PZV “Weer of geen Weer” · 2013. 8. 7. · PZV © Arend Jan Klinkhamer 2013 Weer of geen weer...

PZV

Weer of geen weer Deel 3 V2.1 1 © Arend Jan Klinkhamer 2013

“Weer of geen Weer”

Basiskennis Meteo en

Begrijpen van weerbericht en weerkaart

Deel 3

Weerpatronen, weerberichten

en Lokale effecten

voorjaar 2010, Arend Jan Klinkhamer

PZV


Programma

• Vragen over de vorige avonden, over de handout

• Oefening

• Weerpatronen

• Weersverwachtingen, de werkwijze erachter

• Zilt weerbericht

• Demo MeteoManager

• Voorbereiding voor de weerkaartoefeningen maart

• Lokale effecten: verschil van zee en land

• Zeewind en landwind

PAUZE

PZV


PZV Zeezeilvereniging

• Deze presentatie is gemaakt als instructie voor de PZV Zeezeilvereniging

• PZV brengt booteigenaren en opstappers bij elkaar, de ervaring van beide varieert van

beginnend opstapper tot ervaren schipper

– Opstappers

• willen kunnen zeilen

• brengen kennis en ervaring in

– Eigenaren

• kennis en ervaring opdoen, bijv. van tochten of opstappende ervaren schipper

• zoeken bemanning voor bijvoorbeeld aanbrengtochten in de vakantie

• Met plezier leren en uitwisselen van kennis en ervaring is basis van de vereniging

• Geen zeilopleiding: daarvoor zijn voldoende zeilscholen

• Praktijk o.a. trim- en oefenweekends; winteravonden met lezingen en praktijk

• Elk jaar Hemelvaarttocht 9 dagen naar Engeland met 20-25 boten

• 250 à 300 leden uit heel Nederland; ligplaatsen idem

• Bijeenkomsten rond Eindhoven, activiteiten op de Noordzee, in Zeeland en op IJsselmeer

Website: pzv-zeezeilen.nl

PZV


Isobaarrichtingen in de weerkaart

• De wind waait onder een hoek van

ongeveer 15 graden met de isobaar;

van hoog naar laag

• Het is soms moeilijk om te zien in

welke richting de wind in een bepaald

stuk van de weerkaart zal waaien

• Een goed hulpmiddel is dan om de

richting in de isobaren te tekenen

• Begin bij de Lagedrukgebieden; de

isobaren lopen linksom rond de kern

• Rond de Hogedrukgebieden lopen ze

rechtsom

• Ga zo de hele kaart af

PZV


Weerkaart om de isobaarrichtingen in te tekenen

PZV


Kaart met isobaarrichtingen

• De isobaren

hebben nu een

richting

• Er zijn een paar

plekken waar

naast elkaar

liggende isobaren

een tegengestelde

richting hebben:

1. Bij IJsland

2. Straat Gibraltar

• We zullen hier in

detail naar kijken

PZV


Bij IJsland

• Op een lijn van SW naar

NE twee L’s

• Op een lijn van SE naar

NW twee H’s

• Het gebied in het midden

heet een zadelgebied

• De isobaren E en W zijn

beide 1012 hPa, N en S

beide 1016 hPa (UK Met

Office tekent altijd met 4

hPa tussen de isobaren)

• Resultaat: in dit gebied

bijna geen wind en

meestal mooi weer

PZV


Bij Gibraltar

• Rond de Straat van Gibraltar

isobaren tegen elkaar in

• Drie kernen van hogedruk met

onderling heel kleine

drukverschillen

• Beide isobaren zijn van 1032 hPa,

dus bijna geen drukverschil

• Resultaat: bijna geen wind

PZV


De weerkaart met windpijlen

• Nu kunnen we

zonder kans

op fouten alle

windpijlen

intekenen

• Hoek boven

zee 15 graden

met de

isobaar, van H

naar L

PZV


Weerpatronen: weststroming (Karnetzki p. 31 e.v.)

Het weer verloopt vaak in een patroon dat vaker voorkomt. We bekijken een paar voor W Europa karakteristieke patronen.

Weststroming

• Opeenvolging van depressies

• Onbestendig weer, koel, regen, wind

• Vaak met een ‘sturend’ Laag tussen IJsland en Schotland, dat dagenlang bijna stationair is

• Randdepressies cirkelen vaak rond dit laag over het Kanaal en de Noordzee

PZV


Blokkerend hoog

• Blokkerend hoog

houdt de depressies

tegen; deze komen

vaak Engeland niet

voorbij en

verdwijnen langs

Noorwegen naar N

• In de weerkaart vaak

te herkennen aan

opstapelende

occlusies of fronten

PZV


Nog een blokkerend hoog

PZV


Weerpatronen: Noordweststroming

Noordwest stroming

• De depressies lopen achter elkaar aan

langs de blauwe streeplijn

• Koudere massa dan Weststroming dus

meer wind en hardere buien

• Onaangenaam weer

PZV


Weerpatronen: Zomersituaties

Hoog boven de Britse eilanden

• Vooral in de voorzomer

• Hoog blokkeert de komst van

depressies

• Koude N winden, wel zonnig

Zomersituatie met Hoog boven

Scandinavië

• Oostelijke winden

• Droog, dus vaak mooi weer

PZV


Weerpatronen 3

Zuidwestcirculatie

• Vrij warme vochtige lucht met veel bewolking uit de Biskaye

• Vaak bewolkt, daardoor niet erg warm

• Licht onbestendig weer, veel regen

• Slecht zicht of mist, vooral in voorzomer

Onweersstoring komt uit Spanje

over Frankrijk

• In de hoogzomer

• Vaak band van onweersbuien

• Ontstaat uit het hitte-lagedruk-

gebied boven Spanje

• Wordt meestal goed voorspeld

PZV


Weerpatronen

• Kennis van weerpatronen helpt bij de interpretatie van de ontwikkeling van het

weer

• In de praktijk treden er veel tussenvormen op!

• Dagelijks goed kijken naar de weerkaarten en weerberichten is belangrijker dan de

kennis van deze patronen

– Twee of drie weerkaarten op rij geven je het huidige patroon:

dat is voor jou belangrijk!

PZV


Wie maken het weerbericht?

Overheids- en private meteorologische bureaus:

• Dezelfde soort gegevens, ieder zijn eigen stijl

• KNMI

• MeteoConsult

• Meteorological Office UK

• Deutsche Wetter Dienst

• Meteo France

• USA, Japan, etc

– USA: GFS model is de bron van veel openbare informatie, waaronder Gribfiles

PZV


Rekenmodellen

• Rooster over de hele aarde van punten om

de halve graad = 260.000 punten

• In elk punt wordt op 64 drukniveaus

gerekend tot het 1 hPa niveau

• Totaal 16.5 miljoen roosterpunten

• Het weer wordt berekend:

– Om de 3 uur voor de komende 7 dagen

– Om de 12 uur daarna tot 16 dagen

vooruit

• Voor sommige gebieden nabewerking tot

op 0,1 graad = 6 mijl

Output met

windsnelheden op

roosterpunten

PZV


Gebieden met weinig meteo-waarnemingen

• Gekleurde spots zijn meteowaarnemingspunten; in de oceaan diepwaterboeien.

• In gebieden zonder waarnemeingen zijn weersverwachtingen vaak minder

betrouwbaar

• Wordt wel steeds meer aangevuld met satellietwaarnemingen

PZV


Gevolg van beperkt aantal meetpunten

• Analyse van 0600Z op 4 januari 1989. Deze is beschikbaar rond 1200Z

• Analyse geeft hogedrukgebied ten W van Spanje, met een koufront

• Tegengestelde winden langs het koufront

• Om 1430Z komt er een satellietfoto van dit gebied binnen…..

PZV


In het hoog blijkt een wolkenspiraal te liggen

• In het koufront zit een

wolkenspiraal ; een lage-

drukgebiedje!

• De meteorologen voeren in het

rekenprogramma extra

“meetwaarden” in ter plaatse van

het waargenomen lagedrukgebied

• Het programma rekent opnieuw

voor dit gebied de weersituatie uit

…...

PZV


De gecorrigeerde analyse

• De nieuwe analyse geeft netjes

het lagedrukgebied weer.

• Deze weerkaart gaat als

“gecorrigeerde” analyse van

0600Z de wereld in

• Onder andere op deze manier

worden rekenresultaten aangevuld

met waarnemingen van

satellietfoto’s

PZV


Hoe komt een weerbericht tot stand?

• Vier keer per dag wereldwijd waarnemingen

om HH = 0000, 0600, 1200 en 1800 UT

– Op aantal stations ook 0300, 0900, etc.

– Waarnemers: meteorologische stations,

weerboeien, koopvaardijschepen met

gecertificeerde waarnemers

• Waarnemingen gaan naar alle weerdiensten

• Na kwaliteitscontrole (check op schrijf-, meet-

en rekenfouten) start het rekenen

• Drie uur later resultaten beschikbaar, eerste Gribfiles

• Meteorologen beoordelen output en voegen interpretatie toe: fronten,

weerbeschrijving

• Circa vijf uur later weerbericht beschikbaar

• Alle professionele weerberichten hebben dezelfde opbouw

PZV


Soorten weerkaarten

• Tijdgerelateerd

– Analyse = de verwerking van de waarnemingen (altijd in het verleden); HH = 0

– Prognose voor toekomst: HH + 6/12/24/36/48/72/96/120 uur

• Grondkaarten, vooral nuttig voor de grondwind en fronten

• Hoogtekaarten, veel gebruikt door de luchtvaart

• Kaarten voor wind, temperatuur, vochtgehalte, stijg- en daalwinden, etc.

• Ook andere zaken zoals:

-Zeewatertemperatuur, IJs, Zeegang

PZV


Verschillen….

Kaarten van Met Office, Deutsche Wetterdienst

en KNMI voor 8 mei 2013 1200UT

• Let op de verschillen schaal en in

interpretatie van front, trog en occlusie:

warme sector België van Met Office en

KNMI is occlusie bij DWD

• Blijf onderweg zoveel mogelijk bij één bron!

PZV


Het weerbericht: wat wordt er gezegd

Vaste indeling wereldwijd

1. Aankondiging met tijdstippen van opmaken en geldigheid

2. Stormwaarschuwingen

3. Weersituatie (= synopsis) De posities van de dominante drukgebieden, fronten,… en hun verplaaatsing

4. Weersverwachting voor volgende 12 h en 24 h wind, neerslag, zicht

5. Stationsmeldingen wind, neerslag zicht, luchtdruk

PZV



Vaste indeling: Let op tijden en tijdstippen, in het voorbeeld:

1. Aankondiging Uitgegeven om 0505 BST winter = 0505 UT

2. Stormwaarschuwingen Voor 6 tot 12 uur vanaf uitgiftetijd (hier afwezig)

3. Weersituatie (synopsis) Situatie van 0000 UT (ca. 5 uur voor uitgifte!)

4. Weersverwachting vanaf uitgiftetijd 12 (soon) tot 24 uur (later)

5. Stationsmeldingen Van 0300 UT

PZV



Vaste indeling: Let op tijden en tijdstippen, bijv:

1. Aankondiging Uitgegeven om 0505 BST = 0505 UT

2. Stormwaarschuwingen Voor 6 tot 12 uur vanaf uitgiftetijd

3. Weersituatie (synopsis) Situatie van 0000 UT

4. Weersverwachting 12 tot 24 uur vanaf uitgiftetijd

5. Stationsmeldingen Van 0300 UT

Deze tijden zijn voor Met Office weerbericht BBC4, de tijden schuiven elk volgend weerbericht steeds ongeveer 6 uur op.

Weersituatie is altijd van circa 6 uur voor de uitzending, stationsmeldingen van circa vier uur er voor.

BST = British Standard Time = Ned. tijd - 1 (zomer en winter).

Uitzendingen BBC4: 0148, 0635, 1301, 1854 Ned. tijd

Weersituatie van: 1800, 0000, 0600, 1200 UT

PZV


Termen in weerberichten

• Bijna alle termen hebben een precies omschreven betekenis

• Lees de handout

• Vergelijk met Karnetzki pag 10 t/m 30

In zeegang verdwijnt tenminste een kwart van je denkvermogen; je moet het dan

doen op je routinematige kennis.

Bouw daarom je routine op aan de wal en tijdens rustige vaartochten

PZV


Zicht - visibility

• goed good > 5 mijl

• matig moderate 2 – 5 mijl

• slecht poor 0.5 – 2 mijl

• mist fog < 0.5 mijl

• dichte mist dense fog < 50 meter

PZV


Verplaatsingssnelheid druksystemen

• langzaam slowly < 15 kts

• gestaag steadily 15 – 25 kts

• vrij snel rather quickly 25 – 35 kts

• snel rapidly 35 – 45 kts

• zeer snel very quickly > 45 kts

PZV


Verandering barometerstanden (gedurende de afgelopen 3 uur)

• stijgend / dalend rising /falling

• langzaam (slowly) 0.1 – 1.5 hPa

• stijgend / dalend (rising / falling) 1.5 – 3.5 hPa

• snel (…. quickly) 3.5 – 6.0 hPa (6 tot 7 Bft)

• zeer snel (… very quickly) > 6.0 hPa (8 Bft of meer)

• nu stijgend / dalend (now …) tendens was dalend/stijgend maar stijgt/daalt op dit moment

PZV


Tijdsverloop tot optreden

• Imminent binnen 6 uur

(‘gale force 8 imminent’)

• Soon binnen 6 tot 12 uur

• Later over meer dan 12 uur

Voor al deze termen en meer:

Zie de handout!

Ook in Duits en Frans.

PZV


Weerkaart

• Ken de gebieden van het weerbericht

uit je hoofd

• Weet waar de stations liggen

(aangeduid met letter)

• Zoek in de Reeds de Coastal stations

van het 12-mijls weerbericht op

– (Lees ook het hele Weather

hoofdstuk!)

PZV


PZV

Weerberichtformulier

• Met oefening is het BBC-4 bericht

tijdens de uitzending op te schrijven

• Maak je het stenoschrift van de

verkorte notaties eigen

• Oefen het met de Met Office

weerberichten

• Een opneemapparaatje doet wonderen

PZV


Weerbericht zondag 15 januari: taalgebruik

Let op de kleine woordjes!

The general synopsis at midday: LOW SHANNON 995 MOVING NORTHEAST AND LOSING ITS IDENTITY. NEW LOW EXPECTED SOUTHEAST ICELAND 974 BY MIDDAY TOMORROW

The area forecasts for the next 24 hours:

• VIKING NORTH UTSIRE SOUTH UTSIRE SOUTH OR SOUTHEAST 6 TO GALE 8, PERHAPS SEVERE GALE 9 LATER. SHOWERS. MODERATE OR GOOD

• FORTIES CROMARTY FORTH TYNE DOGGER FISHER SOUTH OR SOUTHEAST 5 TO 7, OCCASIONALLY GALE 8 IN FORTIES AND CROMARTY. SHOWERS. MODERATE BECOMING GOOD

• PORTLAND PLYMOUTH BISCAY SOUTH OR SOUTHEAST 5 TO 7 VEERING WEST OR NORTHWEST 4 OR 5. RAIN OR SHOWERS. MODERATE OR GOOD

Bij windkracht altijd

benaming én Beaufortgetal

Imminent, soon of later. Zonder

tijdsaanduiding: voor de hele

geldigheidsduur

Or of becoming

Or, veering of backing Or, veering of backing

Or of becoming

PZV


Navtex op BBC website

• Diverse varianten

van het

weerbericht aan te

klikken

PZV


Zilt

• www. ziltmeteo.nl geeft veel weerkaarten en berichten

• Abonneren op het Zilt weerbericht op de website: googelen op ‘zilt magazine’

• Elke week op donderdagochtend een e-mail met aankondiging van een gesproken en geïllustreerd weerbericht, op te starten vanuit de e-mail

PZV


Zilt weerbericht

PZV


Weerbericht Zilt

• Audio bespreking van

de weerkaarten van

vrijdag, zaterdag en

zondag met

muisaanwijzer in het

beeld

– Rood: aanwijzen

– Blauw: wind

• Gaat in op de

bewegingen van de

systemen en hun

ontwikkeling

PZV


De weerkaarten van de afgelopen twee dagen

• Bekijken met Meteomanager,

een programma te downloaden

vanaf meteomanager.nl

• In Meteomanager kun je het

downloaden én het bekijken van

een serie weerkaarten

automatiseren met een minimaal

gebruik van je databundel.

• Met een toegevoegde

kleurenkaart van land versus zee

wordt de oriëntatie in de kaart

veel gemakkelijker

• Ook kun je in de weerkaart met

de muis zelf de windkracht

afleiden uit de isobaarafstanden

De weerkaart

Dezelfde in

Meteo-

manager

Met wind-

sterktes

ingetekend

PZV


Lokale invloeden

• Verschil tussen land en zee:

– Land heeft meer weerstand, remt de wind af

– De wind krimpt boven land, ruimt boven zee (Coriolis)

• Dit effect is sterker in warme massa

– In dalende lucht wordt de onderste laag tegen het land gedrukt:

daardoor ontstaat meer wrijving

PZV


Wind krimpt bij meer weerstand

Gradiëntwind waait

parallel aan isobaren

(geen weerstand,

boven circa 300m)

Oppervlaktewind

krimpt:

boven zee 15°,

boven land tot 40°

(‘Gradiëntwind =

wind zonder

weerstand, parallel aan

de isobaren)

PZV


Aanlandige wind krimpt

Snelheid neemt af, er wordt daardoor meer lucht boven zee aangevoerd dan er boven

land wegstroomt (los van zeewindeffect!)

Het ‘overschot’ aan lucht stijgt: wolkenvorming achter de kust

zee land

1009

1010

PZV


Aflandige wind ruimt (rechtsom)

Vlak onder de kust blijft de wind nog

even de windrichting van het land

houden

Verder van de kust ruimt de wind

Naar E gaande: vlak onder de kust

bezeild

Verder op zee: niet bezeild

PZV


Convergentie: Windkracht neemt toe

AANLANDIGE WIND:

• Wind boven land is

gekrompen.

• De wind boven land en de

wind boven zee waaien naar

elkaar toe; daardoor gaat het

harder waaien.

Ook kan er stijging ontstaan

met bewolking (SW -W

wind boven Nederlandse

kust)

PZV


Divergentie: windkracht neemt af

AFLANDIGE WIND

• Wind boven land en boven zee

waaien uit elkaar; daardoor

lichtere wind.

• Mogelijk zelfs daling met

opklaringen

• Hierdoor is het met W-NW wind

aan de Engelse Zuidkust mooi

weer

PZV


Wind van land is nog gekrompen

Voorbeeld:

• Vlak onder kust van

Wight SW wind

(gekrompen boven land),

op de Solent ruimer

WSW

• Wie onder de kust kruipt

hoeft niet te kruisen en

wint de wedstrijd

PZV


Wind aan twee kanten van een eiland

• Krimpen boven het eiland ‘dwingt’ de

wind om te krimpen:

dat veroorzaakt een kant met sterkere

wind en een kant met zwakkere wind

PZV


Wind volgt water (Zeeland!)

De ruimere wind boven water

volgt de loop

PZV


Kaapeffecten

• Aan een kaap krijg je sterkere wind

• Aan uitgebreide en hoge kaap kan een laag ontstaan (Skagerrakdepressie achter zuid-

Noorwegen, Genuadepressie achter de Alpes Maritimes)

PZV


Slecht weer bij Kaap Skagen

• Aan de kaap krijg je sterkere

wind in een met de kust

meegebogen windrichting

• Reflectie aan de kust kan de

zee ruw tot gevaarlijk maken

• Achter de kaap beschut voor

wind en zeegang

PZV


Trechtereffect

In het Nauw van Calais staat

bij W stroming door dit effect

1 Beaufort meer!

PZV


Wolkenvorming boven eilanden en kusten

Hierdoor zijn eilanden, maar ook kusten, op grote afstand te verkennen

Hoe ontstaat dit?

PZV


Zeewind

• Treedt op als de globale stroming

niet al te sterk is

• Verwarming boven warm land

veroorzaakt stijging

• Boven stijgende lucht stroomt lucht

weg naar zee (drukdaling). Hier

kan bewolking ontstaan

• Lucht stroomt op ca 1 km hoogte

terug

• Dalende lucht boven zee; wolken

lossen op

• Lucht stroomt terug naar het Laag

boven land

PZV


Zeewindbewolking

PZV


Zeewind en zwakke aflandige wind

• Zeewindgebied breidt zich in de loop van de dag uit

• De zeewind ruimt steeds meer

• Het windstille gebied komt steeds verder op zee te liggen

• Het gebied van stijgende lucht komt steeds verder landinwaarts te liggen

PZV


Zeewindfront

• De zone met opstijging is in de

loop van de middag ver achter

de kust komen te liggen

• Het IJsselmeer heeft zijn eigen

zeewindeffect

PZV


Zeewind aan drie kanten

• Zeewind aan de Engelse

kust van Burnham tot

Lowestoft: wolkenloze

band boven land en zee

• Aan de Belgische kust

• Langs de noordkust van

Kent!

PZV


Landwind

• ‘s Nachts wordt het land kouder

dan de zee:

- daling boven land

- stijging boven zee

De stroming draait om

• Landwind is altijd veel minder

krachtig dan zeewind

overdag

‘s nachts

PZV


Zeilen onder een hoge kust

• Hier kunnen in koude massa allerlei patronen ontstaan

PZV


Wind en (grote) wolken

Een wolk ontstaat door stijgende lucht: de lucht stroomt langs het oppervlak toe.

• Boven de 300 m hoogte waait de wind harder en ruimer.

• De stijgende lucht komt rondom de wolk weer naar beneden;

deze lucht neemt de grotere snelheid en ruimere richting van de op hoogte stromende

lucht mee naar beneden.

PZV


Wolkenstraat boven Ameland

PZV


Sterk ontwikkelde wolken; rondom dalende lucht

PZV


Zicht in koude massa: Dover vanaf Calais

PZV


Zicht in koude massa in Biscaya

PZV


Vragen?

PZV “Weer of geen Weer” · 2013. 8. 7. · PZV © Arend Jan Klinkhamer 2013 Weer of geen weer...

Documents

Transcript of PZV “Weer of geen Weer” · 2013. 8. 7. · PZV © Arend Jan Klinkhamer 2013 Weer of geen weer...