Seminariewerk somnolter

Detectie van Slaap Apneu a.d.h.v. Case-Finding en Thuisregistratie met

Somnolter®. Een pilootstudie.

Sanne Calaerts, Fabienne Cattrysse, Karen Ferson, Mathias Peeters4e master Geneeskunde 2012-2013, Katholieke Universiteit Leuven

afstudeerrichting HuisartsgeneeskundePromotor: Prof. Dr. J. Degryse

Prezi- presentatie: http://prezi.com/zxyavry9diqc/?utm_campaign=share&utm_medium=copy

ONDERWERP SEMINARIEWERK

• Beperkte literatuurstudie over Obstructief Slaap Apneu-Hypopneu syndroom (OSAHS)(definitie, prevalentie, risicofactoren, comorbiditeit)

• Ontwikkelen van een case-finding strategieo hoog risico voor OSAHS

o screening met Somnolter®

• Gebruiksvriendelijkheid Somnolter ® nagaan

SLAAPAPNEU EN OSAHS (1)

• Prevalentie: 4% en 2%Table 1 : Prevalence data of OSAHS

Study Population Method Results

Young et al; 1993 (6) Adult Caucasian Population

602 middle-aged adults

Polysomnography

Cut off AHI = 5

AHI >5: 24% in men, 9% in women

OSAHS: 4% in men, 2% in women

Bixler et al; 2001 ((7) Adult Caucasian Population

1000 women, 741 men

Polysomnography

cut off AHI = 10

AHI >10: 4% in men, 2% in women

Hrubos-StrØm et al;

2011 (8)

Norwegian adults

16,302 (BQ), 518 (PSG)

Berlin Questionnaire and

Polysomnography

AHI >5: 16% (male 21%, female

13%)

Fuhrman et al; 2012 (9) 12,203 French adults Witnessed apneas, snoring and

daytime excessive sleepiness

ESS >10: 4,9%

Hiestand et al; 2006 (10) 1,506 American adults Berlin Questionnaire High risk OSA: 26% (31% men, 21%

women)

Lam et al; 2007 (2) Asian population Literature study of articles

between 1993 and 2004

Prevalence 4.1-7.5% in men, 2.1-

3.2% in women

Marcus et al; 2013 (11) Pediatric population Literature study of articles

between 1999 and 2011

Prevalence 1.2%-5.7%


• Risicofactoren

Table 3. Modifiable and non-modifiable risk factors associated with OSAHS

Modifiable Risk Factors for OSA Non-Modifiable Risk Factors for OSA

Obesity

Smoking

Drugs (opiates, benzodiazepines,

alcohol)

Nasal congestion or obstruction

Menopause

Gender: men > women

Genetic predisposition

Ethnicity

Aging

Cranial abnormalities


• Pathofysiologie


• Comorbiditeit en mortaliteit Table 4. Morbidity and mortality associated with OSAHS (16–18)

Morbidity and mortality Strength of evidence

Death from all-causes

Cardiovascular diseases

Heart failure

Arrhytmias

Arterial hypertension

Coronary artery disease

Stroke

Cardiovascular mortality

Diabetes

Depression

Independent risk factor in men> women

suggested impact of OSAHS on day time left ventricular systolic function

Suggested association between OSAHS and atrial fibrillation

Independent risk factor, dose dependent response in hypertension with

worsening sleep related breathing measures across all ages and ethnic groups

No consistent link, but definitely a potential association in men

OSAHS is an independent risk factor men>women in a dose-dependent way,

reciprocal association

OSAHS is an independent risk factor

Suggested association, further research necessary

Suggested association, further research necessary


• Behandelingo Educatie: modificatie risicofactoren

- gewichtsverlies- slaappositie- beperkte alcoholconsumptie- …

o CPAP (Continous Positive Airway Pressure)

o Orale applicaties- ‘mandibular repositioning appliance’- ‘ tongue retaining device’

o Chirurgie


• Definities volgens AASM

AASM: American Academy of Sleep Medicine

Definitions (AASM)Apnea/hypopnea

index (AHI)

1. A clear decrease (>50%) from baseline in the amplitude of a validated

measure of breathing during sleep.

2. A clear amplitude reduction of a validated measure of breathing during sleep

that does not reach the above criterion but is associated with either an oxygen

desaturation of >3% or an arousal.

3. The event lasts 10 seconds or longer (appendix 1).

Respiratory effort-

related arousal

(RERA)

A sequence of breaths characterized by increasing respiratory effort leading to

an arousal from sleep, but which does not meet criteria for an apnea or

hypopnea. These events must fulfill both of the following criteria:

1. Pattern of progressively more negative esophageal pressure, terminated by a

sudden change in pressure to a less negative level and an arousal

2. The event lasts 10 seconds or longer ( appendix 1).


• Definitie/ Diagnose OSAHSo Extreem slaperig overdag

o > 2 van volgende:

- ‘gasping’ of ademhalingsstop tijdens slaap

- herhaaldelijk wakker worden tijdens slaap

- niet-verkwikkende slaap

- concentratiestoornissen overdag

o (AHI+RERA) > 5 tijdens nachtelijke registratie


• Gouden standaard voor OSAHS diagnose:

- Polysomnografie (PSG) in het ziekenhuis

SOMNOLTER® (1)

• Sensitiviteit en specificiteit gelijkwaardig aan gouden standaard PSG

• Thuismeting

• Parameters o O2 saturatie

o hartritme

o nasale luchtstroom

o thoracale/abdominale bewegingen

o Lichaamspositie

o mandibulaire beweging

SOMNOLTER ® (2)

SOMNOLTER® (3)

SOMNOLTER® (4)

SOMNOLTER® (5)

SOMNOLTER® (6)

SOMNOLTER® (7)

ONS ONDERZOEK

• Studie-opzet

o case-finding strategie Hoog risico OSAHS Somnolter® OSAHS detecteren?!

o Gebruiksvriendelijkheid Somnolter® nagaan

• Methode

o Brochures + screeningsvragenlijst in 5 huisartspraktijken

o Inclusie- en exclusiecriteria : selectie studiepopulatie

o Opbellen geselecteerde hoog risico patiënten voor Somnolter®

o Anamnese en aanhangen van Somnolter®

o Vragenlijst gebruiksvriendelijkheid Somnolter®

SCREENINGSVRAGENLIJST

CASE-FINDING

• Inclusiecriteria

o > 2 pos. screeningsvragen

o ESS > 10

o BMI > 25

o Leeftijd > 25jaar

• Exclusiecriteriao Acute intefererende pathologieo Progressieve cognitieve

achteruitgango Medicatie met als neveneffect:

slaperigheid, sufheid, somnolentie

ANAMNESE EN SOMNOLTER® AANHANGEN

VRAGENLIJST GEBRUIKSVRIENDELIJKHEID

RESULTATEN (1)

RESULTATEN (2)

Patiëntkarakteristieken

• Gemiddelde leeftijd 50 jaar

• Caucasische etniciteit

• Man/vrouw ratio 1/1

• 10 patiënten behandeld voor AHT

• 5 patiënten cardiovasculair event in VG

• Uiteenlopend qua comorbiditeit

• Geen excessief alcohol gebruik

• Hoge graad van familiale belasting (OSAHS, DM2, cardiovasculair

Table 6 : Results questionnaire and Somnolter® analysis

‘Questions answered positive’: number of positive answers on a total of three screening questions. ‘ESS’: Epworth Sleepiness Scale. ‘AHI’: Apnea/hypopnea index. Number of apneas and/or hypopneas per hour of sleep. ‘OAI’ : Obstructive apnea index. Number of obstructive apneas per hour of sleep. ‘RERA I’ Respiratory related arousal index. Number of respiratory arousals per hour of sleep. ‘RDI’ Respiratory disturbance index. Number of apneas, hypopneas and RERA’s per hour of sleep. ‘RAI’ Respiratory arousal index. Number of arousals with respiratory cause per hour of sleep. ‘Sa02 CT90’ cumulative time below 90% oxygen saturation. ‘minimal O2 sat’ minimal oxygen saturation reached during sleep.

RESULTATEN (3)

RESULTATEN (4)

Table 7 : Gebruiksvriendelijkheid Somnolter®

Gebruiksvriendelijkheid Gemiddelde

score

Heeft u goed geslapen? 2.7/4

Hoe patiëntvriendelijk vindt u het

toestel?

3.0/4

Heeft u Somnolter® als storend

ervaren?

1.6/4

Technische problemen Aantal

patiënten

Losgekomen sensoren 8

Score systeem :

0: helemaal niet

1: een beetje

2: neutraal

3: eerder wel

4: heel erg

DISCUSSIE (1)

• 18 patiënten getest met Somnolter®:11 nieuwe gevallen van OSAHS3 borderline gevallen van OSAHS succesvolle case-finding strategie belangrijke onderdiagnose OSAHS

• Case-finding strategie eenvoudig te implementeren in de huisartspraktijk

• Aanpassing inclusiecriteria mogelijk? inclusie vanaf > 1 i.p.v. > 2 positieve vragen? verder onderzoek nodig



DISCUSSIE (2)

Bij het bepalen van de graad van OSAHS rekening houden met AHI én OAI, SaO2 CT90, minimum O2 saturatie, …

aangepaste diagnose t.o.v. diagnose gebaseerd op AASM criteria



AHI, OAI, SaO2 CT90, minimum O2 saturatie, positie …geven een idee van ernst en oorzaak van OSAHS

bij therapiebepaling rekening houden met oorzaak en ernst van OSAHS

DISCUSSIE (3)

DISCUSSIE (4)

Somnolter ® meet mandibulaire bewegingen a.d.h.v. JAWAC sensoren

Krachtige parameter om ‘gasping’ en snurkpatroon van patiënt te bepalen

Toekomst: enkel JAWAC sensoren en O2 saturatie meting voldoende??

LIMITATIES (1)

• Screeningsvragenlijst vervangt anamnese niet

o Vb. Rouw als oorzaak van slechte slaap en moeheid

o Vb. ‘Moeder zijn van 3 kinderen’ als oorzaak voor moeheid

Extra vraag in screeningsvragenlijst:“ Heeft u zelf een idee wat uw klachten van moeheid zou kunnen verklaren?”

LIMITATIES (2)

• Brochures en screeningsvragenlijsten nietsystematisch uitgedeeld in 3/5 praktijken selectiebias mogelijk studie heeft geen epidemiologische waarde

• Onvolledig/fout ingevulde screeningsvragenlijsten

• Slechts beperkt aantal patiënten die voldeden aan inclusiecriteria konden effectief getest worden met het Somnolter®-toestel

CONCLUSIE

• Voorgestelde case-finding strategie nuttig voor het opsporen van patiënten met hoog risico voor OSAHS: 14 OSAHS / 18 geteste patiëntenMAAR optimalisatie van vragenlijst nodig.

• OSAHS zeer prevalent en frequent niet gediagnostiseerd.

• Somnolter® is gebruiksvriendelijk.

VRAGEN ?

DANK U VOOR UW AANDACHT!

Seminariewerk somnolter

Documents

Transcript of Seminariewerk somnolter