Smaakmakend 3-2011

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten nº 3 | juli 2011

Diksappen van Crombach

Rodekool in de zomer

Organic food & Doctor Feelgood

Zomerfeestjessmaakmakend 3-2011.indd 1 21-06-11 00:32

Cov

erfo

togr

afi e

Rob

van

der

Vet

| S

tylin

g U

lrik

a G

ust

avss

on

De natuur. Niet meer, niet minder.

In 1957 ontmoet een Belgische kunstenaar een Japanse fi losoof, de vader van de macrobiotiek. Uit hun unieke visie ontluikt Lima, pionier van de biovoeding in Europa. Vandaag is onze fi losofi e nog steeds dezelfde: een goede voeding met een goede smaak voor een goede levensstijl. Niet meer, niet minder. www.limafood.com

IN 1957 KIEMDE DE GEDACHTE VAN BIO AL.EN DAAR PLUKT U NOG ALTIJD DE VRUCHTEN VAN.

IN 1957 KIEMDE DE GEDACHTE VAN BIO AL. EN DAAR PLUKT U NOG ALTIJD DE VRUCHTEN VAN.

LIMA_Coeur_200x130_NL.indd 1 07/06/11 10:52smaakmakend 3-2011.indd 2 21-06-11 00:33

inhoud

Juli 2011

recepten in dit nummer

16Met saffraan gemarineerde zalm | Zoet kardemombrood met zomerfruit | Zure roomtaart | Zomers doperwtensoepje

17Limoentaart van polenta met aardbeien

18Rodekool van de barbecue | Rodekoolsalade met frambozendressing en abrikozen | Gebakken kabeljauw met rodekool en sesamdressing

6 PlukparadijsNaast een fijn balkon, zonnig dakterras of niks-aan-de-hand-tuin ook nog genieten van appels van eigen boom? Adopteer een boom in het appelparadijs!

11 VakantiegevoelZe groeiden op in de Zweedse berglucht en op het Hongaarse platteland. Ulrika Gustavsson en Renáta Horenová over lange midzomerfeesttafels, hemelshoge slagroomtaarten met aardbeien en zomerzoete doperwtjessoep

24 DiksapjesHet ingedikte sap van kilo’s vers fruit is er in talloze smaken. Voor een frisse dorstlesser, gezonde smoothie of natuurlijk lekkere waterijsjes

en verder in dit nummer 23 Elke dag lekker28 Winkelwaar31 Een frisse kijk: Esther van der Plas

16

6

Cov

erfo

togr

afi e

Rob

van

der

Vet

| S

tylin

g U

lrik

a G

ust

avss

on

11

smaakmakend 3-2011.indd 3 22-06-11 07:51

Kwark zoals kwark bedoeld is!Rijk en vol van smaak.

NIEUW!

kwark

Koop naar keuze een beker Zuiver Zuivel Demeter kwark in de biologische speciaalzaak. Stuur de kassabon sa-men met deze bon vóór 31 december 2011 volledig in-gevuld op naar Zuiver Zuivel, Postbus 378, 4200 AJ Gorinchem. U ontvangt dan binnen drie weken het aan-koopbedrag + portokosten op uw bank of girorekening. U kunt per huishouden, adres en rekening maximaal 1x deelnemen aan deze geld terug actie van Zuiver Zuivel.

Naam: ____________________________________ M / V

Adres: ________________________________________

Postcode: _______ Plaats: _______________________

Geb datum: __________ Rekeningnr: _______________

t.n.v.: _________________________________________

Gegevens worden verwerkt conform de Wet bescher-ming persoonsgegevens. Wenst u in de toekomst geen andere post te ontvangen over de activiteiten van Zuiver Zuivel, kruis dan dit vakje aan. S

maa

k061

1

WAARDEBON

ZZ Smaakmak 0611-Kwark+bon-6954.1 1 06-06-2011 14:39:53smaakmakend 3-2011.indd 4 21-06-11 00:33

s m a a k m a k e n d 3 | juli 2011 5

[column Anneke]

Lekker gevoelIN DEZE TIJD VAN HET JAAR, waarin mijn tuin op z’n mooist is,

hoef ik eigenlijk niet zoveel. Mijn plezier zit hem vooral in de kleine

dingen. Een ongewenst plantje uit de moestuin verwijderen, een

klimplant opbinden, een paar omgewaaide bloemen in een vaasje

zetten, een blaadje sla proeven en me verheugen op de groente

die ik voor die avond aan het oogsten ben.

Wat kan er in tien jaar veel veranderen. Vroeger werd ik meewa-

rig aangekeken. Dat ik mijn kostbare tijd in een moestuin stak!

Groenten in de winkel waren toch veel goedkoper? “Maar niet zo

lekker”, was steevast mijn antwoord. Nu is niets meer trendy dan

een eigen moestuin. Of het ultieme: een volkstuin! Al mag je die

zo niet meer noemen: de volkstuin is tegenwoordig een urban

farm of vrij vertaald een stadsboerderij. Die nieuwe benaming is

niet eens zo gek, want in die nieuwe volkstuin is geen plaats meer

voor een huisje of gazonnetje. Elke plek wordt benut voor de teelt.

En wát voor teelt: paarse aardappeltjes, pastinaken, Toscaanse

boerenkool, gele bieten... Groenten die in de gemiddelde winkel

moeilijk te koop zijn.

En zo is de nieuwe volkstuin het domein van, zoals ze dat in

Amerika zo mooi met een nieuwe term kunnen benoemen, de

food connectors. Een groeiende groep van vaak hoger opgeleide

mensen die de kwaliteit en herkomst van hun eten zelf in de

hand willen hebben. Het is dan ook vanzelfsprekend dat er op de

meeste urban farm-complexen alleen maar biologisch getuinierd

mag worden. In Amerika is schoffelen en wieden zelfs zo trendy,

dat er zelfs farm mobs zijn: oproepen via Twitter om naar een plek

te komen waar je met een schoffel en hark naar hartenlust in de

grond kan zwoegen. Zo ontstaan er urban farms waar voor relatief

lage kosten de heerlijkste producten worden geteeld, die vervol-

gens weer op boerenmarkten worden verkocht.

Het hartverwarmende verhaal van Renáta Horenová over de

moestuin van haar familie in haar Hongaarse moederland straalt

in alles het gevoel uit dat iedereen nu weer in de moestuin zoekt.

Inspirerend is ook het verhaal van Ulrika Gustavsson over haar

geboorteland Zweden waar de zomer uitgebreid wordt gevierd.

Proef de bijzondere gerechten die het gevoel van het seizoen

weerspiegelen. Een eigen moestuin is een lieve lust. Fijne zomer!

Anneke Ammerlaan, hoofdredacteur

Koop naar keuze een beker Zuiver Zuivel Demeter kwark in de biologische speciaalzaak. Stuur de kassabon sa-men met deze bon vóór 31 december 2011 volledig in-

Zuiver Zuivel, Postbus 378, 4200 AJ . U ontvangt dan binnen drie weken het aan-

koopbedrag + portokosten op uw bank of girorekening. U kunt per huishouden, adres en rekening maximaal 1x

06-06-2011 14:39:53 smaakmakend 3-2011.indd 5 21-06-11 00:33

6 s m a a k m a k e n d 3 | juli 2011

De belofte van de boom

De boomgaard, pal achter de dijk in Assendelft, is een zee van

lichtroze bloesems. Dat belooft wat voor het najaar als de

bloesemzee veranderd is in een appelparadijs. Sinds dit jaar

kan iedereen ervan meegenieten, want de boomgaard van teler

Gerrit Siersema doet sinds kort mee met Adopteer een Appelboom

van Bionext. Een 'Plukadoptie' bij Siersema betekent dat je

vijf kilo appels mag komen plukken in het najaar.

De boomgaard dus als drievoudige belofte: voor de adoptant,

voor de fruitteler en voor de natuur. �


B I O L O G I S C H D Y N A M I S C H

ITALIAANS FAMILIEBEDRIJF ALS LEVEND GEHEEL Het speltgraan voor de LunaeTerra pasta’s wordt geteeld in het Italiaanse Piemonte,

waar de familie Nuova Cappelletta al sinds 1965 aan het ‘boeren’ is. De familie ziet

hun bedrijf als een levend geheel waarin de wijngaard, graanvelden, weilanden

en koeien met elkaar in verbinding staan. Als de spelt geoogst is, wordt het stro

gebruikt als warm en zacht ligbed voor de ’Piemontese’ koeien. In de stal vermengt

de koeienmest zich met het stro en dát gaat terug op het land en is de beste basis

voor een vitale bodem.

Spelt is een van de oudste tarwesoorten en wordt ook wel het oergraan genoemd.

Het groeit uitstekend op de biologisch-dynamische akkers van Nuova Cappelletta.

Het graan heeft een sterke weerstand en floreert goed bij de natuurlijke

bemesting. De spelt geeft een volle smaak aan de pasta omdat het gewas in z’n

eigen tempo gegroeid en gerijpt is. LunaeTerra heeft een speltspaghetti,

-penne en –spirelli en is verkrijgbaar bij de Natuurwinkel, GooodyFooods en

andere natuurvoedingswinkels.

Proef Lunae Terra, het lekkerste tussen hemel en aarde!

Distributie: TerraSana Natuurvoeding B.V. www. terrasana.nl www.santecosmetica.nl

Nieuwe ‘Eco-Glamour’ van SANTE NatuurcosmeticaNatuurlijke Gezichts- en Lichaamsverzorging Voor de droge, gevoelige en gemengde huid. (BDIH en Na-True gecertificeerd)

S_ANZ NL Smaakmakend 5V.indd 1 31.05.11 14:25



MeegenietenGerrit siersema heeft het altijd

inspirerend gevonden om dicht bij

de natuur te leven en er als het ware

onderdeel van te zijn. Vroeger had hij

al een tuintje waarin hij op biologische

wijze zijn voedsel teelde. sinds een

jaar of tien pakt hij het groter aan en

kunnen anderen meegenieten van zijn

groenten en fruit door de verkoop aan

winkels in de buurt. in zijn boomgaard

snoeit hij her en der een tak bij, terwijl

hij vertelt over zijn passie voor zijn vak.

De bomen moeten mooi ‘open’ blijven

zodat de zon de appels goed kan berei-

ken, anders groeien ze niet goed.

De plukadoptie vormt een meer-

waarde voor zijn vak van appelteler,

vindt hij. Vroeger was hij grotendeels

alleen aan het werk in de boomgaard.

Maar straks in het najaar en tijdens

de open dagen krioelt het er van de

mensen. “ik vind het leuk om anderen

te laten zien hoe alles groeit en bloeit”,

zegt hij. “En om de positieve invloed

van verse voeding, beweging en bui-

ten zijn met anderen te delen. Vooral

kinderen genieten hier echt. Zij leren

er enorm veel van.”

Plukken wat je wilt“Dit hier is topaz”, zegt hij, wijzend

op een boom die er voor een leken-

oog exact hetzelfde uitziet als de

boom ertegenover. Die blijkt echter

Colina-appels te dragen. “Verder heb

ik santana, Rode Elstar en Alkmene.

Allemaal heel verschillende rassen

met verschillende bijzondere smaken.

straks in het najaar mag je plukken

wat je wilt. Je hoeft je niet te beperken

tot één soort.”

De boomgaard is omgeven door een

houtwal, een dichte haag van takken

en twijgen. koolmezen vliegen af en

aan met rupsen voor hun kroost. Een

goede zaak, want fruittelers houden

niet van rupsen. “Dat is toch prach-

tig?”, zegt Gerrit siersema. “De natuur

helpt zichzelf. Daar hoef je bijna niets

voor te doen.” Hij knipoogt, want het

is natuurlijk wel degelijk hard werken

om de natuur haar werk te laten

doen. Aangezien hij geen kunstmest

gebruikt ter bevordering van de groei

en geen chemicaliën om onkruid

tegen te gaan, is hij het grootste

gedeelte van zijn tijd bezig met schof-

felen, snoeien en ‘dunnen’. Daarmee

begint hij binnenkort. Dan plukt hij de

kleine appeltjes zodat alleen de aller-

mooisten blijven hangen. Alleen dan

houdt de boom genoeg energie over

om nieuwe knoppen te maken voor

volgend jaar.

Feestje verzekerd!Het is een prachtige kringloop. Gerrit

siersema wijst op alle ‘mechanismen’

die in die kringloop een rol spelen: de

bijenkolonie achterin de boomgaard

bestuift de bloesems, torenvalken

in de nestkast eten muizen, zweef-

vliegen eten bladluizen, egels eten

slakken, roofmijten eten spintmijten,

mollen zorgen voor de afwatering

en hijzelf, de appelteler, schept de

voorwaarden voor een soepel verloop

van de kringloop. En de adoptant? Die

maakt in zekere zin ook deel uit van de

keten. Want met de adoptie verzeker

je een biologische appelboom van een

standplek, de tuinder van een gega-

randeerde afzet en de natuur van een

biologische behandeling. “En jezelf,

niet te vergeten”, zegt Gerrit siersema.

“Je verzekert jezelf van vijf kilo heer-

lijke appels en een fantastische dag

plukken in de boomgaard. Het wordt

een feestje. ik kijk er enorm naar uit

om iedereen hier te ontvangen.”

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| F

otog

rafi

e Ro

b v

an d

er V

et

<Dorien Dijkhuis adopteert nu ookons land is twee nieuwe appeladoptieplekken rijker: in Nieuwerkerk

en Assendelft. Journalist Dorien Dijkhuis liep al langer met het idee

rond. Dit zomernieuws gaf haar het laatste zetje: ze werd adoptant

in Assendelft, vergaapte zich aan de appelbloesems en verheugt

zich op de eerste plukoogst in het appelparadijs.

www.adopteereenappelboom.nl


Genoeg voor iedereenGenoeg is hét tijdschrift over duurzaam leven: met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd. Elke twee maanden inspiratie en tips voor een creatiever leven met minder geld.

Smaa

kmak

end z

omer

2011

Gratis voor nieuwe abonnees:

Lekker koken onder € 1,50. Lekker en

voordelig koken met seizoensproducten

van eigen bodem. (t.w.v. € 12,99)

Meer info: www.genoeg.nl

Ik wil GenoegStuur mij❏ een abonnement, ik betaal voor 1 jaar (6 nummers) € 22,50 ❏ een abonnement, ik betaal voor 2 jaar (12 nummers) € 45,00 en ontvang het boek Lekker koken onder € 1,50 van Lydia Tuijnman cadeau❏ een kennismakingspakket à € 12,50. Dit pakket bevat drie recente nummers van Genoeg plus de Genoeg Tubeknijper.

Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig ❏ € 22,50 ❏ € 45,00 ❏ € 12,50 van mijn rekening af te schrijven.

Naam ❏ m ❏ v

Adres Postcode plaats Telefoon E-mail ❏ Ik ontvang graag gratis de maandelijkese Genoeg nieuwsbrief via e-mail

Bankkeningnummer Datum Handtekening

Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss

GE

NO

EG

BOORDEVOL

slimme b

espaa

rtips€ 3,95 is genoeg

editie 86 juni - juli 2011

Dossier

REIZENop je gemak

EEN JAAR ZONDER GELD ✺ AANDELEN IN GROENTE VOOR BIJNA NOP: KRINGLOOPSHOPPEN IN ’T GOOINudge bundelt duurzame plannen ✺ Kniestukken maken ✺Koken op zonnekracht ✺ Zomerfeest: overvloed in de tuin

�

noeg in Smaakmakend juni 2011.indd 1 31-5-2011 8:50:2

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B

Heerlijke zomercursussen • Flowforms boetseren • Zandsculpturen maken • Natuurontdektochten voor kinderen en ouders

Inspirerende opleidingen vanaf september • Natuurvoedingskundige (3 jr) • Tuintherapeut (2 jr) • Ecotherapie (2 jr)

Bijzondere trainingen • Bewustzijn in bedrijf • Natuurvoeding in een notendop • BD tuinieren • Biologisch bijen houden

Bezoek de informatiebijeenkomst Op 3 september, aanvang 10.00 uur

Natuurlijk bent u ook van harte welkom op ons prachtige landgoed in Driebergen en in ons restaurant!

Meer info? Kijk op www.kraaybeekerhof.nl



‘Als ik iets lekkers proef, ga ik terug naar de plek waar ik

dat voor het eerst heb geproefd.’ Voor dit nummer gaan

onze Hongaarse foodie Renáta Horenová en onze Zweedse

foodstyliste Ulrika Gustafsson terug naar de onvergetelijke

biologische oogst uit hun geboorteland. Terug naar de

Hongaarse moestuin met de eerste jonge doperwtjes,

terug naar de verse dille uit de Zweedse natuur. ’s Zomers

licht en lekker, deze buitenlandse bio-smaken zullen ook u

nog heel lang bijblijven. W

Zomerse doperwtjes en dille

Europese zomerkeuken

RENátA HoRENoVá

UlRikA GUstAfssoN


‘De Zweedse zomer-keuken is één groot feest van licht. En smaak’UlRikA GUstAfssoN is foodstyliste

en werkt voor Smaakmakend. Ze is

Zweedse en komt uit Göteborg, in het

zuidwesten van het land. ‘ik woon al

dertig jaar in Nederland maar ik ga

nog steeds een paar keer per jaar naar

Zweden. Elk jaar breng ik er de hele

zomer door. Als ik aan de Zweedse

zomer denk, dan ruik en proef ik van

alles - en krijg ik spontaan heimwee.

in de winter is het er heel donker en

koud, zeker in het noorden zijn er

plekken waar de dag zich niet eens

laat zien. in de zomer daarentegen

is het licht zó mooi… De Zweedse

zomerkeuken is één groot feest van

licht. En smaak. De zomer staat bol

van de tradities, die steevast gepaard

gaan met feestelijk eten en drinken.

Elke maand heeft z’n eigen feest. Eind

juni is het midzomerfeest. Mensen

dansen dan rond een boom, versierd

met bladerenslingers en bloemen.

Daaronder staan lange tafels vol sala-

des en allerlei soorten zalm: gravlax

en warm gerookte zalm. Daarbij eten

we nieuwe aardappeltjes in de schil,

met zure room en natuurlijk dille, hét

kruid van de zomer. oh, en als toetje

eten we met z’n allen zo’n hele hoge

slagroomtaart met aardbeien. Het

water loopt me al in de mond als ik

eraan denk. Als juni voorbij is, krijgen

we juli, met de damesweek. in Zweden

heeft iedere dag een naam en in die

week hebben de dagen alleen maar

vrouwennamen. Dat betekent feest bij

de banketbakker: iedere dag is er een

nieuwe taart: Margaretataart, Johan-

nataart, enzovoort. Die moét iedereen

natuurlijk proeven. En in augustus

wordt het rivierkreeftfeest gevierd.

We eten kreeftjes, drinken schnaps en

zingen tot we moe zijn. Als de zomer

ten einde raakt, is het tijd voor haring.

Gefermenteerde haring, uit van die

blikken die bol staan van de druk. Als

je er eentje openmaakt, komt er een

enorme stank uit. ik moet eerlijk zeg-

gen dat ik deze haring zelf nooit heb

geproefd, maar het schijnt erg gezond

te zijn.’ W12 s m a a k m a k e n d 3 | juli 2011

Europese zomerkeuken Zweden

Biologisch?‘Ik vind het eigenlijk gek als je

daar geen belangstelling voor

hebt. Iedereen moet respect

hebben voor de natuur, voor

mens en dier. De wereld is

beter af zonder chemische

bestrijdingsmiddelen, genetische

manipulatie en kunstmest. Ik ben

niet 100 procent biologisch, ik

koop wel altijd biologisch vlees

en biologische zuivel; mijn

kinderen proeven echt het

verschil tussen biologische en

niet-biologische melk. Zelf ben ik

wat ze tegenwoordig flexitariër

noemen: iemand die niet elke

dag vlees eet. Ik koop mijn

vlees het liefst bij ecologische

diervriendelijke slager Siem van

der Gragt in Amsterdam.

En dan het liefst een Kemper

Landhoen. Dat zijn kippen van

bijna 2 kilo. Zet ze 2 uur in de

oven op 160 °C en je weet hoe

een kip moet smaken.’

Slagerij Siem van der Gragt

Elandsgracht 116-A

1016 VB Amsterdam

020 623 43 87

www.siemvandergragt.nl

Foto

grafi

e R

ob v

an d

er V

et

Met saffraan gemarineerde

zalm



Foto

grafi

e Ro

b v

an d

er V

et

Zoet kardemombrood met zomerfruit



Europese zomerkeuken Hongarije

Met

dan

k aa

n m

ijn m

oed

er w

ie d

eze

rece

pte

n m

e h

eeft

lere

n k

oken

| F

otog

rafi

e A

lex

Sch

röd

er

Zomers doperwtensoepje



‘In Hongarije aten we alles uit de moestuin. ’s Zomers zat ik urenlang onkruid te wieden of in het aardbeien-veld, daar was ik helemaal gelukkig’

RENÁTA HORENOVÁ werkt bij Bionext

en runt daarnaast Passie voor Smaak,

haar eigen bedrijf dat zich bezighoudt

met catering, kookworkshops, foodsty-

ling, receptuur en eetconcepten met

respect voor de natuur. Duurzaamheid,

smaak en beleving spelen een belang-

rijke rol. ‘Koken is meer dan roeren in

potten en pannen. Eten brengt mensen

bij elkaar, het levert herinneringen op

aan smaken die je nog jaren bijblijven.

Als ik iets lekkers proef, ga ik terug naar

de plek waar ik dat voor het eerst heb

geproefd.

Ik ben Hongaars, mijn familie woont

in Slowakije. Dat betekende opgroeien

met smaak en goed zorgen voor je

groente, fruit en dieren. Ik hing aan de

bloemetjesjurken van mijn beide oma’s

in de keuken, maakte wijn met mijn

opa, leerde koken en bakken van mijn

moeder en ging ’s nachts vissen met

mijn vader. We aten alles uit de moes-

tuin. Misschien had het te maken met

het communisme en de beperkte keuze

in de winkels: mijn ouders en grootou-

ders hadden de overtuiging dat eten uit

eigen tuin het lekkerst was. Ik genoot

ervan om mee te helpen, zat ’s zomers

urenlang onkruid te wieden of in het

aardbeienveld, daar was ik helemaal

gelukkig. In de winter eten de Hongaren

zware winterkost, de Hongaarse zomer-

keuken daarentegen is groen en licht;

sla, bosui, kervel, bieslook en peulvruch-

ten. Bij de zomer denk ik vooral aan gele

boterbonen en de eerste oogst jonge

doperwtjes. Een typisch zomerrecept

is doperwtjessoep. Een lichte variant

van de Nederlandse gepureerde soep,

gemaakt van zelf getrokken groente-

bouillon met hele doperwten erin. Mijn

oma en moeder gaven er een schaaltje

bij met suikerklontjes. Een aparte com-

binatie maar zo’n klein zoetje in de soep

maakte het precies af.’

Eko-keurmerk‘Ik streef naar echte smaken. Heel vaak smaakt

biologisch echt lekkerder. Je kunt wel lekker wil-

len koken, maar als je geen kwaliteitsproducten

kunt kopen, ben je nergens. Ik vertel bij mijn

gerechten altijd waar de producten vandaan

komen, wie de boer of producent is. Ik ben ervan

overtuigd dat dat ook bijdraagt aan smaak.’

Favoriete moestuin‘Ik haal graag mijn boodschappen bij Rio de Bio in

Utrecht, een prettige natuurvoedingswinkel met

een eigen, uitgebreid assortiment. En ik heb ook

een groot zwak voor De Moestuin Maarschalker-

weerd. Een heerlijke lunchplek met een winkel,

waar je vooral goed terechtkunt voor je groenten

en fruit, alles wat in de eigen moestuin kan wor-

den geoogst. Het is kleinschalig van opzet, men-

sen nemen de tijd voor je. Er werken ook mensen

die psychiatrische problemen hebben of bezig zijn

met een reïntegratietraject; ik waardeer het dat

zij op zo’n mooie plek een kans krijgen.’

RIO DE BIO

Adelaarstraat 48

3514 CG Utrecht

030 272 33 23

www.riodebio.nl

DE MOESTUIN MAARSCHALKERWEERD

Laan van Maarschalkerweerd 2

3585 LJ Utrecht

030 214 48 69

www.moestuinutrecht.nl �Met

dan

k aa

n m

ijn m

oed

er d

ie m

ij d

eze

rece

pte

n h

eeft

lere

n k

laar

mak

en. |

Fot

ogra

fi e

Ale

x Sc

hrö

der

Zure roomtaart


16 s m a a k m a k e n d 3 | juli 201116 s m a a k m a k e n d 3 | juli 2011

Europese zomerkeuken Zweden

Met saffraan gemarineerde zalmvoorgerecht, 6 personen

600 g rauwe wilde of biologische zalmfilet met vel zonder graten (zo dik mogelijk) | 3 eetlepels zeezout | 3 eetlepels suiker | 2 theelepels witte peperkorrels | 2 zakjes saffraan (0,10 g) | 2 bosjes dille, fijngehaktVoor de saus: 200 ml crème fraîche | 3 eetlepels mayonaise | 1 eetlepel Franse mosterd | 1 theelepel honing | ¼ bosje dille, fijngehakt

strooi het zout, de suiker, peper-korrels, saffraan en 3/4 van de gehakte dille in een vijzel en stamp alles tot de peper grof gestampt is. leg het stuk zalm met het vel naar onderen in een ruime ovenschaal. Wrijf het krui-denmengsel over de bovenkant van de zalm. Dek de vis af met huishoudfolie. leg een plankje op de zalm en leg er iets zwaars op, bijvoorbeeld conservenblikken. Zet de schaal met zalm 48 uur in de koelkast. Verwijder het kruidenmengsel met keukenpapier heel zorgvuldig van de vis. leg de vis op een mooie schaal. strooi de achtergehouden gehakte dille over de vis en druk dit iets aan.Meng een klein uurtje voor serve-ren in een mooie kom de ingredi-enten voor de saus door elkaar.snijd aan tafel de zalm in dunne plakjes van het vel af en serveer ze met de dressing en eventueel de venkelsaladeTip: met gestoomde of gekookte nieuwe aardappels ook heerlijk als licht zomers hoofdgerecht

Zoet kardemombrood met zomerfruit nagerecht, 6 personen

20 g boter | 200 ml melk | 1 zakje gedroogde gist of 20 g verse gist | 5 dl bloem (= ca. 300 g) | 1½ theelepel gemalen karde-mom | 2 eetlepels suiker | 1 ei, losgeklopt | 400 g zomerfruit: frambozen, bramen en bosbessen | taartvorm (Ø 24 cm)

smelt de boter in een pannetje, voeg de melk toe, verwarm tot 37 °C en voeg de gist toe. Giet dit in een grote kom, voeg de bloem, kardemom en suiker toe. Meng alles goed tot het een kleverige massa wordt. Roer tot het deeg los komt van de kom. Voeg eventueel een beetje extra bloem toe. Bedek de kom met een theedoek en laat het deeg 30 minuten op een warme plek rijzen. Rol het deeg uit op een met bloem bestoven werkvlak tot een cirkel van ± 35 cm. Bekleed de vorm met het deeg. laat het deeg nog 25 minu-ten rijzen. Verwarm intussen de oven voor op 200 °C. Meng het fruit met naar smaak suiker. schep dit mengsel over het deeg. Bestrijk de deegrandjes met losgeklopt ei. Zet de vorm op een rooster onderin de oven en bak de taart 20 minuten. laat de taart in de vorm afkoelen en snijd hem in punten.lekker met poedersuiker en licht opgeklopte slagroom.

Zure roomtaartbijgerecht, ruim 4 personen

200 ml lauwwarme melk | 1 eet-lepel kristalsuiker | 15 g verse gist | 300 g bloem | 30 g poedersuiker | 30 g gesmolten | roomboter | 1 eidooier | ca. 2 eetlepels zon-nebloemolie | 500 ml zure room | 250 ml crème fraiche | braadslee

schenk 100 ml van de lauwwarme melk in een kopje en roer de kris-talsuiker erdoor. Verkruimel de verse gist en roer dit door de melk met de suiker. laat dit mengsel ca. 20 minuten staan tot het gaat gisten. Zeef de bloem samen met de poedersuiker boven een grote kom. Meng de gesmolten boter en de eidooier erdoor. Werk lekker met je handen! schenk langzaam het gistmengsel in de kom en blijf alles met je handen luchtig van onder naar boven mengen. schenk de resterende 100 ml lauwwarme melk langzaam in de kom. stop met het toevoegen van melk als het deeg lekker aanvoelt. Bewerk het deeg nog ca. 10 minuten heel luchtig van onder naar boven. leg een schone dikke keukendoek over de kom en laat het deeg op een warme plaats (kan ook buiten in de zon) ca. 1 uur rijzen. Bestrijk de braadslee met olie. Haal het deeg uit de kom en druk het uit in de braadslee. Dek het deeg af met de doek en laat dit zo weer ca. 20 minuten rijzen. Verwarm de oven voor op 180 °C. Meng in een kom de zure room met de crème fraîche en naar smaak zout. schenk dit mengsel in de braadslee en lepel de olie erover. Zet de braadslee op het rooster in het midden van de oven en bak de taart in ca. 25 minuten gaar. snijd de taart in stukken en serveer ze lauwwarm of op kamer-temperatuur bij de soep.

Als je van vlees houdt…Hongaren maken de zure room-taart ook met spek. leg, nadat je het roommengsel over het deeg hebt verdeeld, wat kleine stukjes spek over de taart en bak dit samen zoals beschreven.

Zomers doperwtensoepjevoorgerecht, 4 personen

750 g verse doperwten | 1½ liter heet water | 4-5 jonge worteltjes, in dunne plakjes | 3 eetlepels zonnebloemolie | 1 theelepel paprikapoeder | 2 eetlepels bloem | 1-2 (kristal)suikerklontjes | klein handje peterselie, fijngehakt

Dop de erwten. Was de lege peu-len, leg ze in een ruime pan en overgiet ze met het hete water. Verhit 1 eetlepel olie in een pan en stoof de worteltjes samen met de gedopte erwten ca. 15 minuten, tot ze gaar zijn. schep een kopje water uit de doperwtenbouillon. schenk de rest door een zeef bij de gestoofde erwten. Verwarm in een steelpan de res-terende 2 eetlepels olie. Roer het paprikapoeder en de bloem erdoor en laat dit 1 minuut zachtjes prut-telen. Voeg het kopje bouillon toe, breng alles aan de kook en roer alles tot een glad sausje. schenk de saus al roerend bij de bouillon. Breng de soep aan de kook en op smaak met zout. Roer er ver-volgens naar smaak een of twee klontjes suiker door. of serveer de klontjes apart bij de soep, zodat iedereen naar eigen smaak suiker kan toevoegen. Bestrooi de soep met de fijngehakte peterselie.serveer met de zure roomtaart.

www.passievoorsmaak.eu

Europese zomerkeuken Hongarije



Super zomertaartLimoentaart van polenta met aardbeien

Frisse limoen, geurige sinaasappelbloesem en Hollandse aardbeien zijn goed voor

deze goddelijk lekkere zomertaart!

voor ca. 12 personen

100 g polenta | 1 theelepel bak-

poeder | 250 g heel fijngemalen

amandelen of amandelpoeder |

250 g zachte boter | 250 g fijne

kristalsuiker | 3 eieren | geraspte

schil van 3 limoenen | sap van

1 limoen | 500 g aardbeien,

gehalveerd | oranjebloesemwater

| (suiker) | dichte taartvorm

(24 cm), ingevet

Verwarm de oven voor op 160 °C.

schep de polenta, het bakpoeder, de

gemalen amandelen en een snufje

zout door elkaar. klop in een kom

met de mixer de boter met de suiker

heel licht en romig. klop de eieren

er één voor één doorheen. spatel

het polentamengsel, de limoenschil

en het limoensap door het beslag.

schep het beslag in de vorm en

zet de vorm op het rooster in het

midden van de oven. Bak de taart in

50-60 minuten gaar. Controleer met

een satéstokje of de taart gaar is.

laat de taart ca. 20 minuten afkoe-

len. Haal hem uit de vorm en laat

hem verder afkoelen.

Meng de aardbeien met naar smaak

oranjebloesemwater en eventueel

suiker. Marineer de aardbeien

enkele uren in de koelkast.

Verdeel de aardbeien vlak voor het

serveren over de taart. lekker met

half stijfgeklopte room.

Rec

epte

n A

nn

eke

Am

mer

laan

| F

otog

rafi

e Sv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| B

erei

din

g In

gmar

Nie

zen


Zachte zomer

rode kooltjes

Teks

t H

ans

Mol

tzer

| R

ecep

ten

Cla

ra t

en H

oute

de

Lan

ge |

Fot

ogra

fie

Sven

Ben

jam

ins

| St

ylin

g U

lrik

a G

ust

avss

on |

Kok

en In

gmar

Nie

zen

UitwaaienDe mooiste en lekker-ste kooltjes komen uit Westfriesland, een wijd en open gebied waar de wind alle ruimte heeft. Dat betekent minder last van koolminnende koolvlieg-jes, want die houden niet van al dat gewaai. ook de Westfriese grond van zand en klei, waar ooit het zee-water door de slufters in- en uitstroomde, is bij uitstek geschikt voor de teelt van kolen in het algemeen en zomerrode-kooltjes in het bijzonder.

De meest vruchtbare kool-velden vind je langs de Noordzeekust. langedijk en omgeving heet niet voor niets de koolstreek van Nederland. twee van de meest bekende telers van biologische zomerrodekool zijn Jan schrijver en Joris kollewijn van biologisch-dynamische tuindersbedrijf De lepelaar op ’t Rijpje in sint Maarten. Ze raden iedereen aan het hele jaar rodekool te eten. Niet alleen omdat je er ook ’s zomers heerlijke gerech-ten mee kunt maken. Maar ook omdat je het verschil met rodekool in de winter duidelijk kunt proeven. En natuurlijk ook omdat rode-kool in de toptien van meest gezonde groenten staat. Hun advies: probeer tijd vrij te maken om de kooltjes zelf te snijden. Je krijgt er rode vingers van, dat wel. Maar juist in die rode stof zitten de antioxidanten die het regeneratievermogen van je lichaam versterken. Bovendien smaken kolen die je zelf hebt gesneden altijd verser en frisser dan kolen die de fabrieksmessen al voor je hebben gesneden.

Denk je aan rodekool, dan denk je aan stevige kost in gure, donkere dagen. Maar wist je dat ieder jaar, halverwege de maand juni, de eerste biologische zomerrodekooltjes weer in de biologische winkels liggen? Ze zijn een stuk kleiner en fijner dan hun volumineuze winterbroers. Zachter van kleur en smaak. Sappiger ook, omdat er minder vezels in zitten en meer sap.



Elke dag lekker!

Rodekoolvan de barbecue

bijgerecht, 4 personen

1 zomerrodekool | 1 grote appel,

geschild en in 12 dunne partjes | 1 rode

ui, in dunne halve ringen | 50 g

gedroogde cranberry’s of rozijnen |

½ kaneelstokje, verkruimeld | 1 eet-

lepel verse tijmblaadjes | versgemalen

zwarte peper | 75 ml witte wijn | 25 g

boter | 4 stukken aluminiumfolie

snijd de rodekool in 8 parten en snijd

de harde stronk weg. leg op elk stuk

aluminiumfolie 2 parten rodekool

dakpansgewijs op elkaar. leg de partjes

appel erop en verdeel de ui, cranberry’s,

kaneel en tijm erover. strooi er wat zout

en versgemalen peper over. Vouw het

folie langs de kool omhoog en schenk in

elk pakketje een scheutje wijn. leg een

klontje boter op de kool en vouw het

folie boven de kool tot pakketjes dicht,

zorg wel voor wat ruimte boven de kool.

leg de pakketjes op een barbecue of in

een voorverwarmde oven van 200 ˚C en

smoor de kool in 20-25 minuten gaar.

lekker bij entrecote of burger van de

barbecue. WTeks

t H

ans

Mol

tzer

| R

ecep

ten

Cla

ra t

en H

oute

de

Lan

ge |

Fot

ogra

fie

Sven

Ben

jam

ins

| St

ylin

g U

lrik

a G

ust

avss

on |

Kok

en In

gmar

Nie

zen


AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

De voedingsspecialisten bij Amanprana combineren Gula Java met matcha. Matcha is een Japanse ceremoni‘ le groene thee. Amanprana kiest voor de Kotobuki kwaliteit. Deze wordt door kenners geprezen om zijn pure smaak en hoge voedings-waarde. Kotobuki is sterk en bevat meer gezonde tanines. De Kotobuki matcha bestaat uit het gemalen blad van de Camellia Sinensis. Met een granietmolen worden de jonge, hele blaadjes traag vermalen tot een groen poeder, de Matcha. Slechts 40 gram per uur. De Gula Java kokosbloesem suiker zorgt ervoor dat de Gula Java Matcha zijn energie langzaam afgeeft.

Ô KotobukiÕ betekent in het Japans Ô lang levenÕ . En dat is niet toevallig. 1 koffielepel (8,5g) Gula Java Matcha bevat de anti-oxidanten die je dagelijks nodig hebt (ORAC 3500). ORAC geeft de antioxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen De 4 cate-chinen en de taninen helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Het eiwit L-Theanine, de caffe• ne en de Gula Java geven je een Ô zachte alertheidÕ . De gezondheidswaarde van Gula Java Matcha ligt 10 tot 15 keer hoger dan bij groene thee. Je drinkt bij Gula Java Matcha het hele blad. Bij thee werp je de blaadjes weg. De anti-oxidatieve kracht van de polyfenolen (catechinen en taninen) ligt vele malen hoger dan vitamine C of E. Verkrijg-baar in je natuurwinkel. Productinfo: Tel 00 32 3 653 25 41 www.noble-house.tk

FAIR WORLD

Proef Bertyn Seitan, de gezonde, veggie vlees- en visvervangers. Bak of grill seitan 5 minuten aan elke zijde, in de pan of op de BBQ. Bertyn Seitan wordt vervaardigd op traditionele wijze van spelt of Manitoba-oertarwe in een heer-lijke tamari- of shoyu marinade. Je proeft meteen zijn heer-lijk zachte beet als die van een fi let pur. En Bertyn Seitan is supergezond: 100% plantaardig, eiwitrijk en lichtverteerbaar. Cholesterolvrij en suikervrij. Zoutarm, vetarm, caloriearm. Koolhydraat arm en bron van vezels voor een gezonde darm-transit. Gezonder dan vlees of vis. Bertyn vind je vers in het koelvak van je natuurwinkel. Tel. 00 32 3 620 26 56. Recepten en info: www.bertyn.be

BBQ m� seitan van Bertyn

Veggie BBQ-tip 1

Veggie BBQ-tip 2

SEITAN

- Chef bij Bertyn -

20•Smaakmakend Bertyn-Matcha juli/aug2011.indd 1 09-06-2011 00:11:25smaakmakend 3-2011.indd 20 21-06-11 00:33


Elke dag lekker!

Rodekoolsalademet frambozendressing en abrikozen

bijgerecht, 4 personen

1 kleine zomerrodekool (500 g) |

200 g frambozen | 4 verse abrikozen |

3 eetlepels walnootolie of koolzaadolie

| 2 eetlepels frambozenazijn | handje

verse basilicumblaadjes | versgemalen

zwarte peper

snijd de rodekool in vieren en snijd de

harde stronk weg. schaaf de kwarten

in flinterdunne reepjes, of snijd ze met

een groot scherp mes in reepjes. Wrijf

de helft van de frambozen boven een

schaal door een zeef. Voeg de olie en

azijn met royaal peper en een klein

beetje zout aan de frambozenpuree

toe. klop alles tot een

dressing en schep de rode-

koolreepjes erdoor. laat de salade

minstens een halfuur staan, zodat de

rodekool iets zachter wordt. snijd de

abrikozen in dunne partjes. Meng vlak

voor het serveren driekwart van de abri-

kozen en 1 eetlepel fijngehakt basilicum

door de salade. Garneer met de rest van

de abrikozen, frambozen en basilicum.

lekker bij kip van de barbecue. W

09-06-2011 00:11:25smaakmakend 3-2011.indd 21 21-06-11 00:33

Totale mondhygiëne voor een schitterende lachBij tandenpoetsen wordt slechts 60% van het tandoppervlak bereikt en 10% van de hele mondholte. In onze mond leven 10 miljard micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels en protozoa). Ze kunnen het tandvlees doen ontsteken en zijn medeverantwoordelijk voor tandplak en gaatjes in de tanden.

Gezondheid voor lichaam en geestSlechte mondhygiëne geeft deze micro-organismen de gele-genheid om via tandabcessen, gaatjes, tandvleesontstekingen in de bloedbaan te komen. Daar kunnen ze schade veroorza-ken in elk orgaan en elke cel (focale infecties). Zeker bij lage immuniteit, moeheid, ongezonde voeding en stress. Zo stelde Hippocrates reeds dat arthritis kan genezen worden door een slechte tand te trekkken. Als streptokokken (bacteriën) de hart-kleppen bestormen, noemt men dit endocarditis. Als bacteriën een liefde hebben voor gewrichten, wordt dit artritis en bij de nieren nefritis genoemd. Goede mondhygiëne zal de kans op focale infecties drastisch verminderen en zo ernstige gevolgen van infecties tegengaan. De relatie tussen ontstoken tanden en tandvlees en infecties aan de longen en luchtwegen is uit-voerig aangetoond. Zwangere vrouwen met tandvleesontste-king hebben 7,5 keer meer kans om prematuren of baby’s met ondergewicht op de wereld te zetten. Tandvleesontsteking kan darmproblemen veroorzaken. Meer dan 200 studies hebben de relatie aangetoond tussen diabetes en tandvleesontste-king. Tandenpoetsen is niet voldoende.

Amanprana mondolie is antiseptischMondhygiëne wordt optimaal gegarandeerd door het gebruik van Amanprana mondolie. De essentiële olie van kruidnagel, kaneel en orega-no en de kokosolie zorgen voor een voldoende anticeptische werking met als doel overwoeke-ring voorkomen. Er zijn 2 soorten mondolie: de ‘Menta’ met munt en de ‘Foeniculum’ met ven-kel. Die geven een langdurige smaak en frisse adem. Spoel en gorgel met 1 koffielepel (5ml) olie gedurende 2 tot 5 minuten. Telkens na het tandenpoetsen voor een volledige mondhygiëne.

Waarom kokos-, olijf- en hennepolie?Voor olietrekken wordt vaak sesam- of zon-nebloemolie gebruikt omdat ze goedkoop zijn. Ze oxideren echter te snel door de zuurstof die bij olietrekken aanwezig is in de mond. Aman-prana maakt gebruik van 3 extra vierge oliën.

Kokosolie, die antiseptisch is, een kleine moleculaire structuur heeft (kan overal tussen), en een sterkere zuigende werking. Olijfolie is rijk aan chlorofyl, die een ruikende adem snel weg-neemt. Hennepolie heeft een therapeutische werking en een lekkere smaak.

‘Olietrekken’: detoxen via de tongReeds 2000 jaar geleden staat in Ayrurvedische medische teksten ‘Charaka Samhita’ en ‘Sushrutha’s Arthashastra’ olie trekken beschreven. De Ayurvedische beoefenaars reinigden hun mond door met plantaardige olie te gorgelen. Niet alleen voor mondhygiëne maar ook om hun lichaam terug gezond te maken. Meer dan 30 verschillende kwalen konden ermee ver-holpen worden. Dankzij Dr. Karach is olietrekken terug uit de vergeethoek gehaald. In Oekraïne tijdens een congres kreeg hij een groep kankerspecialisten en bacteriologen achter zich.

Witte tong? Slechte adem? Tijd om te ontgiften!Olietrekken is een ayurvedische detox-techniek waarbij je de olie trekt en duwt in je mondholte en tussen je tanden. Daar-bij haalt het olietrekken gifstoffen en micro-oganismen uit je lichaam. Het lichaam krijgt de kans zichzelf te herstellen. Oliet-rekken brengt meridianen (energiestromen) in het lichaam in beweging en kan blokkages oplossen. De tong is een ontgiftings-orgaan. Een wit aangeslagen tong duidt erop dat het lichaam wil ontgiften. Olietrekken versnelt en activeert het ontgiften. Eenvoudig detoxen met Amanprana mondolie1 eetlepel (15ml) olie spoel je gedurende 20 tot 30 minuten

doorheen je mond. Zuigen, persen, suizen, kauwen, spoelen, trekken en gorgelen. Van links naar rechts, van boven naar onder. Niet inslikken, maar uitspuwen. Olietrekken doe je wekelijks en tijdens een detoxkuur dagelijks. Bij voorkeur ‘s ochtends op de nuchtere maag, na het tandenpoetsen. Als je meermaals per dag olietrekt, dan best voor de maaltijd. Ver-krijgbaar in de natuurwinkel. Info: Tel 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk. 100% Bio, 100% actief, 100% natuuurlijk, 100% liefde.

Amanprana mondolie voor mondhygiëne en detoxAyurveda

23•Smaakmakend mondolie juli/aug2011.indd 1 06-06-2011 18:47:52smaakmakend 3-2011.indd 22 21-06-11 00:34


Elke dag lekker!

Gebakken kabeljauwmet rodekool en sesamdressing

hoofdgerecht, 4 personen

1 zomerrodekool | 4 eetlepels olie

| 3 bosuitjes, in stukken van 3 cm |

2 tenen knoflook, in plakjes | 2 cm

verse gemberwortel, geschild en

geraspt | 3 eetlepels volkorenmeel |

2 eetlepels medium dry sherry |

2 eetlepels Japanse sojasaus |

1 eetlepel sesamolie | 4 stuk-

ken kabeljauwfilet van 125 g

(MSC-keurmerk) | sap

van een halve citroen |

1 eetlepel geroosterd

sesamzaad

snijd de rodekool in vie-

ren en snijd de stronk

weg. snijd de parten in

repen van 1 cm dik en

maak ze los. Verwarm 2

eetlepels olie in een hap-

jespan en bak de stukken

bosui en de plakjes knoflook

tot ze net beginnen te kleuren.

schep ze op een bord. Roer de

gember door het bakvet en schep

de rodekool erdoor. Voeg de sherry,

sojasaus, sesamolie en 100 ml water

toe en smoor de rodekool afgedekt

in 10-12 minuten beetgaar.

Wrijf de stukken vis in met citroen-

sap, zout en peper en wentel ze

door het volkorenmeel. Verhit de

resterende 2 eetlepels olie in een

koekenpan en bak de kabeljauw in

6-8 minuten gaar, keer de stukken

vis na 4 minuten. schep de bosui en

knoflook door de rodekool en warm

alles nog even door. Verdeel de

rodekool over 4 borden en strooi het

sesamzaad erover. leg de gebakken

kabeljauw ernaast. lekker met (zil-

vervlies)pandanrijst.

06-06-2011 18:47:52smaakmakend 3-2011.indd 23 21-06-11 00:34


Dorstlesser voor de kleintjes

Teks

t N

icol

e W

illem

se |

foto

grafi

e Sv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson



Dorstlesser voor de kleintjesJonge ouders schenken massaal diksap.

Ze willen het beste voor hun kind en

kiezen daarom voor dit natuurlijke,

gezonde alternatief voor limonadesiroop.

Maar wat is diksap eigenlijk? Alles over

het ingedikte sap van kilo’s vers fruit.


Voor meer informatie zie: www.piramidethee.nl

Kenners weten al jaren dat Piramide staat voor Biologisch genieten met een hoofd-

letter B. Want al onze ingrediënten zijn zorgvuldig geselecteerd en 100% natuurlijk.

Verbouwd met respect voor mens en natuur. En daarom is er nu ook ijsthee. IJsthee

waarin sprankelend fruit, zoals granaatappel en framboos, is gecombineerd met de

lekkerste groene thee. Zo lekker is biologisch!

Piramide heeft een uniek assortiment ijsthee, met groene thee als basis en gecom-

bineerd met sprankelend fruit om te kunnen genieten van biologische ijsthee. Er is

Citroen, Granaatappel Framboos en Perzik. Verfrissende ijsthee zonder prik en met

weinig suiker, dus low calorie. Verpakt in een handzame fles die mee kan naar werk

of strand, maar ook ideaal voor thuis. Natuurlijk is ijskoud serveren het aller lekkerst!



Hoe wordt diksap gemaakt?Om diksap te maken wordt

het fruit eerst koud geperst.

Daarna wordt het gewon-

nen sap verder ingedikt tot

de gewenste concentratie.

Een kwestie van verhit-

ten zodat het water eruit

verdampt, zou je zeggen.

‘Bijna,’ legt René Franssen

van Crombach Stropen en

Diksappen uit. ‘Het is best

een secuur werkje, want dat

verdampen doe je zo, dat je

de smaken en aromastoffen

eerder laat verdampen dan

dat het water verdampt. Dat

gebeurt bij een temperatuur

van iets boven de 70°C. Die

aroma’s en smaken vang

je op, en zo maak je diksap.

Zonder toevoegingen, zon-

der suiker.’

Is diksap altijd biologisch?Nee. Als je kiest voor bio-

logisch diksap, kies je voor

onbespoten fruit. Fruit dat

de tijd krijgt om te groeien

en te rijpen. Biologisch fruit

heeft als voordeel dat de rij-

ping niet geremd wordt. De

appels en peren hebben lan-

ger aan de boom gehangen

voordat ze worden geplukt.

Het fruit is smaakvoller om

de eenvoudige reden dat het

meer licht gevangen heeft.

Want veel licht betekent

smaak. Dat kan René Frans-

sen beamen. Zijn oom, Sjang

Crombach, ontdekte in de

jaren zestig al dat hij zijn

appels en peren het best zo

laat mogelijk kon oogsten

vanwege de optimale zoet-

zuurverhouding. ‘Een goede

zoet-zuurverhouding geeft

een vollere smaak, zeker

als het om de van nature

wat zuurdere hoogstam-

rassen gaat. Juist deze oude

appelrassen zijn bijzonder

geschikt voor verwerking tot

diksap. Indampen impliceert

smaakconcentratie, dat

betekent dus ook dat de

basis grote invloed heeft

op het geconcentreerde

eindproduct. De kunst is

om het fruit op het juiste

moment, als het goed rijp is,

van de boom te halen en te

verwerken.’

Hoe gezond is diksap?In een litertje diksap zitten

heel wat kilo’s fruit. De sui-

ker die erin zit is fruiteigen.

Een natuurlijk product dus,

zonder kunstmatige toevoe-

gingen, dat kinderen vanaf 4

maanden al mogen drinken.

Het neemt echter niet weg

dat er nog steeds suikers

in zitten, hoewel vruch-

tensuikers (enkelvoudige

suiker) gezonder zijn dan

witte (meervoudige) suiker.

Door het indikken neemt

niet alleen het fruitgehalte,

maar automatisch ook het

suikergehalte toe. Diksap

bevat 355 kcal per 100 ml,

waarvan 88 gram suiker. Let

wel, in het onverdunde sap.

Qua gezondheid maakt het

sap nog steeds een wereld

van verschil met kunstma-

tige limonadesiroop op basis

van meervoudige suikers

en zoet- en smaakstof-

fen, waarin meestal geen

vruchtje te bekennen is.

Heerlijk zomers!Er zijn talloze smaken

diksap. Appel natuurlijk, en

peer. Maar ook combina-

ties als peer-passievrucht,

boomgaardfruit (met

kersen), framboos-aardbei

en cranberry diksap. Voor

een frisse dorstlesser, met

of zonder bubbels, is een

scheutje diksap al genoeg.

Of roer dat scheutje eens

door de yoghurt, kwark, vla,

pap, je smoothie en zelfs

je jus. En, heerlijk zomers:

maak er natuurlijk lekkere

waterijsjes van! �

Dorstlesser voor de kleintjes

Pionier in LimburgCrombach maakt al meer dan vijftig jaar stropen en diksappen in het Zuid-Limburgse Mergelland. Dat doen ze van onbespoten hoogstam-appels en –peren, en dat is vrij uniek. Door de opkomst van de laag-stamfruitteelt in de jaren zestig, daalde de afzet van het hoogstam-fruit. Terwijl andere fruittelers overschakelden op laagstamrassen, besloot Sjang Crombach dat hij zijn hoogstambomen wilde houden. Hij ging zijn appels en peren verwerken tot stroop en diksap en werd zo de eerste die biologische stroop en diksap in de markt zette. René Franssen: ‘Toen m’n oom ziek werd, vroeg hij of ik na zijn dood het bedrijf wilde overnemen. Dat deed ik in 1989, met heel veel plezier. We proberen ons nog altijd te onderscheiden. De oude, hoge fruitbomen verfraaien het landschap en ze stellen ons in staat oude rassen zoals het Eysdener Klumpke en de Keuleman in stand te houden. We hebben een trouw publiek dat een voorliefde heeft voor onze vollere, iets zure stroop- en diksappensmaak.’

Crombach Stropen en Diksappen | Lemierserberg 23 |

6291 NM Vaals | tel: 043 306 57 55 | www.crombach.nl

Kies je voor biologisch diksap, dan kies je voor fruit dat

tijd krijgt om te groeien en rijpen



1 Niet zuur, wel fruitigAzijn zuur of wrang? Niet deze fruitige azijn van Naturavida. Gemaakt van 100 procent biologisch fruit. Puur fruit, dat door fermentatie azijn wordt. Het geheim achter de iets mildere smaak van deze azijn is het extra toegevoegde fruitconcentraat. Het geeft je saladedressing niet alleen een fruitig accent, maar ook een frisse smaak. Je kunt kiezen uit appel-, blauwe bosbes-sen- of frambozenazijn. of je kiest niet, en zet ze alle drie in je keukenkastje. Want deze azijn is zelfs zo lekker dat als je er een scheutje van in een glas ijskoud water giet, je een verfrissend drankje hebt. Geloof het of niet, fruitazijn is misschien wel de nieuwe dorstlesser. Adviesprijs € 2,49 | 250 ml

2 JammmWil je zelf jam maken? Dan is dit het moment, in dit seizoen kun je volop kiezen uit allerlei soorten zongerijpt fruit. Jam maken is leuk om te doen, het is eenvoudig en niet onbe-langrijk: zelfgemaakt smaakt gegarandeerd het lekkerst. De laatste trend is zelf jam maken met minder of zonder suiker. Dat kan, ook zonder conser-veermiddelen. Bij de Brouw-markt kun je kiezen uit vier verschillende geleerproducten. En meer: ook lege jampotten, inmaak- en weckpotten en andere toebehoren voor een lekker potje zelfgemaakte jam. Een bezoek meer dan waard: surf erheen of bezoek de shop in Almere. Een pot zelfge-maakte jam is een cadeautje. Voor jezelf of voor een ander. www.brouwmarkt.nl

3 Weleda weldaadGezichtsreiniging is belang-rijker dan je denkt, weten ze bij Weleda, het merk dat al sinds 1921 verzorgingspro-ducten produceert, en dat zoveel mogelijk op basis van biologische ingrediënten doet. Een goede gezichtsreiniging is het halve werk, vinden ze daar bovendien. Daarom zijn er Milde Reinigingsmelk en Ver-frissende Gezichtstonic. om het nog makkelijker te maken is er sinds kort de 2-in-1 Rei-niging. Een reinigingsmelk en een gezichtstonic in één flesje. Handig voor de haastige mens. Verkrijgbaar voor zowel de normale als gemengde huid. Gemaakt van natuurzuivere etherische oliën en hama-melisextract. De melkachtige tonic reinigt de huid mild en verfijnt de poriën in één keer. Dubbel handig: dit product is ook geschikt voor het ver-wijderen van make-up. in de aantrekkelijke frisblauwe ver-pakking eigenlijk te verleidelijk om niet te proberen. Adviesprijs € 9,75 | 100 ml

4 Zacht romig en mildBiogarde kwark van Demeter. Dat is kwark zoals kwark is bedoeld: met een volle, rijke smaak. Gemaakt van biologisch-dynamische melk, waaraan biogarde cultures en vegetarisch stremsel zijn toegevoegd. Daarmee is deze kwark ook een aanwinst voor doorgewinterde vegetariërs. De biogarde cultures bevatten specifieke melkzuurbacteriën die licht verteerbaar zijn (omdat ze van nature in ons lichaam voorkomen) en ze geven de kwark een milde smaak. Verpakt in handige bekers met hersluitbaar deksel, in drie soorten: magere, halfvolle en volle kwark. Wie wil, kan de her-komst van de melk traceren via www.zuiverzuivel.nl en maak kennis met de boer en boerin die jouw zuivel hebben gemolken. Adviesprijs vanaf € 1,95 | 500 g

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse

3

4

Adviesprijs € 2,49 | 250 ml

2

1



5 Lichtgewicht wijnBag-in-a-box? Bag-in-a-box! Een luchtdicht afgesloten zak in een kartonnen doos met een handzaam hengsel om ’m makkelijk te vervoeren. Dit is het ultieme zomerproduct, een graag geziene gast op het strand en bij een picknick. Wat erin zit? spaanse wijn! Van Vermador, afkomstig van la Bodega de Pinoso Vermador (sinds 1932) even ten westen van Alicante. De bag-in-a-box is voorzien van een tapkraan-tje dat de zak na elk gebruik weer luchtdicht afsluit. Bij-komend voordeel: je kunt de wijn na opening nog zo’n zes weken bewaren. Voor de prijs hoef je het ook niet te laten: die is 36 procent voordeliger dan wanneer je deze wijnen in losse flessen zou kopen. En de keuze: aromatische rode wijn, droge, kruidige witte wijn of een stevige èn frisse rosé, door Nicolaas klei bekroond als omfietswijn. Adviesprijs € 15,95 | 3 liter

6 Zoet gezelschapBen je een zoetekauw? Dan ken je vast de biologische koekjes van sweet Company wel, want ze zijn een regel-recht succes in de schappen van de natuurvoedingswinkel. Dat moet de zoete bakkers inspiratie hebben gegeven, want er is inmiddels een range noten en rozijnen aan het assortiment toegevoegd. Niet zomaar noten, zoete noten. stuk voor stuk zijn ze gehuld in een jasje van choco-lade, yoghurt of kaneel. Van pindarotsen (verkrijgbaar in pure of melkchocolade), cho-corozijnen en studentenhaver tot yoghurt-cashewnoten en kaneelamandelen. Probeer daar maar eens uit te kiezen. Waar je in elk geval op kunt vertrouwen: sweet Company is zoet gezelschap.Adviesprijs € 2,99 | 150 g

7 Piemontese oerpastaluna e terra is inmiddels een vertrouwd merk in de schappen van de natuurvoe-dingswinkel. Het staat voor biologisch-dynamische kwali-teitsproducten en ze hebben goed nieuws. Het assortiment is alweer uitgebreid en wel met volkoren speltpasta uit Piemonte. spelt is een oer-graan, met een iets vollere en zoetere smaak dan volkoren tarwemeel. Het wordt geteeld op de Piemontese akkers van de familie Nuova Cappelletta. Het stro dat overblijft na de speltoogst wordt ’s winters een warm en zacht bed voor de Piemontese koeien. in ruil daarvoor gaat de mest van de koeien terug op het land, de beste basis voor een vitale bodem. Van de rijke speltoogst maken ze bij luna e terra speltspaghetti, speltpenne en speltspirelli. De basis van een ware italiaanse pasta. Proef maar.Adviesprijs € 3,29 | 500 g

8 Gezond voor je lijfNatuurlijke gezichts- en lichaamsverzorging. specifiek voor haar, speciaal voor hem, maar ook voor… de hele fami-lie. sante Natuurcosmetica zet deze zomer een nieuw assor-timent gezichts- en lichaams-verzorging in de schappen. (H)eerlijke producten met een hip design: Eco-Glamour-Design. Behalve dat het er trendy uitziet, bevatten de producten geen parfum, ze worden niet getest op dieren en worden geproduceerd van plantaardige en, waar moge-lijk, biologische ingrediënten. Dan moet je denken aan bio- goji-, acai- en schisandrabes-sen, kokosnoot, granaatappel en etherische oliën. Je kunt kiezen uit een complete lijn: van deodorant tot een anti-stress masker, zonnebrand-crème, peeling, handcrème en bodylotion. overigens: voor wie de haarproducten al kende: deze zijn hetzelfde gebleven, alleen het jasje is veranderd. Adviesprijs vanaf € 2,95[nB: adviesprijs van de afgebeelde producten is € 12,75]

Adviesprijs vanaf € 2,95[nB: adviesprijs van de afgebeelde producten

s m a a k m a k e n d 3 s m a a k m a k e n d 3

8

6

5 7

droge, kruidige witte wijn of een stevige èn frisse rosé, door Nicolaas klei bekroond als omfietswijn. Adviesprijs € 15,95 | 3 liter

Adviesprijs € 2,99 | 150 g maken ze bij luna e terra speltspaghetti, speltpenne en speltspirelli. De basis van een ware italiaanse pasta. Proef maar.Adviesprijs € 3,29 | 500 g

6


a d v e r t e n t i e s

de beste bio-adresjes

SMAAKMAKEND 2 • juli 2011

Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt u aan geboden door uw natuur voe dingsspecialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext.

UitgeverBionext | Postbus 12048 | 3501 AA Utrecht | tel 030 2339970 | fax 030 2304423 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofd-redacteur) | Hans Moltzer | Nicole Willemse

VormgevingMarc van Meurs

FotografieSven Benjamins | Alex Schröder | KatoTan | Rob van der Vet

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Ulrika Gustavsson | Clara ten Houte de Lange | Yolanda van der Jagt | Ingmar Niezen

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingMachiel Oudheusden, Sumis Printmanagement

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op gaaf van redenen worden geweigerd.

Abonnement op Smaakmakend? Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: 030 233 99 77 of ga naar www.smaakmakend.nl

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gere-produceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuist-heden is Bionext niet aansprake-lijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

Bionext heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde wer-ving en besteding van fondsen.

colofon

De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl

www.BiologischGeschenkpak-ket.nl De specialist in biologi-sche en duurzame geschenken en kerst-pakketten. Bezoek onze showroom in Huizen! Tel. (035) 683 33 56.

Biologisch eten met kinderen, leuker dan je denkt! Workshops, lezingen en proeverijen www.voedingendieetadvies.nl

Franse vakantie met heerlijk bio/veg. Eten, rust, wandelen? Kijk op www.lagarnasette.net

Bio voor dieren, voeding, suppl., gras, kruiden, bloemen, zaden, EM, keltisch zout, biofotonen www.bio-ron.com 035-6011166

Kruidengeneeskunde Cursus-sen. Open Dag , producten, webshop: www.Kruidenrijk.nl 06-38731563 Wilt u hier ook adverteren? Dat kan al vanaf 52,50 (ex. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (030) 232 04 90 en [email protected] of kijk op: www.bionext.nl/ smaakmakend

www.biogids.nl voor een volledig overzicht van alle

biologische winkels, boerenmarkten, web-

winkels, restaurants en nog veel meer

WELEDANATUURLIJK WERELDS

90 YearsIn harmony

with nature and the human being

Graag willen we onze telers bedanken voor de 90 jaar dat zij op duurzame wijze telen voor Weleda. Dat doen we met een stimuleringsprijs van € 10.000 voor een van de 9 genomineerde teeltprojecten. Welk project de prijs ontvangt, kun jij bepalen.

90 jaar Weleda Natuurlijk Werelds: al 90 jaar produceren we 100% natuurlijke lichaamsverzorgings -producten en (zelfzorg)-geneesmiddelen. Inmiddels zijn onze natuurzuivere producten wereldwijd verkrijgbaar, in 56 landen, op 5 continenten.

Ga naar www.weleda.nl, stem op je favoriete project en maak kans op een 8-daagse reis voor 2 personen naar het land waar de ingrediënten van je favoriete product vandaan komen.

STEM EN

WIN

Specialist in bier-, wijnen likeurmaak produkten

600 m2 hobbyplezier

Kijk en bestel op www.brouwmarkt.nl

NU: ZELF JAM MAKEN

met alles om zelf bier, wijn, yoghurt en vruchtensap te maken, plus alles om groenten en fruit in te maken!

Markerkant 1111,1316 AE AlmereTel.: 036 5400 844, E-mail: [email protected]

NIEUW!

Kijk en bestel opwww.brouwmarkt.nl

600 m2 hobbyplezier



Beschermd beroep. ‘ik ben in de

Verenigde staten afgestudeerd

als massagetherapeut. Het is daar

een paramedische opleiding en

een beschermd beroep. in Neder-

land – mijn bedrijf is gevestigd

in Amsterdam – ligt dat anders.

De opleiding gaat minder diep

en het beroep is niet beschermd.

iedereen kan zich in Nederland

masseur noemen. Dat komt de

kwaliteit van het vak niet ten

goede.’

Van binnenuit en buitenaf. ‘Als je

goed in je vel wilt zitten – en wie

wil dat niet – dan is gezond eten

minstens zo belangrijk als af en

toe een massage nemen. Je eten

verzorgt je lichaam van binnenuit,

massage verzorgt je lichaam van

buitenaf. in de Vs is de combina-

tie organic food en massage the-

rapy veel meer een trend dan in

Nederland. ik heb beroemdheden

als Bruce springsteen, Madonna,

Al Gore behandeld. Zij zijn een

groot voorbeeld. steeds meer

Amerikanen volgen hun levens-

stijl. Hopelijk vormt het een rem

op de obesitas-epidemie.’

Voorloper. ‘over die binnen-

buitentheorie over je lichaam

heb ik veel geleerd van Horst

Rechelbacher, de oprichter van

Aveda. Zijn producten voor

lichaamsverzorging maakte hij

van wilde of gekweekte planten

zonder de aardbodem,

het water, de

lucht en de

lichamen van

mensen en dieren te vergiftigen

met chemicaliën. Hij was een

voorloper, die geloofde in de com-

binatie van biologische voeding

en lichaamsverzorging.”

Markten en winkels. ‘ik koop

veel in de Natuurwinkel of op de

biologische markt. Maar ik ga

ook vaak naar de supermarkt en

naar de overdekte landmarkt in

Amsterdam-Noord. ik zou vaker

een biologische winkel binnen-

stappen als ze daar beter hun best

zouden doen om me te verleiden

hun biologische waar te kopen. Ze

zijn niet altijd aardig, maar bet-

weterig. En dat is jammer, want

als ze niet oppassen worden ze

opgeslokt door de supermarkten.’

Goed gevoel. ‘Zelf koop ik wel

eens een odin-tas. Maar na een

paar weken worden ze toch te

Hollands saai, vooral als de kool in

de maand komt. soms haal ik een

Raw-food maaltijd bij Unlimited

Health in de van ostadestraat.

Een vegetariër ben ik niet, maar

af en toe een bordje met veel

fantasie klaargemaakte rauwe

groenten, daar krijg ik wel een

goed gevoel van.’

Meet je pH-waarde. ‘Je goed voe-

len hangt met heel veel dingen

samen. Mensen komen bij me

omdat ze pijntjes hebben, niet

lekker in hun vel zitten. Dat kan

komen door te veel stress, straling

en slecht eten. De pH-waarde

daalt, het lichaam verzuurt. Eet

vooral onbewerkt voedsel, is

daarom mijn advies. Prefab eten

zit vol foute conserveringsmid-

delen, smaak- en kleurstoffen, die

meewerken aan die verzuring. te

veel medicijnen doen dat trou-

wens ook. Massagetherapie helpt

ook om zure afvalstoffen af te

voeren. ik gebruik daarbij oliën en

producten waar veel mineralen

inzitten. Je huid borstelen voor

het douchen werkt ook mee aan

de juiste zuurgraad. En nog een

tip: koop een pH-waardemetertje.

Die meet van nul tot veertien. Als

de meter op zeven staat, zit je

goed.’

www.doctorfeelgood.nl

een frisse kijk

Esther van der Plas Te

kst

Han

s M

oltz

er |

Foto

grafi

e K

ato

Tan

is de oprichter van de Doctor feelgood Massage Company. ‘Je eten verzorgt je lichaam van binnen-uit, massage verzorgt je lichaam van buitenaf. in de Vs is de combinatie organic food en massage therapy veel meer een trend dan in Nederland.’


Als je nu een abonnement

neemt op Smaakmakend,

6 nummers per jaar voor € 22,50,

ontvang je een Weleda-pakket

ter waarde van € 25.

Daar zit in: een 2-in-1 Reiniging en

Rosa Mosqueta Vitaliserende

oogcontourcrème.

Er zijn 75 pakketten. Ga dus snel naar

www.smaakmakend.nl

of bel (030) 233 99 77

Biologisch smaakt ’t lekkerst in

K adootje van Smaakmakend

en Weleda

iiiiiiiiiiiiiiiinnnnnnnnnnnnnn

555555000000000,,,,,

eeeeeeeeeeettttttttttttt

gggggggggggggggggg eeeeeeeeeeeeeennnnnnnnnnnnnn


Smaakmakend 3-2011

Documents

Transcript of Smaakmakend 3-2011