De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993...

40
24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent, Raadslid IAB, Docent Fiscale Hogeschool 1 De strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. De meldingsplicht externe accountant en/of belastingconsulent Website witwascel: www.ctif-cfi.be (preventieve witwas-)Wet van 11/01/1993 van toepassing op externe accountants en / of externe belastingconsulenten, intussen aangepast door de wet van 18 januari 2010 en daaropvolgende wetgeving. O.m. meerdere keren aan gepast in 2011, 2012 en 2013 Niet van toepassing op interne leden, ook niet op stagiairs, zelfstandig of niet 2

Transcript of De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993...

Page 1: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

1

De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet

Opleiding 27 februari 2016J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent, Raadslid IAB,Docent Fiscale Hogeschool

1

De strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. De meldingsplicht externe accountant en/of belastingconsulent

Website witwascel: www.ctif-cfi.be

(preventieve witwas-)Wet van 11/01/1993 van toepassing op externe

accountants en / of externe belastingconsulenten,

intussen aangepast door de wet van 18 januari 2010 en daaropvolgende

wetgeving.

O.m. meerdere keren aan gepast in 2011, 2012 en 2013

Niet van toepassing op interne leden,

ook niet op stagiairs, zelfstandig of niet

2

Page 2: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

2

Witwassen en terrorisme: Quid ?

Witwassen: Quid ? Art. 5, §1 wet 11/01/1993de omzetting of overdracht van geld of activa met de bedoeling de illegale herkomst ervan te verbergen of te verdoezelen of een persoon die betrokken is bij een misdrijf waaruit dit geld of deze activa voorkomen, te helpen ontkomen aan de rechtsgevolgen van zijn daden;

het verhelen of verhullen van de aard oorsprong, vindplaats, vervreemding verplaatsing of eigendom van geld of activa waarvan men de illegale herkomst kent;

de verwerving, het bezit of het gebruik van geld of activa waarvan men de illegale herkomst kent;

de deelneming aan, de medeplichtigheid tot, de poging tot, de hulp aan, het aanzetten tot, het vergemakkelijken van of het geven van raad betreffende een van de in de drie voorgaande punten bedoelde daden.

3

Witwassen en terrorisme: Quid ?

Financiering van « Terrorisme »: Quid ? Art. 5, §2 wet 11/01/1993

De verstrekking of verzameling van fondsen, op welke wijze ook, rechtstreeks of onrechtstreeks, met de bedoeling of wetende dat deze geheel of gedeeltelijk zullen worden gebruikt door

een terrorist of een terroristische organisatie of voor het plegen van een of meerdere terroristische daden.

>< artikel 137 Sw. Omvat het stellen van een handeling die voorkomt op de lijst voorzien door artikel 137 Sw. (bv. gijzeling, moord, kapen vliegtuigen, enz……lange lijst).

“deze handeling” = terrorisme als ze uit haar aard of context

een land of een internationale organisatie ernstig kan schaden,

en als ze opzettelijk is gepleegd met een bepaald motief.

Oogmerk een bevolking ernstige vrees aan te jagen of om een overheid of een internationale organisatie op onrechtmatige wijze te dwingen tot het verrichten of het zich onthouden van een handeling,

of om de politieke, grondwettelijke, economische of sociale basisstructuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen.

Zie ook: kaderbesluit van de Raad EU dd. 13/07/2002 inzake terrorismebestrijding en UNO-Verdrag van New York van 9 december 1999 ter bestrijding van de financiering van terrorisme. 4

Page 3: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

3

De preventieve witwaswet: Controle

Internationaal:

FAG (GAFI) aanbevelingen Financiële Actiegroep

Global & Forum on Transparency and exchange of Information for Tax Purposes (mondiaal)

Europese Richtlijnen (EU) omgezet in het Belgisch recht (wetvan 11/01/1993, KB van 11 juni 1993 betreffende de CFI)

1e Richtlijn 91/308/EEG

2e Richtlijn 2001/97/EG

3e Richtlijn 2005/60/EG

4e Richtlijn 2015/849 van 20 mei 2015 (nog om te zetten in Belgisch recht)

Nationaal

Wet 11 januari 1993 en uitvoeringsbesluiten

Instituten

Reglement

TOELICHTINGSNOTA-OMZENDBRIEF, tools, …..5

Preventieve witwaswet:

TWEE ELKAAR AANVULLENDE PIJLERS:

Repressief luik: Artikel 505 Strafwetboek en 42, 3°SW

welke misdrijven, wie kan worden bestraft en welke straffen

Preventief luik: Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het

gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de

financiering van terrorisme

6

Page 4: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

4

4de gemeenschappelijkeevaluatie van België

Conclusies: na plenaire zitting in Parijs op 26 februari. April 2015

FAG

Gepubliceerd06/2015

Omzetting in het Belgisch recht –tegen einde 2016 ?

4de AML-richtlijn van 20 mei 2015

7

Preventieve witwaswet:

Internationale context

8

Internationale context – 4de evaluatie van België door Financiële Actiegroep

(FAG - FATF)

Page 5: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

5

9

Technische conformiteit:

evalueert de graad van technische conformiteit tussen enerzijds de Belgische wetten, de KB’s, reglementen, enz.… en de 40 FAG-aanbevelingen van de FAG

Efficiëntie: evalueert de efficiëntie

« instelling van efficiënte mechanismen ter controle van de nalevingdoor het IAB en de externe accountants en/of belastingconsulentenbedoeld in artikelen 7 tot 20, 23 tot 30 en 33, alsook deze bedoeld in de koninklijke besluiten, reglementen en andere maatregelen ter uitvoeringvan de wet » (art. 39 AWW)

4de evaluatie van België door FAG : doel?

4de evaluatie van België door FAG

Nieuwe evoluties ?

Evaluatie van België door de FAG (GAFI), organisatie van de OESO in 2013-2014

Op risicogeörienteerd beleid: cruciaal in de processus van de GAFI: efficiënt beleid (efficacité) gevraagd van

België

Van alle actoren, onder wie de Instituten

Risicoanalyse België : in 06/2014 vertrouwelijke bekendmakingaan Instituten van de nationale risicoanalyse (CFI)

10/2014: sectorale risicoanalyse opgesteld door de Instituten

10

Page 6: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

6

4de evaluatie van België door FAG Tijdslijn evaluatie door de FAG - GAFI 2013-2014 ?

11/2013 – 04/2014: eerst vorming deelnemers

dan beantwoorden vragenlijsten FAG over

– technische conformiteit (wetgeving, reglementen, enz…)

– efficiëntie van het antiwitwassysteem gecontroleerd

» op vlak van risico

» de 40 aanbevelingen van de FAG

» vormingen en sensibilisering

» informatie verspreid aan de leden

» efficiënte toepassing door de leden

» controles door de Instituten en sancties ?

11

4de evaluatie van België door FAG

Tijdslijn evaluatie ter plaatse door de FAG - GAFI 2013-2014?

Juli 2014: hoorzittingen met CFI en FAG

Onderwerpen:

zijn de instituten te beschouwen als controle-autoriteit of niet ? JA

transparantie van rechtspersonen en juridische constructies

risico’s verbonden aan juridische constructies

risico’s verbonden aan verenigingen zonder winstoogmerk

risico’s en context

preventieve maatregelen, procedures in de kantoren en meldingenaan de CFI

12

Page 7: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

7

13

09/2014 – 12/2014: vier opeenvolgende gewijzigde ontwerpverslagen FAG

Cruciale vergaderingen

– 23/02/2015: vergadering in Parijs

– 26/02/2015: plenaire zitting in Parijs

Conclusie: april 2015

werkplan 2016-2020 voor België

en voor alle “actoren”

4de evaluatie van België door FAG

14

Page 8: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

8

15

Versterking, o.a. van de risicogeoriënteerde aanpakBijkomende modaliteiten voor de identificatie van uiteindelijke begunstigden (UBO’s), politiek prominente personen (PEP’s)transparantieplicht

Internationale context4de AML-richtlijn EU

16

Europese strijd tegen belastingontwijking

- Akkoord van de Europese Raad van 9 december 2014 over de invoering van de algemene antimisbruikbepaling in de moeder-dochterrichtlijn: verplichte omzetting in het nationaal recht tegen 31 december 2015

- Goedkeuring richtlijn 2014/107/EU (PB L359 16 december 2014) tot wijziging van richtlijn 2011/16/EU wat betreft verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied tussen EU-burgers (intresten, dividenden en vergelijkbare soorten inkomsten) voor de belastbare tijdperken vanaf 1 januari 2016

Internationale contextStrijd tegen fiscale fraude

Page 9: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

9

Conclusie sectorale risicoanalyse Instituten

Voorlopige conclusies ivm de sectorale risicoanalyse, opgesteld door de 3 Instituten

onderwerping van alle fiscale dienstverstrekkers nodig en niet enkelde gereglementeerde beroepen

op termijn: integratie van de stagiairs in de AWW

meer nauwkeurige definitie gewenst van « ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd ».

– Intussen (02/2015) afgewezen door Grondwettelijk Hof

verhelpen moeilijkheden identificatie en « ownership » bijrechtspersonen:

– snellere bijwerking KBO ondernemingen

– gratis informatieverstrekking over de structuur van groepen, zoals ze blijkt uit de jaarrekeningen

Noodzaak toepassing interne procedures

Sancties?

– > 20 sancties in 2015, wegens niet invullen vragenlijst externe leden

– Waaronder 11 administratieve sancties, geldboete 250 EUR17

Statistieken

Statistieken kwaliteitstoetsingen en « controles » AWW

Pilootfase 2014-2015: circa 200 toetsingen, waaronder in 2015 100-tal thematische toetsingen AWW

2016: einde pilootfase en start periodieke toetsingen leden

Definitieve fase:

Vanaf einde 2016: objectief 600 kwaliteitstoetsingen per jaar

18

Page 10: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

10

Wet 11 januari 1993: doel en verplichtingen

Preventief luik: Wet van 11 januari 1993

DOEL: het voorkomen van witwassen van geld verplichtingen voor

bepaalde beroepsgroepen (banken, verzekeringsmijen, notarissen,

economische beroepen, advocaten, …).

VERPLICHTINGEN: identificatieplicht, risicoanalyse, meldingsplicht,

enz… Cf. infra

Limitatieve opsomming van criminele fenomenen: cf. art. 5 AWW

O.m. « ernstige en georganiseerde fiscale fraude, waarbij bijzonderingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang wordenaangewend ». « Gewone » fiscale fraude niet geviseerd; Let wel: wijziging/verstrenging vanaf juli 2013, nieuwe definitie:

« ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd » Misbruik van vennootschapsgoederen, Inbreuken op faillissementswetOverige: cf. artikel 5 AWW, zie cursus

19

Witwassen in 3 stadia

Witwassen = bewerken van gelden, afkomstig van illegale

feiten, op een wijze bepaald door de wet;

Drie stadia:

Inbreng: bv. storting op een bankrekening;

Circulatie: bv. transfers tussen bankrekeningen (band tussen

ingebracht kapitaal en de criminele oorsprong ervan verdwijnt)

Intregratie: bv. beleggen in roerende of onroerende goederen,

inbreng in kapitaal van een vennootschap, …

20

Page 11: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

11

RECENTE WIJZIGINGEN BELGIE

Zowel Strafwet, als Preventieve wet: belangrijke wijzigingen in de voorbije jaren:

W. 11.1.1993:

Programmawet van 27/4/2007 en ‘indicatoren-KB’ van 3 juni 2007;

Recenter:

– belangrijke wijzigingen door de wet van 18 januari 2010, implementatie 3de Europese Witwasrichtlijn

– + nieuwe aanpassingen in 2012 en in 2013, cf. infra onderbijzondere topics en recente wijzigingen

art. 505 Sw.: o.m.

Wet 10 mei 2007 houdende diverse maatregelen inzake de heling en inbeslagneming;

Wet van 15 juli 2013: « ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd »

Invoering begrip ernstige fiscale fraude in W. Venn.

Art. 265 W. Venn.: bij faillissement vennootschap: ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd ? is « kennelijk nadeel voorvennootschap » is misbruik van vennootschapsgoederen en zaakvoerders lopen mogelijk zware aansprakelijkheid op.

Gelijkaardige bepalingen voor andere vennootschapsvormen: art 409 et 530, 921 et 986 W. Venn.

21

RECENTE WIJZIGINGEN IN BELGIE

WIB en andere fiscale wetboeken

Zwaardere sancties bij fiscale fraude die te beschouwen is als« ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd », meer bepaald:

artikel 449 WIB 92,

artikel 73 W.BTW,

artikel 207 Wetboek diverse rechten en taksen (WDRT)

artikel 220 Algemene bepalingen inzake douane en accijnzen (AWDA)

22

Page 12: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

12

Verschil preventieve witwaswet en strafwet

1. Let wel:

Andere omschrijving van witwassen in het strafwetboek dan in de

preventieve wet (cf. art. 5 preventieve wet): belangrijke verschillen

2. Het geviseerde witwassen:

Wet 11/01/1993

Limitatieve lijst van criminele fenomenen, omschreven in dagelijks taalgebruik, cf. art. 5 AWW

in strafwetboek:

Om het even welk misdrijf dat kan aan de basis liggen van een witwasmisdrijf, ook bv. gewone fiscale fraude, diefstal, enz…

23

Verschil preventieve wet en strafwet

3. Toepassingsgebied:

Preventieve wet: alleen verplichtingen voor « meldingsplichtigen »

Strafwet: geldt voor iedereen (principe)

4. Verschillende sancties:

Preventieve wet: art. 40, Wet 11/01/1993

administratieve sancties (waaronder geldboeten) kunnen worden opgelegd aan de meldingsplichtigen

eventuele publicatie sancties

mededeling sancties aan de CFI

de “gewone” tuchtsancties

Strafwet: strafsancties

24

Page 13: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

13

Verplichtingen preventieve witwaswet: Wie ???

1. Geviseerd door toepassingsgebied witwaswet:

Ondernemingen en personen geviseerd in artikel 2, 3 & 4 vd wet.

Artikel 3, betreft o.m. - de externe accountants en de externe belastingconsulenten

- natuurlijke personen + rechtspersonen (prof. venn.)

- Als dusdanig ingeschreven op het tableau externe leden IAB

- daarnaast ook: de leden IBR (bedrijfsrevisoren) en de leden BIBF (externe erkende boekhouders-fiscalisten)

2. Geen verplichtingen voor:

- interne accountants en interne belastingconsulenten/interne erkende BF

- ere-accountants en –belastingconsulenten

- stagiairs, al dan niet zelfstandig

- geschorste leden (schorsing = tijdelijke schrapping)

25

A. Identificatieplicht / verificatieplicht / rekening houden met risicoprofiel

B. Bewaarplicht

C. Bestendige waakzaamheidsplicht

D. Interne organisatie: model «handleiding interne procedures », ziewebsite IAB

• Passende interne maatregelen en controleprocedures, onder meer

• Witwasverantwoordelijke aanstellen: afhankelijk van de omvang van de structuur

• Risicogeoriënteerd beleid

• Verslagen opstellen bij atypische verrichtingen.

E. Verplichtingen bij recrutering medewerkers; Opleidingsplicht

F. Meldingsplicht witwasoperaties aan CFI; na de meldinginformatieplicht; tipping off verbod – strafrechtelijke, burgerrechtelijke en tuchtrechtelijke bescherming

G. Tucht- en administratieve sancties: art. 40 AWW

H. Norm + toelichtende nota + nu controle mogelijk door Instituten(periodieke, thematische, incidententoetsing)

I. Bijdrageplicht aan CFI: langs IAB26

Verplichtingen preventieve Witwaswet: samenvatting

Page 14: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

14

27

Wettelijke opdrachten IAB (+IBR/BIBF), o.m. artikel 38 en 39 wet

1. Art. 38: uitwerken Reglement: Verduidelijken toepassingsmodaliteiten verplichtingen in Hfst. II vd wet inzake Klantenonderzoek + Interne kantoororganisatie (art. 38 AWW): website IAB

Zelfde waarde als « NORM » (cfr. art. 27 wet van 22/4/1999) Verplicht op te volgen door de leden: cfr. art. 2 KB 1/3/1998.

« reglement » ter verduidelijking, o.m. vanidentificatieplicht klanten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigdenmodaliteiten voor de desgevallend,

verscherpteof vereenvoudigde

toepassing van de voortdurende waakzaamheidsplicht= > + « Omzendbrief»: 09/2011 zie website. Praktisch opgevat. Met modellen van beslissingsschema’s, identificatieformulieren,

beslissingsbomen, …

Opdrachten Instituten

28

Reglement/Norm

Definities + toepassingsgebied

Algemene beginselen

Identificatie – verificatie: cliënt – lasthebber – uiteindelijke begunstigde

Een beroep doen op een derde zaakaanbrenger

Gegevensbewaring

Cliëntenacceptatiebeleid – klantenonderzoek

Witwasverantwoordelijke

Personeel

Waar ? www.instituten

Opdrachten Instituten

Page 15: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

15

29

Toelichtingsnota/ Omzendbrief

Het klantenonderzoek: catalogeren volgens risico

normaal

vereenvoudigd

verscherpt

Risicogeoriënteerde aanpak: quid ? Cf. infra

Kantoororganisatie

interne procedures

witwasverantwoordelijke ?

personeel

Formulieren & Schema’s

Waar ? www.instituten

Opdrachten Instituten

30

Schematisch voorgesteld

Wet van 11 januari 1993

Reglement/norm

Toelichtingsnota/omzendbrief

Formulieren en schema’s

Handleiding interne procedures

BeslissingsbomenAanknopen van een zakelijke relatie met een nieuwe cliënt – natuurlijke persoon

Aanknopen van een zakelijke relatie met een nieuwe cliënt – entiteit

Ook beslissingsboom voor de identificatie van de uiteindelijke begunstigde(n)

Opdrachten Instituten

Page 16: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

16

31

All in one

Identificatie natuurlijke persoon – cliënt

Identificatie natuurlijke persoon - lasthebber

Identificatie rechtspersoon - juridische structuur - cliënt

Identificatie rechtspersoon - juridische structuur/lasthebber

Verklaring uiteindelijke begunstigde(n)

Identificatieformulieren: alle modellen op de website

32

identificatieformulieren

Page 17: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

17

33

Natuurlijke persoon (cliënt / lasthebber)

Rechtspersoon / juridische structuur

Voorwerp en aard van de zakelijke relatie

Uiteindelijke begunstigden

identificatieschema’s

34

2. Artikel 39: Instituten: wettelijke controleopdracht:

HOE in 2013? BIBF - IAB:

Beantwoording tweejaarlijkse VRAGENLIJST externe leden

verplicht in te vullen (Extranet-website)

geen antwoord ? = herinnering/controle ter plaatse

Mogelijke tuchtsanctie indien vragenlijst niet ingevuld

2014: 35 leden dienden de vragenlijst niet in: een 30-tal ledenloopt een tuchtsanctie op.

11 leden « kregen » bovenop een administratieve boete van het minimum van 250 € opgelegd (cf. art. 40 AWW)

2015-2016: beantwoorden nieuwe vragenlijst, lopende

Vanaf 2014: controle AWW is onderdeel kwaliteitstoetsing

2015: zie eerder

Wettelijke controleopdracht Instituten

Page 18: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

18

35

3. Art. 40: sancties bij niet naleving AWW:

administratieve boetes, van 250 € tot 1.250.000 €/hoorrecht

Voor Schatkist (niet voor Instituut)

ook de « gewone » tuchtsancties kunnen wordenuitgesproken

eventuele openbaarmaking sancties door Instituut

mededeling administratieve boetes aan CFI

Wettelijke controleopdracht Instituten

36

Wettelijke controleopdracht Instituten

VRAGENLIJST

Page 19: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

19

37

Wettelijke controleopdracht Instituten: de vragenlijst

38

A. Identificatieplicht (art. 7 tot 12 witwaswet): « know your customer »-principe

identiteit van cliënten en lasthebbers cliënten controleren

ook uiteindelijke begunstigde (art. 8) = persoon voor wiens rekening een transactie wordt uitgevoerd

– Wie is de uiteindelijke begunstigde ?

» hij controleert UITEINDELIJK de cliënt (cf. W. Venn.)

• > 25 % van de aandelen/stemrechten in vennootschap

• = of = of > 25 % van het vermogen bezitten/controleren

voor rechtspersoon die geen vennootschap is, of trust, fiducie, ….

zowel voor natuurlijke personen (eerder uitzonderlijk), als voor rechtspersonen(always)

identificatie voorwerp en verwachte aard van de zakelijke relatie

Art. 7 en 8 AWW Art. 3,6, 7, 12-16 Reglement , art. 4.2, 4.3 en 4.7 Omzendbrief

Identificatie en verificatie cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigden

Page 20: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

20

39

A. Identificatie- en verificatieplicht (art. 7 tot 12 witwaswet): « know your customer »-principe: alle klanten een risicoprofieltoekennen: « LAAG » of « VERHOOGD » volgens de relevantecriteria: « cliënt - sector » « geografisch » en het soort« dienstverlening ». Zie infra.

Hoe Cliënt Natuurlijk persoon? Via bewijskrachtig document

– Fysiek persoon: naam, voornaam, geboorteplaats en –datum,

» zo mogelijk het adres:

– Belg met woonplaats in België

» Face to face: E-ID/paspoort

» Op afstand: certificaat klasse 3

» Andere bewijsstukken bij laag risico

– Niet Belg met WP in België

» Document uitgereikt door Belgische overheid (verblijfsvergunning, bewijs inschrijving in vreemdelingenregister)

– NP met WP in buitenland:

» Elk officieel ID-document zoals ID-kaart, paspoort, rijbewijsArt. 7 en 8 AWW Art. 3,6, 7, 12-16 Reglement , art. 4.2, 4.3 en 4.7 Omzendbrief

Identificatie en verificatie

40

Hoe lasthebber?:

NP/RP, QUID ?

personen die optreden in naam/voor rekening van cliëntde persoon die de cliënt vertegenwoordigt in het kader vd zakelijke relatie = de persoon of personen die de opdrachtbrief ondertekenen.

geen opdrachtbrief ? de voorzitter vh bestuursorgaan of, bij gebrek daaraan, alle leden van het bestuursorgaan;

Art. 7 en 8 AWW Art. 3,6, 7, 12-16 Reglement , art. 4.2, 4.3 en 4.7 Omzendbrief

Identificatie en verificatie

Page 21: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

21

41

Hoe RP?RP Belgisch recht

statuten: coördinatie, neergelegd op griffie of gepubliceerd in BSLijst bestuurders: cf. publicatie benoeming B.S. /NBBAndere documenten afkomstig uit betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen op opzoekings- en onderzoeksmotoren (indien laag WW-risico)

RP buitenlands rechtCf. België: Kbis (Fr), Mémorial Luxembourgeois (Lux), Kamer Koophandel (NL), ….Andere documenten: zie hoger

Juridische structuren andere dan RP (trust, fiducie) Andere documenten afkomstig uit betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen op opzoekings- en onderzoeksmotoren

Door wie ? door beroepsbeoefenaar of door derde zaakaanbrenger

Art. 7 en 8 AWW Art. 3,6, 7, 12-16 Reglement , art. 4.2, 4.3 en 4.7 Omzendbrief

Identificatie en verificatie

42

A. Identificatieplicht: uiteindelijke begunstigde: QUID ? Is altijd fysieke persoon

Wat ?verplicht: naam + voornaam = resultaatsverbintenisVerificatie = middelenverbintenisindien mogelijk: geboorteplaats-&datum, adres = « Middelenverbintenis »: « redelijke maatregelen »

Door wie ?informatie afkomstig van cliënt en ondertekend door de cliënt !!!!

“verklaring uiteindelijke begunstigde” laten invullencliënt NV: art 515bis W. Venn:meldingsplicht van de aandeelhouders aan de vennootschap indien > 25% aandelen

Taak beroepsbeoefenaar: verificatie van deze informatie: geloofwaardigheid:

bv Companyweb / jaarrekeningen

Art. 8 AWW, art. 13-16 Norm, 4.3 Omzendbrief

Identificatie en verificatie

Page 22: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

22

43

A. Identificatie: Wanneer ?

Altijd vóór aanvang zakelijke relatie: contract: al dan niet schriftelijk (opdrachtbrief)…

ter uitvoering waarvan gedurende een bepaalde of onbepaalde termijn verschillende opeenvolgende prestaties en/of verrichtingen uitgevoerd worden.

Altijd vóór occasionele verrichting = of > 10.000 €Altijd bij vermoeden van witwassen

Altijd bij twijfel juistheid eerder verkregen identificatiegegevens

Actualiseren in functie van risico

Art. 7 §1 AWW, art. 3-5 Norm, 4.2.2. Omzendbrief

Identificatie en verificatie

44

A. Identificatie: Wanneer ?

Uitzondering: zakelijke relatie kan soms starten voordat klantenonderzoek volledig is afgerond

Optie moet voorzien worden in interne procedureregels !!

Onmiddellijke start is noodzakelijk & bovendienEnkel voor klant met laag witwasrisico

Verificatie zo snel mogelijk

Intussen verhoogde waakzaamheid

Art. 3 Norm, art. 4.2 omzendbrief

Identificatie en verificatie

Page 23: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

23

45

A. Identificatie: Vrijstelling verplichtingen: voorzien door wetgever1.Kredietinstelling of fin. instelling in België of EU of Noorwegen, Liechtenstein of Ijsland

Ingevolge het KB van 19 juli 2013 geldt deze vrijstelling eveneens voor Kredietinstellingen (…) in volgende derde equivalente landen: Australië, Brazilië, Canada, Hong Kong, India, Japan, Zuid-Korea, Mexico, Singapore, Zwitserland, Zuid-Afrika, en de VS.

Verder ook voor een lijst van Europese publieke autoriteiten en instellingen.

2.Vennootschap die genoteerd is op een beurs in België of EU of Noorwegen, Liechtenstein of IJsland (EER)

3.Uiteindelijke begunstigde van een gezamenlijke rekening van notarissen en andere onafhankelijke juridische beroepsbeoefenaars

4.Belgische publieke overheidsinstantie: federaal, regionaal … maar ook B-Post, de beroepsinstituten …

Vaststelling dat aan 1 van voornoemde vw. is voldaan volstaat: geen verificatie vereist

MAAR!:niet wanneer vermoeden van witwassen/twijfels: dan de gewone regels toepassen

Art. 11 AWW, art. 4.4 Omzendbrief

Vereenvoudigd klantenonderzoek

46

A. Identificatie: Verhoogde waakzaamheid: opgelegd door wetgever

1. Bij identificatie op afstand: o.a. bijkomende controle identiteitsgegevens: bv latere face to face identificatie

2. Voor Politiek Prominente Personen (PEP’s)

personen (+ directe familieleden) die in het buitenland verblijven (nieuwe EU-richtlijn: ook van toepassing op in B verblijvend)

prominente publieke functie zoals: staatshoofden, ministers, leden van de hoogste rechtbanken, ambassadeurs … (

herkomst vermogen gebruikt in zakelijke relatie – voortdurende verscherpte aandacht

Art. 12 AWW, art. 24 Norm, art. 4.5 Omzendbrief

Verscherpt klantenonderzoek

Page 24: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

24

47

A. Identificatie:Risicogeoriënteerde aanpak

RODE DRAAD BIJ DE TOEPASSING VAN DE ANTIWITWASWETGEVING

Cliënten onderverdelen in functie van risico = risicoanalyse (zie Punt 5.2 van omzendbrief)

geografisch de cliënt de sector dienstverlening

Wanneer? bij de aanvang, bij bepaalde gebeurtenissen, actualisatie

Punt 5.2 van de omzendbrief en Hoofdstuk 8 van de handleiding

Risicogeörienteerde aanpak

48

geografisch risico: cliënt afkomstig uit landen of regio’s onderworpen aan sancties: lijst op www.ctif-cfi.be

risico verbonden aan cliënt: o.a.onduidelijkheid eigendomsstructuur

zeer frequente wijzigingen in de structuur

nodeloze complexiteit

wanverhouding tussen structuur en resultaat

sectorrisico’s verbonden aan de dienstverlening

ongebruikelijke transacties

discrepantie tussen goederenstromen en geldstromen

….

Risicogeoriënteerde aanpak

Page 25: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

25

49

modelformulier in “Handleiding interne procedures”

Risicogeoriënteerde aanpak

CriteriumRisiconiveau

* CommentaarCliënt

Activiteit/SectorGeografisch

Aard van de opdracht

Synthese

*Maak uw keuze uit LAAG of VERHOOGD

50

OPVOLGEN VERRICHTINGEN

– CRITERIA atypische verrichtingen: zie model interne procedures (zie art. 16 AWW, punt 6.2. model interne procedures)

– Opsporen atypische verrichtingen

» Economische grondslag

» Legitimiteit

» Interne schriftelijke verslaggeving bij atypische verrichting!

NA MELDING CFI

– Verhoogde waakzaamheid aanhouden

Risicogeoriënteerde aanpak

Page 26: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

26

51

CRITERIA: cf. interne procedures (punt 6.2.)

Onduidelijkheid eigendomsstructuur, frequente wijzingen in structuur

Nodeloze complexiteit

Risico’s verbonden aan de dienstverlening:

Ongebruikelijke transacties,

Discrepantie tussen goederenstromen en geldstromen

Aanwijzingen/knipperlichten

Inbreng in natura (let op de oorsprong vd inbreng)

Inbreng van hoge RC , let op de oorsprong

Belangrijke opnames of inbrengen in contanten

Verkopen/verrichtingen die door hun aard/bedrag buitengewoon zijn, of in het kader van de activiteit abnormaal zijn

Buitengewone vergoedingen/commissies aan derden

Abnormaal hoge of lage marges

Waarborgen t.a.v. derden: waarom ?

Past de verrichting in het doel van de cliënt

Verrichtingen met niet-meewerkende landen

Risicogeoriënteerde aanpak

52

ACTIE BIJ VASTSTELLING “ATYPISCHE VERRICHTING”: verslag

De dossierverantwoordelijke beroepsbeoefenaar contacteren hij zal verder de procedure leiden

Hij zal info opvragen ivm motivering verrichting + oorsprong middelen

Geen aanwijzingen van WW of FT ?

samenvatting analyse in dossier bewaren

WEL aanwijzingen WW of FT ?

Opstellen intern verslag

– AWW-verantwoordelijke aangesteld ? kopie aan verantwoordelijke AWW en verslag in Permanent dossier

– geen AWW-verantwoordelijke aangesteld ? de dossierverantwoordelijke (= onderworpen beroepsbeoefenaar): de beroepsbeoefenaar voert onderzoek of het gaat om WW of FT

Besluit in intern verslag

– vermoeden van WW of FT ? melding aan CFI + kopie melding in dossier

– indien cliënt wordt behouden …: verhoogde waakzaamheid + beslissing laten goedkeuren door bestuursorgaan kantoor

Risicogeoriënteerde aanpak

Page 27: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

27

53

B. Bewaarplicht (art. 13 wet, voor verslag atypische verrichtingen: art. 14)

Wat ? kopie bewijsstukken ter identificatie

stukken nuttig voor nauwkeurige reconstructie transactie

Termijn:5 jaar na einde klantenrelatie

5 jaar na uitvoering van een bepaalde transactie

Hoe ? Elke informatiedrager

Bewaarplicht

54

C. Bestendige waakzaamheidsplicht

« aandachtig onderzoek »: zijn de uitgevoerde verrichtingencoherent met de kennis van de commerciële activiteiten, en het risicoprofiel vd cliënt en eventueel nazicht herkomst gelden.

Geen naleving waakzaamheidsplicht mogelijk ?

verbreking zakenrelatie met klant

eventueel melding aan CFI

Beroepsbeoefenaar stelt een schriftelijk verslag op over zijnonderzoek in dit verband.

Bestendige waakzaamheid

Page 28: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

28

55

D. Opstellen verslagen

Zie slide 53, bij vaststelling atypische verrichting

D. Opstellen verslagen

56

verplichting handleiding INTERNE PROCEDURES: model website IAB, art. 16, 17 en 18 AWW

- passende interne maatregelen en controleprocedures in werking stellen teneinde toe te zien op de nalevering van de wet (art. 16)

- procedures voor communicatie en informatiecentralisatie teneinde witwasverrichtingen te voorkomen, op te sporen en te verhinderen (art. 17)

- eventueel aanstellen van witwasverantwoordelijke (art. 18): i.f.v. omvang van de structuur van het kantoor. De verantwoordelijke stelt een jaarverslag op.

Modaliteiten: zie norm: 10 onderworpen beroepsbeoefenaars (IAB, BIBF of IBR), die in het kantoor:

- een activiteit uitoefenen; en/of

- een participatie hebben; en/of

- lid zijn van het bestuursorgaan

Het is mogelijk geen rekening te houden met de occasionele samenwerking

- bij aanwerving betrouwbaarheid medewerkers checken (art. 17)

- + Speciale opleidingsprogramma’s de medewerkers vertrouwd maken met de wet.

E. Interne organisatie

Page 29: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

29

Wanneer, wat en hoe ?Wanneer ?

« bij vaststelling feiten waarvan men weet of vermoedt (in uitoefening beroep), die verband houden met witwassen van geld of het bewijs kunnen inhouden voor het witwassen van geld of de financiering terrorisme

Wat ? => enkel (gepoogde) witwasoperatie m.b.t. basismisdrijven in art. 5 Wet– o.m. ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd (niet de « gewone

fiscale fraude), drugs, oplichting, misbruik van vennootschapsgoederen….

termijn: onmiddellijk– indien mogelijk: meedeling vóór verrichting

Hoe ?speciaal formulier of elektronisch langs website CFI melding door werknemers ? – melding kan niet gebeuren door werknemers of stagiairs, al dan niet

zelfstandig onthoudingsplicht witwastransactie/geen « controlled money laundering »

57

F. Meldingsplicht aan de CFI

58

modelformulier in « Handleiding interne procedures »

tipping off verbod:verbod tot mededeling aan de cliënt of derden van de gedane

melding of van het lopend opsporingsonderzoek

Uitz.: politiediensten: Cass. 17 april 2007 P.07.0063

uitzonderingen op tipping off verbod: - ontrading, - melding aan IAB, - kennisgeving voor repressieve doeleinden, - uitwisseling in bepaalde gevallen tussen notarissen,

accountants,belastingconsulenten, bedrijfsrevisoren, erkendeboekhouders(-fiscalisten), advocaten, in zelfde dossier

F. Meldingsplicht: tipping off verbod

Page 30: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

30

59

Cf. analogie beroepsgeheim advocaat ? Zie details cursusvrijstelling meldingsplicht in het geval van juridisch advies door accountants, belastingconsulenten (revisoren, erkende boekhouders, notarissen). Beroepsgeheim blijft van toepassing.

• Cfr. Overweging 21 richtlijn 2005/60/EG• Cfr. Confraters in andere Europese landen

Niet van toepassing als de ACC of BC, …: • zelf deelneemt aan witwasactiviteiten• het juridisch advies verstrekt voor witwasdoeleinden• of hij weet dat de cliënt het juridisch advies wenst voor

witwasdoeleindenVoorbeeld:

• Vb. advies over bepaalde illegale boekhoudkundige inschrijving: afraden

Geen melding bij adviesWel melding indien clïënt nadien toch overgaat tot een illegale daad

F. Meldingsplicht: vrijstelling bij juridischadvies

60

Anonimiteit van de melder: Nu gegarandeerd: kennisgeving door melders mogen geendeel uitmaken van het strafdossier. Leden CFI mogenidentiteit melders niet bekend maken.

Immuniteit van de melder: Geen disciplinaire, strafrechtelijke of civiele sanctiesn.a.v. te goeder trouw gedane melding mogelijk (bvb. klachtschending beroepsgeheim of discretieplicht)

Na melding: meedelen aanvullende informatie op vraagCFI

F. Meldingsplicht: anonimiteit en immuniteit

Page 31: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

31

61

Eén der criminele fenomenen, in acht te nemen door de meldingsplichtigen is in de wet als volgt omschreven:

‘ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd’

Cfr. o.m. de carrousselfraude

Zie art. 28 van AWW + het indicatoren K.B. van 13 juni 2007 (KB met 13 witwasindicatoren door middel van ernstige fiscale fraude)

NB: Tot de wet 15 juli 2013 was het:

« ernstige en georganiseerde fiscale fraude, waarbij bijzonder ingewikkeldemechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend ».

F. Meldingsplicht: ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd

62

ernstig karakter van de fiscale fraude blijkt uit:

de aanmaak en/of het gebruik van valse stukken,

het hoge bedrag van de verrichting en het abnormaal karakter van dit bedrag, gelet op de activiteiten of het vermogen van de persoon in kwestie;

georganiseerde karakter van de fiscale fraude wordt omschreven als “het gebruik van een constructie die opeenvolgende verrichtingen voorziet en/of de tussenkomst van een of meerdere tussenpersonen, waarin hetzij complexe mechanismen worden gebruikt, hetzij procedés van internationale omvang (ook al worden ze gebruikt op nationaal niveau).

De complexe mechanismen blijken uit het gebruik van simulatie- of verbergingsmechanismen die onder andere een beroep doen op vennootschapsstructuren of juridische constructies”.

In de nieuwe definitie van fiscale fraude wordt de mate van organisatie één van de criteria van de ernst ervan, zonder dat dit vereist is om als dusdanig te worden beschouwd.

+ 13 indicatoren in indicatoren-KB

F. Meldingsplicht: “ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd: Quid ?

Page 32: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

32

63

13 Indicatoren opgenomen in een KB, van toepassing vanaf 1.9.2007artikel 28 W. 11.1.1993

Art. 28 Wanneer de in de artikelen 2, § 1, 3 en 4 beoogde instellingen en personen vermoeden dat een feit of een verrichting verband kan houden met witwassen van geld afkomstig uit ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd, brengen zij onmiddellijk schriftelijk of elektronisch dit ter kennis van de Cel voor financiële informatieverwerking, inclusief van zodra zij minstens een van de indicatoren opsporen die de Koning vastlegt bij in Ministerraad overlegd besluit.

K.B. van 3 juni 2007 tot uitvoering van art. 28: « het indicatoren-KB »Zie de 13 indicatoren als bijlage van de cursus

F. Meldingsplicht en het indicatoren-KB van 3 juni 2007

64

Ruime omschrijving van de indicatoren: bv. indicator 6°“de vaststelling van onregelmatigheden in de facturen die worden voorgelegd ter

rechtvaardiging van de financiële verrichtingen, zoals het ontbreken van een BTW-nummer, nummer van een financiële rekening, factuurnummer, adres of data of wanneer deze gegevens niet kunnen worden verstrekt”;

DRAAGWIJDTE INDICATOREN? “autonome interpretatie” >< versus “bijvoeglijke interpretatie”

=> Het IAB koos in 10.2007 voor bijvoeglijke interpretatie !!!

Intussen bevestigd door Grondwettelijk Hof en door CFI. Zie nota CFI van 8 maart 2010.De nota verwijst naar het «uitdrukkelijke» standpunt van het GH in arrest nr. 102/2008 van 10 juli 2008.

F. Meldingplicht en het indicatoren-KB van 3 juni 2007

Page 33: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

33

(synthèse des intitulés, à titre d’exemple)

1° l’utilisation de sociétés écrans

2° divers changements statutaires tels que la désignation d'un nouveau gérant, la modification de la dénomination sociale,

l'extension ou la modification de l'objet social ou le déplacement du siège social;

3° le recours à l'interposition de personnes (hommes de pailles)

4° l'exécution d'opérations financières atypiques pour l'exercice habituel des activités de l'entreprise

5° l'explosion du chiffre d'affaires, sur une courte période

6° la constatation d'anomalies dans les factures présentées comme justification aux opérations financières

7° le recours à des comptes de passage et la succession de multiples transactions

8° l'utilisation de comptes intermédiaires ou de comptes de titulaires de professions non financières

9° la dimension internationale des opérations financières rendant difficile la compréhension des justifications économiques et

financières à la base des opérations financières

10° le refus du client ou son impossibilité de produire des pièces justificatives quant à la provenance des fonds reçus

11° l'organisation de l'insolvabilité par la vente rapide d'actifs à des personnes physiques ou morales liées

12° le recours à des prêts back to back

13° le paiement de commissions à des sociétés étrangères sans activités commerciales

De context – ernstige fiscale fraudeDe 13 indicatoren van het KB van 3/6/2007) (synthese)

1° het gebruik van schermvennootschappen

2° diverse statutenwijzigingen, zoals de de aanduiding van een nieuwe bestuurder, de wijzigingvan de benaming, de uitbreiding of wijziging van het maatschappelijk doel, of de verplaatsing van de maatschappelijke zetel;

3° een beroep doen op tussenpersonen (stromannen)

4° het uitvoeren van atypische financiële verrichtingen gelet op de gewone activiteiten in sectorengevoelig voor carrousel fraude

5° een zeer forse stijging in korte tijdspanne van de omzet op recent geopende bankrekeningen, door exponentiële toename aantal verrichtingen en omvang

6° de vaststelling van onregelmatigheden in de facturen ter rechtvaardiging van financiëleverrichtingen, zoals ontbreken BTW-nr., nr. financiële rekening …

7° het gebruik van doorsluisrekeningen en de opeenvolging van meerder verrichtingen, opnamescontanten…

8° het gebruik van tussenrekeningen en rekeningen van niet-financiële beroepen alsdoorsluisrekeningen, waardoor identificatie UBO wordt bemoeilijkt

9° de internationale dimensie van financiële verrichtingen, waardoor hun economische en financiële rechtvaardiging moeilijk kan worden begrepen

10° de weigering van de klant of zijn onmogelijkheid om onderliggende stukken voor te leggenaangaande de herkomst van ontvangen fondsen of grondslag van betaling

11° het organiseren van insolvabiliteit door snelle verkoop van activa aan verbonden natuurlijkepersonen of rechtspersonen

65

66

wet 17 juni 2013 van toepassing vanaf 8 juli 2013: aanpassing strafsancties

Bestraffing fiscale fraude verzwaard“ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd”

Gevangenisstraf van “8 dagen tot twee jaar” wordt in dat geval van “8 dagen tot vijf jaar” en boete “van 250 tot 500.000 EUR” (WIB, WBTW e.a.)wordt “4 maand tot vijf jaar” (AWDA en accijnswetgeving)

Ook strafwet aangepast in 2013

Page 34: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

34

67

F. Meldingsplicht: enkele conclusies

• melding kan niet gebeuren door werknemers van de accountant of de belastingconsulent

• verbod tot mededeling van de melding aan de cliënt: tipping-off verbod

• de anonimiteit van de melder wordt wettelijk gegarandeerd.

• geen tuchtrechtelijke, burgerrechtelijke of strafrechtelijke sancties mogelijk tegen melder te goeder trouw

Verplichtingen preventieve Witwaswet: enkele conclusies

G. Tucht- en andere sancties: artikel 40 AWW

Invoering van een strafrechtelijke immuniteit voor wie het KB

« correct » toepast.

Wie de wet of norm niet respecteert: mogelijk

« administratieve » sanctie:

-administratieve (eventueel incl. financiële) sancties kunnen worden opgelegd aan de meldingsplichtigen. Minstens 250 € en maximum 1.250.000 €

-Beslissing openbaar maken

-mededeling sancties aan de CFI

-de “gewone” tuchtsancties

Herinnering: nieuwe opdracht voor het IAB (ook BIBF en IBR):

controle op de naleving van de verplichtingen. 68

Sancties

Page 35: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

35

H. Informatie verstrekt door het IAB: zie slides

« Opdrachten van de Instituten »

I. Bijdrageplicht

De bijdrage wordt geïnd, samen met het lidgeld van het

Instituut.

Enkel de externe leden betalen deze bijdrage.

69

H. Opdrachten van de InstitutenI. Bijdrageplicht

Meldingsplicht voor ambtenarenArtikel 33, lid 3: meldingsplicht voor ambtenaren, ingevoerd in 2012

De ambtenaren (vd administratieve diensten) van de Staat, de curatoren in een faillissement, de voorlopige bewindvoerders bedoeld in artikel 8 van de faillissementswet van 8/8/1997, die, bij de uitoefening van hun opdrachten of bij de uitoefening van hun beroep, - feiten vaststellen waarvan zij weten of vermoeden dat ze verband

houden met het WW of FT moeten de CFI daarvan onmiddellijk schriftelijk of elektronisch op de

hoogte brengen. Deze melding is NIET onderworpen aan voorafgaande machtiging van de gewestelijke Directeur (belastingen)In 2012: 13 meldingen van FOD Financiën en 12 van Economie

In 2013: 34 meldingen van FOD Financiën en 22 van Economie

In 2014: 1.420 meldingen van FOD Financiën en 8 van Economie

NB cijfer 2014: incl. meldingen betreffende fiscale regularisatieattesten in 2014 afgeleverd

door Contactpunt regulatisatie (wet van kracht geworden op 15/7/2013)70

J. Bijzondere topics + recente wijzigingen

Page 36: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

36

Beperking « Betalingen in contanten »

Programmawet 29 maart 2012Art. 20: verkoop ONROEREND goed: ten hoogste 10 % van de prijs enmaximaal € 5.000. Vanaf 01.01.2014: € 0,00

Art. 21: roerende goederen en diensten:voor alle onderworpen beroepsbeoefenaars is de wijziging van art. 21 AWWvan groot praktisch belang en dit om 2 redenen:

Toepassingsgebied uitgebreid naar dienstverstrekkers (dus niet enkelmeer handelaars)Verlaging drempel verbod op contante betalingen naar maximum 10 %van de prijs en hoe dan ook maximum € 5.000+ vanaf 01.01.2014: maximum verlaagd tot € 3.000

Administratieve boeten: art. 41 AWW:250 tot 225.000 euro, met max. 10 % van de ten onrechte betaaldesommen in contantenBoete opgelegd door FOD Economie

Kennisgevingsplicht aan CFI door de handelaar of dienstverstrekker: voorlopig nog nietbij wet opgelegd. Een KB moet de aan deze bepaling onderworpen sectoren nogvaststellen

Melding door de beroepsbeoefenaar bij vaststelling overtreding: JA, maarenkel indien vermoeden van witwassen van geld of financiering vanterrorisme

71

Beperking betalingen in contanten

Wet 15 juli 2013

Art. 21: roerende goederen en diensten: goudhandelaarsDe beperking voor cashbetalingen tot 5.000 (vanaf 2014 tot 3.000)werd uitgebreid naar particulieren die goud aan goudhandelaarsverkopen.NB: Die goudhandelaars (actief in de recuperatie, het hergebruik ende handel in oude en edele metalen) hebben ingevolge een KB van24/1/2012 ook al een identificatieplicht voor hun klanten (ookparticulieren)

72

Page 37: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

37

Beperking betalingen in contanten

Praktische tabel voor contante betalingen van 3 000 € of meer, limiet vanaf

1 januari 2014

73

Totale prijs tussen Mag contant worden betaald

0 € 3 000 Het volledige bedrag

€ 3 000 € 30 00010 % met een maximumbedrag van€ 3 000

€ 30 000 Meer Maximaal € 3 000

Enkele pertinente cijfers

In 2014, 27.767 (in 2013: 23.000) meldingen, een stijging van

20 % in vergelijking met 2013

786.050.000 EUR: de bedragen die de CFI aan de verschillende

parketten van het land doormeldde

Aantal meldingen verzonden door externe belastingconsulenten,

externe accountant, externe erkende boekhouders, externe

erkende boekhouders-fiscalisten in stijging : 2010 (46), 2011

(52), 2012 (99), 2013 (139), 2014 (133)

Aantal meldingen advocaten in 2014: 7

Notarissen 587 in 2012 -- 967 in 2013 -- 1.373 in 2014

74

Page 38: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

38

Witwassen van geld: typologieën

Melding door erkende boekhouder van misdrijf betr.staat van faillissement:

Na benoeming nieuwe bestuurder

Verkoop activa vennootschap

Boekhouding kan niet meer worden bijgewerkt

Bestuurder niet meer te bereiken

Achteraf bleek dat nieuwe bestuurder in het buitenland bekend was voor misdrijven ivm staat van faillissement

CONCLUSIE: misdrijf geviseerd in witwaswet. Correct gemeld.

75

Witwassen van geld: typologieën

Melding door accountant, dossier drugshandel:Vaststelling van doorsluizen van gelden via een rekening van de notaris, aankopen van heel wat aandelen

Dader verschool zich achter zijn zoon, die hij tot bestuurder had benoemd

En dit in verschillende vennootschappen

Door langs de notaris te werken kon men ontsnappen aan de verificatie van de verrichtingen van de banken (compliance officer)

CONCLUSIE: misdrijf geviseerd in witwaswet. Correct gemeld.

76

Page 39: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

39

Witwassen van geld: typologieën

Melding door accountant, dossier ernstige fiscale fraude:Belangrijke aankopen in een belastingparadijs

Informaticasector

In- en uitvoeractiviteiten

Afgeronde bedragen

Informaticasector is gevoelig voor carrouselfraude

Bestuurder in het buitenland betrokken bij dergelijke fraude

Verscheidene cliënten van de vennootschap waren pas opgericht of hadden onlangs hun activiteiten stopgezet

CONCLUSIE: misdrijf geviseerd in witwaswet. Correct gemeld.

77

Witwassen van geld: typologieën

Tussenkomst van boekhoudkundige en fiscale beroepen bij het opzetten van complexe vennootschapsstructuren: melding door de bankier

Oprichting vennootschap in offshorecentrumVennootschap brengt zetel over naar BelgiëKort nadien:

ontbinding vennootschapOprichting nieuwe vennootschappen die de activiteiten van de ontbonden vennootschap overnemen

Alle verrichtingen gedaan langs een accountancy- en fiscaal kantoorBelangrijke geldverrichtingen in België voor rekening van de buitenlandse vennootschapOverschrijving van de gelden naar nieuw opgerichte vennootschappen in BelgiëNieuwe vennootschappen krijgen ook betalingen van dezelfde groep van buitenlandse vennootschappenHet geld verdwijnt nadien naar andere personen in het buitenland, waaronder voormalige aandeelhouders van de offshorevennootschapGrote omvang van de fondsenAfwezigheid van enige wettige economische verantwoording

CONCLUSIE: misdrijf geviseerd in witwaswet (ernstige fiscale fraude).

78

Page 40: De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet€¦ · 24-02-16 1 De wet van 11 januari 1993 de preventieve witwaswet Opleiding 27 februari 2016 J. De Blay, Accountant-Belastingconsulent,

24-02-16

40