Pagina 1

Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA)

PSS Kiezel

Vertrouwd, vriendelijk en veelzijdig

Gemaakt door: Pedagogisch medewerkers van peuterspeelschool Kiezel In samenwerking met: Tim van Pagee, clustermanager en Nanda Bruijstens, locatiehoofd. Datum: Maart 2015

Pagina 2

Pagina 3

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave .......................................................................................................................... 3

Inleiding .................................................................................................................................... 4 Brede school Steenvoorde ......................................................................................................... 5

Wat is onze visie, waar gaan wij voor? ............................................................................. 5

Uitwerking tot concrete doelen: ........................................................................................ 5

Pedagogische doelstellingen ..................................................................................................... 7 Onze pedagogische doelstellingen: ....................................................................................... 7

Het bieden van emotionele veiligheid................................................................................... 8

Persoonlijke competenties .................................................................................................. 10

Omgang met de kinderen .................................................................................................... 10

Sociale competenties ........................................................................................................... 12

Omgang met de kinderen .................................................................................................... 12

Wat zijn normen en waarden?............................................................................................. 13

PEDAGOGISCH THEMA: “Zelfstandigheid: Op weg naar jezelf” ...................................... 16 Werkwijze ............................................................................................................................... 17

Methodisch werken: Uk & Puk............................................................................................... 17 SLOTWOORD ....................................................................................................................... 18

Pagina 4

Inleiding Als kinderopvang organisatie nemen wij zorg uit handen, maar we nemen niet de zorg van u als ouder over; we doen het samen. Het contact met u als ouder is dan ook heel belangrijk. Zo krijgt uw kind niet alleen thuis, maar ook bij ons de zorg en aandacht die het nodig heeft. Wij doen immers veel meer dan het letterlijk verzorgen van uw kind. Wij willen rekening houden met de behoeften van uw kind en inspelen op zijn belevingswereld en speelbehoeften. Denk hierbij aan dingen leren, samen spelen, leuke dingen doen zodat de kinderen met elkaar een fijne dag hebben. Wij willen een goed opvoedingsklimaat bieden van acceptatie, veiligheid en geborgenheid waarin uw kind zich goed kan ontwikkelen. Dit geeft kinderen de ruimte die ze nodig hebben en maakt het kindercentrum tot een plek waar uw kind graag komt en u uw kind met een gerust hart brengt. De pedagogische doelstelling van de SRK organisatie luidt als volgt: Het stimuleren van kinderen om zich op eigen unieke wijze en tempo te ontwikkelen tot zelfstandige individuen. Wij willen kinderen helpen zich te ontwikkelen tot zelfstandige en sociale volwassenen, die respectvol met hun medemensen omgaan. Wij willen de kinderen vooral leren oog te hebben voor diversiteit, kenmerkend voor de hedendaagse samenleving. De keuzes van elke locatie zijn beschreven in het Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA). Dit PPA is dus gericht op de locatie. Hij is tot stand gekomen in samenspraak met het team van pedagogisch medewerkers van de locatie en de eventuele oudercommissie. Het PPA is geen statische beschrijving, maar is constant in ontwikkeling. Dit betekent dat er minimaal 1 keer per jaar in het team wordt gediscussieerd over de pedagogische uitgangspunten en dat getoetst wordt of het handelen in de praktijk hierop aansluit. Waar nodig leidt dit tot bijstelling. Nieuwe medewerkers kunnen op basis van het PPA lezen hoe de werkwijze is op de locatie om zo de continuïteit in het handelen te waarborgen. Ik wens u veel leesplezier bij het doornemen van het PPA. Met vragen kunt u altijd terecht bij de pedagogisch medewerkers. Maart 2015 Team Kiezel & Nanda Bruijstens (locatiehoofd)

Pagina 5

Brede school Steenvoorde De Brede School Steenvoorde is voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar die in de wijk Steenvoorde wonen of er naar school gaan. Het kind staat centraal in een vertrouwde, veelzijdige en vriendelijke omgeving met alle kansen om de hele dag te leren, te ontwikkelen en te ontmoeten. Onze brede school heeft een compleet aanbod van kinderdagverblijf, peuterspeelschool, voorschoolse, buitenschoolse en vakantie-opvang en natuurlijk basisonderwijs. Het gehele aanbod is van hoogwaardige kwaliteit. In deze gids en in de deelgidsen voor opvang en basisonderwijs leest u daar meer over. Wat is onze visie, waar gaan wij voor? Wij willen kinderen de beste ontwikkelingskansen bieden in een leerrijke, veilige en respectvolle omgeving. De kinderen merken geen overgang tussen onderwijs en kinderopvang, want alle deelnemers in de brede school stellen het kind centraal en er is één doorlopende ontwikkelingslijn. Ouders en kinderen ervaren de brede school als kleinschalig door de drie domeinen rondom de leeftijdsgroepen van kinderen. De domeinen van de brede school vormen samen een levenslooplijn voor kinderen door de wijk. De kernpartners, kinderopvang en onderwijs, werken samen met partners in de wijk op activiteitenniveau, als dit kan bijdragen aan de verrijking van de ontwikkeling van alle kinderen. Kinderen, ouders, medewerkers, samenwerkingspartners en wijkbewoners zijn betrokken en voelen zich verbonden met elkaar, bij de brede school en bij de wijk Steenvoorde. Uitwerking tot concrete doelen:

Eén pedagogische visie. Op deze manier willen we één doorgaande pedagogische

ontwikkelingslijn creëren en ervoor zorgen dat kinderen in de hele brede school dezelfde

regels, normen en waarden en aanpak tegenkomen. Dit resulteert in een leerrijke en

respectvolle omgeving met een eenduidig dagritme voor de kinderen.

De drie domeinen rondom leeftijdsgroepen van kinderen vormen de basis voor de

vertrouwde, vriendelijke en veelzijdige omgeving. Naarmate kinderen ouder worden, volgen

ze binnen de brede school een levenslooplijn in de wijk naar een volgend domein. Dit is een

vanzelfsprekende stap in hun ontwikkeling. Door deze opzet ervaren ouders en kinderen de

brede school als kleinschalig.

Onderzoeken van mogelijkheden om de reguliere tijden van opvang en onderwijs te mixen,

zodat kinderen geen overgang ervaren tussen onderwijs en kinderopvang.

We werken samen aan activiteiten en programma’s op het gebied van leren, opvoeding en

vrijetijdsbesteding vanuit het idee dat deze elkaar aanvullen en versterken. Zo willen we de

ontwikkelingskansen van kinderen vergroten.

Op korte termijn verbreden en verdiepen van de (hand-in-hand) samenwerking tussen

onderwijs en kinderopvang met het kind centraal. Zo heeft de brede school voor ouders één

loket, zodat zij geen grenzen ervaren tussen onderwijs en kinderopvang.

Een multidisciplinair team, met gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kinderen

gedurende de hele dag (teamoverleg, trainingen, studiedagen, etc.).

Starten van de samenwerking met de wijk.

Pagina 6

De mogelijkheid om te starten met huiswerkbegeleiding.

We zijn vertrouwd, vanwege dezelfde vakkrachten (= weinig personeelswisselingen en/of

dezelfde personen die bij beide kernpartners werken). Vertrouwde omgeving door drie

leeftijdgerichte domeinen met alle voorzieningen in het eigen domein. Wel met één

identiteit (en herkenbaarheid: naamgeving, uitstraling gebouw en huisstijl) van de brede

school, zodat de overgang tussen de domeinen vanzelfsprekend is.

We zijn vriendelijk. We hebben veel aandacht voor de omgeving, gezelligheid en het

groen in de buitenruimte. Vriendelijk geldt ook voor de omgang tussen kinderen onderling

en tussen kinderen en volwassenen. We tonen respect voor elkaar en voor onze omgeving.

We zijn veelzijdig. Elk kind is bij ons uniek. We bieden kinderen uitdagende activiteiten en

werken zowel groeps- als handelingsgericht. Over de hele dag is er een doorlopend en

samenhangend aanbod, waarbij kinderen geen overgang merken tussen onderwijs en

kinderopvang . Hierbij houden wij rekening met de ontwikkelingen omtrent passend

onderwijs en de behoeften van die kinderen, die om meer uitdaging vragen. We richten ons

op de verrijking van de ontwikkeling van alle kinderen.

Ouderbetrokkenheid speelt een belangrijke rol in de brede school. Met

ouderbetrokkenheid wordt bedoeld, dat ouders interesse tonen voor de ontwikkeling van

hun kind en er een actieve bijdrage aan leveren. Het zal ook leiden tot een actieve

deelname aan de verdere ontwikkeling van de brede school.

Veelzijdig

Doordat wij met leeftijdsgroepen werken is er voor alle kinderen

een gepaste uitdagende omgeving met veel activiteiten

Vriendelijk

Respect voor de omgeving en voor elkaar is belangrijk. De brede

school Steenvoorde ligt bovendien in een vriendelijke,

ruim opgezette groene omgeving.

Vertrouwd Kleinschalig door de drie

domeinen rond de verschillende kinderleeftijden. Kinderopvang en onderwijs werken samen aan één

doorlopende ontwikkelingslijn. Zo ervaren kinderen geen echte

overgang en zien zij de vertrouwde gezichten

Pagina 7

Pedagogische doelstellingen Er zijn veel meningen over het opvoeden van kinderen. Daarom is het voor pedagogisch medewerkers én ouders belangrijk dat duidelijk is wat de pedagogische visie van de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK) in grote lijnen inhoudt. In de Pedagogische Visie staan dan ook de keuzes, accenten en prioriteiten van ons pedagogisch handelen. Een inkijkexemplaar van de Pedagogische Visie van de SRK is op de locatie beschikbaar. Het wettelijk kader voor de kinderopvang wordt gevormd door de Wet Kinderopvang (2005) en de Beleidsregels Kwaliteit Kinderopvang. Hierin staan vier pedagogische basisdoelen, waaraan de opvoedingstheorie van Professor J.A.M. Riksen-Walraven ten grondslag ligt. Deze doelen vormen de basis voor onze Pedagogische Visie.

Onze pedagogische doelstellingen:

- het bieden van emotionele veiligheid - het bevorderen van de persoonlijke competentie - het bevorderen van de sociale competentie - kinderen helpen bij het zich eigen maken van normen en waarden.

Om aan de doelstellingen te voldoen werken we met de volgende uitgangspunten: Groepssamenstelling. We werken met 2 groepen die maximaal uit 16 kinderen bestaan in de leeftijdscategorie van 2,5 tot 4 jaar. We stimuleren kinderen samen te spelen binnen deze groep, maar we corrigeren ongewenst gedrag. Het corrigeren doen wij op de Gordon methode door met name vanuit “Ik” te spreken en op kind hoogte te communiceren. Indien kinderen ruzie maken motiveren wij hen het zelf op te lossen en we laten ze bewust ‘ sorry’ tegen elkaar zeggen. Indien gedrag ontoelaatbaar (bijvoorbeeld slaan) of structureel terug keert hebben we een stoel waar we kinderen een korte periode laten zitten om na te denken over hun gedrag (dit communiceren we altijd met ouders).

Pagina 8

Dagprogramma peuterspeelschool Om de rust en de vaste dagindeling in de groepen zoveel mogelijk te waarborgen, kunt u uw kind in principe alleen op vastgestelde momenten halen en brengen: 8.30 – 8.45 uur Inloop 9.00 – 9.15 uur Kringactiviteit in het kader van VVE/Puk activiteit 9.15- 10.15 uur Vrij spel binnen 10.15 – 10.30 uur Opruimen 10.30-11.00 uur We gaan met z’n allen aan tafel en we eten een cracker 11:30-12:15 uur Jassen aan en buiten spelen of naar de hal waar de kinderen opgehaald worden.

13:00 -13:15 uur Inloop: de peuters worden gebracht. 13:15-13:30 uur Kringactiviteit 13:30-14:30 uur We spelen in de hal/Puk activiteit 14:30-15:15 uur Opruimen en eten 15:15 -15:30 uur De kinderen worden opgehaald.

Het bieden van emotionele veiligheid Omgang met de kinderen Sensitief Bij het binnenkomen van de kinderen tonen wij begrip voor de overgang van de thuissituatie naar een grote groep spelende kinderen. Indien we op merken dat het voor een kind op dat moment moeilijk is dan geven we extra aandacht om zo het afscheid nemen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Responsief We geven de kinderen de aandacht die ze op dat moment nodig hebben. Een speen, knuffeltje of speelgoed van thuis kan het voor het kind makkelijker maken om zich veilig te voelen. Bij troosten van een kind of een gesprekje met een kind gaan we altijd naar het oogniveau van het kind en spreken het kind aan op zijn/haar eigen taalniveau. Eventueel ondersteunen we ons taalgebruik met non-verbale communicatie. Samenwerking met ouders Overdracht ouders Tijdens de intake wordt al gevraagd of er recent iets is gebeurd waar het kind op zou kunnen reageren. Tijdens de haal/brengmomenten vertellen we kort of er iets vervelends/leuks is gebeurd. Met 3 maanden houden we een telefonische enquête en met 3 en bijna 4 jaar vindt altijd de bespreking van de observatie plaats. We tonen interesse in de thuissituatie van het kind. Bijvoorbeeld bij de geboorte van een broertje of zusje, overlijden of ziekte van het kind of familieleden. Bij afwijkend gedrag of problemen met het kind schakelen wij in overleg met de ouders hulpinstanties in en onderhouden hiermee het contact. Ook als ouders met vragen komen nemen we de tijd om ze zo goed mogelijk te beantwoorden en te helpen. Ouders worden tevens op de hoogte gehouden door foto’s die gemaakt zijn tijdens de thema’s van Puk en de nieuwsbrief die beiden op de website te lezen/zien zijn.

Pagina 9

Binnen/buitenruimte Binnen Dat kinderen in diverse overzichtelijke hoeken kunnen spelen. Door afbeeldingen van het speelgoed op kasten en lades kan er gemakkelijk een keuze worden gemaakt en ook weer worden opgeruimd. Er is van alles voor het bevorderen van de grove en de fijne motoriek. Verschillend leesmateriaal. Puzzels in verschillende moeilijkheidsgradaties en een huishoek en diverse bouw/automaterialen. Ook op creatief gebied is er van alles mogelijk. Kinderen spelen tijdens vrij spel zelfstandig. Soms spelen we mee of helpen de kinderen creatief op weg. Even in een klein groepje voorlezen of bouwen gebeurd regelmatig. Ook tijdens de Puk activiteiten in de kleine groepjes begeleiden we deze kinderen in hun activiteit. Gymzaal In de gymzaal kunnen de kinderen onder begeleiding lekker rennen, klimmen en klauteren. We werken hier met verschillende kleine materialen zoals ballen en hoepels en regelmatig gebruiken we ook grote toestellen zoals de kast of matten voor verschillende activiteiten. Daarnaast doen we ook beweegactiviteiten zonder materiaal zoals dansen. Belangrijk is dat motorische ontwikkeling, lekker bewegen en voor plezier voorop staan. Buiten De kinderen kunnen vrij maar wel in een veilige afgesloten ruimte spelen. Er zijn d.m.v. wilgentunnels, wilgenhutjes meerdere verstopplekjes gecreëerd. Kinderen kunnen fietsen, klimmen, glijden, voetballen en met zand spelen.

Pedagogische organisatie Hoe zorgt de groep voor een vertrouwde omgeving voor de kinderen? We hebben vaste groepen waarin kinderen en ouders elkaar sneller en beter leren kennen. We hebben vaste klassikale rituelen zoals het starten in de kring, verjaardagen vieren, het doen van Puk activiteiten, eten en drinken, jassen aan doen, gezamenlijk naar buiten aan de slag. Hoe wordt rekening gehouden met de eigenheid van een kind binnen de groep? We respecteren tot een bepaalde grens de eigenheid van het kind indien het kind de grenzen van de gestelde regels binnen de groep overschrijdt wordt het kind hoe dan ook gecorrigeerd. Rekening houdend met het niveau van het kind op dat moment wordt het kind gesteund en krijgt het de extra aandacht/stimulans die het op dat moment nodig heeft.

Pagina 10

Persoonlijke competenties Omgang met de kinderen Op weke manier stimuleert PMW het kind? Door de kinderen te stimuleren via een ik-boodschap (Gordonmethode) aan te geven hoe ze zich voelen en wat ze niet willen. We geven de kinderen regelmatig een verbaal of non-verbaal compliment. Als een kind negatief gedrag vertoont benoemen we het gedrag en leggen we uit wat de consequenties zijn voor het andere kind. We stimuleren de kinderen om zelfstandig hun handen te wassen, naar het toilet te gaan, hun jassen aan te doen en allerlei andere bezigheden. Samenwerking met de ouders Hoe wordt de pedagogische aanpak met ouders afgestemd? We vertellen tegen ouders hoe we met de kinderen omgaan. We ondersteunen ouders bij opvoedvragen. Er komt iemand van Kwadraad om ouders te ondersteunen indien nodig bij opvoedingsvraagstukken. Tevens spreken we met ouders af wanneer er bijvoorbeeld gestart wordt met zindelijkheidstraining, afleren speengebruik. Hiermee wordt de lijn van thuis en psz versterkt en meer op elkaar afgestemd Binnen/buitenruimte Hoe wordt een kind gestimuleerd om gebruik te maken van de ruimte? In de kring waarin we starten mogen de kinderen zelf aangeven waar ze op dat moment behoefte aan hebben en mee willen spelen. Als een kind geen keuze kan maken bieden wij het kind mogelijkheden aan en of begeleiden we het kind bij spel. Hoe wordt er omgegaan met veilige en onveilige spelsituaties? Er zijn duidelijke regels binnen de klas, bijv. niet rennen en niet op sokken lopen. We grijpen in indien nodig. Op welke manier kan spelmateriaal aanzetten tot spel en ontdekken? Het spelmateriaal staat op kindhoogte. Het materiaal is aangeschaft op leeftijdscategorie in verschillende moeilijkheidsgradaties. Wat zijn de afspraken over het omgaan met spelmateriaal? Het materiaal moet doelgericht gebruikt worden. We gooien niet met speelgoed (behalve als het daarvoor bedoeld is). Na gebruik ruimen we alles op in de juiste kasten, bakken en lades en bieden het kind daarbij ondersteuning. Buitenspelen We bieden diverse materialen aan zoals fietsen (alleen/samen), zand, natuur, je verstoppen. Als pmw-ers begeleiden we door samen te voetballen, leren fietsen, of met balansdingen een hand vast als het kind nog te angstig is om alleen te gaan. De speelruimte is afgesloten voor de kinderen. Als het echt onveilig is grijpen we in en leggen de kinderen uit waarom iets niet veilig is. Spel/ontdekken Door divers materiaalaanbod komen de kinderen in aanraking met veel materialen zoals zand, aarde, hout, stenen, planten etc. Ook de plassen die ontstaan na regen worden voor allerlei doeleinden gebruikt (soep maken, vissen).

Pagina 11

Afspraken gebruik materiaal Natuurvernieling staan we niet toe. Je materiaal opruimen als je klaar bent en naar huis gaat. Leren delen en om de beurt gebruik maken van het materiaal. Persoonlijke competenties Hoe draagt de pmw zorg voor het individuele kind in groepsverband? We leren de kinderen om de beurt te spelen. We proberen alle kinderen dezelfde kansen te geven om kennis te maken met de diverse materialen. Hoe wordt de groep gebruikt als sociale leeromgeving voor het kind? De groep leert elkaar te respecteren door te wachten op elkaar, om de beurt gebruik te maken van materialen en elkaar te helpen en elkaar geen pijn te doen. Hoe sluit het activiteitenaanbod aan op de persoonlijke competenties van het kind? Er is genoeg keuze en materiaal aanwezig zodat ieder kind in zijn spelkeuze tot zijn recht kan komen. Tijdens de verschillende seizoenen wordt ons buitenspel aangepast aan het weer.

Pagina 12

Sociale competenties Omgang met de kinderen Op welke wijze geeft een pmw-er invulling aan het contact tussen kinderen onderling? We observeren de groep. Jongere kinderen spelen vaak nog alleen of naast elkaar. Als er (oudere) kinderen nog erg op zichzelf zijn proberen we ze te begeleiden in samenspel. We zijn een positief voorbeeld voor de kinderen. We leggen uit dat kinderen soms even moeten wachten tot ze aan de beurt zijn. We geven kinderen de ruimte om hun emoties te laten zien en benoemen dit ook. Aan de hand van de Puk thema’s en Puk/Pukkelien zelf geven we de kinderen de kans om zich te identificeren met emoties en gedragingen. In de themahoek en ook d.m.v. lezen van bijpassende boekjes werk je aan dezelfde doelen. Door het creëren van hoeken kunnen kinderen in kleine groepjes elkaar beter leren kennen en omgaan met elkaar en andere culturen. We proberen kinderen te leren luisteren naar elkaar, we eten samen, we spelen samen, we leren delen. Samenwerking ouders Hoe wordt ouders duidelijk wat de meerwaarde is van het deel uitmaken van een groep? De ouders krijgen de mogelijkheid themafoto’s te bekijken op de website en zien hoe hun kind bezig is met andere kinderen. Tijdens gezamenlijke ouder/kind activiteiten zien ouders de andere kinderen en ouders van dezelfde groep en ervaren dit meestal positief. Ook tijdens haal en brengmomenten zien ouders hun kind bezig in een vaste groep. Wij benadrukken dat de vaste groep een groot voordeel is omdat ouders en kinderen elkaar veel beter leren kennen. Binnen/buitenruimte Welke kansen biedt de ruimte voor gezamenlijke en gevarieerde spelervaringen? Door de verschillende hoeken en aan de kinderen aangepast spelmateriaal kunnen ze met al deze materialen kennis maken en leren samen te delen Welk spelmateriaal kan bijdragen aan het sociaal ervaren en leren? Poppenhoek, samen of alleen puzzelen, de autohoek, de winkel/glijbaan, creatief bezig zijn met lijm, verf, klei. Educatieve spellen voor (oudere) kinderen die meer cognitieve prikkeling of uitdaging nodig hebben. Hoe sluit het aanbod van materiaal aan op de diversiteit van de groep? We hebben een jongens/meisjes pop. Ook zijn er poppen van anderen nationaliteiten. Een Puk en Pukkelien. Zowel voor jongens als meisjes is er voldoende verschillend materiaal waar ze beiden gebruik van kunnen maken Buiten Gezamenlijk spelen naast of met elkaar. Er zijn fietsen voor duo en sologebruik. In de wilgenhut kun je samen of alleen spelen of je verstoppen. Voetballen kun je samen of alleen doen. Samen lopen over de boomstammen of even gezellig zitten en kletsen. De gehele buitenruimte daagt uit om samen te spelen, sporten, op avontuur te gaan en de natuur te ontdekken. Onze buitenruimte is nog in ontwikkeling, waar er nu nog veel tegels liggen op het plein willen we hier in 2015 een meer ‘natuurlijk buitenspelen’ creëren.

Pagina 13

Pedagogische organisatie Hoe wordt de groep als betekenisvolle leeromgeving benut? Door middel van groepsactiviteiten en vaste rituelen leren kinderen zich gedragen in een groep en dat ze hierbij horen als individu. Vaste rituelen zoals vieren van verjaardagen en feestdagen, starten in de kring, toiletbezoek, groepsgesprekken, gezamenlijk aan de slang naar buiten en een vast dagritme geven de kinderen het gevoel erbij te horen en dat ze deel uit maken van ‘hun’ groep. Wat is het sociale aspect bij de activiteit? Door te leren wachten op je beurt, elkaar te helpen en te respecteren en daarnaast op te komen voor je eigen belang leert het kind dat zijn/haar gedrag bepaalde reacties bij anderen uit lokt.

Normen en waarden Wat zijn normen en waarden? Waarden zij die zaken (verworvenheden) die waardevol worden gevonden zoals: Respect, geduld, rechtvaardigheid, verdraagzaamheid en het besef van goed en kwaad Normen zijn de afspraken, regels binnen en buiten de groep. De normen maken altijd deel uit van de opvoeding doelbewust of verborgen. Vaak doelbewust zoals bij gedragcorrecties maar ook verborgen zoals de keuze voor boeken die wij voorlezen. Bij ons wordt er vanuit het kind gedacht. Enkele regels op de groep zijn:

Respect voor mens, natuur en dier

Bij ons mag je anderen geen pijn doen

Er wordt niet met speelgoed gegooid

We ruimen na het spelen alles netjes op

Handen wassen als je naar het toilet bent geweest. Omgang met de kinderen Hoe draagt de pmw zorg voor respect en waardering voor diversiteit en verschillen? Als kinderen aangeven een verschil te bemerken bij een ander kind dan spelen we er op in d.m.v. een gesprekje en eventuele uitleg Welke rol geeft de pmw in het meegeven van normen en waarden? Als pmw er geven we het goede voorbeeld door

De kinderen te begroeten bij binnenkomst en gedag te zeggen bij het naar huis gaan

Vast houden aan de regels en consequent te handelen als deze overschreden worden

Kinderen leren op hun beurt te wachten en op elkaar

Samen met de kinderen op te ruimen

Leren je handen wassen na het toiletbezoek Samenwerking met ouders Hoe worden ouders op de hoogte gebracht van normen en waarden? Bij het kennismakingsgesprek krijgen ouders een Wegwijzer mee waarin ook onze ‘regels’ van de peuterspeelschool te vinden zijn en dit wordt toegelicht. Met de haal en brengcontacten brengen we ouders op de hoogte van uitzonderlijk gedrag van het kind. Hoe kunnen we het eens worden over verschillende normen en waarden. Discussie is altijd mogelijk met wederzijds respect. Dat wil niet zeggen dat we onze normen en waarden aan passen maar we kunnen altijd zoeken naar een tussenweg.

Pagina 14

Binnenruimte Wat mag wel en wat mag niet?

Je doet anderen geen pijn

Je houdt het speelgoed heel en ruimt het op

Je wast je handen na toiletbezoek

Je wacht op elkaar

Je helpt elkaar met jassen en verfschorten aan doen Hoe wordt er voor gezorgd dat de ruimte leefbaar en aangenaam is voor iedereen?

Speelgoed ligt op kind hoogte. Hierdoor kunnen ze het zelf pakken en wordt de zelfstandigheid bevorderd.

Er zijn verschillende hoeken waarin kinderen samen of alleen kunnen spelen

De ruimte is licht en uitnodigend.

Er wordt geprobeerd de ruimte zo schoon mogelijk te houden. De pmw-ers vegen en maken tafels e.d. schoon. Ook wordt er 2 x per jaar samen al het speelgoed goed schoongemaakt. Verkleedkleding en speelgoedpannen en eten worden iedere maand gereinigd. Het verfbord en de verfpotten worden wekelijks schoongemaakt.

Welk materiaal kan bijdragen aan het eigen maken van normen en waarden? Vooral boeken en interactief voorlezen. Ook gezelschapsspellen en puzzels met diverse nationaliteiten kunnen hiertoe bijdragen. Hoe worden kinderen bewust gemaakt van omgaan met en gebruik van materiaal?

We vertellen dat er gespeeld wordt met het materiaal zoals het bedoeld is.

Materiaal wordt niet gebruikt om elkaar pijn te doen.

Je wacht op je beurt.

Je vraagt of je met iets mag spelen i.p.v. het af te pakken

Je ruimt samen op in de daarvoor bestemde kasten en/of bakken. Deze zijn voorzien van een afbeelding van het betreffende materiaal.

Buitenruimte Wat mag wel en wat mag niet?

Niet gooien met zand

Niet op het gras fietsen

Respect voor alles wat groeit, bloeit, loopt of kruipt

Je vraagt of je met iets mag spelen i.p.v. het af te pakken

Je ruimt samen op. Hoe wordt er gezorgd dat de ruimte leefbaar en aangenaam is voor iedereen?

Er is divers materiaal

De tuin wordt onderhouden

De pmw-ers vegen indien nodig en ruimen ‘vuilnis’ op

Er is een net over de zandbak

Er wordt weer netjes opgeruimd na het spelen Welk materiaal kan bijdragen aan het eigen maken van normen en waarden?

Voetballen, samenspel

Pagina 15

Fietsen, soms samen of even wachten tot je op die fiets of in die auto kunt

Klimrek, wachten op je beurt en elkaar helpen Hoe worden kinderen bewust gemaakt van omgaan met en gebruik van materiaal? Er wordt uitleg over gegeven en gecorrigeerd waar nodig. Bij twee ”overtredingen” een time-out. Pedagogische organisatie Hoe wordt de groep benut voor het overdragen van normen en waarden? De kinderen die de normen en waarden groot en deels weten dragen dit over aan (jongere) andere kinderen. De kinderen corrigeren elkaar indien nodig en laten zien hoe het wel moet Hoe worden normen en waarden dicht bij de kinderen gebracht? De organisatie zorgt voor het juiste spelmateriaal en de juiste inrichting van de binnen- en buitenruimte. Tevens worden pmw-ers regelmatig bijgeschoold. Dit draagt bij om normen en waarden aan te leren bij jonge kinderen. Hoe maak je een natuurlijke verbinding tussen de Nederlandse cultuur en andere culturen? Je laat kinderen en/of ouders kennis maken met de diverse normen en waarden van verschillende culturen. Door middel van voorlezen, het deel laten nemen aan cultuurgebonden feesten proberen wij een verbinding te maken tussen de diverse culturen. We hebben respect voor geloofsovertuiging en de daarbij horende rituelen/feesten.

Pagina 16

PEDAGOGISCH THEMA: “Zelfstandigheid: Op weg naar jezelf” Kiezel is een peuterspeelschool (PSS) die gevestigd is aan de Poelslaan 4 in Rijswijk. Er zijn 2 groepen PSS aanwezig, groep A en groep B. Beide groepen zijn 10 uur per week geopend. Hieronder hebben wij onze locatievisie beschreven: Kinderen die zelfvertrouwen hebben geloven in hun eigen kunnen. Het zekere gevoel dat ze een situatie aankunnen, willen we kinderen meegeven op de peuterspeelschool. We leren kinderen te vertrouwen op hun eigen kunnen. Durven geloven dat ze iets tot een goed einde kunnen brengen. Een gevoel van tevredenheid is zichtbaar als een kind glundert na het maken van een puzzel of bouwen van een toren. Ze beginnen te beseffen dat ze dat zelf voor elkaar gekregen hebben en zijn daar trots op. Soms lukt het een kind niet gelijk om een puzzel goed te maken, we leggen hem dan uit hoe het moet en helpen. We benadrukken hierbij niet het resultaat maar het gevoel van het kind. We vinden het belangrijk dat een kind dingen probeert en trots is op zichzelf, ongeacht het resultaat. Kinderen die zelfvertrouwen hebben denken dat ze een taak, situatie of ontmoeting zelf tot een goed einde kunnen brengen. Vaak lukt dit ook, soms nog niet. Mocht het een keer niet lukken dan probeert een kind met zelfvertrouwen het nog een keer of vraagt om hulp. Het team van de Kiezel zorgt te allen tijde voor een veilige omgeving (zowel fysiek als emotioneel) waardoor kinderen alle mogelijkheden krijgen om te proberen, te leren en hun zelfvertrouwen te vergroten. Om kinderen alle kansen te geven om te proberen stimuleren we de kinderen om zoveel mogelijk zelf te doen. Bij het aantrekken van jassen, oplossen van ruzies of maken van een puzzel stimuleren we de zelfstandigheid van kinderen. Bron: Kinderen als beroep van Rita Kohnstamm

Pagina 17

Werkwijze Methodisch werken: Uk & Puk Wij werken volgens de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) methode Uk & Puk. Voorschoolse educatie betekent dat kinderen op een peuterspeelschool en kinderdagverblijf op een structurele manier, spelenderwijs, worden gestimuleerd in hun ontwikkeling met de nadruk op taalontwikkeling. Dit wordt voortgezet op de basisschool. De groepen 1 en 2 van het basisonderwijs zijn de Vroegschoolse periode. Kinderen krijgen dezelfde aanpak en er wordt zoveel mogelijk met dezelfde methodes gewerkt; er is een pedagogisch doorgaande leerlijn. Puk is een pop en kan heel goed fungeren als tussenpersoon waar het gaat om communicatie waarbij er bijvoorbeeld emotionele ondersteuning geboden kan worden. Of het kan een gesloten kind er toe zetten om meer te gaan praten, want het is geen volwassene met wie je praat, het is Puk een collega peuter. Uk & Puk omvat taal, rekenen en sociale vaardigheden. Als wij peuters bijvoorbeeld begrippen zoals groot en klein of dik en dun willen aanleren, kunnen wij het programma van Uk & Puk uitstekend gebruiken. Met het programma vergroten wij de kans van het kind op een goede start in het basisonderwijs! Als er activiteiten uit de methode worden aangepast dan worden wel het doel en de woorden/begrippen van de activiteit overgenomen. In 1½ jaar tijd komen alle 10 thema’s van Puk aan bod. Dat wil zeggen dat er per jaar minimaal 6 à 7 thema’s worden gedaan. Op de peuterspeelschool wordt dagelijks een Puk-activiteit gedaan, gedifferentieerd naar niveau. Voorbeelden van thema’s zijn: “Dit ben ik”, “Wat heb ik aan”, etc. Observatiemethode KIJK Bij de Kiezel werken we met de observatie methode KIJK. Middels deze methode waarbij op vaste momenten twee keer per jaar een observatie wordt ingevoerd op de computer, krijg je een goed beeld van de gemiddelde score van de klas en van de individuele kinderen. Naar aanleiding van deze scores het ontwikkelingsaanbod worden aangepast. De observatie in combinatie met de algemene ontwikkeling en het welbevinden van een kind wordt één keer per jaar besproken in een oudergesprek. Pedagogische ondersteuning Bij SRK wordt het proces ‘welbevinden en ontwikkeling van kinderen’ uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met de Clustermanager. De pedagogische staf van SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Een ondersteunend document ‘ontwikkelingsproblemen bij kinderen’, is aanwezig in de Documentenwijzer Pedagogisch Werken. Bij SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden verslag gelegd en in een kinddossier bewaard. Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf.

Pagina 18

SLOTWOORD Ons doel is dat uw kind een leuke plezierige tijd heeft bij de PSS Kiezel. Wij hopen dat u als ouder zich veilig en prettig voelt. Ook willen wij er graag aan bijdragen dat uw kind klaar is voor de nieuwe fase in zijn of haar leven: de basisschool. Wij willen uw kind daar voldoende bagage voor meegeven en hem/haar trainen in de nodige mate van zelfstandigheid en helpen zichzelf te leren ontdekken. We laten het kind de weg naar jezelf ontdekken!