Monument076 - Plan van aanpak

31
PLAN VAN AANPAK OUDE BREDASEWEG 10 Teksten Andries Koster - Buro Junior Jeroen van der Schenk - eigenaar Ron van Heeswijk - Stichting Voeggarant Fotografie Léontine van Geffen Lamers Fotografie Jeroen van der Schenk 2013 Some Rights Reserved Creative Commons by Monument076

description

Plan van aanpak voor de restauratie van het gemeentelijk monument aan de Oude Bredaseweg 10 in Etten-Leur. Meer weten over het project? Ga naar http://www.monument076.nl.

Transcript of Monument076 - Plan van aanpak

Page 1: Monument076 - Plan van aanpak

PLAN VAN AANPAKOUDE BREDASEWEG 10

TekstenAndries Koster - Buro Junior

Jeroen van der Schenk - eigenaarRon van Heeswijk - Stichting Voeggarant

FotografieLéontine van Geffen Lamers Fotografie

Jeroen van der Schenk2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

Page 2: Monument076 - Plan van aanpak

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

INHOUDSOPGAVE

1. Inleiding

2. Reactie op feedback

monumentencommissie

2.1 In le id ing

2.2 Begane grond inter ieur

2.3 Verdieping inter ieur

2.4 Zolder inter ieur

2.5 Exter ieur

2.6 Smidse

2.7 Diversen

3. Plan van aanpak - voorhuis

3.1 Gevelmetse lwerk

3.2 Voegwerk

3.3 Gevelkozi jnen en ramen

3.4 Kap

3.5 Kapconstruct ie

3 .6 Dakbedekking

3.7 Goten

3.8 Schi lderwerk

3.9 Vloeren

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

4. Plan van aanpak - achterhuis

4.1 Gevelmetse lwerk

4.2 Voegwerk

4.3 Gevelkozi jnen en ramen

4.4 Kap

4.5 Kapconstruct ie

4 .6 Dakbedekking

4.7 Goten

4.8 Schi lderwerk

4.9 Vloeren

5. Plan van aanpak - smidse

5.1 Gevelmetse lwerk

5.2 Voegwerk

5.3 Gevelkozi jnen en ramen

5.4 Kap

5.5 Kapconstruct ie

5 .6 Dakbedekking

5.7 Goten

5.8 Schi lderwerk

5.9 Vloeren

Bijlagen (tekeningen)

06.13.200 S i tuat ie

06.13.201 Bestaande s i tuat ie Woonhuis

06.13.202 Nieuwe s i tuat ie Woonhuis

06.13.203 Technische gegevens en

pr inc ipedeta i l s Woonhuis

06.13.204 Bestaande s i tuat ie Smidse

06.13.205 Nieuwe s i tuat ie Smidse

06.13.206 Technische gegevens en

pr inc ipedeta i l s Smidse

1

Page 3: Monument076 - Plan van aanpak

1.1 Inleiding

Voor u ligt het “plan van aanpak” voor de restauratie van het gemeentelijk monument aan de Oude Bredaseweg 10 in Etten-Leur. Lokaal ook wel bekend als “De Winkel van Van Ierssel”. Dit document omvat de volgende onderdelen:

‣ Toelichting op het project Monument076;‣ Toelichting op de restauratie en toekomstig gebruik;‣ Reactie op de opmerkingen vanuit de monumentencommissie op onze plannen;‣ Uitwerking plan van aanpak per onderdeel;‣ Tekeningen van de bestaande en nieuwe situatie, technische gegevens en principe

details (bijlagen)

Het pand betreft een woonhuis met winkel, achterhuis en vrijstaande smidse op een perceel van circa 560 m2 in het centrum van Etten-Leur. Het pand verkeert in originele staat, echter de staat van onderhoud is bijzonder slecht. Op een schaal van 1 (goed) tot 6 (zeer slecht) scoort het pand in het bouwkundig rapport uit 2011 gemiddeld een schamele 5.6. Grondige restauratie is noodzakelijk om het pand bewoonbaar te maken.

Na een voorbereidingsperiode van ruim 7 maanden zijn wij op 27 december 2012 met de erven van mevrouw Van Ierssel tot overeenstemming gekomen over de aankoop van het pand. Op 1 maart 2013 vond de overdracht plaats en binnen twee maanden hebben wij, in goed overleg met de huidige ‘bewoners’ en haar familieleden, een einde gemaakt aan de kraakperiode van 4 jaar.

We staan voor een enorme uitdaging. Een leuke uitdaging. Een spannende uitdaging. En zeer zeker ook een risicovolle uitdaging. Alle feiten wijzen erop dat restauratie van het pand binnen de context van de marktsituatie anno 2013 onhaalbaar is. De noodzakelijke investeringen, in combinatie met de aankoopsom, overstijgen de geschatte waarde van het pand na restauratie. Creativiteit, oplossingsgerichtheid en samen met belanghebbenden werken naar een gemeenschappelijk doel zijn noodzakelijk om dit project te realiseren. Een keuze tussen verval of behoud. Wij gaan voor behoud van dit schitterende stukje “Neerlands cultureel erfgoed”. Wat is uw keuze?

Jeroen & Karin van der SchenkOude Bredaseweg 104872 AE Etten-Leur

www.monument076.nlinfo@monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

1. INLEIDING1.1 Voorwoord

1.2 Toel icht ing Project Monument076

1.3 Doelste l l ingen Project Monument076

1.4 Gebruik van ru imtes

1.5 Algemene u i tgangspunten restaurat ie

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 2

Page 4: Monument076 - Plan van aanpak

1.2 Project Monument076 & Doelstellingen

Met project Monument076 geven wij invulling aan een persoonlijke droom; wonen, werken en genieten in een schitterend oud pand. Het is echter veel meer dan dat! Wij willen mensen en organisaties inspireren om op een andere wijze invulling te geven aan (bedrijfs)activiteiten. Niet meer vertrouwen op lapmiddelen als verlaging van overdrachtsbelasting. Subsidie niet meer als vanzelfsprekend aannemen. Vernieuwen. Samenwerken. Kennis delen. Verbinden. Waarde toevoegen. Dát is project Monument076.

Wij willen het woonhuis met winkel, achterhuis en smidse restaureren. Met aandacht en voor de rijke historie van dit pand. Zoals reeds in de inleiding omschreven brengt dit de nodige uitdagingen met zich mee. Wij zien dit als een structurele uitdaging in het behoud van monumenten. De vastgoedmarkt zit op slot. Leegstand neemt zienderogen toe. Aandacht voor onderhoud neemt af. Subsidiepotjes raken leeg. Het geld is op. Huizenprijzen dalen in rap tempo (volgens SNS nog zeker 20%), de hypotheekrente staat onder druk. Een monument restaureren, bewonen en onderhouden wordt langzaam onhaalbaar.

Met het project Monument076 willen wij laten zien dat het anders kan. En moet. Om dit aan te tonen en anderen te inspireren maken wij van het schitterende pand aan de Oude Bredaseweg 10 een case. Een project waarbij we een restauratie realiseren en tegelijkertijd de ‘lessons learned’ delen rondom het anders inrichten van projecten om meer te bereiken met minder.

Belangrijke conceptonderdelen

‣ Verbinden van belanghebbenden: Om dit project te realiseren verbinden we stakeholders (direct- en indirect belanghebbenden) met elkaar.

‣ Waardecreatie: Het delen van kennis en toevoegen van waarde voor elkaar staat centraal in elke verbinding.

‣ Talenten: Uitgangspunt is empowerment. Gebruik maken van beschikbare talenten binnen de groep van belanghebbenden/stakeholders. Iedereen brengt in wat hij of zij (relatief) gemakkelijk kan produceren of in overvloed beschikbaar heeft. Van waardeketen naar waardenetwerk.

‣ Delen: Het gehele renovatieproject wordt gedocumenteerd via een online dagboek,

foto, video en livestreaming. Voor het verbinden van stakeholders en het stimuleren van kennisdeling en interactie maken wij gebruik van een goed doordachte social media infrastructuur.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 3

Page 5: Monument076 - Plan van aanpak

1.3 Doelstellingen

Zoals elk project dat heeft hebben ook wij met project Monument076 enkele doelstellingen omschreven.

1. Invulling geven aan de persoonlijke wens om wonen, werken & genieten in een

monumentaal pand met elkaar te verbinden,2. Partijen in de vastgoed- en monumentensector inspireren met een interessante

case voor restauratie en onderhoud van monumenten,

3. Delen van kennis gerelateerd aan de restauratie en het onderhoud van

monumenten (inhoudelijk),

4. Aandacht vragen voor de problematiek rondom het behoud van “gemeentelijk monument” (landelijk) ,

5. Aandacht geven aan vakmanschap en oude ambachten,

6. Onderzoek: “van waardeketen naar waardenetwerk”. Hoe kun je stakeholders

rondom een thema aan elkaar verbinden en gezamenlijk waarde toevoegen?

Welke rol kan nieuwe technologie en internet hierin spelen? Hoe mobiliseer je groepen gelijkgestemden om bij te dragen (crowdsourcing/funding). Welke rol

speelt de relatie hierin?

7. Een positieve bijdrage leveren aan (het straatbeeld en imago van) Etten-Leur.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 4

Page 6: Monument076 - Plan van aanpak

1.4 Gebruik van ruimtes

Het pand aan de Oude Bredaseweg 10 zal hoofdzakelijk als woonhuis gebruikt worden. Aanvullend daarop willen wij een tweetal Bed & Breakfast kamers realiseren en overwegen wij om de winkel ook als zodanig in gebruik te nemen.

Hieronder volgt een korte omschrijving van het gebruik van ruimtes in het pand, onderverdeeld in voorhuis, achterhuis en smidse.

VoorhuisOp de begane grond bevinden zich een winkel, een zijkamer met etalage en authentieke schouw, een achterkamer en een (inloop)opbergkast. Onder de achterkamer bevindt zich een kelder.

Het originele winkelgedeelte (rechts) blijft met inrichting als toonbank, etalage en kastenwand behouden. Hier worden waar nodig restauratiewerkzaamheden verricht. Bestemming van de winkelruimte is nog niet definitief bepaald, wij onderzoeken de mogelijkheden om deze ruimte weer als winkel in gebruik te nemen en hebben tevens contact met het streekmuseum om de winkel in te richten als ‘mini-museum’. Tot die tijd zal het winkelgedeelte als ingang / hal van ons woonhuis fungeren.

De linkerzijde van het voorhuis zal als woonkamer ingericht worden. De schouw wordt indien mogelijk gerestaureerd. Aangezien de ruimte voor gebruik als woonkamer te klein is zal de inloopkast hierbij getrokken worden en creëren we middels openslaande deuren een doorgang naar de leefkeuken (zie toelichting achterhuis).

De kelder wordt vochtvrij gemaakt en het plafond wordt vervangen (zie toelichting in opmerkingen monumentencommissie). De ruimte zal gebruik worden als opslag. De achterkamer richten wij in als studeer-, huiswerk en speelkamer.

Op de 1e verdieping van het voorhuis wordt een tweetal slaapkamers en badkamer ingericht. Op de zolderverdieping worden twee slaapkamers gecreëerd voor de kinderen.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

Winkelgedeelte rechts

Winkelgedeelte links

5

Page 7: Monument076 - Plan van aanpak

1.4 Gebruik van ruimtes (vervolg)

AchterhuisHet achterhuis is circa 14 meter diep en 3m50 breed. Door het plaatsen van isolerende voorzetwanden blijft hier circa 3m10 van over. Op de begane grond van het achterhuis worden de huidige keuken en badkamer samengevoegd tot een ruime leefkeuken. De achteringang (thans dichtgemaakt) wordt weer in gebruik genomen. De huidige werkplaats in het achterhuis wordt een slaapkamer met zicht op de tuin. In de hal komt een trap die leidt naar twee Bed & Breakfast kamers op de 1e verdieping en de zolder.

SmidseDe smidse verkeerd in bijzonder slechte staat. Op dit moment richten wij ons vooral op het weer veilig maken van deze ruimte. Voorlopig zal het gebruik van de smidse zich beperken tot opslagruimte/garage. Op termijn willen we de smidse als kantoor/trainingsruimte inrichten.

BuitenHet aangezicht van het pand blijft ongewijzigd. Het ijzeren toegangshek wordt gerestaureerd, een aanvraag voor het aanleggen van een oprit/uitrit is reeds bij de gemeente een vergunning aangevraagd.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 6

Page 8: Monument076 - Plan van aanpak

Comfort

1.5 Algemene uitgangspunten restauratie

Zoals in de inleiding omschreven kunnen we stellen dat de restauratie van het pand aan de Oude Bredaseweg 10 zacht uitgedrukt ‘uitdagend’ is. Kort door de bocht staan wij voor de keuze tussen verval of behoud. Behoud betekent concessies doen.

Velen hebben in de afgelopen jaren plannen gemaakt voor de restauratie van het pand. Gedroomd over de mogelijkheden. En zijn uiteindelijk afgehaakt op een gebrek aan rendabiliteit van de restauratie. Het is slechts enkelen gegeven om uit eigen zak een paar ton ‘toe te leggen’. En wij behoren niet tot die groep.

Vanuit deze context hebben wij een viertal basispijlers omschreven waaraan wij onze plannen in elke fase toetsen. De uitdaging van dit project zit in het optimaal op elkaar afstemmen van deze basispijlers. Teveel focus op comfort doet afbreuk aan het behoud van authenticiteit. Teveel focus op authenticiteit vraagt om concessies in comfort en rendabiliteit. Een dynamisch spanningsveld.

Per onderdeel hebben wij getracht hierin een goede balans te vinden. Inmiddels zijn wij van mening hierbij de juiste keuzes gemaakt te hebben. Wij verzoeken de monumentencommissie om vanuit dit perspectief naar de plannen te kijken. Concessies zijn noodzakelijk om het project te realiseren.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

Authenticiteit

Veiligheid

Rendabiliteit

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 7

Page 9: Monument076 - Plan van aanpak

2.1 Inleiding

In de voorbereidingsfase van het project “Monument076” hebben eigenaren contact onderhouden van Kees Vergouwen van de gemeente Etten-Leur, contactpersoon voor de monumentencommissie. Hierbij zijn de voortgang met betrekking tot de aankoop, de situatie met de krakers en de plannen voor restauratie en gebruik van het pand onderwerp van gesprek geweest.

Op 3 april 2013 heeft er een vooroverleg plaatsgevonden tussen de gemeente Etten-Leur (vertegenwoordigd door Kees Vergouwen en Peter Perdaems) en de eigenaren (vertegenwoordigd door Jeroen en Karin van der Schenk en Andries Koster van Buro Junior). In dit gesprek zijn de plannen besproken en de tekeningen toegelicht.

Op dinsdag 9 april 2013 is de voltallige monumentencommissie op werkbezoek geweest aan de Oude Bredaseweg 10 alwaar zij de gelegenheid hebben gehad de situatie in zich op te nemen, toelichting te verkrijgen en vragen te stellen. Na afloop van dit werkbezoek heeft Jeroen van der Schenk de plannen van project “Monument076” toegelicht en is er voor de leden van de monumentencommissie gelegenheid geweest om vragen te stellen. Punten van aandacht zijn in dit overleg uitgesproken.

Op donderdag 11 april 2013 zijn twee leden van de monumentencommissie op werkbezoek geweest aan de Oude Bredaseweg 10 waarbij uitgesproken is dat het behoud van de winkel met inrichting voor zowel de gemeente als inwoners van groot belang is. Voor de eigenaren is het uitspreken van de wens tot behoud van de winkel met inrichting een verrassing geweest. Dit is in eerdere gesprekken niet ter sprake gekomen en de eigenaren hebben niet de intentie gehad om de winkelruimte als zodanig in gebruik te nemen. Het behoud van de winkel heeft direct consequenties voor de mogelijkheden tot het creëren van een acceptabele leefruimte voor het gezin. Tijdens dit bezoek zijn mogelijkheden besproken om deze situatie op te lossen.

Op maandag 15 april 2013 is Kees Vergouwen op verzoek van de eigenaren langs geweest om de bij eigenaren ontstane onvrede over de gang van zaken en onduidelijkheden in de monumentenstatus van het pand te bespreken.

Op woensdag 17 april 2013 hebben wij een schriftelijk advies van de monumentencommissie ontvangen.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2. REACTIE OP FEEDBACK MONUMENTENCOMMISSIE

2.1 In le id ing

2.2 Wijz ig ingen mbt behoud winkelru imte en inr icht ing

2.3 Begane grond inter ieur

2.4 Verdieping inter ieur

2.5 Zolder inter ieur

2.6 Exter ieur

2.7 Smidse

2.8 Diversen

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 8

Page 10: Monument076 - Plan van aanpak

2.1 Inleiding (vervolg)

Op basis van de diverse gesprekken, het werkbezoek en de door de monumentencommissie uitgesproken wensen hebben wij de plannen en tekeningen aangepast. De uitwerking hiervan is in dit plan van aanpak en de tekeningen (zie bijlagen) verwerkt.

Gezien de nadruk die gelegd is op het behoud van de winkelruimte met inrichting hebben wij dit onderdeel nader uitgewerkt. Wij hebben getracht om tot een voor beide partijen acceptabele oplossing te komen. Zoals al eerder uitgesproken is aanpassing van het exterieur (lees: uitbouw/aanbouw) ons niet bespreekbaar. Wij willen het exterieur van het woonhuis en de smidse in oorspronkelijke staat behouden en restaureren.

Als eigenaren willen wij met klem benadrukken dat het behoud van de winkelruimte met inrichting voor ons een bijzonder grote concessie is op de eerdere plannen. Wij verwachten dat de leden van de monumentencommissie dit meenemen in de uiteindelijke beoordeling van de plannen. Daarbij verzoeken wij de leden van de monumentencommissie om de aan het behoud van de winkel gerelateerde aanpassingen vanuit deze context te beoordelen. Dit betreft specifiek punt 6 (muurdoorbraak in de keuken, onderslag met een stalen balk) uit de terugkoppeling van de monumentencommissie.

Adviezen zijn natuurlijk welkom, wij gaan er echter wel vanuit dat alle zwaarwegende wensen/eisen inmiddels op tafel liggen en zullen dan ook geen aanpassingen meer doorvoeren in de tekeningen.

In de toelichting op de terugkoppeling van de monumentencommissie hebben wij zowel de oorspronkelijke terugkoppeling [MC] (monumentencommissie) als onze reactie [EIG] (eigenaren) omschreven.

Indien er vragen zijn, neem dan beslist even contact met ons op.

Met vriendelijke groet,Jeroen & Karin van der Schenk

2.2 Wijzigingen mbt behoud van de winkel met inrichting

Zoals in de inleiding omschreven hebben wij de afgelopen weken de mogelijkheden onderzocht om het behoud van de winkel met inrichting te combineren met het creëren van een acceptabele leefruimte voor een gezin van 5 personen.

In dit onderdeel lichten wij de oplossing toe zoals wij deze voor ogen hebben, de hiervoor noodzakelijke wijzigingen zijn reeds in de tekeningen opgenomen.

Oorspronkelijk plan (zie tekening op volgende pagina)

In de eerste plannen hebben wij de gehele winkelruimte (linker- en rechter kamer) ingedeeld als woonkamer. De kastenwand van de winkel blijft behouden, etalage en toonbank worden elders in het pand ondergebracht. De vloer wordt vervangen, de ingang van de winkel wordt niet meer gebruikt. De muur tussen het linker- en rechtergedeelte van de winkel wordt verwijderd met behoud van de muuraanzetten.

Nieuw plan (zie tekening op volgende pagina)

De winkel (links) met inrichting, inclusief de vloertegels, blijft behouden en wordt waar mogelijk gerestaureerd. Het rechtergedeelte met schouw wordt ingericht als woonkamer met een doorbraak richting de keuken. Hiervoor zal de bergruimte opgegeven moeten worden. De nieuwe woonkamer en keuken worden met elkaar verbonden middels openslaande deuren. De muur tussen de twee winkeldelen wordt dichtgemaakt in plaats van verwijderd. Deze aanpassing kan ooit, indien gewenst, gemakkelijk ongedaan gemaakt worden.

Het is geen optimale indeling aangezien de woonkamer nog steeds maar ‘slechts’ 19,5 m2 ruimte biedt. Middels de openslaande deuren richting de keuken kunnen wij deze echter, indien noodzakelijk bij verjaardagen etc, tijdelijk vergroten.

Note 1: wij hebben contact gehad met Cor Kerstens van de Heemkundekring om een onafhankelijk beeld te verkrijgen op de historische waarde van de winkel. Het linkergedeelte met toonbank heeft volgens Cor zeker een historische waarde, het rechtergedeelte met de planken aan de muur niet.

Note 2: wij onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om de winkel ook echt een winkelbestemming te geven. Indien dit niet ingevuld wordt zal de etalage gevuld worden met ‘show-objecten’.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 9

Page 11: Monument076 - Plan van aanpak

2.2 Wijzigingen mbt behoud van de winkel met inrichting (vervolg)

*** Oorspronkelijk plan *** *** Nieuw plan ****

10

Page 12: Monument076 - Plan van aanpak

2.2 Begane grond Interieur

1. Vernieuwen kelderdek. Stalen liggers met gemetselde bogen. De liggers zijn geroest en drukken het metselwerk kapot. Het plan is de vloer te vervangen door beton systeemvloer.

[MC] Hiermee wordt ingestemd mits gekozen wordt voor een vloer met balkjes en broodjes. Hiermee kan aan de onderkant nog iets van het oude principe zichtbaar blijven.

[EIG] Wij hebben inmiddels een expert laten kijken naar de kelder om het vochtprobleem op te lossen. Tevens hebben wij Bouwbedrijf Gelens (verantwoordelijk voor de restauratie van diverse monumenten in Etten-Leur) ingeschakeld om naar het kelderdek te kijken. Een betonnen constructie als kelderdek zou onnodig veel druk uitoefenen op de fundering. Bouwbedrijf Gelens komt met een alternatieve en tevens goedkopere oplossing. Wij zullen dit advies volgen.

2. Muurdoorbraak in het voorhuis. Twee voorruimten meer met elkaar verbinden.

[MC] Bij een muurdoorbraak is het van belang dat er flinke muuraanzetten aan beide zijden (minimaal 1 meter) en in het plafond resteren. Zoals thans voorgesteld is er teveel weggehaald. Dit punt komt ook onder 28 nog aan de orde.

[EIG] Zoals in de inleiding omschreven hebben wij de indeling van het voorhuis conform de wensen van de monumentencommissie aangepast. Deze muurdoorbraak is derhalve niet meer van toepassing. In plaats daarvan zal de opening in de muur dichtgemaakt worden. Aangezien dit een herstelbare aanpassing is neem ik aan dat dit geen verdere bezwaren oproept.

3. Verplaatsen oude waterpomp Het geheel verplaatsen naar de andere kant van de ruimte ivm indeling ruimte.

[MC] Hoewel dit ten koste gaat van de originaliteit wordt hiermee ingestemd.

[EIG] Geen verdere toelichting.

4. Geheel nieuwe begane grondvloer Er zijn geen bijzondere vloeren, vloerisolatie en leidingwerk opnemen in nieuwe constructie. Oude vloertegels worden hergebruikt op de plek waar ze thans aanwezig zijn.

[MC] Akkoord.

[EIG] Op basis van de gewijzigde plannen mbt de winkelruimte zullen wij de huidige tegelvloer in winkel ongemoeid laten. Dit geldt ook voor het tegelwerk in de gang van het voorhuis.

5. Voorzetwanden gehele binnenkant Thermische isolatie van het gebouw dmv een lichte voorzetwand.

[MC] De voorzet wand niet te dik maken waardoor de temperatuurverschillen in de constructies niet te groot gaan worden. Dit ter voorkoming van koudebruggen bij scheidingsmuren. In de uitwerking details overleggen, ook van de aansluitingen met de kozijnen.

[EIG] Dit is in de meest recente tekeningen verwerkt. Wij verwijzen hiervoor naar de bijlagen van de aanvraag.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 11

Page 13: Monument076 - Plan van aanpak

2.2 Begane grond Interieur (vervolg)

6. Muurdoorbraak in de keuken, onderslag met een stalen balk. Van twee ruimten een maken. Onder de bestaande zolderbalklaag een stalen onderslag aanbrengen en met hout omkleden.

[MC] De balklaag loopt in de kortste overspanning derhalve is er geen onderslag nodig. Wel muuraanzetten van de te verwijderen muur laten staan.

[EIG] Volgens twee onafhankelijke aannemers/constructeurs is hier weldegelijk een onderslag nodig. Deze is in de tekeningen verwerkt.

In verband met het behoud van de winkel is deze doorbraak van essentieel belang om een acceptabele ‘leefruimte’ te creëren. Behoud van de muuraanzetten is derhalve niet in de bouwtekeningen meegenomen. Wij beseffen ons dat dit een concessie is ten aanzien van de wensen van de monumentencommissie. Op basis van het gesprek met de monumentencommissie gaan wij er echter vanuit dat het behoud van de winkelinrichting van groter belang is dan het behoud van deze muuraanzetten.

7. Nieuwe trap in de hal achterhuis Er is geen beloopbare trap aanwezig, een nieuwe houten trap naar de verdieping plaatsen.

[MC] De nieuwe trap steiler maken. Hierdoor wordt de raveelopening kleiner en blijft er meer behouden. Nader uittekenen.

[EIG] Dit is in de meest recente tekeningen verwerkt.

8. Verplaatsen deur WCToegang vanuit andere ruimte maken

[MC] Akkoord.

[EIG] Geen verdere toelichting

9. Verwijderen gemetselde spekkuipOnhandig in het interieur

[MC] Akkoord.

[EIG] Geen verdere toelichting

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 12

Page 14: Monument076 - Plan van aanpak

2.3 Verdieping interieur

10. Inrichten badkamer (2.6) verwijderen schoorsteenkanaal. leidingwerk in de vloer.. Lewis vloerplaten op de balklaag.

[MC] Akkoord. Het rookkanaal laten staan, inclusief het gedeelte bovendaks.

[EIG] Geen verdere toelichting, het rookkanaal zullen wij in zijn geheel behouden en in gebruik nemen voor de haard in de achterkamer van het voorhuis.

11. Maken nieuw trapgat in de balklaag tbv trap. Aanpassingen in de balklaag. Balklaag wordt uit het zicht.

[MC] Akkoord. Met aandacht zoals ook punt 7 vermeldt..

[EIG] Geen verdere toelichting.

12. Maken interieur B&B op de verdieping achterhuis Plaatsen van lichte scheidingswanden.

[MC] Waarom geen ontsluiting van de B&B's in de centrale ruimte? Nu krijgt elke B&B een eigen trap naar de zolder met het bijbehorende verlies aan balklagen en ruimte. Misschien is het dan ook mogelijk om de merkwaardige "gehaakte" binnenwanden te vermijden.

[EIG] Wij hebben gekozen voor deze indeling.

2.4 Zolder interieur

13. Zolderindeling met scheidingswanden (spanten blijven in het zicht) Lichte scheidingswanden plaatsen tot in de nok.

[MC] Middelste spant niet vervangen door een dragende scheidingswand.

[EIG] De spanten op de zolder in het voorhuis blijven in het zicht.

14. Badkamer leidingwerk riolering en ventilatie Leidingwerk tussen de balken.

[MC] Alle horizontale en verticale leidingverloop op tekening aangeven. Ook de dakdoorbrekingen voor ventilatie etc. aangeven.

[EIG] De riolering is verwerkt in de tekeningen. De ventilatie gaat gelijk door het dak naar buiten.

15. Kap van binnenuit isoleren en aftimmeren met gipsplaat

[MC] Kap van buiten isoleren gaat sneller en veel gemakkelijker. Bovendien thermisch-hygrisch een veel betere oplossing.

[EIG] Op advies van onze bouwtechnisch adviseur en de aannemer zullen wij ons plan op dit punt handhaven. Die ook punt 22.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 13

Page 15: Monument076 - Plan van aanpak

2.5 Exterieur

16. Gevelbehandeling

[MC] Reinigen met water tpv algen en mosgroei.

[EIG] Zie uitgebreide omschrijving van gevelrestauratie.

17. Voegwerk herstel

[MC] Plaatselijk herstellen conform het bestaande (mortelsamenstelling en type voeg). Uitslijpen of, misschien beter, met Arbortech.

[EIG] Zie uitgebreide omschrijving van gevelrestauratie.

18. Hemelwaterafvoeren

[MC] Zinken afvoeren aanbrengen.

[EIG] Akkoord.

19. Gevelkozijnen

[MC] Bestaande kozijnen handhaven en waar nodig herstellen en restaureren. Akkoord. Let op detailleringen

[EIG] Akkoord.

20. Vernieuwen ramen

[MC] Bij vervanging; houtsoort grenen, details als bestaand. Plaatsing Ruysdaelglas in alle ramen met stopverf. Grenen is schaars, Oregon Pine mag ook.

[EIG] Op advies van de monumentencommissie hebben wij ons verder georiënteerd op het gebied van monumentenglas. Op dit moment bekijken we de mogelijkheden van Dörr Histoglas en het nieuwe Stolker Monuglas (dubbel glas met gasvulling van slechts 7mm). Wij willen graag vrij zijn in de keuze, echter wel de afspraak maken geen aanpassingen te zullen doen in de gevelkozijnen en ramen. De glaskeuze dient te passen in de bestaande ramen.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 14

Page 16: Monument076 - Plan van aanpak

2.6 Exterieur

21. Aanbrengen luiken

[MC] Onderzoek doen naar de plaats / oorspronkelijke aanwezigheid. Details van de luiken belangrijk, kijk naar de oude voorbeelden.

[EIG] De luiken zijn gevonden in de smidse. Het is nog redelijk goed zichtbaar waar luiken hebben gezeten. Daarnaast zullen wij ons laten informeren door oude foto’s van het pand.

22. Nieuwe kap op het achterhuis.Gehele kapconstructie is versleten. Een nieuwe houten constructie plaatsen waarbij de bovenkant daklijn ongewijzigd blijft. De oude dakpannen opnieuw aanbrengen.

[MC] Is er wel goed naar de constructie gekeken, zo oud is het niet. Meestal is de constructie te handhaven.

[EIG] Hier is goed naar gekeken, inmiddels ook door restauratie-experts. De kapconstructie is in zeer slechte staat. De spanten kunnen, na behandeling, waarschijnlijk wel behouden blijven.

23. Velux dakvenstersOp de achterzijde van het hoofdgebouw en op het achterhuis. Velux Classico.

[MC] Aantal en grootte beperkt houden. Zorgen voor staande afmetingen.

[EIG] Op advies van de monumentencommissie zullen wij geen Velux Classico dakvenster plaatsen maar een alternatief in staande afmetingen (smaller/hoger).

2.7 Smidse

24. Restauratie gevels

[MC] Delen nieuw opmetselen, bestaand goed documenteren zodat er een goede reconstructie plaats kan vinden. Letten op metselverband, lagenmaat en voegwerk. Het is de vraag of de enigszins uit het lood staande achtergevel opnieuw moet worden opgemetseld. Het nieuwe dakbeschot vormt stijve schijven voor stabiliteit.

[EIG] Wij hebben ons laten adviseren door drie onafhankelijk partijen. Unaniem zijn zij van mening dat in elk geval de achtergevel van de smidse vanaf de

verdiepingsvloer opnieuw opgemetseld moet worden. Gezien ons budget kunt u er vanuit gaan dat er geen onnodige werkzaamheden uitgevoerd worden. Daar waar behoud mogelijk is zullen wij hier zeker voor kiezen.

25. DakGehele houten dakconstructie vernieuwen. Conform bestaande situatie.

[MC] Is er wel goed naar de constructie gekeken, zo oud is het niet. Meestal is de constructie te handhaven.

[EIG] De dakconstructie is in slechte staat door langdurige blootstelling aan vocht. De dakconstructie zal waar nodig vernieuwd worden.

25. Zoldervloer herstellen

[MC] Balklaag en beplanking herstel en deels vernieuwen.

[EIG] Doordat er een dragende tussenwand op de begane grond wordt geplaatst hoeft de balklaag niet vervangen te worden. De vloerdelen moeten wel vervangen worden.

27. IJzeren hekwerk

[MC] Aan de straat handhaven en restaureren.

[EIG] Geen opmerkingen.

28. De winkelfunctie is niet meer

[MC] Het wordt nu een woonhuis. Is er nog iets van de oude winkelsfeer (historie) te handhaven?

[EIG] Zie uitgebreide toelichting hierop in de inleiding en de uitwerking van het restauratieplan..

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 15

Page 17: Monument076 - Plan van aanpak

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

3. HET VOORHUIS

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

TekstenAndries Koster - Buro Junior

Jeroen van der Schenk - eigenaarRon van Heeswijk - Stichting Voeggarant

FotografieLéontine van Geffen Lamers Fotografie

Jeroen van der Schenk16

Page 18: Monument076 - Plan van aanpak

3.1 Gevelmetselwerk

Het gevelmetselwerk is gemetseld in kruisverband. De voorgevel is rijk voorzien van speklagen, hanenkammen boven de gevelkozijnen en muizentanden onder de goot. De voorgevel heeft een plint van stucwerk. De kopgevels zijn circa 20cm hoger gemetseld dan de kap en afgedekt met een rollaag. De afmeting van de steen is circa (lxbxd) 190x90x45mm.

Het metselwerk is verweerd en vertoont scheuren in de kopgevels. Met name in de kopgevel naar het woonhuis aan de Oude Bredaseweg 8. De scheuren worden op advies van de constructeur met een daarvoor geschikt systeem hersteld.

De gevels worden, na het weghalen van het voegwerk, onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ (vervuiling door loop der jaren) te behouden. Stenen die door vorst ernstig ‘gedegradeerd’ zijn (sterk afgenomen waterkerend vermogen) worden vervangen en weer ‘ingeboet’ met een daarvoor bestemde kalkmortel. Stenen die kleine beschadiging vertonen worden met een steenpasta op kleur gerepareerd.

Speklagen in de muurvlakken worden met een compatibele mortel gerepareerd en schilderklaar gemaakt. De plint van de voorgevel wordt gecontroleerd op scheuren en daar waar nodig met een compatibele mortel gerepareerd en schilderklaar gemaakt. Het gevelmetselwerk wordt, daar waar mogelijk, geïsoleerd met voorzetwand aan de binnenzijde. De totale dikte van de voorzetwand bedraagt circa 160mm, inclusief spouw voor het wegwerken van elektra. De opbouw is als volgt, van buiten naar binnen (zie bijlage Technische gegevens en principedetails) :

‣ Spouw,‣ Isolatie dik 90mm tussen regelwerk 46x121mm hoh 400mm,‣ Dampremmende folie,‣ Installatie spouw tbv van elektra, dik 28mm,‣ Fermacell wandplaat dik 12,5mm, vlak afgewerkt

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

3. HET VOORHUIS3.1 Gevelmetse lwerk

3.2 Voegwerk

3.3 Gevelkozi jnen en ramen

3.4 Kap

3.5 Kapconstruct ie

3 .6 Dakbedekking

3.7 Goten

3.8 Schi lderwerk

3.9 Vloeren

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 17

Page 19: Monument076 - Plan van aanpak

3.2 Voegwerk

Het voegwerk van het voorhuis is een gesneden voeg, sterk versleten of helemaal weg. De nog aanwezige voegen worden pneumatisch (luchtdruk) zorgvuldig verwijderd, m.u.v. de muizentand, deze is waarschijnlijk nog in prima staat. De gevels worden onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ (vervuiling door loop der jaren) te behouden.

Het oude voegwerk wordt geheel vervangen en weer als een gesneden voeg uitgevoerd, hiervoor wordt een *NHL 5.0 of *NHL3.5 als bindmiddel gebruikt.

3.3 Gevelkozijnen en ramen

De gevelkozijnen en ramen zijn waarschijnlijk van grenen hout gemaakt en zijn beglaasd met enkel glas. In veel gevallen nog met het originele klassieke glas met ongelijkmatige dikte en luchtbellen. De onderdorpel van de gevelkozijnen is gemaakt van natuursteen.

De gevelkozijnen worden geheel intact gelaten. Alleen daar waar nodig zal een gevelkozijn gerepareerd worden. De vaste ramen en schuiframen worden hersteld, daar waar nodig gerepareerd of vernieuwd en voorzien van nieuwe isolerende enkele beglazing van het fabrikaat Van Ruysdael.

Bekeken wordt of de schuiffunctie van de schuiframen te herstellen is. In de te repareren en/of te vernieuwen onderdelen worden de originele materialen en details overgenomen. Conform de toelichting van de monumentencommissie kan hier ook Oregon Pine toegepast worden ivm schaarste van grenenhout.

3.4 Kap

De kap van het voorhuis is nog goed. Het dakbeschot bestaat nu uit geschroefde en geschaafde delen met een gedeelte van multiplex. In het gedeelte van de GG-delen zijn hier en daar lekkagesporen te zien, met name aan de dakvoet. Dit zal hersteld moeten worden.

Het dakbeschot wordt geheel behandeld tegen ongedierte. De kap wordt van binnen uit geïsoleerd door stijl- en regelwerk aan te brengen met daartussen isolatie, afgewerkt met dampremmende folie en gipsplaten.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 18

Page 20: Monument076 - Plan van aanpak

3.5 Kapconstructie

De kapconstructie is opgebouwd uit gordingen en twee spanten. Deze vertonen geen gebreken. De spanten zijn opgebouwd uit spantbenen, kreupele stijlen met blokkelen en trekbalken. De kapconstructie wordt geheel behandeld tegen ongedierte.

3.6 Dakbedekking

De dakbedekking bestaat uit Oude Holle dakpannen, blauw gesmoord met oude holle nokpannen in specie vast gezet. De kwaliteit van de dakpannen en vorsten is niet duidelijk. Tijdens de restauratie worden de dakpannen en vorsten gecontroleerd op waterdichtheid, breuk en schilferingen.

In het achtergevel dakvlak worden vijf Velux dakramen aangebracht. Hierbij wordt conform het verzoek van de monumentencommissie gebruik gemaakt van staande afmetingen. Door het plaatsen van de dakramen blijven dakpannen over waarmee eventueel slechte of gebroken dakpannen vervangen kunnen worden. Bij de kopgevels wordt een verholen goot van Titaan zink aangebracht. De rollaag van de kopgevels wordt afgedekt van een zinken kap, ook van Titaan zink.

3.7 Goten

Het voorhuis heeft aan de voorzijde een sierlijke houten goot met zink bekleed en rustend op gedetailleerd metselwerk, muizentanden genaamd. De goot ligt voor het gevelmetselwerk. Aan de achterzijde is ook een houten goot aangebracht maar deze ligt op het gevelmetselwerk. De goten en het zinkwerk worden gecontroleerd en waarschijnlijk, in dezelfde detaillering, hersteld.

3.8. Schilderwerk

Het schilderwerk van gevelkozijnen, ramen, deuren en goten, voor zover aanwezig, is slecht. Al het houtwerk wordt kaal gemaakt, opnieuw gegrond, geplamuurd en afgeschilderd.

Voorstel voor de kleurstelling:Gevelkozijnen : crèmeRamen : standgroenDeuren : standgroenGoten : standgroen

3.9 Vloeren

A. Begane grondEr zijn verschillende type vloeren aangebracht. In de oorspronkelijke winkel en in de gang ligt een steenachtige vloer op zand, afgewerkt met oorspronkelijk tegelwerk. Deze vloeren blijven intact. In het rechtergedeelte van de winkel ligt een houten vloer van balken en vloerdelen. Er is geen kruipruimte aanwezig. Hierdoor is de vloer sterkt aangetast en wordt vervangen door een betonvloer.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 19

Page 21: Monument076 - Plan van aanpak

In de oorspronkelijke woonkamer, waaronder zich een kelder bevind, is een houten vloer aangebracht op een samengestelde vloer van stalen balken en gemetselde togen. Doordat in de kelder water staat, er niet gestookt en geventileerd wordt zijn de stalen balken van de samengestelde sterk verroest. Hierdoor kan de sterkte van deze balken niet meer gegarandeerd worden. De oorspronkelijke samengestelde vloer wordt vervangen vervangen door een samengestelde vloer van betonnen balken en broodjes of een alternatief waarbij het oorspronkelijke aangezicht bewaard blijft.

B. Verdieping en zolderDe verdiepingsvloeren zijn samengesteld uit houten balken met dikke vloerdelen. De onderzijde van de verdiepingsvloer is afgewerkt met een plafond van board en sierlijsten.

De zoldervloer is aan de onderzijde niet afgewerkt, de balklaag is in het zicht. Voor beide verdieping geld dat de vloeren aan de onderzijde wordt voorzien van gipsplaten, afgewerkt met wit pleisterwerk met plafondplinten en rozetten zoals in de winkel.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 20

Page 22: Monument076 - Plan van aanpak

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

4. HET ACHTERHUIS

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

TekstenAndries Koster - Buro Junior

Jeroen van der Schenk - eigenaarRon van Heeswijk - Stichting Voeggarant

FotografieLéontine van Geffen Lamers Fotografie

Jeroen van der Schenk21

Page 23: Monument076 - Plan van aanpak

4.1 Gevelmetselwerk

Het gevelmetselwerk is gemetseld in kruisverband. Halverwege het achterhuis is een verspringing in de metsellagen te zien. Aan de binnenzijde is een verdikking van het metselwerk te zien. De mogelijkheid bestaat dat de achterzijde van het achterhuis later aangebouwd is. De kopgevel is circa 20cm hoger gemetseld dan de kap en afgedekt met een rollaag. De afmeting van de steen is circa (lxbxd) 190x90x45mm. Het metselwerk is verweerd.

Het metselwerk in de achtergevel en zijgevel rechts vertoont scheuren. De scheuren worden op advies van de constructeur met een daarvoor geschikt systeem hersteld. Opgemerkt wordt dat de balklaag ankers in de rechter zijgevel, voor zover dit te zien is, weg zijn. Dit kan de oorzaak zijn van de scheurvorming in achtergevel en rechter zijgevel zijn. De scheuren zijn zichtbaar geworden door foto’s uit een taxatie rapport uit 1981. Sindsdien is het achterhuis overwoekerd met een Hedera begroeiing. Bij de rechter zijgevel is de onderzijde van deze begroeiing weggehaald. Een sterk aangetaste gevel, waar nauwelijks nog voegwerk aanwezig is, is zichtbaar geworden. De begroeiing is nog wel op het gehele dak aanwezig.

Door de scheuren in het gevelmetselwerk, zichtbaar als trapjes in het voegwerk, is het metselwerk nu samengesteld uit verschillende loszittende blokken. Er wordt nog naar een advies of methode gezocht om deze blokken weer tot één geheel te maken zonder de gevels af te breken en opnieuw op te bouwen.

De gevels worden, na het weghalen van de begroeiing en het voegwerk, onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ (vervuiling door loop der jaren) te behouden. Stenen die door vorst ernstig ‘gedegradeerd’ zijn (sterk afgenomen waterkerend vermogen) worden in overleg vervangen en weer ‘ingeboet’ met een daarvoor bestemde kalkmortel. Stenen die kleine beschadiging vertonen worden met een steenpasta op kleur gerepareerd.

Het gevelmetselwerk wordt, daar waar mogelijk, geïsoleerd met voorzetwand aan de binnenzijde. De totale dikte van de voorzetwand bedraagt circa 160mm, inclusief spouw voor het wegwerken van elektra. De opbouw is als volgt, van buiten naar binnen (zie bijlage Technische gegevens en principedetails) :

‣ Spouw,‣ Isolatie dik 90mm tussen regelwerk 46x121mm hoh 400mm,‣ Dampremmende folie,‣ Installatie spouw tbv van elektra, dik 28mm,

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

4. HET ACHTERHUIS4.1 Gevelmetse lwerk

4.2 Voegwerk

4.3 Gevelkozi jnen en ramen

4.4 Kap

4.5 Kapconstruct ie

4 .6 Dakbedekking

4.7 Goten

4.8 Schi lderwerk

4.9 Vloeren

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 22

Page 24: Monument076 - Plan van aanpak

4.2 Voegwerk

Het voegwerk van het voorhuis is een gesneden voeg, sterk versleten of helemaal weg. De nog aanwezige voegen worden pneumatisch (luchtdruk) zorgvuldig verwijderd, m.u.v. de muizentand, deze is waarschijnlijk nog in prima staat. De gevels worden onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ (vervuiling door loop der jaren) te behouden.

Het oude voegwerk wordt geheel vervangen en weer als een gesneden voeg uitgevoerd, hiervoor wordt een *NHL 5.0 of *NHL3.5 als bindmiddel gebruikt.

4.3 Gevelkozijnen en ramen

De gevelkozijnen en ramen zijn waarschijnlijk van grenen hout gemaakt en zijn beglaasd met enkel glas. In veel gevallen nog met het originele klassieke glas met ongelijkmatige dikte en luchtbellen. De onderdorpel van de gevelkozijnen is gemaakt van natuursteen.

De gevelkozijnen worden geheel intact gelaten. Alleen daar waar nodig zal een gevelkozijn gerepareerd worden. De vaste ramen en schuiframen worden hersteld, daar waar nodig gerepareerd of vernieuwd en voorzien van nieuwe isolerende enkele beglazing van het fabrikaat Van Ruysdael.

Bekeken wordt of de schuiffunctie van de schuiframen te herstellen is. In de te repareren en/of te vernieuwen onderdelen worden de originele materialen en details overgenomen. Conform de toelichting van de monumentencommissie kan hier ook Oregon Pine toegepast worden ivm schaarste van grenenhout.

4.4 Kap

De kap van het voorhuis is nog goed. Het dakbeschot bestaat nu uit geschroefde en geschaafde delen met een gedeelte van multiplex. In het gedeelte van de GG-delen zijn hier en daar lekkagesporen te zien, met name aan de dakvoet. Dit zal hersteld moeten worden.

Het dakbeschot wordt geheel behandeld tegen ongedierte. De kap wordt van binnen uit geïsoleerd door stijl- en regelwerk aan te brengen met daartussen isolatie, afgewerkt met dampremmende folie en gipsplaten.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 23

Page 25: Monument076 - Plan van aanpak

4.5 Kapconstructie

De kapconstructie is opgebouwd uit gordingen en twee spanten. Deze vertonen geen gebreken. De spanten zijn opgebouwd uit spantbenen, kreupele stijlen met blokkelen en trekbalken. De kapconstructie wordt geheel behandeld tegen ongedierte.

4.6 Dakbedekking

De dakbedekking bestaat uit Oude Holle dakpannen, blauw gesmoord met oude holle nokpannen in specie vast gezet. De kwaliteit van de dakpannen en vorsten is niet duidelijk. Tijdens de restauratie worden de dakpannen en vorsten gecontroleerd op waterdichtheid, breuk en schilferingen.

In het achtergevel dakvlak worden vijf Velux dakramen aangebracht. Hierbij wordt conform het verzoek van de monumentencommissie gebruik gemaakt van staande afmetingen. Door het plaatsen van de dakramen blijven dakpannen over waarmee eventueel slechte of gebroken dakpannen vervangen kunnen worden. Bij de kopgevels wordt een verholen goot van Titaan zink aangebracht. De rollaag van de kopgevels wordt afgedekt van een zinken kap, ook van Titaan zink.

4.7 Goten

Het voorhuis heeft aan de voorzijde een sierlijke houten goot met zink bekleed en rustend op gedetailleerd metselwerk, muizentanden genaamd. De goot ligt voor het gevelmetselwerk. Aan de achterzijde is ook een houten goot aangebracht maar deze ligt op het gevelmetselwerk. De goten en het zinkwerk worden gecontroleerd en waarschijnlijk, in dezelfde detaillering, hersteld.

4.8 Schilderwerk

Het schilderwerk van gevelkozijnen, ramen, deuren en goten, voor zover aanwezig, is slecht. Al het houtwerk wordt kaal gemaakt, opnieuw gegrond, geplamuurd en afgeschilderd.

Voorstel voor de kleurstelling:Gevelkozijnen : crèmeRamen : standgroenDeuren : standgroenGoten : standgroen

4.9 Vloeren

A. Begane grondEr zijn verschillende type vloeren aangebracht. In de oorspronkelijke winkel en in de gang ligt een steenachtige vloer op zand, afgewerkt met oorspronkelijk tegelwerk. Deze vloeren blijven intact. In het rechtergedeelte van de winkel ligt een houten vloer van balken en vloerdelen. Er is geen kruipruimte aanwezig. Hierdoor is de vloer sterkt aangetast en wordt vervangen door een betonvloer.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 24

Page 26: Monument076 - Plan van aanpak

In de oorspronkelijke woonkamer, waaronder zich een kelder bevind, is een houten vloer aangebracht op een samengestelde vloer van stalen balken en gemetselde togen. Doordat in de kelder water staat, er niet gestookt en geventileerd wordt zijn de stalen balken van de samengestelde sterk verroest. Hierdoor kan de sterkte van deze balken niet meer gegarandeerd worden. De oorspronkelijke samengestelde vloer wordt vervangen vervangen door een samengestelde vloer van betonnen balken en broodjes of een alternatief waarbij het oorspronkelijke aangezicht bewaard blijft.

B. Verdieping en zolderDe verdiepingsvloeren zijn samengesteld uit houten balken met dikke vloerdelen. De onderzijde van de verdiepingsvloer is afgewerkt met een plafond van board en sierlijsten.

De zoldervloer is aan de onderzijde niet afgewerkt, de balklaag is in het zicht. Voor beide verdieping geld dat de vloeren aan de onderzijde wordt voorzien van gipsplaten, afgewerkt met wit pleisterwerk met plafondplinten en rozetten zoals in de winkel.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 25

Page 27: Monument076 - Plan van aanpak

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

5. DE Smidse

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

TekstenAndries Koster - Buro Junior

Jeroen van der Schenk - eigenaarRon van Heeswijk - Stichting Voeggarant

FotografieLéontine van Geffen Lamers Fotografie

Jeroen van der Schenk26

Page 28: Monument076 - Plan van aanpak

5.1 Gevelmetselwerk

Het gevelmetselwerk is gemetseld in kruisverband, steens dik. De afmeting van de steen is circa (lxbxd) 190x90x45mm. Het metselwerk is verweerd. Het metselwerk in de voorgevel staat iets bol. Het metselwerk van de achtergevel staat circa 250mm naar binnen. Hier is het gevaar aanwezig dat, nadat de Hedera begroeiing en de slechte gordingen zijn weggehaald, de achtergevel naar binnen instort.

Geadviseerd wordt het gevelmetselwerk van de zolder tot aan de muurplaat te slopen, de uitkomende stenen te ontdoen van specie resten en het gevelwerk opnieuw op te trekken, hierbij rekening houdend met de lagen en koppenmaat van het bestaande gevelmetselwerk. Het nieuwe metselwerk opmetselen met kalkspecie.

Tegen de achtergevel staat nog een kleine aanbouw waarop waarschijnlijk asbesthoudende golfplaten zijn aangebracht. Ook is hier weer de overdadige Hedera begroeiing aanwezig.

In de voorgevel, bij de garagedeuren, is bij de linkerdeur de bovenste heng losgekomen uit het metselwerk. Het advies hier is het metselwerk plaatselijk weg te halen, de heng op de juiste plaats te stellen en het metselwerk weer op te bouwen. Om dit probleem niet nogmaals te krijgen wordt tevens geadviseerd een extra heng toe te passen. De nieuwe heng aanpassen aan de details van de bestaande hengen.

De gevels worden, na het weghalen van de begroeiing en het voegwerk, onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ te behouden. Stenen die door vorst ernstig ‘gedegradeerd’ zijn worden in overleg vervangen en weer ‘ingeboet’ met een daarvoor bestemde kalkmortel. Stenen die kleine beschadiging vertonen worden met een steenpasta op kleur gerepareerd.

Het gevelmetselwerk wordt, daar waar mogelijk, na-geïsoleerd doormiddel van een voorzetwand aan de binnenzijde, totale dikte circa 160mm. De opbouw is als volgt, van buiten naar binnen (zie bijlage Technische gegevens en principedetails) :

‣ Spouw,‣ Isolatie dik 90mm tussen regelwerk 46x121mm hoh 400mm,‣ Dampremmende folie,‣ Installatie spouw tbv van elektra, dik 28mm,‣ Fermacell wandplaat dik 12,5mm, vlak afgewerkt

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

5. DE SMIDSE5.1 Gevelmetse lwerk

5.2 Voegwerk

5.3 Gevelkozi jnen en ramen

5.4 Kap

5.5 Kapconstruct ie

5 .6 Dakbedekking

5.7 Goten

5.8 Schi lderwerk

5.9 Vloeren

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 27

Page 29: Monument076 - Plan van aanpak

5.2 Voegwerk

Het voegwerk is een gesneden voeg, sterk versleten of helemaal weg. De nog aanwezige voegen worden pneumatisch (luchtdruk) zorgvuldig verwijderd. De gevels worden onder lage druk gespoeld om overgebleven stofresten uit te spoelen. De lage druk wordt toegepast om ‘de patina laag’ te behouden.

Het oude voegwerk wordt geheel vervangen en weer als een gesneden voeg uitgevoerd, hiervoor wordt een *NHL 5.0 of *NHL3.5 als bindmiddel gebruikt.

5.3 Gevelkozijnen en ramen

De gevelkozijnen en ramen zijn waarschijnlijk van grenen hout gemaakt en zijn beglaasd met enkel glas, in veel gevallen nog met het originele klassieke glas met ongelijkmatige dikte en luchtbellen. De onderdorpels onder de gevelkozijnen zijn gemaakt van gemetselde raamdorpels.

De gevelkozijnen worden deels in tact gelaten. Hier en daar moet een onderdorpel worden vernieuwd. Bij de vaste ramen moet de onderdorpel worden vernieuwd. De vaste ramen en schuiframen worden hersteld, daar waar nodig gerepareerd of vernieuwd en voorzien van nieuwe isolerende enkele beglazing van het fabrikaat Van Ruysdael.

De bovenlichten zijn uitgevoerd als kiepramen. In de te repareren en/of te vernieuwen onderdelen worden de originele materialen en details overgenomen.

5.4 Kap

De kap op Smidse is zeer slecht. Het dakbeschot van de beschoten kap is op diverse plaatsen door lekkage aangetast en/of compleet weggerot. De kapconstructie wordt vernieuwd en circa 100mm lager aangebracht. Hierdoor ontstaat ruimte om de nieuw kap af te werken met isolerende dakplaten zonder dat de details aan de buitenzijde veranderen.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 28

Page 30: Monument076 - Plan van aanpak

5.5 Kapconstructie

De kapconstructie is opgebouwd uit gordingen en twee spanten, opgebouwd uit spantbenen, kreupele stijlen met blokkelen en trekbalken. Deze details worden in de nieuwe spanten weer overgenomen.

5.6 Dakbedekking

De dakbedekking bestaat uit Oude Holle dakpannen, blauw gesmoord met oude holle nokpannen in specie vast gezet. De kwaliteit van de dakpannen en vorsten is niet duidelijk. Tijdens de restauratie worden de dakpannen en vorsten gecontroleerd op waterdichtheid, breuk en schilferingen. Door ernstig achterstallig onderhoud aan de smidse zijn gaten in het dak ontstaan en dakpannen kapot of verdwenen. Hiervoor moet naar andere, gebruikte dakpannen omgekeken moeten worden om de gaten weer dicht te kunnen maken.

In het rechter dakvlak worden 3 Velux dakramen aangebracht. Hierbij wordt conform het verzoek van de monumentencommissie gebruik gemaakt van staande afmetingen. Hierdoor blijven er dakpannen over waarmee eventuele slechte of gebroken dakpannen vervangen kunnen worden.

De dakpannen zijn bij de kopgevels doorgelegd tot iets over de voorzijde van het gevelmetselwerk en doormiddel van een gestuukte rand vastgezet en afgewerkt. Deze detaillering wordt in de nieuwe situatie overgenomen. Dit is mogelijk omdat de nieuwe kap lager aangebracht wordt.

5.7 Goten

De Smidse heeft is beide zijgevels voorzien van een zinken mastgoot. De goot aan de linkerzijgevel is verzakt en doet geen dienst meer als goot. De goot aan de rechter zijgevel is nog intact. Nader onderzoek moet plaats vinden of deze goot vervangen moet worden.

5.8 Schilderwerk

Het schilderwerk van gevelkozijnen, ramen, deuren en goten, voor zover aanwezig, is slecht. Al het houtwerk wordt kaal gemaakt, opnieuw gegrond, geplamuurd en afgeschilderd. Voorstel voor de kleurstelling:

Gevelkozijnen : crèmeRamen : standgroenDeuren : standgroenGoten : standgroen

5.8 Vloeren

A. Begane grondIn de Smidse is voornamelijk een klinkervloer aangebracht in een laag zand. De vloer worden vervangen voor een betonvloer.

B. Verdieping / zolderDeze vloer is samengesteld uit houten balken met dikke vloerdelen. Op diverse plaatsen zijn de vloerdelen weggerot. De eerste indruk over de balklaag is dat deze nog intact is en bruikbaar is. De onderzijde van de vloer is niet afgewerkt, de balklaag is in het zicht. Voor de verdiepingvloer geld dat deze wordt aangepast aan de nieuwe situatie en in het zicht blijft.

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076 29

Page 31: Monument076 - Plan van aanpak

MEER WETEN OVER MONUMENT076?

2013 Some Rights ReservedCreative Commons by Monument076

www.monument076.nl (website)

www.facebook.com/monument076

www.twitter.com/monument076

www.flickr.com/monument076 (foto’s)

www.youtube.com/monument076 (video’s)