ROC van Twente een gezonde school?

ROC van Twente op de weg naar een gezonde- en vitale school!John van der Vegt

De titel van de workshop waarom werkt gezondheidsmanagement bij het ROC van Twente, klinkt wat Pretentieus en dekt de lading niet geheel.

Graag aan het eind van deze presentatie uw reactie1Wie zijn wij!

Recentelijk hebben we onze missie en visie opnieuw vorm gegeven.Vele geledingen binnen het ROC van Twente zijn betrokken geweest bij dit proces.Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een korte notitie omdat het niet om de tekst gaat maar wat we er van maken en het beeld dat we naar de studenten, medewerkers en omgeving uitstralen.Met dit filmpje proberen we onze visie weer te geven.

2

KernwoordenWe doen wat we zeggen We doen zelf wat we anderen lerenWe willen studenten laten weten wat ze kunnen verwachten en wat we van hen verwachtenWe laten niemand vallen

Kan alleen in een optimale omgeving. Veilige en gezonde leer- en werkomgeving

Gezonde omgeving / gezonde schoolWaarom Gezonde School!Bijdrage leveren aan de missie van ROC van Twente Streven naar een duurzame en vitale inzetbaarheid van medewerkers.Een bijdrage leveren aan onze maatschappelijke rol Een attitude meegeven dat werken aan een positieve levensstijl belangrijk is voor vitaliteit in de baan.

De gezonde school levert een cruciale bijdrage aan het slagen van de missie van het ROC van Twente: Missie ROC van Twente is Presteren met Plezier en Passie en komt (hopelijk) tot uitdrukking in het vertoonde filmpje.

We willen de medewerkers langdurig aan ons binden maar wel zo dat ze vitaal en energiek de belangrijke rol die ze vervullen kunnen uitvoeren.

Als ROC hebben we ook een grote maatschappelijke rol en als we iets geleerd hebben van de afgelopen jaren is dat continuteit van belang is om effectief te kunnen zijn. Gezondheid door bewegen en sportMeedoen door bewegen en sportTalentontwikkeling in sportJongeren en medewerkers die gestopt zijn met sporten weer aan het bewegen te krijgen is veel moeilijker dan in beweging houden.

Dit laatste geldt natuurlijk ook voor de studenten die onze opleidingen met een diploma verlaten. Als zij bewust omgaan met hun vitaliteit en fitheid zijn ze aantoonbaar minder ziek en beter inzetbaar. Iets dat elke werkgever zou moeten waarderen en ondersteunen. Er zijn gelukkig in toenemende mate goede voorbeelden te zien.

Uiteraard gebeurd dit alles niet vanzelf maar moet je het proces managen. Als model gebruiken we het huis van werkvermogen.

4

De gekozen routeBeweging op gang brengenOplossingsgerichte benaderingKansen en ruimte biedenFaciliterenIn gesprek: studenten, medewerkers en directeuren Aandacht voor onbewuste gedragsbenvloeding

Uitkomsten in beleid vertalen aan het eind ipv aan het begin

We hebben in het ROC van Twente misschien gekozen voor een wat a-typische aanpak.Er wordt erg veel aandacht besteed aan het creeeren van draagvlak een oplossingsgerichte benadering waarin we bewust niet zijn uitgegaan van problemen maar van:Fit en vitale medewerkersVergroten betrokkenheid bij organisatieVergroten eigen verantwoordelijkheid voor eigen loopbaanWe hebben gekozen om de projectleiders veel ruimte te bieden en met hen naar kansen gekeken waar op zou kunnen worden ingesprongen. Vele diensten en geledingen binnen het ROC van Twente zijn hierin meegenomen waardoor er automatisch iets ontstaat van bewuste en onbewuste gedragsbenvloeding. Door: het aanbieden van de genoemde activiteiten; inrichting van ruimten en kantine ( aangeven wat gezonde en minder gezond is); op trappen is het calorieverbruik per trede geschilderd en regelmatige uitingen in de diverse communicatiemedia.

5Presteren met passie en plezierMeerdere diensten en colleges zijn betrokken. Dit natuurlijk ook met het oog op een breed draagvlak.Dit plaatje is vanaf het begin gehanteerd om verhoudingen binnen het project helder te kunnen houden.6

Meerwaarde van een gezonde- en vitale schoolorganisatieGezond en fitWerksfeer en inzetbaarheidBetrokkenheidOpen mindEnergiek en creatiefNa een eerste presentatie van de model bleek dat we ook de pijlen van af Gezond en fit linksom hadden kunnen laten lopen.als iemand gezond en fit is worden ook de overige elementen positief beinvloed.

Ook voor de student levert het voordelen opGezonde en fitte medewerkers leveren een Goede en gezonde werksfeer en benaderen de student met eenVoorgeleefd inzicht in het belang van gezondheid en vitaliteit

7

Studenten SportopMaatKeuze activiteiten (clinics) ism opleidingen ingevuldSportdagen en themadagenNederlandse Kampioenschappen voor mboVoorkomen vroegtijdig schoolverlatenBewegen als middel: discipline, zelfregulatie en sociale handigheid benvloeden Topsport TopsportregelingJohan Cruijff College

Gezondheidsmanagement is een integraal geheel binnen het ROC van Twente en dus heeft het ook betrekking op studenten. Sportopmaat (bekent bij vele ROCs) : de clinics worden in samenwerking met opleidingen ingevuld. Soms opleidings gerelateerd en soms op sportparticipatie gericht. Voorbeelden zijn: tiltechnieken, weerbaarheidstraining of teamversterkende activiteiten. Maar ook keuzes voor gezonde fitheidsprogrammas of schaatsen en skin zijn mogelijk. 8Fit in je loopbaan loopbaanperspectiefGesprekkencyclusLoopbaan en persoonlijke ontwikkelingScholing en professionele ontwikkelingoa ROC academieGedragscodesPersoneelszorg Secundaire arbeidsvoorwaarden

RentegratiePreventie Mindshift Mindshift in de P&O benadering: een sterke verschuiving van re-integratie naar voorkomen (preventie)Binnen het ROC van Twente werken we vanuit een sterk individuele benadering. Binnen de kaders wordt gekeken wat juist die medewerker nodig heeft om duurzaam ingezet te kunnen worden.

Met secundaire arbeidsvoorwaarden worden de diverse regelingen bedoeld die we hebben mbt de fysieke en mentale weerbaarheid.9

Fit in je loopbaan Vitaliteitscan (werkvermogen en healthcheck)FietsplanMentale fitheidMindfulnessPoweryogaWeerbaarheid Sta- werktafels in vergaderzalen (pilots) BeweegkwartiertjeFitness

3 ronde van de Vitaliteitscan die gratis aan de medewerkers wordt aangeboden per ronde worden650 uitgenodigd en leert de ervaring dat374 deelnemers (231 aan healthcheck)62% vragenlijst34% healthcheck

81% scoort goed op werkvermogen17 % matig 2 % slecht

De scan is voor een aantal medewerkers een eerste stap waarna aangesloten kan worden bij n van de mogelijkheden. De uitkomsten zijn voor de medewerkers persoonlijk. We zien ook dat er uit iedere diverse medewerkers zijn die heel actief de leefstijl positief aanpakken. Als ROC ontvangen we groepsrapportages als thermometer10

BRAVO themas (fit in je loopbaan)Bewegen stimulerenBeweegprogrammas Fietsplan Stoppen met RokenStop met roken cursusMatig met AlcoholAlcoholbeleid Gezonde VoedingGezonde kantineOntwikkeling /ontspanning Ontwikkeling-, ontspannings- en bewustwordingsprogrammas

Sporttoernooien Golf, tennis, volleybal, squash en badmintonWekelijkse beweegactiviteiten Lunchwandelen, beweegkwatiertje, fitness, fiets- en loopgroepenJaarlijks terugkerende activiteitenVoorbereiding op fiets- en looptochtenMountainbike clinics

Kleding deels gesponsord, deels tegen kostprijs.

Ervaringen en conclusies

12Verzuimcijfers VerzuimpercentageKwartaal 3/4 2011Kwartaal 1/2 2012 Nederlandse werknemers(bron CBS)4.1%MBO Sectorgemiddelde5.44%ROC van Twente4.25%

De laatste cijfers van het CBS en van de MBO sector beslaan de laatste twee kwartalen van 2011 en de eerste twee kwartalen van 2012. In deze periode was het ziekteverzuim van Nederlandse werknemers iets gedaald ten opzichte van het ziekteverzuim over geheel 2011, namelijk van 4,2% naar 4.1% (Bron: CBS). Het MBO sectorgemiddelde ligt hier boven met 5,44%. Het verzuimpercentage van het ROC van Twente is over deze periode 4.25%.De gehele onderwijssector is de bedrijfstak die op een gedeelde vijfde plaats staat qua hoogste verzuimpercentages in de laatste twee kwartalen van 2011 en de eerste twee kwartalen van 2012 met een gemiddelde van 5,0%. De onderwijssector deelt deze plaats met de sector niet commercile dienstverlening. De sectoren Openbaar bestuur en overheidsdiensten, Waterbedrijven en afvalbeheer, Industrie en Gezondheids- en welzijnszorg hebben een hoger percentage (Bron:CBS).

13

Succesfactoren Oplossingsgerichte benaderingJuiste tijd, juiste momentAmbassadeurs vinden en gebruikenThemas breed in de organisatie uitzettenBeschikbare talenten en krachten goed inzettenVoldoende ruimte bieden om te pionierenKlein beginnen en laten groeienTact Laten zien wat je goed doetVertrouwen in succes van het project

Vertrekpunt was niet hoog verzuim of vergrijzing maar het vertrekpunt was waar willen we naar toe, wat willen we zijn .TijdsgeestDe themaleiders komen van verschillende geledingen in de organisatie levert draagvlak en enthousiasme op.14Visiesessie Groot draagvlak ook bij leerlingen

Geweldige bijeenkomst met studenten, medewerkers en directeuren.Mooie interactie met de studenten hoe zij tegen de gezonde school aankijken.

Op de volgende dia. Zien we hoe zowel studenten als medewerkers de organisatie waarderen. Medewerkers zijn iets meer tevreden dan de studenten. Een aardige opdracht voor de organisatie.15

Tijdens de opening van onze nieuwe locatie en pilot Gezonde School hebben 34 klassen met hun docenten de Gezonde School besproken.Ze hebben ieder een top 5 gemaakt. Hiervan is een gemeenschappelijke top 5 gemaakt. Aan deze 5 speerpunten wordt nu als eerste actie uitgezet. 17

Het vervolg 2012-2015Gezonde school 2.0Alle opgezette en ontwikkelde zaken worden in een pilot Wethouder Beversstraat bijeengebrachtStudenten meer betrekkenKlankbordgroepen per locatieOpgedane ervaringen delenIntegraal gezondheid- en vitaliteitsbeleid formuleren

Geslaagd als.

Studenten, medewerkers en stakeholders vinden ROC van Twente een gezonde school18Bijlagen

Bij de afdeling P&O wordt het huis van werkvermogen gebruikt om alle factoren in beeld te hebben die van invloed zijn op de inzetbaarheid van medewerkers. Ook de benvloedbare factoren komen hiermee in beeld.

Finse professor Ilmarinen De dimensie gezondheid bevindt zich op de begane grond van het huis en staat symbool voor hetfundament van een goed werkvermogen. Onder gezondheid wordt verstaan de lichamelijke enpsychische gezondheid alsmede het sociaal functioneren.De begane grond kan alleen de eisen van het werk dragen, indien op de eerste verdiepingadequate en toereikende beroepsspecifieke competenties aanwezig zijn

De tweede verdieping staat voor de sociale en morele normen en waarden van medewerkers.Deze dragen in belangrijke mate bij aan de organisatiecultuur. Het gaat hier bijvoorbeeld omwaardigheid, respect, waardering, rechtvaardigheid, maar ook om binding met de organisatie,motivatie en betrokkenheid.

Op de derde verdieping wordt het werk gepositioneerd met alle bijbehorende aspecten als dewerkinhoud (lichamelijke, psychische en sociale eisen van het werk), de werkomstandigheden ende sociale werkomgeving en organisatie. Het management en de leidinggevenden nemen eenbelangrijke positie in, aangezien zij het werkvermogen van hun medewerkers wezenlijk kunnenbenvloeden.

Dag GeraldJa inderdaad hetgeen donderdag 14 juni wordt besproken. In het onderzoek blijkt voeding en overgewicht een probleem. Een van de aanbeveling is om een visie sessie te doen met de leidinggevenden. In die visie sessie zou dan een link moeten worden gelegd tussen de aanbeveling van het rapport over leefstijl en jullie gezondheidsmanagement beleid. Dan ontstaat ook draagvlak bij de managers. In de presentatie van Hans staat het Huis van Werkvermogen afgebeeld. De aanbevelingen over leefstijl zijn in het huis de begane grond. Het fundament. De andere aanbevelingen over zelfstandigheid en afwisseling in het werk gaan vooral over de vierde verdieping. De observatie van jou over het wantrouwen bij de health check gaan over de derde verdieping de waarden, betrokkenheid bij de strategische doelen van het ROC van Twente. Ook goed om met de managers eens te bespreken.Nu we toch bezig zijn en nog tijd hebben tot 5 november is het leuk om een aantal sheets van jullie docent in de workshop afgelopen vrijdag over priming en nudging aan de presentatie van hans Schutte toe te voegen.

20European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 1992

21Aspecten GS 2.