Smaakmakend Herfstnummer 2009

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten

Heerlijkheden

Het leckerste bier

Griesmeel en gort terug op je bord

De lokale keuken vanHemelse Modder

nº 4 | herfst 2009

Herfstige

Mijn spaargeld stelt Triodos Bank en de humanistische ontwikkelingsorganisatie Hivos in staat om kleine ondernemers in ontwikkelingslanden actief te ondersteunen. Met een microkrediet krijgen zij de kans hun inkomen te vergroten en werkgelegenheid te creëren. Noord-Zuid sparen biedt dus dubbel rendement. Voor een ander in een ontwikkelingsland en voor mijzelf. Want met de

Noord-Zuid Internetspaarrekening krijg ik een eerlijke rente (kijk op www.triodos.nl voor de meest actuele tarieven) en heb ik 24 uur per dag via internet toegang tot mijn spaargeld. Open nú een Noord-Zuid Internetspaarrekening, stort

250,- of meer en ontvang een startpremie van 10,- of een gratis abonnement op het tijdschrift onzeWereld t.w.v. 49,50 cadeau. Kom snel naar www.triodos.nl

Ik spaar met dubbel rendement

Open nú een Triodos Noord-Zuid Internetspaarrekening

s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2009 3

inhoud

recepten | herfst 2009

33 Elke dag lekkerWat te doen met limabonen, paprikaen aubergine? Verrassende eenpans-gerechten die in een mum van tijd optafel staan

en verderin dit nummer

11 Lezersaanbieding

36 Winkelwaar

37 Yolanda proeft

38 Proef en stem

39 Bekend met bio:Marijke Vos

recepten in dit nummer

12Griesmeelsoufflé met blauwe kaas en walnoten | Risotto vangort met tomaat en spinazie enparmachips | Bonenratatouille uitde oven met krokante tortilla’s |Waterzooi van vis met zwarterijstnoedels | Gegratineerde vijgen met oersuiker

27Kruidige pruimentaart

33Kip met tomaat en salie |Gestoofde paprika met roerei |Noedels met aubergine en panir

29 SpiegelIn gesprek met antroposofischdiëtiste Rya Ypma. ‘Je kunt de manierwaarop je eet als spiegel gebruiken’

20 Zalig abdijbierBierbrouwer Jan Wolfs van DeLeckere is Held van de Smaak 2009van de provincie Utrecht. Waaromhun Paulus abdijbier wel moéstwinnen

12 Kent u ze nog?Griesmeel, bruine bonen en gort.Terug op de kaart - en hoe! Proef de risotto van gort met tomaat,spinazie en parmachips, en het isduidelijk waarom!

33

4

12

20

29

4 OmfietsgroenteIn De Ommuurde Tuin realiseerdenTaco IJzerman en zijn vrouw Esthereen droom. Wat ze verbouwen moetzó lekker zijn, dat mensen er voorterugkomen

4 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2009

Esther Kuiler enTaco IJzerman

SmaakKweektuin

van de


Passie voor Smaak!

Teks

t | D

orie

n D

ijkh

uis

B

eeld

|du

tch

ph

otog

rap

hy.

nl

Vroeger droomde Taco IJzermanervan om biologisch te gaan boeren

op een groot bedrijf van zo’n 200hectare. Nooit had hij gedacht dathij nu met zijn vrouw Esther Kuiler

heel gelukkig zou zijn met 0,6hectare in De Ommuurde Tuin, die125 jaar geleden de moestuin was

van koning Willem III en Emma.

proeft dan van de kruiden enraakt ter plek ke geïnspireerdvoor een ge recht. Voor mij is hetook inspire rend, want ik worduitge daagd om nieuwe dingente telen.”

Vergeten “We telen ook oudegewassen zoals vergeten groen -ten. Maar wij zullen nooit oudegewassen telen enkel omdat zeoud zijn. Sommige vergetengroenten zijn wat mij betreftniet voor niets vergeten. Die zijngewoon niet lekker. Een be paaldras penen staat de laat ste tijdbij voorbeeld erg in de be lang -stelling. Begin vorige eeuw werddat ras verdrongen door de op -komst van maïs. Maar die penendienden als veevoer, maïs kwamervoor in de plaats. Het is mis-schien leuk om dat gewas voorde toekomst te be houden, maarwe moeten niet doen alsof heteen enorm culinair gemis is.Oude groenten en fruit vind ikfantastisch zolang de smaak eenmeerwaarde heeft voor onzehuidige keuken. Rond 1900, inde tijd van Willem III, luidde hetmotto van tuinders: ‘Om denschoonheid en den nutte’. In eeniets eigentijdsere versie is datook ónze filosofie: mensen moe-ten in onze tuin binnenkomenen denken: Wow, wat mooi! Endaarna moeten ze terugkomen.

In de Week van de Smaak......is er bij De Ommuurde Tuin

op zaterdag 26 september Oogstmarkt. Met demonstraties en proeverijen

door regionale producenten, smaakrondleidingen en ketelsoep met landbrood met kruidenkwark.

Meer info op www.ommuurdetuin.nl

sther en ik houden ont-zettend van lekker eten. Dus toen wij tien jaar

geleden na onze opleidin -gen in Wage nin gen een tuin -bouwbedrijf wilden beginnen,moest het voorname lijk draai -en om smaak. We wilden nietaan win kels leveren, maar aanmen sen die het verse waarde-ren en ervoor speciaal bij onswilden langskomen.Voor veel tuinders moet hetgewas dat ze telen voldoen aandrie eisen: het moet er mooiuitzien, het moet lang houd-baar zijn en er moeten er pre-cies zo en zoveel in een kist pas-sen. Kilo’s telen, zeg maar.Daarvoor zijn wij veel te klein.En be lang rijker: het past niet inonze filosofie. Wij willen din-gen telen die biologisch ver -bouwd kunnen wor den, ermooi uitzien én daarnaast ooknog eens zó lekker zijn datmensen er voor terugkomen.”

Kick “We zijn inmiddels tienjaar bezig en het geeft iederekeer weer een kick om iets voorhet eerst te oogsten. We telenonge veer zeven tig verschillen -de groenten, vijftig soortenkrui den en allerlei rassen klein -fruit. Zodra we een nieuwexpe riment kunnen oogsten,gaan we eerst zelf proeven.Sommige gewassen leggen het dan af op smaak. Het is erg leuk om te zien hoe diversonze klantenkring is. Een deelkomt speciaal omdat we bio -logisch telen. Maar er zijn erook een heleboel voor wie datniet per se hoeft. Zij komenpuur voor de smaak. Dat is een compliment natuurlijk. We leveren ook aan restau -rants in de buurt. Die koks ko -men allemaal bij ons langs,niet andersom. Het is heel leuk om met een kok door detuin te lopen. Hij ruikt en

E


Peter Mayoh droomde er op zijn tiende al van om kok te worden, bij QuintinHaak zat het gast heerschapin zijn genen. Zij vondenelkaar bij restaurantHemelse Modder dat ditjaar 25 jaar bestaat. Hun filosofie is nog altijd:puur, eerlijk en biologisch.Maar de pure, eerlijkesmaak heeft een anderebetekenis gekregen.

Passie voor Smaak!

Peter Mayoh (links) en Quintin Haak

Puur+ volwassen

Teks

t | D

orie

n D

ijkh

uis

B

eeld

|du

tch

ph

otog

rap

hy.

nl

In de Week van de Smaak......kun je met het speciaal samengesteldedriegangenmenu de hele week genietenvan de smaak van de herfst bij restaurant

Hemelse Modder in Amsterdam,www.hemelsemodder.nl

PREMIUM ORGANIC CHOCOLATES

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN VERKOOPADRESSEN OP WWW.AUSTRALIANHOMEMADE.COM EN KLIK OP ORGANIC.

Australian.indd 1 31-07-2009 11:15:32


et ons 25-jarig bestaan hebben we een kookboek gemaakt”, vertelt

Quintin. “Het is een sentimentaljour ney langs verhalen, gerechten en smaken uit het ver-leden van Hemelse Modder.

Loods Het restaurant ging van start in een gekraakteloods. Elf vrienden die elkaar kenden uit de kraakbewe-ging begonnen een restaurant. Het liep als een trein. Eenuur voordat de zaak openging stonden de mensen al inde rij. Ze kookten uit schriftjes, kookboeken, tijdschriftenof naar moeders recept. In die tijd was ik er nog niet bij.Ik kwam pas in 1997, toen het restaurant verplaatst wasnaar de Oude Waal in Amsterdam. Peter kwam een half-jaar later. Twee jaar geleden werden we eigenaar.”De filosofie van toen is nog steeds dezelfde: puur en eer-lijk koken. Alleen had het 25 jaar geleden een anderebetekenis. Peter: “De keuzes voor bepaalde producten engerechten werden toen vaak gemaakt op basis van poli-tieke overtuigingen. Vis of wijn uit Zuid-Afrika was van-wege de apartheid uit den boze, fruit uit Israël kon ookabsoluut niet door de beugel.”

Roots Nu betekent puur en eerlijk voor Hemelse Moddervooral biologisch, koken met de seizoenen en aandachtvoor duurzaamheid. Peter en Quintin werken voorname-lijk met lokale producenten uit de buurt. Het accent isvan een internationale kaart verschoven naar de keu-kens van hun roots. Peter is Schots van origine, Quintinkomt uit Nederland. De keuken is een mix: Noord-West

Europees. “Deze regio heeft zoveel moois te bieden”, zegtQuintin. “Vooral in het seizoen. Bramen in de zomer bij-voorbeeld, die halen we van een biologische teler. Ze zijnvol en sappig en zoet. Met die smaak ben je even hele-maal terug bij die bramenstruik waar je ze vroeger zelfging plukken.” “Of een Hollandse aardbei”, vult Peteraan. “Daarin proef je de Nederlandse zomerzon.”

Volwassen Aandacht voor smaak betekent tegenwoor-dig ook dat ze de puurheid van producten naar bovenwillen halen. “Het product en zijn smaak staan centraalin de gerechten”, zegt Peter. Een rode ui zal hij niet door-koken tot puree, omdat we de smaak en schoonheid van

die ui nog moeten herkennen op ons bord. Wat hij er danmee doet? Poffen. In zijn geheel, daar wordt hij heerlijkzoetig van. Peter: “De ingrediënten versterken elkaar.Snoekbaarsfilet met een krabcakeje en een dressing vandragon bijvoorbeeld. De dragon accentueert de lichtesmaak van de snoekbaars en haalt de zoete smaak vande krab op. Op die manier loopt de dragon als een rodedraad door het gerecht en brengt alles in evenwicht.”“We zijn in de afgelopen kwarteeuw volwassen gewor-den”, zegt Quintin. “We hebben ons ontwikkeld. Net alsonze gasten. Mensen zijn beter gaan proeven. Ze hechtenmeer aan smaakbeleving dan vroeger. Wij ook.”

M

Passie voor Smaak!

‘We hechten meer aan smaakbeleving dan vroeger’

Smaaktip:Als je een warme saus

maakt met verse kruiden, zoalstijm of peterselie, voeg

de gehakte kruiden dan pas in de laatste minuten

van de kooktijd toe. Anders wordt de saus bitter.

PETER PAN heerlijke biologischecatering in heel Nederland, kook-workshops tot 45 p in A’dam.www.peterpan.nl 020-636 36 07

www.sincero.nl; Dé webwinkel voorhippe biologische kleding voordames, heren en kids!

Emotioneel bijtanken in Franse Toscane, met uitzicht op de stilte.www.parcdusilence.com

Biologisch Geschenkpakket.nl Dé specialist in biologische kerstpakketten en geschenken.Tel: 035-6833356

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen.Mode, basics, bio-babyuitzet,Demeterwol, hennep, biokatoen,zijde, kinderwagens, bed en zo.Groenmarkt 1, www.obilot.nl

Biologisch eten en slapen in deMolenkamer te Bergen op Zoom.www.navigatorsurplus.nl of bel 0164-266 116

Kent u nummer 15, Mens en Voeding, een dynamische visie van Machteld Huber al? Kijk opwww.gezichtspunten.nl of bel 0321-339966

Oogstfeest, zondag 20 septembervan 10:00 tot 17:00 uur.www.devrolijkenoot.nl

Familie/ vriendenuitje? Bourgondi-sche BBQ. www.heldervarken.nl

20/9 GREEN FAIR in Utrecht. Komgroen en eerlijk winkelen en meer.www.green-fair.nl

De WereldModewinkels presen -teren in september de nieuwe fairtrade en biologische kleding -collectie. Kijk bij agenda opwww.sari-wereldmodewinkels.nl

Heerlijke Kruidenthee, keukenkruid,oliën, balsems. Goedkoop, lekker,gezond. www.kruidenrijk.nl

LEKKER SMULLEN . . . www.heldervarken.nl

Kom genieten van een heerlijknazomers verblijf in verrassendGroningen www.de-Kastanje.nl

Groene wijn, een unieke wijncursusover biologische/biodynamischewijnen. www.groenewijn.eu

KookstudioDeRiet.nl Biologischekookworkshops met producten vaneigen land! 0342-451375 Leusden

www.fair21.com: meest completefair & eko-kleding webwinkel. Eko-jeans, shirts, ondergoed etc

www.biovoordeel.nl: 3000 biologi-sche producten, ecologischeschoonmaakmiddelen & natuur -cosmetica met kortingen tot 38%!

Pluk zelf bio-fruit op landgoed DeOlmenhorst! En ontdek de natuur-producten in de landgoedwinkel.www.olmenhorst.nl

Biovlees bezorgd aan huis.www.biologischvlees.com Boer-derij ’t Helder 0543 562522

www.biologischgoed.nl: voor aluw biologische boodschappen.Thuisbezorgd in heel Z-Holland.

BIO groenten, BROOD, fruit en LEK-KERS uit de voorraadkast AAN HUISbezorgd. www.bioaanhuis.nl

Wilt u hier ook adverteren? Dat kan al vanaf € 52,50 (excl. btw). Meer info: Biologica, Renata Horenova, bel 030-232 04 90 , [email protected] of kijk op:www.smaakmakend.nl

voor een volledig overzicht van alle biologische winkels, boerenmarkten, webwinkels,

restaurants en nog veel meer, ga naar:

www.biogids.nl

a d v e r t e n t i e s

de bestebio-adresjes

V O O R I N T E L L I G E N T E O P T I M I S T E N

Ode M

EI 2009

GE

LD

EN

ET

HIE

K D

RO

ME

ND

OK

TE

R S

TR

IPB

OE

KE

N

NR

. 116

WWW.ODE.NL € 7,75MEI 2009 NR. 116

Echte superhelden: Hoe stripboeken een verschil kunnen maken

Ervin Laszlo’s plan om de mensheid te redden

De dromendokter verklaart uw dromen PAG. 46

Geld is ook niet allesEen nieuwe economie bouwen op altruïsme, niet op hebzucht

VOOR GROOTMOEDERS! PAG. 72

ddddd ooooaaaaeeee p ap appp abzbzbz


Ode JU

NI 20

09 V

ET

IS G

OE

D S

PO

ED

CU

RS

US

VE

RL

ICH

TIN

G D

AV

E E

GG

ER

S E

TH

ISC

HE

MO

DE

N

R. 117

WWW.ODE.NL € 7,75JUNI 2009 NR. 117

Dave Eggers laat de jeugd de wereld veranderen

ProRail, Europa’s groenste spoorbedrijf

Eco-fashion: Mode met een missie

Tijn Toubers Spoedcursus Verlichting

Vet is goed voor u!(Echt waar)

VO

OR

VO

RV

ORR

VO

OR

OO

RO

RO

RO

RO

VVVAAAAAAAAA

PLAAAA

PLA

PLLA

PLA

PL

PLLL

PK

IEK

KIE

KK

IEK

KIE

KK

IK

KI

KKKKKK

S!

S!

S!

S!

SSPA

G.

PAG

.PA

G.

PAG

677

67

67

WWW.ODE.NL € 7,75JUNI 2009 NR. 117

nn mmissie

ttttttttttttdddddddddd

oooooooooooor u!))

VO

OR

VVVVRRRRRR

VVRRRR

VO

VO

VVO

VOO

ORRR

OOOO

OOOOO

RRRRRRRRRRRRRO

VVVVAAAAAAAAAAAAAAAA

PLAAAAAAA

PLA

PPPALAAA

PLAL

PL

PPPLLLLLL

PK

IEK

KKKIEIEE

KK

KKKK

IIK

IEEEEEEEEEEKKKKKKK

KKKIIIEEE

KKI

KKKKKKKI

KKKKKKKKKKKKKKKKKKK

SS!!

S!!

SSSSSS!!!

S!!

SSSSPPPAAAA

G.

PAG

AGGG

.GGGG

.PAAA

GGGGPPPPAA

6767777777 6 66666667777666

WWW.ODEMAGAZINE.COM$4.95 U.S. / $4.95 CANADAAUGUST 2009 VOL. 7 ISSUE 6

Ode JU

LI/AU

GU

STUS 20

09 A

LLE

S O

VE

R L

AC

HE

N

NR

.118


WWW.ODE.NL € 7,75JULI/AUGUSTUS 2009 NR. 118

›› De helende werking van hilariteit

›› Waarom pret op het werk een serieuze zaak is

›› Heeft God gevoel voor humor?

›› De evolutie van de lach – en hoe het ons mens

heeft gemaakt

Ode’s 9 favoriete lachfi lms

PLUS

Haha!alles over

lachenmet 5 slappelach-columns!

Geen tranen. Geen jeuk.

Geen allergie.

Natrada Dijkgraafweg 60 7336 AT Apeldoorn www.natrada.nl

Urtekram No Perfume Baby

Biologische en parfumvrije huidverzorging

voor de allerkleinsten.

Biologisch gecertificeerd door Ecocert.

Zonder conserveringsmiddelen of parabenen.

Zonder kleurstoffen, petrochemie of parfum.

Natuurlijk en plantaardig.

Niet getest op dieren.

Voor meer informatie neem contact op met

www.urtekram.dk

Speciale lezersaanbieding!Lezers van Smaakmakend kunnen een

passe-partout voor zeven debatten

bestellen voor € 40 in plaats van € 45.

Inclusief hapjes en bij binnenkomst een

gratis kop koffie of thee op vertoon van

toegangskaart. Kijk op www.biologica.nl

voor het volledige programma. Kaarten

zijn te bestellen via www.smaakmakend.nl

Data: vanaf 22 september 2009, slotmanifestatie op 1 december 2009

Plaats: De Rode Hoed, Keizersgracht 102, 1015 CV Amsterdam

Aanvang: 20.00 uur (ontvangst vanaf18.45 uur)

Toegang: losse kaarten € 9 via internet € 10 aan de deurpasse-partout voor lezers van Smaakmakend € 40

Het debat is geïnitieerd door het Centrum

voor Landbouw en Milieu en Biologica.


n de debatreeks zoeken inleiders en

publiek naar oplossingen om de landbouw te

verduurzamen en naar het verdelingsvraagstuk

van voedsel over de wereldbevolking. Wat is de

rol van de diverse spelers in de voedselketen, en

dus ook onze rol als consument? De debatreeks

vangt aan op 22 september in De Rode Hoed

met de plaatsing van voedsel in historisch

perspectief, met bijdragen van professor Frits

Muskiet over het gezonde oer dieet van onze

verre voorouders, wethouder Marijke Vos over

Amsterdam als Hoofdstad van de Smaak,

directeur Wim Pijbes van het Rijksmuseum over

smaak en identiteit en schrijver Ronald Giphart

over de ‘goede smaak’.

Onze voorouders

In het debat worden uiteenlopende stellingen

verdedigd. ‘Er is iets bloody wrong met onze

voeding en onze leefstijl’, zegt Frits Muskiet,

hoogleraar Pathofysiologie en Klinisch

Chemische Analyse aan het Univer sitair

Medisch Centrum Groningen. ‘Sinds de ont -

wikkeling van de landbouw en de industriële

revolutie zijn we op grote schaal granen gaan

eten, waardoor we veel te veel koolhydraten

binnenkrijgen. Na de indus triële revolutie heb-

ben we daar nog eens transvetzuren aan toege-

voegd, die in de natuur nagenoeg niet voorko-

men. Ze veroorzaken volgens het RIVM meer

doden dan het verkeer. In Denemarken en New

York zijn transvetzuren verboden. En terecht.

Onze diersoort – want dat zijn we – is er niet op

gebouwd. Onze voorouders aten geen granen

en transvetzuren en minder linolzuur, maar wel

veel meer groente, fruit en vis. Ze leefden in

perfecte harmonie met de natuur. Ook wij

moeten weer dichter naar de natuur in onze

het debat?voedselkeuze. Voedingswetenschappers vinden

dat er eerst bewijzen volgens het paradigma

van ‘evidence based medicine’ moeten worden

geleverd. Daar doe ik niet aan mee, dat schiet

niet op.’

Snacks

Onderzoekers en voortrekkers uit het bedrijfs -

leven zullen de overige avonden van gevarieerd

breinvoedsel voorzien. Tijdens de slotmanifesta-

tie op 1 december worden inspirerende initia-

tieven voor innovatie en verduurzaming van de

voedselketen door het bedrijfsleven gepresen-

teerd en zullen ‘snacks van de toekomst’ worden

voorgeschoteld door Pierre Wind. Topkok Eric

van Veluwen zal op zijn beurt alle debat -

avonden opvrolijken met toepasselijke hapjes.

Als dit programma niet naar meer smaakt?

Doet u mee aan

Zeven avonden met vooraanstaande denkers uit de wetenschap en voortrekkers uit het bedrijfsleven openlijk van gedachten wisselen

over de toekomst van de landbouw en ons voedsel. Doet u mee aan het debat onder leiding van Felix Rottenberg?

I

Er is ietsbloody wrong metonze voeding en

onze leefstijl”

Frits Muskiet


Denkt u met afschuw terug aan de klontjes in griesmeel? Rilt u van bruine bonen of gortenpap?

Zonde! Ze staan met een nieuw receptweer helemaal op de kaart!

Terugop de kaart!


Griesmeelsoufflémet blauwe kaas

en walnoten

voorgerecht, 4 personen

500 ml melk | 40 g griesmeel | 3 eieren, gesplitst | 1 eetlepelmaï zena | 100 g gorgon zola,ver krui meld | 40 g ge pelde wal -noten, fijngehakt | 2 eet lepelspe ter selie, fijngehakt | mes-punt zout | versgemalen peper

4 kleine soufflévormen (250 ml), ingevet

Verwarm de oven voor op 200 °C.Breng de melk aan de kook enstrooi de griesmeel al roerend inde melk. Laat de pap zachtjes 3minuten koken. Neem de panvan het vuur en laat de gries-meel al roerend iets afkoelen.Klop de dooiers stuk voor stukdoor de griesmeel. Zeef de maï-zena erboven en spatel dit er -door. Schep de kaas, de noten,

de peterselie en naar smaakpeper erdoor. Klop de eiwittenmet een mespunt zout stijf.Spatel 1/3 deel door de gries-meel. Leg nu de griesmeel op deeiwitten en spatel alles luchtigdoor elkaar. Schep het beslag inde vormen en bak de soufflés incirca 25 minuten goudbruin engaar. Garneer eventueel metwat fijngehakte peterselie.

GriesmeelAltijd gedacht dat griesmeeliets typisch Nederlands is? Danheeft u het mis. Buitenlanderseten griesmeel wel anders. InFrankrijk roeren ze er crèmefraîche en kaas doorheen, gra-tineren het in de oven en etenhet bijvoorbeeld bij stoofvlees.In de Balkanlanden maken zeer een heerlijke taart van,doordrenkt met een zoetesinaasappelstroop. Laat dezehartige soufflé een her-nieuwde kennismaking zijn.


Verwarm de olie in een braadpan.Fruit de sjalotten en knoflookzachtjes 3 mi nuten. Roer de gorterdoor. Voeg 600 ml water en hetkruidenblokje toe en breng allesaan de kook. Kook de gort, afge-dekt, zachtjes in circa 45 minutengaar. Verwarm intussen de ovenvoor op 200 °C. Bestrijk de plak-ken ham aan beide kanten metolie en bak ze in de oven in circa10 minuten krokant. Leg ze totgebruik op een stukje keuken -papier. Schep de tomaat door degerookte pap ri ka poeder. Voeg de

spinazie deel voor deel toe enlaat de groenten telkens slinken.Breng het gerecht op smaak metzout en peper. Ver deel het ge -recht over 4 mooie diepe bordenen leg de ham ernaast.Liever geen vlees? Vervang deparmaham door vlokken Parme -zaans e kaas.

hoofdgerecht, 4 personen

3 eetlepels olie | 3 sjalotten,in ringen | 2 tenen knoflook,fijngehakt | 300 g gort | 1kruidenbouillonblokje | 8plakken parmaham | 400 gvleestomaten, in blokjes | ½theelepel gerookte paprika-poeder (pimenton) | 400 gspinazieblaadjes

GortHet klinkt wellicht een beetjevreemd, maar gort is op ditmoment een lievelings -ingrediënt van veel topkoks. Ze hebben ontdekt dat ze metdeze geslepen gerst, want datis gort, de Italiaanse risottoeen Nederlandse twist kun-nen geven. Met een lekkerebite. Gort heeft wel een stevi-ger smaak dan risotto. Combi-neer het daarom met anderestevige smaken.

Risotto van gort met tomaat en spinazie

en parmachips


Bruine bonenBruine bonen hebben –vooral in het eerste halfjaarna de oogst – een heerlijkromige smaak met een lichtpepertje in de velletjes.Bewerkelijk om te maken?Dat valt reuze mee . In heteerste jaar is 1½ uur wekenvoldoende. Overgiet ze danwel met kokend water. En dekooktijd ligt rond een uur.Jonge bruine bonen kun jemeestoven met groenten.Met verse kruiden zijn zenog lekkerder.


250 g bruine bonen | 4 bloem- of wraptortilla’s | 4 eetlepels olijfolie | 2 uien, in ringen | 4 te nen knoflook, fijngehakt | 1 rode en 1 gele pap rika, in repen | 1 cour gette in ½ cm dikke plakken | 1 aubergine, in stukken | 5 takjes tijm | 2 blaadjeslaurier | chilipeper | 1 klein potje zwarte olijventapenade

braadpan met hittebestendigehandvatten

Leg de bonen in een pan, overgiet zemet kokend water en week ze circa1½ uur. Giet de bonen af. Verwarmin tus sen de oven voor op 200 °C. Be -strijk de tortilla’s aan beide kantenlicht met olie, leg ze op een bakplaaten bak ze in de oven in circa 8 mi nu -ten krokant. Schakel de oven terugnaar 150 °C. Verwarm de rest van deolie in de braadpan en fruit hierinde ui met de knoflook zacht jes 4

minu ten. Bak de pap rika, cour getteen auber gine 2 mi nuten mee. Voegde bo nen, de tijm, het laurier blad,naar smaak chi li peper en 1 liter wa -ter toe en breng al les aan de kook.Leg het deksel op de pan, zet de panin het mid den van de oven en laathet ge recht in circa 1½ uur gaarwor d en. Voeg naar smaak zout toe.Schep het ge recht in een schaal.Breek de tortilla’s in grove stukkenen serveer ze samen met de tape -nade bij de bone n rata touille.Wel vlees? Bak dan tegelijk de 100 gfijngesneden chorizo mee.Bonenrata touille

uit de oven metkrokante tortilla’s

Samen met de natuurwww.zuiverzuivel.nl

Dieren en mensen welkom.Mijn weiland in de polder van Biesland is niet alleeneen plek waar de koeien grazen, maar ook een natuur-reservaat, met vele bijzondere weidevogels en anderedieren. Als echte natuurliefhebber heb ik met natuur-lijke afscheidingen en wandelpaden mijn weiland zo aan-trekkelijk mogelijk gemaakt voor bezoekers. Ik zoekcontact met zoveel mogelijk burgers, die hier heerlijkrustig kunnen wandelen en fietsen.

Jan Duijndam uit Delfgauw.

Yomio - een uniek zuivelproduct!

Yomio in bekereen "stand" product, met eenstevige, losse structuur door

rijping in de beker.

Yomio in pakeen "roer" product, dat wil zeggen dat het een gladde structuur heeft, omdat

de yoghurt geroerd is in de tank.

Biogarde in bekereen standproduct, bereid metde originele Biogarde culturesén met Demeter melk, heeft dekenmerkende Biogarde smaak.

Zuiver Zuivel Yomio is een bijzonder product, bereid als yoghurt met de speciale Yomio zuursel-cultures. Heerlijk dik van structuur en mild van smaak.Yomio bevat overwegend rechtsdraaiend melkzuur, waardoor deze producten lichter verteerbaarzijn, net als Biogarde. Verkrijgbaar in EKO en Demeter kwaliteit.


Week de noedels circa 1 uur in ruim koud wa ter. Bestrijk de stukken vis met een beet je li moen sap en wat zout en leg ze circa 45 mi nu -ten in de koelkast. De vis wordt zo lekker stevig.Verwarm de olie in een hapjespan en fruit hier inde sjalot, prei, wortel en gember zacht jes 2 mi nu ten. Fruit het kerriepoeder 1 mi nuut mee.Voeg de visbouillon toe en breng alles aan dekook. Leg de stuk ken vis in de pan en stoof alleszachtjes 5 mi nu ten. Laat de noedels uitlekken, leg ze in de pan enlaat alles in circa 2 minuten warm worden. Proefhet gerecht en voeg eventueel nog wat zout enpe per toe. Verdeel het ge recht over 4 diepe borden en strooi de garnalen erover.


250 g zwarte rijstnoedels | 400 gkabeljauw (met MSC-keurmerk), in8 stukken | 1 limoen, sap en rasp | 2eetlepels zonnebloemolie | 1 sjalot,fijngehakt | 150 g prei, in dunneringen | 150 g wortel, in heel dun neplakjes | 1 eetlepel verse fijnge-hakte gember | 2-3 theelepels ker -riepoeder | 600 ml vis- of krui den -bouillon (in stant) | 100 g ge kooktegarnalen (met MSC-keurmerk)

Waterzooi van vis met zwarte rijstnoedels

Zwarte rijstnoedelsHoe komen ze aan hun kleur?Van de zwarte rijst, waarvan zegemaakt zijn. De rijst wordt inhet Verre Oosten meestal ver-werkt in zoete gerechten. Desmaak is voller dan van gewonerijstnoedels. U kunt ze gebruikenin alle gerechten waarin rijstnoe-dels worden verwerkt. Let wel opde kleur van de andere ingre-diënten. En een tip: de noedelsliever voorweken dan voorkoken.Zo blijven ze steviger en houdenze hun bite.

Amanprana bio kokosvezels voor een vlotte stoelgang en met weinig calorieën

GLUTEN 0%

995*

1kg

1195

Actie geldig tot 30 Oktober 09

Verkrijgbaar in deelnemende natuurvoedingswinkelsTel 00 32 3 653 25 41 • www.noble-house.tk

10 g vezels, slechts 30 Kcal per eetlepel kokosmeel

Vezelbronnen op een rijtje

Kokos-meel

Tarwe zemelen

Lijn-zaad Gedroogde pruimen

Haver zemelen

g vezels / 100 g waarvan oplosbaar niet oplosbaarfytinezuurglutencyanide

61g6g

55gneeneenee

30g3g

27gjajaja

35g9g

26gja

neeja

16g11g5gneeneenee

16g8g8gjajaja

10 g vezels 10 g vezels

1 eetlepel30 Kcal

2 eetlepels72 Kcal

2 eetlepels114 Kcal

4 eetlepels150 Kcal

4 eetlepels253 Kcal

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Seitan-steak van Bertyn wordt

vervaardigd op traditionele

wijze van tarwe- of speltmeel. Je

proeft meteen zijn heerlijk zachte

beet. Om te smullen! Eiwitrijk,

lichtverteerbaar, cholesterolvrij en

vetarm. De ideale vleesvervanger om te bakken of te

grillen. Met de textuur van een fi let-pur.

Seitan-steak van Bertynde ‘fi let pur’ onder de seitans

Ontdek Bertyn spelt- en tarweseitan in blok van 500g ▲▼ of in 2 steaks, samen 200/250g, vers in het koelvak

NIEUW IN NEDERLAND

-10%tot 31/10/09

BERTYN

Teks

t en

rece

pte

nA

nn

eke

Am

mer

laan

|

Foto

graf

ieSv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Ingm

ar N

ieze

n


Verwarm de oven voor op 225°C. Snijd de vijgenkruiselings tot bijna op de bodem in. Druk ze ietsopen en zet ze naast elkaar in de ovenschaal. Ver-deel de boter over de vijgen. Schenk in elke vijg eentheelepeltje Pernod en strooi er 1 theelepel oersui-ker over. Zet de schaal op het rooster in het middenvan de oven en bak de vijgen 8-10 minuten. Los deeetlepel oersuiker op in de rest van de Pernod. Voeg de mascarpone toe en klop dit door elkaar.Serveer de mascarpone bij de warme vijgen.

nagerecht, 4 personen

8 verse vijgen | 40 g boterin 8 stukjes | 75 ml Pernodof andere droge anijsdrank(nb, slijter) | 8 theelepels +1 eetlepel oersuiker

ingevette ovenschaal

Gegratineerde vijgen met oersuiker

Oersuiker ofoerzoetWie oerzoet proeft, proeftmeer dan zoet: een beetjezuur, een beetje bitter. Oerzoet of ongeraffineerde,heel fijngemalen rietsuiker -sap, waar alle voedings- maarook alle smaakstoffen nog inaanwezig zijn; Engelse top -koks kennen deze suikersoortonder de naam muscovado. Zij maken er in hun kruidigegebak en diepsmakendeherfst- en winterdessertsgraag gebruik van. Voorverfijnde gerechten is desuiker minder geschikt.

Bierproeven?Het grote verschil tussen wijn en

bier proeven is dat een bierslok

doorgeslikt wordt. Dat is

onvermijdelijk, omdat het bittere

proefgebied achter op de tong

zit. Hop, een van de belangrijkste

smaakmakers van bier, is bitter.

Brouwmeester Jan Wolfs van bierbrouwerij De Leckere is onlangs uitgeroepen tot Held van

de Smaak 2009 van de provincie Utrecht. ‘Bier brouwen is één, biologisch bier brouwen is

een regelrechte uitdaging.’

Leckersuit Utrecht


Teks

t| N

icol

e W

illem

se

Bee

ld| S

ven

Ben

jam

ins

Tk

t|N

il

Will

Bld

|SB

ji

PureVerwennerij...

PureVerwennerij...

NU 30%DIERENDAG-KORTING !

PROEFDIERVRIJEDIERVOEDING

Yarrah BIOKat Kauwstaafjes!

Yarrah BIO. Nature’s Finest.www.yarrah.com

Zelf


Het brouwproces begint eigenlijk met

mouten. Aan gerst, tarwe of spelt wordt

water toegevoegd om het kiemproces te

starten. Het gekiemde graan wordt

gedroogd en grof gemalen, de vliesjes

blijven heel. De kleurverschillen van

mout komen voort uit de temperatuur

waarop het graan wordt gedroogd. Ook

door het roosteren van de mout wordt

de smaak van het bier beïnvloed.

Lichtgeroosterde mout neigt naar de

smaak van een biscuitje. Donkere, bijna

zwart geroosterde mout krijgt een

koffiesmaak. Het meeste bier wordt uit

gerstemout gebrouwen. Tarwemout

wordt gebruikt om witbier van te

maken. De Leckere mout niet zelf maar

koopt biologische mout in bij enkele

mouterijen. Liefst in Nederland, maar

bijvoorbeeld ook in Duitsland omdat er

maar beperkt biologische mout wordt

geproduceerd. Bij elke nieuwe oogst

gerst of tarwe voert De Leckere zelf

analyses uit om eventueel het

bierrecept aan te passen, de brouwerij

doet er alles aan om de smaak constant

te houden.

Roosteren

is hij er tamelijk nuchter onder: ‘Het is een leuke eer.’ Om eerlijk tezijn verrast het niemand echt bij Brouwerij De Leckere dat hun brouwmeester JanWolfs winnaar is van de provinciale voorronde voor de verkiezing van de Held vande Smaak. Het kon haast niet uitblijven, hun Paulus abdijbier moést wel winnen. OfJan Wolfs en zijn Paulus ook Helden van het land worden, is nog even afwachtenmaar zeker is dat achter het abdijbiertje een bijzonder verhaal schuilt. Het ideekwam van het Utrechts stadsarchief, dat ging verhuizen naar wat vroeger de Paulusabdij was en waar tot een paar eeuwen geleden Paulus abdijbier werd gebrouwen.Op basis van oude recepten uit hetzelfde stadsarchief en dezelfde ingrediënten gingWolfs aan de slag. Hij ontwikkelde een moderne, biologisch eerlijke Paulus met desmaak van vroeger – het in die tijd gebruikte water uit de Nieuwegracht werd ver-vangen door gezuiverd Utrechts water. Het lichtblonde meergranenbier is gebrou-wen van gerst, tarwe en havermout. Dat laatste is geen voor de hand liggend ingre-diënt. ‘Het geeft een specifieke smaak, maar het vereist wel enig vakmanschap,’erkent Wolfs. Kostte het hem een jaar om het Utrechtse paradepaardje opnieuw opde kaart te zetten, het archief kon de verhuizing vieren met een uniek historischabdijbier.

Geen schuimkraagverstevigers Wolfs: ‘Bier brouwen is een passie, nee, eenbesmetting. Als je er eenmaal mee in aanraking komt, ontdek je hoe mooi het vak is.’Wat begin jaren tachtig begon met een cursus wijnkennis van de LOI, leidde in 2003naar de functie van meesterbrouwer bij De Leckere. ‘Het mooie van bij De Leckerewerken is het unieke product, de smaak, de duurzame filosofie en het werken met100% gecertificeerd biologische ingrediënten. Bier brouwen is één, biologisch bierbrouwen is een regelrechte uitdaging. Ik probeer het eigen karakter van de ingre-diënten terug te laten komen in de smaak van het bier, daarom wil ik met zuivereingrediënten werken. Biologisch verantwoord betekent echter ook dat bijvoorbeeldschuimkraagverstevigers uit den boze zijn.’

Hart en hoofd Bier brouwen lijkt geen kunst, het enige dat je ervoor nodig hebt ismout, water, gist en hop. Helaas, het bekende vakmanschap is meesterschap is eenallesbehalve loze reclamekreet. Op de vraag wat dat vakmanschap dan inhoudt, isWolfs antwoord kort: ‘Liefde voor het vak.’ Even daarna: ‘Je moet er feeling voor heb-ben. Je weet wat je wilt, dat moet je zien te creëren. Dat vergt creativiteit. Vervolgensmoet je het recept uitproberen, testen, proeven en eventueel aanpassen. Je moetheel secuur zijn. En alert, het brouwen heeft zoveel aspecten waar je op kunt en moetinspelen. Bier is een natuurproduct bij uitstek maar een brouwer kan zich niet per-mitteren dat het bier ook maar een tikkeltje anders smaakt. Dat vergt controle in �

Leckersuit Utrecht

pure colors of nature

Decoratieve cosmetica van SanteOnvergelijkbaar mooie kleuren op natuurlijke basis

Beleef de pure schoonheid van de natuur in een uniek kleurenpalet voor ieder type: jong, fris en trendy.

Ontdek de pure colors of nature van Sante Natuurcosmetica!

- Optimale huidverdraagzaamheid Ook bij een zeer gevoelige huid- Complete lijn is BDIH gecertificeerd Het keurmerk voor natuurlijk cosmetica- Dermatologische tests bevestigen zeer goede huid verdraagzaamheid

Distributie: TerraSana Natuurvoeding B.V.Kijk voor verkooppunten opwww.santecosmetica.nl

Kraaybeekerhof: vol van smaak!

Kraaybeekerhof landgoedOns prachtige landgoed is een plek waar je je kunt laven aan rust en ruimte.

Kraaybeekerhof gastronomie Echt lekker eten, lekker echt eten.

Kraaybeekerhof vergaderenVergaderen in volledig verzorgde rust.

Kraaybeekerhof academieSmaakmakende opleidingen. Eind september gaan weer van start: opleiding tot Natuurvoedingskundige (3 jr) opleiding tot Tuintherapeut (2 jr) opleiding BD - landbouw (2 jr)

Meer weten? Kijk op www.kraaybeekerhof.nl

a c a d e m i e

De natuurlijke smaakmaker.

Onze bouillons worden gemaakt van de beste natuurlijke ingrediënten. Heerlijk als basis voor soepen en sauzen of smaakmaker in maaltijden. 100 gram bouillonpoeder is goed voor 5 liter soep.

Bouillon “gistvrij”

Groentebouillon

HeldereKippenbouillon

Bouillonmet Rundvlees

Leckersuit Utrecht


Smaakpanel

elk stadium van het proces. Kijk,’ zegt hij en wijst naar de brouwketel. ‘Dit is het hart,hier gebeurt het.’ Een hart met een volume van zo’n 1500 liter, dat wordt gevuld metwater van 60 graden en mout. Afhankelijk van het recept kan dat voor een zwaarderbier oplopen tot 400 kilo mout. ‘En dan kan het feest beginnen. De temperatuurwordt stapsgewijs verhoogd tot zo’n 78 graden, zodat het zetmeel in de mout versui-kert.’ Een nauwlettend werkje: iedere graad heeft z’n eigen specifieke uitwerking ophet brouwsel. En dat zal tijdens het proces vaker blijken: telkens kan het eindresul-taat beïnvloed worden en per bierrecept is alles weer anders. ‘Je moet je hoofd erbijhouden,’ is het droge commentaar. ‘De constante kwaliteit en smaak weten tebehouden, dat is het vak. En omdat bij De Leckere alle machines handmatig wordenbediend, moet je je hoofd er dubbel bij houden.’

Op dronk? Ondertussen wordt de inhoud uit de brouwketel overgepompt naar de fil-terkuip. Wat daarna overblijft is de wort. Vanuit de filterkuip gaat de wort de kookke-tel in, waar ook de hop wordt toegevoegd. Hop geeft het bier z’n bittertje maar zorgtook voor de houdbaarheid. Van hop is relatief weinig nodig. Na het koken volgt dewhirlpool, om de restanten eiwit en hop uit het bijna-bier te filteren. Het overgeble-ven resultaat belandt in de gistlagertank. Maar voordat er gist toegevoegd kan wor-den om de alcohol en het koolzuur te vormen, moet het mengsel worden afgekoeldvan 100 naar 20 graden. In de lagertank krijgt het bier tijd om rustig te rijpen voorhet afgevuld wordt in fusten en flesjes. Wanneer het bier op dronk is? De brouwertapt een monster uit de tank. Hij bekijkt het, ruikt en proeft. ‘Dat is een kwestie vantesten. Je moet een goede neus en smaakpapillen hebben - en van bier houden.’

Hamvraag Al met al is een biertje brouwen niet iets dat je ‘even’ thuis doet. JanWolfs doet dat wel. Hij heeft, net als zijn collega-brouwers, een kleine thuisinstallatiewaarop hij experimenteert. ‘Elke maand wordt er wel een nieuw brouwseltjegeproefd.’ Het aantal dat de toets doorstaat? Lachend: ‘Dan praat je over promillages.Een bierbrouwer is als een topkok, je hebt een aantal ingrediënten en daar moet jeeen mooi product van maken.De hamvraag: smaakt een biologisch biertje beter danregulier gebrouwen bier? Daar durft Wolfs z’n handen niet voor in het vuur te steken,ook al mag hij in zijn vrije weekend graag bier van collega-bierbrouwers proeven enkent hij behalve zijn eigen creaties onnoemelijk veel speciaalbieren. Het brouw -proces is identiek, legt hij uit, het verschil zit in de biologische grondstoffen en hetachterwege laten van synthetische of onnodige toevoegingen. En in de duurzamemanier van werken: De Leckere is een bedrijf met hart voor maatschappelijk verant-woord ondernemen. Op hun website siert het Latijnse Omnis comparatio claudicat –elk vergelijk gaat mank. We zullen het merken tijdens de Week van de Smaak. �

Het is de eerste biologische speciaalbrou-

werij in Nederland. Brouwerij De Leckere

werd in 1997 opgericht door een vrienden-

collectief met passie voor bier en het hart

stevig geworteld in de biologische sector.

Sinds 2007 is De Leckere onderdeel van

Odenwald Organic, dat biologische pro-

ducten voor een breed publiek beschikbaar

wil stellen en opereert op duurzame basis.

Smaak zit het bedrijf in de genen, dat zich

met een heus wat ze zelf noemen ‘senso-

risch smaakpanel’ richt op de absolute

topsmaak van producten.

Een sensorisch smaakpanel? Jawel. Het

panel bestaat uit mensen die goed in staat

zijn smaken te proeven – professionele

snoepers zou je kunnen zeggen.

www.odenwaldorganic.org

NIEUW

WASSEN MET EEN ZUIVER GEWETEN Dr. Bronner’s Magische Zepen

Make up artieste Bobbi Browntijdens de Oprah talkshow: “Dr. Bronner is wellicht de beste zeep in het universum. Ik ben erdoor geobsedeerd. Ik krijg er maar niet genoeg van.”

BESTElichaams-

verzorgingslijn2009

treehugger.com

Richard Seireeni in zijn boek “The Gort Cloud”, waarin hij de onzichtbare kracht beschrijft achter de meest opvallende groene merken: “Dr. Bronner is uitgegroeid tot een icoon onder de groene merken en een begrip in de groene beweging.”

in 100% recycleerde plastic fl essen

DR. BRONNERS

HULDE AAN 150 JAAR & 5 GENERATIES ONOVERTROFFEN ZEEPPRODUCTIE

VERJAARDAG60 ste

De vloeibare Dr. Bronner zepen zijn dubbel geconcentreerd

Rapper Eminem is gefascineerd door de magische zepen van Dr. Bronner. Hij poetst zijn tanden en doucht met deze all-round zeep van Dr. Bronner. Sandra Bullock en Drew Barrymore gebruiken de natuurlijke 18-in-1 wonderzepen, voor hun lichaam, de auto, de hond, de vloer, enz, enz...

FAIR TRADE & BIO

minimum 70 à 100%

ZEEPde

18 in 1ZEEP


Geniet volop van de laatste

pruimen! In deze tijd van

het seizoen zijn ze vaak iets

steviger en dat is voor deze

taart nu juist heel lekker.

Maar wees zuinig met de

koekkruiden. Ze moeten de

smaak van de pruimen

ondersteunen, niet

overheersen.

Rece

pt

An

nek

e A

mm

erla

anl

| Fo

togr

afie

Sven

Ben

jam

ins

| St

ylin

gU

lrik

a G

ust

avss

on |

Kok

enIn

gmar

Nie

zen

gebak, 12 personen225 g rietsuiker | 500 g stevigepruimen | 200 g boter, opkamertemperatuur | ½-1 thee -lepel koekkruiden | 4 eieren | 200 g bloem, gezeefd

dichte taartvorm (24 cm), ingevet

Verwarm de oven voor op 160 °C.Bestrooi de bodem van de inge-vette vorm met 2 eetlepels rietsui-ker. Halveer de pruimen, verwijderde pit en leg ze met de opengesne-den kant dicht tegen elkaar aan inde vorm.Klop in een kom met een mixer deboter met de rest van rietsuiker, dekoekkruiden en een mespunt zoutheel romig. Klop de eieren er stukvoor stuk doorheen. Spatel debloem deel voor deel door hetbotermengsel. Zorg ervoor dat allebloem wordt opgenomen. Schep het beslag op de pruimen.

Zet de vorm op het rooster in hetmidden van de oven en bak detaart in circa 1 uur gaar. Controleerhet bakken met een saté stokje;komt dit droog uit de cake, dan ishij gaar. Laat de cake 15 minuten inde vorm afkoelen. Keer hem op eenrooster en laat de cake verderafkoelen. Lekker met zure room ofgeklopte slagroom.

Kruidigepruimentaart

bakrecept

Natuurlijk lekker!

Kenners weten al jaren dat Piramide Thee staat voor Biologisch genieten met een

hoofdletter B. Want al onze zorgvuldig geselecteerde ingrediënten zijn 100% natuurlijk

en verbouwd met respect voor mens en natuur. Dus gebruiken we bijvoorbeeld echte

citroenen, frisse pepermuntblaadjes en brandnetels die bijna prikken op je tong

van versheid. Zo lekker is biologisch!

Piramide heeft een rijk assortiment thee om elk moment van de dag te kunnen genieten

van biologische thee. Van de klassieker Sterrenmix die we zelf hebben uitgevonden tot

heerlijke Groene Thee met Gember en Citroen.

VVVVoVVooVooooVooVoVoVoVVoVooVVoooooV oooV oVV or mr mr mr mr r mr mr mmmeereeeeeeeeereereerereeereeereererrrrr inininininininiininninininininiinninnnniii inn ini iininninnninninninnnnnnfofofffofofofofoforfoorfoorforforforforforofofoforforforrforoofoforforforoorforoforforforfororrforforfoforffoofororforororffo mmammmaatatatatmamamattatmmmamamatatttatmmamaatttmmm tmmmm tmamamatmm tieie ie e e e eeieiie iieieie eieeeeeeie ziezieziezieziezieeziezieziezieziezieiezieziiezieeiee: w: w: w: w: w: w: w: w: w: wwwwwwwwwwwwwwwww.wwwwwwwww.wwwwwwwww.ww.w.wwwwwwwww.w.w.www pirpirppirpirirpirpirpirirrpirpirrpirpipipp amamiamiamamiamiamiamimia detdetdetdetdetdetedetdetd heeheeheeheeheeheeh .nl.nl.nl.nl.n.nl.nln

Topsport


Teks

t|H

ans

Mol

tzer

m.m

.v. A

nn

elijn

Ste

enb

rugg

en

Bee

ld| d

utc

hp

hot

ogra

ph

y.n

l

Rya heeft net met een vrouw in haar praktijk zuivel -producten geproefd, slagroomvla en de milde biologische magere yoghurt Yomio, als ik haar bel.

En?“Je merkt dat zuur voor veel mensen een drempel is. Door zuur kom je in beweging, trekt je mond samen. Datvond ze niet prettig. Maar na een tijdje praten en vergelij-ken, kwam er ook een andere reactie. Ze zei dat die yog-hurt haar een fris gevoel gaf en de slagroomvla juist eenvettig, vol gevoel.”

Ligt dat niet erg voor de hand?“Voor jou misschien wel. Maar vergeet niet, dat heel veelmensen zichzelf geen tijd meer gunnen om bewust meteten bezig te zijn en met aandacht te proeven.” �

Groenten eten is

Rya Ypma is antroposofischdiëtiste. Ze vertelt niet wat jewel of niet mag eten, maarinspireert om opnieuw na tedenken over eten. En zo teontdekken welk eten wel enniet bij je past.

Weerribben zuivel, Veldhuisweg 9, 8362 VB Nederland (Ov.), www.weerribbenzuivel.nl

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B

Ömer Sünün zorgt er voor dat bij Allos alleen de beste vruchten in de jam worden verwerkt.

Fruitspecialiteiten van Allos

Allos Sélection de Fruits; jam met een gouden randje!

Verkrijgbaar bij uw natuurvoedingswinkel

Nieuw!

R e e d s 3 5 j a a r


�

Proef die naast elkaar. En schrijf dan op wat je reactieszijn. Daar kunnen we dan over praten. Het is heelmoeilijk om eetgewoonten te veranderen, eigen erva-ringen helpen.”

Waarom is het moeilijk om eetgewoonten teveranderen?

“Omdat het jaren duurt voor je ze hebt aangeleerd. Alsbaby en kleuter leer je de eetgewoonten van je oudersen omgeving. Met het voedsel krijg je ook alle emoties,gevoelens, waarden en normen mee naar binnen. Ach,heb je pijn? Ach wat zielig! Hier heb je een snoepje. Datvoelt vertrouwd en veilig. Die aangeleerde smaken eneetgewoonten verander je niet gauw. Dat kan pas als jebent doordrongen van de diepere oorzaken.”

Is dat ook de reden waarom te dikke mensen moeitehebben met afvallen?

“Vaak wel, ja. Te dik zijn is niet alleen een kwestie vante veel eten, te snel eten, verkeerd eten of te weinigbewegen. Het heeft te maken met de manier waarop jein het leven staat. Die verander je niet met een snellevermageringskuur.”

Het valt niet mee om jezelf te veranderen

“Klopt. Veranderen van eetgewoonten is vallen enopstaan. Natuurlijk is het moeilijk om objectief naar je‘slechte’ gewoonten te kijken. Maar het geeft welruimte voor verandering.”

Wat vind je van het gezegde: Je bent wat je eet? “Ik zeg liever: je kunt de manier waarop je eet als spie-gel gebruiken. In je keuzes voor bijvoorbeeld wel ofniet biologisch; welke argumenten gebruik je dan?Heb je moeite met eten, hoe eet je, hoe verteer je heteten, kun je een verbinding aangaan met eten, of juistniet? Je antwoorden zeggen veel over jezelf.”

Wat jij doet lijkt een beetje op wat Jamie Oliver doet“Bij hem gaat het ook om je eigen verbinding met heteten: in het kookproces, de smaak en het samen eten.Voor mij geldt de verbinding met de aarde: wat goed isvoor de aarde is goed voor planten, dieren en mensen.Het gaat erom dat de aarde in leven blijft, vruchtenblijft dragen, waarvan generaties na ons kunnenleven."

ik wil ze inzicht geven‘Ik vertel mensen niet

wat ze moeten eten,

Hoe belangrijk is die aandacht?“Je komt meer tot een ontmoeting met wat je eet. Jeontmoet de smaak, je ontdekt de persoonlijkheid vanlevensmiddelen. Eten zet je hele lichaam in beweging.Je moet kauwen, sappen produceren, organen active-ren. Vergelijk het met sporten. Door alle bewegingword je eerst moe, daarna bouw je conditie op. Hetsoort eten, de smaak en hoeveelheid zetten je op ver-schillende manieren in beweging. Gemaksvoedsel,fastfood vraagt te weinig van je, daar loopt je lichaamdan ook niet echt warm voor.”

In de buurt waar ik woon, staat een groentebedrijf. Op een bord bij de ingang lees je: ‘Groenten & Gemak’

“Het goede van groenten eten is juist dat het niet mak-kelijk is, het is topsport. Als je vlees eet, kauw je opgroenten en granen die al voorgekauwd en verteerdzijn door dieren.”

Kun je daarom beter groenten eten dan vlees?“Groenten en vlees kun je niet vergelijken, wel granenen peulvruchten, of melkproducten en vlees. Ik vertelmensen niet wat ze moeten eten, ik wil ze inzichtgeven. Sommigen kunnen beter geen vlees eten, ande-ren juist wel. Door meer aandacht en inzicht kunnenmensen zelf dieper ontdekken welk eten bij hen past.Volgens mij is dat een goede manier. Ik zal nooit tegeniemand zeggen dat hij of zij beter biologisch brood danniet-biologisch brood kan eten. Ik zeg liever: koop eenseen biologisch brood en een niet-biologisch brood.

Levenskracht� Waar de reguliere voedingsleer ervan uit gaat dat een

lichaam is opgebouwd uit ‘dode’ materie zoals kool -hydraten, eiwitten, vetten en mineralen, meent deantroposofie dat dode materie geen levend organisme kanvormen. Volgens antroposofen bevat ieder voedings middelnaast materie ook levenskracht uit het heelal. Bij debiologisch-dynamische land bouw methode proberen telersdaarom zo goed mogelijk aan te sluiten bij de natuurlijkeproces sen en jaargetijden van groei en rijping vangewassen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de standvan planeten, want kosmische krachten spelen eenbelangrijke rol bij de ont wikkeling en de vruchtbaarheidvan de bodem en de planten. Hoe meer producten bewerktworden, des te meer levenskracht er verloren gaat.Gekookte en ingeblikte spinazie bevat minder levenskrachtdan verse spinazie. Dit geldt ook voor producten die op eenonnatuur lijke wijze geteeld zijn. Aardbeien die in de winterworden geteeld in een kas bevatten minder levenskrachtdan aardbeien geteeld in de zomer in de volle grond.

Een abonnement op de Proef vitatas zal u wekelijks verrassen met een gevarieerde en zorgvuldig samengestelde inhoud. Bij het samenstellen van de inhoud is rekening gehouden met de invloeden van het seizoen. Zo krijgt u variatie van zongerijpt fruit in de zomer tot lekkere winterkost in de winter. Natuurlijk zo veel mogelijk uit eigen land. vitatas

4 halen 3 betalenVul snel de bon in en lever deze in bij uw natuurvoedings-winkel. Voor afhaaladressen kunt u terecht op

www.proef.nu

Ja, ik neem een proefabonnement op de Proef vitatas en voor 4 weken betaal ik er slechts 3!

Naam:....................................................................................Adres:......................................................................................Woonplaats:..........................................................................E-mail:....................................................................................

Ik kies het abonnement:

O Vitatas 1-persoons (groenten en fruit) à € 7,50*O Vitatas 2-persoons (groenten) à € 7,50*O Vitatas 2-persoons Extra (luxe groententas) à € 10,00*O Vitatas 2-persoons Combi (groenten en fruit) à € 12,00*O Vitatas gezin (groenten) à € 10,00*O Vitatas Fruit à € 7,50** verkoopadviesprijzenU kunt de bon inleveren t/m 31 oktober 2009.

• is een unieke kaassoort gemaakt van biologische melk en citroenzuur.• smelt niet en kan worden gebakken, gefrituurd of gegrild.• heeft een romige en neutrale smaak, kinderen zijn er gek op.• is zuiver, voedzaam en makkelijk te bereiden.

Panir, een heerlijke vleesvervanger nu ook van schapenmelk!

Te koop bij uw natuurvoedingswinkel.Zie ook www.panir.nl voor recepten.Advies verkoopprijs Ca. 250 gram Heilige Koe naturel € 2,80

Heilige Schaap € 3.98 en Heilige Koe Italiaanse kruiden € 3.00

HHeilige SchaapHeilige Schaap

HHeilige KoeHeilige Koepanir van koemelk

panir van schapenmelk

s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2009 33Rece

pte

nA

nn

eke

Am

mer

laan

|

Foto

graf

ieSv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Ingm

ar N

ieze

n

Elke dag lekker!


Bestrooi 4 kipfilets met zout enpeper. Verhit 2 eetlepels olie in eenkoekenpan en bak de filets rondombruin. Bak 50 g coppa- ofspekreepjes, 3 sjalotten (in ringengesneden) en 2 tenen knoflook (inplakjes gesneden) 2 minuten mee.Voeg 2 eetlepels salieblaadjes, 4tomaten (in parten gesneden) en 1blik uitgelekte boter- of limabonentoe en stoof alles in circa 10minuten gaar. Lekker met een groene salade.

2 eetlepels salieblaadjes

50 g coppa- of spekreepjes

4 tomaten

1 blik uitgelekte boter- of limabonen

4 kipfilets

2 tenen knoflook 3 sjalotten

Kipmet tomaat en salie

34


Verwarm 2 eetlepels olie in eenhapjespan en fruit hierin 1 ui instukjes en 2 tenen knoflook instukjes gedurende 3 minuten.Snijd 600 g paprika (groen, geel enrood) in brede repen en fruit zeeven mee. Roer er 2 eetlepels(gedroogde) tomatenpuree, 1 laurierblad, 3 takjes tijm, 100 mlwater en naar smaak zout en peperdoor en stoof de paprika, afgedekt,in 45 minuten.Klop 6 eieren los met zout enpeper. Smelt 25 g boter in eenkoekenpan en bak hierin op laagvuur de eieren al roerend bijnagaar. Schep het paprikamengselerdoor en bak nog 1 minuut. Lekker met stokbrood en eentomatensalade.

Gestoofdepaprikamet roerei


Noedelsmet aubergine en panir

Elke dag lekker!


Snijd 2 aubergines in stukjes,bestrooi ze met zout. Snijd 1 blokpanir in blokjes en dep ze droog.Marineer ze 10 minuten in eenmengsel van ½ eetlepel maïzena, 2 eetlepels Japanse sojasaus eneen mespunt sambal. Verhit 3eetlepels olie in een wok. Roerbakde drooggedepte aubergine en 1prei in ringen in 3 minuten. Voegde panir en naar smaak Chineesvijfkruidenpoeder toe en roerbaknog circa 4 minuten. Voeg 3eetlepels oester- of teriyakisaus en300 g voorgeweekte noedels toeen laat alles warm worden.Bestrooi het gerecht met 3eetlepels korianderblaadjes.

Tip: varieer op dit gerecht metandere groenten van hetseizoen, bijvoorbeeld met

courgette of een combinatievan paprika en tomaat


1 Pasta’s van oergranen

Fertilia heeft een aantal

nieuwe pastasoorten op de

markt gebracht. Daartussen

zit een bijzonder drietal, waar-

onder de penne van spelt.

Daarnaast is er penne

gemaakt van kamut, tevens

verkrijgbaar in chiocciole

(schelpvormpjes of slakken-

huisjes, volgens sommigen lij-

kend op de vorm van een @).

Spelt en kamut zijn beide oer-

granen. Spelt is een sterk, heel

oud graan. Het is een oervorm

van tarwe die niet veredeld is.

Kamut is dat ook en komt oor-

spronkelijk uit het oude

Egypte. De korrels zijn drie

keer zo groot als gewone

tarwe. Alle pasta van Fertilia is

gemaakt van harde (durum)

tarwe en komt rechtstreeks

van de biologische Italiaanse

grond.

Adviesprijs € 2,99 | 500 g

2 Spannende noedels

Zin in noedels? Keuze genoeg

uit het nieuwe assortiment

Japanse biologische noedels

van TerraSana. Het biedt

nieuwsgierig makende varian-

ten. Bijvoorbeeld boekweit-

noedels met zoete aardappel.

Of een van de vijf noedels op

basis van verschillende rijst-

soorten: bruine rijstnoedels,

bruine rijstnoedels met

wakame (een in Japan popu-

laire zeewiersoort) en bruine

rijstnoedels met pompoen en

gember. Daarnaast zijn er noe-

dels van geurige Thaise lang-

korrelrijst. En, bijzonder op je

bord, zwarte rijstnoedels. Ze

zijn gemaakt van Chinese

zwarte kleefrijst. De rijst zelf

heeft een moutachtige, tikje

bittere smaak en wordt in Azië

vooral verwerkt in zoete

gerechten. Goed om te weten:

al deze noedels zijn glutenvrij.

Wat wordt de keuze?


3 Spaar mee voorkoeien in Oeganda

Oeganda: een arm gezin krijgt

een koe. Een deel van de melk

is voor eigen gebruik, de rest

wordt verkocht. Van die

opbrengst kunnen de kinderen

uit het gezin naar school. Het

eerstgeboren kalfje schenkt de

familie aan een ander gezin

uit de gemeenschap. Zo ver-

menigvuldigt de gift zich. Om

ook in 2010 koeien te doneren

is 30.000 euro nodig. Daaraan

bijdragen is eenvoudig: spaar

de zegels of streepjescodes op

verpakkingen van Zuiver Zui-

vel. Voor elke volle spaarkaart

doneert Zuiver Zuivel 2,50

euro aan Oeganda. Doe mee,

het kost nauwelijks moeite.

Kijk voor meer informatie op

www.zuiverzuivel.nl

4 Veelzijdig jammetje

Italianen weten wat lekker is:

jam van Fiordifrutta. Gemaakt

van biologisch fruit, gezoet

met pure fruitsuikers. Doordat

de jam bij relatief lage tempe-

ratuur wordt gemaakt, blijven

de vitaminen en mineralen

zoveel mogelijk behouden.

Plus, niet onbelangrijk, de

smaak van vers fruit. Smeren

maar! Het aanbod van Fiordi-

frutta is veelzijdig. De nieuw-

ste aanwinst is kruisbessen-

jam. Van wilde kruisbessen,

maar liefst 55 procent per pot.

Niet alleen lekker op brood

overigens. Roer het Italiaanse

zoet door de yoghurt, maak er

een milkshake van, verrijk ijs

of bak een taart, bijvoorbeeld

een Hollandse klassieker als

Limburgse kruisbessen-

kruimelvlaai. Ook een goed

idee: zet de pot bij een

kaasplankje.

Adviesprijs € 3,19 /3,39 | 250 g

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse


5 Proef die roomboter!

Van nature vol smaak, dat is het

kenmerk van Proef. Neem de

ongezouten roomboter. Voor één

pakje wordt ruim 6 liter melk

afgeroomd. Minimaal een kwart

daarvan komt van het Jersey-ras,

koeien die erom bekendstaan dat

ze melk geven waarin veel eiwit-

ten en mineralen zitten. Dat geeft

de melk een volle smaak. Dat de

boter iets geler is, komt door het

hoge caroteengehalte in de melk.

Caroteen zit in het gras waarvan

de in de Hollandse weilanden

grazende koeien dagelijks

immense hoeveelheden eten.

Vers uit eigen omgeving, dat

smaakt.


6 Aangenaam douchenDuik met een van de vier nieuwe

douchecrèmes van Bee natural

onder de douche en je voelt je als

herboren. Kies je Lavendel, dan

kies je voor ontspanning. Ben je

moe of futloos? Olijf&Citroen

geeft je frisse nieuwe energie en

Rozemarijn is vitaliserend. In

Rozen zit rozenolie, waarvan je

niet alleen lekker gaat ruiken

maar die ook de huid voedt. Alle

vier zijn ze verrijkt met sesamolie

en geschikt voor alle huidtypen.

Eigenlijk hoort het hele rijtje in de

badkamer thuis, voor ieder

moment van de dag en elke stem-

ming.

Adviesprijs € 5,95 | 200 ml

Deze keer heb ik drie Aziatische sauzengeproefd van Real Organic Foods Company,waarvan twee sauzen uit India en één

medium hete curry uit Thailand. De zoetzure Kormasaus uit India is heerlijk fris, met kokos, gember, kleinestukjes ui en tomaat. Met deze saus als basis zou ik ineen handomdraai een heerlijke Indiase maaltijdkunnen toveren op een doordeweekse dag. In depittige Indiase tomatensaus Tikka Balti proef je komijnen garam massala. Aan de gele kokossaus, de ThaiYellow Curry, zou ik op het laatste moment nog watgrof gehakte koriander toevoegen en vlak voor hetserveren royaal limoensap boven de pan uitknijpen.Snijd een kipfilet in vieren, bak deze in een beetje olieaan, schenk Thai Yellow Curry erover en verhit de saus,maar laat deze niet koken. Draai het vuur laag en stoofde kip op laag vuur met een deksel op de pan in circa12 minuten gaar. Heerlijk met witte rijst en een versemango/ananassalade. Maar in de zomermaanden kunje deze sauzen natuurlijk ook bij gegrild vlees, vis ofgevogelte serveren. Verwarm de saus zachtjes in eenpannetje. Verdeel het vlees over de borden en schep desaus eroverheen. Liever vegetarisch? De Indiasevarianten passen met name bij panir en de yellowThai Curry bij tofu.

Yolanda van der Jagt www.daatjespassie.nl

Yolandaproeft


SMAAKMAKEND 4 • herfst 2009

Smaakmakend is een uitgave vanBiologica. Het blad verschijnt zeskeer per jaar en wordt u aangebodendoor uw natuurvoedings specialist.In Smaakmakend vindt u receptenmet biologische producten enverhalen over de herkomst van onsvoedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Biologica.

UitgeverBiologica | Postbus 12048 | 3501AA Utrecht | tel 030 2339970 | fax030 2304423 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofdredac-teur) | Peter Jens (uitgever) | HansMoltzer | Annelijn Steenbruggen |Rob Zentveld | Nicole Willemse

VormgevingCarla Goossens | Marc van Meurs

FotografieJean-Pierre Jans | Sven Benjamins |dutchphotography.nl

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels |Dorien Dijkhuis |Urika Gustavsson | Yolanda van derJagtl | Ingmar Niezen

Druk & lithografieRoto Smeets

AcquisitieRenata Horenova, Katrien Hornikx, BiologicaAdvertenties kunnen zonder op gaafvan redenen worden geweigerd.

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag wordenovergenomen en/of gereproduceerdzonder schriftelijke toestemmingvan de uitgever en foto graaf. Dezeuitgave is met zorg gemaakt. Vooreventuele onjuistheden is Biologicaniet aansprakelijk. Smaakmakendwordt gedrukt op chloorvrij engerecycled papier.

Biologica heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde wer-ving en besteding van fondsen.

colofon

Wat is uw smaakfavoriet?

Begint u te watertanden bij de aanblik van een rieten mand vol ambachtelijke

broodjes, een stuk verse Remeker kaas en frisse duindoornjam? Zijn het producten

die u in het weekend vaak op de ontbijttafel heeft staan? Zet u graag uw tanden in

een blozende Schone van Boskoop? Of staat een glas vers geperst, zacht/zoete

appelsap van de Warmonderhof bij u met stip op nummer één?

Tijdens de Week van de Smaak staan 200 biologische speciaalzaken in het teken van

“Proef en stem”. Een week waarin er weer veel nieuwe oogstproducten verkrijgbaar

zijn: verse pompoenen, goudgele maïskolven, sappige druiven. Aan u de vraag, om

kritisch in de winkel en uw keuken rond te kijken en te beslissen wat uw biologische

smaaktoppers zijn?

WIN EEN SMAAKFEESTJE RHEDEROORD!Vul op www.proefenstem.nl uw top 5 van biologische smaakfavorieten in,

vertel bij het eerste product ook waarom, en maak kans op een heerlijk

smaakarrangement met overnachting voor twee in toprestaurant Rhederoord of

een biologische boodschappentas ter waarde van € 50,00! Tot en met 31 oktober

blijft deelname mogelijk. De uitslag wordt in november bekend gemaakt.

s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2009 39s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2009 39

Biologisch eten “Zoveel mogelijk, niet altijd dus. Ik haalhet bij Super de Boer en op de Noordermarkt.”

Vlees “Eet ik niet, wel vis. Ik bekijk regelmatig de Green-peace viswijzer. Ik hou van tonijn, maar vrijwel alle soortenworden bedreigd. Dus dan maar een rood poontje.”

Tomaten “Biologisch geteelde tomaten vind ik wel lekker-der, ja. Toch blijft het moeilijk om duidelijk verschillen teproeven tussen biologisch en niet-biologisch geteelde groen-ten en fruit.”

Laptopjes “Uit ons grote groenonderzoek blijkt dat hetaantal groenbezoekers stijgt. Je ziet bijvoorbeeld ook steedsmeer jongeren met hun laptopjes in parken.”

Relatie stad-platteland “We willen dat groenenthousi-asme doortrekken naar het platteland. Samen met scholenen boerderijen ontwikkelen we projecten voor kinderen. Ookstaan steeds meer agrarische ondernemers open voor zorg-klanten op hun bedrijf.”

Eetbewustzijn “Doordat het groenbewustzijn stijgt, stijgtook het eetbewustzijn. Steeds meer Amsterdammers willenweten waar hun eten vandaan komt. We proberen ook volks-tuinen beter bereikbaar te maken voor een breed publiek.”

Studenten “Lokaal voedsel, streekmarkten, het is eentrend. Niet alleen voor topkoks, ook studenten tonen belang-stelling. En niet te vergeten: toeristen. Die vinden het leukom te horen dat het vlees dat ze eten bijvoorbeeld uit Water-land komt. En dat is weer goed voor het groene imago vanAmsterdam.”

Zelf koken “Mijn man en ik koken allebei. Ik kook eigenlijkalleen in ’t weekend. Salade Caprese en couscousgerechtenmaak ik graag.”

Eigen wijngaard “Met z’n vieren hebben we in 2004 eenwijngaard gekocht in de buurt van Carcassonne, in het zuid-westen van de Languedoc. De wijn die er vanaf komt wordtsteeds beter. We worden van alle kanten bijgestaan doorFranse professionals. En zo gauw ons werk het toestaat, rei-zen we af naar het zonnige zuiden. Nee, onze wijndruiventelen we niet biologisch. Dan moet je er iedere dag meebezig zijn. Dat lukt niet vanuit Amsterdam.”

Goudkevertje “We werken er zoveel mogelijk milieuvrien-delijk en doen veel werk met de hand. Ook doen we er allesaan om het ecosysteem zo goed mogelijk in evenwicht tehouden. We spuiten bijvoorbeeld met een bestrijdingsmid-del tegen het gevaarlijke goudkevertje. Dat diertje brengteen virale infectie over die de druivenplant niet overleeft.”

Zonnebloemen “We verbouwen er biologisch graan, erw-ten, zonnebloemen en luzerne. We hopen dat ons dat uitein-delijk ook met de wijndruiven gaat lukken. Later, als we meertijd hebben.”

bekend met bio

is Groenlinks-wethouder

van Amsterdam,

Hoofdstad van de Smaak.

“Doordat het groen -

bewustzijn stijgt, stijgt

ook het eetbewustzijn”

Teks

tH

ans

Mol

tzer

|B

eeld

Jean

-Pie

rre

Jan

s

Marijke Vos

Dit verrukkelijke recept vind je in Smaakmakend,

het enige blad dat puur over biologisch eten&drinken gaat.

Je kunt het gratis meenemen in de natuurvoedingswinkels.

Eén probleempje: ’t smaakt allemaal zo ontzettend lekker,

dat ons blad de winkels uitvliegt.

Onze oplossing: voor € 22,50 valt

Smaakmakend een jaar lang (6x) op je deurmat.

Plus een welkomstcadeau (ter waarde van hetzelfde bedrag)

van Weleda, voor de eerste 100 abonnees!

Ga naar www.smaakmakend.nl als je meer wilt weten.

Of bel (030) 233 99 77

Biologisch smaakt ’t lekkerst in

met koekkruidenPruimentaart

Smaakmakend Herfstnummer 2009

Documents

Transcript of Smaakmakend Herfstnummer 2009