Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent Jos DE BLAY Accountant en...

Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent

Jos DE BLAYAccountant en Belastingconsulent

OPDRACHT VAN HET INSTITUUT

• Toezien op de opleiding

• Permanente organisatie van een korps specialisten

• Die bekwaam zijn om de functies van Accountant en Belastingconsulent uit te oefenen

• Organisatie controleren en bijsturen

• Noodzakelijke waarborgen qua bekwaamheid, onafhankelijkheid en professionele rechtschapenheid

• Toezien op de behoorlijke uitvoering van de opdrachten

OPDRACHT VAN HET INSTITUUT

STRUCTUUR VAN HET INSTITUUT

HET INSTITUUT

• Algemene Vergadering

• Raad

• Uitvoerend Comité

• Departementen en Commissies

• Tuchtcommissie

• Commissie van beroep

• Externe organisaties

ALGEMENE VERGADERING

• Alle leden: Natuurlijke personen• Stagiairs: hebben raadgevende stem• AV kiest voorzitter, ondervoorzitter en leden

van de raad• Keurt de jaarrekening en de begroting goed• Geeft kwijting aan de Raad voor het bestuur• Kiest de leden van het Instituut voor de

Commissie van Beroep

• Beraadslaagt over onderwerpen waarvoor ze wettelijke bevoegdheid heeft

• Beslissing: bij meerderheid van de aanwezige en vertegenwoordigde leden

ALGEMENE VERGADERING

RAAD

• Samenstelling: voorzitter, ondervoorzitter 12 leden

• Duur mandaat: 3 jaar

• Secretarissen: Nederlandstalig en Franstalig één vervult de functie van penningmeester

• Uitvoerend Comité: dagelijks bestuur: voorzitter,

ondervoorzitter, secretarissen

• De Raad: vertegenwoordigt het Instituutstaat in voor de werking alle bestuurs- en beschikkingsbevoegdheden

RAAD

DE STAGECOMMISSIE

• Stagecommissie:– Organiseert het toelatingsexamen– Stageovereenkomsten onderzoeken en goedkeuren– Onderzoek van aanvragen tot inkorting stageduur– Toezicht houden op het goed verloop van de stage– Praktijkoefeneningen organiseren en leiden– Tussentijdse proeven organiseren– Organiseert het bekwaamheidsexamen– In individuele gevallen de schrapping voorstellen om andere dan

tuchtrechtelijke redenen– Bemiddelend optreden tussen stagemeester en stagiair– Comité van de stagiairs:

• 3 N en 3 F stagiairs• kan aan de stagecommissie voorstellen en aanbevelingen richten

….

OVERIGE COMMISSIES

• Tuchtcommissie• Commissie van beroep• Commissie van begeleiding en toezicht:

– Nazicht van de verslagen opgesteld n.a.v. bijzondere mandaten toegekend aan de externe accountants

o Omzetting van vennootschappen, fusie, splitsing van vennootschappen, ontbinding van vennootschappen, …

– Begeleiding en toezicht in specifieke gevallen• Consultatieve commissie van beroepsverenigingen• Commissie interne accountants• Commissie belastingconsulenten• Arbitragecommissie: taak: oplossing geschillen tussen leden en hun cliënten

– Voordelen: snel, procedure is kostenloos, discretie en vertrouwelijkheid• Verzoeningscommissie: taak: oplossing geschillen tussen confraters

De plichtenleer van de accountant en de belastingconsulent: wetgeving

• KB 2/3/1989 huishoudelijk reglement van het IDAC• KB 1/3/1998 reglement PLICHTENLEER der accountants• Wet 22/4/1999 betr. boekh.&fisc.beroepen• Wet 22/4/1999 betr. beroepstucht voor ACC & BC• KB 4/5/1999 betreffende het IAB, recent gewijzigd door het KB van

16/10/2009• KB 8/4/2003 betr.toelatingsexamen, de stage en het

bekwaamheidsexamen van ACC en/of BC• Aandacht voor: B.W., Sw., anti-witwaswetgeving + de strafbepalingen in

de fiscale wetboeken

De plichtenleer van de accountant en de belastingconsulent:andere bronnen

• De publicaties van het Instituut (normen, aanbevelingen, …:– IAB-info– Accountancy & Tax– Vademecum van de accountant en de belastingconsulent,

uitgave 2004 en recentere uitgaven 2008 (delen I en II)

• Andere publicaties en jurisprudentie (tuchtcommissie, commissie van beroep, Hof van Cassatie, …)

Hoofdstuk I: Algemene Bepalingen: KB 1 maart 1998 – art. 1-4

Regelgeving

• Artikel 2– wettelijke en reglementaire bepalingen naleven– gebruikelijke controlenormen toepassen– rekening houden met de aanbevelingen

• Handelingen vermijden in strijd met de waardigheid, de rechtschapenheid of de kiesheid (art. 3)

• Mededeling van informatie: ingaan op elk verzoek om informatie vanwege het Instituut (art. 4)

Gevolgen:• Verplichting tot betalen van het lidgeld• Informatie aanvragen – beantwoorden

– telefonisch antwoorden volstaat niet;• Spontane meldingen:

• wijziging van hoedanigheid (bvb. Intern lid -> extern lid)• wijziging adres• melding van gerechtelijke, tucht- of bestuursrechtelijke procedures• melding van samenwerkingsverband• KB 16/10/2009 tot wijziging van het KB van 4/5/1999: alle info

meedelen m.b.t. erkende professionele vennootschappen. Alle info=info over aandelen, stemrechten, bestuur van deze professionele vennootschappen.

Hoofdstuk I: Algemene Bepalingen: KB 1 maart 1998 – art. 1-4

Hoofdstuk II: Tuchtprocedure

Regelgeving

• Medewerking aan het onderzoek (art. 5 KB)• Gemotiveerd resultaat wordt meegedeeld aan de klager (art.

6 KB)• De Raad kan worden gehoord (art. 7 KB)• Aanvullend verslag ter verduidelijking kan aan de Raad

worden gevraagd (art. 7 KB)• Bij elke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan en

die een schorsing > één maand bevat: plicht om deze ter kennis te brengen van ondernemingen (klanten,…)

Tuchtstraffen: kunnen opgelegd worden aan Accountants en

Belastingconsulenten (art. 4 Wet betreffende de beroepstucht):• die tekortgekomen zijn aan hun beroepsverplichtingen in de uitoefening vd

opdrachten• die de beginselen van waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid hebben

geschonden• die de rechten van de Schatkist manifest schaden of misbruik maken van de

procedures bij de uitoefening van de functie van belastingconsulent (= art. 38 wet boekhoudk. en fisc.beroepen). Vb.: zie memorie van toelichting bij de Wet beroepstucht)

Wie kan een klacht indienen ?• de procureur-generaals bij het Hof van Beroep• de minister van financiën• elke belanghebbende• Hoge Raad voor de economische beroepen, zelfs rechtstreeks bij de

Tuchtcommissie• ambsthalve verwijzing door de Raad


Tuchtorganen

Eerste aanleg: TuchtcommissieBeroep: Commissie van BeroepVoorziening in Cassatie: Hof van Cassatie

Mogelijke Sancties (art. 5 Wet beroepstucht)

a) Waarschuwingb) Berispingc) Verbod om bepaalde activiteiten nog te aanvaarden of verder te zettend) Schorsing van ten hoogste 1 jaare) Schrapping


De Procedure• Inleiding: - vooronderzoek

- voorlegging aan de Raad - beslissing van de Raad tot het al dan niet doorverwijzen naar de Tuchtcommissie

• Oproeping: - uitnodiging - recht op inzage

- schriftelijk of mondeling verweer - zitting is in principe openbaar, tenzij

» Het lid een zitting vraagt met gesloten deuren» Of de openbare procedure gevaar oplevert voor openbare orde, goede zeden, nationale

veiligheid, enz… - beslissing

• Mogelijk beroep: – tegen beslissing tuchtcommissie: binnen de maand, – tegen beslissing commissie van beroep: binnen de 3 maand (bij Hof van Cassatie)

• Uitwissing en eerherstel: – Voor straffen < schorsing: automatische uitwissing na 5 jaar– Andere gevallen: aanvraag kan worden ingediend na 5 jaar…


Hoofdstuk III: Onafhankelijkheid

Regelgeving• Art. 9 KB:

– Het lid moet afzien van uitvoering van opdracht(en) indien zijn onpartijdigheid kan aangetast worden

– externe leden: waken over onafhankelijkheid van de medewerkers, en personen waarop men een beroep doet

• Onafhankelijkheid geldt ook voor de interne accountant en / of interne belastingconsulent:– i.g.v. onverenigbaarheid tussen instructies werkgever en

deontologische regels:• Eerst oplossing nastreven met werkgever• Indien geen oplossing wordt gevonden: probleem voorleggen aan

Voorzitter van het Instituut.

• Art. 10 KB: externe accountants: geen monopolieopdrachten aanvaarden in familieverbonden ondernemingen (echtgenoot of familie 2e graad)

• Art. 11 KB: externe leden: geen opdracht aanvaarden of verderzetten indien belangenconflict dreigt

• Externe accountants ook nog: – in elk attest of verslag betreffende monopolieopdracht vermelden of andere

prestaties geleverd werden voor de periode waarop het verslag betrekking heeft (art. 12 KB)

– geen controleopdrachten over de jaarrekening bij uitoefening van sommige taken (functie bestuurder /zv, of verantwoordelijkheid leiding boekhouddienst) binnen de 2 jaar voorafgaand (art. 13 §1 KB).

– de externe accountant die een controleverslag (bijzondere opdracht W. Venn.) opstelt: mag niet de gewoonlijke raadgever zijn van de vennootschap waarvoor het verslag moet worden opgesteld (cfr. Normen)

– in geval men belast is met de controle op de jaarrekening (of andere boekhoudkundige bescheiden): geen functie of mandaat aanvaarden waardoor hij zich zou inlaten met het beheer of vertegenwoordiging (art. 13 §2 KB), met uitz. van vertegenwoordiging in fiscale zaken


• Externe leden:

– activiteit niet zodanig beperken dat beroepsinkomsten uitsluitend afhankelijk zijn of van een zeer beperkt aantal onderscheiden opdrachten of functies, of van opdrachten afhankelijk van één belangengroep of gezag (art. 14 KB)

– geen samenloop van opdrachten die de onafhankelijkheid in het gedrang kunnen brengen (art. 15 KB)


Artikel 31, WBFB

• Externe accountants en belastingconsulenten– mogen zonder voorafgaande toelating Instituut geen

commercieel bedrijf of taak als ZV/bestuurder uitoefenen in handelsvennootschappen, tenzij

• onder houders zelfde hoedanigheid (prof. vennootschappen en prof. middelenvennootschappen)

• of ze er door de rechtbank ermee werden belast

• Let wel andere uitzonderingen op volgende slide

Gevolgen• geen commerciële activiteit• geen bestuursmandaat in een commerciële of burgerlijke vennootschap met

winstoogmerk– Raad kan afwijking toestaan (bvb. in familiale vennootschap, i.g.v. overlijden) – Nieuw 2008: afwijking kan worden toegestaan voor mandaat van onafhankelijk/extern

ZV/bestuurder, mits het respecteren van bepaalde vw.: zie cursus, in essentie: • aanvraag vooraf• onafhankelijkheid niet in het gedrang, geen stemrechten cfr. art. 11 W. Venn, geen familiale band tot 2 e

graad • geen bestuursmandaat in 2 jaar vooraf • bekwaamheid • verzekering • aantal niet meer beperkt, voor zover alle voorwaarden vervuld blijven

• zetel van vennootschap – cliënt: ja maar, opgelet!• verplichte erkenning van professionele vennootschappen van beroepsbeoefenaars • de interne accountant / belastingconsulent en de onafhankelijkheid

Artikel 31, WBFB

Hoofdstuk IV: Uitvoering van de opdrachten

Regelgeving (art. 16-19)

• Elke opdracht gewetensvol en met vereiste zorg uitvoeren

• Externe accountant / belastingconsulent moet zijn burgerlijke beroepsaansprakelijkheid verzekeren

• Werkdocumenten dienen vijf jaar bewaard te worden

• Externe accountants: bij uitvoering van monopolieopdrachten: enkel bijstand van confraters, stagiairs of vaste medewerkers– daarnaast binnen bepaalde grenzen bepaald door de gebruikelijke

controlenormen kan men een beroep doen op

• persoon uit het buitenland met dezelfde hoedanigheid

• onafhankelijke deskundigen, indien vereist voor het onderzoek

• onderzoeken gevoerd door het personeel van de gecontroleerde vennootschap


Externe accountants: • Elke verklaring, certificering of verslag over boekhoudkundige staten moet

ondertekend zijn door de natuurlijke personen, die in voorkomend geval optreedt als vertegenw. van een vennootschap van accountants (art. 18)

• Herhaling: de externe accountant die een bijzonder controleverslag (bijzondere opdracht W. Venn.) opstelt mag niet de gewoonlijke raadgever zijn van de vennootschap waarvoor het verslag moet worden opgesteld

Interne accountants en belastingconsulenten:• Uitoefening van het beroep in het kader van een arbeidsovereenkomst: de

interne leden moeten persoonlijk de regels van de plichtenleer naleven• De externe accountant die een andere accountant of belastingconsulent

tewerkstelt moet deze de mogelijkheid bieden om de regels van de plichtenleer na te leven

Noot: nieuw model van opdrachtbrief op de website van het Instituut!


Burgerlijke beroepsaansprakelijkheid

• Externe leden: verplichte verzekering burgerlijke beroepsaansprakelijkheid: art. 16 KB 1/3/98 en art. 33 WBFB

• Exoneratieverbod: externe leden + zelfstandige stagiairs (hoofd- of bijberoep)

• Let wel: de wetgever keurde einde 2009 een wetswijziging goed die toelaat om de beroepsaansprakelijkheid te beperken. De wet werd op heden nog niet gepubliceerd. Van zodra deze wetswijziging in het B.S. gepubliceerd zal zijn, blijven de externe accountants en de externe belastingconsulenten overeenkomstig het gemeen recht aansprakelijk voor de uitoefening van hun professionele opdrachten.

Gevolgen1) Individuele of collectieve polis onderschrijven

– Wie is verzekerd in de polis voorgesteld door het IAB• na toetreding: de natuurlijke personen, de erkende vennootschappen, de zelfstandige

stagiairs– Voorwerp van de verzekering

• contractuele en extra-contractuele aansprakelijkheid voor– Lichamelijke schade– Materiële of immateriële schade of nadeel aan derden (incl. klanten) in de uitoefening van het

beroep, hetzij voor eigen daad, hetzij voor daad van medewerkers, stagiairs, …• extra-contractuele aansprakelijkheid tijdens of t.g.v. uitoefening beroep

– Uitgesloten elementen: • schade uit activiteit vreemd aan het beroep• schadegevallen wanneer men is opgetreden als zaakvoerder, sterkmaker, curator,

vereffenaar, …• opzettelijke daad of zware fout• schade uit betwisting van erelonen• gerechtelijke, disciplinaire of transactionele boeten

Burgerlijke beroepsaansprakelijkheid

Toezicht

Gevolgen:2) Toezicht op de uitvoering van de opdrachten (art. 28 WBFB)

• Externe accountants:

– kopie van de openbaar te maken bijzondere controleverslagen (W. Venn.) overmaken: binnen de 15 d. na neerlegging ter griffie

– verslagen: steeds ondertekend door natuurlijk persoon

– nazicht verslagen door commissie van begeleiding en toezicht

• Alle leden:

– andere nazichten door commissie van begeleiding en toezicht

Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden

Regelgeving: art. 20 KB 1/3/1998Instituut inlichten over de samenwerkingsverbanden die aangegaan zijn in

het kader van de beroepsuitoefening• Professionele vennootschappen:

– laten erkennen, – elke statutenwijziging – of verandering in samenstelling bestuursorgaan meedelen

• Jaarlijks geactualiseerde lijst overmaken van ZV/bestuurders en vennoten/aandeelhouders/houders stemrechten. Cfr. gewijzigd KB van 4/5/1999 betreffende het IAB (gewijzigd door KB van 16/10/2009):

• Middelenvennootschap tussen confraters is mogelijk. Na KB 16/10/2009 zijn ook middelenvennootschappen met leden IBR (voorheen ook reeds mogelijk) en/of BIBF mogelijk.


Erkenningsvoorwaarden professionele vennootschappen, gewijzigd KB van 4/5/1999:

• Beperking van het doel en het bedrijf tot het verlenen van diensten van ACC en BC en hiermee verenigbare werkzaamheden, met inbegrip van het verstrekken van juridisch advies

• De vennootschap is: (artikel 6, §1, gewijzigd KB 4/5/1999)– een burgerlijke vennootschap opgericht in de vorm van een

handelsvennootschap naar Belgisch recht– of een vennootschap opgericht naar buitenlands recht, die in het

buitenland een hoedanigheid heeft die als gelijkwaardig wordt erkend met die van accountant en/of belastingconsulent

• Aandelen op naam

• Professionele vennootschappen: = erkende vennootschap van accountants en/of belastingconsulenten:

– Aandeelhouders:• enkel onder leden van het Instituut (nat.pers. of venn.)• of met personen uit het buitenland die daar een hoedanigheid bezitten door ons land als

gelijkwaardig erkend• met bedrijfsrevisoren• met stagiair: onder voorwaarden

– minderheidsparticipatie max. 24,9 %– stagiair: mag enkel activiteiten van boekhouder of belastingconsulent uitoefenen– verbintenis van de stagiair om deel te nemen aan het bekwaamheidsexamen

– Zaakvoerders of bestuurders:• wet: meerderheid lid van het Instituut. Geen wettelijke regeling voor minderheid. Raad

besliste evenwel dat ALLE leden lid vh IAB moeten zijn. • Raad: alle leden lid van het Instituut of gelijkaardige hoedanigheid in het buitenland.• rechtspersoon ZV/bestuurder: mag, maar dan ook enkel een erkende prof.venn.

DEZE REGELING IS INGRIJPEND GEWIJZIGD INGEVOLGE HET KB van 16/10/2009 tot wijziging van het KB van 4/5/1999 betreffende het IAB !

Hoofdstuk V: SamenwerkingsverbandenTer info: regeling tot einde 2009

• Aandelen: op naam (ook voor NV en Com.VA)• Aandelen/stemrechten:

– Meerderheid der stemrechten aangehouden door leden IAB (nat.pers. of venn.)

– Minderheid der stemrechten: personen met gelijkwaardige hoedanigheid in het buitenland, leden IBR, leden BIBF, echtgeno(o)t(e), partner, kinderen, derden

– Geen persoon of belangengroepering mag aandelen of stemrechten bezitten, waardoor de uitoefening van het beroep of de onafhankelijkheid in het gedrang wordt gebracht

Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden:nieuwe regeling vanaf 2010

• Bestuursorgaan: – Meerderheid zaakvoerders/bestuurders:

• externe leden IAB, natuurlijke personen• of vennootschappen leden van het IAB (de vennootschap moet in casu

vertegenwoordigd worden door een NP die accountant of belastingconsulent is; – Minderheid: anderen, ook stagiairs– Bijzonder geval: wat indien er slechts 2 zaakvoerders/bestuurders zijn ?

• 1 moet de hoedanigheid bezitten van accountant of belastingconsulent (lid IAB)• de andere mag zijn:

– ofwel een NP of RP zijn met gelijkwaardige hoedanigheid in het buitenland– Ofwel een lid IBR, of een wettelijke auditor of auditkantoor– Ofwel een lid BIBF

Hoofdstuk V: Samenwerkingsverbanden:nieuwe regeling vanaf 2010

• Professionele vennootschappen:– Deelnemingen in het bezit van professionele vennootschappen:

• uitsluitend « deelnemingen » (cfr. art. 13 W. Venn) in– andere professionele/interprofessionele vennootschappen erkend

door het IAB– professionele vennootschappen in het buitenland erkend als

gelijkwaardig met accountant en/of belastingconsulent– auditkantoren (IBR, enz…)– door het BIBF erkende vennootschappen (of in het buitenland als

gelijkwaardig erkend)– middelenvennootschap onder leden van het Instituut, of

interprofessionele middelenvennootschappen samen met leden IBR of BIBF + onder familieleden 2e graad, of buitenlandse personen met equivalente titel, …


• Middelenvennootschappen:– Doel: beroepsuitoefening van haar vennoten ondersteunen. – Oefent het beroep niet zelf uit– Professionele middelenvennootschap:

• tussen Accountants of Belastingconsulenten• moet NIET worden erkend door IAB, • bestuursmandaat in …: toestemming aanvragen

– Interprofessionele middelenvennootschap:• ondersteuning beroepsactiviteit diverse vrije beroepen• toegestaan:

– Tussen Accountants en Belastingconsulenten– Met advocaten (F) Balie te Brussel– Met bedrijfsrevisoren– Na wijzigend KB van 16/10/2009: volgens mij ook met leden BIBF

• niet met andere vrije beroepen: hierover dient de raad zich nog uit te spreken. Ze mogen zeker de onafhankelijkheid niet in het gedrang brengen


Hoofdstuk VI: Betrekkingen met confraters

Regelgeving (art. 22 e.v.)

• Wederzijdse hulp en hoffelijkheid verplicht• Procedure bij aanvaarding opdracht naleven• Geschillen tussen confraters: kunnen geregeld worden door de

verzoeningscommissie• Vóór aanvaarding opdracht of mandaat:

– nagaan of een andere externe accountant belast werd met een opdracht bij dezelfde onderneming

Gevolgen• Overname van een dossier van een confrater, procedure volgen:

– Overname dossier schriftelijk melden @ confrater– Vragen of erelonen betaald zijn, indien niet aandringen op betaling– Onverwijld alle documenten, eigendom van cliënt, t.b. stellen van

opvolgende confrater– Eventueel arbitrage bij openstaande erelonen– Zelfde regels bij overname dossier lid IBR of BIBF

• Dagvaarding confrater ?: voorafgaande melding aan de Raad van het Instituut

• verbod tot afwerven cliënteel


Gevolgen

• verbod tot afwerven cliënteel

• overeenkomsten tussen accountants / belastingconsulenten dienen te goeder trouw nageleefd te worden

• niet-concurrentieclausule tussen stagiair en stagemeester:– Tot 3 jaar na einde stageovereenkomst (art. 22, 2° van het KB van

8 april 2003)


Hoofdstuk VII: Betrekkingen met de cliënten

Regelgeving: art. 26 KB

De externe accountant / belastingconsulent is ertoe gehouden alle boeken en bescheiden die toebehoren aan zijn cliënt onverwijld uit handen te geven wanneer deze erom verzocht: geen retentierecht

Contractuele betrekkingen met de cliëntVrij beroep: - cliënt heeft vrije keuze

- accountant / belastingconsulent kan opdracht al of niet aannemen

Aard van de overeenkomst: - beroepsbeoefenaar zal bepaalde prestaties leveren

- cliënt moet alle gegevens verstrekken om opdracht te

kunnen uitvoeren


Aard van de overeenkomst:• Verhuur van diensten of aannemingsovereenkomst:

– uitvoering werk volgens vw. en binnen overeengekomen termijn

– instaan voor risico keuze vervanger, dus contract intuitu personae

– cliënt moet alle gegevens verstrekken om opdracht te kunnen uitvoeren

• Of Lastgeving:– de lastgever geeft aan een andere persoon (de beroepsbeoefenaar bvb.) de

macht om in naam en voor rekening van de lastgever rechtshandelingen te stellen

• Of gemengde overeenkomst


Retentierecht• algemeen verbod: dus retentieVERBOD• uitzonderingen: ontwerpen

• van jaarrekening, van jaarverslagen, van notulen, van fiscale aangiftenNiet betaling van erelonen• opdracht kan stopgezet worden• gerechtelijke invordering onder voorwaarden

– de betwiste ereloonnota’s zijn overgemaakt aan de cliënt voordat deze klacht heeft neergelegd bij één van de diensten van het Instituut.

– de accountant of belastingconsulent is van mening dat zijn erelonen volkomen gerechtvaardigd zijn.

– hij heeft de gebruikelijke herinneringsbrieven verstuurd.– hij oefent geen enkel retentierecht uit

• provisie vragen is aanbevolen


Gebruik van opdrachtbrief met de cliënt: • aanbeveling• model op de website van het IAB• de beroepsaansprakelijkheid kan niet beperkt worden.

Let wel:

de wetgever keurde einde 2009 een wetswijziging goed die toelaat om deberoepsaansprakelijkheid te beperken. De wet werd op heden nog niet gepubliceerd. Van zodra deze

wetswijziging in hetB.S. gepubliceerd zal zijn, blijven de externe accountants en de externebelastingconsulenten overeenkomstig het gemeen recht aansprakelijk voor

deuitoefening van hun professionele opdrachten. Dus vanaf dan ook geen exoneratieverbod meer.


Hoofdstuk VIII: Ereloon van de externe accountant/belastingconsulent

Regelgeving

• Enkel aanspraak maken op ereloon en vergoeding van de kosten• Ereloon vaststellen in functie van aard, belang, complexiteit, de

omvang en de reikwijdte van de opdracht• Geen commissie- of makelaarslonen of welkdanig voordeel toekennen

of ontvangen

Gevolgen

• Verantwoordelijkheid en kwalificatie kan ereloon bepalen• Geen commissie- en makelaarslonen• Vrije tariefvorming• Verbrekingsvergoeding (toegestaan door KB): bvb. voor cliënten die

vertrekken vordering van administratieve kosten van beheer of organisatie

• Diversificatie van opdrachtgevers, zodat onafhankelijkheid niet in het gedrang komt

Hoofdstuk VIII: Ereloon van de externe accountant/belastingconsulent

Hoofdstuk IX: Publiciteitsverbod

Regelgeving

• Ronseling en dienstaanbod zijn verboden

• Openbare mededeling van objectieve informatie over kantoor mag

• Geen gewag maken van naam van cliënten (uitzonderlijk wel met toestemming van de cliënt en de voorzitter van het Instituut)

Gevolgen

• Geen gewag maken van ambten of mandaten binnen het Instituut of beroepsorganisme

• Ronseling en dienstaanbod blijven verboden

• Objectieve informatie moet rekening houden met de waardigheid van beroep

• Gratis advies of verminderde tarieven als lokmiddel zijn verboden


• Gedragsregels opgesteld door Instituten beantwoorden aan voormelde principes

• Wettelijke verbod tot gebruik van misleidende reclame

• Vergelijkende reclame is door de wet onderworpen aan stringente voorwaarden, voor vrij beroep « nauwelijks te vergelijken »: dus de facto niet toegestaan


Hoofdstuk X: Beroepsdiscretie en het beroepsgeheim

Regelgeving

• Ongeacht beroepsgeheim is ieder accountant / belastingconsulent gehouden tot naleving van zijn beroepsdiscretieplicht

• Verplichting tot geheimhouding van gegevens hem / haar toevertrouwd of zelf vastgesteld in de uitoefening van het beroep

• Geen inbreuk op beroepsdiscretieplicht (art. 32 KB van 1 maart 1998) in geval van:– afleggen getuigenis in rechte

– wanneer de wet verplicht tot mededeling

– verdediging in tuchtaangelegenheden

– mededeling vertrouwelijke gegevens over de werkgever aan de Raad

– uitdrukkelijk ontslag door de opdrachtgever

• Stagiairs moeten vertrouwelijk karakter eerbiedigen


Gevolgen

• Onrechtmatige toeëigening van hoedanigheid van accountant of belastingconsulent: strafrechterlijke vervolging

• Externe leden: artikel 458 van het strafwetboek van toepassing: beroepsgeheim

• Schending beroepsgeheim kan naast strafrechterlijke sanctie ook aanleiding geven tot tuchtrechtelijke of burgerrechtelijke gevolgen/sancties

• Schending van beroepsgeheim: alle constitutieve elementen moeten aanwezig zijn (p. 64/65)


Beroepsgeheim:

• Uitzonderingen art. 458– gegevens die moeten worden bekend gemaakt als de wetgever het

verplicht (bvb. melding aan de CFI in het kader anti-witwaswet)– gegevens mogen maar moeten niet worden bekend gemaakt: bij

getuigenis in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie• Uitzonderingen in rechtsleer:

– het recht van verdediging van de beroepsbeoefenaar– de noodtoestand

• Is niet beperkt in tijd• Alle documenten


Beroepsgeheim: • Beroepsgeheim tegenover fiscus: art. 334 WIB:

– indien men beroepsgeheim inroept t.o.v. de fiscale administratie verzoekt deze om tussenkomst bij de tuchtoverheid

– 2 mogelijkheden:o Ofwel bevestigt tuchtoverheid dat beroepsgeheim van toepassing is. Gevolg:

controleur moet belastbare basis bepalen a.h.v. andere onderzoeks- en bewijsmiddelen

o Ofwel geeft tuchtoverheid de A of BC geen gelijk: dan antwoorden aan fiscus, zoniet sanctie mogelijk

– noteer: men kan het beroepsgeheim niet inroepen voor eigen fiscale toestand.


Hoofdstuk XI: Permanente beroepsopleiding

• Let op: vanaf voorjaar 2009: nieuwe norm permanente vorming: nieuwe regeling:– minstens 120 uur over drie opeenvolgende kalenderjaren– minstens 20 uur ieder kalenderjaar– Overgangsmaatregel voor 2009-2010

• Academiejaar 2009-2010 loopt van 1 september 2009 tot 31 december 2010• Jaarlijks verslag overmaken aan het Instituut: bewijsstukken bijhouden. • Nieuwe norm: dus niet meer per academiejaar, maar wel per

kalenderjaar. • Evenwicht - diversificatie nastreven• Niet voldoende: kan aanleiding zijn tot tuchtvordering of verzwarende

omstandigheid• Mededeling aan het IAB: bij voorkeur langs de website

Hoofdstuk XII: Anti-witwaswet: Meldingsplicht externe accountant en / of belastingconsulent

• www.ctif-cfi.be

• (preventieve witwas-)Wet van 11/01/1993 van toepassing op externe accountants en / of externe belastingconsulenten, aangepast door de wet van 18 januari 2010


• TWEE ELKAAR AANVULLENDE PIJLERS:

• Repressief luik: Artikel 505 Strafwetboek en 42, 3° SWwelke misdrijven, wie kan worden

bestraft en welke straffen

• Preventief luik: Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme


• Preventief luik: Wet van 11 januari 1993– DOEL: het voorkomen van witwassen.

Verplichtingen voor bepaalde beroepsgroepen (banken, verzekeringsmijen, notarissen, cijferberoepen, advocaten, …).

– VERPLICHTINGEN: identificatieplicht, meldingsplicht, enz…

– Limitatieve opsomming van criminele fenomenen

• O.m. ernstige en georganiseerde fiscale fraude, waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend. « Gewone » fiscale fraude niet geviseerd;

• Misbruik van vennootschapsgoederen• Overige: zie lijst artikel 5 van de wet

A. Identificatieplicht • identiteit van cliënten en lasthebbers cliënten controleren

• stukken identificatie bijhouden

• zowel voor natuurlijke personen als rechtspersonen

• voorwerp en verwachte aard van de zakenrelatie

• hoe ? Via bewijskrachtig document

– Fysiek persoon: naam, voornaam, geboorteplaats en -datum

– Rechtspersoon, trust, fiducie: publicatie bijlage B.S., …


A. Identificatieplicht • identificatie van de uiteindelijke begunstigde:

– NP die uiteindelijk eigenaar zijn van meer dan 25 % der aandelen of der stemrechten, of die dit % rechtstreeks of onrechtstreeks aanhouden

– Of om NP die op een andere wijze de controle hebben over het bestuur van de vennootschap

– Aandeelhouders die > 25 % bezitten: verplichting tot mededeling ervan aan de vennootshap (art. 515bis W. Venn.)

• Versoepelde identificatie mogelijk in het geval van eerdere identificatie door bepaalde zaakaanbrengers

• ook identificatie van de geplande verrichting


B. Bewaarplicht: • kopie bewijsstukken ter identificatie

• stukken nuttig voor nauwkeurige reconstructie transactie

Termijn:• 5 jaar na einde relatie klant

• 5 jaar na uitvoering transactie

Hoe ? Elke informatiedrager


C. Bestendige waakzaamheidsplicht• Bestendige waakzaamheid• Geen naleving waakzaamheidsplicht mogelijk ?

– Verbreking zakenrelatie met klant– Eventueel melding aan CFI

D. Interne organisatie: Passende interne maatregelen en controleprocedures in

werking stellen teneinde toe te zien op de nalevering van de wet

Procedures voor communicatie en informatiecentralisatie

teneinde witwasverrichtingen te voorkomen, op te sporen en te

verhinderen


E. Meldingsplicht• van feiten of vermoedens die verband houden met witwassen van

geld of het bewijs kunnen inhouden voor het witwassen van geld• enkel (gepoogde) witwasoperatie m.b.t. basismisdrijven

opgesomd in art. 5 anti-witwaswet– o.m. ernstige en georganiseerde fiscale fraude (niet de « gewone

fiscale fraude), drugs, oplichting, misbruik van vennootschapsgoederen….

• termijn: onmiddellijk• indien mogelijk: meedeling vóór verrichting• geen beroepsgeheim van toepassing• geen burgerlijke, straf- of tuchtvordering mogelijk tegen de

melder


E. Meldingsplicht• basismisdrijven opgesomd in art. 5 anti-witwaswet, waaronder:

« ernstige en georganiseerde fiscale fraude »: - nieuw artikel 14 quinquies in de wet

• gevolg indicatoren-KB van toepassing vanaf 1/9/2007: lijst van 13 indicatoren

- « bijvoeglijke » interpretatie: lijst indicatoren-KB is een hulpmiddel

- of « autonome » interpretatie: indicator van het KB aanwezig: automatische plicht tot melding = standpunt van de minister van

Justitie in de Commissie voor de Justitie in 2007- Arresten Grondwettelijk Hof 01/2008 en 07/2008: bijvoeglijke

interpretatie vindt steun in de arresten van het Grondwettelijk Hof


E. Meldingsplicht• Melding kan niet gebeuren door werknemers van de

accountant of de belastingconsulent

• Verbod tot mededeling van de melding aan de cliënt: tipping-off verbod


E. Meldingsplicht• Nieuw: uitzondering voor de cijferberoepen en de notarissen: het

geval van juridisch advies, cfr. considerans bij 3e Witwasrichtlijn EG, naar analogie met regeling in diverse buurlanden

• inlichtingen verkregen bij het bepalen van de rechtspositie van de cliënt (= het informeren van de cliënt over de staat van de wetgeving die van toepassing is op zijn persoonlijke situatie of op de verrichting die hij overweegt om hem te adviseren over de wijze waarop die verrichting binnen het wettelijk kader kan worden uitgevoerd (Senaatsverslag)

• Let op: tenzij • de beroepsbeoefenaar zelf deelneemt aan de witwasactiviteiten• of hij het juridisch advies voor witwasdoeleinden verstrekt• of hij weet dat zijn cliënt juridisch advies wenst voor deze doeleinden


E. Meldingsplicht• Nieuw: uitzondering voor de cijferberoepen en de notarissen: het

geval van juridisch advies, cfr. considerans bij 3e Witwasrichtlijn EG, naar analogie met regeling in diverse buurlanden

• Voorbeeld: • Indien de cliënt vraagt of hij een bepaalde boekhoudkundige

inschrijving mag doen, moet de beroepsbeoefenaar de cliënt erop wijzen indien deze inschrijving illegaal is en de cliënt afraden dat te doen. In dat geval: geen meldingsplicht. Als de cliënt toch overgaat tot de illegale daad, geldt de meldingsplicht wel (Tweede Kamerverslag, Parl. St. Kamer, 2009-2010, nr. 52K1988/009, 7)


F. Opleidingsplicht• passende maatregelen i.v.m. vorming personeel kantoor inzake

– kennis detecteren witwasoperatie

– wettelijke verplichtingen witwaspreventie

Speciale opleidingsprogramma’s.

G. Bijdrageplicht: langs het IAB om.

H. Nieuw:

de anonimiteit van de melder wordt gegarandeerd.


Deontologie

Dank voor uw aandacht !

Vragen ?

Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent Jos DE BLAY Accountant en...

Documents

Transcript of Plichtenleer van de Accountant en van de Belastingconsulent Jos DE BLAY Accountant en...