Strategisch Plan Limburg in het Kwadraat (SALK)

Strategisch Actieplan voorLimburg in het Kwadraat

Expertengroep olv Herman Daems VERTROUWELIJK EN INTELLECTUEEL EIGENDOM VAN DE EXPERTENGROEPGebruik van dit rapport is enkel toegestaan na overleg met de expertengroep

SALK eindrapport

Overhandiging aan Taskforce voor Limburg op 1 februari 2013

|Expertengroep SALK 1

Voorwoord: werkzaamheden van de expertengroep onder leiding van Herman Daems

Op 24 oktober 2012 heeft Ford de sluiting van de vestiging in Genk aangekondigd, wat een grote economische en sociale impact zal hebben op de Limburgse regio in de nabije toekomst. Daarop stelt de Vlaamse regering een raad van experten (zonder politiek mandaat) aan, onder leiding van Herman Daems

Deze expertengroep heeft de opdracht gekregen om op korte termijn een Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) uit te werken, met name een onafhankelijke aanbeveling om duurzame werkgelegenheid te bevorderen en het economisch herstel van de regio op lange termijn te realiseren

De expertengroep heeft gedurende 2 maanden (december 2012 - januari 2013) intensief gewerkt aan de concrete uitwerking van SALK. De groep heeft onder meer …– Een veelheid aan bronnen geraadpleegd– 16 partijen uit het middelveld gehoord tijdens officiële ‘hearings’– Alle suggesties ingediend door verschillende partijen geanalyseerdDe expertengroep is 6 maal samengekomen, en er hebben ook een vijftiental werksessies plaatsgevonden in subgroepen

Het finale SALK rapport wordt overgemaakt aan de Vlaamse regering op 1 februari 2013, die deze voorstellen verder zal moeten laten concretiseren om vervolgens een beslissing te nemen omtrent wat effectief te implementeren. Dit debat zal plaatsvinden in nauw overleg met de Taskforce voor Limburg, een specifiek overlegorgaan samengesteld uit de verschillende politieke niveaus en de sociale partners

De samenstelling van de expertengroep, alsook meer details over de opdrachtstelling, de hearings en de geraadpleegde bronnen zijn opgenomen in bijlage


SALK samenvatting (1/2)

Limburg werd in de jaren ’80 economisch zwaar getroffen door de sluiting van de mijnen. De regio is sindsdien door een reconversie gegaan wat geleid heeft tot een sterke groei in werkgelegenheid. Anno 2013 staat de regio opnieuw onder druk door de sluiting van de Ford vestiging, de grootste werkgever. Limburg moet deze gebeurtenis zo snel mogelijk te boven komen en verder bouwen aan de toekomst. Echter, het Limburgse economische weefsel heeft een aantal belangrijke problemen die een snel herstel bemoeilijken

– Limburgse werkgelegenheid en welvaart staan onder druk: de sluiting van Ford Genk vergroot het reeds bestaande werkgelegenheidsprobleem. Bovendien dreigt er een daling van de Limburgse welvaart. Werkgelegenheid staat onder druk terwijl totale en beroepsbevolking blijven stijgen en productiviteit daalt

– Het beschikbare talent sluit niet aan bij de noden van de markt: de werkloosheidsgraad is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde en treft vooral laaggeschoolden. Bovendien kent de Limburgse beroepsbevolking een scholingsachterstand

– Limburgse economie mist innovatiekracht en ondernemerschap en de bedrijven zijn onvoldoende exportgericht. Bovendien kent tewerkstelling in Limburg een oververtegenwoordiging in sectoren onder druk (klassieke industrie)

– Limburgse regio is onvoldoende ontsloten (weg / water / spoor) en de ontwikkeling van bedrijventerreinen is niet afgestemd op de vraag

– Gezien het huidige financiële klimaat en mogelijks beperktere privé kapitaal accumulatie, is het voor Limburgse bedrijven niet mogelijk om een inhaalbeweging te financieren

Gezien de specifieke problemen in Limburg, is een strategische aanpak vereist. De doelstelling van het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) is dan ook het economisch weefsel van de regio duurzamer te maken door een vernieuwende strategie. Op die manier kan jobcreatie versterkt en het werkloosheidssurplusweggewerkt worden. Deze strategie zit vervat in “de Limburgse 6-hoek”: meer jobs, marktgericht scholen, sterker ondernemen, krachtiger innoveren, beter exporteren, en gericht ontsluiten. Dit alles moet gebaseerd zijn op 2 basisprincipes

– Interregionale samenwerking: Limburg kan zich het best ontwikkelen in samenwerking met andere regio’s – zo kan het bouwen op de sterktes van die regio’s, en zelf inspelen op hun behoeftes (complementariteit).

– Community formation: het beleid dient gericht te zijn op het creëren van linken tussen mensen: groei wordt gevoed door het samenbrengen van de juiste partijen (bedrijven, kennisinstellingen en overheid) rond de juiste thema’s


SALK samenvatting (2/2)

▪ De uitvoering van deze strategische visie wordt onderbouwd door 4 pijlers– Acties op korte termijn, met als doel de impact van de sluiting van Ford op tewerkstelling te temperen. Een

concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering m.b.t. een aantal lopende dossiers kan een grote en directe impact hebben op werkgelegenheid. Verder kan de vraag naar en aanbod van arbeid snel beter op elkaar wordenafgestemd

– Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, vertrekkend van het huidige portfolio aan activiteiten in de regio. Deze maatregelen zijn afgestemd op de noden van de lokale markt: grote sectoren dienen versterkt (V) te worden, in groeiende sectoren moet het potentieel versneld (V) worden en kiemen voor de toekomst moeten verder worden ontwikkeld (O) (V²O principe)

– Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, die inspelen op de randvoorwaarden. Deze maatregelen zijn bedoeld om de economie in zijn geheel te versterken (de Limburgse zeshoek). Het beleid moet gericht zijn op het creëren van duurzame jobs, beter opleiden van talent, stimuleren van innovatie, export en ondernemerschap en het verbeteren van de infrastructuur

– Sterke institutionele verankering van het beleid: de aanpak voor Limburg dient te kaderen in het Vlaamse beleid, maar met de nodige bewegingsruimte voor lokale instellingen om specifieke accenten te leggen. Bovendien spelen de lokale sociale partners een cruciale rol

▪ Door het uitvoeren van de SALK aanbevelingen, zal de regio terug kunnen aanknopen bij economische groei. Het zal echter verschillende jaar duren eer de impact van de Ford sluiting gecompenseerd is, en productiviteit moet opnieuw stijgen om de welvaart te kunnen behouden. Vandaar dat het zo belangrijk is om te focussen op het duurzamer maken van het economisch weefsel op lange termijn

▪ Een daadkrachtige implementatie en opvolging van SALK is essentieel om de Limburgse economie te versterken. We raden de Vlaamse Regering dan ook aan een transparante, daadkrachtige en duurzame “governance” structuur uit te tekenen. Dit binnen het kader van het Vlaamse industriële, technologische en arbeidsmarktbeleid en sterk verankerd in de bestaande Vlaamse en Limburgse instellingen


SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding

Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg

SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden

Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:

versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,

in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van

de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen

Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio

Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


SALK kader

Kader voor het Strategisch Actieplan voor Limburg in het KwadraatInleiding

Aanleiding / context

Sluiting van de Ford fabriek

▪ Nakende ontslag van ±8,000 werknemers in Limburg betrokken bij Ford Genk en zijn toeleveranciers

▪ Geschatte economische impact van 0.3% op het Belgische BBP

▪ De opdracht van de expertengroep is het opstellen van een plan voor de toekomstige economische ontwikkeling van Limburg waarbij de nadruk ligt op het creëren van additionele duurzame werkgelegenheid en het versterken van het economische weefsel in de regio

▪ De expertengroep heeft binnen deze opdrachtstelling in de periode december 2012 -januari 2013 een strategisch plan voor Limburg uitgewerkt, en dit binnen het volgende kader– Het plan heeft voornamelijk een lange termijn focus, en richt zich dus niet

uitsluitend op de hertewerkstelling van de werknemers van Ford en toeleveranciers

– Het plan omvat een strategie voor de regio, onderbouwd door een veelheid aan concrete ideeën om deze strategie te realiseren. Deze ideeën zijn vorm gegeven binnen een korte termijn, en op basis van de beschikbare expertise binnen de expertengroep. De betrokken overheden dienen deze ideeën te concretiseren / evalueren en te kiezen welke te implementeren

– Het plan spreekt zich niet uit over eventuele extra middelen die toegewezen zouden moeten worden aan Limburg. Het is aan de betrokken overheden om uit te maken welke bijkomende budgettaire inspanning zij wensen te leveren voor de regio. De expertengroep is echter van mening dat vele initiatieven kunnen uitgevoerd worden binnen de huidige budgetten, maar door deze anders en efficiënter aan te wenden

▪ De SALK aanbevelingen sluiten aan bij het bestaande kader van Vlaanderen In Actie (ViA) en het Nieuwe Industriële Beleid (NIB). Zij dienen gezien te worden als een verdieping op basis van de specifieke situatie van de Limburgse provincie


Basisprincipes gehanteerd bij het uitwerken van de SALK aanbevelingen

▪ SALK is gericht op maximale creatie van arbeidsplaatsen, met als toetsstenen – Duurzame en inclusieve jobcreatie– Hoge toegevoegde waarde– Onafhankelijkheid van structurele subsidiëring– Milieuvriendelijkheid

▪ SALK is voornamelijk gebaseerd op creatie van arbeidsplaatsen in de markteconomie, en dit zowel voor loontrekkenden als zelfstandigen

▪ SALK focust op de creatie van nieuwe arbeidsplaatsen (en dus niet op herlokalisatie van bestaande activiteiten in Vlaanderen naar Limburg) zodat de tewerkstelling stijgt, waarmee SALK aansluit bij de Vlaamse strategie om de werkzaamheidsgraad te verhogen

▪ SALK bouwt verder op – Huidige sterktes– Reeds aanwezige kiemen voor de toekomst

(“niet het wiel heruitvinden”)– Competenties aanwezig in de regio

▪ SALK initiatieven kaderen in een …– Korte termijn actieplan vs. een lange termijn aanpak– Defensieve vs. offensieve aanpak (jobs beschermen in sectoren

onder druk, jobs creëren in groeisectoren)

▪ SALK initiatieven zijn bedoeld om niet-markt verstorend te zijn, bij implementatie mogen ze …– Geen oneerlijke concurrentie veroorzaken binnen de huidige

(Limburgse) economie– Geen verdringing met zich meebrengen op de arbeidsmarkt

Inleiding


SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding


SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig binnen 5 jaar om welvaart te behouden






Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


Limburgse problemen – SamenvattingLimburg werd in de jaren ’80 economisch zwaar getroffen door de sluiting van de mijnen. De regio is sindsdien door een reconversie gegaan wat geleid heeft tot een sterke groei in werkgelegenheid. Anno 2013 staat de regio opnieuw onder druk door de sluiting van de Ford vestiging, de grootste werkgever. Limburg moet deze gebeurtenis zo snel mogelijk te boven komen en verder bouwen aan de toekomst. Echter, Het Limburgse economische weefsel heeft een aantal belangrijke problemen die een snel herstel bemoeilijken

Limburgse werkgelegenheid en welvaart staan onder druk▪ Sluiting van Ford Genk vergroot het reeds bestaande werkgelegenheidsprobleem en doet de inspanningen van de voorbije

jaren teniet▪ Daling van de Limburgse welvaart dreigt aangezien de werkgelegenheid onder druk staat terwijl de totale en beroepsbevolking

blijft stijgen en de productiviteit daalt. Bovendien zet de sluiting van Ford Genk de inkomsten voor de lokale overheden onder druk waardoor hun bestuurskracht verminderd wordt

Beschikbare talent sluit niet aan bij de noden van de markt▪ Werkloosheidsgraad is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde en treft vooral laaggeschoolden, jongeren en ouderen▪ Limburgse beroepsbevolking kent een scholingsachterstand

– Er bestaat een aanzienlijke leerachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio– Universitair onderwijs is minder uitgebouwd in de regio; hoger onderwijs kan nog beter afgestemd worden op de lokale noden

Limburgse economie mist innovatiekracht, internationalisering en ondernemerschap▪ Limburgse bedrijven zijn minder innovatief in vergelijking met het Vlaamse gemiddelde▪ Limburgse bedrijven zijn onvoldoende exportgericht, en de regio slaagt er niet in om meer buitenlandse investeerders

aan te trekken▪ Het aantal starters in Limburg daalt▪ Tewerkstelling in Limburg kent een oververtegenwoordiging in sectoren onder druk (klassieke industrie);

netto nieuwe jobs in afgelopen jaren gecreëerd in diensten en publieke sector

Infrastructuur ondersteunt bedrijven onvoldoende om te groeien▪ Limburgse regio is gebrekkig ontsloten (weg / water / spoor)▪ Ontwikkeling van bedrijventerreinen is niet afgestemd op de vraag

De huidige financieringsbronnen zijn ontoereikend voor de Limburgse bedrijven om een inhaalbeweging te kunnen maken▪ Banken voeren een gevoelig strenger kredietbeleid▪ Het is waarschijnlijk aan te nemen dat de opbouw van eigen vermogen in Limburgse bedrijven lager is omwille van de meer recente

economische evolutie van de regio

AA

BB

CC

DD

EE


Werk-gelegenheid in LimburgAantal werknemers

279

275.5

10

276

273

270

267

264

261

02014111

268.1

13

274.1

12

276.1

272.5

09

268.7

08

271.4

07

269.8

2006

262.0

Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaartZonder bijkomende maatregelen, valt tewerkstelling in Limburg door sluiting Ford Genk terug op het crisisdieptepunt van 2009

1 Abstractie makend van mogelijke groei in werkgelegenheid 2013-14. Uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford Genk (8K jobs in Limburg): ±2K jobs verloren in 2013, ±6K jobs verloren in 2014

BRON: VDAB arvastat; RSZ; Impactstudie UHasselt

Simulatie

Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg

Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg

Inspanningen van voorbije jaren worden teniet gedaan; de regio loopt mogelijks een

achterstand van 5 jaar op

Inspanningen van voorbije jaren worden teniet gedaan; de regio loopt mogelijks een

achterstand van 5 jaar op

AA


Het aantal werkenden daalt als gevolg van de sluiting van Ford Genk, terwijl de totale Limburgse bevolking aangroeit

860855850845

570

400395390385380375

880

370365360

875

Werkenden1

Beroepsbevolking(Participatiegraad van 69.6% tegen 2017)

Beroepsgeschiktebevolking (15-64 jaar)

Totale bevolking

2017160

1413122011

870865

15

0.70.7

0.10.1

0.50.5

0.10.1

-0.6-0.6

CAGR t.o.v. 2011Percent

1 Abstractie makend van mogelijke groei in werkgelegenheid 2013-14, uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford Genk (8K jobs in Limburg)2 De participatiegraad is het aandeel actieve bevolking (werkenden of werkzoekenden) binnen de beroepsgeschikte bevolking (mensen

tussen 15-64 jaar); deze bedraagt momenteel 68.2%. Beleidsdoelstelling is om participatiegraad voor 20-64 jarigen op te trekken tot 75% tegen 2020. Inclusief de 15-19 jarigen betekent dit een participatiegraad van 70.3% (veronderstelling dat 15% van de 15-19 jarigen deelneemt aan de arbeidsmarkt). Door extrapolatie van 2020 naar 2017 wordt dit participatiedoel 69.6% voor deze groep in 2017

BRON: FOD economie

Beleidsdoelstelling om participatiegraad op te trekken tot 70.3% tegen 2020 door activatie 50+ers²

Beleidsdoelstelling om participatiegraad op te trekken tot 70.3% tegen 2020 door activatie 50+ers²

Beroepsgeschikte bevolking groeit niet evenredig met totale bevolking omwille van vergrijzing

Beroepsgeschikte bevolking groeit niet evenredig met totale bevolking omwille van vergrijzing

Ervan uitgaande dat er geen maatregelen worden genomen om nieuwe werkgelegenheid te creëren

Ervan uitgaande dat er geen maatregelen worden genomen om nieuwe werkgelegenheid te creëren

44%44%

Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaart

Verwachte evolutie bevolkingsstructuur LimburgDuizend

41%41%

Beroepsbevolking(aanhouden huidige participatiegraad)

Aandeel werkenden binnen totale bevolkingSimulatie

AA


ArbeidsproductiviteitReëel BBP1 (per werkende)/Gewerkte uren, CAGR2

Na jaren van productiviteitsgroei, daalt deze in Limburg sinds 2008

48

46

44

34

40

38

36

0

-2% p.a.

+3% p.a.

0% p.a.

+3% p.a.

20111009080706050403022001

42


Vlaanderen

Limburg

▪ Stagnering van de productiviteit is een algemene Vlaamse trend

▪ In Limburg neemt de productiviteit zelfs af– 0% p.a. afgelopen 5 jaar– -2% p.a. afgelopen 3 jaar

▪ Deze daling in Limburg is groter aangezien er verhoudingsgewijs meer jobs zijn verloren gegaan in de industrie in vgl met Vlaanderen. Aangezien jobs in de industrie typisch een hogere toegevoegde waarde hebben, weegt dit sterk door op de productiviteit

▪ Stagnering van de productiviteit is een algemene Vlaamse trend

▪ In Limburg neemt de productiviteit zelfs af– 0% p.a. afgelopen 5 jaar– -2% p.a. afgelopen 3 jaar

▪ Deze daling in Limburg is groter aangezien er verhoudingsgewijs meer jobs zijn verloren gegaan in de industrie in vgl met Vlaanderen. Aangezien jobs in de industrie typisch een hogere toegevoegde waarde hebben, weegt dit sterk door op de productiviteit

AA

1 De reële evolutie van het BBP zonder invloed van inflatie; basisjaar voor de meting is 19992 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: OECD; FOD economie


21,255

26,006

24,998

32,317

Limburg

Vlaanderen

Welvaart in Vlaanderen is hoger en groeit sneller dan in Limburg, gedreven door hogere productiviteit

+2.6% p.a.+2.6% p.a. -0.1% p.a.-0.1% p.a. +0.5% p.a.+0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. +2.2% p.a.+2.2% p.a.

+2.0% p.a.+2.0% p.a. -0.2% p.a.-0.2% p.a. +0.8% p.a.+0.8% p.a. 0% p.a.0% p.a. +1.4% p.a.+1.4% p.a.

Creatie van welvaart

ProductiviteitWerktijd²Participatie aan de arbeidsmarkt

1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Cijfers op Belgisch niveau aangepast voor Limburg o.b.v. cijfers VDAB; geen evolutie van 2001 naar 20113 Aandeel beroepsgeschikte bevolking (15-64j) binnen totale bevolking4 Aandeel werkenden binnen beroepsgeschikte bevolking

BRON: Eurostat; Statbel; OESO; VDAB

BBPGewerkte uren

(€/uur)

BBPCapita

(€)

Proportie be-roepsgeschikte

bevolking³(Percentage)

Gewerkte urenWerkenden

(Uren)

Tewerkstellingsgraad4


(Percentage)

21,255 33.968.6% 1,51260.3%

39.167.6% 1,51265.1%

37.866.1% 1,57763.4%

47.165.7% 1,57766.2%

CAGR1

2001-11AA

20112011

20112011

20012001

20012001



ProductiviteitWerktijdParticipatie aan de arbeidsmarkt

BBPCapita

(€)


bevolking2

(Percentage)

Tewerkstellings-graad³

(Percentage)

26,006

Zonder meer werkgelegenheid en hogere productiviteit, dreigt de welvaart in Limburg te dalen

-1.6% p.a.-1.6% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.7% p.a.-0.7% p.a. 0% p.a.0% p.a. 0% p.a.0% p.a.

1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Aandeel beroepsgeschikte bevolking (15-64j) binnen totale bevolking 3 Aandeel werkenden binnen beroepsgeschikte bevolking

BRON: Eurostat; Statbel; OESO; VDAB

24,124


20172017

BBPGewerkte uren

(€/uur)


(Uren)

Rekening houdend met impact Ford Genk en zonder maatregelen om

nieuwe werkgelegenheid te creëren

Rekening houdend met impact Ford Genk en zonder maatregelen om

nieuwe werkgelegenheid te creëren

Extrapolatie productiviteitsgroei van afgelopen 5 jaar

Extrapolatie productiviteitsgroei van afgelopen 5 jaar

39.167.6% 1,51265.1%

39.165.3% 1,51262.5%

AA

Limburg

20112011

CAGR1

2001-11


Het voorbeeld van de stad Genk toont aan dat de sluiting van Ford Genk een impact kan hebben op de budgetten van de lokale overheden

2

6

1

1

Totaal verlies inkomsten Genk 10

Inkomstenbelastingenwerknemers Ford Genk

Motorenbelasting

Onroerende voorheffingoutillage1

Onroerende voorheffinggebouwen

Onmiddellijk verlies door wegvallen …€ mln, stad Genk

Genk-specifiekverlies door situering Ford terreinen op grondgebied Genk

ILLUSTRATIEF

1 Outillage: alle toestellen, machines en andere installaties dienstig voor een nijverheids-, handels- of ambachtsbedrijf2 Indirect verlies aan inkomsten door inkomensverlies ontslagen werknemers waardoor in Genk minder geconsumeerd zal worden.

Deze indirecte effecten zullen leiden tot andere ontslagen en dalende belastingenBRON: Stad Genk

Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaartAA

▪ € 10 mln vertegenwoordigt 9% van de stadsbegroting van Stad Genk

▪ Dit is in het bijzonder problematisch aangezien– Genk diverse projecten in

stelling heeft staan om de overgang te maken naar innovatieve maak- en kenniseconomie. Deze projecten zijn echter door dit inkomensverlies gehypothekeerd

– De huidige situatie bovendien een versnelling en versterking vergt van extra investeringen in toekomstgerichte economische projecten

▪ Deze cijfers houden nog geen rekening met indirecte effecten

▪ € 10 mln vertegenwoordigt 9% van de stadsbegroting van Stad Genk

▪ Dit is in het bijzonder problematisch aangezien– Genk diverse projecten in

stelling heeft staan om de overgang te maken naar innovatieve maak- en kenniseconomie. Deze projecten zijn echter door dit inkomensverlies gehypothekeerd

– De huidige situatie bovendien een versnelling en versterking vergt van extra investeringen in toekomstgerichte economische projecten

▪ Deze cijfers houden nog geen rekening met indirecte effecten


8.5

8.0

7.5

7.0

6.5

6.0

0

Vlaanderen

Limburg

2014²1312111009

11.5

11.0

10.5

10.0

9.5

9.0

080706050403022001

Werkloosheid is reeds jaren structureel hoger dan Vlaamse gemiddelde; sluiting Ford Genk dreigt kloof terug te vergroten

1.4%1.4% 0.6%0.6%

2.2%2.2%

Limburgse problemen: Talent

1 Data steeds op basis van maand oktober van desbetreffende jaar2 Assumptie: 2012 werkloosheid aangehouden in 2013 & 2014, uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford

Genk (8K jobs in Limburg, 12K jobs in Vlaanderen)BRON: VDAB arvastat; RSZ; Impactstudie UHasselt

Werkloosheid Limburg vs. Vlaamse gemiddelde1

Percentage

Simulatie

Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg (+2.0%), ±12,000 jobs in Vlaanderen (+0.4%)

Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg (+2.0%), ±12,000 jobs in Vlaanderen (+0.4%)

BB


Leeftijd Geslacht Scholingsgraad Werkloosheidsduur

6751

27 25

2012

24

2001

6

3438

10 15

2012

48

2001

57

4152

2012

48

2001

59 12 16

65 59

2012

25

2001

24

Werkloosheid treft vandaag voornamelijk jongeren, 50+ers en laaggeschoolden. Werkloosheid verschuift meer naar mannen en gemiddelde duurtijd neemt toePercentage, proportioneel t.o.v. het totaal= 100%


BRON: VDAB arvastat

Laag

Midden

HoogVrouwenMannen≥5025-50<25 ≥2 j1-2 j<1 j

Daling in proportie van laaggeschoolden; blijft echter hoger dan aandeel laaggeschoolden in

beroepsgeschikte bevolking (31%)

Daling in proportie van laaggeschoolden; blijft echter hoger dan aandeel laaggeschoolden in

beroepsgeschikte bevolking (31%)

BB


Het opleidingsniveau van de beroepsgeschikte bevolking neemt toe, maar trager dan in de rest van Vlaanderen

4340

1716

7 10

5

100% =

Geen diplomaLager onderwijs

Lager secundair

Hoger secundair

Hoger onderwijs niet universitair kort

Hoger onderwijs nietuniversitair lang

Universitair

Vlaanderen

4,136

47

18

Limburg

571

56

20

3

OpleidingsniveauPercentage van de bevolking tussen 15-64j naar opleidingsniveau, 2011 Vlaanderen

▪ Het aantal laag en midden geschoolden is hoger in Limburg vs. Vlaanderen, onder meer gedreven door scholingsachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio’s

▪ Het aantal hooggeschoolden is lager vs. Vlaanderen en is de afgelopen jaren ook trager aangegroeid

▪ Participatie aan hoger onderwijs van de Limburgse jeugd² is momenteel wel in lijn met het Vlaamse gemiddelde; het zal echter tijd vragen eer de historische achterstand van de Limburgse (beroepsgeschikte) bevolking is bijgebeend en mogelijks dient ook brain drain terug gedrongen te worden

▪ Het aantal laag en midden geschoolden is hoger in Limburg vs. Vlaanderen, onder meer gedreven door scholingsachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio’s

▪ Het aantal hooggeschoolden is lager vs. Vlaanderen en is de afgelopen jaren ook trager aangegroeid

▪ Participatie aan hoger onderwijs van de Limburgse jeugd² is momenteel wel in lijn met het Vlaamse gemiddelde; het zal echter tijd vragen eer de historische achterstand van de Limburgse (beroepsgeschikte) bevolking is bijgebeend en mogelijks dient ook brain drain terug gedrongen te worden

Hoog geschoolden

Midden geschoolden

Laag geschoolden

1.41.4 1.51.5

+1.7+1.7 +2.7+2.7

-1.9-1.9 -2.7-2.7

1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: FOD Economie

CAGR1, 2007-11Percent

Limburg

Limburgse problemen: TalentBB


Schoolse vertraging in het lager onderwijs1

De scholingsachterstand in Limburg ligt in lijn met Vlaanderen; mijngemeenten vormen echter een duidelijke probleemzonePercentage, aandeel leerlingen met schoolse vertraging

BBLimburgse problemen: Talent

20,920,818,017,5

15,415,5 14,0

Limburgse mijnstreek

Maasmechelen

41,0

Genk

39,9

Heusden-Zolder

25,5

Beringen

29,8

Hout-halen-Helchteren

31,7

Vlaams Gewest

29,0

Limburg

30,2

1 Betreft gewoon onderwijsBRON: Studiedienst Vlaamse regering

Schoolse vertraging in het secundair onderwijs1

▪ Scholingsachterstand start reeds in het lager onderwijs en groeit aan in het secundair onderwijs

▪ Steden Maasmechelenen Genk zijn het meest geconfronteerd met problematiek

▪ De situatie is nauwelijks verbeterd over de afgelopen jaren

▪ Scholingsachterstand start reeds in het lager onderwijs en groeit aan in het secundair onderwijs

▪ Steden Maasmechelenen Genk zijn het meest geconfronteerd met problematiek

▪ De situatie is nauwelijks verbeterd over de afgelopen jaren


N = 9,296

N = 24,989

Door beperkt universitair aanbod in Limburg, kiezen universiteitsstudenten vaak om te studeren buiten hun provinciePercentage, studiejaar 2010-11

30

Elders

Limburg70

N = 15,693

UHasselt

UGent

KULeuven

4

11

16

Aantal faculteitenUniversiteit


BRON: Studiedienst Vlaamse Regering

63

Hogeschool

Universiteit37

76Elders

Limburg24

Locatie Limburgse universiteitsstudenten

Locatie Limburgse hogeschoolstudenten

Limburgse studenten

Gebrek aan lokale universitaire opleidingen

werkt brain drain in de hand

Gebrek aan lokale universitaire opleidingen

werkt brain drain in de hand

▪ Geneeskunde en levenswetenschappen

▪ Wetenschappen▪ Rechten▪ Bedrijfseconomische

wetenschappen

▪ Geneeskunde en levenswetenschappen

▪ Wetenschappen▪ Rechten▪ Bedrijfseconomische

wetenschappen

BB


Limburgse ondernemers ervaren het gebrek aan personeel met de juiste competenties als grootste groeiremmer

9

12

25

29

39

47

60

66

Ondersteunende maatregelen voor groeiambities

Arbeidsmarkt flexibiliteit

Competente werknemers

Infrastructuur(e.g., weg, spoor, water)

Ruimte(terreinen, gebouwen, uitrusting)

Ondersteuning voor innovatieen kennisontwikkeling

Privé kapitaal

Overheidsfinanciering

Sectorspecifieke infoGrootste groeiremmers voor eigen sectoren1: gebrek aan …% van de ondernemers (n = 442)

▪ Handel, Bouw en Logistiek (>80%)▪ Vrije beroepen en onderzoek (43%)

▪ Industrie (79%), Logistiek (73%)▪ Inform & Comm (44%), Publieke

sector (0%)

▪ Industrie (79%), Logistiek (73%)▪ Inform & Comm (44%)

▪ Handel (17%)

▪ Vrije beroepen en onderzoek (46%)▪ Logistiek (7%)

▪ Publieke sector (50%)▪ Logistiek (7%)

▪ Handel (31%)

1 Op basis van multiple choiceBRON: VKW bevraging december 2012

Meest frequente antwoorden op de open vraag “Welke boodschap wil u nog meegeven aan de experten-groep om de groei van het aantal arbeidsplaatsen in Limburg te maximaliseren?”

▪ Verlagen van de loonkost

▪ Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen

▪ Verlagen van de administratieve lasten

▪ Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs

▪ Focus op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen

▪ Positivisme

▪ Innovatie en export

Meest frequente antwoorden op de open vraag “Welke boodschap wil u nog meegeven aan de experten-groep om de groei van het aantal arbeidsplaatsen in Limburg te maximaliseren?”

▪ Verlagen van de loonkost

▪ Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen

▪ Verlagen van de administratieve lasten

▪ Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs

▪ Focus op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen

▪ Positivisme

▪ Innovatie en export

Limburgse problemen: TalentBB


IWT steun aan bedrijven1

€ mln, 2004-11

0

15

30

45

60

75

90

105

120

135

20111009080706052004

6% van totale IWT steun




Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapHet Limburgs aandeel binnen de IWT steun is licht toegenomen maar blijft lager dan het Limburgs aandeel in het Vlaamse BBP

1 Gebaseerd op 3 jaar voortschrijdend gemiddeldeBRON: IWT via VOKA Barometergegevens

Vlaanderen

Limburg

▪ De Limburgse economie is goed voor 11% van het Vlaamse BBP

▪ Limburgse grote ondernemingen en high-tech KMO’svinden slechts beperkt hun weg naar het IWT: hun aandeel bedraagt 5% (2008-11) van de fondsen van het IWTO&O-programma

▪ Limburgse KMO’svinden beter hun weg naar IWT: hun aandeel bedraagt 10% binnen het KMO-innovatie programma

▪ De Limburgse economie is goed voor 11% van het Vlaamse BBP

▪ Limburgse grote ondernemingen en high-tech KMO’svinden slechts beperkt hun weg naar het IWT: hun aandeel bedraagt 5% (2008-11) van de fondsen van het IWTO&O-programma

▪ Limburgse KMO’svinden beter hun weg naar IWT: hun aandeel bedraagt 10% binnen het KMO-innovatie programma

CC

+€36 mln(+43%)

+€36 mln(+43%)

+€3 mln(+64%)+€3 mln(+64%)

Groei


Aantal Europese patentaanvragen

129

178

208

228

82

Vlaams Gewest 825

Limburg

West-Vlaanderen

Oost-Vlaanderen

Vlaams Brabant

Antwerpen 134134

9999

195195

126126

112112

133133

BRON: Eurostat

Het aantal patentaanvragen ligt in Limburg lager dan in de rest van Vlaanderen, ook als men rekening houdt met lager aantal inwonersTotaal aantal, 2008

Aantal patenten per miljoen inwoners

Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC


Prestatie Top 5001 bedrijven in LimburgOmzet & exportpercentage Top 500 in 2011, € mrd, percentage, 2006-11

▪ In 2006 realiseerde de Top 500 Limburgse bedrijven 52% van hun omzet door export, in 2011 was dit nog slechts 47%

▪ De omzet steeg in dezelfde periode echter van € 27 mrd naar € 31 mrd (+2.7% p.a.). Deze omzetstijging werd haast volledig gerealiseerd op de binnenlandse markt

▪ In 2006 realiseerde de Top 500 Limburgse bedrijven 52% van hun omzet door export, in 2011 was dit nog slechts 47%

▪ De omzet steeg in dezelfde periode echter van € 27 mrd naar € 31 mrd (+2.7% p.a.). Deze omzetstijging werd haast volledig gerealiseerd op de binnenlandse markt

De exportgerichtheid van top 500 Limburgse bedrijven neemt af

1 Analyse op basis van database VKW van 500 grootste bedrijven in Limburg (Top 500), exclusief KBCBRON: VKW database top 500


48 53

100% =

Aandeel omzetbinnenlandse markt

Aandeel omzetexport

2011

31

47

2006

27

52


Export buiten de Europese UniePercentage van het BBP

CAGR1

2006-11Procent

▪ In Vlaanderen wordt 34% van het BBPgegenereerd door export buiten Europa, voor Limburg is dit slechts 3%

▪ Ondanks het feit dat het exportaandeel binnen het BBP in Limburg groeit, is de kloof met Vlaanderen nog toegenomen

▪ In Vlaanderen wordt 34% van het BBPgegenereerd door export buiten Europa, voor Limburg is dit slechts 3%

▪ Ondanks het feit dat het exportaandeel binnen het BBP in Limburg groeit, is de kloof met Vlaanderen nog toegenomen

+4.3+4.334

3

0

5

10

15

20

25

30

35

2011100908072006

Limburg exporteert nauwelijks buiten Europa, in schril contrast met het Vlaamse gemiddelde

+7.4+7.4

Vlaanderen

Limburg

25%25%

30%30%

1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: VOKA Limburg



Hoewel het aantal buitenlandse investeringsprojecten in Vlaanderen steeg, bleef dit in Limburg stabiel

Buitenlandse investeringen in VlaanderenAantal projecten/jaar1, 2003-11

110

151

2011

174

23

2003

132

22

Rest van Vlaanderen

LimburgCAGR² 2003-11Procent

+4.0+4.0

+0.5+0.5

+3.5³+3.5³

1 Op Limburgs niveau zijn geen cijfers beschikbaar omtrent het volume in € van de buitenlandse investeringen2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei3 CAGR voor Vlaanderen als geheel

BRON: FIT

▪ Het aantal buitenlandse investeringsprojecten is de afgelopen 8 jaar in Vlaanderen sterk gegroeid

▪ Limburg heeft niet kunnen kapitaliseren op deze positieve evolutie

▪ Het aantal buitenlandse investeringsprojecten is de afgelopen 8 jaar in Vlaanderen sterk gegroeid

▪ Limburg heeft niet kunnen kapitaliseren op deze positieve evolutie



Het aantal starters in Limburg nam af de afgelopen jaren▪ Zowel relatief t.o.v. Vlaanderen (van 13.8% van het totaal naar

12.7%)▪ Als in absoluut aantal oprichtingen (-3.3% p.a.)

Het aantal starters in Limburg nam af de afgelopen jaren▪ Zowel relatief t.o.v. Vlaanderen (van 13.8% van het totaal naar

12.7%)▪ Als in absoluut aantal oprichtingen (-3.3% p.a.)

Oprichting vennootschappen volgens regioAantal, 2009-11

Het aantal oprichtingen van vennootschappen in Limburg daalde de afgelopen jaren t.o.v. een stijging in de rest van Vlaanderen

2009 2010 2011

20,000

18,000

16,000

4,000

2,000

0

CAGR%, 2009-11

1.31.3

-3.3-3.3

100% =

2011

20,152

12.7

87.3

10

21,518

13.5

86.5

2009

19,877

13.8

86.2

LimburgRest van VlaanderenOprichting vennootschappen volgens regio%, 2009-11

Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschap

BRON: RSVZ

CC


Tewerkstelling in Limburg is oververtegenwoordigd door de industrie; ondervertegenwoordiging van diensten in de privé sector biedt groeipotentieelAantal arbeidsplaatsen, duizend, percentage, 2011

35 33

37 44

100% =

Publiekesector2

Diensten

Productie

Vlaanderen

2,195

24

Limburg

276

28

23 26

1925

1513

14 6

138

611

76

Bouw

Andere productie1

PetrochemieAutomotiveMetaalVoeding

Landbouw, energie en afvalbeheer

Machinebouw

Vlaanderen

5265

Limburg

76100% 3

Sectoren die oververtegenwoordigd zijn in Limburg t.o.v. Vlaanderen

Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van automotive in Limburg tot 6%; in Vlaanderen tot 4%

Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van automotive in Limburg tot 6%; in Vlaanderen tot 4%

Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van productie in Limburg tot 25%; in Vlaanderen tot 23%

Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van productie in Limburg tot 25%; in Vlaanderen tot 23%


1 Delfstoffen, tabak, kleding, leer, houtindustrie, drukkerijen, papier, informatica, elektrisch apparatuur, ander transport, meubelen, overige industrie, reparatie machines

2 Publieke sector omvat tewerkstelling in openbaar bestuur, maatschappelijke dienstverlening en menselijke gezondheidszorg. Privé instellingen in dit domein vallen hier ook onder. Voor meer details - zie bijlage

BRON: RSZ


Netto nieuwe jobs in Limburg werden afgelopen jaren gecreëerd in diensten en publieke sector

276 5.1%

Publiekesector

Diensten

Productie

20111

97 (35%)

103 (37%)

76 (28%)

Publieke sector

8

Diensten

10

Productie

-5

20061

262

88 (34%)

93 (35%)

81 (31%)

Evolutie arbeidsplaatsen in Limburg naargelang sector (exclusief zelfstandigen)Aantal arbeidsplaatsen, Duizend

-1.2-1.2

2.02.0

1.81.8

-36-36

7474

6262

▪ De privésector creëerde netto slechts ±5,100 nieuwe jobs; ±4,800 netto arbeidsplaatsen verloren in productie en ±9,900 netto arbeidersplaatsen gecreëerd in diensten

▪±8,300 netto arbeidsplaatsen in de publieke sector; creëert verschuiving naar meer niet-markt tewerkstelling

▪ De privésector creëerde netto slechts ±5,100 nieuwe jobs; ±4,800 netto arbeidsplaatsen verloren in productie en ±9,900 netto arbeidersplaatsen gecreëerd in diensten

▪±8,300 netto arbeidsplaatsen in de publieke sector; creëert verschuiving naar meer niet-markt tewerkstelling

CAGR²Procent

Aandeel in totale groei

Procent

1 2011 data zijn resultaat van simulatie: reële groeivoeten per sector (planbureau) toegepast op 2010 data 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: Dynam; RSZ; Planbureau

Privé sector: +5,100 jobs

Privé sector: +5,100 jobs



Evolutie arbeidsplaatsen bij lokale Limburgse organisaties naargelang bedrijfsgrootteAantal arbeidsplaatsen, Percentage

1.41.4

1.31.3

-0.7-0.7

CAGR³Procent

Vooral grote interregionale bedrijven reduceren tewerkstelling in Limburg2

Vooral grote interregionale bedrijven reduceren tewerkstelling in Limburg2

1 2011 data zijn resultaat van simulatie: reële groeivoeten per sector (planbureau) toegepast op 2010 data 2 Interregionale bedrijven zijn bedrijven met maatschappelijke zetel buiten Limburg maar met tewerkstelling binnen Limburg3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: RSZ


43 43

44 45

100% =

>500 werknemers

50-500 werknemers

<50 werknemers

2011

276

12

2006

262

13

In Limburg verschuift de werkgelegenheid naar kleinere organisaties


Limburgse problemen: Infrastructuur

BRON: POM; Agentschap Ondernemen

Limburg is onvoldoende ontsloten, en dit zowel voor personen- als goederentransport

Kanaal / waterwegSpoortracéAutosnelwegGewestweg

Er is geen Noord-Zuidverbinding via autosnelweg (N74)

Er is geen Noord-Zuidverbinding via autosnelweg (N74)

Capaciteit E313 is beperkt (slechts 2 baanvakken)

Capaciteit E313 is beperkt (slechts 2 baanvakken)

Constructie bruggen over Albertkanaal hindert containerschepen (met 4 lagen aan containers)

Constructie bruggen over Albertkanaal hindert containerschepen (met 4 lagen aan containers)

Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen verhinderen de toegankelijkheid van grote schepen (>1,350 ton)

Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen verhinderen de toegankelijkheid van grote schepen (>1,350 ton)

Spoorlijn 18 en 20 zijn niet in gebruikSpoorlijn 18 en 20 zijn niet in gebruik

Ijzeren Rijn is niet in gebruikIjzeren Rijn is niet in gebruik

DD

Capaciteit E314 tussen Lummen Nederlandse grens is beperkt

Capaciteit E314 tussen Lummen Nederlandse grens is beperkt

Sint-Truiden is niet aangesloten op E40

Sint-Truiden is niet aangesloten op E40

Gebrek aan ontsluiting hindert zowel het verkeer met de omliggende regio’s als de mobiliteit binnen de Limburgse provincie

Gebrek aan ontsluiting hindert zowel het verkeer met de omliggende regio’s als de mobiliteit binnen de Limburgse provincie

Ontsluiting door openbaar vervoer doorheen de regio (trein, bus en tram) is eveneens suboptimaal

Ontsluiting door openbaar vervoer doorheen de regio (trein, bus en tram) is eveneens suboptimaal


Grote beschikbaarheid aan bedrijventerreinen, maar onvoldoende afgestemd op de vraag …

Gemiddelde vraag is ±80 ha/jaar; reserves lijken dus voldoende voor komende ±15 jaar. Er zijn echter 2 belangrijke knelpunten▪ Er zijn gebieden binnen Limburg met relatieve of absolute schaarste aan bedrijventerreinen

(Houthalen, Hasselt, Tongeren-Oost en Sint-Truiden)▪ Er is een tekort aan KMO-gronden, voornamelijk in het Maasland , NO-Limburg en Zuid-Limburg

Gemiddelde vraag is ±80 ha/jaar; reserves lijken dus voldoende voor komende ±15 jaar. Er zijn echter 2 belangrijke knelpunten▪ Er zijn gebieden binnen Limburg met relatieve of absolute schaarste aan bedrijventerreinen

(Houthalen, Hasselt, Tongeren-Oost en Sint-Truiden)▪ Er is een tekort aan KMO-gronden, voornamelijk in het Maasland , NO-Limburg en Zuid-Limburg

OppervlakteHa, 2012

▪ Haspengouw / Zuid-Limburg▪ Midden-Limburg▪ Maasland▪ Noord-Limburg▪ West-LimburgTotaal

Actief aanbod

86121

66333

89695

In ontwikkeling

19221283

166302

In planning

1750

1040

37208

Totaal1

122193182416292

1,206

Limburgse problemen: InfrastructuurDD

1 Houdt geen rekening met reserves in privéhanden (432 ha) en het mogelijks beschikbaar komen van de Ford Genk terreinen (130 ha)BRON: Agentschap Ondernemen; POM


… en vele bedrijventerreinen zijn onvoldoende ontsloten

Bedrijventerreinen met gebrekkige ontsluiting

Limburgse problemen: Infrastructuur

Dilsen-RotemDilsen-Rotem

WaterscheiWaterschei

MaasmechelenMaasmechelen

Neerpelt en OverpeltNeerpelt en Overpelt

Paal-BeringenPaal-Beringen

Sint-TruidenSint-Truiden

BRON: POM; Agentschap Ondernemen

DD


K2

-16,3

K3

-3,4

K4

-14,2

K1

3,8

K2

11,3

K1

6,7

K3 K4 K1 K2 K3

17,2

3,5

15,315,422,8

Weigeringsgraad Belgische leningaanvragen door bedrijvenIndex, 100 = gemiddelde voor aanvragen in eerste 8 maand 2008

KredietaanvragenProcent, evolutie t.o.v. zelfde trimester jaar voordien

Bedrijven raken gevoelig minder makkelijk aan kredieten maar doen ook minder aanvragen

EELimburgse problemen: Financiering

136,8115,0108,197,9104,4115,1103,1

86,4

118,9113,6103,2

2010 2011 2012

Problemen financiering in Vlaanderen

▪ Moeilijkere kredietfinanciering

▪ Te weinig kapitaal voor “kleinere” bedrijven (segment €1,5 tot 5 mln)

▪ Onvoldoende “high risk” financiering voor bedrijven in transitiefase

Problemen financiering in Vlaanderen

▪ Moeilijkere kredietfinanciering

▪ Te weinig kapitaal voor “kleinere” bedrijven (segment €1,5 tot 5 mln)

▪ Onvoldoende “high risk” financiering voor bedrijven in transitiefase

BRON: Febelfin; Analyse experten


Limburgse ondernemers ondervinden eveneens strenger bankenbeleid; huidige financieringsmiddelen ontoereikend voor hen om inhaalbeweging te kunnen maken

17

19

25

27

Behandelingstermijnkredietaanvraag

Kostprijs investeringskrediet

Geëiste waarborgen

Bankeisen voor aanleveringbedrijfsinformatie

Huidige financieringsklimaat heeft sterke impact in Limburg in vergelijking met Vlaanderen omdat

▪ Het economisch weefsel zich minder heeft ontwikkeld

▪ De bedrijven veelal nog een te kleine dimensie hebben

▪ De kapitaalaccumulatie binnen de privé sector kleiner is geweest

Huidige financieringsklimaat heeft sterke impact in Limburg in vergelijking met Vlaanderen omdat

▪ Het economisch weefsel zich minder heeft ontwikkeld

▪ De bedrijven veelal nog een te kleine dimensie hebben

▪ De kapitaalaccumulatie binnen de privé sector kleiner is geweest

BRON: VKW bevraging POL januari 2012; Analyse experten

Limburgse problemen: Financiering

Bankfinanciering: Limburgse bedrijven ondervinden een stijging van …Percentage van Limburgse bedrijven dat afgelopen kwartaal in contact kwam met de bank en … als reden aangaf, 2012

EE


SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding








Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


Limburg heeft een unieke kans om de huidige situatie aan te grijpen als een opportuniteit door in te zetten op vernieuwing

Limburg heeft een unieke en centrale ligging. Door het uitbouwen van samenwerking met de omringende regio’s kan Limburg kapitaliseren op de sterktes en inspelen op de concrete noden van die regio’s– Limburg ligt centraal in West-Europa, en in het bijzonder vlakbij een aantal economische centra

zoals de Haven van Antwerpen en het Ruhrgebied. Limburg kan verder aansluiten op de activiteiten in deze centra, zoals logistiek en petrochemie, en zich positioneren als belangrijk knooppunt voor Europese spelers

– Limburg is omringd door sterk uitgebouwde kenniscentra, zoals de KULeuven, TU Eindhoven en UMaastricht. De regio kan het lokale opleidingsaanbod versneld uitbouwen in lijn met de lokale noden door o.m. gericht samen te werken met deze instellingen op een aantal fronten. Ook voor de regio relevante onderzoeksactiviteiten kunnen collectief ontwikkeld worden

– Limburg heeft een grote troef in vergelijking met andere regio’s, nl. veel ruimte ter beschikking aan een scherpe prijs. Dit moet verder uitgespeeld worden om bedrijven aan te trekken, in het bijzonder activiteiten die veel oppervlakte nodig hebben zoals opslag, productie en recyclage. Veel ruimte betekent in het geval van Limburg ook veel natuur, een strategisch voordeel om de vrijetijdseconomie verder uit te bouwen

Limburg dient een vernieuwend beleid te voeren gebaseerd op community formation1, in navolging van andere succesvolle regio’s– Door een beleid, gericht op het creëren van linken tussen mensen, wordt de uitwisseling van kennis en

ervaring gestimuleerd. Door allerhande communities, gaande van officiële partnerships tot virtuele denktanks, worden de juiste mensen rond de juiste topics met elkaar in contact gebracht vanuit de bedrijfswereld, kennisinstellingen en de overheid (“triple helix”)

– Het gericht samenbrengen van mensen en uitwisseling van ideeën ligt aan de basis van open innovatie, een kritische succesfactor in de economie van morgen. Het is dan ook de uitgelezen manier om aansluiting te zoeken bij de belangrijkste maatschappelijke en economische trends zoals o.m., globalisering, duurzaam produceren en leven, diversiteit, levenskwaliteit en ouderenzorg

Duurzame groei door

interregionale samenwerking & community

formation

Duurzame groei door

interregionale samenwerking & community

formation

SALK visie & doelstellingenVISIE

1 Er wordt geopteerd voor de bewoording community formation ipv community vorming omwille van de mogelijke verwarring met onderwijsterminologie


“De Limburgse 6-hoek”: bouwstenen voor een sterker economisch weefselSALK visie & doelstellingen

Beter opleiden

Beter opleiden

Doelgericht innoveren


Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale

samenwerking & community formation

Inter-regionale


Duurzame jobs creëren

Ambitie om het welvaartsniveau van 2017 te laten aansluiten bij dat van 2011 (€ 26,000 BBP/capita)

Ambitie om het welvaartsniveau van 2017 te laten aansluiten bij dat van 2011 (€ 26,000 BBP/capita)

Gemiddelde productiviteitsgroei ambiëren van 1.1% p.a. in de komende 5 jaar

Gemiddelde productiviteitsgroei ambiëren van 1.1% p.a. in de komende 5 jaar

Evolutie aantal starters opnieuw laten aansluiten bij Vlaamse gemiddelde

Evolutie aantal starters opnieuw laten aansluiten bij Vlaamse gemiddelde

Netto 10,000 nieuwe jobs creëren op 5 jaar of een totaal van 278,000 arbeidsplaatsen in Limburg realiseren tegen 2017

Netto 10,000 nieuwe jobs creëren op 5 jaar of een totaal van 278,000 arbeidsplaatsen in Limburg realiseren tegen 2017


Enkel door een gericht beleid, kan de regio terug aanknopen bij economische groei en na 4-5 jaar de impact van Ford Genk compenseren

283

275

15

280

278

282

286

276

274

272

270

268

266

284

02017

268

278

285

16

268

264

268

272

280

14

268

271

278

13

274

277

12

276

11

276

10

272

09

269

08

271

07

270

2006

262

0.70.7

0.10.1

-0.4-0.4

1 Groeiprognoses o.b.v. Planbureau met correcties voor gezondheidszorg (±5,000 jobs t.o.v. 2012) en nulgroei voor openbaar bestuur en onderwijs

2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: RSZ; Team analyse

CAGR 2006-11: 1.0%

CAGR 2006-11: 1.0%

Geselecteerd scenario

Verloren potentieel voor de regio door sluiting Ford

Netto +10,000 jobs door gericht beleid

Evolutie Limburgse arbeidsplaatsen o.b.v. 3 scenario’s Aantal arbeidsplaatsen, duizend

CAGR2 t.o.v. 2012

Percent

Scenario 1: “geen Ford”Scenario 1: “geen Ford”

Scenario 3: sluiting Ford zonder beleidsacties (0% groei)

Scenario 3: sluiting Ford zonder beleidsacties (0% groei)

Scenario 2: sluiting Ford wordt gecompenseerd door economische groei1

Scenario 2: sluiting Ford wordt gecompenseerd door economische groei1

SALK visie & doelstellingen


13

Job-destructie krimpende sectoren

-3

Impact Ford

-8

Arbeids-plaatsen 2012

276

Arbeids-plaatsen 2017

Jobcreatie groeiende sectoren

278

Evolutie Limburgse tewerkstelling scenario 2Aantal arbeidsplaatsen, duizend

▪ Netto kunnen 10,000 arbeidsplaatsen gecreëerd worden– Netto verlies van 3,000 jobs in

krimpende sectoren, voornamelijk in de productiesector

– Netto creatie van 13,000 jobs in groeiende sectoren, voornamelijk in diensten en publieke sector

▪ Krimpende sectoren realiseren netto jobdestructie, groeiende sectoren netto jobcreatie. Dit is echter in beide gevallen het resultaat van bruto jobcreatie en –destructie binnen elke sector. Dit onderliggend niveau kan niet weergegeven worden

▪ Momenteel staan er ~10,000 vacatures open in Limburg, dus via beter matching van vraag en aanbod kunnen er ook meer mensen aan het werk gesteld worden zonder dat hiervoor nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd moeten worden

▪ Netto kunnen 10,000 arbeidsplaatsen gecreëerd worden– Netto verlies van 3,000 jobs in

krimpende sectoren, voornamelijk in de productiesector

– Netto creatie van 13,000 jobs in groeiende sectoren, voornamelijk in diensten en publieke sector

▪ Krimpende sectoren realiseren netto jobdestructie, groeiende sectoren netto jobcreatie. Dit is echter in beide gevallen het resultaat van bruto jobcreatie en –destructie binnen elke sector. Dit onderliggend niveau kan niet weergegeven worden

▪ Momenteel staan er ~10,000 vacatures open in Limburg, dus via beter matching van vraag en aanbod kunnen er ook meer mensen aan het werk gesteld worden zonder dat hiervoor nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd moeten worden

BRON: UHasselt impactstudie; RSZ; Planbureau

Netto creatie van 10,000 jobs

Door gericht beleid kan Limburg weer aansluiten bij de economische groei en netto 10,000 jobs creëren



Ondanks ±10,000 nieuwe jobs, daalt de tewerkstellingsratio van de Limburgers door de aangroei van de beroepsbevolking

Aandeel werkenden in beroepsbevolking, Percentage

1 Assumptie: actuele trend (2008) aangehouden, namelijk 14% van totaal aantal arbeidsplaatsen in Limburg wordt ingevuld door niet-Limburgers2 Assumptie: actuele trend (2010) aangehouden, namelijk ±25% van de Limburgers werkt in een andere regio3 Assumptie: aantal Limburgse zelfstandigen groeit evenredig met tewerkstelling in Limburg4 Beleidsdoelstelling is om participatiegraad voor 20-64 jarigen op te trekken tot 75% tegen 2020. Inclusief de 15-19 jarigen betekent dit een

participatiegraad van 70.3% (veronderstelling dat 15% van de 15-19 jarigen deelneemt aan de arbeidsmarkt). Door extrapolatie van 2020 naar 2017 wordt dit participatiedoel 69.6% voor deze groep in 2017

BRON: Team analyse

Tewerkstellingin Limburg

Correctietewerkstelling

niet-Limburgers1

Limburgers werkend in

buurregio’s2

Limburgse zelfstandigen³

Tewerkstelling Limburgers

2017

Scenario 2Scenario 2 278 40 75 56 369


2017, verhoging participatiegraad volgens

doelstelling regering (69.6%)

92

2017, stabiele participatiegraad (68.2%)

94

2011

96


Limburg zal zijn welvaartsniveau niet op peil kunnen houden zonder productiviteitsverhoging Nulgroei Negatieve groei Positieve groei

BBP

Gewerkte uren

(€/uur)


BBP

Capita

(€)

Proportie beroepsgeschikte

bevolking

(Percentage)

Gewerkte uren

Werkenden

(Uren)

Tewerkstellings-graad o.b.v. scenario 2

(Percentage)

26,006

24,357

ProductiviteitWerktijd1Participatie aan de arbeidsmarkt

-1.1% p.a.-1.1% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.5% p.a.-0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. 0% p.a.0% p.a.

26,006

0% p.a.0% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.5% p.a.-0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. 1.1% p.a.1.1% p.a.

2017 op basis van historische productiviteits-groei

2017 op basis van historische productiviteits-groei

20112011

2017 met productiviteits-verhoging

2017 met productiviteits-verhoging

Historische groei van afgelopen 5 jaar

Historische groei van afgelopen 5 jaar

Het beleid moet zich ook richten op innovatie en export om productiviteit te doen groeien: 1.1% jaarlijkse productiviteitsgroei is vereist om de huidige welvaart aan te houden

Het beleid moet zich ook richten op innovatie en export om productiviteit te doen groeien: 1.1% jaarlijkse productiviteitsgroei is vereist om de huidige welvaart aan te houden

1 Werktijd stabiel gehouden o.b.v. van historische cijfersBRON: Team analyse



28

30

32

34

24

20

22

26

0

Limburg, zonder Productiviteitsgroei(historische prestatie)

Limburg, met productiviteitsgroei

Vlaanderen

201720112006120011

3.93.9

3.23.2

1.31.3

0.90.9 -1.1-1.1

0.70.7

-15%-15%

00

GDP/capita, voortzetting gemiddelde productiviteitsgroei (van 2006-11)€ duizend, 2001-2017

-18%-18%

-23%-23%

Door jobcreatie en productiviteitsgroei kan het vergroten van de welvaartskloof tussen Limburg en Vlaanderen beperkt worden

1 Berekeningen aangepast t.o.v. vorige berekeningen omwille van bottom-up calculaties vs. aanwenden gegevens FOD economie (licht verschil in “arbeidstelling”)

2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: Team analyse

-20%-20%

▪ Welvaart in Vlaanderen blijft toenemen door doorzetting productiviteitsgroei en bijkomende werkgelegenheid

▪ Zelfs met productiviteitsgroei van 1.1% p.a. en 10,000 nieuwe jobs in Limburg, zal de welvaartskloof vergroten

▪ Welvaart in Vlaanderen blijft toenemen door doorzetting productiviteitsgroei en bijkomende werkgelegenheid

▪ Zelfs met productiviteitsgroei van 1.1% p.a. en 10,000 nieuwe jobs in Limburg, zal de welvaartskloof vergroten

Matigere stijging in welvaart door lagere productiviteitsgroei (+0.9% p.a. in Vlaanderen, 0% in Limburg)

Matigere stijging in welvaart door lagere productiviteitsgroei (+0.9% p.a. in Vlaanderen, 0% in Limburg)

Stijging in welvaart voornamelijk door sterke productiviteitsgroei (+3.5% p.a.

in Vlaanderen, +2.8% in Limburg)

Stijging in welvaart voornamelijk door sterke productiviteitsgroei (+3.5% p.a.

in Vlaanderen, +2.8% in Limburg)

CAGR² (Procent)

Welvaartskloof



SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding








Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


Doelgerichte acties in 4 pijlers – Samenvatting

De uitvoering van deze strategische visie wordt onderbouwd door 4 pijlers

▪ Acties op korte termijn, met als doel de impact van de sluiting van Ford op tewerkstelling te temperen. Een concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering m.b.t. een aantal lopende dossiers kan een grote en directe impact hebben op werkgelegenheid. Verder kan de vraag naar en aanbod van arbeid snel beter op elkaar worden afgestemd

▪ Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, vertrekkend van het huidige portfolio aan activiteiten in de regio. Deze maatregelen zijn afgestemd op de noden van de lokale markt: grote sectoren dienen versterkt (V) te worden, in groeiende sectoren moet het potentieel versneld (V) worden en kiemen voor de toekomst moeten verder worden ontwikkeld (O) (V²O principe)

▪ Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, die inspelen op de randvoorwaarden. Deze maatregelen zijn bedoeld om de economie in zijn geheel te versterken (de Limburgse zeshoek). Het beleid moet gericht zijn op het creëren van duurzame jobs, beter opleiden van talent, stimuleren van innovatie, export en ondernemerschap en het verbeteren van de infrastructuur

▪ Sterke institutionele verankering van het beleid: de aanpak voor Limburg dient te kaderen in het Vlaamse beleid, maar met de nodige bewegingsruimte voor lokale instellingen om specifieke accenten te leggen. Bovendien spelen de lokale sociale partners een cruciale rol


Doelgerichte acties in 4 pijlers Focus volgende sectie

SALK visie & doelstellingenSterkere Limburgse economie met meer

en duurzame tewerkstelling door een vernieuwend beleid

Acties op korte termijn

Acties op lange termijn, inspelend op activiteiten

Acties op lange termijn, inspelend op

randvoor-waarden

Verankering in beleid en instellingen

11 22 33 44


Twee concrete pistes om werkgelegenheid op korte termijn te stimuleren

Doelgerichte acties in 4 pijlers – korte termijn11

Hertewerkstelling van medewerkers Ford en toeleveranciers versnellen en Limburgse bedrijven ondersteunen

▪ Centraal punt aanduiden voor bedrijven die interesse hebben voor werknemers Ford & toeleveranciers: 1 centrale account manager bij VDAB

▪ Herplaatsingsloket oprichten om werknemers Ford & toeleveranciers te begeleiden naar nieuw werk: 1 centraal punt voor vragen, loopbaangesprekken en opleidingen

▪ Transferonderneming oprichten (privé intermediairs) die groep Ford werknemers vast in dienst neemt en via interim tewerk stelt om zo via heroriëntering en opleiding toe te leiden naar vast werk (cf. Joroca bij sluiting Renault)

▪ Subsidieaanvraag bij Europees globalisatiefonds indienen om heroriëntering en herscholing van werknemers van Ford en toeleveranciers mee te financieren

▪ Bijkomende starterscoaches aanstellen om medewerkers van Ford en toeleveranciers te begeleiden naar het opstarten van een eigen zaak

▪ Meldpunt opstarten & bemiddelaars aanduiden om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van specifieke knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren

Concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering in een aantal lopende investeringsdossiers met grote en directe impact op werkgelegenheid

▪ Versneld realiseren van een aantal buitenlandse investeringsdossiers die momenteel in de pipeline zitten, e.g., Ikea

▪ (Deel van) grote investeringsprojecten van de overheid / overheidsbedrijven in Limburg realiseren, e.g., realisatie nieuwe gevangenissen, NMBS herstelplaats, renovatie van overheidsbedrijven door Vlaams Energiebedrijf starten in Limburg

▪ Extra inspanning leveren om hindernissen in lopende projecten van Limburgse bedrijven op te heffen

▪ Limburgse projecten in uitvoering verder ondersteunen en uitvoering binnen geplande termijn verzekeren e.g., Be-Mine, C-Mine, THOR-park, Terhills

▪ Starten met de bouw van bijkomende sociale woningen om wachtlijsten (deels) weg te werken

▪ Wegwerken knelpunten in aantal infrastructuur-dossiers, e.g., Noord-Zuid verbinding; zowel uitvoeren van de werken als het resultaat leiden tot jobcreatie

Zie bijlages pg. 144-147 voor uitwerken van concrete initiatieven

Zie bijlages pg. 144-147 voor uitwerken van concrete initiatieven

Federale en Vlaamse regeringen kunnen op basis van reeds lopende dossiers 4,000 tot 5,000 jobs creëren

in Limburg!


Doelgerichte acties in 4 pijlers






randvoor-waarden


22 33 4411

Focus volgende sectie


Het beleid dient zich af stemmen op de noden van de regionale activiteiten: Versterk, Versnel en Ontwikkel (V²O)

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22

Sectoren

Ontwikkelen(O)

Ontwikkelen(O)

Versterk (V)

Versterk (V)

Versnel (V)

Versnel (V)

Jobs


Typologie van activiteiten: introductie van het V²O principe

Verwachte groei in tewerkstelling binnen sector

Jobs

bin

nen

sect

or

Stabiel / negatief Beperkt (1% p.a.) Groot

Laag

Hoo

g5,

000

wer

knem

ers1

Ontwikkel (O)Ontwikkel (O)

Versnel (V)Versnel (V)Versterk (V)Versterk (V)

Focus: maximaal ontwikkelen om nieuwe en duurzame jobs te creëren op lange termijn

Focus: groei versnellen om nieuwe en duurzame jobs te creëren

Focus: vernieuwen van (delen van) activiteiten om jobs te behouden en duurzaam te maken; indien mogelijk ook jobs te creëren

1 Komt overeen met ±1.5% van de arbeidsplaatsen in Limburg

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22 Ontwikkelingscyclus

activiteiten


Versterk Versnel Ontwikkel

DoelstellingDoelstelling

V²O principe als leidraad om een gericht beleid uit te werken naargelang het type activiteit

Behouden / verder uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder het ondersteunen van innovatie

“De sector slimmer maken”

“De sectorgroei maximaal benutten”

“Opties op de toekomst creëren”

Maakindustrie Logistiek, transport &

groothandel Bouwen Petrochemie

& grondstoffen Voedsel & dranken

ActiviteitenActiviteiten

Uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren innovatie & export, oplijnentalent, beschikbaarheid kapitaal, actieve acquisitie en aangepaste infrastructuur

Versneld uitbouwen USP1

en tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren ondernemershap, ondersteunen O&O, aangepaste infrastructuur, oplijnen talent, beschikbaarheid kapitaal en actieve acquisitie

Innovatieve zorg Professionele & financiële

diensten Vrijetijdseconomie

ICT & digitale media Green energy Recyclage & cleantech Biotech / medtech Creatieve industrie Innovatieve tuinbouw

22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

1 Unique Selling Proposal


Versterk

Specifieke criteriaSpecifieke criteria

Versnel Ontwikkel

V²O principe: criteria

Grote tewerkstelling (>5K) Beperkt tot sterke

groeiprognose qua tewerkstelling (>1% nieuwe arbeidsplaatsen p.a.)

Duidelijk comparatief voordeel / Unique Value Proposition (UVP) Aantal “trekkers”

aanwezig: groot en/of innovatieve koploper Potentieel voor

internationalisatie en export (inclusief inter-regio) Potentieel tot “spill over

effecten” op andere sectoren

BasiscriteriaBasiscriteria Grote tewerkstelling

(>5K) Beperkt tot negatieve

groeiprognose qua tewerkstelling (<1% nieuwe arbeidsplaatsen p.a.)

Basis voor comparatief voordeel Aantal “trekkers”

aanwezig: grote en/of innovatieve koplopers Opportuniteit tot

technologische evolutie / innovatie van (deel van de) activiteiten

Beperkte tewerkstelling (<5K) Sterke groeiprognose qua

tewerkstelling waardoor grote en duurzame tewerkstelling op lange termijn mogelijk is (“scalable”)

Comparatief voordeel reeds aanwezig of mogelijk te ontwikkelen “Emerging eco-system”

aanwezig met duidelijke “trekkers” op bedrijfs-en academisch vlak Potentieel voor

internationalisatie en export (inclusief inter-regio) Aansluitend bij de

belangrijke economische en maatschappelijke trends, e.g., duurzaam leven en produceren, cradle 2 cradledesign, circle economy



De V²O activiteiten dekken ±2/3 van de Limburgse werkgelegenheid af

36

35

Andere

Versterk

Versnel26

Ontwikkel2

Opdeling Limburgse werkgelegenheid volgens activiteitentypePercent van totale werkgelegenheid1, 2012

63% van de arbeidsplaatsen worden afgedekt door de geselecteerde V²O activiteiten

Meerderheid van de Limburgse arbeidsplaatsen is gesitueerd in activiteiten onder druk of met beperkt groeipotentieel; absolute prioriteit om deze jobs te beschermen

Tewerkstelling in “Ontwikkel” activiteiten is zeer beperkt; enkel op zeer lange termijn kunnen deze activiteiten voor een substantieel aandeel van de werkgelegenheid zorgen. De ontwikkeling ervan is echter van bijzonder belang van de versterking van het economisch weefsel op lange termijn. Daarom moet hier extra op ingezet worden en spill-over effecten gestimuleerd worden

63% van de arbeidsplaatsen worden afgedekt door de geselecteerde V²O activiteiten

Meerderheid van de Limburgse arbeidsplaatsen is gesitueerd in activiteiten onder druk of met beperkt groeipotentieel; absolute prioriteit om deze jobs te beschermen

Tewerkstelling in “Ontwikkel” activiteiten is zeer beperkt; enkel op zeer lange termijn kunnen deze activiteiten voor een substantieel aandeel van de werkgelegenheid zorgen. De ontwikkeling ervan is echter van bijzonder belang van de versterking van het economisch weefsel op lange termijn. Daarom moet hier extra op ingezet worden en spill-over effecten gestimuleerd worden

1 Totaal van 268.000 arbeidsplaatsen in Limburg (2012 data, gecorrigeerd voor impact Ford); In de categorie “andere” vallen activiteiten zoals detailhandel, vrije beroepen, interim werk, openbaar bestuur en onderwijs



Context Criteria

V²O principe: eerste aanzet tot uitwerking van actiefiches voor een selectie van sectoren


Kenmerken: “wat is er reeds?”– Activiteit: de te versterken, versnellen of te ontwikkelen

activiteit– Competitief voordeel: onderscheidende eigenschap(pen)

t.o.v. andere regio’s – reeds aanwezig of versneld verder te ontwikkelen

Aanbevelingen– Scholing en arbeidsmarkt: wat moet er ondernomen

worden om de talentvraag – en aanbod op elkaar af te stemmen?

– Innovatie, export & ondernemerschap: welke initiatieven zijn nodig om de innovatiekracht te versterken en bedrijven ondernemender en meer exportgericht te maken?

– Infrastructuur: hoe kan de infrastructuur verder uitgebouwd worden in functie van de noden van de sector?

– Pilootproject: welk project kan een inspirerend voorbeeld zijn?

– Owner: wie is er verantwoordelijk om het actieplan verder te verdiepen en uit te voeren?

Er werden een aantal sectorfiches opgesteld als toepassing van het V²O principe

Elke fiche werd uitgewerkt volgens een standaard set van kenmerken en categorieën van aanbevelingen

Deze fiches werden opgesteld op basis van de aanwezige kennis in de expertengroep, de input verkregen tijdens de hearings en gerichte bronnen. De fiches zijn dan ook slechts een eerste basis voor discussie, en zij dienen verder verfijnd en gevalideerd te worden


V²O principe: definiëren van actieplan voor “Versterk” activiteiten


“De sector slimmer maken”

Doelstelling: Behouden / verder uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder het ondersteunen van innovatie

Sectoren

Versterk (V)

Versterk (V)

Jobs

2.12.1

Activiteiten: ▪ Maakindustrie▪ Logistiek, transport & groothandel▪ Bouwen▪ Petrochemie & grondstoffen▪ Voedsel & dranken

Voorzet actieplan


f

Actieplan voor versterken maakindustrie (1/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

▪ Door de sterke prijsconcurrentie binnen de maakindustrie moet geëvolueerd worden naar een slimme maakindustrie met hoge toegevoegde waarde waarin elektronica / technologie een belangrijke rol spelen als “enabler” voor de voortdurende ontwikkeling / specialisatie van producten/of productiecompetenties

▪ Voorbeelden van de slimme maakindustrie zijn– Precision manufacturing (e.g., VCST en Punch Powertrain in Limburg) – Manufacturing van light weight materials (e.g.,Sabca Limburg)– 3D-printing (e.g., Melotte in Zonhoven)– Mechatronics: “slimme” subsystemen die mechanische componenten intelligent maken via toevoeging van

sensoren, elektronica en software controllers (bv. Tenneco, Punch)

▪ Reeds duidelijke industriële trekkers aanwezig in Limburg▪ Ondersteunende kenniscentra zoals Sirris Limburg en Flanders Drive lokaal aanwezig▪ Ruime aanwezigheid van KMO’s in maakindustrie die nieuwe “best practices” kunnen implementeren, mits

begeleiding en ondersteuning van nieuwe investeringen ▪ Ruim aanbod aan technisch geschoolden en ervaren vaklui▪ Mechatronics is de core competence van de maakindustrie in Brainport Eindhoven, maar ook in Vlaanderen is er

reeds een kenniscentrum voor slimme subsystemen voor de machinebouw (FMTC) dat verder “geleveraged” kan worden

▪ T2 (Technologie & Talent) campus om meer talent met juiste technologische competenties op de markt te brengen

▪ Stroomlijning en uitbreiding hoger onderwijs ifv de noden van de lokale maakindustrie (e.g., Master Industriële Wetenschappen, Elektromechanica)

▪ Betere samenwerking tussen maakindustrie en onderwijs naar voorbeeld van Maaseik

Innoverende subactiviteit

Competitief voordeel

Scholing & arbeidsmarkt


f

Actieplan voor versterken maakindustrie (2/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

▪ Strategisch kennis- en onderzoekscentrum (SOC): samenwerking van onderzoekers uit verschillende bestaande kennisinstellingen en bedrijven rond mechatronics– Doel: optreden als katalysator voor innovatie door▫ Vergroten van kritische massa (basis)onderzoek en verhogen van de kwaliteit / ambitieniveau in vgl met

individuele inspanningen van kleinere onderzoeksinstanties▫ Versnellen van aansluiting marktonderzoek en bedrijfstoepassing▫ Permanentie te creëren in de onderzoeksketen (verhoogt kwaliteit en talentretentie)

– Reeds permanente onderzoeksgroepen aanwezig, die worden verenigd in 1 samenwerkingsstructuur▫ Partnership tussen FMTC Leuven (Flanders’ Mechatronics Technology Center) met Flanders’ DRIVE, in

samenwerking met Sirris (Agoria) en PMA2 (KUL)▫ Inschakelen van process engineers van Ford▫ Uitbouwen internationale connecties (e.g., Duitsland en Nederland)

– SOC voorstel dient verder onderzocht en uitgewerkt te worden▪ Begeleiding van innoverende projecten / bedrijven (e.g., innovatieen vermarktingsstages)

▪ Bevorderen personen- en goederentransport door verbeterde ontsluiting (weg, spoor en water)(zie algemene aanbevelingen m.b.t. “gericht ontsluiten”)

▪ Strategisch onderzoekscentrum voor slimme maakindustrie

▪ Agoria als centrale actor▪ Betrokkenen: UHasselt, KULeuven, AUHL, VDAB, provincie Limburg, Innovatiecentrum Limburg,

FMTC Leuven, Flanders’ DRIVE, etc.▪ Specifiek scholingsproblematiek: FTML, LIMOB

Innovatie, export & on-dernemerschap

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


f

Actieplan voor versterken van logistiek met hoge toegevoegde waarde (1/2)

2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

▪ Focus op distributielogistiek met hoge toegevoegde waarde (eerder dan productielogistiek): opslag, transport en logistieke activiteiten met hoge toegevoegde waarde waardoor – Stromen in Limburg worden verankerd– Het inventarismanagement van bedrijven wordt geoptimaliseerd – En bijgevolg supply-chain kosten worden verlaagd (e.g., pick / pack & co-packing diensten, labelling, assemblage, bundelen

goederenstromen / modal shift, fiscale vertegenwoordiging, etc.)

▪ Centrale ligging in West-Europa en in de nabijheid van de havens (Antwerpen, Rotterdam, Luik en Genk), grote consumen-tenmarkten en logistieke centra (Genk, Tongeren-Oost,…) en internationale en regionale luchthavens (Zaventem, Dusseldorf, Budel, Beek, Bierset en Keulen)

▪ Veel ruimte aan scherpe prijs beschikbaar▪ Trimodale ontsluiting: infrastructuur is al op vele plaatsen aanwezig (dient verder uitgebreid/verbeterd te worden)▪ Talent aanwezig: grote arbeidsreserve met laaggeschoolde arbeiders en hooggeschoolden in de logistiek▪ Sector is sterk uitgebouwd, zowel binnen Vlaanderen als in Limburg▪ Aanwezigheid grote logistieke spelers, e.g., H. Essers

▪ Betere afstemming arbeidsmarkt op de noden van de logistieke sector vanuit een coördinerend en dienstverlenend platform (olv Logistiek Platform Limburg)

▪ Innovatieve acties naar leerlingen in middelbaar onderwijs en werkzoekenden om de instroom in logistieke opleidingen / beroepen te verhogen

▪ Verder ontwikkelen opleidingen logistiek aan Associatie UH Hasselt (Master TEW / Supply chain - logistiek) en andere onderwijsinstellingen (e.g., PXL)

▪ Versterken opleidingsaanbod om laaggeschoolde werkzoekenden beter toe te leiden naar logistieke beroepen (e.g., magazijnier, inpakker, chauffeur)

▪ Uitbouwen van een Strategisch Onderzoekscentrum ter ondersteuning van O&O binnen de sector– Gezien het strategisch belang van logistiek in Limburg, en het competitief voordeel van de regio op dit domein, is het

aangewezen te opteren voor een Strategisch Onderzoekscentrum (SOC)▫ Een duidelijke verankering via een SOC van O&O met lange termijn visie en hoge ambities zal de sector versterken en

duurzaamheid in de hand werken▫ Verschillende bestaande kenniscentra kunnen bijdragen tot dit geïntegreerd platform: VIM, VIL, Flanders Drive,

onderzoekscentra aan de UA, UHasselt en (kleinere) onderzoekseenheden aan de VUB, UGent en KULeuven▫ Relevante onderzoeksthema’s kunnen zijn: Smart Handling in logistieke processen, GPRS monitoring in luchtvaart,

Rijvaardigheidsanalyse en –instructie, Intelligente transportsystemen▫ SOC voorstel dient verder onderzocht en uitgewerkt te worden (mogelijks alternatief kan een competentiecentrum zijn dat

gebaseerd is op een lichter partnership tussen bestaande spelers)






f


Actieplan voor versterken van logistiek met hoge toegevoegde waarde (2/2)

2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

▪ Duurzaam versterken van de Limburgse positie inzake ketenregie door het opzetten van een regiecentrum van waaruit supply chains gezamenlijk gecoördineerd en geregisseerd kunnen worden met behulp van de modernste technologie, geavanceerde software concepten en supply chain professionals. – Waarom? Ontwikkelen van unieke capaciteiten en tools (ICT, financiën, planning, regie) voor het beheren, modelleren en

optimaliseren van supply chains die in Limburg worden verankerd. – Wat? Zowel fysieke goederenstromen, als ook informatie en financiële stromen (zoals “forecasting‟, “financial engineering”

en “datamanagement”)▪ Introduceren van een gerichte internationale acquisitiestrategie (in nauwe samenwerking met en door het Logistiek Platform

Limburg) om logistieke stromen aan te trekken en te verankeren in Limburg▪ Uitbouwen / versterken van de relaties met nationale, regionale en internationale partners (bv. Haven Antwerpen /

Rotterdam, Nederlands Limburg & Nordrhein-Westfalen (Duitsland), China, …)▪ Creatie van een “European Customs Zone” specifiek voor Limburg

▪ Versneld ontwikkelen “state of the art” bedrijventerreinen met specifieke focus op logistiek (in bijzonder ENA zone)▪ Oplossen multimodale infrastructuurknelpunten

– Wegen: verhogen capaciteit E313 en E314, aansluiting op E40 / Ring Brussel, Noord-Zuid verbinding– Spoor: activeren Ijzeren Rijn, spoorlijnen 18 & 20– Water: versneld verhogen bruggen Albertkanaal en verhelpen Stop van Lozen en De Blauwe Kei in Lomme– Gerichte ontsluiting van (toekomstige) logistieke bedrijventerreinen

▪ Logistieke poort Genk als Dry Port (actieplan uit te werken voor Logistiek Platform Limburg)▪ SOC Added Value Logistics▪ Groot acquisitieproject

▪ Centrale actor: POM, Logistiek Platform Limburg▪ Betrokkenen: NV De Scheepvaart, LRM

Algemene aanbeveling tot versneld realiseren van de voorstellen uit het Economisch Rapport Logistiek (POM Limburg, mei 2012) door het bijkomend inzetten van mensen / middelen. In dit kader dient er te worden gewerkt rond 4 pijlers▪ Internationale Acquisitie▪ Opleiding – Kennis – Arbeidsmarkt▪ Bundelen goederenstromen / modal shift▪ Ruimte – infrastructuur

Algemene aanbeveling tot versneld realiseren van de voorstellen uit het Economisch Rapport Logistiek (POM Limburg, mei 2012) door het bijkomend inzetten van mensen / middelen. In dit kader dient er te worden gewerkt rond 4 pijlers▪ Internationale Acquisitie▪ Opleiding – Kennis – Arbeidsmarkt▪ Bundelen goederenstromen / modal shift▪ Ruimte – infrastructuur

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


Actieplan voor versterken van de bouw (1/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

f

▪ De activiteiten in de bouwsector situeren zich tot op heden vooral op het vlak van de eenvoudige handenarbeid (metselen, …). De bouwbedrijven zullen enkel kunnen standhouden wanneer ze zich specialiseren en inspelen op innovatie, door verbetering van hun productieprocessen en het maximaal inzetten op menselijk kapitaal

▪ Voorbeelden van Limburgse bedrijven die op dit vlak excelleren– Houben / Airdeck: lage energiegebouwen met betonkern activering– CVR: innovatie funderingstechnieken– CKS: domotica, specifieke zonne-energie installaties en hoogspanningstechnieken– Glas Ceyssens: verwarmd glas en creatieve toepassingen van heating via glas in de bouwsector– Isolair: specifieke isolatietechnieken met innovatieve producten

▪ Bouwsector is relatief groot in de regio▪ Kenniscentra zijn aanwezig in Limburg (Cedubo, WTCB, Betonica)▪ Bedrijven uit de bouwsector hebben een prima reputatie op het vlak van vakmanschap▪ De betonindustrie is sterk aanwezig, ook hier kan innovatie een rol spelen▪ Grote hoeveelheid KMO’s is actief in de Limburgse bouwsector. Zij kunnen innovatieve toepassingen op

voorwaarde dat ze voldoende ondersteund en begeleid worden▪ Aanwezigheid van vele laaggeschoolde werknemers die naar deze sector toegeleid kunnen worden

▪ Technische competenties moeten worden verbeterd met het oog op de duurzaam bouwen technieken en de Europese doelstelling op het vlak van energie

▪ Om de specifieke noden (ten gevolge van nieuw toe te passen technieken) te implementeren in de diverse opleidingen en/of bijscholingen, moet gepeild worden naar de reële behoeften (e.g., expertenmeetings met diverse actoren zoals werkgevers, opzoekingscentra, fabrikanten en productontwikkelaars, via enquêtes bij Limburgse bouwbedrijven)





Actieplan voor versterken van de bouw (2/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

f

▪ Samenwerking tussen de kennis- en onderzoekscentra UHasselt, PXL (Xios), Architecten opleiding, WTCB, Betonica & Cedubo

▪ Onderzoek moet worden geconcretiseerd en leiden tot bedrijfstoepassingen door de relatie onderzoek / innovatie enerzijds en bedrijven anderzijds. Daarom is er nood aan een interface die effectief werkt

▪ Uitbouw van innovatie knooppunten met andere sectoren zoals cleantech– Building integrated manufacturing van PV zonnecellen: grote opportuniteit om met Imec / Energyville naar

verticale integratie van zonnecellen te gaan, e.g., dakpannen, bakstenen, ramen met geïntegreerde PV functionaliteit

– Isolatie op basis van de nieuwste technieken: PUR, minerale wol in spouwmuren en buitengevel isolatie– Bouw sociale woningen met laatste nieuwe technieken naar energie efficiëntie

▪ Creatie van een betonlabo. Dit moet een brug vormen tussen de kennis voorhanden in al de kenniscentra en de concrete bedrijven

▪ Een beter ontsluiting van weg, spoor en water zou ook de bouwindustrie ten goede komen (zowel door de tewerkstelling van de realisatie zelf als voor het vlottere transport achteraf)

▪ Energie efficiënt maken van overheidsgebouwen: start van geplande renovaties door “Vlaams Energiebedrijf” in Limburg

▪ Centrale actor: Confederatie Bouw Limburg ▪ Betrokken partners: UHasselt, WTCB, PXL (Xios), Architecten opleiding, Cedubo, Betonica, Innovatiecentrum

Limburg, Fonds Vakbondsopleidingen Bouwnijverheid, Competentiecentrum Bouw Genk-Zuid▪ Dit alles in nauw overleg met de Provincie Limburg en de Vlaamse Overheid

Infrastructuur

Pilootproject


“Owner”


“De sectorgroei maximaal benutten”

Doelstelling: Uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren innovatie & export, oplijnen talent, beschik-baarheid kapitaal, actieve acquisitie en aangepaste infrastructuur

Activiteiten: ▪ Curatieve en innovatieve zorg▪ Professionele & financiële diensten▪ Vrijetijdseconomie

Voorzet actieplan



Sectoren

Versnel (V)

Versnel (V)

Jobs

2.22.2


f

Actieplan voor versnellen innovatieve zorg (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

Activiteit(en)




▪ De toenemende vergrijzing en frequentie van chronische ziekten, het waarborgen van kwaliteit en de economische context en budgettaire beperkingen geven aanleiding tot de behoefte aan nieuwe zorgmodellen

▪ Innovatie op elk niveau, het centraal stellen van de patiënt en ondernemerschap zijn de aandrijvers voor het waarborgen van een kwaliteitsvolle en betaalbare zorg.

▪ Zorg is een belangrijke opportuniteit voor onderzoek, innovatie, ondernemerschap en jobcreatie

▪ Zorgeconomie en daarmee verbonden arbeidsmarktbeleid en talent is als speerpuntsector uitgebouwd bij POM-Limburg.▪ Hospilim als samenwerkingsverband van de 13 Limburgse ziekenhuizen en psychiatrische centra heeft de structuur en de

kennis om als zorgvernieuwingsplatform te fungeren. Om de economische finaliteit van kostenreductie verder uit te bouwen dient Hospilim versterkt te worden door het betrekken van andere zorgsectoren zoals ouderenzorg en thuiszorg

▪ Het “Limburg Clinical Research Programma” aan UHasselt en KULeuven ( UZ Gasthuisberg) omvat het relevante wetenschappelijk onderzoeksprogramma versterken

▪ Zorg voor Talent: aansluitend op het opleidingsprogramma “Zorgen voor Morgen” van Flanders Care (FC) versnelt POM-Limburg de projecten voor scholing en arbeidsorganisatie– Brede publieksgerichte acties “Werkgoesting in de Zorg”– Impulsprogramma stageplaatsen– Satelliet opleidingen verpleegkunde in Limburgse regio’s (niveau HBO5 en Bachelors verpleegkunde)– Uitrol traject werkplekleren in meer ziekenhuizen en psychiatrische centra– Implementatie van de scenario’s uit de Z³ zoekconferentie van FC omtrent organisatieontwikkeling– Versterken van de labofunctie van POM-Limburg voor het uitwerken van nieuwe arbeidsformules

▪ Versterken accreditering van de Limburgse Ziekenhuizen en psychiatrische centra ▪ Versterken expertise van UHasselt inzake gezondheidseconomie en patient safety▪ Uitbouw expertise centrum in de gezondheidszorg (ICT4HI) gericht op de omkadering van ondernemingen ▪ Uitbouw van een proeftuin in het kader van zorginnovatieruimte Vlaanderen (IWT en Flanders Care), gericht op ouderenzorg▪ Realisatie van een SBO-project (IWT) met focus op innovatie van zorg en de uitdagingen van chronische ziekten in

partnerschap met KULeuven, UGent, VUB,UA en TNO▪ Internationale valorisatie van zorgtechnologie van Limburgse bedrijven door deelname aan netwerken van FC , FIT en IWT

(CORAL netwerk en deelname via IWT aan de AAL-oproepen). In overleg en met steun van FC verkennen van nieuwe businessmodellen in het hulpmiddelenbeleid

▪ Wetgevend initiatief om Reproductieve B activiteit in Jessa en ZOL te erkennen om uit te groeien tot een Limburgs Fertiliteitscentrum. Op die manier kan de kennis in beide centra gebundeld worden met kwaliteitsuitstraling in de Euregio en internationaal


f

Actieplan voor versnellen innovatieve zorg (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”

▪ Versnellen van het grensoverschrijdend patiëntenverkeer middels convenanten tussen Vesalius Tongeren, ZOL Genk en Ziekenhuis Bree-Maaseik met UZMaastricht en ZHWeert.

▪ Uitbouw zorglogistiek platform (Clean room, warehousing, data en call centrum) (Cf. Added value logistics)▪ ICT4HI infrastructuur geraamd op € 3 miljoen

▪ Verdere uitbouw van VITALINK, in samenwerking met zorgpartners, gekaderd in het e-health platform en tevens gekaderd in de e-zorgzame samenleving van Vlaanderen.

▪ Ontwikkeling van één EPD (Elektronisch Patiënten Dossier). ICT in de zorg▪ ICT4HI: UHasselt met iMinds in steun. Voor medische technologie samenwerking met IMEC en NERF▪ Projectfinanciering via IWT

▪ Hospilim voor zorglogistiek platform en E-Healthplatform met EPD▪ UHasselt voor gezondheidseconomie en patient safety. UHasselt met co-owner KULeuven voor Clinical Research Programma▪ POM Limburg en Hogescholen voor het traject opleiding en arbeidsmarkt in samenspraak met Flanders Care▪ Steden Genk en Hasselt in samenwerking met UHasselt en Life Tech Limburg voor proeftuin zorginnovatie met steun van

IWT en FC


f

▪ Versterken van professionele dienstverlening in het kader van decentralisatie (weg van de grote steden omwille van fileproblematiek en plaatsgebrek)

▪ Dit actieplan beoogt voornamelijk volgende subsectoren– Financiële diensten en verzekeringen– Consulting en marktonderzoek– Juridische diensten– Architecten en studiebureaus– Call centers en office support

▪ Veel kantoorruimte aan (relatief) lage prijs▪ Beperktere fileproblematiek; snel bereikbaar overdag vanuit centrumsteden▪ Voldoende lokaal beschikbaar talent met zowel beperkte als hogere opleiding

▪ Vorming van managers en ondernemers met focus op beheren van diensten voor derden▪ Voldoende aanbod verzekeren van mensen met dienstverleningsprofiel door gepast middelbaar en hoge school

opleidingsaanbod▪ Heroriëntering, inclusief herscholing, van laaggeschoolde werknemers naar dienstenjobs met beperkte

opleidingsvereisten

▪ Versterkt beleid om bijkantoren van grote ondernemingen in Limburg te openen i.p.v. in andere regio’s. Eventueel binnen PPS structuur

▪ Innovatie in business / service models door delen van best practices en uitbouwen van netwerkplatforms door o.a. werkgroepen en netwerkevents

Actieplan voor versnellen professionele dienstverlening (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

Activiteit(en)





f

▪ Ontwikkeling van meer bedrijventerreinen (dienstenzones) en kantoorgebouwen in specifieke regio’s▪ Uitvoering Spartacus 1 & 2 om mobiliteit van werknemers te bevorderen

▪ Aantrekken van een regionaal administratief centrum van een grote Belgische speler

▪ PPS als centrale actor die publieke en privé sector samenbrengt ▪ Met betrokkenen: UHasselt, AUHL, provincie Limburg, Vlaamse regering, Syntra

Actieplan voor versnellen professionele dienstverlening (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


f

Activiteit(en)

Actieplan voor versnellen vrijetijdseconomie (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

▪ Met 4 miljoen overnachtingen en €1,1 miljard omzet heeft het toerisme voor de provincie Limburg een groot economisch potentieel. Toerisme is bovendien duurzaam, arbeidsintensief en ruimtelijk relevant

▪ Toeristische verblijfsrecreatie in Limburg dominant ingevuld door CenterParcs (gevolgd door kleinschaliger initiatieven zoals Molenheide, Schoon Zutendaal, etc.)

▪ Limburg scoort vooral met ééndagsbezoek / kortverblijven; uitdaging is gemiddelde verblijfsduur te verlengen

▪ Mooie uitgestrekte ongerepte natuur en groengebieden▪ Geografische ligging t.a.v. doelmarkten (Euregio met koopkracht t.a.v. toerisme) en potentieel voor

zorgtoerisme▪ Zeer kwalitatief fietsroutenetwerk▪ Beschikbare terreinen voor nieuwe toeristische infrastructuur grenzend aan Nationaal Park Hoge Kempen ▪ Bokrijk: hoge bekendheid met hoog potentieel voor herhalingsbezoek▪ Recente aanwezigheid op de Duitse markt (Nord-Rhein Westfalen)

▪ Nood aan bijkomende opleidingsinfrastructuur: tophotelschool & hospitality-opleiding, toerisme en toeristische marketing inbouwen als mogelijke specialisatie in masters TEW en handelswetenschappen

▪ Nood aan bedrijfsgerichte consultancy in één toeristisch expertisecentrum (financieel, marketing, positionering, organisatie, marktkennis, …) dat een strategie kan ontwikkelen m.b.t. de toeristische assets en aan product management kan doen

▪ Uitbouw toegepast onderzoek bij PXL en KHLim▪ Ontwikkelen van een leerhotel/-restaurant gekoppeld aan de master Hospitality Academy

▪ Thematische productontwikkeling: overkoepelende visie gebaseerd op onderscheidende USPs, e.g.,– Erfgoed: mijnpatrimonium, religieus patrimonium– Rond natuur: “50 tinten groen”– Ontwikkelen nieuwe niche zorgtoerisme

▪ Product management: toeristische aantrekkingspolen meer internationaal promoten (Bokrijk, shopping Value Retail) → mijnpatrimonium als erfgoed met nieuwe invulling ervan toeristisch internationaal valoriseren

▪ Uitbouw van toeristische e-shop: nood aan een one-stop boekingssysteem voor attracties, verblijfsaccomodatie, seminarie-infrastructuur





Actieplan voor versnellen vrijetijdseconomie (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe

f

Infrastructuur▪ Uitbouw van toeristische “slechtweeralternatieven” complementair aan het huidig toeristisch aanbod ▪ Spartacus 1 & 2▪ Aantrekken van projecten die ruimte nodig hebben (e.g., thematische leisureparken, grote evenementen)▪ Ontsluiting naar regionale en nationale luchthavens

▪ Bokrijk: investeringen voor verlevendigen van museum voor 365-dagen exploitatie▪ Realisatie Connecterra als toeristisch versterkend project▪ Fietsroutenetwerk: concept transponeren naar andere doelgroepen (e.g.,paardenroutenetwerk, Vespanetwerk )▪ Kin-Joy: innovatieproject voor zorgtoerisme (voeding – gezondheid – water)▪ Bosland: ANBos-project met 3 Noord-Limburgse gemeenten▪ Business hotels in Hasselt en Genk voor zakentoerisme▪ Investeren in optimalisering van het toeristisch potentieel van het NPHK door doorontwikkeling van

toegangspoorten

▪ Toerisme Limburg, Toerisme Vlaanderen, LRM, provincie Limburg

Pilootproject

“Owner”


Voorzet actieplan



2.32.3

Sectoren

Ontwikkelen(O)

Ontwikkelen(O)

Jobs

“Opties op de toekomst creëren”

Doelstelling: Versneld uitbouwen USP en tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren ondernemershap, ondersteunen O&O, aangepaste infrastructuur, oplijnen talent, beschikbaarheid kapitaal en actieve acquisitie

Activiteiten: ▪ ICT & media▪ Green energy▪ Recyclage & cleantech▪ Biotech / medtech▪ Creatieve industrie▪ Innovatieve fruitteelt


Actieplan voor ontwikkelen ICT & digitale media (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ ICT dienstenbedrijven▪ Software ontwikkelingsbedrijven in niche applicaties

▪ Aanwezigheid early stage risicokapitaal met focus op ICT & Media (LRM)▪ Aanwezigheid grote speler in ICT (Cegeka) en in Media (Concentra)▪ Aanwezigheid kenniscentra: UHasselt – iMinds – Microsoft Innovation Centre▪ Ligging in middelpunt van ELAt driehoek

▪ Oprichten opleiding internationale productmarketing in ICT (gebruik makend van opgebouwde ervaring); dit kan een ManaMa zijn of georganiseerd worden in het kader van de business school opleidingen

▪ Opleiding Gaming aan de MAD faculty

▪ Verder uitbouw van RCH tot een nternationaal toonaangevende campus op gebied van technologie, hightech, ICT & Media. RCH dient als een magneet te fungeren voor innovatieve ondernemingen en instellingen

▪ Brug voorzien naar andere regio’s met focus op ICT & digitale media door samenwerkingen met incubatoren en expertise centra e.g., samenwerking met Plug-and-Play Tech Center in Silicon Valley (e.g., stages voor Limburgse ICT ondernemers)

▪ Inzetten op strategische tendensen: cross-overs met Zorg (Ehealth), Logistiek (E-commerce), Life Science(biometrics), Cleantech & Energy (smart grids)

▪ Aantrekken investeringen in Datacenters

Activiteit(en)





Actieplan voor ontwikkelen ICT & digitale media (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Verdere uitbouw van C-Mine Crib als een dienstencentrum voor creatieve en innovatieve jonge en startende bedrijven

▪ Glasvezelvoorzieningen: inventarisatie van bestaande infrastructuur, uitwerking en uitvoering van actieplan

▪ LRM, iMinds en RCH/C-Mine Crib zetten samenwerking op met andere ICT & Media regio’s (Silicon Valley –London) waardoor de brug voor bedrijven tussen Limburg en die regio’s makkelijk overbrugbaar wordt

▪ LRM, iMinds

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


f

Actieplan voor ontwikkelen green energy (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

▪ Energie-onderzoek en energie-innovatie zijn een centraal gegeven voor de competitieve toekomst van onze Vlaamse, Belgische en Europese industrie

▪ Populaire thema’s in het energiebeleid van de toekomst: groene energiebronnen, ontwikkeling van nieuwe netwerkconcepten, intelligent beheer van energienetwerken, efficiënte productie en distributie van energie, ontwikkelingen van nieuwe innovatieve diensten op energievlak naar gebouwen en stedelijke omgevingen toe

▪ EnergyVille, het state-of-the-art onderzoeks- en innovatiecentrum voor Energie speelt als strategische kernpartner in de KIC InnoEnergy van het European Institute of Technology (EIT) een leidende rol op Europees vlak. EnergyVille is een Limburgs speerpunt van economische ontwikkeling in de energiesector door de unieke combinatie van opleiding, onderzoek en innovatie

▪ Limburg heeft een sterke Vlaamse positie rond fot.o.v.oltaïsche technologie-ontwikkeling met belangrijke spelers in de verschillende onderdelen van de waardeketen - ondersteund door R&D netwerk

▪ Er groeit bovendien een internationaal netwerk van hoogwaardige bedrijvigheid rond EnergyVille dat wordt ingebed in een ecosysteem van lokale bedrijvigheid en spin-off activiteiten

▪ EnergyVille ontwikkelt en ondersteunt samen met een breed netwerk van geaffilieerde partners (technische scholen, hogescholen, universiteiten – nationaal en internationaal, onderzoekscentra en bedrijven), een brede talentbasis voor energie-onderzoek en de economische exploitatie van energie-innovaties, inclusief de nodige opleidingen en ondersteuning voor ondernemerschap.

▪ De partners rond EnergyVille tonen een breed portfolio aan activiteiten op de diverse dimensies van opleiding en talentontwikkeling:– Technische opleidingen in het secundair onderwijs– HBO5 technische opleidingen– Industriële ingenieurswetenschappen– Ingenieurswetenschappen– Innovatiestages– Internationale Masterclasses– Opleidingen ondernemerschap en innovatie, lokaal en internationaal, met focus op energie-innovatie

▪ Uitbouw van een economische “hub” met betrekking tot energie-innovatie vanuit en rond EnergyVille. Het EnergyVilleecosysteem is ingebed in en bouwt rond de activiteiten op het THOR-park en zal een versterking vormen voor het Vlaamse en Limburgse industriële weefsel

▪ De verdere uitbouw van dergelijke “center of excellence” schept een omgeving waarin cross-overs met andere sectoren mogelijk worden, e.g., de bouwsector, met een bijzondere aandacht voor gebouw-geïntegreerde PV-toepassingen (BIPV)

Activiteit(en)





Actieplan voor ontwikkelen green energy (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Het huidige industrieel weefsel is klaar om in te spelen op de aanwezigheid van een “center of excellence” in de sector van energietoepassingen en hun verschillende dimensies (materialen, equipment, diensten …) door aanwezigheid van enkele duidelijke trekkers in volgende activiteiten– Materiaalproducenten met oog op o.a. PV-toepassingen voor hoogwaardig zand, actieve materialen, glas, encapsulatie,

metallisatie– Equipment leveranciers– Cel- en moduleproducenten– Systeemleveranciers– Componentenleveranciers (sensoren, vermogencomponenten, driver circuits, ...)– Dienstenbedrijven– Netwerkbeheerders– BIPV

▪ Gekoppeld aan EnergyVille de realisatie van een Imec PV innovatiecentrum: uitbouw van een geïntegreerde O&O benadering tussen de spelers Imec, Vito, KULeuven en UHasselt waardoor totaaloplossingen mogelijk worden

▪ Uitbouw van de EnergyVille infrastructuur op THOR-park in Waterschei▪ Gemeenschappelijke faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen KULeuven – UHasselt▪ Incubatie-activiteiten rond ondernemerschap & nieuwe bedrijvigheid op vlak van energie rond de incubator in Waterschei.

▪ Met investeringen in proeftuininfrastructuur en pilootlijnen rond EnergyVille op het THOR-park in Waterschei (o.a. geothermie, PV, slimme netwerken, etc.)

▪ ImecPVv innovatiecentrum

▪ Centrale actor: EnergyVille▪ Betrokken actoren: IMEC, VITO, KULeuven - ESAT, Associatie KULeuven en AUHL en LRM


Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


Actieplan voor ontwikkelen cleantech & recycling (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Elke activiteit of business die de duurzame productie, aan lage kost of het efficiënt beheer van essentiële basisproducten nastreeft, met een verlaagde impact op de leefwereld. Dit omvat o.a. een focus op voedsel, energie, grondstoffen en alle andere essentiële basisproducten

▪ Limburg heeft reeds spelers in afval en recyclage en een historiek van ontginning van natuurlijke rijkdommen

▪ Ruimte en natuurlijke rijkdommen▪ “Emerging eco-systeem” (politiek, industrieel en maatschappelijk draagvlak in de provincie) onder impuls van

“Limburg gaat klimaatneutraal”▪ Wereldspeler aanwezig in de regio (Umicore)

▪ Integratie en uitbouw van de ingenieursopleidingen (industrieel ing.) bij KHLim en PXLin de universitaire structuren (UHasselt & KULeuven)

▪ Opstart / uitbouw van opleiding “milieu-economie”▪ Specifieke “cleantech”-opleidingen (universiteiten & hogescholen en via Syntra of gelijkaardige initiatieven)

▪ Versterking van de kennisontwikkeling & ontwikkeling van een top-expertisecentrum door clustering van academische en industriële know-how

▪ Ontwikkeling van real-life pilootprojecten binnen de regio ter voorbereiding van een industriële uitrol buiten de regio

Activiteit(en)





Actieplan voor ontwikkelen cleantech & recycling (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Uitbouw van GreenVille tot een incubator met een focus op materialen en recyclage▪ Verdere uitbouw cleantech campus (KMO-zone) in Houthalen-Helchteren▪ Ontwikkeling van het project Agropolis tot een cluster rond “nieuwe landbouw”

▪ Enhanced Landfill Mining-project, met als eerste pilootproject de REMO-site in Houthalen-Hechteren▪ Waterstof netwerk in Limburg▪ Pilootprojecten rond algen en aquacultuur in Agropolis

▪ LRM, VITO, I-cleantech Vlaanderen en antenne Limburg

Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


Actieplan voor ontwikkelen biotech & medtech (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

Activiteit(en)▪ Reeds een tiental early-stage biotechbedrijven ontstaan in Limburg de laatste jaren, voornamelijk gehuisvest in

BioVille

▪ Combinatie van risicokapitaal, infrastructuur en humaan kapitaal in de vorm van een virtueel drug development team

▪ Ruimte: mogelijkheid tot bouwen van flexibele productieruimtes (dewelke niet beschikbaar zijn in de nabije omgeving)

▪ Aanwezigheid zachte factoren zoals: ligging in sterke regio, netwerk, ….

▪ Handhaving opleidingsaanbod geneeskunde (bachelor) en biomedische wetenschappen (master)▪ Versterking alumniwerking om ‘reverse brain drain’ te ondersteunen▪ Ondersteuning regionale HR projecten (vividlinks) en aansluiting (inter)nationale portals (eg. FlandersBio)▪ Continue aandacht voor versterking netwerk van professionals (biotech, farma, CRO)

▪ Uitbouw kennisnetwerk door aansluiting met topinstituten en klinische centra, zowel nationaal als internationaal

▪ Gerichte acquisitiestrategie in samenwerking met FlandersBio, FIT en VIB▪ Profilering als hub van de sterke Vlaamse biotech scene▪ Creatie lokale VIB unit via UHasselt-BIOMED





Actieplan voor ontwikkelen biotech & medtech (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

Infrastructuur▪ Uitbreiding infrastructuur en dienstenaanbod (inclusief shared facilities) via BioVille om bedrijven met R&D-

activiteiten aan te trekken en groeipotentieel te bieden; verder uitbouw wetenschapspark UHasselt▪ Realisatie infrastructuuraanbod om bedrijven met productieactiviteiten aan te trekken en zo volledige

ontwikkelingstraject “from lab-to-fab” te ondersteunen

▪ Creatie en uitrollen van overkoepelend incubatorennetwerk in Vlaanderen (KULeuven en VIB)

▪ LRM, VIB, Biomed

Pilootproject

“Owner”


Actieplan voor ontwikkelen van de creatieve industrie (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Het uitbouwen van een ecosysteem creatief ondernemerschap in de stedelijke regio Hasselt-Genk ▪ Het versterken van het innovatievermogen van traditionele bedrijven door het inbrengen van creativiteit

▪ MAD faculty in Hasselt en Genk: opleiding en kennisontwikkeling in creatieve disciplines – EDM verbonden aan UHasselt. ▪ Creatieve bedrijvigheid en netwerken/creatieve community▪ Creatieve sites in Genk (C-mine) en Hasselt (Quartier Canal en Z33)▪ Microsoft Innovation Center (MIC) en iMinds

▪ Versterking van de werking Hoezo Design waarbij designers worden ingeschakeld in het TSO en BSO met het oog op het zelf leren ontwerpen van oplossingen, producten,…: verhoging van het aantal designers in scholen

▪ Organisatie van opleidingen designmanagement voor designcoaches die ingezet worden in bedrijven – te financieren vanuit Design Platform Vlaanderen

▪ Opleiding ondernemerschap voor creatieven in samenwerking met bestaande instanties: Innovatiecentrum – UHasselt –FDC – Design Hub Limburg

▪ Integratie van creatief ondernemerschap in opleiding handelswetenschappen ▪ Versterking van de opleiding productdesign MAD/KHLim-Luca ▪ Uitbouw van opleiding mode & accessoire ontwerpers – kenniscentrum aan de PHL▪ Organisatie van summer schools – bv sustainable summer school met ingenieurs – creatieven, …▪ Opleiding binnen ICT & media: uitbouw opleiding Gaming aan de MAD faculty

Afstemming – ontwikkeling van een gecoördineerde strategie creatieve industrie en innovatie in Limburg ▪ versterking van de werking van Design Hub Limburg ( partners steden Hasselt –Genk – UHasselt – MAD faculty): verruiming

van de middelen mhoo inzet van ervaren medewerkers en prototype-ontwikkeling▪ Oprichting van een Limburgse Innovatieraad (cf. de Kempen) waarin de Limburgse actoren actief op gebied van innovatie

elkaar ontmoeten om te komen tot een gecoördineerd aanbod

Activiteit(en)





Actieplan voor ontwikkelen van de creatieve industrie (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

Creatief ondernemerschap vergroten: incubatoren voor creatieve business▪ Uitbouw business development gekoppeld aan creatieve-economie-incubatoren: inzet van minimaal één BDM per incubator

(Genk: C-mine accent op gaming / natural user inferfaces, Hasselt focus op mode en accessoires)▪ Ontwikkeling van co-creatie plekken en projecten vanuit de creatieve incubatoren ▪ Ontwikkeling van systemen gericht op nieuwe ondernemingsmodellen gebaseerd op het gezamenlijk inschrijven op offertes

door creatieve bedrijven met verschillende expertise ▪ Inzet van creatieven bij productinnovatietrajecten van traditionele bedrijven ▪ Uitbouw van de werking van het fablab als werkplek waar creatieve ondernemers prototypes kunnen ontwikkelen. ▪ Verbreding van de werking van het Microsoft Innovation Center: verruiming naar andere sectoren bv energie▪ Tax shelter voor gamingCreatieve innovatie in traditionele ondernemingen verhogen▪ Realisatie van het Innovation & Design Euregio-businessplan waarbij jaarlijks 5 (per sector) creatieve innovatieprojecten

worden opgestart in de sectoren maakeconomie – zorg – mode▪ Verhoging van de capaciteit van Flanders DC en Flanders InShape met het oog op het uitrollen van acties in Limburgse

bedrijven- oprichting van hubs in Limburg gekoppeld aan de werking van Design Platform Limburg▪ Optimaal inspelen op Vlaamse calls zoals CICI (koppeling traditionele bedrijven aan creatieven) – call m.b.t.

innovatiemanagers in KMO’s: facilitering door Innovatiecentrum, Design Hub Limburg, etc.Ondersteunend: organisatie van exposure-projecten – branding van Limburg als creatieve regio / niches te ontwikkelen

▪ Ontwikkeling van de creatieve site Quartier Canal Hasselt en C-mine▪ Realisatie van de mode-incubator in Hasselt▪ Verdere uitbouw van het Fablab van de MAD faculty op C-mine▪ Verdere ontwikkeling van Z33 vanuit de invalshoek kunst-design

▪ Realisatie van het Innovation & Design Euregio-plan als co-creatie trajecten tussen creatieven en traditionele bedrijven▪ Realisatie gaming platform C-mine Crib en mode platform Hasselt▪ Ontwikkeling van een crowd sourcing platform als basis voor co-creatie

▪ Design Hub Limburg en steden Genk en Hasselt


Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”


Actieplan voor ontwikkelen van de innovatieve tuinbouw (1/2)Doelgerichte acties in 3 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

▪ Optimalisering en valorisatie van het exportpotentieel van het Limburgs fruit (China, India, …) ▪ Ontwikkeling van nieuwe niches van tuinbouwproducten met een hoge(re) toegevoegde waarde (glastuinbouw,

functional food / brainfood) ▪ Versterking van het Limburgs businesscomplex rond tuinbouw door betere kennisopbouw en clustering van

onderzoek en verder aansluiting realiseren bij de verwerking van versproducten

▪ Limburg is kernfruitteeltgebied inzake fruitproductie met sterk uitgebouwde keten gaande van boomkwekerijen, onderzoek, productie, logistiek en vermarkting via coöperatieven (veilingen)

▪ Pcfruit is ontwikkeld tot sterke Vlaamse en internationale onderzoekscluster▪ Voldoende ruimte voor ontwikkeling van nieuwe niches▪ Innovatief ondernemerschap in de tuinbouw▪ Sterke subregionale specialisatiegraad (Zuid-Limburg: fruitteelt; Noord-Oost-Limburg: groententeelt, …)

▪ Stimuleren vast personeel via bedrijfs- en trajectbegeleiding, gerichte individuele beroepsopleiding IBO(samenwerking VDAB, POM-ERSV, tuinbouwsector)

▪ Betere match van vraag en aanbod op piekmomenten (seizoenspersoneel) i.s.m. de Fruitcel▪ Versterking van het ondernemerschap (management ifv volatiliteit markt – duurzaamheid – innovatie)

(Verre) Exportstimulering fruit▪ Afbakening bacterievrije zones (provincie Limburg / VLM / FAVV / veilingen)▪ GMO-inzet via coöperatieven/veilingen en nieuwe vermarktingacties i.s.m. VLAM▪ Exportstimulering

Versterking kennisopbouw en clustering van tuinbouwonderzoek▪ Uitbouw en financiering ruggengraatstructuur pcfruit (financiering senior-onderzoekers), samenwerking pcfruit

met KULeuven▪ Link uitbouwen tussen toegepast wetenschappelijk en demonstratief onderzoek enerzijds en academisch

onderzoek anderzijds

Activiteit(en)





Actieplan voor ontwikkelen van de innovatieve tuinbouw (2/2)Doelgerichte acties in 3 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3

f

Uitbouw van innovatieve Food-cluster(Food4Health&Care)▪ Greenhouse-cluster (duurzame productie in glastuinbouw): Ontwikkeling van glastuinbouwcluster met toepassing

van duurzame technieken (WKK, geothermie, …) voor de productie van functional Food / brainfood

Potentiële innovatieve knooppunten (cross-overs met andere sectoren):▪ Uitbouw kenniscluster duurzame landbouw (bodem, energie en water) door herbestemming proeftuin Tongeren

en inhoudelijke opschaling PIBO (Tongeren) en PVL (Bocholt)▪ Uitbouw van Agro-Polis voor cultivatie en verwerking van algen (cross-over tussen landbouw en chemische

industrie)▪ Linken met Limburg, klimaatneutraal: inzet van reststromen en linken met uitbouw serrecluster

▪ Greenhousecluster ▪ Kenniscentrum duurzame landbouw▪ Agro-bedrijventerrein Agropolis▪ Realisatie ruilverkaveling Noord-Oost Limburg VLM – uitbreiding irrigatie Ciro ter ondersteuning van de

groententeelt▪ Irrigatieprojecten Noord-Limburg

▪ Serrecluster op terreinen Ford Genk▪ Pilotcase algenproductie

▪ Provincie Limburg, POM, pcfruit, fruit- en groenteveilingen


Infrastructuur

Pilootproject

“Owner”








randvoor-waarden


11 22 33 44


Het beleid moet ook inzetten op transversale acties om via de randvoorwaarden een optimaal economisch klimaat te creëren

33Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden

Beter opleiden

Beter opleiden



Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale


Inter-regionale



Context

▪ Er werden een aantal initiatieven uitgewerkt per randvoorwaarde

▪ Deze initiatieven werden opgesteld op basis van de aanwezige kennis in de expertengroep, de input verkregen tijdens de hearings en gerichte bronnen. De initiatieven zijn dan ook slechts een eerste basis voor discussie, en zij dienen verder verfijnd en gevalideerd te worden

▪ Volgende sectie geeft een overzicht van de initiatieven, meer gedetailleerde uitwerking kan geraadpleegd worden in bijlage (pg. 151-166)


Doelstellingen op het gebied van Scholing & Arbeidsmarkt3.13.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt



Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale


Inter-regionale



Beter opleiden

Beter opleiden

De ongekwalificeerde uitstroom terugdringen

Meer Limburgse jongeren motiveren voor een technische opleiding

Limburgs talent beter opleiden door toonaangevend hoger en universitair onderwijs

De acties inzake opleiding, vorming en arbeidsmarktregulering laten aansluiten bij de concrete behoeften van de Limburgse markt


De ongekwalificeerde uitstroom terugdringenDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt

PreventiePreventie

RemediërenRemediëren

▪ Organiseren van specifieke preventie acties in het kleuter en lager onderwijs om taalachterstand bij aanvang van het onderwijs terug te dringen (in het bijzonder van toepassing in de mijnregio)– Instapje initiatief– Pedagogische trainers– Expertise centrum

▪ Verbeteren / versterken van de begeleiding van leer- en beroepskeuze, alsook leerloopbaanbegeleiding door middel van doedagen, workshops i.s.m. onderwijs, “Elke week ander werk”, campusacties, …

▪ Uitbreiden van stageaanbod in samenwerking met de bedrijfswereld, waaronder IBO, inleefstages, instapstages en werkplekleren

▪ Uitbreiden van werkinlevingsprojecten (WIJ; speciale werkateliers voor jongeren om afstand tot arbeidsmarkt te verkleinen)

▪ Versterken van onderwijskwalificerende en beroepskwalificerende trajecten (volwassenenonderwijs) met focus op specifieke beroepen, e.g., kok, hovenier, procesoperator, PC technicus, elektricien

▪ Intensifiëren van “School's out, work's in”, een campagne en coachingprogramma om de sollicitatievaardigheden van jongeren te verbeteren

▪ Opzetten van duurzaamheidstrajecten voor werkloze jongeren i.s.m. uitzendsector: activatie door uitzendwerk

3.13.1


Wat?Wat?

ConceptConcept

▪ T2 (Technologie & Talent) campus: technologie & talent worden samengebracht in innovatief onderwijsconcept

▪ Concept: introductie van “technologie onderwijs” – Hervormen van deel van het aanbod van ASO, TSO & BSO tot

technologierichtingen– Gedeelde campus om maximaal kruisbestuivingen te realiseren▫ Technologie gerelateerde opleidingen in het hoger onderwijs▫ Volwassenenonderwijs▫ Spin-offs

– In nauwe samenwerking met bedrijfswereld om opleidingsaanbod maximaal af te stemmen op de noden van de markt en opportuniteiten te benutten e.g., uitbouwen van stage aanbod, introduceren van business plan competities

– Deze kan deels geïnspireerd worden op de campus in Maaseik

▪ THOR-park

Meer Limburgse jongeren motiveren voor een technische opleiding

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt

PilootPiloot

3.13.1


Limburgs talent beter opleiden door toonaangevend hoger en universitair onderwijs


Management & ondernemerschapManagement & ondernemerschap

Lokale vraag

▪ Talent met algemene economische vorming, in lijn met realiteit van KMOs

▪ Goed geschoolde industrieel ingenieurs voor de industrie

▪ Talent geschoold in supply chain & logistiek, zowel op lager als hoger niveau

▪ Hoger geschoold personeel in de vrijetijdseconomie

▪ Meer lokale competenties op het gebied van cleantech

▪ Ondersteuning voor lokale ondernemers en managers om competenties verder te ontwikkelen, in het bijzonder m.b.t. innovatie, export en groei

Specifieke activiteitenSpecifieke activiteiten

AlgemeenAlgemeen

Implicatie opleidingsaanbod

▪ Introductie Bachelor & Master Handelswetenschappen

▪ Uitbreiding van Master industrieel ingenieur tot 2 jaar

▪ Introductie HBO5 logistiek, bachelor warehouse management en Master Handelswetenschappen (of TEW), specialisatie Supply Chain & logistiek

▪ “Upgrade” van de bestaande bachelor in toerisme om beter aan te sluiten bij de Limburgse realiteit

▪ Opstarten van Internationale Summer Schools voor Sustainable Tourism

▪ “Upgrade” van de master handelsingenieur technologie, innovatie & milieu

▪ Introductie Master Industriële Wetenschappen, specialisatie cleantech

▪ Opzetten van permanente vorming voor managers en ondernemers op 3 niveaus: van idee naar innovatief ondernemerschap

▪ Via professionalisering naar duurzame groei▪ Van Vlaanderen naar de wereld

3.13.1


De acties inzake opleiding, vorming en arbeidsmarktregulering laten aansluiten bij de concrete behoeften van de Limburgse markt


Opleiding, vorming & begeleidingOpleiding, vorming & begeleiding

▪ Co-sourcen faciliteren door opzetten van juridisch kader zodat bedrijven medewerkers kunnen “delen”

▪ Engagement van sociale partners om tijdelijke werkeloosheid aan te wenden voor opleidingen om competenties te versterken – ofwel met het oog op concreet veranderen van werk (e.g., situatie Ford), ofwel in het kader van levenslang leren

▪ Praktijklabo inrichten voor het toepassen van inzichten van integrale arbeidsorganisatie-vernieuwing op bedrijfscases

▪ Matching van openstaande vacatures verbeteren door gerichte bemiddelingsacties i.f.v. beschikbaar aanbod aan openstaande vacatures

▪ LABs infrastructuur uitbreiden om mobiele opleidingen te kunnen aanbieden m.b.t. technische en generieke competenties op basis van simulaties

▪ Laaggeschoolde 50+ers, in het bijzonder mannen door opleiding en begeleidingen toeleiden naar food, bouw & toerisme gezien grote vraag naar laaggeschoolden

▪ Ondersteuning uitbouwen voor levenslang leren door uitbreiden toegang loopbaanadvies / begeleiding

ArbeidsmarktbeleidArbeidsmarktbeleid

3.13.1


Doelstellingen op het gebied van Innovatie & ExportDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export3.23.2

Beter opleiden

Beter opleiden

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale


Inter-regionale





Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

De huidige grote sectoren in stand houden en uitbreiden door middel van innovatie en export

Bedrijven, groot en klein, sensibiliseren en mobiliseren tot innovatie en export

Limburg laten inzetten op de groeisectoren van morgen (zie V²O: te ontwikkelen activiteiten)


De huidige grote sectoren in stand houden en uitbreiden door middel van innovatie en export

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export

Innovatie in de zorgketenInnovatie in de zorgketen

▪ Strategisch Onderzoekscentrum (SOC) “Slimme Maakindustrie” oprichten voor productontwikkeling en procesoptimalisatie in de maakindustrie, in het bijzonder m.b.t. mechatronica– Concept: samenwerkingsstructuur in de vorm van een SOC voor volgende partijen:

FMTC, Flanders’ Drive, Sirris (Agoria) en PMA divisie KULeuven– Doel: door gericht ondersteunen van O&O, innovatie stimuleren en de sector

competitiever / duurzamer maken

▪ Zorginnovatie en -projecten rond wonen voor ouderen uitbouwen in nauwe samenwerking met de privésector

▪ Inzetten op curatieve zorg door o.a. upgrading afdelingen van Limburgse ziekenhuis tot universitaire afdelingen

▪ Ontwikkeling van Biotech / Medtech versnellen ter ondersteuning van de zorgindustrie

▪ Strategisch Onderzoekscentrum (SOC) voor “Added Value Logistics” met het oog op meer innovatie binnen de sector, in het bijzonder specifieke logistieke activiteiten met hoge toegevoegde waarde– Concept: samenwerkingsstructuur in de vorm van een SOC voor volgende partijen:

VIL, VIM en IMOB (verder uit te bouwen en te versterken)– Doel: door gericht ondersteunen van O&O, zo Limburg te positioneren als ‘slimme

schakel in de logistiek’▪ Indien een SOC niet mogelijk blijkt te zijn na verder onderzoek, is het aangewezen om

competentiecentrum uit te bouwen voor logistiek & mobiliteit als lichtere O&O structuur

Slimme maakindustrieSlimme maakindustrie

Slimme logistiekSlimme logistiek

3.23.2


Bedrijven, groot en klein, sensibiliseren en mobiliseren tot innovatie en export

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export

CommunitiesvormenCommunitiesvormen

Bedrijven begeleidenBedrijven begeleiden

Export & acquisitie ondersteunen

Export & acquisitie ondersteunen

▪ Vergroten van de capaciteit van het innovatiecentrum Limburg om meer bedrijven op individuele basis te kunnen begeleiden m.b.t. innovatie & export door …– Meer subsidiebegeleiding– Stimuleren van grote bedrijven zonder O&O afdeling om alsnog aan O&O te doen (nieuwe subsidieformule

IWT)– Begeleiden van “vermarkten” bij spin-offs en KMOs door business development experten– Subsidies voor incrementele innovaties met hoog valorisatiepotentieel– Verder uitbouwen van investeringsfonds ter ondersteuning van exportambities van bedrijven, in

samenwerking met Nederland en Duitsland – Stimuleren van open innovatie

▪ Uitbouwen van 2 specifieke communities in samenwerking met de KULeuven– Leuven.Inc Limburg, de Limburgse divisie van Leuven.Inc als ondersteuning van het groeimanagement van

“born globals”– LRD Kwadraat, de Limburgse divisie van LRD als interactie platform voor de academische en bedrijfswereld

▪ Uitbreiden van de werkgroepen binnen de werkgeversorganisaties tot “lerende netwerken tussen bedrijven”– Door verruimen van de participanten en aantrekken van externe input wordt een bredere basis van ervaring

en kennis opgebouwd

▪ FIT verhoogt zijn focus en optimaliseert werking rond export en acquisitie voor Limburg– Specifieke taskforce voor Limburg & aanstellen 3 “Limburg investment traders”

▪ Partijen betrokken bij acquisitie / “Locate in Limburg” (POM, AO, kennisinstellingen, werkgevers, FIT, …) worden samengebracht in 1 ploeg. Deze ploeg treedt op als 1 “Promotion Agency for Limburg”

3.23.2


Doelstellingen op het gebied van OndernemerschapDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschap

▪ Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio, inclusief in de sociale sector en bij de allochtone gemeenschap

▪ Bieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, binnen de bestaande Europese regelgeving en budgettaire mogelijkheden door aangepaste …– Financiële instrumenten– Fiscale maatregelen

3.33.3

Beter opleiden

Beter opleiden



Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale


Inter-regionale




Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapOndersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio

BegeleidenBegeleiden

Obstakels wegnemenObstakels wegnemen

▪ Opzetten van op maat gemaakte ondersteuningstrajecten voor (innovatieve) starters en bedrijven in de groeifase door werkgeversorganisaties om – Ondernemerschap te stimuleren (zowel private als publieke sectoren, e.g.,

zorg)– Slaagkansen van starters en bedrijven met groeiambities te verhogen – Peer-to-peer learning te faciliteren

▪ Voor starters– “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur– “Bootcamp”: 3-daags trainingsprogramma voor ondernemers– 1 jaar begeleiding en coaching

▪ Voor bedrijven in groeifase– “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur– Begeleidingstraject i.s.m. andere bedrijven– Nazorg door oprichting “Adviesraad” binnen groeibedrijf

▪ Meldpunt & bemiddelaars om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren– Centraal meldpunt registreert de problemen (+ inventariseert en rapporteert) en

verwijst door naar bemiddelaars– De bemiddelaars brengen betrokken personen rond te tafel om knelpunten op

te heffen (e.g., problemen met vergunningen, subsidiedossiers)

3.33.3


Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapBieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, door aangepaste financiële instrumenten

▪ Introduceren van de KLIM-OP lening (voluntaristisch) voor kleine bedrijven– Dit is een aantrekkelijke lening formule (van maximum 250K) voor kleine bedrijven – Moet lokaal aangeboden worden om doelpubliek te bereiken (e.g., via LRM)– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte, die

niet / onvoldoende wordt aangeboden door de makt) voor Limburg: €20 mln op 10 jaar

▪ Lanceren van equity participatie voor KMOs met groeipotentieel– Deelname van €1.5-5 mln in groeiende KMOs; 50-tal participaties in Limburg– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte,

die niet / onvoldoende wordt aangeboden door de markt) voor Limburg: €40 mln

▪ Introduceren van high risk mezzanine voor middelgrote bedrijven, in bijzonder in de maakindustrie– Leningverstrekking voor middelgrote bedrijven in de maakindustrie

(leningen van € 1-10 mln)– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte,

die niet / onvoldoende wordt aangeboden door de markt) voor Limburg”: €50-70 mln op 10 jaar

▪ Oprichten van PPS investeringsfonds voor publieke financiering infrastructuurprojecten (met eventueel fiscale hefboom)

3.33.3


Bijkomende versterking van AO nodig om (Limburgse) bedrijven optimaal te leiden

naar de verschillende financieringsbronnen

Bijkomende versterking van AO nodig om (Limburgse) bedrijven optimaal te leiden

naar de verschillende financieringsbronnen

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapBieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, door aangepaste fiscale instrumenten

▪ Invoeren van aangepaste fiscale maatregelen voor innovatie en versterken eigen vermogen– Fiscaal gunstig regime m.b.t. kosten / inkomsten van

innovatieve bedrijven of uit specifieke innovatieve activiteiten om zo innovatie en ondernemerschap te bevorderen in België▫ Cf. regeling voor inkomsten uit octrooien

– Fiscaal gunstig regime voor de “reconversiemaatschappij” onder de vorm van kapitaalinjectie▫ Dossier wordt verder onderzocht door AO

▪ Introduceren van tax shelter voor creatieve industrie– Fiscaal gunstig regime om ontwikkeling van concrete

projecten in de creatieve industrie te stimuleren in België (e.g., cutting edge software simulatie, modecollectie)

– Cf. tax shelter filmindustrie

3.33.3


Doelstellingen op het gebied van Bedrijventerreinen & Infrastructuur

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur3.43.4

Beter opleiden

Beter opleiden



Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale


Inter-regionale



Aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke bedrijfsinfrastructuur optimaal afstemmen op de noden van de bedrijven

Limburgse regio beter ontsluiten, zowel voor goederen-als personenverkeer


Aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke bedrijfsinfra-structuur optimaal afstemmen op de noden van de bedrijven

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur

Kwaliteit verhogenKwaliteit verhogen

Kwantiteit verhogenKwantiteit verhogen

▪ Ontwikkelen van bijkomende (lokale) bedrijventerreinen in regio's met terrein schaarste, e.g., Hasselt, Sint-Truiden

▪ Afronden van het planproces van de ENA bedrijventerreinen– (Selectie van) geïdentificeerde gronden in de regio rond Genk worden finaal aangeduid

als bedrijventerrein en ontwikkeling start– In bijzonder van belang voor uitbreiding van logistieke activiteiten / aansluiting bij de

Haven van Antwerpen▪ Inschakelen van onbenutte bedrijventerreinen in privé handen dmv activeringsteams

– Doel: ca. 400 ha vrijmaken tegen 2020– Deze percelen zijn vaak zeer goed gelegen, vandaar belang van herinschakeling

▪ Verwerven, saneren en herbestemmen van Ford terreinen gezien de strategische waarde (grootte, trimodale ontsluiting, afgescheiden van woongebied, …)

▪ Opwaarderen van de kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen: uitvoeren van infrastructuurwerken op 7 regionale bedrijventerreinen e.g., Opglabbeek

▪ Uitbreiden van het aandeel voor lokale bedrijven binnen het bestaande aanbod aan bedrijventerreinen om aan de noden van KMOs tegemoet te komen: voornamelijk te realiseren door het effectief uitvoeren van de gemeentelijke structuurplannen

▪ Oprichten van incubator / kenniscentrum voor fruit & voeding om O&O in de fruitteelt te ondersteunen

▪ Verkorten van de RUP procedure met 50 dagen: bestaande juridische onduidelijkheid uitklaren om reductie van 410 naar 360 dagen mogelijk te maken

3.43.4


Limburgse regio beter ontsluiten, zowel voor goederen-als personenverkeer

Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur

Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit rond Neerpelt & Overpelt (onsluitendesbetreffende bedrijventerreinen)

WaterWater

WegWeg

SpoorSpoor

TramTram

▪ Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)▪ Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-Truiden▪ Verhogen wegcapaciteit rond Neerpelt & Overpelt (ontsluiten

desbetreffende bedrijventerreinen)

▪ Verhogen en verbreden van de bruggen over het Albertkanaal om 4-lagen containertransport mogelijk te maken

▪ Verplaatsen van de sluis aan de Mondeolaan naar achter de Ebema Zone

▪ Verdiepen van Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen

▪ Onderzoeken of er een concrete “business case” is voor het heractiveren van bepaalde spoorlijnen met het oog op vlotter goederenverkeer

▪ Verhogen van mobiliteit van de Limburgers in eigen regio via tram / openbaar vervoer in het algemeen – te analyseren opties– Uitvoeren van Spartacus 1 & 2 (opheffen van barrières) om

betere ontsluiting via sneltram (en –bus) mogelijk te maken– Uitvoering Limburgs mobiliteitsplan

INDIVIDUELE BUSINESS CASES PER INFRASTRUCTUUR DOSSIER TE VALIDEREN

3.43.4








randvoor-waarden


11 22 33 44


Vernieuwing van het economische weefsel vereist een duidelijke verankering in het beleid, instellingen en middenveld

Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen44

Centraal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invullingCentraal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invulling

Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingenUitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen

Ondersteuning van de implementatie sociale partnersOndersteuning van de implementatie sociale partners

4.14.1

4.24.2

4.34.3


SALK kadert binnen een regionaal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invulling

Regionaal beleid

Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen

Lokaal beleid

Vlaamse overheid stippelt het regionale beleid uit en

implementeert dit doorheen Vlaanderen (Vlaanderen in Actie,

Nieuwe Industriële Beleid)

Lokale overheden stippelen het puur lokale beleid uit en

implementeren dit in hun specifieke gemeente / stad /

provincie. Dit gebeurt binnen het algemene Vlaamse beleidskader

Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat

SALK situeert zich op de intersectie van regionaal en

lokaal beleid: SALK kadert binnen het

algemene Vlaamse beleid, maar geeft specifieke invulling in

functie van de Limburgse noden

4.14.1


Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit bedrijventerreinen)

LRM zal, als belangrijke speler in het economische landschap in Limburg en vanuit de doelstelling van de organisatie, een vooraanstaande rol spelen in de implementatie van SALK

De organisatie is immers rechtstreeks betrokken bij vele initiatieven die opgenomen zijn in dit Actieplan (e.g., Locate in Limburg, uitbouwen van een aantal ‘ontwikkel’ sectoren in de regio). LRM kan ook bijkomend als “owner” geïdentificeerd worden voor een aantal initiatieven (e.g., KMO equity initiatief, uitbreiden van ondersteuning naar andere sectoren toe zoals vrijetijdseconomie en logistiek) omdat deze in het verlengde liggen van LRM’s doelstelling of bij gebrek aan een alternatieve organisatie die dit kan opnemen

De mate waarin LRM bijkomende activiteiten toegewezen krijgt in het kader van SALK, zal weerspiegeld moeten worden in de budgettaire middelen en beheersovereenkomst van de organisatie. Dit dient verder bepaald te worden door de Vlaamse regering

Bij het uitrollen van bijkomende financieringsinstrumenten, kan ook een XL-structuur overwogen worden (cf. GIMV) waar LRM dan aan participeert, samen met andere publieke en privé partijen

LRMLRM

Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen (1/2)

Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen4.24.2


Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen (2/2)


Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit bedrijventerreinen)

Innovatiecentrum Limburg speelt een belangrijke faciliterende rol in de regio op het gebied van innovatie en exportgerichtheid. Beide aspecten dienen verder gestimuleerd te worden in Limburg zoals ook gestaafd in het rapport

Dit impliceert een verhoging van de middelen van het Innovatiecentrum. Op die manier kan het centrum de individuele begeleiding van bedrijven opdrijven alsook de creatie en stimulatie van innovatieve clusters verbeteren

Het Innovatiecentrum heeft een concreet voorstel uitgewerkt op het gebied van bijkomende activiteiten en vereiste middelen. De concrete beslissing hieromtrent dient genomen te worden door de Vlaamse overheid

Meer export, alsook een gerichtere acquisitie aanpak, zijn naar voren geschoven als prioritaire initiatieven in SALK. Dit impliceert een bijgestelde werking voor FIT, met meer aandacht voor de regionale noden binnen Vlaanderen, en in het bijzonder deze van Limburg

Deze aangepaste werking, en meer intense focus op Limburg (e.g., door aanstellen van Limburg Investment Traders) vereist naar alle waarschijnlijkheid bijkomende middelen. Het is dan ook aangewezen dat FIT een voorstel uitwerkt hoe dit gerealiseerd kan worden, dat dan voorgelegd kan worden aan de Vlaamse regering

AO kan op korte termijn een rol spelen bij het begeleiden van Limburgse ondernemers m.b.t. van hun knelpuntdossiers d.m.v. een meldpunt en bemiddelaars. Daarenboven vereist de implementatie van het SALK plan eveneens een verhoogde inspanning van AO om Limburgse ondernemers toe te leiden tot de verschillende (nieuwe) beleidsinstrumenten

Concrete toewijzing van bijkomende middelen dient besproken te worden met de Vlaamse regering

4.24.2

Innovatie-centrum Limburg

Innovatie-centrum Limburg

AgenschapondernemenAgenschapondernemen

FlandersInvestment & Trade

FlandersInvestment & Trade


Ondersteunen van de implementatie door sociale partners


▪ Begeleiden van werknemers van Ford en toeleveranciers naar het opstarten van een eigen zaak

▪ Verbreden en versterken van de werkgroepen om te komen tot lerende netwerken tussen bedrijven om zo peer learning en open innovatie te stimuleren

▪ Aanbieden van meer stage opportuniteiten, zowel voor studenten in het middelbaar als hoger onderwijs, en in het kader van werkplekleren voor schoolverlaters / werklozen

▪ Opstarten en versterken van begeleidingstrajecten voor innovatieve starters en bedrijven met groei ambities

▪ …

▪ Ondersteunen van centraal herplaatsingsloket om werknemers van Ford en toeleveranciers te begeleiden naar nieuwe tewerkstelling

▪ Duidelijk engagement aangaan om periodes van tijdelijke werkloosheid voor herscholing / permanente vorming van werknemers aan te willen wenden; dit alzo meenemen in het sociale overleg

▪ Steunen van de verdere concretisering en organisatie van co-sourcing, alsook ander initiatieven om de arbeidsmarkt te moderniseren en de afstand tussen werklozen en de arbeidsmarkt te verkleinen

▪ …

4.34.3

Het is van cruciaal belang dat werkgevers en werknemers goed SAMEN werken om acties te realiseren, alsook onderling vlot overeenkomen

Het is van cruciaal belang dat werkgevers en werknemers goed SAMEN werken om acties te realiseren, alsook onderling vlot overeenkomen

WerkgeversorganisatiesWerkgeversorganisaties WerknemersorganisatiesWerknemersorganisaties

Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben een cruciale rol in de uitvoering van vele initiatieven

Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben een cruciale rol in de uitvoering van vele initiatieven


SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding








Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


VervolgstappenTot slot

Verdiepenvan het plan

• De strategische voorstellen moeten verdiept en omgezet worden in concrete uitvoeringsplannen

Beslissenover de

uitvoering

• Op basis van de uitvoeringsplannen, moeten beslissingen genomen worden door de juiste organen m.b.t. de effectieve implementatie en toe te wijzen budgetten

• Dat zal ook moeten leiden tot een toewijzing van de uitvoeringsopdrachten en bijhorende middelen aan de bevoegde instellingen

Uitvoerenvan de

beslissing

• De opdrachten zullen door de bevoegde instellingen uitgevoerd moeten worden, wat kan leiden tot aanpassingen in decreten en beheersovereenkomsten

• Een centraal uitvoeringsorgaan zal nodig zijn om de coördinatie te regelen

Supervise-ren van de

vooruitgang

• Monitoring is fundamenteel voor het welslagen. Daarom is het is essentieel dat er om de zes maanden een voortgangsrapport gemaakt wordt, zodat de realisatie van de doelstellingen van SALK kan opgevolgd worden


Aanbevolen principes voor het opstellen van een bestuursstructuur voor de implementatie van SALK (“governance”)

Maak zoveel mogelijk gebruik van bestaande instellingen en organen

Zorg voor gestructureerd overleg tussen betrokken instellingen

Betrek alle stakeholders om een draagvlak te creëren voor de implementatie, en vraag hen een duidelijk engagement te nemen

Focus en creëer synergieën. Vermeid versnippering van het beleid

Veranker bepaalde beslissingen in decreten om uitvoering te vergemakkelijken / versnellen

Stel Key Performance Indicators (KPIs) op, formuleer concrete doelstellingen in functie van de Limburgse zeshoek en ontwikkel een projectplanning met duidelijke “milestones”

Implementeer een strakke opvolging van de vooruitgang en communiceer regelmatig over de resultaten

Laat de monitoring van de KPIs uitvoeren door een onafhankelijke expert

Tot slot


ConclusieLimburg staat voor een hele uitdaging: de sluiting van Ford Genk is een harde dobber en de lokale economie vertoont een aantal zwakheden. De regio heeft echter ook een unieke kans om de huidige situatie om te buigen tot een opportuniteit.

Via een gerichte en vernieuwende aanpak kan Limburg terug aanknopen bij de economische groei en op lange termijn een duurzamer economisch weefsel uitbouwen. Dit is moment bij uitstek om aansluiting te zoeken bij de nieuwste economische en maatschappelijke trends, iets waar de SALK strategie ook duidelijk op aanstuurt.

Limburg moet haar troeven waaronder de centrale ligging en de beschikbaarheid aan ruimte gericht uitspelen. Door meer samenwerking met andere regio’s op vele fronten, creëert Limburg nieuwe groei-opportuniteiten voor zichzelf, kan het kapitaliseren op synergieën evenals voorbouwen op de sterktes van anderen om zelf snel vooruitgang te boeken.

Tijdens dit traject van verandering, is het ook belangrijk dat Limburg het juiste imago uitdraagt, zowel binnen de eigen provincie als naar de andere regio’s toe. Limburg Sterk Merk, dat staat onder meer voor gastvrijheid, lekker fruit en mooie natuur… In de toekomst moet Limburg ook een synoniem zijn voor innovatie en vernieuwing … een goede regio om in te werken en te wonen!

Beter opleiden

Beter opleiden



Ruimer exporteren

Ruimer exporteren

Sterker ondernemen

Sterker ondernemen

Gericht ontsluiten

Gericht ontsluiten

Inter-regionale

community formation

Inter-regionale

community formation



SALK – Inhoud

11

33

44

66

55

Inleiding








Bijlagen

22

p. 4

p. 7

p. 35

p. 43

p. 104

p. 108


Bijlage – Inhoud

▪ Diagnose Limburgse problemen

▪ Toekomstprognose voor Limburg

▪ Details initiatieven

▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers

▪ Samenstelling expertengroep

▪ Overzicht hearings

▪ Lexicon

▪ Bronnen

▪ SALK opdrachtstelling


Specifiek beleid gericht op randvoorwaarden is noodzakelijk om tewerkstelling te optimaliseren

Tewerkstelling: hoe maximale

overeenstemming bereiken?

Tewerkstelling: hoe maximale

overeenstemming bereiken?

RandvoorwaardenRandvoorwaarden

Vraag naar arbeidskrachten Aanbod aan arbeidskrachten


beleid


beleid

Innovatie, export & ondernemerschapInnovatie, export & ondernemerschap InfrastructuurInfrastructuur Financierings-

instrumentenFinancierings-instrumenten

DD EE FF GG

AA BBCC

Diagnose Limburgse problemen


Verhouding kleine bedrijven in Limburg is vergelijkbaar met het Vlaamse gemiddelde

100% =

Vlaanderen

159,356

94.9

4.9

0.2

Limburg

20,900

95.0

4.8

0.2

Kleine bedrijven (<50 werknemers)

Middelgrote bedrijven (50-500 werknemers)

Grote bedrijven (>500 werknemers)

Bedrijven volgens groottePercentage bedrijven naar grootte, 2010

12.4 14.9

100% =

Vlaanderen

2,170,097

43.1

42.0

Limburg

272,445

44.8

42.8

Bedrijven volgens grootteWerknemers naar bedrijfsgrootte, 2010

864864

116116

66

966966

117117

66

BRON: RSZ

Gemiddeld aantal werknemers per bedrijf

AADiagnose Limburgse problemen


Aantal bedrijven in Limburg nam sterker toe dan in Vlaanderen, grootste absolute aangroei bij kleine bedrijven

2010

159,356

151,258

7,763

335

Delta

4,434

3,732

685

-17

2006

154,956

147,526

7,078

352

Kleine bedrijven (<50 werknemers)

Middelgrote bedrijven (50-500 werknemers)

Grote bedrijven (>500 werknemers)

0.70.7

2.32.3

-1.2-1.2

0.60.6

2010

20,900

19,862

999

39

Delta

840

767

70 3

2006

20,060

19,095

929

36

Limburg evolutie aantal bedrijvenAantal bedrijven naar grootte, 2006-10

1.01.0

1.81.8

2.02.0

1.01.0

1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: RSZ

Vlaanderen evolutie aantal bedrijvenAantal bedrijven naar grootte, 2006-10

CAGR1 2006-10 (Procent)



Net als op Vlaams niveau, telt Limburg de meeste bedrijven in handel, bouw, industrie en horeca

412

1

191

251

287

467

704

874

875

8

18

106

669

Verschaffen van accommodatie en maaltijden (horeca)

Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzeker

Onderwijs 1,072

Menselijke zorg en maatschappelijke dienstverlening 1,296

Extraterritoriale organisaties en lichamen

Huishoudens als werkgever van huishoudelijk personeel

Informatie & communicatie

Exploitatie van en handel in onroerend goed

Kunst, amusement en recreatie

Logistiek

Financiële activiteiten en verzekeringen

Administratieve en ondersteunende diensten

Overige diensten 1,058

Professionele dienstverlening 1,239

1,680

Groot- en detailhandel 5,212

Energie

Winning van delfstoffen

Water-, afval en afvalwaterbeheer

Landbouw, bosbouw en visserij

Industrie 1,790

Bouwnijverheid 2,690

2.7

1.7-1.32.23.5-7.46.9-0.21.22.6-0.8-4.1-1.5-3.13.426.6-2.38.60

0.2

16.0

Totaal 0.7

▪ Limburg kent een groot aantal bedrijven in de handel, bouw, industrie en horeca (zelfde trend als Vlaams gemiddelde)

▪ Het aantal bedrijven in Limburg is in de periode 2008-2010 met 0.7% per jaar toegenomen

▪ Belangrijke groeisectoren zijn o.m. landbouw, professionele dienstverlening, kunst en recreatie, immo

▪ Limburg kent een groot aantal bedrijven in de handel, bouw, industrie en horeca (zelfde trend als Vlaams gemiddelde)

▪ Het aantal bedrijven in Limburg is in de periode 2008-2010 met 0.7% per jaar toegenomen

▪ Belangrijke groeisectoren zijn o.m. landbouw, professionele dienstverlening, kunst en recreatie, immo

ProductieProductie

DienstenDiensten

Publieke sectorPublieke sector

2010CAGR2 2008-10

ProcentSector1

20,900

AA

1 NACE 2008 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: RSZ



1,780,868

Bedrijfsinvesteringen in Limburg namen de afgelopen jaren met 5% p.a. toe; meeste investeringen in industrie en handel

Totaal 5.0

CAGR² 2005-11 (tenzij anders aangegeven)ProcentSector

▪ Naar totaal volume werden vooral investeringen gerealiseerd in de industrie, bouw, handel en logistiek

▪ Het volume aan investeringen in Limburg steeg de afgelopen jaren met 5% per jaar met als voornaamste groeisectoren: energie, bouw , kunst & cultuur, ICT en logistiek

▪ Ondanks druk op industrie sector, is het investerings-niveau grotendeels op peil gebleven

▪ Naar totaal volume werden vooral investeringen gerealiseerd in de industrie, bouw, handel en logistiek

▪ Het volume aan investeringen in Limburg steeg de afgelopen jaren met 5% per jaar met als voornaamste groeisectoren: energie, bouw , kunst & cultuur, ICT en logistiek

▪ Ondanks druk op industrie sector, is het investerings-niveau grotendeels op peil gebleven

0

408,137

248,780

Industrie

Water & Afval

36,782

Kunst, amusement en recreatie

Horeca

Bouw

Vrije beroepen en wetenschap

64,587

Informatie en communicatie

Overige diensten


55,838

135,596

Winning van delfstoffen

29,893

182,350

135,997

Energie

25,087

375,009

Logistiek

82,812

Groot- en detailhandel

ProductieProductie

DienstenDiensten

-0.1

7.2

16.5

3.0

–

5.2

7.5

6.6

4.2

-0.4

17.7

8.0

8.5

2006-11

2005-10

2009-11

Investeringsvolume1

Duizend €, 2011

1 Investeringen volgens BTW aangiften aangegeven bij de overheid2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: RSZ



Vooral de industrie, horeca en handel kennen vele faillissementen; in relatieve termen zijn ICT en logistiek eveneens aandachtspunten

0

0

1

12

10

26

134

35

12

36

14

113

2

10

50

139

1

Onderwijs

Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzeker

Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverl

Overige Diensten

Financiële activiteiten en verzekeringen

Kunst, amusement en recreatie N/A

Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activit



Exploitatie van en handel in onroerend goed

Logistiek

Informatie en communicatie

Verschaffen van accommodatie en maaltijden (horeca)

Winning van delfstoffen N/A

Distributie van water, afvalbeheer

Energie

Bouw

Industrie

Landbouw, bosbouw en visserij

12.5

5.2

2.8

1.5

1.9

N/A

6.7

5.6

5.1

4.2

4.0

2.6

2.1

1.7

1.1

1.1

0

0

0

Totaal

▪ Voor 2012 bedraagt het totaal aantal faillissementen 603 in Limburg (midden November)

▪ Relatief naar het aantal bedrijven in de sector komen het vaakst faillissementen voor in: energie, horeca, ICT, logistiek en bouw

▪ Voor 2012 bedraagt het totaal aantal faillissementen 603 in Limburg (midden November)

▪ Relatief naar het aantal bedrijven in de sector komen het vaakst faillissementen voor in: energie, horeca, ICT, logistiek en bouw

ProductieProductie

DienstenDiensten

Publieke sectorPublieke sector

Absoluut aantal faillissementenSector1

603

Aantal faillissementen, 20122

Aantal faillissementen/100 bestaande ondernemingen

AA

1 NACE 2008 2 Laatst bijgewerkt op 21 november 2012BRON: FOD Economie



Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide tussen 2003 en 2010 met gemiddeld 1% per jaar gedreven door dienstverlening, bouw en horeca

Horeca

GezondheidszorgIndustrieFinanciën

2010

55.406

14.746

8.350

8.873

5.119

6.521

5.580

3.1112.259

Groot- & Detailhandel

Verschil 2003-10

4.039

2003

51.367

15.327

6.564

5.959

6.185

5.158

5.215

3.4322.542

985

Overige diensten1

Zakelijke diensten

Landbouw

Bouw

847

Evolutie zelfstandigen naar activiteit in LimburgTotaal aantal zelfstandigen in hoofdberoep, 2003 & 2010

▪ Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide van 51k naar 55k in 2010, oftewel + 1 p. a. (aangroei vergelijkbaar met stijging tewerkstelling in loonverband)

▪ De groei werd gerealiseerd in de dienstverlening, bouw en horeca

▪ Er was een belangrijke afname van het aantal zelfstandigen in de landbouw en industrie

▪ In grote lijnen komt de sectorspreiding van zelfstandigen in Limburg overeen met die van Vlaandern

▪ Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide van 51k naar 55k in 2010, oftewel + 1 p. a. (aangroei vergelijkbaar met stijging tewerkstelling in loonverband)

▪ De groei werd gerealiseerd in de dienstverlening, bouw en horeca

▪ Er was een belangrijke afname van het aantal zelfstandigen in de landbouw en industrie

▪ In grote lijnen komt de sectorspreiding van zelfstandigen in Limburg overeen met die van Vlaandern

CAGR² 2003-10%

-1

3

6

-3

1

3

-1-2 -2

1

1 Vervoer, opslag, communicatie, publieke sector en overige diensten2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: RSVZ



Tewerkstellingspiramide Limburg in lijn met Vlaamse situatie2011

2,738

2,860

4,136

6,298

372

389

571

845

Tewerkstelling VlamingenAantal, duizend

Tewerkstelling LimburgersAantal, duizend

Werkenden

Beroepsbevolking1

Beroepsgeschikte bevolking

Totale bevolking

4444

4646

6868

Proportie t.o.v. totale bevolking (%)

4343

4545

6666

95.6%95.6%

68.2%68.2%

95.7%95.7%

69.1%69.1%

1 Bevolking: totaal aantal inwoners binnen de regio; beroepsgeschikte bevolking: totaal aantal inwoners tussen 15 en 64 jaar; beroepsbevolking: totaal aantal inwoners dat werkzaam of werkloos is (volgens definitie van het internationaal Arbeidsbureau, dus niet volgens de werkzoekende definitie zoals bij vdab); inactieven: deel van de beroepsgeschikte bevolking dat niet actief is op de arbeidsmarkt (e.g., student, invalide, bruggepensioneerde)

BRON: FOD Economie; Federaal Planbureau

CCDiagnose Limburgse problemen


Bevolking wordt verwacht verder te stijgen; aandeel beroepsgeschikte bevolking daalt proportioneel door vergrijzing2017, verhoogde participatiegraad volgens beleidsdoelstelling³

2791(+1.9%)

2,916(+2.0%)

4,190 (+1.3%)

6,569 (+4.3% tov 2011)

382(+2.6%)

400(+2.8%)

574(+0.5%)

880 (+4.1% tov 2011)

Werkenden

Beroepsbevolking

Beroepsgeschikte bevolking

Totale bevolking

4343

4545

6565

4242

4444

6464

95.6%²95.6%²

69.6%³69.6%³

95.7%²95.7%²

69.6%³69.6%³

CCProportie t.o.v. totale bevolking (%)

1 Bevolking: totaal aantal inwoners binnen de regio; beroepsgeschikte bevolking: totaal aantal inwoners tussen 15 en 64 jaar; beroepsbevolking: totaal aantal inwoners dat werkzaam of werkloos is (volgens definitie van het internationaal Arbeidsbureau, dus niet volgens de werkzoekende definitie zoals bij vdab); inactieven: deel van de beroepsgeschikte bevolking dat niet actief is op de arbeidsmarkt (e.g., student, invalide, bruggepensioneerde)

2 Activiteitsgraad gelijk verondersteld tov 20113 Werkloosheids-en activiteitsgraad in lijn met doelstelling van de regering om tegen 2020 75% actieven te hebben onder de 20-64 jarigen

BRON: FOD Economie; Planbureau

Tewerkstelling VlamingenAantal, duizend

Tewerkstelling LimburgersAantal, duizend


▪ Hoewel de bevolking met ± 4% stijgt, is de aangroei in aantal werkenden slechts de helft (uitgaande van eenzelfde werkloosheidsgraad)

▪ Door verhoging van de participatiegraad³ stijgt het aandeel werkenden echter wel sneller dan de beroepsgeschikte bevolking

▪ De stijging in werkenden ligt hoger in Limburg dan in Vlaanderen vermits de participatiegraad daar meer moet stijgen tov 2011 (68.2% in Limburg, 69.1% in Vlaanderen)

▪ Indien de participatiegraad echter dezelfde blijft als in 2011, stijgt het aandeel werkenden in Limburg slechts 0.5% t.o.v. 1.5% in Vlaanderen

▪ Hoewel de bevolking met ± 4% stijgt, is de aangroei in aantal werkenden slechts de helft (uitgaande van eenzelfde werkloosheidsgraad)

▪ Door verhoging van de participatiegraad³ stijgt het aandeel werkenden echter wel sneller dan de beroepsgeschikte bevolking

▪ De stijging in werkenden ligt hoger in Limburg dan in Vlaanderen vermits de participatiegraad daar meer moet stijgen tov 2011 (68.2% in Limburg, 69.1% in Vlaanderen)

▪ Indien de participatiegraad echter dezelfde blijft als in 2011, stijgt het aandeel werkenden in Limburg slechts 0.5% t.o.v. 1.5% in Vlaanderen


In Limburg vallen de kernen van tewerkstelling niet samen met de kernen van bewoningBevolking per km2, 2011

<150

151-300

301-450

>450

Sint-Truiden

Tongeren

Hasselt Genk

Maasmechelen

Maaseik

Lommel Steden

▪ Grootste kernen van tewerkstelling zijn Hasselt en Genk, verder wordt de regio gekenmerkt door kleine arbeidsmarkten

▪ Bepaalde regio’s in het Oosten (e.g., bij Maaseik en Maasmechelen) zijn dichtbevolkt en sluiten niet aan bij de locatie van beschikbare jobs

▪ Tewerkstellings- en bewoningskernen vallen dus niet altijd samen wat erop wijst dat een goede ontsluiting voor vlot woon-werkverkeer belangrijk is

▪ Grootste kernen van tewerkstelling zijn Hasselt en Genk, verder wordt de regio gekenmerkt door kleine arbeidsmarkten

▪ Bepaalde regio’s in het Oosten (e.g., bij Maaseik en Maasmechelen) zijn dichtbevolkt en sluiten niet aan bij de locatie van beschikbare jobs

▪ Tewerkstellings- en bewoningskernen vallen dus niet altijd samen wat erop wijst dat een goede ontsluiting voor vlot woon-werkverkeer belangrijk is

CC

BRON: Analyse expertenteam SALK



Aantal werkende Limburgers steeg met 1.2% p.a. afgelopen decennium, sterker dan het Vlaamse gemiddelde

1.21.2

0.80.8

0.80.8

0.90.9

1.01.0

CAGR² 2001-11 Percentage

Tewerkgestelde populatie1 in VlaanderenAantal werkenden

0.930.93

750,000

700,000

650,000

550,000

500,000

450,000

350,000

300,000

Antwerpenaren

Oost-Vlamingen

West-VlamingenVlaams-Brabanders

Limburgers

20111009080706050403022001

Arbeidsplaatsen op het Limburgs grondgebied stegen van ±262,000 (2006) naar ±277,000 (2011), (excl. zelfstandigen), ofwel 1.0% p.a

Arbeidsplaatsen op het Limburgs grondgebied stegen van ±262,000 (2006) naar ±277,000 (2011), (excl. zelfstandigen), ofwel 1.0% p.a

CC

1 Aantal arbeidsplaatsen bekleed door Limburgers, zowel in Limburg als andere regio's (inclusief zelfstandigen) 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei 3 CAGR voor Vlaanderen als geheel

BRON: FOD Economie



De werkloosheid in Limburg is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde

9.0

8.5

8.0

7.0

6.5

6.0

5.5

5.0

0

Vlaanderen

West VlaanderenVlaams Brabant

Oost Vlaanderen

Limburg

Antwerpen

Okt 2012Okt 2011Okt 2010Okt 2009Okt 2008

7.5

BRON: Eurostat

CC

Werkloosheid per provinciePercentage, 10/2008-10/2012



Relatieve werkloosheidsgraad, Percentage

Werkloosheid bij 50+ is afgelopen jaren zowel relatief als absoluut sterk gestegen

0

5

10

15

20

25

>= 50 jaar25 tot 50 jaar

<25 jaar

2012111009080706050403022001

-0.4-0.4

-0.7-0.7

13.913.9

CAGR³ obv absolute aantallen tov 2001 (%)

1 Werkloosheid zoals gedefinieerd volgens vdab (Niet-Werkende Werkzoekenden)2 Werklozen volgens de definitie van het Internationaal Arbeidsbureau, verschilt van definitie

van VDAB en geeft op geaggregeerd niveau steeds lagere werkloosheidspercentages3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: FOD Economie; VDAB

CCDiagnose Limburgse problemen

Leef

tijds

cate

gorie

1Sc

holin

gsgr

aad2

02468

101214

HoogMidden

Laag

20111009080706050403022001

0.30.3

8.48.4

0.10.1


Limburgse hoger onderwijsinstellingen: geconcentreerd rond Hasselt-Genk

UHasselt 1

Transnationale universiteit Limburg1

Katholieke Hogeschool Limburg1

PXL (Xios & Provinciale Hogeschool Limburg) 1

Top 3 opleidingen▪ TEW▪ Handelsingenieur▪ Geneeskunde (bachelor)

563324184

Aantal studenten

Top 3 opleidingen▪ Biomedische

wetenschappen▪ Informatica▪ Statistiek

420

22296

Aantal studenten

Top 3 opleidingen▪ Bedrijfsmanagement▪ Industriele Wetenschappen▪ Sociaal werk

1173772604

Aantal studenten

Top 3 opleidingen▪ Leraar secundair onderwijs▪ Orthopedagogie▪ Bedrijfsmanagement

1167788752

Aantal studenten

Genk

Diepenbeek

Hasselt

1,4981,4986,5606,560

7,8027,8021,5441,544

Totaal aantal studenten 2011

1 Cijfers telling oktober 2011BRON: Regiograph; Rijksdienst; McKinsey analyse

DDDiagnose Limburgse problemen


Sterke aangroei studenten aan UHasselt is voornamelijk gedreven door stijging studenten afkomstig uit Limburg

Studenten aan de Limburgse hogescholenAantal studenten

Studenten aan de Limburgse universiteit1

Aantal studenten

8.7²8.7²

9.59.5

6.16.1

7.47.4

CAGR³ 2005-11 Percentage

2.3² 2.3²

1.51.5

5.35.3

22.822.8

CAGR³ 2005-11 Percentage

2010-11

13,180

11,014(84%)

1,828(14%)338(2%)

2005-06

11,745

10,213(87%)

1,411(12%)

121(1%)

2010-11

2,775

2,246(81)

452(16%)77(3%)

2005-06

1,815

1,425(78%)

336(19%)54(3%)

Limburgse studenten

Vlaamse (excl. Limburg)

Andere studenten

Groei beneden algemene toename Limburgse hogeschoolstudenten (2.8% CAGR³). Limburgse hogeschoolstudenten kiezen dus gradueel meer

voor niet-Limburgse hogescholen

Groei beneden algemene toename Limburgse hogeschoolstudenten (2.8% CAGR³). Limburgse hogeschoolstudenten kiezen dus gradueel meer

voor niet-Limburgse hogescholen

Groei sterker dan algemene toename Limburgse universiteitsstudenten (6.8%). Limburgse

universiteitsstudenten kiezen dus gradueel meer voor de Limburgse universiteit

Groei sterker dan algemene toename Limburgse universiteitsstudenten (6.8%). Limburgse

universiteitsstudenten kiezen dus gradueel meer voor de Limburgse universiteit

1 Inclusief Transnationale universiteit Limburg2 Totale CAGR rekening houdend met alle studenten aan de Limburgse hogeschool / universiteit3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: Studiedienst Vlaamse Regering



29

28

27

19

16

Financiering uit het bedrijfsleven% 3de en 4de geldstroom van het totaal, 2008

UHasselt heeft een sterke financieringsband met het bedrijfsleven

Financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds% van het Vlaamse totaal, 2008-12

3.6

2.62.8

0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

201211

3.0

10092008

2.3

▪ De UHasselt haalt een groot deel van haar financiering op bij het bedrijfsleven

▪ Aandeel van de doctoraats financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds stijgt (fonds voor toegepast onderzoek ter ondersteuning van het bedrijfslevel)

▪ De UHasselt haalt een groot deel van haar financiering op bij het bedrijfsleven

▪ Aandeel van de doctoraats financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds stijgt (fonds voor toegepast onderzoek ter ondersteuning van het bedrijfslevel)

BRON: UHasselt; IOF



23

23

21

11

99

Aantal Spin-offs Totaal, 2011-121

Spin-off creatieAantal/1000

ZAP2, 2007-09

12.312.3

6.66.6

3.23.2

5.35.3

5.05.0

Laag aantal spin-offs UHasselt, echter wel hoog proportioneel tot academisch personeel

▪ Het totaal aantal spin-offs aan de UHasseltis laag in vergelijking met andere universiteiten

▪ Spin-off creatie per ZAP2 aan UHasselt is opvallend hoger dan aan andere universiteiten, wijzend op ondernemend karakter van de universiteit en een goede relatie tussen industrie en universiteit

▪ Het totaal aantal spin-offs aan de UHasseltis laag in vergelijking met andere universiteiten

▪ Spin-off creatie per ZAP2 aan UHasselt is opvallend hoger dan aan andere universiteiten, wijzend op ondernemend karakter van de universiteit en een goede relatie tussen industrie en universiteit

1 Meest recente beschikbare cijfers per universiteit2 Zelfstandig Academisch Personeel

BRON: Websites Universiteiten; Transparantieproject Umap / URank



Limburg kent relatief veel starters, de overlevingsgraad is echter lager dan in de rest van Vlaanderen

Vlaams Brabant 163

Oost-Vlaanderen 157

West-Vlaanderen 149

Limburg 149

Antwerpen 143

StartersAantal inwoners/starter, 2011

7070

7070

7272

7171

7373

Overlevingsgraad%, overlevingsgraad

na 5j, 2011

BRON: Unizo Startersatlas 2012

EEDiagnose Limburgse problemen


Limburg kent minder snelle groeiers in vergelijking met de rest van Vlaanderen

2019

1316

12 17

100% =

Aantal snelle groeiers (>20% groei per jaar van 2006-09))

489

37

11

Aantal bedrijven (met meer dan 10 werknemers in 2006)

13,295

30

25

Antwerpen

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams- Brabant

West-Vlaanderen

Onderzoek wijst uit dat snelle groeiers verantwoordelijk zijn voor meer dan 95% van de netto jobcreatie in Vlaanderen (2006-09)

1 Een onderneming die gedurende een driejarige periode jaarlijks minimaal een groei van 20% kent in termen van tewerkstelling, waarbij de onderneming in kwestie in het eerste jaar van de periode minimaal een werknemersbestand van 10 werknemers dient te hebben

BRON: Dillen, Laveren & Martens (Snelgroeiende ondernemingen als motor van de Vlaamse jobcreatie)

Snelle groeiers1 in VlaanderenPercent, 2006-09

Slechts 1.8% van de Limburgse bedrijven evolueert tot “snelle groeier1” tov 3.7% als Vlaams gemiddelde

Slechts 1.8% van de Limburgse bedrijven evolueert tot “snelle groeier1” tov 3.7% als Vlaams gemiddelde

EEDiagnose Limburgse problemen


Met het Ford bedrijventerrein heeft Limburg een extra troef; het terrein heeft echter ook beperkingen

Voordelen

▪ Groot terrein van 130ha

▪ Logistiek ontsloten door E313/E314, Spoor en het Albertkanaal

▪ Relatief lage geschatte grondprijs van € 40 miljoen of € 30/m2

▪ Geen aansluiting met woongebieden of stadskernen

Beperkingen

▪ Eigendom van Ford Motor Company

▪ Hergebruik huidige infrastructuur onwaarschijnlijk gezien ouderdom van gebouwen

▪ Gezien industriële activiteiten in het verleden is totaal nieuwe bestemming van de gronden onwaarschijnlijk

▪ Nieuwe traditionele assemblage activiteiten onwaarschijnlijk gezien sectorsituatie

▪ Ligging relatief ver van bepaalde economische centra

▪ Al dan niet verder zetten van persactiviteiten zal herbestemming sterk beïnvloeden omwille van centrale ligging perserij op terrein

▪ Waterwegbeheerder De Scheepvaart pleitbezorger van watergebonden activiteiten

BRON: Press search

FFDiagnose Limburgse problemen


De verschillende steunmaatregelen voor ondernemingen zijn erg gefragmenteerd; lacune in aanbod voor doorgroei van bedrijven

Business omgevingBusiness omgeving

Financieel kapitaalFinancieel kapitaal

Toegang tot de markt

Toegang tot de markt

Menselijk kapitaalMenselijk kapitaal

Initiële groei TransitieStart-up Continue groei Globale leider

▪ Voka-project Bryo▪ Wedstrijden (bv. Battle of talents,

entreprize)

▪ PMV (win-win, VINNOF, waarborgregeling, innovatie mezzaine, …)

▪ Participatiefonds (Starteo, Initio)▪ Business Angels Network

▪ KMO Haalbaarheids-studie (IWT)▪ KMO Portefeuille (AO)▪ FIT

▪ Ondernemersloket▪ Kruispuntbank▪ IWT (haalbaarheidsstudie, O&O)

▪ KMO Portefeuille (AO)▪ PLATO▪ SYNTRA▪ DHO – Lerende netwerken▪ BMI▪ Gazellensprong (nieuw)

▪ PMV (VINNOF, GIGARANT, waarborgregeling, …)

▪ Participatiefonds (Optimeo)▪ Vlaams Waarborgfonds

▪ VON, KMO Portefeuille (AO)▪ Strategische investerings- en

opleidingssteun▪ overnamemarkt.be▪ Vlerick (KMO-Excellence)▪ Guberna▪ BMI▪ Gazellensprong (nieuw)▪ KMO in actie (nieuw)

▪ PMV (ARKImedes, GIGARANT, VINNOF, groei-mezzanine, waarborg-regeling, Fonds Vlaanderen internationaal, …)

▪ Vlaams Waarborgfonds▪ IWT (KMO)▪ GIMV XL▪ LRM▪ BMI▪ Strategische investerings- en

opleidingssteun

▪ BMI▪ Strategische investerings- en

opleidingssteun

▪ GIMV XL▪ LRM▪ BMI▪ Strategische investerings- en

opleidingssteun▪ PMV (Arkimedes, groei-

mezzanine, gigarant, …)

▪ FIT▪ Agentschap Ondernemen (site

visits)▪ Ministriële handelsmissies▪ Clustersinitiatieven

▪ Young President Organization▪ BAKERMAT / TERTIO

▪ GIMV XL▪ LRM▪ Strategische investerings- en

opleidingssteun

▪ FTA’s▪ Investeringsakkoorden

▪ Agentschap Ondernemen (oa EEN)▪ FIT▪ KMO innovatieproject (IWT)▪ Gazellensprong▪ Delcredere▪ Globus▪ Landenclubs▪ IWT▪ Clusterinitiatieven

▪ Milieuchecklijst▪ Fiscale rulings▪ FOD Financiën (notionele interest aftrek, investeringsaftrek,

belastingskrediet, investeringsreserve)▪ IWT subsidies▪ Agentschap Ondernemen

▪ Gefragmenteerd aanbod van steunmaatregelen▪ Met weinig aandacht voor internationalisering & management expertise om doorgroei van ondernemingen te realiseren▪ Gebrek aan doorgroeikapitaal

BRON: Team analyse

GGDiagnose Limburgse problemen


Limburgse bedrijven ontvangen een evenredig deel van de Vlaamse subsidies binnen de KMO portefeuille en het Hermes fonds

13 11

11%

100% =

Subsidies via Hermes fonds3

€202 mln1

89

Subsidies via KMO portefeuille2

€33 mln

87

Aandeel in Vlaams BBP

▪ Limburg vertegenwoordigt 11% van het Vlaamse BBP

▪ Limburgse bedrijven ontvangen 13% van de Vlaamse steun aan KMO’svia de KMO-portefeuille. En 11% van de totale steun uit het Hermes fonds

▪ Limburg vertegenwoordigt 11% van het Vlaamse BBP

▪ Limburgse bedrijven ontvangen 13% van de Vlaamse steun aan KMO’svia de KMO-portefeuille. En 11% van de totale steun uit het Hermes fonds

1 Incluis €84.5 mln voor Vlaamse bedrijven met maatschappelijke zetel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest2 De KMO-portefeuille is een laagdrempelige en interactieve webtoepassing waarlangs ondernemers / KMOs jaarlijks tot €15,000 subsidies

kunnen bekomen voor ondersteuning in hun processen van ondernemen, innoveren en internationaliseren3 Fonds voor flankerend economisch beleid met in het bijzonder aandacht voor het creëren van een gunstig ondernemerschapsklimaat,

ruimtelijk economisch beleid en het stimuleren van ondernemerschapBRON: Agentschap Ondernemen

Subsidies aan Limburgse bedrijvenPercent, 2012

GGDiagnose Limburgse problemen


Publieke sector

Diensten

Productie

0 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen

P Onderwijs

Q Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening

NACE 1 NACE 2

84 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen

85 Onderwijs

86 Menselijke gezondheidszorg

87 Maatschappelijke dienstverlening met huisvesting (e.g., rusthuizen, tehuizen)

88 Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, (e.g. dagcentra voor gehandicapten & ouderen)

Activiteiten binnen de publieke sector

11

18

24

16

31

Tewerkstelling per sector, % 2010

Toelichting met betrekking tot de gebruikte sectoropdeling o.b.v. NACE; publieke sector in de ruime betekenis


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Focus van het SALK rapport: maximaliseren van arbeidsplaatsen in Limburg, als belangrijkste hefboom van tewerkstelling Limburgers

5140

79

57

372

276

327

Tewerstelling Limburgers 2011

Limburgse zelfstandigen

Limburgers in arbeidsplaatsen

buurregio’s

Arbeidsplaatsen Limburg

ingevuld door niet-Limburgers

Arbeidsplaatsen Limburg

Zelfstandigen in Limburg

Tewerkstelling Limburg 2011

Relatie tussen tewerkstelling op Limburgs grondgebied en tewerkstelling Limburgse bevolkingAantal arbeidsplaatsen, duizend

▪ Het aantal arbeidsplaatsen in Limburg is de belangrijkste hefboom voor de tewerkstelling van Limburgers (goed voor 74% van de tewerkstelling bij Limburgers in 2012). Er dient echter ook rekening gehouden te worden met een aantal andere factoren– 14% of ±40,000 arbeidsplaatsen in Limburg worden ingevuld door niet-Limburgers1

– 29% of ±80,000 Limburgers werken in de buurregio’s – ±57,000 Limburgers werken als zelfstandigen

▪ Dit betekent dat 372,000 Limburgers tewerkgesteld zijn in 2012, resulterend in een Limburgse tewerkstellingsgraad van 65% (of 55%, exclusief zelfstandigen)

▪ Het aantal arbeidsplaatsen in Limburg is de belangrijkste hefboom voor de tewerkstelling van Limburgers (goed voor 74% van de tewerkstelling bij Limburgers in 2012). Er dient echter ook rekening gehouden te worden met een aantal andere factoren– 14% of ±40,000 arbeidsplaatsen in Limburg worden ingevuld door niet-Limburgers1

– 29% of ±80,000 Limburgers werken in de buurregio’s – ±57,000 Limburgers werken als zelfstandigen

▪ Dit betekent dat 372,000 Limburgers tewerkgesteld zijn in 2012, resulterend in een Limburgse tewerkstellingsgraad van 65% (of 55%, exclusief zelfstandigen)

Focus SALK

Diagnose Limburgse problemen – Tewerkstelling

1 Op basis van pendelarbeid data in 2008; verondersteld stabiel gebleven over tijd als % van totaal aantal arbeidsplaatsen (tbc)

BRON: RVA; FOD economie; Team analysis



Welvaartscreatie wordt gedreven door arbeidsmarktparticipatie, werktijd en productiviteitsgraad

ProductiviteitWerktijd1Participatie aan de arbeidsmarkt

Welvaart wordt uitgedrukt als de geproduceerde toegevoegde waarde per

inwoner (nominatieve

waarde1). Hoe hoger het BBP

per inwoner, hoe rijker een

regio/land is (ervan uitgaande

dat factoren zoals de ‘cost of living’ gelijk zijn)

Aandeel inwoners op een beroeps-geschikte leeftijd (tussen 15 en 64 jaar) versus totale populatie. Hoe hoger

de proportie beroepsgeschikten,

hoe hoger het aandeel van mensen dat mogelijks kan

deelnemen aan de arbeidsmarkt en dus de totale populatie

financieel kan dragen

Aandeel binnen arbeids-

geschikten groep die ook

daadwerkelijk werken

Aantal uren de werkenden gemiddeld

werken per jaar

Welvaartscreatie per gewerkt uur

Door het verhogen van een of meer van deze factoren (ervan uitgaand dat andere factoren gelijk blijven),

kan de welvaartscreatie verhoogd worden

Door het verhogen van een of meer van deze factoren (ervan uitgaand dat andere factoren gelijk blijven),

kan de welvaartscreatie verhoogd worden

BBPGewerkte uren

(€/uur)

BBPCapita

(€)


bevolking³(Percentage)


(Uren)

Tewerkstellingsgraad

(Percentage)

Toekomstprognose voor Limburg

1 Cijfers zonder invloed inflatie


Jobcreatie voor Limburgers evolueerde sneller dan het lokale BBP, resulterend in tragere evolutie in BBP per capita vs. Vlaanderen

122,0120,0118,0116,0114,0112,0110,0108,0106,0104,0102,0100,0

4,0

VlaanderenBBP/capita

132,0

LimburgBBP/capita

Limburgtewerkstelling

201106

Vlaanderentewerkstelling

130,0128,0126,0124,0

2001

+0.9+0.9

+1.2+1.2

+2.0+2.0

+2.6+2.6

CAGR1 2001-11 Percentage

Evolutie van BBP en werkgelegenheidPercentage, index 100 = 2001

▪ Het aantal Limburgse arbeidsplaatsen is proportioneel sneller gestegen dan het Vlaamse gemiddelde

▪ Bruto binnenlands product per capita is echter trager gegroeid dan Vlaamse gemiddelde door lagere productiviteit

▪ Het aantal Limburgse arbeidsplaatsen is proportioneel sneller gestegen dan het Vlaamse gemiddelde

▪ Bruto binnenlands product per capita is echter trager gegroeid dan Vlaamse gemiddelde door lagere productiviteit


1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: Eurostat, Planbureau; Statbel


Bruto Binnenlands Product€/capita, 2009

Het Limburgse binnenlands product per capita is ±20% lager dan het Vlaamse gemiddelde

28,500

29,600

31,400

33,900

36,100

25,400

-19%

Limburg

Oost-Vlaanderen

West-Vlaanderen

Vlaams Gewest

Vlaams-Brabant

Antwerpen 1.11.1

CAGR1

2005-09Percentage

2.32.3

1.71.7

1.91.9

2.12.1

1.71.7


1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: Eurostat


In de toekomst zal het aandeel van industriële jobs verder verminderen

Evolutie Limburgse tewerkstelling per sector prognoseAantal arbeidsplaatsen, duizend

-2.3-2.3

0.90.9

1.11.1

CAGR² ‘11-’17Procent

Publieke sector

Diensten

Productie

2017 prognose

278

103 (37%)

109 (39%)

66 (24%)

20111

276

97 (35%)

103 (37%)

76 (28%)

2006

262

88 (34%)

93 (35%)

81(31%)

1 Berekend door extrapolatie van evolutie 2006-10 naar 20112 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei

BRON: RSZ, planbureau, team analyse

Sterke aangroei in de zorgsector

-7,000 jobs door sluiting Ford Genk (en -1,000 door indirect effect in de dienstensector)



109102103

666976

Arbeids-plaatsen

2017

278

103

Publieke sector

6

Diensten

7

Productie

3

Subtotaal

268

97

Secundaire & tertiaire

impact Ford

41 3

Primaire impact Ford

4

Arbeids-plaatsen

2012

276

97

Evolutie Limburgse tewerkstelling prognoseAantal arbeidsplaatsen, Duizend

▪ Impact Ford bedraagt ±8,000 arbeidsplaatsen in Limburg (studie UHasselt)– ±4,500 rechtstreeks bij Ford– ±2,500 bij toeleveranciers– ±1,000 als gevolg van

verlies aan koopkracht

▪ Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen toenemen: 0.8% p.a. (exclusief impact Ford), of 0.2% p.a. (inclusief impact Ford)

▪ Impact Ford bedraagt ±8,000 arbeidsplaatsen in Limburg (studie UHasselt)– ±4,500 rechtstreeks bij Ford– ±2,500 bij toeleveranciers– ±1,000 als gevolg van

verlies aan koopkracht

▪ Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen toenemen: 0.8% p.a. (exclusief impact Ford), of 0.2% p.a. (inclusief impact Ford)

Verschuiving naar arbeidsplaatsen buiten de markteconomie

Verschuiving naar arbeidsplaatsen buiten de markteconomie

Publieke sector

Diensten

ProductieToekomstprognose voor Limburg

BRON: UHasselt impactstudie; RSZ; Planbureau; Team analyse,

Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen in Limburg 278,000 bedragen in 2017, in lijn met huidige situatie


23 2323

33 3232

10

Onderwijs

Openbaar bestuur en defensie

Andere dienstenKunst, amus en recr

Administratieve diensten

Vrije beroepen en onderzoekVervoer en opslag


Andere productieBouwnijverheid

Industrie

2017, scen 2

278

50

29

234

27

716

420

41

Evolutie 2012-17

2012, post-Ford

268

45

29

224

24

615

520

44

Ford

8

1 7

Zorg

2012, pre-Ford

276

45

29

224

24

615

520

51

1

1

6

0

0

3

1

1

0

0

1

-3

Evolutie Limburgse tewerkstelling per sector volgens geselecteerde scenarioAantal arbeidsplaatsen, duizend


BRON: UHasselt impactstudie, RSZ, planbureau, team analyse,


Prognose per sector: grootste jobdestructie in industrie, grootste jobcreatie in gezondheidzorg en professionele diensten“Base case” per sector o.b.v. prognoseAantal arbeidsplaatsen, duizend

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

-3,000 -2,000 -1,000 0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000

Grootte sector 2012# arbeidsplaatsen

Geschatte arbeidscreatie tegen 20171

# additionele arbeidsplaatsen (netto)

Maatschappelijke dienstverlening

Gezondheidzorg

Openbaar bestuur

Overige diensten

Professionele diensten²

Financiële dienstenInformatie en communicatie

Vervoer en opslag

Handel en horeca

Bouw

Energie, water & afval

Industrie

Landbouw

Publieke sectorDienstenProductie


1 Creatie scenario 2 t.o.v. 2012, post Ford, dus reeds – 7,000 arbeidsplaatsen in de industrie -1,000 in handel2 Brede definitie van professionele diensten: immo, vrije beroepen en onderzoek en administratieve en ondersteunende diensten

BRON: RSZ, planbureau , team analysis


Groeiprognose planbureau verschilt van historische prestatie 2007-10 m.b.t. een paar specifieke sectoren

Sector (Nace) 2012 start-basis, met impact Ford

# duizend werknemers

Scenario 2 CAGR1, (prognosePlanbureau)

%

Scenario 2 2017tewerkstelling

# duizend werknemers

Historische groei ‘07-’10 (inclusief crisis)

%

A Landbouw 1.5 ‐1.5% 1.4 0.8%B Winning van delfstoffen 0.1 ‐1.4% 0.1 ‐8.0%C Industrie 43.9 ‐1.2% 41.2 ‐3.5%D Energie 1.5 ‐0.1% 1.5 3.2%E Ditributie van water, afvalbeheer 1.5 ‐0.1% 1.5 ‐1.4%F Bouwnijverheid 19.7 0.6% 20.3 0.7%PRODUCTIE 68.2 ‐0.7% 66.0 ‐1.9%G Groot‐ en detailhandel; 31.7 0.1% 31.8 1.1%H Vervoer en opslag 14.5 1.3% 15.5 ‐1.6%I Horeca 8.6 0.1% 8.7 0.0%J Informatie & communicatie 3.3 1.3% 3.5 3.2%K Financiële activiteiten & verzekeringen 4.5 ‐0.5% 4.4 0.9%L Immobiliën 0.8 2.6% 1.0 9.6%M Vrije beroepen en wetenschapp en techn activ 6.2 2.6% 7.0 1.5%

N Administratieve diensten 24.0 2.6% 27.3 1.4%R Kunst, etc. 3.7 2.6% 4.2 2.4%S Overige Diensten 4.8 2.6% 5.5 1.4%T Huishoudens als werkgever 0.2 ‐14.7% 0.1 7.6%DIENSTENSECTOR 102.4 1.2% 108.9 0.9%O Openbaar bestuur en defensie 23.3 0.0%² 23.3 ‐0.1%P Onderwijs 29.2 0.0%² 29.2 1.2%Q Menselijke gezondheidszorg en maatsch dienstverl 44.9 2.3%² 50.4 3.6%

PUBLIEKE SECTOR 97.4 1.1% 102.9 1.1%TOTAAL 268.1 0.7% 277.8

Verschil in groeiprognose (positief vs. Negatief)


1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Aangepast t.o.v. planbureau/historische groei: +5500 jobs in de dienstensector (pers), overheid wil aantal werknemers gelijk houden

BRON: Team analyse


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Acties op korte termijn – Lopende dossiers –Details (1/2)

Initiatief Wat? Waarom? Wie? Gevraagd engagementBuitenlandse

projecten, momenteel in de pipeline, versneld realiseren

Overheidsinitiatieven concreet ontwikkelen in Limburg

Hindernissen in lopende projecten van Limburgse bedrijven opheffen

▪ Versneld concretiseren van aantal industriële en commerciële projecten;4 concrete investerings-dossiers in de pipeline

▪ (Deel van) grote investeringsprojecten van overheid / overheids-bedrijven in Limburg realiseren, e.g., realisatie nieuwe gevangenissen, NMBS herstelplaats

▪ Extra inspanning om huidige knelpunten in projecten van Limburgse bedrijven versneld op te heffen e.g., Closing the Circle project op REMO (Groep Machiels)

▪ Snel groot aantal arbeidsplaatsen creëren in de regio (direct & indirect)



▪ Extra inspanning te leveren door Vlaamse regering, samen met betrokken instellingen (FIT, LRM, …)

▪ Extra inspanning te leveren door Federale en Vlaamse regering

▪ Extra inspanning te leveren door Federale en Vlaamse regering

▪ 2 van de 4 projecten binnenhalen in de komende 12 maanden; directe impact van ±1,000 jobs in komende jaren

▪ 2 projecten toewijzen aan Limburg in komende 12 maanden; mogelijks directe impact van ±1,000 jobs in de komende jaren

▪ 5 grootste kneldossiers deblokkeren in komende 12 maanden

TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN


Initiatief Wat? Waarom? Wie? Gevraagd engagement

Limburgse projecten in uitvoering verder ondersteunen en uitvoering binnen geplande termijn verzekeren

▪ Huidige projecten in ontwikkeling (Be-Mine,C-Mine, THOR-park, Terhills) uitvoeren zoals reeds gepland (budget, timing); potentiële toekomstige obstakels worden meteen opgelost

▪ In het bijzonder voor THOR-park: toekenning middelen onroerend erfgoed voor de renovatie van het hoofdgebouw (2013)

▪ Geplande creatie van arbeidsplaatsen in tewerkstelling veilig stellen

▪ Vlaamse regering ▪ Maximaal ondersteunen van geplande jobcreatie van ±2,500 jobs in de komende jaren

Starten met de bouw van bijkomende sociale woningen (bijzondere nood in de mijnregio)

▪ Groot aantal bijkomende sociale woningen bouwen (energie efficiënt & eventueel zelfs op innovatieve manier e.g., volledig passief, innovatieve houtskeletbouw)

▪ Werklozen en medewerkers Ford & toeleveranciers omscholen naar bouwberoepen

▪ Dubbel effect:– Tegemoetkomen

aan grote en groeiende nood aan sociale woningen

– Creëren van bijkomende werkgelegenheid voor lager geschoolden

▪ Vlaamse regering ▪ Versneld vrijmaken van budget voor 700 bijkomende sociale woningen nodig per jaar in de komende 10 jaar om wachtlijsten deels weg te werken

▪ Federale en Vlaamse regering kan op basis van reeds lopende dossiers 4,000-5,000 jobs creëren in Limburg!

▪ Federale en Vlaamse regering hebben bovendien ook de mogelijkheid om een aantal aanslepende infrastructuurdossiers te deblokkeren, wat een lange termijn impact zal hebben op economische ontwikkeling in de regio, b.v.b., Noord-Zuid verbinding

▪ Federale en Vlaamse regering kan op basis van reeds lopende dossiers 4,000-5,000 jobs creëren in Limburg!

▪ Federale en Vlaamse regering hebben bovendien ook de mogelijkheid om een aantal aanslepende infrastructuurdossiers te deblokkeren, wat een lange termijn impact zal hebben op economische ontwikkeling in de regio, b.v.b., Noord-Zuid verbinding

Acties op korte termijn – Lopende dossiers –Details (2/2)



Acties op korte termijn – Verbeterde matching vraag & aanbod – Details (1/2)

Initiatief

▪ Centraal loket voor bedrijven die interesse hebben voor werknemers Ford & toeleveranciers

Wat?

▪ 1 centrale account manager voor alle aanvragen + centrale databank met gegevens betrokken werknemers

Waarom?

▪ Snelle hertewerkstelling bevorderen voor de werknemers van Ford & toeleveranciers

Wie?

▪ VDAB

Hoeveel?

▪ Kan gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB

▪ Herplaatsingsloket om werknemers Ford & toeleveranciers te begeleiden naar nieuw werk

▪ 1 centraal punt voor vragen, loopbaangesprekken en opleidingen

▪ Snelle hertewerkstelling bevorderen voor de werknemers van Ford & toeleveranciers

▪ VDAB als centrale actor, in samenwerking met o.a., uitzendsector alsook Syntra en sectorfederaties voor opleidingen

▪ Kan deels gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB, aangevuld met middelen die normaliter deel uitmaken van sociaal begeleidingsplan

▪ Meldpunt & bemiddelaars om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren

▪ Centraal meldpunt registreert de problemen (+ inventariseert en rapporteert) en verwijst door naar bemiddelaars

▪ De bemiddelaars brengen betrokken personen rond te tafel om knelpunten op te heffen (e.g., problemen met vergunningen, subsidiedossiers)

▪ Limburgse ondernemers met concrete groeiplannen ondersteunen in de realisatie

▪ Agentschap Ondernemen

▪ 2 bijkomende FTE in initiële fase binnen onthaalstructuur van AO

▪ Binnen duidelijk kader (significante dossiers, geen injuctie recht, wel mogelijkheid tot bewaken redelijke termijn voorstellen van dadingen)



Acties op korte termijn – Verbeterde matching vraag & aanbod – Details (2/2)

Initiatief

▪ Transferonderneming die werknemers Ford & toeleveranciers aanneemt en via interim tewerkstelt

Wat?

▪ Deel van werknemers van Ford & toeleveranciers worden vast aangenomen door interimkantoor en via interimwerk en opleiding toegeleid naar nieuw werk

Waarom?

▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers

Wie?

▪ Privé intermediairs (oproep)

Hoeveel?

▪ TBD

▪ Subsidieaanvraag indienen bij Europees globalisatiefond

▪ Steun vragen voor heroriëntering & -scholing van werknemers van Ford en toeleveranciers

▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers

▪ Vlaamse regering ▪ TBD

▪ Bijkomende starterscoaches om medewerkers Ford te heroriënteren naar een eigen zaak

▪ - ▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers

▪ TBD (eventueel Unizo) ▪ TBD



Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Versterk”

1 Uitgedrukt in aantal arbeidsplaatsen, gebaseerd op prognose planbureau gecorrigeerd voor specifieke situatie van Limburg waar aangewezen

2 Vervaardiging van tabak, textiel, leder, papier, houtbewerking, metaal, drukkerij, meubelen, werk-envoertuigen, informatica & elektronica, installatie & herstelling

3 Gebaseerd op 1e scan van de markt, dient verder verfijnd/gevalideerd te worden

Activiteit

▪ Maakindustrie

▪ Logistiek, transport & groothandel

▪ Bouwen

▪ Petrochemie & grondstoffen

▪ Voedsel & dranken

Details

▪ Vervaardigings-activiteiten2

▪ Groothandel, vervoer, opslag, koeriers

▪ Aanleg van wegen en (ver)bouwen van gebouwen

▪ Productie rubber, mineralen, chemische & farmaceutische grondstoffen

▪ Verwerking van voedsel en dranken

Tewerkstelling# arbeidsplaatsen

±33,000(post-Ford)

±26,000

±19,000

±11,000

±6,000

Groeiprognose1

% stijging p.a.

±(-1) - (-2%)

±0 - 1%

±0 - 1%

±(-1) - (-3%)

±(-1) - 1%

Comparatief voordeel

▪ Grote beschikbaarheid arbeidskrachten; expertise in automotive; aandeel sector groter dan Vlaamse gemiddelde

▪ Beschikbare ruimte, strategische ligging vs. Haven Antwerpen, Nederland & Duitsland, ligging in centrum van West-Europa

▪ Grote beschikbaarheid toeleidbarearbeidskrachten

▪ Jarenlange ervaring in de sector, logistieke aansluiting op activiteiten in Antwerpen; aandeel sector groter dan Vlaamse gemiddelde

▪ Jarenlange ervaring in de sector (expertise)

MogelijkeTrekkers³

▪ Agoria, Sirris, FlandersDrive, SabcaLimburg, VCST, Melotte

▪ H.Essers, EwalsIntermodal, Scania, SKF, haven Genk

▪ Confederatie Bouw, Cordeel, FVB

▪ TessenderloChemie, DSM

▪ Campina-Friesland, Coninckx, Damhert, Nolika


▪ Technologie gedre-ven maakindustrie (werk-en voertuigen, informatica & elektronica)

▪ Value addedlogistics; green mobility

▪ Duurzaam bouwen en renoveren

▪ High tech en groene materialen (recycleerbaar, produceerbaar met minder energie)

▪ Functional & convenience food & beverages



Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Versnel”



Details

▪ Medische en ondersteunende (e.g., huisvesting) dienstverlening hulpbehoevenden

▪ Administratieve en ondersteunende diensten, bankieren & verzekeren

▪ Horeca, korte termijntoerisme, recreatie


±43,000

±13,000

±15,000

Groeiprognose1

% stijging p.a.

±3%

±2-3%

>1%


▪ Snel vergrijzende populatie, sterk ontwikkelde ziekenhuizen, draagvlak voor Limburg als proeftuin

▪ Goedkopere werkkrachten, beschikbare en goedkopere ruimte, beperkte file problematiek vs. grootsteden

▪ Sterke horeca infrastructuur, natuur en recreatie attracties, eco-toerisme, korte termijn toerisme

Mogelijke trekkers²

▪ ZOL, Virga Jessa, Flanders’ care, LRM

▪ Ethias, Mensura

▪ Bokrijk, Federatie toerisme Limburg, Park Midden Limburg, Different Hotel Group, Molenheide, Centerparks

Mogelijke spill-over effecten

▪ E.g., Zorgtoeris-me, ICT

▪ E.g., bouw

▪ E.g., detailhandel

Activiteit

▪ Innovatieve zorg

▪ Professionele & financiële diensten

▪ Vrijetijds-economie

Internatio-naliseer-

baar?

(beperkt)



▪ ICT & media

▪ Green energy

▪ Recyclage & cleantech

▪ Biotech & Medtech

▪ Creatieve industrie

▪ Innovatieve tuinbouw

Activiteit

Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Ontwikkel”



Details

▪ Informatie-verstrekking, programmatie, film, tv, video

▪ Alternatieve energiewinning & gebruik

▪ Milieuvriendelijke technologieën, o.m. voor afvalverwerking

▪ Onderzoek & productie medicatie en biotechnologie

▪ Design & mode

▪ Ontwikkeling & vermarkting nieuwe fruitsoorten


3-4,000

<1,000

<1,000

<1,000

<1,000

<1,000

Groeiprognose1

% stijging p.a.

>1%

>5%

>5%

>5%

>2%

>1%


▪ Eco-systeem in ontwikkeling met groeiende spelers

▪ Comparatief voordeel nog niet aanwezig, maar platform aanwezig om het uit te bouwen




▪ Hoge kwaliteit & vermarkting peren, onderzoekscentrum

Mogelijke trekkers²

▪ Cegeka, Concentra

▪ EnergyVille, Limburg win(d)t

▪ Groep Machiels, Vysis, Greenville, Agropolis

▪ Promethera, LifeTechLimburg, Complix, Amakem

▪ Quartier Canal –modeincubator, C-mine crib, MIC, RCA, Groep C, Z33

▪ PC fruit, VLAM

Eco. / maatsch. trend?

▪ Groeiend belang van technologie en automatisering

▪ Groeiend belang van ecologie

▪ Groeiend belang van ecologie

▪ Vergrijzing; focus op levenskwaliteit

▪ Groeiend belang van symbolisch toegevoegde waarde, person-alisering en user centered design

▪ Gezonde voeding

Internatio-naliseer-

baar?

TE VERFIJNEN EN TE VALIDEREN


Initiatieven gericht op het terugdringen en remediëren van de ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs (1/2)Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?

▪ Specifieke preventie acties organiseren in het lager onderwijs, in het bijzonder in de mijnregio

▪ “Instapje‘ initiatief wordt uitgebreid, aangevuld door pedagogische trainers die begeleiding aanbieden en het uitbouwen van een expertise centrum

▪ Mogelijke scholingsachterstand ondervangen in een zo vroeg mogelijk stadium

▪ Te ont-wikkelen structuur

▪ 60 instapmedewerkers, 150 kleutertrainers, 2 conceptontwikkelaars voor het expertise centrum alsook omkadering

▪ MT/LT ▪ **

▪ Begeleiding van leer- en beroepskeuze wordt verbeterd / versterkt, alsook leerloopbaanbege-leiding

▪ Veelheid aan initiatieven e.g., doedagen, workshops ism onderwijs, “Elke week ander werk”, SID-in beurzen, campusacties

▪ Preventie mbt scholingsachterstand en ongekwalificeerde uitstroom in het middelbaar onderwijs

▪ VDAB1, RTC-Limburg

▪ Te financieren uit reguliere middelen departementen onderwijs & werk (tbc)

▪ KT ▪ *

▪ Stageaanbodwordt sterk uitgebreid in samenwerking met de bedrijfswereld

▪ Verschillende formules: IBO, inleefstages, instapstages, werkplekleren etc.

▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen

▪ VDAB1, ERSV

▪ Deels te financieren met reguliere middelen VDAB, bijkomend budget nodig voor 7 FTE (€420K / jaar)

▪ KT ▪ ***

▪ Werkinlevingspro-jecten (WIJ) worden uitbreid

▪ Speciale werkateliers voor jongeren om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen


▪ VDAB1, ERSV

▪ €2.820K / jaar ▪ KT ▪ ***

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt

(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)



1 VDAB als arbeidsmarktregisseur. De acties worden uitgevoerd door de actoren die volgens VDABhiervoor het meest aangewezen zijn



Initiatieven gericht op het terugdringen en remediëren van de ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs (2/2)Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?

▪ Onderwijskwalifi-cerende trajecten worden versterkt (volwassenonder-wijs)

▪ Modulair volwassenonderwijs gericht op specifieke beroepen e.g., logistiek, procesoperator, PC technicus

▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen (ook van toepassing voor ouderen)

▪ VDAB1, ERSV, uitvoering i.s.m. hoge-scholen en Syntra

▪ Te financieren uit reguliere middelen provinciale contingent OKOT

▪ MT ▪ ***

▪ Beroeps-kwalificerende trajecten worden versterkt (volwassenon-derwijs)

▪ Modulair volwassenonderwijs e.g., elektricien, kok, hovenier

▪ Competenties van jongeren (en ouderen) op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen( ook van toepassing voor ouderen)

▪ VDAB1, ERSV

▪ 200 trajecten op jaarbasis; 330 K / jaar via kabinet Onderwijs / Limburgse CVOs

▪ MT ▪ ***

▪ School's out, work's in

▪ Campagne gericht op schoolverlaters om sollicitatievaardig-heden te verbeteren


▪ VDAB1, ERSV (& privé inter-mediairen)

▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB (cf.Provinciaal VDAB ondernemingsplan 2013)

▪ KT ▪ **





▪ Duurzaamheids-trajecten jongeren ism uitzendsector

▪ Activatie van werkloze jongeren door uitzendwerk

▪ Jeugdwerkloosheid verminderen

▪ VDAB1 & Federgon

▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB

▪ KT ▪ **





Initiatieven gericht op versterken van technisch en hoger onderwijsInitiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?

▪ T2 campus: technologie & talent worden samengebracht in innovatief onderwijsconcept

▪ Nieuw concept van technologie onderwijs (doorbreekt schotten ASO-TSO-BSO)– In combinatie met

technologie gericht hoger onderwijs

– In nauwe samenwerking met bedrijfswereld

▪ Piloot op THOR-park

▪ Beantwoorden aan de vraag naar meer en beter technologisch geschoold personeel

▪ Aantrekkelijker maken van technisch/technologisch onderwijs

▪ High level concept-groep (verder te verfijnen); implemen-tatie in samen-spraak met RTC-Limburg

▪ Conceptontwikkeling: €150K / jaar; infrastructuurbudget van €2.5 mln;

▪ opzetten opleidingsinfra-structuur door reguliere middelen

▪ MT ▪ ***

▪ Associatie KULeuven en Associatie UH Limburg verdiepen het interassociatieakkoord

▪ Doelen: – Opleidingsaanbod

gezamenlijk versterken

– Onderzoeksacti-viteiten & innovatiebeleid coördineren

▪ Scholing, kennisontwikkeling en innovatie versterken in Limburg en Vlaams-Brabant door het beleid af te stemmen en elkaars sterktes te benutten

▪ Associatie KULeuven en Associatie UH Limburg

▪ TBD▪ Opmerking: vereist

lange termijn engagement van beide partijen mbt concrete thema’s op lange termijn

▪ KT ▪ ***

▪ Verder uitbouwen hoger onderwijs in de regio, afgestemd op noden van lokale economie

▪ Uitbreiden opleidings-aanbod hoger onder-wijs met specifieke opleidingen: BA & MA Handelswet., MA TEW / Supply chain -Logistiek

▪ “Brain drain tegengaan”; talent vormen in functie van de noden van de lokale economie

▪ Associatie UH Limburg

▪ TBD ▪ MT/LT ▪ * tot *** (Afhankelijk

van de richting)

▪ Verder uitbouwen van permanente vorming voor managers en ondernemers in de regio

▪ Uitbouwen aanbod 'management classes' met focus op starters, groeiers en internationale expansie

▪ Competenties van lokale ondernemers en managers versterken; ondernemerschap stimuleren

▪ Associatie UH Limburg

▪ €1 mln als opstartbudget (cf. opstart VAMS & Vlerick)

▪ MT/LT ▪ ***


(Als piloot mogelijks latere uitbreiding tot Vlaanderen)



Initiatieven gericht op moderniseren van de arbeidsmarkt (1/2)

▪ LABs infrastructuur wordt uitgebreid

▪ Mobiele infrastructuur voor opleidingen mbt technische en generieke competenties op basis van simulaties

▪ Beroepskeuze voor jongeren en werkzoekenden begeleiden om zo werkloosheid te verminderen

▪ VDAB1, ERSV

▪ TBD ▪ KT

Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?

▪ *

▪ Eventueel kan ook kader wordt gecre-eerd om co-sourcente vergemakkelijken

▪ Co-sourcen wordt ondersteund en uitgevoerd door werkgevers en werknemers

▪ Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen

▪ SERR ▪ N/A; Federale regering dient dit wettelijk te regelen

▪ KT ▪ **

▪ Periodes van tijdelijke werkloosheid aanwenden voor opleidingen

▪ Engagement van sociale partners om dit in praktijk toe te passen

▪ Wettelijk kader te voorzien

▪ Competenties van werknemers op permanente basis versterken; transitie ‘werk naar werk’ versnellen

▪ SERR ▪ 2.160 K / jaar voor het opleidingsaanbod

▪ Opmerking: belang van engagement van sociale partners!

▪ KT ▪ ***

▪ Laaggeschoolde 50+ ers, in het bijzonder mannen

▪ Toeleiden naar food, bouw & toerisme;

▪ Werkloosheid bij 50+ terugdringen

▪ ERSV ▪ Kan deels gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB

▪ KT ▪ **







Initiatieven gericht op moderniseren van de arbeidsmarkt (2/2)

▪ Matching van openstaande vacatures verbeteren

▪ Gerichte bemiddelingsacties i.f.v. beschikbaar aanbod aan openstaande vacatures

▪ VDAB1 & uitzendsector

▪ Kan gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB voor eigen acitviteiten

▪ Uitzendsector als autonome partner

▪ KT


▪ ***

▪ Neemt (boventallige) werknemers in dienst; op voorwaarde dat ze ingaan op acties inzake heroriëntering, profilering, opleiding en plaatsing

▪ Oprichting van een transfer-onderneming

▪ Personeelscapaciteit flexibeler afstemmen op conjunctuur-schommelingen zonder risico op transitie naar werkloosheid

▪ Call private inter-mediairen

▪ N/A; Federale regering dient wettelijk kader te vergemakkelijken

▪ MT ▪ **

▪ Doelgerichter werklozen toeleidennaar vacatures: gemiddeld staan er ±10,000 vacatures open in de provincie Limburg

▪ Toepassen van inzichten van integrale arbeidsorganisatie-vernieuwing op bedrijfscases

▪ Inrichting praktijklabo

▪ Wendbaarheid van KMO’s waarborgen ifv groei

▪ Flanders Synergy

▪ Cofinanciering via budget FlandersSynergy

▪ KT ▪ **


▪ Ondersteuning uitbouwen voor levenslang leren

▪ Uitbreiden toegang loopbaanadvies / begeleiding

▪ Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen

▪ VDAB1, sectorfond-sen

▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB

▪ MT ▪ *


Opmerking: opgenomen bij de korte termijnacties in de hoofdpresentatie, kan echter ook toepast worden in andere situaties





Initiatieven gericht op ondersteunen van grote sectoren

▪ SOC “Slimme Maakindustrie” oprichten voor productontwik-keling en procesop-timalisatie mbtmechatronica

▪ Een strategisch onderzoekscentrum (SOC) voor mechatronica

▪ Samenvoegen FMTC, Flanders’ Drive, Siris(Agoria) en PMAdivisie KULeuven

▪ Ondersteunen van onderzoek & ontwikkeling (O&O) in de maakindustrie om werkgelegenheid duurzaam te maken / te verhogen

▪ Agoria ▪ TBD (cf wetgeving oprichting SOC)

▪ MT


▪ ***

▪ Zorginnovatie en -projecten rond wonen voor ouderen uitbouwen in nauwe samenwerking met de privésector

▪ Topspecialisatie in curatieve zorg door o.a. upgrading van afdelingen in Limburgse ziekenhuis tot universitaire afdelingen

▪ Innovatie in de zorg, met diverse subthema’s– Innovaties in de

zorg– Top-

specialisaties in curatieve behandelingen

– Biotech/ medtech

▪ Ondersteunen van O&O in de zorg om de vergrijzingsuitdaging op innovatieve manier aan te gaan o.a. door ondersteuning van Biotech/Medtech

▪ TBD op basis van – Ingediend dossier– Via LSM– LRM beleid

▪ MT - LT ▪ **

▪ SOC value addedlogistics

▪ Strategisch onderzoekcentrum als O&O onder-steuning van het uitbouwen van Limburg als 'slimme schakel in de logistiek‘

▪ Samenvoegen en verder uitbouwen van partnership tussen VIM, VIL en IMOB

▪ Ondersteunen van onderzoek & ontwikkeling (O&O) in de logistiek om werkgelegenheid duurzaam te maken / te verhogen

▪ Logistiek Platform Limburg (POM)

▪ POM dient studie uit te voeren om plan en kostenraming uit te werken

▪ MT ▪ ***

SOC voor Vlaanderen, echter gelegen in Limburg

Limburg als proeftuin; ‘best practice’ ontwikkelen voor Vlaanderen

▪ Flanders’ care, ZOL& Virga Jessa, LRM, UHasselt, Hospilim

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: innovatie & exportTE VERFIJNEN

EN TE VALIDEREN


Initiatieven gericht op ondersteunen van bedrijven op het gebied van innovatie en internationalisatie (1/2)

▪ Capaciteit van het innovatiecentrum Limburg wordt vergroot

▪ “Manpower” uitbreiding om – Meer bedrijven te

begeleiden mbtinnovatie & export

– De vorming en begeleiding van clusters van bedrijven en actoren rond bep. thema’s te bevorderen

▪ De innovatiekracht en exportgerichtheid van Limburgse bedrijven verhogen door concrete begeleiding en ‘networking’

▪ Innovatie-centrum Limburg

▪ 10 extra FTE's en bijkomend budget voor co-financiering (e.g., €2 mln co-financieringvoor internationalisatie fonds vanuit Limburg)

▪ KT


▪ ***

▪ Limburgse devisievan Leuven.Inc en LRD in het kader van een intensievere en structurele samenwerking tussen UHasselten KULeuven

▪ Ondersteunen van groeimanagamentvoor Born Globalsdoor oprichting Limburgse afdeling Leuven. Inc

▪ Bevorderen interactie tussen de academische en bedrijfswereld door Limburgse afdeling LRD(netwerking)

▪ Versnelde doorgroei van innovatieve en exportgerichte spin-offs en andere kennis-intensievegroeibedrijven door binnen een win-win kader meer intensieve samenwerking, zowel op het vlak van technologie-valorisatie als op het vlak van implementatie van best-practices

▪ Concrete toepassing en kostenraming uit te werken door LRD, Leuven.Inc en Agentschap Ondernemen

▪ KT ▪ **▪ LRD, Leuven.Inc& AO

▪ De werkgroepen binnen de werkgeversorgani-saties worden uitgebreid om meer input te kunnen delen

▪ Delen van ervaringen binnen bredere werkgroepen van werkgeversorgani-saties, alsook aantrekken externe input

▪ De innovatiekracht en exportgerichtheid van Limburgse bedrijven verhogen door verbeterde ‘networking’ en delen van best practices tussen bedrijven

▪ Binnen werkingsmiddelen werkgeversorgani-saties?

▪ KT ▪ **▪ Werkge-versorga-nisaties


EN TE VALIDEREN


Initiatieven gericht op ondersteunen van bedrijven op het gebied van innovatie en internationalisatie (2/2)

▪ FIT verhoogt zijn focus en optimaliseert werking rond export en acquisitie voor Limburg

▪ Werking FIT optimaliseren met o.m. specifieke taskforce voor Limburg & aanstellen 3 ‘Limburg Investment traders’

▪ Limburgse bedrijven meer gericht ondersteunen in hun exportplannen; gerichter acquisities aantrekken naar Limburg

▪ FIT ▪ Concrete toepassing uit te werken door FIT. Te coveren binnen huidige werkingsmiddelen FIT (tbd)

▪ KT


▪ ***

▪ Werking van “Locate in Limburg” wordt verder versterkt

▪ Betrokken partijen (POM, AO, werkgevers, FIT, …) worden samengebracht in 1 ploeg

▪ Deze ploeg treedt op als 1 “Promotion Agency for Limburg”

▪ Gerichter acquisities aantrekker naar Limburg

▪ €330K bijkomende middelen per jaar (eventueel via LSM)

▪ KT ▪ ***▪ LRM

▪ Capaciteit van AO voor toeleiding naar FIT, innovatiecentrum e.d. te verhogen

▪ AO speelt belangrijke toeleidende rol. Indien de bevoegdheden en capaciteit van bep. organen vergroot wordt, dient ook de toeleidende capaciteit van AO verhoogt te worden

▪ Optimale doorverwijzing van Limburgse bedrijven naar beleidsinstrumenten verzekeren

▪ 3 voltijdse account manager

▪ KT ▪ **▪ AO


EN TE VALIDEREN


Initiatieven gericht op ondersteunen van innovatieve sectoren in de regio

▪ Clusters worden gevormd rond innovatieve thema’s, relevant voor de regio

▪ Clusters worden samengesteld met verschillende partijen: bedrijven, onderzoekers, experten, potentiële investeerders etc.

▪ Clusters worden gevormd rond relevante thema’s voor de toekomst e.g., ICT, voeding, cleantech, clean & smart energy, biotech&medtech

▪ Begeleiding door de innovatiemanagers van het Innovatiecentrum Limburg

▪ Versneld ontwikkelen van de sectoren met groot potentieel voor de toekomst door de juiste netwerken op te zetten (‘innovationwebs’) om kruisbestuivingen te bevorderen

▪ Uitvoering door UHasselt, LRM en Innovatie-centrumLimburg

▪ InnovatiecentrumLimburg - zie eerdere actie +10 FTEs voor totale versterking van organisatie

▪ LRM tbd▪ UHasselt als

reflectiepartner

▪ KT


▪ **


EN TE VALIDEREN


Initiatieven om het aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke infrastructuur beter af te stemmen op de noden (1/2)

▪ Het planproces van de ENA bedrijven-terreinen afronden

▪ (Selectie van) geïdentificeerde gronden in de regio rond Genk worden aangeduid als bedrijventerrein en ontwikkeling start

▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen in de regio rond Genk, in het bijzonder voor logistieke activiteiten

▪ RWO(+ regio-nale actoren zoals LRM, AWV, POM, NV Scheep-vaart)

▪ Financiering regulier via POM Antwerpen, POM Limburg en NV Scheepvaart

▪ MT


▪ ***

▪ Bijkomende (lokale) bedrijventerreinen in regio's met terrein schaarste ontwikkelen

▪ Bijkomende gronden worden vrijgemaakt, , e.g., Hasselt, Sint-Truiden

▪ Significant aandeel dient naar KMOs te gaan

▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen in specifieke regio’s, in het bijzonder voor KMOs

▪ POM (+gemeen-tes, LRM, NV De Scheep-vaart)

▪ TBD ▪ LT ▪ *

▪ Onbenutte bedrijventerreinen opnieuw ingeschakelendmvactiveringsteams

▪ Gerichte acties om onbenutte percelen te activeren voor verkoop: 400 ha tegen 2020

▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen, in het bijzonder in de grensgebieden met Antwerpen (grootste schaarste en grootste privé reserves)

▪ AO, POM, LRM

▪ TBD ▪ LT ▪ **

▪ De kwaliteit van bestaande bedrijventerreinenopwaarderen

▪ Uitvoeren van infrastructuurwerken op 7 regionale bedrijventerreinen e.g., Opglabbeek

▪ Kwaliteit van de bestaande terreinen laten aansluiten bij de verwachtingen van bedrijven inzake e.g., glasvezel, riolering

▪ AO, POM, LRM, gemeentes

▪ TBD ▪ MT ▪ **

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuur TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN


Initiatieven om het aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke infrastructuur beter af te stemmen op de noden (2/2)

▪ Dienstenzones uitbreiden

▪ Meer terreinen voor dienstenactiviteiten ontwikkelen, gericht op specifieke sectoren (e.g. ICT) en locaties (e.g. Hasselt RCH, Xentro Genk)

▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen en kantoren in specifieke regio’s voor de dienstensector

▪ LRM, Stad Genk, Stad Hasselt

▪ TBD ▪ MT


▪ **

▪ Incubator / kenniscentrum voor fruit & voeding in Sint-Truiden oprichten

▪ Specifieke infrastructuur om O&O in de fruitteelt te ondersteunen

▪ Inspelen op het groeipotentieel op basis van innovatie in de fruitteelt (en in de voedingsindustrie in het algemeen)

▪ PC Fruit, LRM, NV bedrijven-centra, POMStadSint-Truiden

▪ TBD ▪ MT ▪ **

▪ Het aandeel voor lokale bedrijven uitbreiden binnen het bestaande aanbod aan bedrijventerreinen

▪ Meer bedrijventerreinen voorzien voor KMOs, voornamelijk te realiseren door het effectief uitvoeren van de gemeentelijke Structuurplannen

▪ Op korte termijn tegemoetkomen aan de sterke vraag naar kleine percelen binnen het huidige aanbod

▪ AO, POM, LRM

▪ TBD ▪ KT ▪ **

▪ RUP procedure wordt verkort met 50 dagen

▪ Juridische ondui-delijkheid ophelderen om reductie van 410 naar 360 dagen mogelijk te maken

▪ Versnellen van de procedure om nieuwe bedrijventerreinen vrij te maken

▪ Provincie-bestuur

▪ TBD ▪ KT ▪ ***

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuur

▪ Ford terreinen worden verworven, gesaneerd en herbestemd

▪ Terreinen herbruikbaar maken en laten aansluiten bij bedrijventerrein Genk Zuid

▪ Vrijgekomen terrein opnieuw beschikbaar maken voor economische activiteit,e.g., trimodalelogistiek

▪ AO, Stad Genk, NV De Scheepvaart

▪ Brownfield financiering ▪ KT/MT ▪ ***



Initiatieven om de regio beter te ontsluiten (1/2)


▪ De bruggen over het Albertkanaal verhogen en verbreden

▪ Heraanleg van de bruggen om vervoer met 4-lagen containerschepen mogelijk te maken

▪ Provincie beter ontsluiten via het water met de haven van Antwerpen, vooral van belang voor de petrochemie, maak-industrie en logistiek

▪ Dienst voor de scheep-vaart

▪ € 234 mln (prijsniveau schatting 2012 voor projectvoltooiing tegen 2030 – moet mogelijks geaccelereerd worden)

▪ MT tot LT

▪ **

▪ Heractivering van Ijzeren Rijn onderzoeken

▪ Kosten-baten analyse uitvoeren

▪ Provincie beter ontsluiten via het spoor met het oog op efficiënter en meer handel voeren met Duitsland

▪ NMBS, Infrabel

▪ TBD ▪ MT ▪ **

▪ Heractivering van spoorlijnen 18 & 20 onderzoeken

▪ Kosten-baten analyse uitvoeren

▪ Provincie beter ontsluiten via het spoor met het oog op betere ontsluiting tussen het noorden en zuiden van de provincie, en met Duitsland

▪ NMBS, Infrabel

▪ TBD ▪ LT ▪ *

▪ Verplaatsing van de sluis aan de Mondeolaan naar achter de EbemaZone

▪ TBD ▪ Idem ▪ Dienst voor de scheep-vaart

▪ € 250 mln ▪ LT ▪ **

▪ Verdiepen sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en de Stop van Lozen in Bocholt

▪ TBD ▪ Provincie beter ontsluiten via het water met Nederland

▪ Dienst voor de scheep-vaart

▪ € 450 mln ▪ MT ▪ *

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuurTE VERFIJNEN

EN TE VALIDEREN


Initiatieven om de regio beter te ontsluiten (2/2)

Noord-Zuid verbinding aanleggen (autostrade)

▪ Effectieve uitvoering van de plannen om vlot verkeer van het noorden naar het zuiden mogelijk te maken

▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in het bijzonder ook de aansluiting met Nederland

▪ TBD ▪ Omleidingstracé: € 300 mln

▪ MT


▪ ***

▪ De provincie wordt aangesloten op de E40 via Sint-Truiden

▪ Verlengen van E40 tot in Sint-Truiden

▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in bijzonder verbinding met Brussel

▪ TBD ▪ Studiekosten: € 480K ▪ Studie op KT, realisatie op LT

▪ **

▪ Door verhoging van de wegcapaciteit, bedrijventerreinen in Neerpelt & Overpelt (N71) ontsluiten

▪ TBD ▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in bijzonder de noordelijke bedrijventerreinen die aansluiten op de Ijzeren Rijn

▪ TBD ▪ € 15 mln ▪ LT ▪ *

▪ Openbaar vervoer in de regio verbeteren, eventueel door uitvoering van Spartacus 1 & 2

▪ Huidige barrières opheffen en starten met voorziene investeringen in openbaar vervoer

▪ Provincie beter ontsluiten via het openbaar vervoer

▪ TBD ▪ TBD ▪ KT ▪ ***

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuurTE VERFIJNEN

EN TE VALIDEREN


Initiatieven gericht op het stimuleren van ondernemerschap

▪ Uitbreiden startersservice met focus op ex-Ford werknemers en werkzoekenden

▪ Stimuleren en ondersteunen van werkzoekenden voor het opstarten van een eigen zaak via een integrale aanpak

▪ Stimuleren ondernemerschap

▪ UNIZO-Limburg ism VDAB Syntra en beroepsfederaties

▪ TBD ▪ KT (2013-14)


▪ **

▪ Opzetten ondersteunings-traject voor (innovatieve) starters

▪ “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur

▪ ‘Bootcamp’: 3-daags trainingsprogramma voor ondernemers

▪ 1 jaar begeleiding en coaching

▪ Ondernemerschap stimuleren en slaagkansen van starters verhogen

▪ Stimuleert eveneens peer-to-peer learning

▪ Werk-gevers-organi-satie(s)

▪ €200.000 (initiële schatting voor personeelskosten en werkingsmiddelen)

▪ KT (2013-14)

▪ ***

▪ Opzetten ondersteunings-traject voor bedrijven in de groeifase

▪ “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur

▪ Begeleidingstraject ism andere bedrijven

▪ Nazorg door oprichting ‘Adviesraad’ binnen groeibedrijf

▪ Ondernemingen met groei ambities ondersteunen en slaagkansen verhogen

▪ Stimuleert eveneens peer-to-peer learning

▪ Werk-gevers-organi-satie(s)

▪ €200.000 (initiële schatting voor personeelskosten en werkingsmiddelen)

▪ KT (2013-14)

▪ ***

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschap





Initiatieven gericht op het financieren van ondernemerschap (1/2)

▪ KLIM-OP lening introduceren

▪ Aantrekkelijke lening formule kleine bedrijven (leningen van max 200 K)

▪ (Geformuleerd als Limburgs initiatief, maar kan ook toegepast worden in heel Vlaanderen)

▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van kleine bedrijven (voluntaristisch)

▪ LRM, werkge-versorgan-isaties

▪ Fonds van € 20 mln op 10 jaar + werkingskosten, gefinancierd door de overheid

▪ KT


▪ ***

▪ KMO equity participatie lanceren

▪ Deelname van € 1.5-5 mln in groeiende KMOs; 50-tal participaties in Limburg

▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van KMOs met groeipotentieel

▪ Limburgse enveloppe van € 40 mln + werkingskosten, gefinancierd door privé & overheid

▪ KT ▪ ***▪ LRM –VPM –PMV

▪ PPS Investeringsfonds oprichten

▪ Publieke financiering infrastructuurprojec-ten (met eventueel fiscale hefboom)

▪ Aantrekken spaargeld om strategische ontwikkeling te financieren

▪ TBD ▪ MT ▪ *▪ TBD

▪ High risk mezzanine introduceren

▪ Leningverstrekkingvoor middelgrote bedrijven in de maakindustrie (leningen van €1-10 mln)

▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van middelgrote bedrijven, in bijzonder in maakindustrie

▪ PMV –VPM –LRM

▪ Fonds van € 50-70 mln op 10 jaar+ werkingskosten, gefinancierd door de overheid

▪ KT ▪ **

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschapTE VERFIJNEN

EN TE VALIDEREN



▪ Aangepaste fiscale maatregelen voor innovatieve bedrijven/activiteiten introduceren

▪ Bijzondere fiscale maatregel voor kosten voor innovatie / inkomsten uit innovatie (cf. regeling voor inkomsten uit octrooien)

▪ Alternatief voor het statuut van reconversiemaat-schappij?

▪ Bedrijven financieel ondersteunen en innovatie stimuleren

▪ Voorstel verder uit te werken door AO

▪ MT ▪ **▪ Federale regering

▪ Verbeterde informatie-verstrekking mbtfinancierings-mogelijkhedendoor AO

▪ - ▪ Kanalisering van informatie verbeteren

▪ Uit te werken door AO ▪ KT ▪ *▪ AO, werkge-versorga-nisaties

▪ Tax shelter voor creatieve industrie introduceren

▪ Fiscale gunstmaatregel voor de ontwikkeling van concrete projecten in de creatieve industrie(naar analogie met de filmindustrie)

▪ Stimuleren van groei in de creatieve industrie door gerichte fiscale maatregel

▪ Voorstel verder uit te werken door AO

▪ KT ▪ *▪ AO, werkge-versorga-nisaties

Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschapInitiatieven gericht op het financieren van ondernemerschap (2/2)



Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



39

18

25

13

32

38

48

50

32

30

3

5

20

4

8

3

29

12

6

1

100%

Totaal 32 30 2

Andere 29 25 1

Publieke sector 7 14

Vrije beroepen en onderzoek 10 38

Financ act 25 25 4

Inform & Comm 28 32 4

Logistiek 40 27

Handel 36 32 2

Productie 45 32

Bouwnijverheid 25 33 2

<-3%

(-2%)-(-1%)

0%

1-2%

>3%

8787

119119

4444

1515

2525

2424

2929

1414

6868

425425

62%62%

Verwachting evolutie arbeidsplaatsen in eigen sector op middellange termijn (komende 3 jaar)Percentage van de ondernemers (n = 425)

BRON: VKW bevraging; Team analyse

±2/3 van de ondernemers verwacht een vermindering aan arbeidsplaatsen in zijn sector de komende 3 jaar

Aantal respondenten

▪ Gelijkaardige bevragingen hebben aangetoond dat ondernemers pessimistischer zijn over hun eigen sector dan de werkelijkheid

▪ Deze resultaten zijn niet significant afhankelijk van de grootte van de onderneming

▪ Gelijkaardige bevragingen hebben aangetoond dat ondernemers pessimistischer zijn over hun eigen sector dan de werkelijkheid

▪ Deze resultaten zijn niet significant afhankelijk van de grootte van de onderneming

Detail VKW bevraging Limburgse ondernemers


1 op 4 ondernemers geeft aan dat er nog steeds groeipotentieel is in de industriële sectoren

10

11

12

15

18

23

23

24

30

35

51

Onderwijs

Horeca

Administratieve diensten

Water & afval

Bouwnijverheid

Vrije beroepen en onderzoek

Energie

Industrie

Informatie & Communicatie

Logistiek

Gezondheidszorg

Populairste subsectoren% van de ondernemers die groeisector aanduidde, die deze subsector specifieerde

▪ Opslag (76%), Vervoer over water (44%)

▪ Computer (70%), Informatie (48%), Telecom (37%)

▪ Voeding (38%), Machines (28%), Chemie (27%)

▪ Onderzoekers (44%)

▪ Inzameling van afval (68%)

Groeisectoren voor de toekomst% van de ondernemers (n = 439)




Kwalitatieve input van respondenten is gericht op beperkt aantal thema’s, in het bijzonder de loonkostPopulairste thema’s in de kwalitatieve boodschappen voor de experten groep om de groei van te maximaliseren

Verlagen van de loonkostVerlagen van de loonkost

Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen

Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen

Verlagen van de administratieve lasten voor ondernemersVerlagen van de administratieve lasten voor ondernemers

Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOsStimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs

PositivismePositivisme

Stimuleren en ondersteunen van innovatie en exportStimuleren en ondersteunen van innovatie en export

“Na Zweden is binnen onze internationale groep België het land met veruit de hoogste loonkosten. In onze activiteit waar arbeid zeer belangrijk is, is dit nefast voor onze concurrentiepositie. Verlaging van loonkosten blijft daarom primordiaal”

“Er moet dringend een wezenlijk verschil komen tussen een werkloosheidsuitkering en een werknemer met een "laag" inkomen; dit verschil is zo klein dat veel vacatures niet ingevuld geraken”

“Uitgaan van eigen kracht gecombineerd met wijziging ondernemersklimaat. De ondernemers moeten het tenslotte zelf doen, maar overheid, pers, ... moeten wel positief klimaat voor ondernemers creëren”

“In de huidige marktomstandigheden zijn er slechts enkele maatregelen mogelijk: flexibiliteit (zie Duits systeem), innovatie-ondersteuning, export stimuleren & ondersteunen”

Focussen op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen

Focussen op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen

“Omscholing van arbeiders om de inzetbaarheid te verhogen zal een belangrijk aandachtspunt moeten worden”

Quote


“Een halt roepen aan de negatieve berichtgevingen in de media. (…) Er heerst zo een negatieve geest onder de mensen; wie wil er zo nog ondernemen, investeren, consumeren, ... ”

“Tegengaan van over reglementering vereenvoudiging en vermindering van administratieve lasten”



Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Samenstelling expertengroep

Herman Daems

Stijn Bijnens

Luc Cardinaels

Jean-Paul Coenen

Jan Denys

Wouter De Ploey

Fons Leroy

Piet Pauwels

Francine Quanten

Monique Ramioul

Rudi Roux

Francis Vanderhoydonck

Urbain Vandeurzen

Bernard De Potter

Naam

Voorzitter van de raad van bestuur van BNP Paribas Fortis, KULeuven, Barco en Lannoo en bestuurder bij andere bedrijven

Algemeen Directeur LRM

Voorzitter van VKW Limburg en bestuurder in diverse Limburgse familiebedrijven

Secretaris-opdrachthouder van de Stichting van openbaar nut Limburg Sterk Merk

Manager Corporate Communication and Public Affairs/Labour market expert bij Randstad Belgium

Director bij McKinsey

Hoofd Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB)

Decaan economie aan de Uhasselt

Directeur economische zaken en toerisme – strategisch stadsbeleid en communicatie bij Stad Gen

Hoofd onderzoeksgroep Arbeid en Organisatie van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) aan de KULeuven

Managing Director Logistics van Steinhoff International

Onafhankelijk bestuurder in enkele beursgenoteerde en private ondernemingen (o.a. GIMV)

Voorzitter van de raad van bestuur van GIMV

Hoofd van Agentschap Ondernemen

Functie

Voorzitter

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Expert

Secretaris

Rol


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Hearings – Overzicht participanten

174

▪ VOKA▪ VKW

▪ ABVV▪ ACLBV▪ ACV

▪ Associatie Universiteit Hogescholen Hasselt / UHasselt▪ Associatie KULeuven / KULeuven

▪ Provincie Limburg▪ Stad Hasselt▪ Stad Genk

▪ LRM▪ POM / ERSV▪ FIT

▪ Zorgsector / Flanders’ care

WerkgeversorganisatiesWerkgeversorganisaties

Werknemers-organisatiesWerknemers-organisaties

OnderwijsOnderwijs

Instanties belast met uitvoeren economisch beleid / reconversie

Instanties belast met uitvoeren economisch beleid / reconversie

SectorenSectoren

▪ UNIZO▪ Boerenbond

Lokale overhedenLokale overheden


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Lexicon (1/2)AAL

AO

AUHL

BA

BBP

BDM

Biomed

CAGR

CICI

Ciro

CORAL-netwerk

CVO

DHL

DPV

EFRO

ELAt

ENA

EPD

ERSV

Fablab

FAVV

FC

FDC

FIS

Ambient Assisted Living

Agentschap Ondernemen

Associatie Universiteit Hogescholen Limburg

Bachelor

Bruto Binnenland Product

Business Development Manager

Biomedisch Onderzoeksinstituut

Compounded Annual Growth Rate (samengestelde jaarlijkse groei)

Creative Inner City Initiative

Coöperatieve Irrigatie Ruilverkaveling Ophoven CVBA

Community of Regions for Assisted Living

Centrum voor Volwassenenonderwijs

Design Hub Limburg

Design Platform Vlaanderen

Europees Fond voor Regionale Ontwikkeling

Eindhoven-Leuven-Aken triangle

Economisch Netwerk Albertkanaal

Elektronisch Patiënten Dossier

Erkend Regionaal SamenwerkingsVerband

Fabrication Laboratory

Federaal Agentschap voor Veiligheid van de Voedselketen

Flanders Care

Flanders District of Creativity

Flanders InShape

FIT

FMTC

FOD

FPIM

FTE

FWO

Hospilim

IBO

IDE-plan

IWT

IWT

KHLim

KMO

KT

KUL

LRD

LRM

LSM

Luca

LT

MA

MAD faculty

MIC

MT

Flanders Investment & Trade

Flanders' Mechatronics Technology Centre

Federale Overheidsdienst

Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij

Full time Equivalent

Fonds Wetenschappelijk Onderzoek

VZW HospiLim, bestaande Limburg Sterk Merk (LSM), de 9 Limburgse ziekenhuizen en 3 psychiatrische centra

Individuele Beroepsopleiding

Innovation & Design Euregio-plan

Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie

agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie

Katholieke Hogeschool Limburg

Kleine en Middelgrote Ondernemingen

Korte termijn

Katholieke Universiteit Leuven

Leuven Research & Development

Limburgse Reconversiemaatschappij

Limburg Sterk Merk

School of arts

Lange termijn

Master

Media, Art and Design faculty

Microsoft Innovation Center

Middellange termijn


Lexicon (2/2)NERF

OKOT

PHL

PIBO

PMA

PMV

POM

PPS

PVL

RCH

REMO

RSZ

RTC

RUP

RWO

SALK

SBO-project

SERR

SOC

TBD

TEW

TNO

UA

Neuro Electronics Research Flanders

Onderwijs Kwalificerende Opleidingstrajecten

Provinciale Hogeschool Limburg

Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs

Production engineering, Machine design en Automation (KULeuven)

Participatiemaatschappij Vlaanderen

Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij

Publiek Private Samenwerking

Proef- en vormingscentrum Landbouw

Research Campus Hasselt

Afvalverwerkingsbedrijf, onderdeel van de groep Machiels

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

Regionaal Technologisch Centrum

Ruimtelijk uitvoeringsplan

Dienst Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend erfgoed

Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat

Strategisch Basisonderzoek project

Sociaal Economisch Raden van de Regio

Strategisch Onderzoekscentrum

To be determined

Toegepaste Economische Wetenschappen

Toegepast Natuurlijkwetenschappelijk Onderzoek

Universiteit Antwerpen

UGent

USP

UVP

V²O

VAP

VDAB

ViA

VIB

Vitalink

VITO

VLAM

VLM

VPM

WKK

XIOS hogeschool

ZOL

Z33

Universiteit Gent

Unique Selling Proposition

Unique Value Proposition

Versterk, Versnel, Ontwikkel

Vlaams Algenplatform

Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding

Vlaanderen in Actie

Vlaams Instituut voor Biotechnologie

Vitalink is het nieuwe, digitale platform van de Vlaamse overheid voor het veilig delen van zorgen welzijnsgegevens.

Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek

Vlaamse Centrum voor Agro- en Visserijmarketing

Vlaamse Landmaatschappij

Vlaamse Participatie Maatschappij

Warmte krachtkoppeling

Vlaamse Autonome Hogeschool in Limburg met vestigingen in Diepenbeek en Hasselt, eXpertisecentrum voor Innovatie, Industrie, Onderwijs, Onderzoek en Samenleving

Ziekenhuis Oost-Limburg

Z33 is een huis voor actuele kunst op zuivelmarkt 33 in Hasselt


Terminologie arbeidsmarkt

BevolkingBevolking

Niet-beroeps-geschikte bevolking

Niet-beroeps-geschikte bevolking

Beroeps-geschikte bevolking

(15-64j)

Beroeps-geschikte bevolking

(15-64j)Beroeps-bevolkingBeroeps-bevolking

Inactieven (zieken,

studenten, etc.)

Inactieven (zieken,

studenten, etc.)

WerklozenWerklozen

WerkendenWerkenden

Belangrijke ratio’s:(1) Aandeel werkenden in beroepsbevolking = werkenden / beroepsbevolking(2) Tewerkstellingsgraad = werkenden / beroepsgeschikte bevolking(3) Activiteitsgraad = beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking(4) Aandeel beroepsgeschikte bevolking = beroepsgeschikte bevolking / bevolking

(1)

(2)

(3)

(4)


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen



Rapporten (1/3) NIET EXHAUSTIEF

Auteur / uitgevende instantie

▪ Stijn Bijnens, Jean Paul Coenen, Ronald Hoebers, Herman Reynders, Marc Vandeput

▪ Vlaamse regering & provincie Limburg

▪ Vlaamse regering

▪ Vlaamse regering

▪ VDAB

▪ LRM

▪ VIL; Buck Consultants International; POM Limburg

▪ LRM

▪ VIM/Propeller

▪ Provincie Limburg

▪ Nv scheepvaart

Titel

▪ Limburg 2.24: een contract met de Limburgers

▪ Limburgplan

▪ Limburgplan - projectmonitorfiches

▪ Limburgplan - evaluatie

▪ Cosourcing

▪ LRM strategie 2012-2015

▪ Masterplan Alberthaven- definitief eindrapport

▪ Reconversiestructuren Limburg

▪ Draft document ter ondersteuning van de opmaak van een business plan

▪ The port of Antwerp and its extended gateway Limburg

▪ Project verhoging bruggen Albertkanaal

▪ Toelichting rond het belang van de 'sluis van Lozen'

▪ Uitvoeringsagenda Havenbeheer Limburg

▪ Ruimte voor nieuwe bedrijventerreinen Plan-MER economisch netwerk van het Albertkanaal

▪ Verhoging bruggen Albertkanaal-strategisch belang

Datum

▪ Sep-11

▪ Jul-05

▪ Jul-12

▪ Aug-12

▪ Sep-09

▪ Nov-12

▪ Jun-11

▪ 2012

▪ 2011

▪ 2012

▪ 2010/2011




▪ LMT

▪ VIA, Agentschap ondernemen

▪ VRWI

▪ VKW & Unizo Limburg

▪ FNV

▪ Planbureau

▪ Resoc

▪ Studiebureau van de Vlaamse regering

▪ POM-ERSV

▪ McKinsey & Company

▪ Kamer van Koophandel

▪ VIA

▪ Dillen, Laveren & Martens

▪ Febelfin

▪ Febelfin

Titel

▪ Stimuleren van sociale innovatie in de 'low-tech en medium-low tech' maakindustrie

▪ Subsidieleidraad voor het bedrijfsleven- U denkt innovatief

▪ Advies 160 - Kernindicatoren 2011

▪ Internationaal zakendoen vanuit Limburg

▪ Arbeidsmarkt & Economische structuur

▪ HEMREG model 2012-2017

▪ Streekpact Limburg 2008-2013

▪ Socio-economische situatie van de provincie Limburg binnen Vlaanderen

▪ Socio-economische analyse van Limburg en haar 5 streken

▪ Prospero: a new momentum to economic prosperity in Belgium

▪ Routeplan 2020

▪ Een verdere invulling van de ViA Doorbraak 'Innovatiecentrum Vlaanderen

▪ Snelgroeiende ondernemingen als motor van de Vlaamse jobcreatie : analyse van de tewerkstellingsbijdrage en profielkenmerken van Vlaamse snelle groeiers Over.werk : tijdschrift van het Steunpunt WSE / Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming [Leuven] - ISSN 1379-7034 - 2(2011), p. 75-80

▪ Economische context weegt op kredietverlening aan ondernemingen

▪ Kredietvolume blijft op hoog niveau, kredietaanvraag stokt

Datum

▪ 2009

▪ 2011

▪ Sep-11

▪ Apr-12

▪ Sep-05

▪ Feb-08

▪ Sep-12

▪ Nov-11

▪ 2004

▪ 2012

▪ 2011

▪ 2011

▪ Sep-12

▪ Dec-12




▪ Universiteit Hasselt

▪ VR Studiedienst

▪ Flanders' Care

▪ Planbureau

▪ Universiteit Hasselt Magazine

▪ Roger Mucken e.a.

▪ Universiteit Hasselt, Voka Limburg

▪ Febelfin

Titel

▪ Studie van de economische impact van de sluiting van Ford Genk

▪ Limburgse gemeenten met sociaaleconomisch zwakke positie

▪ Jaarplan 2013 - juni 2014

▪ Regionale economische vooruitzichten 2012-2017

▪ Samen een nieuw verhaal voor Limburg schrijven

▪ Limburg en het Europees belied in de jaren 1987-1991

▪ Toekomstindicatoren

▪ Rapport bijzondere bancaire werkgroep

Datum

▪ –

▪ –

▪ –

▪ Mei-12

▪ Dec 12

▪ 1994

▪ –

▪ Nov-12


Data NIET EXHAUSTIEF

Bron

▪ ERSV

▪ Eurostat

▪ Febelfin

▪ FIT

▪ FOD economie

▪ HIVA

▪ IWT

▪ OESO

▪ RSZ/RSVZ

▪ Studiedienst Vlaamse Regering

▪ vdab - arvastat

▪ VKW

▪ Werk.be

Gebruikte data

▪ Zelfstandigen

▪ Patentaanvragen, BBP

▪ Kredietaanvragen en weigeringsgraad

▪ Buitenlandse investeringsprojecten

▪ (Arbeids)structuur van de bevolking

▪ Tewerkstelling bij lokale bedrijven

▪ Subsidies Limburgse en Vlaamse bedrijven

▪ Aantal gewerkte uren

▪ Werknemers Vlaanderen en Limburg 2007- 2010, ramingen

▪ Scholing

▪ Werkloosheid

▪ Database top 500 grootste bedrijven in Limburg, bevraging ondernemers

▪ Werkgelegenheid


Nota’s – Suggesties toegezonden naar expertengroep NIET EXHAUSTIEF


▪ Agoria

▪ Altran-Circuit Zolder

▪ Belbag

▪ Claire Tilkaers

▪ Innovatiecentrum Limburg

▪ Limburg Stand-up

▪ Louis Machiels

▪ Provincie Limburg, Dienst Economie

▪ Regionaal Technisch Centrum Limburg

▪ Syntra Limburg

▪ Toeristische actoren en partners Limburg

▪ Victor Billen e.a.

▪ Voorzitter LifeTechLimburg

▪ XIAO, PHL, KHLim en Uhasselt

Titel

▪ Made Different

▪ Clean Mobility hub - Zolder Circuit

▪ Grind in Strategisch Actieplan Limburg²

▪ Strategische adviesraad Limburg Kwadraat – overzicht

▪ Innovatie in Limburg na Ford

▪ En de toekomst kan weer beginnen

▪ Projecten voor Limburg

▪ Startnota voor een strategische aanpak van de Limburgse arbeidsmarkt 2024

▪ Nota samenwerking onderwijs - bedrijven, Good practices in Limburg

▪ Actieplan Ford medewerkers en medewerkers toeleveringsbedrijven

▪ Zoveel redenen om te investeren in het toerisme in Limburg: Visienota over kansen en uitdagingen voor het toerisme in Limburg

▪ Behoud automotive functie en equivalente tewerkstelling in Genk na Ford

▪ Life sciences in Limburg

▪ Overzicht van mogelijke wijzigingen in Limburgse opleidingsaanbod

Datum

▪ –

▪ Dec-12

▪ Jan-12

▪ Jan-12

▪ Dec-12

▪ –

▪ Dec-12

▪ Aug-12

▪ Dec-12

▪ Jan-13

▪ –

▪ Jan-13

▪ Jan-13


Nota’s ingezonden voor hearings


▪ ACV ABVV ACLVB

▪ Boerenbond

▪ Flanders Care

▪ LRM

▪ POM

▪ Stad Genk

▪ Stad Hasselt

▪ Uhasselt

▪ UNIZO

▪ Platform Zorglandschap Limburg

▪ VKW

▪ VOKA

Titel

▪ Nota hearing expertengroep

▪ Land- en tuinbouw, grenzen verleggen

▪ Enkele uitdagingen en opportuniteiten in de organisatie van toekomstige zorg

▪ Zuurstof voor groei

▪ Een blik op het economisch beleid van de provincie Limburg

▪ Hearing SALK

▪ Advies stadsbestuur Hasselt in het kader van het strategisch actieplan Limburg Kwadraat (SALK)

▪ Blauwdruk voor een innovatie gedreven actieplan voor Limburg

▪ KMO² Plan

▪ Speerpunt zorgeconomie

▪ Nota: toekomst voor Limburg n.a.v. sluiting Ford Genk

▪ E= TI³

Datum

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12

▪ Dec-12


Bijlage – Inhoud







▪ Lexicon

▪ Bronnen


Strategisch Plan Limburg in het Kwadraat (SALK)

Documents

Transcript of Strategisch Plan Limburg in het Kwadraat (SALK)