REPORTERS VAN DE DEMOCRATIE

4DE / 5DE / 6DE/ 7DE JAAR BSO

INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT

Doelgroep secundair onderwijs: 4de

/ 5de

/ 6de

/ 7de

jaar BSO

Duur Klassikale voorbereiding van +/- 2 lesuren (voor het bezoek aan eduBEL)

Klassikale naverwerking van 2 lesuren (na het bezoek aan eduBEL)

Materiaal

Voorbereiding: foto’s van het parlement + de basistekst + de opdrachten bij de

basistekst + de wedstrijd voor journalisten

Naverwerking: dvd-speler + fiche met opdracht van de groep (natuurlijk kan de

groep zelf ook een andere creatieve opdracht bedenken)

Doelstellingen

Voorbereiding: De leerlingen doen kennis op over het onderwerp van hun reportage,

gaande van de wet en het parlement tot de politieker en de burger.

Naverwerking: De leerlingen verdiepen zich verder in het onderwerp van hun

reportage. Ze proberen de antwoorden van het parlementslid in hun woorden uit te

leggen aan hun medeleerlingen. Tenslotte bedenken ze een ludieke manier om hun

klasgenoten te testen over hun onderwerp. De medeleerlingen leren dus luisteren

naar de andere reportages en doen zo ook kennis op over de andere onderwerpen.

1

INHOUDSTAFEL

INSTRUCTIES VOOR DE VOORBEREIDING IN DE KLAS ........................ Error! Bookmark not defined.

1. Voorbereiding: 4 groepen maken .................................................................................................. 4

2. Basisinformatie verwerven ............................................................................................................ 4

3. Kennis maken met het onderwerp van de reportage .................................................................. 5

4. Kennis testen .................................................................................................................................. 5

5. Op de educatieve dienst ................................................................................................................ 6

BASISTEKST: “POLITIEK EN … IK?” .................................................................................................. 11

1. Waaraan denk je als je het woord … “politiek” hoort? ............................................................. 11

2. Maar wie maakt de wetten? ......................................................................................................... 12

3. Waarom doen mensen aan politiek? .......................................................................................... 12

4. Hoe word je een politicus (m/v)? ................................................................................................. 12

5. Wat is een parlementslid? ........................................................................................................... 13

6. Wat doet een parlementslid? ....................................................................................................... 14

7. Wat doet een minister? ................................................................................................................ 14

8. Wat is het verschil tussen een minister en een parlementslid? .............................................. 15

9. Hoe wordt een regering gevormd? ............................................................................................. 15

10. Hoe worden wetten gemaakt? ..................................................................................................... 16

11 Hoe is de Europese Unie ontstaan? ........................................................................................... 17

12 Maakt de EU wetten voor Europa? .............................................................................................. 19

13 Wat doet de EU .............................................................................................................................. 21

2

OPDRACHTEN ....................................................................................................................................... 22

1. Opdracht 1: regels en wetten ...................................................................................................... 22

2. Opdracht 2: democratie ............................................................................................................... 22

3. Opdracht 3: Politieke partijen ...................................................................................................... 23

4. Opdracht 4: van politicus naar parlementslid ........................................................................... 26

5. Opdracht 5: Het Belgisch of federaal Parlement ....................................................................... 26

6. Opdracht 6: De job van parlementslid ........................................................................................ 27

7. Opdracht 7: Wie doet wat? .......................................................................................................... 27

8. Opdracht 8: Wie kent wie? ........................................................................................................... 28

9. Opdracht 9: Juist of fout? ............................................................................................................ 28

10. Opdracht 10: Stemmen................................................................................................................. 28

11. Opdracht 11: Coalities vormen .................................................................................................... 29

12. Opdracht 12: De weg van de wet ................................................................................................. 30

13. Opdracht 13: Nog over stemmen ................................................................................................ 31

14 Opdracht 14: Europa in je leven .................................................................................................. 32

WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN ................................................................................................... 31

CORRECTIESLEUTEL ........................................................................................................................... 34

1. Opdracht 1: regels en wetten ...................................................................................................... 34

2. Opdracht 2: democratie ............................................................................................................... 34

3. Opdracht 3: politieke partijen ...................................................................................................... 34

4. Opdracht 4: van politicus naar parlementslid ........................................................................... 35

5. Opdracht 5: het Belgisch of federaal parlement ........................................................................ 36

6. Opdracht 6: de job van parlementslid ........................................................................................ 36

7. Opdracht 7: wie doet wat? ........................................................................................................... 36

8. Opdracht 8: wie kent wie? ........................................................................................................... 36

3

9. Opdracht 9: juist of fout? ............................................................................................................. 37

10. Opdracht 10: stemmen ................................................................................................................. 37

11. Opdracht 11: coalities vormen .................................................................................................... 37

12. Opdracht 12: de weg van de wet ................................................................................................. 37

13. Opdracht 13: nog over stemmen ................................................................................................. 37

14 Oprdracht 14 Wat doet Europa in je leven ................................................................................. 38

15. Wedstrijd voor journalisten ......................................................................................................... 39

NAVERWERKING ................................................................................................................................... 40

1. Informatie over de activiteit ......................................................................................................... 40

2. Verloop van de naverwerking ...................................................................................................... 42

2.1 Eerste lesuur: ontdekken van de reportages .............................................................................. 42

2.2 Tweede lesuur: inhoudelijke analyse ......................................................................................... 42

3. Analyseraster van andere films ................................................................................................... 43

4. Naverwerking: uitleg voor de leerlingen .................................................................................... 44

DIPLOMA VAN JOURNALIST ............................................................................................................... 45

4

INSTRUCTIES VOOR DE VOORBEREIDING IN DE KLAS

1. VOORBEREIDING: 4 GROEPEN MAKEN

- Maak 4 werktafels.

- Leg op elke tafel een foto (zie hieronder), de basistekst en de opdrachten (evenveel als er

leerlingen zitten in de groep).

- Maak de puzzels klaar.

o Je vindt in de map een set van 2x4 foto’s van het Federaal Parlement. Verknip 1

set: knip elke foto in zoveel stukken als er leden zullen zijn van een groep (vb.

voor 21 leerlingen: 3 groepen van 5 en 1 groep van 6 – per groep maximum 6

leerlingen).

o Steek de stukken van de foto’s in een plastic zak. Bij het binnenkomen van het

lokaal trekken de leerlingen een stuk van de foto en gaan aan de tafel zitten waar

die foto ligt. (Wanneer de leerlingen op de Educatieve Dienst aankomen, gaan zij

diezelfde foto’s terugvinden op de tafel van hun groep).

o Wij weten uit ervaring dat het van het allergrootste belang is dat deze

groepsverdeling WILLEKEURIG gebeurt.

2. BASISINFORMATIE VERWERVEN

- Je legt het principe aan de leerlingen uit: ze zullen per groep een film maken over het

parlement, elke groep gaat een bepaald aspect van de werking van het parlement

behandelen.

- MAAR om een film te kunnen maken moeten de toekomstige reporters eerst naar de

JOURNALISTENSCHOOL waar ze zich over het onderwerp informeren. Het parlement: wat

is dat? Een wet: hoe wordt die gemaakt? Een politicus, een minister, een parlementslid: is dat

allemaal hetzelfde? En wat heb ik daar allemaal mee te maken?

- De antwoorden op deze vragen worden in korte, duidelijke bewoordingen in de basisinformatie

gegeven. De leerlingen lezen eerst de basisinformatie en voeren dan de opdracht uit die bij

elk deel hoort.

- Elke leerling krijgt een exemplaar van de basisinformatie en van de opdrachten.

- De opdrachten worden in groep uitgevoerd, maar elke leerling vult zijn/haar exemplaar in.

- Iedereen brengt zijn basisinformatie met opdrachten mee naar de Educatieve Dienst!!!

5

3. KENNIS MAKEN MET HET ONDERWERP VAN DE REPORTAGE

- Leg aan de leerlingen uit:

a) dat elke groep een korte film zal maken over een bepaald aspect van de werking van de

politiek en het parlement

b) dat deze film zal gedraaid worden in het Parlement

c) dat deze film zal bestaan uit commentaren die de leerlingen zullen inspreken en uit vragen

die ze aan een politicus of politica zullen stellen.

- Gebruik de info hieronder om de 4 onderwerpen te omschrijven. Elke groep duidt met fluo in de

basistekst aan welke informatie kan gebruikt worden voor zijn reportage.

o Groep met foto van het parlement maakt een reportage over Fred het Parlement:

Wat valt er zoal te zien in het parlement en wat doet men er?

o Groep met foto van leeg halfrond maakt een reportage over Wiske de Wet:

Welke wetten worden er gemaakt?

Hoe ontstaat een wet en waar worden die gemaakt?

o Groep met foto van halfrond met politici maakt een reportage over Pauline de politica:

Hoe komen mensen in de politiek terecht?

Waarom wordt iemand politicus en wat voor werk doen politici?

o Groep met foto van standbeeld (geknielde jongelingen) maakt een reportage over Ben

de burger:

Wat heeft de politiek met mijn leven te maken?

Hoe kunnen we de politici controleren?

Politici behoren tot politieke partijen, wat is dat?

4. KENNIS TESTEN

- Je kondigt als afsluiter de WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN aan.

- Elke leerling vult individueel de wedstrijd in. Het is aan jou om te beslissen hoe je het

getuigschrift van reporter zal geven (per individu of per groep vanaf een bepaald aantal

punten of zonder punten, jij weet het best op welke uitdaging je klas zal ingaan!)

6

5. OP DE EDUCATIEVE DIENST

Wanneer de leerlingen hier toekomen, gaan ze terug in dezelfde groepen zitten als in de klas

(zie foto’s puzzel).

- Voormiddag:

o Op elke tafel liggen hulpdossiers, commentaar- en interviewfiches en een

draaiplan.

o Aan de hand van al deze documenten maakt elke groep het scenario of draaiplan

van de film die zal gedraaid worden in het parlement en die nadien zal gemonteerd

worden op de Educatieve Dienst.

o Het scenario bestaat uit teksten die de leerlingen schrijven over hun onderwerp (zij

gebruiken hiervoor de informatie verworven in de dossiers) en uit vragen die de

leerlingen in het parlement aan een parlementslid zullen stellen.

o We gaan samen naar het Parlement om er de filmpjes te draaien.

- Namiddag:

o In het montagelokaal van de Educatieve Dienst krijgen de leerlingen een korte

uitleg over de principes van het monteren van een film. In kleine groepjes

(maximum 3 leerlingen) monteren ze hun film.

o De Educatieve Dienst zet nadien de filmpjes op een DVD, die binnen de week naar

jou wordt verstuurd.

Beste collega, zoals je merkt hangt er veel af van de voorbereiding in de klas.

Wij danken je van harte voor je medewerking en kijken uit naar jullie komst!

Team eduBEL

Educatieve Dienst BELvue

7

Foto 1: foto van een leeg halfrond (de Kamer)

8

Foto 2: foto van het standbeeld van de geknielde jongelingen

9

Foto 3: foto van een halfrond met politici (de Senaat)

10

Foto 4: foto van het Federaal Parlement

11

BASISTEKST: “POLITIEK EN … IK!”

1. WAARAAN DENK JE ALS JE HET WOORD … “POLITIEK” HOORT?

Bah niks voor mij ... Ik versta dat toch niet ... Allemaal zakkenvullers .... Waarschijnlijk iets in die

aard.

En toch is politiek iets dat al heel lang bestaat. Hoe lang? Politiek bestaat al sinds mensen in groep

gingen samenleven!

Wanneer mensen in groep samenleven, doen er zich al snel problemen voor. Om deze problemen

te voorkomen of op te lossen werden REGELS of WETTEN opgesteld waaraan iedereen zich moet

houden. We hebben dus aan … politiek moeten doen! Want zonder wetten kan een maatschappij

niet goed werken.

(Ga naar opdracht 1)

12

2. MAAR WIE MAAKT DE WETTEN?

Daarvoor bestaan er verschillende systemen.

Indien 1 persoon beslist over alle wetten dan noemen we dat

systeem een DICTATUUR. Daartegenover staat een ander

systeem: de DEMOCRATIE.

In een democratie heeft het volk de macht. Dat woord komt van

het Griekse woord “demos”, dat volk betekent en het Griekse

woord “kratos”, dat macht betekent.

Maar omdat we in een maatschappij met teveel mensen samenleven om

iedereen te laten mee beslissen, kiest het volk op bepaalde tijdstippen (=

verkiezingen) mensen die hen gaan vertegenwoordigen bij het maken

van wetten.

(Ga naar opdracht 2)

3. WAAROM DOEN MENSEN AAN POLITIEK?

In het beste geval doen mensen aan politiek als zij zich willen inzetten om de

samenleving zo goed mogelijk te regelen.

In het slechtste geval omdat ze de macht willen hebben om te beslissen in de plaats

van anderen.

Tussen deze twee uitersten zijn er een heleboel redenen waarom mensen in de politiek gaan. Je

kunt er goed je boterham mee verdienen. En het is ook normaal dat we mensen, die zich inzetten

voor de maatschappij, fatsoenlijk betalen, anders zouden ze zich laten betalen door

belangengroepen of individuen.

Men verdient dus goed zijn brood wanneer men aan politiek doet, maar men moet er

ook hard voor werken.

4. HOE WORD JE EEN POLITICUS (M/V)?

Om politicus te worden kies je best eerst EEN POLITIEKE PARTIJ die ideeën verdedigt die het

best passen bij jouw ideeën. Indien je geen partij vindt, dan kan je er zelf één oprichten.

13

In die partij moet je dan bewijzen dat je eigen ideeën hebt, dat je bereid bent die te verdedigen, dat

je een goed contact hebt met de mensen om je ideeën te verkondigen. Kortom je moet bewijzen

dat je je wilt inzetten voor de maatschappij.

Als de partij in jou gelooft (en je bent Belg en 21 jaar), dan geeft ze je een

goede plaats op een KIESLIJST. Als je je ideeën bij de mensen kenbaar

gemaakt hebt, dan kunnen de mensen beslissen of ze voor jou willen

STEMMEN.

Als voldoende mensen je steunen1 – dus als je verkozen bent, dan kan je je werk als parlementslid

beginnen.

(Ga naar opdracht 3 en 4)

5. WAT IS EEN PARLEMENTSLID?

Om parlementslid te worden moet je je kandidaat stellen op een kieslijst en je best doen om

verkozen te worden. Je moet je standpunten kenbaar maken, je moet de mensen overtuigen om

voor jou te stemmen.

Als je voldoende stemmen gehaald hebt bij die verkiezingen, dan krijg je een zitje in het

PARLEMENT: je wordt parlementslid.

Het parlement is een vergadering van mensen uit verschillende partijen die door het volk verkozen

werden.

Het Belgisch Parlement2 telt 2 delen of kamers:

o de KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS waar alle 150 leden rechtstreeks

verkozen zijn door het volk

o de SENAAT met 60 leden, die men senatoren noemt

Volksvertegenwoordigers en senatoren zijn dus parlementsleden. Zij zetelen (=

zij hebben een plaats, een functie) in het parlement tot aan de volgende

verkiezingen 4 jaar later. Deze parlementsleden hebben vaste plaatsen en zitten

1 Men zegt ook “… je een mandaat geven …”.

2 Ook Federaal parlement genoemd.

14

samen per partij.

(Ga naar opdracht 5)

6. WAT DOET EEN PARLEMENTSLID?

a) Als parlementslid kan je nieuwe WETTEN MAKEN, oude wetten AANPASSEN en

VERBETEREN. Daarvoor moet je je goed informeren, naar specialisten ter

zake luisteren, grondig discussiëren met anderen die met jou van mening

verschillen en tenslotte moet je je mening uiten door te stemmen. Het

parlement is dan ook de “WETGEVENDE MACHT”.

b) Als parlementslid moet je ook STEMMEN OVER DE BEGROTING. De

begroting is de schatting van hoeveel het bestuur van het land zal kosten. Dat is een

belangrijke beslissing want het gaat over geld. Dat geld komt uit de belastingen die iedereen

moet betalen.

c) Tenslotte moet je als parlementslid HET WERK VAN DE REGERING (=van de ministers)

CONTROLEREN.

(Ga naar opdracht 6)

7. WAT DOET EEN MINISTER?

De ministers moeten ervoor zorgen dat de wetten, die in het parlement gestemd worden,

uitgevoerd worden. Dit wil zeggen dat zij de wetten aanvullen met praktische aanwijzingen zodat

die wetten kunnen toegepast worden. De regering is dan ook de “UITVOERENDE MACHT”.

(Ga naar opdracht 7)

Elke minister houdt zich bezig met een bepaald onderwerp zoals binnenlandse en

buitenlandse zaken, verkeer,

volksgezondheid, werkgelegenheid of justitie.

In totaal zijn er 11 ministers. Samen vormen zij de Belgische

of de Federale regering.

De baas van de 11 ministers en de staatssecretarissen noemt

men de Eerste Minister.

(Ga naar opdracht 8)

15

8. WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN MINISTER EN EEN PARLEMENTSLID?

De parlementsleden worden VERKOZEN door het volk. Zij stellen vragen aan de ministers om te

zien hoe ze hun werk doen en of ze het goed doen. In het Belgisch parlement gebeurt dat elke

donderdagnamiddag tijdens het vragenuurtje. Daarom hebben de ministers ook een zitje in het

Parlement, zij moeten komen uitleg geven over hun beleid wanneer het Parlement erom vraagt.

De ministers worden NIET VERKOZEN. Zij worden aangeduid door de politieke partijen die een

meerderheid vormen in het Parlement.

(Ga naar opdracht 9)

Foto: controle op de regering = “het vragenuurtje”

(links op foto: de minister; midden: de

voorzitter van de Kamer; rechts: het

parlementslid dat een vraag stelt aan de

minister)

9. HOE WORDT EEN REGERING GEVORMD?

Na de verkiezingen worden de stemmen van de kiezers geteld. Een partij die veel stemmen heeft

krijgt ook veel zetels in het parlement. Het kan dus zijn dat een partij te weinig stemmen heeft om

een zetel te hebben in het parlement.

De partijen tellen hun zetels en zien of ze aan een MEERDERHEID geraken, d.w.z. de helft van de

zetels + 1. Meestal komt geen enkele partij aan die meerderheid.

(Ga naar opdracht 10)

De partijen moeten dus gaan samenwerken. Men noemt dit een COALITIE vormen om een

meerderheid te hebben. Dat doen ze door te gaan kijken over welke punten van hun programma ze

het eens zijn.

Indien ze het eens zijn over een gemeenschappelijk programma dan gaan ze op zoek naar

bekwame mensen om minister te worden. Elke minister heeft een specialiteit en krijgt medewerkers

om hem/haar te helpen.

De partijen die niet in de coalitie zitten, vormen de OPPOSITIE.

(Ga naar opdracht 11)

16

10. HOE WORDEN WETTEN GEMAAKT?

Stel: je bent verkozen tot volksvertegenwoordiger. Je hebt EEN GOED IDEE voor een nieuwe wet,

bijvoorbeeld een totaal rookverbod in de cafés.

Zo gauw je verkozen bent, ga je aan de slag. (Let op: alleen als je een

parlementslid of een minister bent, kan je een wetsvoorstel of wetsontwerp

indienen.). Je stelt een tekst op waarin je je voorstel duidelijk formuleert, je

gaat op zoek naar mensen die dat ook een goed idee vinden en die zich samen met jou willen

inzetten om er een wet van te maken.

Je legt de tekst voor aan de voorzitter van het parlement. Die geeft jouw tekst door aan een

COMMISSIE. Er bestaan verschillende commissies. In ons voorbeeld gaat het over de commissie

gezondheid.

In een commissie zitten ongeveer 17 volksvertegenwoordigers van alle partijen die

heel aandachtig jouw tekst gaan BESPREKEN. Ze nodigen SPECIALISTEN uit om

alle aspecten van het probleem te kennen. In ons geval zouden cafébazen,

kelners, dokters, vertegenwoordigers van de tabaksindustrie en

verbruikersorganisaties uitgenodigd worden.

Na al die discussies en nieuwe informatie zou men de tekst kunnen aanpassen of amenderen. Voor

ons voorbeeld zou men kunnen voorstellen het rookverbod in de cafés enkel in te voeren tot 22 uur en

nadien mag de cafébaas beslissen of zijn café een rokerscafé wordt of niet.

Dan gaan de leden van de commissie over de tekst en de aanpassingen STEMMEN.

Indien een MEERDERHEID van de commissie (dit is; de helft + 1) akkoord gaat

met de tekst en de aanpassingen, dan wordt hij voorgelegd aan de VOLLEDIGE

vergadering (of PLENAIRE VERGADERING) van de volksvertegenwoordigers

die hem nogmaals zullen bespreken en erover stemmen.

Indien de tekst een MEERDERHEID heeft, dan wordt hij ONDERTEKEND DOOR DE KONING en

verschijnt hij in het STAATSBLAD ( op internet). 10 dagen na het verschijnen in het Staatsblad is de

nieuwe wet van toepassing!.

(Ga naar opdracht 12 en 13)

17

11. HOE IS DE EUROPESE UNIE ONTSTAAN?

De éénmaking van Europa is een oude droom:

1) De Romeinen (de eersten na

Christus) veroverden ongeveer heel

Europa en maakte van het

Romeinse Rijk een grootmacht

3) Keizer Karel (16deeeuw)had een

rijk waar de zon nooit onderging (en

bezorgde de Gentenaars de

bijnaam van Stroppendragers)

(foto: www.gentblogt.be)

2) Karel de Grote (9de eeuw)ging

hem achterna;

4) Napoleon (18de -19de eeuw)zette

Europa in lichterlaaie om een groot

rijk uit te bouwen

5) Hitler (20ste eeuw) start een wereldoorlog om het Derde Rijk op te richten.

WOI 1914-1918 WOII -1939-1945

Twee verwoestende oorlogen hebben de 20ste eeuw getekend. Frankrijk en Duitsland

stonden twee maal tegenover elkaar.

Na WOII stelden een aantal Duitse en Franse politici zich de vraag hoe een nieuwe

oorlog in Europa kon voorkomen worden, want Europa was één grote puinhoop!

De industrie, de dienstensector, het wegennet, de steden, alles was vernield.

Economisch, sociaal en moreel zat Europa aan de grond. De idee ontstond om door

economische samenwerking een vredig en rijk Europa op de wereldkaart te zetten.

Vanuit die gedachte werd in 1952 de EGKS opgericht: de

Europese Gemeenschap van Kolen en Staal, opgericht door 6

landen

België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland en West-

Duitsland.

60 jaar later is de EGKS met 6 landen uitgegroeid tot de EUROPESE UNIE met 28

landen.

Kaart van de Europese Unie

Eurozone (17) landen met euromunt

EU-lidstaten die euro misschien nog

gaan invoeren

EU-lidstaten die euro wellicht niet

gaan invoeren

Gebieden buiten de EU die de euro

gebruiken zonder een overeenkomst

met de EU

19

12. MAAKT DE EU WETTEN VOOR BELGIË?

Niet echt!! De Europese Unie legt de burgers op een onrechtstreekse manier wetten op.

De “wetten” die de Europese Unie maakt zijn niet zomaar van toepassing op de burgers.

De wetten worden in iedere lidstaat omgezet in een nationale wet. Die nationale wet

moet gestemd worden door het parlement van die lidstaat.

Verordening

Een "verordening" is een bindend besluit dat in de hele EU van toepassing is.

Dit lijkt het meest op wat wij een wet noemen. De Europese Unie zegt hoe het moet.

Het parlement van België moet zo’n verordening kopiëren.

Zo heeft de EU de benamingen van landbouwproducten uit bepaalde streken, zoals

Herve kaas, met een verordening beschermd

"Fromage de Herve" by Marianne Casamance - Eigen werk. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons

Richtlijn

Een "richtlijn" is een wettelijk besluit dat een bepaald doel vastlegt dat alle EU-landen

moeten bereiken. Maar zij mogen zelf bepalen hoe zij dat doen: welke wetten ze

hiervoor gaan maken, welke investeringen ze gaan doen, …

Een voorbeeld hiervan is de richtlijn over de luchtkwaliteit. Europa legt op hoe hoog

de gemeten waarde van een bepaalde stof mag zijn.

De landen kiezen zelf hoe ze dit willen bereiken. Zo kan een land bijvoorbeeld

beslissen dat voertuigen filters in hun uitlaat moeten hebben en/of dat bedrijven

strengere lozingsnormen krijgen en/of dat een land meer investeert in openbaar

vervoer…

20

“Wetten” maken

In het wetgevingsproces van de EU spelen drie instellingen een hoofdrol:

-het Europees Parlement, dat de EU-burgers vertegenwoordigt en dat rechtstreeks

door hen is verkozen,

-de Raad van de Europese Unie, die de individuele lidstaten vertegenwoordigt en

waarvan steeds een ander EU-land zes maanden lang voorzitter is.

-de Europese Commissie, die de belangen van de EU in haar geheel

vertegenwoordigt. Elke land draagt één lid voor de commissie voor.

Samen stellen deze drie instellingen via de gewone wetgevingsprocedure (vroeger

medebeslissingsprocedure genoemd) het beleid en de wetten voor de hele EU vast.

Het is de Commissie die de voorstellen doet, terwijl het Parlement en de Raad deze

moeten goedkeuren.

De Commissie en de EU-landen staan vervolgens in voor de uitvoering ervan en de

Commissie ziet erop toe dat de EU-regels in nationaal recht omgezet en toegepast

worden.

21

13. WAT DOET EUROPA?

OPDRACHTEN

Hebben jullie de basistekst “Politiek en … ik” goed begrepen?

OPDRACHT 1: REGELS EN WETTEN

Vanaf nu werken jullie samen in deze groep. Om alles vlot te laten verlopen stellen jullie 2 regels

op waaraan iedereen in de groep zich vanaf nu gaat houden.

o Regel 1: _________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

o Regel 2: _________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

OPDRACHT 2: DEMOCRATIE

Leg met je eigen woorden uit waarom deze tekeningen iets te maken hebben met democratie.

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

23

OPDRACHT 3: POLITIEKE PARTIJEN

De onderstaande tabel is helemaal fout!

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

Vlaams Belang Respect voor de omgeving zodat we voor

lange tijd een gezond milieu hebben.

Vlaamse liberalen en

democraten

Een samenleving op mensenmaat en een

betrouwbare overheid.

Christen-Democratisch

en Vlaams

De toekomst is sociaal. We willen

samenleven in plaats van de concurrentie

van allen tegen allen.

Nieuw-Vlaamse

Alliantie

Mensen moeten zelf keuzes maken in hun

leven zonder dat de overheid er zich mee

bemoeit.

Partij van de Arbeid van

België

Iedereen verdient gelijke kansen, wie het

meest verdient, betaalt het meest.

Socialistische partij

anders Het eigen volk moet eerst komen.

Groen!

Alles in België heeft met taal te maken.

Daarom meer taken voor Vlaanderen en

Wallonië.

Vul deze tabel nu correct in!

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

24

25

Rood, blauw, geel, … allemaal kleurtjes! Schrijf de naam van de partijen naast de juiste kleur.

FR PARTIJEN KLEUREN NL PARTIJEN

Sommige partijen hebben dezelfde kleur omdat ze gelijkaardige ideeën hebben. Wat betekenen die

kleuren? _______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

Staat er naast elke kleur een Franstalige en een Nederlandstalige partij? Waarom (niet)? ________

_______________________________________________________________________________

26

OPDRACHT 4: VAN POLITICUS NAAR PARLEMENTSLID

Deze foto’s hernemen de verschillende stappen die een politicus moet ondernemen vooraleer hij

parlementslid wordt.

Van politicus naar parlementslid: schrijf naast de foto over welke stap het gaat.

FOTO/STAP JOUW UITLEG

OPDRACHT 5: HET BELGISCH OF FEDERAAL PARLEMENT

Deze tekening stelt het Belgisch of Federaal parlement voor.

27

Schrijf de volgende woorden op de juiste plaats in de tekening : Parlement – Kamer – Senaat

OPDRACHT 6: DE JOB VAN PARLEMENTSLID

Weet je nog wat de taken zijn van een parlementslid? Vul de volgende zinnen aan met het juiste

werkwoord.

o De parlementsleden __________________ nieuwe wetten, _____________________ de

oude wetten ______________ of _______________________________________ ze.

o De parlementsleden ___________________________________ de begroting.

o De parlementsleden __________________________________________ de ministers.

OPDRACHT 7: WIE DOET WAT?

Kies één van deze 2 zinnen om de onderstaande zinnen te vervolledigen:

... dat doet een minister uit de regering.

... dat doet het parlement.

Er wordt een nieuwe wet gestemd die voorziet dat auto’s vanaf nu maar 30km/u mogen rijden in de

buurt van scholen, _______________________________________________________________

Er wordt bepaald hoe die zone 30 wordt vastgelegd, welke verkeersborden gemaakt worden en

waar ze gezet worden, __________________________________________________________

28

OPDRACHT 8: WIE KENT WIE?

Kennen jullie de naam van een Belgische minister? Geef zijn naam.

_____________________________________________________________________________

Wie is onze huidige Eerste minister?

_____________________________________________________________________________

OPDRACHT 9: JUIST OF FOUT?

Zet een kruisje naast het juiste antwoord.

. JUIST FOUT

1. Een minister wordt verkozen door het volk.

2. Een parlementslid wordt verkozen door het volk.

3. De ministers controleren het parlement.

4. Het parlement controleert de ministers.

OPDRACHT 10: STEMMEN

Stel dat jullie in de klas stemmen:

o Hoeveel leerlingen telt de klas? ________________

o Vanaf hoeveel stemmen is er een meerderheid? _____________________

En in het Belgisch parlement?

o Hoeveel leden telt de Kamer ? __________________________

o Vanaf hoeveel stemmen is er een meerderheid in de Kamer? _______________________

o Hoeveel leden telt de Senaat? __________________________

o Vanaf hoeveel stemmen is er een meerderheid in de Senaat? _______________________

29

OPDRACHT 11: COALITIES VORMEN

Stel, we hebben een parlement met 100 plaatsen. Bij de verkiezingen hebben 4 partijen voldoende

stemmen behaald om zetels (of verkozenen) te hebben in het parlement.

o De partij PAF won 26 zetels

o De partij BLURP won 25 zetels

o De partij WIZZ won 19 zetels

o De partij GLAP won 30 zetels

We weten dat de partij GLAP nooit of te nooit zal samenwerken met de partij PAF.

Welke coalities kunnen er dan gevormd worden? (Er zijn 4 coalities mogelijk.)

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

30

OPDRACHT 12: DE WEG VAN DE WET

1. Hoe komt een wet tot stand? Zet de letters van de foto’s in de volgorde waarin een wet tot stand

komt.

1 2 3 4 5 6

2.

3.

4. (A) De tekst wordt met specialisten besproken in de commissie.

5.

6. (B) De tekst wordt terug besproken maar deze keer in de plenaire vergadering

en er wordt over gestemd. Indien er een meerderheid voor is, wordt de tekst een

wet.

7.

8.

9.

10. (C) De nieuwe wet wordt door de koning ondertekend.

11.

12.

13.

14. (D) De volksvertegenwoordiger heeft een goed idee voor een nieuwe wet en zet dat idee

om in een tekst.

15.

16.

17. (E) De tekst wordt eventueel aangepast en er wordt over gestemd in de

commissie.

18.

19.

20. (F) De nieuwe wet verschijnt in het Staatsblad.

31

21. (E) De tekst wordt eventueel aangepast en er wordt over gestemd in de commissie.

(F) De nieuwe wet verschijnt in het Staatsblad.

OPDRACHT 13: NOG OVER STEMMEN

Geef uitleg bij de cijfers van dit stembord van het

Federaal Parlement door de tekst aan te vullen.

“Op een totaal van ________ parlementsleden,

stemden er ________ voor, ___________ stemden

tegen en ___________ stemde(n) niet of onthielden

zich (zich onthouden = niet stemmen).”

32

OPDRACHT 14: EUROPA IN JE LEVEN

Aan de linker kant vind je een aantal dingen die je dagelijks doet.

Verbind de tekst met één van de pictogrammen. Eén pictogram kan meerdere pijlen

ontvangen.

7u

7u30

8u

16u30

18u30

20u30

Pictogrammen komen van de site www.sclera.be

De kwaliteit van het water

moet voldoen aan Europese

kwaliteitsnormen.

Grote voertuigen met een

dieselmotor moeten voldoen

aan de Euro 6 norm.

Vanaf 2009 verbiedt Europa

volledig het testen van

cosmetica op dieren. Ook de

samenstelling van de

cosmeticaproducten moet

vermeld worden.

Europa heeft een systeem

opgelegd om de versheid

van eieren te kunnen

nagaan. Elk ei krijgt een

code. (0 = bio-ei; 1 = ei van

kip met vrije uitloop; 2 =

scharrelei en 3= ei uit

legbatterij), daarna volgt de

code van het land van

herkomst (bv. BE = België;

en tot slot het

registratienummer van de

producent.

De EU ziet erop toe dat het

de termen “light” of “0% vet”

niet zomaar op elk product

komen, ik kan dus weten of

mijn yoghurt light is of niet.

Alle providers van mobiele

telefonie moeten hun

klanten sinds 1 maart 2010

een waarschuwing geven,

zodra de telefoonrekening te

hoog oploopt.

Sinds 1 januari 2002 kan je

in heel wat landen met de

€ betalen.

De grootte van de speeltjes

in de eitjes is ook

geregeld door Europa.

Bij aankoop van een nieuw

elektrisch apparaat geeft

een Europees label de

energie-efficiëntie weer van

het toestel.

33

WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN

Wil je journalist worden in het federaal parlement, dan moet je slagen voor de volgende wedstrijd.

Als je een minimum van 6/8 behaalt, krijg je het DIPLOMA VAN JOURNALIST.

Welke letter maakt de zin volledig? Schrijf de juiste letter in het laatste vakje.

ZIN A – B – C ?

1. In een democratie worden de wetten gemaakt …

A. door het volk.

B. door de machtigste mensen.

C. door vertegenwoordigers verkozen door het volk.

2. Een politieke partij is …

A. een groep mensen die de maatschappij wil

verbeteren.

B. een groep ministers.

C. een plaats waar parlementsleden samenkomen.

3. Een parlementslid wordt verkozen …

A. door de voorzitters van de politieke partijen.

B. door mensen die op hem/haar hebben gestemd

tijdens de verkiezingen.

C. door de ministers in de regering.

4. Een parlement is een plaats …

A. waar de ministers vergaderen.

B. waar men mensen straft die de wetten niet

respecteren.

C. waar de vertegenwoordigers van het volk wetten

maken.

5. In de plenaire vergadering vergaderen …

A. de parlementsleden allemaal samen.

B. de parlementsleden in kleine groepjes.

C. de secretarissen van het parlement.

6. Een commissie is een zaal waar …

A. de ministers de regering samenstellen.

B. een groep parlementsleden een wetsvoorstel

bespreekt.

C. de politiecommissarissen de verdachten

ondervragen.

7. Een minister moet …

A. wetten stemmen in het parlement.

B. het werk van het parlement controleren.

C. de wetten uitvoeren.

8. Een parlementslid mag …

A. wetten voorstellen.

B. de wetten laten toepassen.

C. alleen over een wet beslissen.

34

CORRECTIESLEUTEL

OPDRACHT 1: REGELS EN WETTEN

Let erop dat de regels zinnig en uitvoerbaar zijn.

OPDRACHT 2: DEMOCRATIE

Eerste tekening: verkiezingen maken de wil van het volk duidelijk (of iets van die strekking).

Reeks van drie tekeningen: een alleenheerser en beperkte vertegenwoordiging is geen

democratie. We spreken enkel van een democratie als iedereen kan meebeslissen.

OPDRACHT 3: POLITIEKE PARTIJEN

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

Christen-Democratisch en Vlaams

Een samenleving op mensenmaat en een betrouwbare overheid.

Groen Respect voor de omgeving zodat we voor lange tijd een gezond milieu hebben.

Socialistische partij anders

Iedereen verdient gelijke kansen. Wie het meest verdient, betaalt het meest.

Vlaams belang Het eigen volk moet eerst komen.

Vlaamse liberalen en democraten

Mensen moeten zelf keuzes maken in hun leven, zonder dat de overheid er zich mee bemoeit.

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Alles in België heeft met taal te maken. Daarom meer taken voor Vlaanderen en Wallonië.

Partij van de Arbeid van België

De toekomst is sociaal. We willen samenleven in plaats van de concurrentie van allen tegen allen.

35

FR PARTIJEN KLEUREN NL PARTIJEN

Tot in de jaren 60-70 bestonden er enkel unitaire partijen. Er bestond één enkel socialistische partij,

één enkele liberale partij en één enkele Katholieke partij voor het hele land. Met de federalisering

van de Belgische staat (het opdelen in gemeenschappen en gewesten), hebben de drie traditionele

partijen zich opgesplitst in een Franstalige en een Nederlandstalige partij. Nu spreken we dus van

gewestelijke partijen. Zo heb je bijvoorbeeld aan Nederlandstalige kant open VLD en aan

Franstalige kant MR. Nadien zijn er andere partijen bijgekomen zoals écolo-Groen, de NVA, het

Vlaams Belang en het FDF. Vandaag zetelen enkel Groen en écolo samen in het Parlement (ze

vormen één enkele politieke groep in het Parlement).

Traditioneel is rood de kleur van de linkse partijen, blauw van de rechtse partijen en oranje van de

centrumpartijen. Algemeen nemen we aan dat rood voor een sociale partij staat die zich vooral wil

inzetten voor het welzijn van elke burger. Blauw is het symbool van de liberale partij die zo weinig

mogelijk financiële inmenging wil van de overheid. Geel en zwart zijn de kleuren van de Vlaamse

vlag. En het paars werd waarschijnlijk gekozen omdat het een mix is van blauw en rood, van

socialistische en liberale ideeën.

OPDRACHT 4: VAN POLITICUS NAAR PARLEMENTSLID

Belg zijn

Campagne voeren

Voldoende stemmen halen bij verkiezingen

Zetelen in het parlement

36

OPDRACHT 5: HET BELGISCH OF FEDERAAL PARLEMENT

OPDRACHT 6: DE JOB VAN PARLEMENTSLID

De parlementsleden maken nieuwe wetten, passen de oude wetten aan of verbeteren ze.

De parlementsleden stemmen of keuren de begroting goed.

De parlementsleden controleren de ministers.

OPDRACHT 7: WIE DOET WAT?

Er wordt een nieuwe wet gestemd die voorziet dat auto’s vanaf nu maar 30km/u mogen rijden

in de buurt van scholen: dat doet het parlement.

Er wordt bepaald hoe die zone 30 wordt vastgelegd, welke verkeerspalen gemaakt worden en

waar ze gezet worden: dat doet een minister uit de regering.

OPDRACHT 8: WIE KENT WIE?

Klik op de volgende link voor een volledig overzicht van de ministers en de staatssecretarissen.

www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_overheid/federale_regering/samenstelling_regering/

KAMER SENAAT

FEDERAAL PARLEMENT

37

OPDRACHT 9: JUIST OF FOUT?

. JUIST FOUT

1. Een minister wordt verkozen door het volk. X

2. Een parlementslid wordt verkozen door het volk. X

3. De ministers controleren het parlement. X

4. Het parlement controleert de ministers. X

OPDRACHT 10: STEMMEN

In de Kamer is er een meerderheid vanaf 76 stemmen.

In de Senaat is er een meerderheid vanaf 36 stemmen.

OPDRACHT 11: COALITIES VORMEN

PAF – BLURP

BLURP – GLAP

BLURP – WIZZ – GLAP

PAF – BLURP – WIZZ

OPDRACHT 12: DE WEG VAN DE WET

1 2 3 4 5 6

D A E B C F

OPDRACHT 13: NOG OVER STEMMEN

Op een totaal van 147 parlementsleden, stemden 97 voor, 50 stemden tegen en 0 stemde(n) niet of

onthielden zich.

38

2. OPDRACHT 14: EUROPA IN JOUW LEVEN

Aan de linker kant vind je een aantal dingen die je dagelijks doet. Verbind de teksten

met één van de pictogrammen. Eén pictogram kan meerdere pijlen ontvangen.

7u

7u30

8u

10 u

16u30

18u30

20u30

De kwaliteit van het water

moet voldoen aan Europese

kwaliteitsnormen.

Grote voertuigen met een

dieselmotor moeten voldoen

aan de Euro 6 norm.

Vanaf 2009 verbiedt Europa

volledig het testen van

cosmetica op dieren. Ook de

samenstelling van de

cosmeticaproducten moet

vermeld worden.

Europa heeft een systeem

opgelegd om de versheid

van eieren te kunnen

nagaan. Elk ei krijgt een

code. (0 = bio-ei; 1 = ei van

kip met vrije uitloop; 2 =

scharrelei en 3= ei uit

legbatterij), daarna volgt de

code van het land van

herkomst (bv. BE = België;

en tot slot het

registratienummer van de

producent.

De EU ziet erop toe dat het

de termen “light” of “0% vet”

niet zomaar op elk product

komen, ik kan dus weten of

mijn yoghurt light is of niet.

Alle providers van mobiele

telefonie moeten hun

klanten sinds 1 maart 2010

een waarschuwing geven,

zodra de telefoonrekening te

hoog oploopt.

Sinds 1 januari 2002 kan je

in heel wat landen met de

€ betalen.

De grootte van de speeltjes

in de eitjes is ook

geregeld door Europa.

Bij aankoop van een nieuw

elektrisch apparaat geeft

een Europees label de

energie-efficiëntie weer van

het toestel.

39

2. WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN

ZIN A – B – C ?

1. In een democratie worden de wetten gemaakt …

A. door het volk.

B. door de machtigste mensen.

C. door vertegenwoordigers verkozen door het volk.

C

2. Een politieke partij is …

A. een groep mensen die de maatschappij wil

verbeteren.

B. een groep ministers.

C. een plaats waar parlementsleden samenkomen.

A

3. Een parlementslid wordt verkozen …

A. door de voorzitters van de politieke partijen.

B. door mensen die op hem/haar hebben gestemd

tijdens de verkiezingen.

C. door de ministers in de regering.

B

4. Een parlement is een plaats …

A. waar de ministers vergaderen.

B. waar men mensen straft die de wetten niet

respecteren.

C. waar de vertegenwoordigers van het volk wetten

maken.

C

5. In de plenaire vergadering vergaderen …

A. de parlementsleden allemaal samen.

B. de parlementsleden in kleine groepjes.

C. de secretarissen van het parlement.

A

6. Een commissie is een zaal waar …

A. de ministers de regering samenstellen.

B. een groep parlementsleden een wetsvoorstel

bespreekt.

C. de politiecommissarissen de verdachten

ondervragen.

B

7. Een minister moet …

A. wetten stemmen in het parlement.

B. het werk van het parlement controleren.

C. de wetten uitvoeren.

C

8. Een parlementslid mag …

A. wetten voorstellen.

B. de wetten laten toepassen.

C. alleen over een wet beslissen.

A

40

NAVERWERKING

1. INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT

INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT

Doelgroep Klassen BSO

Duur Klassikale naverwerking van 2 lesuren (na het bezoek aan de Educateve Dienst)

Materiaal Dvd-speler + fiche met opdracht van de groep (natuurlijk kan de groep zelf ook een andere creatieve opdracht bedenken)

Doelstellingen

De hele followup probeert in te spelen op het bereiken van een aantal VakOverschrijdende EindTermen (VOET). Het is evident dat enkele specifieke vakgebonden eindtermen (vooral voor Nederlands en Geschiedenis) eveneens bereikt worden via deze activiteiten.

41

-

42

2. VERLOOP VAN DE NAVERWERKING

Dit hele verloop kan niet alleen binnen dezelfde groep uitgewerkt worden maar ook met

andere klassen van dezelfde graad die NIET naar de Educatieve dienst kwamen.

2.1 Eerste lesuur: ontdekken van de reportages

- Het eerste uur dat je met je leerlingen naar de films kijkt, zal een verkenning zijn. Elke

groep zal zijn film “herontdekken”. Dus veel zal je als leerkracht niet kunnen doen.

- De leerlingen worden terug in de groepen onderverdeeld zoals in de Educatieve dienst.

o Elke groep krijgt de opdracht om zijn film voor te stellen aan de rest van de klas.

De groepen stellen zichzelf voor (wie behoort er tot de groep en wat was zijn/haar

functie in de reportage?) en het onderwerp van hun film.

o Na deze eerste projectie kan elke groep nog kort verwoorden

wat de groep het boeiendste/interessantste/saaiste vond aan het maken

van deze reportage.

over welk element van hun film ze het fierst zijn.

2.2 Tweede lesuur: inhoudelijke analyse

- Elke groep geeft aan wat zij inhoudelijk belangrijk vinden.

o Waarover ging de commentaar? (Waarom die keuze?)

o Welke vragen werden gesteld? Waarom die vragen?

- Elke groep stelt nadien 5 vragen op over de inhoud van hun reportage om de kennis van

de andere groepen te testen. De andere groepen beantwoorden de vragen na een tweede

projectie van de filmpjes.

43

3. ANALYSERASTER VAN ANDERE FILMS

- De film gaat over

- Wat ik het interessants vond:

- Wat ik nog niet begrijp:

44

4. NAVERWERKING: UITLEG VOOR DE LEERLINGEN

Stel kort jullie groep voor.

1. Wat was het onderwerp dat we moesten behandelen?

2. Welke zijn voor ons de belangrijkste aspecten van dit onderwerp?

3. Hoe hebben we dat vertaald in filmtaal?

4. Na het bekijken van de film stellen we aan de klas volgende activiteit voor. Je maakt als groep

een keuze.

- we delen een blad uit met 5 à 10 affirmaties over ons onderwerp, duid aan of ze juist of

onjuist zijn (te beslissen of dit in groep of individueel gebeurt)

- we stellen 5 (à 10) kwisvragen over ons onderwerp: jullie antwoorden (hier ook keuze

maken tussen in groep of individueel)

DIPLOMA VAN

JOURNALIST dit diploma wordt toegekend aan:

[Typ hier de naam van de leerling] uit waardering voor:

Je behaalde minimum 6/8 in de wedstrijd voor journalisten. De wereld van de politiek heeft voor jou geen geheimen meer. In samenwerking met BELvue kan

je nu als een échte reporter aan de slag in het parlement. Proficiat!

Handtekening Datum