Smaakmakend voorjaar 2011

gezond eten | natuurlijk | biologisch | lekkere recepten nº 1 | lente 2011

Ontmoet de schapen van boer Bos

Roze of witte grapefruits ?

De houten Willem&Drees kistjes

smaakmakend 1-2011.indd 1 16-02-11 12:12

VooVooVoVVoVoVooVooVoVooVoVooVVVVV r mr mr meereere inininnnnii forffforfforformamatmatmamamatma ie ieieie zieziezieezizi : w w: wwwww.w.ww pirrpp amim detheee.n.nl.nVoor meer informatie zie: www.piramidethee.nl

Fruitig lekker!

Kenners weten al jaren dat Piramide Thee staat voor Biologisch genieten met een hoofdletter B. Want al onze ingrediënten zijn zorgvuldig geselecteerd en 100% natuurlijk. Verbouwd met respect voor mens en natuur. Dus gebruiken we bijvoorbeeld sappige bosbessen en zoete perziken, die fruitig zijn tot en met de laatste druppel. Zo lekker is biologisch!

Piramide heeft een uniek assortiment fruitthee, met groene thee als basis, om te kunnen genieten van biologische thee. Zo is er Granaatappel Framboos, Citroen met honing, Sinaasappel met munt, Bosbes, Perzik met vlier en Rode Grapefruit. Fruit en groene thee: een bijzondere en super gezonde combinatie.


inhoud

lente 2011

recepten in dit nummer

6Avocadosushi met 2 dips | Groente-teriyaki-stokjes | Japanse risotto met garnalen | Kip met pruimenmarinade en tuinkers | Salade van wortel met spitskool en sesamdressing | Groene theegelei met mango

20Klassieke grapefruitcocktail | Gestoomde makreel met grapefruitsalsa | Kip met grapefruitGrapefruitsalade met oosterse dressing | Grapefruit-banaansmoothie | Warme grapefruit-punch | Gegrilde grapefruit | Voorjaarsstamppot met knolselderij en raapsteeltjes | Papardelle met broccoli, ansjovis en amandeltjes

6 Oosters lichtAvocadosushi en groene theegelei met mango. Met een Japanse bento wordt dit seizoen licht en luchtig

16 Herder in de polderDe Drentse heideschapen van Boer Bos in de Haarlemmermeer zijn niet alleen een mooi gezicht, ze zijn ook goed voor een mooi verhaal

20 7x grapefruitIn een pittige salsa, met een banaan in de blender of met room en munt onder de grill: met grapefruit kun je alle kanten op!

en verder in dit nummer 22 Elke dag lekker28 Winkelwaar31 Een frisse kijk van Drees Peter van den Bosch

20

16

Cov

erfo

togr

afi e

Sve

n B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Ingm

ar N

ieze

n |

taf

elkl

eed

Sh

ird

ak

6


| lente 2011 5

Voor mijn verjaardag kreeg ik vier mooie koffiegla-

zen. Daar was ik erg blij mee. Lekker eten verdient

voor mij mooi serviesgoed. Ik houd er daarom ook

van om lekkere koffie uit mooie glazen te drinken. Net zoals

ik houd van mooi ingepakte cadeaus. En de glazen waren

mooi verpakt in een gigantische kartonnen doos. Maar

toen ik ze daarin zo ruim zag liggen, bekroop me ineens een

naar gevoel. Was zóveel ruimte nou nodig voor een veilig

vervoer? Ik pakte het meetlint erbij. De glazen zelf waren

bij elkaar 26 cm hoog en 14 cm breed. De doos was met 32

cm ruim twee keer zo breed en met 40 cm anderhalf keer

zo hoog. Nu kan het karton van de doos gerecycled worden,

maar al die lucht in de verpakking moet vervoerd worden.

Verspilling van ruimte en energie! Er moet toch een andere

balans te vinden zijn tussen mooi en nuttig?

De ontwerpers van luxe verpakkingen zouden heel wat

kunnen leren van voedselfabrikanten. Zij hebben te maken

met een duidelijke vraag van de koper naar zo min mogelijk

verpakkingsmateriaal en zo duurzaam mogelijke verpak-

kingen. Dat levert interessante vernieuwingen op. Maar of

ik met al die vernieuwingen echt blij ben?

Zo kreeg ik van de biologische slager mijn kip mee in

een draagtas in plaats van papier. De slager vertelde mij

dat het tasje van biologisch afbreekbaar materiaal was

gemaakt. ‘Na gebruik mag hij zo in de compostbak’, gaf hij

mij heel trots als advies mee.

‘Supergoed’, was mijn reac-

tie. Tot ik twee dagen later

het tasje met de kip uit de

koelkast haalde. Het mate-

riaal was zacht en kleverig

geworden. Niet plezierig

om aan te pakken. Ik kon

het tasje niet nog een keer gebruiken.

Zelfs niet om mijn compostafval in te verzamelen. En wat

zo raar was, althans naar mijn gevoel, de kip was er minder

lekker door geworden. Al was dat natuurlijk onzin. Tja, waar

ligt de balans tussen milieu en nut? Het dilemma bij ver-

pakkingen fascineert me mateloos. Een allesomvattende

oplossing heb ik ook niet. Bij aankopen probeer ik telkens de

juiste keuze te maken. De aankoop van eten heb ik aardig

onder de knie. Sinaasappels en uien bijvoorbeeld hebben

een eigen jasje, die kunnen gewoon in mijn tas. Vlees dat

kan lekken mag van mij in (afbreekbaar) plastic. Moeilijker

wordt het bij andere zaken. Moet ik een ander merk huid-

verzorging kiezen omdat ik geen navullingen kan kopen en

dus iedere keer het pompje moet weggooien? Of weiger ik

die mooie glazen als cadeau? Ik ben er nog niet uit.

Anneke Ammerlaan, hoofdredacteur

[column Anneke]

eeeeeee.e.ee.ee.ee

-----

----

gegegegebrbrbrbrrrrruiuiuiuiuiuuiuikekekekekekekeeeeeen.n.n.n..n.n.nn.

[column An

Mijn kip uit de draagtas


6 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011

Weinig verse groente en fruit nog in het vroege voorjaar. En zware kost. Maar met Japanse smaken wordt het licht en luchtig. Eet de zes oosterse hapjes relaxed op de bank. Of serveer de kip met de risotto en de salade als een hoofdgerecht op tafel. Met stokjes!

Menu voor 6 personen � Avocadosushi met 2 dips

� Groente-teriyakistokjes

� Japanse risotto met garnalen

� Salade van wortel met spitskool en sesamdressing

� Kip met pruimenmarinade en tuinkers

� Groene theegelei met mango

� Wijntip: Diwald Grüner Veltliner of Lautaro Sauvignon blanc

Oosters & Hollands:

BENTO!


7



Voorbereiden Kook de plakken wortel

in water met zout in ca. 10 minuten

beetgaar. Laat ze in een zeef uitlekken en

afkoelen.

Meng in een kom de wortel met ¹⁄³ deel

van de teriyaki. Meng in een andere kom

de gewassen ringen prei ook met ¹⁄³ deel

van de teriyaki. Meng ten slotte in een

derde kom de paddenstoelen met de rest

van de dressing. Marineer de groente

maximaal 1 uur. Maak 6 stokjes met wor-

tel, 6 stokjes met prei en 6 stokjes met

paddenstoelen. Steek de prei en wortel zo

op de stokjes, dat de groente op het snij-

vlak wordt gegrild.

Serveren Bestrijk de groenten met olie en

leg de stokjes naast elkaar op een ingevet

bakblik. Verhit de grill van de oven voor op

de hoogste stand. Schuif het bakblik 15-20

cm onder de grill in de oven en rooster de

spiesjes in 8-10 minuten gaar. Keer ze af

en toe.

Verdeel de stokjes over 6 (rechthoekige)

bordjes en strooi er eventueel wat korian-

der over.

GROENTE-TERIYAKISTOKJES

4 eetlepels mayonaise |

wasabi (Japanse mieriks-

wortel) | 4 eetlepels Japanse

sojasaus | 2-3 stevige

avocado’s, schoongemaakt

| 1-2 theelepels limoensap |

sprieten bieslook | 3 vellen

nori | 2-3 eetlepels ingelegde

Japanse gember

Voorbereiden Meng naar

smaak wasabi door de

mayo naise. Schep dit in een

schaaltje. Schenk de sojasaus

in een ander schaaltje en leg

wat (aangemaakte) wasabi in

een klein bakje.

Snijd de avocado’s in dikke

repen. Bedruppel ze met wat

limoensap. Leg de sprieten

bieslook in een zeef en over-

giet ze met kokend water.

Knip de vellen nori in repen die

iets smaller zijn dan de repen

avocado.

AVOCADOSUSHI MET 2 DIPS

2 dunne winterwortels,

in plakken van 2 cm |

3 dunne preien, in ringen van

1½-2 cm dik | 18-24 kleine

champignons | 4-5 eetlepels

teriyaki | 1-2 eetlepels

zonnebloemolie | (geplukte

korianderblaadjes) |

18 satéstokjes

Rec

epte

n A

nn

eke

Am

mer

laan

| F

otog

rafi

e Sv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| K

oken

Ingm

ar N

ieze

n |

ww

w.ja

pan

sew

inke

ltje

.nl


1 groentebouillontablet | 3 eetlepels

bonitovlokken | 150 g gepelde garnalen

| 2 bosuitjes, in dunne ringetjes | zwarte

peper (molen) |

1 eetlepel sojasaus | 1 eetlepel maïsolie

| 1 flinke sjalot, fijngehakt | 2 theelepels

verse gember, fijngehakt | 150 g

risottorijst | 2 eetlepels Japanse rijstwijn

| 1 eetlepel Japanse rijstazijn

Voorbereiden Breng in een pan 600 ml

water met het bouillontablet en de boni-

tovlokken aan de kook. Laat de bouillon

van het vuur af 10 minuten trekken. Zeef

de bouillon boven een schone pan. Meng

intussen de garnalen met de bosui, royaal

zwarte peper en de sojasaus.

Serveren Breng de bouillon opnieuw aan

de kook. Verwarm de olie in een hapjes-

pan en fruit de sjalot en gember zachtjes

2 minuten. Fruit de rijst al roerend even

mee. Roer de rijstwijn en rijst- of witte

azijn erdoor en laat het vocht op middel-

hoog vuur al roerend verdampen. Voeg

nu een deel van de bouillon toe en laat de

rijst zachtjes koken. Herhaal dit steeds als

bouillon door de rijst is opgenomen. De

totale kooktijd is ca. 20 minuten.

Schep de rijst in 6 kleine kommetjes en

verdeel het garnalenmengsel erover. � s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 9p|

gj

|y

g|

g|

jp

j

met garnalen

JAPANSE RISOTTO



1½ eetlepel rijstazijn | 1½ eetlepel sesamolie |

mespunt suiker | 200 g spitskool, in heel dunne

reepjes | 150 g winterwortel, geraspt | 2 eetlepels

shisokruiderij

Voorbereiden Meng in een ruime kom de azijn

met de sesamolie, suiker en zout naar smaak. Schep

de spitskool en de wortel erdoor en laat de groente

ca. 1 uur marineren. Schep regelmatig om.

Serveren Verdeel de salade over 6 mooie bordjes of

schaaltjes en strooi de shisokruiderij erover.

1 eetlepel Japanse pruimenpasta (umepasta) |

3 eetlepels sojasaus | suiker | 500 g kipfilet | peper |

1-2 eetlepels zonnebloemolie | 1 bakje tuinkers

Roer in een schaaltje een marinade van de pruimenpasta,

de sojasaus en een mespunt suiker. Snijd de kipfilets

in repen van 1 cm breed en schep ze door de marinade.

Marineer ze minimaal 1 uur in de koelkast.

Bestrooi de repen kip met peper en bestrijk ze met olie.

Verwarm een koekenpan en bak de repen kip op een

zacht vuur zachtjes gaar en iets bruin. Verdeel ze over 6

bordjes en knip er royaal tuinkers boven.

WORTEL-SPITSKOOLSALADE MET SESAMDRESSING

KIP MET PRUIMEN-MARINADE EN TUINKERS


s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011 11

1 grote mango |

1 eetlepel limoensap

| 2 zakjes Japanse

groene thee | suiker |

honing | 3 g agar agar

| 200 ml slagroom

| gemalen vanille |

dunne reepjes limoen-

schil (alleen het groen)

Voorbereiden Snijd

de schoongemaakte

mango in kleine blokjes.

Breng in een pan 500 ml

water met het limoen-

sap aan de kook en

kook de mango hierin 1

minuut. Giet de mango

af en vang het vocht op

in een steelpan. Hang

de theezakjes in het

opgevangen kookvocht

en laat de thee 5 minu-

ten trekken. Verwijder

de zakjes en knijp ze

uit. Proef en roer naar

smaak suiker en honing

door de thee. Breng de

thee aan de kook en los

de agar erin op. Schep

de stukjes mango door

de thee als deze begint

te geleren en verdeel

de gelei over 6 rechte

glaasjes.

Laat ze in de koelkast

afkoelen.

Serveren Klop de slag-

room met naar smaak

suiker en gemalen

vanille vloeibaar dik.

Lepel de slagroom op de

gelei en garneer met de

limoenschil. �

met mango

GROENE THEEGELEI


12

�

�

�

�

��

�

�

�



Teks

t A

nn

eke

Am

mer

laan

| F

otog

rafi

e Sv

en B

enja

min

s |

Styl

ing

Ulr

ika

Gu

stav

sson

| w

ww

.jap

anse

win

kelt

je.n

l

� ShisokruiderijDit is gedroogd en gemalen shisokruid

vermengd met zout. De smaak doet

een beetje denken aan sesam, maar is

zachter en misschien iets zoeter. Het

kruid wordt gestrooid over salades en

klaargemaakte groenten of rijst. Met de

milde smaak is het ook lekker over aller-

lei westerse groentegerechten en zelfs

over pasta met een pittige saus.

� Shiitake donko Deze gedroogde paddenstoelen wor-

den gebruikt om bouillon smaak te

geven. Bijvoorbeeld in de vegetari-

sche versie van dashi, de traditionele

Japanse zeewierbouillon. Gebruik het

weekvocht ook eens voor risotto of als

basis voor een Hollandse champignon-

soep. De geweekte exemplaren hoef je

niet weg te gooien. Ze zijn heerlijk in

stoofschotels.

� Kombu of kelpGedroogd zeewier: de basis voor dashi,

de traditionele Japanse bouillon, en voor

veel Japanse gerechten. Een reep kombu

die wordt meegetrokken in een vegeta-

rische- of visbouillon geeft de bouillon

een lekkere diepe smaak.

� BonitovlokkenGedroogd en geschaafd visvlees van de

bonito, een soort makreel. Geeft dashi,

de traditionele Japanse bouillon, de

karakteristieke smaak die een beetje

aan gerookte vis doet denken: rond, vol

en warm. Bonito geeft ook een heerlijke

smaak aan een (Hollands) vispotje of

een rijstgerecht met vis.

� Ume vinegar of pruimenazijn

Dit is vocht dat overblijft van zure

inheemse pruimen (umeboshi in het

Japans) die eerst met zeezout worden

ingelegd, dan gedroogd en vervol-

gens geweekt in eigen sap. De azijn

is dan pittig zuur en ook behoorlijk

zout. Traditioneel wordt hij gebruikt

als smaakmaker over gekookte en

gestoomde groenten en dressings. Met

zijn zoutheid en pittigheid is deze azijn

ook heerlijk in andere oosterse marina-

des voor vlees en vis.

� Ume of Japanse pruimenpasta

Deze pasta wordt gemaakt van de

ingelegde inheemse pruimen (zie ume

vinegar). De smaak is dan ook zout-zuur

en pittig. Wees spaarzaam bij gebruik in

koude Japanse sauzen en dressings. De

pasta krijgt een milde, verfijnde smaak

als hij wordt verhit. Zoals in het kipge-

recht in het menu. Bijkomend voordeel

is dat het vlees dat erin wordt gemari-

neerd door het zuur in de pasta mooi

mals wordt.

� RijstazijnDeze azijn heeft een lichte, delicate

smaak en is heel mild. Wordt gebruikt

in salades, in marinades en de rijst voor

sushi. Rijstazijn is een milde vervanger

van witte balsamicoazijn.

Wasabi Wordt ook wel Japanse mierikswor-

tel genoemd, maar dat klopt niet. De

wasabi is een heel andere plant. Wat

beide wel gemeen hebben is de scherpe

smaak. Wasabi wordt vooral gebruikt

om sojasaus pit te geven, en dan vooral

voor de sushi. Wasabi is ook lekker in

allerlei andere dressings of in mayo-

naise. Verwarm wasabi nooit, want dan

gaat de scherpe smaak verloren.

Ingelegde gemberDe smaak van deze gember is zoet-zuur,

heel anders dus dan van stemgember

die gekonfijt is in suiker. Ingelegde

gember wordt traditioneel geserveerd

als fris bijgerecht bij sushi. Hij is heerlijk

in salades met bijvoorbeeld avocado of

tomaat. Snijd de plakjes dan wel fijn.

� Mirin of Japanse rijstwijnDeze zoete, van rijst gemaakte wijn

gebruiken de Japanners alleen om te

koken. Het geeft stoofgerechten, mari-

nades en dipsauzen een milde, ronde

smaak. Voeg eens een lepel mirin toe

aan een vinaigrette, een witte wijnsaus

of een vismarinade. De smaak wordt er

heerlijk mild van.

� SesamolieDit is de olie van geroosterd sesamzaad.

Aan het roosteren heeft het de heerlijk

nootachtige smaak te danken. De olie

wordt altijd koud gebruikt. Als smaak-

maker in dips en dressings. Probeer hem

ook eens als vervanger van walnotenolie

in een salade met croutons en bosui.

Japanse sojasausDeze van onder meer gefermenteerde

sojabonen gemaakte saus is de belang-

rijkste smaakmaker in de Japanse

keuken. De Japanse versie is lichter,

verfijnder, maar ook zouter dan de

Chinese. Gebruik hem eens in marinades

voor barbecuegerechten en geef er jus

en tomatensoep en -sauzen een verras-

send smaakeffect mee. Wees wel zuinig,

want sojasaus gaat snel overheersen.

SPANNENDE SMAAKMAKERS

uit JapanBonitovlokken, shisokruid en wasabi: de Japanse keuken krijgt er zijn herkenbare karakter door. De smaakmakers uit Japan kunnen ook ónze keuken verrijken.


100% biologisch gecertificeerde kokosolie

Als smeersel (op brood)

Om in te bakken

Om mee te wokken

Frituren kan uiteraard ook

Als heerlijke massageolie

Verrukkelijk als badolie

Verkrijgbaar in natuurvoedingwinkels, reform- en speciaalzaken

maar natuurlijk ook via onze site: www.witsenburg.net

WWW.FOODFILMFESTIVAL.NL

18, 19 & 20 MAART 2011STUDIO/K AMSTERDAM

Drie dagen lang alles wat je wilt weten over eten. Meer dan 20 films, debat, kookworkshops, kunst en muziek!

Tickets zijn verkrijgbaar vanaf 1 maart 2011.

Ga voor het volledige programma naar:

www.foodfilmfestival.nl

[email protected]

oer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

B


Genoeg voor iedereenGenoeg is hét tijdschrift over duurzaam leven: met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd. Elke twee maanden inspiratie en tips voor een creatiever leven met minder geld.

Smaa

kmak

end

lent

e 20

11

Gratis voor nieuwe abonnees:

Eetbare natuur. Een kookboek voor

wat in Nederland uit de natuur te

halen valt. (t.w.v. € 19,90)

Meer info: www.genoeg.nl

Ik wil GenoegStuur mij❏ een abonnement, ik betaal voor 1 jaar (6 nummers) € 22,50

❏ een abonnement, ik betaal voor 2 jaar (12 nummers) € 45,00 en ontvang

het boek Eetbare natuur cadeau

❏ een kennismakingspakket à € 12,50 . Dit pakket bevat drie recente

nummers van Genoeg plus de Genoeg Tubeknijper. Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig ❏ € 22,50 ❏ € 45,00 ❏ € 12,50 van mijn rekening af te schrijven.

Naam ❏ m ❏ v

Adres Postcode plaats Telefoon E-mail Bankkeningnummer Datum Handtekening

Stuur (een kopie van) deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Uitgeverij Genoeg, antwoordnr. 10516, 5340 WB Oss

GE

NO

EG

PROOST!

Zelf bi

er mak

en€ 3,95 is genoegeditie 84 februari - maart 2011

NOOITMEERHUISHOUDSTRESS

JUFFROUW JO LEEFT ALS IN DE ZUINIGE JAREN DERTIG ✺ ECODORP OP PROEF IN NEDERLANDWaardebepaling achteraf: zelf de prijs bepalen ✺ Alles over fiscale veranderingen ✺ Repareer je fietswiel ✺ Maak een rokje

N I E T T E V E E L , N I E T T E W E I N I G . PR E C I E S G E N O E G VA N A L L E S V O O R I E D E R E E N

�

Specialist in bier-, wijn- en likeurmaak produkten

500 m2 hobbyplezier

Speciale aanbieding

Markerkant 1111,1316 AE AlmereTel.: 036 5400 844, E-mail: [email protected]

met alles om zelf bier, wijn, yoghurt en vruchtensap te maken, plus alles om groenten en fruit in te maken!

COMPLETE

STARTSETCOMPLETE

STARTSET

biermakenbiermaken€ 80,55

vanvan€

€ 59,95voor

€ 59,9580,55

voor

CADEAUTIP! Maak een keuze uit:triple-, abdij-, grand cru- of

pils-concentraat

Kijk en bestel op www.brouwmarkt.nl

inclusief meetapparatuur

met alles om zelf bier, wijn, yoghurt en vruchtensap te maken, plus alles om groenten en fruit in te maken!

inclusief meetapparatuur

Kijk en bestel opwww.brouwmarkt.nl

Maak een keuze uit:triple-, abdij-, grand cru- of

pils-concentraat

www.detraay.com

NIEUW

Met de nieuwe etiketten van de Traay wordt

het ontbijt pas écht leuk



Teks

t N

icol

e W

illem

se |

Fot

ogra

fi e

Sven

Ben

jam

ins

ijn fortboerderij ligt in de Haarlemmer-meerpolder, ‘vlakbij Schiphol, in de luwte van deze ADHD-regio’, zoals Boer Bos zelf zegt. Het oogt inderdaad verrassend lande-lijk en rustig, vanaf de dijk kijk je over wei-landen en watergangen op en rond het

voormalige fort bij Aalsmeer. De terreinen vallen onder bescherming van Unesco. De schapen trekken er als stille maaimachines doorheen. Boer Bos: ‘Het bespaart niet alleen trekkers met herrie en dieseluitstoot, zo’n kudde ziet er ook meteen een stuk vriendelijker uit. Mensen stappen van de fiets, zetten hun auto ervoor langs de kant van de weg, trekken hun kinderen van de achterbank en wijzen: “Kijk, schaapjes!” De schapen beheren het landschap op een ecologische manier en ze houden de biodiversiteit in stand: aan hun poten en in hun vacht vervoeren ze allerlei zaden die elders vanzelf weer op de grond vallen. Een han-dige verspreiding van gewassen. Boer Bos: ‘ Ik kan het looptempo zo bepalen dat ze de gewassen die nog zaad dragen, laten staan.’

De ram eropaf Begin maart: lammetjesgeboortetijd. Achter elkaar worden ze geboren in de stal. Alsof je de klok erop gelijk zet. ‘Als boer maak ik een rekensomme-tje: als je in het voorjaar graag lammetjes wilt hebben, en je weet dat een schaap een draagtijd heeft van 5 maanden minus 5 dagen, dan weet je ook dat je zo rond oktober-november de ram op de kudde moet afsturen.’

Waarom het voorjaar? ‘Lammetjes hebben behoefte aan stevige melk waar alles in zit, een ooi produceert die melk het best als ze zelf elke dag vers gras eet. Boeren weten na eeuwenlang experimenteren dat ze dat alle-maal het beste in het voorjaar kunnen laten gebeuren, want dan werkt de natuur volop mee.’En dan, zes weken na de geboortegolf, is het ‘darteldag’, zoals Paul Bos de eerste dag noemt waarop de pasgebo-ren lammetjes en hun moeders naar buiten mogen. Het is dan rond half april en wie de uitgelaten dieren en hun gekke sprongen aanschouwt, heeft het voorjaarsgevoel meteen te pakken.

Dag in, dag uit op pad? Het idee van een schaaps-herder die dag in, dag uit op pad is en met de kudde in het open veld overnacht, is te romantisch voor deze tijd. Wat doet een schaapherder eigenlijk? ‘Onze boer-derij beslaat 20 hectare grond waar de schapen vrij rondlopen, zonder dat er een herder aan te pas hoeft te komen. Een aantal keer per jaar gaan we met de kudde in de buurt grazen; ’s winters een enkele keer maar in de lente en zomer soms een paar keer per week. Elke avond keren kudde en herder weer netjes terug naar de schaapskooi.’ De schapen worden goed verzorgd. ‘Een paar keer per jaar zijn de hoefjes aan de beurt, regelmatig kijken we of de oormerken nog goed in de oren zitten. En onze schapen hebben lange staarten. Die couperen we niet, maar dat betekent wel dat je ze uit hygiënisch oogpunt

De kudde van

Een kudde Drentse heideschapen

onder de rook van Schiphol? Dat moeten

de Schoonebeekers zijn van Boer Bos.

Een ontmoeting met deze eigenzinnige

herder van een zeldzaam ras.

�

BoerBos



‘Ik wil netjes boeren en stilstaan bij het voedsel dat voor ons groeit’



een paar keer moet scheren. En natuurlijk houden we de algehele conditie in de gaten. Soms loopt er een schaap met een braamstruik rond, een tak die in de vacht is blij-ven hangen. Vachten scheren doen we meestal in juni. Dan trekken we hun jas uit tegen de warmte. Het is ook preventief tegen allerlei ziekten en soms zitten er luizen in de wol. Heel af en toe, als ze veel last hebben van lui-zen, scheren we ze ook in de winter. Dat doen we voor-dat de lammeren worden geboren; luizen zijn slim, ze springen meteen op de jonge lammetjes zodra die wor-den geboren – dat is voor hun natuurlijk de toekomst maar wij komen er zo nooit vanaf,’ zegt hij lachend.

Gras en hooi ‘We dienen geen antibiotica toe, we gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen, alles wat niet natuurlijk is doen we niet. Onze schapen staan nog heel dicht bij de natuur. Het is een sober ras dat goed voor zichzelf kan zorgen. Ze komen in principe zelf de seizoenen door, ook de winter. We proberen ze niet bij te voeren, al krijgen de ooien in de zwangerschapspe-riode wel winterwortels voor de vitamines. In de winter eten ze hooi, het gras dat we eind juni en half augustus hebben gemaaid en opgeslagen in zo’n achthonderd hooibalen. Genoeg om een schaap of zestig de winter-maanden door te helpen. Normaal halen we de kudde eind december naar binnen; op kerstavond organiseren we een herderstocht en maken de stal klaar. Deze win-ter moesten ze een halve maand eerder naar binnen. Niet vanwege de kou, want dat vinden ze helemaal niet erg, maar vanwege het ijs. In de buurt stikt het van de slootjes. Als daar ijs op ligt, zien ze geen verschil meer tussen ijs en gras en sjokken ze het ijs op. Is het ijs niet sterk genoeg, dan zakken ze erdoorheen. Is het wel sterk genoeg, dan kunnen ze gewoon naar de buren. Dat is niet de bedoeling, dan maar veilig naar binnen.’

Beschermd ras ‘Schapen worden bij ons zo’n 10-12 jaar oud. Als ze niet meer kunnen meekomen met de kudde of ziek worden, gaan ze naar de slager. De gemid-delde Hollander vindt dat vlees te sterk van smaak, maar Turkse en Marokkaanse mensen kunnen daar heel goed iets lekkers van maken. Ongeveer 10 procent van de nieuwe aanwas houden we zelf, om de kudde weer van vers bloed te voorzien. Nog eens 10 procent gaat

naar mensen die een eigen kudde willen beginnen. Het is een beschermd ras, waarvan er in Nederland naar schatting duizend rondlopen. We willen graag meehel-pen om het ras in stand te houden. De beesten hebben een prachtige tekening op hun poten en koppen, en wist je dat elk schaap verschillend is?’

Delicatesse De rest van de overtallige kudde wordt geslacht. De schapen zijn dan zes tot zeven maanden oud. Als je de natuur volgt, zie je na zo’n vijf maanden dat het lam stopt met drinken bij de moeder. Het contact voor het gevoel van veiligheid is dan niet echt meer nodig. Het is tevens het moment waarop nieuwe lam-meren nieuwe kuddes gaan vormen. Dat is voor ons de grens om het dier bij de moeder weg te halen. Het bio-logische vlees gaat naar lokale restaurants en een deel verdwijnt in eigen vriezer. Sommigen vinden de smaak van het vlees vrij krachtig; het lam heeft al de neiging om naar schaap te smaken en dat hebben chef-koks in eerste instantie liever niet. Maar als ze het proeven zijn ze overstag, het is een delicatesse met wildsmaak.’

Adoptieplan ‘Ik ben op de boerderij opgegroeid, weggegaan en weer teruggekomen. Het verbaasde me hoe makkelijk je vlees eet, of een kropje sla, terwijl je je nauwelijks realiseert dat iemand in het geval van sla er een paar weken mee bezig is geweest en bij vlees een dier daarvoor lange tijd moeten groeien. Ik wil netjes boeren en stilstaan bij het voedsel dat voor ons groeit. We zijn in dat kader bezig met het bedenken van een adoptieplan. Gezinnen in de regio Schiphol kunnen zich aan de kudde verbinden en op een aantal hoogtepunten gedurende de cyclus meemaken wat wij doen om de schapen gezond te houden. In ruil voor hun bijdrage krij-gen ze een aantal producten retour van de kudde. Maar we presenteren ze ook de dilemma’s. Wanneer neem je afscheid van een onvruchtbaar schaap? Hoe voelt het als je een paar mooie rammen hebt die je eigenlijk wilt houden, maar die weg moeten vanwege inteelt? Ook dat willen we bespreekbaar maken.’ �

Fortboerderij Dijkzicht | Aalsmeerderdijk 456-463 |

1436 BM Aalsmeerderbrug |

www.boerbos.nl | Youtube: 'schapen en leiderschap'

Boer Bos is Paul Bos, een ondernemende boerenzoon. Communicatieman

in hart en nieren, boer en schapenhouder. Op creatieve manieren zoekt

hij naar verbindingen tussen de kracht van de traditie en het nieuwe van

eigentijdse ontwikkelingen. Met slogans als Alleen ga je sneller, samen kom

je verder, Mag ik u een mooie streek leveren?, Meer bereiken met minder en

Vooruit naar vroeger legt hij zich toe op ecologische gebiedsontwikkeling in

de Haarlemmermeerpolder. Daarbij beschouwt hij zijn boerderij als ‘groene

leerplek’, als plek om dichter bij de natuur en ons voedsel te komen.

�



Rec

epte

n &

kok

en In

gmar

Nie

zen

| F

otog

rafi

e Sv

en B

enja

min

s |

Sty

ling

Ulr

ika

Gu

stav

sson

Grapefruit



Klassieke grapefruitcocktailvoorgerecht, 2 personen

Halveer 1 grote grapefruit en snijd de partjes

vruchtvlees met een speciaal mesje los van de

schil. Snijd met een scherp mesje de partjes tus-

sen de vliesjes uit. Schenk er sherry over en laat

de grapefruits in de koelkast goed koud worden.

Garneer eventueel met een rode kers.

Gestoomde makreel met grapefruitsalsalunch- of hoofdgerecht, 4 personen

Rasp de schil dun van 1 grapefruit. Schil 2 grape-

fruits heel dik en snijd de partjes vruchtvlees tus-

sen de vliezen uit. Meng in een kom de geraspte

schil met 2 in ringetjes gesneden bosui, 1 eetlepel

olijfolie en ½ fi jngehakte rode peper. Breng op

smaak met zout. Verdeel het visvlees van 1 (ver-

warmde) grote gestoomde makreel over 4 bordjes.

Schep de salsa erop en garneer met een fl inke toef

rucola. Lekker met warm boerenbrood.

Karbonades met grapefruithoofdgerecht, 4 personen

Rasp de schil dun van 1 roze grapefruit. Schil

2 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes

vruchtvlees tussen de vliezen uit. Bak 4 schouder-

karbonades in 3 eetlepels olijfolie lichtbruin. Voeg

1 fi jngehakte sjalot, de geraspte grapefruitschil,

de partjes grapefruit en 2 eetlepels zwarte olijven

toe en stoof het vlees zachtjes in ca. 25 minuten

gaar. Lekker met Chinese kool en pandanrijst.

Grapefruitsalade met oosterse dressingbijgerecht, 4 personen

Schil 3 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes

vruchtvlees tussen de vliezen uit. Knijp boven een

kom het sap uit de overgebleven vliesjes. Klop er

een mespunt wasabi, 1 eetlepel sojasaus en

1 eetlepel sesamolie door. Schep de partjes grape-

fruit, 50 g veldsla en 2 eetlepels korianderblaadjes

erdoor. Lekker bij oosterse gerechten.

Grapefruit-banaansmoothiedrank, 1 persoon

Pers 1 grote grapefruit uit. Schenk het grapefruit-

sap in een blender. Voeg 1 kleine banaan (in stuk-

jes) en naar smaak agavesiroop toe. Pureer alles

tot een gladde smoothie. Serveer direct.

Tip: koud is de smoothie het lekkerst. Leg de

vruchten voor gebruik 1 à 2 uur in de koelkast.

Warme grapefruitpunchdrank, 4 personen

Breng in een pan ½ liter water met 2 zakjes earl

greythee, 1 kaneelstokje en 1 theelepel gehakte

gember aan de kook. Laat dit van het vuur af

15 minuten trekken. Voeg 250 ml versgeperst

grapefruitsap en naar smaak honing en suiker toe

en verwarm de punch tot tegen het kookpunt.

Schenk de drank door een theezeefje in 4 hittebe-

stendige glazen.

Gegrilde grapefruitnagerecht, 4 personen

Rasp de schil dun van ½ roze grapefruit. Schil

2 roze grapefruits heel dik en snijd de partjes

vruchtvlees tussen de vliezen uit. Spreid de par-

tjes grapefruit uit over 4 dessertborden. Klop

150 ml slagroom stijf met 2 eetlepels suiker, een

mespuntje gemalen vanille en de geraspte schil.

Schep in het midden van elk bordje een toef room.

Gratineer de room onder de warme ovengrill.

Bestrooi met een weinig fi jngehakte munt. �

Elke dag lekker!

Grapefruit is een veelzijdige vrucht. Zijn frisse, bitterzoete smaak kan heel wat gerechten een lekker lentegevoel geven en leent zich voor zowel zoete als hartige gerechten. Je zou bijna denken dat hij niet voor niets op zijn lekkerst is in deze tijd van het jaar, waarin er geen vers fruit van eigen bodem is. Roze of witte grapefruit? Dat is een kwestie van smaak. De roze grapefruit is zoeter dan de witte en daar tegenover staat dat de witte weer aromatischer is. Dat meer mensen van zoet dan van aromatisch houden zie je aan het aanbod in de winkel: de roze grapefruit heeft het bijna helemaal overgenomen van de witte.


Cannabis Sativa Omega-olie met 3% gamma-linoleenzuurvoor serene levenskrachtCannabis Sativa-olie voor omega-balans. Udo Erasmus, de peetvader van de omega’s, schreef in zijn boek ‘Vitale vetten, fatale vetten’: ‘Hen-nepolie kan lange tijd achter elkaar gebruikt worden om een gezonde omegabalans te onderhouden, zonder te resulteren in een omega-tekort of onbalans. Hennepolie heeft een betere ‘lange termijn’ samenstelling, nl. 3 delen omega-6 en 1 deel omega-3. Bovendien bevat hennepolie bijna 2% GLZ (gamma-linoleenzuur).’ Een onontbeerlijk aktief element voor de gezondheid. In de Balance Delight is de hennepolie verrijkt met duurzame rode palmolie en tarwekiemolie vanwege hun rijkdom aan carotenen en vitamine E. Zo oxideren de omega’s in hennepolie niet in ons lichaam en kunnen zo hun helende werking verrichten.

Cannabis Sativa was tot 1937 een wonderlijke plant. De Encyclope-dia Britannica en de meeste boeken waren op henneppapier gedrukt. De hennepindustrie was één van de belangrijkste in de wereld. ‘Can-vas’ betekent eigenlijk cannabis. Schilderijen van Rembrandt en Van Gogh waren geschilderd op henneplinnen. Tot 1820 was 80% van alle textiel hennep. De eerste Ford-T kon op hennepolie rijden en was gemaakt van hennepplastiek, 10 keer sterker dan staal. In september 1937 werd hennep illegaal. Grote industriën voelden zich bedreigd. Een nuttig gewas werd een drug en kreeg de naam marihuana.

Balance Delight, omega-3/6/6/6/9 en 7: Voor omega-balans met GLZ. 85,5% hennep-*, 10% rode palm-*, 4,5% tarwekiemolie. En verder niets… *=op bio gecontroleerd door BE-BIO-02. 500ml, Bovis 15.300, -10 Yin, GI 0.

Deze Balance Delight smaakt heerlijk en maakt je gerechten sma-kelijk. Ook puur met een lepel doet ze goed. Of in groentensap, yoghurt, dressing... 1 theelepel tot 1 eetlepel per dag wordt sterk aanbevolen. Verkrijgbaar in je natuurwinkel. Info: Tel 00 32 3 653 25 41www.noble-house.tk AMAN

PRANASERENE LEVENSKRACHT

NIEUW GOED NIEUWS VAN BERTYN

Bertyn: heerlijke seitan met vezels in 3 sausen

Eindelijk malse volkoren seitan in bokaal

Goed nieuws 1: Heerlijke zachte seitan Tops met de textuur en beet van een ossehaas. Je proeft meteen het smakelijke verschil. Om te genieten. Eindelijk seitan in een bokaal die lekker smaakt. En er is meer...

Goed nieuws 2: Bertyn seitan bevat minder calorieën dan andere merken. Bertyn volkoren seitan is eiwitrrijk, vetarm, cholesterolvrij, suikervrij en van nature met vezels.

Goed nieuws 3: Bertyn Peper Tops mag zich de eerste seitan noemen die rijk is aan vezels. Vezels zijn belangrijk voor een gezonde stoelgang. De chefkoks van Bertyn zijn erin geslaagd seitan te maken van volkoren ‘Oberkulmer Rotkorn’ spelt uit Finland (Tamari en Peper Tops) en om ‘Mannitoba’ tarwe te mixen met Demeter volkoren oertarwe (Shoyu Tops). Daarmee bevat Bertyn seitan Tops minder calorieën en meer eiwitten dan vlees of vis. Bertyn seitan Tops bevatten veel vezels (vlees of vis niets).

Goed nieuws 4: Snel, eenvoudig en altijd lekker. Giet de saus in een kom en bak seitan Tops 10 minuten in de pan of op de grill. Voeg er vervolgens de saus bij. 2 minuten later is het klaar. Of kook seitan Tops samen met de saus gedurende 7 tot 10 minuten.

Goed nieuws 5: Bertyn seitan Tops is er voorlopig in 3 sausversies. Ze zijn verpakt in glazen bokalen en zijn 12 maanden houdbaar op kamertemperatuur. 1 bokaal is voldoende voor 3 tot 6 personen. In elke bokaal zit beduidend meer seitan in verhouding tot saus. Bertyn is duurder maar dat proef je. Eén keer Bertyn seitan, altijd Bertyn seitan. Meer info en gezonde recepten op www.bertyn.be, tel. 00 32 3 620 26 56

▲ In zijn boek ‘Hoezo Veggie’ vertelt bio-topchef Philippe Van Den Bulck op smakelijke wijze hoe je met de hulp van eenvoudige recepten in een mum van tijd culinaire veggiepareltjes op jouw tafel tovert.

SEITAN



Voorjaarsstamppotmet knolselderij en raapsteeltjes

Elke dag lekker!

hoofdgerecht, 4 personen

1 flinke knolselderij, in blokjes |

250 g kruimige aardappels, geschild

| 2 eetlepels olijfolie | 1 ui,

gesnipperd | 2 tenen knoflook,

gesnipperd | 4 gedroogde tomaatjes

op olie, fijngehakt | 250 g kers-

tomaatjes, gehalveerd | 100 ml slag-

of sojaroom | 3 bosjes raapstelen,

schoongemaakt | (125 g komijne-

kaas, in piepkleine blokjes)

Kook de knolselderij en de in stukjes gesneden aard-

appels in water met zout in 15-20 minuten gaar.

Verhit intussen de olie in een kleine koekenpan en

fruit de ui met knoflook zachtjes in 5 minuten. Voeg de

stukjes gedroogde tomaat en de verse tomaatjes toe

en stoof nog een paar minuten.

Giet de knolselderij af, voeg de room toe en pureer

alles met de staafmixer. Schep de raapsteeltjes deel

voor deel door de stamppot. Breng op smaak met zout

en peper en laat al roerend warm worden. Verdeel de

stamppot over 4 borden en lepel de tomaat erover.

Strooi er eventueel de komijnekaas over. �


Gula Java Cacao van Amanprana:

Gezonde prestatiedrank met kokosbloesem suikerDe nieuwe gezonde sportdrankMichael Phelps, 8-voudig Olympisch zwemkampioen, dronk chocalademelk tijdens de Olympische Spelen. Geen steroïden of supplementen. Nieuw onderzoek bevestigt dat je met magere chocoladedrank sneller herstelt van

zware fysieke inspanningen en deze ook langer volhoudt dan met sportdrank. Gula Java Cacao beantwoordt perfect aan die nieuwe sportdrank-definitie: verschillende suikers, eiwitten en electrolyten (mineralen). M.a.w. bestaande sportdranken zijn achterhaald.

De nieuwe chocoladedrank heet Gula Java Cacao. De nieuwe gezonde familiedrankChocoladedrank Gula Java Cacao is lekker zowel met melk, water of graandrank. Warm, lauw of koud. Voor jong en oud. Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als energierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winter bleus. Gula Java Cacao is je batterijen gezond opladen en genieten. Waarom is Gula Java Cacao de nieuwe gezonde familie- en prestatiedrank? Dankzij de kokosbloesem suiker heeft Gula Java Cacao van nature een lage glycemische index (GI 30), een hoge antioxidatieve waarde (ORAC 19.152 per 100g*), veel mineralen en electrolyten. De kokosbloesem suiker is Fair World en helpt 2000 Javaanse gezinnen aan een extra inkomen. De Cacao en vanille zijn Fair Trade. Verkrijgbaar in je natuurwinkel. Productinfo: Tel. 00 32 3 653 25 41

www.noble-house.tk

ORAC 19.152ORAC geeft de antioxidatieve

waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt

minimaal dagelijks aanbevolen. * Op verpakking staat ORAC 2.200

maar dat moet zijn ORAC 19.152

FairTradeFairWorld

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT

Red het regenwoud en de biodiversiteit in ColombiaAmanprana steunt via World Land Trust de Colombiaanse mi-lieuorganisatie ProAves. Die beschermt de habitat van vogels (bv. de geeloorparkiet) en amfi bieën die met uitsterven bedreigd zijn. Haar doel is Colombia’s natuurlijke rijkdommen en biodi-versiteit in tact te houden door wildkap en ontbossing te stop-pen. www.proaves.org

Red 1 boom in het regenwoudOnder het peterschap van Sir David Attenborough zet World Land Trust (WLT) zich in om het regenwoud en haar 10 miljoen planten en dieren te beschermen. Je aankoop van Amanprana rode palmolie helpt WLT om stukken regenwoud aan te ko-pen. Per liter wordt er 1 boom gered. www.worldlandtrust.org

Steun de mensenrechten in ColombiaRode palmolie van Amanprana is afkomstig van families van kleinschalige Colombiaanse palmtelers in de regio van Mag-dalena en Bolivar. Zij ontvingen mede dankzij de vraag van Amanprana een bio certifi caat. De kleinschalige ‘Allianties voor de Vrede’ staan model voor de economische ontwikkeling van arme gemeenschappen.

Kwaliteit en duurzaamheid gaan hand in handDe Allianties krijgen een premie voor bio, onderwijs, gezond-heid en duurzaamheid. Het palmfruit komt van kleinschalige allianties naar Daabon die het perst volgens de regels van de kunst. Kortom: Iedereen gelukkig: jij, de telers en Amanprana.

Gezondheid met rode palm olieWortels be vat ten bètacaroteen. Rode palmolie ook. Eigenlijk bevat Red Palm 10 maal meer carotenen dan worteltjes. Toma-ten bevatten lycopeen-carotenen. Red Palm ook. In Red Palm zitten ei gen lijk 30 maal meer carotenen dan in tomaten. Red Palm is bovendien zeer rijk aan vitamine E (7 soorten). Rode palmolie is de rijkste bron van tocotrië nolen, een specifi eke vi-tamine E die de veroudering van de ogen en de huid door de zon tot 30x beter voorkomt dan andere vitamine E. Vitamine E en carotenen zijn natuurlijke antioxidanten die lichaam, geest en huid helpen beschermen tegen veroudering. Mmmmm!Rode palmolie geeft de typische Afrikaanse en Latijns-Ame-rikaanse smaak en mooie goudkleuring aan je gerechten: Moambe, rijst, gestoofde uitjes, aardappelen en spiegeleitjes. Tip: rode palmolie met spinazie is supervoedsel voor de ogen.

100% natuurlijk, 100% bio, 100% traceerbaar, gezond en lek-

ker. Verkrijgbaar in je natuurwinkel in 325ml en 1600ml.

Bovis 11.500, 55 Yang, GI 0. Info: Tel. 00 32 3 653 25 41

www.noble-house.tk

Heerlijk en gezond bakken en wokken met rode palm van Amanprana,de 1ste duurzame rode palmolie

boordevol vitamine E en carotenen

AMANPRANA

SERENE LEVENSKRACHT



Elke dag lekker!

Papardelle

hoofdgerecht, 4 personen

2 eetlepels geschaafde amandelen | 2 eet-

lepels olijfolie | 2 sjalotten, in dunne ringen

| 350 g broccoli, in kleine roosjes | geraspte

schil van 1 citroen + wat sap | 150 g papardel-

le of brede lintpasta | 1 potje ansjovis op olie,

in stukjes | 2 eetlepels peterselie, fijngehakt |

zwarte peper (molen)

Rooster het amandelschaafsel in een droge

koekenpan goudbruin en schud het op een

bord. Verhit de olijfolie in de koekenpan en

fruit hierin de sjalotten. Schep de broccoli

erdoor en voeg 2 eetlepels water, de citroen-

schil en wat zout toe. Stoof de groenten afge-

dekt in 8-10 minuten gaar.

Kook de papardelle volgens de aanwijzingen

op de verpakking. Schep wat kookwater in

een kommetje en giet de pasta af. Schep

de pasta op de broccoli en voeg de stukjes

ansjovis toe. Schep alles luchtig door elkaar.

Voeg wat van het achtergehouden kookvocht

toe als de pasta droog begint te worden.

Verdeel de papardelle over 2 borden en

strooi de amandelen en peterselie erover.

Druppel naar smaak citroensap over de pasta.

Bestrooi royaal met zwarte peper. �

met broccoli, ansjovis en amandeltjes



www.stichtingdemeter.nl

De natuur wordt wakker

Biologisch-dynamisch boeren werken met het ritme van de seizoenen

Het voorjaar zit in de lucht. De dagen worden langer en dezonnestralen warmer. Langzaam maar zeker komt het buitenleven weer op gang. Boeren en tuinders gaan op het land aan de slag. Grond bewerken, zaaien, planten…de kiem voor een nieuw vruchtbaar seizoen, de basis voor een rijke oogst bij u op tafel.



Voor de chocolade van De Rit zijn alleen de beste cacaobonen geselecteerd. Biologische bonen, afkomstig van kleinschalige fairtrade boerencoöperaties in Zuid-Amerika en Azië. Naast 3 heerlijke chocoladetabletten zijn er Story Telling Pralines. Verrukkelijke, luxe bonbons met aansprekende namen als Raspberry Kiss en Inca Dream. In het doosje leest u van iedere bonbon het herkomstverhaal. De Rit laat zien dat onweerstaanbaar lekker, biologisch en eerlijk heel goed samengaan!


28 s m a a k m a k e n d 1 | lente 2011k k d 1 | l t 2011

1 Oer-hollandsBij de bereiding van de cho-coladevla van Zuiver Zuivel worden biologische suiker en biologische cacao gebruikt. En natuurlijk verse Hollandse biologische melk. Aan die melk met suiker en cacao wordt zetmeel toegevoegd om er een dikke vla van te maken. Dat levert wat op: chocolade-vla met de smaak van echte chocolade. Met een toef verse slagroom staat er snel een nostalgisch toetje op tafel. Of maak eigen dubbelvla door de vla te combineren met vanil-levla – nog zo’n ouderwetse Hollandse topper. Benieuwd van welke boeren de melk in de vla vandaan komt? Vul dan op www.zuiverzuivel.nl de houdbaarheidscode in (ver-meld op de verpakking), klik op ‘zoek de boer’ en ontdek de herkomst. Adviesprijs € 1,35 | 500 ml

2 Gezond snackenHet wordt weer lente: zin in een salade? Probeer er eens eentje van Proef. Deze vijf verschillende kant-en-klaar salades zijn allemaal vers en gegarandeerd biologisch. Lekker, gezond èn makkelijk mee te nemen. Zin in knap-perig en zoet, kies dan de boerensalade met onder andere komkommer, cour-gette, paprika en rozijnen. Ook lekker: bietensalade met augurk en ui. Altijd goed is de gemengde salade met twee soorten dressings. Wie wil uitpakken, gaat voor de luxe salade schotel met knapperige babyleaf sla, pruimtomaatjes, feta, olijven en dressing. En voor wie ècht de zon in z’n bol heeft, is er Griekse salade, de bekende klassieker van kom-kommer, tomaat, olijven en Griekse feta. Adviesprijs vanaf € 1,99

8 Zwarte magieNoedels bestaan in verschil-lende soorten en maten. De zwarte rijstnoedels van Terrasana hebben de vorm van platte, niet te brede linten. Ze zijn biologisch en glutenvrij, bevatten geen kleur- of con-serveringsmiddelen en zijn gemaakt van vooral zwarte rijst en een deel bruine rijst. De rijstkorrels worden in z’n geheel tot meel vermalen in een speciale tarwevrije fabriek. Zwarte rijst is uiterst voedzaam; er zitten bijvoor-beeld vijf keer zoveel eiwitten en mineralen in als witte rijst en de korrels zijn rijk aan ijzer, calcium, zink, mangaan, sele-nium en vitamine B. De smaak is nootachtig en deze rijstnoe-dels worden tijdens het koken verrassend dieppaars: pure magie.Adviesprijs € 2,79 | 250 g

4 Duits frisje gezond!Pure frisheid geflest: dat zijn de maar liefst zeven nieuwe Demeter groentesappen van De Nieuwe Band. Kies uit bietensap, wortelsap (met of zonder melkzuur), tomaten-sap, zuurkoolsap, gemengd groentesap of cocktail-kuursap. De sappen worden gemaakt in Duitsland door Beutelsbacher, een biologisch-dynamisch pioniersbedrijf dat duurzaam samenwerkt met (voornamelijk) regionale telers. Bovendien beschikken ze daar over een groot vak-manschap in het maken van groente- en vruchtensappen. Alle frisse groenten worden kort na de oogst geperst, waardoor de voedingsstoffen zo goed mogelijk bewaard blij-ven. Goed nieuws: binnenkort worden ook de vruchtensap-pen van De Nieuwe Band door Beutelsbacher geproduceerd. Adviesprijs € 2,29 | 700 ml

Winkelwaar Tekst | Nicole Willemse

3

2

1

3

44



5 Kies het Pieperpad!Nederlanders eten per persoon gemiddeld 90 kilo aardappels per jaar. Internationaal zijn we een belangrijke aardap-pelproducent en mogen we onszelf wereldmarktleider in aardappelpootgoed noemen. Dwars door het Hollandse land slingert duizend kilometer Pieperpad, van de kop van Friesland tot onderin zuidelijk Zeeland. De route is in kaart gebracht door Greenpeace, de ANWB en Biologica. Volg het pad en fiets of wandel langs biologische aardappeltelers. Na afloop weet u alles over biopiepers – en nog veel meer. Lees maar in de gids Lekker Fietsen, te koop bij Biologica of via www.pieperpad.nlGids Lekker Fietsen € 9,95

6 Zijdezachte oppepperSinds begin dit jaar verkrijg-baar: vloeibare handzeep, douchegel en bodyscrub van Urtekram verrijkt met Himalayazout en rozemarijn-olie. Huid en zintuigen krijgen een frisse oppepper van de rozemarijnolie. In de bubbels komt het Himalayazout vrij, dat handen en huid zijdezacht maakt. Urtekram produceert al sinds de jaren zeventig pure en natuurlijke lichaam- en haar-verzorgingsproducten. Dat doen ze vanuit het bewustzijn dat cosmetica-ingrediënten net als voedsel opgenomen worden in het lichaam. Daarom zijn de producten biologisch; vrij van hormonaal actieve parabenen, syntheti-sche conserveringsmiddelen en petrochemische ingredi-enten. Bovendien wordt het testen op dieren vermeden. Met recht een natuurlijk merk. Meer lezen? Kijk op www.natrada.nl.Adviesprijs scrub € 16,95 | 450 g

7 Droom van de IncaEerlijk, heerlijk en biologisch: dat is de chocolade van De Rit. De biologische cacaobonen worden geoogst door klein-schalige, fairtrade boerenco-operaties in Zuid-Amerika en Azië. Bij De Rit weten ze wel hoe ze daar chocolade van moeten maken. Het assor-timent bevat vier soorten onweerstaanbare chocolade-tabletten: melk, wit en twee soorten puur. Daarnaast is er een doos luxe bonbons die luisteren naar de nieuwsgierig makende naam Story Telling Pralines. Met stuk voor stuk aansprekende namen, zoals Raspberry Kiss en Inca Dream. Elke bonbon heeft z’n eigen verhaal, dat te lezen is in het doosje. Verslavend lekker en leuk om cadeau te geven (en te krijgen).Adviesprijs vanaf € 2,25 | 100 gram

8 Twijgjes & vanilleRooibos is een kruidenthee, gemaakt van jonge twijgen en naaldjes van de Afrikaanse bremachtige Aspalanthus Linearis. De struik groeit alleen in de Zuid-Afrikaanse Kaapprovincie; elders in de wereld lukt het niet om rooibos te verbouwen. Rooibosthee bevat geen cafeïne en is looizuurarm. Theespecialist Piramide biedt niet één soort rooibos maar een hele range. De laatste nieuwe aanwinst is Vanille rooibos: lekker zoet met stukjes vanille uit Indonesië. Vanille produceren is een tijdrovend en delicaat; eerst worden de bloemen bevrucht, daarna worden de peulen 3 tot 6 maanden zongedroogd en ’s nachts ingepakt in doeken, net zolang totdat de peulen bruin/zwart zijn en die zachte, zoete vanillegeur en smaak hebben.Adviesprijs € 2,09 | 20 zakjes

5

8

| g

s m

67

5

555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555

6


SMAAKMAKEND 1 • lente 2011

Smaakmakend is een uitgave van Biologica. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt u aan geboden door uw natuur voe dingsspecialist. In Smaak makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Biologica.

UitgeverBiologica | Postbus 12048 | 3501 AA Utrecht | tel 030 2339970 | fax 030 2304423 | [email protected]

RedactieAnneke Ammerlaan (hoofd-redacteur) | Hans Moltzer | Jasper Vink | Nicole Willemse

VormgevingMarc van Meurs

Fotografi eSven Benjamins

Aan dit nummer werkten meeBianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustavsson | Ingmar Niezen

Lithografi eGrafi media Amsterdam

DrukwerkbegeleidingKobalt

DrukRoto Smeets

AcquisitieRenáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op gaaf van redenen worden geweigerd.

Abonnement op Smaakmakend? Dat kan voor € 22,50 per jaar (6 nummers). Bel: 030 233 99 77 of ga naar www.smaakmakend.nl

ISSN: 1385-9625© Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gere-produceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuist-heden is Biologica niet aansprake-lijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

Biologica heeft het keurmerk van het CBF voor verantwoorde wer-ving en besteding van fondsen.

colofon

www.biogids.nl voor een overzichtvan alle biologische winkels, boerenmarkten, webwinkels, restaurants en nog veel meer

a d v e r t e n t i e s

de beste bio-adresjes

De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo,

1500 m van Nat. Park Hoge Veluwe. Met biologische winkel,

speeltuin, kinderboerderij. www.deroek.nl

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics,

bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde,

kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl

Leuke dames- en herenMODE, biologisch & fair trade

www.sincero.nl / winkel Utrecht

www.BiologischGeschenkpakket.nl Dé specialist in

duurzame geschenken en kerstpakketten. Bezoek onze

showroom in Huizen! (035) 5238 479

Biologisch eten met kinderen, leuker dan je denkt! Work-

shops, lezingen en proeverijen www.voedingendieetadvies.nl

WWW.GEZICHTSPUNTEN.NL Kwaliteit van voeding geeft

kwaliteit van leven! Lees dus nummer 15: Mens en Voeding

Franse vakantie met heerlijk bio/veg. Eten, rust, wandelen?

Kijk op www.lagarnasette.net

Bio logisch voor dieren. Voeding, kruidenwei, Keltisch

zeezout, lava, EM EMX bokashi www.bio-ron.com

(035) 601 11 66

Voor biologisch poot- en plantgoed en plantaardige mest >

www.biologischpootgoed.nl

www.degroenepeper.nl Biologische catering Z-H.

Smaakvol, kleinschalig, betaalbaar. Nu ook kookworshops!

Kleine Groene (gezins) Camping, met biologisch Eethuisje.

Schitterende wandel/fietsomgeving. Camping Eelerberg

Hellendoorn (0548) 681 22 3; www.eelerberg.nl

Homeopathie: Een milieu- mens- en diervriendelijke

geneesmethode. Het Kentcollege is een opleiding tot

klassiek homeopaat. www.kentcollege.nl

Voeding is meer dan alleen eten. Bio. Veg. Kok op locatie.

Sapvasten Stilte Retraite 5 t/m 10 april op de Veluwe

www.vandevi-s-powerfood.nl 0570 623144

WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 52,50

(ex. btw). Meer info: Biologica, Renáta Horenová,

tel. (030) 232 04 90 en [email protected] of kijk op:

www.biologica.nl/smaakmakend



Klik ‘Willem en ik kennen

elkaar van de Wageningen

Universiteit en hebben drie jaar

samengewerkt bij Unilever.

Het klikte tussen ons. We heb-

ben dezelfde duurzame idealen

en ideeën over ondernemer-

schap. In 2009 zijn we als

Willem&Drees voor onszelf

begonnen.’

Supermarkt ‘Mensen zijn het

verband tussen eten en sei-

zoenen kwijtgeraakt. In veel

supermarkten kun je bijna het

jaar rond appels kopen. Ook

Nederlandse appels die alleen

in de herfst rijp en lekker zoet-

zuur zijn met een stevige bite. Ik

begrijp die supermarkten wel.

Als een appel goed verkoopt,

doen ze er alles aan om geen

nee te hoeven zeggen tegen

hun verwende klanten. En als je

als supermarkt bijna 800 win-

kels hebt, dan wil je natuurlijk

ook dat diezelfde appel in al die

winkels te koop is.’

Willem&Drees ‘Wij doen juist

het omgekeerde. Wij kiezen een

fruitboer uit die volgens ons

bijvoorbeeld mooie Cox appels

teelt. Wij kopen zijn appels in

de oogsttijd en verkopen ze

direct aan winkels, cateringbe-

drijven en een supermarkt in

de buurt. Als de oogst voorbij

is, stoppen we met die Cox.

Ondertussen zoeken we naar

appels die vroeger of later

rijpen. En naar peren, aardap-

pelen en een hele lijst groenten.

Zo werken we nu al met 50

telers en 120 afnemers.’

Houten kistjes ‘We presen-

teren de producten in houten

Willem&Drees kistjes. We laten

klanten proeven en vertel-

len erbij dat het van een teler

bij hun in de buurt komt. We

leggen ook uit waarom bij-

voorbeeld die Cox appels maar

een korte tijd te koop zijn. Dat

spreekt de klant aan.

Hij voelt zich verbonden met

de appel die hij eet, geniet er

daarom ook meer van en wil er

best een dubbeltje meer voor

betalen.’

Spruiten op stronk ‘Of neem

spruiten; de meeste mensen

weten niet hoe ze groeien. Ze

kopen een pond in een plastic

zakje, en that’s it. Uit onze

houten kistjes kun je spruiten

kopen die nog aan de stronk

vastzitten. Dat vinden mensen

leuk. Kunnen ze samen met de

kinderen thuis de spruitjes van

de stronk plukken. En dat in de

tijd waarvan iedereen zegt dat

de consument gemakzuchtig

is en nergens meer tijd voor

heeft!’

Trots ‘En dit alles spreekt ook

weer de teler aan. Als je hem

een paar jaar geleden had

gevraagd waar zijn aardappe-

len, groenten of fruit naartoe

gingen, dan haalde hij zijn

schouders op en zei: "Weet ik

veel, Rusland misschien!" Nu

zijn de mensen die zijn produc-

ten eten, niet anoniem meer.

Hij hoort dat ze het lekker vin-

den. Daar is hij trots op en doet

zijn best om nog betere teelt-

resultaten te krijgen.’ �

www.willemendrees.nl

een frisse kijk

Drees Peter van den Bosch

Teks

t H

ans

Mol

tzer

| Fo

togr

afi e

An

nek

e d

e B

lok

Drees brengt als co-ondernemer van Willem&Drees aardappelen, groenten en fruit van boeren uit de buurt direct naar de winkels.

Willem

Drees



adv. 9

Klaver in de keten Hier denken we vooral in samenhang. Zo helpen de melkkoeien onze akkerbouw. Ze eten gras en de paarse luzerne-klaver, die de stikstof uit de lucht bindt. In de potstal lopen ze vrij rond en het stro dat ze dagelijks vers krijgen wordt uiteinde-lijk weer mooie mest voor het land, waarmee een duurzame toekomst voor natuur en mens verzekerd is. Ook de jongeren die hier wonen op de Gezins-boerderij kunnen zelf ervaren hoe alle onderdelen van de natuur een prachtig geheel vormen.

Piet van IJzendoorn van de Zonnehoevein Zeewolde

Zuiver Zuivel werkt continu aan duurzaamheid. Daarom kiezen we voor

een milieuvriendelijke FSC gecertificeerde zuivelverpakking.

Het karton wordt gemaakt van bomen uit verantwoord beheerde bossen.

Duurzame verpakking

Samen met de natuurwww.zuiverzuivel.nl

NIEUW!

ZZ Smaakmakend 1210 FSC-6825.ind1 1 18-11-2010 13:47:58

Smaakmakend voorjaar 2011

Documents

Transcript of Smaakmakend voorjaar 2011