Nr 07 19 november 2014

Onafhankelijk magazine van de vrije Universiteit — www.advalvas.vU.nl

Nr 719 november 2014

Hoe student Nathan Schagen bij Google binnenkwam

Voedingsexpert Jaap Seidell eet ‘omdat het moet’

‘Stop met het afvinken van cijferlijsten’

Chief diversity officer Karen van Oudenhoven

Studieclubs willen eigen kamer houden pag 16

‘Ik wil iets voor de wereld betekenen’

Siham, gevlucht uit Syrië:

Help mee om vluchtelingen zoals Siham in veiligheid te laten studeren. Rekening NL41 INGB 00000 76300

Siham ontvluchtte de oorlog in Syrië. Met steun van het UAF bereidt zij zich voor op een studie rechten en bouwt zij aan een nieuwe toekomst in Nederland.

www.uaf.nl/siham

foto

: Ven

us V

eldh

oen

UAF_ADV_Shiham-264x205_1.indd 1 16-10-14 17:25

3nr 7 — 19 november 2014ADVALVAS

Dinsdag 11 november 2014, 17.33»

Campus, Pre Winterfestival. Feestelijke afsluiting van de International Day.

Zie ook pag 26.Foto Peter gerritsen

inHOUD jaargang 62 — nr 7 VU nU

En verder Online nieuws 4

Opinie: Engelstalige campus 8 Column: Karen Maex 9

Onderzoeksnieuws 14

Opinie: calculerende studenten 24

Column: Roos 25

Campus: International Day 26

OR 28

Cultuur: cabaret en restaurant 30

Sleutelgat 31

Griff 32

Coverfoto Peter Valckx

Het volgende nummer verschijnt op 3 december 2014.

RedactieadresDe Boelelaan 1105kamer 1-D-401081 HV [email protected] SchilpRedactieFloor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed VisserEindredactieWin Castermans, Welmoed VisserSecretariaatAnna Jansen(020) [email protected] OntwerpLuis Mendo - GOOD Inc. VormgevingRob Bömer, rbbmr.nl

MedewerkersMerlijn Draisma, Leonie Durlinger, Peter Gerritsen, Jordi Huisman, Roos van Rijswijk, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Strelitski, Nienke Stumpel, Peter ValckxCopyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, AmsterdamVU-advertentieszie secretariaat Commerciële advertentiesBureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

ONAFHANKELIJK MAGAZINE VAN DE VRIJE UNIVERSItEIt

Googly Nathan Schagen gaat andere slechtzienden helpen 6

Jaap Seidell: de voedingsexpert die niet van eten houdt 10

Wat gebeurt er met de ledenkamers? 16 Karen van Oudenhoven: baas van het multiculti-lab 21

3

‘Er vliegen wat tomaten door de lucht’Het is gezellig tijdens de demonstratie tegen het leenstelsel, waar vooral veel scholieren en mbo’ers naartoe komen. Zonder centen geen studenten, staat er op de spandoeken, en natuurlijk Oprutte. Zie ook advalvas.vu.nl>razende reporter.

Hoogleraar: zo kom je makkelijk Cambridge binnenEen doctoraalstage in Cambridge, een postdoc onderzoek aan John Hopkins University. Universiteits-hoogleraar Jaap Seidell had als student en promovendus altijd mooie onderzoeksplekken. Zie ook het artikel over Seidell op pag. 10.

Onafhankelijke commissie gaat reorganisatie FALW toetsenEr komt een onafhankelijke commissie om te toetsen of het proces naar de reorgani-satie van de faculteit Aard- en Levenswetenschappen naar behoren is verlopen.

Minister vraagt Eerste Kamer er vaart achter te zetten

Studenten maken zich op voor protest- demonstratie

Studenten brengen satirische informa-tie over leenstelsel

rSS feedabonneer je op het laatste nieuws online

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl

“Dit instituut geeft niet alleen de regio een impuls, maar de hele Nederlandse economie”, met die woorden opende staatssecretaris Sander

Dekker het Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL) op het Science Park. Ook locoburgemeester Kajsa Ollong-ren is erg blij met het initiatief. Het ARCNL moet een voorbeeld worden voor nieuwe samenwer-kingen tussen het bedrijfsleven en wetenschappelijke instituten.

ASML, het bedrijf uit Veldhoven dat de machines bouwt waarmee bedrijven als Intel hun chips maken, nam het initiatief voor het instituut. Het bedrijf zag in dat ze hulp nodig hebben van onaf-hankelijke, fundamentele weten-schappers omdat de grenzen van de techniek om steeds kleinere chips te maken behoorlijk zijn bereikt.In het nieuwe onderzoeksinsti-tuut werkt de chipmachinemaker samen met de VU, de UvA, onder-zoeksfinancier NWO en onder-

zoeksinstituut FOM. De helft van het budget komt van ASML. De universiteiten leveren hun bijdra-ge onder meer in arbeidskrach-ten. Zo werken onder anderen de VU-natuurkundehoogleraren Wim Ubachs en Kjeld Eikema en postdoc Stefan Witte voor het nieuwe instituut. Het ARCNL heeft een budget van honderd miljoen euro voor de komende tien jaar. (WV)

Meer hierover op advalvas.vu.nl >nieuws>12 november.

Bestuurders blij met nano-instituutarCnL-promovendus Cristina Sfiligoj aan het werk

nr 7 — 19 november 2014 ADVALVAS4

Ivar

Pel

“Het college heeft ons zwart op wit toegezegd dat de afdeling aardwetenschap-pen voor tenminste vijf jaar blijft bestaan”, motiveert

de kersverse or-voorzitter Jelly Reinders het besluit. En er komt een onafhankelijke commissie die zal onderzoeken of de reorga-nisatie bij FALW naar behoren is verlopen.Actiegroep titanic, waarin boze aardwetenschappenstudenten

zich hebben verenigd, vindt het ‘heel jammer’. ‘In onze ogen is van deze reorganisatie een grote puinhoop gemaakt en we hadden dit graag getoetst zien worden door een onafhankelijke rechter’, zegt titanic in een reactie op Facebook. De or vindt echter dat het college overtuigend laat zien dat er extra inspanningen gedaan worden voor de 39 boventallige medewer-kers. Negen van hen zijn inmid-

dels overgegaan naar de UvA. De anderen krijgen of een andere baan, of een goede financiële regeling. De afdeling hydrologie wordt echter nog steeds afge-bouwd. “Een groot pijnpunt”, zegt Reinders. De or blijft bij haar negatieve advies van destijds, “maar we zullen de reorganisatie niet langer blokkeren.” (PB)

Meer hierover op advalvas.vu.nl >nieuws>17 november.

OR blaast rechtszaak afDe rechtszaak van de ondernemingsraad tegen het college van bestuur, die op 13 november zou plaatsvinden, is op het laatste nippertje afgeblazen.

(re)tweetsEen selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen dagen

Studenten met een handicap zijn het best te spreken over Wageningen, dat opnieuw met kop en schouders boven de andere universiteiten uitsteekt. Ook de tU Eindhoven en de Univer-

siteit twente scoren weer bovengemiddeld, maar moeten Nijmegen dit jaar tussen zich dulden. Onderaan staat opnieuw de Univer-siteit van Amsterdam, die van studenten met een beperking op alle onderdelen meer kritiek krijgt dan collega-instellingen. Hetzelfde geldt in iets minder mate voor de VU. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (CHOI) in opdracht van de stichting Handicap en Studie.Uit het onderzoek blijkt ook dat er dit jaar minder studenten zijn met een functiebe-

perking. Hun aandeel is van acht naar 7,7 procent gedaald. Mogelijk is dat een gevolg van het strengere studieklimaat, denken de onderzoekers. Zij betwijfelen of dit toeval is. Want studenten met een functiebeperking zijn opvallend minder tevreden over hun ondersteuning. Ze klagen dat ze niet genoeg tentamentijd, aangepaste opdrachten en alter-natieve stagemogelijkheden krijgen. ‘Betekent dit dat het strengere studieklimaat juist deze groep studenten extra onder druk zet?’, schrijft CHOI. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>17 november.En lees het interview met de slechtziende student nathan Schagen, die overigens wel tevreden is over zijn studie, op pagina 7.

nr 7 — 19 november 2014ADVALVAS 5

aDValVas_Online

VU en Uva onderaan bij gehandicapte student

Actiegeschiedenis teruggevonden

Z e waren het lange tijd kwijt, het archief over hun eigen roemruchte actieverleden. “Niemand wist waar de archiefkast ook alweer stond”, vertelt vicevoorzitter Sophia Salem. Totdat een oud-bestuurslid het mysterie oplos-

te: er bleek een grote inbouwkast in het W&N-gebouw te zijn, vol met papieren. Zes winkelwagens in totaal. Het historisch documentatiecentrum voor protestantisme wil de berg graag hebben. Maar dan moet iemand eerst een schifting maken en omschrijvingen. Daarom is de SRVU op zoek naar een student die hier een mooi afstudeeronderwerp in ziet. (FB)

@lissevandegroep 17-11_Ik klink nog steeds als een zeehond, maar ik ben onderweg naar de VU. Geen griep meer! #boem

@Schrijvers 17-11_Zeer mee eens. Eindelijk oppositie tegen het absurde Engels op de VU.

@ARLodder17-11_Just started using open DNS server, most visted website: http://printers.vu.nl ?! I never print, but guess Word etc. connects autonomously

@SanderDekker17-11_Wat een stroom aan reacties! #onderwijs2032 is inmiddels trending topic. Heb je ook ideeën? Deel ze!

@MartijnKleppe16-11_Studenten opgelet. 4 leuke stages @foam_amsterdam http://www.foam.org/about/vacancies

@Molfers16-11_Op zomaar een zondag in de regen langs het veld van A1 Fit tegen Purmerend,spannend. Pluim voor de scheidsrechters ontspannen+scherp

@Marco_Langbroek16-11_(Cont.) Grown men acting like highschool bullies: oh what fine specimens of our gender they are! #shirtgate #GamerGate

@LucAilliet16-11_Wat doet een mens op zondag? Voor de laatste keer de discussie herschrijven van artikel nr 5... 5 down, 1 to go #PhD #VUmc #Amsterdam

@MiedemaF15-11_The second Science in Transition symposium: Change is possible : Science in transition 3 dec 2014

@vnmaijer17-11_#VU-medewerker Marit Oudendijk heeft vandaag met haar restaurant Ratatouille (Haarlem) de eerste Michelin ster ontvangen!

Alziend oogDe overheid moet niet alles willen weten, vindt crimino-loog Marc Schuilenburg op advalvas.vu.nl>opinie

In de Pfalz“Sie hätten um Erlaubnis fragen müssen!” zegt een boze Sidonia tegen blogger Gaby den Held. Zie advalvas.vu.nl>blogs&columns

Eigen potjeGeen paniek, koken is zo moeilijk niet. Redac-teur Peter Breedveld helpt je op weg op advalvas.vu.nl>tips&trucs>koken voor beginners

twitter/facebook/issuu

then

ounp

roje

ct.co

m/rb

bmr

Studentenbond SrVU heeft zes winkelwagens ongesorteerd archief

teruggevonden.

‘Kom bij Google nooit in pak’

Student Nathan Schagen

6 ADVALVASnr 7 — 19 noVEmbEr 2014

nr 7 — 19 november 2014ADVALVAS 7

in actie

Masterstudent informatica Nathan Schagen (25) is ernstig visueel gehandicapt. Het lukte hem om stage te lopen bij het populaire Google én hij kreeg een beurs waarmee hij andere slechtzienden wil helpen.

DOOR WELMOED VISSER FOtO JORDI HUISMAN

Jij bent net terug van drie maanden stage bij Google in Londen. Ben je een echte Googler geworden? “Ik heb ontzettend mooie en intensieve maanden achter de rug, waarin ik heel veel

heb geleerd en mezelf af en toe ook flink ben tegengekomen. Ik heb een stukje van een programmeerprobleem kunnen afronden, waarvan ik hoop dat ze er in de toekomst iets aan zullen hebben. toch vraag ik me achteraf af of ik er genoeg heb uitgehaald, of ik wel hard genoeg heb gewerkt en me niet te veel heb laten aflei-den door al die leuke dingen die er ook waren. Maar dat is ook typisch voor mij, altijd die twijfel.”

Was het voor Google geen probleem dat je slechtziend bent? “Nee, Google is erg gericht op diversiteit op alle moge-lijke manieren. Ze doen echt hun best om mensen uit allerlei culturen binnen te halen en ook vrouwen – die zijn toch schaarser dan mannen in ons vakgebied. Mijn handicaps waren geen probleem: op mijn werkplek en thuis had ik een aange-paste monitor aan een bewegende arm die ik naar me toe kon halen. Zo werk ik

Wat moet je vooral niet doen bij Google? “In pak komen. Dan loop je echt voor gek. Gelukkig had iemand me dat verteld en heb ik die fout niet gemaakt.”

Naar wat voor mensen is Google op zoek? “Mensen die Googly zijn, zo noemen ze dat zelf. Dat houdt in dat je open en sociaal bent, goed kan commu-niceren en een positieve instel-ling hebt. Ze zijn niet op zoek naar mensen die alleen maar technisch heel goed zijn.”

Ben jij Googly? “Dat weet ik niet, daar is die twijfel weer.”

Zou jij voor ze willen werken? “Het zou betekenen dat ik moet emigreren. Dat vind ik nu nog een erg grote stap. Maar zo is het altijd geweest. toen ik voor het eerst naar de VU kwam, durfde ik nog amper met de trein te reizen.”

Jij hebt ook een beurs gekre-gen van Google voor studen-ten met een handicap. Wat ga je met dat geld doen? “Ik zou het graag gebruiken om

een middel te ontwikkelen waarmee slechtzienden een laptop kunnen gebruiken. Nu kan dat niet. Als ik wil zien wat er op mijn laptopscherm staat, moet ik hele-maal voorover buigen. Er zijn wel standaards, maar dan is het scherm veel te ver weg. Ik zou die 7000 euro het liefst gebruiken om daar iets op te verzinnen. Ook wil ik iets ontwikkelen waarmee ik gemakkelijk kan lezen wat docenten op het bord schrijven.”

hier ook, een gewone laptop is geen doen voor mij. Dat was allemaal goed gere-geld.”

Veel mensen willen voor Google werken. Hoe ben jij daar binnengeko-men? “Ik heb ze een brief gestuurd met een cv waaraan ik lang had gewerkt. Daarna werd ik uitgenodigd voor twee technische interviews. Dan zit je achter de computer en moet je een program-meerprobleem oplossen terwijl mensen van Google meekijken via Google Hangout, een soort Skype. Dat heb ik blijkbaar goed gedaan, want ze wilden me hebben. toen was het wachten op de juiste plek. Ik kreeg een aanbieding voor Google Milaan, maar dat zag ik niet zitten: het kantoor daar is veel kleiner en ik was bang dat ik dan als stagiair alleen zou zijn in een stad waar ik de taal niet zou spreken. Google Londen heeft zo’n veertig à vijftig stagiairs rondlopen en de taal was geen probleem.”

Had je ooit gedacht dat het zou lukken? “Helemaal niet. Ik heb het geprobeerd omdat ik in een erg inter-nationale master zit, met studenten die overal vandaan komen en op allerlei plekken hebben gezeten. Ik wilde ook graag iets internationaals doen, maar twijfelde eraan of dat voor mij was weggelegd. Gelukkig heb ik het gewoon geprobeerd.”

Google scholarshipGoogle Europe stelt elk jaar tien beurzen beschikbaar voor studenten met een handicap. Voorwaarde is dat je studie met informatica of een aanverwant vak te maken heeft.

Zie google.com/studentswithdisabilities-europe.

Nathan Schagen2014 Master parallel distributed computer systems

Google Internship, Londen

Winnaar van Google Europe Scholarship for students with disabilities

Opleidingscommissie informatica

Bijbaan bij Focus Orange

2012 - 2013 Master computer science

2009 - 2012 Bachelor informatica

8

DOOR JELLE Van BaaRDEWIJk BEELD BAS VAN DER SCHOt

Er hangen nieuwe bordjes op de VU. Alles is nu in het Engels. In de vleugel van het college van bestuur is execu-tive board te lezen. Dat is een ongelukkige vertaling. Exec-utive board klinkt als hiërar-

chisch beleid, uitgevoerd door een chief executive officer die zich laat adviseren door KPMG. Ik kan een dergelijke marke-tingbenadering niet rijmen met de VU.De vertalingen staan helaas niet op zich-zelf. De VU stimuleert inmiddels het gebruik van (Neder-)Engels in de orga-nisatie en het masteronderwijs. Nu lijkt vergaderen en besturen in het Engels mij een slecht idee omdat het de efficiency niet ten goede komt, maar soit. Met de ambitie hoofdzakelijk Engelstalig master-onderwijs aan te bieden, begeeft de VU zich echter op glad ijs. De VU is verplicht de uitdrukkingsvaardigheid van Neder-landstalige studenten in het Nederlands

Het Engels snijdt ons af van de maatschappij

Filosoof Jelle van Baardewijk wordt niet blij van al het Engels aan de VU.‘Het Nederlands mag zeker niet verloren gaan in het masteronderwijs.’

ADVALVASnr 7 — 19 noVEmbEr 2014

te bevorderen. Dat staat in de Wet op het Hoger Onderwijs. Natuurlijk moet er ruimte zijn om in het Engels te spreken en schrijven. De univer-siteit heeft een schakelfunctie tussen Nederland en de rest van de wereld. En Engels is nu eenmaal de taal waarin zij deze functie vervult. Maar het Neder-lands moet ook een academische taal blij-ven; men beseft onvoldoende dat te veel Engels ons afsnijdt van de maatschappij. Het Engels kan zelfs spanning geven tussen de toch al groeiende verschillen tussen hoog- en laagopgeleiden.

taal is elementair voor kritisch denken. Zonder goede uitdrukkingsvaardigheid worden studeren en onderzoeken minder precies en diepgravend. In het Engels is het voor de meeste studenten nog moei-lijker om de toch al lastige academische vaardigheden te cultiveren. Natuurlijk geldt dit ook voor empirische en kwan-titatieve wetenschappen. Wat heeft bijvoorbeeld een bedrijfskundige aan big data als hij deze niet kan vertalen naar de leefwereld? Dit geldt nog sterker voor geestesweten-schappen. Daar is het studieonderwerp

Karen Maex decaan bètafaculteiten vU en UvA


OPinie wisselcOlUMn

Diversiteit

Het zal niemand ontgaan zijn. Vorige maand verscheen in een gezamen-lijk initiatief van Nature en Scientific American een opmerkelijke publicatie. In de verschillende bijdragen

wordt aangetoond hoe divers samenge-stelde onderzoeksgroepen uitmunten in onderzoek en innovatie en hoe diversiteit leidt tot betere wetenschap.Hoe werkt dat dan? Een verscheiden-heid van invalshoeken, vanwege gender, etnische achtergrond of disci-pline, leidt tot een hogere kwaliteit van het onder-zoek. Omringd worden door mensen die van ons verschillen maakt ons creatiever en meer toege-wijd en is een stimulans voor onze gedrevenheid.Waar staan we dan anno 2014? Er zijn nog zeker-heden in het leven. De gemiddelde hoogleraar is man en blank. In Nederland bengelt het percentage vrouwelijke hoogleraren rond de 15 procent, en zelfs 10 procent in de bètadis-ciplines. En hoewel inmiddels ongeveer 54 procent van wie afstudeert aan de universiteit vrouw is, vind je die verhou-ding niet terug in hun loopbanen.Wat ik daarvan vind? Er is dus werk aan de winkel. Niet dat er geen goede wil is: “we vinden ze niet”, “ze willen niet” en

“er is toch een vrouwennetwerk”, klinkt het. Het is bijzonder lovenswaardig en nodig, maar ik vind het evenzeer abso-luut ontoereikend. Het is een invulling van het gelijke-kansengedachtegoed, wat onvoldoende tot echte gelijke kansen leidt.Dat heeft ook te maken met negatieve beeldvorming en met impliciete gewoon-terechten in wervingsprocessen. En dat moeten we beter aanpakken.Het diversiteitsprobleem heeft ook

hardnekkige wortels in de samenleving. Ik denk er vaak over na hoe we die stereotypen kunnen wegwerken. Waarom is het niet voor iedereen weggelegd om z’n ambitie te ontplooien in de loop-baan? Als we echte gelijke kansen ambiëren, dan moeten we ook dat recht op ambitie handen en voeten geven. Dat kunnen we door jongeren uit te

dagen, maar vooral door hen waarde en zelfvertrouwen te leren vinden in hun verschillend zijn. Door jongeren op te leiden in wat hen drijft om zo ‘hun’ plaats in de maatschappij op te nemen.Een universiteit die wil uitmunten moet diversiteit hoog in haar vaandel zetten door het verschil te waarderen en het recht op ambitie waar te maken.

Er zijn nog zekerheden in het leven. De gemiddelde hoogleraar is man en blank

dermate talig van aard dat een over-schakeling van het onderwijs naar het Engels haar de nek omdraait. Dan kom je in de bizarre situatie terecht waarin vaderlandse geschiedenis niet meer in de moedertaal wordt onderwezen; of waar Nederlandse studenten Duitse filosofen in het Engels moeten lezen en bespreken. Op papier klinkt dat rationeel en kosmo-politisch. In de collegezaal betekent het echter dat men terugvalt op een vocabu-laire van 1500 woorden globish waarin steeds weer die however klinkt. Zelfs bij de colleges waar het Engels wel goed is, worden vaak nuances gemist en zaken over het hoofd gezien. De meeste studenten leven en werken in een Nederlandse context. Zij zijn erbij gebaat om verfijnd Nederlands te leren spreken aan de universiteit, juist in de master. Dat hoeft niet noodzakelijk direct, maar wel via een eloquent college over marketing, psychologie of filosofie. We zouden het ook als een intellectueel en cultureel doel kunnen zien dat Engels-talig onderzoek tijdens college naar onze situatie wordt ‘vertaald’. Het getuigt van weinig zelfvertrouwen dat wij onze taal zo gemakkelijk opgeven omdat een onderzoek in het Engels is gepubliceerd of omdat een deel van de toekomstige studenten wellicht uit het buitenland komt. Laten we onze eigen taal koesteren in de collegezaal, juist nu zij verloren dreigt te gaan als onderzoekstaal.

Jelle van Baardewijk is docent-promovendus filosofie. Samen met ad Verbrugge publiceerde hij onlangs de bundel Waartoe is de universiteit op aarde?

Reageren? mail naar [email protected]? mail naar [email protected].

10 nr 7 — 19 november 2014 ADVALVAS

Jaap Seidell

11

wetenscHaP

DOOR FLOOR BaL FOtO PEtER VALCKX

Jaap Seidell is ook maar een mens. Echt waar. Net als iedereen houdt hij van zoet en vet. Beweert hij. toch liggen op de tafel in de werk-kamer van de hoogleraar voeding en gezondheid al

een paar dagen drie repen chocolade in verschillende smaken. Een cadeautje van het congres waar hij sprak.“Het schijnt de champagne onder de chocola te zijn, fairtrade, organisch verbouwd en ethisch geproduceerd. Het niet eten is bijna een misdaad tegen de menselijkheid”, zegt Seidell. toch missen er maar drie blokjes. De rest van de repen is niet aangebroken.

Geen vrouwenversierderDus de universiteitshoog-leraar kan vertellen dat hij heus wel chips eet. En soms op een receptie verleid wordt om meer hapjes te nemen dan hij van plan was. Maar het is duidelijk dat het vermijden van ongezond eten geen buitengewone krachtsinspan-ning voor hem is. Hij heeft er gewoon niet zo’n behoefte aan.Seidell: “Een longarts hoeft zelf niet te roken, een gynaecoloog hoeft geen vrouwenversierder te zijn. En eten doe ik vooral omdat het moet.”

‘ eten doe ik omdat het moet’

Hoogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell doe je geen plezier met een maaltijd in een sterrenrestaurant. Liever gaat hij een stuk hardlopen.

ADVALVAS nr 7 — 19 noVEmbEr 2014

Met een bezoek aan een sterrenrestau-rant maak je Seidell niet buitengewoon blij. Ook de snackbar trekt hem niet. En slechts één keer ging hij met zoon David, inmiddels student, naar de McDonald’s. Voor de ballenbak en het speeltje in het Happy Meal Menu. En omdat alle andere kinderen gingen. Seidell hoefde niet terug te gaan: David was niet onder de indruk.

MazzelHet was eigenlijk toeval dat Seidell in 1976 humane voeding ging studeren in Wageningen. Hij was uitgeloot voor geneeskunde, zijn eerste keuze. Zijn oom hoorde toevallig over een vrij nieuwe studierichting. “Met de vakken die ik daar zou volgen, zou ik bij geneeskunde vast veel vrijstellingen krijgen.” De studie

richtte zich onder meer op de invloed van voedings-stoffen, als vitamines, op het menselijk lichaam. Bij humane voeding trof hij een vakgroep met onge-veer twintig hoogleraren en twintig eerstejaars-studenten. Voor hem geen overvolle collegezalen maar bijna privéonder-wijs op hoog niveau.

Nog twee keer werd hij uitgeloot voor geneeskunde. toen er een paar jaar later er alsnog een plaats vrijkwam, was hij al bijna aan zijn kandidaats toe. “Daarom koos ik ervoor om door te gaan.” Hij volgde twee studierichtingen waarin hij de biomedische en de gedragskant van eten combineerde. tegen de tijd dat in

Van de chocoladerepen missen maar drie blokjes

lid wetenschappelijke raad voor integrale Duurzame landbouw en Voeding, sinds 2013

VU-universiteitshoogleraar, sinds 2013

levenslang lid, Koninklijke nederlandse akademie van wetenschappen, sinds 2012

VU-hoogleraar gezondheid en voeding, sinds 2002

columnist Het Parool, sinds 2013 Het Financieele Dagblad, sinds 2012 advalvas, sinds 2012

onlangs verscheen Het voedsellabyrint dat jaap Seidell met psycholoog jutka Halberstadt schreef. Hierin kijken ze op een wetenschappelijke manier naar alle tegenstrijdige informatie die tegenwoordig over voedsel, gezondheid en diëten verschijnt. De auteurs geven inzicht in de oorzaken van overgewicht en praktische tips.

Wat doet Seidell?

De weg kwijt met eten?


Jaap Seidell

1986 promoveerde, was Seidell vrijwel de enige deskundige in Nederland die veel van overgewicht wist.

Fastfood in ruigste buurtenAl in 1981 besefte Seidell dat mensen met serieus overgewicht niet geholpen zijn met een dieet, wat tips en een preek over wilskracht. tijdens zijn stage in Cambridge mocht hij mee met een colle-ga die mensen met obesitas behandelde. In een tijd dat nog maar weinig mensen echt veel te zwaar waren, vulde het zaaltje zich met twintig mensen die meer dan 130 kilo wogen. “Die hadden al het mogelijke gedaan om af te vallen. Het lukte gewoon niet.” Het was het begin van zijn interesse in overgewicht. Erbij kwam het besef dat dik zijn niet alleen met lekker eten te maken heeft. Zelf vindt Seidell dat hij het getroffen heeft. “Je omgeving vormt je. Ik heb geleerd om niemand te veroordelen.” Dat merkte hij toen hij in 1991 in East-Balti-more, een van de ruigste buurten van de Verenigde Staten, woonde. “Er werden daar duizend mensen per jaar vermoord.” De temperatuur steeg dagelijks tot boven de veertig graden, er was geen park en de straten waren alleen op auto’s inge-richt. “Daar in mijn korte broek gaan hardlopen, zou een héél slecht idee zijn geweest.” Seidell had weinig tijd om naast zijn drukke baan te koken. “In de buurt kon ik alleen pizza’s en fastfood krijgen, dus mijn gewicht nam snel toe.” toen hij verhuisde, was hij die kilo’s weer snel kwijt. “Maar ik leerde wel dat je leefomge-ving veel invloed op je postuur heeft.”

Geen bierdrinkerOok je opvoeding is volgens Seidell bepa-lend. Zelf groeide hij op in een gezin waar vooral aardappels, vlees en groente op tafel kwamen. Veel aandacht voor lekker eten was er niet.Eenmaal student stak Seidell een groot deel van zijn tijd in zijn studie, in muziek maken en het bestuur van een filmhuis. “Ik had nooit geld en at altijd goedkoop bij de antroposofische jongerensoos

Jokari.” Een bierdrinker was hij ook al niet: “Ik kan slecht tegen alcohol. Ik krijg hoofdpijn en word er vooral suf van.” Met zijn vrouw en zoon eet Seidell altijd zelfgemaakt eten, meestal vegetarisch. Er wordt altijd aan tafel gegeten. Nu zijn zoon op kamers woont, houdt hij zich afzijdig van diens eetpatroon. “Ik zeg nooit: eet je wel gezond, jongen? Ik weet dat preken niet werken.”Nu zijn zoon bij het corps gegaan is, zal hij ongetwijfeld vaker bier drinken. Seidell maakt zich geen zorgen. “toen

David zeventien was, gingen vier vrienden van hem met ons mee op vakantie. We hadden wat bier voor hen gekocht, maar aan het eind van de week stond het nog in de koelkast.”Met sportiviteit, ook een belangrijk wapen tegen overgewicht, werkt het hetzelfde. “Ik prijs met

gelukkig dat die dingen bij mij vanzelf gaan. Vroeger gingen we altijd met de hele familie op wandelvakantie. Nu loop ik twee keer per week hard, ongeveer vijf-tien tot twintig kilometer per keer. Vooral door het bos, om me te ontspannen.” Die sportiviteit heeft hij weer aan zijn zoon doorgegeven die veel voetbalt.

Gevaarlijke congressenDat het hem makkelijk afgaat om op gewicht te blijven, wil niet zeggen dat Seidell geen moeite doet om gezond te eten. Juist als hij voor zijn werk naar het buitenland gaat, probeert hij caloriebom-men te voorkomen. “Bij congressen zit je de hele dag in donkere zalen. Bij de lunch en ’s avonds krijg je zware maaltijden en veel wijn.” Als Seidell zelf in de organisa-tie zit, zet hij altijd een gezond menu, een wandeling, een dansavond of een zwem-wedstrijd op het programma.Bij de wereldgezondheidsorganisatie WHO gingen zijn collega’s en hij nog een stapje verder. “Dan zit je met een commissie te praten over gezond eten. En vervolgens krijg je van de catering muffins bij het ontbijt en chocolade-broodjes bij de lunch. tot aan de direc-tie hebben we erom gevochten. Maar we toen hadden we het voor elkaar: we kregen fruitsalade.”

jaap Seidell, jutka Halberstadt, Het voedsellabyrint, uitgeverij atlas Contact, 17,99 euro.

‘Ik kon alleen pizza’s en fastfood krijgen, dus mijn gewicht nam snel toe’

Klein kantoor,centrum Amsterdam zoekt

TelefonisteMin. 8 uur p.w, voor langere tijd.

Vereisten:woonachtig in Amsterdam.

Uitstekende beheersing van Nederlands en Engels.Goede typevaardigheid.

Klantvriendelijk.Stressbestendig.

Ervaring is een pré.020-6268861

www.abs-info.nl

proefschriften.nlAandacht voor uw proefschrift.

HOE VER KIJK JIJ?We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES

Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

WWW.WERKENBIJDEVU.NL

aDVErtEntIES


Door risicomoeders tijdens hun zwan-gerschap en de twee jaar daarna regel-matig te bezoeken, kan kindermishan-

deling flink teruggedrongen worden. Dat blijkt uit het onder-zoek waarop gezondheidswe-tenschapper Jamila Mejdoubi 5 5 november promoveerde.Zij onderzocht het effect van Voorzorg, een speciaal begelei-dingsprogramma voor laagop-geleide, zwangere vrouwen tot 25 jaar. In diverse gemeenten kregen ze in twee jaar veertig tot zestig huisbezoeken van specialistische verpleegkun-

digen. Daardoor nam het aantal geregistreerde gevallen van kindermishandeling met negen procent af. Daarnaast is er een vermindering van huiselijk geweld, gaan deze vrouwen minder roken en geven ze langer borstvoeding. Andere belangrijke resultaten zijn dat deze vrouwen beter in de maatschappij participeren. Het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheidszorg gaat Voorzorg vanaf 1 januari 2015 inzetten voor heel Nederland. (FB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/voorzorg.

Een van de redenen waarom mensen te veel eten is dat de porties te groot zijn. Bovendien zijn grote porties vaak rela-

tief gezien goedkoper. Dat werkt obesitas in de hand. Want mensen die te dik zijn, zijn slechter in het toepassen van portie-controle-strategieën, zoals het weerstand

bieden tegen kiloknallers of verleidelijk lekkers uit het zicht houden, concludeert gezond-heidswetenschapper Maartje Poelman in haar proefschrift. Zij ontwikkelde een programma dat mensen helpt beter om te gaan met de portiegrootte van wat ze eten. Dat programma bestond onder meer uit informatie over

wat een goede portiegrootte is en een kookcursus. In de drie maan-den dat de proefpersonen op deze manier werden begeleid, vielen ze af. Poelman pleit dan ook voor een langduriger begeleidingspro-gramma. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/portiegrootte.

Hoogleraar toegepaste taalwetenschap Martine Coene is eredoctor aan de Universiteit van Boekarest. Coene doet onder-zoek naar de biologische fundamenten van mense-lijke taal. Dit doet zij onder meer door het bestuderen van de grammatica van het Roemeens.

Jan Paul Crielaard is benoemd tot hoogleraar mediterrane pre- en protohistorische archeologie. Op het zuidelijk deel van het Griekse eiland Euboea voert hij jaarlijks met collega’s, studenten en promovendi opgravingen en landschapsonderzoek uit.

Op woensdagavond 26 november organiseert de VU een bijeenkomst over migrantendoden. Diverse wetenschappers spreken over hun onderzoek naar bootvluch-telingen die sterven op zee, onder wie hoog-leraar migra-tierecht Thomas Spijkerboer. Vanaf 19 uur in De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102.

Hoogleraar systeembiolo-gie Hans Westerhoff is in Melbourne benoemd tot Fellow van de Internationa-le Vereniging voor Systeem-biologie. In de vorige Advalvas (pag. 10) pleit hij ervoor dat artsen meer rekening houden met de genoomgegevens van patiënten.

VIPs

semipubliek

Horen semipublieke instel-lingen, zoals ziekenhui-zen, tot de overheid of niet? Over die vraag boog

Niels Jak zich in zijn promotieon-derzoek, waarop hij 19 november promoveert. Woningcorporaties, ziekenhuizen en overheidsbe-drijven als ProRail bv zijn semi-publieke instellingen. Ze vervul-len een publieke taak maar zijn onafhankelijk. Uit het onderzoek van Jak bleek dat er geen eendui-dig antwoord is op de vraag in hoeverre semipublieke instel-lingen tot de overheid worden gerekend. De criteria die het over-heidsbegrip afbakenen, verschil-len namelijk steeds. (FB)

Kindermishandeling

Pete

r Stre

litsk

im

ichie

l gou

dzwa

ard

Portiecontrole werkt

“Piraten vallen juridisch gezien onder de staat die ze overmees-tert: die mogen pira-ten berechten volgens het eigen rechtssysteem. Maar wat als de piratenjagers private bedrijven zijn? In toenemende mate nemen deze zogeheten private military companies de taak op zich om schepen te beschermen tegen piraten. In 2012 waren er 464 van zulke bedrijven. Sommige daarvan hebben complete oorlogssche-pen, met gevechtshelikopters aan boord. Piraterij kost miljoenen, maar de bestrijding van piraterij is een industrie geworden die in de miljarden loopt.

“Dan wordt het de vraag onder welk juridisch systeem deze piratenvechters opereren en wie controleert of ze zich aan de regels houden. Private military compa-nies werken in eerste instantie defensief, maar je kunt ze ook inhuren voor het terughalen van je schip. Dat is dus niet alleen maar defensief. De bestaande wetgeving gaat uit van een wereld waarin natiestaten een geweldsmonopo-lie hebben, maar die hebben geen grip op wat er op open zee gebeurt. In dat opzicht lijkt de situatie best veel op de piraterij in de Middel-eeuwen en vroegmoderne tijd, toen vorsten ex-kapers inhuurden om hun schepen te beschermen. In hoeverre er parallellen zijn tussen de huidige en de premoder-ne omgang met piraten is een van de onderzoeksvragen.” (WV)


OnDerZOeKsnieUws

‘Ouderdomsziekten als suikerziekte, COPD en artrose worden veroorzaakt door veroudering. Dus je kunt wel naar de oorzaak van die ziekten gaan zoeken, maar

je kunt beter de onderliggende oorzaak aanpakken, namelijk veroudering.’ Die opmerkelijke constatering tekent Het Parool (5 november) op uit de mond van Andrea Maier, hoogleraar interne geneeskunde aan de VU. Veroudering tegen-gaan kan echt, zegt Maier. Labo-ratoriummuizen werden gezond ouder nadat bij hen de ouder-domscellen waren weggehaald, dat wil zeggen oude cellen die stofjes afscheiden die ouderdoms-kwalen veroorzaken.Die muizen worden niet onsterfe-lijk: ze vallen opeens dood neer, vertelt Maier. Maar ze sterven zonder een lijdensweg van aftake-ling en ziekten.Dat levert een ethisch interes-sante kwestie op: kun en moet je ook het moment waarop je sterft beïnvloeden? (PB)

nature heeft niet altijd gelijk

De huidige aanpak van piraterij verschilt in sommige opzichten niet zo veel van die in vroegere tijden, betoogt Louis Sicking, bijzonder hoogleraar geschiedenis van het volkenrecht, in zijn oratie.

Oude en nieuwe piraten

De afgelopen tijd heeft het meest gezagheb-bende Britse wetenschapstijdschrift Nature veel meer artikelen moeten terugtrekken dan in de jaren daarvoor. Wat is er gebeurd? Is het blad te hijgerig geworden? Grote bladen als Nature en Science nemen inder-

daad steeds meer risico om te scoren, zeggen deskundi-gen. De impactfactor is overigens nog altijd onveranderd hoog. Een mooi artikel in Nature kan je wetenschappe-lijke carrière een flinke boost geven. (WV)

Bron: Hoe machtig zijn Nature en Science?, NRC Handelsblad, 4 november 2014.

Intelligent hoeven leiders er niet uit te zien, als ze maar gezond ogen. Dat ontdekten Brian Spisak en Nancy Blaker, organisatiepsychologen aan de VU. Ze lieten bijna 150 proefpersonen kiezen welke van telkens twee gezichten ze meer een directeur vonden. De gezichten waren zo gemanipuleerd dat ze er meer of minder intelligent (kaaklijn en

wenkbrauwen) en gezond (kleur) uitzagen. De gezichten met een kleurtje werden significant vaker uitgekozen om directeur te worden dan de intelligente gezichten. (MK)

lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>6 november: ‘echte leider heeft oranje kleurtje’

Leider heeft kleurtje

in 2013 en 2014 moest wetenschapstijdschrift nature al 13

artikelen terugtrekken. Zeven vanwege fraude, zes vanwege fouten.

Gezond doodgaan

mar

k van

den

brin

k

mar

iann

e roo

bol

noun

proj

ect_

Edwa

rd b

oatm

an


Studieverenigingen

Steeds meer studie- en faculteitsverenigingen dreigen hun vaste sociale ruimtes kwijt te raken. Wat vinden studenten en beleidsmakers hiervan?

‘Neem ons onze plek niet af ’

In een tussenuur samen je boterhammen eten, na college een potje Mario Kart of aan het eind van de week een borrel houden met de feestcommissie. Het zijn die kleine dingen die het verenigingsleven op de VU-campus zo leuk maken. Maar het einde is nabij, want langzaamaan moeten alle vaste sociale ruimtes van de studieverenigingen plaatsmaken

voor flexplekken. Daarmee verdwijnt wellicht ook de verenigingscultuur die de VU-organisatie juist zegt te ondersteunen. Bij de Letterenfaculteit hebben de studieverenigingen er al aan moeten geloven. De drie verenigingen Koinon (klassieke talen), Kliché (kunst & cultuur, literatuur & cultuur en taal & communicatie) en Merlijn (geschiede-nis) hadden in het studiejaar 2011/2012 een eigen kamer op de twaalfde verdieping van het hoofdgebouw, maar zijn daar inmiddels zonder pardon uitgezet. Ze kregen een tijdelijke kamer met een eigen toegangscode, maar dit was van korte duur: ook deze kamer moesten ze verlaten. Momenteel hebben ze weer een ruimte op de twaalfde, maar die fungeert in de praktijk als algemene

DOOR LEOnIE DuRLIngER FOtO’S PEtER VALCKX


caMPUs


Studieverenigingen

studieruimte. Er zitten dus ook studenten van andere disciplines en die beperken dus de vrijheid van de verenigingen aanzienlijk.

Niet persoonlijkJuliette Ronteltap, voorzitter van de facultaire studen-tenraad Geesteswetenschappen, is niet blij met de ontwikkelingen: “Samen met de voorzitters van de studieverenigingen binnen Letteren hebben we vorig jaar actie ondernomen. We zijn in gesprek gegaan met de Facultaire Campus Organisatie en Andries Mulder, directeur bedrijfsvoering Letteren. Volgens hen kon de plek die we kregen toegewezen, niet veranderd worden omdat hij een studiebe-stemming heeft. Maar een sociale ruimte is wel degelijk belangrijk, ook voor de universiteit.”Ronteltap wijst op de kernwaarden van de VU: persoonlijk, open en verantwoordelijk. Volgens haar is het verlies van de sociale ruim-tes direct in tegenstelling met de kernwaarde persoonlijk. “Ook in het jaarplan van het faculteitsbestuur staat dat studen-ten nauw betrokken moeten zijn bij de academische gemeenschap, daarvoor is een verenigingskamer bij uitstek een goed middel. Door ons die te ontnemen, stuurt de VU studenten juist van de campus af.”

De geweldigste borrelsNiet alleen bij Letteren speelt het kamerprobleem. Ook EOS, de faculteitsvereniging van Sociale Wetenschap-pen, verhuist binnenkort van het Wis- en Natuurkun-degebouw naar het hoofdgebouw. Volgens tom van Arenthals, bestuurslid Facultaire Zaken, heeft dit grote gevolgen. “We hebben nu drie ruimtes: een bestuurs-kamer, een vergaderzaal en een ledenkamer. Vooral die laatste is erg belangrijk. De geweldigste borrels vinden er plaats en leden komen er dagelijks samen. Als we naar het hoofdgebouw verhuizen, verliezen we driekwart van onze ruimte. We houden alleen een twee- tot drieper-soons bestuurskamer over. We zijn erg bang dat daar-door het persoonlijke contact verdwijnt.”EOS spant zich in om meer ruimte te krijgen, maar Van Arenthals acht de kans niet groot dat er nog iets veran-dert aan de plannen van het faculteitsbestuur. “Deson-

onder: Eos is bang dat het persoonlijk contact verdwijnt

De clubs van Letteren (links en onder) in hun onpersoonlijke ruimte

‘Zo stuurt de VU studenten juist van de campus af’


onder: Eos is bang dat het persoonlijk contact verdwijnt

De clubs van Letteren (links en onder) in hun onpersoonlijke ruimte

onder: Storm zou het verlies van de ledenkamer rampzalig vinden

danks doen wij erg ons best om het maximale eruit te halen. Een ledenkamer is namelijk heel belangrijk voor ons. We komen er samen en leren elkaar kennen. Er ontstaan veel nieuwe ideeën. Zo’n ledenkamer maakt het bestuur zichtbaar en bereikbaar.”

Aureus is wél gelukkigNiet overal is er al zoveel duidelijk over de toekomst van de ledenkamers. Het bestuur van Storm (Wiskunde & Informatica) weet al wel dat zijn bestuurskamer een flexplek wordt. Maar volgens penningmeester Gerard van Hoesel is er nog niets bekend over het verdwijnen van hun ledenkamer. Mocht dit wel het geval zijn, dan vindt hij dat “rampzalig”. Bij de vereniging van tandheelkunde Favervuta is ook nog niets bekend. De vereniging zit volgens vicepraeses Anouk van der Meij niet echt op de VU-campus (Acta huist in een gebouw aan de Gustav Mahlerlaan) en komt

wellicht onder een verhuizing uit. Wel laat ze weten het niet eens te zijn met de plannen: “Iedere vereniging hoort een eigen kamer te hebben.”

Aureus, de faculteitsvereniging van Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, is van vijf naar drie kamers verhuisd, maar heeft weinig problemen hiermee. Hoewel de vijf ruimtes volgens Fran taihuttu geen overbodige luxe waren met 4500 leden, zijn de huidige ruimtes qua gebruiksgemak en locatie beter. taihuttu meldt daarbij expliciet dat

het vorige bestuur van de vereniging erg nauw betrok-ken was bij de besprekingen van de ruimtes. Dus dat zou een van de redenen kunnen zijn waarom zij er wel goed vanaf komen. Overigens hoort ook zij van andere vereni-gingen dat ze het minder getroffen hebben.

Geen paniekBovenstaande maakt in elk geval de grote verschillen zichtbaar tussen de situaties waarin de verenigingen zich bevinden. Verenigingen als Kliché en Merlijn zijn hun ruimtes vooralsnog kwijt. Voor Storm en Favervuta is de toekomst nog onduidelijk en Aureus is best tevre-den met de nieuwe ruimtes. Maar vrijwel elke vereniging zegt hetzelfde: “Neem ons onze ruimtes niet af.”Volgens Letterendirecteur bedrijfsvoering Mulder is er echter geen reden voor paniek. “Op geen enkele manier is ooit gesproken over het verdwijnen van de kamers. Ik begrijp niet hoe deze misvatting nog steeds kan bestaan, want voor mijn gevoel hebben we juist heel duidelijk aangegeven dat er gewoon nog kamers beschikbaar zullen zijn voor de verenigingen.”

Eén kamer voor borrelen én studerenOok volgens Ivo van Wijk, als programmamanager hoofdgebouw medeverantwoordelijk voor de herhuis-vesting, is er wel degelijk oog voor de verenigingen: “Studieverenigingen hebben bestaansrecht en zijn belangrijk. Ze moeten een eigen werkplek hebben en de

‘Een leden-kamer maakt het bestuur zichtbaar en bereik-baar’


Studieverenigingen

leden moeten elkaar ergens kunnen ontmoeten.” Alle verenigingen krijgen volgens hem een eigen ruimte, maar er zal ook moeten worden samengewerkt. Zo is het mogelijk dat verenigingen in de toekomst samen de boekenverkoop regelen. Voor dat soort evenementen zal de VU volgens Van Wijk altijd ruimte beschikbaar stel-len. “Dat is waarover we met ze praten. Ik begrijp dat het lastig is voor ze, want wat laat je achter en wat levert het op?” Van Wijk laat weten dat de universiteit de ruimtes flexibeler en functioneler wil inrichten. In een kamer waar ze ’s avonds borrelen, kunnen ze overdag prima studeren. Communicatie is volgens hem daarbij het sleutelwoord: “tja, als verenigingen ’s avonds een feestje geven, moeten ze daarna ook opruimen. Dat moet wel echt duidelijk gemaakt worden: wie is waar verantwoordelijk voor?”

Prikborden en kliklijstenMaar de verenigingen maken zich niet alleen zorgen over de vier-kante meters. Een feestje vieren kan in principe overal. Maar hun identiteit ontlenen ze ook aan een eigen kamer, waar ze bijvoorbeeld eigen posters kunnen ophangen, en foto’s van de oude besturen en van activiteiten in het verleden. Die kun je niet zomaar in een openbare ruimte hangen. Die mogelijkheden biedt de VU, zegt Van Wijk. Daar komen prikborden voor en kliklijsten waarin je foto’s en posters kunt hangen. Van Wijk denkt er wel uit te komen met de verenigingen: “Zeker bij Letteren merken we dat ze het erg lastig vinden. Ze hebben het idee dat alles hen opgedrongen wordt. Maar we blijven ze uitleggen dat dat niet het geval is: er gaat niets verboden worden, maar het is een nieuwe wereld en daar hoort optimaal ruimte-gebruik bij. We blijven het gesprek voeren.”

Leonie Durlinger is masterstudent journalistiek.

Hun identiteit ontlenen ze ook aan een eigen kamer Aureus is er qua gebruiksgemak en locatie op vooruitgegaan

21nr 7 — 19 noVEmbEr 2014ADVALVAS

DOOR PETER BREEDVELD FOtO’S PEtER StRELItSKI

DiVersiteitKaren van Oudenhoven-van der Zee

bAAS vAn het mUlti- cUlti- lAb

Diversiteit is vaak een treurdossier, zegt de chief diversity officer Karen van Oudenhoven-van der Zee. ‘Maar je moet die juist omhelzen.’

een drempel over moeten als ze bijvoor-beeld een onderzoek op elkaar moeten oefenen. Ik denk ook niet dat je zou moeten verhinderen dat ze afstuderen als ze bijvoorbeeld van plan zijn hun beroep uit te oefenen in Afghanistan, waar dat niet voor conflicterende situaties zorgt.”Niet dat een docent meteen maar z’n oren moet laten hangen naar elke student die vindt dat hij een voorkeursbehande-ling of een uitzonderingspositie verdient omdat hij iets niet wil. “Maar het mooie van de VU is dat je hier de discussie kunt aangaan. Je zou studenten biomedische wetenschappen die moeite hebben met het accepteren van de evolutieleer, niet moeten vrijstellen van papers of tenta-mens daarover, maar een docent zou wel zo open-minded moeten zijn om het debat aan te gaan.”Diversiteit in de collegezaal betekent volgens haar dat je studenten uitdaagt hun talenten uit te buiten. “De laatste jaren is een cultuur ontstaan waarin het onderwijs steeds meer in hapklare brokken wordt geserveerd, met sheets

“De insteek van diversiteit is vaak: we willen niet discrimi-neren en we moeten zorgen dat alle mensen gelijke kansen krijgen. Dat is natuurlijk een nobel streven, maar daarmee krijg je geen positieve energie

op dat dossier”, vindt Karen van Ouden-hoven-van der Zee. Organisaties zouden diversiteit moeten omhelzen, meent ze, omdat ze erop vooruitgaan en omdat ze daardoor beter scoren op internationaal vlak. “Dat zijn uitgangspunten waarvan diversiteitsbeleid gaat sprankelen”, zegt de pas aangestelde chief diversity officer van de VU.Van Oudenhoven, die in Groningen hoogleraar organisatiepsychologie was met als specialisatie culturele diversiteit op de werkvloer, en daarna directeur van het Instituut voor Integratie en Sociale Weerbaarheid, is sinds april decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, niet de rustigste faculteit aan de De Boele-laan. “Ik heb genoeg te doen”, beaamt ze, “maar mijn uitgangspunt voor diversiteit is dat ik andere mensen prikkel om in beweging te komen. Ik moet zorgen dat mijn collega’s bij bijvoorbeeld human resource management en onderwijson-dersteuning in beweging komen. Ik moet mensen verleiden om met diversiteit aan de slag te gaan.”Ze gaat dus de coördinator diversiteit, Wim Haan, die de afgelopen jaren zo’n beetje mister diversity aan de VU was geworden, erg nodig hebben. Met Haan werd de diversiteit vanuit de ondersteu-nende diensten aangepakt, aldus Van Oudenhoven. “Hij gaf diversiteit vanuit de onderwijsondersteuning een plaats in de introductiedagen en zorgde samen met de Facilitaire Campus Organisatie voor onder meer de gebedsruimte. Vanuit mijn rol zorg ik dat diversiteit deel wordt van het VU-beleid in plaats van, zoals je bij veel organisaties ziet, een klein stukje dat men onderbrengt bij human resource management. Ik moet zorgen dat de decanen diversiteit gestalte geven binnen hun eigen faculteit.”

Publieke verontwaardigingConcreet betekent dat: docenten trainin-gen geven in interculturele competenties, de staf diverser maken, maatregelen nemen zodat vwo’ers op de juiste plaats

aan de VU terechtkomen. Van Ouden-hoven: “Je ziet bijvoorbeeld dat jonge-ren een studie kiezen omdat die in hun familie veel aanzien geniet, terwijl hun interesse naar een heel ander gebied kan uitgaan.” Allerlei pre-university-activiteiten kunnen toekomstige studenten beter op weg helpen bij het maken van hun studiekeuze, meent ze.Nog belangrijker vindt zij het samenbren-gen van allochtone studenten en hun toekomstige werkgevers, zodat duide-lijker wordt wat er van elkaar verwacht wordt. Lezingen van VU-alumni en werkgevers, begeleiding in de laatste fase van de studie, mentoren die studenten helpen bij het solliciteren. “Daar zouden wij als VU uniek in kunnen zijn.”“De VU is een mooi laboratorium waar iedereen kan oefenen hoe het nou is om deel uit te maken van de multiculturele samenleving. Een universiteit waar je ook hebt geleerd op wat voor manier je met elkaar omgaat.” Dat de VU vooruitstre-vend is op dat gebied, is al langere tijd duidelijk. Sommige initiatieven wekken publieke verontwaardiging en Kamer-vragen, zoals de multiculturele dag die de medische faculteit organiseerde voor vrouwelijke studenten en hun ouders, om te praten over zaken als het onderzoeken van patiënten van de andere sekse.

Oren laten hangenVan Oudenhoven: “Ik zie niet waarom je met studenten die discussie niet zou aangaan. Dat je in het begin van hun studie rekening ermee houdt dat ze nog

‘Zoek sollicitanten in het buitenland, en dan bedoel ik niet Duitsland of België’


Karen van Oudenhoven-van der Zee

tegenspreken. “Ik denk dan onder ande-ren aan diversiteitshoogleraar Maurice Crul, aan de student van het jaar, maar ook aan mensen van buiten: topmensen in het bedrijfsleven en bestuurders of politici.”Mede omdat het haar eigen expertise is, zegt ze, hebben we het vooral over alloch-tonen gehad. Maar diversiteit behelst veel meer. “Het gaat ook over het beleid ten aanzien van vrouwen, mensen met een handicap en er is, geloof ik, geen expliciet homobeleid aan de VU. Ook dáár wil ik me in verdiepen, kijken of we dat nodig hebben. Eigenlijk wil ik me bezighouden met elke groep mensen wier kracht of kwetsbaarheid onvoldoende aan bod komt aan de VU.”

allochtone studenten te interesseren voor een promotietraject en gebruikmaken van het netwerk van het Expertisecentrum Allochtonen Hoger Onderwijs, dat jaarlijks de Echo-awards uitreikt aan talentvolle allochtonen in de wetenschap.”De staf zal sneller kleuren door te inter-nationaliseren. “Nog steeds worden vaca-tures te vaak intern gevuld. We moeten vaker in het buitenland zoeken naar nieu-we mensen. En dan bedoel ik niet Duits-land en Engeland, maar bijvoorbeeld ook India, waar in de technische sector veel goede mensen afstuderen.”

Ook voor vrouwen en homo’sVan Oudenhoven wil een klankbord van mensen die haar adviseren en vooral ook

en oefententamenvragen van tevoren al aangeleverd. Maar daar hebben studen-ten geen behoefte aan, die moet je meer uitdagen door hun wetenschappelijke vorming te koppelen aan maatschappelij-ke kwesties. Dan zullen ze ook eerder hun eigen specifieke talenten inzetten.”

Witte docentenWat de diversiteit van de staf van de VU betreft, zullen we geduld moeten hebben, aldus Van Oudenhoven. “Een goede afspiegeling van de diverse studen-tenpopulatie onder de onderzoekers en docenten gaat ook niet lukken in een paar jaar tijd. Wel kunnen we maatregelen nemen: werven via andere kanalen dan de gebruikelijke netwerken, proberen meer


‘De VU is een mooi laboratorium waar iedereen kan oefenen in het multicultureel samenleven’


ruard Ganzevoort hoogleraar praktische theologie OPinie

lopen. Maar mijn academische begeestering kwam pas in de eindfase van mijn studie.”

Hoe kwam dat dan? “Ik zie het wel vaker bij studenten in de scriptiefase. Misschien omdat ze dan aan het werk gaan met een eigen thema. Het is ook een kwes-tie van volwassenwording.”

Maar dan ligt het misschien aan het schoolse systeem van toetsen en tentamineren. “Dat zou best kunnen. Zelf probeer ik de studenten zoveel mogelijk te toetsen op hun inzicht in plaats van droge kennis. Maar in het algemeen is iedereen te veel bezig met het afvinken van cijferlijsten, dat begint al bij de Cito-toets.

Zolang alles daarop is gericht, word je niet snel geprik-keld om je bezig te houden met de intrinsieke waarde van je studie.”

Wat is uw oplossing? “Aan de VU is een tijdje het idee van de community of learners gepromoot. Een klimaat waarin je met elkaar het leerproces optimaliseert, bezig bent met denken, net zoveel op inzicht als kennis bent gericht. Dat vraagt betrokkenheid en passie van zowel docenten als studenten. Maar daarvoor is een cultuur-omslag nodig en die staat redelijk haaks op de wereld om ons heen.”

Reageren? mail naar [email protected].

‘Studenten, stop met het afvinken van cijferlijsten’Hoogleraar Ganzevoort klaagt over calculerende studenten. ‘Ze moeten zich bezighouden met de intrinsieke waarde van hun studie.’

berekenende student? “Niet bere-kenend, maar ik had ook veel andere dingen te doen: jongerenwerk, ik zat in de redactie van een tijdschrift, dat soort zaken.”

U kon zich toen ook nog wat studie-vertraging veroorloven. “Ik was geen eeuwige student hoor, uiteindelijk heb ik maar drie maanden vertraging opge-

ruard ganzevoort

DOOR PETER BREEDVELD FOtO PEtER GERRItSEN

‘Moderne studenten’, verzuchtte hoogleraar Ruard Ganzevoort op Twitter: ‘ik steek uren in indivi-duele inhoudelijke feedback en krijg alleen mails terug over de rekenmethode voor becijfering.’ Is dat een nieuw verschijnsel?

“Niet nieuw, maar ik heb ze wel regel-matig: studenten, ook de heel goede, die klagen dat ze met een tiende puntje meer een module zouden halen. Dan kan ik door naar het volgende jaar, zeggen ze soms. Dan zeg ik: tja, dat had je je dan eerder moeten bedenken. De wedstrijd winnen doe je tijdens de wedstrijd en niet pas na afloop.”

Omdat u het heeft over moderne studenten. “Ach, eerlijk gezegd was ik zelf twintig jaar geleden als student ook zo. Dat krijg je met een systeem waarin alles becijferd wordt. En een aantal studenten zei tegen me dat ze de inhou-delijke feedback wel degelijk waarderen, maar dat er gewoon geen vragen over waren.”

Ho, wacht, u was zelf ook zo? Geen academische instelling? Alleen maar bezig met vakken halen? Een IC

oon

noun

proj

ect/r

bbm

r

Community of learners‘binnen een community of learners houden deelnemers zich in kleine onderzoeksgroepen bezig met een zich herhalende cyclus van het uitvoeren van onderzoeken, het uitwisselen van resultaten en het op basis van de conclusies formuleren van nieuwe vragen die in vervolgtaken kunnen worden onderzocht.’

Uit: jos beishuizen, De Vrolijke Wetenschap, 2004.


cOlUMn

Mijn vriend en ik rijden naar de boeren die ons stroom geven. Bij de boerderij, op zestig hectare land, staan drie windmolens die ze er zelf hebben laten neer-

zetten. Overal waar we kijken, zien we omgeploegde kleigrond in felle herfstzon. De klei blijft in dikke plakken onder onze voeten hangen als we met een groepje stadsmensen tussen de akkers door wandelen, waardoor we steeds langer lijken te worden. Een vrouw, knalrood gestifte lippen, is bang om uit te glijden en gaat door de berm lopen. “Het is zeeklei”, zegt de boerin, “heel vruchtbaar en heel goed voor de gewassen, al staat er nu alleen verderop een beetje gewas.” Luzerne, legt ze uit, is veevoer. De vrouw die bang is om uit te glijden zegt dat het ook op brood kan. De boerin zegt: dat heb ik echt nog nooit gehoord, het is een soort klaver. Maar de vrouw zegt: ik eet het op brood. En ze zegt ook dat je van de zeeklei poppetjes kan maken. Ik kijk naar de zwarte grond en het lijkt

Zeeklei en schapen

net of ik de zee kan horen, wat natuurlijk helemaal niet mogelijk is. Dan kijk ik naar de lucht, die groter, hoger en weidser is dan we vanuit de stad kunnen zien. Als iedereen even stil is, hoor je het zoeven van de windmo-len. Het is ook erg koud. En ondanks de laag klei die als een klomp om mijn schoe-nen zit, begint het gevoel uit mijn voeten te verdwijnen. Gelukkig gaan we terug naar de grote loods waar we begonnen zijn. Iedereen staat nieuwsgierig bij een machine die aardappels kan sorteren en eigenlijk wil ik vragen of-ie even aan mag. Ik wil ook in de tractor en van alle machi-nes weten wat ze doen en foto’s maken van een berg mooie, oranje wortels die pas geoogst is, en het liefst zou ik vragen of ze misschien buren hebben met schapen die ik even door hun vette vacht mag aaien. Dat doe ik allemaal niet, want ik voel me een aapjeskij-ker en een stomme stedeling die niet weet hoe je voedsel

verbouwt, alleen hoe je stukjes schrijft (over dure koffie en verkoudheden) waar-van niemand beter wordt. Ik slurp van mijn thee en kijk hoe de kinderen van andere bezoekers wel in de tractor gaan zitten, met hun handen over de wortels gaan, bijna in de aardappelmachine gaan hangen. Mijn vriend maakt ondertussen schaamteloos foto’s van alles, en terecht. Dat ik daar te bescheten voor ben, ligt aan mij en niet aan de hartelijke ontvangst van het gezin dat de boerderij draaiende houdt. We krijgen aardappels en pompoe-nen mee voor thuis en voelen ons erg duurzaam, ook al zijn we met de auto. Misschien moeten wij ook boer worden. Opgetogen met deze toekomstvisie werp ik een blik op ons balkon, waar wat lijke-rige staken uit aardewerken bloempotten steken. Misschien is de agrarische sector toch niet zo’n strak plan. Aan de andere kant, het balkon is wel behoorlijk groot. Ik ben benieuwd hoeveel schapen erop zouden passen.

Ik voel me een stomme stedeling die niet weet hoe je voedsel verbouwt

roos van rijswijk



International Day

Jihadstrijders, koks, buikdansers en dj’sOp International Day vierde de VU niet alleen haar diversiteit, ze kraakte ook kritische noten.

ker Floor van der Meulen. In haar docu Paradijsbestormers gaat ze op zoek naar de motieven van jihadstrijders.Het debat bracht voor de geoefende nieuwsjunk niet veel nieuws. Een conser-vatieve CDA-politicus die vooral voor oppressie pleit en het niet erg vindt dat er af en toe een grondrechtje met voeten wordt getreden of en passant het recht op vrije meningsuiting wordt afgeschaft, de academicus die dat fileert en een intellec-tueel die probeert de kant van de jihad-strijders voor het voetlicht te brengen.“Wij moeten ons de vraag stellen waarom moslims zich hier niet welkom voelen”, zei Van der Meulen. Jihadstrijders vertel-den haar dat ze onder meer uit Nederland waren vertrokken omdat ze zich er twee-derangs burger voelden, en bespuugd werden in de tram.Wijbenga wees naar sociale media als belangrijke factor. “Daardoor kunnen Nederlandstalige jihadi’s, met een apocalyptische visie op de islam, in heel Nederland en Vlaanderen zich snel orga-niseren”, zei hij. Kuijpers vond dat het internet te snel de schuld kreeg. “Maar het is een feit dat de group jihadi snellere ontwikkelingen doormaakt dan de rege-ring kan bijhouden en daardoor krijg je rare maatregelen. Vijfenzeventig procent van de maatregelen tegen jihadi’s bestaat allang in het wetboek en dient vooral om de burgers angst aan te jagen.”

Omstreden PalestijnNet als vorig jaar stond ook Israël weer prominent op het programma van de internationale dag. Vorig jaar waren de Israëlische en de Palestijnse ambas-sadeur in Nederland uitgenodigd voor een debat. Advalvas had ze van tevoren geïnterviewd; twee charmante, redelijke heren die met elkaar bevriend bleken te zijn, maar elkaar in het thuisland niet zo onbevangen op de thee konden ontvan-gen als in Den Haag.Dit jaar was de omstreden Palestijnse wetenschapper Mohammed Dajani uitgenodigd. Dajani nam eerder dit jaar

tEKSt EN FOtO’S PETER BREEDVELD

Ruimtelijk econoom Peter Nijkamp lanceerde zo’n vier jaar geleden het idee voor een feestelijke dag in het kader van de diversiteit aan de VU: met lezingen, symposium en internati-

onale bazaar. Inmiddels is de jaarlijkse VU International Day al niet meer weg te denken van de campus.De jongste editie vond op dinsdag 11 november plaats. Het begon meteen met zware kost: de Islamitische Staat ofwel IS. Drie ‘deskundigen’ debatteerden in het kader van VU Newsroom, een maande-lijkse debatsessie, over hoe we daarmee moeten omgaan.“De overheid moet een potje kunnen breken om te voorkomen dat een gezin met kleine kinderen op jihad naar Syrië vertrekt”, aldus CDA-politicus en jonge-renwerker Ibrahim Wijbenga. “Onze regering voert een beleid dat gebaseerd is op angst”, zei VU-docent politicologie Dieuwertje Kuijpers. “Dat jongeren naar Syrië vertrekken is een direct gevolg van onze politiek”, meende documentairema-

27

caMPUs


‘Deze feestdag is niet meer weg te denken van de campus’

een groep van 27 Palestijnse studenten mee naar Auschwitz, een primeur. Hij werd om die reden gedwongen ontslag te nemen als hoogleraar bij zijn univer-siteit, de Al-Quds University. In eigen kring wordt hij gezien als een verrader omdat hij begrip probeert te kweken voor het lijden van het Joodse volk. Een op z’n zachtst gezegd nogal onderbelicht onderwerp op de Palestijnse scholen en universiteiten, waar vooral een obsessie voor de nakbah wordt gecultiveerd, de verdrijving van de Palestijnen uit hun dorpen, om plaats te maken voor het immer uitdijende Israël.Helaas moest Dajani afzeggen wegens een spoedoperatie. Wel aanwezig waren twee wetenschappers uit Israël, Ido Zelkovitz, hoofddo-cent van de universiteit van Haifa en expert op het terrein van hoger onderwijs in de Pales-tijnse gebieden, en Hanan Alexander, hoofd Studentenzaken en hoofd Internationalisering van dezelfde universiteit. Ook de Israëlische ambassa-deur in Nederland Haim Devon was er weer.

Lekkernijen uit hun landMaar deze dag zat tjokvol met nog meer interessante evenementen. In het kader van de verandering van spijs koos Advalvas daarom niet voor Israël, maar voor een seminar over diversiteit met vertegenwoordigers van de VU en de University of California, UCLA. Onder anderen onze kersverse chief officer of diversity , Karen van Oudenhoven, sprak daar [zie ook pag. 10]. Veel cijfers en een powerpointpresentatie van grafieken. Resultaten van onderzoeken die we al zo vaak hebben gehoord: dat diversiteit zorgt voor creatievere oplossingen, dat de populatie op universiteiten steeds diver-ser wordt. En dat de toegang tot universi-teiten voor etnische minderheden mede

wordt beperkt door allerlei culturele barrières.De beloning voor deze zware kost kwam in de vorm van een internationale markt, met infostands voor studenten die een internationale stage of studie overwegen, en kraampjes van internationale studen-ten die honderd euro hadden gekregen om hun land van herkomst te promoten. De meesten deden dat door lekkernijen uit hun land aan te bieden.Een jury, van wie ik deel uitmaak, mocht de beste stand kiezen. Het was moei-lijk kiezen, want verschillende landen deden zeer hun best om voorbijgangers te verwennen. Uiteindelijk werd Indo-nesië tot winnaar uitgeroepen. Met een stand die rijk versierd was met batik-

kunst, wajangpoppen en muziekinstrumenten, bemand door vrolijke studenten in klederdracht die de passanten bijna hun kraam in sleepten om ze te laten proeven van lekker-nijen.Het was een gezellige boel.

Positieve tijdenOok traditie inmiddels, zij het een nog zeer prille: het feest als afsluiter. Zo’n vier

keer per jaar organiseert de VU een dag die de studenten en medewerkers met elkaar en met de campus moet binden. Aan het eind is er steeds een groot feest met dj’s, artiesten en drank en hapjes. Daarmee werd een leerzame, kleurrijke dag op spetterende wijze afgesloten.Voor een kritische noot verwijzen we naar een VU-student, Aroos Caan, die op Facebook schreef: ‘Diversiteit aan de VU lijkt te runnen op berichtgeving in de media... waar zijn de positieve tijden aan de VU gebleven?’

meer info op pag. 3 en op facebook.com/advalvas~International Day

Verenigd Koninkrijk

tsjechië

thailand

Indonesië

Duitsland

E: [email protected] | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 19 NOVEMBER 2014

VOORGESTELD BESTURINGSMODEL STUIT OP ONBEGRIP“WE HEBBEN DE RECTOR GEVRAAGD OF HIJ VOND DAT HET COLLEGE VAN BESTUUR GOED FUNCTIONEERDE. OOK EEN MEERHOOFDIG BESTUUR, NIETWAAR? DE RECTOR HAD GEEN KLACHTEN. WAAROM ZOU EEN MEERHOOFDIG BESTUUR BIJ EEN FACULTEIT DAN WEL EEN PROBLEEM ZIJN, VROEGEN WE. DAAR KWAM GEEN ANTWOORD OP.”

Een vileine confrontatie met Laura Henderson, lid van het Dagelijks Bestuur OR. Maar wel een-tje met een achtergrond. De Ondernemingsraad (OR) en de Universitaire Studentenraad (USR) willen echt graag het waarom horen van de veranderingen die het college voorstelt voor het besturingsmodel. Jelly Reinders, voorzit-ter van de Ondernemingsraad: “Wat is er mis met de huidige structuur? Welk probleem moet opgelost worden?” Het is belangrijk om daarop antwoord te krijgen, om te bepalen of de veranderingen de juiste ingrepen zijn.

ALLE MACHT BIJ DECANENHet College van Bestuur (CvB) wil de organi-satie aan de top van de faculteiten op de schop nemen. Bij het voorgestelde besturingsmodel komen decanen in hun eentje aan het hoofd van de faculteit te staan. Want, redeneert het CvB, daarmee wordt duidelijker wie eindverantwoor-delijk is. “Een wat wonderlijke argumentatie”, reageert Reinders. “Het huidige bestuurs-reglement laat over die verantwoordelijkheid namenlijk niets aan duidelijkheid te wensen over.” Letterlijk staat in artikel 14.3: ‘De decaan is voorzitter van het faculteitsbestuur en eindverantwoordelijk voor het functioneren van de faculteit.’ Nog maar vijf jaar geleden is voor dit model gekozen; juist om een eenduidige verantwoordelijkheid te borgen.

VUIST OP TAFELIn het bestaande model kán de decaan dus met de vuist op tafel slaan, maar als hij de meerder-heid van zijn bestuur niet weet te overtuigen, heeft hij een probleem. “Het dwingt decanen hun visie te toetsen aan die van anderen en borgt gewogen besluitvorming”, zegt Valentine Vetter, lid van de USR. “Komt het faculteitsbe-stuur er niet uit, dan kan het de bemiddeling van het CvB inroepen.” Navraag leert echter dat van een dergelijke bemiddeling nooit sprake

is. Vanwaar dan deze wens bij het CvB tot zo’n ingrijpende wijziging?

STUDENTENMEDEZEGGENSCHAP INGEPERKTIn het huidige model is de studentenmedezeg-genschap in het faculteitsbestuur scherp omschreven. Sietske Beemster, vicevoorzitter van de USR: “In het nieuwe besturingsmodel volgt de medezeggenschap niet meer de zeg-genschap. In het voorstel overleggen de facul-taire studentenraden met een afgevaardigde uit het managementteam, die formeel geen ge-sprekspartner is, omdat het management geen bestuurlijke eindverantwoordelijkheid heeft.”

MISLEIDENDHet steekt de medezeggenschap dat het CvB de veranderingen als minor details presenteert. ‘Grotendeels betreft het een beschrijving van de bestaande situatie […] Wel is een aantal aan-passingen doorgevoerd’, staat er in een bege-leidende brief. Bestaande situatie? Om de dooie dood niet, vindt de medezeggenschap. Vetter: “Dit is een ingrijpende verandering. Het facul-teitsbestuur wordt opgeheven en er wordt geen alternatief geboden voor het verdwijnen van de checks and balances. Ik vind het bijna mislei-dend om zo’n grote verandering op deze wijze te presenteren.”

LASTIG VERGADEREN“Het CvB heeft aangegeven het overzicht over

zijn vele vergaderingen en overleggen met alle meerhoofdige faculteitsbesturen kwijt te zijn”, zegt Vetter.Beemster: “Maar in het nieuwe model zal bijvoorbeeld overleg tussen de rector enportefeuillehouders onderwijs, in een iets andere vorm, gewoon blijven bestaan. Als het college overzichtelijk wil krijgen met wie het waarover vergadert, moet het overlegsysteem veranderen, niet de organisatiestructuur.” BANG VOOR AUDITHet college schermt met de Instellingstoets Kwaliteitszorg als noodzaak voor de aanpas-singen. Vetter: “Wij vinden dat het CvB de instel-lingstoets onterecht aangrijpt om de organisa-tiestructuur te veranderen.” Reinders: “De huidige bestuursstructuur is niet onhelder. Je moet er echter wel voor zorgen dat de afgesproken lijn daadwerkelijk gevolgd wordt. Het is dus belangrijk de uitvoering te verbeteren in plaats van de manier waarop dingen geregeld zijn te willen veranderen. De faculteiten verschillen nu eenmaal. Schep ka-ders en geef zo de vrijheid. Overigens roept het college altijd dat het dat wil; deze uniformering en controledwang strookt daar totaal niet mee.”

HOOGLERAREN LET OP UW ZAAKHet gesprek over de besturing moet volgens de medezeggenschap nu echt gevoerd worden in de organisatie. OR en USR roepen de hoogle-raren, universitair hoofddocenten, universitair

Vlnr: Laura Henderson, Sietske Beemster, Jelly Reinders en Valentine Vetter

22951_2_OR_pagina_november_2014.indd 1 10-11-14 16:50

ZORGEN, GROTE ZORGEN, ALS HET REORGANISATIEPLAN STUDENTGERICHTE ONDERSTEUNING WORDT UITGEVOERD

COMMISSIE COMMUNICATIE OR ANNEMARIE BIBO, KARIN LURVINK, SANASSIN MAFTOUHI, HENK OLIJHOEK, JELLY REINDERS TEKST CORIANNE ROZA, ROB VAN BOGGET BEELD PETER GERRITSEN VORMGEVING HAAGSBLAUW

COLOFON

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU

@OR_VU

Voordat ik bij de VU begon, heb ik eerst in het bedrijfsleven gewerkt, bij Hoya Lens Nederland en bij ABN AMRO. Bij Hoya Lens Nederland kwam ik voor het eerst in aanraking met de ondernemingsraad. Hier heb ik inzicht gekregen van de OR-werkzaamheden, zeker omdat in die bedrijfstak geen cao was. Bij ABN AMRO heb ik gewerkt bij Facility Services, daar heb ik veel kennis opgedaan o.a. over nieuwe en bestaande processen, verhuizingen en de communicatie die daar bij nodig is.

In 2003 begon ik bij de Faculteit der Exacte Wetenschappen, ik herinner mijn eerste reactie nog heel goed, wat een oud gebouw (W&N-gebouw), meubilair niet verstelbaar? Verhuizen? Aanvragen met de fax indienen? Er was veel werk te doen, een goed proces en het duidelijk te maken voor iedereen die bij de faculteit werkt. Zo gezegd en zo gedaan… Nu een aantal jaren verder, is het bij de faculteit veel beter geworden.

De werksfeer op de VU is veranderd door de reorganisatie die plaatsvindt en dat er tegelijk wordt gestart met allerlei nieuwe processen. Wat veel werkdruk oplevert bij de medewerkers van de faculteiten en de diensten. Ik heb mij opgegeven voor de OR om meer inzicht te krijgen in de besluitvorming bij de VU.

In april 2014 ben ik gekozen in de OR en ben ik actief in de Commissie Huisvesting en de Commissie VGWM. Deze commissies sluiten goed aan bij mijn dagelijkse werkzaamheden bij de Faculteit der Exacte Wetenschappen en Faculteit Aard- en Levenswetenschappen. Ik hoop hierdoor de medewerkers en de managers/beleidsmakers dichter bij elkaar te brengen.We werken tenslotte met zijn allen bij de VU.

Anita CharmantLid van de ondernemingsraad sinds april 2014

COLUMN: NIEUW IN DE OR

Uit de reacties vanuit het Domein studentgerichte ondersteuning (SO) klinkt bijna unaniem de grote zorg door over wat onze studenten, SO-collega’s en docenten tot 1 januari 2016 te wachten staat. Over de periode daarna spreekt men maar niet. Dat die zorg zo de boventoon voert, boven even-tuele boosheid over de gang van zaken, de eigen positie of die van collega’s, de naam en faam van de VU, zegt veel. Het vertelt iets over de gedre-venheid en mensgerichtheid van de colle ga’s in het domein. Het is een domein waarin iedereen weet waarvoor hij het doet. Niet voor de baas, niet voor de centen maar voor de docenten en de studenten. Het is van oudsher een domein waarin 110% inzet wordt gevraagd van mede werkers. Roosters moeten af en kloppen, bullen maken kan geen uitstel velen, inschrijvingen moeten zijn afgerond, een visitatierapport heeft knoertharde deadlines, ga zo maar door. Daar past geen kantoortijdenmentaliteit bij.

De VU groeide in het laatste decennium qua studentenaantallen - en in dat kielzog ook qua docenten en ondersteuning - als kool. De daarbij horende organisatie bleef echter een kasplantje dat gebrekkige aandacht kreeg. Om al het werk goed te doen werd al jarenlang geroepen door het OBP om betere technische ondersteuning, systemen en faciliteiten. Het is dan ook uitge-spro ken zuur dat, nu het besef eindelijk daar is dat de organisatie aan modernisering, informa-tisering en vernieuwing toe is, de noodzakelijke middelen deels bij de ondersteuning moet worden weggehaald. En nog zuurder is dat diezelfde ondersteuners er aan moeten bijdragen dat de systemen die hen gaan vervangen, goed worden ingericht.

Voor het goede begrip, ook de medezeggenschap meent dat de ondersteuning beter kan worden georganiseerd dan hij nu is en dat de noodzake-lijke informatisering en automatisering een vereiste is om een moderne en aantrekkelijke universiteit te zijn. Er is geen weerstand ten

aanzien van ondersteunende IT projecten, integendeel. Was men er maar veel vroeger mee begonnen! En ja, dat zal op termijn betekenen dat er minder personeel nodig is of dat hetzelfde personeel anders zal gaan werken (althans bij een vergelijkbare omvang en zonder nieuwe, extra taken). En ja, dat betekent dat sommige taken komen te vervallen. Maar zo ver is het nog lang niet en op 1 januari 2016 ook niet, zo verwacht het overgrote deel van de medewerkers in het domein.

Daarnaast deelt een belangrijk aantal medewerkers de gemaakte keuzes niet. De contacten met de student en wetenschappelijk medewerker benaderen en beschouwen als ware het zakelijke transacties welke alleen via welomschreven prestaties kunnen worden afgerond, miskent in de ogen van veel critici het feit dat het om contacten tussen mensen gaat. En niet om mensen als klanten. Want die zijn koning en een dergelijke klant- versus onder-daan verhouding kennen we natuurlijk niet op een universiteit. Het is meer een samenwer-kings contract. Samen met de student, samen met de docent brengen we het tot een succesvol resultaat. En daarvoor zijn mensen nodig, met herkenbare gezichten en die dicht bij het vuur hun werk verrichten.

Betwijfeld wordt of dit reorganisatieplan op de langere termijn realistisch is in termen van tijdpad, financiële haalbaarheid en draagvlak. De medezeggenschap realiseert zich als geen ander dat we met een soort achterhoedegevecht bezig zijn. Collega’s smeken om doorgang, in elk geval geen uitstel. En het gevoel dat er nog iets bereikt kan worden bij het college straks is uiterst klein. Aan de andere kant gaan we het wel op tafel leggen, de zorgen, de kritiek. Niet om volgend(e) ja(a)r(en) te kunnen zeggen ‘zeiden we het niet?’, maar wel om als het mis gaat, de verantwoordelijken op die verantwoordelijkheid aan te spreken.

docenten en promovendi op om hun mening te geven. Op een eerste enquête kwamen ruim honderd reacties. Henderson: “De strekking is dat niemand snapt waarom de verandering nodig is. Een aantal hoogleraren is uitgespro-ken negatief over de effecten voor de faculteiten als alle macht in één hand komt te liggen. Dat is niet goed voor de kwaliteit van de besluiten.” De medezeggenschap roept in het bijzonder hoogleraren op om het nieuwe model op de agenda te zetten van hun hooglerarenberaad. De volgende stap is het voorstel te bespreken in de facultaire raden.

De OR en de USR hebben als Gezamenlijke Vergadering instemmingsrecht op dit onder-werp. Beemster: “We moeten eerst horen welk probleem we aan het oplossen zijn. Dan pas kunnen we bepalen of dit model de oplossing is.” Vooralsnog zijn OR en USR niet overtuigd en daar lijken ze niet alleen in te staan.

Link: http://ondernemingsraadvu.nl/content/ 2014/10/Appèl-op-universitaire-gemeenschap-inzake-het-besturingsmodel-van-de-VU Enquête: https://vuamsterdam.eu.qualtrics.com/SE/?SID=SV_8v8m2Ve3fVMC8lf

REORGANISATIES

22951_2_OR_pagina_november_2014.indd 2 10-11-14 16:50


cUltUUr

Op een septembermiddag stond cabaretgroep Op Sterk Water in het Amstelveense poppodium P60. Drie cabaretiers en – jawel – drie bezoekers. Mooi weer, slechte organisatie, verzin maar een reden. Gênant? Een beetje. Zonde van de tijd? Zeker niet, want die drie bezoekers kregen in geïmproviseerde liedjes, sketches en verhalen elk een individuele hommage. Maak je niet ongerust: Op Sterk Water komt in de volledige bezetting van zes man naar de Griffioen en er zijn al ruim zeventig kaartjes verkocht.Op Sterk Water brengt snelle, intelligente, hilarische en muzikale improvisaties ‘langs de rafelranden van de fantasie, tot voorbij de horizon van de verbeel-ding’. Zeggen de heren zelf, maar dat mag iedereen natuurlijk graag voor zichzelf komen beoordelen.

Dick Roodenburg,publiciteitsmedewerker Griffioen

Fijnkost

CONCEPT De twee eigenaars van dit eetcafé zijn twintigers die zelf in de keuken staan. De gerechten kun je goed delen en zijn zowel geschikt voor bij de borrel als diner. Meerdere gerechten vormen een volledige maaltijd.SFEER Gemoedelijk. De inrichting is modern, maar geeft ook een huiskamergevoel. Fijnkost ligt een beetje verstopt in een woonwijk. Door twee grote vriendengroepen zit het al vol. ETEN Na een biertje op het terras gaan we naar binnen. We zitten aan de bar en nemen de veelbelovende menukaart door. We begin-nen met drie gerechten: rilette van tarbot met chips van schor-seneren, bospeentjes en truffelolie; ravioli van gekarameliseerde aubergine met feta en waterkers én porchetta met een pasteitje van oesterzwam en cantharellen en groene peperjus. Vooral de combinatie van de smeuïge rilette met de knisperende chips van schorseneren is erg lekker. Daarom bestellen we nog twee gerech-ten: bruschetta met langzaam gegaarde runderribstuk en mieriks-wortelcrème plus een salade met gerookte forel, venkelcrème en roggebroodkruim. tot slot delen we de huisgemaakte carrotcake met citroen-icing. Die is vers en rijkelijk bestrooid met nootjes. BEDIENING Attent; de eigenaars komen uit de keuken om een praatje met ons te maken.TIP Begin met twee of drie gerechten en bestel daarna eventueel bij.AANRADER Zeker. PRIJS Vijftig euro met twee personen. Kan ook voor minder, maar we hadden veel honger en konden de verleiding niet weerstaan om extra porties te bestellen. Wij hadden dus vijf gerechten, twee bier-tjes en een dessert. WAARDERING

Knisperende chips van schorseneren

Cultuurcentrum griffioen uilenstede

Het Wonderbaarlijke Improvisatie-avontuurDonderdag 4 december aanvang 20.30 uur

Studenten € 11,- medewerkers VU € 13,50

griffioen.vu.nl

Op Sterk Water

FIJNKOSTZocherstraat 10fijnkost.nl

Merel Jacobsson, derdejaars geneeskunde

Cabaret Restaurant

om de week gaat een student op kosten van

advalvas uit eten en beoordeelt het restaurant.

bEEL

D m

erlijn

Doo

mer

nik/

Stud

io r

uSt

Ook gratis Uit eten voor advalvas? Mail naar [email protected].


stUDenten

“Overal waar ik kijk liggen schoenen”, valt student wiskunde Edward Kierzek

(21) op. Hij is een gozer die zich niet snel druk maakt. Ik herken mezelf wel in hem, misschien studeert hij ook iets exacts. Heeft hij een dartprijs gewonnen of is dat kunst? Hij speelt computerspelletjes, het liefst vechtspelletjes. Aan het lege bier-glas op de bank te zien, pakt hij daar ook wel een biertje bij. Ja, hij is gemakkelijk. Het boeit hem allemaal niet zo veel.”

“Hier woont een nonchalante jongen”, gokt studentbegeleider Roelie Marco (23). Hij is ook wat laks: moet je dat arme plantje zien, dat heeft hij al weken geen water gegeven! Qua sport en eten is hij wel serieus en gezond. Er liggen heel veel verschillende sportschoenen, en zou dat

baanrecord aan de muur iets met hardlopen te maken hebben? Hij heeft net een bak yoghurt leegge-geten en ook z’n fles fruitsap staat binnen handbereik. toch houdt hij ook wel van een biertje, vooral van speciale biertjes. Hij doet geen exacte studie, maar eerder iets bedrijfsachtigs. Ik gok manage-ment. Wat voor een brief hangt er trouwens onder zijn klok?”

“Zou hij op dat blaadje boven de televisie precies opschrijven wat zijn records zijn van spelletjes op de Xbox?” vraagt student gezondheid en leven Milou Brandsen (18). “Ik twijfel er niet aan: hier woont een jongen, want het is zo’n rommel-tje. Die snoeren liggen overal en nergens. Net als zijn glazen en schoenen. Zou hij in z’n hoofd net zo warrig zijn? Zou hij nooit wat kwijtraken? Misschien weet hij zelf alles wel precies te vinden.”

Ivor de Rond 22

Studeert science business & innovation

betaalt geen huur voor zijn appartement in de rivierenbuurt. Zijn ouders kochten het. Hij deelt de woning met zijn twee beste vrienden

Door Nienke StumpelFoto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar [email protected].

“O ja, die plantjes,” zegt Ivor de Rond, “ze gingen best steady, maar een paar weken geleden gingen ze kapot. Ach, ik ben te lui om ze te vervangen. Ik weet ook niet of dat er ooit van komt. Ja, ik ben nogal slordig. In m’n hoofd niet hoor, daar ben ik rustig. Voor mij is het prima als alles door elkaar ligt, orde vind ik lastig. Verder ben ik best wel sneakerverslaafd, maar niet gamever-slaafd. Dat dartboard is een drankspel. Ik drink alleen als we gaan stappen. Uitgaan doe ik doordeweeks. Het week-end is rust, dan ga ik naar m’n familie in Hoorn. Ik deed jarenlang aan basketbal, maar nu hardloop ik af en toe. Ik betaal niks voor dit appartement, pappie en mammie kochten het. Ja, ik ben een beetje verwend.”

Sleutelgat 7

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van IVoR DE RonD.

griffdoor merlijn Draisma


Nr 07 19 november 2014

Documents

Transcript of Nr 07 19 november 2014