Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J....
Transcript of Meteorologie - fotoklubsab.eu · Wolken indeling Streekgebonden ... 23 4 November 2016 Leo J....
1
Meteorologieg
Door Leo Jo Estercam
1
Dankwoord vooraf
Deze lezing kwam tot stand dank zij de Deze lezing kwam tot stand dank zij de medewerking van Peter Kenis’ Web-site « Het Wonderlijke weer », de gegevens van het KNMI, Météo France, het boek « La météo de Montagneé van Jean-J Thill d WW2010 h
24 November 2016 Leo J. Estercam
Jacques Thillet en de WW2010 van het Department of Athmospheric Sciences van de Universiteit van Illinois
2
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
34 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
Klimaatgordels
De klimaatgordels zijn begrensd door de De klimaatgordels zijn begrensd door de kreeftskeerkring, de steenbokskeerkring en de twee poolcirkels.
Tropisch klimaat: tussen de twee keerkringen
Gematigd klimaat: tussen de keerkingen en de poolcirkels
44 November 2016 Leo J. Estercam
de poolcirkels
Poolklimaat: tussen de poolcirkels en de polen
3
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
54 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
De dampkring
De aarde is gehuld in een deken van De aarde is gehuld in een deken van gasvormige chemische stoffen die men de dampkring of de atmosfeer noemt
64 November 2016 Leo J. Estercam
4
Samenstelling
Stof in de luchtVolumedelen cm³ per m³ %
Stik t f N² 780900 77 1448575%Stikstof N² 780900 77,1448575%Zuurstof O² 209500 20,6964370%Waterdamp H²O 12200 1,2052340%Argon Ar 9300 0,9187440%Kooldioxide CO² 324 0,0320079%Neon Ne 18 0,0017782%Helium He 5,24 0,0005177%Methaan CH4 2,2 0,0002173%
74 November 2016 Leo J. Estercam
Krypton Kr 1 0,0000988%Stikstofoxide N²O 0,5 0,0000494%Waterstof H² 0,5 0,0000494%Xenon Xe 0,08 0,0000079%Ozon O³ 0,01 0,0000010%
SamenstellingSamenstelling van de atmosfeer
O²H²O1 2%
CO²0 03%
Ar0,9%O
20,7%1,2% 0,03%
84 November 2016 Leo J. Estercam
N²77,1%
N² O² H²O Ar CO² Ne He CH4 Kr N²O H² Xe O³
5
Lagen in de atmosfeer
Troposfeer Troposfeer
Stratosfeer
Mesosfeer
Ionosfeer
Exosfeer
94 November 2016 Leo J. Estercam
Exosfeer
104 November 2016 Leo J. Estercam
6
Troposfeer
Vanaf het aardoppervlak tot 8 000 Vanaf het aardoppervlak tot 8,000 (polen) à 16,000 meter (evenaar)
Gemiddeld tot 10km hoogte
Temperatuur daalt er 7°C per Km
Als de temperatuur stopt met dalen
114 November 2016 Leo J. Estercam
Als de temperatuur stopt met dalen noemt men het de tropopause waar de temperatuur –60°C is
Stratosfeer
Vanaf ± 10km tot 50km hoogte Vanaf ± 10km tot 50km hoogte
De temperatuur stijgt er van –60°C tot 5°C
Hier bevindt zich de Ozonlaag met de hoogste densiteit rond de 25 km
124 November 2016 Leo J. Estercam
oogs e de s e o d de 5
Ozon absorbeert het schadelijke UV licht
7
Mesosfeer
Van 50 to 80 km hoogte Van 50 to 80 km hoogte
Temperatuur neemt af tot –90°C op 80km hoogte waar de Mesopause is
134 November 2016 Leo J. Estercam
Thermosfeer of Ionosfeer
Van 80 km to 600 km hoogte Van 80 km to 600 km hoogte Temperatuur stijgt tot 1,500°C De lucht is zo ijl merkt man deze hitte niet De zonnestraling (UV en röntgen) breken de
moleculen in + en – ionen; deze ionen kaatsen de radiogolven terug naar het
144 November 2016 Leo J. Estercam
g gaardoppervlak.
Hier verbranden stofdelen uit de ruimte die de dampkring binnen dringen.
Hier vindt men het Poollicht
8
Exosfeer
Buitenste laag Buitenste laag
Temperatuur boven de 1,600 °C
Zeer grote ijlheid
154 November 2016 Leo J. Estercam
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
164 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
9
Seizoenen en andere kringlopen
De hoeveelheid zonlicht die op een De hoeveelheid zonlicht die op een bepaald deel van de aarde valt, is bepalend voor het jaargetijde en het klimaat.
Variaties komen voort uit de schuine
174 November 2016 Leo J. Estercam
stand van de aardas, de aswenteling en de baan rond de zon
Seizoenen
184 November 2016 Leo J. Estercam
10
Seizoenen
21 maart: Lente-equinox 21 maart: Lente equinox– Dag en nacht even lang, zon boven de evenaar
21 juni: zomerzonnewende– Zon boven de 23.5° Noorderbreedte of de
Kreeftskeerkring
23 september: herfst-equinox
194 November 2016 Leo J. Estercam
– Dag en nacht even lang, zon boven de evenaar
21 december: winterzonnewende– Astronomische winter, zon boven de 23.5°
Zuiderbreedte of de Steenbokskeerkring
Seizoenen
204 November 2016 Leo J. Estercam
11
Mondiale winden
De tropen veroorzaken krachtige convecties; warmeDe tropen veroorzaken krachtige convecties; warme vochtige lucht stijgt op waardoor langs de evenaar een lage druk gebeid ontstaat.
De opstijgende lucht komt aan de tropopause waar zij zijwaards naar depolen afbuigt en gaat afkoelen.
Rond de 30° breedtes zakt ze terug naar de Aarde; hier bevinden zich de meeste woestijnen.
214 November 2016 Leo J. Estercam
Een deel keert terug naar de evenaar (passaatwinden); dit zijn de Hadleycellen.
Een ander deel beweegt naar de polen. Op 60° ontmoet deze de polaire fronten; dit zijn de
Ferrelcellen
Mondiale winden
224 November 2016 Leo J. Estercam
12
Coriolis effect De luchtstromingen volgen geen rechte wegen van noord
naar zuid. Dit komt doordat de draaiing van de aarde een gvrij bewegend object of stromende massa in het noorden naar rechts (ten opzichte van de bewegingsrichting) doet afwijken en in het zuiden naar links. Dit effect wordt het Corioliseffect genoemd, omdat het voor het eerst in 1835 werd verklaard door Gustave-Gaspard de Coriolis (1792-1843).
Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden
234 November 2016 Leo J. Estercam
Het Corioliseffect maakt dat de wind in hogedrukgebieden in het noordelijk halfrond met de wijzers van de klok mee beweegt en in het zuiden tegen de wijzers in. In lagedrukgebieden draaien de winden in tegengestelde richting.
Straalstromen
Zij zijn gelegen tussen 9 en 11 km Zij zijn gelegen tussen 9 en 11 km hoogte
De interne snelheid kan tot 300km/u bedragen
In de zomer verschuiven ze naar de
244 November 2016 Leo J. Estercam
de o e e sc u e e aa depolen, in de winter naar de evenaar
13
Straalstroom
254 November 2016 Leo J. Estercam
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
264 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
14
Frontsystemen en storingen
Type fronten Type fronten– Warmtefront– Koudefront– Occlusiefront
Cyclonale en anticyclonale bewegingenW k t
274 November 2016 Leo J. Estercam
Weerkaarten– Wolkenfoto’s– Kaarten
Type fronten: Warmtefront
Wanneer een warmtefront in een gebiedWanneer een warmtefront in een gebied van koude lucht komt, schuift het over de koude lucht heen en koelt af.
Hierdoor ontstaan wolken– Cirrus
284 November 2016 Leo J. Estercam
– Middelbare hoogtewolken
– Stratus bewolking met neerslag en krachtige wind
15
Warmtefront
294 November 2016 Leo J. Estercam
304 November 2016 Leo J. Estercam
16
Type fronten: Koudefront
Hangen samen met lagedruk gebieden Hangen samen met lagedruk gebieden en veroorzaken turbulenter weer dan warmtefronten.
Als ze in een gebied van warme, minder zware lucht komt wordt deze minder
314 November 2016 Leo J. Estercam
zware lucht met geweld opgetild; dit geeft sterke convectie en er ontstaan grote Cumuluswolken
Koudefront
324 November 2016 Leo J. Estercam
17
334 November 2016 Leo J. Estercam
Type fronten: Occlusiefront
Als een koude front een warmtefront Als een koude front een warmtefront inhaalt onstaat er een occlusiefront.
344 November 2016 Leo J. Estercam
18
Occlusiefront
354 November 2016 Leo J. Estercam
364 November 2016 Leo J. Estercam
19
374 November 2016 Leo J. Estercam
Ontwikkeling v/e occlusiefront
1° Koude en warme 1 Koude en warme lucht ontmoeten elkaar
384 November 2016 Leo J. Estercam
20
Ontwikkeling v/e occlusiefront
2° De warme lucht 2 De warme lucht schuift langzaam over de koude. Er ontstaat een gebied met lage druk waar het koudefront in
394 November 2016 Leo J. Estercam
schuift.
Ontwikkeling v/e occlusiefront
3° De stijgende 3 De stijgende lucht leidt tot wolken en neerslag en het front begint te draaien.
404 November 2016 Leo J. Estercam
21
Ontwikkeling v/e occlusiefront
4° Het sneller 4 Het sneller bewegende koudefront begint het warmte front in te halen. Onder de stijgende lucht
414 November 2016 Leo J. Estercam
jgneemt de druk af en neemt de neerslag toe.
Ontwikkeling v/e occlusiefront
5° Als het 5 Als het koudefront het warmtefront inhaalt, ontstaat een occlusiefront. Dit veroorzaakt
424 November 2016 Leo J. Estercam
wisselvallig en winderig weer
22
Ontwikkeling v/e occlusiefront
6° Het volledig 6 Het volledig ontwikkelde occlusiefront snijdt de toevoer van warme lucht af. Wind en neerslag nemen af. Als de twee luchtsoorten
434 November 2016 Leo J. Estercam
opnieuw bij elkaar komen, kan het proces weer opnieuw beginnen
Cyclonale bewegingen
Weersystemen draaien rondWeersystemen draaien rond– Lagedruk gebied: tegenwijzerzin
– Hogedruk gebied: wijzerzin
444 November 2016 Leo J. Estercam
23
Opeenvolgende systemen
454 November 2016 Leo J. Estercam
Voorspellen ??
Het voorspellen van het weer is en blijft eenHet voorspellen van het weer is en blijft een zeer moeilijke taak; zie maar naar de dagelijkse voorspellingen welke, al naar gelang de bron, soms volledig verschillend kunnen zijn en vaak dan ook nog helemaal niet uitkomen.
Waarom ?
464 November 2016 Leo J. Estercam
– De reden zijn zeer uiteenlopend: het te voorspellen terrein is te groot, interpretatie van weerkaarten en wolkenfoto’s, kennis van het onverwachte enz.
24
Wat kunnen wij qua voorspelling?
Wat je moet hebben om te beginnenWat je moet hebben om te beginnen– Weerkaarten van de laatste 24 of 48 uur
– Een kennis van het terrein dat je wil gaan voorspellen
– Een barometer
474 November 2016 Leo J. Estercam
– Een termometer
– Een paar goede ogen en neus
Wat kunnen wij qua voorspelling?
1 Zit je tussen een warm en een koud1. Zit je tussen een warm en een koud front, dus weinig bewolking, dan kan je niet voorspellen wanneer de regenzone aankomt (bv. door de barometer) tenzij je de windsnelheid
j i i h i k h
484 November 2016 Leo J. Estercam
en juiste richting kent waarmee het koude front aankomt.
25
Wat kunnen wij qua voorspelling?
2. Nevel in het dal maar helder in de hoogte geeft stabiel weer3. Worden bij mooi weer de dalen duidelijk zichtbaar en
vertroebelt het op grotere hoogte, dan kan een snelle weersverandering optreden
4. Morgenrood laat meestal een zonloze dag volgen5. Avondrood met lang aanhoudende kleuring betekent goed
weer op komst6. Als ‘s avonds de wolken niet oplossen moet men gedurende
de nacht met een weersverslechtering rekening houden7 Zi h h t l d lk ’ b f
494 November 2016 Leo J. Estercam
7. Zich hoog opstapelende wolkenmassa’s brengen regen of onweer. Als de bovengrens van de wolken een aambeeldachtige vorm heeft, dan vindt meestal snel daarop een hevig onweer plaats
Wat kunnen wij qua voorspelling?
8. Als men de donkere wolken al in de voormiddag waarneemt, bij d l tij t d twaarbij deze snel stijgen en groter worden, moet men
rekening houden met regen en onweer9. Schapenwolkjes zijn slecht-weer berichten als zij in een
gesloten massa voorbij trekken10. Veer- en spiraalwolken, die slechts hier en daar aan de hemel
zichtbaar zijn, duiden er op dat er geen snelle weersverandering is te verwachten
11. Hakenvormige veerwolken die zich snel tot laaghangende wolken verdichten, geven een snelle weersverslechtering aan
504 November 2016 Leo J. Estercam
wolken verdichten, geven een snelle weersverslechtering aan12. Oostenwind betekent aan de Alpen noordzijde meestal dat
er goed weer is.13. Oostenwind betekend aan de Alpen zuidzijde dat er slecht
weer op komt.
26
Wat kunnen wij qua voorspelling?
14. Westenwinden brengen ketens van lage-druk14. Westenwinden brengen ketens van lage druk storingen en daarmee onbestendig weer
15. Zuidenwind brengt aan de noordzijde van Alpen voornamelijk föhn
16. Zuidenwind brengt aan de zuidzijde van de Alpen meestal slecht weer
17. Een koude heldere morgen betekent meestal mooi
514 November 2016 Leo J. Estercam
weer18. Mist en rijm ‘s morgens zal meestal uitklaren (al
naargelang de windsnelheid) naar een mooie heldere dag
Weerkaarten
We onderscheidenWe onderscheiden– Wolkenfoto’s: geven een beeld van de
voorbijtrekkende luchtmassa’s
– Weerkaarten
524 November 2016 Leo J. Estercam
27
534 November 2016 Leo J. Estercam
Weerkaarten
Weerkaarten zijn nu te vinden op de site van het Weerkaarten zijn nu te vinden op de site van het KMI.
544 November 2016 Leo J. Estercam
28
Weerkaarten
Gebruik deze kaarten bij het opstellen van Gebruik deze kaarten bij het opstellen van uw tocht en lees de voorspellingen.
554 November 2016 Leo J. Estercam
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
564 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
29
Wolken indeling
De oorsprong van de classificatie De oorsprong van de classificatie
Fundamentele typen
De drie Klassen
De 13 Soorten
Hoge Wolken
574 November 2016 Leo J. Estercam
Hoge Wolken
Middelbare wolken
Lage wolken
De oorsprong van de classificatie
In 1803 presenteerde de Britse In 1803 presenteerde de Britse amateur-metereoloog Luke Howard (1772-1864) bij zijn plaatselijke wetenschappelijke vereniging een wolkenindeling di b d d
584 November 2016 Leo J. Estercam
die was gebaseerd op de meest voorkomende wolkenvormen.
30
De Fundamentele typen
CUMULUS CUMULUS– Latijn voor « hoop »
– Afzonderlijke dichte wolken met een vrijwel horizontaal ondervlak kenmerkend voor een onstabiele situatie
STRATUS
594 November 2016 Leo J. Estercam
– Latijn voor « laag »
– Aaneengesloten laag van vormloze wolken, aanwijzing voor een stabiele atmosfeer
De drie klassen
Wolken worden ingedeeld in drieWolken worden ingedeeld in drie klassen al naargelang de hoogte waar ze voorkomen– Hoge bewolking
– Middelbare bewolking
604 November 2016 Leo J. Estercam
– Lage bewolking
31
De drie klassen (Vervolg)
Hoogteklasse WetenschappelijkeNaam
Betekenis GemiddelteHoogte
HogeBewolking
CirrusCirrocumulusCirrostratus
cicccs
toefje, haarlokje opgebolde toefjeslaag, deken van ci
8000-12000 m 6000-10000 m6000- 8000 m
MiddelbareBewolking
AltocumulusAltostratusNimbostratus
acasns
hoge, opgetilde stapel hoge, opgetilde dekenlaag, deken met regen
3000-6000 m3000-6000 m2000-5000 m
Stratus st laag, deken 0-2000 m
614 November 2016 Leo J. Estercam
LageBewolking
StratocumulusCumulusCumulonimbus
sccucb
glaag met opbollingenhoog, stapelstapelwolk met regen
500-2000 m500-6000 m
3000-15000 m
624 November 2016 Leo J. Estercam
32
De 13 soorten
Vezelachtig Fibratus Vezelachtig – Fibratus
Met toefjes – Uncinus
Dik gelaagd - Spissatus
Met kantelen - catellanus
Vlokken watte Floccus
634 November 2016 Leo J. Estercam
Vlokken watte – Floccus
Gelaagd - Stratiformis
Hoge Wolken – « Cirrus »
Cirrus Cirrus
Cirrocumulus
Cirrostratus
Cirrus provocatus
644 November 2016 Leo J. Estercam
33
Cirrus « Ci »
Veer of haarlokvorm Veer of haarlokvorm
8,000 tot 12,000 m
Hoogste snelheid (100km/u)
Uit ZW of NW en L : slechter na 48 uur
654 November 2016 Leo J. Estercam
Uit ZW of NW en L : slechter na 48 uur
Uit O en oplossend : verbetering
Bij mooi weer & onregelmatig : stabiel
Cirrus « Ci »
664 November 2016 Leo J. Estercam
34
Cirrus « Ci » (Bolivia 2016 op 4000m)
674 November 2016 Leo J. Estercam
Cirrocumulus « Cc »
Kleine balletjes Kleine balletjes 6,000 tot 10,000 m Voorbode van een Warmtefront
Bijna steeds voorbode van toenemende
684 November 2016 Leo J. Estercam
jbewolking en regen
Uizondering als ze een gladde rand hebben
35
Cirrocumulus « Cc »
694 November 2016 Leo J. Estercam
Cirrostratus – « Cs »
Melkachtige sluier waar de zon/maanMelkachtige sluier waar de zon/maan door komt
6,000 tot 8,000 m
Voorbode van slecht weer
704 November 2016 Leo J. Estercam
Voorbode van slecht weer
Aan de voorzijde van een active depressie
36
Cirrostratus – « Cs »
714 November 2016 Leo J. Estercam
Cirrus provocatus
Kunstmatige cirruswolken bestaande uit Kunstmatige cirruswolken bestaande uit ijskristallen typisch achter vliegtuigen
7,000 tot 12,000 m
Lossen snel op & H : stabiel mooi meer
724 November 2016 Leo J. Estercam
Langzame oplossing : wisselvallig Geen oplossing : toenemende
bewolking met regen op komst
37
Cirrus Provocatus
734 November 2016 Leo J. Estercam
Middelbare wolken - « Alto »
Altocumulus Altocumulus– Altocumulus Undulatus– Altocumulus lenticularis– Altocumulus Floccus & Castellanus– Buidelwolken
Valstrepen
744 November 2016 Leo J. Estercam
– Valstrepen
Altostratus Nimbostratus
38
Altocumulus « Ac »
Schapenwolken Schapenwolken
Elementen zijn duidelijk van elkaar gescheiden met gerafelde randen
3,000 tot 6,000 m
754 November 2016 Leo J. Estercam
3,000 o 6,000
Nadering van regen en wind
Altocumulus
764 November 2016 Leo J. Estercam
39
Altocumulus Undulatus
774 November 2016 Leo J. Estercam
Gerafelde rand : regen of sneeuw binnen 4 uur
Gepolijste banken : geen grote neerslag
Altocumulus Lenticularis
784 November 2016 Leo J. Estercam
Het hoogtepunt van een weersverbetering
40
Altocumulus Floccus
Torentjeswolken of vlokachtige schapewolken zijn vooral in de j g p jzomermaanden een voorbode van onweer.
Tussen hun verschijning en de weersverslechtering ligt vaak nog een periode van 4 tot 8 uur met fraai zonnig weer.
Zweefvliegers, watersporters, bergwandelaars en fietsers moeten bij de verschijning er rekening mee houden dat zij in de loop van de middag gedwongen kunnen worden hun bezigheden voortijdig af te breken.
794 November 2016 Leo J. Estercam
g j g
Buidelwolken
Wolken met omlaaggerichte buidelvormige uitstulpingen: een gg g p gbui volgt binnen het uur!
Hoe sterker de « mamma »-vorm hoe steviger de bui.
804 November 2016 Leo J. Estercam
41
Valstrepen – « Virga » en « Praecipatio »
Regen of sneeuw die uit grotere hoogte Regen of sneeuw die uit grotere hoogte uit wolken valt als een melksluier.
Virga : bereikt het aardoppervlak niet
Praecipatio : bereikt de aarde
750 tot 1 500 m
814 November 2016 Leo J. Estercam
750 tot 1,500 m
Altostratus – « As »
Schakel tussen de Cs en Schakel tussen de Cs en de onderliggende Ns.
Grote horizontale uitgestrektheid
3,000 tot 6,000 m
824 November 2016 Leo J. Estercam
Dun meestal droog Zon/Maan nauwlijks zichtbaar binnen 3 uur
regen
42
Altostratus
834 November 2016 Leo J. Estercam
Nimbostratus – « Ns »
De klassieke De klassieke slechtweerwolk
Wolkendek met een onscherp uiterlijk
Vrijwel onafgebroken regen of sneeuw
844 November 2016 Leo J. Estercam
Als er vormen zichtbaar worden einde van de regenzone in zicht
43
Nimbostratus
854 November 2016 Leo J. Estercam
Lage Wolken
Stratus Stratus
Mist
Stratocumulus
Cumulus
Cumulonimbus
864 November 2016 Leo J. Estercam
Cumulonimbus
44
Stratus – « St »
Egaalgrijze structuurloze wolkenlaag Egaalgrijze structuurloze wolkenlaag
Bestaan uit heel kleine waterdruppeltjes
Hoogstens valt er motregen uit
0 tot 2,000 m
874 November 2016 Leo J. Estercam
Zomer binnendringen van warme vochtige lucht
Begeleiders of voorbode van regenwolken
Stratus
884 November 2016 Leo J. Estercam
45
Mist
Stralingsmist: ontstaat door de Stralingsmist: ontstaat door de uitstraling van de aardbodem bij heldere hemel
Advectieve mist: wordt aangevoerd
Dooimist of Zeevlam: vochtige lucht
894 November 2016 Leo J. Estercam
oo s o ee a oc ge uckomt over een koud oppervlak
0 tot 200 m
Stralingsmist
904 November 2016 Leo J. Estercam
46
Advectieve mist
914 November 2016 Leo J. Estercam
Stratocumulus – « Sc »
Bij ons het meest voorko Bij ons het meest voorko-mende wolkengeslacht
Donkere en lichtere delen
Rafelig aan de randen
500 tot 2 000 m
924 November 2016 Leo J. Estercam
500 tot 2,000 m
Voorjaarswolken dagenlang kan het somber blijven
47
Stratocumulus
934 November 2016 Leo J. Estercam
Cumulus – « Cu »
Scherp omlijnde wolken Scherp omlijnde wolken
Stapelwolken die lijken op een bloemkool
500 tot 6,000 m
944 November 2016 Leo J. Estercam
Hoe hoger de top, hoe meer waterdamp
48
Cumulus
Typen Typen– Cumulus Humilis: kleine voormiddagwolk– Cumulus Mediocris: in evenwijdige rijen
gerangschikt– Cimulus Congestus: bloemkool
Er valt bij ons zelden regen uit !L ‘ d i
954 November 2016 Leo J. Estercam
Lossen ze ‘s avonds op mooi weer Lossen niet op regenachtig Bij ochtendrood voorbode slecht weer
Cumulus
964 November 2016 Leo J. Estercam
49
Cumulonimbus – « Cb »
Meest indrukwekkende Meest indrukwekkende 300 tot 15,000 zelfs 20,000 m Top heeft vorm van een aambeeld naar de
wind gericht Kan tot in de stratosfeer gaan Delen
974 November 2016 Leo J. Estercam
Delen– Top : ijskristallen– Midden: sneeuwkristallen– Laagste: waterdruppels
Processen in de Cb
Stijgwinden tot 200km/ujg
Sneeuwvlokken worden verhinderd te vallen en worden opgetild als korrelsneeuw
Val- en optilproces kan zich enkele malen herhalen
984 November 2016 Leo J. Estercam
50
Cumulonimbus
994 November 2016 Leo J. Estercam
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
1004 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
51
Streekgebonden bewolking
Föhn Föhn
Alpenstuw
Inversie
1014 November 2016 Leo J. Estercam
Föhn
Typen Typen– Anticyclonale föhn
• Hogedrukgebied ten Oosten van de Alpen en een wolkenloze hemel
• Zuidföhn = slechtweer teken (in de Alpen)
Cyclonale föhn
1024 November 2016 Leo J. Estercam
– Cyclonale föhn• Atlantisch lagedrukgebeid van Spanje en
Frankrijk naar Corsica
52
Föhn
1034 November 2016 Leo J. Estercam
Föhn
1044 November 2016 Leo J. Estercam
53
Föhn aan de lijzijde
1054 November 2016 Leo J. Estercam
Alpenstuw
Alpenstuw is de tegenhanger van Zuidföhn Alpenstuw is de tegenhanger van Zuidföhn Ontstaan
– Koude luchtmassa’s uit gematigde gebieden of poolstreken, onstabiel tot op grote hoogte, komen vanuit het NW of N het vasteland binnen.
– Deze wordt tegen de noordzijde van de Alpen geperst waardoor ze extra moeten stijgen
1064 November 2016 Leo J. Estercam
geperst waardoor ze extra moeten stijgen.– Het resultaat is overvloedige en langdurige
neerslag in de vorm van sneeuw in de late herfst, winter en het voorjaar.
54
Alpenstuw
1074 November 2016 Leo J. Estercam
Inversie
Komt vooral voor in de herfst Komt vooral voor in de herfst
500, 1,500 of 4,000 m
Doet zich voor als boven een koude luchtlaag, die aan het aardoppervlak grenst, een warmere luchtlaag ligt. Op
1084 November 2016 Leo J. Estercam
g e s , ee a e e uc aag g Opde grens is er een temperatuurssprong van 5°C tot 10°C omhoog.
55
Inversie
1094 November 2016 Leo J. Estercam
Inhoud
Klimaatgordels Klimaatgordels
De dampkring / atmosfeer
De Seizoenen
Frontsystemen en storingen
Wolken indeling
1104 November 2016 Leo J. Estercam
Wolken indeling
Streekgebonden bewolking
Optische effecten
56
Optische effecten
Regenboog Regenboog
Corona’s
Irisatie
Halo’s
Bijzonnen
1114 November 2016 Leo J. Estercam
Bijzonnen
Poollicht
Regenboog
Enkel zichtbaar als de zon op minder Enkel zichtbaar als de zon op minder dan 40° staat.
Middelpunt van de regenboog even ver onder de horizon als de zon boven de horizon
Regendruppels breken het zonlicht
1124 November 2016 Leo J. Estercam
Regendruppels breken het zonlicht– 42°: Rood (buitenzijde)– 40°: Blauw (binnezijde)
57
Regenboog
1134 November 2016 Leo J. Estercam
Regenboog en Nevenregenboog
Secundaire boog•Straal is 52°•Rood aan binnenkant•Blauw aan buitenkant
1144 November 2016 Leo J. Estercam
•Blauw aan buitenkant
Ontstaan door tweevoudige weerkaatsing van de Zonnestralen in de regendruppels.
58
Corona
Betekent letterlijk « krans » Betekent letterlijk « krans »
Is een krans die zich rond de zon of de maan aftekent wanneer deze zich schuilt achter een dunne laag bewolking
Natuurkundig is het een lichtdiffractie ttz. Een afbuiging van het licht aan de rand van een voorwerp
1154 November 2016 Leo J. Estercam
voorwerp
Corona's wijzen op mooi weer met dunne Altostratusbewolking.
Corona's zijn eerder een zeldzaam weerverschijnsel
Corona
1164 November 2016 Leo J. Estercam
59
Corona (Bolivia 2016)
1174 November 2016 Leo J. Estercam
Irisatie
Irisatie komt tot uiting in de vorm van Irisatie komt tot uiting in de vorm van een onregelmatig gevormde gekleurde plekken op middelhoge wolken in de buurt van de zon of de maan.
Irisatie wijst op mooi weer met dunne
1184 November 2016 Leo J. Estercam
Altostratusbewolking of Altocumulusbewolking.
60
Irisatie
1194 November 2016 Leo J. Estercam
Halo’s
De belangrijkste fotometeoren zijn de halo's De belangrijkste fotometeoren zijn de halo s. Deze doen zich voor in de vorm van kringen, bogen, zuilen of lichtvlekken, veroorzaakt door ijskristalletjes die in de dampkring zweven, zoals in ijle Cirrus-sluiers.
Kringen om de zon of maan duiden op Cirrostratuswolken Die gaan vrijwel altijd
1204 November 2016 Leo J. Estercam
Cirrostratuswolken. Die gaan vrijwel altijd vooraf aan een naderend neerslaggebied. April en mei vormen daarbij een uitzondering.
61
Halo’s
1214 November 2016 Leo J. Estercam
Bijzonnen « parhelia »
Bijzonnen zijn het resultaat van zonlicht dat Bijzonnen zijn het resultaat van zonlicht dat door een dunne laag ijskristallen gaat, die zich binnen een Cirruswolk bevinden of op lager niveaus vallen
Bijzonnen komen alleen voor als de hexagonale ijskristallen een horizontale
1224 November 2016 Leo J. Estercam
hexagonale ijskristallen een horizontale oriëntatie hebben. Dat wil zeggen met de grote platte kanten (van het achthoekig ijskristal) naar beneden gekeerd
62
Bijzonnen
1234 November 2016 Leo J. Estercam
Poollicht
Poollicht, met zijn in stilte verschuivende Poollicht, met zijn in stilte verschuivende gordijnen van lichtgevende kleuren die dikwijls een een groot gedeelte van de nachtelijke hemel bedekken, is één van de indrukwekkenste fenomenen van de natuur. Soms neemt het poollicht de vorm aan van een kleurrijke gloeiende boog Andere keren
1244 November 2016 Leo J. Estercam
een kleurrijke gloeiende boog. Andere keren lijkt het poollicht mysterieus door de hemel te glijden als een golvende waterval van kleuren.
63
Poollicht
Aurora Australis (Zuiderlicht) Aurora Australis (Zuiderlicht) Aurora Borealis (Noorderlicht) Ontstaan
– Elektronen hebben een negatieve lading en worden door het aardmagnetische veld naar de magnetische noord- en zuidpool gedirigeerd. Daarom is poollicht een verschijnsel van de hoge
1254 November 2016 Leo J. Estercam
Daarom is poollicht een verschijnsel van de hoge breedten, dat voorkomt in twee 'poollichtzones' die ongeveer 20 tot 25 graden van de magnetische noord- en zuidpool van de aarde liggen
Poollicht
1264 November 2016 Leo J. Estercam
64
Waar verdere informatie ?Nederlandstalige Weersites: @ http://www.hetweer.org/hetwonderlijkeweer/index.htm @ http://home2 planetinternet be/pkenis @ http://home2.planetinternet.be/pkenis Het KMI [http://www.meteo.oma.be/IRM-KMI/] Site van de weerfotografen van de VRT.
[http://www.hetweer.org/] Site met een hele reeks links over weer-mens-dier. [http://www.natuur-mens-dier.starttips.com/]Engelstalige Weersites: The Meteo Office Homepage [http://www.meto.govt.uk/] Franstalige Weersites: Météo France [http://www.meteo.fr/temps/]
1274 November 2016 Leo J. Estercam
Duitstalige Weersites: Zwitserland [http://www.aacz.ch/info/meteo.htm] Topin (met life camera’s van Zwitserland) [http://www.topin.ch/]Amerikaanse Weersites: Yahoo [http://weather.yahoo.com/] San Francisco Life Camera [http://web2.kpix.com/live/]