Lentenummer Smaakmakend

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere receptennº 1 | lente 2010

Cupcakesop hun paasbest



Diversiteit op je bordPuur boomsapNa-apers aan tafel

Ontdek de ideale vleesvervangers van Bertyn om te bakken of te grillen. Bertyn wordt vervaardigd op tra-ditionele wijze van spelt of Manitoba-oertarwe, seitan genaamd. Met een heerlijke traditioneel gefermen-teerde tamari- of shoyu-saus in cedervaten gerijpt.

In de pan of op de grill 5 minuten bakken aan beide zij-den. Vervolgens de saus erbij en klaar! Of 5 minuten in de verpakking in kokend water. Je proeft meteen zijn heer-lijk zachte beet. Om te smullen! Eiwitrijk, lichtverteerbaar, cholesterolvrij en vetarm. De ideale eiwitleverancier. Met de textuur van een filet pur. Bertyn vind je vers in het koel-vak. De spelt en Manitoba seitan zijn verkrijgbaar in blok van 550g of per 2 steaks van respectievelijk 250/300g.Verkrijgbaar in natuurwinkels via groothandel Udea.

Tel. 00 32 3 620 26 56 Recepten en info: www.bertyn.be

Bertyn: de filet pur onder de seitan

Bertyn vleesvervangers van spelt of Manitoba-tarwe

Omega’s om de batterij van élke cel op te ladenDe mens bestaat uit miljarden cellen. De vitaliteit van elke cel is voor een groot deel afhankelijk van de kwaliteit en bescherming die de celwanden (membranen) bieden. Celwanden bestaan voornamelijk uit vetten. Voldoende omega-3/6 maken de celwanden soepel en doorlaatbaar waardoor zij voedingsstoffen kunnen opnemen. Zij zorgen er tevens voor dat de batterijen van onze cellen opgeladen kunnen worden. Zij zorgen voor de geleiding en opwek-king van elektrische impulsen. Te weinig omega-3/6 maakt ons moe, lichamelijk en geestelijk. Johanna Budwig over het opladen van onze batterijen: ‘De tweepoligheid tussen vet (celomhulsel) en eiwit (celkern) is van fundamenteel belang voor het behoud en de structuur van alle levende cellen. Deze tweepoligheid hangt grotendeels af van de aanwezigheid van voldoende omega-3/6. Het gebrek aan omega-3/6 verlamt vele vitale functies van de cel. Wanneer de tweepoligheid tussen de celkern en het celomhulsel

wordt vernietigd, door bijvoorbeeld een tekort aan omega-3/6 of door gedeeltelijk of geheel geharde vetten (transvetten) te consumeren, betekent dit dat de elek-trische lading verdwijnt. Met andere

woorden de batterij van de cel geraakt leeg.’ Verkrijgbaar in deelnemende natuurwinkels. Tel 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk

Eicosan perilla is zeer rijk aan omega-3. Bevat voldoende omega-7 en 9 en weinig omega-6. De Eicosan kruiden verster-ken de werking van omega-3. 1

theelepel of 1 eetlepel per dag, vult het omega-3 tekort snel weer aan.

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Recept Budwig-papje: www.noble-house.tk

Advert_Smaakmakend.indd 2 18-02-10 18:22

Nieuw, Yofu met Vezels!

Da’s bewust genieten.

Provamel. Verwen jezelf met bio soja.Ontdek Yofu Vezels en kies voor een lekker

gezond tussendoortje en een verrassende soja-

variant op yoghurt. Yofu met Vezels is romig, licht

verteerbaar en zit boordevol vezels. Deze snack is

bovendien glutenvrij en goed voor je spijsvertering.

Twee heerlijke tussendoortjes, binnenkort in je

biowinkel:

Yofu Vezels en Granen

Yofu Vezels en Pruimen

PROVAMEL. LOVE YOUR FUTURE

Wist je dat … Provamel-producten sinds 2010 CO2-neutraal geprodu-ceerd worden? www.provamel.com

NIEUW!


Samen met de natuurwww.zuiverzuivel.nl

De natuur doet haar werkHier laten we de koeien in hun waarde, want denatuur is sterk en slim genoeg om het goed tedoen. Ze mogen hun hoorns houden en ze bepalenzelf wanneer en hoe vaak ze naar de volautoma-tische melkrobot gaan. Dat geeft mij ook meervrijheid en zo zie ik mijn gezin meer! Ze belonenons met mooie, gezonde melk en ik hoop nog langmet ze te kunnen werken.’

Henk Brandsma van Ugoclooster in Bolsward.

Biologisch-dynamische zuivel van niet-onthoornde koeien en niet-gehomogeniseerd. Het bestewat de natuur te bieden heeft!Wilt u meer weten over onze veehouders? www.zuiverzuivel.nl

Eerlijke Zuivel !


s m a a k m a k e n d 1 | lente 2010 5

inhoud

recepten | nº1 lente 2010

30 Kind & smaakPruilende gezichtjes die met langetanden zitten te eten? Met een paarhandigheidjes wordt er met veelmeer smaak gegeten.

en verderin dit nummer

7 Column Anneke

29 Groenpas

35 Baby-shopping

40 Elke dag lekker

44 Winkelwaar

47 Bekend met bio:Bridget Maasland

recepten in dit nummer

8Blauwe chips met avocadosalsa | Rucolafrittata met tomaatjessalsa |Kalfsentrecote met paddenstoelen innotenolie | Prei gesmoord in sinaas-appelsap | Tagliatelle met wortel | Grapefruit in wijngelei met pannacotta

14Cupcakes

26Abrikozenclafoutis met amandelen enahornsiroop | Salade van andijvie hart,gegrilde mango en ahornsiroop

40Salade van raapsteeltjes met sinaas-appel | Lauwwarme aardappelsalademet raapsteeltjes | Taart van raapsteel-tjes | Sandwich raapsteeltjes met spek |Pasta met raapsteeltjes | Gesmoorderaapsteeltjes | Roergebakken kip metwortel en citroen | Groentecurry met cashewroom

26 ZoetsapUit een ahornboom kan een litertjeworden afgetapt: ahornsiroop ofmaple syrup. Zalig in een kom frisseyoghurt of over een knapperige pannenkoek!

18 Varieer!Zorg voor voldoende afwisseling op je bord. Dat is oergezond en garan-deert in de toekomst nog meer mooiegroente- en fruitrassen.

8 PaastafelenBuiten springen de krokussen degrond uit, binnen verschijnen deeerste malse raapsteeltjes en frissegrapefruit panna cotta op hetfeestelijke paasmenu.

14 CakefestivalZe swingen in een halfuur het cake-blik uit, klaar voor een verkleedpartijmet natuurlijke toppings, chocolade-krullen of gekonfijte sinaasappel-snippers: cupcakes!

3

8 14

18 26


Eten is mijn vak, koken is mijn hobby!

Dat lijkt misschien op elkaar, voor mij

zijn het twee werelden. Overdag bekijk ik

eten met de afstandelijke blik van een

professional. Dan analyseer ik berichten

over eten, beoordeel ik teksten en foto’s.

’s Avonds bekijk ik eten met de blik van

een amateur die van koken en eten houdt.

Zoals een ander zijn ontspanning vindt in

schilderen, beeldhouwen of mu ziek, vind

ik dat in de keuken. Composities maken

met smaken en texturen, zo beoor deel ik

recepten. Als een muziekstuk, een uit-

gangspunt. Elke muzikant speelt net iets

anders, dat is ook met koken zo. Al geef je

tien mensen exact hetzelfde recept en

exact dezelfde ingrediënten, dan nog krijg

je tien verschillende resultaten. En voor

koken geldt net als voor musiceren: hoe

meer oefening, hoe beter het resultaat.

Hetzelfde geldt voor smaak. Hoe meer je

oefent, hoe meer smaken je gaat waarde-

ren. Het artikel over de ontwikkeling van

smaak bij kinderen op pagina 30 geeft

daarin on verwacht interessante inzichten.

Als u nu denkt dat ik elke avond uren in de

keuken doorbreng, dan heeft u het mis.

Een van mijn lekkerste gerechten van de

afgelopen tijd bestond uit een restje mei-

raapjes en de overgebleven korstjes van

een Zwitsers Mont d’Or kaasje. Raapjes in

een schaaltje, beetje zout, peper en noot-

muskaat, kaaskorstjes erop en daar na in

de oven, waar de warmte zorgde voor een

verrukkelijk krokant korstje. Lekker koken

gaat over inventiviteit. Over inzicht en

over eenvoud.

De ultieme eenvoud, en mijn huidige

inspiratiebron, vond ik afgelopen Kerst in

Parijs. Daar richt driesterrenkok Alain Pas-

sard zich in zijn restaurant L’Arpège hele-

maal op groenten. Aanvankelijk alleen in

de keuken, maar nu ook op het land. Hij

heeft zelfs drie moestuinen rond Parijs, elk

op een andere grondsoort. Want, zegt hij,

elke grondsoort geeft zijn smaak en elke

grondsoort vraagt weer om een ander ras.

Uit die smaakverschillen componeert hij

nu zijn gerechten. Op zo’n pure wijze dat

we echt verschil proefden tussen de biet-

jes uit de verschillende tuinen en een sim-

pele gratin van ui met Parmezaanse kaas

een hemels gerecht werd.

Het boeiende artikel Kies Divers op pagina

18 gaat over het behoud van die diversi-

teit. Over de strijd tegen de verschraling

van het aanbod in het aanbod. Een be -

lang rijke boodschap in dit artikel:

groente- en fruitrassen blijven alleen

bestaan als we ze ook eten. Niets liever

dan dat! Als ik eraan denk hoe simpele

bietjes al zoveel aroma hebben en zo ver-

schillend zijn, dan kunnen we nog heel

wat mooie smaakervaringen verwachten.

[column Anneke]

Driesterrenbietjes

Anneke Ammerlaan,hoofdredacteur

8 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2010

MenuBlauwe chips met avocadosalsa

Rucolafrittata met tomaatjessalsa

Kalfsentrecote met paddenstoelen in notenolie

Prei gesmoord in sinaasappelsap

Tagliatelle met wortel

Grapefruit in wijngelei met panna cotta

WIJNTIPVergel van Bodegas del Pinoso

Bassac Muscat Moelleux Petit Grain

Vaak ligt het accent bijPasen op het ontbijt,maar er is alle aanleidingom ’s avonds ook goed uit te pakken. Op hetmenu: de eerste voor -jaars groenten metverrassend veel smaken.

2010Paasdiner


Rece

pte

nA

nn

eke

Am

mer

laan

| Fot

ogra

fie

Sven

Ben

jam

ins

|Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| Kok

enIn

gmar

Nie

zen

B L AU W E C H I PSmet avocadosalsaborrelhapje, 20 stuks

20 blue corn chips | 1 avocado,schoongemaakt | 2 theelepelslimoensap | 1 eetlepel argan-of cashewnotenolie | gemalen,gedroogde chilipeper

Snijd het vruchtvlees van de avo-cado in zo klein mogelijke stuk-jes. Meng ze in een kommetjemet het limoensap, de olie, zouten naar smaak chilipeper.Leg de chips op een schaal enschep op elke chip een lepeltjesalsa.


voorgerecht, 4 personen

250 g cherrytomaatjes | sap en rasp van ½ citroen |1 eetlepel olijfolie | 2 eetlepels fijngehakte versekoriander | gedroogde gemalen chilipeper | 30 g kruidenboter | 150 g rucola of raapsteeltjes | 4 eieren | 50 g geraspte oude geitenkaas4 lage ovenvaste schaaltjes (zoals voor crèmebrulée), ingevet

Snijd de tomaatjes in kwarten en laat ze in een zeefeen uurtje uitlekken. Meng in een kom de tomaatjesmet de geraspte citroenschil, de olie, koriander ennaar smaak chilipeper, citroensap en zout. Laat desmaken een uurtje intrekken.Verwarm de oven voor op 225 °C. Verwarm de krui-denboter in een kleine koekenpan en schep van hetvuur de rucola erdoor. Klop de eieren los met de kaasen voeg naar smaak zout en (chili)peper toe. Schephet eimengsel door de rucola. Schenk het mengsel inde ingevette schaaltjes. Zet de schaaltjes op een rooster in het midden van deoven en laat de frittata in ca. 10 minuten gaar wor-den. Schep een deel van de salsa op de frittata en ser-veer de rest erbij. Lekker met geroosterd brood.

R U CO L A F R I T TATAmet tomaatjessalsa


KAL F S E N T R E COTEmet paddenstoelen in notenolie

hoofdgerecht, 4 personen

4 kalfsentrecotes | 25 g boter |3 eet lepels walnotenolie | 250 g kastanje champig nons, in kwarten | 1 kleine rode ui, in ringen | 2 eetlepels grofgehakte walnoten | 1 eetlepelkappertjes, uitgelekt

Bestrooi het vlees met zout enlaat het in ca. 40 minuten opkamertemperatuur komen. Verhit de boter in een braadpan.Dep het vlees droog, bestrooi hetmet peper en bak de entrecotesin de boter aan beide kantenbruin en in 3-4 minuten rosé. Legde entrecotes op een schaal enhoud ze in een op 75 °C voorver-warmde oven warm.Veeg met een stukje keukenpa-pier de boter uit de pan. Ver-warm nu in dezelfde pan denotenolie en bak hierin de pad-denstoelen al omscheppend 2minuten. Voeg de uiringen en dewalnoten toe en bak alles in 3-4minuten goudbruin en gaar.Schep de kappertjes door de pad-denstoelen en laat ze heel evenwarm worden. Schep de padden-stoelen over het vlees.

bijgerecht, 4 personen

40 g boter | 1 kleine winterwortel, in piepkleine blokjes | 1 groteteen knoflook, fijngehakt | 250 g tagliatelle | 3 eetlepelsfijngehakte peterselie

Smelt de boter in een hapjespan en smoor de wortel met de knof-look heel zachtjes 3-4 minuten. Kook intussen de tagliatelle volgensde aanwijzingen op het pak. Giet enkele eetlepels van het kookvochtbij de wortel. Giet de pasta af en meng de pasta met de peterseliedoor de wortel. Breng op smaak met zout en peper.

Grapefruit in wijngelei met panna cotta

nagerecht, 4 personen

2 roze grapefruits, schoongeboend |250 ml slagroom | 30 g suiker | 4 gagar-agar | ca. 150 ml zoete witte wijn(bijvoorbeeld Bassac Muscat MoelleuxPetit Grain) | 8 kleine glaasjes

Rasp de roze schil dun van de grape-fruits. Breng de slagroom met grape-fruitschil aan de kook. Neem de pan vanhet vuur en laat de grapefruitschil 10minuten in de room trekken. Breng deroom weer aan de kook en los de suikeren de helft van de agar-agar al roerendop in de room op. Schenk de room dooreen zeef in 4 glaasjes.Schil de grapefruits met een scherpmesje tot op het vruchtvlees. Snijd departjes tussen de vliezen uit en verdeelze over de 4 andere glaasjes. Knijp boveneen maatbeker zoveel mogelijk sap uitde resten van de grapefruit. Voeg de wijntoe en vul de hoeveelheid met water aantot 250 ml. Breng dit vocht tot tegen dekook aan en los de resterende agar-agarin het warme vocht op. Schenk hetmengsel op de grapefruit. Laat de gelei en de panna cotta in dekoel kast opstijven.

PRE Igesmoord in sinaasappelsap

TAG L I AT E L L Emet wortel

bijgerecht, 4 personen

4 dunne, lange preien | 25 g boter |4 eetlepels sinaasappelsap

Snijd de preien schuin in ca. 5 cmlange stukken en was ze. Smelt deboter in een pan en schep de prei enwat zout erdoor. Voeg het sinaasap-pelsap toe en smoor de groente heelzachtjes in 8-10 minuten gaar. Keerde groente een paar keer.


G R A P E F R U I Tin wijngelei met panna cotta


Rece

pte

n Y

olan

da

van

der

jagt

| Fo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Ingm

ar N

ieze

n

Cupcakes8 - 12 stuks

Voor mooie hoge cupcakes kun je het beste kleine aardewerksouffléschaaltjes (ramekins) gebruiken. Vet de randen in metboter en leg de papieren cakevormpjes in de schaaltjes. Houdvoor 8 hoge cupcakes 30 minuten baktijd aan. Voor 12 cup-cakes in een muffinvorm is de baktijd 25 minuten.

150 g roomboter, kamertemperatuur | 175 g rietsuiker |merg van 1 vanillestokje of rasp van 1 citroen | 3 eieren, opkamertemperatuur | 100 ml (karne)melk, bij voorkeur niette koud | 200 g tarwebloem | ½ theelepel natrium bicar -bonaat of baksoda (apotheek) | 2 theelepels bakpoeder

8 kleine souffléschaaltjes of 1 muffinvorm en 8–12 papieren cakevormpjes

Verwarm de oven voor op 175 °C. Klop met de mixer de botermet de suiker en vanillemerg of citroenschil tot een luchtigen romig mengsel. Klop de eieren er stuk voor stuk door. Voegde melk langzaam toe.Zeef de bloem, bicarbonaat en bakpoeder en spatel dit luch-tig door het beslag.Zet de papieren vormpjes in de vorm(pjes). Schep het beslagerin. Bak de cakejes in het midden van de oven in 25-30 minu-ten goudbruin en gaar. Haal de cakejes uit de vorm en laat zeop een rooster afkoelen.

Ze duiken steeds vaker op tijdensfeestjes: cupcakes! De cakejes zelf zijnzo gemaakt. Ze origineel versieren; dátis de kunst! Laat kleur stof achterwege,met natuurlijke ingrediënten wordenze nóg mooier en verslavend lekker. Wieslim is, bakt gelijk een (drie)dubbelehoeveel heid en vriest wat overblijft in.

Smaakvariaties: zeef met de bloem 2 theelepels cacaopoeder of 1 theelepel

koekkruiden mee. Of week enkele draadjes saffraan in de melk

Versiertoerop de

VRAAG ERNAAR BIJ UWNATUURVOEDINGSWINKEL

Tijd voor echt LEKKERTijd voor echt GEZONDTijd voor echt LEKKER

Tijd voor echt GEZOND

Uw wilt toch de lekkerste en gezondste voeding voor uw hond of kat? Yarrah is niet alleen “Natuurlijk”, maar gaat nog een stap verder;Sinds 1992 is Yarrah namelijk gecertifi ceerde biologische diervoeding!

www.yarrah.nl

PROEFDIERVRIJEDIERVOEDING

100% biologisch gecertificeerde kokosolie

Als smeersel (op brood)

Om in te bakken

Om mee te wokken

Frituren kan uiteraard ook

Als heerlijke massageolie

Verrukkelijk als badolie

Verkrijgbaar in natuurvoedingwinkels, reform- en speciaalzaken

maar natuurlijk ook via onze site: www.witsenburg.net


GlazuurtoppingMeng 50 g poedersuiker metzoveel water of citroensap tothet een dik, bijna vloeibaar glazuur is. Laat dit over decakejes lopen.

RoomkaastoppingRoer 75 g zachte boter met 75 g poedersuiker tot room.Roer er 200 g verse roomkaasdoor. Geef de topping eventu-eel smaak met wat gerasptesinaasappel- of grapefruitschil.Gebruik een lepeltje om decakejes met de topping tebestrijken.

ChocoladetoppingLaat 100 g chocolade ‘au bainmarie’ of in de magnetron smelten en roer er 40 g poeder-suiker door. Lepel de iets afgekoelde topping over decakejes.

Witte-chocoladetoppingLaat in een pannetje 150 gwitte chocolade en 50 ml slagroom op een heel laag vuur al roerend smelten. Lepel de iets afgekoelde topping over de cakejes.

Om te versierenChocoladekrullen, mini-chocolaatjes, gedroogd fruit,noten, verse (rode) vruchten,(gekonfijte) citrusschillen enuitge lepelde passievrucht.


[cupcakes]


Teks

t N

icol

e W

illem

se|

Bee

ldA

nn

elijn

Ste

enb

rugg

en


We eten steeds meervan hetzelfde. Dat is om meerdereredenen ongezond enongewenst. StichtingZaadgoed roept nietvoor niets: ‘Meerdiversiteit op je bord!’

Het klinkt luchtig, maar het is vooraleen bloedserieuze oproep. Aan uals lezer van dit artikel, aan iedere

consument en aan mij. In een van de laat-ste edities van Kiemkracht, de nieuwsbriefvan stichting Zaadgoed, waarschuwt voor-zitter Bert van Ruitenbeek voor de radicalevereenvoudiging van ons voedingspatroon.‘Hoewel het lijkt of de supermarktschap-pen steeds meer keuze en variëteit bieden,is dat vooral toe te schrijven aan een varia-tie in toevoegingen en verpakkingen,’ legthij mij aan de telefoon uit. ‘Bewerkte pro-ducten met soms lange lijsten smaakstof-fen en verbeteraars zijn in opkomst maarver schra len het eigenlijke basisaanbod vanvoedingsstoffen.’

Pleidooi van Pollan Eerder be schreefonderzoeker en wetenschaps journalist Mi-chael Pollan – tevens brief schrijver aan Ba-rack Obama met de suggestie om een deelvan het ga zon van het Witte Huis om tespitten voor de aanleg van een biologi schemoes tuin – in zijn boek Een pleidooi voorecht eten hoe in de Verenigde Staten mo -menteel vier gewassen ver ant woor delijkzijn voor tweederde van het aan tal calorie -ën dat mensen dagelijks naar binnen wer-ken. Als je weet dat een mens vijftig tothonderd verschillende chemische verbin-dingen en elementen nodig heeft om ge-zond te blijven, is het moeilijk te geloven

dat we alles wat we nodig heb ben uit eenvoedingspatroon kunnen ha len dat gro ten -deels bestaat uit be werkte maïs, sojabonen,rijst en tarwe, adus Pollan.

Voedselzekerheid Met de neergang vande agro-biodiversiteit (voldoende ver schei -denheid aan rassen en gewas sen in de land -bouw) kwa men de mono culturen. Daar vanwe ten we intussen dat ze gevoe liger zijnvoor ziekten en pla gen. Als er een ziekte op-treedt in een bepaald ras, kan me teen dehele oogst mislukken. ‘Zeker nu we oog inoog staan met klimaat verandering, maaktdat ons bui ten gewoon kwetsbaar,’ schetstVan Ruitenbeek. ‘Als er onvol doen de alter -natieve rassen zijn om op terug te val len,heeft dat directe gevol gen voor onze voed-selzekerheid.’ Het hoeft geen betoog datZaadgoed pleit voor gevari eerd eten en voorbiolo gi sche land bouw syste men waar in veelgewassen en rassen worden geteeld. Helaaswordt wereldwijd in de land bouw, ook inNeder land en ook in de biologische land -bouw, steeds meer van het zelfde geteeld.

Buitenbeentje Niet bij De tuinen vanWeldadigheid in Veenhuizen. In een pogingweerstand te bieden tegen de eroderendeagro-biodiversiteit hou den Lambert Sijensen Jolanda Loonstra juist zoveel mogelijkverschillende ras sen in stand. Omdat zevergeten zijn of simpelweg nog niet ont -

Kies divers

Panir de perfecte vleesvervanger:

• is een unieke kaassoort

gemaakt van biologische

melk en citroenzuur.

• smelt niet en kan worden

gebakken, gefrituurd of

gegrild.

• heeft een romige en

neutrale smaak,

kinderen zijn er gek op.

• is zuiver, voedzaam en

makkelijk te bereiden.

Te koop bij uw natuurvoedingswinkel.Zie ook www.panir.nl voor recepten.

Panir, een heerlijke vleesvervanger nu ook van schapenmelk!

HHeilige SchaapHeilige Schaap

HHeilige KoeHeilige Koepanir van koemelk

panir van schapenmelk

Advies verkoopprijsCa. € 2,80 - 250 gram koe naturelCa. € 3,00 - 250 gram koe naturel, italiaanse kruidenCa. € 4,00 - 200 gram schaap naturel

eigenwijs

Biologisch-dynamische boeren gaan hun eigen weg. Tegen de stroom in,

dat geeft hun producten karakter.www.stichtingdemeter.nl



dekt. Of om dat ze exotisch zijn, af koms -tig uit landen waar een vergelijk baarteeltkli maat heerst. ‘We zijn ge spe cia li- seerd in aard appelen en bonensoor ten,maar heb ben ook groente, fruit en no - ten ; ruim tach tig soorten fram bozen,bes sen en bra men, 25 hazel noten eneen stuk of tien ver schillende wal no ten.We pro be ren alles te telen wat je niet in de win kel kunt kopen,’ lacht Sijens.

Redders van rassen ‘Vaak is een rasverbonden met een mooi verhaal’, ver- telt hij. ‘Neem de Wieringer boon, eenvariatie op de bruine boon. Die was ooituitgestorven in Nederland. De boonwerd herontdekt in Canada, mee ge no- men door emigranten uit Nederland.Vanuit Canada is het zaad weer terug- gebracht.’ Het klinkt als een mooi reddingsver-haal; de man die de boontjes terug-bracht. Ruurd Walrecht, is ook een soortredder. Hij moet het lot van de dreigen -de ondergang hebben voorzien en be -gon al in 1960 zoveel mogelijk oude, inNederland geteelde gewassen en rassente telen en verbeteren. Toen hij er meestopte, vulde hij een zeecontainer methonderden zakjes zaad: ons eetba re culturele erfgoed. Al die zaden zijn inmiddels verhuisdnaar klimaatbeheerste kamers van degenenbank in Wageningen waar kun-

dige me dewerkers ze met minusculeprecisie archiveren. Komt het toch noggoed, zou je zeggen. Helaas. Zaden blij-ven pas echt behouden als je ze blijftverjongen, lees: ze continu blijft telen.Maar ook daar wordt hard aan gewerkt.Door netwerk Eeuwig Moes, een groeptuinders waar ook Sijens deel van uit-maakt, die de zadencollectie behoudten verder uitbreidt. Eeuwig Moes krijgtdaarbij versterking van het landelijknetwerk Historische Moestuinen. Gebundelde krachten ten spijt, daar-mee zijn we er nog niet.

Speciaalzaak ‘Het klinkt als eengrap pige paradox maar wil je voor ko-men dat die diversiteit op de akkers ver-loren gaat, dan zul je de oogst moetenopeten,’ legt Bert van Ruitenbeek uit.‘Een kweker kan wel een fantastisch rastelen, maar als de handel of consumen-

ten het niet koopt, heb je er weinig aan.Daarom werkt stichting Zaadgoed aanbewustwording van de hele keten ensteunt op alle niveaus projecten die bij-dragen aan agro-bio diversiteit.’ Ookvoor de natuurvoedingswinkel ziet hijeen belangrijke rol. ‘Nu op steeds meerandere plekken ook biologisch aanbodvoorhanden is, kan de natuurvoedings-winkel zich verder onderscheiden alsspeciaalzaak voor diversiteit. Die voor-trekkersrol is nu al zichtbaar: het aan-bod opnieuw geteel de oude rassen envergeten groenten breidt gestaag uit enook smaak is een belangrijk kwaliteits-aspect geworden. Trends die aansluitenbij een grote culinaire behoefte.’

De wortelproef Culinair gezien valter nog heel wat te leren. Van een appelweten we dat er meerdere soorten zijn.Je kiest voor een Rode van Boskoop ofeen Goudreinet als je een appeltaartmaakt en koopt Elstars voor de fruit-schaal. Smaakverschil proeven we ookbij tomaten. Maar wat weten we van de smaak van verschillende rassen bos-wortel? Daarom troffen Odin-abonneesvorig jaar tijdens de Week van de Smaakmeerdere wortelrassen in hun groente-

MINICURSUSBiologieZaadveredeling, vermeerdering en genetische manipulatie – hoe zit het ook alweerprecies? Vermeerdering is niets meer dan vermenigvuldiging van de hoeveelheid zadenof – zoals bij aardappels – knollen: om een specifieke soort in stand te houden moet jeer een groter aantal van maken, het ras vermeerderen. Zaadveredeling is omvattenderen gaat over rasontwikkeling door het selecteren van planten met de meeste gewensteeigenschappen; over het veranderen van erfelijke eigenschappen van bijvoorbeeld eenkoolras. Dat gebeurt tegenwoordig op verschillende niveaus. In de afgelopen decenniazijn naast het klassieke kruisen van plantensoorten, nieuwe, veel verdergaande verede-lingstechnieken ontwikkeld, waaronder genetische manipulatie, waarbij op DNA-niveau wordt ingegrepen. Dat laatste is in de biologische landbouw niet toegestaan.De biologische landbouwmethode vraagt om rassen die een brede weerstand hebbentegen ziekten en plagen en relatief weinig mest en water nodig hebben. Biologischeplantenveredeling richt zich op de ontwikkeling van dit soort robuuste rassen.

elkedaggroenwww groenpas nl

Wilt u ookbelastingvrijbiologisch winkelen?

Ariza, Bakkerij van der Westen, Bakkerij Verbeek, Ecomel, Flexis Groep, Natudis, Stichting Biomerk, Turien en Co,

Triodos Bank, Udea, Weleda Nederland

Vrienden van de Groenpas:

www.groenpas.nl

l a n d g o e d

gastronomieEen voorjaarszon maakt het landgoed wakker.Heerlijke cappuccino, een verrassend gerecht en een hartelijk gesprek; ontdek het best bewaarde geheim van de Utrechtse Heuvelrug!

Kraaybeekerhof Kookgemak: een heerlijke maaltijd met passende wijn voor €19,50.

academieZomer(vakantie)cursussen

van 5 t/m 9 juli:• Natuurwezens, natuurlijk! • Flowforms en waterkwaliteit

Opleidingen vanaf september:• Natuurvoedingskundige (3jr)• Tuintherapeut (2jr)• Biologisch Dynamische

landbouw (1jr)

Bezoek onze informatiebijeenkomsten op:• 17 april, 29 mei en 4 september aanvang 10.00u• 17 juni aanvang 19.30u

Meer weten? Kijk op www.kraaybeekerhof.nl

U kunt deze én andere gidsen bestellen bij groenevakantiegids.nl:telefonisch op 020 - 668 10 30 of via de website www.groenevakantiegids.nl

Benelux Frankrijk Duitsland, Oostenrijk & Zwitserland nieuw!!

Groene Vakantiegids

DuitslandOostenrijk & Zwitserland

330 adressenvoor natuur,

rust en ruimte

• Logeren op tradionele boerenhoven

• Kamperen op de biologische boerderijen

• Authenthiek, charmant en kleinschalig

.

- -01-02-2010 08:27:

Meer dan 1000 groene kampeer- en logeeradressen in 25 Europese landen online



tas aan. Ze mochten proeven en keurenen in een aantal winkels kon de con su- ment meedoen aan dit smaak projectvan stichting Zaadgoed en Odin. De wor-telrassen waren uitgezocht door biolo gi- sche telers. Veertien rassen werden ver-geleken, waaronder zeven biologischevermeerderde rassen en twee zowel bio-lo gisch veredelde als ver meer derde ras-sen. De overige rassen werden onder-zocht op geschiktheid voor debiolo gi sche sector. De proef resul tatenworden gebruikt om volgend jaar meerwortelrassen in het veld, en dus op onsbord, te krijgen. Best ingewikkeld, al diegrada ties. Gang baar zaad van oude ofnieuwe rassen kan op biologische wijzeworden vermeerderd en verkocht wor-den als biologisch zaad. Het aanbod bio-logisch zaad is intussen behoorlijk groot.Maar biologische rassen – die onder bio-logische omstandigheden zijn geselec-teerd en ver edeld – zijn er veel minder.Waar om? Het veredelen van een ras kostallereerst tijd; met het ontwikkelen vaneen nieuw ras ben je algauw zeven tottien jaar zoet. Behal ve dat moet een rasvoorkomen op de Europese rassenlijstom geteeld te mo gen worden. Het aan-melden van een nieuw ras is duur en hetras moet aan strenge eisen voldoen.

Nieuwe tomaten Dat weet Bart Vosselman van de Bolster als geen an -der. Behalve dat hij biologische zadenverkoopt en biologische zaadvermeerde-ring van onder andere oude rassenonder zijn hoede heeft, is Vosselman eenvan de weinigen in Nederland die pio-niert op het vlak van biologische zaad-veredeling. Nu is hij bezig met het ont-wikkelen van vier nieuwe biologischerassen van de gewassen tomaat, pom-poen, courgette en tuinboon. Het is liefdewerk oud papier. Maar welvanaf de kiem biologisch. Waarom datzo belangrijk is? Het betekent meer na-

tuur, minder laboratorium. Biologischezaadontwikkeling vindt in de aardeplaats, en niet op substraat, een specialeondergrond waarin plantenwortels goedver an keren. Met als belangrijk voor deeldat dit zaad goed vanaf het be gin doelge-richt ontwikkeld wordt tot een robuustras dat on der biologische teeltomstan-digheden standhoudt. Letterlijk wordtgekeken hoe zo’n zaadje zich gedraagt inde natuur zo dat daar op kan worden in-gespeeld.

Veenhuizen Daarbij biedt het de mo ge- lijkheid om rassen op andere aspecten teselecteren dan gangbare uit gangs punten,zoals: smaak. Liefst zou hij nog veel meernieuwe biologische rassen willen verede-len, geeft Vosselman toe. Maar waar hetvooral aan ontbreekt is geld. Datzelfdeeuvel onder vin den ook Sijens en consor-ten. In de zadencollectie van Ruurd Wal-recht bevindt zich een groot aantal voorde biologische land bouw interessante ge-was sen die in het verleden al hebben aan-getoond dat ze in ons klimaat gedijen. OokSijens zou maar al te graag verder uitbrei-den. Hij heeft het plan om een centrum opte zetten in Veenhuizen, waar steeds meervan die oude rassen geteeld kunnen wor - den. Waar je als consument zaadgoedkunt kopen en waar een biolo gi sche telerkan aan klop pen die een hectare Wierin-ger boontjes wil aanleggen. StichtingZaadgoed juicht dit soort initiatieven toe.

DiversiteitOP JE BORD PROEVEN?

� Op www.deoerakker.nl is de volledigeadres senlijst van netwerk Eeuwig Moeste vinden en op www.historische moes -tuinen.nl onder ‘publiek’ staan de adressen van het netwerk Historische Moestuinen. Een aantal tuinen is te be -zich tigen. Zeer de moeite waard voor wievan idyl lische moes tuinen en oude fruit-gaarden kan genieten. De activiteitenvariëren van open tuindagen en rondlei-dingen, tot moestuinverkoop, cur sus senen kook work shops (o.a. www.om muur -de tuin.nl). Er zitten een aantal avontuur- lijke collecties tussen waar onder zeven tig(!) soorten knof look (www.knof look -site.nl) en exotische planten en paddenstoelen (www.hof van twello.nl).

� Netwerk Eeuwig Moes laat weten opzoek te zijn naar restaurants en verkoop-punten die streekgewassen op de menu-kaart willen zetten, of in het winkelas sor-timent willen opnemen.

� De Tuinen van Weldadigheid in Veen hui- zen: www.detuinen van weldadig heid.nl.Bijzonder aangelegde tuinen met zo veelmogelijk eetbare variatie. Op zondagopen voor publiek, kookworkshops enrondleidingen (met of zonder oogst) voorgroepen.

� Stichting Zaadgoed: www.zaadgoed.nlMet handige websites voor biologischeamateurtuinders. Word donateur!

� De Bolster, specialist in biologischezaden: www.bolster.eu

� ZaaiPret: voor een feestje op je bord. Biologische zaden die je in en rond huiskunt zaaien. Online te bestellen in vierverschillende themazakjes. Meer infor-matie op www.zaaipret.nl

voor mamaen baby

In harmonie met mens en natuur

Kijk voor verkoop adressen op www.weleda.nl

Geen tranen. Geen jeuk.

Geen allergie.

Urtekram No Perfume Baby

Biologische en parfumvrije huidverzorging

voor de allerkleinsten.

Biologisch gecertificeerd door Ecocert.

Zonder conserveringsmiddelen of parabenen.

Zonder kleurstoffen, petrochemie of parfum.

Natuurlijk en plantaardig.

Niet getest op dieren.

www.urtekram.dk

In HARMONIE met de natuur

De lekkerste aardbeienkwarkvan Nederland!

Ook verkrijgbaar in de smakenmagere, halfvolle en volle kwark.

De lekkerste aardbeienkwarkvan Nederland!

Ook verkrijgbaar in de smakenmagere, halfvolle en volle kwark.

jgjg

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B



Steeds meer mensen kiezen voor biologisch eten. Dat is geen

voorpaginanieuws, maar wel een feit om even bij stil te staan. Zo’n verandering

gaat namelijk niet vanzelf. Vaste eetgewoonten geven nu eenmaal houvast

in een turbulente samenleving. Dat maakt het moeilijk om mensen anders

te laten kijken naar het eten waarmee ze zijn opgegroeid.

U – lezer van Smaakmakend – hoort bij de voorhoede, die weet, echt wéét,

wat de biologische landbouw en veeteelt betekent voor mens, plant,

dier en milieu. U en wij zitten op dezelfde golflengte.

De overstap naar biologische agricultuur verloopt – ondanks de omzetgroei –

minder snel dan Biologica wenst. Dat was te voorzien. Maar ondertussen blijven

onze broodnodige keuzemogelijkheden daardoor wel beperkt.

Uw steun en invloed is nodig om de vaart er eens flink in te zetten.

Op biologica.nl kunt u lezen hoe u ons kunt steunen en uw mening

kunt laten horen op provinciale bijeenkomsten.

Wanneer u zich aansluit als donateur, lid of als vrijwilliger, dan kunnen we een

tandje hoger gaan draaien. Dat zou fantastisch zijn!

Peter Jens, directeur Biologica, de uitgever van Smaakmakend

Open brief aan iedereen die vindt dat

de keuze voor biologisch niet moeilijk is.


Rece

pte

n Y

olan

da v

an d

er ja

gt|

Foto

graf

ie S

ven

Ben

jam

ins

|St

ylin

gU

lrik

a G

ust

avss

on |

Kok

enIn

gmar

Nie

zen

Abrikozenclafoutis met amandelen en ahornsiroop nagerecht, 4-6 personen

150 g abrikozen, geweld | 3 eieren | 50 g riet -suiker | 75 g tarwebloem, gezeefd | 50 g room -boter, gesmolten | 200 ml melk | 4 eetlepelsgeschaafde amandelen | 4 eetlepels ahornsiroop| 125 ml crème fraîche

lage ovenschaal, ingevet

Verwarm de oven voor op 180 °C. Verdeel de abri-kozen over de bodem van de ovenschaal. Klop in een kom de eieren en suiker in ca. 5 minuten luchtig. Voeg de bloem, en de gesmolten boter toe en schenk langzaam de melk erbij.Schenk het beslag op de abrikozen, verdeel deaman delen erover. Plaats de vorm in het midden van de oven en bakde clafoutis in 30 minuten goudbruin en gaar. Haal de vorm uit de oven en schenk de ahorn -siroop eroverheen. Serveer de clafoutis warm oflauw met de crème fraîche.


Salade van andijviehart, gegrilde mango en ahornsiroop

Lekker in een kom yoghurt metmuesli, een saladedressing of in een

winterthee die je trekt van een paar takjes tijm of salieblaadjes en

dunne schilletjes citroen of sinaasappel. En natuurlijk niets

lekkerder dan een warme pannenkoek met… Precies.

Ahornsiroop, misschien beter bekend als maple syrup, is het sap van de AHORNBOOM. Althans, van de

inheemse Canadese variant. In Nederland kennen we ookahorn soorten, maar daar kun je geen sap van aftappen.

Per seizoen kan er een litertje van een boom worden afge-tapt. Hiertoe wordt simpelweg een pijpje in de boomstam

geslagen, waarna het zoete sap in een emmer wordt opgevangen. Inkoken en dan zonder onduidelijke extra’s

in de fles: 100 PROCENT PUUR NATUUR!Enig verschil is er wel. Siroop van de eerste tap krijgt een A-graad op het etiket en is herkenbaar aan een heldere,

lichtbruine kleur en een verfijnde smaak. De siroop met C-graad is donkerder en heeft een sterke

karamelsmaak met een vleugje salmiak. Altijd fijn om te weten: de zoetmaker bevat vitamines

en mineralen en zit bomvol ijzer en calcium.

AhornsiroopPuur boomsap

Het verhaal gaat dat de Indianen het ooit hebben ontdekt.

In de esdoorn- of ahornboom stroomt een heerlijk sap.

voorgerecht, 4 personen

gele hart van 1 krop andijvie | 2 kleinerode uien, in flinterdunne plakjes |2 eetlepels rode wijnazijn | 1 mango,schoongemaakt | 4 eetlepels olijfolieextra vierge | 4 eetlepels ahornsiroop |100 g fetakaas

Voeg eventueel wat gemengde kiem groen-tes toe voor een extra bite.

Was de andijvie en droog deze in de sla dro-ger. Verdeel de sla in blaadjes over 4 diepe borden. Schep in een kom de ui

om met de azijn en verdeel ze over de sla.Snijd de mango schuin in plakjes. Verhit degrillpan, be strijk de mango met een beetjeolie. Gril de plakken man go aan elke kantca. 1 mi nuut en verdeel ze over de sla.Schenk de resterende olie en de ahorn si-roop over de salade. Verkruimel de fetakaasboven de borden en maal er wat zout enpeper boven.

bio · organic

De nieuwe notenpastalijn van TerraSana

De notenpasta’s van TerraSana zijn eerlijke, zelfgemaakte kwaliteitsproducten. Uniek, biologisch geteeld en heerlijk versgebrand.

Onze notenpasta’s worden met de grootste zorg bereid. We gebruiken geen zout, suiker of conserveringsmiddelen en garanderen dat onze producten vrij zijn van soja en palmolie. En natuurlijk zitten onze producten boordevol eiwitten en bevatten ze bouwstoffen zoals mineralen en vitaminen. De smaak wordt alleen bepaald door de noten die we gebruiken.

Zo voedzaam als de notenpasta’s van TerraSana zijn, zo lekker zijn ze ook! Op brood, maar ook door sauzen en dips.

www.terrasana.com


Toen Jan Peter Oosterloo van denatuurwinkel in De Bilt werd ge -vraagd om deel te nemen aan detestfase van de Groenpas twijfel dehij geen moment. “De Groen pas iseen prachtig initiatief dat voorde-len oplevert voor alle partijen: deklant, de winkelier en het milieu.Klanten schaffen de pas voor hon-derd euro aan bij hun biologischewinkel en kunnen in ruil daarvooreen jaar lang met zes procent kor-ting boodschappen doen.”

Zes procent. Dat getal is nietzomaar uit de lucht gegrepen. Hetis precies de btw op voedingsmid-delen. “Op alle voedingsmidde-

len,” benadrukt Jan-Peter Ooster-loo, “dus zowel op biologische alsop gangbare voeding.” Taxfree bio-shoppen met de Groenpas, metdank aan de winkelier die debelasting op de kassabon betaalt.En daarmee ook een signaal aande politiek afgeeft.

Maar de winkelier profiteert zelfook van de Groenpas. Veel winke-liers willen graag investeren ingroene energie, duurzame infra-structuur en uitbreiding van hunassortiment, maar hebben vaakde middelen niet direct beschik-baar. Met elke Groenpas die er inde winkel wordt aangeschaft, heb-ben zij direct honderd euro rente-vrij te besteden om hun zaak teverduurzamen.

Dankzij de Groenpas kon Ooster-loo zijn energieslurpende koelsys-teem vervangen door een veelmilieuvriendelijkere koeling.Daarnaast breidde hij zijn assorti-ment uit en investeerde hij ininfrastructuur. “De boerin dieonze groente levert, kwam altijdmet de auto van haar man. Datstond haar tegen, maar de bak-fiets die ze wilde kopen was teduur om zomaar aan te schaffen.Dankzij de Groenpas kon ik haardroom helpen verwezenlijken. Nufietst zij dagelijks naar De Bilt ophaar vol groenten geladen bak-fiets.”

Voor meer informatie en eenoverzicht van alle winkels die aan de Groenpas meedoen,

kijk op www.groenpas.nl

Taxfree winkelen, wie wil dat nou niet?In steeds meer natuurwinkels kan hetmet de Groenpas. Zes procent korting éneen bonus voor het milieu: zo werkt het.

Taxfree BIO-SHOPPEN metde Groenpas



Smaken verschillen, dat weten we alle-

maal. Maar waardoor komt dat? En hoe

definieer je smaak eigenlijk precies? Zo

bijvoorbeeld: smaak is het resultaat van

een chemische prikkeling van de smaak-

papillen op tong en gehemelte en de ver-

werking ervan door de hersenen. Dit heb

je vast twee keer moeten lezen om je er

iets concreets bij voor te stellen. Deze

dan: smaak is een zintuig en is verbon-

den met proeven. Trek de vergelijking

met een spier die je kunt trainen: wie

veel proeft, leert smaken en smaaknuan-

ces onderscheiden. Hoe aandachtiger je

proeft, hoe verfijnder het smaakgeheu-

gen dat je opbouwt.

Piepklein tongetjeProeven doe je met je ogen, neus en

mond; voordat je iets in je mond steekt,

laten je ogen zich verleiden en zonder

geur is er geen smaak. Toch is, nog voor-

dat een baby kan zien of ruiken, de kiem

voor smaak al gelegd in de baarmoeder.

Het leren waarderen van

een nieuwe smaak is een

delicate balans. Om een

kind te laten wennen kan

het helpen om smaken te

combineren: een beetje

zoet bij bitter, een beetje

zout bij zuur. Wat ook

werkt, is het koppelen van

een bekende smaak (die lek-

ker wordt gevonden) aan

een nieuwe smaak. Het ‘lek-

ker’ van het één wordt over-

gedragen op de nieuwe

smaak. Het leuke is dat die

tweede smaak vervolgens

ook ‘lekker’ blijft als deze los

wordt aangeboden; spruit-

jes die eerst met een (ge -

waardeerd) kaassausje wor-

den opgediend, worden

later ook zonder het sausje

gegeten. Maar dit kan ook

averechts werken en tot

afkeer van een eerder wel

gewaardeerde smaak lei-

den. Daarbij helpt het niet

om alles te bedelven onder

appelmoes of te overgieten

met tomatenketchup. Dat

heet smaken verstoppen,

waardoor een kind die nooit

kan leren kennen.

Smaken verstoppen?

Ontluikendesmaken

kind aan tafel

Het begint al in de baar moeder: deontwikkeling van smaak. Maar of jekind daarom dol is op appel moes en geen spruitjes lust? Het geheim vanmakkelijke en moeilijke etertjes.


teks

t N

icol

e W

illem

se|

Illu

stra

ties

Lee

nd

ert

Mas

selin

k

Een vrolijke stemming aan tafel is minstens zo belangrijk

als de smaakvoorkeuren in de genen. Makkelijk gezegd?

Stel het je voor. Meisje, net vier jaar, schuift woest het

bordje eten van zich af. Er is geen hap van gegeten. Kordaat

zegt ze: ‘Mama, ik ben geen vriend meer met jou.’ Ze meent

het. Wat te doen?

‘Gefeliciteerd, je kind is normaal’, schrijven Laura Emmelkamp

en Scato van Opstall in Keet smakelijk. ‘Kinderen die alles

lusten bestaan niet. Bij kinderen betekent ‘niet lusten’ vaak:

ik ben niet aan deze smaak gewend’, schrijven ze verder.

En ze schrijven nog meer. Hoe ze zelf alles hebben geprobeerd

en op die gedenkwaardige dinsdag het licht zagen: je moet

geen groente verkopen, maar een goed verhaal. Dat goede

verhaal is een boek vol vrolijke verhalen geworden van het

kaliber gezond en inventief verstand, plus receptuur. Eten is

lachen, in plaats van lastig, óók als het om gezond eten gaat.

En ja, de tafel mag vies worden, als er maar keet is. Wat de

boer niet kent, dat eet hij niet – tenzij hij nieuwsgierig wordt

gemaakt. Dat concept hebben de schrijvers heel goed begrepen.

Meer lezen? Kijk op: www.keetsmakelijk.nl


In de twaalfde week van de zwangerschap

zitten op het piepkleine tongetje namelijk

al smaakpapillen. De foetus kan het

vrucht water langs die smaakpapillen laten

stromen, het spoelt er via de neus weer uit.

Daarmee begint ook het smaakgeheugen,

de foetus onthoudt wat hij proeft. De

samenstelling van het vruchtwater veran-

dert continu en hangt samen met wat de

moeder heeft gegeten. Hoe gevarieerder

haar eetpatroon, hoe meer smaken het

kindje aangeboden krijgt. Bij de geboorte

heeft de baby een voorkeur voor die sma-

ken. Zo liet onderzoek in Melbourne zien

dat baby’s van moeders die in de laatste

drie maanden van hun zwangerschap en

tijdens de borstvoedingsperiode veel wor-

telsap hadden gedronken, later gemakkelij-

ker de smaak van wortels in allerlei gerech-

ten accepteerden. Spaanse onderzoekers

concludeerden iets vergelijkbaars: als de

moeder voor de geboorte veel groente eet,

lust haar kind ze eerder.

Zure bommenSmaken die vaak voorbijkomen, worden

makkelijker onthouden. Dit smaakgeheu-

gen kan helaas ook minder positief zijn.

Kinderen van moeders die alcohol drinken

tijdens de zwangerschap, ontwikkelen

smaak voor alcohol en zullen er, zodra ze er

zelf mee in aanraking komen, moeilijker

weerstand tegen kunnen bieden.

Er worden meer verbanden gelegd tussen

voeding tijdens de zwangerschap en het

gedrag van het kind. Aanstaande moeders

die veel snacken, hebben meer kans op kin-

deren die minder lusten en meer aanleg

hebben voor overgewicht. Kleine kindjes

die dol zijn op zuur hebben juist minder

neiging tot overgewicht. Niet eens zo’n gek

idee dus, die voorliefde voor zure bommen

tijdens de zwangerschap.

Waarom zoet favoriet isEen pasgeboren baby kan onderscheid

maken tussen zoet, bitter en zuur. Zoet is

favoriet. Met reden; zuur en bitter worden

in de natuur vaak geassocieerd met giftige

Eten is lachen!

kind aan tafel


stoffen, dus gevaar. Zoet geeft daarente-

gen een tevreden gevoel, bovendien zijn

vanuit voedingtechnisch oogpunt kool hy-

draten een be langrijke bron van energie.

Behalve een aangeboren voorkeur voor

zoete smaken zijn ook vette texturen ge -

liefd. Umami, de vijfde smaak, zou ver-

wijzen naar voor het lichaam nood zake-

lijke eiwitten en om die re den vanaf de

geboorte ook worden geaccepteerd. Van

zout is de natuurlijke waardering minder

duidelijk, feit is wel dat we ook dat – met

mate – nodig hebben om goed te kunnen

functioneren.

Na de geboorte gaat de smaakontwikke-

ling onverminderd voort. Net als vrucht-

water, kent ook moedermelk smaak varia-

tie. Het kan zelfs van kleur wisselen,

af hankelijk van wat mama heeft gegeten.

Als je gevarieerd eet terwijl je borst voe-

ding geeft, biedt borstvoeding een rijker

smakenpalet dan flesvoeding.

Toch is daar mee niet gezegd dat je kind

auto matisch een makkelijke eter wordt.

Er zijn moe ders die gezond en gevarieerd

eten en drinken tijdens zwangerschap

en borstvoeding, maar toch dramatische

eters ba ren.

TweelingonderzoekSterker, binnen hetzelfde ge zin kan het

ene kind een moeiteloze alleseter zijn ter-

wijl broer of zus met geen mogelijkheid

voor een fatsoenlijk maal te porren is.

Hoe kan dat, vragen ouders zich soms ver-

twijfeld af. Een goede vraag. Dat intri-

geer de ook psychologe Audrey Eertmans

in haar boek Waarom kinderen geen

spruitjes lusten. Ze beschrijft een twee-

lingonderzoek waaruit blijkt dat ze toch

niet zo iden tiek zijn als je zou verwach-

ten, hoewel er op het vlak van voedsel-

voorkeuren onbetwistbare gelijkenis sen

tussen twee lingen be staan. Er blijkt meer

in het spel dan alleen erfelijkheid. Gene ti-

sche gelijkenissen in voedselvoorkeuren

veranderen door persoonlijke ervaringen

met eten. En daar zijn verschillende

processen verantwoordelijk voor, aldus

Eertmans.

BlauwschimmelkaasSmaken verschillen niet alleen, je per-

soon lijke smaak, of preciezer, de mate

waarin je iets apprecieert, varieert per

keer. Denk aan verzadiging. Je kunt gek

zijn op frambozenijs maar misschien niet


bij min tien, of als je al twee frambozenijs-

jes achter de kiezen hebt. Ook op langere

termijn is smaak aan verandering onder-

hevig; wellicht hield je vroeger niet van

blauwschimmelkaas en ben je er nu gek

op. Andersom kan ook: als je een keer mis-

selijk bent geworden na het eten van

kaas fondue is de kans groot dat je er lange

tijd voor bedankt.

Geprakt of gepureerdVoor baby’s vanaf een maand of vier

vormt het eerste vaste voedsel een nieuwe

uitdaging. De smaakpapillen op het tong -

e tje proeven niet alleen smaak, ze maken

feilloos onderscheid tussen de structuur

van het ene fijngemalen hapje en het an -

dere; de textuur van gepureerde groen te

is an ders dan die van een geprak te

banaan. In voeding uit potjes zit door-

gaans nau we lijks textuur. Wie zelf hapjes

klaarmaakt, brengt zijn of haar kind niet

alleen met een breder scala aan smaken

in aanraking, maar ook met verschillende

texturen. Zelfgemaakt smaakt echt, je

leert een kind werkelijk proeven.

Door kinderen simpelweg vaker hetzelfde

voedingsmiddel voor te schotelen, wen-

nen ze eraan en dat verhoogt de waarde-

ring. Meestal. Experimenten wijzen uit

dat kinderen die één fruitsoort leren eten,

ook ander fruit lekker vinden. Hetzelfde

geldt voor groentesoorten. Maar het

werkt niet altijd, de balans is delicaat. Te

veel nieuwe smaken tegelijk of kort achter

el kaar op een bord leidt meestal niet tot

het gewenste resultaat. Kinderen zijn con-

servatief, soms moeten ze wel twintig

keer proeven voor ze iets lusten.

Bied die groente waar ze een lang gezicht

naar trekken gerust nog eens aan, in ver-

schillende gerechten zo je wilt, maar

dring niet te veel op. Een hapje proeven is

ge noeg. De volgende keer twee happen,

daar na evenveel happen als ze oud zijn.

Dwang kan leiden tot een aversie die

moei lijk af te leren is en hardnekkig lang

kan aanhouden, zelfs tot laat in de vol-

wassenheid.

Of een kind na alle goede inspanningen

een nieuw aangeboden smaak toevoegt

aan z’n bekende repertoire? Daarop

oefent behalve al het voorgaande ook de

sociale context grote invloed uit. Ervaring

en opvoeding winnen het zelfs van erfe-

lijkheid en aanleg. Aan smaken kleven

asso ciaties; voedselherinneringen zijn

verbonden met sociale aspecten.

Na-apersKinderen zijn afhankelijk van ouders en

verzorgers, logisch dat ze daar blind op

vertrouwen. En kinderen zijn na-apers,

ook eetstijlen worden geïmiteerd. Dat

geeft ouders een behoorlijke troef in han-

den waar het gaat om het sturen van het

eetgedrag. Als jij een vies gezicht trekt tij-

dens het proeven van een hap eten, wordt

dat direct geregistreerd in de kinderstoel

tegenover je. Omgekeerd geldt hetzelfde.

Dus: eet lekker en ontspannen met de

kleine na-apers aan tafel!

Het boek Waarom kinderen geenspruitjes lusten van Audrey

Eertmans (verschenen in 2008) isniet meer te bestellen via de

reguliere boekhandel, maar nogwel via Bol.com.

kind aan tafel


Babynero is 100 procent bio,100procent natuurlijk,100 procentactief én 100 procent eetbaar. De verzorgende dag-, lichaams- en massageolie van Amanprana heeft een zachte geur en draagt bij aan een goede nachtrust en een gevoel van geborgenheid.Wiewil dat nou niet? In makkelijk mee te nemen pompflesje.€ 24,95 | flesje van 50 ml

ZZZzzzz...

Ben jij net als zoveel andere ouders op zoek naar een alternatief voor koemelk?Probeer dan eens NANNYcare Peuter Geitenmelk. De zachte en romige melk is lichter verteerbaar dan koemelk en isverrijkt met o.a. extra ijzer, calcium, vitamine C en vitamine D. En deze geiten-melk bevat geen sucrose of toegevoegdeglu cosesiroop. Geschikt voor de kleintjes van 1 tot 3 jaar. Wil je een gratis proef -verpak king? Bel (075) 647 60 50 of mail naar [email protected].(Nog) geen bio.

€ 19,95 | blik van 400 g (voor ca.3 liter)

GEZOND:geitenmelk!

pureverwennerijomopte

ETENLetterlijk en figuurlijk,

want de kokosolie van

Amanprana is niet alleen

de zachtste, hypo-aller-

gene, olie die een rood

geïrriteerde babyhuid

(luieruitslag!) beschermt,

de kokosolie is als

voeding ook rijk aan

MCT-vetzuren met een

anti septische werking

die het immuunsysteem

van je baby – en dat

van jezelf – versterken.

€10,95 | 325 ml

tekst Bianca Daniels | Fotografie Sven Benjamins

Al bijna vijftig jaar bankiert de ASN Bank met respect voor mens, milieu en dier. De ASN Bank verleent bijvoorbeeld geen kredieten aan de dieronvriendelijke bio-industrie. Steeds meer mensen regelen daarom hun bankzaken liever bij de ASN Bank. Door duurzaam te sparen met een prima rente op ASN Ideaalsparen, bijvoorbeeld. Ga daarom ook bankieren bij de ASN Bank. Of zoals Petri Houweling het zegt: “Dieren zijn weerloos. Ze verdienen onze bescherming. Daarom komt er bij mij geen stressvlees op tafel. Ik kies voor dierproefvrije cosmetica en dus ook voor een diervriendelijke bank!”Meer weten? Kijk op www.asnbank.nl of bel gratis 0800-0380.

Petri Houweling uit Amsterdam:

De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank N.V. Op tegoeden van klanten bij de ASN Bank is het wettelijke depositogarantiestelsel van toepassing.

“Bankieren met hart voor dieren... Dat doe ik bij de ASN Bank!”



GOEDEcadeaudoosVoor aanstaande ouders die nieuwsgierig zijn naar natuurlijke produc-

ten en informatie is er nu de Alternatieve Baby Cadeaudoos. De ABC-baby-

doos zit vol puur natuurlijke en biologische produc-

ten van o.a. Weleda, Schaapje Schaapje, Kaatje

Katoen, Ecover en Miss Tiddels. Plus: kortingsbon-

nen, Bewustzijn magazine en handige informatie

voor moeder en kind. En meer. Voor € 8,50 kun je

de ABC-babydoos ter waarde van €55 aanvragen

via de website: www.ABC-Babydoos.nl of via het

aanvraag formulier bij de Natuurvoedingswinkel.

pureverwennerij

Het woord alleen al ligt lekker in de

mond. De bijzondere appel peerpap van

Holle is gemaakt van gierstmeel en

bevat naast het fruit ook de gezonde

vitamine B1. Even flink blazen als de pap

nog te warm is en dan: smullen maar!

€ 3,25 | 250 g

stoereDRINKBEKER

WIN EEN BABYPAKKET!Ga naar www.smaak makend.nl en

stuur je vrolijkste of gekste baby-

eetfoto in. Onder de inzen dingen

worden drie pakketten verloot met

daarin alle negen producten op deze

drie pagina’s. De winnaars krijgen

een plekje op onze website.

Ze ogen goed en zijn het ook.Want in tegenstelling tot veel plastic bekers bevatten de lichtgewicht roestvrijstalenKlean Kanteens geen BPA, PVC of andere ongezonde stoffen en hoeven ze niet vervangen te worden omdat ereen vies geurtje of smaakje aan zit. Met een neopreen hoes blijven drankjes minimaal 2 uur warm of koud.Verkrijgbaar met tuitje, sportdop of afsluitdop. In blauw,groen of roze. Verkrijgbaar via www.greenjump.nl€ 17,95 | beker met afsluitdop (voor 350 ml)

appelpeer

PAP

Adopteer een kip210x275.indd 1 06-02-2009 10:42:19Advert_Smaakmakend.indd 38 18-02-10 18:23


iedereen

BLIJ!KrachtpatserAlle omega’s in één fles met acht verschil-lende vitamines E en veel carotenen die vannature in de oliemengeling zitten. Waar zijn ze goed voor? De ontwikkeling van dehersenen en ogen van je baby bijvoorbeeld.En ze helpen postnatale depressies tegen tegaan. Klinkt goed? Meng dan 1 koffielepelper dag in de babyvoeding en neem zelf 1 eetlepel. Slik tijdens de borstvoedings-periode 1 à 2 eetlepels per dag.

€ 33,95 | fles van 500 ml

TOVERBALLENbadIs er een jarig? Of gewoon zin in iets aparts?Gooi een magische bal in het badwater en…verrassing! Het water verandert van kleur eneen beestje van zeepschuim floept uit de bal! Kies maar uit: rood, groen, geel of blauw! En ze zijn ook nog ergens goed voor: de ballen bevatten panthenol en zeemineralen, goed voor de verzorging van de kinderhuid. Voor verkooppunten, zie: www.nieuweband.nl€ 5,95 | 3 stuks (3 kleuren)

Een blije en ontspannen

baby? Calendula Iedere Dag

Olie van Weleda is speciaal

afgestemd op de prille

huid. Biologische sesam-

olie verwarmt het huidje

en houdt deze zacht en

soepel. Heeft je baby last

van krampjes? Wrijf

Calendula Iedere Dag Olie

een paar minuten zachtjes

met de klok mee over het

buikje. Je warme handen

en de extra warmte van

de olie brengen de darmen

weer tot rust. Meer weten

over babymassage?

Kijk op:

www.weledababy.nl

€ 10,95 | 200 ml

pureverwennerij

Gesmoorde raapsteeltjesLaat 3 bosjes raapsteeltjes (grof gesneden) en

de geraspte schil van 1 citroen in een klontje

(kruiden)boter in 1-2 minuten slinken. Breng op

smaak met zout. Lekker bij vis, kalfsvlees en kip.

Salade van raapsteeltjesmet sinaasappelKlop een dressing van 3 eetlepels geroos-

terde pompoenpitolie, 1 eetlepel witte bal-

samico azijn, peper en zout. Schep er 1

sinaasappel (in partjes), 50 g zwarte olijven

en 2 bosjes raapsteeltjes door.

Rece

pte

nA

nn

eke

Am

mer

laan

|Fo

togr

afie

Sve

n B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

|K

oken

Ingm

ar N

ieze

n

Schoonmaken: verwijder de lelijke blaadjes. Snijd de worteltjesvan de raapsteeltjes, was ze in ruimkoud water en slinger ze vervolgens

droog in de slacentrifuge.

Raapsteeltjes


Sandwich raapsteeltjes met spekBestrijk 1 zuurdesemboterham (geroosterd) dun met

mosterd. Bak 4 plakjes ontbijtspek uit. Leg ze op de boter-

ham en druppel het vet uit de pan erover. Leg een flinke

toef raapsteeltjes op het spek.

Taart van raapsteeltjesVerwarm de oven voor op 225 °C. Bekleed 4 taartvormpjes

met 4 plakjes bladerdeeg. Klop 3 eieren los met 2 tenen

knoflook (geperst), 100 ml slagroom, 1 bosje raapsteeltjes

(middelgrof gesneden) en naar smaak kruidenzout en

chilipeper. Schenk dit in de taartjes en bak ze in de oven

in ca. 20 minuten lichtbruin en gaar. Serveer lauwwarm.

Lauwwarme aardappelsalade met raapsteeltjesKook 500 g vastkokende aardappels (in plakjes) in ca. 7 minuten

gaar. Giet ze af en meng er 3 eetlepels olijfolie, 1 appel (in

stukjes), 4 zoetzure augurken (in plakjes), 4 eetlepels mayo naise

en 100 g salamiblokjes door. Schep er luchtig 2 bosjes raap-

steeltjes (grof gesneden) door. Lekker met bruinbrood.

Elke dag lekker!

Pasta met raapsteeltjesRooster 125 g gemengde noten (grof gehakt) in een droge pan

lichtbruin. Roer er 3 eetlepels rode pesto door. Schep er 300 g

spaghetti (gekookt) met enkele eetlepels kookvocht en vervol-

gens 3 bosjes raapsteeltjes (grof gesneden) door. Laat alles

warm worden. Serveer met grof gemalen peper en geraspte

pecorino of Parmezaanse kaas. Lekker met een tomatensalade.

Zie je raapsteeltjes in de winkel, danweet je dat het voorjaar in aantocht is.Het is de eerste verse groente van hetseizoen. Zou je raapsteeltjes laten door -groeien dan krijg je een Chinese kool ofeen meiknolletje, maar omdat ze heeljong worden geoogst krijgen ze diekans niet. De smaak van raapsteeltjes islekker pittig. Rauw of heel kort verhitkomt deze het best tot zijn recht.

42 s m a a k m a k e n d 1 | lente 201042 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2010

hoofdgerecht, 2 personen

Meng 1 eetlepel sojasaus met 1 theelepel maïzena, meng er 200 g kip reep -jes door en marineer ze 5 minuten.Verhit 1½ eetlepel olie in een wok enroerbak 200 g kipreepjes in ca. 4 minu-ten gaar. Schep ze uit de pan. Roerbak300 g winterwortel (in dunne plakjes)in de wok, voeg 2 eetlepels water toeen stoof ze in enkele minuten gaar.Voeg de kip toe en breng het gerechtop smaak met de geraspte schil van 1 citroen, 1 eetlepel sojasaus, 1 eet le-pel sesamolie en naar smaak zout enpeper en citroensap. Lekker met mie.

Roergebakkenkipmet wortel en citroen

s m a a k m a k e n d 1 | lente 2010 43s m a a k m a k e n d 1 | lente 2010 43

Elke dag lekker! Groentecurymet cashewroom hoofdgerecht, 4 personen

1 ui, in stukjes | 2 eetlepels zon ne -bloem olie | 3 eetlepels Indi ase curry -pasta (balti) | 800 g winter groenten(wortel, pas ti naak,spruit jes, groenekool etc.), in stukjes | 125 ml crèmefraîche | 3-4 eetlepels cashew noten -pasta | 4 eetlepels gerasp te kokos(geroosterd) | 4 eet le pels geroos ter decashew noten, grof gehakt

Fruit in een ruime braadpan de ui zacht -jes 3 minuten in de olie. Fruit de curry -pasta enkele minu ten mee. Schep degroenten door de curry. Voeg ca. 200 mlwater toe en stoof ze op een zacht vuur in10-15 minuten gaar. Roer de crème fraî-che en de cashew pasta door elkaar. Voegeven tu eel wat zout en peper toe. Ver deelde curry over 4 diepe bor den. Schep opelk bord een lepel cas hew room en strooide kokos en de cashew noten over hetgerecht. Lekker met bas mati rijst.

1 Vitatas variatietasEen abonnement op Proefvitatas, dat is iedere week eentas vol biologische verrassin-gen. Van zongerijpt fruit in dezomer tot stevige winterkost:de inhoud is altijd zorgvuldigsamengesteld en wordt zoveelmogelijk in eigen land ge -oogst, volgens het ritme vande seizoenen. Recepten en tipszijn inbegrepen, bovendienstaat erbij hoe de versproduc-ten zijn geteeld en waar zevandaan komen. De tas is er inzes verschillende maten, vaneenpersoons tot eentje voorhet hele gezin en ook eenabonnement op alleen gevari-eerd fruit is mogelijk. Al in het bezit van een wekelijksevitatas? Wist je dat je opwww.proef.nu (klik op ProefVitatas) alvast kunt zien watde inhoud is van volgendeweek? Voor als je een keergeen zin hebt in verrassingen. Adviesprijs vanaf € 7,50

2 CassisbubbelsEr was al lemon, orange, appelen vlierbloesem soda van Hol-linger. Populaire koolzuurhou-dende dranken die behalve datze biologisch zijn, zo’n dertigprocent minder suiker bevat-ten dan reguliere frisdranken.Dat is een slok op een borrel.En een allesbehalve saai alco-holvrij alternatief. Een goedereden voor uitbreiding van hetassortiment, moeten ze bijHollinger hebben gedacht.Daarom is er nu ook black cur-rant soda, ofwel cassis. Met 12 procent zwarte bessen.Lekker verfrissend met eensprankelend bubbeltje. Adviesprijs € 1,00 | 500 ml

3 BioCafé smaakt beter

Biologische koffiebonen dieafkomstig zijn van kleine koffieplantages waar geduldheerst, want de langere rij-pingstijd van de koffiebonen iseen belangrijke factor voor dekoffiesmaak. Bonen die pas alsde besjes mooi rood zijn, metde hand worden geplukt. Han-den die werken in een ‘faire’omgeving. Dat is koffie vanBioCafé. Te koop als filterkoffieen koffiepads. De verpakkingvan de filterkoffie was al ver-nieuwd en nu zijn ook de kof-fiepads in een nieuw jasjegestoken. En dat niet alleen:de kwaliteit is verbeterd énzowel de Regular als DarkRoast koffiepads zijn nu invoordeelverpakking verkrijg-baar. Daarbij is er ook nog eennieuwe smaak koffiepads bijgekomen: Extra Dark Roast.Precies, voor de liefhebbersvan een pittige kop koffie. Adviesprijs € 1,99 | 18 stuks

4 SprookjestheeBiologische kinderkruiden-thee, regelrecht uit de Efteling.Als dat geen sprookje is… Tochis het echt zo. Piramide heeftin samenwerking met deSprookjesboom van de Eftelingeen reeks betoverende verpak-kingen met magische namenbedacht. Er is voor elk watwils: Kabouter Feest is eenmilde thee voor moeder enkind. Sprookjes Rood, metvruchten en bloemen uit hetmandje van Roodkapje, is ervoor peuters en kleuters. Meis-jes drinken Prinsessen Droomen stoere jongens kiezennatuurlijk voor Draken Vuur.Nu alleen nog een dik sprook-jesboek om uit voor te lezen.Adviesprijs € 2,19| 20 thee-builtjes

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse

4

3

2

1


5 Potje gezondLeef je bewust? Dan wil je voorje kind alleen het beste. Datgeldt bij uitstek voor voeding.Heb je weinig tijd om zelf tekoken of ben je geen keuken-held, kies dan voor een snelle,uitgebalanceerde kindermaal-tijd van Biobim. De potjesJunior Menu zijn extra groot(inhoud 250 g), om te voldoenaan de behoefte van energie -ke, snel groeiende peuters enbaby’s vanaf twaalf maanden.Goed om te weten: allegroente- en fruithapjes vanBiobim zijn van biologisch-dynamische kwaliteit; de boe-ren van Demeter verbouwenhun gewassen met respectvoor de natuur. Dat komt dekwaliteit ten goede en je proefthet in de smaak. Junior Menuis uitgebreid met drie nieuwevarianten: Muesli-Yoghurt,Groenten-Pastinaak en Maca-roni-Ham. Altijd goed!

6 Amandelen op de boterham

De warme en droge kuststre-ken van Spanje brengen nietalleen sinaasappels voort, zestaan ook garant voor de besteamandelen. Als je die amande-len brandt en fijnmaalt, ont-staat amandelpasta. Dat, enverder niets, zit in de nieuwepotten amandelpasta van TerraSana. Geen kleur- of conserveringsmiddelen, geenandere toevoegingen en ookgeen zout. Pure amandelen!De nieuwe pastavariant is ver-krijgbaar in twee verschillendehoeveelheden, in potten van250 en 500 gram. Onweer-staanbaar goed broodbeleg. Is die pot nou alweer leeg?Adviesprijs € 6,49 | 500 g

7 De lekkerste aardbeienkwark?We kennen Weerribben Zuivelvan hun magere, halfvolle envolle kwark. Nieuw is de aard-beienkwark. Met daarbij deaankondiging dat dit de lek-kerste aardbeienkwark vanNederland is. Er is alle redenvoor om dat zonder twijfel aante nemen. De koeien in hetomvangrijke natuurgebied DeWeerribben hebben een goedleven. Ze grazen ’s zomers bui-ten en behalve gras staat erspeciale voeding op het koeien-menu. De melk bevat daardoorextra CLA’s en omega-3 vetzu-ren: gezonde, onverzadigdevetten die van nature in melkzitten. De melk wordt op eigenboerderij tot aardbeienkwarkverwerkt, zonder toevoegingenof kleurstoffen. Dat klinkt alle-maal goed. Nu alleen zelf nogeven proeven of het echt zo is.

8 TarwekiemboostEen tarwekiem is de kern vaneen tarwekorrel. Die is klein,maar tegelijkertijd een ge wel -dige opslagplaats voor vi ta mi -nes, mineralen, eiwitten, ge zonde omegavetten, antioxi-danten en natuurlijke vezels.Een bommetje vol voedings-stoffen, dat zorgt voor eenware weerstandboost. Je kunttarwekiemen elke dag eten enop vele manieren gebruiken, zehebben een iets zoete smaak.Meng ze met muesli, strooi zein de yoghurt of soep, roer zedoor sauzen, pasta en rijst ofstrooi ze over groenten ensalades. Deze tarwekiemenvan Amanprana zijn gegaran-deerd biologisch, dus nietgenetisch gemanipuleerd. Verkrijgbaar in twee versies:onbewerkt (100% natuurlijk)en veredeld (thermisch ontbit-terd, maar niet geroosterd). Adviesprijs € 7,95 | 400 g


7

8

6

7

voor een volledig overzichtvan alle biologische winkels,boerenmarkten, web winkels,

restaurants en nog veel meer, ga naar:

www.biogids.nl

a d v e r t e n t i e s

de bestebio-adresjes

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-baby-uitzet, Demeterwol, hennep, bio- katoen, zijde, kinderwagens, beden zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl

www.sincero.nl fair biofashion.Hardebollenstraat 1 in Utrecht.Dames-, heren- en kindermode.

Biologisch Geschenkpakket, dé specialist in biologischegeschenken en kerstpakketten. Tel. (035) 683 33 56. www.BiologischGeschenkPakket.nl

Nu belastingvrij biologisch winkelen met de groenpaswww.groenpas.nl

Biologisch, ook op vakantie? Rust, heerlijk vegetarisch. Eten enwandelen in Auvergne (ook dieet). www.lagarnasette.net

Kleine Groene (gezins-)Campingmet biologisch eethuisje. Schitte-rende wandel/fietsomgeving.Camping Eelerberg Hellendoorn(0548) 681223; www.eelerberg.nl

www.huisaanduinen.nl sfeervolvakantiehuis aan de rand vannatuurgebied (NH)

Op zoek naar worksh./ therap. diede zelfontwikkeling bevorderen?www.eigentijdsnetwerk.nl

Ecolonie, sinds 1989, toonaan-gevend voor een duurzame, betaalbare, creatieve vakantie! www.ecolonie.eu

www.biologischemensontwikkeling.nlCoaching van teams en mede-werkers al werkend op biologischeboerderijen nabij Utrecht enZwolle. Info: Oscar Jansen, (06) 1741 49 47, [email protected]

Bestel nu biologisch poot- enplantgoed. Bestelformulier opwww.biologischpootgoed.nl

Wilt u hier ook adverteren? Dat kan al vanaf € 52,50 (ex. btw).Meer info: Biologica, Renáta Hore-nová, tel. (030) 232 04 90 en [email protected] of kijk op:www.biologica.nl/smaakmakend

SMAAKMAKEND 1• lente 2010

Smaakmakend is een uitgave vanBiologica. Het blad verschijnt zes keerper jaar en wordt u aan geboden dooruw natuurvoedings-specialist. InSmaakmakend vindt u recepten metbiologische producten en verhalenover de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Biologica.

UitgeverBiologica | Postbus 12048 |3501 AA Utrecht | tel 030 2339970 |fax 030 2304423 |[email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofdredac-teur) | Peter Jens (uitgever) | HansMoltzer | Jinne Das | Rob Zentveld |Nicole Willemse

VormgevingCarla Goossens | Marc van Meurs

Fotografie en illustratieSven Benjamins | Leendert Masselink | Annelijn Steenbruggen

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Ulrika Gustavsson |Yolanda van der Jagt | Ingmar Niezen

LithografieGrafimedia Amsterdam

DrukwerkbegeleidingKobalt

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Katrien HornikxAdvertenties kunnen zonder op gaafvan redenen worden geweigerd.

Abonnement op Smaakmakend?Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: (030) 233 99 77 ofga naar www.smaakmakend.nl

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag wordenovergenomen en/of gereproduceerdzonder schriftelijke toestemming vande uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Biologicaniet aansprakelijk. Smaakmakendwordt gedrukt op chloorvrij en gere-cycled papier.

Biologica heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde wervingen besteding van fondsen.

colofon

Dit kruidigegroentenrecept vind je

in Smaakmakend, het enige blad dat puur

over biologischeten&drinken gaat.

Je kunt het gratismeenemen in de

natuurvoedingswinkels.Eén probleempje:

’t smaakt allemaal zoontzettend lekker,

dat ons blad de winkels uitvliegt.

Dat is natuurlijk leuk voorde makers van het blad,

maar minder leuk voor delezers.

Want die grijpen nogaleens mis.

Onze oplossing: voor € 22,50 valtSmaakmakend

een jaar lang (6x) op je deurmat.

Vind je dit een lekker idee?Ga dan naar

www.smaakmakend.nlof bel (030) 233 99 77.

Biologisch smaakt ’tlekkerst in

Rucola-frittata met tomaatjes-

salsa

STICHTING VOOR BIOLOGISCHE

PLANTENVEREDELING

De biologische landbouw wil gezonde en smakelijke voeding

produceren.

Daarvoor zijn rassen nodig die zijn

aangepast aan de biologische teeltwijze.

Rassen met weerstandtegen ziekten en plagen

en een goede bewortelingom voeding uit orga-nische mest te halen.

Stichting Zaadgoed stimuleert de

ontwikkeling van deze rassen.

Bijvoorbeeld door het steunen van aardappeltelers,

die jaarlijks duizenden knolletjes selecteren op zoek naar de perfecte

biologische aardappel.

Uw hulp is daarbij hard nodig.

Word nu donateur viawww.zaadgoed.nl

en ontvang vier mooie postkaarten als

welkomstgeschenk.


Biologisch opgevoed “Ik ben niet pas

biologisch gaan eten toen Mees was

geboren. Als kind at ik al biologisch.

Mijn ouders gingen naar de natuur-

voedingswinkel. Ik kan me niet herin-

neren dat ik iets niet lekker vond; mijn

vader kan heel goed koken.”

Babycooker “Bij de geboorte van Mees

kreeg ik een babycooker cadeau. Echt

super. In dit ministoompannetje is een

babyhapje in een kwartiertje klaar. Ik

kook voor Mees ook uit het Babycook

Boek, 77 recepten voor de allerklein-

sten. Mees vindt alles lekker, behalve

spinazie.”

Geven en nemen “Mijn ex is niet

biologisch opgevoed. Bij hem eet

mijn zoontje anders dan bij mij. Mees

is de helft van de tijd bij zijn vader.

Hoe ik daarmee omga? Dat is een

kwestie van geven en nemen, zal ik

maar zeggen.”

Eetwinkels “Organic en Marqt zijn

mijn twee eetwinkels. Marqt lijkt

duurder dan Organic, maar volgens

mij is Organic duurder. Het goeie van

de Organic-winkel is weer dat ik

bewuster kies. In de grote supermark-

ten is de keuze zo enorm, dat je min-

der nadenkt over wat je koopt. Je pakt

maar wat.”

Lekkerder “Het woord organic klinkt

lekkerder dan biologisch, het woord

biologisch smaakt nergens naar.”

Hollandse pot “Ik ben een echte

Hollandse meid, geef mij maar een

stevige Hollandse pot. Of lekker

gekruid Aziatisch eten. Maar ik ben

geen fulltime vegetariër zoals

mijn ouders. Ik eet graag kip of vis

en af en toe rund – alles met mate.”

Gesneden groenten “Ik snijd zelf

de groenten, dat ben ik zo

gewend. Het kost iets meer tijd,

die maak ik gewoon, ook al heb

ik het veel te druk. Al die pakjes en

zakjes gesneden groenten, wat moet

je ermee? Zelf snijden is lekkerder,

gezonder en het kost nog minder ook.”

Soya-yoghurt “Melkproducten zijn

niets voor mij, ik kan er niet zo goed

tegen. Soya-yoghurt van Provamel

drink ik wel: zonder én met vanille

door elkaar. Heerlijk!”

As “Mijn favoriete restaurant in

Amsterdam? Moeilijk, hoor. In ieder

geval As: alles biologisch, geen inge-

wikkeld gedoe en toch prima eten.”

Gelukkig “In mijn nieuwe pro-

gramma ‘Hoe word ik gelukkig’

komt een aflevering over

eten met foodwatcher

Marjan Ippel. Of ik van

eten gelukkig word? Ik

word in ieder geval vrolijk

van gezellig samen koken

en eten. Kijk maar naar die

aflevering.” �

bekend met bio

is presentatrice en programmamaakster bij RTL5.“Als kind at ik al biologisch.”

Bridget Maasland

Teks

tH

ans

Mol

tzer

| fo

togr

afie

Wou

ter v

an d

en B

rin

k

“Organic klinkt lekkerder dan biologisch”

Amanprana verlaagt prijzen van kokosolie en start “Fair Trade” kokosproject op

AMANPRANA

Amanprana is in de Filippijnen een samenwerking aan-gegaan met Peter Paul en Ecocert. Ecocert is een Franse

één van de eerste kokosnootondernemingen die zich zelf-standig vestigde na de Spaanse bezetting. Er werken 2000 mensen en 305 kleinschalige boeren uit de provincie Le-zon beleveren de bio kokosnoten. In 2009 zijn we samen gestart met een fair trade project waarbij 3% van onze aankopen gaan naar een samenwerkingfonds. Dit geld wordt gebruikt voor educatie en gezondheidszorg, voor milieuzorg en een kokoszaadprogramma, een betere in-frastructuur voor boeren, arbeiders, en toeleveranciers. En een incentive programma voor de arbeiders. Daarenbo-ven betalen we een prijs voor de kokosnoten die 10% ho-

ger ligt dan gebruikelijk. Gedurende 10 jaar is er ook een onderwijsprogramma voor kinderen en kennissen van de arbeiders. In 2010 maken hiervan 40 studenten gebruik. Peter Paul onderhoudt mede met de hulp van het Fair Trade project ook een locaal ziekenhuis dat zowel voor de werknemers als voor de gemeenschap toegankelijk is.

In de loop van maart is onze ex-tra vierge kokosolie van dit Fair Trade project afkomstig. In april volgt Amanprana kokosmeel. Verkrijgbaar in je natuurwinkel. Tel. 00 32 3 653 25 41 Meer info op www.noble-house.tk

FAIR TRADEBio kokosolie van ‘eerlijke handel’ voor een duurzame, ethische en sociale wereld

SERENE LEVENSKRACHT

MA

RAT

HO

N 0

3 65

3 33

77

Lentenummer Smaakmakend

Documents

Transcript of Lentenummer Smaakmakend