Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J....

64
1 Meteorologie Door Leo Jo Estercam 1 Dankwoord vooraf Deze lezing kwam tot stand dank zij de Deze lezing kwam tot stand dank zij de medewerking van Peter Kenis’ Web-site « Het Wonderlijke weer », de gegevens van het KNMI, Météo France, het boek « La météo de Montagneé van Jean- J Thill d WW2010 h 2 4 November 2016 Leo J. Estercam Jacques Thillet en de WW2010 van het Department of Athmospheric Sciences van de Universiteit van Illinois

Transcript of Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J....

Page 1: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

1

Meteorologieg

Door Leo Jo Estercam

1

Dankwoord vooraf

Deze lezing kwam tot stand dank zij de Deze lezing kwam tot stand dank zij de medewerking van Peter Kenis’ Web-site « Het Wonderlijke weer », de gegevens van het KNMI, Météo France, het boek « La météo de Montagneé van Jean-J Thill d WW2010 h

24 November 2016 Leo J. Estercam

Jacques Thillet en de WW2010 van het Department of Athmospheric Sciences van de Universiteit van Illinois

Page 2: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

2

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

34 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Klimaatgordels

De klimaatgordels zijn begrensd door de De klimaatgordels zijn begrensd door de kreeftskeerkring, de steenbokskeerkring en de twee poolcirkels.

Tropisch klimaat: tussen de twee keerkringen

Gematigd klimaat: tussen de keerkingen en de poolcirkels

44 November 2016 Leo J. Estercam

de poolcirkels

Poolklimaat: tussen de poolcirkels en de polen

Page 3: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

3

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

54 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

De dampkring

De aarde is gehuld in een deken van De aarde is gehuld in een deken van gasvormige chemische stoffen die men de dampkring of de atmosfeer noemt

64 November 2016 Leo J. Estercam

Page 4: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

4

Samenstelling

Stof in de luchtVolumedelen cm³ per m³ %

Stik t f N² 780900 77 1448575%Stikstof N² 780900 77,1448575%Zuurstof O² 209500 20,6964370%Waterdamp H²O 12200 1,2052340%Argon Ar 9300 0,9187440%Kooldioxide CO² 324 0,0320079%Neon Ne 18 0,0017782%Helium He 5,24 0,0005177%Methaan CH4 2,2 0,0002173%

74 November 2016 Leo J. Estercam

Krypton Kr 1 0,0000988%Stikstofoxide N²O 0,5 0,0000494%Waterstof H² 0,5 0,0000494%Xenon Xe 0,08 0,0000079%Ozon O³ 0,01 0,0000010%

SamenstellingSamenstelling van de atmosfeer

O²H²O1 2%

CO²0 03%

Ar0,9%O

20,7%1,2% 0,03%

84 November 2016 Leo J. Estercam

N²77,1%

N² O² H²O Ar CO² Ne He CH4 Kr N²O H² Xe O³

Page 5: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

5

Lagen in de atmosfeer

Troposfeer Troposfeer

Stratosfeer

Mesosfeer

Ionosfeer

Exosfeer

94 November 2016 Leo J. Estercam

Exosfeer

104 November 2016 Leo J. Estercam

Page 6: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

6

Troposfeer

Vanaf het aardoppervlak tot 8 000 Vanaf het aardoppervlak tot 8,000 (polen) à 16,000 meter (evenaar)

Gemiddeld tot 10km hoogte

Temperatuur daalt er 7°C per Km

Als de temperatuur stopt met dalen

114 November 2016 Leo J. Estercam

Als de temperatuur stopt met dalen noemt men het de tropopause waar de temperatuur –60°C is

Stratosfeer

Vanaf ± 10km tot 50km hoogte Vanaf ± 10km tot 50km hoogte

De temperatuur stijgt er van –60°C tot 5°C

Hier bevindt zich de Ozonlaag met de hoogste densiteit rond de 25 km

124 November 2016 Leo J. Estercam

oogs e de s e o d de 5

Ozon absorbeert het schadelijke UV licht

Page 7: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

7

Mesosfeer

Van 50 to 80 km hoogte Van 50 to 80 km hoogte

Temperatuur neemt af tot –90°C op 80km hoogte waar de Mesopause is

134 November 2016 Leo J. Estercam

Thermosfeer of Ionosfeer

Van 80 km to 600 km hoogte Van 80 km to 600 km hoogte Temperatuur stijgt tot 1,500°C De lucht is zo ijl merkt man deze hitte niet De zonnestraling (UV en röntgen) breken de

moleculen in + en – ionen; deze ionen kaatsen de radiogolven terug naar het

144 November 2016 Leo J. Estercam

g gaardoppervlak.

Hier verbranden stofdelen uit de ruimte die de dampkring binnen dringen.

Hier vindt men het Poollicht

Page 8: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

8

Exosfeer

Buitenste laag Buitenste laag

Temperatuur boven de 1,600 °C

Zeer grote ijlheid

154 November 2016 Leo J. Estercam

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

164 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Page 9: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

9

Seizoenen en andere kringlopen

De hoeveelheid zonlicht die op een De hoeveelheid zonlicht die op een bepaald deel van de aarde valt, is bepalend voor het jaargetijde en het klimaat.

Variaties komen voort uit de schuine

174 November 2016 Leo J. Estercam

stand van de aardas, de aswenteling en de baan rond de zon

Seizoenen

184 November 2016 Leo J. Estercam

Page 10: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

10

Seizoenen

21 maart: Lente-equinox 21 maart: Lente equinox– Dag en nacht even lang, zon boven de evenaar

21 juni: zomerzonnewende– Zon boven de 23.5° Noorderbreedte of de

Kreeftskeerkring

23 september: herfst-equinox

194 November 2016 Leo J. Estercam

– Dag en nacht even lang, zon boven de evenaar

21 december: winterzonnewende– Astronomische winter, zon boven de 23.5°

Zuiderbreedte of de Steenbokskeerkring

Seizoenen

204 November 2016 Leo J. Estercam

Page 11: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

11

Mondiale winden

De tropen veroorzaken krachtige convecties; warmeDe tropen veroorzaken krachtige convecties; warme vochtige lucht stijgt op waardoor langs de evenaar een lage druk gebeid ontstaat.

De opstijgende lucht komt aan de tropopause waar zij zijwaards naar depolen afbuigt en gaat afkoelen.

Rond de 30° breedtes zakt ze terug naar de Aarde; hier bevinden zich de meeste woestijnen.

214 November 2016 Leo J. Estercam

Een deel keert terug naar de evenaar (passaatwinden); dit zijn de Hadleycellen.

Een ander deel beweegt naar de polen. Op 60° ontmoet deze de polaire fronten; dit zijn de

Ferrelcellen

Mondiale winden

224 November 2016 Leo J. Estercam

Page 12: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

12

Coriolis effect De luchtstromingen volgen geen rechte wegen van noord

naar zuid. Dit komt doordat de draaiing van de aarde een gvrij bewegend object of stromende massa in het noorden naar rechts (ten opzichte van de bewegingsrichting) doet afwijken en in het zuiden naar links. Dit effect wordt het Corioliseffect genoemd, omdat het voor het eerst in 1835 werd verklaard door Gustave-Gaspard de Coriolis (1792-1843).

Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden

234 November 2016 Leo J. Estercam

Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden in het noordelijk halfrond met de wijzers van de klok mee beweegt en in het zuiden tegen de wijzers in. In lagedrukgebieden draaien de winden in tegengestelde richting.

Straalstromen

Zij zijn gelegen tussen 9 en 11 km Zij zijn gelegen tussen 9 en 11 km hoogte

De interne snelheid kan tot 300km/u bedragen

In de zomer verschuiven ze naar de

244 November 2016 Leo J. Estercam

de o e e sc u e e aa depolen, in de winter naar de evenaar

Page 13: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

13

Straalstroom

254 November 2016 Leo J. Estercam

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

264 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Page 14: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

14

Frontsystemen en storingen

Type fronten Type fronten– Warmtefront– Koudefront– Occlusiefront

Cyclonale en anticyclonale bewegingenW k t

274 November 2016 Leo J. Estercam

Weerkaarten– Wolkenfoto’s– Kaarten

Type fronten: Warmtefront

Wanneer een warmtefront in een gebiedWanneer een warmtefront in een gebied van koude lucht komt, schuift het over de koude lucht heen en koelt af.

Hierdoor ontstaan wolken– Cirrus

284 November 2016 Leo J. Estercam

– Middelbare hoogtewolken

– Stratus bewolking met neerslag en krachtige wind

Page 15: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

15

Warmtefront

294 November 2016 Leo J. Estercam

304 November 2016 Leo J. Estercam

Page 16: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

16

Type fronten: Koudefront

Hangen samen met lagedruk gebieden Hangen samen met lagedruk gebieden en veroorzaken turbulenter weer dan warmtefronten.

Als ze in een gebied van warme, minder zware lucht komt wordt deze minder

314 November 2016 Leo J. Estercam

zware lucht met geweld opgetild; dit geeft sterke convectie en er ontstaan grote Cumuluswolken

Koudefront

324 November 2016 Leo J. Estercam

Page 17: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

17

334 November 2016 Leo J. Estercam

Type fronten: Occlusiefront

Als een koude front een warmtefront Als een koude front een warmtefront inhaalt onstaat er een occlusiefront.

344 November 2016 Leo J. Estercam

Page 18: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

18

Occlusiefront

354 November 2016 Leo J. Estercam

364 November 2016 Leo J. Estercam

Page 19: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

19

374 November 2016 Leo J. Estercam

Ontwikkeling v/e occlusiefront

1° Koude en warme 1 Koude en warme lucht ontmoeten elkaar

384 November 2016 Leo J. Estercam

Page 20: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

20

Ontwikkeling v/e occlusiefront

2° De warme lucht 2 De warme lucht schuift langzaam over de koude. Er ontstaat een gebied met lage druk waar het koudefront in

394 November 2016 Leo J. Estercam

schuift.

Ontwikkeling v/e occlusiefront

3° De stijgende 3 De stijgende lucht leidt tot wolken en neerslag en het front begint te draaien.

404 November 2016 Leo J. Estercam

Page 21: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

21

Ontwikkeling v/e occlusiefront

4° Het sneller 4 Het sneller bewegende koudefront begint het warmte front in te halen. Onder de stijgende lucht

414 November 2016 Leo J. Estercam

jgneemt de druk af en neemt de neerslag toe.

Ontwikkeling v/e occlusiefront

5° Als het 5 Als het koudefront het warmtefront inhaalt, ontstaat een occlusiefront. Dit veroorzaakt

424 November 2016 Leo J. Estercam

wisselvallig en winderig weer

Page 22: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

22

Ontwikkeling v/e occlusiefront

6° Het volledig 6 Het volledig ontwikkelde occlusiefront snijdt de toevoer van warme lucht af. Wind en neerslag nemen af. Als de twee luchtsoorten

434 November 2016 Leo J. Estercam

opnieuw bij elkaar komen, kan het proces weer opnieuw beginnen

Cyclonale bewegingen

Weersystemen draaien rondWeersystemen draaien rond– Lagedruk gebied: tegenwijzerzin

– Hogedruk gebied: wijzerzin

444 November 2016 Leo J. Estercam

Page 23: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

23

Opeenvolgende systemen

454 November 2016 Leo J. Estercam

Voorspellen ??

Het voorspellen van het weer is en blijft eenHet voorspellen van het weer is en blijft een zeer moeilijke taak; zie maar naar de dagelijkse voorspellingen welke, al naar gelang de bron, soms volledig verschillend kunnen zijn en vaak dan ook nog helemaal niet uitkomen.

Waarom ?

464 November 2016 Leo J. Estercam

– De reden zijn zeer uiteenlopend: het te voorspellen terrein is te groot, interpretatie van weerkaarten en wolkenfoto’s, kennis van het onverwachte enz.

Page 24: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

24

Wat kunnen wij qua voorspelling?

Wat je moet hebben om te beginnenWat je moet hebben om te beginnen– Weerkaarten van de laatste 24 of 48 uur

– Een kennis van het terrein dat je wil gaan voorspellen

– Een barometer

474 November 2016 Leo J. Estercam

– Een termometer

– Een paar goede ogen en neus

Wat kunnen wij qua voorspelling?

1 Zit je tussen een warm en een koud1. Zit je tussen een warm en een koud front, dus weinig bewolking, dan kan je niet voorspellen wanneer de regenzone aankomt (bv. door de barometer) tenzij je de windsnelheid

j i i h i k h

484 November 2016 Leo J. Estercam

en juiste richting kent waarmee het koude front aankomt.

Page 25: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

25

Wat kunnen wij qua voorspelling?

2. Nevel in het dal maar helder in de hoogte geeft stabiel weer3. Worden bij mooi weer de dalen duidelijk zichtbaar en

vertroebelt het op grotere hoogte, dan kan een snelle weersverandering optreden

4. Morgenrood laat meestal een zonloze dag volgen5. Avondrood met lang aanhoudende kleuring betekent goed

weer op komst6. Als ‘s avonds de wolken niet oplossen moet men gedurende

de nacht met een weersverslechtering rekening houden7 Zi h h t l d lk ’ b f

494 November 2016 Leo J. Estercam

7. Zich hoog opstapelende wolkenmassa’s brengen regen of onweer. Als de bovengrens van de wolken een aambeeldachtige vorm heeft, dan vindt meestal snel daarop een hevig onweer plaats

Wat kunnen wij qua voorspelling?

8. Als men de donkere wolken al in de voormiddag waarneemt, bij d l tij t d twaarbij deze snel stijgen en groter worden, moet men

rekening houden met regen en onweer9. Schapenwolkjes zijn slecht-weer berichten als zij in een

gesloten massa voorbij trekken10. Veer- en spiraalwolken, die slechts hier en daar aan de hemel

zichtbaar zijn, duiden er op dat er geen snelle weersverandering is te verwachten

11. Hakenvormige veerwolken die zich snel tot laaghangende wolken verdichten, geven een snelle weersverslechtering aan

504 November 2016 Leo J. Estercam

wolken verdichten, geven een snelle weersverslechtering aan12. Oostenwind betekent aan de Alpen noordzijde meestal dat

er goed weer is.13. Oostenwind betekend aan de Alpen zuidzijde dat er slecht

weer op komt.

Page 26: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

26

Wat kunnen wij qua voorspelling?

14. Westenwinden brengen ketens van lage-druk14. Westenwinden brengen ketens van lage druk storingen en daarmee onbestendig weer

15. Zuidenwind brengt aan de noordzijde van Alpen voornamelijk föhn

16. Zuidenwind brengt aan de zuidzijde van de Alpen meestal slecht weer

17. Een koude heldere morgen betekent meestal mooi

514 November 2016 Leo J. Estercam

weer18. Mist en rijm ‘s morgens zal meestal uitklaren (al

naargelang de windsnelheid) naar een mooie heldere dag

Weerkaarten

We onderscheidenWe onderscheiden– Wolkenfoto’s: geven een beeld van de

voorbijtrekkende luchtmassa’s

– Weerkaarten

524 November 2016 Leo J. Estercam

Page 27: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

27

534 November 2016 Leo J. Estercam

Weerkaarten

Weerkaarten zijn nu te vinden op de site van het Weerkaarten zijn nu te vinden op de site van het KMI.

544 November 2016 Leo J. Estercam

Page 28: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

28

Weerkaarten

Gebruik deze kaarten bij het opstellen van Gebruik deze kaarten bij het opstellen van uw tocht en lees de voorspellingen.

554 November 2016 Leo J. Estercam

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

564 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Page 29: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

29

Wolken indeling

De oorsprong van de classificatie De oorsprong van de classificatie

Fundamentele typen

De drie Klassen

De 13 Soorten

Hoge Wolken

574 November 2016 Leo J. Estercam

Hoge Wolken

Middelbare wolken

Lage wolken

De oorsprong van de classificatie

In 1803 presenteerde de Britse In 1803 presenteerde de Britse amateur-metereoloog Luke Howard (1772-1864) bij zijn plaatselijke wetenschappelijke vereniging een wolkenindeling di b d d

584 November 2016 Leo J. Estercam

die was gebaseerd op de meest voorkomende wolkenvormen.

Page 30: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

30

De Fundamentele typen

CUMULUS CUMULUS– Latijn voor « hoop »

– Afzonderlijke dichte wolken met een vrijwel horizontaal ondervlak kenmerkend voor een onstabiele situatie

STRATUS

594 November 2016 Leo J. Estercam

– Latijn voor « laag »

– Aaneengesloten laag van vormloze wolken, aanwijzing voor een stabiele atmosfeer

De drie klassen

Wolken worden ingedeeld in drieWolken worden ingedeeld in drie klassen al naargelang de hoogte waar ze voorkomen– Hoge bewolking

– Middelbare bewolking

604 November 2016 Leo J. Estercam

– Lage bewolking

Page 31: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

31

De drie klassen (Vervolg)

Hoogteklasse WetenschappelijkeNaam

Betekenis GemiddelteHoogte

HogeBewolking

CirrusCirrocumulusCirrostratus

cicccs

toefje, haarlokje opgebolde toefjeslaag, deken van ci

8000-12000 m 6000-10000 m6000- 8000 m

MiddelbareBewolking

AltocumulusAltostratusNimbostratus

acasns

hoge, opgetilde stapel hoge, opgetilde dekenlaag, deken met regen

3000-6000 m3000-6000 m2000-5000 m

Stratus st laag, deken 0-2000 m

614 November 2016 Leo J. Estercam

LageBewolking

StratocumulusCumulusCumulonimbus

sccucb

glaag met opbollingenhoog, stapelstapelwolk met regen

500-2000 m500-6000 m

3000-15000 m

624 November 2016 Leo J. Estercam

Page 32: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

32

De 13 soorten

Vezelachtig Fibratus Vezelachtig – Fibratus

Met toefjes – Uncinus

Dik gelaagd - Spissatus

Met kantelen - catellanus

Vlokken watte Floccus

634 November 2016 Leo J. Estercam

Vlokken watte – Floccus

Gelaagd - Stratiformis

Hoge Wolken – « Cirrus »

Cirrus Cirrus

Cirrocumulus

Cirrostratus

Cirrus provocatus

644 November 2016 Leo J. Estercam

Page 33: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

33

Cirrus « Ci »

Veer of haarlokvorm Veer of haarlokvorm

8,000 tot 12,000 m

Hoogste snelheid (100km/u)

Uit ZW of NW en L : slechter na 48 uur

654 November 2016 Leo J. Estercam

Uit ZW of NW en L : slechter na 48 uur

Uit O en oplossend : verbetering

Bij mooi weer & onregelmatig : stabiel

Cirrus « Ci »

664 November 2016 Leo J. Estercam

Page 34: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

34

Cirrus « Ci » (Bolivia 2016 op 4000m)

674 November 2016 Leo J. Estercam

Cirrocumulus « Cc »

Kleine balletjes Kleine balletjes 6,000 tot 10,000 m Voorbode van een Warmtefront

Bijna steeds voorbode van toenemende

684 November 2016 Leo J. Estercam

jbewolking en regen

Uizondering als ze een gladde rand hebben

Page 35: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

35

Cirrocumulus « Cc »

694 November 2016 Leo J. Estercam

Cirrostratus – « Cs »

Melkachtige sluier waar de zon/maanMelkachtige sluier waar de zon/maan door komt

6,000 tot 8,000 m

Voorbode van slecht weer

704 November 2016 Leo J. Estercam

Voorbode van slecht weer

Aan de voorzijde van een active depressie

Page 36: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

36

Cirrostratus – « Cs »

714 November 2016 Leo J. Estercam

Cirrus provocatus

Kunstmatige cirruswolken bestaande uit Kunstmatige cirruswolken bestaande uit ijskristallen typisch achter vliegtuigen

7,000 tot 12,000 m

Lossen snel op & H : stabiel mooi meer

724 November 2016 Leo J. Estercam

Langzame oplossing : wisselvallig Geen oplossing : toenemende

bewolking met regen op komst

Page 37: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

37

Cirrus Provocatus

734 November 2016 Leo J. Estercam

Middelbare wolken - « Alto »

Altocumulus Altocumulus– Altocumulus Undulatus– Altocumulus lenticularis– Altocumulus Floccus & Castellanus– Buidelwolken

Valstrepen

744 November 2016 Leo J. Estercam

– Valstrepen

Altostratus Nimbostratus

Page 38: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

38

Altocumulus « Ac »

Schapenwolken Schapenwolken

Elementen zijn duidelijk van elkaar gescheiden met gerafelde randen

3,000 tot 6,000 m

754 November 2016 Leo J. Estercam

3,000 o 6,000

Nadering van regen en wind

Altocumulus

764 November 2016 Leo J. Estercam

Page 39: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

39

Altocumulus Undulatus

774 November 2016 Leo J. Estercam

Gerafelde rand : regen of sneeuw binnen 4 uur

Gepolijste banken : geen grote neerslag

Altocumulus Lenticularis

784 November 2016 Leo J. Estercam

Het hoogtepunt van een weersverbetering

Page 40: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

40

Altocumulus Floccus

Torentjeswolken of vlokachtige schapewolken zijn vooral in de j g p jzomermaanden een voorbode van onweer.

Tussen hun verschijning en de weersverslechtering ligt vaak nog een periode van 4 tot 8 uur met fraai zonnig weer.

Zweefvliegers, watersporters, bergwandelaars en fietsers moeten bij de verschijning er rekening mee houden dat zij in de loop van de middag gedwongen kunnen worden hun bezigheden voortijdig af te breken.

794 November 2016 Leo J. Estercam

g j g

Buidelwolken

Wolken met omlaaggerichte buidelvormige uitstulpingen: een gg g p gbui volgt binnen het uur!

Hoe sterker de « mamma »-vorm hoe steviger de bui.

804 November 2016 Leo J. Estercam

Page 41: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

41

Valstrepen – « Virga » en « Praecipatio »

Regen of sneeuw die uit grotere hoogte Regen of sneeuw die uit grotere hoogte uit wolken valt als een melksluier.

Virga : bereikt het aardoppervlak niet

Praecipatio : bereikt de aarde

750 tot 1 500 m

814 November 2016 Leo J. Estercam

750 tot 1,500 m

Altostratus – « As »

Schakel tussen de Cs en Schakel tussen de Cs en de onderliggende Ns.

Grote horizontale uitgestrektheid

3,000 tot 6,000 m

824 November 2016 Leo J. Estercam

Dun meestal droog Zon/Maan nauwlijks zichtbaar binnen 3 uur

regen

Page 42: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

42

Altostratus

834 November 2016 Leo J. Estercam

Nimbostratus – « Ns »

De klassieke De klassieke slechtweerwolk

Wolkendek met een onscherp uiterlijk

Vrijwel onafgebroken regen of sneeuw

844 November 2016 Leo J. Estercam

Als er vormen zichtbaar worden einde van de regenzone in zicht

Page 43: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

43

Nimbostratus

854 November 2016 Leo J. Estercam

Lage Wolken

Stratus Stratus

Mist

Stratocumulus

Cumulus

Cumulonimbus

864 November 2016 Leo J. Estercam

Cumulonimbus

Page 44: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

44

Stratus – « St »

Egaalgrijze structuurloze wolkenlaag Egaalgrijze structuurloze wolkenlaag

Bestaan uit heel kleine waterdruppeltjes

Hoogstens valt er motregen uit

0 tot 2,000 m

874 November 2016 Leo J. Estercam

Zomer binnendringen van warme vochtige lucht

Begeleiders of voorbode van regenwolken

Stratus

884 November 2016 Leo J. Estercam

Page 45: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

45

Mist

Stralingsmist: ontstaat door de Stralingsmist: ontstaat door de uitstraling van de aardbodem bij heldere hemel

Advectieve mist: wordt aangevoerd

Dooimist of Zeevlam: vochtige lucht

894 November 2016 Leo J. Estercam

oo s o ee a oc ge uckomt over een koud oppervlak

0 tot 200 m

Stralingsmist

904 November 2016 Leo J. Estercam

Page 46: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

46

Advectieve mist

914 November 2016 Leo J. Estercam

Stratocumulus – « Sc »

Bij ons het meest voorko Bij ons het meest voorko-mende wolkengeslacht

Donkere en lichtere delen

Rafelig aan de randen

500 tot 2 000 m

924 November 2016 Leo J. Estercam

500 tot 2,000 m

Voorjaarswolken dagenlang kan het somber blijven

Page 47: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

47

Stratocumulus

934 November 2016 Leo J. Estercam

Cumulus – « Cu »

Scherp omlijnde wolken Scherp omlijnde wolken

Stapelwolken die lijken op een bloemkool

500 tot 6,000 m

944 November 2016 Leo J. Estercam

Hoe hoger de top, hoe meer waterdamp

Page 48: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

48

Cumulus

Typen Typen– Cumulus Humilis: kleine voormiddagwolk– Cumulus Mediocris: in evenwijdige rijen

gerangschikt– Cimulus Congestus: bloemkool

Er valt bij ons zelden regen uit !L ‘ d i

954 November 2016 Leo J. Estercam

Lossen ze ‘s avonds op mooi weer Lossen niet op regenachtig Bij ochtendrood voorbode slecht weer

Cumulus

964 November 2016 Leo J. Estercam

Page 49: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

49

Cumulonimbus – « Cb »

Meest indrukwekkende Meest indrukwekkende 300 tot 15,000 zelfs 20,000 m Top heeft vorm van een aambeeld naar de

wind gericht Kan tot in de stratosfeer gaan Delen

974 November 2016 Leo J. Estercam

Delen– Top : ijskristallen– Midden: sneeuwkristallen– Laagste: waterdruppels

Processen in de Cb

Stijgwinden tot 200km/ujg

Sneeuwvlokken worden verhinderd te vallen en worden opgetild als korrelsneeuw

Val- en optilproces kan zich enkele malen herhalen

984 November 2016 Leo J. Estercam

Page 50: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

50

Cumulonimbus

994 November 2016 Leo J. Estercam

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

1004 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Page 51: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

51

Streekgebonden bewolking

Föhn Föhn

Alpenstuw

Inversie

1014 November 2016 Leo J. Estercam

Föhn

Typen Typen– Anticyclonale föhn

• Hogedrukgebied ten Oosten van de Alpen en een wolkenloze hemel

• Zuidföhn = slechtweer teken (in de Alpen)

Cyclonale föhn

1024 November 2016 Leo J. Estercam

– Cyclonale föhn• Atlantisch lagedrukgebeid van Spanje en

Frankrijk naar Corsica

Page 52: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

52

Föhn

1034 November 2016 Leo J. Estercam

Föhn

1044 November 2016 Leo J. Estercam

Page 53: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

53

Föhn aan de lijzijde

1054 November 2016 Leo J. Estercam

Alpenstuw

Alpenstuw is de tegenhanger van Zuidföhn Alpenstuw is de tegenhanger van Zuidföhn Ontstaan

– Koude luchtmassa’s uit gematigde gebieden of poolstreken, onstabiel tot op grote hoogte, komen vanuit het NW of N het vasteland binnen.

– Deze wordt tegen de noordzijde van de Alpen geperst waardoor ze extra moeten stijgen

1064 November 2016 Leo J. Estercam

geperst waardoor ze extra moeten stijgen.– Het resultaat is overvloedige en langdurige

neerslag in de vorm van sneeuw in de late herfst, winter en het voorjaar.

Page 54: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

54

Alpenstuw

1074 November 2016 Leo J. Estercam

Inversie

Komt vooral voor in de herfst Komt vooral voor in de herfst

500, 1,500 of 4,000 m

Doet zich voor als boven een koude luchtlaag, die aan het aardoppervlak grenst, een warmere luchtlaag ligt. Op

1084 November 2016 Leo J. Estercam

g e s , ee a e e uc aag g Opde grens is er een temperatuurssprong van 5°C tot 10°C omhoog.

Page 55: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

55

Inversie

1094 November 2016 Leo J. Estercam

Inhoud

Klimaatgordels Klimaatgordels

De dampkring / atmosfeer

De Seizoenen

Frontsystemen en storingen

Wolken indeling

1104 November 2016 Leo J. Estercam

Wolken indeling

Streekgebonden bewolking

Optische effecten

Page 56: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

56

Optische effecten

Regenboog Regenboog

Corona’s

Irisatie

Halo’s

Bijzonnen

1114 November 2016 Leo J. Estercam

Bijzonnen

Poollicht

Regenboog

Enkel zichtbaar als de zon op minder Enkel zichtbaar als de zon op minder dan 40° staat.

Middelpunt van de regenboog even ver onder de horizon als de zon boven de horizon

Regendruppels breken het zonlicht

1124 November 2016 Leo J. Estercam

Regendruppels breken het zonlicht– 42°: Rood (buitenzijde)– 40°: Blauw (binnezijde)

Page 57: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

57

Regenboog

1134 November 2016 Leo J. Estercam

Regenboog en Nevenregenboog

Secundaire boog•Straal is 52°•Rood aan binnenkant•Blauw aan buitenkant

1144 November 2016 Leo J. Estercam

•Blauw aan buitenkant

Ontstaan door tweevoudige weerkaatsing van de Zonnestralen in de regendruppels.

Page 58: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

58

Corona

Betekent letterlijk « krans » Betekent letterlijk « krans »

Is een krans die zich rond de zon of de maan aftekent wanneer deze zich schuilt achter een dunne laag bewolking

Natuurkundig is het een lichtdiffractie ttz. Een afbuiging van het licht aan de rand van een voorwerp

1154 November 2016 Leo J. Estercam

voorwerp

Corona's wijzen op mooi weer met dunne Altostratusbewolking.

Corona's zijn eerder een zeldzaam weerverschijnsel

Corona

1164 November 2016 Leo J. Estercam

Page 59: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

59

Corona (Bolivia 2016)

1174 November 2016 Leo J. Estercam

Irisatie

Irisatie komt tot uiting in de vorm van Irisatie komt tot uiting in de vorm van een onregelmatig gevormde gekleurde plekken op middelhoge wolken in de buurt van de zon of de maan.

Irisatie wijst op mooi weer met dunne

1184 November 2016 Leo J. Estercam

Altostratusbewolking of Altocumulusbewolking.

Page 60: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

60

Irisatie

1194 November 2016 Leo J. Estercam

Halo’s

De belangrijkste fotometeoren zijn de halo's De belangrijkste fotometeoren zijn de halo s. Deze doen zich voor in de vorm van kringen, bogen, zuilen of lichtvlekken, veroorzaakt door ijskristalletjes die in de dampkring zweven, zoals in ijle Cirrus-sluiers.

Kringen om de zon of maan duiden op Cirrostratuswolken Die gaan vrijwel altijd

1204 November 2016 Leo J. Estercam

Cirrostratuswolken. Die gaan vrijwel altijd vooraf aan een naderend neerslaggebied. April en mei vormen daarbij een uitzondering.

Page 61: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

61

Halo’s

1214 November 2016 Leo J. Estercam

Bijzonnen « parhelia »

Bijzonnen zijn het resultaat van zonlicht dat Bijzonnen zijn het resultaat van zonlicht dat door een dunne laag ijskristallen gaat, die zich binnen een Cirruswolk bevinden of op lager niveaus vallen

Bijzonnen komen alleen voor als de hexagonale ijskristallen een horizontale

1224 November 2016 Leo J. Estercam

hexagonale ijskristallen een horizontale oriëntatie hebben. Dat wil zeggen met de grote platte kanten (van het achthoekig ijskristal) naar beneden gekeerd

Page 62: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

62

Bijzonnen

1234 November 2016 Leo J. Estercam

Poollicht

Poollicht, met zijn in stilte verschuivende Poollicht, met zijn in stilte verschuivende gordijnen van lichtgevende kleuren die dikwijls een een groot gedeelte van de nachtelijke hemel bedekken, is één van de indrukwekkenste fenomenen van de natuur. Soms neemt het poollicht de vorm aan van een kleurrijke gloeiende boog Andere keren

1244 November 2016 Leo J. Estercam

een kleurrijke gloeiende boog. Andere keren lijkt het poollicht mysterieus door de hemel te glijden als een golvende waterval van kleuren.

Page 63: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

63

Poollicht

Aurora Australis (Zuiderlicht) Aurora Australis (Zuiderlicht) Aurora Borealis (Noorderlicht) Ontstaan

– Elektronen hebben een negatieve lading en worden door het aardmagnetische veld naar de magnetische noord- en zuidpool gedirigeerd. Daarom is poollicht een verschijnsel van de hoge

1254 November 2016 Leo J. Estercam

Daarom is poollicht een verschijnsel van de hoge breedten, dat voorkomt in twee 'poollichtzones' die ongeveer 20 tot 25 graden van de magnetische noord- en zuidpool van de aarde liggen

Poollicht

1264 November 2016 Leo J. Estercam

Page 64: Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J. Estercam Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden ... Als men de donkere

64

Waar verdere informatie ?Nederlandstalige Weersites: @ http://www.hetweer.org/hetwonderlijkeweer/index.htm @ http://home2 planetinternet be/pkenis @ http://home2.planetinternet.be/pkenis Het KMI [http://www.meteo.oma.be/IRM-KMI/] Site van de weerfotografen van de VRT.

[http://www.hetweer.org/] Site met een hele reeks links over weer-mens-dier. [http://www.natuur-mens-dier.starttips.com/]Engelstalige Weersites: The Meteo Office Homepage [http://www.meto.govt.uk/] Franstalige Weersites: Météo France [http://www.meteo.fr/temps/]

1274 November 2016 Leo J. Estercam

Duitstalige Weersites: Zwitserland [http://www.aacz.ch/info/meteo.htm] Topin (met life camera’s van Zwitserland) [http://www.topin.ch/]Amerikaanse Weersites: Yahoo [http://weather.yahoo.com/] San Francisco Life Camera [http://web2.kpix.com/live/]