BRUSSEL BRUSSEL ! ‘Mannen‘Mannen hebbenhebben bi bij co-co-ouderouderscschaphap gewonnen,nnen, vrvrouwouwenenhebbenhebben erer bi bij verlorerlorenen enen hethet kindkindbetaaltbetaalt de de rekening’,ning’, zegtzegt prprofofessoressorHerHermanman MattMatthihijs.js.

In de jaren negentig was het ‘delen’ vande kinderen na een scheiding nog eenmarginaal verschijnsel. Kinderen wer-den door rechters haast automatisch aande moeder toegewezen. Maar steedsmeer mannen kwamen daartegen inopstand, en eisten hun rechten op omhun kinderen te zien. Die noodkreetwerd beantwoord met de optie van co-ouderschap in de echtscheidingswet van2006. Sindsdien zit meer dan 40 procentvan de kinderen van gescheiden oudersjonger dan twaalf in co-ouderschap.Kinderen verblijven dan minstens eenderde van de tijd bij hun moeder en hunvader. In de praktijk wordt het co-ouder-schap veel strikter ingevuld: de meestekinderen brengen even veel tijd door bijbeide ouders. Met als gevolg het weke-lijkse verhuizen tussen beide woningenen in sommige gevallen ook tussen tweescholen. Eén op de tien kinderen ver-huist minstens acht keer per maand, hetgemiddelde ligt op vijf à zes keer permaand.

tussenkop

“De wetgever had schitterende bedoe-lingen, zogenaamd in het belang van hetkind”, zegt professor Koen Matthijs vande KULeuven. “Het is zelfs zo dat co-ouderschap de eerste regeling is gewor-den waaraan men denkt als het gaat over

de zorg voor de kinderen. En daar beta-len kinderen vandaag de prijs voor.‘Valieskinderen’ hebben het emotioneelen psychisch moeilijk met het voortdu-rende verhuizen. Ze zien hun vriendjes,broers en zussen niet wanneer zij dat wil-len. Kinderen vinden het fijn dat ze beideouders zien, maar de onstabiele relatiesvallen hen zwaar.”

Kinderen zijn inderdaad minder tevre-den over co-ouderschap dan de ouders,

stelt onderzoekster An KatrienSodermans (KULeuven) vast. “Kinderengeven meer dan hun ouders aan dat erconflicten zijn, zoals ruzies, roepen en

verwijten. Het zijn ook vooral hoogopge-leiden met een goed inkomen die voorco-ouderschap kiezen, zij zijn verbaalgewapend om dergelijke discussies tevoeren. Dat die er zijn, is niet onlogisch:ouders zien elkaar nu eenmaal veel bijeen dergelijke regeling. Toch laten zevaak uitschijnen dat het allemaal rozen-geur en maneschijn is.”

Vooral mannen hebben bij de regelinggewonnen, zegt Matthijs. “Ze zijn geacti-veerd in hun vaderrol, hun eisen zijnbeantwoord. Mannen zijn ook tevredenover de tijd die ze met hun kinderendoorbrengen, terwijl moeders hun kin-deren graag meer zouden zien.Anderzijds zien vrouwen hun kansen opeen nieuwe relatie stijgen, omdat de kin-derlast minder groot is geworden. En

met een nieuwe partner gaan ze er emo-tioneel en financieel op vooruit. Voormannen geldt dan weer het omgekeerde:zij zijn net minder gegeerd geworden,omdat ze meer voor de kinderen moetenzorgen. Al kunnen we ons afvragen inhoeveel gevallen het de ouders van degescheiden vader zijn die de zorgtakenop zich nemen, of zijn eventuele nieuwepartner.”

Winnaars en verliezers

Terwijl vrouwen aangeven dat ze min-der steun krijgen van hun ouders na descheiding, is dat bij mannen namelijknet omgekeerd. Tegelijkertijd met het co-ouderschap werkt 94 procent van demannen voltijds, terwijl ze in theorieeven veel tijd aan de zorg van de kinde-ren moeten besteden als de vrouwen.Van hen werkt slechts een op de drie vol-tijds.

Een plusplunt van co-ouderschap, stel-len de onderzoekers, is dat de kinderenbeide ouders zien en daar ook tevredenmee zijn. Al is dat geen voorwaarde vooreen kind om gelukkig te zijn: kinderendie vaker bij hun moeder dan bij hunvader wonen, hebben een quasi evengoede realtie met hun vader dan kinde-ren met een regeling waarbij er om deweek verhuisd wordt.

NIEUWS4 VRIJDAG 25 FEBRUARI 2011 DE MORGEN ""

Elk jaar spatten in België meer dan 30.000 huwelijken uit elkaar. Dat maakt ons landtot trieste koploper van Europa. Om het fenomeen in onze contreien te doorgrondendoorploegden onderzoekers van de universiteiten van Antwerpen, Leuven, Gent enBrussel twee jaar lang gegevens over de relaties van 12.000 Vlamingen.Echtscheidingen in Vlaanderen: het rapport.

‘Valieskinderen’ lijden onder co-ouderschap

SCHEIDEN DOET PIJN! Van alle huwelijken die in

de jaren tachtig in Belgiëzijn gesloten is een op dedrie ontbonden. Van dehuwelijken uit de jaren2000 houdt vandaagnog maar drie op de vierstand. Er wordt nietalleen meer gescheiden,we houden het ook min-der lang bij elkaar uit.België voert daarmee deWest-Europese rangordeaan van het percentagehuwelijken dat eindigt ineen scheiding

! 12 procent van degescheiden mannenheeft geen contact meermet zijn volwassen kin-deren. Bij vrouwen is dat5 procent.

! 17 procent van de ont-bonden huwelijken is eenvechtscheiding. Dat per-centage blijft stabiel

! Een op de drie kinderenkrijgt geen uitleg bij eenscheiding van hun

ouders. Eén op de vijfkrijgt nooit de bood-schap te horen dat descheiding niet de schuldvan het kind is

! Driekwart van de kinde-ren is verdrietig tijdenshet echtscheidingspro-ces. Vier op de tien isbang. Zeven op de tien isboos op zijn ouders

! 19 procent van de man-nen had ooit of nogsteeds een betalingsach-terstand aan zijn ex-part-ner. Die varieert van 50tot 3.450 euro permaand verschuldigde ali-mentatie

! Meer dan de helft vangescheiden mannen diealleenstaand zijn, voeltzich eenzaam

SCHEIDEN LUCHT OP! Volgens de laatste tenden-

zen wordt er mindergescheiden in de groep vanhoogopgeleiden.

! Gescheiden mannen envrouwen onderhoudenintensere relaties met hunvrienden dan mensen dieeen partner heben

! Hoe langer gescheiden, hoebeter de pijn verteerd.Jaren na een relatiebreukgeven zowel ex-partners alshun kinderen aan dat hungeluk, hun relatie metandere mensen en hetgeruzie tussen hun oudersverbeterd is ten opzichtevan hun situatie voor descheiding

! Onmiddellijk na de schei-ding is er veel spijt en wrokbij ex-partners. In de loopvan de jaren nemen opluch-ting en bevrijding debovenhand

! Meer dan 70 procent vande kinderen voelt zich nietschuldig als hun ouders uit

elkaar gaan. Vaak zijn zezelfs opgelucht, vooralals er voor de scheidingthuis veel geruziedwerd

! Steeds meer mensenvinden een nieuwepartner na hun echt-scheiding. Negentigprocent van de men-sen die in de jarennegentig uit elkaargingen, hebben van-daag opnieuw eenlevensgezel.

! Minderjarige jongens enmeerderjarige meisjesuit gescheiden gezinnenvoelen zich niet slechterin hun vel dan hun leef-tijdsgenoten. Helaas geldtvoor meerderjarige jongensen minderjarige meisjes hetomgekeerde: ze kampenmet meer depressievegevoelens en zijn mindertevreden met hun leven

(SVL)

En wat met de kinderen?

Grafiek De Morgen

Gescheiden voor 1995

Gescheiden tussen 1995 en 2006 Gescheiden

na 2006Bij de moeder Altijd

Meestal

Bij de vader AltijdMeestal

Gedeeld verblijfGeen vaste regeling

1960 1980 2000 2009

Huwelijken en echtscheidingen

Grafiek De Morgen / Bron Scheiding in Vlaanderen, ADSEI

HuwelijkscijferEchtscheidingscijfer

(per 1.000)

HuwelijkscijferEchtscheidingscijfer

(per 1.000)

BelgiëDenemarkenFinlandZwedenVKDuitslandFrankrijkSpanjeEU-15NederlandGriekenland

7,2

0,5

6,7

4,4 4,1

3,02,6

1,5

Evolutie in België

Cijfers 2009 in Europa

2,0* 4,4*

3,0 4,1

1,9 4,4

2,1* 3,9

2,3 4,6

2,1 3,8

1,2* 5,3

2,7 6,0

2,5 5,6

2,4 5,1

2,4* 4,5*

*: Cijfers van 2007

Als kinderen na een scheiding even veel tijd doorbrengen bijhun vader als bij hun moeder, is dat goed voor hen. Dat wasde theorie achter het co-ouderschap, de verblijfsregeling diesinds 2006 de norm is geworden. Het was de theorie, wantvandaag blijkt uit onderzoek het tegendeel. DOOR SOFIE VANLOMMEL

SCHEIDEN IN VLAANDEREN:

Scheiden duurt nog altijd langSinds de laatste echt-

scheidingswet van 2007zijn de procedures niet ver-kort, en zijn er ook nietminder vechtscheidingen.Nochtans was dat net debedoeling.

De echtscheidingswetge-ving is sinds 1962 vaak ver-anderd. In 2007 werd deprocedure officieel her-vormd tot een van de kort-ste van Europa, maar in depraktijk is er weinig veran-derd, zegt Christine VanPeer van de Studiedienstvan de Vlaamse Regering.“Het juridische proces isdrastisch ingekort”, zegtVan Peer, “maar niet detotale tijd die mensennodig hebben om te schei-den.” Vandaag sleept het

hele proces gemiddeldanderhalf jaar aan, evenlang als in 1994.

Daarnaast is ook het aan-tal vechtscheidingen nietverminderd: zowat 17 pro-cent van alle echtscheidin-gen in Vlaanderen eindigtin zware conflicten. “Denieuwe wet geeft koppelsde kans om veel zaken bui-ten de rechtbank te rege-len, wat op zich positief is”,aldus Van Peer. “Tegelijkhouden de zogenaamdetussenbeslissingen hetgevaar in dat er nieuweconflictstof ontstaat, waar-door de totale duurtijd tochweer uitloopt.”

Daarom stelt Van Peervoor om de rechtbank debevoegdheid te geven om

scheidende koppels eendeadline op te leggen. Datis onder de huidige wetge-ving niet mogelijk.

Niet iedereen is er echtervan overtuigd dat het ver-korten van het proces echtnoodzakelijk is. MoniqueVan Eycken, van deVlaamse Vereniging voorBemiddeling, stelt dat hetjuist nodig is om tijd telaten gaan over een echt-scheidingsregeling. “Ermoet echt over alles beslistworden”, zegt ze. “Over hethuis, over de kinderen, overalle bezittingen. Als dat tesnel gebeurt, dan loop jehet risico dat je daar laterspijt van hebt. En dan is heterg moeilijk om dat nogaan te passen.” (BSE)

PROFESSOR KOEN MATTHIJS:

Door co-ouderschapzien kinderen hunvriendjes, broers enzussen niet wanneerzij dat willen. Deonstabiele relatiesvallen hen zwaar

BRUSSEL BRUSSEL ● In vergelijking met mannenhebben vrouwen het na een scheidingmoeilijker om rond te komen, onder meeromdat ze tijdens hun huwelijk meer tijdnamen voor de kinderen. Ze vinden ookniet zomaar een voltijdse job na hun schei-ding, en moeten ook opvang vinden voorde kinderen terwijl ze uit werken gaan.

Vijftien jaar was Liesbeth Haustrate (40)getrouwd. “Drie kinderen en een vastebaan voor twee derde. Maar het ging nietmeer. We waren te jong toen we samenbegonnen, denk ik nu.” Acht jaar geledenvroeg Liesbeth de scheiding aan, waarnahet leven nog wat moeilijker werd. “Vantwee inkomens op één terugvallen waseven slikken”, zegt ze. “Om dat op te lossenben ik als zelfstandige in bijberoep begon-nen, als bewegingscoach.” Toch was hetniet eenvoudig, zowel financieel als emoti-oneel was de scheiding een harde dobber.“Vooral het feit dat ik mijn kinderen maarom de week kon zien deed me zeer.” Maarhet tij keerde, en twee jaar geleden isLiesbeth hertrouwd. “Sindsdien is mijnleven zoals ik het zelf wilde, en ik zou nooitmeer terug willen.”

Een nieuwe partner is voor vele vrouwende enige manier om uit de financiële mise-rie te raken na een echtscheiding. “Het

tweeverdienersmodel in Vlaanderenmaakt van het alleen grootbrengen vankinderen een zware opgave”, zegt DimitriMortelmans van de UniversiteitAntwerpen. “Vrouwen zijn ook nog steedsdiegenen die vóór de echtscheiding min-der gaan werken, om voor hun kroost tekunnen zorgen.” Zich na al die jarenopnieuw voltijds op de arbeidsmarkt moe-ten gooien is geen eenvoudige taak, zekerniet als er opvang moet worden betaaldvoor de kinderen. Vooral laagopgeleidevrouwen, of vrouwen die op latere leeftijdscheiden, hebben het erg moeilijk om deeindjes aan elkaar te knopen.

Vóór de echtscheidingswet in 2007, dievan co-ouderschap de norm maakte, wer-den kinderen hoofdzakelijk aan de moedertoegewezen. Volgens het onderzoek moest19 procent van de mannen ooit, of nogsteeds, achterstallige alimentatie betalenaan hun ex-partner. Gemiddeld ging hetom 345 euro per maand. Voor kinderenbetaalde of betaalt 90 procent van degescheiden vaders ongeveer 250 euro permaand. In het huidige co-ouderschapssys-teem is dat bedrag nog verlaagd, omdatbeide ex-partners om beurt voor de kinde-ren zorgen en omdat het systeem ‘active-rend’ zou werken. Al te veel vrouwen zou-den alimentatie immers ‘koesteren’, was de

redenering.Gescheiden partners die wel recht heb-

ben op alimentatie, maar die niet krijgen,kunnen vandaag ook nergens terecht, mer-ken de onderzoekers op in de rand van hetonderzoek. De Dienst voorAlimentatievorderingen (DAVO) is bedoeldom gescheiden ouders financieel uit denood te helpen wanneer ex-partners weige-ren om hun alimentatiegeld te betalen.Maar de dienst kampt met een personeels-en geldtekort, en slaagt er niet in haar func-tie naar behoren uit te voeren. Daardoorraken tienduizenden kinderen en de ach-tergestelde ouders in de armoede, zegt defederale cel voor Armoedebestrijding.

Maar zelfs als de alimentatie wordtbetaald, hebben alleenstaande moedershet vaak moeilijk om rond te komen, ook algaan ze voltijds uit werken. Gemiddeldduurt het vier tot zes jaar na een echtschei-ding voor moeders aangeven dat hunfinanciële situatie aanvaardbaar is. “Meergaan werken is een succesvolle strategieom de financiële situatie op te krikken”,zegt Mortelmans. “Maar niet de beste. Hetfinanciële plaatje wordt nog in groteremate veilig gesteld door de aanwezigheidvan een nieuwe partner.” Het gaat om eensignificant verschil : tussen het aantalgezinnen in moeilijkheden zitten dubbelzoveel alleenstaanden als koppels.

“Een perverse vaststelling”, oordeeltMortelmans. “Echtscheidingen komenvaak onverwacht, bij ontrouw van de part-ner bijvoorbeeld. Je bent er niet op voorbe-reid, je moet vechten tegen armoede entussendoor moet het rouwproces om devorige relatie nog doorlopen worden. Hetidee dat je maar beter niet scheidt, of dat alsje het doet maar beter een nieuwe relatieaangaat, is dan te gek voor woorden.”

Als oplossing schuiven de onderzoekershet tijdelijke verhogen van het kindergeldna een scheiding naar voren. Maar met dehuidige politieke malaise komt daar opkorte termijn wellicht weinig van terecht.

NIEUWS 5VRIJDAG 25 FEBRUARI 2011DE MORGEN ★★

Gaia en Homeless Cup houden agressieve De Bilde(voorlopig) aan boord

Verkoop van muziek en dvd’sblijft klappen krijgen

HET RAPPORT

Zelfs als vrouwen voltijdsgaan werken na een relatie-breuk, dan zijn ze financieelnog altijd beter af met eennieuwe partner. VolgensDimitri Mortelmans, diehet sociaaleconomischeluik van echtscheidingenonder de loep nam, bestaattwee derde van de gezinnenin moeilijkheden uit alleen-staanden. DOOR BARBARA SEYNAEVE

BRUSSEL BRUSSEL ● Voormalig voetballer GillesDe Bilde (39) moet zich volgende weekvoor de correctionele rechtbank ver-antwoorden voor huishoudelijkgeweld. Vorige zomer zou hij bij een uitde hand gelopen ruzie zijn vrouw eneen van zijn drie dochters enkele klap-pen verkocht hebben. Zijn vrouw, dietoen op de vlucht sloeg, diende uitein-delijk geen klacht in, maar het Brusselsgerecht besliste hem wel te vervolgen.Omdat De Bilde al twee veroordelingenvoor geweld achter zijn naam heeftstaan – hij sloeg ooit een ambulancierin elkaar en gaf op een voetbalveld eenvuistslag aan speler Kris Porte – riskeerthij een celstraf.

Voorlopig lijkt het nieuws de werk-zaamheden van De Bilde evenwel nietin het gedrag te brengen. Als gastcom-mentator treedt hij soms op voor voet-balprogramma’s van 2BE en Sporza,beide zenders houden zich op de vlak-te. “Voorlopig staan er geen gastoptre-dens van De Bilde op de agenda, dus dekwestie stelt zich niet”, klinkt het. Allijkt de kans klein dat ze hem binnen-kort nog eens zullen uitnodigen.

Sinds deze week is De Bilde ook eenvan de zeventien bekende koppen in denieuwe antibontcampagne van Gaia.

Michel Vandenbosch geeft toe dat hetnieuws vervelend is, maar vindt dat hetaan de rechter is om een oordeel te vel-len. Vorige maand tekende De Bildeeveneens present voor de eerste editievan de Belgische uitgave van Life AfterFootball, een lifestylemagazine voor devoetbalwereld waarvan hij hetBelgische gezicht is. Oprichter SoufianAsafiati: “Dit is een privékwestie. Wijzien op zakelijk vlak geen schade envrezen daar ook niet voor.”

Ook Belgian Homeless Cup, waarvanDe Bilde peter en tevens presentator is,houdt de voormalige voetballer aanboord. “De mannen waarmee wij wer-ken kennen zelf een woelige voorge-schiedenis, met gevangenissenstraffenen andere malaise”, zegt organisatorBert Ballegeer. “Iedereen maakt foutenen gaat door moeilijke periodes. Het isnet de bedoeling dat we ons verdraag-zaam opstellen tegenover hun fouten,en samen reflecteren over waarommensen reageren zoals ze doen. Netdaarom zullen we De Bilde niet latenvallen, dat zou een verkeerd signaalzijn. Het gaat hier toch om onmachtom met bepaalde dingen om te gaan.Onze spelers weten dat ook De Bilde datgevoel kent.” (LB)

■ Gilles De Bilde is aangeklaagd voor huishoudelijk geweld.

BRUSSEL BRUSSEL ● Belgen hebben vorig jaarvoor 149,81 miljoen euro muziekgekocht. Dat is een daling met tien mil-joen euro in vergelijking met 2009, zoblijkt uit cijfers van de BelgianEntertainment Association (BEA), defederatie die de Belgische games-,muziek- en video-industrie vertegen-woordigt. Het aantal verkochte muziek-albums daalde met 11,2procentpunt tot 9,41miljoen stuks. Het aan-tal verkochte singlesdaalde met ruim dehelft tot 130.000 stuks.Positief is dat de Belgensteeds meer digitaalmuziek kopen – het aan-tal downloads vanalbums steeg meteen derde – maardie stijging com-penseert dedaling van fysiekealbums niet.“Downloads verte-g e n w o o r d i g e nslechts 10 procentvan de verkoop”,zegt OlivierMaeterlinck, direc-teur van de BEA.

De grootstedaling was er in demarkt van de dvd’s en blu-ray’s.De verkoop van die laatstesteeg wel met 66,7 procent-punt tot 800.000 stuks, maarhet totaal aantal verkochtedvd’s daalde van 17,5 miljoenexemplaren naar 15,5 miljoen.De volledige dvd-sector zag deinkomsten dalen tot 205,57 miljoeneuro, een verlies van 23 miljoen euro.

De gamesmarkt tekende de kleinstedaling op: van 227,55 miljoen euro in

2009 naar 221,08 miljoeneuro in 2010.

Volgens de BEA investeert deentertainmentsector in nieu-we businessmodellen om deaanhoudende crisis tebezweren, maar dat is nietvoldoende. “De overheid

moet drin-gend reage-ren als ze dewerkgelegen-heid in de sec-tor wilbeschermen”,zegt Maeter -linck, die met-een oplossin-gen sugge-reert. “DeBelgische wet-geving tegenhet illegale

aanbod bestaat en isstreng. Er wordt echterniets mee gedaan. Deoverheid moet zorgenvoor een betere hand-having van die wetge-ving, vooral op hetinternet, en zo het ille-gale aanbod beterbestrijden.” Ook een

btw-verlaging van 21 naar 6 procentzal volgens BEA helpen om de verkoopopnieuw aan te zwengelen. (JDB)

Beter een man dan een job

DIMITRI MORTELMANS(ONDERZOEKER):

Het idee dat je maarbeter niet scheidt,of na je scheidingmaar beter eennieuwe relatieaangaat, is te gekvoor woorden

■ Best verkochte plaat: Mamase! (K3)■ Best verkochte dvd/Blu-Ray: Avatar■ Best verkochte tv-serie: The Pacific■ Best verkochte game: Call of Duty/

Black Ops

FO

TO V

IRG

INIE

LE

FO

UR

/ B

ELG

A