Mindfulness
description
Transcript of Mindfulness
MindfulnessAchtergronden, toepassingen & effecten
Ernst Bohlmeijer
Inhoud
1. Wat is het?
2. Oorsprong
3. Toepassingen
4. Psychologisch kader
5. Meten/effecten (empirie)
6. Voluit Leven
7. Hype or here to stay?
Voorbeeld
1. Wat is het?
3 – minuten oefening
Vakbond CNV pleit voor meditatie op het werk
Definitie
Mindfulness is
het vermogen om aandacht te geven aan en bewust te zijn vanwat zich nu voordoetzonder oordeel
V
2. Oorsprong
Oorsprong
Boeddhisme: 4 uitgangspunten
1. Er is lijden
2. Oorzaken van lijden: gehechtheid, verlangen en afkeer
3. Mogelijkheid tot verlossing
4. 8-voudige pad
Leefadviezen (8-voudig pad)
Juiste…
1. Inzichten
2. Bedoelingen
3. Woorden
4. Handelen
5. Leefwijze
6. Inspanning
7. Aandacht of opmerkzaamheid
8. ConcentratieMeditatie
Migratie
Wat is mindfulness?
Voorbeeld Hans en Jan
Empirische onderbouwing
Talloze wetenschappelijke studies die laten zien dat
Acceptatie (van emoties, pijn, gedachten)
Op lange termijn
Tot meer welbevinden leidt
Dan onderdrukking, controle.
Acceptatie ≠ Passiviteit
Pijn
Geen controle op pijnintensiteit Wel controle op functioneren met de pijn
Teresa van Avila
Geef mij
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen
De moed om te verdragen wat ik niet kan veranderen
De wijsheid om het verschil te zien.
Voorbeeld: Vowles e.a. 2007 Behavior Therapy
Mensen met chronische lage rugpijn
Pain acceptance (n=30): instructie: acceptatie
Pain control (n=30): instructie: pijn vermindering (controle)
Placebo (n=30): geen specifieke instructie
Physical assessment (2 X)
Uitkomst: Physical Impairment Index (PII): flexibiliteit etcetera
Resultaat
3. Toepassingen
Meditatie
Kalmtemeditatie of eenpuntsmeditatie (samatha)
Inzichtmeditatie (vipassana)
Toepassing I
Mindfulness Based Stress Reduction
8 wekelijkse bijeenkomsten van 2,5 uur + 1 dag 45 minuten per dag oefenen: Meditatie, ontspanning, yoga (formele oefeningen) Toepassing dagelijks leven (informele oefening)
Effectief?
Meta-analyse van studies MBSR bij mensen met een chronische ziekte (fybromyalgie, kanker, slaapproblemen etc).
Depressieve klachten: 0.26 (klein effect)
Angstklachten: 0.27 – 0.46 (klein effect)
Bohlmeijer, Prenger, Taal, Cuijpers, Journal of Psychosomatic Research, 2010
Toepassing II
Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT).
Voor mensen met terugkerende depressies
MBSR + psycho-educatie, activatie, rol van cognities, zelfzorg.
Segal, Williams, Teasdale (Oxford University)
Negatieve denkpatronen herkennen
Gedachte met feit verwarren Zwart-wit denken Veroordelende gedachten Beschuldigen Piekeren Perfectionisme verwachten
‘Decentering’
Chinees gezegde
Je kunt niet vermijden dat er af en toe vogels op je hoofd vallen
Je kunt er wel voor zorgen dat ze er geen nesten bouwen.
Effectiviteit MBCT
Bij 145 mensen die 3 keer een depressie hadden kreeg de helft MBCT en de andere helft gebruikelijke zorg.
Een jaar later had 37% van MBCT groep opnieuw een depressie gekregen; de andere groep 66%.
Teasdale e.a. (2000) Journal of Consulting and clinical psychology.
Ma & Teasdale (2004) Journal of Consulting and clinical psychology.
Onderzoek naar aanpassingen MBCT bij andere populaties
4. Psychologisch kader
Doelen en intenties
Shapiro et al, 2006, Mechanisms of mindfulness, Journal of Clinical Psychology
Niveau 1 Zelfregulatie
Richten van aandacht
Emotieregulatie
(Kalmtemeditatie)
Bewustwording van automatische patronen
Autonomie
Klassieke psychologie
Niveau 2. Zelfverkenning
Persoonlijke groei, inzicht, mildheid, flow
Bewustwording van waarden
(Kalmtemeditatie & Inzichtmeditatie)
Uitkomsten: emotioneel, psychologisch & sociaal welbevinden
Positieve psychologie
Niveau 3 Zelfbevrijding
Ego-transcendentie
‘Verlichtingservaringen’
De-identificatie
Inzichtmeditatie
Spiritualiteit
5. Meten
Subjectief (vragenlijsten)
Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ)
39 items
Likert-type antwoorden van …
1. Observeren
2. Beschrijven
3. Handelen met bewustzijn
4. Niet-oordelen
5. Niet-reageren
Observeren
Het kunnen observeren, opmerken en aandacht besteden aan interne als externe stimuli.
Als ik loop let ik bewust op hoe de beweging van mijn lichaam voelt. Ik let in het algemeen op geluiden, zoals het tikken van een klok, het
fluiten van vogels of het voorbijrijden van een auto
Beschrijven
Het kunnen beschrijven, ‘labelen’ en onder woorden brengen van geobserveerde fenomenen.
Ik ben goed in het vinden van woorden om mijn gevoelens te beschrijven.
Als ik iets in mijn lichaam voel, kost het me moeite om de juiste woorden te vinden om het te beschrijven.
Bewust handelen
Met volledige aandacht in de huidige ervaring kunnen zijn. Het zonder afleiding kunnen concentreren op een ding.
Als ik iets aan het doen ben, dwalen mijn gedachten af en ben ik in het algemeen snel afgeleid.
Ik doe activiteiten gehaast, zonder dat ik er echt aandacht voor heb.
Niet-oordelen
De ervaring van het moment kunnen accepteren op een niet-oordelende, niet-evaluerende manier.
Ik bekritiseer mezelf voor het hebben van ongepaste emoties.
Ik zeg tegen mezelf dat ik niet moet denken zoals ik denk.
Niet-reageren
Een non-reactieve houding kunnen aannemen ten opzichte van innerlijke ervaringen.
Ik neem mijn gevoelens en emoties waar zonder dat ik er iets mee hoef te doen.
Als ik verontrustende gedachten heb of beelden zie, dan laat ik me daar niet door meevoeren.
Constructonderzoek met FFMQ
Baer et al., 2006 Assessment
Subschaal FFMQ Psychologisch construct
Correlatie
Observeren Openheid (pers.) .42
Beschrijven Alexithymie -.68
Handelen met A. Dissociëren -.62
Niet-oordelen Problemen emotie-regulatie
-.55
Niet-reageren Zelf-vriendelijkheid .53
Relaties met gezondheid
Uitkomstmaat Sterkte correlatie Populatie Auteur
Positieve geestelijke gezondheid
++ Fybromyalgie Veehof et al, in prep.
Body-Mass-Index + ?
Autonomie + Studenten Brown & Ryan, 2003(MAAS)
Psychologisch welbevinden
++ StudentenHoog opgeleidenMediterenden
Baer e.a. 2008
Negative & positive affect
+ Studenten Brown & Ryan, 2003
Meten II (Objectief)
Neuroplasticity
Functional Magnetic Resonance Imaging
Onderzoek: Davidson e.a. 2003: Psychosomatic Medicine
Emotie-gerelateerde hersenactiviteit:
Links-frontaal: positieve emoties
EEG
Functioneren immuunsysteem:
Anti-lichaamtiters in bloed in reactie op griepvaccin
Bloedmonsters
Davidson e.a. 2003
Meditatiegroep (n=25): MBSR
Wachtlijstcontrolegroep (n=16).
Metingen: vooraf, na afloop en 4 maanden follow-up.
EEG: tijdens taak om over meest positieve en negatieve ervaring te schrijven.
Immuunsysteem: na 8 weken: griepvaccin
Davidson e.a. 2003
Davidson e.a. 2003
Davidson e.a. 2003
6. Voluit Leven
Mindfulness
ACT
(Acceptance &
Commitment
Therapy)
ACT
ACT is een vorm van gedragstherapie dat zich primair richt op het vergroten van psychologische flexibiliteit
Psychologische flexibiliteit is het vermogen om in contact te blijven met innerlijke ervaringen en te volharden in gedrag wanneer dat gedrag past bij persoonlijke waarden.
Acceptance & Action Questionnaire (AAQ-2).
Relational Frame Theory
Cursus Voluit Leven
Confrontatie met ineffectieve copingstrategieën (vermijding, preventie, verdoven).
Versterken van bereidheid om negatieve emoties te ervaren: exposure.
Het leren van ‘decentering’ (cognitieve defusie). Bewustwording van persoonlijke waarden Keuzes maken en acties op basis van waarden.
Hoofdstukken
Wat wil ik met het leven? Ik ben er (even) niet Gebruik niet je verstand Hallo onzekerheid: welkom De proefballonnetjes van ons verstand Wie ben ik nu eigenlijk? Hoe wil je voluit leven? Ervoor gaan. Ervoor blijven gaan.
Dit boek gaat je niet gelukkig maken
Onderzoek (i.s.m. M. Fledderus en K. Schreurs)
Voluit Leven zelfhulp versus wachtlijst
Werving in de krant
Randomized Controlled Trial
5 meetmomenten (3 maanden Follow-up)
Depressieve klachten (CES-D), angstklachten (HADS-A), mindfulness (FFMQ), psychologische flexibiliteit (AAQ2).
Exclusie: afwezigheid klachten; ernstige psychopathologie
Condities
Voluit Leven zelfhulp met minimale online begeleiding (n=125)
Voluit Leven zelfhulp met inhoudelijke begeleiding (n=125)
Wachtlijstgroep (n=125)
600 aanmeldingen
225 mensen geëxcludeerd.
Drop-out onderzoek gemiddeld 18%
Vervolg
Online applicatie met persuasieve technologie Voluit leven met chronische pijn ACT en mindfulness voor jongeren MBCT voor mensen met recidiverende angst (i.s.m. Dimence) ACT en mindfulness voor mensen met chronische ziekten.
7. Hype of Here to stay?
Overwegingen
Levenskunst Vergelijk ontspanningoefeningen Richtlijnen Onderzoek in kinderschoenen
Hartelijk dank voor uw aandacht