Magazine van het Leger des HeilsJaargang 128 nr. 4

Moderneslavernij

Een wereld vantranen

redactieEindredacteurMenno de Boer

Redactie | redactie@legerdesheils.nlJurjen SietsemaWillemijn de JongNathan SudmeierSuzanne JanseMarko Mellema

VormgevingNathan Sudmeier

TrafficArnoud van Roosmalen

CoverChameleon Eye

reageren & abonnementenLEGER DES HEILST.A.V. REDACTIEPOSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERERedactie | redactie@legerdesheils.nlAbonnement | www.legerdesheils.nl

drukSenefelder Misset BVMercuriusstraat 357006 RK Doetinchem

strijdkreetMAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILSStichter | William BoothInternationaal leider | Generaal André CoxLeider Nederland | Commissioner Hans van Vlietwww.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl

© Leger des Heils 2015Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

nr. 4

4Jojanneke over de

prostitutie

8Moderne slavernij

12Virginia kon alleen nog

overleven

16Er is iemand die jou zoekt

18‘Je voelt op je klompen aan

dat het rotzakken zijn’

20Voor een appel en een ei

22‘Wat kan ik er nou aan

doen?’

Een wereld van tranen

Mensenhandel: mensen die worden uitgebuit of onder mensonterende omstandigheden moeten werken. En anderen profiteren daarvan.Het is een ernstige schending van de mensenrechten en een zware vorm van criminaliteit. De grootste groep slachtoffers bestaat uit vrouwen en meisjes die worden gedwongen om, tegen betaling, seksuele handelingen te verrichten met mannen. De slachtoffers zelf zien vaak niets van dat geld terug. Mannen en met name jonge jongens worden overigens ook het slachtoffer van seksuele uitbuiting. Maar er zijn meer vormen van

uitbuiting in andere sectoren. Net zo strafbaar en ook vallend onder de term ‘mensenhandel’. Denk maar eens aan meisjes die in Nederland als au pair werken en worden uitgebuit, uitbuiting in de horeca en misstanden in de agrarische sector. Als slachtoffer kun je je zo verloren voelen… Wie wil nog iets met jou te maken hebben? Tel je nog mee? Of ben je een tweederangs burger geworden? Besef je wel dat je door God nog altijd geliefd bent als mens? Overal ter wereld, ook in Nederland, komt mensenhandel in diverse vormen voor. Er schuilt een wereld van tranen achter deze afschuwelijke en mensonterende manier van uitbuiting. In Strijdkreet besteden we aandacht aan het fenomeen ‘mensenhandel’ en de slachtoffers.En aan wat jij kunt doen.

strijdkreet | 3

Ze maakte met de EO een docuserie over prostitutie.

Niet omdat het haar zo’n inspirerend beroep leek, maar omdat ze misstanden aan de kaak wilde stellen in de wereld van betaalde seks. Naast veel positieve reacties vielen op Twitter de ‘happy hookers’ over haar heen toen de uitzendingen begonnen. De beeldvorming zou niet kloppen. Het was heus niet zo’n vervelende en onvrijwillige baan als het leek in de serie, zeiden de critici. Betutteling, zo’n vervelend beeld neerzetten van het werken achter de ramen - dat zal de vrouwen niet helpen. We vroegen Jojanneke van den Berge hoe ze zelf terugkijkt op het maken van de serie.

“We hebben geprobeerd allerlei verschillende prostituees in de serie te krijgen. Daarvoor hebben we er tientallen gesproken. De eerste aflevering gaat ondermeer

over zelfstandig werkende vrouwen. Bijvoorbeeld SM-meesteres Josje, een hele vrolijke, sterke tante. Niemand ontkent dat er vrouwen zijn die dit werk zelfverkozen doen. Dat is ook niet de discussie in de serie. Maar dat er blije prostituees zijn die niet worden uitgebuit, betekent niet dat die andere groep er niet is.”

Onvrijwillige seksDe schattingen over hoeveel mensen er minder vrijwillig in de prostitutie werken lopen uiteen. Dat er ook een groep mensen minder vrijwillig achter de ramen werkt in de seksindustrie, blijkt wel uit de cijfers die het Openbaar Ministerie (OM) in de serie noemt. Volgens het OM vindt zeventig procent van de raamprostitutie onder een vorm van dwang plaats. “De cijfers van onderzoeken verschillen. Welzijnwerkers noemen negentig procent. De meest conservatieve schatting is 10%. Er zijn in Nederland naar schatting tussen de 10.000 tot 25.000 prostituees, eerder richting het

laatste getal dan het eerste. Dus zelfs als je van 10% uitgaat, hebben we het over duizend tot duizenden meisjes, vrouwen, en ook jongens natuurlijk, die op dagelijkse basis worden uitgebuit mishandeld en verkracht. Dat is het waard om ons druk over te maken.”

StudietijdHoe Jojanneke op het idee kwam om zich te branden aan dit politiek gevoelige onderwerp? “Het is een onderwerp waar ik al langer mee bezig was. In mijn studietijd fietste ik vaak langs het Zandpad in Utrecht, dat vorig jaar is gesloten. Daar lagen allemaal woonboten met peeskamers erin. Ik fietste langs de auto’s met mannen met kinderzitjes achterin. Ook hoorde ik studiegenoten praten over de prostituees die ze bezochten. Ze spraken over die vrouwen zonder enige vorm van respect, alsof het gebruiksvoorwerpen waren. Ik begon me af te vragen: Hoe moet dat voor een vrouw zijn: met zoveel mannen naar

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD RUBEN TIMMAN / HANS PETER VAN VELTHOVEN

Jojanneke overde prostitutie

4 | strijdkreet

Ik hoorde studiegenoten praten over de hoeren die ze

bezochten, zonder respect, alsof het

gebruiksvoorwerpen waren

strijdkreet | 5

bed gaan, die vaak zo respectloos over je denken? Toen uitkwam in de media dat de Turkse mensenhandelaar Saban B. meer dan honderd vrouwen voor zich liet werken, waarvan zeventig bewezen werden gedwongen, en tien jaar lang zijn gang had kunnen gaan, opende dat Jojanneke’s ogen. “Zo goed hebben we het blijkbaar niet voor elkaar, dacht ik. Hoe kan dat gebeuren in een keurig land als Nederland, waar alles zo goed geregeld lijkt?”

MensenhandelDat er veel mensenhandel plaatsvindt in de prostitutie staat buiten kijf. Maar hoeveel precies, is moeilijk te zeggen. Jojanneke: “Het nadeel is dat de meldingen niet echt een goed beeld geven. Er worden elk jaar zo’n 1200 meldingen gedaan van mensenhandel die met prostitutie te maken hebben. Maar voordat een vrouw een melding durft te doen, moet ze wel heel sterk zijn. En de truc van een pooier of handelaar is nu juist dat hij de vrouwen zo angstig maakt en zó manipuleert – dat ze dat vaak absoluut niet durven. Ik heb meerdere vrouwen gesproken die in eerste instantie ‘happy hooker’ leken, en toch slachtoffer bleken van mensenhandel.”

Sluier van angstVerschillende mensen van het OM bevestigen dit. Als een vrouw aangifte doet tegen haar pooier, volgt lang niet altijd een veroordeling. Dat is de hel voor zo’n vrouw of meisje. De verhalen van de (ex-)prostituees in de serie bevestigen de sluier van angst die over het beroep lijkt te liggen. Een heftige serie om te maken. “Eem heftig verhaal uit de serie is dat van een jonge lovergirl. Veel kijkers reageerden daar ook op. Het meisje spreekt meedogenloos over de dingen die ze doet. Maar zij heeft zelf ook een hele moeilijke jeugd gehad. Dat praat niks goed, maar soms zijn daders ergens ook slachtoffer. Het spreken met de prostituees was vaak ook pittig. Het ging me echt onder

de huid zitten. Vooraf had ik wel verhalen gelezen over misstanden en gedwongen prostitutie, maar als je een vrouw tegenover je hebt zitten die het je zelf vertelt – dat is heel erg.” Maar niet elke prostituee is toch slachtoffer? “Natuurlijk niet. Maar het is makkelijk om langs de ramen op de Wallen te lopen en te denken: ‘Ze lacht toch? Ze wil dit zelf!’ Ik sprak een meisje dat nu vrijwillig achter de ramen staat, maar sinds haar twaalfde door loverboys aan mannen is verkocht voor seks en niet goed is geholpen in de hulpverlening. Ze staat er als een lachende seksbom, maar zegt zelf: dat is allemaal nep. Elke avond drinkt ze in haar eentje twee flessen wijn leeg om de dagen door te komen. Er is een heel grijs gebied in de prostitutie. En als je eenmaal langer in de prostitutie zit, blijkt het in de praktijk moeilijk uit te stappen. We doen wel alsof we het allemaal zo normaal vinden, maar prostituees worden wel gediscrimineerd. Ze kunnen zeer moeilijk een zakelijke rekening openen of een hypotheek krijgen bijvoorbeeld.”

Het kan iedereen overkomenEen vrouw in de serie zei dat het iedereen kan overkomen om onvrijwillig in de prostitutie te werken. Had het Jojanneke kunnen overkomen? “Ik dacht voordat ik aan deze serie begon: het is wel een bepaald type meisje dat hier gevoelig voor is. Kwetsbare meisjes met ene problematische geschiedenis bijvoorbeeld. Dat is deels ook wel zo – genoeg meisjes die gedwongen

De afleveringen

van Jojanneke in

de prostitutie zijn

nog te zien via

uitzendinggemist.nl

6 | strijdkreet

in de prostitutie werken komen uit een jeugdinstelling, pooiers staan ze daar soms gewoon op te wachten. Maar er zijn ook genoeg sterke vrouwen slachtoffer geworden. Ik sprak een prostituee die uit een normaal gezin komt, de havo heeft afgemaakt. Ze heeft gewoon de verkeerde man getroffen. Haar eigen vriendje dwong haar na twee jaar om geld te verdienen met prostitutie. Deze pooier heeft dus twee jaar lang geïnvesteerd in de relatie om haar zover te krijgen. Dus ja, allerlei soorten vrouwen overkomt dit.”

PooierverbodIn de serie komt een rechter van het Hooggerechtshof aan het woord die pleit voor een pooiersverbod. In de Tweede Kamer wordt momenteel besproken of hier een wetsvoorstel van kan worden gemaakt. Het is nu namelijk heel moeilijk om een pooier veroordeeld te krijgen. Met een pooierverbod is er geen verklaring meer nodig van de vrouw, maar is het sowieso strafbaar als een man zich onvergund bemoeit met de zaken van een vrouw die geld verdient met seks. Is zo’n verbod een oplossing? “In de praktijk blijken veel

vrouwen die met een pooier werken, onder dwang van diezelfde pooier te staan. Hij heeft de vrouw in zijn macht en de vrouw moet het geld dat ze verdient aan hem afdragen. Dat is een vorm van slavernij.” En de bescherming die een pooier zou geven aan lastige klanten dan? “Je hebt een noodknop achter de ramen, escortclubs werken met beveiligers. Natuurlijk kom je met vervelende mannen in aanraking. In die spagaat zitten we. Aan de ene kant zeggen we: ‘het is een normaal beroep’, en aan de andere kant kunnen de vrouwen in zeer bedreigende situaties komen. Veel pooiers zijn overigens niet meer in de buurt van de prostituee te vinden, die opereren vanaf een afstand om niet verdacht over te komen. En daarbij, pooiers die vrouwen dwingen doen dat zelf juist middels psychische of lichamelijke mishandeling.”

Maak betaalde seks strafbaarNaast een petitie voor het pooierverbod, is er ook een petitie voor het strafbaar stellen van betaalde seks. Of dat niet een betere oplossing zou zijn, weet Jojanneke niet. “Er zijn verschillende landen, Frankrijk en Noord-Ierland bijvoorbeeld, die prostitutiebezoek in navolging van verschillende scandinavische landen willen verbieden. Maar ik denk zelf dat Nederland niet klaar is voor zo’n grote stap. Het geeft hier nog altijd veel stress om een publiek debat te voeren over de misstanden. Dat komt ook doordat prostitutie erbij hoort in Nederland. We zijn trots op het ‘kijk ons eens open minded zijn’-idee. Het zit in ons DNA. De belangrijkste focus is zoeken naar het model waarbij de minste, of het liefst natuurlijk helemaal geen, slachtoffers vallen. Een pooierverbod en het strafbaar stellen van de klant die willens en wetens gebruik maakt van een gedwongen prostituee zijn goeie politieke initiatieven. Maar ook betere hulpverlening voor slachtoffers is ontzettend belangrijk. En betere rechten voor een prostituee.”

strijdkreet | 7

TEKST STAN VAN HERPEN BEELD FRANK RUITER

Moderne slavernij...

Ook bij ons om de hoek

Slachtoffers van mensenhandel vind je overal, vaak recht voor onze neus, zonder dat we het beseffen. Niet alleen in de seksindustrie, ook in de agrarische sector en de horeca. Het Leger des Heils wordt regelmatig geconfronteerd met het leed van de slachtoffers. Sinds kort begeleidt het Leger hen bij de terugkeer naar hun thuisland.

8 | strijdkreet

Mariya stapte jaren geleden al uit het

vak. Maar de herinneringen aan

die tijd plagen de Bulgaarse nog

dagelijks. In dagblad Trouw deed

ze eind vorig jaar haar verhaal, vanuit nachtopvang De

Haven van het Leger des Heils. “De herinneringen geven

me hoofdpijn. Ze blijven me achtervolgen.” Ze vertelt over

de Bulgaarse mensenhandelaar, die haar voor vijftig euro

“vieze handelingen” liet doen bij klanten. Veel hield ze er

zelf niet aan over, alles ging naar hem. Ze had vaak vijf

tot zes klanten per dag, die seks met haar hadden in het

park, in portieken of bij hen thuis. Hoe lang ze het werk

heeft gedaan? Ze weet het echt niet meer, verdrongen.

Uiteindelijk hielp een Turkse klant haar uit het vak te

stappen. Via hem kreeg ze een eigen kamer. “Ik kwam zeven

maanden mijn huis niet uit. Uit angst voor de Bulgaarse

man.”

GeloktHet vinden van een cliënte van het Leger des Heils die

haar verhaal wilde doen, bleek bijzonder lastig. Dat zegt

veel. Vrouwen – het merendeel van de slachtoffers van

mensenhandel zijn vrouwelijke prostituees – die nog

worden uitgebuit, zien zich vaak niet als slachtoffer of

willen zich zo niet zien. En voor hen die uiteindelijk uit

de gedwongen situatie wisten te ontsnappen, zijn de

herinneringen vaak té pijnlijk.

Maar het verhaal van Mariya kan model staan voor dat

van veel slachtoffers van mensenhandelaren. Als twintiger

werd ze gelokt met schoonmaakwerk in Oostenrijk. Maar

Mariya kwam in Amsterdam terecht, waar al snel duidelijk

werd dat ze geen vloeren ging dweilen. Hoeveel vrouwen in

Nederland hetzelfde lot ondergaan, is onbekend. Cijfers zijn

lastig te geven omdat veel onder de radar blijft. Daarnaast is

een sluitende definitie van mensenhandel moeilijk te geven.

En het grijze gebied tussen dwang en vrijwilligheid is groot.

CoMensha is de Nederlandse organisatie die onder meer de

eerste opvang van slachtoffers coördineert en aanmeldingen

van (mogelijke) slachtoffers registreert. Schattingen over

het aantal slachtoffers in Nederland durft Bas de Visser,

woordvoerder van CoMensha, niet te doen. “In 2013

hadden we in totaal 1437 aanmeldingen.

Maar we weten niet of dat daadwerkelijk allemaal

slachtoffers zijn. Dat zijn meldingen waarbij er vermoedens

van mensenhandel zijn.”

Enorme industrieMensenhandel is kort gezegd het uitbuiten van mensen,

meestal onder dwang. Die dwang kan variëren van

(dreiging met) geweld tot aan (subtiele) manipulatie. De

buitenlandse slachtoffers in ons land komen momenteel

vooral uit Hongarije, Roemenië en Nigeria. Het merendeel

van de slachtoffers is vrouw en wordt uitgebuit in de

seksindustrie, maar je vindt ook veel onvrijwillige arbeid

in de agrarische sector en de horeca. En dan zijn er nog

de mensen die worden verhandeld om organen, illegale

adoptie of draagmoederschap. De schattingen van de

aantallen slachtoffers in Europa lopen erg uiteen. Freerk

Dijkstra, als beleidsmedewerker bij het Leger des Heils

Moderne slavernij...

strijdkreet | 9

onder andere gespecialiseerd in mensenhandel: “Maar

niemand zal betwijfelen dat

het om een enorme industrie

gaat. Na de drugshandel is

mensenhandel waarschijnlijk

de grootste illegale industrie in

Europa.” Neemt het probleem

toe? Dijkstra denkt van wel,

sinds de open grenzen binnen

Europa verkeer van mensen

tussen landen makkelijker maakt. Bas de Visser kan

alleen maar met zekerheid beweren dat het aantal

meldingen dat bij CoMensha binnenkomt, vrijwel elk

jaar toeneemt. “Maar dat kan ook komen omdat het

probleem steeds meer gezien en gemeld wordt.”

Moderne slavernijAchter al die koude cijfers, schattingen en defi nities

gaat veel schokkend leed schuil. Jeroen Hoogteijling

is voorzitter van de European Taskforce Anti Human

Traffi cking van het Leger des Heils, die de Europabrede

ondersteuning aan slachtoff ers van mensenhandel

coördineert. “Neem de verhalen over Nigeriaanse

vrouwen die letterlijk met containers om de paar

maanden weer naar een ander land worden gebracht.

We willen als Leger des Heils daar gaan waar de nood

het hoogst is. Als ik zulke verhalen hoor, dan denk ik:

erger kan bijna niet.”

Bas de Visser: “Ik zie mensenhandel als een van de

meest fundamentele schendingen van de mensenrechten

in de westerse samenleving. Het gaat om

uitbuiting, vaak met dreiging van geweld.

Het wordt niet voor niets moderne

slavernij genoemd.”

BangMensenhandel lijkt misschien ver van

ons af te staan, maar de misstanden

vinden vaak om de hoek plaats, zonder

dat we het beseff en. De grootste groep

slachtoff ers in ons land heeft gewoon

de Nederlandse nationaliteit. Ineke

Baas, senior-beleidsmedewerker bij de

welzijnsorganisatie van het Leger des

Heils: “We komen regelmatig slachtoff ers

tegen in de jeugdzorg. Jonge, kwetsbare

meisjes, die zo gemanipuleerd worden

door jongens dat ze zich prostitueren en vervolgens de

opbrengsten af moeten

staan.” Zulke loverboy-

praktijken worden ook

gezien als een vorm van

mensenhandel, al gebruikt

Baas, tevens voorzitter

van de Nederlandse

Taskforce Anti Human

Traffi cking, de term

loverboy liever niet. Omdat het de ernst van de praktijk

teveel verdoezelt. Want ook dit is wel degelijk een vorm

van mensenhandel. Hulp bieden aan slachtoff ers van

mensenhandel blijkt in de praktijk vaak lastig. Veel

slachtoff ers voelen zich zoals gezegd geen slachtoff er of

willen zo niet worden weggezet. En de grenzen tussen

vrije wil, manipulatie en dwang zijn in de praktijk vaak

vaag. Bas de Visser: “Je kunt mensen alleen maar helpen

als ze ook geholpen wíllen worden. En mensen zijn soms

ook bang om hulp aan te nemen, vanwege mogelijke

represailles. Niet alleen tegen henzelf, maar ook tegen

familie in hun thuisland.”

Economische ongelijkheidHet fenomeen mensenhandel is onuitroeibaar. Al was

het maar omdat economische ongelijkheid tussen

samenlevingen een gegeven is en moderne slavernij

in de hand zal blijven werken. Freerk Dijkstra:

“Maar hoe complex het probleem ook is, niets doen

is geen optie. We moeten inzetten op het bieden van

Mensenhandel is een van de meest fundamentele

schendingen van de mensenrechten in de

westerse samenleving

De Marechaussee controleert op Schiphol de indentifi catie van reizigers.

BEELD HOLLANDSE HOOGTE

10 | strijdkreet

alternatieven door werk en terugkeer,

empowerment en klaarstaan als

slachtoffers om hulp vragen.” En

misschien moet het bewustzijn onder

consumenten worden vergroot, aldus

Bas de Visser. “Je moet als consument

beseffen dat achter erg lage prijzen

van producten mensenhandel

schuil kan gaan. En dat geldt niet

alleen voor producten uit exotische

landen. Meer transparantie over de

omstandigheden waarin bepaalde

producten worden geproduceerd

zou kunnen helpen. Misschien moet

er toch een keurmerk komen voor

producten die gegarandeerd vrij

zijn van mensenhandel. En mensen

moeten zich sowieso realiseren dat

een jurkje voor tien euro eigenlijk niet

kan.”

Harde cijfers over de omvang van

mensenhandel in Europa ontbreken.

Schattingen zijn er wel, maar die

lopen erg uiteen. De tijdelijke

parlementaire commissie CRIM

van de Europese Unie, die de

afgelopen jaren onderzoek

deed naar de georganiseerde

misdaad, schatte in 2013 dat er in

Europa maar liefst zo’n 880.000

mensen leven als slaaf en worden

verhandeld voor gedwongen

arbeid, orgaanhandel, illegale

adoptie of als prostituee.

Eurostat, zeg maar het Centraal

Bureau voor de Statistiek van de

Europese Unie, meldt dat er in

2012 zo’n 11.000 geregistreerde

slachtoffers van mensenhandel

waren in de EU. Het CRIM schat

dat de georganiseerde misdaad

in Europa jaarlijks 25 miljard euro

verdient aan mensenhandel.

Het Leger des Heils is

van oudsher actief in de

opvang van prostituees

en komt regelmatig met

slachtoffers van mensenhandel

in aanraking. Beleidsmedewerker

Ineke Baas van het Leger des

Heils: “De hulp aan prostituees

die het slachtoffer zijn van

mensenhandel vloeit op natuurlijke

wijze voort uit ons werk. We

hebben vaak langdurig en intensief

contact met cliënten, waardoor we

het vertrouwen weten te winnen.

En we kunnen voor de hulp aan

hen ons brede landelijke netwerk

inzetten.”

Opvang

Het Leger des Heils biedt in

beperkte mate gespecialiseerde

opvang voor slachtoffers

van mensenhandel, de

verantwoordelijkheid voor

de coördinatie van de eerste

crisisopvang ligt bij CoMensha.

Wel beschikt het Leger des Heils

verspreid over het land over enkele

losse opvangmogelijkheden.

Daarnaast onderzoekt het

Leger of ze ook faciliteiten gaat

aanbieden voor vrouwen die uit de

crisisopvang komen. Zo heeft het

Leger in Utrecht samen met de

organisatie Moviera vergevorderde

plannen voor vijftien van zulke

opvangplekken.

Uitstapprogramma’s

Het Leger des Heils biedt

speciale uitstapprogramma’s

voor prostituees die uit het vak

willen stappen. Daar maken

ook regelmatig slachtoffers

van mensenhandel gebruik

van. Belangrijk aspect

daarbij is het bieden van een

toekomstperspectief, waaronder

zicht op werk. Het Leger des Heils

werkt daarvoor onder meer samen

met uitzendbureau Randstad.

Terugkeer naar land van

herkomst

Eind 2013 heeft het Leger des

Heils zich ten doel gesteld om

Europabreed samen te gaan

werken om slachtoffers van

mensenhandel te ondersteunen.

Op dit moment hebben lokale

afdelingen in dertig Europese

landen zich aangesloten. Eén

van de activiteiten is slachtoffers

te helpen bij de terugkeer naar

hun land van herkomst. Jeroen

Hoogteijling, voorzitter van de

European Taskforce Anti Human

Trafficking van het Leger des

Heils: “Mensenhandel is een

internationaal probleem dat om

een internationale aanpak vraagt.

We hebben als Leger des Heils een

unieke internationale infrastructuur

waarmee we mensen die willen

terugkeren naar hun land van

herkomst, kunnen ondersteunen.”

De eerste voorbereidingen en

activiteiten zijn een feit. Cliënten

die straks terugkeren, worden

ter plekke opgevangen door

collega’s van het plaatselijke

korps in opvangvoorzieningen

van het Leger des Heils. Zo is

het Leger des Heils in Hongarije,

met advies van hun collega’s

in Nederland, bezig met de

inrichting van opvangplekken.

De gemeente Amsterdam heeft

geld beschikbaar gesteld om tien

Roemeense vrouwen terug te

laten keren naar hun land.

Hulp Leger des Heilsaan slachtoffers

strijdkreet | 11

S ommige verhalen zijn bijna te bizar om waar te zijn. Zoals het verhaal van de 43-jarige Virginia

Groeneweg. Zij leefde tot een paar jaar geleden een leven vol geweld, prostitutie en drugs. Virginia leefde een extreem leven en het vormde haar - tot een overlever.

Dat seks big business is, leerde Virginia Groeneweg al toen ze als kind werd ‘verhandeld’. Door haar vader.

Het interview vindt plaats in het appartement

van haar vriend in Utrecht, waar zij ook woont.

Bij binnenkomst staat er een volwassen Duitse

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

“Toen het nodig was,was er niemand”

Virginia kon alleen nog overleven

12 | strijdkreet

Herder naast haar. “Mijn bescherming”, zegt

Virginia. “Mensen weten dat ik hem bij me heb

en dat ze niets hoeven te proberen.”

Ik speel een rolVirginia; donkere priemende ogen, veel

sieraden en een gespierd lichaam. Ze deed aan

kickboksen en toont de strakke, sterke spieren

op haar arm. Ook al een bescherming, want er

zijn nog steeds mensen die het op haar hebben

voorzien. Ze oogt koel en formuleert rustig als

ze haar verhaal vertelt. “Maar dat is maar schijn”,

zegt ze. Ze kan in verschillende situaties diverse

rollen/persoonlijkheden aannemen. Vroeger kon

ze die, als dat nodig was, aan of uit zetten. “Ik

kon de rustige huisvrouw zijn, maar ook de hoer

spelen, of iemand anders. Soms was ik bijzonder

agressief. Ik heb geleerd om me aan te passen

en dat is wat ik voortdurend deed. Ik was altijd

aan het overleven. Nu wil ik alleen maar rust.”

Mijn vader verdiende goud aan mijHaar leven begon in Limburg. “Mijn moeder

werkte als laborante in een ziekenhuis en mijn

vader handelde in drugs, wapens, vrouwen en

nog veel meer. Toen ik zeven of acht was, zag hij

ook wel handel in mij. Er kwamen mannen die

voor geld seks met mij mochten hebben. Mijn

vader verdiende duizenden guldens aan mij.

Tegensputteren was er niet bij. Daar stond straf

op. Later werden er ook foto’s en films gemaakt.

Op een dag had mijn vader een crackpijp in

zijn ene hand en een riem in de andere. Hij zei

dat ik moest kiezen. Je begrijpt dat ik voor de

pijp ging, want de slagen met de riem kende

ik en die deden pijn. Zo ben ik al heel jong aan

de drugs geraakt. De roes liet mij even alles

vergeten en maakte de verkrachtingen, want dat

waren het, iets draaglijker.”

Ik sloeg een jongen doodTijdens haar puberjaren koelt ze haar innerlijke

woede op een jongen die haar regelmatig

treitert. Ze trekt hem van zijn fiets en slaat hem

zo hard als ze kan. Als ze wordt opgepakt, hoort

ze dat de jongen is overleden. Virginia krijgt

door de rechter jeugd-tbs opgelegd en komt

terecht in de jeugdpsychiatrische inrichting De

Heldringstichting in Zetten. Haar behandelaar

is de omstreden (in 1999 overleden) psychiater

Theo Finkensieper. Hij wordt, ondanks zijn

stelselmatige ontkenningen, beschuldigd van

seksueel misbruik van zijn pupillen/patiënten.

Virginia: “Ik dacht dat ik van het seksuele

misbruik verlost zou zijn, maar daar begon het

allemaal opnieuw. Ik ben in die tijd een aantal

keren ontsnapt.”

Seks doet me niks meerAls haar straf erop zit, belandt ze al snel in de

prostitutie. Ze is dakloos en wordt door pooiers

ingezet om geld binnen te halen. “Zelf kreeg ik

natuurlijk ook wel wat, maar dat ging meteen op

aan drugs. Die had ik hard nodig om op de been

te blijven.” Ze werkt heel wat klanten af en raakt

afgestompt. Seks doet haar niets meer. “Ik ging

liggen, kreunde eens wat en dacht ondertussen

aan de boodschappen die ik nog moest doen

of aan iets anders. Als het klaar was, waste ik

me en dan stond de volgende al klaar.” Ook als

volwassene werd ze gedwongen om seks te

hebben voor de foto- of filmcamera. “Weigeren

was er niet bij. Je deed het maar, want je wist

dat je het zwaar te verduren kreeg als je het niet

deed.”

Haar lichaam heeft, ondanks dat het sterk oogt, behoorlijke klappen gehad

Mijn kinderen werden weggehaaldDe verhalen klinken onbewogen. Is er ooit iets

geweest wat haar echt heeft geraakt? “Die keren

strijdkreet | 13

dat mijn kinderen bij mij werden weggehaald. Ik heb er zes

levend op de wereld gezet.” Vijf van haar kinderen ziet ze

sinds kort met regelmaat. De zesde is negentien en wil

geen contact meer. Virginia zegt dat ze er vrede mee heeft.

Ik vertrouw vrijwel niemandHet lukt Virginia om van de harddrugs af te komen.

Zelfstandig, zonder methadon of andere hulpmiddelen. Haar

lichaam heeft, ondanks dat het sterk oogt, wel behoorlijke

klappen gehad. Ze slikt medicijnen voor haar darmen maar

ook om in slaap te komen en voor nog een hele lijst andere

klachten. Het is voortdurend onrustig in haar hoofd, zegt ze.

Ze is voortdurend waakzaam en vertrouwt vrijwel niemand.

Door het Leger des Heils raakt ze een aantal jaren geleden

‘van de straat’. Via een daklozenopvang krijgt ze een plek

in een begeleidwonenvoorziening. Nu ze min of meer

zelfstandig woont, krijgt ze geen begeleiding meer, maar ze

neemt nog wel deel aan dagbestedingsactivititeiten.

Ik heb alleen mezelf, mijn vriend en mijn hond“Mijn moeder, mijn behandelaren, ze geloofden mij niet. Ze

zeiden dat ik labiel was. Maar kijk naar mij. Zie ik er labiel

uit? Ik weet wat ik heb meegemaakt. Ik kan alleen maar

hopen dat het de komende tijd rustig blijft en dat ik hier kan

blijven. Ik heb alleen mijn vriend en mijn hond. Voor de rest

niemand. En als mensen tegen me zeggen dat ze het zo erg

voor me vinden, dan haal ik mijn schouders op. Daar heb ik

niets aan. Toen het nodig was, was er ook niemand. Ik pas

mij aan, blijf sterk en kijk niet verder dan morgen. Mijn leven

is altijd overleven geweest en tot zover ben ik al gekomen.

Daar ben ik best trots op.”

Ik geloof dat bidden zin heeftVirginia heeft geleerd van dag tot dag te leven. “Mocht het

ooit weer anders zijn, dan zoek ik meteen weer hulp. Om

te voorkomen dat ik weer terugkom in het wereldje waar ik

uit ben gestapt. Dat is tenslotte bekend terrein: ik heb, tot

voor kort, nooit anders gekend.” Ze is ook gelovig: “Voor

een bepaald deel. Toen één van mijn kinderen heel erg ziek

was en nog vijftien procent kans had om te overleven, is

een groep mensen voor hem gaan bidden en hij heeft het

gehaald. Daarom geloof ik dat bidden zin heeft. Ik heb me

ook laten dopen. En verder? Verder weet ik het niet zo

goed.”

14 | strijdkreet

strijdkreet | 15

Er is iemand die jou zoekt!

S oms gaat het goed met je, dan schijnt

de zon, dan gaat het voor de wind,

dan lukt alles. Een fijne relatie, geen

problemen met de kinderen, het contact met

familie en vrienden is prima, financieel gaat

het goed, je bent gezond. Soms gaat het ook

niet goed met je, dan regent het, is er altijd

tegenwind en lijkt niets te lukken. Dan bekruipt

je dat gevoel van: ‘is dit nou alles?’

Je relatie loopt stuk, de opvoeding van de

kinderen wil niet echt, ruzie met familie, vrienden

trekken zich terug, je raakt je baan kwijt, je geld,

je huis, je wordt ziek. Je bent veel kwijtgeraakt,

je mist mensen die er vroeger voor je waren, je

zoekt: naar oplossingen, troost, een schouder,

een arm om je heen.

Er zijn ook talloze mensen die zich vervreemd

voelen van een wereld die keihard is als je niet

succesvol bent. Sommigen raken achterop. Ze

vormen een makkelijke prooi voor degenen

die het niet uitmaakt hoe je geld en macht

krijgt. Ze komen terecht in mensonwaardige

omstandigheden. Worden slachtoffer in

een wereld van drank- en drugsverslaving,

mensenhandel, machtswellust, seks, geweld…

Ook deze mensen zoeken.

Er was eens... Een herder, die honderd schapen had.

Hij zorgde iedere dag goed voor de dieren en zocht

de mooiste weidegebieden op. Groen gras, voldoende

schaduw voor de warme zon en een klaterend beekje

om de dorst te lessen. ’s Avonds keerde hij terug met

zijn kudde om ze veilig in de schaapskooi te brengen

voor de overnachting. Daar waren ze veilig voor

wilde dieren, dieven en rovers. Op een avond kwam

hij aan bij de schaapskooi en trouw telde de herder

zijn schapen terwijl ze de kooi in liepen. “97, 98, 99,

heeee,…” Hij wist zeker dat hij goed geteld had, maar

voor de zekerheid, leidde hij de dieren weer naar

TEKST MENNO DE BOER

16 | strijdkreet

buiten, om ze opnieuw te kunnen tellen. “98, 99,…

hm”. Hij miste er één. De herder bedacht zich geen

moment en rende terug naar het weidegebied. In het

schemerduister zocht hij alle plekken af.

Die herder bestaat echt. En Hij is op zoek naar

jou. Jij die het misschien wel goed voor elkaar

hebt, maar toch het gevoel hebt dat dit niet

alles kan zijn. Jij die zoveel bent kwijtgeraakt

en troost zoekt. Misschien vind je het idee wel

eng, net als veel mensen die slachtoffers zijn

van mensonwaardige omstandigheden. Zij zijn

soms bang voor meer ellende. Degene die hen

zoekt zou weleens slechte bedoelingen kunnen

hebben. Zij willen helemaal niet gezocht worden.

De herder stond af en toe even stil om te luisteren.

Ja! Daar hoorde hij iets. Een zacht en angstig

geblaat. Hij rende in de richting van het geluid en

vond het kleine schaapje, dat met een pootje vastzat

in een rotsspleet. Voorzichtig trok de herder het

pootje los, legde het schaap over zijn schouders en

liep terug naar de schaapskooi. Onderweg floot hij

een vrolijk deuntje. Heerlijk! Ze zijn er weer alle

honderd!

Voor jou, voor mij, voor iedereen die zich zo

nu en dan zo verloren voelt, is Hij er. De Goede

Herder, Jezus. Hij is gekomen om het verlorene

te zoeken en zoekt nog altijd. Ook vandaag. Durf

jij je hand in Zijn hand te leggen? Durf jij je door

Hem naar een nieuwe toekomst te laten dragen?

Roep dan om Hem. Al is het nog zo zacht en

angstig, Hij zal je horen. En Hij zal je vinden!

Je kunt het verhaal dat Jezus vertelde

over de goede herder lezen in de Bijbel,

Mattheüs 18, vers 10. Daar verzekert

Jezus ons ervan dat God niet wil dat we

verloren gaan.

Die herder bestaat echt. En Hij is op zoek naar jou

strijdkreet | 17

E en pooierverbod. Op het

moment van schrijven ligt

er een aankondiging voor een

wetswijziging die mensenhandel

zou moeten bestrijden. Het

voorstel zal worden ingediend

door de ChristenUnie, die zich

hiervoor heeft laten inspireren

door mr. Peter Lemaire. Waarom

vindt Lemaire, raadsheer van

het gerechtshof in Arnhem en

voorzitter van het Landelijk

Overleg Vakinhoud Strafrecht,

dat er een verbod op pooiers moet

komen? En waarom gaat dit

verbod mensenhandel tegen?

Hoeveel vrouwen in de prostitutie

worden onder druk gezet door een

pooier?

“Dat weet ik niet, daar zijn

uiteenlopende cijfers over

te vinden. Mijn inschatting is

zeventig tot tachtig procent. Er

zit vrijwel altijd een organisatie

achter de prostituees uit Oost-

Europa. Zo’n organisatie heeft

maffiose trekjes; er moet wel

geld worden verdiend aan deze

prostituees.”

In de media geeft u aan dat het

veroordelen van een pooier lastig

blijkt in de praktijk. Hoe komt

dat?

“De Nederlandse wetgeving

ging er vanuit dat de

branche, na de legalisering,

die overigens met de beste

bedoelingen is ingezet, een

normale branche zou worden.

Dan hoef je, in theorie, alleen

bij wantoestanden nog te

vervolgen. Dat werkt net als

bij bollenkwekers: het is in

eerste instantie legaal. Dus je

moet een aanleiding hebben

om te denken dat er iets aan

de hand is. En mochten er

excessen optreden, dan moet

je die bewijzen voor je kunt

optreden. Stel dat de buren

aangeven dat er twintig Polen

in twee caravans leven bij de

bollenkwekerij – dan heb je

een reden om dat eens te gaan

checken.

Als er iets verdacht is in de

prostitutie, moeten er altijd

grote onderzoeken worden

gedaan: afluisteren, aftappen,

getuigen horen. Een ander

verschil met de bollenteelt:

de meisjes hebben vaak een

psychologisch afhankelijke

relatie met hun pooier. Ze zijn

verliefd en hebben ook niet

altijd de sterkste karakters.

Dus het is twijfelachtig of zo’n

meisje wel gaat getuigen tegen

haar pooier. De conclusie is dat

in de prostitutie misbruik op

de loer ligt, maar de bewijslast

heel hoog is. Je moet uitbuiting,

misbruik en dwang kunnen

bewijzen. De bewijslast moet

worden vergemakkelijkt en

het risico van strafvervolging

verhoogd.”

Moet ik als prostituee bewijzen

dat ik word gedwongen door mijn

pooier?

“Ja, zo kan het gaan. Stel dat

je zo’n stap zet, dan gaat de

politie de pooier horen, andere

pooiers horen en collega-

prostituees benaderen. Dat is

heel ingrijpend. Het gebeurt ook

niet vaak dat de prostituee zelf

aangifte komt doen. De politie

“Je voelt op je

klompen aan dat het

rotzakken zijn”TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS

18 | strijdkreet

kan ook wel iets doen zonder

aangifte, als er voldoende

aanwijzingen zijn van uitbuiting.

Dan horen ze het slachtoffer

ook. Ook als de prostituee

zegt dat ze het vrijwillig doet,

kan de rechter de pooier nog

veroordelen. Maar daarvoor

moeten de aanwijzingen wel

heel sterk zijn. En dat is heel

lastig in de praktijk.”

Wat verandert dat pooierverbod

dan precies?

“Dat zit vooral in de bewijslast.

Kijk, de huidige wet wordt niet

vervangen, want die zit logisch

in elkaar. Ik bepleit om onder

deze wet een extra bepaling

te maken die bemoeienis van

een ander strafbaar maakt.

Met uitzondering van een

hulpverlener of iemand anders

met een vergunning van de

gemeente uiteraard. Als je

verbiedt dat iemand zonder

vergunning geld mag verdienen

aan andermans seksjob, is de

bewijslast erg makkelijk. Een

pooier krijgt niet meteen tien

jaar gevangenisstraf, maar wel

een boete of straatverbod. Dus

de straf is niet meteen heel

hoog, maar het scheelt wel

heel veel onderzoek. En het

voorkomt zoveel misbruik. Het

lijkt dan eigenlijk meer op de

drugswetgeving. Het bezitten

van drugs is verboden. Dat

betekent niet dat je meteen

de zwaarste straffen krijgt als

je wordt aangehouden met

drugs. Maar je kunt de straf wel

aanpassen aan de ernst van

het misdrijf. Uitbuiting, dwang,

misbruik, als dat bewezen

kan worden, zijn de straffen

natuurlijk veel hoger.”

Hebt u voorbeelden van gevallen

waarin het lastig bleek om

pooiers te veroordelen?

“Dat zit met name in gevallen

waar meiden zelf slachtoffer

zijn. Ze trekken verklaringen

later vaak weer in. Het feit

dat iemand in de prostitutie

zat toen ze nog in Bulgarije

woonde, betekent niet dat

ze hier niet wordt uitgebuit.

Maar dat weet je niet zeker.

Als een Nederlandse meid

als achttienjarige opeens op

de Wallen zit… Ik geloof niet

dat meisjes van 18 daar een

bewuste keuze voor maken.

Dat is bij wat oudere dames

anders, die zijn toch bijdehanter

en kunnen beter voor zichzelf

opkomen. Het is namelijk een

keiharde manipulatieve wereld,

de prostitutie. Hoe moet ik

dat zeggen… Je wordt er niet

schaapachtiger van. Dat is

de zwakte van ons stelsel:

seks met een minderjarige

prostituee is strafbaar, maar

als je de achttien gepasseerd

bent, word je, volgens de wet,

opeens volledig in staat geacht

zo’n keuze te maken. Vrouwen

leren in het vak ook om te

liegen of zaken aan te dikken.

Het kan zijn dat ze een nieuwe

pooier hebben en daarom

de oude pooier aangeven.

Vaak helpt steunbewijs bij het

veroordelen van een pooier.

Een willekeurig voorbeeld: als

je fiets is gestolen, is dat alleen

niet voldoende om iemand te

veroordelen. Dat moet door

een politieman zijn gezien, of

je moet twee getuigen hebben

of iemand moet het zelf

bekennen. Zo werkt het ook in

mensenhandelzaken. Naast het

slachtoffer moet er ook een

verklaring zijn van een andere

prostituee die bijvoorbeeld

zag dat het meisje iedere dag

huilde. En dat alleen is nog niet

genoeg. Er moet bewijs zijn uit

zoveel mogelijk verschillende

invalshoeken. Wat volgens

mij helpt en wat de politie

nog te weinig doet: financiële

naspeuringen. Waar gaat het

geld heen dat een vrouw met

prostitutie verdient?”

Als er zoveel ellende en

mensenhandel is in de wereld

van prostitutie, is het Zweedse

model dan geen betere oplossing?

Waarom maken we het kopen

van seksuele diensten niet

helemaal strafbaar? Dan is het

ook niet meer lucratief om het te

misbruiken…

“Ik ben ook wel benieuwd hoe

dat model uitpakt. Maar het

past mij als rechter niet om aan

rechtspolitiek te doen. Ik werk

met de wetten zoals die er

zijn. Ik vind alleen dat we met

een pooierverbod niet tegen

de bedoeling van de wetgever

ingaan, maar de wetgeving

beter laten aansluiten op de

praktijk. Dit verbod tast de

legalisering van de branche niet

aan. En je voelt ook als rechter

wel op je klompen aan dat het

rotzakken zijn. Maar de wet

vraagt daar bewijs voor. Dan zit

je in de rechtszaal wel eens in

een lastige spagaat.”

strijdkreet | 19

Tachtig procent. Dat is het percentage

van de aangiftes van mensenhandel

dat uit de seksindustrie komt. Het

lijkt soms, ook voor hulpverleners

van het Leger des Heils, vooral

een prostitutieprobleem te zijn. Je zou haast

vergeten dat er veel meer manieren zijn waarop

mensen worden uitgebuit in Nederland. Ze

worden niet altijd letterlijk verhandeld, maar er

wordt wel fl ink aan hen verdiend. Mannen uit

Hongarije die zijn gevlucht voor hun uurloon

van 1,13 euro en nu werken voor 4 euro per uur.

Jongens van 18 uit Litouwen die hier hun jonge

ruggen kapotwerken voor een paar honderd

euro per maand. Hulpverleners van het Leger

des Heils in Amsterdam ontmoeten deze

mensen bijvoorbeeld in de winteropvang of bij

de soepbus. Leven als een slaaf in Nederland.

We vroegen aan hulpverlener Jolanda Hallie en

straatwerker Dylan Price hoe dat kan.

Dagenlang voor niks werken

Jolanda schenkt koffi e in bij de Winteropvang

in Amsterdam. Nog een paar nachtjes en de

opvang gaat sluiten. Dan staan er driehonderd

mannen en vrouwen op straat. Ze slapen onder

bruggen of in verlaten boten. “Die mannen aan

dat tafeltje komen uit Hongarije. Zij kunnen je

wel wat vertellen over uitbuiting,” vertelt Jolanda.

Tien jaar werkt Jolanda nu bij het Leger; de

Amsterdamse dak- en thuislozen kennen haar

en zij kent hen. De Hongaarse jongens aan het

tafeltje spreken een beetje Engels. “Yes, a lot

of people from Hungary, Slovenia and other

countries here.” Of ze wel eens illegaal hebben

gewerkt? Natuurlijk. Maar dat doen ze liever niet.

In Venlo bijvoorbeeld, heeft Andrej een paar

dagen schilderwerk gedaan. En hij is chauff eur

geweest. Dat verdiende goed, 50 euro per

dag. Maar een vriend van hem heeft wel eens

dagenlang schoongemaakt en uiteindelijk niks

gekregen. Waarom ze werken zonder garantie

of rechten? “You fi rst need a bankaccount, then

money on it, then you can rent a house, and with

an address you can try to fi nd a legal job.” Dat

is de route die de zogenaamde MOE-landers

(Midden- en Oost-Europa) af moeten leggen.

Zolang je niet drinkt, maak je een kans

Dylan, sinds een jaar straatwerker in Amsterdam,

vertelt dat vooral zwervende Oost-Europeanen

een makkelijke prooi vormen voor uitbuiting. “Het

klinkt stom, maar in de praktijk lijkt een groep

witte mannen in een busje minder verdacht

dan een groepje Afrikaanse mannen. Dat is hoe

mensen denken die een groep Oost-Europeanen

voor een schandalig laag loon aan het werk

zetten. Ook heerst het gevoel dat bijvoorbeeld

Polen beter weten hoe je een muurtje bouwt

dan Ethiopiërs. MOE-landers snappen onze

cultuur beter. En ze weten dat ze hard moeten

werken voor hun loon – dat hier geen gouden

Voor een appelen een ei

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD DMITRY KALINOVSKY

Af en toe wat werken

20 | strijdkreet

bergen voor hen liggen.” Dat bevestigt Korz, een

Hongaarse dakloze in de Winteropvang: “Het

duurt lang voordat je hier legaal werk hebt. We

moeten veel geduld hebben. Maar zolang je niet

drinkt, maak je wel een kans. Ik vraag overal in

de stad of er werk voor me is. Af en toe kan ik

iets doen, bijvoorbeeld in een wasserette. Het

is keihard werken en we krijgen aan het einde

van de dag maar dertig euro contant uitbetaald,

maar ik ben blij dat ik iets verdien.” Het verschil

tussen Afrikaanse ongedocumenteerden en

Oost-Europese daklozen is dat mensen uit

andere EU-landen hier wel mogen zijn. Je mag

vrij reizen, je wordt niet weggestuurd. Dylan:

“Ongedocumenteerden zijn veelal bezig met

overleven. Jongens uit Litouwen, Oekraïne of

voormalig Joegoslavië mogen hier zijn. En ze

zijn hier puur om te werken. Ze worden vaak in

een groep landgenoten opgenomen. Oudere

groepsleden laten jongere gasten voor hen

werken. Ze buiten elkaar ook uit. Ik kwam op

straat een jongen met een gehavend gezicht

tegen en vroeg hem of hij hulp kon gebruiken. Ik

zag dat hij mooi weer speelde, omdat hij in de

gaten werd gehouden door andere Litouwers.

Het dekentje dat ik hem uiteindelijk toestopte,

werd gevorderd zodra ik de hoek om was.”

Werken kun je het niet noemen

Jolanda vindt het als hulpverlener wel eens lastig

om zoveel schrijnende verhalen te kennen. “Je

wilt hen natuurlijk helpen aan een goede baan,

maar dat lukt bijna nooit.” Zo kent ze een vader

en zoon uit Roemenië die voor enkele honderden

euro’s per maand op een kermis werkten. “Nou

ja, werken kon je het niet noemen. Ze werden

echt als slaven behandeld. Dag en nacht werkten

ze door. Ze hadden niet eens tijd om het geld bij

de bank te brengen om het op de rekening van

hun vrouw en kinderen in Roemenië te storten.

Bizar wat voor zwaar werk ze moesten verrichten

en hoe extreem weinig geld ze ervoor kregen!

Maar ja, in Roemenië hebben ze helemaal geen

werk. Dan werken ze liever hier voor een schamel

loontje. En zonder contract heb je ook geen

enkel recht. Dus als je doodziek bent: gewoon

doorwerken. Je kunt lastig naar de politie voor

die uitbuiting, want je werkt illegaal.”

Negeren is geen oplossing

Volgens Dylan is dat het lastige aan het verhaal.

“Deze mannen hebben geen postadres en

dus geen rechten. Ze bevinden zich dus in

een chantabele positie. Hoewel dat misschien

binnenkort verandert. Asielzoekers hebben

nu recht op bed, bad en brood dankzij een

uitspraak van de Europese Raad. Dit overstijgt

de Nederlandse wet. Als Oost-Europese EU-

landen de rechten aanpassen van MOE-landers

die op zoek zijn naar werk in West-Europa, kan

dat dus veranderen. Daar hoop ik op, want hoe

rottig het illegale werk hier ook is, ze gaan maar

zelden terug naar hun eigen land. Daar is de

economie er namelijk nog slechter aan toe. Deze

mensen negeren is ook geen oplossing. De EU

is voordelig voor de handel, maar dit zijn ook de

gevolgen. En dat moeten we als West-Europese

landen eerlijk onder ogen zien.”

strijdkreet | 21

22 | strijdkreet

Het is als de honger in Afrika. Je vind het heel erg, maar het is zo groot, dat je niet echt het idee hebt dat je er iets tegen kunt doen. Je vindt

mensenhandel vast afschuwelijk… Ja zeg, het zal je kind maar overkomen. Maar dat is iets wat de politie tegen moet gaan, de overheid, of speciaal daarvoor opgerichte organisaties. Daar kun jij niets tegen doen, toch?

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD MARGRIET ALBLAS

Er zijn mensen en initiatieven die vinden dat juist jij iets kunt doen in de strijd tegen mensenhandel. Als je bent geraakt door de inhoud van deze Strijdkreet en je handen jeuken, kijk dan eens of je hier iets mee kunt:

Houd je ogen open in je eigen omgeving. Ken je een au pair die afwijkend gedrag vertoont,

krijgt je buurmeisje wel heel extreme cadeaus van haar vriendje – als je mensenhandel vermoedt,

meld dit dan bij de politie of bij meld-misdaad-anoniem.

Steun een organisatie die mensenhandel bestrijdt of vraag of ze je hulp kunnen gebruiken. Goede

organisaties zijn Stop The Traffik, International Justice Mission, CoMensha, Fairwork, Fier Fryslân en natuurlijk het Leger des Heils.

Koop kleding en voedsel waarvan je weet dat het ‘fair’ is geproduceerd. Buiten onze grenzen

wordt veel van onze kleding en voedsel onder zeer slechte werkomstandigheden geproduceerd.Meer informatie vind je bijvoorbeeld opwww.schonekleren.nl, en let op de Fair Trade logo’s op je boodschappen.

Laat op je social media weten dat je het #pooierverbod steunt. De ChristenUnie

is samen met andere partijen bezig met een wetsvoorstel op dit punt, naar aanleiding van de uitspraken van Peter Lemaire. Lemaire is raadsheer van het gerechtshof in Arnhem en voorzitter van het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht (LOVS). In 2013 pleitte Lemaire voor de herinvoering van het pooierverbod, omdat mensenhandel volgens hem zo goed aangepakt

kan worden. Je leest een interview met hem op pagina 18.

Onderteken de petitie van ‘Ik ben onbetaalbaar’ als je vindt dat niemand voor seks zou moeten

betalen. Dat kan op www.ikbenonbetaalbaar.nl.

Het Leger des Heils strijdt ookinternationaal tegen mensenhandel.Kijk op www.salvationarmy.org/ihq/ahteuropewat het Leger doet en hoe jij kunt helpen.

‘Wat kan ik er nou aan doen?’

strijdkreet | 23

doen wat we geloven

En God zal al hun tranen drogen. Niemand zal meer

sterven, en er zal geen verdriet en geen pijn

meer zijn. Want alles van vroeger is verdwenen…

Uit de Bijbel, Openbaringen 21 vers 4