Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 1

voor optimale prestaties en eeninspirerende bedrijfscultuur

mindfulness en focus voor bedrijven

Instituut voor Aandacht en Mindfulness

Sedert 2001 grootste aanbod van mindfulnesstrainingen in Vlaanderen en Brussel

Missie: mensen vaardigheden aanleren om zélf actiefte kunnen bijdragen aan hun welzijn en levenskwaliteit

Trainingen gebaseerd op mindfulness en aangepastaan diverse doelgroepen

Website: www.aandacht.be

Wie zijn wij ?

www.aandacht.be

Wie zijn wij ?

Instituut voor Aandacht en Mindfulness

Oprichter en voorzitter: dr. David Dewulf

o arts

o mind/body Medicine en Mindfulness

o introduceerde MBCT in Vlaanderen

o auteur van verschillende mindfulness boeken

5 vaste medewerkers

20 freelance trainers

o artsen, psychologen en psychotherapeuten

o driejarige opleiding mindfulness trainer

www.aandacht.be

Wat doen wij ?

Voornaamste activiteiten

1. Mindfulness trainingen voor particulieren

o Ca. 1500 deelnemers per jaar

o Mensen “als u en ik”

o Patiënten die lijden aan één of andere aandoening(depressie, angststoornis, verslaving, ADHD, hart- envaatziekten, kanker,...)

2. Mindfulness trainingen voor hulpverleners

o Artsen, psychologen, psychotherapeuten, verplegendpersoneel,...

o Omgaan met stress en betere behandelingsresultaten

www.aandacht.be

Wat doen wij ?

Voornaamste activiteiten3. Wetenschappelijk onderzoek

o Optimale kwaliteitscontrole en integratie van mindfulnessbinnen de geneeskunde, psychologie en pedagogie

o Verschillende onderzoeksdomeinen

1. stressgebonden klachten2. levenskwaliteit en geestelijke gezondheid3. werkkwaliteit en efficiëntie4. studiekwaliteit en concentratievermogen5. angst en depressie

o Samenwerking met universiteiten

o Driejarig onderzoek in opdracht van de Vlaamse overheid:preventie van herval in depressie: zeer goede resultaten !

www.aandacht.be

Wat doen wij ?

Voornaamste activiteiten

4. Train the trainer

o Driejarig gecertificeerd opleidingstraject

o In België en in Nederland (See True)

5. Mindfulness voor kinderen en jongeren

o Beter leren omgaan met stress ennegatieve emoties

o 2 driejarige onderzoeksprojecten (2008 en2009)

www.aandacht.be

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 2

Wat doen wij ?

Voornaamste activiteiten6. MINDFOCUS = mindfulness en focus voor

bedrijven en organisaties

o Persoonlijke efficiëntie

o Creatieve intelligentie

o Vitaliteit en doorzettingsvermogen

o Innerlijke rust

o Constructieve communicatie met klanten encollega’s

o Weerbaarheid tegen burn-out en depressie

www.aandacht.be

MINDFULNESS & FOCUS

Vipassana

Helder zien

Het betekent dat je leert kijken naar de realiteitzonder emotionele vertroebeling of vrij vanmaatschappelijke of religieuze conditionering

Mindfulness leert thuis te komen in het hier en nu…eerder dan alsmaar haastig en verward de toekomstachterna te lopen en het leven zelf te missen…kunnen we een nieuwe dimensie ontdekken in hetleven hier en nu…

www.mindfocus.be

We hebben snellere communicatie dan ooit, meercomputers en telefoonverbindingen, detechnologische mogelijkheden zijn vertienvoudigdin de laatste jaren.

Maar is de mens er efficiënter op geworden?

www.mindfocus.be

Technologische supergroei

We zijn opgenomen in een permanentedrukte….we ambiëren vaak hoger, meer enbeter… op zich is er daar niets mis mee… maarwat in de verte lijkt op prestatie en focus, is, als jedieper kijkt, vooral innerlijk lawaai dat je talentenblokkeert.

Kan je meer gericht denken en doen?

www.mindfocus.be

De ‘drukte’ generatie

Denken en doen

Denken en doen zijn voorwaarden tot succes…

…maar ook tot stress, angst, depressie…

Hoe daarmee verder? Wat met uitdagingen?

Alleen denken en doen of ook voelen en zijn?

Intellectueel of intelligent?

Reactief of creatief?

www.mindfocus.be

Allemaal dromen, verwachtingen en wensen…

&

… en er is de realisatie dat de wereld

daar zelden aan voldoet!

Dit gaat steeds gepaard met de stressreactie….

Dit doet zich voor als we

een status quo verlaten

en een nieuw terrein binnengaan

www.mindfocus.be

Iets realiseren in de wereld

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 3

STRESSREACTIE

Bij waarneming van een bedreiging…

Geeft essentiële energie maar…

KRITISCH PUNT

Hoe loopt het verder ?

Hoe kan het verder ?

www.mindfocus.be

Stress als kracht of hinderpaal

4 antwoorden

2 primitieve reacties (90 % van de tijd gevolgd)

2 gerichte antwoorden

‘0’ reactie (zero)

Creatief antwoord

www.mindfocus.be

Stressreactie en antwoord

razend snel en onbewust

weinig opties: vechten of vluchten als fysiekemanifestatie

Idee: winnen of verliezen, leven of sterven

www.mindfocus.be

1e respons: OVERLEVEN

www.mindfocus.be

Nadelen

Geen gewaarzijn zelf in relatie tot ander

Geen RESOLUTIE VAN CONFLICT

Wil beschermen en status quo behouden.

Geen groei

Basis is angst

1e respons: OVERLEVEN

www.mindfocus.be

Emoties worden gebruikt om onze zin te krijgen

Emoties worden gebruikt om onze zin te krijgen

Slachtoffer spelen

Emotionele drama’s maken

Koppig zijn

Boos, negatief, harde taal of manipulerende

vriendelijkheid

2e respons: EMOTIONEELMANIPULEREN

www.mindfocus.be

Nadelen

Wil controleren en manipuleren op een harde manier

Je doet dingen die je later misschien beklaagt

Geen RESOLUTIE VAN CONFLICT

tot wederzijdse tevredenheid

Geen wederzijds respect

2e respons: EMOTIONEELMANIPULEREN

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 4

www.mindfocus.be

o Gaat automatisch en gemakkelijk

o Gaat onbewust, we hoeven er niet bijte kiezen

o Geen bewuste keuze

Is er een keuze?

Is er een andere mogelijkheid?

Emotionele gewoonte

www.mindfocus.be

…

…

…

…

…

…

…

…

Wat controleertje bestemming ?

www.mindfocus.be

1 keuze kan je leven veranderen !

Het start met een keuze…

www.mindfocus.be

Aandacht geven aan dit moment, zonder tereageren, te oordelen of een onmiddellijkehandeling te stellen.

Je ervaring radicaal in de ogen kijken.

Zachtmoedige kwaliteit

OEFENING

‘O’ RESPONS:mindvol gewaarzijn

www.mindfocus.be

Diepe geconditioneerde responsen die deel uitmakenvan onze biologie herkennen

&

niet toegeven aan hun opbouwende reactiepatronen

Kracht van intentie

Accepteren zonder toe te geven

Ernaar kijken en ermee ademen

Gevestigd zijn in gewaarzijn

Mindvol gewaarzijn alsbewust antwoord op stress

www.mindfocus.be

Kracht en controle vinden in je eerste 2 responsen

Meditatieve aandacht

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 5

www.mindfocus.be

Voordelen

Nieuwe neurale wegen kunnen bewandeld worden

Gewaarzijn zelf & ander & context (zijn en zijn met)

Ruimte ontstaat voor keuzemogelijkheid

Mindvol gewaarzijn alsbewust antwoord op stress

www.mindfocus.be

Vanuit de 0 respons

Niet weten omarmen, onzekerheid is geen vijand

4e respons:Creatieve antwoord

www.mindfocus.be

Voordelen

Je zal niet emotioneel filteren in je waarneming of deinvloed ervan kunnen bijsturen

Je antwoordt op de situatie eerder dan te reageren opje emoties

Je taal en uitdrukking is vriendelijk en aangepast

Je bent intelligent eerder dan intellectueel

4e respons:Creatieve antwoord

www.mindfocus.be

“When one is mindful, the mind responds afresh to theunique pattern of experience in each moment instead ofreacting ‘mindlessly’ to fragments of a total experiencewith old, relatively stereotyped, habitual patterns ofmind.”

Segal, Williams & Teasdale (2002)

“Hoe kan de mens ooit iets weten, als hij zo druk bezig ismet nadenken.”

Gautama, Boeddha

www.mindfocus.be

WEEK 1

Leren focussen

Stabiliteit van aandacht

Onverdeelde aandacht in het moment houden

Beginnersaandacht

Open kritische geest

MINDFOCUS: concentratie en coördinatie

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

WEEK 2

Optimale stress

Stressreactie

Stressopbouw : inzicht in je geest en lichaam

Stressaanpak: deel 1

MINDFOCUS: appreciatie voor wat hier al is

Het 7 weken programma

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 6

www.mindfocus.be

WEEK 3

Een gezonde geest in een gezond lichaam

Aandacht in beweging

Onbewuste reactiepatronen deel 1

MINDFOCUS: positieve anticipatie

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

Week 4

Aandachtige aanwezigheid in je dag

De 3 subtiele gewoonten van de geest

Van reactiviteit en gewoonte naar creativiteit enbewuste keuze !

MINDFOCUS: stress en proactief antwoord

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

WEEK 5

Omgaan met emoties

Omgaan met gedachten

Onzekerheid, angst of paniek

MINDFOCUS: denk en taalpatronen (zelf, ander, grotergeheel)

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

WEEK 6

Cognitieve aanpak van gedachten

Irritatie en boosheid

Grenzen en respect in communicatie

MINDFOCUS: leren van je eigen leven

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

WEEK 7

Levenskwaliteit : alleen nu !

Frustratie en sombere stemming

MINDFOCUS

leven vanuit kracht door dieper inzicht

niveaus van zelflimitatie

Het 7 weken programma

www.mindfocus.be

Kennis zegt wat was.

Aandacht zegt wat is.

Imaginatie zegt wat kan zijn.

Wetenschappelijkebevindingen

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 7

Chan A.S., Han Y.M.Y., Cheung M.-c. (2008) Electroencephalograpphic (EEG)measurements of Mindfulness-based Triarchic Body-pathway Relaxation Technique: a pilotstudy. Applied Psychophysiology and Biofeedback 10.1007/s10484-008-9050-5

Doelgroep: 19 studenten (gemiddelde leeftijd 21). Interventie: mindfulnessTBRT & klassieke muziek

Gemiddelde theta activiteit enkel significant hoger bij TBRT

TBRT: theta activiteit ↑ over anterior, posterior en linker- en

rechterhelft - Muziek: theta activiteit ↑ enkel posterior

Neurologisch onderzoek (EEG - fMRI) Neurologisch onderzoek (EEG - fMRI)

Doelgroep: 27 studenten waarbij via vragenlijsten (MAAS) de aanleg tot

mindfulness werd nagegaan. Procedure: affect labelling

Creswell J.D., Way B.M., Eisenberger N.I., Lieberman M.D. (2007) Neural correlates ofdispositional mindfulness during affect labeling. Psychosomatic Medicine 69: 560-565 (JIF:3,857)

een hoge mate van mind-

fulness is geassocieerd met

• sterkere PFCactivatie

• verminderdeamygdala activiteit

→ een verbeterde neuraleaffect regulatie

Lutz A., Greischar L.L., Rawlings N.B., Ricard M., Davidson R.J. (2004) Long-termmeditators self-induce high-amplitude gamma synchrony during mental practice. PNAS101:16369-16373 (JIF: 9,643)

Activiteit ↑ in circuit van empathie

Activiteit sterker bij meerervaren ‘meditators‘

Verschillen in hersenactiviteitblijven zichtbaar in rust

Neurologisch onderzoek

(EEG - fMRI)

Doelgroep: expert ‘meditators’(10.000 tot 50.000 uren praktijk) enonervaren ‘meditators’ (1 week

training). Interventie: meditatiegebaseerd op puur mededogen

Mindfulness heeft een heilzaam effect

Mindfulness verhoogt hetalgemeen welzijn

1.op ons lichaam – fysiek

2. op onze geest – psychisch

3. op onze relaties met anderen

www.mindfocus.be

Anatomisch en fysiologisch

Neurale netwerken veranderen &

hersengolven synchroniseren (via

herbedrading van de hersenen positieve effecten op

het cognitieve vlak, emotioneel en sociaal)

Werkt in op de neurale secretie-

functies (brengt een gezonde balans in de

chemische samenstelling van de hersenen en hetlichaam – mind-body interactie)

www.mindfocus.be

Aandacht &Gemoedsgesteldheid

Tang Y.-Y., Ma Y., Wang J., Fan Y., Feng S., Lu Q., Yu Q., Sui D., Rothbart M.K., Fan M.,Posner M.I. (2007) Short-term meditation training improves attention and self-regulation. PNAS104: 17152-17156. (JIF: 9.643)

Doelgroep: 80 studenten (40 in experimentele groep en 40 in controle groep)Interventie:IBMT (Integrative Body-Mind Training) gedurende 5 dagen, 20 min/dagversus relaxatie als controle

Conflict oplossend vermogen ↑

ANT

(A) anger, (C) confusion, (D) depression, (F)fatigue, (T) tension, (V) vigor-activity

* positieve gemoedsgesteldheid ↑

* negatieve ↓

Lezing Mindfulness David Dewulf VKW 1/02/2010

www.aandacht.be 8

Stress

Tang Y.-Y., Ma Y., Wang J., Fan Y., Feng S., Lu Q., Yu Q., Sui D., Rothbart M.K., Fan M.,Posner M.I. (2007) Short-term meditation training improves attention and self-regulation. PNAS104: 17152-17156. (JIF: 9.643)

Stress Respons ↓ na het uitvoeren van eenrekenkundige opdracht

Doelgroep: 80 deelnemers (40 in

experimentele groep en 40 in controle groep)Interventie:IBMT (Integrative Body-MindTraining) gedurende 5 dagen, 20 min/dagversus relaxatie als controle

Mindfulness vertraagt het

verouderingsproces

Pagnoni G. & Cekic M. (2007) Age effects on gray matter volume and attentional performancein Zen meditation. Neurobiology of Aging 28: 1623-1627 (JIF: 5,599)

Doelgroep: Zen meditators (> 3 jr

ervaring) en gezonde proefpersonendie niet mediteerden, leeftijdtussen 25 en 45 jr (n= 26).

Interventie: Zen meditatie

• beschermend effectop neuronen

• remt de cognitieveachteruitgang

gerelateerd aan ouder worden

Mindfulness bevordertpositieve relaties

Oman D., Shapiro S.L., Thoresen C.E., Plante T.G., Flinders T. (2008). Meditation lowersstress and supports forgiveness among college students: a randomized controlled trial. Journalof American College Health 56: 569-578.

Doelgroep: studenten 18-24jaar (n=44) Design:

randomized, pre-/posttest

Interventie: MBSR (n=15),EPP (n=14), controle (n=15)– 8 weken

stress ↓

ruminatie ↓ vergevingsgezindheid ↑

Conclusie

Mentale training

via mindfulness meditatie

is even belangrijk als

fysieke training

voor prestatie, geluk en gezond

ouder worden !

www.mindfocus.be

Wetenschappelijkeevaluaties

Het cognitief welzijn (creativiteit,innoverend vermogen,bekwaamheid ...)

Het emotioneel welzijn (Lifesatisfaction, burnout inventory, ...)

Het fysiek welzijn (immuniteit,stress-indicatoren, …)

www.mindfocus.bewww.aandacht.be

Mindfulness werkboek

Mindfulness. Pad van vrijheid.

Mindfulness meditaties

Mindfulness voor jongeren

Mindfulness voor je kids

ZOMER 2010

7 bronnen van innerlijke vreugde en geluk

Mindfulness in je relatie

BOEKEN van DAVID DEWULF