Smaakmakend 0314

Proef de bodemvan fruitteler Elze-Lia

Onvergetelijke vakantiesoepjes

Op de melkveeboerderijvan Wendela en Boy

Groenten van de grillmet Orac Botanico mix

van uw biologische specialistnº3 | zomer 2014

Proef de bodemvan fruitteler Elze-Liavan fruitteler Elze-Lia

ZOMERSE SMAAKEXPLOSIES

2 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2014

Cov

erfo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

Van een panoramisch aanbod gesproken! Soja, haver, spelt, rijst, kokosnoot, amandel, hazelnoot, macadamia ... Stuk voor stuk gezonde plantaardige ingrediënten die met elkaar wedijveren om de beste smaak. In zo’n heerlijk en divers smaaklandschap vind je vast je gading. Even inzoomen. Zien we dat goed? De verpakkingen steken in een nieuw, fancy kleedje. Een lust voor het oog. En een must voor je winkelmandje. Meer plantaardige high-lights en snapshots op www.provamel.nl.

Like us on

PROVAMEL_ADV_SMAAKMAKEND_1.indd 1 23/04/14 12:00


Cov

erfo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

Van een panoramisch aanbod gesproken! Soja, haver, spelt, rijst, kokosnoot, amandel, hazelnoot, macadamia ... Stuk voor stuk gezonde plantaardige ingrediënten die met elkaar wedijveren om de beste smaak. In zo’n heerlijk en divers smaaklandschap vind je vast je gading. Even inzoomen. Zien we dat goed? De verpakkingen steken in een nieuw, fancy kleedje. Een lust voor het oog. En een must voor je winkelmandje. Meer plantaardige high-lights en snapshots op www.provamel.nl.

Like us on

PROVAMEL_ADV_SMAAKMAKEND_1.indd 1 23/04/14 12:00

| zomer 2014 3

inhoud

zomer 2014

recepten in dit nummer

16Zomers kaasplankje

26Zuppa di farro | Udonnoedelsoep met tofu

30Gegrilde groenten met Orac Botanico mix | Gevulde perziken met gehakt en abrikozenchutney | Zomerpilav met zwarte rijst, zomergroenten en gegrilde tomaatjes

4 Wie had dat gedacht?Frambozen? Op die plek? Fruitteler en bodemtechnicus Elze-Lia Visser verraste iedereen met een bloesemende fruitboomgaard aan de oever van de Rijn

8 Welkom bij De Groene GriffioenOntdek zelf waarom de melk van Wendela en Boy Griffioen heel anders smaakt dan die van een boerderij tweehonderd meter verderop

18 Rode zomertoetjesPlukrijpe frambozen, aardbeien en blauwe bessen spelen de hoofdrol in een serie zomerfrisse toetjes

24 Van Toscane tot TokyoMichel Jansen, eigenaar van de Kleinste SoepFabriek, reist de hele wereld over op zoek naar mooie smaken voor zijn biologische soepen. Zijn ‘Soepboek’ is net uit

en verder in dit nummer 12 Joel Salatin: boer, schrijver en spreker met een missie27 Het succes van spelt31 Verse oogst, volle smaak 33 Winkelwaar39 Een frisse kijk: Future Farmers

18

22

Cove

rfot

ogra

fie

Sve

n B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| C

ulin

aire

real

isat

ie In

gmar

Nie

zen

8

Fruit

Of het nu gaat om de kwaliteit van bramen, frambozen en kersen of om de smaak ervan, alles begint

bij de bodem. Fruitteler en bodemtechnicus Elze-Lia Visser: ‘Veel kalium in de grond geeft een zoetere smaak.

Veel stikstof maakt fruit juist ietsje bitterder.’ En dat is slechts een deel van haar verhaal.

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| B

eeld

Am

ke

met terroir


Fruit

Of het nu gaat om de kwaliteit van bramen, frambozen en kersen of om de smaak ervan, alles begint

bij de bodem. Fruitteler en bodemtechnicus Elze-Lia Visser: ‘Veel kalium in de grond geeft een zoetere smaak.

Veel stikstof maakt fruit juist ietsje bitterder.’ En dat is slechts een deel van haar verhaal.

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| B

eeld

Am

ke

met terroir


Lekker naar de boer

Een regenworm probeert zich in veiligheid te brengen als Elze-Lia Visser haar hand in de don-kere aarde steekt. Toen ze zes jaar geleden op deze plek, op de grens van de Utrechtse Heuvelrug en de rivier de Rijn, begon met het telen van bramen en frambozen, waren er boeren in de buurt die zeiden: ‘Fruit? Op die plek? Dat lukt nooit! Daar is de grond veel te compact voor.’ Maar Elze-Lia ging ervoor. Ze geloofde dat de grond veel te bie-den had mits hij goed werd behandeld.

KringloopgedachteZe wist al op haar veertiende dat ze boer wilde worden. Ook was ze altijd al gefascineerd door de bodem. Na haar opleiding bodem-techniek werkte ze jarenlang in de bodemsanering voordat ze zes jaar geleden haar droom om boer te worden in vervulling bracht. Ze koos voor biodynamische fruit-teelt. Elze Lia: ‘Alles hangt met elkaar samen. Dierlijke mest biedt voeding voor de bodem, de bodem biedt voeding voor de vruchten en de vruchten bieden voeding voor de mens. Ik vind het

‘ZIE JE HOE RUL DIE GROND IS?’

2015 door de FAO is uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Bodem, vanwege het grote belang van vruchtbare bodems voor de voedselproductie, nu en in de toekomst

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| B

eeld

Am

ke

| zomer 2014 5

Lekker naar de boer


mooi om vanuit die kringloopgedachte naar de natuur te kijken.’ Toen ze met haar bedrijf begon was er jarenlang gangbaar geboerd. ‘De bodem lag er heel anders bij. Elk jaar zie ik dat hij een stukje gezonder wordt.’

De bodem leeftOp lange percelen staan frambozen- en braam-struiken. Sinds een paar jaar verbouwt Elze-Lia Visser ook kiwibessen, kersen en pruimen. ‘De bodem leeft’, zegt ze. ‘Je ziet het niet van de bui-tenkant, maar in die aarde zijn talloze insecten en organismen aan het werk. Samen hebben zij per hectare ongeveer het gewicht van een koe. Elk organisme heeft zijn eigen rol. Regenwormen breken organische stoffen uit de dierlijke mest af. Andere diertjes breken die stoffen nog verder af, zetten ze om in iets anders en slepen ze dieper de grond in. Alles heeft zijn eigen taak in het omzet-tingsproces.’

Zuurstof en stikstof‘Ik wil de bodem voeden, niet de plant. Dat gebeurt veel in de gangbare landbouw. Ik verge-lijk kunstmest met een infuus waar de planten levenslang aan liggen. Als wij ziek zijn, kan een infuus een tijdelijke oppepper zijn. Maar op lange termijn verslapt het ons. Zo is het ook met planten. Ze bouwen geen enkele weerstand op. Ik geloof dat planten alleen maar gezond kunnen worden als de bodem dat is. Daar halen ze immers

hun voedingsstoffen vandaan. En het mooie is: als de bodem eenmaal in balans is, kan hij tegen een stootje. Dan heb je niet zo snel meer last van schimmels en plagen.’Een gezonde bodem zit vol bacteriën en kan ademen. Sommige organismen hebben zuurstof nodig. Daarom bewerkt Elze-Lia Visser haar land niet met zware machines. Haar machines zijn zo licht mogelijk en ze hebben extra brede banden om het gewicht zoveel mogelijk te verdelen. Dat houdt de grond los. ‘Wat de bodem ook rul maakt, is klaver’, zegt ze. ‘Klaver legt via een bacterie die op de wortels leeft stikstof uit de lucht vast. En dat is weer gezond voor de planten.’

Wisselende seizoensbelevingDoordat Elze-Lia de bodem voedt, komen de mine-ralen die in de bodem zitten terecht in de plant. Dat zorgt er niet alleen voor dat haar biodynami-sche fruit heel gezond is, het doet ook iets met de smaak. ‘Ons fruit heeft terroir’, zegt ze. ‘Net als wijn. De bodemsamenstelling geeft een bepaalde smaak aan de vruchten. Het kan ook per seizoen verschillen. De bodem verandert door vochtigheid en temperatuur. Dat heeft invloed op de smaak. Mijn opa had vroeger een fruitbedrijf. Ik weet nog hoe erg ik die seizoensbeleving van smaak miste toen hij ermee ophield. Die smaaksensatie vind je niet in de supermarkt. Ik vind het heel bijzonder dat ik daar nu weer op mijn eigen bedrijf van kan genieten.’�

‘In de aarde zijn talloze insecten en organismen aan het werk. Samen hebben zij per hectare ongeveer het gewicht van een koe’

‘In de aarde zijn talloze insecten en organismen

Lekker naar de boer


mooi om vanuit die kringloopgedachte naar de natuur te kijken.’ Toen ze met haar bedrijf begon was er jarenlang gangbaar geboerd. ‘De bodem lag er heel anders bij. Elk jaar zie ik dat hij een stukje gezonder wordt.’

De bodem leeftOp lange percelen staan frambozen- en braam-struiken. Sinds een paar jaar verbouwt Elze-Lia Visser ook kiwibessen, kersen en pruimen. ‘De bodem leeft’, zegt ze. ‘Je ziet het niet van de bui-tenkant, maar in die aarde zijn talloze insecten en organismen aan het werk. Samen hebben zij per hectare ongeveer het gewicht van een koe. Elk organisme heeft zijn eigen rol. Regenwormen breken organische stoffen uit de dierlijke mest af. Andere diertjes breken die stoffen nog verder af, zetten ze om in iets anders en slepen ze dieper de grond in. Alles heeft zijn eigen taak in het omzet-tingsproces.’

Zuurstof en stikstof‘Ik wil de bodem voeden, niet de plant. Dat gebeurt veel in de gangbare landbouw. Ik verge-lijk kunstmest met een infuus waar de planten levenslang aan liggen. Als wij ziek zijn, kan een infuus een tijdelijke oppepper zijn. Maar op lange termijn verslapt het ons. Zo is het ook met planten. Ze bouwen geen enkele weerstand op. Ik geloof dat planten alleen maar gezond kunnen worden als de bodem dat is. Daar halen ze immers

hun voedingsstoffen vandaan. En het mooie is: als de bodem eenmaal in balans is, kan hij tegen een stootje. Dan heb je niet zo snel meer last van schimmels en plagen.’Een gezonde bodem zit vol bacteriën en kan ademen. Sommige organismen hebben zuurstof nodig. Daarom bewerkt Elze-Lia Visser haar land niet met zware machines. Haar machines zijn zo licht mogelijk en ze hebben extra brede banden om het gewicht zoveel mogelijk te verdelen. Dat houdt de grond los. ‘Wat de bodem ook rul maakt, is klaver’, zegt ze. ‘Klaver legt via een bacterie die op de wortels leeft stikstof uit de lucht vast. En dat is weer gezond voor de planten.’

Wisselende seizoensbelevingDoordat Elze-Lia de bodem voedt, komen de mine-ralen die in de bodem zitten terecht in de plant. Dat zorgt er niet alleen voor dat haar biodynami-sche fruit heel gezond is, het doet ook iets met de smaak. ‘Ons fruit heeft terroir’, zegt ze. ‘Net als wijn. De bodemsamenstelling geeft een bepaalde smaak aan de vruchten. Het kan ook per seizoen verschillen. De bodem verandert door vochtigheid en temperatuur. Dat heeft invloed op de smaak. Mijn opa had vroeger een fruitbedrijf. Ik weet nog hoe erg ik die seizoensbeleving van smaak miste toen hij ermee ophield. Die smaaksensatie vind je niet in de supermarkt. Ik vind het heel bijzonder dat ik daar nu weer op mijn eigen bedrijf van kan genieten.’�

‘In de aarde zijn talloze insecten en organismen aan het werk. Samen hebben zij per hectare ongeveer het gewicht van een koe’

‘In de aarde zijn talloze insecten en organismen

| zomer 2014 7

Elze-Lia Visser


MelkBij De Groene Griffioen doen ze mee aan Lekker naar de Boer. Niet alleen omdat het leuke dagen zijn, maar

ook om de kloof te dichten tussen boer en burger. Wendela Griffioen: ‘We zijn trots op ons biologische

bedrijf en willen dat graag met mensen delen.’

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| B

eeld

Am

ke

van de Montbéliarde


MelkBij De Groene Griffioen doen ze mee aan Lekker naar de Boer. Niet alleen omdat het leuke dagen zijn, maar

ook om de kloof te dichten tussen boer en burger. Wendela Griffioen: ‘We zijn trots op ons biologische

bedrijf en willen dat graag met mensen delen.’

Teks

t D

orie

n D

ijkh

uis

| B

eeld

Am

ke

van de Montbéliarde

| zomer 2014 9

Lekker naar de boer

In een lange rij sjokt een bruin-witte stoet het weiland in. De witte, zoals altijd, voorop. Even blijft de groep bij elkaar, dan kiest elke koe haar eigen stukje om te grazen. Het is een

dagelijks tafereel bij De Groene Griffioen, maar Wen-dela kan er elke keer weer van genieten. De koeien gingen altijd al naar buiten. Toch wilden Wendela en Boy Griffioen een stapje verdergaan toen ze een paar jaar geleden bij Boy’s ouders in het bedrijf stapten. Ze schakelden om naar biologisch. ‘Het past bij de manier waarop we in het leven staan. We wil-len boeren in harmonie met mens, dier en natuur.’

Zien wat boeren doenWat ze ook graag wilden, behalve biologisch boeren, was zelf kaas maken en die verkopen in een winkel aan huis. Zo komen mensen naar de boerderij om te zien wat ze er allemaal doen. Dat is voor Wendela en Boy heel belangrijk. ‘Vroeger kende iedereen wel

iemand die op een boerderij woonde. Tegenwoordig zijn er veel mensen die hun hele leven nooit een op een boerderij komen. Burgers en boeren raken daar-door van elkaar verwijderd.’ Die kloof tussen de stad en het platteland gaat haar om twee redenen aan het hart. ‘Door die verwijdering raken mensen ook ver-wijderd van de oorsprong van ons voedsel. We weten niet meer wat een kip kost. En sommige kinderen weten niet dat melk niet uit de fabriek komt, maar uit een koe. Bovendien ontstaat er met die berichtgeving over voedselschandalen en megastallen een beeld van boeren dat niet altijd even positief is. Terwijl juist veel boeren hartstikke goed bezig zijn.’Mensen kennis laten maken met hun producten, maar ook met de boerderij zelf. Dat is de missie van De Groene Griffioen. Want wie ziet hoe de dieren wor-den verzorgd, hoeveel ruimte ze krijgen en hoeveel werk het is om kaas te maken, snapt dat die kaas iets duurder is dan in de supermarkt.

b


Lekker naar de boer

In de winkel verkopen ze naast kaas en melk ook produc-ten van boeren en fabrikanten uit de omgeving. Bier uit Weesp bijvoorbeeld. En honing. Ook staat er een vriezer vol biefstukken, hamburgers en lendenlappen. ‘Van eigen koeien’, zegt Wendela. ‘Voor een melkveebedrijf geldt: hoe meer melk je produceert, hoe meer je verdient. Maar dat kan ten koste van de koeien gaan. Een melkkoe is een topsporter. Als ze al haar energie nodig heeft voor de melkproductie, wordt ze eerder ziek en moet je haar als boer eerder afschrijven. Dat wilden wij niet. Daarom heb-ben we voor een speciaal ras gekozen: Montbéliarde. Dat is een ras dat zowel geschikt is voor melkproductie als voor vlees. Het verschil in melkproductie is groot. Tien liter per keer ten opzichte van twintig tot vijfentwintig liter die een ‘gewone’ melkkoe geeft. Maar het past bij onze manier van ondernemen. We willen niet te veel van onze koeien vragen.’

SchoolklassenBij De Groene Griffioen werken ze veel samen met scholen uit de omgeving. ‘We zijn behalve melkveeboerderij ook educatieboerderij’, zegt Wendela. ‘Er komen regelmatig klassen langs om te zien hoe de koeien worden gemolken en hoe je van die melk kaas maakt. Maar we doen nog veel meer. We organiseren allerlei evenementen om zoveel mogelijk mensen naar de boerderij te laten komen. Tegen kerst hebben we een levende kerststal, na de winter kun-nen mensen komen kijken naar de koeiendans zodra de koeien weer de wei in gaan en in juni doen we mee aan de

open dagen van Lekker naar de Boer.’ Dit jaar staat er een houten carrousel op het terrein van De Groene Griffioen, een kunstproject van Sietske Klooster. Wendela: ‘Sietske wil melk weer het aanzien geven die het verdient. In de supermarkt is het een bulkproduct dat soms zelfs goedko-per is dan water. Tijdens Lekker naar de Boer kunnen men-sen bij ons ervaren hoeveel factoren er van invloed zijn op de smaak van de kaas. En dat melk terroir heeft, net als wijn. Onze melk smaakt heel anders dan die van een boer-derij tweehonderd meter verderop. Ik wil er nog niet te veel over verklappen. Zeker is dat het heel leuk wordt.’ �

De Groene Griffioen is zaterdag 21 juni geopend van 11 tot 17 uur.

Ze liggen aan fietsroute 13, een prachtige speciaal uitgezette grote

fietstassenroute langs biologische adresjes van 40 kilometer rond

het Gooimeer.

k d B ’ Dit j t t

iedereen Lekker naar de boerOp 21 en 22 juni kun je bij ruim 160 biologische boeren-

bedrijven in heel Nederland terecht voor rondleidingen,

boerenmarkten, proeverijen en allerlei (kinder)activiteiten. Je

ziet, ruikt, proeft en ervaart het boerenleven en je kunt kennis

maken met de boer en met zijn passie voor het vak.

Op www.lekkernaardeboer.nl/ZoekEenBoerderij vind je alle

boerderijen die meedoen. Moeilijk kiezen welk bedrijf te

bezoeken? Laat je dan inspireren door de prachtige fietsroutes

langs verschillende biologische boerenbedrijven. Je vindt de

routes en overige informatie op www.lekkernaardeboer.nl/

fietsroutes.


Lekker naar de boer

In de winkel verkopen ze naast kaas en melk ook produc-ten van boeren en fabrikanten uit de omgeving. Bier uit Weesp bijvoorbeeld. En honing. Ook staat er een vriezer vol biefstukken, hamburgers en lendenlappen. ‘Van eigen koeien’, zegt Wendela. ‘Voor een melkveebedrijf geldt: hoe meer melk je produceert, hoe meer je verdient. Maar dat kan ten koste van de koeien gaan. Een melkkoe is een topsporter. Als ze al haar energie nodig heeft voor de melkproductie, wordt ze eerder ziek en moet je haar als boer eerder afschrijven. Dat wilden wij niet. Daarom heb-ben we voor een speciaal ras gekozen: Montbéliarde. Dat is een ras dat zowel geschikt is voor melkproductie als voor vlees. Het verschil in melkproductie is groot. Tien liter per keer ten opzichte van twintig tot vijfentwintig liter die een ‘gewone’ melkkoe geeft. Maar het past bij onze manier van ondernemen. We willen niet te veel van onze koeien vragen.’

SchoolklassenBij De Groene Griffioen werken ze veel samen met scholen uit de omgeving. ‘We zijn behalve melkveeboerderij ook educatieboerderij’, zegt Wendela. ‘Er komen regelmatig klassen langs om te zien hoe de koeien worden gemolken en hoe je van die melk kaas maakt. Maar we doen nog veel meer. We organiseren allerlei evenementen om zoveel mogelijk mensen naar de boerderij te laten komen. Tegen kerst hebben we een levende kerststal, na de winter kun-nen mensen komen kijken naar de koeiendans zodra de koeien weer de wei in gaan en in juni doen we mee aan de

open dagen van Lekker naar de Boer.’ Dit jaar staat er een houten carrousel op het terrein van De Groene Griffioen, een kunstproject van Sietske Klooster. Wendela: ‘Sietske wil melk weer het aanzien geven die het verdient. In de supermarkt is het een bulkproduct dat soms zelfs goedko-per is dan water. Tijdens Lekker naar de Boer kunnen men-sen bij ons ervaren hoeveel factoren er van invloed zijn op de smaak van de kaas. En dat melk terroir heeft, net als wijn. Onze melk smaakt heel anders dan die van een boer-derij tweehonderd meter verderop. Ik wil er nog niet te veel over verklappen. Zeker is dat het heel leuk wordt.’ �

De Groene Griffioen is zaterdag 21 juni geopend van 11 tot 17 uur.

Ze liggen aan fietsroute 13, een prachtige speciaal uitgezette grote

fietstassenroute langs biologische adresjes van 40 kilometer rond

het Gooimeer.

k d B ’ Dit j t t

iedereen Lekker naar de boerOp 21 en 22 juni kun je bij ruim 160 biologische boeren-

bedrijven in heel Nederland terecht voor rondleidingen,

boerenmarkten, proeverijen en allerlei (kinder)activiteiten. Je

ziet, ruikt, proeft en ervaart het boerenleven en je kunt kennis

maken met de boer en met zijn passie voor het vak.

Op www.lekkernaardeboer.nl/ZoekEenBoerderij vind je alle

boerderijen die meedoen. Moeilijk kiezen welk bedrijf te

bezoeken? Laat je dan inspireren door de prachtige fietsroutes

langs verschillende biologische boerenbedrijven. Je vindt de

routes en overige informatie op www.lekkernaardeboer.nl/

fietsroutes.

Wendela en Boy Griffi oen

alles draait om de natuurlijke samenwerking tussen dieren, planten en bodem. ‘Het zou zo mooi zijn als mensen eens wakker werden met als eerste gedachte:

Hoe zou het vandaag met de wurmen zijn?’

Joel Salatin praat zoals vooral Amerikanen dat kun-nen. Een beetje theatraal, druk gebarend en met een stem die in elk restaurant boven de muziek uit komt. Honderd dagen per jaar is deze Amerikaanse boer

uit Virginia op reis om het evangelie van ‘pasture farming’ te verkondigen: het natuurlijk gebruik van grasland en bodem. Hij is boer, schrijver en spreker met een missie.

Zo werkt het op zijn boerderijOp Polyface Farm, de boerderij van Salatin, wordt niet geploegd, gemaaid of geïnjecteerd. Zijn koeien grazen op een stuk land tot het gras kort is. Dan verplaatst hij ze. ‘Kippen houden van kort gras’, zegt hij. En dus volgen de kippen. Ze pikken wat eetbaar is uit de mest, ruimen de vlaaien op en bemesten het land zelf weer. Daarna komen de kalkoenen. Varkens heeft hij ook. Die wroeten naar hartenlust in stukken bos die hij steeds met wat schrikdraad afzet. Zo eten ze eikels, noten en wortels. ‘Happy pigs’ zijn het. ‘Varkens moeten kun-nen genieten van varken zijn.’Salatin gaat met zijn aanpak een stap verder dan de gemid-delde biologische boer. De natuur en het landschap bepalen zijn manier van werken, met een centrale rol voor de levende bodem. Wij vroegen hem wat hem was opgevallen aan het Nederlandse landschap. ‘Allereerst het water. In de hele wereld proberen boeren wan-hopig om water op hun land te krijgen, maar hier moet je het er vooral vanaf houden. Je hebt dus andere problemen, want water voert heel veel af. Is dat water ook schoon genoeg om te drinken, of zit het vol poep en andere dingen?’Hij vertelt dat hij 's middags had gezien hoe een boer varkens-mest in zijn weiland injecteerde. ‘De natuur maakt er geen

gewoonte van om mest diep in de bodem te laten zakken. De bodem krijgt graag voeding op zijn hoofd. En dan liefst bruin spul dat niet stinkt. Dat rauwe spul dat de bodem in gaat zal niet alleen veel wormen doden omdat het zo zuur is, maar ook via het grondwater ergens anders terechtkomen.’‘Ik heb van mensen uit het vak gehoord hoeveel dieren er hier in stallen gehouden worden. Ik heb die stallen gezien. Ze zien er vaak mooier uit dan de stallen bij ons in de VS, maar binnen gaat het er natuurlijk hetzelfde aan toe. Ik ben bang dat Nederland bezig is in een toilet te veranderen. Het is een groot probleem wanneer je het verwerkingsvermogen van je ecosysteem met het dumpen van afval te boven gaat.’Is dat op te lossen? ‘Ik kan je verzekeren dat wanneer je een systeem invoert van goede, gecontroleerde rotatie van gra-zers op het land, je de capaciteit van de bodem enorm kunt vergroten’, stelt hij. ‘In dit natte, goed georganiseerde land-schap kan dat zelfs beter dan in een ruiger gebied.’

Ook goed voor ons?Zou dat genoeg zijn voor al die dieren die we hier hebben? Dat niet, zegt hij, maar wel ruim genoeg om onszelf te kun-nen voeden. En met de export van al die varkens moeten we langzaamaan eens ophouden. ‘Ik sprak een tijd terug op een congres een aantal boeren uit Afrika. Stuk voor stuk zeiden die dat zij makkelijk hun eigen bevolking kunnen voeden als wij eens ophouden met het dumpen van goedkoop voedsel. Wij moeten eens af van dat paternalistische idee dat wij de hele wereld moeten voeden.’

Bekijk de voordracht van Joel Salatin op TedMED in 2012:www.tedmed.com/talks/show?id=7342

JOEL SALATINHOEDER VAN EEN LEVENDE BODEM

water voert heel veel af. Is dat water ook schoon genoeg om te drinken, of zit het vol poep en andere dingen?’Hij vertelt dat hij 's middags had gezien hoe een boer varkens-mest in zijn weiland injecteerde. ‘De natuur maakt er geen

hele wereld moeten voeden.’

Bekijk de voordracht van Joel Salatin op TedMED in 2012:www.tedmed.com/talks/show?id=7342 Te

kst

Pau

lRob

ert

| Bee

ld p

atja

rret

t.co

m


alles draait om de natuurlijke samenwerking tussen dieren, planten en bodem. ‘Het zou zo mooi zijn als mensen eens wakker werden met als eerste gedachte:

Hoe zou het vandaag met de wurmen zijn?’

Joel Salatin praat zoals vooral Amerikanen dat kun-nen. Een beetje theatraal, druk gebarend en met een stem die in elk restaurant boven de muziek uit komt. Honderd dagen per jaar is deze Amerikaanse boer

uit Virginia op reis om het evangelie van ‘pasture farming’ te verkondigen: het natuurlijk gebruik van grasland en bodem. Hij is boer, schrijver en spreker met een missie.

Zo werkt het op zijn boerderijOp Polyface Farm, de boerderij van Salatin, wordt niet geploegd, gemaaid of geïnjecteerd. Zijn koeien grazen op een stuk land tot het gras kort is. Dan verplaatst hij ze. ‘Kippen houden van kort gras’, zegt hij. En dus volgen de kippen. Ze pikken wat eetbaar is uit de mest, ruimen de vlaaien op en bemesten het land zelf weer. Daarna komen de kalkoenen. Varkens heeft hij ook. Die wroeten naar hartenlust in stukken bos die hij steeds met wat schrikdraad afzet. Zo eten ze eikels, noten en wortels. ‘Happy pigs’ zijn het. ‘Varkens moeten kun-nen genieten van varken zijn.’Salatin gaat met zijn aanpak een stap verder dan de gemid-delde biologische boer. De natuur en het landschap bepalen zijn manier van werken, met een centrale rol voor de levende bodem. Wij vroegen hem wat hem was opgevallen aan het Nederlandse landschap. ‘Allereerst het water. In de hele wereld proberen boeren wan-hopig om water op hun land te krijgen, maar hier moet je het er vooral vanaf houden. Je hebt dus andere problemen, want water voert heel veel af. Is dat water ook schoon genoeg om te drinken, of zit het vol poep en andere dingen?’Hij vertelt dat hij 's middags had gezien hoe een boer varkens-mest in zijn weiland injecteerde. ‘De natuur maakt er geen

gewoonte van om mest diep in de bodem te laten zakken. De bodem krijgt graag voeding op zijn hoofd. En dan liefst bruin spul dat niet stinkt. Dat rauwe spul dat de bodem in gaat zal niet alleen veel wormen doden omdat het zo zuur is, maar ook via het grondwater ergens anders terechtkomen.’‘Ik heb van mensen uit het vak gehoord hoeveel dieren er hier in stallen gehouden worden. Ik heb die stallen gezien. Ze zien er vaak mooier uit dan de stallen bij ons in de VS, maar binnen gaat het er natuurlijk hetzelfde aan toe. Ik ben bang dat Nederland bezig is in een toilet te veranderen. Het is een groot probleem wanneer je het verwerkingsvermogen van je ecosysteem met het dumpen van afval te boven gaat.’Is dat op te lossen? ‘Ik kan je verzekeren dat wanneer je een systeem invoert van goede, gecontroleerde rotatie van gra-zers op het land, je de capaciteit van de bodem enorm kunt vergroten’, stelt hij. ‘In dit natte, goed georganiseerde land-schap kan dat zelfs beter dan in een ruiger gebied.’

Ook goed voor ons?Zou dat genoeg zijn voor al die dieren die we hier hebben? Dat niet, zegt hij, maar wel ruim genoeg om onszelf te kun-nen voeden. En met de export van al die varkens moeten we langzaamaan eens ophouden. ‘Ik sprak een tijd terug op een congres een aantal boeren uit Afrika. Stuk voor stuk zeiden die dat zij makkelijk hun eigen bevolking kunnen voeden als wij eens ophouden met het dumpen van goedkoop voedsel. Wij moeten eens af van dat paternalistische idee dat wij de hele wereld moeten voeden.’

Bekijk de voordracht van Joel Salatin op TedMED in 2012:www.tedmed.com/talks/show?id=7342

JOEL SALATINHOEDER VAN EEN LEVENDE BODEM

water voert heel veel af. Is dat water ook schoon genoeg om te drinken, of zit het vol poep en andere dingen?’Hij vertelt dat hij 's middags had gezien hoe een boer varkens-mest in zijn weiland injecteerde. ‘De natuur maakt er geen

hele wereld moeten voeden.’

Bekijk de voordracht van Joel Salatin op TedMED in 2012:www.tedmed.com/talks/show?id=7342 Te

kst

Pau

lRob

ert

| Bee

ld p

atja

rret

t.co

m

12 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2014 | zomer 2014 13


nu overal verkrijgbaarMet in deze derde editie onder andere een unieke trouwspecial.

Welke stellen zijn in het huwelijksbootje gestapt? En hoe gaat

het nu met Aletta, Johan, Wim, Jos en Jan?

Boer zoekt Vrouw Magazine is de romantische glossy over land, leven en de liefde.

Lees het allemaal!

adv BZV magazine.indd 1 5/21/14 1:56 PM

En zie welke boer onder anderede melk levert voor uw product

Voer de productiecode in

ontdek de herkomst

Transparanter kan niet!

www.zuiverzuivel.nl

Jan DuijndamHoeve Biesland, Delfgauw (ZH)

bereid met m

elk

van onze eigen

boeren

Volle Yomio

09 05 91

10 01

2

3Scan de QR code op de verpakking

109 0591

10:01

09 059110:01






Lees het allemaal!




ontdek de herkomst


www.zuiverzuivel.nl


bereid met m

elk

van onze eigen

boeren

Volle Yomio

09 05 91

10 01

2


109 0591

10:01

09 059110:01

| zomer 2014 15





Lees het allemaal!




ontdek de herkomst


www.zuiverzuivel.nl


bereid met m

elk

van onze eigen

boeren

Volle Yomio

09 05 91

10 01

2


109 0591

10:01

09 059110:01

16 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2014Teks

t A

nn

eke

Am

mer

laan

| B

eeld

Sve

n B

enja

min

s | S

tylin

g G

ust

afss

on |

met

dan

k aa

n K

roon

voo

r het

bes

chik

baa

r ste

llen

van

de

kaze

n

3 LADY'S BLUE Licht pikant, romig maar

toch niet zwaar, zo laat de

rauwmelkse blauwe geiten-

kaas Lady’s Blue zich het best

omschrijven. Deze op gei-

tenboerderij De Kruidenwei

ambachtelijk bereide kaas

combineert perfect met iets

licht zoets, zoals vers rood

fruit.

2 VERSE DASLOOKKAAS Daslook is een inheems voor-

jaarskruid dat zoals de naam

al zegt een (knof)lookachtige

smaak heeft. Deze jonge kaas

wordt gemaakt op Heerlijkheid

Mariënwaerdt van de melk van

het landgoed. Proef de kaas eens

samen met een kers. Een bijzon-

dere, onverwachte smaakcom-

binatie.

1 CARACTÉRISTIQUE Deze roodschimmelkaas is pittig

van smaak, maar zacht van struc-

tuur. Deze kaas van kaasmakerij

Bastiaansen doet denken aan

een Belgische abdijkaas. Lekker in

dunne plakjes met bijvoorbeeld

aardbeien en wikkel eens een

plakje Caractéristique rond een

witte amandel.

4 BRANDNETELKAAS Deze zachte jonge

brandnetelkaas van Zuiver Zuivel is gemaakt van biolo-

gisch-dynamische melk en met vegetarisch stremsel. De

kaas is fris, kruidig en vol van smaak. Een bijzondere com-

binatie met brood met gedroogde tomaat bijvoorbeeld.

1

2

3

4

16 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2014Teks

t A

nn

eke

Am

mer

laan

| B

eeld

Sve

n B

enja

min

s | S

tylin

g G

ust

afss

on |

met

dan

k aa

n K

roon

voo

r het

bes

chik

baa

r ste

llen

van

de

kaze

n

3 LADY'S BLUE Licht pikant, romig maar

toch niet zwaar, zo laat de

rauwmelkse blauwe geiten-

kaas Lady’s Blue zich het best

omschrijven. Deze op gei-

tenboerderij De Kruidenwei

ambachtelijk bereide kaas

combineert perfect met iets

licht zoets, zoals vers rood

fruit.

2 VERSE DASLOOKKAAS Daslook is een inheems voor-

jaarskruid dat zoals de naam

al zegt een (knof)lookachtige

smaak heeft. Deze jonge kaas

wordt gemaakt op Heerlijkheid

Mariënwaerdt van de melk van

het landgoed. Proef de kaas eens

samen met een kers. Een bijzon-

dere, onverwachte smaakcom-

binatie.

1 CARACTÉRISTIQUE Deze roodschimmelkaas is pittig

van smaak, maar zacht van struc-

tuur. Deze kaas van kaasmakerij

Bastiaansen doet denken aan

een Belgische abdijkaas. Lekker in

dunne plakjes met bijvoorbeeld

aardbeien en wikkel eens een

plakje Caractéristique rond een

witte amandel.

4 BRANDNETELKAAS Deze zachte jonge

brandnetelkaas van Zuiver Zuivel is gemaakt van biolo-

gisch-dynamische melk en met vegetarisch stremsel. De

kaas is fris, kruidig en vol van smaak. Een bijzondere com-

binatie met brood met gedroogde tomaat bijvoorbeeld.

1

2

3

4

| zomer 2014 17

zomers kaas-

plankjeKaas op een zwoele zomerse dag: een perfecte combinatie als je de juiste kazen kiest. Deze zijn licht, fris, kruidig, allemaal bio, van eigen bodem en stuk voor stuk met liefde en aandacht gemaakt. Heerlijk met rood fruit en een koel glas wijn.

WIJNTIP: De kazen op dit zomer-

plankje hebben een

lichte frisse, soms iets

pikante smaak en deze

combineert het beste

met witte wijn. Kies

voor een volle, krui-

dige, niet te zware

witte wijn en drink

hem gekoeld, maar niet

te koud. Bijvoorbeeld

uit het Rhônegebied,

uit Oostenrijk of uit het

Italiaanse Piemonte. Ook

lekker: een kruidige demi

sec mousserende wijn,

zoals een Spaanse cava.

Toch liever rood? Kies

dan voor een cabernet

franc uit de Loire of een

pinot noir uit de Elzas.

Serveer de rode wijn dan

ook licht gekoeld.

LICHTE SMAKEN VAN HOLLANDSE BODEM

5 ZACHTE GEITENKAAS Fris, rins

en smeuïg is de zachte geitenkaas van kaasmakerij

Bastiaansen. Apart maar lekker: leg wat geitenkaas

op een stukje geroosterd witte brood, daarop wat

aardbeien en ten slotte een blaadje basilicum.

KAASTIPS: � Haal kaas een uur of twee voor gebruik uit de koelkast, dan

komt de smaak het best tot zijn recht.

� Serveer bij deze licht smakende kazen bij voorkeur lichte

broodsoorten en/of lichte crackers.

� Vers rood fruit is er lekkerder bij dan druiven. Zorg er wel

voor dat het fruit ook op kamertemperatuur is.

� Ook lekker erbij: witte amandelen. Een onverwacht combi-

natie van aroma, kruiden en rinse smaken.

5


Rec

epte

n F

emke

Mos

ch |

Bee

ld S

ven

Ben

jam

ins

| Sty

ling

Ulr

ika

Gu

staf

sson

| B

erei

din

g In

gmar

Nie

zenFILOHAPJE MET GORGONZOLA

EN COMPOTE VAN ROOD FRUIT dessert-of teahapje, 4-8 personen

4 plakjes filodeeg*, ontdooid | 160 g gorgonzola | 300 g vers rood fruit (frambozen, aardbeien en blauwe bessen) | 60 g suiker | sap van ½ limoen | 60 g honing

Verwarm de oven voor op 180 °C. Halveer de plakjes

filodeeg. Leg elk plakje in een ingevet metalen

cupcakevormpje of holletje van een ingevette muffinvorm

en vul elk bakje met 20 g gorgonzola. Bak de bakjes in

het midden van de oven in ca. 15 minuten gaar. Laat ze

afkoelen.

Kook intussen in een steelpan 4 eetlepels water met het

limoensap en de suiker tot de suiker is opgelost. Voeg de

vruchten toe en houd het geheel 5-10 minuten tegen de

kook aan. De vruchten mogen niet kapot gaan.

Schep de vruchten voorzichtig met een schuimspaan uit

het kookvocht en leg ze op een bordje. Roer de honing

door het kookvocht en laat dit koken totdat het stroperig

wordt. Voeg de vruchten weer bij het sap. Schep in elk

filodeegbakje wat van de compote.

* Of gebruik bladerdeeg en rol dat iets dunner uit.

ddddeee rrriijjppiinnnggg ooonnnnddddeeeerrrr dddddddeeeeee wwwwwwaaaaaaarrrrrrrmmmmmmmeeeeee zzzzzoooooommmmmmmmmeeeeerrrrzzzzzoooonnn. GGGeeebbrrrrruuuuuuiiiiiiikkkkkk ddddeeee veerrssee pppllluuukkkk hhheeetttt llllliiiiieeeeeffffssssstttt ddddddeeeezzzzeeeeelllffffdddeeee ddddaaaggg nnooooogggg iiiiiinnnnn

ddeeze zzoommeerrfffrrriiissssseee hhhhaaappppp--sssslllliiiiikkkk--wwwwweeeggg--ttooeetttjjjjeeeessss..


Rec

epte

n F

emke

Mos

ch |

Bee

ld S

ven

Ben

jam

ins

| Sty

ling

Ulr

ika

Gu

staf

sson

| B

erei

din

g In

gmar

Nie

zenFILOHAPJE MET GORGONZOLA

EN COMPOTE VAN ROOD FRUIT dessert-of teahapje, 4-8 personen

4 plakjes filodeeg*, ontdooid | 160 g gorgonzola | 300 g vers rood fruit (frambozen, aardbeien en blauwe bessen) | 60 g suiker | sap van ½ limoen | 60 g honing

Verwarm de oven voor op 180 °C. Halveer de plakjes

filodeeg. Leg elk plakje in een ingevet metalen

cupcakevormpje of holletje van een ingevette muffinvorm

en vul elk bakje met 20 g gorgonzola. Bak de bakjes in

het midden van de oven in ca. 15 minuten gaar. Laat ze

afkoelen.

Kook intussen in een steelpan 4 eetlepels water met het

limoensap en de suiker tot de suiker is opgelost. Voeg de

vruchten toe en houd het geheel 5-10 minuten tegen de

kook aan. De vruchten mogen niet kapot gaan.

Schep de vruchten voorzichtig met een schuimspaan uit

het kookvocht en leg ze op een bordje. Roer de honing

door het kookvocht en laat dit koken totdat het stroperig

wordt. Voeg de vruchten weer bij het sap. Schep in elk

filodeegbakje wat van de compote.

* Of gebruik bladerdeeg en rol dat iets dunner uit.

ddddeee rrriijjppiinnnggg ooonnnnddddeeeerrrr dddddddeeeeee wwwwwwaaaaaaarrrrrrrmmmmmmmeeeeee zzzzzoooooommmmmmmmmeeeeerrrrzzzzzoooonnn. GGGeeebbrrrrruuuuuuiiiiiiikkkkkk ddddeeee veerrssee pppllluuukkkk hhheeetttt llllliiiiieeeeeffffssssstttt ddddddeeeezzzzeeeeelllffffdddeeee ddddaaaggg nnooooogggg iiiiiinnnnn

ddeeze zzoommeerrfffrrriiissssseee hhhhaaappppp--sssslllliiiiikkkk--wwwwweeeggg--ttooeetttjjjjeeeessss..

| winter 2014 19

Rec

epte

n F

emke

Mos

ch |

Bee

ld S

ven

Ben

jam

ins

| Sty

ling

Ulr

ika

Gu

staf

sson

| B

erei

din

g In

gmar

Nie

zen


HANGOP MET VERVEINESIROOP EN AARDBEIENnagerecht, 4 personen

1 liter volle yoghurt | 5 g gedroogde verveine-blaadjes | 200 g suiker + 1 eetlepel | enkele druppels citroensap | 100 ml slagroom | 250 g aardbeien, in plakjes

Bekleed een zeef met een vochtige, schone

theedoek en hang deze in een diepe kom. Schenk de

yoghurt erin, dek de kom af en laat de yoghurt in de

koelkast 8 uur uitlekken.

Breng in een pannetje 100 ml water met de

verveineblaadjes aan de kook en laat 5 minuten

koken op laag vuur. Neem van het vuur, dek het

pannetje af en laat de verveine 15 minuten trekken.

Schep de verveineblaadjes uit het water.

Voeg 200 g suiker en het citroensap toe, laat op

middelhoog vuur de suiker oplossen. Breng de

siroop aan de kook, neem van het vuur en laat de

siroop afkoelen.

Klop vlak voor het serveren de slagroom met de

resterende eetlepel suiker lobbig en spatel deze

door de uitgelekte yoghurt. Verdeel de hangop over

4 hoge glazen, leg de aardbeien erop en schenk

er wat verveinesiroop over. Bewaar de rest van de

siroop tot een volgende keer.

Tip: vervang voor een snellere versie de hangop

door 500 ml Griekse yoghurt.


HANGOP MET VERVEINESIROOP EN AARDBEIENnagerecht, 4 personen

1 liter volle yoghurt | 5 g gedroogde verveine-blaadjes | 200 g suiker + 1 eetlepel | enkele druppels citroensap | 100 ml slagroom | 250 g aardbeien, in plakjes

Bekleed een zeef met een vochtige, schone

theedoek en hang deze in een diepe kom. Schenk de

yoghurt erin, dek de kom af en laat de yoghurt in de

koelkast 8 uur uitlekken.

Breng in een pannetje 100 ml water met de

verveineblaadjes aan de kook en laat 5 minuten

koken op laag vuur. Neem van het vuur, dek het

pannetje af en laat de verveine 15 minuten trekken.

Schep de verveineblaadjes uit het water.

Voeg 200 g suiker en het citroensap toe, laat op

middelhoog vuur de suiker oplossen. Breng de

siroop aan de kook, neem van het vuur en laat de

siroop afkoelen.

Klop vlak voor het serveren de slagroom met de

resterende eetlepel suiker lobbig en spatel deze

door de uitgelekte yoghurt. Verdeel de hangop over

4 hoge glazen, leg de aardbeien erop en schenk

er wat verveinesiroop over. Bewaar de rest van de

siroop tot een volgende keer.

Tip: vervang voor een snellere versie de hangop

door 500 ml Griekse yoghurt.

| zomer 2014 21

TIRAMISU MET ROOD FRUIT, GROENE THEE EN WITTE CHOCOLADEnagerecht, 6 personen

75 g witte chocolade | 12 lange vingers | 300 g gemengd rood fruit | 100 g suiker | 250 g mascarpone | 1-2 theelepels gemalen groene Matcha thee | 2 eidooiers | 100 ml slagroom

Smelt de chocolade au bain-marie. Bestrijk de lange

vingers aan een kant met de chocolade en laat de

chocolade in de koelkast hard worden.

Kook het fruit in 1 eetlepel water met 25 g suiker

5 minuten op zo laag mogelijk vuur. Let op dat het fruit

heel blijft. Laat het afkoelen in de koelkast.

Roer in een kom de mascarpone met 2 theelepels groene

thee door elkaar. Klop in een andere kom de eidooiers

met 25 g suiker tot een dikke lichtgele crème. Spatel de

eiercrème luchtig door de mascarpone. Klop de slagroom

met de resterende 50 g suiker stijf. Spatel deze ook

voorzichtig door de mascarpone.

Leg in 4 schaaltjes enkele lange vingers met de

chocoladekant naar boven . Verdeel, op een klein

beetje na, het rode fruit over de lange vingers. Schep

het mascarponemengsel erop en garneer met het

achtergehouden fruit. Laat de tiramisu in de koelkast

minimaal 1 uur opstijven. Garneer eventueel met

overgebleven lange vingers.

De nieuwe Rijst-Kokosnoot-Choco Drink van Provamel is lekker anders. Verrassend licht. Verrassende kokosnoot. En een verrassend intense chocoladesmaak. Bovendien is hij biologisch en gemaakt met 100% respect voor de planeet. De pure smaak van plantaardig op z’n best. En het fi jnste is, genieten mag. Ijskoud of heerlijk warm, want Rijst-Kokosnoot-Choco Drink is ongezoet en bevat geen lactose of gluten. Ontdek al het lekkers van Provamel op www.provamel.nl.

Like us on

De nieuwe Rijst-Kokosnoot-Choco Drink van Provamel is lekker anders. Verrassend licht. Verrassende kokosnoot. En een verrassend intense chocoladesmaak. Bovendien is hij biologisch en gemaakt met 100% respect voor de planeet. De pure smaak van plantaardig op z’n best. En het fi jnste is, genieten mag. Ijskoud of heerlijk warm, want Rijst-Kokosnoot-Choco Drink is ongezoet en bevat geen lactose of gluten. Ontdek al het lekkers van Provamel op www.provamel.nl.

Like us on

www.kraaybeekerhof.nl

• Natuurvoedingskundige start 19 september

• Inspiratiejaar Barstensvol leven start 19 september

• Natuur in leiderschap in vogelvlucht, start 27 sept.

• Oriëntatie BD landbouw en voeding in september

barste

nsvol

leven…

!

Opleidingen en cursussen

academie gastronomie landgoed

Geniet van een verse...

Adopteer

Appelboom

een

Wil je genieten van zelfgeplukte biologische appels, of zoek je een origineel en smakelijk cadeau? Doe dan mee met Adopteer een Appelboom!

Een biologische teler verzorgt de boom het hele jaar in zijn boomgaard. In het najaar oogst je zelf de appels van je eigen adoptieboom. Of je plukt appels van één van de bomen op het zelfplukperceel. Verser kan niet. In alle delen van Nederland doen telers mee.

Kijk ook op www.adopteereenappelboom.nl

Adopteer een Appelboom is een campagne van BionextAdopteer nu, zodat je in het najaar kunt oogsten!

...biologische appel

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B


‘Soep geeft kracht, soep troost, soep verbroedert en soep geneest’

�

‘HET MOOIE VAN SOEP is dat het overal ter wereld wordt gegeten’, zegt Michel Jansen, eigenaar van de Kleinste-SoepFabriek. Hij reist de hele wereld over op zoek naar mooie smaken en combinaties voor zijn biologische soepen. ‘Overal en in elke laag van de bevolking eten mensen soep. Overal hebben mensen hun eigen soeprituelen en overal kennen ze de kracht van soep.’

Diepe indrukDe eerste keer dat hij geconfronteerd werd met die kracht was in Italië. Hij at een bord dampende farro funghi, Tos-caanse paddenstoelensoep met brood en ineens schoot hij vol. Om niets in het bijzonder. ‘Dat kan soep met je doen. Het kan iets bij je losmaken waarvan je niet wist dat het er zat. Ik ben iedere keer weer onder de indruk van het effect dat soep op mensen heeft. Overal ter wereld. Soep geeft kracht, soep troost, soep verbroedert en soep geneest.’

Geen geheimenZijn Soepboek barst van de schitterende reisfotografie en bijzondere recepten. ‘Een culinaire reis’, noemt hij zijn boek, langs de culturen, de verhalen en de mensen die hem inspi-reren. Zowel in het buitenland als dichtbij huis in Gronin-gen.De soeprecepten zijn dezelfde als volgens welke hij zijn eigen soepen kookt: dezelfde als in de winkel dus. ‘Mijn recepten zijn niet geheim’, zegt hij. ‘Soep maken is het mooi-ste dat er is. Ik kan intens genieten van een pan vol prut-telende beenderen en groenten die langzaam hun smaak afgeven en verworden tot een fantastische bouillon of soep. Het liefst zou ik willen dat iedereen zélf zijn soep maakt en de potten van de KleinsteSoepFabriek alleen maar in de kast heeft staan voor nood. Het fantastische gevoel dat een pot soep op het vuur geeft, gun ik iedereen. Daarom wilde ik dit kookboek maken: om mijn liefde voor soepen met de wereld te delen.’

SOEPEN VAN OVERAL TER WERELD


‘Soep geeft kracht, soep troost, soep verbroedert en soep geneest’

�

‘HET MOOIE VAN SOEP is dat het overal ter wereld wordt gegeten’, zegt Michel Jansen, eigenaar van de Kleinste-SoepFabriek. Hij reist de hele wereld over op zoek naar mooie smaken en combinaties voor zijn biologische soepen. ‘Overal en in elke laag van de bevolking eten mensen soep. Overal hebben mensen hun eigen soeprituelen en overal kennen ze de kracht van soep.’

Diepe indrukDe eerste keer dat hij geconfronteerd werd met die kracht was in Italië. Hij at een bord dampende farro funghi, Tos-caanse paddenstoelensoep met brood en ineens schoot hij vol. Om niets in het bijzonder. ‘Dat kan soep met je doen. Het kan iets bij je losmaken waarvan je niet wist dat het er zat. Ik ben iedere keer weer onder de indruk van het effect dat soep op mensen heeft. Overal ter wereld. Soep geeft kracht, soep troost, soep verbroedert en soep geneest.’

Geen geheimenZijn Soepboek barst van de schitterende reisfotografie en bijzondere recepten. ‘Een culinaire reis’, noemt hij zijn boek, langs de culturen, de verhalen en de mensen die hem inspi-reren. Zowel in het buitenland als dichtbij huis in Gronin-gen.De soeprecepten zijn dezelfde als volgens welke hij zijn eigen soepen kookt: dezelfde als in de winkel dus. ‘Mijn recepten zijn niet geheim’, zegt hij. ‘Soep maken is het mooi-ste dat er is. Ik kan intens genieten van een pan vol prut-telende beenderen en groenten die langzaam hun smaak afgeven en verworden tot een fantastische bouillon of soep. Het liefst zou ik willen dat iedereen zélf zijn soep maakt en de potten van de KleinsteSoepFabriek alleen maar in de kast heeft staan voor nood. Het fantastische gevoel dat een pot soep op het vuur geeft, gun ik iedereen. Daarom wilde ik dit kookboek maken: om mijn liefde voor soepen met de wereld te delen.’

SOEPEN VAN OVERAL TER WERELD

| zomer 2014 25

26 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 201426 s m a a k m a k e n d 2 | zomer 2014

Wereldsoepen

Zuppa di farroVoor 1- 1½ liter

Wij waren ooit op reis in Toscane, waar we bij Daniella en Flavio logeerden. Zij runden daar een agriturismo. Als hun kinderen tussen de middag thuis kwamen eten maakte Donatella een grote pan soep voor ze. Dit is haar farrosoep.

160 g farro (spelt) | 2 eetlepels olijfolie | 100 g (gerookte) pancetta, fijngehakt | 1 ui, gesnipperd | 1 wortel, fijngehakt | 1 stengel bleek-selderij, in dunne schijfjes | 1 teentje knoflook, gesnipperd | 2 takjes rozemarijn | 4 grote tomaten, fijngehakt | 1 eetlepel tomatenpuree | ¾ liter groente-(knoflook)bouillon | 1 eetlepel fijngesneden peter-selie | geraspte pecorino

Was de farro goed en laat hem 8 uur weken in ruim koud water.

Verhit de olijfolie in een pan en fruit ui, wortel en bleekselderij tot

ze licht kleuren. Doe de knoflook erbij en bak de takjes rozemarijn

kort mee; haal ze hierna uit de soep om te voorkomen dat deze bit-

ter wordt. Voeg de fijngehakte tomaten en de tomatenpuree toe en

roerbak 1 minuut om ze te ontzuren. Giet de bouillon in de pan, roer

de uitgelekte farro erdoor en laat de soep een uur of twee zachtjes

koken. Je kunt de farro ook van tevoren in circa 30 minuten gaarko-

ken, en hem op het laatste moment door de groentesoep roeren.

Serveer de soep met geraspte pecorino, een scheutje olijfolie en de

fijngesneden peterselie.

Lekker met een glas barbera en zelfgebakken focaccia.

udonnoedelsoep met tofu Voor ruim 1 liter:

Ik struinde rond in Kando, een wijk in Tokyo, en vond er een eethuisje waar ze alleen dit soort soep serveren. Heel puur, met allemaal hardwerkende salarymen achter de dampende kommen. Het deed me denken aan mijn lievelingsfilm uit 1985, ‘Tampopo’, onder regie van Juzo Itami, die gaat over de zoektocht naar de juiste noedelsoep, en misschien naar de zin van het leven.200 g udonnoedels | 1 liter dashi | 1 rode ui, in ringen | 1 teentje knoflook, gesnipperd | ½ blok tofu (a 250 g) | 2 eetlepels rode misopasta | 2 eetlepels tamari | 1 eetlepel sesamolie | 1 eetlepel mirin | zout en versgemalen zwarte peper | 2 norivellen | wit of zwart sesamzaad

Kook de noedels zoals aangegeven op de verpakking. Laat ze uitlek-

ken. Snijd de tofu in grote stukken. Breng in een grote pan de dashi

aan de kook en laat de tofu hierin circa 5 minuten koken. Voeg de

ui, knoflook en misopasta toe. Roer voorzichtig de noedels erdoor

en breng de soep op smaak met tamari, sesamolie, mirin en zout en

peper.

Rooster de norivellen een voor een boven een gaspit en verpulver ze

tussen je vingers. Roer door de soep. Bestrooi eventueel met wit of

zwart sesamzaad.

Bee

ld A

nn

e R

ein

ke |

Tek

st D

orin

e D

ijkh

uis

26 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 201426 s m a a k m a k e n d 2 | zomer 2014

Wereldsoepen

Zuppa di farroVoor 1- 1½ liter

Wij waren ooit op reis in Toscane, waar we bij Daniella en Flavio logeerden. Zij runden daar een agriturismo. Als hun kinderen tussen de middag thuis kwamen eten maakte Donatella een grote pan soep voor ze. Dit is haar farrosoep.

160 g farro (spelt) | 2 eetlepels olijfolie | 100 g (gerookte) pancetta, fijngehakt | 1 ui, gesnipperd | 1 wortel, fijngehakt | 1 stengel bleek-selderij, in dunne schijfjes | 1 teentje knoflook, gesnipperd | 2 takjes rozemarijn | 4 grote tomaten, fijngehakt | 1 eetlepel tomatenpuree | ¾ liter groente-(knoflook)bouillon | 1 eetlepel fijngesneden peter-selie | geraspte pecorino

Was de farro goed en laat hem 8 uur weken in ruim koud water.

Verhit de olijfolie in een pan en fruit ui, wortel en bleekselderij tot

ze licht kleuren. Doe de knoflook erbij en bak de takjes rozemarijn

kort mee; haal ze hierna uit de soep om te voorkomen dat deze bit-

ter wordt. Voeg de fijngehakte tomaten en de tomatenpuree toe en

roerbak 1 minuut om ze te ontzuren. Giet de bouillon in de pan, roer

de uitgelekte farro erdoor en laat de soep een uur of twee zachtjes

koken. Je kunt de farro ook van tevoren in circa 30 minuten gaarko-

ken, en hem op het laatste moment door de groentesoep roeren.

Serveer de soep met geraspte pecorino, een scheutje olijfolie en de

fijngesneden peterselie.

Lekker met een glas barbera en zelfgebakken focaccia.

udonnoedelsoep met tofu Voor ruim 1 liter:

Ik struinde rond in Kando, een wijk in Tokyo, en vond er een eethuisje waar ze alleen dit soort soep serveren. Heel puur, met allemaal hardwerkende salarymen achter de dampende kommen. Het deed me denken aan mijn lievelingsfilm uit 1985, ‘Tampopo’, onder regie van Juzo Itami, die gaat over de zoektocht naar de juiste noedelsoep, en misschien naar de zin van het leven.200 g udonnoedels | 1 liter dashi | 1 rode ui, in ringen | 1 teentje knoflook, gesnipperd | ½ blok tofu (a 250 g) | 2 eetlepels rode misopasta | 2 eetlepels tamari | 1 eetlepel sesamolie | 1 eetlepel mirin | zout en versgemalen zwarte peper | 2 norivellen | wit of zwart sesamzaad

Kook de noedels zoals aangegeven op de verpakking. Laat ze uitlek-

ken. Snijd de tofu in grote stukken. Breng in een grote pan de dashi

aan de kook en laat de tofu hierin circa 5 minuten koken. Voeg de

ui, knoflook en misopasta toe. Roer voorzichtig de noedels erdoor

en breng de soep op smaak met tamari, sesamolie, mirin en zout en

peper.

Rooster de norivellen een voor een boven een gaspit en verpulver ze

tussen je vingers. Roer door de soep. Bestrooi eventueel met wit of

zwart sesamzaad.

Bee

ld A

nn

e R

ein

ke |

Tek

st D

orin

e D

ijkh

uis

| zomer 2014 27 | winter 2014 27

Bee

ld A

nn

e R

ein

ke |

Tek

st D

orin

e D

ijkh

uis

NU3 NUMMERS

VOOR

€ 15,-STOPT AUTOMATISCH

Natuurglossy Roots brengt je iedere maand de ideale mix van ontspanning en er zelf actief op uit gaan. Roots toont adembenemende natuurfotografi e en gee� je tips om zelf de mooiste foto’s te maken. Raak geïnspireerd door prachtige natuurreportages en trek eropuit met onze bijzondere wandelingen.

Bron van rust en inspiratie….

Kijk voor de beste abonnementsaanbiedingen op www.abonnement.rootsmagazine.nl LOSSE NUMMERS BESTEL JE OP ROOTSMAGAZINE.NL/BESTEL-LOS

WWW.ROOTSMAGAZINE.NL

ADV Groningen SPM.indd 2 16-04-14 07:53

NU3 NUMMERS

VOOR

€ 15,-STOPT AUTOMATISCH

Natuurglossy Roots brengt je iedere maand de ideale mix van ontspanning en er zelf actief op uit gaan. Roots toont adembenemende natuurfotografi e en gee� je tips om zelf de mooiste foto’s te maken. Raak geïnspireerd door prachtige natuurreportages en trek eropuit met onze bijzondere wandelingen.

Bron van rust en inspiratie….

Kijk voor de beste abonnementsaanbiedingen op www.abonnement.rootsmagazine.nl LOSSE NUMMERS BESTEL JE OP ROOTSMAGAZINE.NL/BESTEL-LOS

WWW.ROOTSMAGAZINE.NL

ADV Groningen SPM.indd 2 16-04-14 07:53

| zomer 2014 29

Alles is spelt‘DE LAATSTE ANDERHALF JAAR is de vraag naar biologische speltproducten geëxplodeerd’, ver-

telt manager Arno van Oosterbosch van Bakkerij Verbeek in Brummen. Hij is werkzaam binnen een

van de grootste biologische bakkerijen in ons land. ‘Het begon met speltbrood, maar het geldt nu ook voor ban-ket: speltkoeken, spelteierkoeken, speltbrownies, speltap-peltaart, etc.’

SuccesverhaalWat maakt spelt nu zo bijzonder? Van Oosterbosch: ‘De voordelen van spelt zijn divers maar vooral de aanwezig-heid van de juiste mineralen, vitaminen en aminozuren in combinatie met de licht verteerbare gluten maken dit graan tot een succes. En de onderscheidende smaak wordt als lekker ervaren.’ En hij is dus niet de enige die dat vindt. De vraagexplosie heeft geleid tot grote tekorten. ‘De schaarste is zowel opgetreden bij conventionele spelt als bij biologische spelt. Er is simpelweg onvoldoende ingezaaid. Of de laatste zaaiacties voldoende zullen zijn, moet de praktijk nog uitwijzen.’ Van Oosterbosch: ‘Spelt-

producten zijn wettelijk niet beschermd. Ook al zit er maar 5 procent spelt in een brood, dan mogen bakkers het nog steeds zo noemen. Vaak zit er een groot deel tarwe en hulpgrondstoffen in hun brood. Wij willen juist een eer-lijk biologisch product leveren, het oergraan als zodanig behandelen en ons verhaal zo zuiver mogelijk houden. En áls we toch iets toevoegen, dan zullen we dat ook op het etiket vermelden.’ Opletten wat je koopt is dus het devies.

PrijsexplosieWaar de vraag groter is dan het aanbod stijgen de prijzen. ‘Er is al vijftien jaar vraag naar onze biologische speltpro-ducten. Maar de laatste anderhalf jaar zijn de prijzen drie tot vier keer over de kop gegaan’, zegt Van Oosterbosch. ‘Winkeliers en consumenten betalen nu vaak een hogere prijs die overigens nog niet genoeg compensatie biedt voor de producent. Er zijn bakkers die zijn gestopt met deze producten omdat ze niet meer aan betaalbare spelt konden komen. De prijzen zullen voorlopig ook nog wel hoog blijven, het ziet er niet naar uit dat we teruggaan naar het lage prijsniveau van 2012. Maar één ding is zeker: spelt is geen hype, het is een blijvertje.’ �

Na Duitsland is ons land ook om. Het oergraan spelt is niet aan te slepen.

Teks

t B

ian

ca D

anie

ls


Gegrilde groentenmet Orac Botanico mixhoofdgerecht, 4 personen

1 courgette | 1 (gestreepte) aubergine | 2 paprika’s, rood en geel | 5 eetlepels olijfolie | 4 theelepels Orac Botanic mix met rode peper | 1 eetlepel witte balsamicoazijn | 75 g rucola | 125 g gemengde noten, grof gehakt | 8 gedroogde tomaatjes op olie, in stukjes

Snijd de uiteinden van de courgette en de

aubergine en snijd ze beide in lange plak-

ken van ca. ½ cm dik. Maak de paprika’s

schoon en snijd ze in brede repen. Bestrooi

de plakken aubergine en courgette aan

beide kanten en de repen paprika aan de

binnenkant dun met zout en laat ze 15

minuten liggen. Meng 3 eetlepels olie met

3 theelepels Orac botanic mix met peper.

Dep de groenten droog, bestrijk royaal met

de kruidenolie en laat ze even liggen.

Roer intussen een dressing van de reste-

rende olie met de resterende Orac Botanico

mix, witte balsamicoazijn en naar smaak

zout. Schep de rucola, stukjes gedroogde

tomaat en noten door de dressing.

Verhit de grill, grillpan of de barbecue en

gril de groenten in enkele minuten gaar.

Verdeel de groenten over 4 borden, schep

de rucolasalade erop. Serveer de salade

lauwwarm. Lekker met brood of kasha.

Tip: vervang eventueel een deel van de

olijfolie door de olie uit het potje tomaten.

Verse oogst, volle smaak

VEGAN RECEPT

AMAN PRANA ORAC BOTANICO-MIX Lekker en gezond.

Voor de Orac Botanico-mix zijn de kruiden

zo uitgekozen dat de melange niet alleen

de optimale hoeveelheid antioxidanten

bevat, maar vooral ook heel lekker is. De

kruidenmelange met o.a. sumak, salie,

kaneel, kruidnagel en 4 soorten zeewier kun

je gebruiken in dressings, op sandwiches, in

soepen en sauzen en natuurlijk bij het grillen

en roosteren van groente, vis en vlees.


Gegrilde groentenmet Orac Botanico mixhoofdgerecht, 4 personen

1 courgette | 1 (gestreepte) aubergine | 2 paprika’s, rood en geel | 5 eetlepels olijfolie | 4 theelepels Orac Botanic mix met rode peper | 1 eetlepel witte balsamicoazijn | 75 g rucola | 125 g gemengde noten, grof gehakt | 8 gedroogde tomaatjes op olie, in stukjes

Snijd de uiteinden van de courgette en de

aubergine en snijd ze beide in lange plak-

ken van ca. ½ cm dik. Maak de paprika’s

schoon en snijd ze in brede repen. Bestrooi

de plakken aubergine en courgette aan

beide kanten en de repen paprika aan de

binnenkant dun met zout en laat ze 15

minuten liggen. Meng 3 eetlepels olie met

3 theelepels Orac botanic mix met peper.

Dep de groenten droog, bestrijk royaal met

de kruidenolie en laat ze even liggen.

Roer intussen een dressing van de reste-

rende olie met de resterende Orac Botanico

mix, witte balsamicoazijn en naar smaak

zout. Schep de rucola, stukjes gedroogde

tomaat en noten door de dressing.

Verhit de grill, grillpan of de barbecue en

gril de groenten in enkele minuten gaar.

Verdeel de groenten over 4 borden, schep

de rucolasalade erop. Serveer de salade

lauwwarm. Lekker met brood of kasha.

Tip: vervang eventueel een deel van de

olijfolie door de olie uit het potje tomaten.

Verse oogst, volle smaak

VEGAN RECEPT

AMAN PRANA ORAC BOTANICO-MIX Lekker en gezond.

Voor de Orac Botanico-mix zijn de kruiden

zo uitgekozen dat de melange niet alleen

de optimale hoeveelheid antioxidanten

bevat, maar vooral ook heel lekker is. De

kruidenmelange met o.a. sumak, salie,

kaneel, kruidnagel en 4 soorten zeewier kun

je gebruiken in dressings, op sandwiches, in

soepen en sauzen en natuurlijk bij het grillen

en roosteren van groente, vis en vlees.

| zomer 2014 31

Gevulde Perzikenmet gehakt enabrikozenchutneyhoofdgerecht, 4 personen

2 eetlepels olijfolie | 350 g (vegetarisch) gehakt | 2 sjalotten, fijngehakt | 1 eetlepel verse tijmblaadjes, gehakt | 4 eetlepels Mariënwaerdt abrikozen-sinaasappelchutney | 4 perziken of nectarines | citroensap | 3 eetlepels grof geraspt broodkruim | stukje koude boter | 1-2 eetlepels verse koriander, fijngehakt

Verhit de olie in een hapjespan en bak het

gehakt rul. Voeg de sjalotten en tijm toe

en stoof zachtjes 2 minuten. Roer de chut-

ney door het gehakt en stoof het gehakt

zachtjes 3 minuten. Proef en breng op

smaak met zout en peper.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Halveer

de perziken en verwijder de pit. Bedruppel

het vruchtvlees met een heel klein beetje

citroensap. Leg de perzikhelften naast

elkaar in de ovenschaal. Vul de holtes met

het gehakt. Strooi het broodkruim over

de vulling. Leg hier en daar dunne plakjes

boter.

Zet de schaal in de oven en laat de inhoud

in ca. 20 minuten gaar en krokant worden.

Bestrooi het gerecht vlak voor serveren

met fijngehakte koriander.

MARIËNWAERDT CHUTNEY De chutneys

van Heerlijkheid Mariënwaerdt

in de Betuwe worden volgens

authentiek familierecept

gemaakt, zonder geur, kleur

en smaakstoffen. Elk van de

zes chutneys, waarvoor het

fruit veelal van het eigen

landgoed komt, heeft een eigen

smaakkaraker. Lekker bij kaas

of paté of als basis voor een

heerlijke dressing of saus.

ik doe deze in de yoghurt

Op Toastbitterzoet, heerlijk opeen beschuitje

Op een vers stokbroodje

Rode bosbessen, lekker zurig fris

op een biscuitje

deze in de kwark

Croissant!boterhammetje, plakje kaas

en daar vijg overheen

ik doe een plakje hammet een laagje pruim

drinkyoghurtmet zwarte bes

met mueslie

eet ik met een warm broodje

blauwe bessen muffin !

Glas melk, lepel framboos,

yummm

deze doen wij met scones

haar favoriet met poffertjes

stevige smaak voor mijn stevig broodpannekoekjes met room en kruisbes

www.rigonidiasiago.com

ik doe deze in de yoghurt

Op Toastbitterzoet, heerlijk opeen beschuitje

Op een vers stokbroodje

Rode bosbessen, lekker zurig fris

op een biscuitje

deze in de kwark

Croissant!boterhammetje, plakje kaas

en daar vijg overheen

ik doe een plakje hammet een laagje pruim

drinkyoghurtmet zwarte bes

met mueslie

eet ik met een warm broodje

blauwe bessen muffin !

Glas melk, lepel framboos,

yummm

deze doen wij met scones

haar favoriet met poffertjes

stevige smaak voor mijn stevig broodpannekoekjes met room en kruisbes

www.rigonidiasiago.com

| zomer 2014 33

Verse oogst, volle smaakR

ecep

ten

An

nek

e A

mm

erla

an |

Foto

graf

ie S

ven

Ben

jam

ins

| Sty

ling

Ulr

ika

Gu

staf

sson

| K

oke

n In

gmar

Nie

ze

Zomerpilav met zwarte rijst, zomergroenten en gegrilde tomaatjeshoofdgerecht, 4 personen

4 eetlepels olijfolie | 4 tenen knoflook, fijngehakt | 1 ui, gesnipperd | ½ - 1 rode peper, fijngehakt | 250 g zwarte rijst (de Nieuwe Band) | 200 g groene mini-asperges, in stukken | 1 kleine courgette, in lange repen geschaafd | 250 g spinazieblaadjes | 12-16 cherry-tomaatjes aan de tros | (150 g zachte geitenkaas, in vlokjes)

Verhit 3 eetlepels olie in een kleine

braadpan en fruit de knoflook, ui en

rode peper zachtjes 3 minuten. Roer

de rijst erdoor en bak deze heel even

mee. Schenk 500 ml water in de pan,

breng het aan de kook. Zet het vuur zo

laag mogelijk en laat de rijst afgedekt

40 minuten koken. Schep de asperges

en courgette erdoor, leg het deksel op

de pan en laat alles in 5 minuten gaar

worden. Schep de spinazie erdoor en

laat deze even slinken.

Verhit intussen de grill van de oven

voor, leg de tomaatjes op een bakplaat,

bestrijk ze met olie en strooi er wat

zout over. Rooster de tomaatjes 5-10

minuten onder de grill. Schep de rijst in

een mooie schaal en leg de tomaatjes

erop. Verdeel eventueel de kaas over

het gerecht.

NIEUWE BAND ZWARTE RIJST Deze zwarte rijst is een speciaal geteelde

variatie van bruine rijst, die na bereiding

een prachtige dieppaarse kleur krijgt. De

bite van de korrel is stevig en de smaak is

kruidig. Lekker in combinatie met pittige

smaakmakers. Lekker als bijgerecht, maar ook

een heerlijke basis voor pilav. Bedenk wel dat

ingrediënten die je vanaf het begin meekookt

ook die mooie paarse kleur krijgen.

,

n

N

v

Zeg niet seitan tegen de authentieke seitan van Bertyn Meer weten? www.bertyn.be - tel 0032 3 620 26 56In je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

0% JUNK

Slank, gezond en sterke weerstand met eiwitrijke proteïnesteaks van Bertyn met vitamine D voor sterke tanden en beenderen

AUTHENTIEKE SEITAN

www.bertyn.beSUPER VOEDING

De authentieke Protein Steaks van Bertyn bevatten nauwelijks koolhydraten, zijn vetarm, zijn een bron van vezels voor een goede darmtransit en zitten boordevol volwaardige eiwitten. Dat zijn alle eiwitten die je lichaam nodig heeft. Ideaal voor een slank, gezond en sterk lichaam (past in een koolhydraat-arm dieet).In ons land hebben we niet veel zonne-uren en komen we minder in de zon dan ons lief is, waardoor een natuurlijke bron van vit. D in onze voeding aangewezen is. De chefs van Bertyn voegden de vitamine D-rijke Agaricus paddenstoel toe aan de smaakvolle saus. Resultaat: 100g Protein Steak verzekert je de aanbevolen weekportie vit. D. Voor sterke tanden, beenderen en weerstand. Protein Steak van Bertyn is supervoeding dankzij betaïne, goed voor hart en bloedvaten. Seitan is ook een bron van alfa-liponzuur, anti-aging super antioxidant. In het koelvak van je natuurwinkel. Makkelijk klaar te maken. Lekker en plantaardig.

Vit. D35 μg/ 100g=700% ADH

NIEUW

“Voor onze gerechten gebruiken wij de seitan van Bertyn omdat die echt héél lekker is.”

“De broers van Julienne” restaurant, Antwerpen

“Ik ontvang graag GenoegIk wil een abonnement met 20% korting

Ik betaal € 24,50 voor 1 jaar (5 nummers voor de prijs van 4).Ik betaal € 49,00 voor 2 jaar (10 nummers voor de prijs van 8).

Ik wil eerst kennismaken met GenoegStuur mij het Genoeg Kennismakingspakket met drie recente edities

van magazine Genoeg voor € 15,00

Naam m v

Adres Postcode plaats Telefoon E-mail Ik ontvang graag maandelijks de gratis digitale Nieuwsbrief van Genoeg ja nee

Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig € 15,00 € 24,50 € 49,00 van mijn rekening af te schrijven.

Banknummer Datum Handtekening

Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss

Neem nu een abonnement en ontvang

5 nummers voor de prĳ s van 4Een abonnement (4 nummers) kost € 24,50 per jaar. Smaakmakend-lezers ontvangen nu een extra nummer gratis. Vul de antwoordbon in en stuur hem op. Of ga naar winkel.genoeg.nl/abonnementen en bestel online met de actiecode SMAAK.Eenvoudig leven

Praktisch

Geld besparen

Portret Een huis van 2 bij 6 Vogels kijken Lesje mindfulness Inboedel verzekeren Betaal niet te veel Kopen of laten lopen? Insectenvanger Doe het zelf picknickkleed voor luie mensen Tuinkalender voor drie maanden overvloed

17e jaargang 101 | € 6,50

genoeg.nl

Zomer 2014

Het grote

Niksnummer

De luxe van genoegGenoeg is een tijdschrift voor iedereen die meer wil doen met minder. Ervaar de luxe van genoeg met elk kwartaal frisse inspiratie en praktische tips voor eenvoudig, creatief en duurzaam leven.

GenoegVakblad voor praktische idealisten

Meer info op genoeg.nl

Zeg niet seitan tegen de authentieke seitan van Bertyn Meer weten? www.bertyn.be - tel 0032 3 620 26 56In je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

0% JUNK

Slank, gezond en sterke weerstand met eiwitrijke proteïnesteaks van Bertyn met vitamine D voor sterke tanden en beenderen

AUTHENTIEKE SEITAN

www.bertyn.beSUPER VOEDING

De authentieke Protein Steaks van Bertyn bevatten nauwelijks koolhydraten, zijn vetarm, zijn een bron van vezels voor een goede darmtransit en zitten boordevol volwaardige eiwitten. Dat zijn alle eiwitten die je lichaam nodig heeft. Ideaal voor een slank, gezond en sterk lichaam (past in een koolhydraat-arm dieet).In ons land hebben we niet veel zonne-uren en komen we minder in de zon dan ons lief is, waardoor een natuurlijke bron van vit. D in onze voeding aangewezen is. De chefs van Bertyn voegden de vitamine D-rijke Agaricus paddenstoel toe aan de smaakvolle saus. Resultaat: 100g Protein Steak verzekert je de aanbevolen weekportie vit. D. Voor sterke tanden, beenderen en weerstand. Protein Steak van Bertyn is supervoeding dankzij betaïne, goed voor hart en bloedvaten. Seitan is ook een bron van alfa-liponzuur, anti-aging super antioxidant. In het koelvak van je natuurwinkel. Makkelijk klaar te maken. Lekker en plantaardig.

Vit. D35 μg/ 100g=700% ADH

NIEUW

“Voor onze gerechten gebruiken wij de seitan van Bertyn omdat die echt héél lekker is.”

“De broers van Julienne” restaurant, Antwerpen

“Ik ontvang graag GenoegIk wil een abonnement met 20% korting

Ik betaal € 24,50 voor 1 jaar (5 nummers voor de prijs van 4).Ik betaal € 49,00 voor 2 jaar (10 nummers voor de prijs van 8).

Ik wil eerst kennismaken met GenoegStuur mij het Genoeg Kennismakingspakket met drie recente edities

van magazine Genoeg voor € 15,00

Naam m v

Adres Postcode plaats Telefoon E-mail Ik ontvang graag maandelijks de gratis digitale Nieuwsbrief van Genoeg ja nee

Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig € 15,00 € 24,50 € 49,00 van mijn rekening af te schrijven.

Banknummer Datum Handtekening

Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss

Neem nu een abonnement en ontvang

5 nummers voor de prĳ s van 4Een abonnement (4 nummers) kost € 24,50 per jaar. Smaakmakend-lezers ontvangen nu een extra nummer gratis. Vul de antwoordbon in en stuur hem op. Of ga naar winkel.genoeg.nl/abonnementen en bestel online met de actiecode SMAAK.Eenvoudig leven

Praktisch

Geld besparen

Portret Een huis van 2 bij 6 Vogels kijken Lesje mindfulness Inboedel verzekeren Betaal niet te veel Kopen of laten lopen? Insectenvanger Doe het zelf picknickkleed voor luie mensen Tuinkalender voor drie maanden overvloed

17e jaargang 101 | € 6,50

genoeg.nl

Zomer 2014

Het grote

Niksnummer

De luxe van genoegGenoeg is een tijdschrift voor iedereen die meer wil doen met minder. Ervaar de luxe van genoeg met elk kwartaal frisse inspiratie en praktische tips voor eenvoudig, creatief en duurzaam leven.

GenoegVakblad voor praktische idealisten

Meer info op genoeg.nl | zomer 2014 35

Winkelwaar

Zoete sakeAmazake, letterlijk vertaald zoete sake, is een romige, zoete dessertcrème, gemaakt van gierst of – dan iets zoeter – rijst. Zeer geschikt om melk, boter en suiker te ver-vangen en zo uit de pot te gebruiken als topping op fruit, cake, rijstwafels, crackers, pannenkoeken en brood. Deze Japanse specialiteit is ook een goede basis voor smoothies, desserts en pannenkoeken en lekker in taart-, cake- of koekjesbeslag. Adviesprijs € 4,45 | 370 g

ProefdiervrijUrtekram oogt met haar nieuwe look net iets hipper. Alle producten zijn nog steeds biologisch gecertificeerd door Ecocert Greenlife en de nieuwe Cosmos Organic organisatie. De basis voor de plantaardig en goedgekeurd door de Vegan Society (behalve de lippenbalsem vanwege de bijenwas). Plus: alle producten zijn niet op dieren getest volgens de Human Cosmetic Standard ECEAE. Fijn voor de zomer, deze shampoo.

€ 5,99 | 250 ml en € 9,80 | 500 ml

GoPureZin in iets nieuws bij de borrel? Zet eens een bakje Go pure chips op tafel. Er zijn vier smaken in hippe zakken. Apart zijn de krokante groentenchips van parsnip, carrot, beetroot & sweet potato (pastinaak, wortel, bietjes en zoete aardappel). En er zijn ook aardappelchips met zout (salted), met zwarte peper en zeezout (black pepper & seasalt ) en gefrituurde aardappelschijfjes met zure room en ui (sour cream & onion).

Adviesprijs vanaf € 1,69 | vanaf 40 tot 125 g

BoerenkoolchipsDeze knapperige chips van verse biolo-gische boerenkool komen niet uit de fri-tuur maar zijn gedroogd en verrijkt met superfoods. Er is keuze uit verschillende smaken. Kruidig met Baobab & Onion, wat zoeter met Cacao & Cinnamon en pittiger met Wasabi & Tarwegras. Serveer als snack, bijgerecht of – leuk om te pro-beren – over een zomers stamppotje.

Adviesprijs € 2,69 | 30 g

Winkelwaar

PureZin in iets nieuws bij de borrel? Zet eens een bakje Go pure chips op tafel.

Cosmetic Standard ECEAE. Fijn voor de Cosmetic Standard ECEAE. Fijn voor de zomer, deze shampoo.

€ 5,99 | 250 ml en € 9,80 | 500 ml

potato (pastinaak, wortel, bietjes en zoete aardappel). En er zijn ook aardappelchips met zout (salted), met zwarte peper en zeezout (black pepper & seasalt ) en gefrituurde aardappelschijfjes met zure room en

Boerenkoolchips

ProefdiervrijUrtekram oogt met haar nieuwe look net iets hipper. Alle producten zijn nog steeds biologisch gecertificeerd door Ecocert

ProefdiervrijUrtekram oogt met haar nieuwe look net iets hipper. Alle producten zijn nog steeds biologisch gecertificeerd door Ecocert Greenlife en de nieuwe Cosmos Organic organisatie. De basis voor de plantaardig en goedgekeurd door de Vegan Society (behalve de lippenbalsem vanwege de bijenwas). Plus: alle producten zijn niet op dieren getest volgens de Human Cosmetic Standard ECEAE. Fijn voor de Cosmetic Standard ECEAE. Fijn voor de zomer, deze shampoo.

€ 5,99 | 250 ml en € 9,80 | 500 ml

eens een bakje Go pure chips op tafel. Er zijn vier smaken in hippe zakken. Apart zijn de krokante groentenchips van parsnip, carrot, beetroot & sweet potato (pastinaak, wortel, bietjes en zoete aardappel). En er zijn ook aardappelchips met zout (salted),

Boerenkoolchips

GoPureZin in iets nieuws bij de borrel? Zet eens een bakje Go pure chips op tafel.

• Info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

Gula Java Matcha van Amanprana belooft jou focus, innerlijke rust, energie én anti-oxidantenStimuleer je concentratieAlerter zijn in sport, in je werk, in het verkeer? Meer focus in studie en activiteiten. Minder afgeleid en meer geconcen-treerd voor betere resultaten. De natuurlijke combinatie van het eiwit L-theanine met caffeïne in Gula Java Matcha zorgen voor alertheid, focus en concentratie.

Geniet tegelijk van meer innerlijke rustMatcha wordt in Japan al eeuwen gebruikt als ceremoniële thee. Zen boedhisten drinken matcha om te mediteren, om tot zichzelf te komen, voor innerlijke rust. Voor zen.

Bruis van de energieDe Gula Java bezorgt je energie uit kokosbloesem. De zoete nectar van de kokosbloesem is een gekoesterde rijkdom, door Javaanse tappers hoog in de kokosbomen geoogst. Boven het houtvuur in de ketel wordt de nectar langzaam roerend zoet en boordevol energie. Om jou op elk moment van de dag energie te geven.

Dagportie anti-oxidanten in 1 kopAnti-oxidanten helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Ze verhogen het immuunsysteem, je gezondheid. ORAC geeft de anti-oxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen. De actieve anti-oxidanten in Gula Java Matcha zijn een natuurlijke unieke combinatie van 4 catechinen, taninen, chlorofyl en een rijkdom aan mineralen en eiwitten. De anti-oxidatieve kracht van Gula Java Matcha ligt vele malen hoger dan vitamine C of E.

Gula Java Matcha is superfoodGula Java is geconcentreerde kokosbloesem nectar die zijn energie langdurig vrijgeeft. Matcha bestaat uit het gemalen blad van de Camellia Sinensis. De Amanprana matcha kwaliteit wordt met een granietmolen traag vermalen (slechts 40g per uur). Amanprana gebruikt alleen jonge, groene blaadjes. Dat is ‘Kotobuki’ kwaliteit. ‘Kotobuki’ betekent in het Japans ‘lang leven’. En dat is niet toevallig Amanprana kwaliteit.

▲ Meng Gula Java Matcha met warm water, melk, fruitsap, smoothie of graandrank. Strooi op muesli, yogurt, salades en afgewerkte gerechten. Voor focus, innerlijke rust en energie.

▼ Ontdek het hele gamma prestatiedranken: Gula Java Earl Grey, Gula Java Rooibos, Gula Java Matcha, Gula Java Safran en Gula Java Cacao. Heerlijk!

ORAC 3040GOED GEVOEL+ENERGIE

ORAC 42 620SUPER ANTIOXIDANT

+ENERGIE

ORAC 35 460FOCUS

+ENERGIE

ORAC 19 152UITHOUDING+ENERGIE

ORAC 17 740ZONDER CAFEÏNE

+ENERGIE

0% JUNK

info www.noble-house.tkSUPER VOEDING

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Al na 3 dagen Gula Java Matcha te gebruiken (1 lepel per dag)verbeterde mijn zicht.Klant bij“Au Panier Bio“ Rochefort, België.

“

“

24•smaakmakend NL Matcha juni 2014.indd 1 28/04/14 10:54

• Info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

Gula Java Matcha van Amanprana belooft jou focus, innerlijke rust, energie én anti-oxidantenStimuleer je concentratieAlerter zijn in sport, in je werk, in het verkeer? Meer focus in studie en activiteiten. Minder afgeleid en meer geconcen-treerd voor betere resultaten. De natuurlijke combinatie van het eiwit L-theanine met caffeïne in Gula Java Matcha zorgen voor alertheid, focus en concentratie.

Geniet tegelijk van meer innerlijke rustMatcha wordt in Japan al eeuwen gebruikt als ceremoniële thee. Zen boedhisten drinken matcha om te mediteren, om tot zichzelf te komen, voor innerlijke rust. Voor zen.

Bruis van de energieDe Gula Java bezorgt je energie uit kokosbloesem. De zoete nectar van de kokosbloesem is een gekoesterde rijkdom, door Javaanse tappers hoog in de kokosbomen geoogst. Boven het houtvuur in de ketel wordt de nectar langzaam roerend zoet en boordevol energie. Om jou op elk moment van de dag energie te geven.

Dagportie anti-oxidanten in 1 kopAnti-oxidanten helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Ze verhogen het immuunsysteem, je gezondheid. ORAC geeft de anti-oxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen. De actieve anti-oxidanten in Gula Java Matcha zijn een natuurlijke unieke combinatie van 4 catechinen, taninen, chlorofyl en een rijkdom aan mineralen en eiwitten. De anti-oxidatieve kracht van Gula Java Matcha ligt vele malen hoger dan vitamine C of E.

Gula Java Matcha is superfoodGula Java is geconcentreerde kokosbloesem nectar die zijn energie langdurig vrijgeeft. Matcha bestaat uit het gemalen blad van de Camellia Sinensis. De Amanprana matcha kwaliteit wordt met een granietmolen traag vermalen (slechts 40g per uur). Amanprana gebruikt alleen jonge, groene blaadjes. Dat is ‘Kotobuki’ kwaliteit. ‘Kotobuki’ betekent in het Japans ‘lang leven’. En dat is niet toevallig Amanprana kwaliteit.

▲ Meng Gula Java Matcha met warm water, melk, fruitsap, smoothie of graandrank. Strooi op muesli, yogurt, salades en afgewerkte gerechten. Voor focus, innerlijke rust en energie.

▼ Ontdek het hele gamma prestatiedranken: Gula Java Earl Grey, Gula Java Rooibos, Gula Java Matcha, Gula Java Safran en Gula Java Cacao. Heerlijk!

ORAC 3040GOED GEVOEL+ENERGIE

ORAC 42 620SUPER ANTIOXIDANT

+ENERGIE

ORAC 35 460FOCUS

+ENERGIE

ORAC 19 152UITHOUDING+ENERGIE

ORAC 17 740ZONDER CAFEÏNE

+ENERGIE

0% JUNK


AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Al na 3 dagen Gula Java Matcha te gebruiken (1 lepel per dag)verbeterde mijn zicht.Klant bij“Au Panier Bio“ Rochefort, België.

“

“

24•smaakmakend NL Matcha juni 2014.indd 1 28/04/14 10:54

| zomer 2014 37

Frisse smoothie Zuiver Zuivel Acidophilus is het beste te vergelijken met een drinkyoghurt naturel, bereid met biodynamische melk. Door toevoeging van speciale culturen is het product lekker lobbig en mildzuur van smaak. Heerlijk als vervanger voor melk, karnemelk of andere drinkyoghurt. Maar ook perfect om smoothies mee te maken. Doe voor 4 personen een halve liter Acidophilus, een bakje aardbeien, een banaan in de blender en proef zelf hoe goed dit is.

Vanaf € 2,05 | 1 l

Winkelwaar

Salute!In de heuvels van de Italiaanse Chiantistreek nabij de fraaie Toscaanse stad San Gimignano ligt Fattoria San Donato, een maker van zuivere en intense wijnen. De warme geur van pruim, de frisse smaak van bessen en de rijpe kersen in deze chianti passen perfect bij een zomerse barbecue, een lekkere pasta of een vegetarische maaltijd en rijpe kazen.

Adviesprijs tijdelijk van € 7,99 voor € 6,99 | 750 ml

Mmm!Check deze nieuwe zuiveldrank! Macadamiamelk is heerlijk om te te drinken bij het ontbijt en ook erg lek-ker in de muesli of een bord cornflakes. Deze aparte melk is zacht en subtiel van smaak en gezoet met agavesiroop. Ook later op de dag een aanrader als fris, gezond en bio tussendoortje: warm of koud. Adviesprijs € 3,49 | 1 l

Vanaf € 2,05 |

Skinny of wide?Clearspring komt met drie nieuwe soorten biologische noedels: ‘soba noodles’, ‘udon noodles’ en platte ‘wide udon noodles’. Nog meer keuze dus voor wie de bruine ‘rijstudon’ of dunne ‘skinny soba somen noodles’ al kent. De noedels van dit merk worden gemaakt volgens traditionele Japanse recepten die soms 200 tot 500 jaar oud zijn. Ze zijn lekker vol van smaak doordat ze langzaam op kamertemperatuur zijn gedroogd. En supersnel klaar te maken.

Adviesprijs € 2,69 | vanaf 200 g

kinny of widennnnyy ooff wwiidd

SMAAKMAKEND 3• zomer 2014Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aan geboden door uw biologische specialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext.

UitgeverBionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofdredacteur) |Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad)

VormgevingMarc van Meurs | Yullan Oosterhof

Fotografie & IllustratieSven Benjamins | Amke Kievit | Femke Mosch | patjarrett.com | Shutterstock.com | Kato Tan

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustafsson | Ingmar Niezen | Paul Robert | Nicole Willemse

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingMachiel Oudheusden, Sumis Printmanagement

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op gaaf van redenen worden geweigerd.

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

colofon

www.biogids.nlvoor een overzicht

van biologische winkels, boerenmarkten,

web winkels, restaurants en nog veel meer

a d v e r t e n t i e s

de beste bio-adresjes

De Roek Vakantiebungalows in de

bossen bij Otterlo, 1500m van Nat.

Park Hoge Veluwe. Met biologische

winkel, speeltuin, kinderboerderij.

www.deroek.nl

Kruidengeneeskunde Cursussen,

Open Dag, producten, webshop

www.kruidenrijk.nl (06)387 315 63

OBILOT NATUURTEXTIEL in

Zutphen. Mode, basics, bio-baby-

uitzet, Demeterwol, hennep,

biokatoen, zijde, kinderwagens,

bed en zo. Groenmarkt 1,

www.obilot.nl

Biologische kleding, puur natuur,

huidvriendelijk ondergoed en

kleding www.ecotex.nl

06 387 315 63

BIO-RON bio voor dier en tuin.

Voeding, supplementen, zaaizaden

en bodemverbetering

www.bio-ron.com (0525) 656 795

Heerlijke bio/veg.vakantie in Frank-

rijk! kamer, yurt of tent. Wandelen,

rust, gastvrijheid: lagarnasette.net

Gezond wonen? bouwbiologie!

eco-wise (020) 737 00 32

www.eco-wise.eu

Leer lekker vegetarisch koken met

natuurvoeding! omgeving Utrecht,

Amersfoort www.groenekookacademie.nl

www.VakantieAnders.nl

Workshops, healthfood,

ontmoeten, bodymind, soulwork,

yoga, massage, NLP, djèmbé,

schilderen, dans enz

genieten, rust, natuur, ook kids

WILT U HIER OOK ADVERTEREN?

Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw).

Meer info: Bionext, Renáta

Horenová, tel. (06) 186 505 17 en

[email protected] of kijk op:

www.smaakmakend.nl

0% JUNK

Heerlijk bakken en wokken met duurzame en gezonde Amanprana rode palm olie

vol vitamine E & carotenenDuurzaam & etisch:

Gezond:

Lekker:

NP


DUURZAAM

DR.OZBESCHOUWTRODE PALM OLIEALS DE MIRAKEL VOEDING VAN 2013

“Ik gebruik al jaren Red Palm voor mijn gezondheid. De gedachte dat ik daarmee de biodiversiteit van het regenwoud red, maakt me steeds weer gelukkig.”

Annika Bengtzon, Yoga lerares, Noorwegen

“

SMAAKMAKEND 3• zomer 2014Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aan geboden door uw biologische specialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext.

UitgeverBionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofdredacteur) |Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad)

VormgevingMarc van Meurs | Yullan Oosterhof

Fotografie & IllustratieSven Benjamins | Amke Kievit | Femke Mosch | patjarrett.com | Shutterstock.com | Kato Tan

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustafsson | Ingmar Niezen | Paul Robert | Nicole Willemse

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingMachiel Oudheusden, Sumis Printmanagement

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op gaaf van redenen worden geweigerd.

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

colofon

www.biogids.nlvoor een overzicht

van biologische winkels, boerenmarkten,

web winkels, restaurants en nog veel meer

a d v e r t e n t i e s

de beste bio-adresjes

De Roek Vakantiebungalows in de

bossen bij Otterlo, 1500m van Nat.

Park Hoge Veluwe. Met biologische

winkel, speeltuin, kinderboerderij.

www.deroek.nl

Kruidengeneeskunde Cursussen,

Open Dag, producten, webshop

www.kruidenrijk.nl (06)387 315 63

OBILOT NATUURTEXTIEL in

Zutphen. Mode, basics, bio-baby-

uitzet, Demeterwol, hennep,

biokatoen, zijde, kinderwagens,

bed en zo. Groenmarkt 1,

www.obilot.nl

Biologische kleding, puur natuur,

huidvriendelijk ondergoed en

kleding www.ecotex.nl

06 387 315 63

BIO-RON bio voor dier en tuin.

Voeding, supplementen, zaaizaden

en bodemverbetering

www.bio-ron.com (0525) 656 795

Heerlijke bio/veg.vakantie in Frank-

rijk! kamer, yurt of tent. Wandelen,

rust, gastvrijheid: lagarnasette.net

Gezond wonen? bouwbiologie!

eco-wise (020) 737 00 32

www.eco-wise.eu

Leer lekker vegetarisch koken met

natuurvoeding! omgeving Utrecht,

Amersfoort www.groenekookacademie.nl

www.VakantieAnders.nl

Workshops, healthfood,

ontmoeten, bodymind, soulwork,

yoga, massage, NLP, djèmbé,

schilderen, dans enz

genieten, rust, natuur, ook kids

WILT U HIER OOK ADVERTEREN?

Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw).

Meer info: Bionext, Renáta

Horenová, tel. (06) 186 505 17 en

[email protected] of kijk op:

www.smaakmakend.nl

0% JUNK

Heerlijk bakken en wokken met duurzame en gezonde Amanprana rode palm olie

vol vitamine E & carotenenDuurzaam & etisch:

Gezond:

Lekker:

NP


DUURZAAM

DR.OZBESCHOUWTRODE PALM OLIEALS DE MIRAKEL VOEDING VAN 2013

“Ik gebruik al jaren Red Palm voor mijn gezondheid. De gedachte dat ik daarmee de biodiversiteit van het regenwoud red, maakt me steeds weer gelukkig.”

Annika Bengtzon, Yoga lerares, Noorwegen

“

een frisse kijkTe

kst

Nic

ole

Will

emse

| F

otog

rafi

e Ka

to T

an

Future Farmers in the Spotlight? ‘We zetten

het thema “jonge boer” op de agenda. In

2012 zijn we voor het eerst op reis gegaan

om in kaart te brengen hoe het jonge men-

sen lukt om een duurzaam boerenbedrijf

op te bouwen of over te nemen. We namen

een filmcamera mee om de verhalen te kun-

nen delen met mensen die een soortgelijke

droom hebben. Future Farmers zet suc-

cesvolle verhalen van levensvatbare rurale

bedrijfsconcepten op internet. Om elkaar te

inspireren en te leren over de mogelijkheden

én de moeilijkheden.’

Jonge boeren zijn hot? ‘Jazeker. ‘De aantal-

len op de opleidingen in Europa nemen

weliswaar toe, maar het blijft percentueel

nog steeds laag – in Nederland is 2-3 procent

onder de 35 jaar boer, in Europa 6-7 procent.

Het is lastig om aan geld te komen en aan

land − zeker als je niet uit de landbouwsector

komt of een boerenbedrijf erft. Hoe-

wel de trend van schaalvergroting

nog altijd doorzet, houden juist

kleine boeren het platteland

levendig en zorgen ze voor

diversiteit en werkgelegenheid

in de regio. Tel daarbij op dat de

helft van alle Nederlandse boeren

binnen tien jaar met pensioen

gaat en je begrijpt hoe

belangrijk het is om

jonge boeren te

steunen.’

Duurzaam en biologisch? ‘Het huidige groot-

schalige landbouwsysteem is wat ons betreft

een doodlopende weg. We zijn veel meer

voor agro-ecologie: een ecologisch divers

systeem gestoeld op de kracht van de natuur

en de levende bodem. In Spanje zagen we dat

er heel weinig geld is voor Eko-certificering,

boeren krijgen het niet voor elkaar. Daar zie

je dat zich nieuwe systemen ontwikkelen.

Kleinschalige boeren certificeren elkaar, met

hulp van de consument. Door de korte keten

worden labels als biologisch daar minder

belangrijk. Ook kwamen we in contact met

een consumentencoöperatie dat jonge boe-

ren steunt die in de opstartfase verkeren.

Zo’n vijftien boeren brengen elke week voed-

sel bij elkaar voor vijftig consumenten; brood,

groenten, aardappelen, zuivel, worst, kazen,

vlees, bier. Zodra zo’n boer zeker is van vol-

doende afzet, wordt overgeschakeld op een

andere leverancier die stimulans vanuit de

samenleving nodig heeft.’

Wat is jullie doel? ‘Future Farmers wordt

ondersteund door bedrijven in de biologische

sector. Zij zien hoe belangrijk een nieuwe

generatie duurzame boeren is voor de toe-

komst van de biologische sector. We werken

samen met een professioneel netwerk. In en

ook buiten Europa krijgen we bekendheid. Zo

is Future Farmers een wereldwijde beweging

aan het worden. Nu delen we vooral filmpjes.

Uiteindelijk willen we toe naar een levendig

platform dat toegankelijk is voor alle landen

en e-learning biedt en toegang tot relevante

informatie en samenwerking.’ �

Meer weten? http://future-farmers.net

Future Farmers‘Willen we boeren worden en hoe gaan we dat dan doen?’ Gedreven vanuit deze persoonlijke zoektocht startte Joris van der Kamp met vriendin Juliane Haufe het initiatief Future Farmers in the Spotlight.

| zomer 2014 39


Kom je ook kijken en proeven

en maak kennis met biologische boeren

en tuinders!

MèèèMèèè

Mèèè

lekkerndboer LekkernaardeBoer

Maak eens kennis met een biologische boer bij jou in de buurt. Op 21 en 22 juni, tijdens het Lekker naar de Boer-weekend, stellen ruim 160 biologische boerenen tuinders in heel Nederland hun erf open voor het publiek. Ervaar zelf wat er zo bijzonder - of eigenlijk zo natuurlijk - is aan biologisch.

Kijk voor alle acties en de agenda op www.lekkernaardeboer.nl

Campagne gefinancierd met steun van de Europese Uniebiologischlekkernatuurlijk.nl

Smaakmakend 0314

Documents

Transcript of Smaakmakend 0314