Bewegingsmonitoring bij ouderen: Validering van een 24-uurs dagboek met de Sensewear® als gouden standaard en verkenning van de effectiviteit van een informatief en motivationeel gesprek: een pilootstudie.

Sofie BelisMarie SmetsToon StaelensJolien Van der Auwera

Promotor: Jean-Marie Degryse

Inleiding

• Enkele cijfers:o Inactiviteit is de 4e grootste risicofactor voor globale

mortaliteito Gemiddeld 6% te wijten aan fysieke inactiviteit1

o Fysieke inactiviteit kost 10% van het nationaal budget voor gezondheidszorg2

• DUS een fysieke actieve levensstijl is belangrijk om gezondheid te promoten en te behouden !

Voordelen fysieke activiteit1,5

• Mortaliteit • Hart en vaatziekten • CVA • DMII • Colorectaal carcinoom • Cognitieve achteruitgang • Mammacarcinoom • Osteoporose • Obesitas • Angst, depressie, slaapstoornissen • Valrisico

• Onrechtstreeks• AHT • Hyperlipidemie

• Chronische aandoeningen

• Preventief• Onderdeel R/

Richtlijnen fysieke activiteit: Domus Medica5

MET-waarden3,6

Activiteit = verhoging van energiemetabolisme

MET (Metabolic Equivalent of Task)

= Energieverbruik activiteit / Energieverbruik rust

Matige intensiteit Energiemetabolisme 3-6x hoger dan basaal metabolisme

3-6 MET

Hogere intensiteit Energiemetabolisme >6x hoger dan basaal metabolisme

> 6 MET

Onderzoeksvragen

• Is een dagboek accuraat voor bewegingsregistratie bij 65- plussers ivm de Sensewear® als gouden standaard?

• Is een motiverend en informerend gesprek een goede manier om deze populatie fysiek actiever te krijgen?

Rekrutering

Convenience sampling

14 personen

START

11 personen

Exclusie =

- 2 personen omwille van inclusiecriteria

- 1 persoon owv indeukingsfractuur voor start

Meten van de activiteit: Sensewear® 7,11

• Sensoren• Huidtemperatuur• Huidimpedantie• Warmte afgifte van de huid• 2 axiale bewegingssensor

• Correctie voor geslacht, leeftijd, gewicht, lengte

• Resultaat• Energieverbruik (kcal)• Intensiteit en duur van fysieke activiteit (MET)• Aantal stappen• Slaapduur

• Validatie door doubly-labeled water methode (gouden standaard)

Meten van de activiteit: 24-uurs dagboek

Matige intensiteit

Hogere intensiteit

Scorelijst

Opbouw studie

• Informed consent• Vragenlijst

Start

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek

Week 1

• Vergelijken activiteit week 1 met richtlijnen van Domus Medica• Berekening score week 1 (via scorelijst) Gemiddeld dagelijkse punten• Motiverend: Meer activiteit inplannen. In week 2 score van week 1 verbeteren.• Informerend: Voordelen fysieke activiteit

Interventie

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek met aanmoedigingen en scorelijst

Week 2

• VragenlijstEinde:

Resultaten: Proefpersonen

Geslacht  

Aantal mannen 4 (40%)

Aantal vrouwen 6 (60%)Leeftijd  

Gemiddelde 71,1 jaar

Bereik 67 - 77 jaar

BMI  

Gemiddelde 26,37 kg/m2

Bereik 21,6 - 33,3 kg/m2Roker of ex-roker  

Aantal 0 (0%)

Resultaten: Uitlezing Sensewear®

Resultaten: Dagboek accuraat?

• Databank: per dag

o Variabele Y = aantal uren ≥ 3 MET met dagboeko Variabele X = aantal uren ≥ 3 MET met Sensewear®

• Correlatie coëfficiënt

Resultaten: Dagboek accuraat?Lineaire regressie

Resultaten: Dagboek accuraat?Bland-Altman

Resultaat: Interventiestudie?Box-plot

Resultaten: Vragenlijst

Motiverende factoren

Sociale aspect

Routinematig sporten

Resultaten: Vragenlijst

Demotiverende factoren

Reeds voldoende beweging

Pijnklachten

Blanco

Resultaten: Vragenlijst

Hinderlijke factoren

Geen HuidirritatieSlapenZoemen

Resultaten: Vragenlijst

Dagboek gebruiksvriendelijk

Zeer goed

Goed

Matig

Niet goed

Discussie: Sensewear®

• Voordeleno Gouden standaardo Gebruiksvriendelijk

• Nadeleno Hoge kostprijso Niet waterresistent o Huidirritatieo Beperkte levensduur batterijen o Registratieprobleem

Discussie: 24-uurs dagboek

• Voordeleno Lage kostprijso Recall bias beperkto Beperkte registratietijdo Geen technische hulpmiddeleno Personaliseerbaar

Discussie: 24-uurs dagboek

• Nadeleno Adequate inschatting o Overschatting intensiteito Zeer intensieve activiteit : > 6 METo Optelsom 24u incorrect

Discussie: Interventie

• Motiverende en demotiverende factoren

• Geïndividualiseerd programma

• Soorten interventieso Gedragstherapieo Cognitieve therapieo Combinatie

Discussie: Interventie

• Richtlijn Domus Medica

• Scoresysteemo Snelle inschattingo Vergelijkbaaro Beperkte keuzeo Effectiviteit?

• Persoonlijk gespreko Individueel o Informatie

Discussie: Interventie

• Licht positief effect

o Causaliteit?• Sensewear®

• Extra aandacht• Tevreden stellen onderzoekers

o Onderdeel interventie?

Discussie: Beperkingen

• Korte opvolgduuro Tijdelijke weersomstandighedeno Acute gezondheidsproblemen

• Klein aantal proefpersonen

• Actieve populatie

• Convenience sampling

• Dagboek onvoldoende toegepast

Conclusie:

• 24-uurs dagboeko Onvoldoende accuraat

• Interventieo Lichte tendens tot meer bewegeno Kleine studiepopulatie

• Nood aan bijkomend onderzoek

Bronnen1) Taylor D. Physical activity is medicine for older adults. Postgrad Med J 2013; 0: 1-7.

2) Townsend N, Bhatnagar P, Wickramasinghe K, et al. Physical activity statistics 2012. British Heart Foundation: London

3) Nelson ME, Rejeski WJ, Blair SN, et al. Physical activity and public health in older adults: recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation 2007; 116: 1094-1105.

4) WHO. World Health Organisation. Physical Activity and Older Adults. 2015 http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/

5) Baeten R, Govaerts F, Barthelomeeusen E, et al. Gezondheidsgids 2014: Handleiding voor preventie in de huisartsenpraktijk (derde editie). Domus medica.

6) Ainsworth BE, Haskell WL, Herrmann SD et al. 2011 Compendium of Physical Activitities: A second update of Codes and MET values. Med Sci Sport Exerc. 2011; 43 (8): 1575 – 1581.

7) Sensewear® Pro. (Acertys, Aartselaar, Belgie; http://www.sensewear.be; 2015)

8) Yang CC, Hsu YL. A review of accelerometry-based wearable motion detectors for physical activity monitoring. Sensors (Basel) 2010. 10(8): 7772-88.

9) Sylvia LG, Bernstein EE, Hubbard JL, et al. Practical guide to measuring physical activity. Journal of the Academy of nutrition and dietetics 2014. 114(2): 199-208.

Bronnen10) Scheers T, Philippaerts R, Lefevre J. Assessment of physical activity and inactivity in multiple domains of

daily life: a comparison between a computerized questionnaire and the SenseWear Armband complemented with an electronic diary. Int J Behav Nutr Phys Act 2012. 9:71.

11) Calabro M, Kim Y, Franke WD, et al. Objective and subjective measurement of energy expenditure in older adults: a doubly labeled water study. European Journal of Clinical Nutrition. 2014 Nov. doi:10.1038/ejcn.2014.241

12) Mackey DC, Manini TM, Schoeller DA, et al. Validation of an armband to measure daily energy expenditure in older adults. Journals of Gerontology 2011. 66A(10): 1108-1113.

13) Martien S, Seghers J, Boen F, Delecluse C. Energy expenditure in institutionalized older adults: validation of sensewear mini. Med Sci Sports Exerc. 2015 Jun;47(6):1265-71.

14) Aadahl M, Jorgensen T. VAlidation of a new self-report instrument for measuring physical activity. Med Sci Sports Exerc. 2003;35(7):1196-202

15) Medcalc Statistical Software versie 15.5 (MedCalc Software bvba, Oostende, Belgie; https://www.medcalc.org; 2015)

16) Harrison SL, Horton EJ, Smith R, et al. Physical activity monitoring: addressing the difficulties of accurately detecting slow walking speeds. Heart Lung. 2013; 42(5): 361-364e1.

17) Biedenweg K, Meischke H, Bohl A, et al. Understanding older adults’ motivators and barriers to participating in organized programs supporting exercise behaviors. J Prim Prev. 2014 Feb;35(1):1-11.

18) Chase JD. Physical activity interventions among older adults: a literature review. Research and theory for nursing practice: an international journal 2013; 27 (1): 53-80.

Bedankt voor uw aandacht!