4/11/12 13:30 de Warande, schouwburg – Turnhout PRoVINCIAAL oRKESTToRNooI 0 zo 4/11/12 14:30 cc de Werft – Geel TMG LAP / HoGE FRoNTEN NIET WIET WEL NEL 7 zo 4/11/12 18:30 de Warande, schouwburg – Turnhout PRoVINCIAAL oRKESTToRNooI 0 ma 5/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout LAIKA oTHELLo 15 u ma 5/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout NAT. oRKEST VAN BELGIë EN oCToPuS SYMFoNISCH KooR HuLDECoNCERT 800 JAAR TuRNHouT CuLTuuRSTAD VAN VLAANDEREN 22 di 6/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout LAIKA oTHELLo 15 u wo 7/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout LAIKA oTHELLo 15 u wo 7/11/12 20:15 cc de Werft – Geel DE HELD 10 wo 7/11/12 20:15 cc de Werft – Geel THEATER ANTIGoNE / KoPERGIETERY DE PAPA, DE MAMA EN DE NAzI 12 do 8/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals VERNIEuWD GENTS VoLKSToNEEL STEMMEN 16 u do 8/11/12 20:00 de Wouwer – ravels TABLEAu No. 1 SCRABBLELAND 16 do 8/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout DE SPELERIJ VRIJDAG 18 do 8/11/12 20:15 de Waai – Geel LAIKA / CIRCo RIPoPoLo CuCINEMA 30 vr 9/11/12 12:15 Zaal ‘t Getouw – Mol JEAN BLAuTE & ERIC MELAERTS BRooDJE MoL NoVEMBER: GEDEELDE ADoRATIES 0 vr 9/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals YEVGuENI WELKENRAEDT 15 vr 9/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol SWEET CoFFEE TWo SIDES 14 vr 9/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout MYRDDIN DE CAuTER, PHILIP CATHERINE 21 vr 9/11/12 20:15 de Waai – Geel LAIKA / CIRCo RIPoPoLo CuCINEMA 30 u za 10/11/12 19:00 de Warande, schouwburg – Turnhout AMBER DoCTERS VAN LEEuWEN 14 za 10/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol BRAAKLAND/zHEBILDING HEBzuCHT 12 za 10/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout JEF NEVE / SoNS oF THE NEW WoLD 24 za 10/11/12 20:15 de djoelen – oud-Turnhout JERoEN LEENDERS SoRRY, IK BEN JERoEN LEENDERS 15 za 10/11/12 22:30 de Warande, kuub – Turnhout JoSé JAMES 19 zo 11/11/12 10:30 de Warande, houten Zaal – Turnhout oVERLEzEN MET JERoEN oLYSLAEGERS & TESSA VERMEIREN 0 zo 11/11/12 15:00 de Warande, schouwburg – Turnhout ALEXANDRE THARAuD 21 zo 11/11/12 15:00 het Gevolg – Turnhout HET GEVoLG DELPHINE EN HAAR VRIEND 10 zo 11/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout FRED HERSCH TRIo 20 zo 11/11/12 20:15 de djoelen – oud-Turnhout ERIK BuRKE & PALJAS PRoDuCTIES SoLDAAT PEACEFuL 12 ma 12/11/12 20:15 de halle – Geel MANuEL HERMIA TRIo 10 wo 14/11/12 15:00 het Gevolg – Turnhout HET GEVoLG DELPHINE EN HAAR VRIEND 10 wo 14/11/12 19:00 de Warande, schouwburg – Turnhout DE ToNEELMAKERIJ & FIRMA RIEKS SWARTE PINoKKIo 15 wo 14/11/12 20:15 cc de Werft – Geel THEATER STAP BRILLEMAN 10 do 15/11/12 14:00 schouwburg rex – Mol WILLY SoMMERS EN SABIEN TIELS MIDDAGJE REX 7 do 15/11/12 20:15 kerk Wezel – Mol ENSEMBLE PoLYFooN JEANNE 14 do 15/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout DANCAS oCuLTAS ALENTo 18 do 15/11/12 20:15 sint-jozefkerk – Geel ENSEMBLE PoLYFooN JEANNE 14 vr 16/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout WALPuRGIS BIJNADooDERVARING 15 vr 16/11/12 20:15 cc de Werft – Geel MARCo RoELoFS KAAL 12 vr 16/11/12 20:15 de djoelen – oud-Turnhout RAF WALSCHAERTS, ToM THEuNS, GERT BETTENS, BRAHIM LIVING RooTS 2012 25 za 17/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals EuREGIo JEuGDoRKEST o:L:V: HANS CASTELEYN 15 za 17/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol JoHAN VERMINNEN EN AVANT LA MuzIK! 16 za 17/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout LuC DE VoS, JACKoBoND, JAN DE SMET, ToM PINTENS ooRLoGS- EN LIEFDESLIEDEREN VAN WANNES VAN DE VELDE 21 za 17/11/12 20:15 cc de Werft – Geel AMARILLo EN HET MEERHouTS PERCuSSIE oRKEST VoCALS & CYMBALS 11 zo 18/11/12 14:30 cc ‘t schaliken – herentals KuNSTENDAG VooR KINDEREN: THEATER FRoE FRoE JoSETTE (3+) 8 zo 18/11/12 15:00 cc de Werft – Geel CoNAMuS EN TRIo CASSIMAN LA SELEzIoNE DEL CuoRE 12 di 20/11/12 14:00 de Warande, kuub – Turnhout JoHNY VoNERS AzNAVoNERS 14 wo 21/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals DE NIEuWE SNAAR KoñEC 23 u wo 21/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout oLYMPIQuE DRAMATIQuE EN LAzARuS NIETS IS oNMoGELIJK 18 wo 21/11/12 20:15 cc de Werft – Geel CoMPAGNIE LoDEWIJK / LouIS AGATHA 10 u wo 21/11/12 20:15 de djoelen – oud-Turnhout ECHT ANTWAARPS TEATER DIE VAN MIJ SNuRKT 18 do 22/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals DE NIEuWE SNAAR KoñEC 23 u do 22/11/12 20:15 in woonkamers – Mol BAD VAN MARIE HET GASTGEzIN 12 do 22/11/12 20:15 ‘t heilaar – Beerse THE FLYING PICKETS, V.A.N.E. 16 do 22/11/12 20:15 de djoelen – oud-Turnhout ECHT ANTWAARPS TEATER DIE VAN MIJ SNuRKT 18 vr 23/11/12 12:15 cc ‘t schaliken – herentals DE HELD BoKE HERTALS 0 vr 23/11/12 20:15 in woonkamers – Mol BAD VAN MARIE HET GASTGEzIN 12 vr 23/11/12 20:15 Zaal ‘t Getouw – Mol LEoN VAN DER zANDEN VRuCHTVLEES 13 vr 23/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout IVA BITToVA 15 vr 23/11/12 20:15 cc de Werft – Geel STEF WIJNANTS SPoRTSToRIES 19 za 24/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals ANToN WALGRAVE, LILI GRACE 10 za 24/11/12 20:00 cc de Werft – Geel STEDELIJKE ACADEMIE VooR MuzIEK, WooRD EN DANS LAuREATENCoNCERT 8 za 24/11/12 20:15 in woonkamers – Mol BAD VAN MARIE HET GASTGEzIN 12 za 24/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol JIM CoLE, TuTu PuoANE, SoFIE & KEVIN SouTHERN SouL 16 zo 25/11/12 14:00 de Warande, kuub – Turnhout FIRMA RIEKS SWARTE IN KAART 9 zo 25/11/12 14:30 cc de Werft – Geel BRoNKS SoMMIGE DINGEN (VALLEN IN HET WATER) 7 zo 25/11/12 17:00 de Warande, kuub – Turnhout FIRMA RIEKS SWARTE IN KAART 9 di 27/11/12 14:00 ‘t heilaar – Beerse ANDREA CRooNENBERGHS, MARC DEX, JAN MuES CANzoNISSIMA 10 di 27/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals FILM SHAME 5 wo 28/11/12 14:30 cc ‘t schaliken – herentals FILM INTouCHABLES 5 wo 28/11/12 20:00 Zaal ‘t hof – herentals LAIKA oTHELLo 12 wo 28/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol STEF WIJNANTS SPoRTSToRIES 18 wo 28/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout ToNEELHuIS / BART MEuLEMAN HALF ELF zoMERAVoND 18 wo 28/11/12 20:15 cc de Werft – Geel CoMEDY CAFé MET WILKo TERWIJN, RALF JENNES, WouTER MoNDEN, … 10 do 29/11/12 20:00 cc ‘t schaliken – herentals JAN VERHEYEN LIGHTS! CAMERA! ACTIoN! / CC ‘T SCHALIKEN 10 do 29/11/12 20:15 de Warande, schouwburg – Turnhout THE SCENE CoDE 21 do 29/11/12 20:15 cc de Werft – Geel CoMPAGNIE BARBARIE SCHWAB, WERNER SCHWAB 10 vr 30/11/12 14:00 cc de Werft – Geel AMARYLLIS TEMMERMAN, BERLAEN, RoSBoS, DE VAGANTEN HoMMAGE AAN MIEL CooLS 12 vr 30/11/12 20:15 schouwburg rex – Mol DAS PoP THEATERTouR 22 vr 30/11/12 20:15 de Warande, kuub – Turnhout AMINA ALAouI 19 vr 30/11/12 21:00 Zaal ootello – Mol IFA Y XANGo JAzzCoNCERT NoVEMBER 10

Schouwburgkalender NovemberdA

Guu

r

ZAAl

PlAA

Ts

Prijs

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHTuITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

16 - NOVEMBER 2012

NIEUwS UIT DE KEMPENSE BIBLIOTHEKEN

BIB BIB HOERA!

GEEL - Hoe droom jij je toekomstige bibliotheek?

Die vraag kregen Vlaamse bibliotheekbezoekers

tijdens de voorbij jaarlijkse ‘Bibliotheekweek’ (20 tot

28 oktober) voor de voeten geworpen. De bibliotheek van

Geel maakte het de kandidaat-dromers makkelijk: het

installeerde midden in de bib een bed als blikvanger. “Dat leverde

ons tientallen voorstellen op”, zegt assistent-dienstleider Ingrid Van Erwegen. “Niet alle dromen

kunnen we realiseren, maar sommige gaan we zeker verder

uitwerken”.

“Mijn droombib is een plek met gratis apps voor de ipod, ligzetels, robots die uw boek brengen en terugzetten en luxezetels.”, zo laat een zekere Thijs Lijnen zijn droombeeld van de Geelse bib weten via de www.bibstevanhet-land.be, het forum dat alle dromen uit Vlaanderen verzamelt. “Jongeren willen vooral een gezellige bibliotheek met gedempt licht, waar ze spelletjes op de computer kunnen spelen. Games worden veel gevraagd”, zo bloemleest Ingrid Van Erwegen uit het aanbod aan Geelse dromen op de site. “Ouders vragen naar thematafels rond bijvoor-beeld Sint-Niklaas, de boekenbeurs of actuele onderwerpen. Ze verwachten dat we materialen uit onze collecties -boeken, films of cd’s- die aansluiten bij die thema’s, overzichtelijk presenteren. Er wordt ook vaak gevraagd dat de bi-bliotheek doorlopend geopend zou zijn, ook ’s morgen of tijdens de middaguren. Sommigen gaan zo ver dat ze hier dag en nacht terecht moeten kunnen.”

Blijven dromenAls je mensen naar hun dromen vraagt, laten ze uiteraard hun fantasie de vrije loop. “Zo is er iemand die met een golf-karretje door de bib wil rijden, een an-der wil een massagestoel om zich met een boek in te nestelen”, zegt Ingrid. “Dat zijn leuke ideeën maar ik vrees dat het dromen zullen blijven. “Nog een leuke was een machine waarin je de titel van een boek moest ingeven en waarbij het exemplaar automatisch uit het boekenrek sprong. Dat is niet eens zo’n gek idee. Sommige zaken, als het aanbieden van apps en e-books, zijn dan weer niet zo’n verre toekomstmu-ziek voor een moderne bibliotheek. Er

is ook een voorstel om een keer per maand een vrij podium te organiseren met livemuziek, streetperformances en poëzieslams. Het mag hier zeker een beetje bruisen.”

GamesAlvast aan de realisatie van één vaak terugkomende droom wordt in de Geel-se bibliotheek al naarstig gewerkt: het uitbouwen van een aparte afdeling com-putergames voor jongeren. “De vraag naar games bij jongeren is erg groot”, zegt Ingrid. “We zijn vandaag volop bezig met een reorganisatie van de bib. Games zullen hier in de nabije toekomst een aparte plaats krijgen. We gaan de jongeren ook betrekken bij de uitbouw van de afdeling. Zo gaan we hun vragen naar hun favoriete spelletjes en om een naam te verzinnen voor de hoek. Verder willen we ook werken aan de gezellig-heid van de bib. We zijn van plan gratis thee en koffie te gaan serveren.”

VerkiezingenHet is niet toevallig dat deze droomac-tie samenvalt met de gemeenteraads-verkiezingen. De dromen van burgers en gebruikers moeten inspiratie bieden voor het gemeentelijke bibliotheekbe-leid dat na de verkiezingen geschreven en gemaakt wordt voor de komende 6 jaar. “We gaan de dromen verzamelen en zeker overhandigen aan het nieuwe ge-meentebestuur”, zegt Ingrid. “Op die ma-nier komen ze te weten wat er leeft bij de mensen. Zo moet het ook werken. Het gaat tenslotte toch om gemeenschaps-geld. Als bib zijn we zeker van plan in de toekomst onze bezoekers nog meer te gaan bevragen. Onze ideeënbus staat er hier al veel te lang werkloos bij. We moe-ten weten of we goed bezig zijn. Er moet daarom een wisselwerking komen tussen bezoekers en de bibliotheek zodat ook hun betrokkenheid groter wordt. De bib moet meer aansluiten bij hun leefwereld. Dit is een eerste goede test. ”

Droom je ideale

bibliotheek!“ Graag een massage-stoel om in te lezen.”

Nog dromen voor de Geelse bib …Veruska Nieto Borja: “Het zou leuk zijn om meer interactieve programma’s en spelletjes te kunnen spelen in de bib, waardoor kinderen leren lezen. Een klein huisje of kasteel om in te spelen en speelgoed uitlenen zou ook leuk zijn.”

Malika Bihimeden: “Een bib die aan de hand van mijn voorbije uitleningen een idee krijgt welk type boeken mijn voorkeur heeft en die daarvan regel-matig een gepersonaliseerd suggestie-lijstje opmaakt/mailt.”

Marleen Rome: “Een bib die oog heeft voor de digitale ontwikkelingen, waar je bv. e-books kan uitlenen. ”

Kasper Van Steenbergen: “Spelle-tjes verhuren voor de PS3, WII, XBox”

Chidiac Nour: “Het zou leuk zijn als er een filmkamer was met hoofdtele-foon waar je een film kan kijken voor de kleinere kinderen.”

Bjarne Dierckse: “Als je op de com-puter een boek intypt, zou het het beste zijn dat er dan een foto komt te staan waar je het boek kan vinden.”

Suiker - 17

NIEUwS UIT DE PROVINCIE

‘ Over lezen’ gaat op reis

KEMPEN – ‘Over lezen’, het gratis lite-ratuurprogramma van de Turnhoutse Warande, gaat dit najaar en in het voorjaar van 2013 nog op reis naar de bibliotheken van Brecht, Mol, Westerlo en Geel. Het recept is overal hetzelfde: telkens wordt een auteur uitgenodigd om over zijn of haar recente boek te praten. De schrijvers worden geïnter-viewd door minister van staat Jos Gey-sels en Karl van den Broeck, redactie-chef boeken bij De Morgen. Ook wordt steeds een bekende Belg uitgenodigd die een inkijk geeft in zijn of haar boe-kenkast. Het geheel wordt opgeluisterd met livemuziek en gepresenteerd door Johny Geerinckx, die in het verleden bij RTV het boekenprogramma ‘Bladwij-zer’ presenteerde. Op 14 november om 20.15u strijkt ‘Overlezen’ neer in het gemeenschaps-centrum in Brecht met schrijver-jour-nalist Jeroen Olyslaegers en Radio 2-stem Anja Daems. Voor 2013 liggen al volgende data, locaties en namen vast: 21 januari in ’t Getouw in Mol met Bernard Dewulf en kleinkunstenaar Kris De Bruyne; op 26 februari in de bibliotheek van Westerlo met Annelies Verbeke en “Het verhaal van de nieuwe snaar” van Kris De Smet. Voor de edi-tie van 28 maart in Geel zijn de namen nog niet gekend. ‘Over Lezen op reis’ kan rekenen op steun van het Provinci-aal bibliotheekcentrum Vrieselhof.

Crossing BorderANTWERPEN – Verspreid over drie locaties vindt in Den Haag, Enschede en Antwerpen ‘Crossing Border’ plaats, een muziek- en literatuurfestival. Het festival duurt vijf dagen. Het Antwerp-se luik vindt plaats op 17 en 18 novem-ber. De Arenberg is het epicentrum.Muziek en literatuur gaan al sinds mensenheugenis hand in hand. Het is bijna niet te begrijpen dat er niet meer literatuur- en muziekfestivals bestaan. Crossing Border bestaat dit jaar 20 jaar. Het begon piepklein, in 1993, in een kraakpand in Den Haag. Het Ant-werpse luik werd nog maar vier jaar geleden toegevoegd aan het evenement. Dat is nu dus aan zijn vierde editie toe.Op zaterdag 17 november opent The Kyteman Orchestra de feestelijkheden in de Arenbergschouwburg (Arenberg-straat 58). Het concert begint om 20.30u. Maar het zwaartepunt van het festival ligt op zaterdag. Dan staan er bijna 30 concerten, lezingen en voor-stellingen geprogrammeerd in de Aren-berg, die voor de gelegenheid in vier zo-nes wordt opgedeeld. Je kan er kijken en luisteren naar o.a. I Am Kloot, Toy, Liesa Van Der Aa, Moss, Punch Bro-thers, First Aid Kit, Andrew Bird, Mag-gie BJörklund, Hannah Cohen, Omar Musa, Paul Buchanan, James Fearnley (accordeonist van The Pogues, foto), Edna O’Brien en Spiritualized.Niet álle activiteiten vinden in de Aren-berg plaats. In het ‘Paleis op de Meir’ (Spiegelzaal, Meir 50) interviewt Jan Leyers Robert D. Kaplan. Tevens kan je er The Chronicles lezen: een blog van vier jonge, internationale auteurs die verslag uitbrengen over Crossing Border.Tickets voor het openingsconcert van The Kyteman Orchestra kosten 18 euro en zijn alleen bij de Arenberg te bestel-len. Combitickets voor het tweedaagse festival kosten 35 euro.

‘Potgrond’, cd met huldeliederen aan steden en dorpenPROVINCIE – Zopas werd de cd ‘Pot-grond’ voorgesteld. Het schijfje bevat een unieke verzameling muzikale odes aan dorpen en steden in de provincie Antwerpen en is een initiatief van vzw Kempens Landschap en vzw Ter Spel-bergen.24 gemeentes in de provincie Ant-werpen worden op muzikale wijze vereeuwigd met een lied dat gespeeld wordt door muzikanten van het eigen dorp. De gemeentes die een ‘eerbetoon’ krijgen, zijn Hoogstraten, Turnhout, Beerse, Merksplas, Lier, Mol, Kaster-lee, Geel, Westerlo, Putte, Bonheiden, Mortsel, Aartselaar, Reet, Bornem, Schelle, Wijnegem, Lillo, Berlaar, O.L.V.-Waver, Veerle, Olen, Oud-Turn-hout en Arendonk.Je hoort onder andere bijdragen van The Quest, Westelfolk, Axent, Exit-Brass!, jeugdkoor Koraal, 4-Tune, Ada-gio, kinderkoor Cantabile en Emmy Ghysels.De cd kost 10 euro en is per mail of te-lefoon te bestellen: potgrond@live.be, 0489 81 30 30.

De ‘nieuwe’ Warande gaat eind januari openTURNHOUT – Nog een paar maanden wachten, en dan kunnen de bezoekers van de Warande weer gewoon door de voordeur naar binnen. De verbouwings-werken worden eind januari beëindigd.In en om de Warande wordt al vijftien jaar onafgebroken gebouwd en ver-bouwd. Een ondergrondse parking, een ondergrondse fuifzaal, een nieuwe inkomhal, een nieuwe exporuimte, een nieuw cafetaria… Er moest altijd wel iets opgelapt worden. Daar komt bin-nenkort dus een einde aan. De opening van de vernieuwde Warande zal ge-vierd worden met tal van activiteiten. Daarover later meer.Bezoekers zullen vanaf het laatste weekend van januari kunnen kennis-maken met de vernieuwde architec-tuur van het bureau ‘Beel&Achtergael Architecten’. Het masterplan van de betrokken architecten werd uitgevoerd. Bijzondere aandacht ging daarbij uit naar sterke ruimtes in een samenhan-gend geheel.De provincie is eigenaar. Zij investeer-de fors in de verbouwingswerken. Ge-deputeerde Peter Bellens verdedigt die investering. “Ook de kleinere cultuur-huizen moeten hiervan mee profiteren, want het succes van de Warande moet ook afstralen naar de kleinere broers in de regio.”“Met De Warande zorgen we voor een cultuurtempel met een sterke regionale uitstraling,” zegt Bellens. “Als provin-ciebestuur willen we samenwerkings-verbanden creëren en coördineren tus-sen de verschillende cultuurcentra in onze regio. Dat past in onze visie rond cultuurspreiding. De Warande moet hierin een sleutelfunctie vervullen en zijn ervaring en expertise uitwisselen. Op die manier kan het globale culturele aanbod in de Kempen versterkt wor-den”. De verbouwingswerken in de Warande mogen dan in een eindfase zitten, op een nieuwe bibliotheek zal het nog een hele tijd wachten zijn. Het bibliotheek-gebouw doet voorlopig -minstens tot februari 2013- nog dienst als alterna-tieve exporuimte. De bib zélf is onder-gebracht in het nabijgelegen Sint-Vic-torinstituut.

18 - NOVEMBER 2012

de democratie is een holle doos. Wat er in de plaats moet komen, is niet duidelijk. Ook Donald houdt zichzelf voor dat zijn gloriemoment nog moet komen, maar intussen verliest hij zijn geliefde en vervreemdt hij van zijn zoon. ‘Winst’ is de opvolger van ‘Wij’, de roman waarin Olyslaegers de voorbije decennia uitschreef. In ‘Winst’ doet hij dit voor vandaag en morgen. Als een sjamaan zit hij op een wolk en kijkt naar de krioelende massa die via allerlei sociale net-werken de schijn van verbondenheid probeert op te houden. Olyslaegers’ schrijfstijl is zwaar en verwarrend. Wie zijn boek wil lezen, kan het best fris zijn. Maar in de chaos is zijn conclusie duidelijk: het gaat allesbe-halve goed. Is er nog hoop? Laten we onszelf dat vooral nog wijsmaken.Winst werd uitgegeven bij De Bezige Bij Antwerpen - € 22,50

wiE sCHRiJft DiE BLiJft

OOG VOOR aRCHitECtuuR

Architectuurcentrum Ar-Tur stuurt een jaar lang een reporter

op pad. Als luis in de pels speurt hij de Kempen af naar opmerkelijke architectuur. De

komende maanden krijgt u hier zijn verslag.

Goudgeel in HerentalsHERENTALS - In een inspirerend essay uit 1982 pleit de Duitse schrijver Hans Magnus Enzensberger voor de afschaf-fing van basisscholen. Zijn tekst ‘Pleidooi voor de huisleraar’ gaat ervan uit dat leraars beter zelf hun leerlingen kun-nen gaan opzoeken. In de knusheid van de huiskamer komen ze met vijf à zeven bijeen en leren zo tien keer sneller dan in de oude schoolgebouwen. Die kunnen vervolgens opgeblazen worden om plaats te ruimen voor nieuwe woonprojecten. “Als er architecten te vinden zouden zijn die opgewassen zijn tegen zo’n taak”, voegt Enzensberger eraan toe.Hoewel velen, hun eigen jeugd indach-tig, zo’n afbraakscenario zouden onder-steunen, ziet de realiteit er ondertussen anders uit. In Vlaanderen is een enor-me scholenbouwoperatie aan de gang waarbij geleerd werd uit het verleden. Nieuwe scholen komen nu hoofdzake-lijk tot stand via de wedstrijdformule van de ‘Open Oproep’ en volgen strenge eisen: energiezuinige gebouwen, aan-gepast aan hedendaagse onderwijs-technieken zijn de norm. Alleen, waar

vroeger het troosteloze heerste, loert nu het risico van het steriele, met leer-lingen die ingekapseld zitten in strak geïsoleerde en geventileerde klasloka-len. De nieuwe sensorgestuurde insti-tuten lijken zo de ooit vooruitstrevende openluchtscholen van de jaren 20 in vraag te stellen: gezonde lucht passeert tegenwoordig eerst het roetfilter. Toch is er een balans te vinden tussen energiebesparende eisen en een aan-gename leeromgeving. In Herentals opende onlangs een school die al deze verzuchtingen samenvat in doordach-te architectuur. MPI De Mast is een instituut dat kinderen met gedrags-stoornissen en leermoeilijkheden be-geleidt, ondersteunt door kinesisten en logopedisten. Dit specifieke gege-ven vertaalden de architecten in een eenvoudig plan. Rondom een centrale, rechthoekige zone van 20 bij 25 meter liggen drie gangen met elk vijf lokalen. Omdat het gebouw centraal een ver-dieping telt, zijn twee van die gangen dubbelhoog. Mede door een reeks raamopeningen bovenaan overstijgen ze zo hun functie van louter passage

en geven ze ademruimte aan het ge-bouw. De simpele schikking van twee platte vleugels naast het hogere volume leidde aan de straatkant tot een her-kenbare contour van een langgerekte balk met een rechthoekige bult erop. Net als de schuurtjes uit westernfilms werd deze voorgevel gedecoreerd. Een vlies van goudgele aluminiumpanelen met regelmatig verdeelde vensters ver-hult de bleke baksteenmassa van het gebouw en draagt een betonen luifeltje boven de inkom. De school lijkt zo een warmbloedige klomp die rustig tussen de bestaande constructies en een paar kloeke bomen ligt. Ook binnenin is de organisatie doel-treffend in zijn eenvoud, met drie hoge ruimtes die slim aan elkaar grenzen: een turnzaal met uitzicht op de speel-plaats, een kinezaal met revalidatietoe-stellen en een verharde binnenkoer met transparante overkapping. Die laatste doet dienst als ontspanningsruimte en klimaatregeling. Wanneer de tempera-tuur boven de 19 graden stijgt, gaan de panelen van het serredak open zodat er tocht ontstaat doorheen het hele ge-

bouw. Om de centrale ruimtes met de naastliggende gangen en klaslokalen te verbinden, werden industriële schuif-deuren uit polycarbonaat voorzien. Een paar bewegingen volstaan om de gelijk-vloerse verdiepingen in één doorwandel-bare ruimte vol licht te veranderen. Ook de klassen werden simpel gehouden en kregen elk een consultatiehoekje, be-perkt sanitair en een grote kastenwand. Toch heeft elk lokaal de luxe om uit te geven op een besloten groene buiten-ruimte en slechts enkele stappen ver-wijderd te zijn van de overdekte zalen. Het gebouw is daardoor uiterst begrijp-baar en vormgegeven op mensenmaat. Het bewijst meteen dat geëngageerde architecten wel degelijk scholen kun-nen ontwerpen die meer zijn dan ver-edelde opvangcentra voor leerplichtige kinderen. In het licht van die vooruit-gang moet Hans Magnus Enzensberger zich, dertig jaar na zijn vorige pleidooi, misschien nu maar eens buigen over de sluipende mistroostigheid van onze Vlaamse gemeentehuizen.

Tekst: Bjorn Houttekier

1. basischool MPI De Mast, Stéphane Beel architecten

2. goudgele aluminiumpanelen als voorgevel

3. binnenkoer met serredak en uitzicht op de turnzaal

Kinderen van de RegenboogDanny BeyensWESTERLO – ‘Kinderen van de Regen-boog’ is alweer de vierde roman voor Danny Beyens, die zijn thrillers graag een Kempens tintje geeft. Deze keer heeft zijn speurdersduo, Coppens en Degraaf van de Federale gerechtelijke politie Turnhout, de handen vol met de verdwijning van Evy Van Hemelen. Het meisje woont bij haar oma in Hulshout en studeert toegepaste economische wetenschappen in Antwerpen, waar ze ook een studentenkamer huurt. Al-thans, dat is wat iedereen dacht. Wan-neer Evy op een avond niet terugkeert uit Antwerpen, wordt er een onderzoek opgestart waaruit al vlug blijkt dat zij er een verborgen leven op nahoudt. Wat aanvankelijk lijkt op een gril van een losbandige tiener krijgt een heel andere dimensie wanneer haar gsm wordt ge-vonden… Kinderen van de Regenboog is uitgege-ven bij Kramat - € 19,95

WinstJeroen olyslaegersANTWERPEN – Would-be-kunst-handelaar Donald balanceert op de afgrond van het bankroet. Ooit was hij visionair en verhandelde hij kunst via Het Netwerk (lees: facebook). Daarmee kon hij kort op de bal spelen en was hij de andere kunstverkopers met hun logge ga-lerieën te slim af. Niemand van zijn protegés is echter doorgebroken en Donalds rijk lijkt over. Tot diaman-tair Pluim hem contacteert. Die wil samen met Donald een grote expo in Berlijn organiseren. De tijd van verandering is gekomen. Waar heb-ben we die slogan nog gehoord? Oly-slaegers heeft het in zijn boek niet over het heden maar over de nabije toekomst. Er wordt betaald met eu-romarken, de burger heeft alsmaar minder te zeggen over zijn privacy en

Goed EtenDorien KnockaertANTWERPEN – “Een kookboek in een cultuurblad? Dat hoort daar toch niet thuis”, hoor ik je denken. En je hebt ge-lijk, maar voor Dorien Knockaert maak ik graag een uitzondering. Als no-nonsens-foodie volg ik haar al langer in haar zoek-tocht naar lekkere dingen op haar blog www.jongesla.wordpress.com. Bij haar vind je geen gezwets over cuissons en es-puma’s. Het gaat gewoon over goed eten. Ook in de letterlijke zin van het woord, want naast 50 recepten lees je in haar boek ook reportages over de herkomst van ons eten. Zo komen veel van de appelen in onze supermarkt uit Nieuw-Zeeland en de boontjes uit Kenia. Het zijn fruit en groenten die kilometers vreten. En wat te denken van de Belgische bierproducenten die hun hoofdingrediënt, de mout, gaan halen in Frankrijk? Knockaert zocht een jaar lang naar goed eten waar niemand last van heeft. Het is niet alleen een plei-dooi voor groenten, fruit en kruiden van bij ons, maar ook een oproep om bewus-ter om te gaan met eten en restjesdagen in te voeren. Een bekend chocolademerk adverteerde vroeger met de slogan ‘Met liefde gemaakt, dat smaakt’. Dat geldt zeker voor de keuken van Dorien Knoc-kaert. Door mij getest en goedgekeurd.Goed Eten is verschenen bij De Bezige Bij Antwerpen - € 22,50

Suiker - 19

Vorige maand hadden we wederom werkvolk over de vloer. Hun inval in onze woonst valt telkens te vergelijken met de invasie van de Noormannen of hun voorgangers, de Hunnen, in onze vreedzame contreien. Net als deze oer-volkeren gebruiken bouwvakkers de-zelfde tactiek van de verschroeide aarde en voeren ze met de bewoners eenzelfde uitputtingsslag. Met werkmannen haal je oorlog in huis. Steeds begint het met een verrassings-aanval. Werkmannen komen nooit op het afgesproken tijdstip. Ze komen wan-neer het hen uitkomt. Het liefst ontie-gelijk vroeg. Dan treffen ze de bewoner aan in zijn meest weerloze en kwetsbare toestand: slaapdronken en gehuld in een sullige pyjama. De heer des huizes is dan meteen een weerloze prooi voor het bataljon opgerukte overall’ers die slechts met de mededeling “we moeten hier zijn” zijn huis binnendringen en meteen hun blitzkrieg inzetten. In een mum van tijd worden in woonkamer, keuken en washokken de kazematten opgezet. Tegen de muren worden stel-lingen gebouwd, de vloerbekleding be-smeurd onder het getrappel van hun zware bottines, de ramen dichtgeplakt en geblindeerd, de deuren gebarrica-deerd… Vanaf nu zijn de trawanten hier ingekwartierd, alle vertrekken worden bezet gebied en de bewoners zijn gevan-genen in hun eigen huis.Daar worden de wapens binnenge-bracht! Een volledig arsenaal van groot en klein geschut wordt uitgeladen en geïnstalleerd: hamers, boren, tangen, slijpschijven, zaagmachines, beton-mixers, frezen, hoogtewerkers, schuur-machines…: alles wordt opgesteld in de woning. Waar een minuut geleden nog een rode Alesi-broodrooster stond, zit nu een blauwe, haakse Bosch-slijper in het stopcontact.Tijd om het aanvalspan te ontrollen! Een lappendeken van papier wordt op de grond uitgespreid. De handlangers scharen er zich gezamenlijk rond. Eerst wordt er gefluisterd, dan fluimen opge-hoest. Aan het kruis gekrabd. Sigaret-ten gerold. Uiteindelijk wordt er gesak-kerd en gevloekt.De psychologische oorlogsvoering kan starten. De bewoner wordt erbij ge-schreeuwd. Tegen de muur geplaatst. Aan een spervuur van vragen onderwor-pen. Mijnheerke, is dit een draagmuur? Dingeske, hier ligt toch hopelijk geen waterleiding? Jongenske, ga eens aan uw madammeke vragen waar de hoofd-

kraan staat. Hé, de plombkast weet ge ook niet staan, zeker. Het is Attila de Hun versus de bewaker van de Akropo-lis. Thorgal de Viking tegen de bescher-mer van het Pantheon.Schafttijd! Het legioen trekt zich plots terug. De travakkers nemen plaats op de twee semilederen banken van hun witte camionette. De rantsoenen wor-den bovengehaald. Blikken corned beef geopend met schroevendraaiers. Kroon-kurken van bierflesjes verwijderd aan de portieren. Ganse broodzakken wor-den opgediept. Ze zijn gevuld met grote sneden wit brood, dik besmeerd met bo-ter en belegd met salami, beenhesp en americain. Bruine thermossen worden uit de schaftzakken gevist. Dampende vloeistoffen doen de ramen aanwase-men. Er wordt gekauwd. Geboerd. Ge-zwegen. De eerste aanval wordt ingezet! Onmid-dellijk wordt alles uit de kast gehaald. Eerst het grof geweld. Dreinende drilbo-ren splijten betonnen gewelven, bonken-de voorhamers verpulveren de stenen muren, jankende slijpschijven versplin-teren de koperen buizen. Dan wordt de chemische oorlog gestart! Stofwolken hullen alle woonvertrekken in een dikke smog, bijtende zuren drin-gen door tot in de nok van het dak. Fundamenten daveren, ramen en vloe-ren trillen, deuren gaan uit hun heng-sels, muren kraken. De bewoner wordt opgejaagd. Nergens is hij veilig. Overal loopt hij voor de voeten. Vluchtend van de woonkamer naar de keuken. Wegwe-zen. Dan naar de kelder. Ophoepelen. Naar de slaapkamer. Scheer je weg. Naar de zolder. Sodemieter op! Hij is maar op een plek veilig: het toilet. Daar zit hij. Met de handen in het haar. Met de ogen vol tranen. Hoestend. Proes-tend. Lijkbleek. Op de rand van de in-storting. Dan valt plots een stilte in huis. Onwe-zenlijk. De bewoner herademt en komt behoedzaam uit zijn schuilhok gekro-pen. Hij besluipt de werkers. Ze hebben zich op de grond genesteld, zitten op de vensterbanken, liggen op de trappen… Het is hun tweede schafttijd. Een jonge man loopt het huis uit, opent de koffer van de camionette, hijst een gigantisch soundsystem op zijn schouder, draagt het toestel het huis binnen, zet het neer op de vloer en draait aan de knoppen. Daar knalt muziek uit de boxen. Het is Radio Ham! Met dj Joe Noega! De bewo-ner slaakt een ijselijke kreet, zakt door zijn knieën en geeft zich over.

Radio Ham

stiJN JaNssEN

Verantwoordelijk uitgeverProcart GCV(Promotie van cultuur in het arrondissement Turnhout)

RedactieadresRoel SelsOranjemolenstraat 35, 2300 Turnhoutroel@suikerkrant.be

Adres ProcartOtterstraat 8 bus 3, 2300 Turnhout

oplage10.000 exemplaren

VerspreidingsgebiedArrondissement Turnhout (Arendonk, Baarle-Hertog, Balen, Beerse, Dessel, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Herselt, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Laakdal, Lille, Meerhout, Merks-plas, Mol, Olen, Oud-Turnhout, Ra-vels, Retie, Rijkevorsel, Turnhout, Vorselaar, Vosselaar, Westerlo), Nijlen, Lier, Heist op den berg, Overpelt, Neerpelt, Antwerpen, Brussel, Breda, Tilburg, Eindhoven, Zundert, Goirle, Reusel.

Verdeelpuntenzie website

RedactieRoel SelsStijn Janssen

RedactiemedewerkersCaroline HaveransIvo VerheyenKatrien Lodewyckx

Foto'sBart Van der Moeren

VormgevingDimitri Paeleman

AdvertentiesLeen Verwaest (0495 53 54 80)leen@suikerkrant.be

DrukkerijDKZet (Hapert, NL)

Websitewww.suikerkrant.be

SUIKER_624x396_november.indd 2 10/10/12 17:54

1 novemberSteve

Harley:

A Closer lookAn ACoustiC set

2+3 novemberUrbanUS zelf!

4 novemberHommAge AAn

Miel Cools7 november

CultuurCafé Borgerhout:

steven GoeGebeur8 november

Bill frisell / Bill morrison:

the great flood

9 novembertommigUn

(Cd-voorstelling)

11 novemberKinderroMMelMarKt

14 novemberStef boS

15 novemberoorlogs- en vredesliederen van

Wannes van de velde16 november

don MClean 40th anniversary tour

17 novemberbali

18 novemberarne vanhaeCKe &

Jan de Wilde21 novemberoctUrn

& Gyuto MonKs: soniC mAntrAs

22 novemberKoninGsblauW

23 novemberniCole & huGo:

sCHietgebed24 november

Caals zingt HazeS

25 novemberdanças oCultas:

alento29 november

i mUvrini

Nog enkele tips:6 deCember

daS pop

20 deCemberdaan

simple quintet

TurnhouTsebaan 286 - borgerhouT TickeTs: www.deroma.be

03 292 97 40 - Fnac

Suikerzoekt

ambassadeurs

Cultuurkrant Suiker bestaat drie jaar. Op die korte tijd zijn we een vaste waarde geworden in de Kempen. Maar we willen meer. Suiker wil zich met twee voeten

verankeren in alle gemeenten waar het verspreid wordt (het volledige arrondissement Turnhout

plus enkele randgemeenten). Daarvoor hebben we de hulp nodig van vrijwillige ambassadeurs.

Als het even kan in elke gemeente één.

wie ben jij?Je bent geïnteresseerd in cultuur

Je kent je gemeente goedJe wil Suiker verdelen en/of de verdeling van Suiker

mee coördineren in jouw gemeenteJe kan de redactie tips geven over wat in jouw

gemeente op cultureel vlak gebeurtJe hebt 1 dag per maand tijd voor Suiker

En wat schuift dat zoal?Ons grenzeloos en eeuwigdurend respect

Vrijkaarten Filmtickets voor Open Doek

Evt. een vergoeding van onkosten

Interesse?Mail als de bliksem naar leen@suikerkrant.be.

We zitten op jou te wachten.

Suiker - 21

ANTWERPEN, TURNHOUT - De wortels liggen in Turnhout, maar de kruin groeit al jaren in Antwerpen, Brussel en daarbuiten. Theatermaker Luc Nuyens is al 18 jaar een vaste waarde bij De Roovers. Daarnaast raakte hij bekend door rollen in onder meer ‘Het Eiland’ en ‘Wat Als’. Bij De Roovers is het druk. Zoals gewoonlijk. In november staan er twee nieuwe producties op stapel. “Wat drijft hen?” zou Paul Jambers zeggen. Bij Nuyens is dat een vurige drang om te communiceren.

“Ik heb een theatrale persoonlijkheid. Als ik iets te weten kom bij het lezen van een boek of een stuk voel ik heel erg de behoefte om dat te communice-ren. Dat is een van mijn basiskenmer-ken. Als kind had ik dat al: ik heb iets ontdekt, ik ga dat eens confronteren met de rest om te zien wat dat geeft. Hoe reageren mensen daarop? Daar-door kan je je plaats in het leven be-palen. En eigenlijk is dat toneel. Door datgene wat je weet te confronteren en te communiceren, zoek je naar je plaats in de wereld. En hoe ouder je wordt, hoe bewuster je je wordt van het feit dat je helemaal niet zo veel weet.”

−Jij bent in dit vak terechtgekomen nadat je in je jeugd de geneugten had geproefd van theater maken en spelen bij Teater 42 in de Warande.Door ermee bezig te zijn, werd ik ge-waar: dit is wel iets wat ik heel graag doe. Zeker toen ik als 13-jarige een hoofdrol kreeg. Toen heb ik eens iets bijzonders meegemaakt tijdens een voorstelling die we in Hasselt speelden. Ik liep in mijn rol over de scène en heel die zaal, die al een hele tijd rumoerig was, werd muisstil. Dat had niks met mij te maken. Ik was ook maar de uit-voerder van iets. Maar ik heb daar als 13-jarige een uitzonderlijke ervaring gehad. Dat was indrukwekkend om te zien wat een impact fictie kan hebben op mensen, hoe mensen daarin mee-gaan. Want zowel publiek als spelers weten dat het niet echt is. Maar soms valt die code weg en ga je samen op in

iets groters. Het is toch enorm dat je elkaar vindt in een fictie. Dat vind ik wonderlijk. En dat heb ik toen mogen ervaren. Dat is iets wat je blijft mee-nemen. Je bent daar maar een klein radertje in een gigantisch geheel. Die momenten op theater waar het werke-lijk over gaat. In heel je carrière zijn dat misschien maar 20 of 40 seconden.Julien Schoenaerts zei het al: “Je bent de dienaar van de auteur”. Als een au-teur iets goeds geschreven heeft, dan kan jij dat als toneelspeler... dan kan het woord lichaam worden. Oei, nu klink ik ineens te katholiek. Maar je bent de die-naar van de verbeelding van de mensen.

−Is zo’n moment ooit nog terugge-komen?Ja.

−Het was dus geen toevalstreffer.Nee, maar niet meer zo extreem. Maar dat is logisch. The first cut is the dee-pest. En daarna ben je geïnfecteerd voor de rest van je leven.

−Dat opgaan in een groter geheel is ook iets wat je bij jou ziet terug-komen. Je kiest er consequent voor om te werken in collectieven, ma-kers die samen aan de slag gaan zonder regisseur.Dat collectieve zit er al van heel vroeg in. Dat zal ook wel iets te maken heb-ben met het niet kunnen verdragen van gezag. De meerwaarde van een collectief vind ik: je moet wel een eens-gezindheid hebben over een bepaald onderwerp, een stuk of de inhoud van een stuk. Maar dan ontwikkel je alle-

maal verschillende visies, verschillende standpunten over dezelfde kwestie. Dat geeft toch een rijker beeld. Dat is het verschil tussen een lichtstraal of de schittering van een diamant. Ik vind die schittering veel interessanter, om-dat die schakeringen heeft. En bij een voorstelling van een regisseur heb je de visie van één persoon, die wordt uitge-voerd door een groep mensen. Bij ons krijgt het publiek veel meer ver-schillende argumenten. En je legt het denken bij het publiek. Anders ligt het denken bij de regisseur. Dan ben je als toneelspeler een soort inkleuroefening van iemand anders. Ik sta liever ten dienste van een schrijver dan ten dien-ste van een regisseur.De kans dat er een goed idee komt met vier breinen is groter dan de kans dat er een goed idee komt met één brein. Zo simpel is het. Maar het duurt ook lan-ger, zoals een democratie langer duurt dan een dictatuur. Maar als het goed is, levert dat ook veel meer vrijheid op.

−Jullie zijn nu 18 jaar bezig met de Roovers. Krijg je nog evolutie in wat je doet?Ja, wij zoeken het op om onszelf te blij-ven uitdagen. We zouden kunnen kie-zen voor repertoiretheater: een tekst kiezen en die telkens op een gefundeer-de, hedendaagse manier op het theater zetten. Maar wij dagen ons uit door muziektheater te doen, door figuren-theater te doen, met dansers samen te werken, andere stijlen te onderzoeken. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met een

gedicht op de scène te zetten. −Zit daar ook niet het gevaar in

dat je afdrijft van wat je werkelijke kracht is?Na elk project houden wij een kritische analyse. Is dit wat we kunnen? Is dit wat we willen? Is het iets wat ons ver-derbrengt? Die vragen worden telkens opnieuw gesteld. En onze kracht zit in ons dramaturgische inzicht in heden-daagse teksten. Daar zijn De Roovers goed in. Dat is iets waar je op kan te-rugvallen. En dan kan je bijvoorbeeld gaan onderzoeken: wat is dat nu met andere media erbij? Ik vind ook niet dat je consequent alleen maar moet doen waar je sterk in bent. Want dan wordt dat ook een slappe keuze. Dan wordt het routine.Dat collectieve bewustzijn bij mij is trouwens ook iets wat is begonnen bij Teater 42. Daar hebben we ook enkele keren als tiener iets gemaakt zonder regisseur. Sindsdien heb ik alleen nog maar met collectieven gewerkt.

−Het blijkt toch een bepalende er-varing te zijn geweest.Je ziet nu wat het waard is om van jongs af aan te investeren in culturele activiteiten, welke die ook zijn. In de Warande gebeurde dat. Je had daar tentoonstellingen en bloemschikken, zonder daar een onderscheid in te ma-ken. Dat kon allemaal door elkaar lo-pen. En wij werden daar van jongs af aan mee geconfronteerd. Je neemt dat allemaal mee. Toen was de slagzin “De Warande, uw tweede thuis”. Voor mij was dat letter-lijk zo. En dat is een soort van investering in de toekomst. Teater 42 zijn allemaal mensen die al jong met dat soort din-gen in aanraking zijn gekomen. Als je nu ziet wat daaruit is voortgekomen en je hoort dan die discussies waarin som-migen zich afvragen of je eigenlijk wel moet investeren in die cultuursector, dan kan je toch duidelijk laten zien wat het oplevert. Alleen al naar mentaliteit. Je staat op een open manier in het le-ven, omdat je rondom je heen kijkt. Dat is wat we daar geleerd hebben. Je leert er ook automatisch omgaan met een grote diversiteit aan mensen.Als Teater 42 iets bewijst, dan is het dat de werking van een cultureel cen-trum een effect heeft op lange termijn. En dus is het zinvol om daar middelen van de maatschappij in te steken.

Tekst: Dominic DepreeuwFoto: Bart Van der Moeren

Luc Nuyens: “ Die momenten op theater waar het werkelijk over gaat. in heel je carrière zijn dat misschien maar 20 of 40 seconden.”

22 - NOVEMBER 2012

OVER DE SCHREEf

Mathilde SantingZUNDERT – Na haar succesvolle anniversary tour in 2011-2012 slaat zangeres Mathilde Santing een nieuwe weg in. Samen met pianist Marcus Olgers gaat ze op avon-tuur. Beiden even virtuoos als veelzij-dig en beiden nieuwsgierig en ambiti-eus lieten ze zich door producer Ward Veenstra en soundengineer Sebastiaan Meijer verleiden tot een uitdagend ar-tistiek project. De songs zijn nieuw en voor deze voorstelling geschreven.Kaarten voor Mathilde Santing, op za-terdag 17 november in cc Zundert, kos-ten 19,50 euro. Op www.suikerkrant.be geven we 3 duotickets weg voor deze grande dame van de Nederlandse mu-ziek.

Marcus MillerTILBURG – Liefhebbers van een vet-tig basgeluid, opgelet! Op dinsdag 27 november komt Marc Miller naar 013 Poppodium in Tilburg. Marcus Miller is in de eerste plaats gekend als bas-sist, maar hij is een muzikaal genie. Hij speelt op zowat elk instrument dat hij in handen krijgt. Als kind leerde hij pi-anospelen, maar al snel bekwaamde hij zich ook op de klarinet, de saxofoon en de basgitaar. Marcus Miller is een per-fectionist die precies weet hoe muziek moet klinken. Het kon dan ook niet anders of hij zou ook als producer grote bekendheid verwerven.Zijn curriculum vitae neemt de vormen aan van zeven Harry Potters. Laten we klarinet, de sax en het werk als pro-ducer nog maar achterwege laten; als bassist alleen al werkte Miller mee aan meer dan 400 albums van onder ande-ren Aretha Franklin, Roberta Flack, Bill Withers, Elton John, Bryan Ferry, LL Cool J, Jay Z, David Sanborn, Eric Clapton en Miles Davis.Als Marcus Miller een nieuwe plaat uitbrengt, houdt de muziekwereld de adem in. Hij is immers een trendsetter, als producer en als muzikant. Iedereen ‘in het wereldje’ wil weten hoe de nieu-we Miller klinkt.Dat kan je ook op 27 november in 013 Poppodium ontdekken. Miller presen-teert er immers nieuw werk, van zijn recentste album ‘Renaissance’. Critici zijn er -hoe kan het ook anders?- bijzon-der enthousiast over. Kaarten kosten 27,50 euro.

3 nights in heavenEINDHOVEN – Mu-ziekgebouw Eind-hoven en Effenaar slaan de handen in mekaar om een uniek minifestival op poten te zetten. Het festival wordt gespreid over drie avonden. De concerten vinden plaats in de Catharinakerk, in de Eindhovense binnenstad, en beginnen om 20.15u.Op dinsdag 6 november concerteren strijkkwartet Zapp4 en Spinvis. Zapp4 zal aangepaste nummers (gearran-geerd voor strijkers) brengen van Ra-diohead, en later op de avond Spinvis begeleiden, die ook een aangepast programma ten gehore brengt. Tickets kosten 17,50 euro.Op woensdag 7 november brengen Ef-terklang en Sinfonia Rotterdam ‘The Piramida Concert’, een orkestrale uitvoering van hun nieuwe album ‘Pi-ramida’. Tickets kosten 16 euro. Het minifestival wordt op donderdag 8 no-vember afgesloten met een concert van Teitur en het Nederlands Blazers En-semble. Singer-songwriter Teitur Las-sen neemt het ensemble mee naar zijn roots: de Faeröer Eilanden. Kaarten kosten 13,50 euro.Zin in deze originele mix van pop en klassiek, tegen het prachtige decor van de Catharinakerk? Dan kan je er één concert uitkiezen. Suiker mag immers 2 duotickets weggeven voor een concert naar keuze. Surf naar www.suiker-krant.be.

Jan Akkerman en Eric VloeimansBREDA – In Mezz ontmoeten op vrijdag 16 november twee Nederlandse topmu-zikanten mekaar. Dat is niet voor het eerst, trouwens. Vorig jaar stonden ze al samen op het podium van het North Sea Jazz Festival.Eric Vloeimans (49) is de jongste van de twee. Hij speelt al trompet sinds zijn twaalfde en wordt nu beschouwd als een van de toonaangevende trompet-tisten van Europa. Meestal gaat hij in zijn composities op zoek naar de raak-punten tussen pop en jazz. Jan Akkerman is een generatie ouder. Akkerman maakte wereldwijd furore als gitarist bij Focus. Maar hij speelde ook samen met BB King, Cozy Powell en Ice-T. Ook Akkerman houdt van de combinatie tussen jazz, pop en rock. Het concert in Mezz begint om 21u en kost 17 euro. Als je snel bent en een beetje geluk hebt, geraak je er gratis binnen. Op www.suikerkrant.be geven we twee duotickets weg voor dit unieke muzikale duo, dat bovendien nog een begeleidingsband meebrengt.

Eva de RoovereREUSEL – Eva De Roovere is al lang niet meer het timide meisje dat zong bij Kadril en Oblomow. Haar solocarrière heeft haar geen windeieren gelegd. In die mate zelfs dat ze nu ook regelmatig over de landsgrenzen gevraagd wordt op te treden. In Reusel, bijvoorbeeld. In zaal De Kei is Eva De Roovere en haar band te gast op zaterdag 17 november. Ze speelt er een overzicht van haar bes-te werk en geeft ook een bloemlezing uit haar recentste album ‘Mijn huis’. Tickets kosten 18 euro.

Ken StringfellowBREDA – Ken Stringfellow is vooral gekend als oprichter en frontman van The Posies en misschien ook wel als toetsenist die lange tijd bij R.E.M. speelde. Tegenwoordig is hij gewoon Ken Stringfellow. Onder zijn eigen naam schrijft hij songs en treedt hij op. Bijvoorbeeld op zaterdag 3 november in Mezz in Breda.Stringfellow, geboren en getogen in Seattle, zat letterlijk en figuurlijk in het hartje van de grunge scene toen bands als Nirvana en Pearl Jam we-reldwijde erkenning kregen. Stringfel-low raakte zelf ook in de ban van de grunge, maar verliet dat pad ook weer wanneer hij even later samenwerkin-gen aanging met meer traditionele roc-kers als Neil Young, Patti Smith, Snow Patrol en het al genoemde R.E.M.Ken Stringfellow heeft zonet zijn vierde soloalbum, ‘Danzig in the moonlight’ opgenomen. In Brussel, nog wel. Zijn concerten zijn altijd een belevenis. Eer-lijk, puur, rauw. Muziek tot de essentie herleid. Kaarten voor het concert in Mezz kos-ten slechts 5 euro. Sinterklaas is vroeg dit jaar.

Roots & Blues GoirleGOIRLE – Bluesmuziek staat zelden of nooit in de schijnwerpers, maar ze beschikt wel over een kleine, maar fa-natieke en hondstrouwe aanhang die ervoor zorgt dat blues van alle tijden is. Dat beseft men ook in Goirle, dat half-weg Tilburg en de Belgische grens ligt. In het plaatselijke cc Jan van Besouw wordt op zaterdag 24 november ‘Livin’ een bluesavond georganiseerd met live-concerten van 2BLZ, Bluesrock, Rusty Nuts, The Robert Smith Bluesband en Livin’ Blues Experience. Tickets kosten 12,50 euro. Het eerste optreden start om 19.30u.

2 DuOtiCkEts 2 DuOtiCkEts 3 DuOtiCkEts

Suiker - 23

Adressen en contactgegevens: – 013 PoPPodiuM , veemarktstraat 44 Tilburg, 0031 13 460 95 00, www.013.nl – effenAAr , dommelstraat 2 eindhoven, 0031 40 239 36 66, www.effenaar.nl MuZiekGeBouW, heuvel Galerie140 eindhoven, 0031 40 24 65 107, www.muziekgebouweindhoven.nl – MeZZ , keizerstraat 101 Breda, 0031 76 515 66 77, www.mezz.nl – ChAssé TheATer , Claudius Prinsenlaan 8 Breda, 0031 76 530 31 00, www.chasse.nl

CC ZunderT , Molenstraat 5 Zundert, 0031 76 597 19 99, www.cczundert.nl – CC jAn vAn BesouW , Thomas van diessenstraat 1 Goirle, 0031 13 534 34 00, www.janvanbesouw.nl – de kei , kerkplein 69 reusel, 0031 497 64 14 84, www.tschouw.nl

do 11/1/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg TRIGGERFINGER 24 u do 11/1/2012 20:00 Mezz – Breda THE SCENE 17 do 11/1/2012 20:15 013 Poppodium – Tilburg CASE MAYFIELD 9 do 11/1/2012 21:00 effenaar – eindhoven SIX oRGANS oF ADMITTANCE 11 vr 11/2/2012 19:00 effenaar – eindhoven KAMELoT 30 vr 11/2/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg W.A.S.P., ALPHA TIGER, DARK AT DAWN 27 vr 11/2/2012 20:30 Mezz – Breda THE VAN JETS 13 vr 11/2/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle AYuNDA 15 vr 11/2/2012 21:00 Mezz – Breda BIRTH oF JoY 5 za 11/3/2012 14:30 cc jan van Besouw – Goirle NIEuW LEVEN DE BRILJANTE DIAMANTEN 7 za 11/3/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle PHILIPPE GEuBELS MADE IN BELGIuM u za 11/3/2012 20:30 cc de kei – reusel LEoN VAN DER zANDEN VRuCHTVLEES 16 za 11/3/2012 21:00 013 Poppodium – Tilburg CIRCuS TAKEoVER HoLLAND 15 za 11/3/2012 21:00 Mezz – Breda ABBA MANIA 29 za 11/3/2012 21:00 Mezz – Breda KEN STRINGFELLoW 5 za 11/3/2012 22:00 effenaar – eindhoven ED RuSH, PHACE, BLACK SuN EMPIRE 15 za 11/3/2012 22:00 effenaar – eindhoven CEEPHAX ACID CREW 8 zo 11/4/2012 13:30 cc de kei – reusel DooRNRooSJE, DE MuSICAL 18 zo 11/4/2012 14:30 cc jan van Besouw – Goirle NIEuW LEVEN DE BRILJANTE DIAMANTEN 7 zo 11/4/2012 15:00 cc jan van Besouw – Goirle DE MuzIEKFABRIEK 0 zo 11/4/2012 16:30 Mezz – Breda ALEXANDER MCLENzIE & THE uNDERPAID 0 zo 11/4/2012 17:30 effenaar – eindhoven KREAToR, MoRBID ANGEL 30 zo 11/4/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg ANATHEMA 23 zo 11/4/2012 20:00 effenaar – eindhoven JANNE SCHRA, JELLE PAuLuSMA, MAuRITS WESTERIK 12,5 zo 11/4/2012 20:15 013 Poppodium – Tilburg THE DEAF 10 zo 11/4/2012 20:30 de nWe vorst – Tilburg EEFJE DE VISSER 7 ma 11/5/2012 21:00 effenaar – eindhoven Go’HEAD WooDY!: THE RoCKCITY STRING oRGY 5 di 11/6/2012 20:15 Catharinakerk – eindhoven zAPP4 & SPINVIS 17,5 di 11/6/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg GABRIEL IGLESIAS 28,5 u wo 11/7/2012 20:00 Mezz – Breda DRY THE RIVER 15 wo 11/7/2012 20:15 Catharinakerk – eindhoven EFTERKLANG & SINFoNIA RoTTERDAM 16 wo 11/7/2012 20:15 effenaar – eindhoven LARRY GRAHAM & GRAHAM CENTRAL STATIoN 25 wo 11/7/2012 21:30 013 Poppodium – Tilburg MoVITS! 10 do 11/8/2012 20:00 effenaar – eindhoven RoLo ToMASSI 8,5 do 11/8/2012 20:15 Catharinakerk – eindhoven TEITuR & NEDERLANDS BLAzERS ENSEMBLE 13,5 do 11/8/2012 20:30 Mezz – Breda NICo DIJKSHooRN & RoNALD GIPHART 16 do 11/8/2012 20:30 Mezz – Breda RINGo DEATHSTARR 0 do 11/8/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle YouP VAN ‘T HEK WIGWAM u do 11/8/2012 21:30 013 Poppodium – Tilburg SKIP & DIE 10 vr 11/9/2012 19:30 013 Poppodium – Tilburg oNLY SEVEN LEFT 11 vr 11/9/2012 20:15 effenaar – eindhoven ALAIN CLARK 20 vr 11/9/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg SoNATA ARCTICA, BATTLE BEAST 27,5 vr 11/9/2012 20:30 effenaar – eindhoven RADIo MoDERN 15 vr 11/9/2012 20:30 cc Zundert – Zundert NINA DE LA CRoIX 15 vr 11/9/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle MICHIEL BoRSTLAP BLuE 19,5 za 11/10/2012 21:00 effenaar – eindhoven THE FuzzToNES 10 za 11/10/2012 22:00 013 Poppodium – Tilburg PuSSY LouNGE 23,5 u za 11/10/2012 23:00 effenaar – eindhoven HABIB KACHI, HANK LoNG oP RAMBKoERS, EDDY ACAPuLCo 0 za 11/10/2012 23:00 effenaar – eindhoven MEET THE STREETS SuPERSCREEN 17,5 zo 11/11/2012 10:00 effenaar – eindhoven WoRLD oF DANCE 17,5 zo 11/11/2012 12:00 cc jan van Besouw – Goirle DA CAPo & zuIDERWINDKWINTET 0 zo 11/11/2012 13:30 cc jan van Besouw – Goirle DIRK SCHEELE IK WooN IN EEN HuIS 10 zo 11/11/2012 15:30 cc jan van Besouw – Goirle DIRK SCHEELE IK WooN IN EEN HuIS 10 zo 11/11/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg BLAuDzuN 16 u zo 11/11/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle BAS GREVELINK & EWALD VAN KouWEN WEL WINNEN, Hé di 11/13/2012 19:00 013 Poppodium – Tilburg PARKWAY DRIVE 25 do 11/15/2012 20:15 effenaar – eindhoven MoKE 16 do 11/15/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg SuNDAY SuN 7,5 do 11/15/2012 20:30 Mezz – Breda ELIADES oCHoA 27 do 11/15/2012 21:00 effenaar – eindhoven THE EXCITEMENTS 10 do 11/15/2012 21:00 Mezz – Breda BLACKIE & THE ooHooS 0 vr 11/16/2012 20:15 effenaar – eindhoven RoWWEN HèzE 22 vr 11/16/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg STEVE VAI 45 vr 11/16/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg FACE ToMoRRoW, GREEN LIzARD 10 vr 11/16/2012 20:30 Chassé Theater – Breda MR A BALLADEER 20 vr 11/16/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle PIEPSCHuIM IN VEEL TE STRAKKE BRoEKEN 16,5 vr 11/16/2012 21:00 Mezz – Breda JAN AKKERMAN & ERIC VLoEIMANS 17 vr 11/16/2012 21:00 Mezz – Breda JAY NASH 0 za 11/17/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg DoRo 25 za 11/17/2012 20:30 Mezz – Breda DAILY BREAD 0 za 11/17/2012 20:30 cc Zundert – Zundert MATHILDE SANTING 19,5 za 11/17/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle PIA DouWENS & KoNINKLIJKE HARMoNIE 25 za 11/17/2012 20:30 cc de kei – reusel EVA DE RooVERE MIJN HuIS 18 za 11/17/2012 21:15 013 Poppodium – Tilburg PoPA CHuBBY 17,5 za 11/17/2012 23:00 Mezz – Breda CINNAMAN, VIC CREzéE, … 10 zo 11/18/2012 12:00 cc jan van Besouw – Goirle MILoS GouKA u zo 11/18/2012 15:30 effenaar – eindhoven EWERT AND THE TWo DRAGoNS, VADoINMESSICo, … 15 zo 11/18/2012 16:30 Mezz – Breda JoHN CARRIE 0 zo 11/18/2012 20:15 effenaar – eindhoven LEVEL 42 29 ma 11/19/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg EuRoPE 31,5 di 11/20/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg SEETHER 17,5 di 11/20/2012 20:15 effenaar – eindhoven BETH HART 26 wo 11/21/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg ALANIS MoRISSETTE 50 u wo 11/21/2012 20:15 effenaar – eindhoven MILoW 25 wo 11/21/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle MC SHAKE, REMAKE zEP 15 do 11/22/2012 20:00 effenaar – eindhoven HANDSoME PoETS 5 do 11/22/2012 20:00 Mezz – Breda DI-RECT 20 do 11/22/2012 20:15 effenaar – eindhoven FINK 20 do 11/22/2012 21:00 effenaar – eindhoven CHEAP TIME, TRAuMAHELIKoPTER 7,5 vr 11/23/2012 20:15 effenaar – eindhoven Go BACK To THE zoo 17,5 vr 11/23/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle JANKE DEKKER PRoDuCTIES CoNTRAPuNT 24,5 vr 11/23/2012 21:00 effenaar – eindhoven DoPE D.o.D. 11 vr 11/23/2012 21:30 Mezz – Breda RoWWEN HèzE 23 za 11/24/2012 19:30 013 Poppodium – Tilburg BLöF 27,5 za 11/24/2012 19:30 cc jan van Besouw – Goirle LIVIN’ BLuES, RoBERT SMITH, 2BLz, … RooTS & BLuES 12,5 za 11/24/2012 19:45 effenaar – eindhoven LIANNE LA HAVAS 15 za 11/24/2012 20:30 cc de kei – reusel BERRY LuSSENBuRG VERWHARD 16 za 11/24/2012 21:00 Mezz – Breda DE FIXKES 0 za 11/24/2012 22:00 Mezz – Breda SPEKTRE, JoRGENSEN, RoBèR, … 8 za 11/24/2012 23:00 effenaar – eindhoven HED KANDI 15 zo 11/25/2012 12:00 cc jan van Besouw – Goirle SPoRCK LAVA EN TRANEN 12 zo 11/25/2012 14:30 cc jan van Besouw – Goirle ESTHER VAN HEES KWARTET & HoT JAzz AMBASSADoRS 6 zo 11/25/2012 15:00 effenaar – eindhoven THE CLASH oF THE CoVERBANDS 12,5 zo 11/25/2012 16:30 effenaar – eindhoven CRoCoDILES, NouVEAu VéLo 9 zo 11/25/2012 18:30 013 Poppodium – Tilburg PAIN, MooNSPELL, … 28 zo 11/25/2012 20:00 Mezz – Breda ELSKE DEWALL 14 zo 11/25/2012 20:15 013 Poppodium – Tilburg A BALLADEER 10,5 di 11/27/2012 19:30 013 Poppodium – Tilburg MARCuS MILLER 27,5 wo 11/28/2012 20:00 Chassé Theater – Breda RACCooN 20 dio 11/29/2012 20:00 Mezz – Breda Go BACK To THE zoo 17,5 do 11/29/2012 20:15 effenaar – eindhoven RoYAL REPuBLIC 13 vr 11/30/2012 20:00 013 Poppodium – Tilburg ALAIN CLARK 22,5 vr 11/30/2012 20:00 Mezz – Breda DELAIN 14,5 vr 11/30/2012 20:30 013 Poppodium – Tilburg INME 7,5 vr 11/30/2012 20:30 Chassé Theater – Breda STEVIE ANN 26 vr 11/30/2012 20:30 cc Zundert – Zundert MAX VAN DEN BuRG 15 vr 11/30/2012 20:30 cc jan van Besouw – Goirle MICHELINE CRèME DE LA CRèME 15 vr 11/30/2012 21:00 Mezz – Breda GREENDIVE 0 vr 11/30/2012 21:15 effenaar – eindhoven MEMPHIS MANIACS 15

Over de schreef NovemberdA

Guu

r

ZAAl

PlAA

Ts

Prijs

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

uITVERKoCHT

24 - NOVEMBER 2012

Sinds mensenheugenis -1971 na Chris-tus- moesten bezoekers van het Turn-houtse archief afdalen naar de diepste krochten van het stadhuis aan de Grote Markt om informatie te kunnen opzoe-ken over hun voorouders of om een lokaal feit -waarom heeft zelfs een goedhartige Turnhoutenaar ooit een seuzie gepikt- te checken. Sinds 6 oktober kunnen ze hun mijnwerkerslamp thuislaten. De lees-zaal is nu geïnstalleerd in de lokettenhal van het stadhuis. “Sinds de verhuizing in 2004 van de meeste stadsdiensten naar de kazerne Blairon stond deze loketten-zaal leeg”, zegt Bart Sas. “In deze mooie zaal is het niet alleen veel aangenamer zitten, we hebben nu ook veel meer plaats voor onze handbibliotheek. Dat zijn de boeken die de mensen hier vrij kunnen inkijken. Het gaat om een paar duizend veelgevraagde exemplaren over de geschiedenis van Turnhout.”

HandbibliotheekDie handbibliotheek is maar een frac-tie van de totale boekencollectie van het archief. “Die telt meer dan 60.000 titels”, zegt Bart Sas. “Ook die kunnen de mensen hier in de leeszaal opvragen. Het exemplaar wordt onmiddellijk uit ons depot in de kelder van het stadhuis opgehaald. We willen ons vooral gaan profileren als een informatie- en docu-mentatiedienst die erg toegankelijk is voor het grote publiek.“Wel blijft de regel dat geen van de do-cumenten het archief mag verlaten en door de bezoekers mee naar huis mag worden genomen. “Het zijn vaak erg waardevolle en fragiele stukken waar-van maar 1 exemplaar bestaat, dat bewaard moeten worden”, zegt Bart Sas. “Maar de tijd dat alle documenten daarom met de hand door de bezoekers moeten worden overgeschreven, is ook voorbij. De meeste komen naar hier met een fotoapparaat en een laptop. De documenten worden door hen gefoto-grafeerd en onmiddellijk gedownload.”

StamboomonderzoekKlopt het dat ‘archiefduiken’ vooral een sport is voor wat oudere mensen

met tijd? “Zestig procent van hen is inderdaad ouder dan vijftig”, beaamt Bart Sas. “Het zijn ook vooral man-nen. De meeste van hen komen voor stamboomonderzoek. We beschikken over zowel de geboorteregisters van de stad als die van de kerk in Turnhout. We krijgen ook bezoekers vanuit Ne-derland en elders die hier voorouders hebben. Die info willen we meer en meer online gaan zetten zodat ze die verplaatsingen niet meer moeten ma-ken. De meeste andere bezoekers wer-ken aan artikelen over lokale geschie-denis. Maar soms kan het onderwerp ook ruimer zijn: er wordt nu door een studiecentrum uit Brussel een onder-zoek gedaan naar de eventuele collabo-ratie van de gemeentepolitie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook die info kan je hier vinden.”

Beroemdste bezoekerWie is nu de beroemdste bezoeker van de leeszaal: Walter van den Broeck voor zijn ‘Aantekeningen van een stam-bewaarder? “Neen, ik moet je teleur-stellen”, zegt Bart Sas. “Walter heb ik hier nog niet veel gezien. Er is wel een andere bekende Turnhoutse schrijver vaste klant: Pol Van Eyck. Hij is be-zig met het maken van een boek in het Turnhouts dialect. Hij heeft hier ook een aantal foto’s gevonden van vroegere Turnhoutenaars. Weinigen weten dat we hier ook over een fotocollectie van 20.000 foto’s beschikken. Daarvan kan je reproducties aanvragen.”

Tekst: Stijn JanssenFoto: Bart Van der Moeren

Om het met een duur woord te zeggen: STORMOPKOMST onderscheidt zich met zijn ‘multidisciplinaire’ karakter van de andere kinder- en jongerenfes-tivals in Vlaanderen. “Er zijn zeker gro-tere festivals dan het onze”, zegt Sarah. “Maar die focussen zich op één bepaal-de kunstdiscipline: theater of muziek. Wij zijn het enige festival waar zowat alle disciplines aan bod komen. Op dat vlak zijn we echt wel voortrekkers.” Deze festivalinvulling slaat ook aan want de voorbije jaren trok STORMOP-KOMST telkens tussen de 2.500 en 3.000 toeschouwers.

Twee editiesNormaal vindt STORMOPKOMST plaats in de maand maart, maar om niet in het drukke vaarwater te komen van Turnhout 2012 werd besloten het festival dit jaar te verschuiven naar november. Althans een eerst deel er-van want deze editie wordt in twee gesplitst: in maart 2013 -van 8 tot 13 maart- komt er nog een vervolg. “In november richten we ons op beeldende kunsten, terwijl volgend jaar meer rond muziek gewerkt wordt”, zegt Sarah Rombouts.

Blue BirdSTORMOPKOMST -met als thema ‘Speelvogel’- biedt op amper vier dagen meer dan vijftien activiteiten waaron-der twee blikvangers: de tentoonstel-lingen ‘Blue Bird’ in de Warande en ‘Play’ in de vroegere jeugdbibliotheek. “De aanleiding voor de expo ‘Blue Bird’ is de gelijknamige film van Gust Van den Berghe, ook bekend van de film ‘En waar de sterre bleef stille staan’ met ac-teurs van theater Stap”, vertelt Sarah Rombouts. “Van den Berghe maakte een zeer eigenzinnige interpretatie van

het klassieke sprookje ‘L’Oiseau bleu’ van nobelprijswinnaar Maurice Mae-terlinck. We hebben ontdekt dat er nog verschillende kunstenaars op zeer ver-schillende manieren rond dit verhaal gewerkt hebben. Hun werken worden getoond in deze expo. Ook kunnen de kinderen er aan de slag en het ganse artistieke proces doorlopen.”

Play‘Play’ is een echte tentoonstelling van beeldende kunst samengesteld door cu-rator Stijn Maes (rechterhand van kun-stenaar Hans Op de Beeck, nvdr),” zegt Sarah Rombouts. “Hij heeft werken geselecteerd van internationale kun-stenaars, maar er nemen ook artiesten deel uit de Kempen. ‘Play’ onderzoekt hoe hedendaagse kunstenaars in hun werk omgaan met een alledaags thema als spelen.” ‘Play’ loopt langer dan het festival, tot 27 januari 2013.STORMOPKOMST maakt er telkens een erezaak van om producties speciaal voor kinderen te maken en weer andere voor het eerst aan een jong publiek te presenteren. “We zetten kunstenaars die normaal enkel voor volwassenen werken aan het werk voor kinderen”, zegt Sarah Rombouts. “Zo is er dit jaar de dansvoorstelling ‘Zeit’ van choreo-graaf Marc Vanrunxt met twee interna-tionaal gekende dansers.” STORMOPKOMST viert dit jaar zijn vijfde verjaardag met een speciaal ont-bijt op zondag 25 november. “Het wordt een groot blauw ontbijt”, zegt Sarah Rombouts. “Helemaal in de sfeer van de blauwe vogel. Maar het zal allemaal wel eetbaar zijn.”

Het volledige programma en meer in-formatie over STORMOPKOMST kan je vinden op www.stormopkomst.be.

Vliegt de Blue Bird: stORMOP-kOMst!

archie weg uit Bunker*

(*Zoek de naam in de tekstomelet).

TURNHOUT - STORMOPKOMST, het stilaan vermaarde Turnhoutse kinderkunstenfestival, maakt van 23 tot 26 november voor de vijfde keer het mooie weer in en om het cultuurhuis de Warande. Het festival presenteert voor kinderen van 3 tot 12 jaar het volledige kunstengamma: van beeldende kunst over dans, film, theater, muziek, literatuur tot ateliers. “Juist die veelzijdigheid maakt ons tot een uniek festival in Vlaanderen”, zegt festivalleider Sarah Rombouts.

TURNHOUT - De leeszaal van het Turnhoutse archief versaste* in oktober van de donkere bunkers van het stadhuis naar de heldere ruimte van de voormalige lokettenhal van datzelfde stadhuis. “Een prima zaak”, zo vindt de jonge stadarchivaris Bart Sas. “De tijd van de ‘Jomme Dockxen in stofjassen’ is voorbij. Het archief moet op een moderne manier worden beheerd en toegankelijk gemaakt voor het grote publiek.”

STEM VooR DE WEBSITE VAN HET STADSARCHIEFDe website van het Turnhouts archief is genomineerd voor een bib-award die jaarlijks wordt uitgereikt door de Bi-bliotheekschool van Gent . Als je surft naar http://bibwa2012.blogspot.be kan je een stem uitbrengen. Meer info: www.stadsarchiefturnhout.be

Suiker - 25

BARBARA DEX IN CoNCERT

TURNHOUT - Barbara Dex staat twin-tig jaar op de planken. Maar niets her-innert nog aan het jonge meisje dat in 1993 België mocht vertegenwoordigen op het ‘Eurovisiesongfestival’, zoals ‘Eurosong’ toen nog heette. Op 23 no-vember concerteert ze met leden van De Turnhoutse Snaar in het Paters-pand.Barbara Dex is een grote artieste. Wat grote artiesten kenmerkt, is dat ze voortdurend zichzelf vernieuwen en nooit bang zijn nieuwe wegen in te slaan. Na het Eurosongavontuur van Barbara Dex dacht menigeen dat het jonge zangeresje de geschiedenis in zou gaan als een ‘one hit wonder’. Niks was minder waar. Barbara nam En-gelstalige albums op en zocht haar ei-gen weg in de muziekbusiness: die liep over chansons, rock, country en gospel. Haar gouden stem én haar veelzijdig-heid leverden haar niet alleen een grote schare fans op, maar ook het respect van alle collega-muzikanten.Op vrijdag 23 november, om 20u, con-certeert Barbara Dex met Eva Ver-meeren (viool) en muziekensemble De Turnhoutse Snaar in het Paterspand (Patersstraat 100). Kaarten kosten 12 euro. Een drankje is inbegrepen.

DE LAATSTE WATERToRENCoNCERTEN

TURNHOUT - Het Watertorenfestival gaat zijn laatste weken in. Het succes was enorm. Meer dan 100 voorstel-lingen (muziek, comedy, variété, mo-deshow, theater, literatuur, ...) werden in de tot vuurtoren getransformeerde watertoren gehouden. Ongeveer 5.000 mensen bezochten de optredens. Vaak stond het publiek tot buiten de toren. Of zoals een van de optredende arties-ten zei: “Ze hadden de toren op zijn kant moeten leggen. Dat was nóg beter geweest.”It ain’t over till the fat lady sings: in november staan nog vijf voorstellingen geprogrammeerd. Allemaal kwaliteits-volle performers van diverse pluimage. Geen fat lady, weliswaar. Die denk je er zelf maar bij.

Do 1 nov Zacht Besnaard Internationale volksmuziekVr 2 nov Pogen Komische monologenWo 7 nov Eckerlijc ‘Kempische nostalgie’Do 8 nov Stef & Vrienden FolkVr 9 nov Blue Wire Roots

10 en 11 novemberFestival van de CreativiteitTURNHOUT - Het Festival van de Creativiteit -een nationaal evenement dat dit jaar voor het eerst wordt ge-organiseerd- vindt plaats op 10 en 11 november in Turnhout, ‘cultuurstad van Vlaanderen’. Het festival stelt creativiteit en innovatie centraal. Het legt verbanden tussen de kunst- en de bedrijfswereld en gaat op zoek naar wisselwerkingen tussen beide. Organi-sator is Flanders DC, voluit Flanders, District of Creativity.Flanders DC palmt tijdens het tweede weekend van november de hele stad in, maar de bedoeling is dat Turnhout ook nadien nog de vruchten zal blijven plukken van het innovatietraject dat voor het festival werd uitgetekend.

Innovatie PicknickIn het oude fabrieksgebouw van Splichal wordt een ‘Innovatie Picknick’ georganiseerd. Dat belevingsparcours laat zien hoe creativiteit en onderne-merschap vorm krijgen in Vlaanderen. Van hologrammen tot 3D-fotografie, van een heus testparcours voor voertui-gen tot geluidsisolerende meubelen en interactieve pashokjes. Carta Mundi, Janssen Pharmaceutica, Nike, Buzzi-Space en Philips zijn enkele van de be-drijven die hun medewerking verlenen.In Splichal wordt ook een kinderdorp gebouwd, waar de nieuwste multime-diatools getoond worden. Er is ook de-sign, architectuur, literatuur en thea-ter op kindermaat.De oude drukkerij van Brepols doet dienst als exporuimte voor afstudeer-projecten van studenten van Vlaamse kunstscholen.

Het Bataljon‘De Invasie’ is een platform voor jonge ontwerpers dat neerstrijkt in het bi-bliotheekgebouw aan de Warande. Daar wordt een Department Store voor mode, fotografie, juwelen en food ge-maakt. Vanzelfsprekend kan u er de jonge ontwerpers ook ontmoeten.

CreativiteitsPreekOp zondagvoormiddag organiseert Flanders DC de allereerste Creativi-teitsPreek in België. In Londen (The London Sermons) zijn dergelijke lezin-gen over creativiteit en innovatie al langer bekend. Bioloog en journalist Dirk Draulans bijt de spits af. Hij zal spreken over ‘de mens’: de slimste dier-soort die ooit op aarde heeft geleefd.Tal van activiteiten worden op po-ten gezet, zoals het ‘Museum in onze straat’, een zintuigenparcours met streekgerechten, een ‘picknick de luxe’, ‘de Vitrine’, de ‘Portrettenfabriek’ in de Watertoren en ‘Het Gerecht’. Gedetail-leerde info was bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet beschikbaar. Er zijn verschillende manieren om op de hoogte te blijven van programma-updates. Hou de hieronder genoemde websites in de gaten. - www.turnhout2012.be- www.flandersdc.be

KALENDER NoVEMBERNIEuW(DE VERMELDE DATUM IS DE STARTDATUM VAN DE ACTIVITEIT)

02 nov: Expo ‘Een lokaal topologische vectorruimte’ in Boothuis Brauhaus03 nov: Expo Mimy Ceulemans (Hofke van Chantraine, Oud-Turnhout)09 nov: Neve Festival (de Warande)09 nov: Festival van de Creativiteit (centrum Turnhout)10 nov: Expo ‘Grenzeloos, buitengewoon en bijzonder’ (SASK)22 nov: Lezing Renier Snieders (H. Graf, Patersstraat)23 nov: Concert Barbara Dex (de Warande)23 nov: Expo Machielsen (Cahet de Cire)23 nov: Expo ‘You know I’m a gambler’ (BootHuis BrauHaus)23 nov: Storm Op Komst (de Warande)24 nov: Poëzie in ’t Pand (Warandestraat 64 – literair café)24 nov: Expo De Turnhoutse School (bibliotheek Warande)30 nov: Expo De Lieremanschilders (Hofke van Chantraine, Oud-Turnhout)30 nov: Expo ‘De Kiekeboes in Turnhout’ (Speelkaartmuseum)

LoPENDE TENTooNSTELLINGENTot 03 nov: Turnhout in Steen (Stadspark)Tot 04 nov: Mannekensbladen (Kunsthuis Theobaldus)Tot 11 nov: ZAK (SASK)Tot 18 nov: Luc Adriaenssen (Cachet de Cire)Tot 30 nov: Kijk op Turnhout (Woon- en Zorgcentrum St.- Lucia, Herentalsstraat 64)Tot 23 dec: Panorama de Vries (Kunstforum Würth)Tot 23 dec: Open Asia (Kunstforum Würth)Tot 31 dec: Poker (Speelkaartmuseum)Tot 31 jan 2013: Jozef Schellekens (Steenweg op Mol 66, Turnhout)

LIVINGTURNHOUT - Wat vertellen onze woonkamer, ons huis, onze voortuin… over ons? Is er een verband tussen ar-chitectuur en geluk? De kleren maken de man, maar geldt hetzelfde voor de manier waarop we bouwen en wonen? ‘Living’, een project van Irma Firma, ’t ANtWOORD, den Leeuwerick, CBE, OCMW en de gevangenis van Turn-hout, trok op onderzoek. Op 10 en 11 november, tijdens het Festival van de Creativiteit worden de resultaten ge-toond in het centrum van Turnhout.

TURNHOUT 2012PROGRAMMA NOVEMBER

26 - NOVEMBER 2012

op de bres voor het boek:

Chris Boudewijns

Suiker - 27

TURNHOUT – Op 31 oktober is het weer zover; dan biedt de Antwerp Expo twee weken lang onderdak aan enkele tientallen uitgeverijen, honderden auteurs en duizenden boeken. Ook Chris Boudewijns zet er haar tentje op. Al meer dan 20 jaar zorgt zij ervoor dat de boeken van De Bezige Bij de aandacht krijgen die ze verdienen. Aan de vooravond van de Boekenbeurs maakt Suiker met haar de staat van het boek op.

Ik ontmoet Chris aan het einde van de werkweek ergens midden oktober. De woonkamer van haar geklasseerde huis in Turnhout straalt rust uit. De pers- en marketingverantwoordelijke van De Bezige Bij is moe, want het zijn de weken van de laatste loodjes. “Het is ontzettend druk nu. Twee weken voor de start van de boekenbeurs moeten alle boeken waarmee we naar de beurs willen trekken in de winkel liggen, an-ders mogen ze niet mee in onze stand. Dat wil dus zeggen dat er de laatste weken heel veel is verschenen.” Uit ons gesprek blijkt heel duidelijk: het boe-kenvak is een echte business geworden, maar eentje waar Chris Boudewijns al jaren met hart en ziel voor werkt.“Ik werk al van het begin van de jaren 80 met boeken. Eerst heb ik in Ant-werpen in de boekhandel De Groene Waterman gewerkt. Daar ben ik negen jaar gebleven en toen heb ik gesollici-teerd bij de uitgeversgroep WPG waar ik nu nog altijd voor werk, al 22 jaar lang.”

−Boeken vormen een beetje de ro-de draad door je leven. Ik hoorde zelfs dat je je man hebt leren ken-nen door het uitwisselen van boe-kentips?Toen ik nog op de humaniora zat, was ik al een fervent lezer. Ik woonde in Loenhout en daar was een bibliotheek met een bibliothecaris die er echt op toezag dat je geen boeken meenam die nog niet voor jou bestemd waren. Daar heb ik dus niet veel van de wereldlite-ratuur kunnen snoepen, maar toen ik 17 was, heb ik mijn man leren kennen op een fuif. Hij vroeg me direct of ik Sartre kende en Camus, en die ben ik dan natuurlijk gaan lezen. De boeken die we toen lazen, hadden wel vooral te maken met de tijdsgeest, voorname-lijk linksgeëngageerde literatuur. Ik ben daarna een tijdje actief geweest bij AMADA en heb tijdens die periode erg weinig gelezen. Dat werd zelfs ontra-den. Je kon niet tegelijkertijd met po-litiek en met literatuur bezig zijn. Dat had een kleinburgerlijke stempel. Pas toen ik bij De Groene Waterman begon te werken, ben ik terug in de boeken gevlogen.

−Wat houdt je job als pers- en pro-motieverantwoordelijke eigenlijk in?Ik heb altijd voor literaire fondsen gewerkt. Vroeger voor De Bezige Bij, Querido en De Arbeiderspers, nu uit-sluitend voor De Bezige Bij. Ik zorg ervoor dat de naam van De Bezige Bij bij het publiek gekend is als een lite-raire uitgeverij met echt goede boeken. Ik zorg dus voor aandacht in de media en begeleid de auteurs in hun weg naar bekendheid. Daarnaast heb ik ook veel contacten met de commerciële afde-lingen van allerlei media. Samen be-denken we acties waarbij boeken wor-den weggeven, etc.

−Kan je deze job doen zonder een grote passie voor boeken?Als we het hebben over het literaire of het betere boek denk ik wel dat je die passie moet hebben. Je kan een boek of een auteur niet aan de man brengen zo-als een paar schoenen of een pak was-poeder. De liefde voor de intellectuele inhoud die een schrijver biedt, moet er

zijn, anders hou je deze job niet lang vol.

−Hoe ver gaat dat bij jou?Ik moet zeggen dat het een groot deel van mijn leven bepaald heeft omdat ik er ook al zo lang mee bezig ben. Het is geen job van negen tot vijf. Je bent er tijdens de vakanties en in het week-end ook mee bezig, maar ik lees nog altijd heel graag. Ik lees een boek ook altijd uit omdat ik vind dat je het niet kan beoordelen op enkele hoofdstuk-ken. Ik wil weten wat de auteur ervan gemaakt heeft, hoe hij naar het einde heeft toegeschreven. Lezen is dus geen corvee voor mij. Waar ik wel voor waak, is dat ik niet enkel boeken uit mijn ei-gen vijver lees. In mijn vakantie zal ik proberen boeken te lezen die anderen mij hebben aangeraden, zodat ik bijblijf met de leesmarkt.

−Je gaat al wel een tijdje mee in het vak. Wat zijn de meest frappan-te veranderingen die je door de ja-ren heen hebt zien gebeuren?Ik vind dat we nu midden in een be-langrijk kantelmoment zitten: de grote digitalisering. Die hebben we zelf niet helemaal in de hand. Daarnaast is er ook al heel vaak gesproken van de zo-genaamde ontlezing. Vooral de jonge mensen zouden niet meer lezen. Ik merk dat er ten aanzien van de lite-raire boeken op dat vlak veel aan het veranderen is. Als je de top tien bekijkt, staan daar veel interessante boeken in, maar geen literaire. Het zijn vooral boeken waar vrouwen zich seksueel mee kunnen opwinden of makkelijker mee in slaap vallen, maar boeken die ons iets vertellen over de maatschap-pij of die uitnodigen tot reflectie… die krijgen vandaag veel minder belang-stelling.

−Ook de BV’isering van het boeken-vak is de laatste jaren wel toegeno-men, denk ik.Dat is in Vlaanderen een heel belang-rijk fenomeen: de boeken van sportfigu-ren, televisiefiguren en koks. Ik denk dat het is zoals met het grote aanbod aan populaire tv-programma’s: er zal ooit wel eens een einde aan komen. Mensen zullen ooit wel weer snakken naar inhoud en diepgang. Dat hoop ik althans. Als ik nu lees dat hét boek van de boekenbeurs het stijlboek van Astrid Bryan gaat zijn, vind ik dat ook niet zo leuk. En als mensen er iets aan hebben, gun ik hun dat, maar het is vooral een slim commercieel product waarmee een paar maanden gescoord kan worden. Binnenkort is er alweer een nieuwe rage.

−Onlangs stak je uitgever Harold Polis een recensie in brand bij de voorstelling van een boek. Meteen ontstond er in de media een discus-sie over de maatschappelijke rele-vantie van boeken en dus ook litera-tuurkritiek. Kunnen schrijvers nog iets betekenen in het maatschappe-lijk debat of zijn boeken enkel com-merciële producten?In Frankfurt werd onlangs de grote Buchmesse gehouden. Alle grote inter-nationale uitgeverijen zijn daar aanwe-zig, ontmoeten elkaar en verkopen de rechten van allerlei boeken. Daar zijn alle uitgevers op zoek naar een nieuw boek als ‘50 tinten grijs’ want ze gaan ervan uit dat vrouwen -toch het groot-ste leespubliek- op zoek zijn naar dat genre. Daar kunnen we dus wel spre-ken van commercialiteit. Ik blijf er wel van overtuigd dat de betere literatuur haar plaats blijft hebben, maar ze zal geen centrale rol meer spelen zoals vroeger. Toen werd er veel belang ge-hecht aan de mening van een auteur over allerlei fenomenen in de maat-schappij. Nu zijn we meer een niche geworden en dat betreur ik, want de li-teratuur kan ons heel veel leren en een spiegel voorhouden. Als ik heel pessi-mistisch word, denk ik soms: ‘zou de li-teraire roman als genre misschien ver-dwijnen, net zoals hij ook ontstaan is op een bepaald ogenblik in Europa?’ Maar laten we daarover niet te hard naden-ken. Er zijn wel degelijk dingen die me optimistisch stemmen. Hoewel er heel

wat boeken heel snel uit roulatie ver-dwijnen, zijn er ook literaire romans die als een dieselmotor heel traag star-ten maar ontzettend lang meegaan. Bij-voorbeeld het boek ‘Bonita Avenue’ van de Nederlander Peter Buwalda. Dat was een debuut en voor het verschijnen hadden de Nederlandse boekhandels er samen 400 exemplaren van besteld. Ik denk dat er intussen -3 jaar later weliswaar- 400.000 van verkocht zijn. Het boek werd pas heel laat opgepikt in de Vlaamse pers, maar uiteindelijk zijn er een paar interviews en recensies verschenen en toen heeft de mond-aan-mondreclame zijn werk gedaan. Het doet me dus plezier dat boeken die niet inspelen op commerciële hypes toch grote oplages halen, juist omdat ze re-levante dingen vertellen over de wereld waarin we leven. Er wordt dus vaak ge-zegd: “Boeken worden door marketeers gemaakt.” Wel: dat kan je proberen, maar uiteindelijk is het de lezer die be-paalt of iets een succes wordt.

−Er verschijnt ook ongelooflijk veel. Je ziet als lezer vaak door de bomen het bos niet meer.De mensen in de pers hebben het er ook moeilijk mee, maar de lezer heeft het er nog veel moeilijker, want die wordt in de boekhandel gewoon overrompeld en weet niet wat te kiezen. Daarom vind ik het belangrijk om te zorgen voor merkbekendheid van de uitgeve-rij waar ik voor werk. Bij De Bezige Bij zal je als literaire lezer weinig ontgoo-cheld worden. Maar dat er te veel boe-ken zijn, is een feit. Dat wordt al jaren door de verschillende uitgevers gezegd, maar eigenlijk verwachtte iedereen tot voor kort dat de concurrenten minder zouden gaan uitgeven. Ik verwacht dat men onder druk van de terugloop in de verkoop op korte termijn zal gedwon-gen worden om minder titels te gaan uitbrengen. Het zal ook nodig zijn,

want we hebben de crisis lang niet ge-voeld, maar dit jaar, 2012, slaat die ook toe in het boekenvak.

−Aan wat denk je dat het ligt, dat jullie de crisis nu pas voelen?Misschien dat de mensen toch in hun vrijetijdsbesteding aan het beknibbe-len zijn. Er worden ook minder kranten en tijdschriften verkocht. Het is zeker niet omdat mensen nu voluit kiezen voor het digitale boek. De verkoop van e-books is niet erg gestegen. Misschien zal het zich nog herstellen. We zullen

het zien tijdens de boekenbeurs. −Je hebt altijd voor mooie literai-

re fondsen kunnen werken met gro-te namen. Zijn schrijvers moeilijke mensen?Ik vind van niet, maar ik werk natuur-lijk al heel lang met hen samen. Ik moet zelfs zeggen dat de grootste inter-nationale namen zoals Amos Oz, Orhan Pamuk of John Irving meestal de ge-makkelijkste en charmantste schrijvers zijn. Je moet er alleen voor zorgen dat je goede afspraken met hen maakt, dat alles voor hen goed geregeld is en dat de vrije tijd tussen interviews en foto-sessies gerespecteerd wordt. Als je dat doet, zijn ze heel professioneel en doen ze alles met de glimlach.

−Groeien er soms vriendschappen uit de contacten met schrijvers?Ik probeer dat toch professioneel te benaderen. De buitenlandse schrijvers zijn vaak maar één of twee dagen in het land en dan gaan ze weer naar huis. Met de Vlamingen en de Nederlanders is dat anders. Die ken ik vaak al jaren. Toch probeer ik in de eerste plaats een werkrelatie met hen te hebben. Ik werk voor zoveel schrijvers dat het moeilijk is om te zeggen: ‘Met die ga ik een vriendschap aan en met de andere niet.’ Het gaat er amicaal aan toe, maar het blijft professioneel.

−Als je samen met een schrijver op perstournee bent, maak je dan al eens iets mee?Er gebeuren altijd wel eens grappige dingen, maar één avond zal ik nooit vergeten. Ik was met Michel Houelle-becq, de Franse schrijver van o.a. ‘Ele-mentaire Deeltjes’, naar een activiteit geweest in de Fnac van Gent. Daarna hadden we nog een etentje in het Pa-tershol. Ik moest hem nadien terug naar Antwerpen voeren. Ik was moe want het was vrijdagavond en wilde graag naar huis. Het was uiteindelijk

halftwaalf toen we vertrokken. Het was ontzettend hard aan het regenen en op de E17 waren er wegenwerken. We stonden dus ‘s nachts meer dan een halfuur in de file. Rondom mij waren er allemaal auto’s met jongeren, klaar voor een nachtje uit, maar ik was nog aan het werken. Van Michel Houel-lebecq is bekend dat hij graag al eens een glaasje drinkt en dat had hij die avond ook gedaan. We waren dus nog maar net uit Gent of hij lag al te sla-pen naast mij. Op een gegeven moment begint hij boeren te laten en af en toe ook enkele winden. Ik durfde de radio niet aan te zetten omdat ik bang was om hem te storen. Die rit had ik een heel dubbel gevoel. Ik was wat ongeluk-kig omdat ik liever thuis was geweest, maar tegelijk was het ook onvergete-lijk dat een van de grootste schrijvers

al snurkend naast jou in de auto ligt te slapen. (lacht)

−De laatste jaren zijn er heel wat grote schrijvers uit je fonds overle-den. Gerard Reve, Hugo Claus, Har-ry Mulisch, Gerrit Komrij en pas nog Ivo Michiels. Dat zijn klinkende na-men. Doet dat iets met iemand die al zo lang met die mannen werkte? Dat is afscheid nemen van een periode. Dat waren mannen die al heel lang meedraaiden en die een breed oeuvre hadden met poëzie, proza en theater. Ze waren ook opgenomen in de ver-plichte schoolliteratuur en hadden een groot aanzien bij het publiek. Met sommigen had ik ook een goed contact, maar ze hadden natuurlijk al wel een zekere leeftijd. Ik denk dat het nu is aan de nieuwe generatie. In Nederland is dat voor mij persoonlijk A.F.Th. van der Heijden en bij ons zijn Erwin Mor-tier, Tom Lanoye en Dimitri Verhulst zeker waardige opvolgers. Dat zijn ook mensen die een maatschappelijke rol willen spelen. Zij moeten het nu over-nemen.

−Welke grote uitdagingen liggen er voor het boekenvak in het ver-schiet? Hoe zit het met de concur-rentie met de andere media? Wat met het elektronische boek en de toekomst van de boekhandel?En vooral: wat met de jongeren? Gaan zij eigenlijk nog wel lezen? Een paar jaar geleden hadden we Harry Pot-ter. Toen dachten we allemaal dat we het gevonden hadden, maar wat is het effect daarvan nu? Daar zou eens on-derzoek naar mogen gebeuren. Wat de e-books betreft: die gaan het overne-men van het traditionele boek, onver-mijdelijk. De papieren versie gaat blij-ven bestaan maar zal een luxeproduct worden, heel mooi uitgegeven maar niet meer voor iedereen bestemd. Maar als we alleen nog digitaal gaan lezen, is de vraag inderdaad wat er met de boekhandels en bibliotheken gaat ge-beuren. Die ruimtes gaan leeg staan. Je hebt nu al wel boekhandels die hierop inspelen en een koffiebar installeren en ook andere producten verkopen zoals games en dvd’s. We zouden eigenlijk al eens 30 jaar verder moeten kijken want volgens mij is de boekensector nog he-lemaal niet voorbereid op de omwente-ling die er gaat komen.

−Binnenkort is het weer boeken-beurs, de meest vermoeiende peri-ode van het jaar voor jou. Is het nog steeds een hoogfeest voor het boek en de uitgeverijen? Ik denk dat het voor de lezer wel nog altijd een boekenfeest is, maar voor mij en mijn uitgeverij persoonlijk is het toch te veel een BV-beurs gewor-den. Het zou een echte lezersbeurs moeten zijn. Misschien moet Boek.be, de overkoepelende organisatie, op een ander moment een beurs organiseren waar de lezer centraal staat. Veel van de bezoekers aan de boekenbeurs ko-men daar om een BV te ontmoeten, maar zijn allesbehalve grote lezers. En er is wel degelijk behoefte aan activiteiten voor lezers zoals bijvoor-beeld ‘Overlezen’ in de Warande. Wij hebben pas het boek ‘Identiteit’ van Paul Verhaeghe uitgebracht. Die man zijn agenda zit vol tot eind april met lezingen voor bibliotheken, boekhan-dels of andere organisaties. Mensen hebben er nood aan te gaan luisteren naar schrijvers met een goed verhaal. Er zijn twee dimensies aan lezen: de eerste is het gezellig lezen van een boek in de zetel met een glaasje wijn, het tweede genot is dat je er met an-dere mensen over kan discussiëren. Daarvoor zijn leesclubs of lezingen erg geschikt. Het is een hoopgevend feno-meen dat mensen -ondanks het aanbod op televisie en an-dere media- toch nog de deur uitgaan om te gaan luisteren naar schrijvers en te praten over boeken.

−Een hoopvolle noot om mee te ein-digen. Leve het boek!

Tekst: Katrien LodewyckxFoto’s: Bart Van Der Moeren

De BoekenbeursDe 76ste Boekenbeurs gaat woensdag 31 oktober van start en duurt tot 11 november. Meer informatie over de pu-blieksactiviteiten en de aanwezige au-teurs vind je op www.boekenbeurs.be

“ Je kan een boek niet promoten als een pak waspoeder.”

28 - NOVEMBER 2012

KeepDelete: sms’jes worden kunstKASTERLEE – Het Frans Masereel Centrum -het vermaarde grafisch kun-stencentrum in Kasterlee- lanceert op 7 november het opmerkelijke kunstboek ‘KeepDelete’ én de gelijknamige web-site. Dit lijvige werk bundelt meer dan 100 sms-berichten die door grafische kunstenaars over heel de wereld tot kunst verheven werden. ‘KeepDelete’ is samengesteld door de Amerikaanse kunstenares Andrea Wil-kinson, die dankzij de liefde in Vlaan-deren is terechtgekomen en hier onder meer ‘grafisch ontwerp’ doceert aan de MAD-faculty in Genk en Hasselt. “Ik heb de kunstwerken op twee manie-ren verzameld”, vertelt ze aan Suiker. “In opdracht van het Masereelcentrum heb ik een vraag gesteld aan een 100-tal kunstenaars over heel de wereld om aan de slag te gaan met sms’jes. Ik vroeg hun om in hun oude gsm op zoek te gaan naar tekstberichten met een apart verhaal. Daarnaast maakte het project KeepDelete ook deel uit van de Mafifesta-tentoonstelling deze zomer in Genk. Ik heb aan inwoners van het Limburgse dorp Dilsen gevraagd om aan mijn studenten grafisch ontwerp hun lievelings-sms’jes te bezorgen. Daarmee zijn zij dan aan de slag ge-gaan.”Wilkinson koos voor digitale tekstbood-schappen omdat het om een nieuwe, vroeger onbestaande vorm van com-municatie gaat. Ze daagde de grafisch ontwerpers uit om met hun artistieke ingrepen de sms’jes van hun vluchtig-heid te redden. “Sms’jes bestaan uit niet meer dan een paar woorden of re-gels maar toch vertellen ze een hele ge-schiedenis”, legt ze uit. “Het gaat meer-maals om grappige momenten of trieste

verhalen in ons leven. Die dreigen na een tijdje verloren te gaan als ze gede-letet worden. Of je geraakt ze sowieso kwijt als je een nieuwe gsm aanschaft. De grafisch kunstenaars hebben ze ver-heven tot ‘artefacten’ en op die manier kunnen ze weer bijgehouden worden”.

Om het idee achter KeepDelete te verduidelijken geeft Andrea Wilkin-son twee voorbeelden uit haar boek. Susan Agre-Kippenhan, een docente ‘Design’ uit Oregon, USA bewerkte het sms’je ‘Here’. Wilkinson: “Haar man moest elke dag een lange tocht maken naar zijn werk. Als hij aangekomen was, stuurde hij haar steeds hetzelfde sms’je: ‘Here’. Zij heeft het woord met haren geborduurd. Ik weet niet of het haar van haar man is. Jane Bernstein, ontwerpster uit London ging aan de slag met het sms’je ‘Back’. Wilkinson: “De vrouw bracht die dag haar zoon naar het station. De vakantie was gedaan en hij vertrok terug naar de universiteit. Dit bericht was hetgene waarop ze wachtte om te weten of hij veilig was aangekomen. Ze nam die dag ook deze foto van zijn trein, drukte hem op katoen en bor-duurde zijn tekst in het rode lint om dit kussen te maken.”

KeepDelete, het boek‘KeepDelete’ bevat ook een reeks essays en reflecties die de rol van (grafisch) ontwerpen in relatie tot de heden-daagse communicatiemiddelen onder de loep nemen. Het boek kan vanaf 7 november aangekocht worden via on-linewinkels die je kan vinden op www.keepdelete.be. Meer info: www.fransmasereelcen-trum.be, 014 85 22 52.

Merho bezorgt Turnhout een wereldprimeurTURNHOUT – Turnhout doet zijn naam als striphoofdstad van België steeds meer eer aan. Zopas werd in de Kwakkelstraat alweer een nieuwe stripmuur ingehuldigd. De vierde. Er zijn ook al stripmuren te zien in de Wa-randestraat, de Bloemekesgang en het Kasteelplein.Stadstekenaar Merho zorgde in de Kwakkelstraat, aan de achterkant van de Wollewei, voor een primeur. Hij maakte er acht tekeningen in plaats van één. Samen vormen ze een kort-verhaal. “Verbeter me als ik het fout zou hebben, maar volgens mij is dit zelfs een wereldprimeur,” zei Koen Van Rompaey van Strip Turnhout. “Strip-muren zijn er wel meer, maar ik ken in elk geval geen andere muur waar een ministripverhaal op staat afgebeeld. Tot het tegendeel bewezen is, is dit de eerste ‘stripstrookmuur’ ter wereld.Op de afbeeldingen zijn figuren te zien uit ‘De Kiekeboes’, de immens populai-re reeks waarvan Merho al 20 miljoen exemplaren verkocht. Merho kreeg in 1983 een Gouden Adhemar. Vanaf 30 november krijgt hij ook een tentoon-stelling in het Speelkaartmuseum in Turnhout én er werd in dit feestjaar zelfs ook een kaartspel van ‘De Kieke-boes’ uitgebracht.

Deze maand in De PoppenzaalTURNHOUT – In november kan je in De Poppenzaal aan de Steenweg op Oosthoven in Turnhout terecht voor vier voorstellingen.‘Morgen duurt nog lang’ is een gast-voorstelling van Poppentheater De Blauwe Schavuit, voor kinderen van 2,5 tot 5 jaar. Beer en Varken begrijpen mekaar niet goed. Beer vindt het maar raar dat Varken een voorraad voed-sel aanlegt. Er is toch genoeg te eten? Maar wanneer het winter wordt, vindt Beer geen eten meer en zit Varken lek-ker te smullen. Zal Varken Beer hel-pen? Wat kan Beer in ruil doen? ‘Mor-gen duurt nog lang’ is te zien op zondag 4 november.Ook ‘Stapel’ is een voorstelling voor 2,5- tot 5-jarigen. ‘Stapel’ is een kleurrijk en visueel schouwspel waarmee gelachen kan worden. Slapstick op kleuterfor-maat! ‘Stapel’ wordt gespeeld op 7, 11 en 14 november.‘Zie ginds zinkt de stoomboot’ is een voorstelling die kinderen van 3 tot 8 jaar vertelt over de aankomst van Sin-terklaas. Of beter: over de problemen die de Sint onderweg naar België moet zien te overwinnen. Te zien op 18, 21 en 24 november.‘Bouwstenen’ is een schijnbaar eenvou-dige productie voor kleuters van 2,5 tot 6 jaar. ‘Bouwstenen’ zit vol leuke liedjes. Die worden gezongen terwijl het decor, dat bestaat uit honderden kleurrijke bouwstenen, voortdurend en razendsnel wisselt. Van poppenkast tot kasteel, van ambulance tot toren. ‘Bouwstenen’ kan je bekijken op 25 en 28 november en op 2 december.De voorstellingen op zondag starten om 10.30u, op woensdag om 14.30u. Kinde-ren betalen 5 euro, volwassenen 6 euro.

A Brand speelt ‘GRAMMAR’ in De SingerRIJKEVORSEL – A Brand hoeft nau-welijks nog geïntroduceerd te worden. De band bestaat al tien jaar, bracht vier albums uit, speelde in alle uithoe-ken van het land (én ver daarbuiten), heeft een uitstekende livereputatie en scoorde met de regelmaat van een klok een radiohit (Hammerhead, The Bub-bles, Madlove Sweetlove, The Mud…).Op 10 november concerteert A Brand in zaal De Singer in Rijkevorsel. Maar A Brand maakt er een ongewone avond van. De band zal niet zijn normale set spelen waarin de grootste hits wor-den afgewisseld met nieuw werk. Met ‘GRAMMAR’ speelt A Brand slechts één nummer. Maar dat is dan wel een nummer dat een uur duurt en dat een non-stop mash-up is van songs die op de eerste vier albums staan. Over en door mekaar, al dan niet in speciale versies.Kaarten voor dit bijzondere concert kosten 14 euro.November is een drukke concertmaand voor De Singer. Op de affiche staan deze maand ook Paul Michiels (2 nov), Michael Van Peel (8 nov), Rein de Graaf Trio ft. Houston Person (9 nov, zie blz 7), Mira (15 nov) en Atomic (23 nov, zie blz 7).

RooTSNIGHT 5 met Kitty, Daisy & LewisTURNHOUT - Grasshopper -de organi-sator van de onvolprezen kroegentocht Rockin’around Turnhout- brengt in december met ‘Rootsnight’ traditioneel een tweede evenement voor de ‘vet-kuifvogels’ oftewel de liefhebbers van blues, R&B, rockabilly, rock & roll, en 50’s- en 60’s-country. En van deze soort treft men er in deze contreien nog flink wat kolonies aan. Alvast voor de vijfde editie van Rootsnight -op 8 december in de Kuub van de Warande- hebben de Grashoppers een grote naam gestrikt met Kitty, Daisy & Lewis. Alle drie dra-gen ze de achternaam Durham wat het bewijs moet leveren dat het hier echt wel om twee zussen en een broer gaat. Deze Engelse muzikale familie is nog erg piep en brachten nog maar twee cd’s uit. Toch mochten ze al toeren met -en houdt u vast aan uw gestylde kuif- Jools Holland, Razorlight, Mika, Billy Bragg en Coldplay. En blijf daar maar even hangen want ook hun concert-cv is indrukwekkend met Werchter, Glas-tonbury en Peer. Live zouden ze een echte belevenis zijn. Het vuur in uw lenden wordt die nacht eerst opgepookt door Carl and the Rhythm All Stars, een rockabillygroep bestaande uit een mix van Fransen en Portugezen. Tickets voor Rootsnight 5 kunnen nu al besteld worden via de Warande: https://tickets.warande.be aan 21 euro in voor-verkoop en 24 euro de avond zelf. De deuren gaan open om 19 uur.

Suiker - 29

Met de opening van het Art Center Hugo Voeten op 22 april van dit jaar werd de Kempen in één klap een in-drukwekkende kunsttempel rijker. Een Waalse krant bestempelde het onlangs nog als ‘Une Tate en Campine’. Voeten bracht er 500 kunstwerken -slechts een derde van zijn naar schatting 1500 stuks tellende collectie- onder in een met veel middelen gerenoveerde oude graanfabriek langs het Kempens Ka-naal in Herentals. Met werken van we-reldberoemde kunstenaars onder wie Christo, Ai Wei Wei, Rodin en Picasso, was het succes voorspelbaar. Maar een privaat museum bouwen is één zaak; het blijven openhouden is nog een an-der paar mouwen. ‘Zoveel klanten per dag, dat moet je iedere dag verdienen’:

die regel moet je zakenman Hugo Voe-ten en zijn rechterhand, coördinator Bart Michiels, niet uitleggen. “We zijn nog volop aan het leren”, zegt hij. “Het probleem was dat er in de Kempen geen voorgaande was van een dergelijk kunstcentrum. We konden helemaal niet inschatten wat het zou meebren-gen. Onze groepsrondleidingen waren in een mum van tijd uitverkocht. Maar we kregen ook erg veel vragen om de collectie individueel te mogen bezoe-ken. We hebben daarom besloten om elke eerste zondag van de maand open te zijn: je kan dan aansluiten bij een gids, maar de collectie ook alleen en op eigen tempo bekijken. Vroeger waren dergelijke individuele bezoeken onmo-gelijk. We zitten met een zo groot ge-bouw en hebben minstens 15 suppoos-ten nodig om voldoende oogjes in het zeil te houden. We kunnen daarvoor nu ook een beroep doen op vrijwilligers en sympathisanten. Op vrij korte termijn hopen we dit nog verder uit te bouwen met zaterdagen en andere momenten. We gaan nu eerst afwachten wat de respons gaat zijn.

−Hugo Voeten hoopte op een sa-menwerking met andere overheden: de stad Herentals of de provincie Antwerpen. Hoe ver staan die plan-nen? “We hopen natuurlijk nog op een sa-menwerking met een overheid maar in deze periode (vlak voor de verkiezingen, nvdr) ligt dat om begrijpelijke redenen stil. We moeten nu even afwachten. Er lopen momenteel dan ook geen con-crete onderhandelingen. Het voorbije halfjaar hebben met elkaar kennisge-maakt. Zowel op politiek als op admi-nistratief niveau weten ze wat er hier gaande is. We willen in deze tweede fase laten zien wat hier allemaal mo-gelijk is. Volgend jaar hopen we dan de mogelijkheden voor een samenwerking verder af te tasten. Maar we mikken niet alleen op overheden; we gaan er ook onze sponsors bij betrekken. We zijn ervan overtuigd dat we een goede basis hebben en iets unieks voor de re-gio te bieden hebben.”

−Jullie zijn naar verluidt ook bezig om rond het art centrum een vzw op te richten.Inderdaad. Er is nood aan een struc-tuur zodat we beter kunnen inspelen op vooral zakelijke en administratieve aspecten die bij het beheer van een der-gelijk centrum komen kijken. Omdat het duidelijk is dat we met dit centrum geen winstoogmerk hebben, lijkt een

vzw-structuur daarvoor ook aangewe-zen. De bedoeling van Hugo Voeten be-staat erin zijn kunstcollectie nog meer te kunnen delen met het grote publiek. Maar we willen dat op een duurzame manier doen. We moeten uitkijken dat we niet het slachtoffer worden van ei-gen succes. Daarom kiezen we ervoor geleidelijk te groeien en ons nog de tijd gunnen om te leren. Het eerste halfjaar is een proefperiode geweest om te zien wat het centrum vandaag al is en wat het zou kunnen worden. Dat heeft ons een aantal parameters en objectieven opgeleverd. We bekijken nu hoe we de middelen kunnen verzamelen om onze doelen te bereiken. Ik heb er ondertus-sen ook een collega bij gekregen die meer het inhoudelijke en artistieke as-pect op zich gaat nemen. Sinds veertien dagen is Bieke Ackx uit Geel hier in dienst. Ze is nog aan het doctoreren in de kunstgeschiedenis in Oxford.

−Het is een regel dat een muse-um of kunstencentrum in beweging moet zijn, zodat het geen stille dood sterft.Gewoon een museum neerzetten, is inderdaad onvoldoende. Het moet blij-ven draaien en vernieuwen. Je moet je bezoekers een reden geven om terug te komen. Er zijn al een paar nieuwe kunstwerken geïnstalleerd en er zul-len nog meer tentoonstellingen komen, maar evengoed lezingen en concerten. Het is zeker de bedoeling te blijven vernieuwen. Maar nogmaals: we willen niet explosief groeien maar geleidelijk aan het centrum ontplooien. We willen de lat altijd wel wat hoger leggen maar niet met vijftien centimeters tegelijk. Alleen met kleine stapjes.”Het Art Center Hugo Voeten zal vanaf zondag 4 november elke eerste zondag van de maand van 10 tot 17 uur toe-gankelijk zijn; een afspraak of reser-vatie is niet meer nodig. Daarbovenop vertrekt om 10.30 en om 14.00 uur voor de geïnteresseerden telkens een rond-leiding waar je vrij bij kan aansluiten, reservatie is dus niet meer verplicht. De toegang bedraagt 15 EUR, of 10 EUR voor 21- en 65+. Een groepsbezoek op afspraak buiten deze uren blijft steeds mogelijk.Info: Bart Michiels, coördinator Art Center Hugo Voeten, Vennen 23 Heren-tals, bart@office.hugovoeten.org, tel 0 475 555 125, www.artcenter.hugovoe-ten.org

Tekst: Stijn JanssenFoto: Bart Van der Moeren

art Center Hugo Voeten klantvriendelijker

Coördinator Bart Michiels:

“ De lat moet altijd hoger, maar niet met 15 centimeter tegelijk”.

HERENTALS - Het prestigieuze Art Center Hugo Voeten in Herentals is vandaag een halfjaar open voor het grote publiek. Ondertussen bezochten al 2.500 kunstliefhebbers de indrukwekkende kunstcollectie van de voormalige Cash Fresheigenaar Hugo Voeten. Dat waren er zonder twijfel duizenden meer geweest, mocht het museum toegankelijker geweest zijn. Tot nu kon je er enkel op zondagen terecht, in groep en onder begeleiding. “Daar brengen we verandering in,” zegt coördinator Bart Michiels. “We geven nu ook de kans aan individuele bezoekers om op eigen tempo van de collectie te genieten. Geen eenvoudige opgave want alleen al voor de bewaking zijn 15 suppoosten nodig.” Art Center Voeten pakt ook uit met een eerste eigen tentoonstelling rond de kunstenaars Steinlen, Kollwitz en Masereel.

Steinlen, Kollwitz, MasereelHERENTALS - Exact 6 maanden na de opening pakt het Art Center Hugo Voe-ten uit met een opmerkelijke tentoon-stelling: Steinlen – Kollwitz – Masereel. Er worden 55 meesterwerken getoond van deze drie grote grafici uit de periode van 1895 tot 1960. De Masereels komen uit de eigen grote Masereelcollectie van Voeten, de werken van Steinlen en Kollwitz uit twee grote buitenlandse privaatcollecties. Deze werken werden nooit eerder tentoongesteld voor het publiek. De expositie werd samenge-steld door de Bulgaarse schilder Svet-lin Roussev. Dat is niet verwonderlijk want Voetens collectie zelf bestaat voor een groot deel uit Bulgaarse kunst. In het oeuvre van deze drie kunste-naars staan de mens en zijn bestaan centraal. Daarnaast betekende het uitbreken van WOI in 1914 voor alle drie een belangrijk keerpunt in hun artistieke ontwikkeling. De Franse kunstenaar Théophile-Alexandre Steinlen (1859-1923) is vooral bekend voor zijn ontwerpen van posters met katten voor Le Chat Noir. Hij trok zelf naar het front om als een bijna-journalist een portret te schetsen van het patriottisme en de naïviteit van de vertrekkende soldaten. Steinlen toont de dood en ontbering van de burgers en de soldaten. De Duitse kunstenares Käthe Kollwitz (1867-1945) is bij ons vooral bekend van haar aangrijpende beeld ‘Het treurend ouderpaar’ op de Duitse militaire begraafplaats Praet-bos in Vladso, waar haar eigen gesneu-velde zoon begraven ligt. Getroffen door dit enorme persoonlijke verlies gaf ze op een zeer aangrijpende en expressieve manier uitdrukking aan thema’s zoals het verdriet van de moe-ders en weduwen, honger en armoede, opstand en onderdrukking, lijden en dood. De tentoongestelde werken van de Belgische graficus Frans Masereel dateren allemaal van de naoorlogse periode. Tijdens de Eerste Wereldoor-log verbleef Masereel in Zwitserland en zijn werken uit die periode behoren tot de meest aangrijpende aanklachten tegen de waanzin en vernieling van de periode. De poëtische stijl van Frans Masereel(1889-1972) blijft tot vandaag de dag staan voor een diepgeworteld pacifisme en universeel humanisme.De tentoonstelling is tot 26 januari te bezoeken elke woensdag-, donderdag- , vrijdag- en zaterdagnamiddag tussen 13.30 en 17.00 uur (met uitzondering van de kerstvakantieperiode). De toe-gang bedraagt 5 EUR, of 3 EUR voor 21- en 65+.

30 - NOVEMBER 2012

Als de politici in alle talen zwijgen over een gemeentelijk cultuurbeleid voor de komende jaren beginnen wij er zelf maar over. We lieten enkele mensen aan het woord met tonnen ervaring in de culturele en/of socioculturele sector. Mensen die weten waarover ze praten, die bovendien niet gebonden zijn aan een politieke partij en die vrijuit hun gedacht mogen én durven zeggen. Men-sen zoals Erwin Vandenbergh, Fran-çois Mylle, Staf Lauwerysen en Jef Van Eyck.

−Is het eigenlijk wel zo gek dat cul-tuur nauwelijks een item was tij-dens de jongste gemeenteraads-verkiezingen? Elke gemeente heeft intussen zijn cultureel centrum, of minstens toch een goeie, moderne accommodatie. Er is voor een poli-tieke partij op cultureel gebied niet veel meer ‘te beloven’ François Mylle: “Correctie. Ik heb nog nooit geweten dat cultuur een belang-rijk item was bij verkiezingen. Ook vroeger niet, toen gemeenten die ac-commodatie nog niet hadden.”Staf Lauwerysen: “Klopt. Bovendien be-staat een cultuurbeleid niet alleen uit het investeren in bakstenen. De vraag is hoe je een goed inhoudelijk beleid kan ontwikkelen. Daar gaan de meeste schepenen van cultuur -zéker de be-ginnende- de mist in. Ze willen scoren door creatief te zijn, terwijl ze als cul-tuurschepen juist terughoudend moe-ten zijn en de creativiteit bij anderen -medewerkers, verenigingen, arties-ten- moeten stimuleren. Daarvoor moet je goede communicatiekanalen schep-pen en ruimte voor experiment. Dát is het werk van een cultuurschepen. Daarnaast moet een cultuurschepen ook een ‘horizontale’ rol spelen in een schepencollege. Over de verschillende beleidsdomeinen heen kan cultuur een ‘kleurende’ rol vervullen. Zowel op het gebied van openbare ruimte als milieu, economie, diversiteit…”Erwin Vandenbergh: “Een goede infra-structuur hebben, is inderdaad alleen een voorwaarde. Een middel. Het mag geen doel zijn op zich. Ik heb trouwens wel wat culturele agendapunten gezien in de folders, hoor. Niet als prioriteit natuurlijk, maar toch… Cultuur was niet volledig afwezig.”Jef Van Eyck: “Recent onderzoek van Vormingplus toont aan dat er nog noodzaak is aan nieuwe polyvalente infrastructuur, vooral in kleinere ge-meentes. Dergelijke gemeenschaps-centra kunnen een hefboom zijn voor een hedendaags cultuurbeleid. Toch komt cultuur nauwelijks aan bod in politieke propaganda omdat het, tenzij je wat bakstenen kan beloven, te ab-stract is en je er electoraal je voordeel niet mee kan doen. Toch verwondert het mij in hoge mate dat in Turnhout

cultuur geen item was bij de jongste verkie zingen. Alle Turnhoutse politieke partijen onderschreven het verhaal van ‘Turnhout, cultuurstad van Vlaande-ren’, en keurden de begroting goed op de gemeenteraad, inbegrepen het feit dat Turnhout 2012 een duurzaam ef-fect zou hebben op de verdere culturele ontwikkeling. Amper een jaar verder komt cultuur nauwelijks nog voor in

een partijprogramma. Dat is verwon-derlijk. En op zijn minst inconsequent.”François Mylle: “Als je mij vraagt hoe een cultuurbeleid er nu uit moet zien, zeg ik dat er nood is aan generalisten. Ik verklaar me nader. We hebben een tijd gekend met heel weinig personeel in de culturele diensten. We kennen nu een tijd met veel personeel. Een goeie zaak, maar ik denk alleen dat er min-der mensen nodig zijn die alles weten over hun specifiek vakgebied en meer mensen die over de muurtjes kunnen kijken. Meer generalisten dus, minder specialisten.”

−De cultuurraad is een gemeente-lijke adviesraad die enkele decen-nia geleden in het leven werd ge-roepen. Maar een studie van de VUB zegt dat die cultuurraden helemaal niet representatief zijn voor de be-volking. 84% van de leden zijn vijf-tigers, mannen en leden van een vereniging. Vrouwen zijn onderver-tegenwoordigd, allochtonen/an-derstaligen bijna volledig afwezig. Moet de cultuurraad niet aantrek-kelijker gemaakt worden voor groe-pen die nu ondervertegenwoordigd zijn?Staf Lauwerysen: De maatschappij ver-andert, het verenigingsleven taant weg. Een cultuurraad kan daarom niet meer beschouwd worden als hét advies-orgaan voor een cultuurbeleid van een gemeente. Laat de cultuurraad gerust bestaan als een platform voor de ver-enigingen om mekaar op regelmatige

basis eens te ontmoeten en onderlinge zaken te kunnen regelen. Maar het beleid moet op zoek gaan naar interes-sante en liefst onafhankelijke mensen om regelmatig van gedachten te wis-selen over de noden en behoeften in de gemeente. Zo’n gesprek kan trouwens geleid worden door een externe des-kundige. Er is in Vlaanderen de voor-bije jaren immers veel professionaliteit opgebouwd. Het heeft geen zin het wiel een tweede keer uit te vinden.”François Mylle: “Ik volg Staf. De maat-schappij evolueert zo snel dat een ad-viesraad niet meer alles kan afdekken. Het beleid moet proberen het culturele veld in kaart te brengen en dan mensen selecteren en samenbrengen die advies kunnen geven. Nieuwe media kunnen daarbij erg behulpzaam zijn. Ook bij de opmaak van een beleidsplan kan je zonder veel moeite een serieus parti-cipatietraject opzetten. Technisch zijn daarvoor alle ‘tools’ aanwezig.”Erwin Vandenbergh: “Juist. Je kan de adviesraden niet representatief maken. Dat is een onmogelijke opdracht. Het te eng geworden verhaal van de vereni-gingen moet worden doorbroken. Ook de methodiek moet anders. Een klas-sieke adviesraad zit ook vast in de klas-sieke vergaderstructuren. Dat is niet echt wervend.Jef Van Eyck: “Je moet inderdaad niet proberen de samenstelling van de ad-viesraden te verbeteren. Ga gewoon op zoek naar andere participatietools.

Bevraag het doelpubliek, plan formele en informele contactmomenten. Hou de vinger aan de pols. Dat is trouwens niet alleen de opdracht van een beleid of een cultuurbeleidscoördinator, maar van alle cultuur- en kunstenwerkers. In Turnhout bijvoorbeeld zouden de

stafmedewerkers van de Warande die betrokkenheid moeten creëren met hun doelpubliek.

−Nog een kritiek op de cultuurraad, en geen onbelangrijke: ze geeft nauwelijks nog advies. Vertegen-woordigers van een vereniging zete-len er alleen in om de belangen van hun vereniging te verdedigen.Erwin Vandenbergh: “Dat vind ik op zich nog niet zo verkeerd. Maar ik denk wel dat de klassieke adviesraad zijn beste tijd gehad heeft. Beleidsparticipatie nu is niet meer te vergelijken met dertig jaar geleden. Morgen starten de bestu-ren met de invulling van een ‘integraal’ meerjarenplan -over de sectoren heen- voor de periode 2014-2019. Ik vind het jammer dat de Vlaamse overheid daarbij vermeldt hoe je participatie moet organiseren en soms de advies-raad zelfs nog verplicht. Een gemiste kans. Waarom kan er niet open en vrij worden nagedacht over de impact van cultuur in een gemeente? Laten we het hokje ‘cultuur’ verlaten en sectorover-schrijdend denken. Lokale besturen worden trouwens uitgenodigd ‘trans-versaal’ te denken, maar als we dat op een participatieve manier willen doen, zijn we verplicht de verkokerde paden van de adviesraden te bewandelen. Dat is zoals zwemmen met je kleren aan: het gaat wel, maar het is moeilijk.”Jef Van Eyck: “Je stelt in je vraag dat de cultuurraad nauwelijks advies geeft. Ik betwijfel of de leden van een adviesraad wel mógen adviseren over dingen die er echt toe doen: centen en infrastructuur. Ik heb zo mijn vragen bij die inspraak. Als coördinator van Turnhout 2012 er-vaar ik dat veel Turnhoutenaars maar wát graag betrokken zouden willen worden bij het cultuurbeleid. In Turn-hout is het cultuurbeleid en de discussie daarover te lang het privilege geweest van de inner circle in en om de Waran-de. Niet dat die mensen geen behoorlijk werk leveren, integendeel. Maar met burgerparticipatie heeft het weinig te maken. De Warande en de inwonende vzw’s -bv: Strip Turnhout, Open Doek, Stormopkomst…- genieten van flink wat voordelen, maar waarom kunnen andere culturele instellingen en vereni-gingen niet een vergelijkbaar deel van de centen krijgen? En nog belangrijker: waarom kan daar geen transparant ge-sprek over gevoerd worden?”

−Laten we het opnieuw even over de politiek hebben. En over politi-ci. Hoe kunnen zij overtuigd wor-den van het belang van cultuur? Hoe maak je cultuur politiek inte-ressant? Wat is anno 2012 een goed cultuurbeleid?Staf Lauwerysen: “Vergis je niet. Er is de laatste jaren best veel geïnvesteerd in cultuur. Dat er nu magere jaren aankomen, staat vast. Dus is het een

KEMPEN – We hebben met z’n allen weer een berg verkiezingspropaganda in de bus gekregen en als je dat af en toe ook eens van dichtbij bekeken hebt, heb je samen met ons kunnen vaststellen dat er met geen woord gerept werd over cultuur. Met een nieuwe riolering, een fietspad achter de bomen en meer blauw op straat zijn stemmen te winnen. Met cultuur blijkbaar niet. Want het is crisis, meneer. Er zijn nu andere prioriteiten. Suiker trok naar enkele niet-partijgebonden vrijdenkers en liet hen reflecteren over cultuur. Hoe zwaar weegt cultuur nog op de politieke agenda? Wat kan een gemeentelijk cultuurbeleid de komende zes jaar inhouden? En vooral: is dat eigenlijk wel belangrijk?

iemand het woord ‘cultuur’ op een verkiezingsfolder gezien?

Jef Van Eyck: “Turnhout heeft nood aan een ge-meenschapscen-trum waar ama-teurkunstenaars en -verenigingen terechtkunnen.”

Gemeenteraadsverkiezingen 2012

De gesprekspartners

• Jef Van Eyck, coördinator ‘Turn-hout, cultuurstad van Vlaande-ren 2012’

• Staf Lauwerysen, gepensioneerd, ex-directeur van cc de Warande, ex-stadssecretaris Turnhout

• François Mylle, stadssecretaris van Geel, ex-cultuurbeleidscoör-dinator Genk en ex-directeur cc de Werft

• Erwin Vandenbergh, ex-directeur cc ’t Getouw, ex-directeur Cul-tuur & Vrije Tijd Mol, afdelings-hoofd Personeel & Organisatie Mol.

Staf Lauwerysen: “De meeste cul-tuurschepenen willen creatief zijn. Fout! Ze moeten creativi-teit bij anderen stimuleren en zelf terughou-dend zijn.”

Suiker - 31

Erwin Vanden-bergh: “Een goed lokaal cultuurbeleid is een beleid dat onder de huid van andere be-leidsdomeinen kruipt en daar zijn werk doet. Dat is veel be-langrijker dan tellen hoe vaak het woord cul-tuur voorkomt in het meerja-renplan van een gemeente.”

kwestie van prioriteiten stellen. Daar is creativiteit voor nodig bij politici en ambtenaren. Maar er is een breed gamma aan beleidsmogelijkheden die de overheid niet noodzakelijk veel geld hoeven te kosten. In Turnhout stel ik een schrijnend gebrek aan vormings-aanbod vast in een breed maatschap-pelijk veld. Zelden is er een lezing of voordracht door interessante sprekers, terwijl we allemaal de mond vol hebben van ‘levenslang leren’. Daar heb ik in de verkiezingsprogramma’s geen letter over gelezen. Beleid maken veronder-stelt ook dát soort dingen te ontdekken, en er samen met diverse partners een antwoord op te bieden.”François Mylle: “Cultuur kan politiek wel degelijk interessant zijn. Het hangt er maar van af hoe geëngageerd de cul-tuurschepen is. Ik ben ervan overtuigd dat hoe groter de crisis is, hoe meer nood er is aan cultuur. Cultuur biedt een houvast, een ondersteuning. Men-sen willen kunnen teruggrijpen naar wat vertrouwd is, naar wat ze kennen en naar wat deel is van hun eigenheid. Dat verklaart trouwens het succes van erfgoed. De uitdaging is wel om daar creatief en op een frisse, goeie manier mee om te gaan. Dat kan op veel ma-

nieren. In Geel wordt bijvoorbeeld een kunstwerk opgetrokken dat verwijst naar ‘De barmhartige stede’. Het regis-treert de bewegingen in het OPZ. Kijk: dat vind ik een gezonde manier van omgaan met erfgoed.”Erwin Vandenbergh: “Een goed lokaal cultuurbeleid is een beleid dat onder de huid kruipt van andere beleidsdo-meinen en daar zijn werk doet. Dat is veel belangrijker dan tellen hoe vaak het woord ‘cultuur’ voorkomt in het meerjarenplan van een gemeente. De cultuurprofessional moet op zoek gaan naar lokale beleidsdomeinen waar hij zijn ei te broeden legt.”Jef Van Eyck: “Politici zijn zelden des-kundigen inzake cultuurbeleid. Dat is op zich geen probleem, zolang de be-reidheid maar bestaat om die deskun-digheid elders te gaan zoeken: zowel bij de professionals als bij de enthou-siaste burgers. Zo creëer je ‘culturele goesting’ en kom je tot een gedragen cultuurbeleid. Een gemeente moet een breed cultureel aanbod aanbieden, met het nodige reliëf. Dat verhoogt de culturele uitstraling van een stad. In Turnhout betekent dit dat een actieve cultuurraad de drive en de dynamiek die Turnhout 2012 heeft teweegge-

bracht, zou moeten overnemen, bewa-ken en uitbouwen. Zo’n orgaan moet de draaischijf worden van gemeentelijke cultuuroverleg. Nu wordt de betrok-kenheid van geëngageerde mensen niet doorgetrokken tot op het beleidsniveau. Anders gezegd: een vrijwilliger mag wel komen helpen, maar hij krijgt geen inspraak. Hij mag niet mee denken en mee programmeren.”

−Tot slot: wat moet er nu gebeuren op cultureel vlak. Wat is nu de pri-oriteit?Erwin Vandenbergh: “Een lokaal cul-tuurbeleid moet antwoorden vinden op een aantal maatschappelijke tenden-sen: de individualisering van de samen-leving, een groeiende sociaaleconomi-sche ongelijkheid, toenemende zorgen van de lokale besturen… Regionaal moeten de cultuurcentra hun werking beter op mekaar afstemmen. Nu zijn te veel programma’s van verschillende cultuurcentra inwisselbaar. Op lokaal vlak kan er dan meer ruimte gemaakt worden voor een cultuurbeleid dat ge-linkt is aan een sociaal beleid, een di-versiteitsbeleid en een onderwijsbeleid. Ook de cultuurprofessional moet mee-gaan in die verandering.François Mylle: “Alle cultuurfolders

lijken nog te veel op mekaar. Je moet weten waar je het verschil kan en wil maken tussen jouw gemeente en an-dere gemeenten. En die belangrijke ele-menten die in jouw gemeente aanwezig zijn, versterken. Er moet overleg en sa-menwerking komen tussen de verschil-lende vrijetijdsdiensten zoals toerisme, bibliotheek, cultuurcentrum, musea, evenementen… Balen heeft het goede voorbeeld gegeven. In Vrijetijdscen-trum De Kruierie heeft men veel van die diensten geïntegreerd. Tot slot lijkt het mij belangrijk ons er bewust van te zijn dat we het misschien binnenkort met wat minder moeten stellen. Beter hier proactief mee omspringen dan ef-fectief voor voldongen feiten te staan.

Staf Lauwerysen: “Over het algemeen kan je zeggen dat het, nu de hardware in orde is -‘de bakstenen’- tijd is om aan de software te werken. We staan op een keerpunt. Als daarbij geen rekening ge-houden wordt met de maatschappelijke ontwikkelingen die Erwin ook al aan-haalde, zijn we fout bezig. Cultuurbeleid is meer dan een festival organiseren”.Jef Van Eyck: “Concreet voor Turnhout zie ik een aantal zaken die moeten ge-beuren. Het ‘Stimuleringsfonds’ dat we met Turnhout 2012 in het leven riepen om creatieve en vernieuwende projecten te ondersteunen, moet blijven bestaan, zodat er ook kansen komen voor de niet-georganiseerde creatieve-ling. Als de Warande een provinciaal kunstencentrum is, met een cultuur-spreidingsopdracht voor een ruime regio, dan ontstaat er de nood aan een geschikte infrastructuur -een gemeen-schapscentrum- waar amateurkunste-naars en -verenigingen terechtkunnen. Nu is het helaas zo dat creatieve pro-jecten van Turnhoutenaars geen plaats krijgen in de Warande omdat men daar schrik heeft dat dergelijke projecten het ‘artistieke imago’ aantasten.”“Ik onderschrijf ook de wens die mijn gesprekspartners al hebben geuit om cultuur, evenementen en toerisme beter op mekaar af te stemmen. Dat wérkt. Dat is in Turnhout bewezen. De arrangementen die we voor onze (me-dia)sponsors samenstelden en waarin we culturele activiteiten koppelden aan toeristische uitstappen, waren een bij-zonder groot succes.”

Tekst: Roel Sels

Waar vechten we dan nog voor?

Het is oorlog!

We moeten

prioriteiten stellen!

We sluiten al onze

culturele instellingen!

François Mylle: “Aan mensen die alles weten over hun vakge-bied is er geen gebrek, aan mensen die over de muurtjes kunnen kijken wel. We hebben meer genera-listen nodig en minder specia-listen.”

32 - NOVEMBER 2012

elke maandag van 19 tot 21u - TurnhoutPraatpuntBen jij een van de mensen die hun Nederlands willen verbeteren? Spring dan eens binnen op maan-dagavond. Het is gratis, je hoeft je ook niet in te schrijven. (Niet tijdens schoolvakanties).De Warande, lokaal A, Waran-destraat, 42. Info 014 47 21 10, 014 47 21 64 of nic.vangrootel@warande.be

Een Dinamo-activiteit in sa-menwerking met Vormingplus Kem-pen

elke dinsdag van 12.30 tot 15u - HerentalsdeN BabbelhoekIn deN Babbelhoek oefen je als an-derstalige Nederlands, leer je je spreekangst overwinnen en correcter spreken.Nederrij 115 Info 014 22 17 81 of www.denbabbel-hoek.be

in samenwerking met Vorming-plus Kempen

elke woensdag van 19 tot 21u - Hoogs-tratenPraatpuntSpreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zo-als werk, hobby’s, kinderen, familie, ... (niet in schoolvakanties)Gemeentelijke basisschool Hoogstra-ten, Koningin Elisabethlaan, 21. Info 03 314 37 86 of kreatief@skynet.be

in samenwerking met Vorming-plus Kempen

elke donderdag van 13.30 tot 15.30u - GeelPraatpuntSpreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zoals werk, hobby’s, kinde-ren, familie, ...Den Alleman, Velleke 220 Info 014 56 05 95 of kreatief.geel@skynet.be

in samenwerking met Vorming-plus Kempen

elke donderdag van 19 tot 21u - MolPraatpuntSpreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zo-als werk, hobby’s, kinderen, familie, ... (niet in schoolvakanties)CVO Kempen-Mol, ingang Chrysan-tenlaan. Info 014 31 69 18 of kreatief.mol@skynet.be

in samenwerking met Vorming-plus Kempen

3 - 4 nov - HoogstratenFamilieopstellingenGun jezelf deze 2 dagen waarin je de mogelijkheid krijgt de techniek (beter) te leren kennen. Welkom op een weekend vol emoties met als doel jouw uitdagingen in het leven de juiste plek te geven.In Praktijk, Buizelstraat 2dInfo: 0487375370 of www.inpraktijk.be

ma 5 nov van 19.30 tot 22u - KasterleeMarokkaans kokenCouscous, tajines en pastillas zijn de nationale gerechten van heel wat Noord-Afrikaanse landen die ons ze-ker zullen kunnen bekoren tijdens deze gezellige kookworkshop.SMIK, Mgr Heylenstraat 37Info: 014 85 24 34 of www.femma-kasterlee.be

ma 5 nov van 19.30 tot 22u - Mol WereldkeukenWe vragen een goede kok om ons weer eens een andere weg te laten inslaan. Iets Afrikaans om te eten, of Zuid-Ame-rikaans.GIBBO Galbergen, Don Boscostraat 37-39Info: helsen.w@skynet.be of 014 81 32 35

vanaf ma 5 nov van 19 tot 21u - TurnhoutHelden of schurkenIedereen kent de middeleeuwse lite-raire superhelden Roeland, Arthur, Reinaert de Vos en Tijl Uilenspiegel. Maar wie zijn ze eigenlijk?We gaan te-rug naar de bronnen en nemen de mid-deleeuwse verhalen onder de loep.Dinamo - De Warande Warandestraat 42Info: www.warande.be/dinamo

Een Dinamo-activiteit

ma 5 en 19 nov om 14u - Geel Klassieke muziek beluysterenOnder leiding van een vrijwilliger luis-ter je samen naar de mooiste klassieke melodieën. Je hoeft geen kennis van klassieke muziek te hebben.Dienstencentrum Luysterbos JB.Stessensstraat 69Info: 014/56 70 70 of dienstencentrum@ocmwgeel.be

vanaf ma 5 nov van 19.30 tot 22.30 u. - Grob-bendonkEerste HulpMet een paar technieken en een paar tips kan je al snel een wereld van ver-schil maken voor een slachtoffer.Diamantmuseum Grobbendonk Ka-bienstraat 2aInfo: 0497 12 92 55 of vorming@grob-bendonk-vorselaar.rodekruis.be

di 6 nov van 19.30 tot 22u - Hoogstraten Een goed slaappatroon ontwikkelenZowel voor ouders als voor kinderen is goed slapen belangrijk. Ouders krijgen info over de oorzaken van slaapproble-men.Adminitratief centrum Vrijheid 149Info: 03 340 19 59, samenleving@hoogs-traten.be

di 6 nov van 13.30 tot 16u - GrobbendonkNatuurlijke gezichtsverjon-ging door Chinese massage.Deze Chinese zelfmassage verlevendigt en verjongt het gezicht, en bevordert de gezondheid.Welkomhoeve, Welkomhoeve 4Info: 014 51 98 20 of ingevandeneyn-de1@hotmail.com

di 6 nov om 19.30u - Balen De wereld op je bordWe nemen je mee op culinaire wereld-reis. Wat is de link tussen eerlijke, Ethiopische koffie en biodiversiteit?Vrijetijdscentrum De Kruierie, Bevrij-dingsstraat 1Info: Milieudienst Balen, milieudienst@balen.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

vanaf di 6 nov van 13.45 tot 15.30 u. - Turn-hout Sacrale dansIn de cirkel van de dans kunnen we el-kaar op een dieper niveau ontmoeten en laten zijn wat is. Dinamo Kongoplein 2Info: www.warande.be/dinamo

Een Dinamo-activiteit

vanaf woe 7 nov van 9 tot 12u - Turnhout Initiatie InternetIn deze initiatiereeks draait alles om het internet. Zo leer je het internet ver-kennen, ga je e-mails leren versturen en leer je kennis maken met chatten.Digidak Senior, Albert Van Dyckstraat 10Info: 014 47 47 60

vanaf woe 7 nov van 19.30 tot 21.30 u. - Balen Podiumangst beter beheersen!Op (jong)volwassen leeftijd muziek beoefenen. Een heel leuk initiatief......tot die examens of optredens eraan ko-men. In een vijftal groepssessies leer je hiermee omgaan. Vrijetijdscentrum De Kruierie Bevrijdingsstraat 1Info: 0473 97 50 01 of www.synerga.be

do 8 nov om 20u - Geel Marleen TemmermanZe geeft uitleg bij de tentoonstelling ‘Vanuit de onderbuik’ en vertelt over haar eigen ervaringen en onderzoek over de hele wereld. Openbare bibliotheek, Werft 30Info: 014 56 67 50 of bibliotheek@geel.be

vanaf do 8 nov van 14 tot 16u - Geel Van jager tot landbouwer. De grote ommekeer in de menselijke evolutieGedurende het grootste deel van zijn bestaan trekt de mens als nomade van de ene plaats naar de andere en leeft hij van wilde granen, vruchten en vissen. Tot hij zich op een bepaald moment vestigt en wilde gewassen en dieren aan zich bindt. Het Wijnhuis, Stationsstraat 56Info: 016 310 670 of www.davidsfonds.be/uvt

vrij 9 nov van 9 tot 12u - Turnhout Initiatie: Werken met bestanden en uSBHier leer je hoe je nieuwe mappen kan aanmaken, bestanden kan kopiëren, verplaatsen en verwijderen. Het ge-bruik van een usb-stick komt ook uitge-breid aan bod.Digidak Parkwijk, Haagbeemdenplant-soen 95Info: 014 71 11 03

vanaf vrij 9 nov van 9 tot 12u - Turnhout Initiatie veilig computergebruikHier kom je meer te weten over virus-sen, trojans, spyware, … en hoe je je hiertegen kan beschermen.Digidak Viscom, Draaiboomstraat 6Info: 014 40 96 17

vanaf vrij 9 nov van 9 tot 12u - Turnhout Initiatie PowerPointIn deze initiatiereeks leer je mooie pre-sentaties in elkaar te steken en deze bewerken met speciale effecten. Digidak Vaart, Koningin Elisabethlei 9Info: 014 55 81 20

za 10 nov van 9.30 tot 16 uur – LaakdalBoost!: een oplaadbeurt voor verenigingen uit Laak-dal en Meerhout. 8 gratis workshops om je vereniging nieuwe energie te geven.’t Fortun, Smissestraat 3Info: www.doedeboost.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

vanaf za 10 nov van 10 tot 17u - Westerlo Fluitbouw en benen fluitjeTijdens de eerste twee zaterdagen leer je wat een fluit is en hoe ze werkt. Je bouwt ook een echt bespeelbaar PVC-fluitje met zes vingergaten in do of re. FolkSolder,Boerenkrijglaan 26Info: 0494 87 32 01 of www.westelfolk.be

zo 11 nov van 11 tot 13u - Mol Tussen bomen - Initiatie Feldenkrais.Bewegingsmethode Feldenkrais, ge-bracht door Yvo Mentens, Feldenkrais-docent.Sint Willibrorduskapel, EzaartInfo: tussenbomen@gmail.com

zo 11 en 25 nov van 9.30 tot 17u - Herentals Later begint nuJe toekomst vormgeven vanuit je talen-ten.Well2DAY-centrum, Zandstraat 42Info 014 22 36 06 of www.prh.be

zo 11 nov van 10 tot 16u - Hoogstraten Mijn HoogsensitiviteitIn deze workshop gaan we op een toe-gankelijke en “speelse” manier kijken naar hoogsensitiviteit.In Praktijk, Buizelstraat 2dInfo: 0487 37 53 70 of www.inpraktijk.be

woe 14 nov van 20 tot 22u - Herentals op bezoek bij chocolatier Dirk DriessenBezoek aan het atelier van chocola-tier Dirk Driessen met gelegenheid tot proeven.Dirk Driessen, Wasserijstraat 13Info: 0486 68 46 60 of fannyderid-der@telenet.be

vanaf vrij 16 nov van 14.30 tot 16.30u - HerentalsMacht of onmacht van het volk. De evolutie van de Belgische democratieToen België ontstond, nam het een vooruitstrevend politiek model aan: een grondwettelijke koning, minis-ters en een parlement. Nadien start-te een lange emancipatiestrijd, met de verzuiling van de maatschappij in drie grote politieke blokken.Oud Gasthuis, Nederrij 133/AInfo 016 310 670 of www.davids-fonds.be/uvt

za 17 en 24 nov van 9 tot 17u - Westerlo Infrax BouwteamWil je op twee zaterdagen je (ver)bouwproject beter en milieuvriende-lijker leren organiseren? Het Bouw-Team garandeert je een praktische kijk op isolatie, ventilatie, verwar-ming, zonne-energie, waterbesparing en gezonde materialen.Kamp C Britselaan 20Info: 016 23 26 49 of www.bouw-team.be

za 17 nov van 14 tot 17u - Herentals De weg naar vrijheidVia zachte yogaoefeningen, medita-tie en vertellingen word je als mens bewust gemaakt van je eigen kracht. Well2DAY-centrum, Zandstraat 42Info: 03 285 42 91 of www.well2day.be

za 17 nov van 14 tot 17u - oud-Turnhoutonderweg langs trage wegen Wandelend snijden we thema’s aan als biodiversiteit, duurzame ontwik-keling en klimaat. We proeven ook letterlijk van de natuur.Heieinde, 85Info: www.natuurpunteducatie.be

in samenwerking met Vorming-plus Kempen

za 17 nov van 14 tot 16.30 u. - TurnhoutWorkshop Sieraden hakenHaken is hip. En bovendien is het su-perleuk om te doen.De Banier Turnhout Warandestraat 97Info: 014 42 15 13 of www.debanier.be

ma 19 nov om 19.30 u. - Geel ontmoeting met journalist Peter VerlindenPeter Verlinden is eerst en vooral VRT-journalist, gespecialiseerd in het ruime buitenland en dan vooral in Centraal-Afrika. Openbare bibliotheek, Werft 30Info: 014 56 67 50 of bibliotheek.geel.be

ma 19 nov om 20u - Turnhout StreekbierenDat wij Belgen bierkenners- en drin-kers zijn is geen geheim. We staan er wereldwijd voor bekend.Dinamo - De Warande, Waran-destraat 42Info: dinamo@warande.be

Een Dinamo-activiteit in sa-menwerking met Vormingplus Kem-pen

JouW activiteit in deze kalender?Cursussen, lezingen en workshops voer je makkelijk en snel in op www.cultuurdata-bank.be. Doe dat wel zo snel mogelijk. Als je ze aanvinkt als ‘educatieve activiteit’ ko-men ze niet alleen trecht op www. UitinVlaanderen.be, maar ook op allerlei agenda’s, websites en redacties. En natuurlijk ook in Suiker! Meer details vind je op www.cul-tuurnet.be/uitdatabank.

zin om iets te organiseren??Vormingplus Kempen betaalt voor een aantal activiteiten tot 75% terug van je kosten voor de begeleiding (met een maximum van 200 euro). Ons aanbod en honderden cur-sussen, lezingen, workshops vind je op www.vormingpluskempen.be.

LEzINGEN wORKSHOPSCURSUSSEN UITSTAPPEN

kaLENDER NOVEMBER

Suiker - 33

BRENG DINAMo IN BEELDFotowedstrijdZoom in op een van onze thema’s: duur-zaamheid, Knipoog, culturele diversi-teit, ontmoeting en dertigers. Stuur je unieke foto vóór onze verjaardag op 3 maart 2013 naar dinamo@warande.be. (Digitaal, minimum 1MB, slechts één foto per deelnemer, vermelding van het thema, de datum en de plaats van de opname. De foto moet genomen zijn tijdens een Dinamoactiviteit).De eerste, tweede en derde prijs zijn respectievelijk een Dinamowaardebom van 90, 60 en 30 euro. Wil je foto’s ne-men tijdens de workshops? Bespreek het dan eerst even met de begeleider.Op het slotfeest op 20 juni worden de winnende foto’s gepresenteerd en volgt er een prijsuitreiking.

kaLENDER NOVEMBERJe kan bij Dinamo allerhande cursus-sen en activiteiten volgen. Kunst, ko-ken, sport, samenleving, milieu, talen, computer, muziek…. Te veel om op te noemen. Wij bieden activiteiten aan overdag en op maandagavond. Het aanbod is toegankelijk voor iedereen. Je hoeft geen lid te zijn of een bepaalde opleiding gevolgd te hebben. Op maan-dagavond mikken we op een iets jonger publiek, dat overdag bijv. aan het werk is. Een greep uit het novemberaanbod.

zo 4 nov van 8.30 tot 18uBRuSSELSE SPoRENWat is het verband tussen Turnhout en Brussel? vtbKultuur speurde naar Brusselse sporen. Het resultaat? Een reeks leuke activiteiten in Turnhout én Brussel zelf. Op 4 november gaan we op ontdekking naar Turnhoutse sporen in Brussel: op bezoek in het Vlaams Parle-ment , optreden van Jef Neve, parcours doorheen Brussel;10 euro, vooraf inschrijven

ma 5 nov van 20.30 tot 22uNoTENKRAKERSEen vrij podium voor muzikaal talent. Vandaag brengen Bernadette, Aya en Cel zang, gitaar en piano.Locatie: Rode Toog de WarandeGratis toegang

ma 5, 12, 19, 26 nov van 19 tot 21uHELDEN oF SCHuRKEN? MIDDELEEuWSE VERHALEN IN EEN NIEuW PERSPECTIEF Iedereen kent de middeleeuwse literai-re superhelden Roeland, Arthur, Rei-naert de Vos en Tijl Uilenspiegel. Maar wie zijn ze eigenlijk? We gaan terug naar de bronnen en nemen de middel-eeuwse verhalen onder de loep. Het is volstrekt niet nodig vooraf iets te lezen om deze cursus te kunnen volgen. Voor wie dat toch wil doen, bestaan er voldoende hedendaagse bewerkingen van deze verhalen.Locatie: de Warande10 euro, vooraf inschrijven

ma 5 nov van 19.30 tot 21.30uREANIMATIENa een korte theoretische inleiding ligt de nadruk in deze workshop op het oe-fenen van de reanimatie Locatie: de Warande5 euro, vooraf inschrijven

elke di van 6 nov tot 26 maa van 13.30 tot 15.30uACTuALITE, LIRE ET DISCuTER Franse cursus: Voor de pauze praat je samen over een kort verhaal dat je thuis al kan lezen. Nadien luister je naar een Frans chanson dat je samen uitgebreid bespreekt. Locatie: Kongoplein 45 euro, vooraf inschrijven

wo 7, 14, 21 en 28 nov, 5 en 12 dec van 9.30 tot 11.30uKINDERBoEKENKinderboeken van vandaag zijn niet van gisteren! Wat is een goed kinder-boek en wat kan ik er mee als (groot)ouder? Hoe ziet het boekenaanbod van nu eruit? Hoe voorlezen als garantie voor gezamenlijk leesplezier?Locatie: Bibliotheek, Kasteeldreef 10 in Turnhouti.s.m. Openbare Bibliotheek Turnhout 15 euro, vooraf inschrijven

do 8 nov van 9 tot 12uREANIMATIENa een korte theoretische inleiding ligt de nadruk in deze workshop op het oe-fenen van de reanimatie Kongoplein5 euro, vooraf inschrijven

dog 8, 15 en 22 en 29 nov, 6, 13 en 20 dec van 13.30 tot 15.30uASTRoLoGIE: DE MAYAKALENDERDe Mayakalender schrijft aan elke dag een speciale energie toe. Dit is wat veel mensen van nature aanvoelen: elke dag is anders. De 13-manenkalender leert je deze energieën te herinneren en te herkennen. In deze workshop wordt de theorie aan je eigen praktijk getoetst. De tijd wordt weer van jou!Locatie: Kongoplein 17,50 euro, vooraf inschrijven

vr 9, 16 en 30 nov, 25 jan, 1, 2 en 22 feb, 1, 15 en 22 maa van 13.30 tot 15.30uzINGEN MET DINAMo Samen zingen is aangenaam en ont-spannend. Met een ervaren koorleider als Jo Suykerbuyk kan je zeker zijn dat dit een boeiende vrijetijdsbesteding is. Volks- en kunstliederen, canons, profa-ne en religieuze liederen (één- en meer-stemmig), canon en quodlibet komen hier aan bod. Enkele mannenstemmen erbij maken de verhouding in de koor-stemmen evenwichtiger. Ervaring is niet nodig. Zing je graag? Aarzel dan niet maar kom... en doe mee! Locatie: de Warande 25 euro, vooraf inschrijven

ma 19 november van 8.30 tot 12uSTEENKAPPER uIT CREA@HoMEMet materialen als Powertex, Stone Art en Styropor kan je toffe dingen maken. Je inspiratiebron is ‘de steenkapper’ uit het tijdschrift Crea@home, maar je gebruikt je fantasie om alzo een eigen creatie te scheppen die in jouw interi-eur past.Locatie: de Warandeextra kosten: 37 euro, te betalen bij in-schrijving5 euro, vooraf inschrijven

ma 19 november van 20 tot 22u30 KEMPENSE STREEKBIERENTijdens de Week van de Smaak kan je aan de Rode Toog 30 verschillende streekbieren proeven. Een deskundige geeft uitleg5 euro, vooraf inschrijven

INFoDinamoWarandestraat 42, Turnhout 014 47 21 64www.warande.be/dinamowww.facebook.com/dinamo.vzwLut Mertens (algemene coördinatie): lut.mertens@warande.beEducabalie (info over inschrijvingen): dinamo@warande.be

di 20 nov om 19:45 u. - Geel KindermassageEen avond waarin we stilstaan bij het belang van tactiele stimulatie/huidcontact bij kinderen, thuis, in de klas,... Geboorte - Informatiecentrum, Diestseweg 120Info: 0485 070 167 of www.growflow.be

di 20 nov om 20u - Hulshout Koken met streekproductenIn je boodschappentas vind je vaak pro-ducten die van de andere kant van de wereld komen, terwijl de aarde rondom ons zo’n rijkdom voortbrengt.zaal Vloeikens, Vloeikensstraat 12abibliotheek Hulshout, hulshout@biblio-theek.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

woe 21 nov van 19.30 tot 21.30 u. - Vorselaar Hedendaagse omgangsvormenWe leiden je doorheen de belangrijkste thema’s van de moderne etiquette en houden halt bij de speciale momenten in het leven. Buurthuis, Oostakker 16Info: 014 70 91 66

wo 21 nov van 19.30 tot 22u - TurnhoutHapje uit het klimaat?We loodsen je via onze graslanden en graanakkers helemaal tot in het Afri-kaanse regenwoud. Aan elk klimaat-verhaal koppelen we een toepasselijk proevertje.Natuurpunt Educatie, Graatakker, 11Info: www.natuurpunteducatie.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

do 22 nov van 20 tot 22u - Turnhout Tweehonderd jaar Renier Snieders als schrijver en geneesheerLezing.Auditorium Heilig Graf, Patersstraat 26Info 014 43 63 35 of www.taxandriamu-seum.be

do 22 nov van 9.30 tot 12u - Balen VerwarmingstipsIn een groepsgesprek met visuele tip-kaarten krijgen deelnemers inzicht in mogelijke besparingen als ze bepaalde gewoontes aanpassen of kleine investe-ringen uitvoeren.Den Travoo, Veststraat 60Info: 014 68 71 93 of ann.michiels@ocmwbalen.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

vrij 23 nov van 9 tot 12u - Turnhout Initiatie: Werken met bestanden en uSBHier leer je hoe je nieuwe mappen kan aanmaken, bestanden kan kopiëren, verplaatsen en verwijderen. Het ge-bruik van een usb-stick komt ook uitge-breid aan bod.Digidak Parkwijk, Haagbeemdenplant-soen 95Info: 014 71 11 03 vrij 23 nov om 9u - Geel Juweeltje breienIn deze cursus ga je een juweeltje brei-en. ACV Stationsplein 4Info 014 56 05 95 of www.vzwkreatief.be

za 24 nov van 14 tot 16.30 u. - Turnhout Rozencorsage viltenEen bloemjuweel maken met viltwol: als origineel en persoonlijk cadeau of als broche voor jezelf.De Banier, Warandestraat 97Info: 014 42 15 13 of www.debanier.be

za 24 nov van 13 tot 18u - Hoogstraten Help! Mijn kind is hoogsensitiefIn deze workshop ga je na een informa-tief stukje over hoogsensitiviteit bij kin-deren, op een speelse manier ervaren wat hoogsensitiviteit is. In Praktijk, Buizelstraat 2dInfo: 0487 37 53 70 of www.inpraktijk.be

za 24 nov om 10u - Geel Leeskring: Morgen een jaar geleden (Sebastiano Mondadori)De auteur woont in Lucca, waar hij een schrijversschool heeft. Hij publiceerde al eerder succesvolle romans.Openbare bibliotheek, Werft 30Info: 014 56 67 50 of bibliotheek@geel.be

za 24 nov van 9 tot 16u - Retie Bomen en struiken herkennen in de winterDe winter is het ideale seizoen om bo-men en struiken te herkennen. Provinciaal Groendomein Prinsenpark Kastelsedijk 5Info 02 658 24 94 of www.inverde.be

za 24 nov van 10 tot 12.30 u. - TurnhoutKnuffels viltenOndeugende vrolijke monsters in vilt. De Banier, Warandestraat 97Info 014 421513 of www.debanier.be

ma 26 nov van 19.30 tot 21.30 u. - Hoogstra-ten DrugstoriesLuc Rombaut brengt een interactieve presentatie over preventie van drugs- en alcoholgebruik. Adminitratief centrum, Vrijheid 149Info 03 340 19 59 of samenleving@hoogstraten.be

ma 26 nov van 20 tot 22u - Geel Gespreksbijeenkomst: “Ik kijk (niet) uit naar de feesten”OPZ Geel Sanodreef 4Info 014 590 600 of nl.similes.be

vanaf di 27 nov om 9u - Herentals Intensieve opleiding veilig werken met de kettingzaagEen vierdaagse cursus (met overnach-ting) waarin alle aspecten van het werken met de kettingzaag behandeld worden.De Brink Bosbergen 1Info: 02 658 24 94 of www.inverde.be

do 29 nov van 20 tot 22u - Turnhout Dagbesteding en woongelegenheidJeroen Dillen over de stand van zaken en plannen van het netwerk GGZ Kem-pen m.b.t. activering en wonen.Similes Inloophuis Kempen, Stati-onstraat 60-62Info 014 41 46 24 of nl.similes.be

vanaf do 29 nov van 14 tot 16.30u - Hoogs-traten Het Bourgondische Rijk van 1369 tot 1530Gent, 1369. Margareta van Male trouwt met Filips de Stoute. Met dit Vlaams-Bourgondische huwelijk wil de Franse koning Vlaanderen aan zich binden, maar het loopt helemaal mis. Auditorium van het Klein Seminarie, Vrijheid 234Info: 016 310 670 of www.davidsfonds.be/uvt

do 29 nov van 9.30 tot 12u - BalenElektriciteitWe bekijken het verbruik van elektri-sche toestellen en verlichting. De na-druk ligt op laagdrempelige besparings-mogelijkheden.Den Travoo, Veststraat 60Info: ann.michiels@ocmwbalen.be

in samenwerking met Vormingplus Kempen

34 - NOVEMBER 2012

Vzw Open Doek dankt zijn naambekendheid vooral aan het filmfestival dat het elk jaar -eind april- organiseert. Maar Open Doek is het hele jaar door actief. Wekelijks wordt op dinsdagavond om 20u in Utopolis in Turnhout een film geprogrammeerd. In september vinden daarnaast nog twee filmvoorstellingen plaats in de Klein Engelandhoeve, in het kader van de reeks ‘Open Doek wijkt af’. En tijdens het openingsfeest van cultuurhuis de Warande worden op 16 september drie kortfilms getoond in het kader van het interculturele ‘Festival Plural’.

Dinsdag 6 novemberRealityRegisseur: Matteo GarroneLand: ItaliëJaar: 2012Duur: 115 minutenPremièreIn het hart van Napels woont de eeu-wig goedgezinde Luciano met zijn ge-zin. Luciano onderhoudt zijn vrienden, familie en klanten met zijn grappen en fratsen. Op een dag neemt hij, om zijn kleine dochtertjes te plezieren, deel aan een auditie voor ‘Big Brother’. Stilaan begint Luciano te geloven dat hij effec-tief gekozen zal worden. Stilaan wordt duidelijk dat het met het realiteitsbesef van Luciano de verkeerde kant opgaat. Zijn obsessie doet zijn leven en dat van zijn familie wel erg vreemde wendingen nemen... Wat begint als een kleurrijke satire op de kitscherigheid van de moderne me-diamaatschappij zwelt gestaag aan tot een bitter psychologisch drama over een man die langzaam wegglijdt in waanzin. Een fascinerend en kleurrijk drama, met flair in beeld gezet en ver-bluffend vertolkt door Aniello Arena. Pikant detail: de acteur zit al bijna 20 jaar in de gevangenis omdat hij lid was van de maffia. Hij mocht naar de filmset komen, maar had geen toestem-ming gekregen om aanwezig te zijn op het festival van Cannes, waar de film in wereldpremière ging en de grote prijs van de jury won.

Dinsdag 13 novemberThe HuntRegisseur: Thomas VinterbergLand: DenemarkenJaar: 2012Duur: 111 minutenPremièreLucas is in een vechtscheiding verwik-keld. Hij trekt zich op aan zijn baan in een kleuterschool waar hij erg populair is, aan zijn prille relatie met een jonge allochtone collega en aan het contact met zijn zoon. Maar wanneer Klara, het vijfjarige dochtertje van Lucas’ beste vriend Theo, zonder het te besef-fen iets aan de directrice vertelt, wordt Lucas verdacht van pedofilie. Iedereen -van schooldirectie tot ouders- gelooft het meisje. Lucas wordt een uitgesto-tene en komt terecht in een spiraal van paranoia, veroordelingen en onrecht.Vinterberg weet hoe hij een eigentijds psychologisch drama moet vertellen en acteurs tot sterke prestaties moet brengen. Mads Mikkelsen lukt er in om van bij het prille begin van de film zijn personage te typeren als een warme, lieve man die geweldig met kinderen kan omgaan. Het is dan ook schokkend om het drama dat in zijn leven komt van op de eerste rij mee te maken en te beseffen dat de schade nooit ongedaan zal kunnen gemaakt worden. Meer dan terecht won Mads Mikkelsen de prijs van beste acteur op het filmfestival van Cannes.

Dinsdag 20 november Beyond the HillsRegisseur: Cristian MungiuLand: RoemeniëJaar: 2012Duur: 150 minutenPremièreAlina en Voichita groeiden samen op in een weeshuis. Alina verhuisde daarna naar Duitsland, Voichita vond een thuis als non in een strenge religieuze kloostergemeenschap onder leiding van een orthodoxe conservatieve priester. Als Alina haar komt opzoeken en haar uitnodigt om in Duitsland te komen wonen, weigert Voichita op dit voorstel in te gaan. Alina probeert op verschil-lende manieren Voichita ervan te over-tuigen met haar mee te gaan. Ze veinst zelfs zelfmoord, maar als ze geweldda-dig wordt, lijkt ze voor de andere non-nen door de duivel bezeten en begint er een duiveluitdrijving.Mungiu typeert personages zonder ze te beoordelen. De film zit vol mooie beelden van het klooster en de bergen eromheen. De acteurs weten tweeën-eenhalf uur lang te boeien en de aan-dacht van de kijker te behouden. De film is gebaseerd op ware feiten in een Moldavisch klooster. Beyond the Hills won in Cannes de prijs voor beste sce-nario en Cristina Flutur (Alina) en Cosmina Stratan (Voichita) wonnen er samen de prijs van beste actrice.

Dinsdag 27 novemberWuthering HeightsRegisseur: Andrea ArnoldLand: Verenigd KoninkrijkJaar: 2012Duur: 128 minutenDe jonge Heathcliff wordt opgenomen in de familie Earnshaw. Hij moet zich staande houden in een weerbarstige omgeving. Heathcliff voelt zich sterk aangetrokken tot dochter Catherine, die hem de mooie kanten van het ruige plattelandsleven toont. Er groeit een stille, hevige verliefdheid tussen hen. Maar Heathcliff blijft een buitenbeen-tje. Zelfs Catherine kan zich niet aan hem overgeven. Als hij jaren later als welgestelde heer terugkeert, probeert hij Catherine opnieuw voor zich te win-nen. Hun verboden liefde groeit uit tot een obsessie.De Britse cineaste Andrea Arnold heeft zich de roman van Emily Brontë hele-maal eigen gemaakt: ze gooide de bo-vennatuurlijke elementen overboord, schrapte de meeste dialogen, stripte de plot tot de kale essentie en koos voor een ruwe en zintuiglijke filmstijl. Het bekende en meeslepende verhaal over de liefde tussen Heathcliff en Cathy is nu rauwer en obsessiever dan ooit. “Wuthering Heights ging nooit over de romantische liefde, maar over obses-sie,” verklaarde Arnold in interviews. Die destructieve energie heeft ze per-fect weten te vangen.

OPEN DOEK

November

Suiker - 35

V.i.P.-PaRtNER Provincie

antwerpen Adres: Kon. Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen Tel: 03 240 50 11 Fax: 03 240 54 75 Mail: info@provant.be Website: www.provant.be

PaRtNERs XXL Filmfestival

open Doek Adres: Warandestraat 42, 2300 Turnhout Tel: 014 41 94 94 Fax: 014 42 08 21 Mail: info@opendoek.be Website: www.opendoek.be

PaRtNERs XL de Warande Adres: Warandestraat 42, 2300 Turnhout Ticketbalie: ma-vr 9-17u, za 9-14u Tel: 014 41 9494 (algemeen)

014 41 69 91 (ticketbalie) Website: www.warande.be

de kringwinkel Adressen: goedkoop en origineel Mol (Sint-Appolonialaan,

014 32 61 63), Turnhout (Steenweg op Tielen 70), Retie (Sint-Martinusstraat 50), Hoogstraten (Meerseweg 135, 014 44 20 40), Geel (Heidebloemstraat 93), Herentals (Lierseweg 136), Kasterlee (Krokuslaan 10), Balen (Kerkstraat 21), Herselt (Blaubergsteenweg 113), Heist-op-den-Berg (Noord-straat 25/1, 015 23.73.93).

Vormingplus Kempen Adres: Graatakker 4 2300 Turnhout Tel: 014 41 15 65 Mail: info@vormingpluskempen.be Website: www.vormingpluskempen.be

Sabam Cultuur Adres: Aarlenstraat 75-77

1040 Bruxelles Tel: + 32.2.286.82.11 Fax: + 32.2.230.05.89 Mail: frontoffice@sabam.be Website: http://www.sabam.be

Turnhout 2012 Adres: Stadhuis, Grote Markt 1,

2300 Turnhout Openingsuren: ma-vr: 9-12.30u en

13.30-16.30u Tel: 014 40 96 74 Mail: info@turnhout2012.be Website: www.turnhout2012.be

TRAM 41 (Turnhoute Route Archief en Musea) Adressen: Stadsarchief (Stadhuis/Erf-

goedhuis, Grote Markt 1, 2300 Turnhout, 014 44 33 98) Nationaal Museum van de Speelkaart (Druivenstraat 18, 2300 Turnhout, 014 41 56 21) Taxandriamuseum (Begijnenstraat 28,

2300 Turnhout, 014 43 63 35) Begijnhofmuseum (Begijnhof 56, 2300 Turnhout, 014 42 12 48)

Openingsuren: musea: di-za 14-17u, zo 11-17u Stadsarchief: ma: alleen telefonisch of per mail, di-vr 9-12.30u / 13-16.30u

Mail: tram41@turnhout.be Website: www.tram41.be

PaRtNERs L Cc ‘t Schaliken Adres: Grote Markt 35,

2200 Herentals Openingsuren: ma 9-12u / 17-19.30u,

di, do, vr 9-12u / 13.30-16u, wo 9-12u.

Ticketbalie ook op wo 13.30-16u en za 10-14u.

Tel: 014 28 51 30 Fax: 014 22 28 56 Mail: cultuurcentrum@herentals.be Website : www.schaliken.be

Cc de Werft Adressen: Werft 32, Markt 1, 2440 Geel

(exporuimte de Halle) Centrumparking Nieuw-straat, 2440 Geel (exporuimte de Schrijnwerkerij)

Balie: ma 13.30-16.30u, di-vr 9-12u / 13.30-16.30u, za 10-12u

Tel: 014 56 66 60 (administratie) 014 56 66 66 (reserveringen)

Fax: 014 56 66 80 Mail: admin.dewerft@geel.be,

res.dewerft@geel.be Website: www.dewerft.be

Cc ‘t Getouw (schouwburg Rex – zaal ‘t Getouw)

Adres balie : Smallestraat 2, 2400 Mol Openingsuren: di-vr : 9-12u / 13.30-16u,

za 10-12u Tel: 014 33 09 00 Fax: 014 33 09 07 Mail: cultuurbalie@gemeentemol.be Website : www.getouw.be

Bibliotheek Turnhout Adres: Warandestraat 42, 2300

Turnhout Openingsuren: ma 14-20u, di t.e.m. do 11-

20u, vr 11-18u, za 10-17u Tel: 014 47 22 41 Fax: 014 41 61 41 Mail: bibliotheek@turnhout.be Website: www.turnhout.be/bib

Effenaar Adres: Dommelstraat 2, Eindhoven Tel: 0031 (0)40 239 36 66 Mail: info@effenaar.nl Website: www.effenaar.nl

Dinamo Adres: Warandestraat 42, 2300 Turnhout Openingsuren: educabalie ma-vr 9-12u en 13-16u, ma 18-20u Tel: 014 47 21 64 (educabalie) Mail: dinamo@warande.be Website: www.warande.be (cursussen)

Mezz Adres: Keizerstraat 101, 4811 HL Breda Tel: 0031 76 515 66 77 Fax: 0031 76 520 02 37 Mail: info@mezz.nl Website: www.mezz.nl

IoK Intercommunale

Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen

Adres: Antwerpseweg 1, 2440 Geel Tel: 014 58 09 91 Fax: 014 58 97 22 Mail: info@iok.be Website: www.iok.be HoReCa provincie Antwerpen Afdelingen Noorderkempen en

Middenkempen Adres: Tuinbouwstraat 1,

2300 Turnhout Tel: 0495 53 54 80

Katholieke Hogeschool kempen met campussen in Geel, Lier,

Turnhout en Vorselaar Tel: 014 56 23 10 Fax: 014 58 48 59 Mail: info@khk.be Website: www.khk.be

De Roma Adres: Turnhoutsebaan 286

2140 Borgerhout Ticketbalie: Turnhoutsebaan

327 2140 Borgerhout Openingsuren: ma-vr: 9u30-12u30 / 13u30-

17u Tel: 03 292 97 40 (reserveringen) 03 292 97 50 (algemeen) Website: www.deroma.be

cc zundert Adres: Molenstraat 5 Zundert Tel: 0031 76 597 19 99 Website: www.cczundert.nl cc Jan Van Besouw Adres: Thomas van Diessenstraat 1 Goirle Tel: 0031 13 534 34 00 Website: www.janvanbesouw.nl

Vlaamse opera Antwerpen

Adres: Van Ertbornstraat 8, 2018 Antwerpen Website: www.vlaamseopera.be Mail: info@vlaamseopera.be Tel: 03 202 10 08

Amuz [festival van vlaanderen- antwerpen]

Adres: Kammenstraat 81, 2000 Antwerpen

Tel: +32 (0)3 202 46 62 Fax: +32 (0)3 202 46 64 Website: www.amuz.be

M HKA Museum van Hedendaagse

Kunst Antwerpen Adres: Leuvenstraat 32 2000 Ant-

werpen Tel: +32 (0)3 260 99 99 Fax: +32 (0)3 216 24 86 Mail: info@muhka.be Website: www.muhka.be

Würth Belux N.V. Adres: Everdongenlaan 29 2300 Turnhout Tel: +32 (0)14 44 55 66 Fax: +32 (0)14 44 55 67 Mail: info@wurth.be

013 Poppodium Adres: Veemarktstraat 44

5038 CV TILBURG Tel: 013 460 95 00 Fax: 013 460 95 01 Mail: informatie@013.nl

Frans Masereel Centrum Adres: Masereeldijk 5 2460 Kasterlee Tel: +32(0)14 85 22 52 Fax: +32(0)14 85 05 91 Website: www.fransmasereelcentrum.be

Cultureel Centrum "De Kei" Adres: Kerkplein 69 5541 KB Reusel Tel: 0497-641484

PaRtNERs s Café Wirwar Een eigentijds café met een

vleugje heimwee naar vroeger Adres: Otterstraat 8, 2300 Turnhout

De Singer Adres: Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel Website: www.desinger.be of www.ajazzexperience.be

Jakob smitsmuseum Adres: Sluis 155a, 2400 Mol Openingsuren: wo-zo: 14-18u Tel en fax: 014 31 74 35 Mail: info@jakobsmits.be Website: www.jakobsmits.be

Theater stap Adres: Brugstraat 55, 2300 Turnhout Tel: 014 42 85 90 Fax: 014 42 84 19 Mail: info@theaterstap.be Website: www.theaterstap.be

Vrijetijdscentrum De Kruierie Adres: Bevrijdingsstraat 1 2490 Balen Tel: 014 82 92 30 Fax: 014 81 79 59 Mail: dekruierie@balen.be

gemeente Westerlo Adres: Boerenkrijglaan 61 2260 Westerlo Mail: sofie.claes@westerlo.be Tel: 014 53 91 77

DE poppenzaal Adres: Steenweg op Oosthoven 114,

2300 Turnhout Tel: 014 42 33 22 Fax: 014 42 43 55 Mail: info@propop.be Website: www.propop.be

Hofke van Chantraine Adres: Kerkstraat 46

2360 Oud-Turnhout Tel: 014 47 94 94 Fax: 014 65 25 18 Mail: info@hofkevanchantraine.be

Productiehuis Het Gevolg Adres: Otterstraat 31-33, 2300

Turnhout Tel: 014/42.63.27 Fax: 014/42.82.36 Mail: info@hetgevolg.be

Stadsbestuur Geel Adres: Werft 20, 2440 Geel Tel: 014 56 60 00 Mail: info@geel.be

Gemeentebestuur Meerhout Adres: Markt 1, 2450 Meerhout Tel: 014 24 99 20 Fax: 014 24 99 57 Mail: info@meerhout.be

Gemeentebestuur olen Adres: Dorp 1 - 2250 Olen Tel: 014 26 31 11 Fax: 014 26 31 20 Mail: info@olen.be

PFL Adres: Sound, Light, Projection, Video & Meeting Support Achterstenhoek 9 2275 Lille Openingsuren: Ma-vr 10-18 u Za 10-14 u Tel: 014 / 44 08 70 Mail: Info@pfl.be Website: www.pfl.be

Galerie ES Adres: Koningsbaan 68A 2560 Nijlen Website: www.galerie-es.be Mail: info@galerie-es.be Tel: 03 481 93 59 Recreatie-en Natuurpark

Keiheuvel vzw Adres: 17de Esc. Lichtvliegwezenlaan

14, 2490 Balen Tel: 014 81 03 01 Website: www.keiheuvel.be Mail: info@keiheuvel.be

Erfgoedcel Noorderkempen

Stadhuis/Erfgoedhuis Adres: Grote Markt 1, 2300 Turnhout Tel: 014 44 33 62 Mail: info@erfgoedcelnoorderkem-

pen.be

artobe+ Adres: Rolleken 10 B-2275 Lille Belgium Tel: 0032 (0)14 883343 Mail: mail@artobe.org Website: www.artObe.eu

Art Center Hugo Voeten Adres: Vennen 23, 2200 Herentals Tel: +32 475 555 125 Mail: bart@office.hugovoeten.org Website: www.artcenter.hugovoeten.org

De Scherf vzw Adres: Neerhofstraat 48 2300 Turnhout Tel: 014 41 82 83 Gsm: 0476 59 89 07 Mail: de.scherf@telenet.be Website: www.descherf.be

Galerie de Chêne Adres: Steenweg op Turnhout 171 2330 Merksplas Tel: 014 55 73 96 Mail: info@galeriedechene.com Website: www.galeriedechene.com

ONzE PARTNERS

Goedkoop en oriGineel! Mol (014/32.61.63)

Turnhout,Retie en Hoogstraten (014/44.20.40)

Geel, Herentals, Kasterlee, Balen,

Herselt en Heist-op-den-Berg (015/23.73.93)

Met steun van de gemeentes Olen, Geel, Turnhout, Mol, Herentals, Westerlo, Balen, Meerhout

BiBliotheek turnhout

De club van 100

PARTNERS XXL

PARTNERS XL

PARTNERS L

V.I.P.-PARTNER

PARTNERS S

EEN HART VOOR CULTUUROOk LiD wORDEN VaN DE CLuB VaN 100? VRaaG NaaR ONZE VOORwaaRDEN. BEL 0495 53 54 80.